Natuurbelevingsprogramma Wijde Biesbosch - zuid
Excursies thema Water
Landgoed Oosterheide
= uitleenpunt lesmateriaal
Excursies thema Water
Waterwandeling in de buurt (onderbouw) Om water te ontdekken hoef je niet ver van huis te gaan!! Onder begeleiding van een Wijde Biesboschgids maken de leerlingen een wandeling door de buurt. De gids laat hen goed kijken en lokt vragen uit. Waar zie je water? Waar komt het vandaan? Waar gaat het naartoe? Zie je ook diertjes in of rond het water? Vul eens een emmer, wat is er te zien? Vraag de leerlingen om emmertjes, potjes en schepnetjes mee te nemen. U kunt ook materialen uit de leskisten (hoofd- en bijgerecht) gebruiken. Locatie Duur Gids Kosten
vanuit de klas 1 à 1½ uur Wijde Biesbosch gids € 30 per gids (1 gids/15 leerlingen)
Excursies thema Water Lage Vuchtpolder (midden-/bovenbouw)
Aan de rand van Breda ligt deze schitterende polder, ooit een agrarisch gebied, en daarvoor een uitgestrekt veengebied. De polder is het leef- en broedgebied van diverse vogelsoorten, die de excursie steevast muzikaal begeleiden. De Lage Vuchtpolder was in de Tachtigjarige Oorlog onderdeel van de Bredase verdedigingslinies en de Spaanse omsingelingslinies. In 1701 werd ook de Linie van de Munnikenhof nabij dit gebied aangelegd. Vanuit de polder heb je een goed zicht hierop. De kinderen gaan ontdekken hoe het met de waterkwaliteit is gesteld, welke beestjes zie je in de sloot? Hoe is de zuurgraad en de temperatuur van het water? Kan er iemand kwelwater in de sloten ontdekken. En hoe weet je nou zeker dat het kwelwater is en niet iets anders. In de weilanden groeien en bloeien tientallen soorten planten. Door het maken van een natuurschilderij ervaren de kinderen de diversiteit van planten en bloemen in het gebied. Tot slot vertellen de gidsen over de weidevogelbescherming door de boeren en de bijzondere wijk Waterakkers, waar het water biologisch wordt gezuiverd voordat het in de Lage Vuchtpolder terecht komt en verdroging tegen kan gaan. Op excursie naar de Lage Vuchtpolder is een lust voor alle zintuigen!! Locatie Kinderboerderij Hoge Vucht (Breda Noord) Duur 1½ à 2 uur (exclusief reistijd) Gids Wijde Biesboschgids Kosten € 30 per gids (1 gids/15 leerlingen) Met dank aan Staatsbosbeheer en gemeente Breda
Excursies thema Water Binnenpolder Terheijden (midden-/bovenbouw)
De binnenpolder Terheijden is net een oase. In deze mooie laaggelegen veenpolder tussen Terheijden en Made krijgt de natuur weer de ruimte. Je ziet er grasland met slootjes en middenin is een eendenkooi te vinden. Je ziet veel broedende weidevogels en overwinterende ganzen en andere watervogels in het gebied. Om het natuurherstel te laten slagen is de bovenste laag van de graslanden rondom de eendenkooi afgegraven. Hier moeten de natuurlijke veenmoerassen en moerashooilanden weer terug kunnen komen. Ook zijn er petgaten (grote vijvers) gegraven en wordt het slotenpatroon van vroeger zoveel mogelijk hersteld. De Wijde Biesboschgidsen laten de kinderen de polder ontdekken, waarbij het water centraal staat. Wat voor waterdiertjes zijn er met een schepnet te vinden? Maar ook: wat voor planten en dieren leven graag in een polder, en waarom? Waar komt het water vandaan en waar gaat het naartoe? Kortom, een leerzame en actieve poldertocht! Locatie Infobord noordkant Binnenpolder Duur 1½ à 2 uur (exclusief reistijd) Gids Wijde Biesboschgids Kosten €30 per gids (1 gid/15 leerlingen) Met dank aan Staatsbosbeheer en Madese Natuurvrienden
Excursies thema Water Overdiepse Polder (midden-/bovenbouw)
