30 Woensdag Juli2008
Werkt bevrijdend.
MORGEN IN DE BIOSCOOP
5(1((9+9,0.;,,56<+.,/,04 65;/<3+;,>69+,5 /,;():63<;,2>((+65;>((2; ,,5=,9.,;,53,.,5+,>69+;,,53,=,5+,
=(5+,4(2,9:=(5£;/,4<44@¤,5£;/,4<44@9,;<95:¤
De wereldwijd succesvolle Mummy-serie krijgt een betoverend vervolg in Azië: THE MUMMY: TOMB OF THE DRAGON EMPEROR. BRENDAN FRASER keert weer terug als de onverschrokken ontdekkingsreiziger Rick O’Connell. Hij treedt in het strijdperk tegen de wederopgestane keizer Han (JET LI), in een avontuur dat zich uitstrekt van de duistere catacomben van het oude China tot de ijzige hoogtes van de Himalaya. Rick wordt in dit gloednieuwe verhaal bijgestaan door zijn zoon Alex (nieuwkomer LUKE FORD), zijn vrouw Evelyn (MARIA BELLO) en haar broer Jonathan (JOHN HANNAH). Deze keer moeten de O’Connells een tweeduizend jaar oude mummie tegenhouden die is opgestaan uit het graf en die de wereldbevolking dreigt te onderwerpen aan zijn genadeloze heerschappij. De mummie van de meedogenloze Chinese Drakenkeizer en zijn tienduizend krijgers zijn vervloekt door een verradelijke tovenares (MICHELLE YEOH). Zij verkeren in een halfdood semi-bewustzijn, verborgen in de beroemde terracotta legers van China. Als de avonturier Alex O’Connell wordt verleid om de Drakenkeizer te wekken uit zijn eeuwige slaap, is er maar één kans voor de jonge archeoloog om de woede van de tot leven gewekte krijgers te ontlopen: hij moet zijn ouders inschakelen. Als de vorst brullend weer tot leven komt, ontdekken onze helden dat zijn ambitie om de wereld te overheersen in de afgelopen duizenden jaren niets is afgenomen. Met Onvoorstelbare, bovennatuurlijke krachten neemt hij bezit van het Verre Oosten, en hij vormt zijn legioenen om tot een onoverwinnelijke macht… Tenzij de O’ConnellsHem tegenhouden. In THE MUMMY: TOMB OF THE DRAGON EMPEROR worden de kenmerkende spanning en spectaculaire actie van de Mummy-serie opnieuw gepresenteerd.
RTWLJSNSIJGNTXHTTU
‘De jaren nul’? geeft antwoord op pagina 3
30 Woensdag Juli2008
Werkt bevrijdend. Kenia
Boodschappen doen
STATION ‘Dit was een BEIJING incident’
Hightech Alles ligt zo supermarkt op straat Future Store
De verkrachting van vijf Nederlandse vrouwen wordt door Kenia-kenners een incident genoemd. Volgens Buitenlandse Zaken is er nooit eerder zo’n grove misdaad tegen Nederlanders gepleegd. Verkrachting komt heel regelmatig voor, maar de slachtoffers zijn altijd zwart. 04
Dichter bij onze sporters kan je niet komen. P13
Robots die je de mosterd wijzen en je mobiel die de rol van caissière overneemt. In Duitsland experimenteren ze met de supermarkt van de toekomst. 10
Het is ons kent ons in vissersdorp Volendam. En dat maakt het voor een trainer niet eenvoudig werken bij de plaatselijke FC. ‘Stel dat een speler zich thuis beklaagt. Eerst horen de ouders dat, dan de buurman, daarna de slager. Zo gaat het nou eenmaal in Volendam.’ 15
HIJN BIJNEN
Ga mee
FC Volendam
Sprinten in de Jan Steenstraat
Jörgen Themen traint in Suriname op straat voor de Spelen, bij gebrek aan beter. P02
Protest Zes bouwkranen bezet
Japan
Brusselse illegalen zoeken het hogerop In Brussel hebben de autoriteiten de handen vol aan veertig illegalen die zich op zes hijskranen hebben verschanst. Redactie buitenland AMSTERDAM
...
EPA
De actie van de zogenaamde sans-papiers – de papierlozen – begon met het bezetten van drie kranen, inmiddels breidt de actie zich uit. De Dienst Vreemdelingenzaken denkt dat onjuiste mediaberichten en een persbericht van de Brusselse minister voor Werk de oorzaak zijn van de acties. De minister had bepaalde illegalen
werkvergunningen om humanitaire redenen beloofd. Sommige van de kraanbeklimmers eten en drinken niet meer. ‘Het is voor hen de enige manier om aan een verblijfsvergunning te geraken’, zegt het steun- en actiecomité van de Université Libre de Bruxelles. Het is actievoerders en sympathisanten inmiddels verboden om water aan de illegalen te geven. De Belgische autoriteiten op de grond hebben ondertussen moeite om met een oplossing te komen. Het lijkt alsof niemand echt de knoop wil of kan doorhakken om de bezetting van de kranen ongedaan te maken. Zo denkt de overhaast van vakantie
teruggekeerde Brusselse burgermeester Freddy Thielemans er niet aan in te grijpen, dat vindt hij meer een zaak van de federale regering. En die wijst weer net zo hard naar de politie. Een rechter heeft in een kort geding een dwangbevel uitgevaardigd dat drie van de zes kranen ontruimd zullen moeten worden. Sommige sans-papiers dreigen naar beneden te springen als de politie probeert te naderen of als ze geen verblijfsvergunning krijgen. Op dat laatste maken ze zeer weinig kans volgens de directeurgeneraal van de Dienst Vreemdelingenzaken, Freddy Roosemont. Hij noemt de acties ‘zinloos’. 1
Paling-prik Drankje helpt tegen hitte 03
2
Nieuws
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Zoon gijzelnemer ook vast De politie Twente heeft gisteren de zoon aangehouden van de man die op 16 juni vier ambtenaren en een wethouder in het Almelose stadhuis gijzelde. De 18-jarige zoon is opgepakt omdat hij een rol zou hebben gespeeld in de aanloop naar de gijzeling, meer willen politie en justitie niet prijsgeven. Tijdens deze actie hield de 41-jarige vader het vijftal urenlang vast in verband met problemen rondom de vergunning van zijn horecazaak.
Officier Israël geschorst Een Israëlische legerofficier is geschorst voor het incident van 7 juli, waarbij een Palestijn van dichtbij in zijn voet werd geschoten met een rubberkogel. Het Israëlische leger onderzocht het incident nadat de videobeelden, gemaakt door mensenrechtenorganisatie B’Tselem, waren opgedoken. Ook de soldaat die vuurde is onderwerp van een onderzoek.
Traangas in Belgrado Na de protestbijeenkomst tegen de ophanden zijnde uitlevering van Radovan Karadzic aan het Joegoslavië Tribunaal heeft de massaal aanwezige oproerpolitie traangas ingezet tegen rellende aanhangers van Karadzic. Op de avond die voor een groot deel bestond uit toespraken van ultranationalisten en radicalen waren naar schatting 15.000 mensen af gekomen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
De kunststofbaan in Paramaribo is te kort voor de 100-meter sprinter. ROY RITFELD
Olympische Spelen Atletiekbaan te kort voor Jörgen Themen
De snelste Surinamer moet trainen op straat REUTERS
ZWITSERSE MINARETTEN Rechtse partijen in Zwitserland willen een referendum houden over de vraag of er meer minaretten gebouwd mogen worden in het land. Volgens de initiatiefnemers van het referendum bedreigen de minaretten van de moskeeën de rust en orde in het land. De uitslag van het referendum is niet van invloed op de twee minaretten die Zwitserland momenteel telt. Vanaf die minaretten in Zürich en Genève wordt niet opgeroepen tot gebed.
Het liefste zou Jörgen Themen, de Surinaamse afgevaardigde op de honderd meter sprint in Peking, op een atletiekbaan trainen. Maar die is er niet in zijn land. En dus oefent hij in de Jan Steenstraat. Op asfalt. Iwan Tol AMSTERDAM
...
Een paar jaar geleden schonk de personeelsvereniging van KPN de Surinaamse atleten een heuse kunststofbaan. Een mooie geste, daar niet van, maar er kleefde een praktisch probleem aan de schenking: de lengte van de baan bedroeg slechts 130 meter. En sprinters oefenen altijd op een 400meterbaan. Wat moet je dan als 100-
meter sprinter die de eer van Suriname moet hooghouden in Peking? Die atleet is Jörgen Themen, een verlegen jongen van 23 jaar die dit jaar eindelijk zijn havo-diploma hoopt te halen. Met een persoonlijk record van 10.54 is hij de snelste man van Suriname. Hij droomt van een kwartfinaleplaats op de honderd meter in Peking. Dát halen zou de ultieme bekroning van drie jaar noeste arbeid betekenen. En tegelijkertijd een wonder. Want de wijze waarop Themen zich moet voorbereiden op zijn droomrace is bijna prehistorisch. Bij gebrek aan een atletiekbaan traint de scholier namelijk op een stuk weg in de Jan Steenstraat, vlakbij de Surinamerivier, in wat zijn trainer Fred Lobman de elite-
wijk van Paramaribo noemt. De Jan Steenstraat kent slechts een paar zijwegen, waardoor de kans op een botsing met een afslaande automobilist vrijwel nihil is. Bovendien wordt deze gegoede buurt fatsoenlijk onderhouden, had Lobman gezien tijdens zijn zoektocht naar een alternatief trainingsparcours voor zijn pupil. Kadavers van straathonden, zoals die in Suriname bijna overal te zien zijn, ontbreken nagenoeg. Wat wel vervelend is, zijn de gaten in de weg. En als de plantsoenendienst het gras met verdelgingsmiddel heeft bespoten, kampen zijn atleten met ademhalingsproblemen en moet de training worden gestaakt. Nee, ideaal is het niet, maar je moet
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................................................................................................
wat als je in Suriname je droom najaagt. Themen kan er wel boos om worden, maar dat is zinloos. Zoals wel vaker in Suriname het geval is, ontbreekt het aan geld. Het is al een wonder dat er in Paramaribo een stukje kunststofbaan ligt. Al te veel klagen wil Themen daarom ook niet. Bovendien wordt de benzine van de brommer waarop hij dagelijks naar de Jan Steenstraat rijdt vergoed door het Surinaams Olympisch Comité. Vergeet ook niet dat een kunststofbaan zijn nadelen heeft. Zijn trainer heeft het hem tot in de details uitgelegd: een kunststofbaan absorbeert de krachten die vrijkomen bij de afwikkeling van de voet, wat ten koste gaat van de snelheid. Dat probleem heb je bij asfalt niet, daarop ga je als een trein. Themen kent zijn klassiekers: de meeste records op de honderd meter zijn behaald op keiharde banen. Maar ja, als je diep in zijn hart kijkt, zou Themen natuurlijk het liefste op een echte kunststofbaan sprinten. Al is het maar om zijn goedwillende trainer een plezier te doen. Want als Lobman nu op de Jan Steenstraat bij de denkbeeldige start staat, kan hij niet zien hoe Themen finisht. Zijn pupil is dan al lang uit het zicht verdwenen. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...........................
Selectie werkzaamheden: Assen (bus) Jeugdtour Arrivalijn 7. Halten De Vijverhof, Vredeveldseweg/Platolaan vervallen. Abcoude/Amsterdam (bus) Feestweek BBAlijnen 126 en 126. Halten Burgemeester des Tombeweg, Hoogstraat, Dokter van Doornplein, Koningsvaren, Zwembad Abcoudermeer, Weltevreden, AZUA en Meibergdreef vervallen.
Vandaag
Morgen
We hebben een droge en overwegend zonnige dag voor de boeg. Vanmiddag kunnen er wat wolken ontstaan, maar deze zullen niet uitgroeien tot buien. De temperaturen zijn nog wel wat hoog met 24 tot 28 graden, maar door een gedaalde luchtvochtigheid voelt het niet meer al te benauwd aan. De wind is zwak tot matig en draait naar het noordoosten.
De dag begint morgen heel mooi en zonnig. In de middag neemt vanuit het zuidwesten de bewolking en de buienkans flink toe. Bij de buien kan het onweren, hagelen en veel neerslag vallen in vrij korte tijd. Het wordt morgen wel iets warmer dan vandaag met temperaturen tussen 28 en 30 graden. De wind zit in de zuidoosthoek en is meest matig van kracht.
Rotterdam /Schiedam/Vlaardingen (tram/metro) Werkzaamheden tram/metrotrajecten RETlijn 21, 23 en de Erasmuslijn. Trajecten Marconiplein-Schiedam/Vlaardingen en Wilhelminaplein-CS vervallen. Rotterdam (bus) Werkzaamheden Arrivalijnen 87, 88, 89, 187, 188 en Connexxionlijnen 140, 143, 145. Halte HES vervallen. MEER OP: WWW.DEPERS.NL/9292OV ONDERWEG? BEL 0900-9292 (€ 0,70 P/M) OF KIJK OP MOBIEL.9292OV.NL
Nieuws
Consumentenvertrouwen
3
Japan Nieuwe softdrink
Angst voor toekomst zit er goed in Een fris flesje paling Jan-Hein Strop AMSTERDAM
...
Nederlanders zijn plotseling veel pessimistischer over de economische toekomst. Het consumentenvertrouwen is in juli ‘ingestort’, maakte het Centraal Bureau voor de Statistiek gisteren bekend. De daling is de op één na grootste ooit, na die van de aanslagen van 11 september 2001. September vorig jaar waren de pessimisten al in de meerderheid maar hun grote toename deze maand is even schrikken. ‘Deze klap hadden we niet verwacht’, zegt Hans Stegeman, economisch onderzoeker bij de Rabobank. Niet alleen het vertrouwen in de economische toekomst staat op het
laagste punt ooit, ook de koopbereidheid – de tweede bouwsteen van het consumentenvertrouwen – is afgenomen. ‘Zorgwekkend’, vindt Stegeman want afnemende bestedingen zijn vaak een voorbode van economische terugval. De koopbereidheid hield tot nu toe juist stand, ondanks het al tijden afnemende vertrouwen. ‘Het vreemde is dat de cijfers van de Nederlandse economie nog steeds beter zijn dan die van de landen om ons heen, vervolgt de econoom. ‘Consumenten laten zich kennelijk wel erg beïnvloeden door wat er in de krant staat. De grote schommeling op de beurs en de hoge benzineprijs hebben waarschijnlijk veel impact gehad.’ Ook deze maand is er in de financiële
VS Homo’s in het leger
Gesneuvelde gay centraal in nieuw debat De dood van een moedige Amerikaanse officier in Irak, de homoseksuele Alan Rogers, heeft de discussie over homosoldaten doen oplaaien. Stephen Foley
Huidige beleid laat zich het best samenvatten met don’t ask, don’t tell
WASHINGTON
...
Toen hij nog leefde, was majoor Alan G. Rogers een echte Amerikaanse patriot. Hij was toegewijd aan het leger, waarin hij bijna de helft van zijn veertigjarige leven diende. Zijn dood in januari, door een bermbom, beroofde de krijgsmacht van een uitstekend officier. Zijn vrienden omschreven hem als diep religieus en als iemand die altijd bereid was te luisteren. Alan Rogers ging in het leger om te vechten in de Eerste Golfoorlog (in 1991) en diende later ook in Zuid-Korea en Irak. Ondertussen volgde hij een academische opleiding en werkte tot zijn laatste tour of duty in Irak als biometrisch expert in het Pentagon. Maar Rogers was ook homo. Het was hem nooit gevraagd en hij had het ook nooit verteld, behalve aan enkele collega’s. Het verhaal van zijn
strijd om het leger en zijn homoseksualiteit met elkaar in balans te brengen, staat nu in het hart van het debat over homo’s en militaire dienst. Iemand in het Pentagon heeft zitten rommelen in het Wikipedia-profiel van Rogers en verwijzingen naar diens homoseksualiteit eruitgehaald. Actievoerders voor de rechten van homo’s zijn woedend en vragen zich af wat Rogers’ geaardheid afdoet aan zijn lange staat van dienst. Ze hopen dat het voorbeeld van deze militair, die ook nog eens postuum een Purple Heart kreeg voor betoonde moed, het huidige homobeleid van het leger omver kan trekken. Dat stamt uit het Clintontijdperk en laat zich het best samenvatten met don’t ask, don’t tell: homo’s zijn welkom in het leger, niemand zal ernaar vragen, maar hang het niet aan de grote klok. Het doel is
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................
