naar de Chinees in Beijing

PEKING - JANUARI 2014

schaatsen op Houhai

nieuw NVP-bestuur

bliksembezoek van premier Rutte

de sprong in het diepe van Paul Neuteboom

naar de Chinees in Beijing

de leeuw

14e jaargang - nr 2 -

januari 2014

Nieuw NVP-bestuur, nieuwe plannen In het pas aangebroken jaar staat er een nieuw bestuur aan het roer bij de NVP. Een andere voorzitter en enkele verse bestuursleden geven de leiding van de ‘Hollandse enclave’ letterlijk een nieuw gezicht. De voorzitter Rob te Braake is de opvolger van de vorige voorzitter; Hayo de Feijter is teruggekeerd naar Nederland. Hij is geboren en getogen in Vorden, een dorpje in de gemeente Bronckhorst, vlakbij Zutphen, dat bekend staat om zijn vele kastelen. Rob studeerde finance en strategie in Tilburg, en kwam in november 2010 voor ING naar Beijing. Als een van de weinigen werkte hij namens de ING voor een Chinese staatsbank, de Bank of Beijing. ,,Na afloop van dat project ben ik hier gebleven”, vertelt hij. ,,En ben ik mede-oprichter geworden van SDS Ventures - een technology investment firm. We werken hier samen met Nederlandse technology-bedrijven om hun business in Azië (voornamelijk China) op te bouwen. We werken vooral in sustainable technology: energie, water, food, en resource efficiency.” Rob bleef in de hoofdstad van China vanwege vooral de ‘energie’ – maar dan ook in figuurlijke zin. ,,Want de dynamiek in de stad is verslavend. Ook had ik in een half jaar, mede dankzij de NVP, een sterk sociaal leven opgebouwd, wat het natuurlijk een stuk makkelijker maakt om je baan op te zeggen en de sprong te wagen.”

Nieuwe visie Nieuwe voorzitter, nieuwe visie. Rob te Braake heeft veel plannen voor de Nederlandse Vereniging. ,,Hoewel ik nu 3 jaar met veel plezier in Beijing zit, ben ik toch echt een Nederlander. Zowel zakelijk als privé vind ik de onderlinge band tussen de Nederlanders hier erg makkelijk en warm, en ik wil graag mijn steentje bijdragen aan het versterken daarvan.” De plannen van het bestuur bestaan volgens hem uit verschillende aspecten. Zo is het belangrijk dat nieuwkomers makkelijk, sociaal gezien, de weg weten te vinden in Beijing. Of ze nu op de ‘camping’ in Shunyi wonen met hun gezin, of midden in de stad: de NVP moet zichtbaar zijn, en ze helpen om hun leven en netwerk hier op te bouwen. ,,Daarnaast streven we ernaar een aantal nieuwe activiteiten neer te zetten voor specifieke groepen, zoals bijvoorbeeld de ‘young professionals’ en mannen/vrouwen die vanwege het werk van hun partner mee zijn verhuisd naar Beijing.” En natuurlijk ligt de focus de komende periode op

Inmiddels woont hij, met zijn vriendin, in Wangjing, waar hij – als de lucht het toelaat – zijn vrije tijd invult met hardlopen. ,,En in het weekend ben ik regelmatig met vrienden in Sanlitun en omgeving te vinden.” - 2 -

januari 2014

Koningsdag. ,,Voor die dag – 27 april - gaan we als NVP uiteraard een spetterend feest organiseren!”

begin februari zal ik me ook gaan bezighouden met het gedeelte PET-relocation.”

Geert Janssen Naast Rob te Braake is ook Geert Janssen een nieuw bestuurslid: hij maakt deel uit van de activiteitencommissie. Geert is geboren en getogen in het Limburgse Nederweert. Na de lagere school en de mavo volgde hij op het MBO de opleiding Transport & Logistiek, in Venlo. Vervolgens is hij gaan werken als chauffeur, tot 2007. Eerst in Weert, daarna in Zoetermeer.

Geert kijkt ernaar uit evenementen voor de Nederlandse gemeenschap te organiseren. ,,Als onderdeel van de activiteitencommissie van de NVP hoor ik graag wat de leden graag willen doen, om te kijken of dit door de Nederlandse vereniging ook ondernomen kan worden.”

In 2005 verhuisde hij met zijn vrouw Madelon Janssen-Nouwen – die bij de Nederlandse ambassade werkt - naar Den Haag. ,,Daar hebben we gewoond tot 2011, al zaten we van augustus 2007 tot na de Olympische Spelen van 2008 ook al in Beijing, vanwege de studie van Madelon. Dit was een jaar om te zien of ook ik zou kunnen wennen aan China. Dat was gelukkig zo.”

Elise Caan Met de ‘entrée’ van Elise Caan als derde nieuwe bestuurslid, en eerder al de komst van Joke de Lege, bestaat het voltallige bestuur uit: Rob te Braake, Esther Lek, Priscilla Dorresteijn, Joke De Lege, Geert Janssen, Elise Caan en Marcel Vink. Wij bedanken Hayo de Feijter en Irene Hanse, die tot voor kort deel uitmaakten van het NVP-bestuur, voor hun werkzaamheden. De Leeuw Ook het magazine van de NVP, De Leeuw, heeft de afgelopen maanden enkele nieuwe medewerkers gekregen: Heleen Sizoo, Yvonne Horst, Judith van de Bovenkamp, en Margot Stroeken. Eugène Brat en Monique Groeneveld bedanken we voor hun bijdragen in het (nabije) verleden. Het bestuur van 2014: Rob te Braake, Esther Lek, Priscilla Dorresteijn, Joke De Lege, Geert Janssen, Elise Caan en Marcel Vink.

Na terugkomst in Nederland werkte de Limburger ongeveer 3 jaar bij UPS Schiphol, als transportplanner voor luchtvracht over de weg. Maar nadat zijn echtgenote in 2011 werd aangenomen na haar sollicitatie op een baan bij de Nederlandse ambassade in Beijing, waren ze ineens binnen 7 weken weer terug in China.

Informatie op www.nvpeking.com

,,Vanaf 2011 heb ik hier diverse banen gehad, zoals het testen van telefoons, web-editing bij een e-commercebedrijf, en bij een financieel adviesbureau. Sinds begin 2013 ben ik werkzaam voor JVK – CIM International Moving voor business development, en help ik de mensen met verhuizen. Per januari 2014

-3-

Inhoudsopgave

Nieuwe NVP-bestuur, nieuwe plannen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Schaatsen op Houhai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Dingen om te doen in de winter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Mijn Chinese schatkist in de dierentuin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Premier Rutte in China . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Naar de Chinees in Beijing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Excursie traditionele medicijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 De Lange Man . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Liefde voor koken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Paul Neuteboom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Bericht uit Zaiwaland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Wij zijn geland - Vragenvuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Achterob . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Terugblik op Sinterklaas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Typisch Chinees - baarden

Van de redactie

Nog net voor Chinees Nieuwjaar vindt u De Leeuw in de brievenbus. Heeft u al kennisgemaakt met het nieuwe NVP-bestuur? Heeft u nog tips nodig voor een uitje tijdens Chinees Nieuwjaar? Of bent u nieuwsgierig naar de foto’s van het NVP-schaatsfestijn? De Leeuw heeft allerlei wetenswaardigheden verzameld. Veel leesplezier! Heleen, Henk, Inge, Judith, Marcel, Margot en Yvonne - 4 -

januari 2014

Agenda & activiteiten

Colofon

Elke maand houdt De Nederlandse Vereniging een aantal activiteiten. Kom een keer kijken en doe mee!

De Leeuw is het blad van, voor en door leden van de Nederlandse Vereniging te Peking. De Leeuw wordt gevuld met artikelen die in de meest brede zin interessant zijn voor Nederlanders in Peking. Bijdragen zijn van harte welkom. De redactie houdt zich het recht voor om bijdragen naar eigen inzicht en zonder opgave van reden te redigeren, in te korten, door te schuiven naar een volgend nummer of in zijn geheel niet te plaatsen.

De Nederlandse borrel De Nederlandse Vereniging houdt elke eerste vrijdag van de maand een borrel in Nearby The Tree. Vanaf 19.00 uur is het elke maand gezellig druk. Kom na je werk of wanneer de kinderen in bed liggen even bijkletsen. De Nederlandse lunch Elke derde donderdag van de maand is er de Nederlandse lunch. Elke maand wordt gezocht naar een nieuwe, verrassende locatie ergens in Peking. De Nederlandse lunch is een goede gelegenheid om elkaar te leren kennen en om nieuwe restaurants te ontdekken. Kijk op de website www.nvpeking.com voor de eerstvolgende lunch. De Nederlandse boekenclub Iedere maand bespreekt De Nederlandse boekenclub een boek. De boekenclub kan nog nieuwe leden gebruiken. Opgeven kan bij Kim van Rijssen: [email protected] Klaverjassen Elke dinsdagavond kunt u klaverjassen in Nearby The Tree. Loop binnen om een kaartje te leggen met andere Nederlanders.