In tijden van extreem hoogwater is de Bergsche Maas een bedreiging voor dorpen en steden langs de rivier ter hoogte van Geertruidenberg tot ’s-Hertogenbosch. Waterschap Brabantse Delta werkt aan ruimte voor de rivier in de Overdiepse Polder om overstromingen te voorkomen. De 550 hectare polder in Waspik wordt omgetoverd tot een waterbergingsgebied. Om de polder geschikt te houden voor landbouw, hebben de inwoners en ondernemers zelf het terpenplan bedacht. Bestaande boerderijen worden gesloopt en op acht terpen bouwen boeren een nieuw bedrijf. De excursie start in de ontvangstruimte van Waterschap Brabantse Delta. Na een korte film en uitleg gaan de leerlingen de polder in, waar ze de nieuwe ontwikkelingen met eigen ogen zien en een terp beklimmen. De gidsen vertellen over de noodzaak van waterberging in de polder, de aanleg van de dijken en terpen met nieuwe boerderijen en alles wat daarbij komt kijken. Er mag zelf gebouwd worden met zand en water; wie kan nu de beste dijk aanleggen en kun je dan ook nog terpen erbij maken. En is je bouwwerk bestand tegen het water? Volop natuurbeleving en inzicht over het belang van ruimte voor water! Locatie Informatiecentrum Overdiepse Polder (Overdiepsekade, Waspik) Duur ca. 2 uur (exclusief reistijd) Gids Wijde Biesboschgidsen Kosten €0 Met dank aan Waterschap Brabantse Delta
Excursies thema Water Hooibroeken (midden-/bovenbouw) Het ruige en natte natuurgebied Hooibroeken ligt tussen Heusden en Waalwijk. Het gebied is laaggelegen, waardoor de Maas hier vroeger vaak overstroomde. Daardoor komen er bijzondere planten voor. Doordat het gebied later is verdroogd, vooral in de zomer, is het gebied kwetsbaar geworden. Het bosgebied bestaat onder andere uit essen en populieren, waaronder je ruigtekruiden zoals de grote brandnetel tegenkomt. Hoe pak je een brandnetel vast zonder je pijn te doen? En als het mis gaat, welke plantjes kunnen je dan helpen om weer van de jeuk af te komen? De kinderen gaan ook kijken naar bomen. Hoe zie je wat voor verschillende bomen er staan? Hoe kun je aan bomen zien waar het noorden is? De Kooilaan loopt dwars door het gebied. Was dit vroeger ook een weg? En waarom heet het Kooilaan? De gidsen laten de kinderen zien op welke manier Natuurmonumenten probeert om de bijzondere natuur in Hooibroeken te behouden. Tijdens deze ontdekkingstocht onderzoeken en beleven de kinderen de nauwe relatie tussen het water en de natuur in Hooibroeken. Locatie Kruising Kooilaan/Elshoutse Zeedijk Duur 1½ à 2 uur (exclusief reistijd) Gids Wijde Biesboschgidsen Kosten €30 per gids (1 gids/15 leerlingen) Met dank aan Natuurmonumenten
Excursies thema Landbouw/biodiversiteit
Landgoed Oosterheide
= uitleenpunt lesmateriaal
Excursies thema Landbouw/biodiversiteit Natuurwandeling in de buurt (onderbouw) In de Wijde Biesbosch hoef je niet ver te reizen om natuur te zien, te horen en te voelen. Onder begeleiding van een Wijde Biesbosch gids maken de leerlingen een wandeling door de buurt. De gids laat hen goed kijken, stelt vragen en lokt vragen uit. Waar zie je natuur? Hoeveel handen dik is die boom? Hoor je daar een vogel? Dat plantje ruikt lekker! Kun je zelf ook diertjes vangen? Vraag de leerlingen om emmertjes, doorzichtige potjes en schepjes mee te nemen. U kunt ook materialen uit de leskisten (hoofd- en bijgerecht) gebruiken. De gidsen laten de kinderen van alles ontdekken in de schoolomgeving. Handen en laarsjes worden ongetwijfeld vies! Locatie Duur Gids Kosten
Vanuit de klas 1 à 1½ uur Wijde Biesboschgidsen €30 per gids (1 gids/15 leerlingen)
Excursies thema Landbouw/biodiversiteit Kinderboerderijen in de buurt (onderbouw) In de Wijde Biesbosch bevinden zich diverse kinderboerderijen en organisaties voor natuur- en milieu educatie. Met onderstaande locaties kunt u zelf een afspraak maken voor een bezoek: • Kinderboerderij De Kromme Akker (Geertruidenberg) Bruggravenlaan 3, Geertruidenberg 0162-677133 • Bezoekerscentrum en kinderboerderij Wolfslaar (Breda) Wolfslaardreef 95, Breda 076-5294459 www.bcwbreda.nl