Argus Consument stelt grote aankopen uit
sector opnieuw veel onrust als gevolg van de voortwoekerende kredietcrisis. Dicht bij huis kwam bankverzekeraar Fortis in de problemen en de pensioenfondsen verloren veel geld op hun beleggingen; ontwikkelingen die effect hebben in de hoofden van consumenten. Of de dramatische daling van vertrouwen desondanks gerechtvaardigd is, is volgens Stegeman twijfelachtig. ‘De economische groei in Nederland houdt redelijk stand, de inflatie is de laagste van de Eurozone en de lonen stijgen. Dat betekent dat de koopkrachtontwikkeling geen reden tot zorg is.’ Kortom, het mag wel weer eens wat meer zomer worden in de winkelstraten van Nederland. 1 nu dat homo’s en lesbo’s openlijk kunnen dienen in het leger. Rogers werkte zelf ook mee aan die campagne, die in de maanden na zijn dood een vlucht heeft genomen. Een kleine meerderheid van de militairen is nog steeds tegen welke verandering dan ook, maar enquêtes onder het publiek en veteranen laten zien dat veel mensen ontdooien. ‘Ik denk dat de tijd rijp is’, zegt Denny Meyer van de The Gay Military Times, een online nieuwsbrief die ijvert voor afschaffing van het beleid. Zijn en andere actiegroepen gebruiken het verhaal van Rogers om mensen op te roepen politici te bewerken. ‘Er zijn nu generaals die uit de kast komen na een militaire loopbaan van twintig jaar. Homo’s dienen al in het leger sinds de Revolutie, maar majoor Rogers is de eerste bekende gay die is gesneuveld.’ Het wordt nu ook duidelijk hoe ingewikkeld het was voor Rogers. Een portret in The New Yorker van deze week beschrijft hoe de mannen van zijn eenheid hem plaagden met zijn voorkeur voor het liedje It’s raining men. En thuis in Washington was hij de penningmeester van de American Veterans for Equal Rights, een actiegroep die ijvert voor openlijke militaire dienst voor homo’s. Maar tegelijkertijd toonden Rogers’ voormalige collega’s van het Pentagon zich verrast over zijn geaardheid. Hoewel veel bondgenoten van de Amerikanen geen problemen hebben met homo’s in de krijgsmacht blijven hoge ambtenaren van het Pentagon faliekant tegen. Zij vinden de Republikeinse presidentskandidaat John McCain aan hun zijde. Zijn rivaal Barack Obama steunt het verzet tegen don’t ask, don’t tell. 1
tegen de hitte Vergeet cola, limonade of bier. Voor de Japanners, die ieder jaar weer zowat gesmoord worden door de zomerhitte, is er een nieuwe dorstlesser. Gemaakt van: paling. Toby Green TOKIO
...
Het visserige drankje Unagi Nobori bevat niet alleen palingextracten, maar ook vitamines die in het dier worden gevonden. De lancering van de gele priklimonade valt samen met de start van het palingseizoen, dat zijn hoogtepunt beleeft op 5 augustus. Veel Japanners geloven dat de vis meer energie geeft tijdens de hete en vochtige zomerdagen. Kazunori Hayashi van Japan Tobacco, de producent van het drankje, zegt dat het ‘vooral bedoeld is voor mannen die zijn uitgeput door de hitte’. Unagi Nobori smaakt naar gesmoorde paling, een populair re-
cept. Een blikje kost ongeveer 140 yen (80 cent). Paling is zo populair in Japan dat de kranten elk jaar weer vol staan met verhalen over ‘palingfraude’. Wanhopige leveranciers, die dolgraag willen verdienen aan de grote vraag naar de delicatesse, nemen het vaak niet zo nauw met de regels. Het is dit jaar al vier keer voorgekomen dat bedrijven buitenlandse paling proberen te verkopen als Japanse. Het gaat dan met name om paling uit China. Unagi Nobori is overigens niet het enige drankje met een ongewone smaak in Japan. Vorig jaar, en ook alleen maar in de zomer, kon je Pepsi Ice Cucumber kopen. En om niet achter te blijven bedacht Coca Cola vervolgens zijn eigen groente-softdrink: Water Salad. 1 © The Independent
" " #
' $!" ##" &
!"
# "
!"!%%% "
!
©The Independent
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................
Van Dale geeft antwoord
De jaren nul Nu we alweer leven in het jaar 2008, groeit de behoefte om te praten over het eerste decennium van deze eeuw. Daarbij treedt een ongemak van onze taal aan het licht: we hebben wél een woord voor de jaren negentig, maar hoe noemen we de jaren van het huidige decennium? De jaren nul? Het probleem zal ons ook het volgende decennium blijven achtervolgen, want hebben we het dan over de jaren tien? Klinkt vreemd. Pas vanaf de jaren twintig hebben we weer een combinatie van woorden die natuurlijk in de oren klinkt. Dat komt natuurlijk omdat alle getallen tussen twintig en dertig eindigen op -twintig. Dat is niet het geval bij de jaren tussen één en tien en ook niet helemaal bij de jaren tussen tien en twintig (want daar zitten immers elf en twaalf bij).
Er is nog iets anders veranderd sinds we de 21e eeuw zijn binnengestapt. In de vorige eeuw was het mogelijk om een jaartal als 1970 verkort uit te spreken als ‘negentien zeventig’. Hebt u al iemand ‘twintig acht’ of ‘twintig dertig’ horen zeggen? Nee, je hoort alleen maar ‘tweeduizend acht’ of ‘tweeduizend dertig’. Een hele mondvol. Misschien gloort er hoop. In het En-
gels zongen Zager & Evans ooit In the year 2525 (uitgesproken: ‘twenty-five twenty-five’). Maar of we daar wat aan hebben, is de vraag. Ze voegden er namelijk meteen aan toe: ‘if man is still alive...’ 1
www.depers.nl/vandale
Elektronisch groot woordenboek Engels € 179 euro
Binnenland
4
VOC-schip
Rechtbank
Berging van De Rooswijk ligt stil
750 euro boete voor agent die een feestganger zeven keer sloeg met wapenstok
Novum AMSTERDAM
...
De berging van het VOC-schip De Rooswijk, dat in 1740 voor de Engelse kust verging, ligt stil. Dat heeft minister van Cultuur Ronald Plasterk (PvdA) aan de Tweede Kamer laten weten. Nederland wil De Rooswijk graag boven water halen, maar de Britse overheid heeft de vindplaats van het schip bestempeld tot beschermd archeologisch monument. Daardoor moet er voor alle activiteiten rondom de berging van het schip een vergunning worden aangevraagd. Over de mogelijkheden om het schip te bergen, overlegt de Rijksdienst voor Archeologie met onder meer English Heritage, de Britse overheidsorganisatie voor monumentenzorg. De Rooswijk verging in het Kanaal, op een zandbank voor de kust van het Engelse graafschap Kent. Het schip was met onder meer een lading zilveren staven en munten op weg naar Azië. Het wrak werd eind 2004 ontdekt. In 2005 is de lading al deels geborgen. 1
ANP DEN HAAG
...
Mensenrechten
Chinese ambassadeur weigert petitie Het kan nog veel beter met de mensenrechten in China, volgens Amnesty International. De organisatie protesteerde daarom gisteren bij de Chinese ambassade in Den Haag. De petitie waarin de actievoerders eisen dat enkele men-
senrechtenactivisten onmiddellijk worden vrijgelaten en de bijbehorende 166.000 handtekeningen werden door de Chinese ambassadeur glashard geweigerd. De petitie werd daarom in de brievenbus gedeponeerd. 1 FOTO: ANP
Reisadvies Weg goednieuwsshow minister
Kenia niet onveiliger Is Kenia no-go area na de verkrachting van vijf Nederlandse vrouwen? Marcel van Engelen Remco Tomesen AMSTERDAM
...
De Keniaanse minister van Toerisme was twee weken geleden nog in Nederland. Zijn boodschap: ‘Kenia is veilig! Toeristen, kom weer naar mijn land.’ Maandag werd bekend dat een groep Keniaanse mannen vijf Nederlandse vrouwen heeft verkracht tijdens een werkvakantie. Weg goednieuwsshow van de minister. Buitenlandse Zaken vond de groepsverkrachting aanleiding het reisadvies voor Kenia aan te passen. Sinds maandag waarschuwt het ministerie reizigers voor seksueel geweld. Overdreven, vindt Tom Bosman, directeur van Sawadee Reizen, een organisatie die reizen naar Kenia organiseert. ‘Het is heel vervelend wat er is gebeurd, maar ik zie het als een incident.’ Na de verkiezingen eind december werden in Kenia verschillende bevol-
‘Onze gasten lopen zonder problemen in het pikkedonker over straat’ ‘We hebben in Kenia niet eerder te maken gehad met zo’n grove vorm van geweld’ kingsgroepen tegen elkaar opgezet. Tientallen mensen kwamen om bij rellen. Het land was de jaren daarvoor redelijk stabiel. Deze zomer reist er daarom geen enkele groep van Sawadee Reizen naar Kenia, een van de belangrijkste vakantiebestemmingen in Afrika. ‘Mensen boeken een rondreis meestal een half jaar van tevoren’, zegt Bosman. ‘Vorige winter was er een negatief reisadvies. Daarom boekte niemand’.
Sinds maart adviseerde Buitenlandse Zaken weer positief en druppelen de boekingen binnen. In september gaan er drie groepen op pad. Bosman denkt niet dat zij hun rondreis nu annuleren. ‘Ons soort reizigers ziet dat dit een incident is.’ Maar is het een incident? Vooral in de westelijke Riftvallei is de situatie ‘nog steeds gespannen’, aldus Buitenlandse Zaken, ‘gezien de onopgeloste onderliggende problemen en de problematiek van de vele ontheemden’. Het stadje Kakamega, waar de Nederlandse vrouwen werden verkracht, ligt daar in de buurt. Heeft de groepsverkrachting met de nog steeds gespannen situatie te maken? ‘Daarvoor moeten we het politieonderzoek afwachten’, zegt een woordvoerder van Buitenlandse Zaken. Ze noemt de groepsverkrachting ‘heel uitzonderlijk’. ‘We hebben in Kenia nog niet eerder te maken gehad met deze grove vorm van geweld.’ In het Oost-Afrikaanse land worden vrijwel dagelijks vrouwen verkracht, maar blanke buitenlanders zijn zelden slachtoffer.
‘Het moet om doorgeslagen mannen gaan, die dronken waren ofzo’, zegt Pieter Langerhorst, de echtgenoot en manager van hardloopster Lornah Kiplagat. Hij woont nabij Eldoret, op een paar uur rijden van Kakamega. ‘De eerste weken van januari was het hier heel onrustig. Daarna keerde de rust terug. We hebben in ons trainingskamp nu Engelse en Amerikaanse gasten die ’s avonds om tien uur door het pikkedonker over straat lopen. Zonder problemen. Wat gebeurd is, heeft niks met spanningen te maken’. Hans Wennekes, een Nederlander die in Noordwest-Kenia werkt met straatkinderen, reed vorige week nog door Kakamega. Het gebied oogde volgens hem rustig. Hij sluit echter niet uit dat er opnieuw onlusten komen in Kenia. ‘Mensen die verdreven zijn, worden nu weer gedwongen terug te keren naar hun woonplaats.’ Dat kan uit de hand lopen. ‘Mensen zijn toen niet voor niets gevlucht. Dorpsgenoten die jarenlang vreedzaam naast elkaar woonden, waren opeens vijanden van elkaar.’ 1
De rechtbank in Den Haag heeft een politieagent veroordeeld voor een geval van buitensporig geweld na afloop van het Oranjefeest in Pijnacker in mei 2006. Hij moet een boete van 750 euro betalen. In totaal stonden drie politiemensen terecht voor zeven aanklachten. Het OM eiste een werkstraf en geldboetes tegen de agenten van het korps Haaglanden. Ze zouden feestgangers hebben mishandeld toen er ongeregeldheden uitbraken na het voortijdig eindigen van het feest. De rechtbank oordeelde dat de politie in de meeste gevallen gepast geweld heeft gebruikt, maar de veroordeelde agent zou een dronken feestganger minimaal zeven maal geslagen hebben met de wapenstok, terwijl er geen enkele dreiging uitging van de man. Advocaat Alexander de Swarte is grotendeels tevreden. Hij wil het vonnis nog bestuderen voordat hij beslist of hij voor zijn veroordeelde cliënt, de 35-jarige Daniël S., in hoger beroep gaat. Het OM had tegen de agent een werkstraf van 150 uur geëist. De officier van justitie beschuldigde de man twee weken geleden ook van de mishandeling van twee andere feestgangers, met eveneens de wapenstok en door de inzet van de politiehond. In die gevallen had de agent volgens de rechtbank echter op correcte wijze geweld gebruikt. 1
Pijnacker 2006. ANP
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Viezerikken
E HENK
WESTBROEK
en jaar of vier geleden was ik in China. Veel Chinezen kunnen niet lezen vermoed ik, want in een paar grote steden zag ik geplakte posters waarop een stripverhaaltje van de overheid stond. Je zag op het eerste plaatje een vogeltje dat duidelijk zo ziek al de pest was, dan een zwik plaatjes waaruit bleek dat Chinezen maar ook andere mensen dodelijk ziek konden worden van die zieke vogels. Dan twee plaatjes waaruit ik begreep dat het zweet en de spuug van besmette mensen an-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................
dere mensen ziek zou maken. Tot slot een plaatje dat vertelde dat het uit naam van de volksgezondheid daarom per onmiddellijk verboden was op de openbare weg te rochelen, dan wel te tuffen. Voor de mensen die wel konden lezen stond boven het stripverhaal in vette letters SARS. Voorbeeldig gemotiveerd overheidsbeleid. En het werkte, want je kon overal door de steden wandelen zonder een paar fluimen op je schoenen te krijgen. Chinezen hebben namelijk, als er geen SARS heerst, dezelfde gewoonte als
voetballers op eredivisieniveau: om de tien meter lopen ze op de grond te spugen. Omdat het tuffen op de openbare weg steevast voorafgegaan wordt door een luidruchtige rochel, hoor je de fluimen weliswaar aankomen, maar ontwijken lukt niet altijd. Dat heeft te maken heeft met de stadsdrukte in China en met de onbekwaamheid van vele spugers om fatsoenlijk te kunnen richten. Ik mocht het niet denken, maar ik deed het toch: ik was dolblij met die SARS in China. Om het wat filosofisch te formuleren: elk nadeel heeft zijn voordeel. Begrijp me goed, zelfs aan de activiteiten op een modale rondvaartboot tijden de Gay Parade in Amsterdam stoor ik me
geen seconde, maar als ze er bij gaan tuffen ga ik zowat over mijn nek. Volgens mij is de laatste jaren in de westerse wereld het rochelen in het openbaar populairder aan het worden. Het kan ook zijn dat er nog net zoveel op straat gespuugd wordt, maar dat ik er nu alerter op ben. Opvallend - en beaamd door twee onafhankelijke uitbaters van gespecialiseerde videotheken - is dat er in seksfilms een enorme spuugtendens is. De actie wordt tegenwoordig al in 50 procent van de gevallen aangekondigd door voorafgaand getuf op geslachtdelen en ….. bah!! Terwijl ik normaal gesproken niet spuug op een opwindende film. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ..........................................................
