MVO
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
INHOUD
3
Voorwoord
29 Hoofdstuk 8: Maatschappelijk Betrokken Ondernemen 29 8.1. Groen dichtbij
4
Hoofdstuk 1: Kerngegevens
29 8.2. Verkeersveiligheid 30 8.3. Vangnet onderweg
5
Hoofdstuk 2: Maatschappelijke doelstellingen
31 8.4. Duurzame mobiliteit 31 8.5. ANWB Vrijwilligers
6
Hoofdstuk 3: Profiel
31 8.6. Maatschappelijke impact
6 3.1. De organisatie ANWB 32 Hoofdstuk 9: Over dit verslag
9 3.2. Ontwikkelingen in de omgeving 9 3.3. Keten van de ANWB
33 Onafhankelijk assurance-rapport 11 Hoofdstuk 4: MVO binnen ANWB 34 Begrippenlijst en rapportagedefinities
11 4.1. Praten met stakeholders 13 4.2. MVO en bedrijfsstrategie
35 Colofon
15 4.3. MVO en management 16 4.4. MVO per bedrijfsonderdeel 18 4.5. Monitoring en externe benchmarks 19 Hoofdstuk 5: Sociaal 19 5.1. Medewerkers 20 Hoofdstuk 6: Duurzaam 20 6.1. Milieubeleid 21 6.2. MVO-gegevens 21 6.3. Klimaat, energieverbruik en CO2 23 6.4. Duurzame mobiliteit 26 Hoofdstuk 7: Veilig 26 7.1. Inkoopbeleid 28 7.2. Risicomanagement 28 7.3. Beleggingen
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
2
Voorwoord
Ook in 2012 heeft de ANWB haar 4 miljoen leden weer op allerlei manieren en momenten kunnen helpen: met pechhulp, goede verzekeringen, inspirerende informatie over leuke uitstapjes en mooie vakanties, met leuke boeken en tijdschriften, betaalbare vrijetijdskleding, onze geslaagde actie tegen de invoering van de forensentax et cetera et cetera. Overwegend tot grote tevredenheid. Daar zijn we blij om. Tegelijk was 2012 in financiële zin een zorgelijk jaar vanwege de economische crisis. Een forse reorganisatie bij onze winkels bleek onvermijdelijk. Ook zijn in 2012 maatregelen geïmplementeerd ter verbetering van de dekkingsgraad van het ANWB Pensioenfonds, wat zowel de huidige medewerkers als gepensioneerde ANWB’ers raakt. In 2012 heeft de ANWB weer een aantal stappen gezet op weg naar ‘duurzame mobiliteit’. Zo kunnen medewerkers en leden met een elektrische auto sinds januari 2012 gebruik maken van zes ‘snelladers’ op ANWB-locaties verspreid over Nederland. De ANWB probeert hiermee de angst weg te nemen dat men onderweg zonder stroom komt stil te staan. Middels de ‘Grootste Elektrische Proefrit’ hebben we in 2012 tienduizenden Nederlanders laten kennismaken met de elektrische auto. Sinds oktober 2012 is de ANWB ook commercieel actief met de Oplaadservice voor eigenaars en berijders van (semi-) elektrische auto’s. Het laatste kwartaal van 2012 heb ik het voorzitterschap vervuld van het Formule E-Team, het nationale gremium om knelpunten bij het uitrollen van elektrisch rijden weg te nemen. Eind 2012 hebben we bovendien een viertal moderne bandenpompen op ANWB-locaties laten plaatsen om medewerkers en bezoekers te stimuleren regelmatig hun banden op de juiste spanning te brengen, omwille van zowel de verkeersveiligheid als het milieu. Een analyse
van het woon-werkverkeer van ANWB-medewerkers laat zien dat ANWB ten opzichte van andere werkgevers goed scoort op duurzaamheid, dankzij onder andere het ANWB-kilometerreductieplan, de ANWB-leaseregeling en faciliteiten zoals voor Het Nieuwe Werken. Een MVO-mijlpaal in 2012 was het besluit om de Kampioen voortaan op gerecycled papier te drukken. Een analyse van onderzoeksinstituut IVAM (zie anwb.nl) laat zien, dat de omschakeling een gunstig effect heeft op onze milieu- en CO2-footprint, ondanks het feit dat het nieuwe papier iets meer inkt opzuigt. Dat de omschakeling naar gerecycled papier ook nog tot kostenbesparing bleek te leiden, was niet doorslaggevend, maar wel mooi meegenomen. Zonder samenwerking geen verantwoord ondernemen. Samenwerking tussen ANWB-medewerkers, samenwerking met onze vrijwilligers, zoals Bondsraadsleden en consuls, samenwerking met toeleveranciers, samenwerking met andere bedrijven en overheden. Zo hebben ANWB, Rabobank en het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers goede afspraken gemaakt over het verstrekken van fietsen en fietsles aan kinderen in asielzoekerscentra. En heeft ANWB voor het eerst deelgenomen aan de Shell Ecomarathon, waarbij de zoektocht naar duurzame mobiliteit centraal staat. Ook in 2013 en latere jaren valt er nog genoeg te verbeteren. Zo zullen we zeker doorgaan met het stimuleren van elektrisch rijden, maar ook onze informatievoorziening over alternatieven als Groengas op hoger niveau brengen. Onze wegenwachten worden uitgedaagd om nog zuiniger te rijden dan ze nu al doen. De eerste ervaringen wijzen uit dat de ANWB op deze wijze nog een flinke hoeveelheid brandstof, geld en CO2 kan besparen.
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
3
Vanaf 2013 zullen we ook onze leden beter gaan ondersteunen bij het besparen van brandstof. Ons doel: in 2020 25% minder fossiele brandstof verbruiken dan in 2012. Daarnaast willen we in 2013 ‘Investment Beliefs’ vaststellen om onze beleggingsportefeuille MVO-proof te maken. En de leveringsvoorwaarden die wij zelf en onze dochterbedrijven hanteren, weer eens kritisch bekijken met de vraag of ze anno 2013 voldoende consumentvriendelijk zijn. Genoeg te doen! Guido van Woerkom
1 | Kerngegevens Tabel 1: Samenvatting kerngegevens ANWB 2012 en 2011 ANWB
2012
2011
3.964.047
3.964.546
1, 16
1,18
Winkels (aantal transacties x miljoen)
3,6
3,9
Contact Center (aantal telefoontjes x miljoen)
1,3
1,0
anwb.nl (aantal bezoekers x miljoen)
118
116,5
ANWB en VVV/ANWB-winkels (aantal)
108
108
5
5
8
8
3,6
3,6
Sociaal
2012
2011
Aantal medewerkers (per 31-12 inclusief tijdelijk)
4.828
4.766
Aantal FTE (gem. over gehele jaar)
4.123
4.264
Percentage vrouwelijke medewerkers1
43 %
45 %
Percentage vrouwelijke managers (alle leidinggevenden) 1
42 %
43 %
Ziekteverzuim (totaal)
4.9 %
5,1 %
Duurzaam
2012
2011
Papierverbruik (ton)1
8.699
9.050
Energieverbruik (GJ)
103.623
115.158
52.454
64.081
CO2-compensatie (ton CO2)
5.970
8.712
Financieel2
2012
2011
Netto-omzet (miljoen euro)
1.037
1.065
Groei t.o.v. voorgaand jaar
-2,6 %
-0,9 %
Nettoresultaat (miljoen euro)
-12,5
3,6
Ledental Vereniging (per 1 januari volgend jaar) Dienstverlening Wegenwacht (aantal hulpverleningen x miljoen)
Steunpunten ANWB Alarmcentrale (aantal) Producten Betaalde magazines (aantal) Kampioen (maandoplage per 31-12 in miljoenen)
CO2-voetafdruk (ton CO2)
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
4
De gerapporteerde cijfers hebben betrekking op ANWB B.V.. Voor aanvullende informatie over de scope en de volledigheid van de gerapporteerde gegevens zie hoofdstuk 9 ‘Over dit verslag’ en de GRI-index 2012. 2 Voor meer informatieve over de financiële prestaties verwijzen wij naar 1
de ANWB Jaarrekening 2012
2 | MVO prestaties en doelstellingen Tabel 2: Maatschappelijke prestaties 2012 en doelstellingen 2013 Doelstelling 2012*
Resultaat 2012
Doel 2013
Sociaal
Bewustzijn medewerkers
- Maandelijkse bijeenkomst met MVO-ambassadeurs - 2 MVO-weken organiseren - Projecten voor ambassadeurs opzetten - 30 medewerkers zijn MVOambassadeur
- 6 keer per jaar bijeenkomst met MVO-ambassadeurs - 1 MVO-weken georganiseerd - 8 MVO-ambassadeurs hebben zelfstandig projecten opgepakt - 27 medewerkers zijn MVO-ambassadeur
- 6 keer per jaar bijeenkomst met MVO-ambassadeurs - 1 MVO-week georganiseerd - De projecten van de 8 MVO-ambassadeurs zijn afgerond - 35 medewerkers zijn MVO-ambassadeur
Praten met stakeholders
- Multistakeholderdialoog ‘duurzaam inkopen’ faciliteren - Stakeholderdialoog met ANWB reisdochters en twee individuele organisaties faciliteren
- Een multistakeholderdialoog ‘duurzaam inkopen’ - Stakeholderdialoog met Rijkswaterstaat - Stakeholderdialogen met ANWB reisdochters: FOX, SNP, Pin High en Travelhome - Stakeholderdialoog met ANWB dochters: Unigarant, ANWB Test- en trainingscentrum en Medical Air Assistance - Input van Amnesty International over ons inkoopbeleid
- Stakeholderdialoog met overige ANWB dochters: Pharos, Cruise Travel, Logicx en ANWB rijopleidingen - 2 individuele stakeholderdialogen met externe stakeholders - Gesprek over MVO met Bondsraad
Duurzaam
1
Papier
- Keuze en test nieuwe papiersoort voor de Kampioen - Interne verkenning naar mogelijkheden voor een digitale Kampioen - Reductie papierverbruik
- Uitvoering studie naar duurzaamheid van verschillende papiersoorten - Vanaf Kampioen 10/11 wordt gerecycled papier gebruikt - Reductie in papierverbruik van 4%
- Reductie papierverbruik
Reductie CO2
- 3% reductie CO2-voetafdruk t.o.v. vorig jaar - Koppeling eerste operationele systemen aan MVO-datamodule
- De CO2-voetafdruk betreft 52.454 ton1 - MVO-datamodule is geoptimaliseerd
- 3% reductie CO2-voetafdruk t.o.v. vorig jaar - Optimalisering gebruik MVO-datamodule binnen organisatie
Dit cijfer betreft ANWB BV
* Enkele doelstellingen voor 2012 wijken af van de genoemde doelstellingen in het ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2011 ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
5
Doelstelling 2012
Resultaat 2012
Doel 2013
Klimaatcompensatie
- ANWB Rijopleidingen biedt lessen klimaatneutraal aan - Kwantificeren CO2-reductie als gevolg van ANWB initiatieven (bijv. bandenspanningspomp) - Compensatie 2011 continueren
- Groene gas en groene stroom via Greenchoice bij 70% van de panden - CO2-reductie als gevolg van ANWB initiatieven (bandenspanningspomp, laadpalen en samenrijden.nl is gekwantificeerd - 5.970 ton CO2- compensatie van zakelijke inzet Wegenwacht, ANWB test- en trainingscentrum en zakelijke vluchten reisdochters.
- Stijging compensatie klanten reisdochters via GreenSeat - Stijging CO2-reductie via bandenspanningspomp, samenrijden.nl en laadpalen - Compensatie 2012 continueren
Elektrisch vervoer stimuleren
- Wegenwacht pechhulp uitbreiden naar elektrische auto’s en laadpalen - 100.000 proefritten door leden / niet-leden - Bijdrage leveren aan ontwikkeling landelijk snellaadnetwerk
- Wegenwacht pechhulp uitgebreid naar elektrische auto’s en laadpalen - Ruim 16.624 proefritten door leden / niet-leden - Zo’n 65.000 views van filmpjes van proefritten op internet - Opening ANWB snellaadnetwerk en 35 vergunningen gekregen voor exploitatie van snelladers langs de openbare weg en klanten van reisdochters.
- Invulling van 14 van de 35 vergunningen voor exploitatie van snelladers langs de openbare weg
Veilig Streetwise
- Online uitbreiding met platform ‘Kind en verkeersveiligheid’
- 1 miljoenste leerling Streetwise verkeerseducatie gegeven - Online uitbreiding met plafform Platform ‘Kind en verkeersveiligheid’
- 200.000 kinderen nemen deel aan Streetwise, verdeeld over 950 scholen - Introductie van online lesprogramma in samenwerking met Malmberg
Kinderfietsenplan
- Landelijke uitrol Kinderfietsenplan - Bij tenminste 10 asielzoekerscentra het project uitvoeren
- Projectplan landelijke uitrol van Kinderfietsenplan in 2013
- Uitrol van Kinderfietsenplan bij minimaal 6 locaties in 2013
Monitoring en verslaggeving MBO-benchmark
- Deelname aan Maatschappelijke Imago Monitor
- Deelname aan Maatschappelijke Imago Monitor, 1e plek behaald
- Deelname aan de Maatschappelijke Imago Monitor; stijging van individuele score
MVO-benchmark
- Top-5% positie behalen in de Transparantiebenchmark
- 21e plek behaald (Top -5%) in de Transparantiebenchmark
- Top-5% behouden in de Transparantiebenchmark
Waarborg
- MVO doelstellingen integreren in formats business cases en jaarplannen - Verslaggeving conform GRI-B+
- Start met plan voor integratie MVO proces in de organisatie - Verslaggeving conform GRI-B+
- Plan integratie MVO-proces gereed - Start implementatie van integratie MVO-proces volgens plan
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
6
3 | Profiel De Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB is een maatschappelijke vereniging die met een unieke mix van beïnvloedende en dienstverlenende activiteiten wil zorgen dat leden en burgers met vrijheid en plezier kunnen bewegen door en met de ANWB. Tevens wil zij een bijdrage leveren aan een duurzame ontwikkeling van de samenleving. De meest bekende activiteiten van de ANWB zijn de Wegenwacht, Alarmcentrale en de ANWB-winkels. Het hoofdkantoor van de ANWB is gevestigd in Den Haag.