Abonnementen Alle betalende leden van de Nederlandse Vereniging te Peking krijgen de Leeuw automatisch toegestuurd. Downloaden kan ook, kijk dan voor meer informatie op www. nvpeking.com

Website De laatste informatie vindt u op onze website. Kijk regelmatig op www.nvpeking.com! Meldt je aan voor de nieuwsbrief door een e-mail te sturen naar [email protected]

Redactie Judith van de Bovenkamp Yvonne Horst Inge Jansen Henk van Mourik Heleen Sizoo Margot Stroeken Marcel Vink

Agenda van acitivteiten binnenkort: - cabaretvoorstelling april: - Kinderkoningsdag - NVP-Oranjefeest

Bijdrages van: Eugène Brat Irene Hanse Pieter Kersemakers Rob Korfage Anton Lustig

Lidmaatschap van de NVP Lidmaatschap van de NVP loopt van september tot juli. Alleenstaanden betalen 400RMB, gezinnen betalen 600RMB, studenten 100RMB. Via www.nvpeking.com kunt u zich aanmelden als lid.

Adres redactie [email protected] Ontwerp voorkant Oscar Venhuis Oplage: 80 stuks

Schaatsen op Houhai

Het traditionele, jaarlijkse schaatsevenement van de NVP – de Beijing Dutch Open – was ook zondag 19 januari weer een groot succes. Veel plezier op het ijs van het Houhai-meer, maar zeker ook binnen in de Zoom Bar. Een mooi evenement om op terug te kijken! Dat doen we dan ook, met deze mooie, sfeervolle foto’s van Uday Phalgun en Arie Boevé.

de wedstrijd voor de jeugd en volwassenen

- 6 -

januari 2014

de prijswinnaars

nakletsen met erwtensoep

januari 2014

-7-

Dingen om te doen in de winter! Chinees nieuwjaar in Beijing

Wat voelt de Beijingse winter soms toch lang, koud en vervuild aan. De Leeuw verzamelde tips van de redactie voor hun favoriete winteractiviteiten in en om onze Noordelijke Hoofdstad, zowel binnen in de warmte als leuke dingen om te doen in de kou. Brunchen in een goed hotel Soms opeens ook zoveel zin in brie, geitenkaas of heerlijk belegde broodjes? Sushi, kreeft of zalm? Heb je iets te vieren? Wil je indruk maken tijdens een eerste date? Dan is de zondagsbrunch een hele goede manier om een koude zondagmiddag door te brengen. Een buffet met veel eten, free flow champagne, voor ieder wat wils.. Het kost een paar centen, maar dan heb je ook wat. Hotels bieden de beste (en duurste) brunches, maar er zijn ook andere plekken zoals bijvoorbeeld Enoterra in Nali Patio of The Vineyard bij de Lama Tempel. Check de websites van bijvoorbeeld Westin, Hilton, Intercontinental of Sofitel voor de precieze tijden en prijzen. Reserveer je tafel en genieten maar.

- 8 -

Een kookworkshop doen Wat is er lekkerder dan bij een warm fornuis staan, nieuwe gerechten leren en die aan het einde ook nog op mogen eten? In Beijing kun je op verschillende plaatsen kookworkshops volgen. Van dumplings tot vegetarisch Sichuan, en van Indiaas tot Indonesisch. Snijden en hakken doe je zelf, het roeren in de pan gaat om de beurt. Soms kun je vooraf ook een markttour doen. Aan het einde krijg je de recepten mee naar huis. Workshops duren zo’n drie uur en prijzen bij de verschillende scholen variëren tussen de 250 tot 300 RMB per persoon. The Hutong www.thehutong.com Black Sesame www.blacksesamekitchen.com Hutong Cuisine: www.hutongcuisine.com

januari 2014

Wandelen in Badachupark Wil je bij helder weer genieten van het uitzicht over Beijing? Ten zuiden van Fragrant Hills, makkelijk bereikbaar via de westelijke 5e ringweg, ligt Badachu Park (八大处 公园). De naam van het park verwijst naar de acht Boeddhistische tempels en kloosters die in het park verspreid te vinden zijn.

Het park ligt op een helling. Via kronkelweggetjes loop je naar boven en ontdek je niet alleen de tempels, maar ook de Beijingers die het park gebruiken om te mediteren, een deuntje te spelen of te lunchen. Wil je jezelf de klim besparen, neem dan de kabelbaan die je langzaam naar boven brengt. Boven aangekomen heb je twee mogelijkheden, je loopt linksaf naar de tempel voor het beste uitzicht over Beijing of loopt rechtsaf door het ijzeren hek het park uit en vervolgt je wandeling. Verdwalen kun je bijna niet. Wanneer je het pad het park uit volgt, kan je langs de westelijke hellingen doorlopen naar Xishan park. Of je loopt de heuvel over in anderhalf uur door de landerijen naar Heishitoucun (黑石头村).

Badhuis/Spa – Blok 8 Hot Springs Club of Rylinwon Spa Wanneer het een koude of mistige dag is, kun je heerlijk relaxen in het Blok 8-badhuis aan de westkant van Chaoyang Park. Het badhuis beschikt over een etage voor dames en een aparte etage voor heren, die overigens over iets meer faciliteiten beschikt. Het badhuis is schoon en groot: spa, zwembad, massage (eventueel met visjes) en sauna staan voor je klaar. Handdoeken en slippers zijn aanwezig. Willen de dames en heren elkaar toch ontmoeten, dan kan dat op de verdieping waar ook het restaurant gevestigd is, dat is bij de prijs inbegrepen. In de kleedkamer krijg je een kleurrijke pyjama om netjes uniform gekleed bij het buffet te kunnen aansluiten voor krab, vis en kipkluifjes onder het genot van de klanken van de pianist. Een alternatief in Shunyi is Rylinwon Spa. Ze richten zich op bedrijfsuitjes, maar het complex met hot springs en hotel is ook toegankelijk voor individuele reizigers. Rylinwon: www.rlwresort.com of check op www.tripadvisor.com

Met Google Maps kun je alle genoemde plaatsen makkelijk vinden en ze zijn ook met de bus goed bereikbaar. januari 2014

-9-

Ga naar een ijsfestival Waar op het Schevenings strand ’s zomers zandkastelen worden gebouwd, doen Chinezen in de winter hetzelfde met sneeuw en ijs. Het Sneeuw en IJsfestival in Harbin is beroemd om de buitenissige sneeuwbeelden van de Sfinx tot rapper Psy en de Disneyland achtige kastelen van ijs die in januari en februari te zien zijn in de stad. Neem wel voldoende warme kleren mee, want het wordt er ’s avonds -25 graden. Harbin is goed te bereiken met de (nacht)trein en met het vliegtuig (2 uur). Dichterbij, zo’n anderhalf uur rijden vanaf Beijing centrum is er ook een wat kleinschaliger ijsfestival in Longqing Gorge. Dat schijnt ook ’s avonds erg mooi te zijn, er zijn in de buurt genoeg plekken om te blijven slapen in kleine homestays. Harbin: http://www.icefestivalharbin.com/ Long Qing Gorge http://www.timeoutbeijing.com/ features/Around_Town/14339/Longqing-GorgeIce-and-Snow-Festival.html

Temple Fairs Zin in een frisse start van het nieuwe Chinese jaar? Trek er in de eerste dagen van het nieuwe jaar dan op uit en bezoek één van de vele Temple Fairs die in Beijing worden gehouden. Van origine is een Temple Fair bestemd om de goden te aanbidden. Door de jaren is het een stuk commerciëler geworden, maar het is zeker nog steeds de moeite van een bezoekje waard. In bijna elk district van de stad is wel een Temple Fair te vinden. Zo is er bijvoorbeeld een in het Longtan Park, maar ook het Chaoyang Park wordt tijdens het Chinees Nieuwjaar omgetoverd. Om het geld hoef je het ook niet te laten; tickets kosten zeker niet meer dan 40 RMB. Versnaperingen zijn daarentegen soms wel aan de prijs. - 10 -

Skiën in Chaoyang Park en de omgeving van Beijing Houd je van de winter, maar mis je de sneeuw hier in Beijing? Trek er dan een dagje op uit als gezin om de lange latten eens onder te binden. Wil je niet ver weg en zoek je vooral vermaak voor de jongsten, dan is Chaoyang Park een goede keus. In het park bevindt zich een slope die vooral geschikt is voor de kinderen. Er kan geskied worden of met een band van de baan geroetsjt worden. Voor wie zelf ook op de latten of op zijn board wil staan zijn er tal van ski resorts in de omgeving van Beijing. Op een half uur rijden bevindt zich Snow World Ski Resort, leuk voor zowel kinderen als volwassenen. Een aantal andere ski resorts zijn: Badaling Ski Resort, Nanshan Ski Resort of het Huaibei Ski Resort. Margot Stroeken Yvonne Horst Henk van Mourik

januari 2014

Mijn Chinese schatkist in de dierentuin

Wenjing Li en Ilse Oppedijk schreven een leuk boekje om Chinees te leren. Yvonne Horst zocht informatie op over ‘Mijn Chinese schatkist in de dierentuin’. Zijn jullie als gezin net naar China verhuisd en willen jullie je kind spelenderwijs kennis laten maken met de Chinese taal? Of misschien zijn je familieleden in Nederland heel benieuwd naar de ‘oh zo moeilijke’ Chinese taal? In dat geval is het boekje ‘Mijn Chinese schatkist in de dierentuin’ een informatief en nuttig boekje. Het boekje neemt je mee door de dierentuin waar je als lezer allerlei dieren tegenkomt: van een aap tot een giraf, en van een draak tot een eend. Elk dier heeft twee pagina’s in het boek gekregen. Op de linkerpagina staat het dier afgebeeld met daarbij de naam van het dier in zowel het Nederlands als Chinees. Rechts staan drie zinnen met een opbouw in moeilijkheidsgraad. Elke zin is afgedrukt in het Nederlands, pinyin en in karakters, waardoor kinderen speelse wijze vertrouwd kunnen raken met het Chinees.