Er zit een bom in mijn koffer!
Populariteit ‘bomgrappen’ voorbij
Consequenties niet mis
Passagiers die dit bij wijze van geintje roepen op Schiphol zijn dunner gezaaid dan vorig jaar, aldus een woordvoerder.
Vorige zomer was er een piek in het aantal bomgrappen op de luchthaven. Dit jaar werd tot nu toe vijftien keer een bomgrap gemaakt. ‘Zo’n twee tot drie keer per maand’, aldus de woordvoerder.
Als je loopt te dollen over bommen, kun je een boete krijgen van wel zevenhonderd euro. In de meeste gevallen mis je ook nog eens je vlucht.
Buitenland
Rusland Expeditie in grootste zoetwatermeer ter wereld
Recordduik in het Baikalmeer Twee Russische mini-onderzeeërs hebben gisteren de bodem van het Baikalmeer bereikt. Nooit eerder werd er in zoet water zo diep gedoken: 1.680 meter.
...
...
Het Baikalmeer bevat ongeveer eenvijfde van de totale hoeveelheid zoet water ter wereld. REUTERS
water zo zijn eigen speciale voorwaarden.’ Het Baikalmeer, dat 25 miljoen jaar geleden werd gevormd, staat sinds 1996 op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Het bevat ongeveer eenvijfde van de totale hoeveelheid zoet water ter wereld. In het meer leven
Midden-Oosten
...
In de Golfstaten, waaronder Koeweit, Bahrein en de Verenigde Arabische Emiraten, is het aantal echtscheidingen per sms extreem toegenomen. Dat berichtte de Gulf Daily News gisteren. Volgens het islamitische recht, de sharia, moet een man in het bijzijn van een getuige drie keer tegen zijn vrouw zeggen dat hij wil scheiden. Dat moet hij vervolgens bij de rechter bevestigen en dan is het echtpaar officieel uit elkaar. Sinds de opmars van de mobiele telefoon staat de rechter een sms ter bevestiging ook vaak toe. Nadeel hiervan is wel dat iedereen een sms met andermans telefoon kan sturen. Voor vrouwen is scheiden een stuk
ruim 2.500 verschillende dieren en planten, waaronder enkele unieke soorten zoals de baikalrob, een zoetwaterzeehond. Mogelijk worden tijdens de expeditie nieuwe planten- en diersoorten ontdekt. Milieubeschermers vrezen dat het de Russen vooral gaat om de grote
minerale rijkdommen van het Baikalmeer. Tsjilingarov en de zijnen hebben dit steeds bestreden. Het gaat volgens hen om onderzoek en conservatie, meer niet. Het team komt snel met een ‘pakket van praktische maatregelen en aanbevelingen’ ter bescherming van het meer. 1
De Raad van Europa is erg bezorgd over de harde Italiaanse aanpak van immigranten. Die maatregelen hebben totaal geen oog voor mensenrechten en kunnen juist leiden tot meer vreemdelingenhaat. Dat stelt de commissaris voor Mensenrechten Thomas Hammarberg van de Raad van Europa. De raad is een organisatie voor mensenrechten en democratie van 47 landen, waaronder Nederland. Wegens de toestroom van immigranten heeft Italië de bewegingvrijheid van minderheden zoals Romazigeuners beperkt, illegaal verblijf strafbaar gesteld en de politie extra bevoegdheden gegeven. Voor het hele land is een noodtoestand afgekondigd. Hammarberg vindt dat de Romaen Sinti-minderheden juist dringend bescherming nodig hebben, zoals betere huisvesting en onderwijs. Hij stelt ook met grote zorg vast dat Italië migranten gedwongen terugstuurt naar landen die mensen martelen, waaronder Tunesië. Italië kampt momenteel met een immigratiegolf. In het eerste halfjaar zijn meer dan 10.000 illegalen geland op de kusten. Dat is twee keer zoveel als in dezelfde periode vorig jaar. 1
Joegoslavië Tribunaal
Explosie van sms-scheidingen MANAMA
Raad van Europa kraakt Italiaanse aanpak van immigranten STRAATSBURG
AMSTERDAM
ANP
Rapport
ANP
Redactie buitenland
De expeditie is een initiatief van de poolonderzoeker en politicus Artur Tsjilingarov. Hij leidde vorig jaar ook de omstreden expeditie die een Russische vlag op de bodem van de Noordelijke IJszee plantte. ‘De Noordpool is Russisch’, zei hij toen. ‘Wij moeten bewijzen dat het een uitbreiding is van het Russische vasteland.’ Tsjilingarov is tevens parlementslid voor Verenigd Rusland, de partij van premier Vladimir Poetin. De expeditie in het Baikalmeer, in het zuiden van Siberië, heeft minder territoriale bedoelingen, zo lijkt het. Wetenschappers willen monsters nemen op verschillende dieptes om zo de effecten van de klimaatverandering op het meer te onderzoeken. Ook willen ze de aandacht van het Kremlin vestigen op de noodzaak van betere milieubescherming. Aan de andere kant is er het Kremlin veel aan gelegen de wereld te laten zien tot welke technologische hoogstandjes het vernieuwde Rusland in staat is. Volgens Tsjilingarov betrof het een complexe operatie. ‘Dat heeft te maken met de techniek en het onbestendige weer. Bovendien stelt zoet
5
moeilijker. Zij kunnen doorgaans een jarenlang slepende rechtszaak tegemoet zien als ze van hun echtgenoot af willen. Vrouwenrechtenorganisaties in Bahrein hebben opgeroepen maatregelen te nemen tegen de ‘spontane en inhumane’ manier van scheiden. ‘Als een man wil scheiden, zouden hij en zijn vrouw de beslissing samen moeten nemen. En niet zo, via een sms’, aldus Fatima al-Rabea van de Vrouwenbond Bahrein. Als de sms-scheidingen geen halt worden toegeroepen ‘gaat het maar door en zullen veel gezinnen uit elkaar vallen’, vreest Al-Rabea. De vrouwenrechtenorganisaties pleiten voor een snelle invoering van een speciale wet die gezinnen moet beschermen en de situatie van vrouwen moet verbeteren. 1
Ook Goran Hadzic loopt nog gewoon vrij rond Mark van Assen AMSTERDAM
...
In de jacht op de belangrijkste Servische oorlogsmisdadigers zijn de ogen al jaren gericht op Radovan Karadzic en Ratko Mladic. De eerste is nu gepakt en voor de tweede is de grond onder zijn voeten weer ietsje heter geworden. Maar er is ook nog een derde grote vis die vrij rondzwemt: Goran Hadzic. Deze 40-jarige Kroatische Serviër wordt door de aanklager van het Joegoslavië Tribunaal verdacht van misdaden tegen de menselijkheid en schendingen van het oorlogsrecht. Hadzic pleegde een deel van zijn ver-
meende misdaden in de Oost-Kroatische stad Vukovar. Dat was voor de burgeroorlog een lieflijk stadje aan de Donau, maar werd tussen augustus en november 1991 het toneel van vreselijke gevechten tussen Kroatische soldaten aan de ene kant en Servische paramilitairen en het Joegoslavische leger aan de andere. Uiteindelijk werd Vukovar totaal verwoest, en werden de Kroatische burgers ofwel vermoord ofwel de stad uitgejaagd. Goran Hadzic was destijds de leider van de separatistische Serviërs in het gebied. Hij wordt verdacht van het verdrijven en vermoorden van duizenden Kroaten tussen 1991 en 1993. Hadzic wordt met name ge-
Goran Hadzic. AP
zocht vanwege zijn aandeel in een bloedbad in een ziekenhuis nabij Vukovar. Daar werden op 20 november 1991, twee dagen na het einde van de gevechten, meer dan tweehonderd Kroaten (burgers en soldaten) vermoord door de Serviërs. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Naar de apotheek
S PETRA
QUADVLIEG Vanuit Shanghai
inds we in Shanghai wonen, heeft mijn dochter van acht elk jaar wel een keer kroep. Dat is een nare aandoening, omdat die zich razendsnel ontwikkelt van een lelijk kuchje tot een schrikbarende, blaffende hoest die gepaard gaat met een moeizame ademhaling. Een aanval van kroep komt meestal ’s avonds laat of middenin de nacht. De eerste keer dat ze begon te blaffen als een zeehond en haar piepende ademhaling ons de stuipen op het lijf joeg, namen we haar mee naar de eer-
ste hulp van een internationaal particulier ziekenhuis. Nadat ze bij de intake-balie onze creditcard hadden ingenomen, kwam er een westerse arts. Hij deed een kapje om haar neus en mond waardoor ze een fijne nevel inademde en gaf haar een dosis van een of ander medicijn. Voor onze ogen knapte ze op. We vertrokken, 150 euro plus 20 euro aan medicijnen lichter. Het tweede jaar hetzelfde ritueel. ‘Het is een virus’, zei de Amerikaanse arts, ‘maar de lucht in Shanghai is natuurlijk niet echt bevorderlijk voor de ge-
nezing. Een kleine dosis dexamethason is in feite alles wat ze nodig heeft. Dit medicijn is hier overal te krijgen, alleen niet in vloeibare vorm, dat importeren we.’ Ik vroeg de arts naar de exacte dosis en wist wat me te doen stond. Met een briefje waarop het woord ‘dexamethason’ stond, ging ik naar de apotheek in onze straat, een winkel met twee ouderwetse houten toonbanken en vriendelijk personeel in witte jassen. Ik gaf ze het briefje, vier man personeel boog zich erover met grote nieuwsgierigheid. Een van hen liep ermee naar de toonbank. Uit een la kwam een dik, medisch boek tevoorschijn. Het werd opengeslagen. Het
boek zette de westerse medische termen om in het Chinees. Gezamenlijk bogen we ons over het boek. Eerst wezen ze op een andere term, die erop leek. Nee, zei ik, dat is niet goed. Toen zagen we ‘dexamethason’ op de pagina. Was dat het? Ja, dat was het. Dat hebben we! riepen ze enthousiast. Ik kreeg een doosje met wel honderd tabletten en rekende 25 yuan af, twee euro vijftig. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Bah! (1)
Bah! (2)
Bah! (3)
Een Italiaanse kreeg de schrik van haar leven toen zij op de pont tussen Genua en Sardinië wakker werd van gekriebel op haar arm.
Ze bleek van top tot teen bedekt met honderden teken. Vermoedelijk zat onder haar stoel een nest vol met de spinachtige parasieten.
De vrouw is wonder boven wonder niet door de teken gebeten. Wel is ze zich naar eigen zeggen rotgeschrokken. De rederij heeft laten weten de zitplaats grondig te zullen reinigen.
6
Economie
Somber IMF voorziet nog geen einde aan crisis
Kredietcrisis treft nu ook rijken Aan de kredietcrisis komt voorlopig geen einde, voorspelt het IMF. Dat nu ook rijke Amerikanen de pijn voelen, is een teken aan de wand. Redactie economie AMSTERDAM
...
Shoppen op 5th Avenue wordt voor welgestelden minder vanzelfsprekend.
Het mag dan hoogzomer zijn, bij het IMF (International Monetair Fonds) is de stemming Siberisch: alweer voorspelt het instituut dat het einde van de kredietcrisis niet in zicht is. Mondiale financiële markten blijven kwetsbaar en het risico bestaat dat de situatie in de VS verder verslechtert. Maandag maakte de Amerikaanse bank Merrill Lynch opnieuw een miljardenafwaardering op leningen bekend, waarna aandelen van banken ook op Europese beurzen onderuit gingen. Wie geloof hecht aan de woorden van het IMF, moet erop rekenen dat de actie van Merrill niet de laatste in zijn soort zal zijn. Ook minder hard getroffen banken
en creditcardmaatschappijen merken dat de kredietcrisis, nu al een jaar gaande, zich steeds verder verspreidt. Waar de crisis tot nu toe vooral zichtbaar was bij arme Amerikanen die hun hypotheeklening niet meer kunnen aflossen, krijgen nu ook welgestelde Amerikanen te maken met problemen.
Creditcards Er zijn aanwijzingen dat ook deze groep steeds meer moeite heeft om zijn schulden af te betalen. Dat heeft tot gevolg dat banken hun risico’s verder beperken door minder krediet te verlenen aan groepen die eerder geacht werden veilige leners te zijn. Zo heeft een creditcardmaatschappij als American Express zijn kredietvoorwaarden recent verscherpt. Het vervelende gevolg daar weer van is dat consumenten minder geneigd zijn geld uit te geven, wat slecht is voor de toch al wankelende Amerikaanse economie. Hun bestedings-
drift was al afgenomen door de afkoelende huizenmarkt en de snel stijgende kosten van energie.
Kortlopend In Europa is het klimaat gelukkig minder paniekerig. Europeanen zijn minder grote leners dan Amerikanen. Ook is de huizenmarkt hier gezonder dan in de VS, hoewel Groot-Brittannië kampt met dalende prijzen. Banken in Nederland durven nog steeds wel geld te lenen aan bedrijven, maar de overigens stevige groei van kredietverlening bestaat voor het overgrote deel uit kortlopende leningen, zo blijkt uit vrijdag vrijgegeven data van De Nederlandsche Bank. Langlopende leningen zijn erg moeilijk om aan te komen. Kredietverlening aan consumenten nam het afgelopen jaar af, en de groei van het aantal hypotheekleningen kwam tot stilstand; bij elkaar tekenen dat ook hier iedereen voorzichtig is geworden. 1
Beurs Beurs vandaag Arcelor Mittal en Wolters Kluwer
Vreemde en lelijke eend Arcelor Mittal en Wolters Kluwer rapporteren vandaag op het Damrak. Respectievelijk het meest onNederlandse bedrijf en een van de slechtst presterende bedrijven binnen de AEX-index. AMSTERDAM
...
Zou er een portret van de legendarische, negentiende-eeuwse Amerikaanse staalmagnaat Andrew Carnegie in het huis van Lakshmi Mittal hangen? Hij kan zijn eigen foto er rustig naast hangen, want Mittal is een minstens even groot ondernemer als de bouwer van Carnegie Hall, de concertzaal in New York City, en financier van het Haagse Vredespaleis. De 58-jarige Indiër begon met niets, maar is nu een van
de rijkste mannen ter wereld, omdat hij met wat nu Arcelor Mittal heet, een wereldwijd staalimperium opbouwde. Dat staalconcern is op de beurs 77 miljard euro waard. Op de Amsterdamse beurs welteverstaan en daarmee is Arcelor Mittal een vreemde eend in de AEX-bijt. En dan ook nog eens met een indexgewicht van 16,8%. Er is weinig Nederlands aan het bedrijf. Mittal is hier alleen ‘gevestigd’ om fiscale en administratieve redenen. Het echte hoofdkantoor zit in Luxemburg.
Immuun Het succes van Lakshmi Mittal is eenvoudig: decennialang verlieslatende staalfabrieken opkopen en winstgevend maken. Hij bezit overal ter we-
reld hoogovens én ertsmijnen. Dit maakt hem immuun voor prijsschommelingen en protectionisme. Hij kan prijzen dicteren. En Mittal gaat door: er gaat geen week, soms zelfs geen dag, voorbij zonder weer een nieuwe overname. Voorbeurs publiceert het concern zijn kwartaalresultaten. Wolters Kluwer geeft niet langer kwartaalupdates, maar alleen nog halfjaarrapportages. Het helpt niet. De uitgever is een van de lelijke eendjes binnen de AEX. Beleggers oordelen al lang zuinigjes over de weinig ambitieuze doelstelling van 4% groei per jaar. Het kwam vorige week dus niet eens als een verrassing dat ze dit jaar zelfs die 4% niet halen. De koers bewoog amper. Was ook niet nodig, want het aandeel verloor dit
jaar al 37,3% (AEX: -23,8%). Analisten gaan volgens De Financiële Telegraaf gemiddeld uit van een nettowinst van 134 miljoen euro, waar in de eerste helft van 2007 nog 154 miljoen euro werd verdiend. Ze rekenen op een daling van de omzet van 1,68 miljard naar 1,59 miljard euro. Nee, het enige wat lekker draait bij Wolters Kluwer is de beloning van bestuursvoorzitter Nancy McKinstry. Vorig jaar streek ze 8,5 miljoen euro op (+53%) en was daarmee na Shell’s
Jeroen van der Veer de best betaalde AEX-CEO.