3.1. De organisatie ANWB De ANWB is een vereniging van bijna 4 miljoen leden. Alle activiteiten van de ANWB worden uitgevoerd door ANWB BV en haar dochterondernemingen. Daarnaast is een deel van de beleggingen ondergebracht in de beleggingsinstelling ANWB Beleggingen BV. Alle aandelen van deze twee besloten vennootschappen worden gehouden door de Stichting Administratiekantoor (STAK).
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
Bestuur van de ANWB De hoofddirectie is verantwoordelijk voor de dagelijkse sturing van ANWB BV. Zij wordt gecontroleerd door de raad van commissarissen. Gezien het unieke karakter van de organisatie heeft de ANWB ook een ledenvergadering. Een afvaardiging hiervan vormt samen de raad van advies. Deze adviseert op haar beurt de raad van toezicht. De ledenvergadering bestaat uit ruim 100 bondsraadsleden die alle provincies vertegenwoordigen. Voor uitgebreide informatie over het bestuur verwijzen wij naar onze website. Activiteiten ANWB De ANWB is actief in verschillende sectoren met een groot aantal verschillende producten en diensten (inclusief informatieverstrekking en beïnvloeding), soms onder ‘merknamen’ die ook een zelfstandige bekendheid genieten. Een aantal activiteiten wordt uitgevoerd door dochterondernemingen van ANWB BV. Begin 2012 is het bedrijf Uitgeverij Smit B.V. overgenomen, na 17 jaar samenwerking. De ANWB verwacht hiermee de continuïteit in de activiteiten van Uitgevrij Smit B.V. te waarborgen. Voor een compleet overzicht van alle kernactiviteiten en het organigram van de ANWB verwijzen wij naar de volgende pagina en onze website.
7
Traumahelikopters ANWB Medical Air Assistance (MAA) beschikt
momenteel over zes traumahelikopters. Met vier helikopters (en twee reservehelikopters) verzorgt MAA de operatie van de traumahelikopters voor de academische ziekenhuizen van Amsterdam, Rotterdam, Nijmegen en Groningen. De helikopters vervoeren een Mobiel Medisch Team naar de ongevalslocatie.
Reizen
Onder ANWB Reizen vallen zes touroperators: FOX, SNP, Pharos, Pin High, Travelhome en Cruise Travel. Daarnaast organiseren we speciale Ledenreizen en Kampeerreizen.
Rechtshulp ANWB-leden krijgen gratis juridisch advies op het gebied van verkeer, recreatie en toerisme, zowel telefonisch als online. Waardevol, gezien de problemen die kunnen ontstaan bij de koop, huur of reparatie van een auto, caravan of boot.
Belangenbehartiging De ANWB
komt bij politiek, overheid en bedrijfsleven op voor de belangen van leden. Met een combinatie van belangenbehartiging en dienstverlening maakt de ANWB het mensen mogelijk in vrijheid en met plezier te reizen en te bewegen.
Alarmcentrale De Alarmcentrale is sinds 1959 hét aanspreekpunt voor reizende leden van de ANWB. Onderweg in binnen- of buitenland kunnen zij bij de Alarm-centrale dag en nacht rekenen op professionele hulp en ondersteuning. Rijopleidingen en trainingen
ANWB Rijopleidingen is een franchise formule voor rijschoolhouders en daarmee een van de grootste rijscholen van Nederland met een cursus voor elk rijbewijs. Bij het ANWB test- en trainingscentrum in Lelystad worden rijvaardigheidstrainingen aangeboden.
Verzekeringen
Op het gebied van mobiliteit en reizen, maar ook voor het woonhuis of rechtsbijstand heeft de ANWB verzekeringen. De verzekeringen worden aan geboden via internet, direct mail en telefonisch via ons contact center. Dochteronderneming Unigarant verzorgt deze verzekeringen.
Media De uitgeverij ANWB Media geeft een breed scala aan magazines, kaarten, boeken en gidsen uit en biedt steeds meer digitale media en mobiele diensten (apps) aan. Bewegwijzering Meer dan 115 jaar heeft de ANWB zorg gedra-
Wegenwacht Wie met een gerust gevoel
wil rijden en reizen, is lid van de Wegenwacht. Sinds 1946 staan de hulpverleners van de ANWB 24 uur per dag klaar om leden met pech weer snel op weg te helpen.
Retail Leden kunnen bij al hun activiteiten in de sfeer van vakantie, vrije tijd en mobiliteit hun voordeel doen met de betrouwbare informatie en de relevante producten en diensten van de ANWB. Het aanbod is langs 3 wegen bereikbaar: winkel, anwb.nl en contact center.
Informatie- en adviesdiensten Dagelijks
voorziet ANWB Verkeersinformatie reizigers via verschillende media van actuele gegevens over files, openbaar vervoer en bijzondere weersomstandigheden.
gen voor de bewegwijzering in Nederland. In 1894 pakte de vereniging de taak op. Vanaf 2013 zal de coördinatie bij de rijksoverheid ondergebracht worden. Vanaf dan heeft de ANWB alleen nog een uitvoerende rol in de toeristische bewegwijzering en niet meer in de algemene bewegwijzering.
3.2. Ontwikkelingen in de omgeving De ANWB zoekt in haar bedrijfsvoering aansluiting bij innovatieve ontwikkelingen zoals duurzame mobiliteit en elektrisch rijden (zie hoofdstuk 6.4). Zij ontwikkelt producten en diensten die beantwoorden aan technologische en maatschappelijk ontwikkelingen in haar omgeving en daarnaast een bijdrage leveren aan de ANWBleden, de samenleving en de organisatie. Een recent voorbeeld van een dergelijke innovatie is de ANWB Onderweg app, een app die alle mobiliteitsinformatie bundelt zoals files, parkeren, tanken en routes. Naast het volgen van technologische ontwikkelingen ziet de ANWB ook kansen door het aanbieden van een breed scala aan aanpalende diensten aan haar leden en klanten. Op deze wijze wordt gestreefd om van begin tot eind in bijvoorbeeld de mobiliteitswensen van leden te voorzien.
Aan de andere kant is de ANWB actief in markten die in het huidige economisch klimaat onder druk staan en waar de concurrentie groot is. Om de groei en continuïteit van de onderneming de waarborgen dient de ANWB hier constant op in te spelen en te reageren. In 2012 heeft zij dat met name gedaan door te starten met meer nadruk te leggen op de relevantie en het unieke karakter van het ANWB-lidmaatschap. Daarnaast heeft zij in lijn met ontwikkeling in de markt besloten om reizen en verzekeringen nog enkel via internet en het contact center te verkopen.
3.3. Keten van de ANWB Overzicht van de keten Gezien de diversiteit aan bedrijfsactiviteiten is de ANWB actief in meerdere ketens en bij een breed scala aan toeleveranciers betrokken. Aan de inkoopkant betekent dit bijvoorbeeld dat voor de Wegenwacht wagens en kleding ingekocht worden, dat de Alarmcentrale pechhulp inkoopt voor ANWB-leden die in het buitenland gestrand zijn en dat de afdeling Media papier inkoopt voor de productie van diverse magazines, kaarten, boeken en gidsen. Voor de gebouwen kopen wij energie in en voor onze voertuigen en helikopters brandstof. Daarnaast leveren we producten en diensten aan leden, niet-leden en zakelijke partners via verscheidene kanalen. De ANWB reisdochters verzorgen zelfstandig de inkoop van lokaal vervoer, accommodaties en lokale begeleiding, ook via lokale agenten in verschillende landen over de gehele wereld. Daarnaast verzorgt dochterbedrijf Telstar Trading de inkoop van kleding en ‘special products’ voor het ANWB winkelkanaal. Meer over het inkoopbeleid van de ANWB staat beschreven in hoofdstuk 7.1. Ten aanzien van de afzetmarkt is het beeld eveneens divers. Zowel aan leden als aan niet-leden en zakelijke partners worden diensten en producten geleverd (zie ook de tabel onder paragraaf 3.1 voor details). Hierbij moet gedacht worden aan diensten als pechhulp, verzekeringen, rechtshulp, reizen en vakanties, rijopleidingen en trauma vervoer per helikopter. Qua producten dient gedacht te worden aan bewegwijzering, magazines, kaarten, boeken, gidsen en de producten die aangeboden worden in de ANWB winkels.
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
9
“De vereniging zet zich met name in voor verbetering of handhaving van de bereikbaarheid, beschikbaarheid, leefbaarheid, betaalbaarheid, veiligheid, zekerheid en keuzevrijheid, bezien in hun onderlinge verband, ten aanzien van voorzieningen op het gebied van recreatie, toerisme, verkeer en vervoer, zowel op lokaal, regionaal, nationaal en internationaal niveau.” (Artikel 3a1)
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
10
samen met ADAC (Duitsland), de OAMTC (Oostenrijk), TSC (Zwitserland) en de AA (Engeland). Ook buiten Europa worden contacten onderhouden. Voornamelijk om krachten te bundelen bij mondiale ontwikkelingen. ANWB participeert samen met een groot aantal Europese zusterclubs in het programma EuroTest, dat zich richt op verkeersveiligheid, mobiliteit en toerisme. Deze ontwikkelingen binnen de sector hebben ook hun doorgang gevonden in ons maatschappelijk beleid, waarbij verkeersveiligheid en mobiliteit een centrale rol innemen. Samen met onze zusterclubs testen wij jaarlijks op dit gebied en nemen wij als sector kennis van de kwaliteit. Waar nodig dringen wij aan op verbeteringen bij de industrie.
VAKANTIE
ANWB statuten: “De vereniging heeft ten doel het behartigen van de belangen van haar leden op het gebied van recreatie, toerisme, verkeer en vervoer, alles in de meest uitgebreide zin van het woord. Bij het behartigen van deze belangen zal zij zich waar mogelijk mede inspannen voor het behoud van de kwaliteit van het milieu, alsmede van landschappelijke en cultuurhistorische waarden.” (Artikel 3)
Samenwerking in de keten De ANWB werkt samen met buitenlandse zusterclubs binnen en buiten de kaders van twee overkoepelende verenigingen: ARC Europe (Europees) en de FIA (wereldwijd). De clubs komen regelmatig bij elkaar om kennis te delen en samenwerking te onderhouden. Deze samenwerking leidt tot efficiencyverbeteringen, strategie- en productontwikkeling. Zo werkt de ANWB
VRIJE TIJD
Naast het behartigen van de belangen van haar leden en hen te adviseren streeft de ANWB ernaar de impact van de keten op mens, milieu en samenleving te beperken. Belangrijke voorbeelden hiervan zijn het streven
naar duurzame mobiliteit (zie paragraaf 6.4) en het verbeteren van verkeersveiligheid, zoals verder uitgewerkt worden in dit verslag (zie paragraaf 4.2 en 8.2). Dit zijn onderwerpen waarbij de ANWB een voortrekkersrol op zich neemt, maar niet zonder het mobiliseren van de keten om de beoogde resultaten kan behalen.
MOBILITEIT
Impact in de keten De ANWB onderkent dat de impact die zij kan uitoefenen in de keten met name gezocht moet worden in haar unieke karakter als vereniging. De ANWB is primair een vereniging met als doel het behartigen van de belangen van haar leden op het gebied van recreatie, toerisme, verkeer en vervoer. Enerzijds door het aanbieden van producten en diensten, anderzijds door de mening en wensen van onze leden bij andere partijen onder de aandacht te brengen. Dit staat beschreven in onze statuten.
4 | MVO binnen ANWB werkers de mogelijkheid om te reageren en heeft de ondernemingsraad binnen de ANWB een actieve rol. Het ANWB Maatschappelijk Jaarverslag wordt ook onder de aandacht gebracht van de Raad van Commissarissen van de ANWB en de Bondsraad. In deze dialoog wordt ook expliciet aandacht besteed aan de maatschappelijke prestaties en de suggesties ter verbetering. De resultaten hieruit zijn in 2012 meegenomen bij het actualiseren van de ANWB Ambitie 20|20, welke de basis vormt voor het MVO-beleid.
De leden zijn het meest relevant voor de ANWB omdat zij de basis zijn van het bestaansrecht. De producten en diensten die de ANWB aanbiedt dragen bij aan hun belangen op het gebied van recreatie, toerisme, verkeer en vervoer. De overige stakeholders leveren allemaal een bijdrage aan het behartigen van deze ledenbelangen. De ANWB spant zich in om met haar stakeholders goede relaties te onderhouden. Hiertoe is de ANWB continu in dialoog met haar stakeholders. Zo vindt er twee maal per jaar een structureel overleg plaats met de ANWB Bondsraad en worden zij incidenteel geraadpleegd, wordt leden proactief om hun mening gevraagd, hebben mede-
Op grond van haar statuten is de ANWB per definitie maatschappelijk betrokken. Zij opereert in het belang van haar leden en biedt hen producten en diensten aan. Waar noodzakelijk en mogelijk probeert zij de leemtes op te vullen die overheid en bedrijfsleven naar haar gevoel laten liggen. Door de omvang van de ANWB, in ledenaantal en assortiment aan producten en diensten, weet de ANWB hoe zij haar invloed kan laten gelden. Echter, dit maakt ook dat mensen soms hoge verwachtingen hebben van wat de ANWB kan doen voor mens en milieu. Men kent de ANWB aanzienlijke invloed toe op haar achterban bij het vergroten van kennis over milieuzaken, het bevorderen van een positieve houding ten opzichte van voorstellen die bijvoorbeeld het milieu ten goede komen en zelfs het bevorderen van gedragsverandering.
Figuur 1: Stakeholderanalyse Leden
4.1. Praten met stakeholders Medewerkers Toeleveranciers Belang >
De ANWB vindt het belangrijk om inzicht te hebben in hoe de omgeving van de ANWB eruit ziet. De ANWB voert daarom een stakeholderanalyse uit, gericht op het identificeren van significante stakeholders (zie figuur 1). Op basis hiervan zijn de volgende stakeholders geïdentificeerd, gerangschikt naar relevantie voor de organisatie: • Leden en Bondsraad • Medewerkers • Toeleveranciers • Zakelijke partners (m.u.v. toeleveranciers) • Niet-leden • Niet-zakelijke relaties op de terreinen mobiliteit en vrije tijd die voor de ANWB van belang zijn. Bijvoorbeeld overheden, brancheorganisaties, NGO’s en kennisinstellingen.
Zakelijke partners Branche-organisaties
NGO’s
Overheden
(Rijk, provincies, gemeenten)
Kennisinstellingen Niet-leden
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
Invloed >
11
Bondsraad
dochterondernemingen. Een korte uitwerking van het contact met Rijkswaterstaat en Amnesty International staan hieronder.