• Madese Natuurvrienden (Made e.o.) Parkgebouw Liniehof, Kievitsstraat 3, Made www.madesenatuurvrienden.nl • Heemtuin De Meulenwerf (Heusden) Molenstraat, Heusden www.heemtuindemeulenwerf.nl
• Kinderboerderij Parkhoeve (Breda Noord) Tussen de Dijken 101, Breda 076-5716449 www.parkhoevebredanoord.nl
• Milieu Educatie en Kinderboerderij MEK (Oosterhout) Veerseweg 100, Oosterhout 0162-457446 www.mek-oosterhout.nl • Kinderboerderij ‘t Erf (Waalwijk) Handelstraat 27, Waalwijk 0416-652848 www.kinderboerderij-erf.nl • Zuivelboerderij De Kern (Drunen) Overstortweg 7, Drunen 0416-380312 www.zuivelboerderijdekern.nl
Excursies thema Landbouw/biodiversiteit Natuurgebied De Worp (midden-/bovenbouw)
De Worp is een ruig natuurgebiedje ten westen van Drimmelen. Hier kunnen kinderen op ontdekkingstocht en struinen in de natuur. In de laaggelegen veengronden van De Worp werd vroeger turf gestoken. Hierdoor ontstonden kreken. De oevers van de kreken bestaan uit wilgenstruweel (dicht struikgewas) en rietland. Dit is een ideale plek voor vogels om te nestelen. Nadat er eerst griend aangeplant werd, kwamen er ook populieren. Er ontstond in de loop der jaren een spookachtig broekbos. Hierin groeien niet alleen allerlei soorten bomen, maar ook bijzondere planten als de gele lis, pluimzegge en moerasmelkdistel. Er zijn ook enkele soortenrijke graslandjes in het gebied te vinden. Ook zijn er poelen waar je kikkers kunt zien. Maar je kunt ook dieren zoals de waterspitsmuis en het ree tegenkomen. In De Worp kun je heerlijk struinen door graslanden, grienden en kreken, iets wat de Wijde Biesboschgidsen dan ook zeker met de kinderen zullen doen! Ze gaan op zoek naar sporen van dieren, bijzondere planten en verhalen van vroeger, bijvoorbeeld over turfsteken en de betekenis van de naam De Worp. Daarbij gebruiken de gidsen verschillende actieve werkvormen. Laarzen aan en op ontdekkingstocht! Locatie Zeggeweg, zuidwestelijk van Drimmelen Duur 1½ à 2 uur (exclusief reistijd) Gids Wijde Biesboschgidsen Kosten €30 per gids (1 gids/15 leerlingen) Met dank aan Staatsbosbeheer en Madese Natuurvrienden
Excursies thema Landbouw/biodiversiteit Jong Natuurbos Raamsdonk (midden-/bovenbouw) Nog niet zo lang geleden ontstond Jong Natuurbos Raamsdonk, dat doet denken aan een groene oase. Eerst was er alleen een weiland. In de wei werd een poel gemaakt. Daarin kwamen al snel kikkervisjes, libellenlarven, bloedzuigers en ook bootsmannetjes. Daarna kwam de reiger en twee meerkoetjes komen ieder jaar weer terug. Wanneer de zwaluwen weer in het land zijn kom je ze hier ook tegen. Het gras wordt heel weinig gemaaid. Dat levert heel veel sprinkhanen, krekels, torretjes, spinnen op. Je ziet veel veel gaten in de grond, een goede plek voor muizen. Een buizerd zit iedere dag op een paaltje in de wei. Er werden bomen geplant, kleintjes om mee te beginnen. De groei van de knotwilgen loopt voorspoedig. Dat levert ook weer veel “bezoekers” op. Op deze mooie en gevarieerde plek is heel veel te zien en te leren over de natuur en biodiversiteit. Door goed te kijken en te luisteren leren de kinderen al veel. Maar ze gaan ook actief aan de slag! Hier mag in de grond geboord worden. En dan ontdekken ze van alles! En wat leeft er in en rond de poelen? De kinderen komen het te weten in dit gevarieerde natuurbos. Locatie Luiten Ambachtstraat 38, Raamsdonk Duur 1½ à 2 uur (exclusief reistijd) Gids Wijde Biesboschgidsen Kosten € 30 per gids (1 gids/15 leerlingen) Met dank aan Fam. De Munck