Superdonderdag Vandaag hebben beleggers ook om in te zetten op Superdonderdag. Morgen komt namelijk het halve Damrak door met tweede kwartaalcijfers. Reed Elsevier, Royal Dutch Shell en Unilever vertegenwoordigen de AEX, ASMI, Nutreco en Wessanen de AMX en DNC de lokale markt. 1
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
‘Fortis is de pineut’ 111
Fortis moet nog minimaal 600 miljoen euro afschrijven op slechte leningen en ING niets. Dat beweert zakenbank Dresdner Kleinworth in een rapport over de bankensector en met name Merrill Lynch. Deze Amerikaanse zakenbank verkocht in één keer al haar baggerleningen tegen dumpprijzen (0,21 dollar voor iedere dollar). Voor Fortis ziet het er ook niet best uit. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................
Het Panel
STELLING: SLECHTNIEUWSGESPREK 111
De vuistregel is dat een fonds dat met tegenvallende resultaten komt, 5 à 10 procent wordt afgestraft. Hoe luiden uw communicatie-adviezen aan CEO’s die een slechte rapportage voor het voetlicht moeten brengen? .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Nee!
Gewoon doen
Gifbeker
AD VAN TIGGELEN (AANDELENSTRATEEG ING):
CEES SMIT (VERMOGENSBEHEERDER TODAY’S):
CORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER SNS):
111
111
111
‘Stel de zaken niet mooier voor dan ze zijn! Bedrijven die eerst zeggen dat het wel losloopt maar even later alsnog tegenvallen, worden nóg harder afgestraft. We beginnen nu aan een lange periode van winstwaarschuwingen tot ver in 2009. Markten kunnen al eerder bodemen als huizenprijzen VS stabiliseren en/of de inflatie piekt.’ 1
‘De tip is steeds om vóór de cijfers de verwachtingen omlaag te schroeven en dan met de aankondiging zelf met betere cijfers dan de eerder verlaagde verwachting te komen. Maar de grillige verwachtingen van de markt bespelen, valt niet mee. Het is beter om gewoon met de juiste verwachtingen te komen.’ 1
‘Drink die gifbeker helemaal leeg. Op moet hij toch. Anders loop je er nog lang tegenaan te hikken. Overigens gaat het tijdens de halfjaarcijfers vooral om de vooruitzichten en minder om de cijfers. Akzo is een mooi voorbeeld. De cijfers waren beneden verwachting, maar vooral de outlook deed de koers de das om.’ 1
Economie
7
Detailhandel Nederlanders ruwer dan Oost-Europeanen
700 Internal Auditors zijn op zoek naar een Coördinator!
Criminaliteit kost winkeliers al bijna een miljard euro
Het NIVRA is op zoek naar een Coördinator Internal Audit. U volgt (inter)nationale ontwikkelingen, initieert projecten
Voor het eerst in jaren is het aantal overvallen op winkels weer toegenomen. Winkeliers krijgen daarbij te maken met twee nieuwe typen inbraken. Redactie economie AMSTERDAM
...
De schade die Nederlandse winkeliers door criminaliteit oplopen, is vorig jaar voor het eerst sinds jaren weer gestegen. In totaal kostten inbraken, diefstallen en interne fraude de detailhandel 645 miljoen euro, vijf miljoen meer dan een jaar eerder. Voor preventieve maatregelen trok de detailhandel vorig jaar 290 miljoen euro uit, tien meer dan in 2006, bleek gisteren uit het Nationaal Onderzoek Winkelcriminaliteit van het Platform Detailhandel Nederland (PDN). De totale kostenpost kwam daarmee op 935 miljoen euro.
Eind februari werd al bekend dat het aantal overvallen op winkels voor het eerst in zes jaar weer is toegenomen. Vorig jaar werden 774 winkels overvallen, tegenover 632 een jaar eerder en 1.136 in 2002. Het PDN constateert dat de overvallers steeds jonger zijn. Begon een criminele carrière vroeger met een winkeldiefstal, nu lijkt het erop dat deze start met een gewapende overval.
Geruisloze inbraak De winkeliers hebben te maken met twee nieuwe typen inbraken, zegt Sander van Golberdinge, secretaris winkelcriminaliteit van het PDN. En daarbij speelt etniciteit een grote rol. ‘De Nederlandse bendes maken gebruik van snelle, goed voorbereide inbraken. ‘Daarbij breken ze met ruw geweld door beveiligingssystemen. Vaak weten ze ook door het dak binnen te komen.’ Oost-Europeanen
en bent verantwoordelijk voor de implementatie ervan.
gaan volgens het PDN een stuk subtieler te werk. ‘Bendes van Roemenen, Bulgaren en Polen maken gebruik van een geruisloze inbraak. Ze laten zich vaak overdag in winkels insluiten om de volgende dag met de gestolen spullen naar buiten te lopen’, aldus Van Golberdinge. De inbrekers zorgden in 2007 voor 210 miljoen euro aan materiële schade aan panden. De diefstallen zelf waren goed voor 270 miljoen euro en interne fraude kostte de detailhandel 165 miljoen euro. Met bouwkundige aanpassingen, digitale camerabewaking en kassacontrolesystemen bonden de winkeliers de strijd aan tegen de criminaliteit. Dit kostte ze 290 miljoen euro. Om de inbraakgolf een halt toe te roepen, pleit het PDN voor een permanent politie- en justitieteam dat gespecialiseerd is in georganiseerde winkelcriminaliteit. 1
Heeft u ruime ervaring als Auditor en heeft u affiniteit met vaktechnische ontwikkelingen? Kijk op vijzelaar.com of bel René Beukema 035 692 55 30.
Coördinator Internal Audit (m/v)
continuïteit in finance
Chemie Juichen en janken
Meer winst voor DSM, fors minder voor Akzo Redactie economie AMSTERDAM
...
Twee van de grootste chemiebedrijven van Nederland kwamen gisteren met cijfers. Bij de een was het huilen, bij de ander juist niet. Het Heerlense DSM haalde zijn beste kwartaalresultaat ooit en verhoogde de winstverwachting voor het gehele jaar. Bij verf- en chemieconcern Akzo ging het precies omgekeerd: de winst daalde en ook de verwachting over heel 2008 werd licht naar beneden bijgesteld.
Goed
Nieuw toerisme
Branson brengt ons straks naar de ruimte De Britse miljardair Richard Branson hangt uit het raampje van WhiteKnightTwo, het moederschip van zijn SpaceshipTwo dat toeristen naar de ruimte brengt.
De avontuurlijke Brit heeft inmiddels al 100 miljoen dollar in het ruimteproject gestoken. Betalende passagiers zullen vermoedelijk nog tot 2010 moeten wachten. 1 REUTERS
Wat er goed ging voor DSM? Het chemiebedrijf profiteerde het afgelopen kwartaal vooral van een gestegen vraag naar vitamines en kunstmest. Sinds de overname van de vitaminetak van het Zwitserse farmaconcern Roche in 2003 is DSM marktleider op dit terrein. Tegelijk verdiende DSM goed aan de huidige krapte op de wereldwijde vitaminemarkt. Ook op de kunstmestmarkt was sprake van krapte, ironisch genoeg deels veroor-
zaakt door de uitval van een eigen ammoniakfabriek eerder dit jaar. De sterk gestegen vraag naar kunstmest en de hoge prijzen leverden DSM dit jaar een hoop extra geld op. Het bedrijf verwacht over heel 2008 een nettowinst van ongeveer 970 miljoen euro. Begin dit jaar was dat nog circa 870 miljoen euro.
Slecht Waar het misging voor Akzo? Het bedrijf heeft onder meer te lijden onder de malaise op de huizenmarkten in Engeland en Amerika, de grootste afzetmarkten voor zijn decoratieve verf. De nettowinst in het tweede kwartaal bedroeg 184 miljoen euro, tegen 225 miljoen euro in dezelfde periode vorig jaar. De omzet steeg wel licht: met 2 procent tot 3,87 miljard euro. Op de beurs waren de bedrijven in de middaghandel dan ook de grootste daler en grootste stijger. AkzoNobel kreeg te maken met een forse koersval van 12,3 procent. DSM mocht zich verheugen in een bovengemiddelde belangstelling van beleggers en noteerde 8 procent hoger. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Vier redenen om niet te beleggen in: AU Optronics, Draka, Seagate en Syntax
I
MARK
LEENARDS
n de afgelopen anderhalf jaar gaf ik u bijna 300 redenen om te beleggen in talloze soorten effecten, commodities, landen en regio’s of om consequent te beleggen volgens bepaalde principes. Wat dat laatste betreft hoop ik dat u dit inmiddels ook doet. Van de diverse aandelentips had u echter een groot deel in mijn visie al moeten verkopen, want zoals ik kortgeleden schreef: switchen is verstandig. Daarom hierbij vier aandelen die niet langer koopwaardig zijn en de redenen daarvoor.
AU Optronics De Taiwanese flatscreenproducent AU Optronics beschreef ik vorige maand in een dubbele column als koopwaardig aandeel. De redenen: het bedrijf is
innovatief, heeft prima vooruitzichten, is extreem laag gewaardeerd en keert een behoorlijk dividend uit. Een maand later gelden al die redenen nog steeds, behalve de vooruitzichten. Concurrenten van AU Optronics en het bedrijf zelf maakten in juli teleurstellende cijfers bekend en al vrij snel kwamen er berichten over prijsdalingen in de sector. In combinatie met de verdere technische verzwakking (door mij genoemd als een belangrijk risico), vind ik het aandeel minder interessant dan andere in mijn portefeuille en heb ik het inmiddels verkocht. Zo snel kan het dus gaan.
Draka Nu valt er wat voor te zeggen om aan-
delen te behouden die veel lager zijn gewaardeerd dan gemiddeld, zoals ook Draka Holding. Het Nederlandse bedrijf vond ik in april nog een kandidaat voor een verder herstel. Dat kwam er ook, maar in juni werd het aandeel argeloos gedumpt door angstige beleggers.
ondermeer Western Digital, een verslechterde outlook en een flinke dosis marktsentiment. Ik heb daar geen minuut van wakker gelegen overigens. Ik verruilde Seagate begin dit jaar voor Western Digital en heb het laatste aandeel met een mooie winst verkocht.
Inmiddels noteert het tegen 7 keer de winst en dat is nog lager dan destijds. Toch bezit ik liever aandelen waarover beleggers en analisten enthousiast zijn met als resultaat een stijgende grafiek. Dit zogenaamde momentumeffect zorgt op lange termijn voor het hoogste rendement.
Syntax
Seagate Van momentum is bij Seagate Technology ook geen sprake meer. De producent van harde schijven was in november van vorig jaar nog een van de zeldzame stijgers op de beurs, maar sindsdien is de koers gehalveerd. De oorzaken: de zware concurrentie van
Mijn beste beslissing was echter de verkoop van tv-producent SyntaxBrillian. Precies een jaar geleden prees ik het aandeel om de lage waardering en snelle groei, maar na een mysterieus uitstel van de kwartaalcijfers in september verkocht ik het op 3,50 dollar. Inmiddels is het bedrijf failliet. Nu is dit pas het tweede bedrijf dat ik ooit heb gekocht dat zo diep is gezonken, maar ik ben toch blij dat ik die 3,50 per aandeel heb bespaard. Uiteindelijk is het tijdig verkopen van aandelen een stuk moeilijker dan het tijdig kopen. 1
8
Zomer 2008
STERKE
Waanzinnig toeval, pure heldenmoed of broodje aap; vier verslaggevers zoeken het sterkste verhaal.
VERHALEN
Ou
GODELIEF SWANK
...
Helsinki Finland
lu
SATANISME
LORDI PROTEST Bandleden zouden te duivels zijn.
FINLAND
Het regende protesten, toen Finland in 2006 de ‘demonische hardrockers’ Lordi naar het Eurovisie Songfestival stuurde.
100km
... ©
MONSTERS UIT FINLAND
Ze laten babypoppen ontploffen op het podium, zingen over ‘Chainsaw Buffet’ en zien eruit als demonen. De welbespraakte heren van de Finse rockband Lordi zetten voor één keer hun masker af.
... In hun latex monsterpakjes stonden ze in 2006 aan de rand van een zwembad in Griekenland. ‘Zwetend als een otter’, herinnert bassist Ox zich. De massaal toegesnelde journalisten wilden allemaal één ding weten: wie is toch die monsterlijke act op het Eurovisie Songfestival? En wat doen ze hier? Lordi won die avond met een recordaantal punten. Met stemmen uit alle landen, behalve Albanië, Monaco en Armenië, schopten de ‘demonen uit de hel’ het verder dan ABBA en Céline Dion. Nadat Finland acht jaar lang als laatste was geëindigd, waren ze nu de helden van de avond. ‘Ik dacht dat ik elk moment flauw kon vallen’, zegt een gladgeschoren Ox, terwijl hij nipt aan zijn glaasje cola. ‘De zon brandde op ons hoofd, de journalisten bleven maar vragen stellen. En wij concludeerden hijgend van achter onze maskers dat hitte en monsterrock niet samengaan.’ Zijn karakter, een gemeen kijkend skelet met lang haar en hoorntjes op het hoofd, is inmiddels zijn tweede natuur geworden. Dat moet ook wel, want de vijfkoppige band sprak bij de
Bij de oprichting spraken de bandleden af nooit hun echte identiteit prijs te geven.