Om de dialoog over het MVO-beleid en de MVOprestaties structureel vorm te geven vinden daarnaast jaarlijks bovendien de volgende gesprekken plaats: • Gesprek met een afvaardiging van de ANWB Bondsraad. • Twee individuele stakeholderdialogen met relevante organisaties of bedrijven • Multistakeholderdialoog over een specifiek onderwerp • Overleg met MVO-ambassadeurs
Rijkswaterstaat Rijkswaterstaat geeft aan de thema’s duurzame mobiliteit en recreatie belangrijk en relevant voor de ANWB te vinden. Zij verwacht zelfs dat de ANWB een voorbeeldrol neemt op het vlak van duurzame mobiliteit, in het bijzonder elektrische mobilteit en alternatieve brandstoffen. Daarnaast vindt Rijkswaterstaat dat de ANWB duurzame mobiliteit breder zou kunnen benaderen dan enkel automobiliteit, ook met Het Nieuwe Werken, fietsen, openbaar vervoer en koppelingen tussen deze zou ANWB zich bezig mee moeten houden.
Ook kan de buitenwereld bij de ANWB terecht met opmerkingen en klachten op de website en bij het contact center. Op basis van de uitkomsten van het hierboven omschreven stakeholderdialoog is samen met de MVOambassadeurs eind 2012, aan de hand van een materialiteitsanalyse (zie figuur 2), bepaald wat de belangrijkste onderwerpen zijn voor de ANWB: duurzame mobiliteit, duurzaam toerisme, verkeersveiligheid en het klimaat. Naast het feit dat drie van deze onderwerpen een bijzondere plek in de Ambitie 20|20 hebben, wordt er ook expliciet aandacht aan deze onderwerpen besteed in dit verslag.
Figuur 2: Materialteitsanalyse Duurzaam toerisme Verkeersveiligheid
Belang >
In 2012 is gekozen voor een individueel gesprek met Rijkswaterstaat en contact met Amnesty International. Ook heeft er een multistakeholderdialoog plaats gevonden waarin specifiek is ingegaan op het onderwerp ‘duurzaam inkopen’. Daarnaast is met een groot deel van de dochterondernemingen een gesprek gevoerd over MVO: FOX, SNP, Travelhome, Unigarant, ANWB Test- en trainingscentrum, ANWB Rijopleidingen en Medical Air Assistance. Zij hebben wederzijdse verwachtingen besproken, de ANWB-visie op MVO en zo naar mogelijkheden voor samenwerking MVO gezocht. In 2013 wordt een afspraak gemaakt met de overige
Amnesty International Met betrekking tot de inkoopactiviteiten van ANWB Retail is Amnesty International gevraagd naar hun visie inzake mensenrechten. Kennis op het gebied van mensenrechten in de retailketen blijkt beperkt, vandaar dat vanuit eigen ervaring een advies gegeven is. Amnesty International geeft ten aanzien van het inkoop - en ketenbeleid van de ANWB aan dat het belangrijk is om na te gaan of leveranciers een actief beleid hebben ten aanzien van mensenrechten, en in hoeverre hier transparant over gerapporteerd wordt. Verder onderstreept Amnesty International het belang of en hoe het actief een onderneming is op het gebied van mensenrechten en of eisen gesteld worden aan (indirecte) partners.
Klimaat door CO2 uitstoot Duurzame mobiliteit
Groen dichtbij Schaarse grondstoffen
Arbeidsomstandigheden inkoop
Agressie in de maatschappij Privacy leden en medewerkers Duurzaam beleggen
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
Gezondheid Invloed >
12
4.2. MVO en bedrijfsstrategie Bedrijfsstrategie De ANWB heeft haar bedrijfsstrategie geactualiseerd door het opstellen van de Ambitie 20|20. Hiermee is zij in 2011 gestart door onder andere een groep medewerkers mee te laten denken. In 2012 is hier een vervolg aan gegeven door het management de verdere richting binnen de vier eerder benoemde kernthema’s te laten bepalen, aangevuld met concrete doelstellingen voor 2020. Deze doelstellingen zullen in 2013 finaal gemaakt worden. De ANWB wil meer toegevoegde waarde bieden in het leven van leden en voor de maatschappij. Deze maatschappelijke relevantie is in de Ambitie 20|20 geconcretiseerd in ‘Samen beter uit’. De ANWB helpt haar leden als ze hulp nodig hebben, de ANWB helpt ze kiezen en komt voor ze op. Het assortiment producten en diensten van de ANWB is bedoeld om voor zoveel mogelijk leden reizen en bewegen makkelijker, veiliger en leuker te maken. Geïnspireerde medewerkers, verbonden leden en duurzaam rendement blijven hiervoor de bouwstenen. Belangrijke elementen in de Ambitie 20|20 zijn: het ‘win-win-win’model, de kracht van 4,5 miljoen leden en het sturen op relevante thema’s. Rendement blijft onverminderd relevant, de ANWB streeft 2020 naar eenmarktconform rendement voor al haar business in 2020. Voor de jaren tot 2014 (en vermoedelijk ook daarna) blijft de doelstelling een overall rendement van 5% gehandhaafd. Voor 2013 is de financiële doelstelling een rendement van 1%.
principe wordt nagestreefd door het nemen van een voortrekkersrol op de terreinen waar zij actief (wil) zijn. Daar is een duidelijke focus voor nodig welke tot uiting komt in de keuze voor vier maatschappelijke thema’s binnen de Ambitie 20|20: duurzame mobiliteit, verkeersveiligheid, recreatie dichtbij en vangnet onderweg. Hier gaat de ANWB zich de komende jaren op concentreren met behulp van concrete en meetbare doelstellingen voor 2020 (Tabel 3). De samenleving gaat ervan uit dat het bedrijfsleven zijn activiteiten op een verantwoorde wijze uitvoert. Dit geldt nog sterker voor de ANWB als maatschappelijke organisatie en vereniging. Het maatschappelijke karakter van de ANWB maakt dat de omgeving verwacht dat wij alles op een verantwoorde wijze doen. Dit brengt kansen en risico’s met zich mee. Onze activiteiten zijn al maatschappelijk relevant, maar dat maakt ze niet automatisch maatschappelijk verantwoord.
De ANWB beoogt met al haar activiteiten waarde toe te voegen aan zowel de samenleving, haar leden als de organisatie zelf. Dit zogenaamde ‘win-win-win’-
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
13
Voor de ANWB is een verantwoorde wijze: • Sociaal: Activiteiten zijn menselijk, betaalbaar en proactief • Duurzaam: Activiteiten zijn maatschappelijk verantwoord, hebben kwaliteit, leveren duurzaam financieel resultaat op, zijn schoon en niet ontwrichtend. • Veilig: Producten en diensten zijn vrij van risico’s, zowel aan de productiekant als aan de gebruikerskant
aan verkeersveiligheid, natuur en milieu en bereikbaarheid. In gesprekken met stakeholders, zoals zakelijke partners, leden en de Bondsraad, komt dit thema vaak aan bod en wordt nadrukkelijk besproken.
Tabel 3: Doelstellingen Ambitie 20|20* Ambitie 20|20 Verbonden medewerkers 4,5 miljoen verbonden leden Marktconform rendement Duurzame mobiliteit
In 2020 heeft de ANWB haar leden, de Nederlanders, overheden en bedrijfsleven gestimuleerd om bewuste keuzes te maken in duurzame mobiliteitsvormen en deze gefaciliteerd.
Verkeersveiligheid
In 2020 wordt de ANWB gezien als de natuurlijke partner voor lokale en landelijke initiatieven voor persoonlijke veiligheid in het verkeer.
Recreatie dichtbij
In 2020 brengt de ANWB betrokken partijen (leden, overheden en organisaties) samen. Natuur en parken zijn weer aantrekkelijk.
Vangnet onderweg
In 2020 wordt de ANWB gezien als de complete ontzorger voor onderweg bij pech, schade en zorg.
* De genoemde doelstellingen worden in 2013 verder geconcretiseerd
MVO-activiteiten Het maatschappelijke karakter en de zorg voor de MVOprestaties is dus belegd in de gehele organisatie, zowel in de ANWB-statuten als in de bedrijfsstrategie voor de komende jaren, de Ambitie 20|20. De doelstelling van de MVO-afdeling is om de maatschappelijke doelstellingen te laten doorklinken in onze eigen bedrijfsvoering en ervoor te zorgen dat de waarden ‘sociaal, duurzaam en veilig’ in de interne processen worden gewaarborgd, de prestaties worden gemonitord en waar wenselijk bijgestuurd.
Naast innovatie wordt de nadruk gelegd op verduurzaming van de bestaande keten. Dit houdt onder andere in dat we duurzame keuzes maken bij inkoop en bedrijfsonderdelen stimuleren efficiënter te werken door samen te werken. Op die manier kunnen zichtbare en betekenisvolle stappen gezet worden die, net als de overige ANWB-activiteiten, waarde toevoegen aan de organisatie, de leden en de samenleving. Het feit dat ANWB actief is op het gebied van (auto) mobiliteit blijft echter een blokkade voor enkele leden en niet-leden om de ANWB als duurzaam te ervaren. Het neemt de aandacht weg van de andere maatschappelijke initiatieven die de ANWB onderneemt, zoals de bijdrage
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
14
Focus De ANWB manifesteert zich op de gebieden recreatie, toerisme, verkeer en vervoer in relatie tot de buitenwereld. Dat maakt het maatschappelijke speelveld waarop zij opereert enorm breed. In dit maatschappelijk jaarverslag wordt verantwoording afgelegd over het interne MVO-beleid en de prestaties van de ANWB. Ook worden thema’s behandeld, zoals duurzame mobiliteit en verkeersveiligheid die nauw samen hangen met de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de ANWB zoals ook verwoord in de Ambitie 20|20. In dit verslag is deze focus gelegd door een onderscheid te maken in ‘sociaal, duurzaam en veilig’. Ook onze activiteiten op het gebied van Maatschappelijk Betrokken Ondernemen (MBO) krijgen bijzondere aandacht omdat zij nauw samenhangen met de kern van het bestaansrecht van de ANWB.
4.3. MVO en management De hoofddirectie is zich zeer bewust van de maatschappelijke positie van de ANWB en de maatschappelijke verantwoordelijkheid die dat met zich meebrengt. Van een organisatie als de ANWB die midden in de maatschappij staat wordt verwacht dat er goed wordt omgegaan met mens en milieu en dat de ANWB op die thema’s die haar leden aan gaan een voortrekkersrol vervult. drs. M. (Mirjam) Sijmons, directeur Leden en Marketing: “Ik geloof dat een organisatie die niet aan duurzaamheid werkt een organisatie is die op den duur niet meer bestaat. Daarom hoop ik dat we snel niet meer rapporteren over duurzaamheid maar ons verantwoorden over datgene wat we niet duurzaam doen.” ir. A. (Arjel) Woudstra, directeur Vereniging: “Het is fantastisch om te zien hoe de ANWB samen met haar leden daadwerkelijk dingen kan veranderen. Het afgelopen jaar hebben duizenden leden meegedaan aan de grootste elektrische proefrit van Nederland. Mensen die van te voren sceptisch zijn over elektrisch rijden die na een proefrit als ambassadeurs uitstappen! Als ANWB hebben we een voortrekkersrol, samen met onze leden en met hulp van duizenden vrijwilligers zijn wij op weg naar een duurzame samenleving.” Het nemen van maatschappelijke verantwoordelijkheid loopt als een rode draad door de organisatie. Om die reden legt de hoofddirectie deze verantwoordelijkheid bij iedere medewerker en (lijn)manager. Sommige managers hebben een bijzondere taak. De manager Business Services is bijvoorbeeld eindverantwoordelijk voor het reduceren van de milieubelasting door gebouwen, apparatuur en poolauto’s. De manager Human Resources Management is verantwoordelijk voor het creëren van bewustzijn voor en het doorvoeren van initiatieven ten
behoeve van het reduceren van de milieubelasting in het woon-werkverkeer. De milieucoördinator is verantwoordelijk voor het monitoren van de milieuprestaties van de ANWB en medeverantwoordelijk voor het vormgeven van het milieubeleid en het initiëren van verbeteringen. Ook is in 2012 een eerste aanzet gedaan naar het verder beleggen van duurzaamheid in formats voor business cases en jaarplannen. Naast de verantwoordelijkheid van de gehele organisatie heeft de ANWB een MVO-team bestaande uit een MVO-manager en een MVO-adviseur. In 2013 wordt het team verder uitgebreid met een medewerker. Het doel is het MVO-beleid en de MVO-prestaties verder uit te werken en te beleggen in de organisatie. Een belangrijk onderdeel hiervan is ook het constant signaleren van relevante duurzaamheidsthema’s voor de organisatie. De uitkomsten hiervan vormen de input voor het herijken van de MVO strategie voor de ANWB. De MVO manager rapporteert aan de directeur van de vereniging, die op haar beurt weer verantwoording aflegt aan de directeur Leden & Marketing. Binnen de hoofddirectie beheert zij de portefeuille MVO. De MVO manager doet één keer per jaar verslag van de behaalde resultaten en plannen aan de hoofddirectie. Op basis daarvan stelt hij het MVObeleid voor de komende periode vast en communiceert dit naar de managers in het 1e echelon. Geïntegreerd in de bedrijfsvisie wordt deze afgestemd met de Bondsraad (Vereniging) en de Raad van Commissarissen (ANWB BV). MVO-ambassadeurs Sinds 2011 zijn binnen de ANWB medewerkers actief MVO-ambassadeur. Dat zijn er inmiddels 27. Vanaf 2012 is een nieuwe werkwijze gestart wat inhoudt dat de MVO-ambassadeurs zes keer per jaar bij elkaar komen in plaats van maandelijks. Zij delen bevindingen en ideeën met elkaar en daarnaast voeren zij zelfstandig projecten uit. Zo heeft een medewerker bijvoorbeeld een filmpje
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
15
laten maken over hoe afvalverwerking plaats vindt binnen de ANWB en is een ander bezig het gebruik van printers te verduurzamen. De doelstelling voor 2013 is dat het totale aantal MVO-ambassadeurs wordt uitgebreid naar dertig medewerkers en dat daarnaast de groep die zelfstandig projecten uitvoert groeit naar 10 medewerkers. Beloningen hoofddirectie en hoger management Bij de beloningen van hoofddirectie en hoger management hanteert de ANWB een vast en een variabel deel. Het variabele deel is in verhouding tot het vaste deel gering van omvang en wordt jaarlijks vastgesteld aan de hand van bepaalde vooraf gedefinieerde meetbare componenten. De beloningen zijn niet direct afhankelijk van de maatschappelijke resultaten. Echter, groei in maatschappelijke relevantie is een belangrijk onderdeel van de Ambitie 20|20 en hiervoor zijn de hoofddirectie en het management eindverantwoordelijk. Corporate Governance Voor informatie over corporate governance en onze gedragscode verwijzen wij naar onze website. Klachten en klokkenluidersregeling Omdat de ANWB haar gedragscode serieus neemt kent de ANWB een ‘individueel klachtenreglement en klokkenluidersregeling’. In het geval van ongewenst gedrag of problemen zijn er vertrouwenspersonen waar medewerkers terecht kunnen. Vertrouwenspersonen worden benoemd door de hoofddirectie en de ondernemingsraad. Als een informele oplossing niet mogelijk is dan kan schriftelijk of mondeling een officiële klacht worden ingediend bij de klachtencommissie. Van de klokkenluidersregeling kan de medewerker gebruik maken als hij of zij binnen de organisatie een misstand constateert en dit aan het hogere management wil rapporteren.