Excursies thema Landbouw/biodiversiteit Landgoed Pax (midden-/bovenbouw) Landgoed Pax is een oude uiterwaard van de Maas en was vroeger een zompig moerasgebied. In dit mooie kleine natuurgebiedje is een hoop te ontdekken. Onder begeleiding van de Wijde Biesboschgidsen doen de kinderen allerlei opdrachtjes, terwijl ze rondtrekken over het landgoed. Waar verdedigt een plant zich mee? Kun je een voorbeeld in de natuur vinden? Maak een natuurschilderijtje met dingen die in de natuur te vinden zijn. En hoe oud is die boom en hoe hoog? Hoe zou je dat kunnen schatten. Bij zo’n grote variatie horen natuurlijk allerlei dieren. In dit weinig betreden gebied vinden bosuil, ransuil en torenvalk een veilige broedplaats. Een blauwe reigerkolonie brengt in het vroege voorjaar veel leven, evenals de jaarlijks terugkerende ooievaars. De kinderen leren luisteren naar de geluiden en afhankelijk van het jaargetijde zien ze misschien een reiger of ooievaar. En ze gaan op zoek naar beestjes, waar zitten ze en hoe zien ze eruit? Door de actieve beleving worden de kinderen meer verbonden met de natuur in hun eigen omgeving. Hun kennis van biologie wordt daarbij spelenderwijs uitgebreid. Locatie Elshoutseweg, Oudheusden Duur 1½ à 2 uur (exclusief reistijd) Gids Wijde Biesboschgidsen Kosten €30 per gids (1 gids/15 leerlingen) Met dank aan Brabants Landschap
Excursies thema Landbouw/biodiversiteit Klasseboeren (midden-/bovenbouw) Kinderen uit het basisonderwijs beleven en leren veel op de boerderij: over het verzorgen van dieren en gewassen en over de vraag waar ons voedsel vandaan komt. De Klasseboeren zijn agrarische ondernemers. Ze zijn didactisch goed onderlegd en laten leerlingen het boerderijleven beleven. Kinderen leren niet alleen met hun hoofd, maar ook door te voelen, te proeven en te doen. De Klasseboeren voldoen aan het kwaliteitssysteem voor boerderijeducatie en de aangeboden leerstof sluit aan bij de kerndoelen van het basisonderwijs. De volgende Klasseboeren in de Wijde Biesbosch staan klaar om schoolklassen te ontvangen: 1. Zoogkoeien en paardenhouderij Hoeve ‘t Boschend (Wagenberg) 2. Kaasboerderij ‘t Bosch (Made) 3. Melkveebedrijf Leijser (Genderen) Locaties Wagenberg, Made, Genderen Duur 1½ uur (exclusief reistijd) Gids de eigenaar van het boerenbedrijf Kosten €100 per klas Met dank aan Klasseboeren , ZLTO
Excursies thema Landbouw/biodiversiteit Paardenmelkerij De Bonte Hoeve (midden/bovenbouw)
Paardenmelkerij ‘De Bonte Hoeve’ bevindt zich middenin Sprang-Capelle. Op de boerderij kun je zien hoe een paard gemolken wordt en daarna mag je de melk nog proeven ook! Ook mag je kennis maken met de andere dieren op ons bedrijf, zo kun je in een speciale “knuffelstal” heerlijk knuffelen met konijnen, cavia’s en kippen. Na al het geknuffel mag je in de geitenwei de geitjes gaan voeren evenals de kippen, duiven en konijnen. Na afloop van het voeren van de dieren gaan we in onze ontvangstruimte nog een film kijken over het bedrijf zodat je echt alles kan zien zoals het er dagelijks toegaat. Zelfs de geboorte van een veulentje staat op de film. Als grote klapper zijn er ook nog LIVE beelden te zien van een broedende kerkuil in een nestkast in de schuur (als de kast op dat moment bewoond is natuurlijk). Locatie Hogevaart 85, Sprang-Capelle Duur 1½ à 2 uur (exclusief reistijd) Gids de eigenaar van het boerenbedrijf Kosten €60 per klas Met dank aan Fam. Verhoeven
Excursies thema Landschap/cultuurhistorie
Landgoed Oosterheide
= uitleenpunt lesmateriaal