Winnaars Songfestival kijken nog altijd boos oprichting in 1996 af dat ze nooit hun echte identiteit zouden prijsgeven. De podiumkarakters waren belangrijker. Maar na het Songfestival werden ze plotseling belaagd door paparazzifotografen. Die probeerden allemaal een glimp van hun echte gezicht te publiceren. ‘Een gekkenhuis’, vat gitarist Amen zijn plotselinge popsterrenstatus samen. Hij schuift aan in het café in Helsinki en verontschuldigt zich voor zijn rode neus. ‘Ik ben snipverkouden.’ De band wil voor één keer een ongemaskerd interview doen, mits ik ze niet fotografeer. ‘De gedachte aan een latex pak is nu niet bepaald uitnodigend’, lacht de halfzieke Amen, die vandaag een spijkerbroek draagt, maar eigenlijk een boze mummie in gladiatoroutfit is. Na twee jaar toeren, spelen op grote festivals als Ozzfest, en een do-
zijn nieuwe nummers stinken de pakken inmiddels ‘als de ziekte’. Toch vinden de heren het nog steeds leuk om zich in de monsterkostuums te hijsen en op het podium lappen rood vlees te laten exploderen. ‘Je karakter
‘Sinterklaas zit ook niet met zijn benen over elkaar een sigaretje te roken’ ontwikkelt zich’, vindt Amen, die van huis uit IT’er is. ‘Al doende leer je welke poses er stoer uitzien.’ Hij kruist zijn handen voor zijn borst. ‘Dit oogt bijvoorbeeld veel gemener dan als ik mijn armen laat zakken. Sinterklaas zit ook niet met zijn benen over elkaar een sigaretje te roken. Je moet je
bewegen op een manier die bij je rol past.’ Bassist Ox valt hem bij. ‘De eerste keer dat Mr. Lordi (frontman van de band, red.) bij mij make-up opdeed, vond ik het er niet uitzien. Maar nu ben ik gegroeid in mijn rol. Het is theater.’ ‘Al lach jij eigenlijk te veel’, richt Amen zich plotseling tot Ox. ‘Ach’, zucht deze. ‘Ik heb gewoon veel te veel lol bij het spelen. Moeilijk om steeds boos te kijken.’ De bandleden hebben dit jaar gezamenlijk naar het Eurovisie Songfestival zitten kijken. Wat vonden ze van winnaar Dima Bilan uit Rusland? Amen schraapt zijn keel. ‘Hoe zeg ik dit subtiel? Bilan haatte ons uit de grond van zijn hart. Hij werd tweede toen wij meededen, en vond ons een belediging voor het Songfestival. Toch leuk voor hem dat hij nu een keer gewonnen heeft. Hoe is het trouwens met de meiden van Treble?’. 1
Vanaf het eerste moment dat de heavy metalband Lordi genomineerd werd, klaagden Finse kerkgenootschappen dat de band zou aanzetten tot satanisme. Religieuze leiders vroegen president Tarja Halonen om de deelname te vetoën. Die weigerde, en tot grote verrassing van de bandleden zelf, bleek Lordi genoeg fans te hebben om de voorrondes ruimschoots te winnen. Vanaf dat moment werd het protest internationaal. Gastland Griekenland vond de monsters met hun bloedspetters en horrorkostuums niet bij het festival passen. Orthodoxe Grieken probeerden de band een podiumverbod op te leggen, maar die eis werd door het Griekse hooggerechtshof ongegrond verklaard. Uiteindelijk won Lordi ondanks, of misschien dankzij, alle tumult met grote voorsprong. ‘Mensen die ons met de duivel associëren, snappen niks van theater’, reageert gitarist Amen. ‘Anders zouden we ook geen nummers als Devil is a Loser maken.’ De bandleden, die elkaar kennen van een Kiss-concert, zijn inmiddels overal bekend. Dit jaar stonden ze zelfs samen met hun grote voorbeeld Kiss op een podium. ‘Het lijkt erop dat God Lordi uiteindelijk toch gezegend heeft’, zegt Amen lachend. 1
Lordi in Athene in 2006. REUTERS
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................................................................................................................................
Broodje aap
Happy Lady Een blije, oude vrouw spookt in het Kaivopuisto Park in Helsinki. ‘Ze huppelt tussen de bomen.’ De Finnen een nuchter volk? Nou nee, iedere zomer ziet wel iemand de geest van een happy old lady zweven in het Kaivopuisto Park in Helsinki. Zowel amateur-waarnemers als professionele mediums zeggen dat deze oude vrouw uit de negentiende eeuw zó gelukkig was, dat ze niet wilde sterven. Ze zou getrouwd zijn geweest met een generaal, die tijdens de Finse oorlog
een oorlogsheld werd, en op wie ze apetrots was. Het stel woonde aan het park en toen de oude vrouw overleed, besloot ze nog even te blijven hangen. ‘Echt eng is ze niet’, vindt studente antropologie Carita (25). Ze heeft de blije bejaarde een paar keer waargenomen, toen ze in het park zat te picknicken. ‘Het is een soort dansende witte schim, die voortdurend lacht. Ik vind haar wel
gezellig.’ Het park, dat een populaire hang-out blijkt voor bierdrinkende jongeren, is niet de enige plek in Helsinki waar het spookt. Ik moet ook écht naar de Kristiankatu 12, waar een klopgeest iedereen de stuipen op het lijf zou jagen. En naar Maurinkatu 12, waar vroeger mensen werden opgehangen. Op weg daar naartoe blijkt dat vervoersmaatschappij HKL een heuse ghost tour heeft samengesteld. Per bus en tram kun je een speciaal spookrondje rijden. Inclusief gratis plattegrond. ‘Ja joh, dode mensen hier?’, vraagt Pasi Pusa (37), eigenaar van een jaren 50meubelzaak die pal op de route ligt. ‘Toevallig. Op mijn vorige werkplek
werden ook al mensen opgehangen.’ De meubelhandelaar heeft geen last van klopgeesten. ‘Integendeel. Mijn zaak is net twee dagen open en het loopt echt storm. Terwijl ik nog niet eens reclame heb gemaakt. Misschien houden dode mensen wel van oude meubels’, grinnikt hij. Als hij zich omdraait om een klant te helpen, wordt een rafelig litteken boven zijn linkeroor zichtbaar. ‘Dat is aangeboren’, zegt hij snel. ‘Mijn ouders stonden voor een raadsel. Normaal gesproken zit mijn haar ervoor en zie je het niet. Maar toen ik mijn zaak opende, kreeg ik de onverklaarbare drang mijn haar af te scheren. Een nieuwe start.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ............................................................ ..........................................................
Jan Rivier
Homogeen
Gastenboek
Bijna alle Finse achternamen stammen af van de natuur. Zo betekent Virtanen rivier, Nieminen is een landtong, Mäkelä een heuvel, Laine een golf en Koshinen een stroomversnelling of waterval.
Finland is het meest homogene land van Europa. Nog geen 2% van de bevolking is immigrant. De helft daarvan is Rus, Est of Zweed.
Bijna alle Finnen hebben een gastenboek. Of je nu bij een bejaarde oma of een armzalige student logeert, je moet altijd iets opschrijven.
Puzzels
1
ZWEEDS RAADSEL: run
plat stuk hout
norm
lof
2
3
4
5
6
7
8
CRYPTOGRAM
nonsens
vreemde munt
1
OPLOSSINGEN VAN GISTEREN
2
3
moed waagstuk
3 4
bid (Latijn) godin v. de vrede
5 6
ploegsnede gelofte
7
1
8
9 10
paardje groente
in het jaar
regelmaat
4
gevoel
11
baljuw beteuterd hectogram roofdier
6
HORIZONTAAL: 1. Dier dat op de vuist gaat? (8); 4. Schilderij van een tijdelijk verblijf? (8); 6. Bier om in de hand te houden (4); 8. Verheffende vogel (7); 9. Jongen met een maat van stand (4); 10. Muziek ter ontspanning van een militair (8); 11. Liefkozend citeren (8). VERTICAAL: 1. Maakt artiesten net niet bespottelijk (6); 2. Deze bedrijfssector kan niet zonder vis (6); 3. Onderwijs grootmoeder weer dat het niet netjes is (7); 5. Baby’s hebben plezier van deze vogels (7); 6. Dat meetkundige lichaam breekt licht (6); 7. Dieren die zich bezig houden met slopen (6).
zwaardwalvis
5
meisjesspeelgoed
7
8
graanafval saai persoon
verharde huid
2
DAMBORDPATROON
SUMBRERO®
3
4
21 9
8
12
15
9
10
19
Om een vierkant te maken in een dambordpatroon heb je 7 stukken nodig. Welk blijft uiteindelijk over?
SUDOKU 8
4
7
6
SUDOKU 6
2
8
9
3
7 4
7 9
5 8
SUDOKU
1
8
3
4
6 8 7 2 9 3 1 5 4
9 4 1 8 5 6 2 3 7
3 2 5 7 1 4 8 6 9
5 3 9 1 6 2 7 4 8
2 6 8 4 7 5 3 9 1
1 7 4 9 3 8 5 2 6
8 9 2 3 4 1 6 7 5
4 1 6 5 2 7 9 8 3
7 5 3 6 8 9 4 1 2
9 4 3 1 6 7 2 5 8
6 5 2 9 4 8 1 7 3
8 7 1 5 3 2 9 6 4
1 3 9 6 5 4 7 8 2
5 8 4 2 7 1 3 9 6
7 2 6 3 8 9 5 4 1
3 9 7 4 2 6 8 1 5
4 1 5 8 9 3 6 2 7
2 6 8 7 1 5 4 3 9
2 5 4 1 Brainsnack 394. De onderste rij getal- 9 len duidt op de plaats van 7 6 de getallen 1 tot 9 in de bovenste rij. Zo staat het 3 getal 1 op de eerste plaats, 8
3 9 8 6 4 2 7 1 5
7 1 6 5 3 8 4 9 2
4 8 9 7 1 5 3 2 6
6 3 2 4 8 9 1 5 7
1 7 5 3 2 6 8 4 9
8 6 3 2 5 4 9 7 1
5 4 7 9 6 1 2 8 3
9 2 1 8 7 3 5 6 4
2 op de 6-de plaats, 3 op de 5-de plaats, enz.
6
4
9
1
4 2
3
9
8
9 7
5
1
8
9
8
5
1
3
16
1
6
34
23
17
4
34
16
4
9
7
9
9 16
9
2
KAKURO® 2
2
Kakuro® van gisteren
Bij onderstaande kakuro® vormen de getallen in de zwarte 9 7 9 7 driehoekjes de som van cijfers 8 9 8 9 van 1 tot en met 9, die hori6 4 7 2 zontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden inge8 9 1 3 vuld. De Sumbrero® links is 4 1 8 9 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van gisteren de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 4 9 9 moeten worden ingevuld. De 0 8 8 5 doet helemaal niet mee. Per 7 2 6 som mag elk cijfer maar één 9 6 7 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.
3
15
18
20
Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Telwoord; 4. onderweg; 6. span; 8. galwesp; 9. eega; 10. kopstoot; 11. motregen. VERTICAAL: 1. Trosje; 2. weerga; 3. ouweliijk; 5. gierput; 6. spotje; 7. nieten. Zweeds -b-h-z-valleseter -aak-sire kapel-cru -s-lob-atri-morse -oer-rose memorabel -rel-tent SNACKBAR
Kakuro® & Sumbrero®
17
9
1
6
10 17
9 30
3 1
6
3
4 5
1
1
9 7
5
8
3
9 2 7
6
4
7
4
1
6
Voorbeeld:
2
2 6
+
=
3
6
3
© Puzzelland Opl. vorige: A1/B5 A2/B8 A3/B4 A4/B6 A5/B1 A6/B7 A7/B3 A8/B2
17 16
17
5
14
5 9
1
8
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
LEZERS
[email protected]
COLUMN Bij onderstaande opgave zijn de letters van een woord in twee stukken gesplitst. De gedeelten in reeks A zijn in de juiste volgorde blijven staan, de afgesplitste delen staan in reeks B door elkaar. Doel van dit spel is de afbeeldingen uit reeks B in te kleuren in de afbeeldingen uit reeks A, zodat de letters dan samen een woord vormen. Welk woord is dat? Hierboven staan de letters van het alfabet afgebeeld zoals ze in dit spel gebruikt worden.
4
7
3
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
LETTERMATCH - 77
6
Conciërge Koos Mijke Pelgrim
...
‘O Marijke, in mijn dromen zie ik jou weer bij me komen’, zingt conciërge Koos en hij kijkt weemoedig voor zich uit. Het is juli en de docentenkamer is uitgestorven. Heel af en toe staat er nog een zenuwachtige leerling in de deuropening om te informeren naar een cijfer dat duidelijk het verschil zal gaan uitmaken tussen zittenblijven of overgaan. Maar verder is het stil. De school maakt zich op voor de zomervakantie. Ik zit nog wat laatste toetsen na te kijken en luister naar het lied van Koos. Hij zingt altijd. Of hij fluit. En zijn repertoire kent een eindeloze variatie. Van Hazes tot Ravel en van Good Vibrations tot Greensleeves.
Regelmatig kom ik een collega bij het kopieerapparaat tegen die de één of andere gouwe ouwe voor zich uit staat te neuriën. ‘Tja.. van Koos’, zeggen ze dan half verontschuldigend. Koos’ concerten klinken al jaren door de gangen van het Vossiuscollege. Hij hoort bij de school zoals de ouderwetse oranje aula, de versleten stoelen in de docentenkamer en de kastanjebomen die om het schoolplein staan. Koos is er altijd. ’s Ochtends zorgt hij voor thee en koffie, in de middagpauzes zit hij boevige leerlingen achter de broek en na ouderavonden staat hij klaar met borrelnootjes, blokjes kaas en een opbeurend woord voor wie dat nodig heeft. En als iedereen dan naar huis is gegaan, doet hij de boel op slot en loopt naar zijn huisje dat naast de
school staat. Waar zijn eenpersoonsbed op hem wacht. ‘Wat zou Koos in de vakantie gaan doen?’, vraag ik me af. Ik hoop dat hij de hele zomer op een tropisch eiland zal doorbrengen. Waar hij kan uitrusten van zijn harde werken. Waar niets anders te horen is dan het geritsel van palmbladeren en het ruisen van de zee. Waar hij zachtjes zijn liedjes kan zingen, terwijl hij kijkt naar de ondergaande zon. En dat Marijke (die uit zijn dromen) dan naar hem toe komt lopen om hem een koud biertje te brengen. En een zoen. 1
10
Het Verhaal
ROBOT WIJST KLANTEN DE WEG NAAR DE GROENTE Boodschappen doen ziet er over een paar jaar drastisch anders uit. Nieuw en kaal, de winkel doet nu nog denken aan een bouwmarkt . Just Hovens Greve TÖNISVORST, DUITSLAND
...
Pr-man Marcos Fernández is licht wanhopig. Hij zoekt Roger, een van de twee robots die door de ‘Real future Store’ rijden om klanten te informeren. De robots zijn eigenwijs en ze hebben geen vaste route, het vergt dus wat zoekwerk naar de elektronische shopping assistent. Net op het moment dat iedereen de moed wil opgeven, is er telefoon: Roger is terecht! In het Duits vertelt de robot met een vriendelijke mannenstem waar alles te vinden is, hij kan zelfs meelopen naar de afdeling. ‘Het is een knipoog naar de toekomst, maar het is zeker niet zo dat je straks met vragen alleen bij de robot terecht kunt’, zegt Fernández. Ondertussen rijdt Roger weer verder. Als een oudere dame interesse in hem toont, krijgt hij kuren. ‘Hij doet niet wat ik wil’, lacht de vrouw. ‘Ik wil naar de groente, maar nu sta ik bij de sportartikelen’.