4.4. MVO per bedrijfsonderdeel Van een aantal bedrijfsonderdelen en dochterondernemingen staan hieronder de MVOactiviteiten beschreven. Gezien het decentrale karakter van de ANWB geven de verschillende dochterondernemingen en bedrijfsonderdelen invulling aan hun eigen MVO-beleid binnen de overkoepelende bedrijfsvisie. Op de websites van de dochterondernemingen en bedrijfsonderdelen wordt hierover uitgebreid verslag gedaan. In dit hoofdstuk is een selectie opgenomen.
Wegenwacht Jaarlijks verleent de Wegenwacht van de ANWB zo’n 1,16 miljoen keer pechhulp. In 9 van de 10 van de gevallen wordt het probleem ter plaatse verholpen. Om leden efficiënter te kunnen helpen en het aantal gereden kilometers te reduceren helpt een technisch expert van de Wegenwacht leden waar mogelijk direct aan de telefoon en bestaat er een app met korte instructiefilmpjes. Beide initiatieven bieden vaak uitstekend hulp bij simpele mankementen. Daarnaast draagt de introductie van een multifunctioneel Wegenwachtvoertuig, dat zowel pechhulp kan verlenen als kan wegslepen, hieraan bij omdat er geen apart bergingsvoertuig meer hoeft te komen. In 2012 beschikt de Wegenwacht over tachtig van dergelijke multifunctionele voertuigen. Bij de selectie en keuze van nieuwe voertuigen voor de Wegenwacht speelt brandstofverbruik en milieuvriendelijkheid een rol. Echter, de voertuigen moeten uiteraard geschikt zijn om goede pechhulp te verlenen en zullen dus ook aan specificaties moeten als laadruimte, laadgewicht en accucapaciteit. Deze soms tegenstrijdige afwegingen resulteren in een keuze voor de meest geschikte auto voor de Wegenwacht, en niet de meest zuinige auto die in Nederland verkrijgbaar is. Wel worden voertuigen van de Wegenwacht voorzien van een roetfilter en wordt bij het ombouwen gekozen voor duurzame materialen. Op het gebied van elektrische mobiliteit is de Wegenwacht vooruitstrevend met een elektrische wegenwachtwagen op Schiphol. Daarnaast beschikken zes wegenwachtstations over een snellaadpaal. Ook wordt in 2013 de eerste duurzame bandenspanningspomp geplaats bij een van de wegenwachtstations. Op het menselijke gebied is het belangrijk dat medewerkers van de wegenwacht in noodgevallen eerste medische hulp kunnen verlenen. Om die reden dienen zij allemaal een EHBO-cursus te volgen wanneer zij in dienst komen. De lepelwagens zijn bovendien uitgerust met AED. In 2012 is gestart met een pilot op het gebied van duurzaam rijden door wegenwachten. Bekeken wordt of en in welke mate er een besparing in brandstofverbruik mogelijk is. De pilot, waar 20 wegenwachten aan meedoen, duurt tot eind 2013. Daarna zal bepaald worden op welke manier we hier effectief invulling aan kunnen geven binnen de rest van de wegenwachtorganisatie. Tot slot wordt in 2013 aandacht besteed aan afvalscheiding bij wegenwachtstations en het proces van de verzending van benodigdheden voor wegenwachten. Voor beide wordt de huidige situatie in kaart gebracht en worden aanbevelingen gedaan voor verduurzaming.
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
16
SNP Natuurreizen
FOX Vakanties
Het afgelopen jaar heeft SNP het interne milieubeleid verder ontwikkeld met als doel het energieverbruik zo veel mogelijk te reduceren, het inkoopbeleid te herzien en de afvalscheiding te optimaliseren. Ook is in 2012 is een verkenning gestart voor het gebruik van gerecycled papier voor SNP Magazine. In 2013 wordt hierover een beslissing genomen.
In april 2012 is FOX Vakanties verhuisd naar een van de duurzaamste panden van Nederland met een BREEAM certificaat. Door de cradle-to-cradle filosofie van het gehele Park 20|20 in Hoofddorp, waar het FOX kantoor toe behoort, voldoen we aan alle strenge eisen die bij dit duurzame bedrijven terrein horen.
SNP is in 2012 lid geworden van het kennisnetwerk van MVO Nederland en in november is de the Code van Ecpat (tegen kindermisbruik) ondertekend tijdens een informatiebijeenkomst voor het voltallige personeel.
Voor alle reizen wordt de klant de mogelijkheid geboden om de reis te compenseren middels ‘Green Seat’. Verder compenseert FOX zelf alle inkoopreizen van het personeel. Sinds 2011 is FOX aangesloten bij de internationale organisatie TOFT (Touroperators for Tigers). Binnen deze organisatie denkt zij actief mee over de vooruitgang van het Travelife project, een project dat verduurzaming van wereldwijde accommodaties nastreeft.
De interne opleiding voor SNP reisleiders is onlangs als eerste in Nederland door de ANVR gecertificeerd na een zorgvuldige audit door Hobeon. Reisleiders die op pad gaan hebben allemaal met goed gevolg het examen afgelegd en voldoen aan de interne kwaliteitseisen. In 2013 wordt binnen dit eigen opleidingsprogramma een speciale module ‘duurzaam reizen’ aangeboden waarbij wordt ingegaan op een veelheid aan aspecten die te maken hebben met verantwoord toerisme en de rol die een reisleider hierbij speelt.
FOX biedt haar klanten in vijf verschillende landen de mogelijkheid om naast het maken van een rondreis ook kennis te maken met de lokale bevolking en hen een handje te helpen middels een paar dagen vrijwilligerswerk. Zo kan men bijvoorbeeld klusjes opknappen in een weeshuis in Vietnam, een bejaardentehuis in Sri Lanka of een Wildlife Rescue Center in Thailand. Tevens steunt zij ieder jaar een specifiek natuurproject op een van de bestemmingen. In 2013 wordt dit het KZN Rhino Project dat zich inzet om stroperij tegen te gaan in Zuid-Afrika.
In het kader van het door ECEAT te ontwikkelen Travelife certificeringstraject voor duurzame touroperators is SNP een van de eerste organisaties die geaudit gaat worden. SNP heeft een actieve rol gespeeld bij de ontwikkeling van de verschillende criteria en biedt onder andere scholingsfaciliteiten voor de training van de auditors door ECEAT. Door deze certificering zal het DTObeleid van SNP zorgvuldig worden gescreend en waar nodig verbeterd worden en ook voor de toekomst geborgd. Directeur Gert Nieuwboer heeft voor de certificering de laatste hand gelegd aan het SNP Duurzaamheidsbeleid 2012-2015. Begin 2013 wordt duidelijk of SNP daadwerkelijk gecertificeerd is.
Verder drukt FOX haar brochures op FSC papier en is om verdere reductie van de papierstroom te realiseren overgestapt op digitaal factureren en het per email toesturen van reisbescheiden aan klanten en loonstroken aan medewerkers. Tot slot draagt FOX actief bij aan een aantal werkgroepen van de ANVR met als doel het verduurzamen van het toerisme (als ook de touroperators) waarbij het speerpunt ligt op verduurzaming van accommodaties, reductie en compensatie van CO2-uitstoot en duurzaamheidslabeling van reizen.
17
4.5. Monitoring en externe benchmarks
Unigarant
MBO-monitoring Omdat de ANWB een duidelijk onderscheid maakt tussen MVO en MBO worden de MBO-presentaties ook specifiek gemeten. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de Maatschappelijke Imago Monitor (MIM). Belangrijk criterium is dat deze MBO-monitor de prestatie niet alleen meet maar ook input geeft voor mogelijke verbetering. Deze monitor helpt te sturen op de doelstelling om op het gebied van MBO tot de top-10 van het bedrijfsleven te behoren. In de meting in 2012 is de ANWB op de 1e plek geëindigd, hiermee is deze doelstelling behaald. Besloten is om deelname aan de MIM jaarlijks te laten plaats vinden en te streven naar een hogere score.
Unigarant Verzekeringen profileert zich steeds meer als de E-mobiliteitsverzekeraar. In 2012 introduceerde de schadeverzekeraar een vernieuwde E-bikeverzekering met een uitgebreide dekking, waaronder pechhulp. De elektrische scooter is in opkomst en dat is de reden dat Unigarant in de zomer van 2012 ook de E-scooterverzekering introduceerde. Naast goede producten, is de transparantie van de verzekeringsproducten een ander belangrijk aspect in de dienstverlening. Na het herschrijven in eenvoudig Nederlands van de polisvoorwaarden van de autoverzekering in 2011, zijn afgelopen jaar de polisvoorwaarden van de andere verzekeringen van Unigarant en ANWB herschreven. Vorig jaar ontving Unigarant van de onafhankelijke vergelijker Verzekeringssite. nl het keurmerk ´Heldere polisvoorwaarden’ voor de polisvoorwaarden van de autoverzekering. De goede dienstverlening van Unigarant wordt gewaardeerd. Eind 2011 kreeg Unigarant het Keurmerk Klantgericht Verzekeren. Dit keurmerk, uitgegeven door de Stichting toetsing verzekeraars, garandeert een continue kwaliteit van dienstverlening en klantgerichtheid naar consumenten. In december werd bekend dat Unigarant de derde plaats heeft behaald in het Adfiz Prestatie Onderzoek 2012 onder schadeverzekeraars. Dit geeft aan dat de klanttevredenheid van assurantietussenpersonen over Unigarant hoog is. In 2013 ligt de focus op het digitaliseren van de output richting klanten, door onder andere het verder optimaliseren van digitale schadeafhandeling. Naast aandacht voor de klanten, besteedt Unigarant ook veel aandacht aan haar medewerkers. Met verschillende sportieve activiteiten stimuleert Unigarant haar medewerkers om te bewegen onder het motto ‘Unigarant brengt je in beweging’. Bij de uitvoering van haar sponsorbeleid is maatschappelijke betrokkenheid bij regionale (sport)evenementen een speerpunt.
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
MVO-monitoring Om de MVO-prestaties te monitoren doet de ANWB jaarlijks mee met de Transparantiebenchmark en de duurzaamheidsbarometer. Het Maatschappelijk Jaarverslag 2011 heeft een 21e plek behaald op de Transparantiebenchmark. Dit is een aanzienlijke stijging ten opzichte van de 42e plek van het Maatschappelijk Jaarverslag 2010. Met het resultaat in 2012 is de doelstelling om op het gebied van transparantie tot de top 5% te behoren behaald.
18
5 | Sociaal
5.1. Medewerkers
Sociaal beleid De ANWB streeft naar betrokken, trotse en geïnspireerde medewerkers. Dat is één van de doelstellingen van de Ambitie 20|20. De ANWB wil een goede werkgever zijn. Dat vertaalt zich onder andere in een prettige werksfeer en een bedrijfscultuur met aandacht voor de mens. Competenties zoals ondernemerschap, openheid, vertrouwen en samenwerking heeft de ANWB hoog in het vaandel. Maar ook goede primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden en opleidingsmogelijkheden vindt zij belangrijk. Drie thema’s die de komende jaren centraal staan: • Autonomie – het verlangen van de medewerkers om de regie te voeren over het eigen (werkzame) leven • Zingeving – De behoefte om iets te doen in dienst van een ‘groter goed’ dan de medewerker zelf • Meesterschap – De drive om steeds beter te worden in iets dat er voor de medewerker toe doet De ANWB gaat mee in de veranderende arbeidsmarkt waarin flexibilisering van werk (balans werk-privé, flexwerken en zelfstandig ondernemen) belangrijk is. Hier sluit de ANWB op aan door medewerkers te betrekken bij maatschappelijke doelstellingen en hen te stimuleren een bijdrage te leveren. Anderzijds biedt de ANWB een flexibele manier van werken en diversiteit. Cijfers In 2012 waren bij de ANWB 4.828 mensen in dienst. De meeste mensen werken bij de Wegenwacht en ANWB Retail, 23% bij de Wegenwacht en 19% bij ANWB Retail. Het ziekteverzuim van ANWB in 2012 is 4,9%, dit betreft een daling van 0,2 procentpunt ten opzichte van 2011.
Hiermee beweegt het verzuim richting het gemiddelde percentage voor Nederland over de afgelopen jaren (4,24,4%), zoals bijgehouden door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
tie in kaart brengt. Hieruit is gebleken dat een deel van de ANWB-medewerkers het reisgedrag nog kan veranderen en daarmee winst op het gebied van duurzaamheid, gezondheid en kosten kan behalen.
Medewerkermobiliteit De ANWB vindt het belangrijk dat haar medewerkers een bewuste keuze maken wanneer zij reizen. Dat betekent dat zij gestimuleerd worden om minder te reizen, bijvoorbeeld door Het Nieuwe Werken. Daarnaast stimuleert de ANWB medewerkers om de meest duurzame manier van reizen te kiezen wanneer zij onderweg gaan. Het kilometerreductieplan, de carpoolregeling en het fietsenplan zijn voorbeelden van initiatieven die al enkele jaren bestaan en de bewuste keuze voor duurzaam reizen faciliteren. Dit zijn nog losse initiatieven en de wens bestaat om een geïntegreerd beleid te hanteren. In 2013 zal daarom een nieuw mobiliteitsbeleid gerealiseerd worden. Ter voorbereiding hierop hebben in 2012 een aantal pilots gelopen, bijvoorbeeld een test met een multimodale reiskaart onder een groep medewerkers en er is een test gedaan met de NS Businesskaart. Daarnaast heeft de ANWB de Mobiliteitsindex uitgevoerd, een onderzoek dat het mobiliteitsgedrag van medewerkers in een organisa-
Reorganisatie ANWB Retail In 2012 heeft een omvangrijke reorganisatie plaats gevonden binnen de ANWB-winkelorganisatie. Een nieuwe strategie en winkelformule maakte een verandering in de personeelssamenstelling noodzakelijk. Voor enkele medewerkers deed een nieuwe uitdaging zich hierdoor voor binnen de organisatie. Helaas heeft ook een aantal medewerkers hierdoor de ANWB moeten verlaten. Een Sociaal Plan heeft gewaarborgd dat dit voor betrokkenen op een zorgvuldige en integere manier kan plaatsvinden.