Het boekje is verkrijgbaar via: www.lulu.com Yvonne Horst

Autohuur tarieven vanaf € 24,*- per dag all-in Car rental made personal

*28+ DAGEN TARIEF CATEGORIE A, EXCL. SCHIPHOLFEE

‡ Laagste eigen risico ‡ Geen extra verzekeringen bij aankomst ‡ No nonsense voorwaarden

www.bblcarrental.com

24/7

Schipho l s e r v ..direct w ice eg rijden!

januari 2014

Car rental made personal - 11 -

Premier Rutte in China

In november bracht premier Rutte een bliksembezoek aan Beijing. Margot Stroeken sprak met Jeroen Lamers, hoofd van de Economische Afdeling op de ambassade over het programma van de premier. Minister-president Mark Rutte bracht 15 en 16 november een kort bezoek aan China. Het was alweer vijf jaar geleden dat een Nederlandse premier naar China kwam. Minister Lilianne Ploumen van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking reisde mee. Ook veertien CEO’s van Nederlands grootste internationaal opererende bedrijven waren van de partij. In dezelfde periode waren nog meer hoge Nederlandse bezoekers in Beijing. Zo waren ook de Commandant der Strijdkrachten en de baas van de nieuw gevormde Nationale Politie in China. De Leeuw vroeg Jeroen Lamers, hoofd van de Economische Afdeling van de ambassade, naar zijn indrukken van het bezoek van Rutte. Doel van het bezoek Officieel stond het bezoek in het teken van het ‘versterken van de diplomatieke en economische banden’, maar ‘handel’ was de term die het meeste viel in de Nederlandse kranten. Nederland is de tweede Europese handelspartner van China (na Duitsland) en de derde investeerder in China, en wereldwijd gemeten de tiende handelspartner. Jaarlijks wordt er voor bijna 40 miljard euro tussen de landen verhandeld (ter vergelijking, de handel tussen Nederland en Duitsland is daar het viervoudige van, bijna 160 miljard euro). De helft van de Chinese export naar Europa komt de Unie binnen via de haven van Rotterdam. De Nederlandse regering ziet in ‘Zhongguo’ veel kansen voor het bedrijfsleven op het gebied van landbouw, water, de creatieve industrie en de Life Sciences-sector.

Systems (alternatieve brandstoffen) en Boon Edam (van de draaideuren) plaats. Ook tekenden Friesland Campina, China Agricultural University en de Wageningen Universiteit onder toeziend oog van Li Keqiang en Rutte een samenwerkingsovereenkomst over zuivel. Daarnaast werden samenwerkingsverbanden bekrachtigd op het gebied van bijvoorbeeld bloemen, led-verlichting en luchtvaart. President Xi Jinping ontving de Nederlandse delegatie voor een intiem diner in klein gezelschap. De sfeer tijdens het diner was zeer goed, waarbij een Chinees strijkorkestje oud-Hollandse liedjes als ‘Tulpen uit Amsterdam’ ten gehore bracht. Daarnaast was er een moment om de Verboden Stad te bezoeken; De Leeuw’s oud-redactielid Monique Groeneveld had de eer de premier rond te leiden. Jeroen Lamers, hoofd van de Economische Afdeling, typeerde het bezoek als volgt. ,,Ik denk dat heel bijzonder was op welk hoog niveau onze minister-president werd ontvangen en hoeveel tijd het Chinese leiderschap voor hem inruimde. Mijn lezing daarvan is dat men aan Chinese zijde belang hecht aan de relatie met Nederland. Het bezoek van de minister-president was een hoogtepunt in het werk op de ambassade. Dergelijke bezoeken kunnen alleen tot stand gebracht worden door een

Programma Het bezoek ging van start met een ontvangst door premier Li Keqiang in de Grote Hal van het Volk op het Tiananmenplein. Daarnaast vonden onder meer een investerings-top bij de Bank of China, bezoeken aan bedrijven als Teesing Industrial - 12 -

januari 2014

goede samenwerking van de ambassade met de Chinese autoriteiten en het Nederlandse bedrijfsleven.” Handelsmissie In tegenstelling tot bijvoorbeeld het bezoek van premier Rutte aan Indonesië reisde er geen handelsmissie met de premier mee. Wel was er een CEO-missie van zeer hoog niveau aanwezig. Veertien CEO’s van Nederlands grootste internationaal opererende bedrijven waren van de partij onder wie Camiel Eurlings (KLM), Joop Wijn (ABN Amro) en VNO-NCW-voorzitter Bernard Wientjes. Deze missie heeft op hoog niveau zijn contacten met Chinese bedrijven en de Chinese overheid verstevigd. Premier Rutte heeft aangekondigd dat hij bij een volgend bezoek aan China een brede handelsmissie wil meenemen, waarin ook het MKB vertegenwoordigd zal zijn. Andere bezoekers Ook Commandant der Strijdkrachten Tom Middendorp was, net na het bezoek van Rutte, in Beijing. Hij was hier om te spreken met de minister van Defensie en de Chinese opperbevelhebber. Het Nederlandse en Chinese leger zullen namelijk volgend jaar een kamp delen bij de nieuwe VN-missie in Mali, dus goede relaties op het hoogste niveau zijn dan extra belangrijk. Nederland stuurt 368 militairen naar het Afrikaanse land, China zo’n 500. Voor China wordt dit de eerste keer dat soldaten deelnemen aan een VN-vredesmissie. Tot nu toe stuurden de Chinezen

januari 2014

alleen ingenieurs, medisch en ondersteunend personeel. Nederland en China werken ook samen bij de bestrijding van piraterij in de wateren bij Somalië. Gerard Bouman, korpschef van de nieuw gevormde Nationale Politie, was ook in China in november. Nederland wil nauwer samenwerken met de Chinese politie bij de bestrijding van grensoverschrijdende criminaliteit zoals synthetische drugs, mensenhandel en milieucriminaliteit. Bouman was ook in Shanghai om meer te horen over het bestaande samenwerkingsverband tussen de havens van Rotterdam en Shanghai. Tijdens het bezoek van Rutte werden er ook afspraken gemaakt over de hervatting van de mensenrechtendialoog tussen Nederland en China. Deze lag de afgelopen vier jaar stil. Een aantal weken na het bezoek van Rutte maakte daarom ook de Nederlandse Mensenrechtenambassadeur Lionel Veer zijn opwachting in Beijing. Al met al dus een druk najaar voor de Nederlandse ambassade in Peking. Handel tussen Nederland en China in cijfers • Handelsvolume: 39,5 miljard euro ( ongeveer 25% export naar China, 75% import uit China) • Voornaamste verhandelde producten: machines en vervoermaterieel, niet-eetbare grondstoffen, minerale brandstoffen en chemische producten. • Aantal Nederlandse bedrijven gevestigd in China: 1000 • Aantal Chinese bedrijven gevestigd in Nederland: 350 Margot Stroeken

- 13 -

Naar de Chinees in Beijing Monique Groeneveld is al jaren een graag geziene gast in Beijing. Ze is niet zo gek op zelf koken, dus ze besteedt het avondeten graag uit aan één van de vele restaurants in de stad. De must-haves op eetgebied heeft ze nu verzameld in een handig boekje op zakformaat. Een boekje over eten in Beijing! Hoe ben je daar zo toe gekomen? In Beijing zijn ontzettend veel verschillende restaurants. Alle Chinese keukens zijn hier wel vertegenwoordigd. Bovendien hebben veel restaurants een uitgebreide menukaart. Moeilijk kiezen dus, zeker voor mensen die maar een paar dagen in Beijing zijn. In het boekje staat een selectie van ruim twintig gerechten, die je niet mag missen als je Beijing bezoekt. Zeker wel een straf om al die restaurants af te gaan; heb je het helemaal alleen moeten doen? Het boekje heb ik gemaakt samen met fotograaf Charles Borsboom. Hij heeft van alle gerechten mooie foto’s gemaakt. We zijn uitgegaan van de gerechten en geven per gerecht één of meer restaurants waar je dat gerecht kan eten. In de meeste restaurants die in het boekje staan vermeld kom ik regelmatig. Kun je in Beijing iedere Chinese keuken vinden? Volgens mij kun je inmiddels elke Chinese keuken wel vinden. Populair zijn nu de Yunnanrestaurants, een aantal jaar geleden was dat de Sichuan-keuken. Maar je kan hier ook bijvoorbeeld Tibetaans eten. Elke Chinese provincie heeft hier in de stad een vertegenwoordiging. Hier is ook meestal een restaurant bij met regionale specialiteiten. Bekend is bijvoorbeeld restaurant Chuanban van de Sichuan Provincial Government Office. Wat is het gekste dat je gegeten hebt? Eigenlijk valt het wel mee. Ik heb weleens dronken garnalen gegeten en meelwormen. Meestal vind ik dat soort gerechten niet bijzonder lekker, ik houd meer van de gewone dingen.