De ‘Real future Store’ in het Duitse stadje Tönisvorst is de supermarkt van de toekomst. De winkel, die bijna 9.000 vierkante meters beslaat, laat klanten kennismaken met nieuwe technologieën die het boodschappen doen leuker en vooral makkelijker moeten maken. Doel? Kijken hoe klanten reageren op innovaties die zijn bedacht in vergaderzalen. Slaat het aan, dan kan het ingevoerd worden in een van de vele winkels van de Metro group, in Nederland eigenaar van Mediamarkt. De supermarkt in Tönisvorst is nu ruim twee maanden open en leeft nog niet echt. Nieuw en kaal, een groot gebouw dat doet denken aan een te groot uitgevallen bouwmarkt met daarin een supermarkt en enkele losse winkeltjes. ‘Een nieuwbouwwijk waar de bomen nog moeten gaan groeien’, beschrijft een moeder die samen met haar zoontje net klaar is met de boodschappen. Zo maar even binnenlopen is er voor
de klant van de toekomst niet bij: je moet eerst een account aanmaken. Dat is nodig voor de Mobile Shopping Assistent (MSA), een softwareprogrammaatje voor de mobiele telefoon. Eenmaal ingelogd verandert de telefoon plotseling in een boodschappenlijstje, productscanner en plattegrond. Op dit moment zijn er slechts enkele mobiele telefoons geschikt voor de MSA. ‘We verwachten dat de MSA straks voor iedereen bruikbaar is,’ , zegt Fernández. ‘Het lijkt nu nog toekomstmuziek, maar zo’n acht jaar geleden kon ook niemand zich voorstellen dat er met mobiele telefoons gefotografeerd zou worden.’ Pas als de barcode op het winkelwagentje is gescand, kan de klant beginnen. ‘Anders weet de MSA niet in welke winkel je bent’, legt prman Fernández uit. De helft van de winkel is gevuld met non-foodproducten. Een enorme stapel schoenendozen staat bij binnenkomst midden in het gang-
VACATURE
-
Robot Roger heeft kuren: ‘Hij doet niet wat ik wil’, lacht een oudere dame. ‘Ik wil naar de groente, maar sta nu bij de sportafdeling.’
pad. Het zijn – niet echt innovatieve – sandalen die voor 19,95 mee te nemen zijn. Het vernieuwende karakter verandert bij de media-afdeling, tussen de schappen met honderden cd’s. Kon je vroeger met een half kapotte koptelefoon enkele cd’s beluisteren
in de winkel, hier moet alleen de barcode van Die Großen Schlager-hightlights worden gescand en het muziekspektakel kan beginnen. Omstanders met een andere muzieksmaak hoeven zich niet te ergeren; aan het plafond hangt een ‘stille’ geluidsbox, waardoor de muziek alleen te horen is als je er recht onderstaat. De rol van de mobiele telefoon tijdens het winkelen is de grootste vernieuwing. Het mobieltje neemt, als het aan Real ligt, over enkele jaren de rol van caissière en servicemedewerker over. Door middel van het speciale softwareprogramma MDA en de mobiele camera herkent de telefoon barcodes. Het is daardoor mogelijk om thuis het lege boterkuipje te scannen voor op een digitaal boodschappenlijstje. Ook is het niet meer nodig om een leesbril op te zetten voor het lezen van de ingredienten. Je scant het product en de mobiele telefoon leest de tekst voor. Onvindbare producten zoek je via de
Zorgdragen voor tijdige en correcte opvolging van binnengekomen telefoon en mail Budgetbeheer
Dagblad De Pers De operationeel manager rapporteert aan de manager distributie. Dagblad De Pers - de eerste gratis, landelijke kwaliteitskrant ter wereld - volgt niet blind alle hypes, maar kiest voor nieuws met echte waarde. Onder het motto ‘facts are expensive, opinion is cheap’ werkt de redactie iedere dag aan een uniek product. Dagblad De Pers richt zich op de kerndoelgroep van hoogopgeleide professionals van 25 tot 49 jaar. Door de afdeling distributie wordt alles in het werk gesteld deze doelgroep dagelijks te bereiken en niet zonder resultaat! Ter uitbreiding zoeken wij een:
OPERATIONEEL MANAGER Taken -
-
-
Ervaring met distributieprocessen (bijvoorbeeld als transportmanager of projectmanager bij een promotiebureau) Twee jaar leidinggevende ervaring in operationele omgeving Hbo werk- en denkniveau Kennis van Microsoft Office Bereid om op onregelmatige tijden te werken
Wij bieden Aansturen van drukkerijen, vervoerders en logistiek dienstverlener Aansturen van promotiebureaus ten behoeve van inzet handuitdelers Contacten onderhouden met distributiepartners (Laten) uitvoeren van bezorgcontroles Aansturen supportmedewerker distributie
Verantwoordelijkheden -
Jouw profiel
Optimaliseren van het aanbod kranten op de vraag in verschillende distributiekanalen en op strategische locaties Verantwoordelijk voor de kwaliteit van gedrukte kranten Verantwoordelijk voor de bezorgkwaliteit van vervoerders en logistiek dienstverlener Zorgdragen voor het correct op- en afvoeren van distributiepunten
Je werkt samen in een jong team van gemotiveerde en enthousiaste mensen die er samen elke dag weer voor zorgen dat er een mooie krant wordt gemaakt en afgeleverd. Het salaris is marktconform op basis van opleiding en ervaring. Interesse? Stuur je cv met motivatie naar
[email protected]. Voor meer informatie bel Anita Dominguez op 020-3460501.
Acquisitie naar aanleiding van deze vacature wordt niet op prijs gesteld.
Het Verhaal
Robot Roger beantwoordt vragen, maar is ook vriendelijk tegen nieuwsgierige kinderen.
ingebouwde plattegrond. Veruit het handigste van de MDA is het scannen van producten tijdens het winkelen. Er is continu te zien wat het totaalbedrag is en wanneer je klaar bent met boodschappen doen, is het wachten bij de kassa verleden tijd. In een hoek van de supermarkt, tussen de rijen glimmende nieuwe fietsen en de geur van nieuwe rubberbanden, klinkt het geluid van een bosrijk gebied met een stromende beekje. Het moet klanten verleiden om een fiets te kopen. ‘Of het effect heeft op het aantal verkochte fietsen? Dat weten we nog niet, in de vorige winkel verkochten we geen fietsen’, verontschuldigt Fernández zich. Bij de visafdeling eenzelfde truc. Er hangt een – kunstmatig nagebootst – visaroma en er klinken krijsende meeuwen en woeste golven. Het moet de klant laten denken aan een wandelingetje over de vismarkt van het Italiaanse Chioggia. Een pak vissticks scannen gaat er in een handomdraai. Dat is een kwestie van goed richten en enkele seconden op ‘ok’ drukken. De meeste tijd gaat zitten in het vinden van de streepjescode. Na het scannen komt de productinformatie op het schermpje van de mobiele telefoon. Nog een keer op ‘ok’
Eenmaal ingelogd verandert je mobiele telefoon plotseling in een productscanner, boodschappenlijstje en plattegrond.
drukken en het product ligt virtueel in het winkelmandje. Een innovatie die door iedereen gebruikt wordt, is de weegschaal met productherkenning. ‘Erg fijn, ik doe niet vaak boodschappen en ken niet alle namen uit mijn hoofd’, zegt een jongen op de groenteafdeling. De weegschaal heeft een ingebouwde camera en herkent het neergelegde product aan de hand van vorm, kleur en gewicht. De weegschalen staan inmiddels bij meer dan 150 winkels. De mensen die met de MSA winkelen
11
Ook een leesbril is straks niet meer nodig. FOTO’S: JOHN PETERS FOTOGRAFIE
worden soms vreemd aangekeken. Fernández: ‘Er zijn nu honderd mensen die vaak boodschappen doen met de MSA. We hebben ze benaderd om mee te doen aan dit project. Andere geïnteresseerden kunnen kosteloos een geschikte telefoon lenen om het ‘nieuwe winkelen’ eens uit te proberen.’ Als de boodschappen zijn gedaan, is het tijd om te betalen. Na het kiezen van de optie ‘stop winkelen’ maakt de MSA een barcode aan voor de scanner van de betaalautomaat. Wat gebeurt er als de klant thuis iets op het digitale boodschappenlijstje heeft gezet en het vergeten is te kopen? Komt er dan een waarschuwing? ‘Nee, helaas nog niet. Wellicht in een nieuwe update’, zegt Fernández. In de winkel van de toekomst ontbreekt bij de betaalautomaat het betalen met vingerafdruk natuurlijk niet en binnen afzienbare tijd komt er ook de mogelijkheid om via een mobiele telefoon te betalen. Een en ander is voor de meeste klanten van Real nog even te veel van het goede. Gelukkig voor hen is betalen met contact geld nog steeds een optie. Bij het verlaten van de future store staan bij alle kassa’s ouderwetse rijen wachtende mensen. 1
Ik vind deze supermarkt nu op een nieuwbouwwijk lijken waar de bomen nog moeten gaan groeien.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ........................................................................................................................
Onderzoek
Ergernissen
HET GAAT ERG GOED MET DE NEDERLANDSE SUPERMARKT
LEGE SCHAPPEN VOLGENS CBL GEMAKKELIJK OP TE LOSSEN
Het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL), de koepelorganisatie van de Nederlandse supermarkten, presenteerde vorige maand zijn jaarverslag. Daaruit bleek dat we met zijn allen nog steeds ieder jaar meer boodschappen doen. 2007 was een goed jaar voor de supermarktbranche. De supermarkten hebben het jaar afgesloten met een totale omzet van 28,7 miljard. ‘Een omzetstijging van 4,7 procent ten opzichte
Uitverkochte artikelen bezetten de eerste plek in de toptien van ergernissen in de supermarkt. Dat meldde het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) vorig jaar. Lege schappen komen meestal door files. Supermarkten zijn gedwongen om binnen voorgeschreven gemeentelijke venstertijden de winkels te beleveren. ‘Waarom krijgen we niet wat meer de ruimte om iets vroeger in de ochtend onze winkels te bevoorraden en ’s avonds
van 2006’, zo maakte CBL-voorzitter Klaas van den Doel bekend. Ook de cijfers over de eerste maanden van 2008 zagen er volgens het CBL bijzonder hoopgevend uit. Mede dankzij een goede paas- en pinksteromzet en het mooie weer zitten we voorlopig op een groei van 7,6 procent. Het CBL zei verder te verwachten dat de supermarktomzet in 2008, mede dankzij het EK, voor het eerst door de omzetgrens van 30 miljard euro heen zal gaan.
langer door te rijden’, vraagt CBL-voorzitter Klaas van den Doel zich af. De branche wil volgens hem best investeren in schonere, hybride vrachtauto’s als ze maar mogen bezorgen buiten die venstertijden. ‘Dat bespaart 140 miljoen euro. Ofwel 14 miljoen liter brandstof en 60.000 kilo fijnstof per jaar. Daarnaast wordt de CO²-uitstoot verminderd met 36 miljoen kilo per jaar. Heel snel scoren dus met een hele eenvoudige maatregel.’
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ............................................................ ..........................................................
Dank jullie wel Dirk, AH en Jumbo
Pimp my Super (1)
Pimp my Super (2)
De prijzen van voedsel Nederland zijn in Nederland minder hard gestegen dan in andere Europese landen, omdat de supermarktsector hier heel concurrerend is.
Multisuper Nederland is sinds kort op de markt: een nieuwe formule om allochtone buurtsupers mee op te ‘pimpen’.
Al zo’n 50 ondernemers gebruiken het Multisuper-concept dat tegenwicht moet bieden aan de opmars van de grote supermarktketens.
Media
12
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
Nederland 1
17.00 17:00 17:01 17:09 17:11 17:21 17:23 17:25 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:25 20:00
KRO Kindertijd Adriaan De grabbelton Brum Kasper en Elmo voeren de geitjes Ik zie... Sesamstraat EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo Hospitaal NOS Journaal
20.00 20:30 21:20
Praatjesmakers KRO Detectives: A touch of Frost
22.00 23:10
Nederland 2
17.00 17:00 17:10 17:35 18:30 18:55 19:25 19:55
NOS Journaal Helvoirt James Herriot: All creatures great & small That’s the question Van jonge leu en oale groond Toen was geluk heel gewoon Rail away
20.00 20:25 20:55 21:25
Netwerk Klootwijk aan zee Tante in Marokko
22.00 22:00 22:15 22:45 23:35
Nederland 3
17.00
NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag Café de liefde VPRO’s Import: Jerusalem is proud to present
TROS TV Show op reis
17:00 17:05 17:15 17:45 18:00 18:25 18:45 19:00 19:44 19:50
Rataplan The Secret show The lost treasure of Fiji SudoKidz LoveMatch Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal Falcon Beach NOS Journaal Zwarte Hand
20.00 20:15 20:20 21:00 21:35
NOS Journaal Wat keek... Over mijn lijk Factor Giel
22.00 22:10 22:30 22:45 22:55 23:45
RTL 4
RTL 5
17.00
17.00
17:05 18:00 18:15 18:35 19:10 19:30 19:55
As the world turns RTL Nieuws Editie NL Wie is de chef De bloemenstal RTL Nieuws RTL Weer NL vertrekt CSI: New York Gillend naar huis
22.00 22:20 23:20 23:50
Meet my parents Dr. Phil Date my mom Janice Dickinson Modeling agency
20.00 20:30
20.00 20:00 20:30 21:25
17:15 18:10 19:00 19:30
The guru
22.00 22:15 22:45 23:25
Lieve lust Beter in bed! Las Vegas
Eten & Daten NL vertrekt RTL Nieuws
Op de bon NOS Sportjournaal NOS Journaal New York Police Entourage The guru, 20.30 uur
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
RTL 7
RTL 8
17.00 18:00 18:55 19:25 19:55
The A-Team Stacked The Osbournes Allez allez Zimbabwe
17:00 17:50 18:45 19:40
De vier vuisten hebben de tropenkolder
20:30
20.00 20:30
Monster movies: Spiders
Oprah Winfrey show Joan of Arcadia Gillend naar huis Dr. Phil True stories: Taken away De bruiloft van... As the world turns Oprah Winfrey show
Spiders, 22.40 uur
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... .......................................
Eén
17.00 Vrolijk Vlaanderen Buren Het journaal Airport De rode loper Het journaal 1000 zonnen
20.00 20:00 20:05 20:10 20:40 21:20 21:45
Joker- en lottotrekking Het weer De premiejagers F.C. de Kampioenen De aarde vanuit de hemel Zomer 2008
17:45 17:55 18:10 18:20 18:35 18:45 18:55 19:20 19:45 19:59
Het journaal laat Winstverdeling joker en lotto KENO-uitslagen Het weer Flikken
House of mouse in het Disney festival De ongelofelijke avonturen van Kika & Bob Spring Spring Stafari Mijn sport is top De drie vrienden en Jerry Round the Twist Wicked science Disney classic cartoons CANVAS
20.00 20:00 20:15
22.00 22:40 23:01 23:02 23:03 23:10
17:20
Terzake Sporza: Voetbal
22.00 22:35
La 10ième chambre
JAG ER Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma centrum
17:00 18:00 18:30 19:30
De 25 meest sexy tv-momenten aller tijden
17.00 Ready steady cook Will & Grace Judging Amy Grey’s anatomy
20.00 20:30
Proof of life
22.00 22:55 23:55
22.00 22:30 22:55 23:00 23:20 23:55
Veronica
17.00
20.00
Make me a supermodel USA Cold feet
Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Ruzie met de buren Moordzaken
17:15 17:35 18:00 18:05 18:35 19:00 19:05 19:35
Totally spies Kim Possible Politieachtervolgingen The Fresh Prince of Bel-Air According to Jim Trick & Treat Friends Two guys, a girl and a pizza place
20.00 20:05 20:30 21:25
Two and a half men NCIS Threat matrix
22.00 22:20 23:15
Medical investigation Crime stories: Confessions of a medical examiner
Proof of life, 20.30 uur
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... .......................................
Canvas
17.00 17:05 17:35 18:00 18:10 18:40 19:00 19:40
17:00 18:00 19:00 19:20 19:55 20:30
22.00 22:15 22:45 23:35
Net 5
17.00
20.00
22.00 22:40
SBS 6
17.00
+ UITGELICHT+ Film: The guru Komedie met Heather Graham. RTL5, 20.30
Het gesprek
17.00 17:00 18:00 19:00 19:45 20:00
Film: Proof of life Drama met Russell Crowe en Meg Ryan. Net5, 20.30
20.00
Klootwijk aan zee Reisprogramma over vis, afl. Haring. Ned2, 20.55
22.00
Over mijn lijk Serie over vijf ongeneeslijk zieke jongeren, gepresenteerd door Patrick Lodiers. Ned3, 21.00
SPRAAKMAKEND NIEUWS Volg het op depers.nl:
20:30 21:30 22:30 23:15 23:30
Pitchtalk Sgt. Pepper The Late Show Vandaag op Het Gesprek Dagboek Spraakmakers Uitgelezen The Late Show Vandaag op Het Gesprek Het Binnenhof van Jair
OBJECTUM-SEKSUEEL – Verliefd op een voorwerp. www.depers.nl/OS
Ruzie met de buren Serie reportages over conflicten tussen buurtbewoners. SBS6, 23.20
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... .......................................