Tabel 4: Gegevens medewerkers ANWB 2012 en 2011
3
Sociaal
2012
2011
Aantal medewerkers (per 31-12 inclusief tijdelijk)
4.828
4.766
Aantal FTE (gem. over gehele jaar)
4.123
4.264
Percentage vrouwelijke medewerkers3
43%
45%
Percentage vrouwelijke managers (alle leidinggevenden)3
42%
43%
Ziekteverzuim
4.9%
5,1%
De gerapporteerde cijfers hebben betrekking op alleen ANWB BV
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
19
6 | Duurzaam
lei manieren over zuinig rijden, bijvoorbeeld met informatie over milieulabels, de top 10 zuinige auto’s etc.
6.1. Milieubeleid De ANWB erkent dat de mobiliteit en de vrijetijdsbesteding van haar bijna vier miljoen leden een aantal negatieve effecten heeft op het milieu en directe of indirecte invloed op mens, flora en fauna. Bij mobiliteit, vakantie en recreatie ontstaat broeikasgas (CO2). In veel gevallen komt daar ook fijnstof (PM10) en stikstofoxide (NOx) vrij. Maar ook met onze dagelijkse bedrijfsvoering stoten we CO2 uit. De ANWB voelt zich mede verantwoordelijk voor het tegengaan van deze effecten en wil daarbij graag het goede voorbeeld geven. Waar mogelijk proberen we de milieubelasting te voorkomen, te vergroenen en te compenseren. Interne milieuzorg Door de afdeling business services wordt continue nagedacht over maatregelen om het energieverbruik en afval te reduceren en het inademen van schadelijke stoffen te beperken. Een belangrijk uitgangspunt hierbij is dat er niet onnodig nog bruikbaar materiaal wordt weggegooid en dat, indien acceptabel, pas wanneer vervanging nodig is een duurzame oplossing wordt gekozen. In 2012 is op verschillende locaties Led-verlichting aangebracht, vloerbedekking vervangen door cradle-to-cradle variant en zijn duurzame aanpassingen gedaan aan warmte- en koelvoorzieningen. Daarnaast zijn zonnepanelen aangebracht op het hoofdkantoor welke in 2013 wordt aangevuld met een informatiepaneel dat aangeeft hoeveel stroom er wordt opgewekt. Bij aanschaf van nieuwe voertuigen wordt, binnen de huidige stand van techniek, gekozen voor een zo schoon mogelijke auto. In alle Wegenwachtauto’s zijn roetfilters ingebouwd. Daarnaast adviseren we onze leden op aller-
Papier Het papiergebruik van het ANWB hoofdkantoor in 2012 bedraagt 8.699 ton, dit is 4% minder dan de hoeveelheid in 2011 (9.050 ton). In 2012 is besloten de Kampioen vanaf uitgave 10/11 te drukken op gerecycled papier. Deze beslissing is genomen op basis van de resultaten van het onderzoek naar de duurzaamheid van verschillende papiersoorten dat in 2011 is uitgevoerd. Dit is een duidelijk voorbeeld waarbij ontwikkelingen binnen de keten – de toenemende beschikbaarheid van duurzame papiersoorten en de toenemende vraag naar duurzaam papier bij onze klanten – hebben geleid tot een aanscherping van ons maatschappelijk beleid. De beoogde verkenning naar de mogelijkheid van het aanbieden van een digitale Kampioen is opgenomen in een traject dat zich richt op de herinrichting van het ANWB-lidmaatschap omdat de verschijningsvorm van de Kampioen daar sterk mee samenhangt. Dit traject loopt door in 2013. Afval Op het ANWB hoofdkantoor is in 2012 244.510 kg afval verwerkt, dat is 3% meer ten opzichte van 2011 (238.000 kg). Eind 2012 is de keuze gemaakt voor een nieuw afvalverwerkingsbedrijf met als doel de afvalverwerking transparanter en overzichtelijker te maken. Deze keuze is onder andere gemaakt op basis van MVOcriteria. Op de werkvloer kunnen medewerkers hun afval in vijf verschillende afvalbakken kwijt. Net als in 2012 staat voor 2013 gepland om deze inzameling en scheiding op de werkvloer verder te optimaliseren, in samenwerking met de afvalverwerker om een zo duurzaam mogelijk proces te hanteren. Daarnaast wordt als test een milieucorner ingericht waar medewerkers bijzonder afval van thuis kunnen achterlaten. Beide zaken zijn in 2012 niet opgepakt omdat we dat in samenwerking met
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
20
de nieuwe afvalverwerker wilden uitwerken. Vanwege de omvang wordt hieronder het afval van de Wegenwacht en Retail apart besproken. Bij Retail is in 2012 298.000 kg afval verwerkt. Dit is 24% meer dan 240.000 kg in 2011. Bij de wegenwacht is in 2012 bijna 620.887 kg afval verwerkt1. Dit is zo’n 11% meer dan in 2011. Bij de Wegenwacht wordt onder andere verkeerd getankte brandstof verzameld en ter recycling aangeboden. In 2012 was dit 525.000 liter ten opzichte van 697.000 liter in 2011. Deze ingezamelde brandstof wordt gescheiden en schoongemaakt tot opnieuw bruikbare diesel en benzine. Oude autobanden en accu’s worden ter recycling bij gespecialiseerde verwerkingsbedrijven aangeboden, onder andere het bedrijf Siba.
1.
De berekeningswijze voor gevaarlijk afval/accu’s is gewijzigd.
6.2. MVO-gegevens
6.3. Klimaat, energieverbruik en CO2
Al enige tijd bestond de wens de MVO-gegevens op een centrale plek te documenteren en de CO2-voetafdruk op een automatische wijze te kunnen berekenen. Hiervoor is In 2011 gestart met de bouw van een datamodule en dit systeem is in 2012 in gebruik genomen. In dit systeem worden alle gegevens die een bijdrage leveren aan de CO2-voetafdruk van de ANWB verzameld en geconsolideerd. Naast centrale verzameling en documentatie zijn in het systeem de bronnen en berekeningen vastgelegd. De CO2-voetafdruk van 2012 is de tweede die met deze datamodule berekend is. De datamodule levert een belangrijke bijdrage aan de ambitie om de verantwoordelijkheid voor MVO-rapportage te integreren in de organisatie. Een belangrijk resultaat is dat de verschillende dochterondernemingen en bedrijfsonderdelen door de komst van de datamodule standaard input leveren voor de CO2-voetafdruk. Zij zetten zich daarnaast in voor een verbetering van de kwaliteit en kwantiteit van de aan te leveren input, dat heeft geresulteerd in een vergroting van de volledigheid van de data van 25% (obv FTE’s van dochterondernemingen) in 2012 ten opzichte van 2011. De doelstelling is om de volledigheid in 2013 te vergroten en verschillende relevante afdelingen kennis te laten maken met het systeem. Daarnaast is in 2012 een start gemaakt met een verkenning naar de mogelijkheden van het beleggen van verantwoordelijkheden in het proces van MVO rapportage bij andere afdelingen dan de MVO-afdeling. In 2013 zal hier een vervolg aan gegeven worden.De ANWB wil relevant zijn op het gebied van mobiliteit en kent daardoor bedrijfsonderdelen met een forse CO2-voetafdruk.
De ANWB wil relevant zijn op het gebied van mobiliteit en kent daardoor bedrijfsonderdelen met een forse CO2voetafdruk. Dagelijks zitten ruim 900 wegenwachtauto’s op de weg, zijn de traumahelikopters van Medical Air Assistance in de lucht en voeren we repatriëringvluchten uit in opdracht van onze Alarmcentrale. Door haar activiteiten is CO2-uitstoot voor de ANWB onvermijdelijk. Waar mogelijk probeert zij de milieubelasting te voorkomen, te vergroenen en te compenseren. Daarom laat de ANWB sinds 2007 jaarlijks de CO2-voetafdruk meten en worden verbeteringen waar mogelijk doorgevoerd. Door de stijging van het aantal winkels is het energieverbruik toegenomen.
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
21
CO2-voetafdruk Naast de ontwikkeling van de datamodule heeft de ANWB het afgelopen jaar stappen gezet in het nauwkeurig in kaart brengen van de CO2-emissies van de eigen bedrijfsvoering (scope 1 en 2) en in de keten (scope 3). In 2012 hebben wij grote stappen gezet om ook de CO2gegevens van onze dochters te kunnen rapporteren. Om het echter mogelijk te maken om onze voortgang te monitoren rapporteren wij over 2012 zowel onze totale emissies (inclusief dochters) als de emissies van de ANWB BV.
Tabel 5: CO2-voetafdruk ANWB 2012 en 2011 (in ton CO2) GHG Scope
Subcategorie
Scope 1
Gas
2012
(ANWB BV + dochterondernemingen)
Zakelijk vervoer
2012
(ANWB BV)
2011
(ANWB BV)
1.297
436
657
20.577
10.548
10.545
Scope 2
Elektriciteit
6.580
5.167
5.802
Scope 3
Woon-werkverkeer
5.274
4.022
4.519
4335
433
427
Papierverbruik
29.162
28.546
32.098
Vluchten7
3.9776
3.292
7.596
69.364
52.454
61.644
Dienstreizen
Totaal 5
ANWB BV.
6
Exclusief Pin High en Telstar
7
Daling in emissies van vluchten tussen 2011 en 2012 door gedetailleerder inzicht in vliegbewegingen waardoor
de CO2 emissies nauwkeuriger zijn vastgesteld.
De CO2-uitstoot van de ANWB BV laat een daling zien van 14,9 procent. Dit is ruim boven onze doelstelling van 3% en de daling van 6,5% die in Nederland plaatsvond het afgelopen jaar (CBS, 2012).Voor volgend jaar streven wij erna om ook voor dienstreizen en vluchten voor alle dochters te kunnen rapporteren. Voor volgend jaar streeft de ANWB wederom naar het behalen van 3% reductie van de CO2-emissies. Het is verder de ambitie van de ANWB om voor volgend jaar de CO2-emissies van de gehele organisatie te rapporteren. Klimaatcompensatie De ANWB wil op den duur volledig klimaatneutraal opereren. De ANWB zal daartoe, waar technisch en financieel mogelijk, energie (gas, stroom, brandstof) besparen en daarmee haar CO2-voetafdruk terugbrengen met gemid-
deld 3% per jaar. Ook wordt gebruik gemaakt van groen gas en groene stroom, zowel op het hoofdkantoor als op veel andere ANWB-locaties. Van de resterende (bruto) CO2-voetafdruk wordt een deel klimaatneutraal gemaakt door bij de Climate Neutral Group CO2-credits van VCS-niveau te kopen. In 2012 is in totaal 5.970 ton CO2 gecompenseerd. Dit gebeurt voor de inzet van de Wegenwacht ten behoeve van zakelijke klanten, de hele bedrijfsvoering van het ANWB Test- en Trainingscentrum, de zakelijke vluchten van medewerkers en door klanten van reisdochters. De klanten van onze reisdochters hebben een totaal van 4.528 ton CO2 gecompenseerd.
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
22
Doorlopend wordt gewerkt aan het verduurzamen van het energieverbruik in de gebouwen die bij de ANWB in eigen beheer zijn. Voor deze panden is waar mogelijk groene stroom en groen gas ingekocht. CO2-labeling reizen Op initiatief van ANWB-reisdochter SNP en Sawadee Reizen is in 2012 een projectgroep gestart met als doel een methode voor CO2-labeling methode te ontwikkelen. Tien andere reisorganisaties (waaronder ANWBreisdochters FOX, Pin High en Pharos), de ANVR en de NHTV hebben zich aangesloten. De CO2-labeling methode moet de mogelijkheid bieden om de CO2-uitstoot van een gehele reis, dus niet alleen de heen- en terugreis, vast te stellen. In 2013 wordt dit verder ontwikkeld. CO2-reductie door ANWB-initiatieven In 2012 heeft de ANWB, naast haar doorlopende CO2-compensatie, geïnvesteerd in voorzieningen die medewerkers, leden en klanten helpen om minder fossiele energie te verbruiken en minder CO2 uit te stoten. De bespaarde hoeveelheid CO2 van drie concrete initiatieven is in 2012 gekwantificeerd, namelijk samenrijden.nl, de bandenspanningspomp en de zes laadpalen en vijf elektrische auto’s in ons beheer. Gezamenlijk hebben deze initiatieven een besparing van 64,4 ton CO2 gebracht (zie tabel 7).
Tabel 6: Kerncijfers duurzaam
2012
2011
Energieverbruik (GJ)
103.623
115.158
Papierverbruik (ton)
8.699
9.050
CO2 compensatie (ton CO2)
1.442
3.713
CO2 compensatie door klanten van reisdochters (ton CO2)
4.528
4.999
Tabel 7: CO2-besparing door ANWB-initiatieven
Hoeveelheid
CO2 (ton)
24.000 kWh
22,4
90.000 km
16,65
1332 keer
16,9
39.000 km
7,5
Snellaadpalen Elektrische auto’s Bandenspanningspompen Samenrijden.nl Totaal
63,4
Exclusief overlap van 0,5 ton met gebruik snelladers * De berekeningen zijn gebaseerd op schattingen 5
6.4. Duurzame mobiliteit Een van de vier maatschappelijke thema’s in de ANWB Ambitie 20|20 is duurzame mobiliteit. Duurzame mobiliteit wordt door de ANWB vertaald als ‘comfortabel verplaatsen zonder nadelige effecten op mens en milieu’. De ANWB wil haar leden helpen duurzamer, efficiënter en schoner, te reizen, onder andere met haar producten en diensten. Uiteraard moet het gedrag van de ANWB zelf op dit gebied ook vooruitstrevend zijn. Voorbeelden zijn aandacht voor het rijgedrag van wegenwachten, elektrische poolauto’s voor medewerkers en een kilometerreductieplan voor werknemers. In 2012 heeft de nadruk gelegen op elektrische mobiliteit. In 2013 zal extra aandacht worden besteed aan het inzichtelijk
maken van bestaand reisgedrag en het bieden van alternatieven. Elektrische mobiliteit De ANWB ziet elektrisch vervoer als een kansrijke en duurzame optie voor de komende decennia om comfortabel, schoon, stil en goedkoop van A naar B te komen. De doelstelling van de ANWB is om leden, bedrijven en consumenten voor te bereiden op de elektrische auto en deze de komende jaren betaalbaar en bereikbaar te maken voor iedereen. De ANWB draagt hier sinds een aantal jaar op veel plekken in de organisatie aan bij. Tabel 8 geeft een overzicht van de in 2012 behaalde resultaten en de doelstellingen voor 2013.