En het gekste, maar toch wel erg lekker? Een aantal jaar geleden kreeg ik, tijdens een officieel diner, schildpad voorgeschoteld en dat vond ik heel lekker. De volgende dag bestelde mijn collega het weer, maar daarna heb ik het nooit meer gegeten. Kan natuurlijk niet, het is volgens mij een bedreigde diersoort. Zo heb ik ook wel eens echte haaievinnensoep gehad. Chinezen kijken niet zo nauw. Wat zijn je favoriete Chinese keuken en gerecht? Ik houd van pittig eten, dus de Sichuan-keuken is een van mijn favorieten. Gisteren nog mapo doufu gegeten. Maar natuurlijk niet elke dag, dat is juist het mooie van Beijing. Er is zo veel keus, je kunt elke dag iets heel anders eten. Je komt sinds 1992 in Beijing en woont hier nu zes jaar. Ontdek je nog steeds nieuwe dingen? Jawel, ik probeer regelmatig nieuwe gerechten uit en ga graag met andere mensen mee. Vooral Chinezen kiezen heel andere gerechten. Met een aantal Chinese vrienden hebben we laatst in een Dongbei-restaurant gegeten. In een grote gietijzeren pan werd vis met groente in saus bereid, aan de bovenrand van de pan roosterden ze maisbroodjes. Niet echt een lichte maaltijd, vooral lekker in de winter. Waar of wat wil je nooit meer eten? Nou ja, ik ben een makkelijke eter, maar ik houd niet zo van rode bonen, die sla ik liever over. O ja, en maankoeken. In mijn eerste maand in China zag ik overal van die prachtige glanzende maankoeken liggen. Ik dacht dat het een soort gevulde koek was, maar toen ik een hap nam, proefde ik gedroogd vlees en eendenei. Zout terwijl ik zoet verwachtte. Is er in al die tijd dat je hier bent veel veranderd in het aanbod van restaurants? Toen ik begin jaren ‘90 voor het eerst in China kwam, waren er nog maar een paar particuliere restaurantjes, meestal een paar formica-tafeltjes met een tl-buis er boven. Nu is er steeds meer aandacht voor de inrichting van de restaurants. Ook de stijl van koken wordt steeds verfijnder. Er zijn in de loop der jaren ook wel dingen verdwenen. Zo was

- 14 -

januari 2014

vroeger in de winter dabaicai, Chinese kool, de enige groente die verkrijgbaar was. Die zie je nu niet meer zo vaak op het menu staan.

Natuurlijk kijk ik wel eens om een hoekje, maar dat kan je toch beter niet doen! Het ziet er meestal niet uit.

Wat is je favoriete eetstek? Of hou je dat liever voor jezelf? Er is een klein buurt-restaurantje in Beijianzi Hutong, daar serveren ze alle bekende gerechten, zoals gongbaojiding etcetera. Heel gewoon Chinees eten, maar super lekker.

En al die verhalen hier over voedselkwaliteit. Trek je je daar wat van aan? Kun je je daar überhaupt wat van aantrekken als je graag uit eten gaat? Ik probeer wel te letten op de hygiëne en ga uit van het principe dat als er veel gasten in een restaurant zitten de omloopsnelheid ook hoog is. Verder probeer ik te eten naar het seizoen en het regionale aanbod. Het is goed dat er inmiddels ook voor de andere aspecten van voedselveiligheid aandacht is, maar als je zoals ik vaak in Beijing uit eten gaat, weet je niet altijd precies de herkomst van wat je op je bord krijgt.

Is er een culinair geheim dat je met ons wilt delen? Haha, ik kook bijna nooit in Beijing, dus ben niet zo’n keukenprinses, maar als ik zelf kook maak ik meestal noedels. Dan koop ik van die dikke versgemaakte noedels, op de markt of bij een klein stalletje bij mij in de straat. Beetje groente bij, wat sesamolie en een schepje uit mijn potje chilipeperzwartebonen saus, klaar! Kijk je wel eens in de keuken van de restaurants waar je gaat eten?

En qua westers eten? Zijn er dingen die je hier wel mist, die je hier nog niet hebt kunnen vinden? Nou, ik ben nog altijd op zoek naar lekkere appeltaart. Ik kan me voorstellen dat je boek nooit compleet is. Denk je er aan om met een jaarlijkse uitgave te komen? Tja, we hebben best nog wat materiaal liggen dus wie weet... Enne... Te koop in de betere boekhandel? Te koop in Nederland bij de Joho-centres, via de website van Gele Draak en bij ons te bestellen via [email protected] Eugène Brat

januari 2014

- 15 -

excursie traditionele medicijnen

Monique Groeneveld hield eind vorig jaar een excursie waarin de deelnemers meer te weten kwamen over ‘Traditional Chinese Medicines’. Monique vertelde eerst over de geschiedenis. Het water (nieren), vuur (hart) en aarde (milt). schijnt dat de Gele Keizer, in de periode 2690 tot 2590 voor Christus, al zijn gesprekken met minister Yin en yang zijn Chinese begrippen die verwijQi Bo – over geneeskunde - heeft laten opschrijzen naar twee tegengestelde principes of krachten ven. Later, rond 1600 voor Christus, zou ook een waarvan alle aspecten van het leven en het univer‘heilige boer’ zijn kennis over de geneeskunde hebsum doordrongen zijn. Het yin-yang-symbool is de ben opgeschreven. oud-Chinese voorstelling van de kosmische dualiteit, waarbij yin vrouwelijkheid (aarde, koude, het Wetenschappers trekken deze gang van zaken noorden, vochtigheid) symboliseert en yang manenigszins in twijfel, maar erkennen dat een gedeelte nelijkheid (hemel, warmte, het zuiden, droogte). van de huidige kennis van de traditionele Chinese Het zijn echter niet louter tegenstellingen, maar geneeskunst al stamt uit de periode van 1000 voor vooral elkaar aanvullende waarden. Christus. Helaas is dit moeilijk te traceren, omdat de Qin-keizer (die van het terracottaleger) rond 221 Een interessant voorbeeld van de dynamiek van yin v.Chr. heel veel geschriften heeft laten verbranden. en yang vindt men in de Chinese geneeskunst. Van de lever stelt men dat deze yang bevat binnen het Alle keizers in China waren erg met geneeskunst yin. Omdat de lever bloed opslaat, heeft de lever bezig. Iets wat veel heeft opgeleverd, maar waarbij ook de yin-kwaliteit van vasthouden. Maar omdat ook erg veel doden zijn gevallen. Men is altijd op de lever ook de qi beweegt, heeft hij de yangzoek geweest naar een soort ‘levenselixer’ waarkwaliteit van beweging. De lever is dus zowel een door men onsterfelijk zou worden. Er is ook veel yin- als een yang-orgaan. geëxperimenteerd met arsenicum, maar een beetje te veel van dat spul heeft vergaande gevolgen... Het grootste deel van de filosofie van de traditionele Chinese geneeskunde werd afgeleid van de taoTraditionele Chinese geneeskunde vindt haar oorïstische filosofie, en reflecteert het Chinese geloof sprong in een unieke, veelomvattende en systemadat individuele ervaringen van mensen de principes tische theoretische structuur waaronder de theorie van de menselijke beweegredenen uitdrukken. van de Vijf Elementen: het meridiaanstelsel van het Deze beweegredenen, zij het materieel, essentieel menselijk lichaam waar de energie (qi) doorheen of spiritueel, liggen ten grondslag aan het lot dat stroomt, de bloedsomloop en het principe van yin door de goden wordt bepaald. en yang. Elke behandeling wordt uitgevoerd volgens dit filosofische raamwerk. Na de theoretische uitleg zijn we naar een Chinese apotheek gegaan die al eeuwen bestaat en die De Vijf Elementen zijn metaal (longen, al vroeg indertijd de hofleverancier van de keizers is hebben ze waarschijnlijk ingezien dat de aanzienlijgeweest. Daar hebben we onze ogen uitgekeken ke smog ‘ijzeren longen’ veroorzaakt), hout (lever), naar alle bijzondere ingrediënten, zoals een soort

- 16 -

januari 2014

wormpje dat alleen in Tibet voorkomt en dat de potentie zou verhogen. Deze worden per gram verkocht. De goedkoopste was rond de 500 RMB per gram, de prijs liep op tot ver in de duizenden RMB. Ook allerlei bijzondere wortels waren verkrijgbaar, maar eveneens plakjes hertengewei tegen duizelingwekkend hoge prijzen.