Excursies thema Landschap/cultuurhistorie Wandeling in de buurt met ‘opa en oma’ (onderbouw) Tijdens deze excursie komen een heuse opa en oma (of twee opa’s of twee oma’s) in de klas. Dit zijn twee Wijde Biesboschgidsen die in de huid kruipen van een oude bewoner van de schoolomgeving. ‘Opa en oma’ beginnen hun verhaal over de school. Weten de kinderen hoe de school eruit zag? Wat was er anders dan nu op school? ‘Opa en oma’ laten de kinderen enkele oude schoolfoto’s zien, waardoor de kinderen meteen een beeld hebben bij de tijd waarin ‘opa en oma’ klein waren. Vervolgens nemen ‘opa en oma’ de kinderen mee naar buiten. Wat is volgens jullie het oudste wat hier staat? Hoe zie je dat? Wat vertellen die diepe krassen op die eik? ‘Opa en oma’ vertellen over hun kindertijd: de kinderspelletjes die ze speelden, de weilanden op de plek waar je nu staat. Op een andere plek laten ‘opa en oma’ met een foto zien wat er vroeger was. Wat is er veranderd? Wat zie je nu nog steeds? ‘Opa en oma’ vertellen wat ze hier zoal hebben beleefd, bijvoorbeeld die ene keer dat ze stiekem peren hadden geplukt in de tuin achter dat laatste huis. Vervolgens laten ze de kinderen oude dingen verzamelen. Wat voor verhaal vertelt die steen? Terug in de klas hebben de kinderen zich een beeld gevormd van hoe hun omgeving er vroeger uit zag. Bovendien hebben ze geleerd om goed te kijken, bijvoorbeeld naar oude dingen in de buurt.
Locatie Duur Gids Kosten
Vanuit de klas 1 à 1½ uur Wijde Biesboschgids €30 per gids (1 gids/15 leerlingen)
Excursies thema Landschap/cultuurhistorie Fort Kleine Schans (midden-/bovenbouw) De ligging van het dorp Terheijden, op een zandrug aan de rivier de Mark, is van grote invloed geweest op de ontwikkeling en geschiedenis van het gebied. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog bouwen afwisselend Staatse en Spaanse troepen hun tentenkampen en forten bij het dorp. Een van de fortificaties in Terheijden is de Kleine Schans. Spaanse troepen leggen deze in 1590 aan op de plek van hun kamp. In 1637 geven Staatse troepen de schans haar huidige vorm. Hij dient dan om de scheepvaart op de Mark te beschermen. In 1680, na de oorlog tegen de Spanjaarden, wordt de schans geslecht. In 1830 verrijst echter een nieuwe schans op dezelfde plek. In 1952 wordt de Kleine Schans opgeheven, maar gesloopt wordt ze nooit. De gidsen laten de kinderen de geschiedenis van Fort Kleine Schans opnieuw beleven. Met de kinderen wordt gekeken hoe een bebouwde schans eruit zag. Waarin hebben de soldaten gewoond? En waar zou de kerk hebben gestaan? En was er dan nog ruimte voor de kinderen om te spelen?
Locatie
Toegangspad Fort Kleine Schans, Terheijden Duur ca. 1½ uur Gids Wijde Biesboschgidsen Kosten €30 per gids (1 gids/15 leerlingen) Met dank aan Gemeente Drimmelen, Heemkundekring De Vlasselt
Excursies thema Landschap/cultuurhistorie Landgoed Oosterheide (midden-/bovenbouw) Landgoed Oosterheide is een voormalig heidegebied. Eind negentiende eeuw is het beplant met bos. Bij de aanleg werden zeventig verschillende boomsoorten gebruikt. Het bos maakt daardoor een parkachtige indruk. Tussen de bomen liggen bloemrijke graslanden en enkele natuurvriendelijke akkers waar akkerkruiden groeien. In het gras grazen in de zomer koeien en in de herfst vind je tussen het groen allerlei verschillende soorten paddenstoelen. In de achttiende eeuw was de Oosterheide een militair oefenterrein. Meer dan 30.000 manschappen oefenden hier onder leiding van stadhouder Willem V. Op de Oosterheide liggen de Kalix Berna, restanten van de drie ‘kogelvangers’ die in 1730 voor een legerkamp zijn opgeworpen. De gidsen gaan met de kinderen terug in de tijd. Oude tekeningen worden ter plekke vergeleken met het hier en nu. Waar staan we? Wat zie je nog terug in het landschap? Waar zat Willem V zijn manschappen te overzien? De kinderen horen wat een kogelvanger is en hoe deze gebruikt werd. Na deze excursie zitten de kinderen boordevol verhalen over vroeger en hebben ze geleerd om met een ‘historische bril’ naar hun omgeving te kijken.