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
23
Tabel 8: ANWB elektrische mobiliteit, resultaat 2012 en doelstellingen 2013
Doelstelling 2012
Resultaat 2012
Doelstelling 2013
Bijdrage leveren aan ontwikkeling snellaadnetwerk
Opening ANWB snellaadnetwerk en 35 vergunningen voor exploitatie snelladers langs openbare weg
Invulling van 14 van de 35 vergunningen voor exploitatie snelladers langs openbare (snel)weg
Pechhulp uitbreiden naar elektrische auto’s en laadpalen
NEN normering
ANWB oplaadservice levert 2000 laadpalen
Opleidingsplan wegenwacht opgesteld en gelanceerd Wegenwacht biedt pechhulp aan e-auto’s en onderhoud aan laadpalen Oprichting afdeling ‘ANWB Elektrisch’ en lancering ANWB oplaadservice Partner van Shell Ecomarathon en deelname aan evenement
Deelname Shell Ecomarathon 2012; 3500 proefritten in elektrische auto’s
Ontwikkeling top-10 elektrische auto’s
Top-10 elektrische auto’s is gepubliceerd
Well to Wheel berekeningstool op anwb.nl
TCO-model (Total Cost of Ownership) ontwikkeld om elektrische-, diesel en bezine auto’s te kunnen vergelijken
Overzichten van laadpalen in Nederland en omringende landen op anwb.nl
In samenwerking met oplaadpunten.nl een overzicht van laadpalen in Nederland en omringende landen op anwb.nl 100.000 mensen maken een proefrit en praten mee over ontwikkeling EV in Nederland
Ruim 16.000 mensen maken een proefrit in een elektrische auto
Uitbreiding ‘elektrisch ambassadeurs’ naar 100 mensen
40 ‘elektrisch ambassadeurs’
Iedereen die bij de ANWB zijn of haar rijbewijs haalt heeft minstens 1 uur in een EV gereden.
Opleiding elektrisch rijden ontwikkeld in samenwerking met ANWB Rijopleidingen
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
24
Deelname Shell Ecomarathon 2013 Vergelijkingstool op anwb.nl waarmee elektrische-, diesel- en bezine auto’s met elkaar vergeleken kunnen worden, op basis van het TCO model (2012) Lancering mobiele toepassing voor overzicht laadpalen in Nederland en omringende landen
‘ANWB Elektrisch’ Een belangrijke ontwikkeling voor de ANWB in 2012 is de oprichting van een afdeling die zich volledig op de acceptatie van elektrische mobiliteit richt: ‘ANWB Elektrisch’. Drie drempels vormen het uitgangspunt voor de activiteiten: • Onbekend maakt onbemind: de automobilist moet leren omgaan met nieuwe gewoontes die bij elektrisch rijden horen: het opladen, het gebruiken van informatiediensten over oplaadlocaties en het begrip ‘actieradius’. • Oplaadinfrastructuur: Voor elke elektrische auto zou een laadpunt beschikbaar moeten zijn. Idealiter zou een oplaadpunt thuis en op het werk aanwezig moeten zijn. Onderweg is er behoefte aan een snellaadnetwerk als “vangnet onderweg” om in geval van een lege accu weer snel de reis te kunnen vervolgen. • Prijs: de prijs van elektrische auto’s is nog relatief hoog, veroorzaakt door technologie en de beperkte oplage waarin de auto’s nog geproduceerd worden. Om de ontwikkeling hiervan op gang te helpen is het noodzakelijk dat de verkoop van elektrische auto´s ook nu op gang komt. Om dit te stimuleren maakt de ANWB zich bijvoorbeeld sterk voor een gunstiger fiscale regime voor elektrische voertuigen waardoor vooral in de leasemarkt de eerste elektrische auto’s afgenomen worden.
ANWB oplaadservice De eerste service die de afdeling ‘ANWB elektrisch’ heeft gelanceerd is de “ANWB oplaadservice”. De service levert oplaadpunten voor elektrische auto’s thuis en op het werk, een laadabonnement met toegang tot openbare laadpunten in Nederland en de verrekening van de stroom. Daarbij vervullen de ANWB alarmcentrale en de wegenwacht een belangrijke rol in het oplossen van storingen aan laadpallen, laadpassen en auto’s. De ANWB ontwikkelde afgelopen jaar samen met stichting E-laad een systeem waarmee storingen snel kunnen worden verholpen. Maatschappelijke issues Naast het betaalbaar en bereikbaar maken van elektrische mobiliteit, wil de ANWB haar leden ook bewust maken van de positieve bijdrage aan milieu en maatschappij van elektrisch rijden. Volledige elektrische auto’s hebben zeer beperkte uitstoot van fijnstof, CO2 en stikstofoxiden. Bovendien produceren elektromotoren nauwelijks geluid. Aan de ene kant positief, geluidsoverlast is niet goed voor de gezondheid. Aan de andere kant is de geruisloosheid een belangrijk punt van discussie met betrekking tot verkeersveiligheid. “De grootste elektrische proefrit” Om de consument kennis te laten maken met de elektrische auto en bijbehorende systeemverandering heeft de ANWB in 2012 “De grootste elektrische proefrit” georganiseerd. De doelstelling was om zoveel mogelijk leden de gelegenheid te bieden om het rijden in een elektrische auto te ervaren. De proefritten hebben plaats gevonden op een speciaal parcours tijdens de Shell Ecomarathon en EcoMobiel. Maar ook hebben 360 mensen voor zes dagen een elektrische auto van de ANWB mee naar huis genomen en proefritten aan bekenden aangeboden. Opgeteld hebben in 2012 ruim 16.624 leden een proefrit gemaakt. De proefritten werden begeleid door ‘Elektrisch ambas-
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
25
sadeurs’, ANWB vrijwilligers die zijn opgeleid tot expert op het gebied van elektrische mobiliteit. De ‘Elektrisch ambassadeurs’ zwengelen daarnaast (online) discussies aan, verdiepen zich in de ontwikkelingen in de branche, begeleiden de proefritten en komen met ideeën en adviezen voor mogelijke nieuwe evenementen. Voorzieningen voor elektrische mobiliteit Om ook medewerkers bekend te maken met het aanbod op het gebied van elektrische mobiliteit is bij het ANWB hoofdkantoor een ‘elektrisch plein’ aanwezig. Hier staan zes oplaadplaatsen voor auto’s en acht voor scooters. Daarnaast heeft de ANWB tien elektrische fietsen beschikbaar voor haar medewerkers. Om deze te stallen, en bezoekers de gelegenheid te geven hun elektrische fiets op te laden, is in 2012 een zelfvoorzienende fietsenstalling (voorzien van zonnepanelen) met fietslaadpalen gerealiseerd.
7 | Veilig 7.1. Inkoopbeleid
Om invulling te kunnen geven aan haar kernactiviteiten is de ANWB afhankelijk van een groot aantal leveranciers. De ANWB koopt zowel in Nederland als in het buitenland in. Naast de goederen en diensten die binnen Nederland worden betrokken wordt intensief samengewerkt met internationale dienstverleners, vervoerders en zorgverleners. De ANWB hanteert sinds 2008 een door de hoofddirectie vastgesteld inkoopbeleid en vaste inkoopprocedures. Bij het opstellen van inkoopbeleid en procedures is onder andere gebruik gemaakt van kennis vanuit de Nederlandse Vereniging van Inkoopmanagement (NEVI). Het inkoopbeleid van ANWB kent de volgende speerpunten: • Transparantie en objectiviteit. • Integriteit en betrouwbaarheid • Eerlijke en gelijke kansen voor betrokken partijen (non-discriminatie) • Duurzaamheid en MVO • Kostenbewust omgaan met besteding van (leden)geld. • Focus op belang van de gehele ANWB op de lange termijn. De afdeling Inkoopmanagement is binnen ANWB BV verantwoordelijk voor het leveranciersselectieproces, de onderhandelingen, het contracteren en het leveranciersmanagement. De Tenderboard, samengesteld uit een vertegenwoordiging op directie niveau, bewaakt de procesgang van inkooptrajecten met een groot financieel belang of impact. De dochterondernemingen, zoals de reisorganisaties, van de ANWB zijn verantwoordelijk voor hun eigen inkoopactiviteiten en hebben hun eigen inkoopvoorwaarden en -criteria.
ANWB Inkoopbeleid De ANWB wil zo veel mogelijk duurzaam inkopen. Onder duurzaam inkopen verstaat zij ‘het toepassen van milieucriteria en sociale criteria bij de inkoop van producten en diensten in de fasen van het inkoopproces’. De ANWB wil dat al haar toeleveranciers zich houden aan (minimum)eisen op het gebied van arbeidsomstandigheden, werktijden, mensenrechten, kinderarbeid, corruptie en milieuvervuiling. Daarnaast wil de ANWB een eerlijke prijs betalen voor producten en diensten en wil de kosten daarvoor niet afwentelen op anderen. De ANWB vraagt van haar toeleveranciers de mensenrechten te respecteren, kinderarbeid te vermijden, zich niet schuldig te maken aan omkoping en corruptie en hun bedrijfsvoering zo milieuvriendelijk in te richten. De ANWB nodigt potentiele toeleveranciers tijden het inkoopproces vanaf de Request for Information (RfI) nadrukkelijk uit om inzage te geven in hun MVO-beleid en MVO-prestaties. Algemene inkoopvoorwaarden en gedragscode De ANWB hanteert algemene inkoopvoorwaarden en een gedragscode voor leveranciers. In de algemene inkoopvoorwaarden is een aantal specifieke bepalingen m.b.t. maatschappelijk verantwoord ondernemen, milieu en schadelijke stoffen opgenomen. In de gedragscode staat beschreven welke minimumeisen op het gebied van arbeidsomstandigheden, werktijden, mensenrechten, kinderarbeid, corruptie en milieuvervuiling ANWB hanteert en aan welke (internationale) conventies en richtlijnen ANWB zich conformeert. Tevens is beschreven hoe ANWB verwacht dat leveranciers op deze zelfde aspecten omgaan met hun toeleveranciers. Bij ieder nieuw contract wordt van leveranciers verwacht de gedragscode te ondertekenen. De inkoopvoorwaarden en gedragscode worden zowel intern als extern laagdrempelig gecommuniceerd, onder andere via anwb.nl.
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
26
Knock-out criteria en gunning criteria In de inkoopprocessen worden minimale eisen (knock-out criteria) met betrekking tot duurzaamheid gesteld. In de tendertrajecten worden leveranciers verzocht naast prijs, logistiek, en andere kwaliteitsaspecten ook duurzaamheidscriteria aan te bieden. Deze worden vervolgens als zwaarwegende factor (gunningscriteria) meegenomen in de beoordelingsmatrix. Hierdoor worden leveranciers gedwongen om naast prijs ook op duurzaamheidsaspecten te concurreren. De Tenderboard bewaakt dat deze duurzaamheidscriteria inderdaad in de weging en besluitvorming worden meegenomen. Wanneer leveranciers op voorhand aangegeven zich niet aan onze eisen te kunnen houden wordt geen samenwerking aangegaan. Indien leveranciers zich gedurende de contractperiode niet aan de criteria voldoen wordt in eerste instantie met de leveranciers gesproken over bijsturing. Wanneer dit niet tot verbetering leidt wordt de samenwerking beëindigd. Invoeren contract en leveranciersmanagement Sinds 2010 is gestart met de invoering van actief contract en leveranciersmanagement. Alle lopende contracten zijn geïnventariseerd en in een contractmanagementsysteem ingebracht en de bestaande leveranciers zijn ingedeeld in 4 categorieën en aan elke categorie zijn specifieke contract- en leveranciersmanagement acties verbonden. In 2012 is voor de categorieën A-leveranciers en -partners bewaking van de opvolging van duurzaamheidscriteria aan de activiteiten van het contract en leveranciersmanagement toegevoegd. De ANWB verwacht van haar managers dat zij dit contractmanagement zelf uitvoeren, met ondersteuning van de afdeling inkoopmanagement. Om te zorgen dat managers dit op een juiste manier tot uitvoering brengen en het ingebed raakt in de dagelijkse gang van zaken zal de afdeling inkoopmanagement hier de komende jaren extra aandacht aan besteden.