We waren met een groep van zes en konden net met z’n allen in het kamertje. De arts sprak geen woord Engels, maar gelukkig kon Monique alles vertalen. Ik vond het bijzonder dat ze haar diagnose kon stellen door alleen mijn beide polsen te voelen. In je polsen komen namelijk je bloed- en energiebaan samen.

Voor de schoonheid waren er potjes met parelpoeder verkrijgbaar. Er wordt beweerd dat je er een prachtige gladde en glanzende huid van krijgt. Vaak worden deze producten in een prachtige verpakking als relatiegeschenk gegeven.

Haar eerste diagnose ging over mijn temperament. Ze heeft wel tien keer haar verbazing uitgesproken over het gegeven dat ik wel erg veel temperament had. Dit hoort waarschijnlijk niet bij een vrouw van mijn leeftijd... Ze merkte op dat een vrouw van 20 in de ochtendzon leeft en een vrouw van mijn leeftijd in de namiddagzon.

Na de bezichtiging van de apotheek staken we de straat over naar het gebouw waar de artsen hun praktijkruimte hebben en waar apothekers hun recepten bereiden. Elke arts heeft een heel klein hokje met een bureau, een paar kleine krukjes en een bed. De artsen hanteren verschillende tarieven. De meest populaire dokter vroeg 200 RMB per consult. Maar er waren er ook die een consult deden voor 50. Nou, ik wilde wel eens zo’n consult uitproberen en was wel bereid om daar 50 RMB tegenaan te gooien. Na bij de centrale kassa betaald te hebben konden we bij een vrouwelijke arts terecht die gespecialiseerd was in vrouwenkwalen.

januari 2014

Verder was ik gelukkig helemaal gezond. Een pak van mijn hart! Maar ze schreef wel een A-4tje vol voor de apotheker. Een vaag kruidenmengsel dat in water gekookt en daarna als een soort thee gedronken moet worden. Dat mengsel heb ik maar niet laten maken. Wie weet raak ik mijn temperament kwijt en daarbij komt ook dat ik niet zo’n ster ben in het drinken van de meest vieze, bittere brouwsels! Het was wederom een hele geslaagde excursie. Irene Hanse

- 17 -

De Lange Man Het regende de avond dat De Lange Man besloot een klein ommetje te maken door zijn thuisstad en zijn ouwe buurt. Het regende zodanig dat een paraplu overdreven zou zijn: De Lange Man was geen watje. Het spetterde wat, en de Hollandse families zaten knus op de bank, in hun goed verwarmde huiskamers vol kerstbomen en kerstdorpjes en robottige kerstmannetjes die ingeblikte Jingle Bellsen neurieden, en met waarschijnlijk de erwtensoep met worst net achter de kiezen.

Lange Man voelde zich opeens thuis en onuitsprekelijk gelukkig.

Het drupte en spetterde, een westenwind dreigde storm te worden, en De Lange Man besloot, na enig dralen, om eens naar de ouderlijke woning te wandelen. Onderweg kon hij de vele huizen benoemen van zijn klasgenootjes, zijn vrienden, de ouders van zijn vrienden, de vermeende kinderlokker, de melkboer en de vrouw van de groentenboer die hem ooit complimenteerde om zijn glimlach. Nu woonden er nieuwe mensen, gezinnen met kinderen te oordelen aan de fietsjes en speelgoedjes die op deze winteravond in de voortuin waren overgeleverd aan de elementen, en wat weemoedig gestemd parkeerde De Lange Man zich aan de overkant van zijn ouderlijk huis. Het licht was aan, hij zag kinderen door de woonkamer rennen, een vader die een pan naar binnen droeg, een blauw geschilderde deur. Alleen het nummer 105 was hetzelfde gebleven; het licht op zijn jongenskamer was uit.

De rondjes bier gingen rond, er werd gedobbeld, De Lange Man bestelde nog een rondje, de man achter de gokkast verloor zijn geld maar gaf een rondje. “Wat brengt u hier, Lange Man?” vroeg de Vrolijke Uitbater, vlak voor hij zijn lippen in het schuim van een biertje plaatste.

Van de buren waren er nog enkele in leven en dankzij de grote vensters kon De Lange Man ze nog 1 keer observeren: de klokkenmaker met zijn overdaad aan kaarsen die altijd een vrijdag harinkje kocht voor De Lange Mans vader, en de zurige Protestante, in haar altijd kille kamer, die soms blijk gaf van een zeer zachte kant.

“Maar goed…”, zei De Vrolijke Uitbater, “ vertel ons over dat vreemde land.” De Lange Man stak van wal, zoals hij nog nooit van wal was gestoken, en het bier vloeide, de vele vragen streelden het imago van De Lange Man, en hij deed zijn best alles naar waarheid te beantwoorden, maar omdat de biertjes klein waren en dus makkelijk verdwenen, werd het verhaal uiteindelijk wat onsamenhangend.

Zodoende, en omdat de wind nu echt opstak, besloot De Lange Man dat het tijd was om een buurtcafé op te zoeken. De meesten waren verdwenen en vervangen door ongemakkelijke huiskamers, maar uiteindelijk, op de Schoterweg tegenover de kazerne, trad hij binnen in café Ger. Daar werd nog gerookt, klaarblijkelijk, toen hij de stijve deur openduwde, en er was een gokkast, en een biljart en pluchen kleedjes op de tafel, en De

- 18 -

“Leuke kroeg”, vrijwillerde hij tegen De Vrolijke Uitbater. “Meneer!”, zei De Vrolijke Uitbater, “dit is geen kroeg, maar een café. In kroegen komt een laag allooi soort mensen, hier hebben wij goed volk.” De Lange Man voelde zijn geluk nog een streepje hoger gaan.

Daar moest De Lange Man even over peinzen. “Sentiment”, schoorvoette hij toe. “Ik woon in een vreemd land hier ver vandaan. Daar woon ik al heel lang. Maar hier ben ik geboren en getogen. En voor ik jullie tot de dood ga vervelen met verhalen over dat vreemde land, verhalen die ik zo vaak heb verteld dat ik erbij in slaap val, moet ik zeggen dat ik blij ben dat er nog zoiets bestaat als een onvervalst echt buurtcafe.” Er werd instemmend geknikt en gemompeld rond de bar.

Buiten zweepte een strenge zuidwester de kille regen tegen de ramen, de laatste bus was al lang vertrokken, maar De Lange Man wist natuurlijk zijn weg terug door de straten van zijn jeugd naar zijn slaapplek: een zolderkamer onder een schuin dak, veilig in de wetenschap dat hij onder vrienden was.

De Lange Man januari 2014

De liefde voor koken ,,Koken is mijn passie”, zegt Sue Zhou, ,,maar ik was aanvankelijk niet van plan er mijn beroep van te maken.” Sue, geboren in China en getogen in Nederland, wist hoe hard werken dat zou zijn, aangezien haar ouders een Chinees restaurant in Nederland hadden. Margot Stroeken interviewde Sue Zhou, eigenaar van een Yunnan-restaurant in Beijing voor de rubriek ‘De liefde voor...’ Ze studeerde Asian Business Management in Rotterdam en deed daarna de inkoop voor de Europese supermarkten van onder meer Ahold. ,,Zo bleef ik van een afstand met voedsel bezig, maar echt blij werd ik er niet van.” Ze besloot haar baan op te zeggen en ging een jaar naar China, zonder vastomlijnd plan. ,,Aanvankelijk wilde ik Europese producten gaan importeren in China”, vertelt Sue. ,,Maar waarom had ik dan mijn baan opgezegd? Nu zou ik weer van 9 tot 5 op kantoor zitten.” Ze besloot een tijdje alleen maar te doen wat ze leuk vond, en volgde kooklessen bij verschillende Chinese chefs. Van daar was het een kleine stap naar zelf les geven. ,,Het bekende Chinese cultuurcentrum The Hutong was op zoek naar een chef en ik begon er met het geven van lessen in Chinees koken.” Het bleef niet bij lesgeven alleen, al snel professionaliseerde ze de kooklessen, trainde andere chefs en ontwikkelde