BBC 1
BBC 2
17.00 17:05 17:35 18:00 18:15 19:00 19:30
20.00 20:00 20:30 20:57 21:00
Young Dracula Serious ocean Newsround The weakest link Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht The One show My family Nieuws en regionaal nieuws Lost land of the jaguar
22.00 22:00 23:00 23:25 23:35 23:45
Comedy Central
17.00 17:30 18:15 19:00 19:30
Eating with the enemy Cash in the celebrity attic Battle of the brains Eggheads
20.00 20:00 20:30 21:00 21:30
Grow your own veg! Sport mastermind Francesco’s mediterranean voyage Francesco’s mediterranean voyage
20.00
House of Saddam Room 101 Newsnight
20:00 20:30 20:50 21:15 21:40
22.00 22:00 23:00 23:30
17:05 17:30 17:50 18:15 18:45 19:00 19:20 19:35
Panorama Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht The National Lottery draws The visit
Discovery Channel
17.00
17.00 Tak en de kracht van Juju Drakenjagers SpongeBob SquarePants Animaniacs Supernormal Zoey 101 Creepie Drake & Josh Malcolm in the middle The Simpsons South Park 8 Simple rules Rodney
17:05 18:00 18:30 19:00
Wrecks to riches USA: Mean green How it’s made How it’s made Mythbusters: Airplane on a conveyor belt
VIDEO – Woedende man vernielt 53 graven. www.depers.nl/grafschennis
20.00 20:00 21:00
Dirty jobs: Alligator egg collector Ultimate survival: Ring of fire
22.00 22:00 23:00
Football hooligans international: Poland Future weapons: Future combat
22.00 22:05 22:30 23:00 23:25 23:50 Grow your own veg!, 20.00 uur
Frasier The office US Malcolm in the middle The Simpsons Two pints of lager (And a packet of crisps)
VIDEO – De slechtste zwemmer van de Olympische Spelen. www.depers.nl/zwemmer
13
Station Beijing Gijs Vermeulen
Dichter bij onze sporters kan je niet komen
Geboren: 7 -5-1981, Oegstgeest Onderdeel: roeien, Holland vier Programma: 9 augustus 11.30 uur (NL tijd) voorronde, bij plaatsing 13 augustus 10.50 uur (NL tijd) halve finale, bij winst 16 augustus vanaf 9.45 uur meekijken naar de finale (11.30 uur) op Utrecht CS Woonplaats: Amsterdam Beroep: strategie analist bij Philips Eerder: •3x studentenroeiwedstrijd Varsity gewonnen •Olympische Spelen Athene 2004, Holland Acht, zilver •Kampioen Grand Challenge Cup, Holland Acht •WK Japan 2005, Holland Vier, zilver •WK Groot-Brittannië 2006, Holland Vier, brons •World Cup Luzern, 2007, goud Verder: Gijs traint 13x per week Verwachting: alleen goud is goed
FRANK GROELIKEN
Johan Zonderland
Omweg naar Peking
D
Felicia Bloemendaal Geboren: 14-2-1986, Rotterdam Connectie: partners Woonplaats: Amsterdam Beroep: student geneeskunde Verder: Felicia roeide zelf ook twee jaar bij Nereus. Felicia Bloemendaal (links) had eerst helemaal geen zin om bij Gijs Vermeulen te eten.
Dubbelportret Gijs Vermeulen en Felicia Bloemendaal
Gijs heeft alles, behalve goud Was het nou bij de kaasafdeling of toch tussen de pruimen en peren? Gijs Vermeulen lacht. ‘Het is een erg kleine Albert Heijn. Eigenlijk was ik overal toen ik haar ontmoette.’ Geert Jan Hahn AMSTERDAM
...
Het was de zomervakantie van 2007 toen Vermeulen met een huisgenoot de plaatselijke supermarkt in Amsterdam binnenstapte. Speurend naar avondeten kwam de roeier van de Holland Vier met zijn winkelwagentje de vrouw van zijn dromen tegen. De toen 21-jarige Felicia Bloemendaal was eveneens op zoek naar een voedzame maaltijd. Ze wist alleen niet wat. ‘Dan kom je toch bij mij eten?’, opperde Vermeulen plotseling. Zij kende hem wel, die blonde jongen met z’n parelwitte tanden. Was hij niet die roeier van Nereus? Bloemendaal twijfelde, maar accep-
teerde de uitnodiging niet. ‘Ik had die avond niet zo’n zin’, zegt ze eerlijk. Zelf had ze ook twee jaar bij Nereus geroeid, gewoon voor de lol. Daarna ging ze met vriendinnen hockeyen in Dames 21 van HIC Amsterdam. Maar verder volgde Bloemendaal het sportnieuws niet. Wist zij veel dat Vermeulen topsporter was en vier jaar geleden olympisch zilver had gewonnen met de Holland Acht. ‘Toen ik Gijs ontmoette, wist ik ook niet dat de Olympische Spelen er aan zaten te komen.’ Ze zagen elkaar maanden niet. Zij was op vakantie, hij verbleef voor zijn sport in het buitenland. Maar in december troffen ze elkaar weer in diezelfde Albert Heijn. Bloemendaal: ‘Ik liep net de winkel uit toen ik hem bij de kassa zag staan. We zwaaiden. Ik sms’te hem: ‘Lang niet gesproken, hoe is het?’ Na een paar berichten over en weer zette hij opnieuw de eerste stap. Of ik
naar Peking afreist. ‘Een gouden medaille. Anders heeft hij niet zo’n leuke week’, lacht ze. Vermeulen bevestigt die ambitie: ‘Goud is het enige dat ik wil. Olympisch zilver heb ik al en ook tijdens allerlei andere grote roeiwedstrijden won ik zilver en brons.’ ‘Ik vind het knap hoor,’ zegt Bloemendaal, ‘dat hij alles geeft en opgeeft voor één doel. Ook al loopt hij er absoluut niet mee te koop. Soms vergeet ik zelfs dat hij één van de beste roeiers ter wereld is.’ Na de Spelen weet Vermeulen niet wat het leven hem zal brengen. Misschien stopt hij wel en gaat hij aan de slag bij Philips als strategie-analist. De 27-jarige roeier neemt eerst een sabbatical, zodat hij kan backpacken in Argentinië, samen met het meisje uit de Albert Heijn ‘Ik wil de Spelen meemaken, ik hoop dat ik win, dan gooi ik die medaille in een schoenendoos en ik pak mijn tas. Op naar het volgende avontuur.’ 1
Johan Zonderland is de broer van turner Epke.
Herinneringen ophalen op HDM
Station Beijing Station Beijing is een crossmediaal platform van NS dat de thuisblijvers bericht over de ontwikkelingen van zeven Nederlandse sporters tijdens de Olympische en Paralympische Spelen. NS doet dit door familieleden of vrienden van deze sporter in te zetten als reporter. Station Beijing brengt zo de belevingswereld van de sporter, zijn twijfel, zijn vreugde en zijn verdriet in beeld. De reporters doen dagelijks verslag in Dagblad De Pers, maar ook via www.stationbeijing.nl en enkele
ergens wat wilde drinken.’ Een half jaar hebben ze inmiddels een relatie en samen gaan ze naar Peking. Een luxe voor Bloemendaal, die zich sinds haar nieuwe liefde meer is gaan interesseren voor sport. De studente geneeskunde volgt de verrichtingen van haar vriend enthousiast, maar heeft niet de tijd en het geld om hem over de hele wereld achterna te reizen. ‘Ik bekijk via de website van de BBC zijn wedstrijden. Best raar. Dan zit je helemaal alleen thuis en ben je zenuwachtig naar een beeldscherm aan het staren en schreeuwen.’ Tijdens de Olympische Spelen weet Vermeulen zich niet alleen gesteund door zijn vriendin. Een vriendengroep van zo’n twintig man zal in China present zijn om hem en andere leden van de Nederlandse roeidelegatie aan te moedigen. Een extra motivatie voor Vermeulen, die volgens Bloemendaal maar voor één ding
ezelfde genen, dezelfde trainer, evenveel trainingsuren... Alle randvoorwaarden waren praktisch hetzelfde en toch heeft Epke zich wel als turner gekwalificeerd voor de Spelen in Peking en ik niet. De meeste mensen die dit verhaal horen, vragen direct naar de jaloezie binnen de familie. Ik moet ze dan toch altijd het afgezaagde antwoord geven: ‘Daar is nooit sprake van geweest.’ Kwalificatie voor de Spelen is voor mij namelijk nooit een reëel doel geweest, ik bleef steken op het niveau van de subtopper die sporadisch werd geselecteerd voor een groot toernooi. Epke heeft zich kunnen doorontwikkelen van talent tot wereldtopper, met als bekroning dus deze olympische kwalificering. Gelukkig kwalificeerde ik mij op de valreep nog als reporter voor Station Beijing en kan ik getuige zijn van Epke’s prestaties. Epke zal het zwaar krijgen in Peking. Er zijn verscheidene titelkandidaten voor het koningsnummer rekstok. Wil hij kans maken op eremetaal, dan zal ie net als zijn concurrenten risico’s moeten nemen. De concurrentie die ik van mijn medereporters moet dulden, mag er echter ook zijn. En aangezien ik natuurlijk niet wil onderdoen voor mijn collegareporters zal Epke dus niet de enige zijn die zal moeten afzien in Peking. Fantastisch materiaal, wat er tot nu toe door de zes andere reporters is geproduceerd! Hoe ik mijn concurrenten zal moeten verslaan is mij nog niet helemaal duidelijk, maar ik heb nog negen dagen tot de Spelen beginnen. Dat is ruim voldoende om daar dus eens goed over na te gaan denken. Misschien toch nog maar even een trainingskamp bij Dagblad De Pers meepakken... 1
andere media. NS is partner in sport van NOC*NSF en wil haar klanten zo dicht mogelijk bij de Olympische en Paralympische Spelen brengen. In feite kiest NS ervoor de Spelen naar Nederland te brengen door een extra station te bouwen: Station Beijing.
Vandaag te zien op www.stationbeijing.nl: het is een ongure en regenachtige dag als Frederieke haar vriendin Naomi komt aanmoedigen tijdens een oefeninterland. Het toeval wil dat deze wedstrijd wordt gespeeld op HDM, de oude hockeyclub van de twee vriendinnen. Onder een grote paraplu langs de zijlijn halen Frederieke en moeder Van As herinneringen aan die tijd op. De regen komt het hockeyspel helaas niet ten goede. Maar Frederieke stelt haar vriendin gerust. ‘Zelfs jij kreeg die bal niet aan het rollen!’ www.stationbeijing.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................................................................................................................................................................................
HET SMS BERICHT
Bas -> Marleen
We vinden jou wel lief Marleentje, maar je Matti niet omdat die niet reageert, gr B en B
Tips?
Vragen aan de sporters, tips voor onze reporters? Benieuwd wat er in het boodschappenmandje van Felicia zat? Mail naar
[email protected]
14
Sport
Voetbal
Zeilen Berkhout en De Koning onder de indruk van China
Fortuna gelast open dag af na bedreigingen
Vooral goed communiceren
Novum AMSTERDAM
...
Fortuna Sittard heeft besloten de open dag die zondag zou worden gehouden af te gelasten. Aanleiding voor het besluit zijn verbale en fysieke bedreigingen van supporters aan het adres van mensen binnen de club. Fortuna stelt in een open brief op de eigen website dat het voltallige personeel weigert de organisatie van de open dag voort te zetten. ‘Dit als sterke uiting van afkeuring tegen deze bedreigingen.’ Fortuna betreurt de beslissing, omdat de ‘echte’ supporters worden teleurgesteld. ‘We vragen jullie begrip voor deze moeilijke beslissing en we hopen dat jullie ons in het nieuwe seizoen op een positieve manier willen blijven steunen’, luidt de oproep aan de fans. ‘We gaan ervan uit dat echte supporters alle vormen van geweld afkeuren.’ De Limburgse club schrijft verder te hopen dat de problemen van de afgelopen seizoenen snel worden overwonnen. ‘Fortuna heeft het de laatste jaren niet gemakkelijk gehad. Met veel inzet en enthousiasme werken we met zijn allen aan de toekomst van deze prachtige club. Dat zullen wij ook in het nieuwe seizoen blijven doen.’ Over de aard van de bedreigingen en tegen wie ze precies gericht zijn, is niets bekendgemaakt. 1
Zeilsters Lobke Berkhout (27) en Marcelien de Koning (30) zijn deze week aangekomen in Qingdao, waar deze Olympische Spelen de zeilwedstrijden zullen plaatsvinden. Ze gaan op jacht naar goud. Jeroen Gunter AMSTERDAM
...
Het eerste dat Marcelien de Koning en Lobke Berkhout opviel toen ze in Qingdao aankwamen, was dat het er zo schoon is. ‘De stad wordt elke dag mooier gepimpt door de duizenden vrijwilligers. Ook dit keer zijn de bloemen grootser, de perken groener, de straten schoner, het water... blauwer’, schrijven ze op hun weblog. Hier zullen ze over een paar weken op jacht gaan naar een gouden medaille. Daarvoor zullen de zeilsters moeten laten zien dat ze beter op elkaar ingespeeld zijn dan in januari op de wereldkampioenschappen in Melbourne. In de boot, waar ze als één persoon moeten denken, kan een foutje in de samenwerking fataal zijn. Dat bleek in Melbourne, waar Berkhout en De Koning als gevolg van een communicatiefout naast de medailles grepen en vierde werden. De drie jaar daarvoor waren ze wel de besten van de wereld. In november brachten ze daarom een weekend door in Winterberg. Daar moesten ze allerlei oefeningen doen die de samenwerking moeten verbeteren. Zo was er een oefening
‘Niemand hoort wat wij in de boot tegen elkaar zeggen, ook de coach niet.’ RICHARD LANGDON/OCEAN IMAGES
waarbij een van hen een blinddoek droeg en van de ander aanwijzingen kreeg hoe ze moest lopen. ‘Daar viel maar weer eens op dat we van nature verschillend communiceren’, vertelt Berkhout. ‘Toen Marcelien mij de berg op moest helpen, ging ze heel veel praten. Over waar een boompje stond en andere bijzaken, terwijl ik kort en bondig wil weten wat ik moet doen.’ ‘Het is heel nuttig om zulke oefeningen te doen’, vult De Koning aan. ‘Want niemand hoort wat wij in de boot tegen elkaar zeggen, ook de coach niet. Hiermee wordt onze manier van communiceren duidelijk.’ Al met al is de relatie prima, vinden ze beiden, helemaal vergeleken bij sommige andere teams
‘Soms zie ik wel eens een stuurvrouw uit woede overboord springen’ in het 470-veld. De Koning: ‘Ik heb teamleden gezien die elkaar slaan, of teams waarvan de stuurvrouw uit woede overboord springt.’ Taferelen die je bij de Nederlandse zeilsters niet snel zult aantreffen. Ze mogen dan verschillende karakters hebben, één ding hebben De Koning en Berkhout gemeen: ze zijn bloedfanatiek en willen allebei de beste zijn. Altijd. Zo deed Berkhout in mei op haar vrije
dag ‘voor de lol’ mee aan een hardloopwedstrijd van 16 kilometer. ‘Daar merkte ik weer hoe fanatiek ik ben. Ik zag een man voor me lopen en dacht: die wil ik nog even inhalen. Dat lukte en vervolgens moest ik degene die daarvoor liep weer inhalen. Zo ging het maar door.’ Over de Spelen zijn ze optimistisch, al durven ze geen uitspraak te doen over de medaillekansen. ‘Het team dat mentaal het sterkste is, gaat daar winnen’, zegt Berkhout. ‘We krijgen in Qingdao waarschijnlijk met weinig wind te maken. Dan moet je geduld hebben en je kans afwachten. Als je in een slechte positie ligt, moet je scherp blijven en je niet druk maken.’ 1
Onderzoek
Nederland is een stuk trotser als de Spelen beginnen ANP AMSTERDAM
...