Resultaten 2012 en doelstellingen 2013 In 2012 is de keuze gemaakt voor een nieuwe afvalverwerker, is een start gemaakt met de verduurzaming van het bedrijfsrestaurant en is gestart met een verkenning op het gebied van ‘publishing on demand’. Ook is voor de inrichting van de nieuwe ANWB-winkels gekozen voor de, binnen de criteria van de ANWB, meest duurzame leverancier. Daarnaast is een start gemaakt met het realiseren van een duurzaam datacenter. Deze laatste zal in 2013 gerealiseerd worden. Verder wordt in 2013 aandacht besteed aan de uitrol van de ANWB inkoopvoorwaarden en gedragscode naar ANWB dochterondernemingen. De eerste stap is een segmentanalyse gevolgd door een verkenning van de manier waarop de inkoopvoorwaarden en gedragscode op een goede manier geïntegreerd kunnen worden in de bedrijfsvoering van de verschillende dochterondernemingen. Telstar Trading Een belangrijk deel van de inkoop van de ANWB wordt verzorgd door dochterbedrijf Telstar Trading. Dit bedrijf betrekt kleding en ‘special products’ uit onder andere China, Bangladesh en India. Hierbij spelen onderwerpen als mensenrechten en voorkoming van corruptie een centrale rol. Telstar kent binnen haar organisatie een Social Compliance Officer welke verantwoordelijk is voor het beleid met betrekking tot de gewenste sociale en milieuprestaties. Daarnaast is Telstar aangesloten bij het Business Social Compliance Initiative (BSCI). Deze brancheonafhankelijke organisatie biedt een Code of Conduct en een monitoringsysteem voor het controleren en verbeteren van arbeidsomstandigheden in fabrieken. BSCI verenigt honderden bedrijven rond één gemeenschappelijke gedragscode en ondersteunt hen bij hun inspanningen ter bevordering van een ethische toeleveringsketen. De BSCI-gedragscode steunt op de belangrijkste internationale verdragen ter bescherming van arbeidsrechten, met name de International Labour
Organization (ILO)-conventies en -aanbevelingen. Alle aan BSCI deelnemende bedrijven verbinden zich ertoe deze code in hun toeleveringsketen toe te passen en ook van hun toeleveranciers wordt dit weer verwacht. Ruim 81% van het inkoopvolume van Telstar is geaudit door BSCI. Dit is een stijging van meer dan tien procentpunten ten opzichte van 2011. Deze BSCI-audits mogen uitsluitend worden uitgevoerd door onafhankelijke externe auditors, erkend door de internationale organisatie Social Accountability Accreditation Services (SAAS). De algemeen door BSCI gestelde doelstelling is 66%. Meer dan 70% is overigens complex vanwege het feit dat dit een groot aantal zeer kleine leveranciers betreft. In 2012 is een plan van aanpak gemaakt om te borgen dat ook deze leveranciers gecertificeerd zijn. Daarnaast staat in dit plan beschreven hoe wij als ANWB met inkoop in het buitenland om willen gaan. Reisdochters De reisdochters kopen zelf zaken in zoals vervoer, verblijf, lokale gidsen en andere essentiële onderdelen van pakketreizen. Voor inkoop van andere producten of diensten kunnen zij zich aansluiten bij de centrale inkoop via de ANWB (bijvoorbeeld voor groene stroom of standruimte op beurzen). Zij kunnen er echter ook voor kiezen
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
27
deze zaken zelf in te kopen. De meeste reisdochters heeft inmiddels een coördinator Duurzaam Toeristisch Ondernemen (DTO) binnen hun organisatie benoemd of hebben iemand verantwoordelijk voor MVO gemaakt. Zij zijn, met hun directies, verantwoordelijk voor het ketenbeheer. De MVO-manager van de ANWB ondersteunt hen hierbij. In 2013 zal van start gegaan worden met een periodiek MVO-overleg waaraan alle reisdochters meedoen. Het doel is om een gezamenlijke MVO-ambitie te formuleren waaraan alle ANWB reisdochters zich committeren.
7.2. Risicomanagement
7.3. Beleggingen
Met de Ambitie 20/20 richt de ANWB zich op het benutten van de belangrijkste kansen en mogelijkheden. Om de doelstellingen te kunnen behalen en de continuïteit van de organisatie te waarborgen, gaat veel aandacht uit naar de beheersing van eventuele risico´s. Een belangrijk risico voor de ANWB is schade aan haar imago en reputatie. Door onder andere een kwaliteit- en veiligheidssysteem, MVO-beleid en een constante dialoog met onze stakeholders trachten wij dit risico te beperken. Een andere belangrijk risico voor de ANWB zijn de veranderende markten waarin zij actief is. Door zorgvuldige monitoring en sturing van resultaten wordt dit risico beheerst. Daarnaast speelt de ANWB met haar producten en diensten in op belangrijke maatschappelijke veranderingen zoals duurzame mobiliteit waarvoor de inzet rondom elektrisch rijden een goed voorbeeld is. Voor de volledige achtergrond van hoe de ANWB omgaat met risico’s verwijzen we naar de ANWB Jaarrekening 2012. Deze is te vinden op de website.
Om bestand te zijn tegen een altijd veranderende buitenwereld belegt ANWB BV haar vermogen. Dit doet zij om de solvabiliteit te verbeteren en te zorgen dat zij aan de financiële verplichtingen jegens klanten, relaties en medewerkers, binnen de financiële randvoorwaarden kan voldoen. Welke uitgangspunten ANWB BV hanteert voor het beleggingsbeleid worden beschreven in de zogenaamde ‘investment beliefs’. Deze beleggingsbeginselen vormen de basis voor de inrichting van het vermogensbeheer. Hiermee wordt onder andere verstaan de verdeling van het belegde vermogen over de verschillende beleggingscategorieën en de beheersing van beleggingsrisico’s. ANWB BV erkent de maatschappelijke verantwoordelijkheid in haar beleggingsactiviteiten. Daarom legt zij in de investment beliefs ook vast wat zij onder maatschappelijk verantwoord beleggen verstaat en wat haar ambitie is op dit vlak. Het document wordt jaarlijks herzien en aangepast aan de actuele situatie en visie. Doelstelling is om vanaf april 2013 de beleggingen conform de dan geldende investment beliefs in te richten. Momenteel hanteert ANWB BV een uitsluitingenbeleid. In dit beleid is geregeld dat ANWB niet belegt in bedrijven die niet handelen in de geest van de Global Compact Principles van de VN. Daarnaast belegt ANWB niet in bedrijven die betrokken zijn bij de ontwikkeling van controversiële wapensystemen of bij de verschaffing van diensten voor de ontwikkeling, het gebruik en onderhoud van deze systemen of bij controversiële wapenhandel.
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
28
8 | Maatschappelijk Betrokken Ondernemen (MBO) Vanwege het grote aantal leden dat ANWB vertegenwoordigt, vindt zij het belangrijk om de kennis die zij heeft maatschappelijk in te zetten en de buitenwereld bewust te maken van maatschappelijke thema’s. De ANWB biedt op basisscholen bijvoorbeeld het verkeerseducatieprogramma Streetwise aan, zij ondersteunt de ‘dag van het park’, maakt kinderen in asielzoekerscentra mobiel met het project ‘Kinderfietsenplan en ondersteunt maatschappelijke initiatieven met het ANWB Fonds’. Maar ook heeft zij in 2012 voor de vierde keer de Buitenleven Natuur&Erfgoed prijs uitgereikt. In dit hoofdstuk worden voor de vier maatschappelijke thema’s uit de Ambitie 20|20 een selectie van alle MBOactiviteiten besproken.
8.1. Recreatie dichtbij ANWB Groenpleinen De ANWB vindt het belangrijk dat de natuur als recreatieplek toegankelijk blijft. Uit onderzoek blijkt dat er in de directe leefomgeving grote behoefte is aan groene plekken, zoals parken, plantsoenen en waterpartijen. Daarom heeft de ANWB besloten om te investeren in de ontwikkeling van stadsparken en groenpleinen. Het ANWB Groenplein moet een plek worden waar je samen naartoe gaat of afspreekt. In 2012 is het eerste Groenplein geopend in Krommenie. In 2013 zal de opening van een tweede Groenplein in Eindhoven volgen. Omwonenden en andere belangstellenden kunnen op speciaal daarvoor ingerichte websites meedenken over de specifieke invulling. Landschap, natuur en biodiversiteit ANWB tracht overheden en andere partijen te beïnvloeden om het landelijk gebied aantrekkelijker te maken voor wandelen, fietsen en andere vormen van
vrijetijdsbesteding. Veel van de door de ANWB bepleite maatregelen hebben een positief effect op de biodiversiteit in Nederland, omdat de meerderheid van de recreanten een voorkeur heeft voor relatief kleinschalige landschappen waar de soortenrijkdom over het algemeen hoger is dan in grootschalige agrarische productielandschappen. Landgoedweekend In 2012 heeft de eerste keer het Landgoedweekend plaats gevonden. Een initiatief van de ANWB samen met particuliere landgoedeigenaren van de Federatie Particulier Grondbezit (FPG). Op 60 landgoederen ging die dag de poort open voor de leden van de ANWB. In 2013 moet het Landgoedweekend weer plaatsvinden.
8.2. Verkeersveiligheid ANWB Streetwise Het verkeerseducatieprogramma Streetwise bestaat
sinds 2006 en is zowel voor ouders als scholen een hulp bij het verkeersvaardig maken van kinderen. Er zijn vier programma’s voor groep 1 tot en met groep 8 waarin kinderen verantwoord met verkeerssituaties leren omgaan. Met speciaal ontwikkelde lesmaterialen als elektro- en rijlesauto’s, zebrapaden, verkeerslichten en opblaasbare auto’s wordt de praktijk zo veel mogelijk nagebootst. In 2012 hebben 158.107 kinderen deelgenomen aan Streetwise en is de mijlpaal van 1 miljoen ANWB Streetwise leerlingen behaald. In 2013 is de doelstelling om 200.000 kinderen aan het Streetwise programma deel te laten nemen bij 950 scholen. Verder wordt in 2013 in samenwerking met uitgeverij Malmberg een online lesprogramma geïntroduceerd. Dit programma bevat een voorbereiding op de praktijklessen van ANWB Streetwise en een evaluatieles. Daarnaast is er een quiz die ouders met hun kinderen thuis kunnen spelen. De quiz bevat vragen over de onderwerpen uit de lessen. Zo wordt het programma leuker en leerzamer voor de kinderen en worden de ouders er meer bij betrokken.
Lightwise In 2012 heeft de ANWB de verlichtingsactie Lightwise georganiseerd. Hierbij heeft de ANWB 500 basisscholen blij gemaakt met een speciale toolkit, waarmee ze een uitgebreide verlichtingscontrole konden houden. We hebben met deze actie meer dan 125.000 basisschoolleerlingen bereikt. Meer dan 2.500 vrijwilligers, vanuit de scholen, hebben deze actie mogelijk gemaakt. Op twaalf scholen is de ANWB zelf langs gegaan om de verlichtingsactie uit te voeren. Aan deze feestelijke parade hebben ook Streetwise en de Wegenwacht deelgenomen. Ook hebben 400 leerlingen de fietsen van hun medescholieren gecheckt, gerepareerd, goed bevonden en veilig op weg gestuurd. Dit in het kader van de maatschappelijke stage. Kinderfietsenplan Het Kinderfietsenplan is een samenwerking tussen de ANWB, Rabobank Foundation, Stichting de Vrolijkheid en Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Het project wil de mobiliteit en verkeersveiligheid van kinderen die opgroeien in een asielzoekerscentrum vergroten. ANWB draagt zorg voor theorie- en praktijkles, fietssloten en de inzameling van fietsen. Na een tweede pilot in 2011 zal het project in 2013 landelijk uitgerold worden, beginnend bij zes locaties. Onderzoeken met/door ANWB-leden Samen met de leden heeft de ANWB weg- en fietsbelevingsonderzoeken gedaan. Parkeeralternatieven voor Amsterdam zijn onder de loep genomen.
Maximum snelheid 130 km/h In 2012 is de maximumsnelheid op de snelweg verhoogd naar 130 km/h. Om te bekijken of dit voor de weggebruiker begrijpelijk was, stelde de ANWB een meldpunt in waar weggebruikers konden doorgeven wat hun ervaringen met de nieuwe snelheidslimiet waren. In drie weken kwamen er 2400 reacties binnen. Deze reacties gaven vooral aan dat onderborden met de tekst ‘Bij gesloten spitsstrook’ verwarrend zijn. Het voorstel van de ANWB om deze borden te verwijderen is overgenomen door de regering. Voor april 2013 zal Rijkswaterstaat al deze borden vervangen door dynamische borden.
menteerd moet zijn. Omdat niet alle landen in staat zijn voor 2014 alle oude tunnels ‘op orde’ te brengen, blijft EuroTAP nog tunnels testen.
8.3. Vangnet onderweg ANWB Fiets Service In 2012 heeft de ANWB de ANWB Fiets Service geïntroduceerd, pechhulp voor de (elektrische) fiets, bakfiets of sportfiets. De Wegenwacht biedt 24 uur per dag pechhulp bij pech onderweg in Nederland. Naast de Fiets Service beschikt de ANWB ook over Bromfiets Service en Scootmobiel Service.
EuroRAP De EuroRAP methode kijkt op een preventieve wijze naar de veiligheid van de weg en het risico op een ongeval. Met de resultaten willen we de wegbeheerder helpen en ertoe aan te zetten zijn wegen veiliger te maken. In 2012 en 2013 worden alle provinciale wegen getest. De testresultaten van Gelderland en Overijssel zijn in 2012 naar buiten gebracht waarvoor veel aandacht van Media en bestuurders getrokken werd. In 2013 komt de ANWB met de resultaten van alle overige provincies. Bij het onderzoek worden ANWB-leden betrokken, bijvoorbeeld om hun mening over weggedeeltes te peilen. EuroTAP EuroRAP is een samenwerking tussen de Europese autoclubs, die tot doel heeft de veiligheid van tunnels te verbeteren. De clubleden rijden door heel Europa en daarom testen we de veiligheid van vele Europese tunnels. De resultaten worden gecommuniceerd via anwb.nl. EuroRAP loopt vanaf 1999 en heeft inmiddels geleid tot Europese regelgeving, die in 2014 in alle landen geïmple-
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
30
App ANWB Onderweg ANWB Onderweg is een app die informatie geeft over files, parkeren, tanken en alternatieve routes. Het is de eerste app die al deze bronnen combineert. Ook kan de gebruiker in geval van pech met een druk op de knop de Wegenwacht inschakelen en de informatie over de files betreft ook N-wegen. In de toekomst wordt de app aangevuld met reviews van parkeerlocaties en tankstations.
8.4. Duurzame mobiliteit Duurzame bandenspanningspomp Sinds 2011 beschikt ANWB over een duurzame bandenspanningspomp van Stichting Band op Spanning. De pomp werkt op zonne-energie, is gemaakt van biologische materialen en maakt onderscheid tussen koude en warme banden en zomer- en winterbanden. In 2013 gaat de ANWB nog vier pompen bij eigen locaties plaatsen. App ANWB Auto ANWB heeft in 2012 de app ANWB Auto geïntroduceerd. De app biedt de mogelijk het brandstofverbruik bij te houden en te vergelijken met verbruikscijfers uit de markt. Tips helpen de gebruiker vervolgens om zuiniger en bewuster te rijden. Met de app kunnen de gegevens van de eigen auto worden ingevoerd. Enkel een kenteken invoeren geeft informatie over de actuele waarde. De app biedt daarnaast de mogelijkheid om de belangrijkste autodocumenten op te slaan, zodat je die altijd bij de hand hebt als dat nodig is. Bovendien is er de mogelijkheid om online schade te melden.