nieuwe kookworkshops- niet alleen de Chinese keuken komt nu aan bod, maar ook bijvoorbeeld de Pakistaanse en Thaise. ,,Ik vind het geweldig om via het eten een andere cultuur te leren kennen” zegt Sue enthousiast. ,,En het is bijzonder om te zien hoe culturen elkaar via het eten beïnvloeden.” Stap voor stap breidden haar werkzaamheden zich uit. ,,Ik ben ervan overtuigd dat als je doet waar je hart ligt, er steeds nieuwe kansen op je pad komen.” Ze werd achtste bij ‘De Smaak van China (Zhongguo Weidao)’, een nationale kookwedstrijd op CCTV, en ze startte haar eigen succesvolle cateringbedrijf. Inmiddels is daar ook consultancy voor restaurants bij gekomen en heeft ze sinds een half jaar haar eigen restaurant vlakbij de Drum & Bell Towers. Samen met een vriendin uit Yunnan runt ze Hani Ge Jiu. ,,Ik ben gek op Yunnanees eten en met ons restaurant brengen we ook de cultuur van Yunnan onder de aandacht door onze focus op de gerechten van de Hani-minderheid.” Soms mist Sue de Hollandse pot wel. ,,Dan ga ik zelf aan de slag. Zo heb ik laatst zelf kroketten gemaakt. Helaas zijn de ingrediënten voor mijn favoriete maaltijd, stamppot rauwe andijvie, hier niet te krijgen.” Sue’s jaartje China zijn er inmiddels drie geworden en het einde is nog niet in zicht. En hoewel ze inmiddels net als haar ouders de hele dag met koken bezig is, zorgt ze er wel voor dat ze tijd over houdt voor ontspanning met vrienden. ,,Veel van hen zijn wel foodies zoals ik, dus gaat het dan toch nog vaak over eten”, lacht ze. http://www.suezhoudoesfood.com, Hani Ge Jiu, Zhonglouwan Hutong 46 Margot Stroeken

januari 2014

- 19 -

De sprong in het diepe van Paul Neuteboom

Hij kwam enkele jaren geleden namens ING Bank naar Beijing, maar na een tijdje besloot Paul Neuteboom alle zekerheid van een vaste baan overboord te gooien en een onzekere sprong in het diepe te wagen. Als zelfstandig ondernemer timmert hij inmiddels aan de weg in de wereld van de elektronische muziek. Een scene die nog erg klein is in China, maar wel potentie heeft. Zeker met Hollandse inbreng Het was, zo erkent Paul, een moeilijk besluit om de goede en ‘veilige’ baan bij de bank op te geven. ,,Heb ik veel over gesproken uiteraard. Met familie, met vrienden, en zeker ook met mijn werkgever. Zoals met Wilbert Lek, voor wie ik in Beijing bij ING Bank werkte. Hij heeft me erg goed geholpen. Maar hoeveel je ook overlegt met mensen uit je directe omgeving, uiteindelijk moet je toch zelf de knoop doorhakken.” In de kinderschoenen Hij besloot zich te storten in het bruisende uitgaansleven van Beijing – maar dan vooral zakelijk gezien. Want als het gaat om elektronische muziek (zeg maar de muziek die wereldberoemde dj’s als Tiësto, Armin van Buuren en Afrojack maken), dan is er een wereld te winnen. In Nederland is de muziekstijl erg populair en ontwikkeld, in China staat het nog in de kinderschoenen. Veldonderzoek ,,In het begin heb ik vooral veel ‘veldonderzoek’ gedaan”, vertelt de Heemskerker. ,,Heel veel naar clubs geweest, met een kladblokje. Alles opschrijven wat ik zag, puur om een zo goed mogelijk beeld te krijgen van wat er gebeurt, om erachter te komen waar de mensen op aanslaan en vooral ook wat er te ontwikkelen valt. Vooral in de verschil-

- 20 -

lende doelgroepen, want er zit ook hier – of misschien wel juist hier – een groot verschil tussen de generatie van de jaren 70, 80 en 90.” Art of Dance Hij begon kort na zijn besluit om voor zichzelf te beginnen als PR-manager bij GT Banana, maar al snel werd hij algemeen manager bij de club die aan de Jianguomenwai Dajie ligt. En inmiddels is hij exclusief als general project manager verbonden aan een joint-venture van de Nederlandse evenementenorganisatie Art of Dance (dat zich op verschillende stromingen in de dance richt) en het Chinese Modern Sky. Inspelen op trends De Noord-Hollander haalde inmiddels al verschillende dj’s naar China, en regelde de evenementen eromheen, maar wil zijn werkzaamheden in de toekomst verder uitbreiden. Vooral door met clubs in contact te treden en te overleggen hoe ze hun zaak verder kunnen ontwikkelen, en hoe ze kunnen inspelen op nieuwe trends die ook voor Chinezen interessant zijn. ,,Want vaak is het in China zo dat er een club wordt geopend, en dat is het dan. Terwijl verandering, steeds weer iets nieuws, juist zo belangrijk is.”

januari 2014

Dutch Dance Het merk Dutch Dance – verder – promoten in China is daarbij belangrijk. ,,Ik heb het voordeel dat Art of Dance al 20 jaar een connectie met de Nederlandse markt heeft, en zij hebben het voordeel dat ik er hier vrijwel letterlijk bovenop zit. Ik kan hier ter plekke, en per direct, contacten leggen, presentaties geven, en ook belangstelling creëren met nieuwe, originele ideeën.” Onontgonnen gebied Vooralsnog doet hij dat vooral in Beijing, waar hij al langzaam voet aan de grond krijgt. Maar zijn blikveld heeft hij inmiddels ook op andere steden in het land gericht. Er ligt een groot onontgonnen gebied in China, zeker ook in de zogeheten ‘second and third tier cities’, maar voorlopig is het voor

januari 2014

hem vooral nog een kwestie van hard werken en opbouwen. Nieuwsgierig ,,Ik heb voor mezelf bepaald dat er in een jaar een redelijke ontwikkeling zichtbaar moet zijn. Daar moet veel voor gebeuren. Veel clubgangers weten niet waarnaar ze luisteren als het om elektronische muziek gaat, maar nieuwsgierig zijn Chinezen wel. Zeker de jongere generatie. Zij zijn opgegroeid in een tijd dat in China alles kan en waarin ze alles krijgen, terwijl hun ouders nog hard moesten sparen. Die andere generatie wil ik ook doorgronden, weten wat ze bezighoudt en waar ze behoefte aan hebben. Om daar dan zo goed mogelijk op in te kunnen spelen.” Marcel Vink

- 21 -

Bericht uit Zaiwaland - deel 8 Tanden voor een oude vis

Wij wonen en werken in het Prop Roots-projectcentrum, dat wij op eigen houtje hebben laten bouwen in een dorpje van de Jǐngpō-minderheid hier in het Chinees-Birmese grensgebied. De aanleidingen voor onze vestiging hier waren mijn hechte band met de Jingpo door de jaren heen waarin ik onderzoek deed naar hun Zǎiwà-taal, en omdat we wisten dat we iets aan de sociale problemen zouden kunnen doen. Ik ben al 25 jaar Chinees- en ’s werelds Zaiwa-specialist, maar verder vooral schilder-muzikant gebleven. Zonder mijn vrouw Lǐ Yáng was er geen Prop Roots. Zij was jarenlang juriste en communications-expert voor internationale grote NGO’s. Prop Roots is een kristallisatie van ons beider achtergronden, en het bewijs dat zélfs in China grassroots en non-profit mogelijk zijn! Jingpo-kinderen zijn integer en sociaal en klimmen goed in bomen. Ze spreken meerdere talen en zitten vol artistiek talent en kennis over de hen omringende natuur. Maar de gevaren van drugs en aids liggen overal op de loer en het onderwijs is benedenmaats. Wij verlenen ze een platform voor hun creativiteit en verhogen hun zelfvertrouwen en gevoel voor individualiteit. Vrouwenhandel komt in China heel veel voor. ‘Wilma’, zo noem ik haar maar even, is een meisje van nog geen 20 uit ons dorp. Ze praat een beetje langzaam en heeft waarschijnlijk niet zo’n hoog IQ, is goudeerlijk en veel te goed. Een gemakkelijke prooi voor een groepje vrouwen, waarvan de hoofdverdachten in het eigen dorp wonen, die haar verleidden met een baantje in de dichtstbijzijnde stad, en vervolgens naar het verre Guangdong mee te gaan, voor een zogenaamd nog beter baantje en waar ze ‘wie weet’ ook nog een geschikte man tegen het lijf zou lopen. Voor haar ouders hield Wilma haar grote plan geheim, want eigenlijk mocht ze niet, en het klonk toch als een goede zaak. Maar in Guangdong

wachtte haar de ‘koper’, die haar waarschijnlijk de eerste nacht al verkrachtte en haar meenam naar zijn geboortedorp in Henan. Daar werd ze nagenoeg als slaaf gebruikt, ook toen ze al zwanger was. Wat blijkt: ze diende als ‘vervanging’ van een andere, nogal gewiekste Jingpo-vrouw uit onze streek, zijn wettelijke echtgenote, die geen kinderen kon krijgen en veel van zijn geld had uitgegeven, en die deze handel mede organiseerde. Wilma zag een paar keer kans stiekem naar haar familie thuis te bellen en aan de hand van het nummer wist Li Yang de man’s naam en adres te achterhalen. Uiteindelijk heeft Wilma’s oudere zus haar op uiterst heldhaftige wijze helpen ontsnappen en zodoende is ze nu weer veilig thuis. Haar doch-