Locatie Werkschuur Natuurmonumenten, Tilburgsebaan Oosterhout Duur 1½ à 2 uur (exclusief reistijd) Gids Wijde Biesboschgidsen Kosten €30 per gids (1 gids/15 leerlingen) Met dank aan Natuurmonumenten
Excursies thema Landschap/cultuurhistorie Slagenlandschap (midden-/bovenbouw) Zestienhonderd meter lang en 96 meter breed is één slag: de gangbare maat voor stukken land die vanaf de middeleeuwen ontgonnen werden. Tussen de percelen werden sloten gegraven voor de afwatering, langs de slootkanten kwamen elzen te staan om de oevers te verstevigen en hout te leveren. Het resultaat: een oerHollands slagenlandschap.
In het Slagenlandschap sta je op de grond die je voorouders hebben bewerkt, en waar ze hebben geleefd. Wil je het landschap leren kennen, dan maken we een reis naar het verleden. Deze reis wordt verteld door de gidsen terwijl we het gebied in trekken. Er wordt bijv. over het ontstaan van het Slagenlandschap verteld, maar ook over de Sint-Elisabethsvloed en Huize Zuidewijn. Tijdens het wandelen komen leerlingen ogen en oren te kort in dit schitterende natuurgebied. Onderweg worden allerlei opdrachtjes gedaan door de leerlingen en kunnen ze actief aan de slag, zoals waterdiertjes scheppen. Maar een kaart van vroeger wordt erbij gepakt: wat zie je daar nu nog van terug, wat is er verdwenen en wat betekenen straatnamen? Locatie De Bonte Hoeve, Sprang-Capelle Duur 1½ à 2 uur (exclusief reistijd) Gids Wijde Biesboschgidsen Kosten €30 per gids (1 gids/15 leerlingen) Met dank aan Staatsbosbeheer, IVN De Waerdman
Excursies thema Landschap/cultuurhistorie Elshoutse Zeedijk (midden-/bovenbouw) De Elshoutse zeedijk stamt uit de Middeleeuwen en beweegt zich kronkelend door het vlakke landschap tussen Doeveren en Drunen. Het is een dijk met een grillige vorm, waarvan de ‘littekens’ herinneren aan strijd, stormen en overstromingen. Sinds de rivierverbetering uit de jaren dertig hoeft de Elshoutse Zeedijk geen water meer tegen te houden. De dijk vormt nu de grens tussen rivier- en zeeklei. De dijk is cultuurhistorisch zeer interessant, bijvoorbeeld door archeologische vondsten, historische sluisjes en duikers en uitgegroeide grienden. De gidsen nemen de leerlingen mee naar de Middeleeuwen en vertellen over de eeuwenlange strijd tegen het water. De Sint-Elisabethsvloed (1421) neemt daarbij een belangrijke plaats is. In de Elshoutse Zeedijk zijn nogal wat kunstwerken (sluisjes) gelegen die in verval zijn . Er zijn plannen om deze te gaan opknappen. Ook deze worden in het verhaal van de gidsen betrokken. Locatie Kruising Elshoutse Zeedijk/Kooilaan Duur 1½ à 2 uur (exclusief reistijd) Gids Wijde Biesboschgidsen Kosten €30 per gids (1 gids/15 leerlingen) Met dank aan Gemeente Heusden, Natuurmonumenten
Meer informatie In de lerarenhandleidingen staat alle relevante informatie, zowel inhoudelijk als organisatorisch. Voor het bestellen van de lerarenhandleidingen en overige vragen kunt u contact opnemen met: • Gemeente Drimmelen: Cultuurspot, Mariella Huijgens:
[email protected], 06-10573215 • Gemeenten Oosterhout, Geertruidenberg, Dongen: Theek5/CLIP Oosterhout-Dongen, Patrice Matthee:
[email protected], 06-54951625 • Gemeente Waalwijk/Heusden: IVN Brabant, Mirjam Tuerlings/Ido de Haan:
[email protected], 0411-614111 Kijk voor actuele informatie op www.ivn.nl/brabant .