8.5. ANWB Vrijwilligers In 2012 is er ruim 12.000 keer een ANWB-vrijwilliger ingezet bij 40 ANWB-projecten, waaronder de Dag van het Park, ANWB Help mee-uitjes, het verkeersveiligheidsprogramma Streetwise en de begeleiding van de maatschappelijke stages. In sommige gevallen helpen medewerkers ook een handje mee, bijvoorbeeld tijdens ANWB Lightwise. In totaal zijn er 10.074 actieve ANWB-vrijwilligers. Feel Goodbus In 2012 is een nieuwe vrijwilligersactiviteit gestart: De Feel Good Bus. Dit houdt in dat vrijwilligers zich inschrijven voor een rit met de bus om een dag vrijwilligerswerk te doen. De bestemming blijft echter
onbekend. In 2012 heeft de bus één keer gereden, de bus reed toen naar een tweetal zorginstellingen in Den Haag. In 2013 wordt deze activiteit structureel georganiseerd. ANWB Help mee-uitjes In het kader van de ANWB Help mee-uitjes bezochten in 2012, 150 mensen met een verstandelijke of een fysieke beperking Burgers’ Zoo. Zij werden begeleid door 150 ANWB-vrijwilligers. Tevens trakteerden ANWBvrijwilligers 225 gasten van de Zonnebloem op Paleis Het Loo en Paleis Soestdijk op een geweldige dag. Beide dagen gingen de deuren exclusief voor ons open en werden er speciale rolstoelroutes en -rondleidingen gemaakt. Maatschappelijke stages De ANWB wil relevant zijn voor haar de oudere jeugd. In dat kader organiseert de ANWB maatschappelijke stages voor middelbare scholieren gericht op de kernactiviteiten recreatie, toerisme, verkeer en vervoer. In 2012 volgden ruim 1900 middelbare scholieren een stage bij de ANWB. Tientallen natuurgebieden werden opgeknapt en in november hebben 400 leerlingen een bijdrage geleverd aan een veiliger verkeer door zich in te zetten bij ANWB Lightwise.
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
31
8.6. Overige maatschappelijke activiteiten Fonds Slachtofferhulp De ANWB biedt in samenwerking met Fonds Slachtofferhulp gratis de RijZeker-training en Defensive Driving Training aan mensen die betrokken zijn geweest bij een verkeersongeval. Met de aangeboden trainingen kunnen zij leren omgaan met onzekerheden en angsten. Deelnemers krijgen informatie over verkeersveiligheid, theorie-uitleg en maken samen met een rijcoach van ANWB Rijopleiding een rit in hun eigen omgeving. Klantvriendelijkste verzekeraar van Nederland ANWB Verzekeringen is in 2012 uitgeroepen tot klantvriendelijkste verzekeraar van Nederland. Klanten gaven een mooie beoordeling: gemiddeld 8.6. Vooral de beschikbaarheid van deskundig personeel werd goed gewaardeerd. Aan de verkiezingen ging een online onderzoek onder 2500 nederlandse consumenten vooraf. De ANWB verkoopt onder andere fiets- en autoverzekeringen. ANWB Collectief ledenvoordeel In 2012 was de eerste Collectieve Ledenvoordeelactie. Kern van het verhaal: hoe meer leden meedoen, hoe hoger de korting. Het thema was groene stroom. In 2013 volgen meer Collectieve Ledenvoordeelacties.
9 | Over dit verslag Het Maatschappelijk Jaarverslag 2012 wil de stakeholders van de ANWB informeren over de maatschappelijke prestaties en doelstellingen van de ANWB. Dit verslag vormt een aanvulling op de ANWB jaarrekening 2012. In aanvulling hierop brengen de volgende aan de ANWB gelieerde entiteiten, bedrijfsonderdelen en dochterondernemingen een separaat regulier jaarverslag of jaarrekening uit, zoals bijvoorbeeld Reis- en Rechtshulp NV, Unigarant NV/UVM Verzekeringsmaatschappij NV, ANWB Fonds en ANWB Pensioenfonds. Daarnaast wordt elk jaar het ‘Jaaroverzicht ANWB Vereniging’ opgesteld.
Leidraad opstellen verslaggeving De ANWB gebruikt de Global Reporting Initiative (GRI) G3 rapportagerichtlijnen als richtsnoer voor haar maatschappelijke verslaglegging. Voor de bepaling van de op te nemen gegevens en de afbakening van het maatschappelijk jaarverslag is het GRI boundary protocol het vertrekpunt geweest. Hierbij is uitgegaan van rapportage van de voor de ANWB belangrijkste waarden. De ANWB rapporteert conform het GRI Application Level B+. Een volledig overzicht van alle GRI indicatoren en bijbehorende data is gepubliceerd op de website.
Ook gedurende het jaar communiceert de ANWB over haar maatschappelijke activiteiten middels persberichten, woordvoering en haar website. Ook in dit maatschappelijk jaarverslag zijn verwijzingen opgenomen naar de website voor aanvullende informatie.
Externe assurance Met het maatschappelijk jaarverslag streeft de ANWB naar een getrouwe weergave van haar maatschappelijke inspanningen en impact. Om deze reden hebben wij dit jaar wederom onze externe accountant gevraagd het maatschappelijke jaarverslag en de daarin weergegeven tekst en kwantitatieve informatie te beoordelen. Het volledige assurance rapport is in hoofdstuk 10 opgenomen. De externe accountant verstrekt ten aanzien van de realisatie van de opgenomen toekomstgerichte informatie in dit verslag geen zekerheid.
Afbakening en reikwijdte Dit maatschappelijk jaarverslag heeft betrekking op het kalenderjaar 2012 en bestrijkt alle activiteiten waarover de ANWB volledige zeggenschap heeft, tenzij anders aangegeven. Dit betekent dat dit verslag zowel de ANWB BV bestrijkt als haar dochterondernemingen. Deelnemingen en gegevens ten aanzien van onderaannemers en toeleveranciers worden niet meegenomen in het verslag. Onder de ‘ANWB’ verstaan we in dit Maatschappelijk Jaarverslag 2012: • Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB (‘de vereniging’) • ANWB BV • 100% dochterondernemingen van de ANWB BV (voor de cijfers is Uitgeverij Smit B.V. uitgesloten)
Volledigheid gegevens De gegevens voor dit verslag zijn waar mogelijk gemeten, waarbij de GRI-verslaggevingsrichtlijnen als uitgangspunt hebben gediend. Voor enkele indicatoren hebben wij schattingen moeten maken omdat geen betrouwbare gemeten gegevens beschikbaar waren. Als basis voor deze schattingen hebben we gemeten gegevens gebruikt. Zo is 26% van het energieverbruik van onze gebouwen gebaseerd op schattingen.
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
32
Er hebben zich afgelopen jaar enkele veranderingen voorgedaan in definities en meetmethodes, zoals bijvoorbeeld het % vrouwelijke managers. Waar nodig is dit toegelicht in het verslag of de GRI Index 2012. Gegevensverzameling De gegevens voor dit jaarverslag worden jaarlijks verzameld door middel van een data-uitvraag bij de relevante bedrijfsonderdelen. De gegevens dienen in een vast format gerapporteerd te worden zodat de kans op fouten geminimaliseerd wordt. Op centraal niveau worden de gerapporteerde cijfers beoordeeld alvorens ze geconsolideerd worden tot totalen. Dit consolidatieproces is sinds vorig jaar grotendeels geautomatiseerd.
Onafhankelijk assurance-rapport Aan: Directie van ANWB B.V.
Opdracht
De directie van ANWB B.V. (hierna: ANWB) heeft ons een assurance-opdracht verstrekt ten aanzien van het Maatschappelijk Jaarverslag 2012 (hierna: Verslag) van ANWB. Onze assurance-opdracht is gericht op het verkrijgen van een beperkte mate van zekerheid dat de informatie in het Verslag 2012 in alle van materieel belang zijnde opzichten een juiste en toereikende weergave is van het beleid, de bedrijfsvoering en prestaties gedurende verslagjaar 2012. De GRI-index 2012 (ANWB GRI-index 2012.pdf) zoals gepubliceerd op anwb.nl maakt een onlosmakelijk deel uit van het Maatschappelijk Jaarverslag 2012 en is hiermee onderdeel van onze opdracht. De overige verwijzingen in het Verslag (naar ANWB.nl, externe websites en overige documenten) maken geen onderdeel uit van onze opdracht.
Toegepaste criteria
ANWB hanteert als criteria voor het opstellen van het Maatschappelijk Jaarverslag de Sustainability Reporting Guidelines van Global Reporting Initiative, de Handreiking voor maatschappelijke verslaggeving van de Raad voor de Jaarverslaggeving en het verslaggevingsbeleid van ANWB. Het is van belang om de prestaties van ANWB te lezen in de context van deze criteria. Wij zijn van mening dat deze criteria toereikend zijn voor het doel van onze opdracht.
Werkzaamheden
Inherente beperkingen
In het Verslag is toekomstgerichte informatie opgenomen in de vorm van ambities, strategie, plannen, verwachtingen en ramingen. Inherent aan deze informatie is dat realisatie onzeker is. Om die reden wordt door ons ten aanzien van de realisatie van toekomstgerichte informatie geen zekerheid verstrekt.
Verantwoordelijkheden
interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opstellen van het Verslag mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Onze verantwoordelijkheid is het verstrekken van beperkte mate van zekerheid dat het Verslag is opgesteld op basis van de toegepaste criteria.
De directie is verantwoordelijk voor het opstellen van het Verslag in overeenstemming met de toegepaste criteria. De door de directie gemaakte keuzes ten aanzien van de reikwijdte van het verslag en het verslaggevingsbeleid zijn uiteengezet in het hoofdstuk ‘Over dit verslag’. De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige
Wij hebben onze werkzaamheden met betrekking tot het Verslag verricht in overeenstemming met Nederlands Recht, waaronder Standaard 3410N ‘Assuranceopdrachten inzake maatschappelijke verslagen’. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij ons onderzoek zodanig plannen en uitvoeren dat een deugdelijke grondslag voor onze conclusie wordt verkregen. De werkzaamheden die worden verricht bij het verkrijgen van een beperkte mate van zekerheid zijn gericht op het vaststellen van de plausibiliteit van informatie en zijn geringer in diepgang dan die bij een assurance-opdracht gericht op het verkrijgen van een redelijke mate van zekerheid.
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
33
Ons onderzoek omvatte in het bijzonder de volgende werkzaamheden: het beoordelen van de aanvaardbaarheid van de gehanteerde grondslagen voor verslaggeving en de consistente toepassing ervan, alsmede van belangrijke schattingen en berekeningen, die bij het opmaken van het Verslag 2012 zijn toegepast; het verkrijgen van inzicht in de branche, de organisatie en haar meest relevante maatschappelijke issues; het verkrijgen van inzicht in de opzet en het bestaan van de gebruikte systemen en gehanteerde methoden voor het verzamelen en verwerken van de gerapporteerde informatie, inclusief het consolidatieproces; het uitvoeren van werkzaamheden met betrekking tot de onderbouwing van de informatie in het verslag voornamelijk door een combinatie van cijferanalyses en het inwinnen van inlichtingen. Daarbij zijn onder meer interviews gehouden met verantwoordelijke functionarissen en zijn relevante bedrijfsdocumenten opgevraagd en externe bronnen geraadpleegd; het beoordelen van het algehele beeld van het Verslag 2012 en het toetsen van de informatie in het Verslag aan de bovengenoemde van toepassing zijnde criteria.
• • • •
•
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen assuranceinformatie voldoende en geschikt is als onderbouwing voor onze conclusie.
Conclusie
Op grond van onze werkzaamheden komen wij tot de conclusie dat ons niets gebleken is op basis waarvan wij zouden moeten concluderen dat de informatie zoals opgenomen in het Maatschappelijk Jaarverslag 2012 van ANWB niet in alle van materieel belang zijnde opzichten, een juiste en toereikende weergave is van het beleid, de bedrijfsvoering en de prestaties gedurende 2012, in over-
Begrippenlijst en rapportagedefinities eenstemming met de richtlijnen van Global Reporting Initiative, de Handreiking voor maatschappelijke verslaggeving van de Raad voor de Jaarverslaggeving en het beschreven verslaggevingsbeleid van ANWB. Rotterdam, 12 April 2013 Ernst & Young Accountants LLP w.g. H. Hollander RA
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
ACTA ALC ARC ARO ATT BSCI CNG klimaatcompensatie) CO2-emissies brandstoffen CO2neutraal COSO-ERM Dienstreizen kilometers DTO touroperators) FIA FSC FTE’s het aantal uren GHGP GRI MAA Managementposities budgethouders MVO MBO NGO STAK Ziekteverzuim werkdagen
34
Franse pechhulporganisatie waarvan de ANWB aandelen houdt ANWB Alarmcentrale ARC Europe SA (De ANWB bezit 20% van de aandelen) ANWB Rijopleidingen ANWB Test- en Trainingscentrum Business Social Compliance Initiative (Telstar deelnemer) Climate Neutral Group, Klimaatneutraal Groep (partner Broeikasgas dat o.a. vrijkomt bij de verbranding van fossiele Situatie waarbij de netto CO2 emissies van een activiteit nihil zijn Model voor risico¬managementsysteem Totaal van zakelijke autoreizen gebaseerd op gedeclareerde autoDuurzaam Toeristisch Ondernemen (ANVR-programma voor Federation International d’Automobile Papierkeurmerk Totaal aantal contractuele uren gewerkt per hoofd gedeeld door in een volledige week (38 uren) Green House Gas Protocol Global Reporting Initiative Medical Air Assistance (100% dochtermaatschappij) Posities met verantwoordelijkheid voor andere medewerkers of Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk Betrokken Ondernemen Niet-gouvernementele Organisatie Stichting Administratiekantoor ANWB Totaal aantal dagen verzuim ten opzichte van het totaal aantal
Colofon Dit document is vanaf half april 2013 in pdf-formaat te vinden op anwb.nl (onder ‘Over ANWB’). De ANWB stelt reacties van lezers op prijs. Voor aanvullende informatie of vragen over het MVO-beleid en prestaties van de ANWB: Marjolein Schouten, Adviseur MVO Telefoon: 088 269 8609 e-mail:
[email protected] Arjan de Bakker, manager MVO telefoon 088 269 7176 e-mail:
[email protected] Uitgave Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB Wassenaarseweg 220 2596 EC ’s Gravenhage Postbus 93.200 2509 BA ’s Gravenhage telefoon 088 269 2222
ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2012
35