vissen verven - 22 -

januari 2014

tanden voor de haai. tertje zal ze wel nooit meer zien. Pas toen ze thuis was durfde ze te vertellen dat het die dorpsgenoten waren die haar destijds hadden bedrogen. Telkens als die waren komen informeren of Wilma nou nog steeds niet terug was al die maanden, veinsden zij bezorgdheid, doend alsof hun neuzen hevig bloedden. Iedereen weet dat de politie hier niet deugt, dus die wordt pas ingeschakeld als het echt niet anders kan. De dorpsgenoten komen bij grote aangelegenheden doorgaans zelf bijeen om alles uit te zoeken, elkaar wijze raad te geven en om oplossingen te vinden. Dit gebeurt dan meestal ’s avonds laat, als de landarbeid gedaan is, de varkens zijn gevoerd en het late avondeten is gegeten. Twee lange zittingen waren het, tot diep in de nacht, en beide heb ik bijgewoond. Uiteraard heb ik geen foto’s kunnen maken, maar het waren mooie beelden: van de dorpelingen zittend op de matten (spugen mag niet op de mat maar wel overal ernaast) in hun dikke jassen - het waren de koudste nachten van het jaar - en met hun blote voeten, hun slippers in een grote verzameling voor de drempel uitgestald, en vooral van de schaduwen op hun mooie maar wat grillige gezichten, in het schaarse licht van een gelig peertje en de gloed van smeulende vuurtjes op de vloer. We waren eerst bang dat deze zaak met de mantel der liefde bedekt zou worden, vooral omdat Wilma zich zo slecht verweren kan en de verdachten geen millimeter toegaven. Maar de dorpelingen stonden januari 2014

achter haar, dus dat viel weer mee. Doorslaggevend waren de woorden van het dorpshoofd, die de bewijzen systematisch recapituleerde en erop wees dat vrouwenhandel als een zware misdaad geldt. Hoewel er tot een schadevergoeding werd besloten, lapten de schuldigen die beslissing aan hun laars en proberen zij nu de zaak geleidelijk alsnog in de vergetelheid te doen geraken. Moeder en zoon zijn beiden drugsverslaafd en ook niet bepaald voor rede vatbaar, en hebben wellicht het geld ook niet. Li Yang en ik helpen de slachtoffers nu verder met adviezen en het opstellen en uittypen van de officiële aanklacht. Ze gaan naar de lokale politie dezelfde beambten die wij laatst te grazen hadden, zie Bericht 5 getiteld ‘Wapenfeiten’. Zij weten dat die politie alleen ‘toehapt’ als er geld te halen valt. Maar dat hoort er nu eenmaal bij en er moet nu hoe dan ook iets als gerechtigheid komen in deze zaak. Als er niets gebeurt, dan blijft dit nog decennia een open wond. Al heel lang wisten wij dat veel Jingpo-vrouwen hun gezin achter hadden gelaten, uit wanhoop door de uitzichtloze drugsverslaving van hun mannen, om dan in de provincies Henan of Shandong te hertrouwen, de kinderen aan de hoede van familie overlatend. Dit gegeven blijkt plotseling nog een ander aspect te hebben, dat doorgaans wordt verzwegen, zodat wij daar eerst nooit aan hadden gedacht: vaak schijnt het ook vormen van vrouwenhandel te betreffen. Henan en Shandong zijn typische macho-provincies, waar men graag zoons wil in plaats van dochters, zodat er dus een groot tekort aan vrouwen is. Dit ingewikkelde verschijn- 23 -

sel is al zo’n twintig jaar aan de gang en vrijwel elke Jingpo-familie heeft er mee te maken. Zo merk je weer hoeveel er onderhuids gaande is bij vrijwel alle mensen hier. Samen koken, blijven slapen De lessen aan de school kunnen na de wintervakantie eindelijk worden hervat - die voorzichtigheid en bureaucratie toch ook! - maar we doen nog steeds veel dingen met de kinderen, die zich behoorlijk thuis voelen in het centrum. Iedere vrijdag pikken we een min-of-meer constante groep kinderen op van school, voor onze poppenkast-activiteit. Samen bereiden we twee stukken voor, één gebaseerd op een oude Jingpo-fabel en het andere door een van de kinderen zelf verzonnen, een verhaal dat zich afspeelt tussen vissen, diep in de oceaan. We hebben met ons allen de scripts in elkaar gezet en zijn nog bezig met de poppen en wat niet meer zij. Iedere keer doen we ook spelletjes en andere leuke dingen er omheen. Maar daarna is het nog niet ten einde. Kinderen die wat verder weg wonen blijven meestal nog een nacht logeren en ook buurkinderen blijven hier nog weleens slapen. De lokale jeugd gaat doorgaans niet erg vroeg naar bed, dus het is hier vaak een gekkenhuis. Het centrum, met al haar trappetjes en hoekjes en de hoge en leuk versierde activiteitenruimte, is een ideale plek om film te kijken of een mooi boek te lezen, of het instuderen van een dansje. Alles in het gebouw is anders dan normaal en iedereen voelt zich hier erg vrij. We koken altijd samen. China2025 Ik schrijf tegenwoordig voor het nieuwe crowdblog China2025.nl. Mijn eerste artikel ging over wat ik zelf zie als wellicht het grootste mankement van ‘de’ Chinezen: een verregaande simplificatie van normen en waarden, omdat er nog maar één maat is

voor alle dingen: geld. Als gevolg hiervan vertoont de doorsnee Chinees volgens mij een hardnekkige blinde vlek, voor dingen die wel belangrijk zijn maar niets met geld te maken hebben. Non-profit kan niet. Hoe legitiem het doel van een project ook is, als het geen geld oplevert dan kán het ofwel niet bestaan, ofwel het is, op een vage manier, toch ‘zinloos’. Onbewust spreekt men zichzelf dan tegen. En dat staat ons vaak vervelend in de weg. Planet Zaiwa Ik begin ook een nieuwe Engelstalige blog over alles wat mij PERSOONLIJK bezighoudt. De link is PlanetZaiwa.ghost.io. Ik heb me voorgenomen elke 5e dag te posten, oftewel iedere dag dat de grote lokale markt is en ik op de brommer naar beneden ga. Ook via de sociale media mag iedereen best weten dat ik niet alléén community-werk doen, en zéker dat ik niet alleen die taalkundige ben, of sinoloog. Mijn schilderwerk en muziek dienen ter inspiratie voor de wereld. Waar anders voor. Het kan ook een uithangbord zijn voor Prop Roots. Mijn creatieve geest geniet van het kloppen van het Prop Roots-hart, maar het voedt zich ook met lezen (voor zover daar tijd voor is) en denken over allerlei aan wetenschap gerelateerde onderwerpen. Want het leven is zeker niet wat je elke dag gewoon maar doet. Het volgen van de ingrijpende en razendsnelle ontwikkelingen in allerlei sectoren vind ik sowieso verplichte kost, voor iedereen die zich weldenkend noemt. Voor mij geen mistige mystiek of heilige huisjes; ik wil wetenschap, ik wil begrijpen! Hoe werkt entropie en chaos? Hoe zit dat met die quarks, en met die strings? Hoe werkt het brein? Is het ego een illusie? Wat is Tijd? Persoonlijk ben ik vooral op zoek naar de verwevenheid van alle dingen. De belangrijkste vooruitgangen zie ik daar waar natuur- en menswetenschappen elkaar raken. Misschien zijn de dingen toch meer relationeel dan absoluut, minder Newton en meer als Leibniz het bedoeld had. Dit zijn zeker óók dingen waaraan ik denk op mijn planeet! Wilt u de eerdere Berichten lezen, zoek dan eenvoudigweg ‘Bericht uit Zaiwaland’. Schrijf ons gerust een email: [email protected] Anton Lustig

eten met de kids. - 24 -

januari 2014

Wij zijn geland - Vragenvuur

In deze rubriek vuren we een aantal vragen af op de nieuwe leden van de NVP. Dit geeft een beetje een idee wie de nieuwe leden zijn. Alhoewel er nog genoeg te vragen over blijft. Dit keer bevragen we Joost van Opstal het hemd van het lijf. Hij is vorige maand aangekomen in Beijing. Wie

Joost van Opstal

Hier sinds Gekomen uit Woont waar Werkt waar Waarom Peking

2 december 2013 Breda Nu nog Fuchengmen, vanaf januari Chaoyang Nu The Presidential hotel, vanaf januari Ritz Carlton Ik ben naar China gekomen om mijn carrière te versnellen, Het was Peking of Shanghai, ik koos voor Peking omdat het veel rijker is aan cultuur en in mijn ogen meer echt China. 27 Frikandel Het water (zowel in de zee als uit de kraan) Normaal een biertje, maar bij het eten zeker ook wel een wijntje Reizen, surfen, uit eten gaan, voetbal Doen De heilige berg, Robert Thurman

Leeftijd Favoriete Hollandse snack Mist uit Holland Bier of Wijn Hobby's Sport kijken of doen Beste boek Rijst of aardappels Smog of op de fiets Verboden Stad of Muur Taxi of auto met chauffeur Blijven of hier snel weer weg Heineken of Tsingtao Echt of namaak Amsterdam of Peking Noedels of Peking Eend Peking Opera of Jan Smit Chinees leren of niet inburgeren Karaoke of illegale dvd's

januari 2014

Rijst Als ik een fiets zou hebben zou ik fietsen! Muur Taxi Blijven Heineken Echt Peking Peking eend Dan toch Jan Smit, denk ik Zeker Chinees leren! Karaoke met Chinese collega’s, hilarisch!