Het Nederlandse publiek voelt zich trotser op het eigen land bij vaderlands sportsucces, maar heeft weinig vertrouwen in de prestaties van de olympische ploeg in Peking. Dit blijkt uit een onderzoek dat de Lotto heeft laten uitvoeren onder duizend
mensen. Slechts 20 procent van de ondervraagden verwacht dat de Nederlandse ploeg bij de komende Olympische Spelen de prestaties van 2004 in Athene (vier gouden, negen zilveren en negen bronzen medailles) zal verbeteren. Minder dan de helft (47,5 procent) verwacht dat de Oranjeploeg die score zal evenaren. Het onderzoek werd gisteren gepre-
senteerd bij de onthulling van een enorme medaillespiegel op het hoofdgebouw van de Lotto in Rijswijk. Daar wordt tijdens de Olympische Spelen de medailleoogst van de Nederlandse ploeg bijgehouden. Van de ondervraagden gaf 70 procent wel aan trotser op het eigen land te zijn bij successen van Nederlandse sporters. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ....................................... ...................................... 111
Eenhoorn wil minstens halve finale halen
Een plek in de halve finales van de Olympische Spelen is het eerste doel van de honkballers in Peking. ‘Dat is onze ambitie, daarna kunnen we kijken voor welke kleur medaille we kunnen gaan’, keek bondscoach Robert Eenhoorn gisteren bij het trainingskamp in het Zuid-Koreaanse Chuncheon vooruit. ‘Het is geen gemakkelijk doel, maar je moet voor jezelf wel een behoorlijk doel stellen.’ Eenhoorn is sinds twee dagen met zijn ploeg in Zuid-Korea. Hij heeft zijn ploeg bijna compleet. Sharnol Adriana komt vandaag vanuit Mexico. Volgende week
woensdag reist de ploeg naar Peking. Op 13 augustus beginnen voor de Nederlandse honkballers de Spelen.
111
111
De eerste Nederlandse sporters hebben zich in het olympisch dorp van Peking genesteld. De kanovaarders Robert Bouten, Ariane Herde en bondscoach Michael Seibert streken een dag na de opening van het dorp neer in de ruime verblijfplaats van de sporters. Gisteren voegden de turners Epke Zonderland en Suzanne Harmes zich bij hen. Vandaag arriveren de beachkoppels Bram Ronnes/ Emiel Boersma en Rebekka Kadijk/ Merel Mooren en de hockeysters in de gastvertrekken.
AZ-aanvaller Lens moet seizoensstart missen
AZ-trainer Louis van Gaal kan tijdens de beginfase van de nieuwe voetbalcompetitie vermoedelijk niet beschikken over Jeremain Lens. De 20-jarige aanvaller heeft zich gisteren laten opereren aan een oververmoeidheidsbreuk in de linkervoet. Lens probeerde de blessure eerst te laten genezen met rust, maar dat hielp niet. Het herstel duurt vier tot zes weken. AZ opent het seizoen op zondag 31 augustus met een thuiswedstrijd tegen NAC Breda.
Eerste Nederlanders zijn al in het olympisch dorp
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ..........................................................
Boze mama
Boer met rode lantaarn
Ryan Giggs zegt dat hij bang is voor het temperament van zijn ManUnited-manager Sir Alex Ferguson. ‘Maar mijn moeder is nog erger.’
Wim Vansevenant heeft weliswaar de rode lantaarn gekregen, toch was het zijn laatste Ronde van Frankrijk. Wim wil nu boer worden. Succes!
Sport
Voetbal De kritische achterban van FC Volendam
De trainer kan maar beter rechts afslaan FC Volendam is zich aan het voorbereiden op een seizoen in de Eredivisie. Voor een trainer van buiten is het niet altijd eenvoudig om er te werken. ‘Stel dat een speler zich thuis beklaagt.’
15
Wielrennen
Belgen zijn niet blij met Evans ANP AMSTERDAM
...
De organisatie van het criterium van Diksmuide is niet blij met de late afzegging van Cadel Evans. De Australische wielrenner, de nummer twee van de Ronde van Frankrijk, liet gisteren weten diezelfde dag niet naar de West-Vlaamse plaats te komen wegens een blessure die hij zondagavond opliep tijdens het feest van de ploeg in het Parijse Hard Rock Cafe. ‘Wij vinden dit echt een vorm van gebrek aan respect. Een renner kan
ziek worden of zich blesseren, maar moet dan wel open kaart spelen. Had men ons eerder over dit voorval ingelicht, dan hadden we eventueel nog Alejandro Valverde laten overkomen. Daarvoor is het nu veel te laat’, aldus een van de organisatoren. Tourwinnaar Carlos Sastre bezocht gisteren kankerpatiëntjes in het universiteitsziekenhuis in Gent. Sastre had een cheque van 10.000 euro bij zich voor het kinderkankerfonds. Hij werd opgewacht door het medisch personeel en heel veel kinderen. 1
Afscheid Oud-kampioen mist motivatie
Remco Janssen
Joval wordt arm als hij blijft boksen
VOLENDAM
...
Bij zijn weten is Henk Wisman met krap vier dienstjaren nog altijd de langstzittende trainer ooit van FC Volendam. Dat heeft hij zich althans laten influisteren door perschef Cor Tol. Waarmee Wisman, van 2000 tot 2004 Volendam-trainer en tegenwoordig werkloos, maar wil zeggen: als trainer van buiten is de Volendamse trainersstoel doorgaans een hete plek om te zitten. Dat heeft zo zijn redenen, schetst Stanley Menzo, de trainer die vorig jaar kampioen werd met Volendam in de eerste divisie, maar zelf opstapte. Een oefenmeester van buiten moet zich realiseren dat ‘Het Andere Oranje’ huist in een heel aparte gemeenschap, waar iedereen elkaar kent. ‘Als je trainer heb je daar soms last van, omdat iedereen alles van elkaar weet’, stelt Menzo, momenteel eveneens werkloos. ‘Ouders van spelers kennen elkaar allemaal. Wat in kleine kring besproken wordt, ligt zo op straat. Stel dat een speler zich thuis beklaagt. Eerst horen de ouders dat, dan de buurman, daarna de slager. Zo gaat het nou eenmaal in Volendam.’ Menzo vond de omgang met die randzaken niet altijd even eenvoudig. ‘Er werd bijvoorbeeld gezegd van mijn spelers dat ze geen conditie hadden. Een aantal supporters riep dat, vervolgens kwam het in een plaatselijk weekblaadje (Nivo, red.). Zoiets werd verteld door mensen die alleen de eerste tien minuten van de training naar het rondootje keken, om daarna te gaan kaarten. Maar in de tussentijd hadden ze wel hun oordeel al geveld. Dat was wel eens vervelend, ja.’ Volgens Tol moet een trainer van Volendam niet alleen disciplinair onderlegd zijn, maar zich ook thuis voelen in die typische dorpse sfeer. ‘Hier woont een groep mensen die gewend is resultaten te halen. En daarbij zijn ze ook nog erg eigengereid. Ze houden daarnaast ook van een geintje en een borreltje op z’n tijd.’
De internationale carrière van profbokser Raymond Joval is voorbij. ANP AMSTERDAM
...
Wie linksaf slaat, moet alle kritiek nogmaals horen. FRANK GROELIKEN
Kritiek hoort nu eenmaal bij de dorpscultuur, verklaart Tol. ‘Wij Volendammers kunnen dat van elkaar hebben, liggen niet met elkaar te rollebollen op straat. Er ontstaan geen relletjes om.’ Een kritische achterban tref je als oefenmeester bij elke club wel aan, vergoeilijkt Frans Adelaar, de nieuwe trainer, die met de selectie in Vaals op trainingskamp is als voorbereiding op het nieuwe seizoen. Bij zijn vorige werkgevers FC Utrecht, ADO Den Haag en De Graafschap – allen clubs met een mondige schare fans – was de situatie niet veel anders. ‘De beste stuurlui staan óveral aan wal. En ik heb ook nog even kort in Grieken-
land (bij Akratitos, red.) gewerkt’, zegt Adelaar. ‘Ik kan je zeggen, vergeleken met Griekenland is elke Nederlandse club een makkie.’ Wisman kent de druk van buitenaf bij FC Volendam. ‘Weet je wat het is’, zei voorzitter Henk Kras altijd gekscherend tegen de Amsterdammer. ‘Jij als trainer slaat bij het stadion rechtsaf, de rotonde op en naar huis. Ik sla linksaf het dorp in en moet daar alle kritiek nogmaals aanhoren.’ Wisman heeft naar eigen zeggen tot zijn ontslag bij de dorpsclub altijd in alle rust kunnen werken. Lachend: ‘Misschien was het maar goed ook dat ik in die tijd níet in Volendam woonde.’ 1
De 39-jarige Amsterdammer heeft zijn conclusies getrokken uit zijn ruime puntennederlaag vrijdag in New York tegen de Amerikaan James McGirt. De voormalige wereldkampioen in het middengewicht ziet voor zichzelf geen sportieve toekomst meer en kan daardoor de motivatie niet meer opbrengen om hard te blijven trainen. ‘Het is over en uit’, laat zijn zaakwaarnemer Fred Cohen weten. ‘Raymond heeft er alles aan gedaan. Maar hij beseft nu dat zijn tijd gekomen is. Zo’n partij in Amerika is misschien leuk, maar hij houdt er financieel niets aan over. Hij wacht nu nog op zijn gage waarmee hij zijn ticket terug naar Europa moet betalen. Van boksen in de Verenigde Staten wordt hij alleen maar straatarm.’ Joval stond de afgelopen jaren onder contract bij de Amerikaanse manager Stan Hoffmann, de voormalige zaakwaarnemer van Regilio Tuur. ‘Hoffmann heeft Raymond helaas niet aan een grote klapper kunnen helpen bij een van de grote boksbonden. Ik hoop dat hij de banden met Hoffmann nu snel verbreekt. Dan zou Raymond in Nederland en/of Suriname nog een paar mooie afscheidspartijen kunnen boksen, misschien ook nog wel bij het Ben Bril Memorial in oktober. Want hij verdient het om op een waardige manier zijn fraaie loopbaan te besluiten.’
Joval nam als amateur deel aan de Olympische Spelen in Barcelona in 1992 en behaalde brons bij het WK in 1993. Daarna stapte de meervoudige nationale kampioen over naar de profs. Hij boekte als beroepsbokser 37 overwinningen in 42 partijen. In 1999 behaalde Joval zijn eerste wereldtitel. Daarna mocht hij zich van oktober 2000 tot juli 2004 wereldkampioen van de boksbond IBO noemen. In juni 2005 heroverde Joval zijn kampioensgordel, die hij daarna door blessureleed en een gebrek aan financiële mogelijkheden moest afstaan. Hij bokste in de laatste drie jaar nog maar drie duels, waarvan hij de laatste vrijdag in New York verloor. Joval ontving in 2005 een koninklijke onderscheiding voor zijn grote verdiensten als sportman en zijn belangeloze inzet voor jongerenprojecten in Amsterdam. 1
Raymond Joval. MMP
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................... ....................................... ......................................
Wielrennen
111
ROBERT GESINK IS KOPMAN IN DE RONDE VAN SPANJE Robert Gesink maakt in Spanje zijn debuut in een grote ronde. Hij zal de kopman zijn van de Raboploeg. Voorlopig is Marc de Maar de enige landgenoot in de equipe. De ploeg start in de Ronde van Spanje met een gezelschap waarin de Spaanstaligen overheersen. Oscar Freire, Juan Antonio Flecha en Pedro Horrillo en de Colombiaan Mauricio Ardila maken deel uit van het team. De ronde begint op 30 augustus.
REUTERS
Federer en Borg gaan samenwerken in China
Roger Federer zal in november in het Chinese Macau voor het eerst in een dubbelwedstrijd uitkomen met tennislegende Björn Borg. De demonstratiepartij maakt deel uit van het openingsprogramma van een evenement in de Tour of Champions, de toernooireeks voor voormalig tennistoppers. Mogelijk stuiten Borg en Federer zelfs allebei op hun grootste rivalen, als John McEnroe een koppel vormt met Rafael Nadal. De komst van Nadal naar de Chinese stad hangt af van het resultaat van de Daviscupontmoeting tussen de Verenigde Staten en Spanje.
Wint Spanje, dan moet Nadal afzeggen en verschijnt in zijn plaats de Amerikaan James Blake om zijn landgenoot McEnroe te vergezellen. 111
Bij het nieuwe Feyenoord is nog geen plaats voor Lee
Feyenoord heeft Chunsoo Lee voor één seizoen verhuurd aan Samsung Blue Wings, dat uitkomt in de Zuid-Koreaanse K-League. De Aziaat kwam aan het begin van vorig seizoen over van Ulsan Hyundai en speelde twaalf duels in de Rotterdamse hoofdmacht. Wegens een enkelblessure kwam hij in de huidige voorbereiding op het seizoen nog niet in actie. ‘We hopen dat Lee op deze manier weer aan spelen zal toe-
komen’, stelt technisch directeur Peter Bosz. ‘We hebben bij Feyenoord voor dit seizoen een bepaalde manier van spelen voor ogen en daarin is geen directe plaats voor hem.’ 111
McEwen sprint niet meer voor Silence-Lotto
De Australische wielrenner Robbie McEwen verlaat de Belgische ploeg Silence-Lotto aan het einde van dit seizoen. McEwen liet weten dat hij overeenstemming heeft bereikt met een andere ploeg voor volgend jaar, maar hij gaf de naam nog niet prijs. McEwen begon zijn profloopbaan in 1996 bij Rabobank en belandde via Farm Frites in 2001 bij Lotto.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Een uitgave van Mountain Media BV
Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
www.depers.nl
[email protected] [email protected] [email protected]
oprichter: Cornelis van den Berg uitgever: Ben Rogmans (a.i.) hoofdredactie: Jan-Jaap Heij (a.i.), Frank Poorthuis, Dirk Koppes
Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op www.depers.nl voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten.
Coop supermarkten zijn bewust beter! De smakelijkste kaas... De echte Nederlandse kaasmeesters wonen in de provincie NoordHolland. Hier wordt al kaas geproduceerd sinds de 15e eeuw. Sterker nog: echte Noord-Hollandse kaas wordt nog altijd volgens dezelfde traditie gemaakt! De karakteristieke smaak dankt de kaas aan het zeeklimaat. De weiden waar de bontzwarte koeien grazen, waren namelijk ooit grote stukken binnenzee. Daarnaast heeft de zeewind vrij spel. Geen wonder dat Noord-Hollandse kaas altijd een licht zilte smaak heeft. Dat zeeklimaat zorgt er ook voor dat Noord-Hollandse kaas nauwelijks gepekeld hoeft te worden. En dat maakt de kaas een stuk minder zout. Echte Noord-Hollandse kaas is dus niet alleen lekker, het is nog gezond ook! Romig jong Jong belegen heerlijk zacht van smaak. Lekker vol van smaak. Lekker bij het ontbijt!. Zeer geschikt voor de lunch.
Belegen Iets pikante smaak. Het ideale broodbeleg.
Extra belegen Een tikje pittig, maar romige smaak. Lekker om mee te gratineren.
Oud belegen Pikante en romige smaak. een blokje stilt de hartige trek.
Oud Volle, stevige smaak. De trots van de Hollandse kaasplank.
Overjarig Classique Een krachtige brokkelkaas. Heerlijk bij een glaasje wijn of port.
Het lekkerste brood van Nederland!
4 ( ( 2 2 ( 5 : 6 7 : 7 ,*; ( *<3( 0 9 , 79 0 1 A ,5 . ( : 5 , 3 5 ( ( 9 >>>-0 34 5 3 4<44@
MORGEN IN DE BIOSCOOP ga nu naar www.film1.nl/mummy en maak kans op o.a. een rugtas, een t-shirt, een vlieger of een echt leren mummy jack!
© 2008 UNIVERSAL STUDIOS
WWW.FILM1.NL/MUMMY