- 25 -

Dokter Pieters blik op Beijing: Baijiu 白酒

Twee dagen had hij in een alcoholisch coma gelegen. Een van m’n eerste patiënten hier in Peking. Tot dan toe had ik nog nooit van het baijiu-ritueel gehoord, maar de arme man legde het me haarfijn uit. Het is, zo vertelde hij, bij zakelijke besprekingen hier in China gebruik om baijiu te drinken. Voor wie het nog niet kent: een soort van Chinese Laten we eerlijk zijn, wij expats kunnen er wat grappa, alcoholgehalte ongeveer 50% en eigenlijk van. Akkoord, alcohol is duur hier in China. Maar niet te zuipen. En de Chinese zakenpartners hebben dat weerhoudt de meesten van ons er niet van om zo hun trucs om die buitenlanders zo snel mogelijk toch gestaag door te drinken. Van de champagnedronken te voeren. Dat is de sport. Je moet met brunch op zondagochtend in het Westin tot de vrijiedereen proosten en zij drinken er ieder maar één. dagavondborrels van de Nederlandse vereniging in Maar goed, zo zei mijn patiënt, uit beleefdheidsNearby the Tree, en alles daar tussenin. overwegingen doe je dan maar mee. En zo had hij Een paar maanden geleden deed ik een keer mee ongeveer vijftien van die ‘grappa’s’ gedronken. met de Pekingse Hash Club. Ze noemen zichzelf Vijftien keer een flinke grappa, dat was toch onge‘a drinking club with a running problem’: een veer een liter, zo rekenden we samen uit. En dat lekker stukje rennen door Peking waarbij het parmaal 50 procent. Dat hij daarna ziek was geworden cours regelmatig wordt onderbroken voor een fles en ook wat last had gekregen van misselijkheid en Tsingtao. overgeven dat was dus wel verklaarbaar, vond hij Tja, we vinden het allemaal heel normaal, dat alcozelf ook wel. hol drinken. Bij de Hash maken ze d’r zelfs een Zijn enige vraag was eigenlijk of ik een medicijn geuzennaam van. Praktische tip: probeer in ieder kon voorschrijven dat de alcohol uit zijn bloed kon geval één avond per week helemaal niet te drinken, halen. Ik legde hem uit dat de wetenschap nog niet dan laat je voor jezelf zien dat je ook zonder kan. zo ver gevorderd was en kon niet veel meer doen Als je zelfs dat niet meer kunt, dan kun je je zaken dan mijn medeleven betuigen en een anti-misselijkgaan afvragen. heidsmiddel voorschrijven. Het is natuurlijk heel erg cultuurafhankelijk. Het Een Nederlands vriend van mij heeft zo zijn schijnt zo te zijn dat Franse artsen het bijvoorbeeld methodes om de Chinézen onder de tafel te drinheel normaal vinden als een patiënt lichte leverken. Goed veel en vet eten van te voren en zorgen functiestoornissen heeft. ‘U heeft wat afwijkende dat je nooit méér drinkt dan je Chinese zakenpartleverwaardes’, zegt zo’n arts dan, ‘maar dat is geen ners. Als je ze allemaal laat proosten, dan moeten probleem, dat ligt aan de wijn, daar hoeft u zich ze wel, ook weer uit beleefdheidsoverwegingen. verder geen zorgen over te maken.’ En aangezien wij Westerlingen toch net iets beter Vanuit Nederlands perspectief denken we daar wat tegen alcohol kunnen dan zij, win je dan altijd. anders over. Regelmatig doen we in onze kliniek Als hij het moment vindt aangekomen, als de keuringen. En daarbij worden ook standaard de Chinezen zeg maar wat wazig uit hun ogen beginleverfuncties gemeten. Je bent gewaarschuwd: het nen te kijken, dan zet hij na al die baijiu een fles komt af en toe voor dat die wat hoog zijn. En dat whisky op tafel. ‘Zo, en nu op mijn manier’, zegt ligt meestal dus maar aan een ding... hij dan. En na twee van die whiskies vallen de Pieter Kersemakers Chinezen een voor een uit. Maar goed, na deze korte opfriscursus over de medische aspecten van het zakendoen in China, even terug naar de dagelijkse werkelijkheid. Want zo’n baijiu-ritueel overkomt je natuurlijk niet elke dag. Wat de dagelijkse vormen van alcoholgebruik betreft, zijn er όόk wat waarschuwingen te plaatsen. Want hoe vind je een goeie middenweg tussen het bewezen gezonde drinken (een à twee glazen, liefst rode wijn, voor vrouwen en twee à drie voor mannen per dag) en de constante verleidingen van het Pekingse expatleven? - 26 -

januari 2014

Achterob Het is, terwijl ik dit schrijf, de verjaardag van Annelies van der Raadt. U kent haar natuurlijk niet, maar zij was mijn klasgenootje op de Lucia-school in Haarlem in de jaren ’60 van de vorige eeuw, en elk jaar verschijnt zij in een verhaal dat ik vertel over het leren van de tafels.

schrijven van de tafel van 8, honderd keer. (Op dit moment in het verhaal moet ik altijd uitleggen aan de leerlingen van nu dat computers en copy/paste niet bestonden, en dat dit ging om handmatig schrijven. Er gaat dan een diepe zucht door de klas).

Dat verhaal gaat als volgt. We speelden ‘meidenvangertje’ op de speelplaats. Het doel was om de meisjes van de klas te vangen en vervolgens op te sluiten in een verzonnen gevangenis onder het klimrek waaruit zij weer konden ontsnappen dankzij de magie van de regels die wij hadden verzonnen.

Het was een woensdag, en dus had ik de middag vrij, want zo was dat toen. Mijn buurmeisje Liesbeth hielp mij. (Ook hier moet ik altijd even een zijsprongetje maken en uitleggen dat vriendschappen tussen jongens en meisjes eigenlijk heel normal zijn.) Wij schreven en schreven, bladzijde na bladzijde, honderd keer de tafel van 8. Bijzonder strafwerk en slim gekozen: meester Harmse wist dat de tafel van 8 mijn zwakste tafel was.

Annelies. We waren allemaal een beetje verliefd op haar. Ze woonde aan de Kloppersingel, als ik me niet vergis, en had de blozende frisheid van Sunil-zeep. Ze was lang, in mijn herinnering ongeveer van mijn eigen lengte. En daar ging die Annelies, op een ongetwijfeld onbewolkte dag, voor mij uit rennend, met de lange blonde paardenstaart, die wapperde door haar snelheid, het zonlicht blikkerde door die blonde haren, en dus werd het mijn prooi, mijn doelwit, en waarschijnlijk mijn laatste mogelijkheid om haar te grijpen. Dus dat deed ik, en dat kwam mij duur te staan. Meester Harmse, de favoriete leerkracht van de school, en mijn persoonlijke held, had pleinwacht en greep mij in mijn nekvel. Aan paardenstaarten trekken was blijkbaar verboden. Meester Harmse nam mij mee naar zijn lokaal, parkeerde mij daar met het gebod om geen vin te verroeren, en na het speelkwartier nam hij mij mee naar elke klas, zette mij voor het bord, en verklaarde mijn zonde. Ik was toen al vrij lang, maar ik kromp voor elke klas, tot er niet veel van mij over was. Zo rood als een tomaat stond ik voor 40 kinderen, en werd uitgelegd dat meidenvangertje, en vooral het trekken aan haar, vanaf nu verboden was. Daar hield het niet op. De uiteindelijke straf was het

januari 2014

De volgende dag leverde ik mijn stapeltje in. Ik herinner het gevoel nog goed: ik was enerzijds trots dat ik het had afgemaakt, en anderzijds beschaamd. Meester Harmse nam het aan, bladerde het even door, spannende seconden die minuten leken, scheurde het resoluut doormidden en liet het in de prullenbak vallen: een gebaar dat sindsdien in veel films is nagedaan. De moraal van het verhaal? (Op dit moment in het verhaal zit de klas op het puntje van de stoel). Je leert een tafel door hem vaak te oefenen. Te schrijven, zoals in mijn geval. Je leert die lastige tafel van 8 niet door aan een paardenstaart van het mooiste meisje in de klas te trekken. Annelies van de Raadt: aan het begin van elk schooljaar in grade 5 op de Western Academy of Beijing leren 120 studenten haar naam en horen ze van haar prachtige paardenstaart, en hoe meester Rob eindelijk zijn tafel van 8 leerde en nooit meer vergat. Ongeveer een jaar geleden ontmoetten Annelies en ik elkaar via Facebook, zoals dat gaat. Ik weet niet meer wie wie opzocht maar opeens was ze daar. We waren allebei ouder geworden, maar toch ook onveranderd. Het was ook via Facebook dat ik ontdekte dat zij enkele dagen voor Kerstmis was overleden. Vandaar dit kleine, onhandige In Memoriam.

Achterob - 27 -

Terugblik op Sinterklaas in Beijing SINTERKNUTSELEN EN -SCHAATSEN

SINTERKLAAS OP DE AMBASSADE

SINTERKLAAS OP SCHOOL