Minister valt voor thin clients

&REELANCE PROFESSIONAL WWWJENRICKNL

SPECIALISTINSPECIALISTEN 6

f e b r u a r i

2 0 0 8

•

n u m m e r

2

•

j a a r g a n g

2

•

w w w . i t - e x e c u t i v e . n l

FOTO: COR MOOIJ

Minister valt voor thin clients

IN HET NIEUWS IS IP-ADRES PERSOONLĲK? Europese topambtenaren buigen zich over de juridische status van het ip-adres. De wetgeving van de meeste EU-landen bestempelt een ip-adres als privé. In dat geval zouden zoekmachines als Google de privacy schenden. p. 5

MANAGEMENT DE AMBITIES VAN UNIT 4 Interview met Chris Ouwinga, directeur van het Nederlandse beurspareltje Unit 4 Agresso. De Nederlandse leverancier van bedrĳfssoftware kocht vorige week het Britse Coda. p. 12

TECHNOLOGIE FLEXIBEL IS BETER Veel it-projecten komen niet uit de verf of mislukken. Deskundigen noemen vele oorzaken, maar een basisfout is dat nieuwe systemen niet vanaf de start zĳn ontworpen om te worden aangepast. p. 24

De Nederlandse overheid gaat het gebruik van zuinige IT actief stimuleren, maar verplichte regelgeving komt er niet. Dat meldde minister Jacqueline Cramer van VROM op een persconferentie waar het Sun Ray thin-cliëntsysteem van de Haagse basisschool Prinsenhaghe het Hier-klimaatlogo opgespeld kreeg.

H

IER is een klimaatinitiatief van ruim veertig maatschappelijke organisaties. De thin-clientsystemen van Sun kregen dit logo omdat ze vier watt aan stroom gebruiken tegen tweehonderd watt voor een normale desktop-pc.

Cramer verwacht dat steeds meer organisaties voor dergelijke energiezuinige systemen zullen kiezen, omdat het economisch interessant is en omdat bedrijven en burgers zo zelf een steentje bij kunnen dragen aan de reductie van de

CO2-uitstoot. “Ik denk dat we met campagnes als HIER heel veel voor elkaar kunnen krijgen.” Daarnaast krijgen milieuvriendelijke producten een duwtje in de rug omdat de rijksoverheid vanaf 2010 duurzaam moet inkopen. p. 8

UITNODIGING

UW ICT-PROJECT GEGARANDEERD OP TIJD EN BINNEN BUDGET OPGELEVERD! Schrijf u op tijd in voor één van onze TimeValue workshops! Zie pagina: 26

MENS & WERK WEINIG OVERHEAD BĲ IT IT-organisaties zĳn efficïent georganiseerd. De Nederlandse it-sector heeft de laagste overhead van achttien sectoren. Nog geen 12 procent van de medewerkers houdt zich bezig met staff uncties. p. 34

REDACTIONEEL

NIEUWS

$$!" !'&&%') %''()'* &&")%$'*'")%'#(

%'",$ '-( % +'(

Conservatief Onderzoeksbureaus zĳn meestal rasoptimisten. Het gaat altĳd goed en als het wel slecht gaat zĳn er op zĳn minst tal van lichtpuntjes. De laatste tĳd heeft de it-sector in Nederland flink de wind mee. Daarom was ik extra verbaasd toen IDC-analist Peter Vermeulen vorige week op de IDC Directions 2008 conferentie zĳn gehoor trakteerde op een klaagzang over IT. Een organisatie die nu budget vrĳmaakt voor bĳvoorbeeld een vernieuwing van de bedrĳfsprocessen met IT zou op termĳn bedrogen uitkomen. Ook al zĳn de ambities van de cio die deze investering mag doen nog zo hoog, het lĳnmanagement en de werkvloer zien het nieuwe systeem al snel als een vervanging van het oude systeem met opnieuw zĳn gebreken. Zo verwordt een investering die het bedrĳf in opzet een andere richting op moest sturen in de praktĳk tot een commodity dat niet meer dan eenvoudige behoeften kan lenigen. IT is en blĳft een kostenpost en niet het fundament voor innovatie. Dat is hetzelfde IDC dat in het verleden wel eens de cheerleader van de it-industrie werd genoemd. Nu zegt Vermeulen dat bedrĳven door de bank genomen cynisch zĳn over de business value van IT. Neem een vernieuwing als service oriented architectures (soa). Leveranciers dragen aan dat deze nieuwe aanpak bedrĳven flexibeler maakt omdat softwarecomponenten gemakkelĳk toe te voegen of aan te passen zĳn. Maar afnemers zĳn alleen geïnteresseerd in lagere kosten; hergebruik van software spaart geld uit. Business process outsourcing idem dito. Leveranciers wĳzen erop dat een bpo-specialist de salarisadministratie bĳvoorbeeld perfect kan uitvoeren. De afnemer kĳkt alleen naar het bonnetje, dat lager uitkomt dan de kosten die hĳ zelf zou maken. En zo liep de IDC-analist het hele rĳtje van it-producten en diensten af die op dit moment goed in de belangstelling staan. IT-afnemers zĳn uitermate conservatief en alleen uit op kostenbesparing wat voor innovatie de IT ons ook brengt. Deze ontnuchterende boodschap moet hard aangekomen zĳn bĳ zĳn toehoorders van voornamelĳk marketingdirecteuren van grote it-bedrĳven die in de zaal zaten. Sytse van der Schaaf Adjunct-hoofdredacteur IT Executive

%'"%#$" %" ' ""#$"%& !!$ "%"$ "#( ""#$"#" !# " '"(# &"# !#

INHOUD

4-11 5 7 9 11

Nieuwsoverzicht Weekmakers Trends en feiten Wannahave Column Dominique Deckmyn

MANAGEMENT 12

Interview met Chris Ouwinga (Unit4 Agresso) Column Charles Groenhuijsen Welkom aan de top Focus procesmanagement verschuift weer naar IT Management Kort Column George Ataya

15 18 21 22 23

TECHNOLOGIE 24 26 27 28

‘IT-projecten bestaan niet’ Technologie Kort Column Ron Tolido Microsoft doet aanval op telecomsector Deal Succesvol it-ecosysteem is vooral flexibel Column IT & Recht Peter van Schelven

30 30 31

FORUM 33 33

Lezersreacties Agenda

MENS&WERK 34 35 36 37

Nieuws arbeidsmarkt Banencaroussel Portret van een it-manager Column René Diekstra

ESCAPE 38 38

Nerdville Colofon

ADVERTEERDERSINDEX 08 01, 26 40 10 32 01 20 39 02

Bariton Caesar Groep Dell Triple P / Hewlett Packard IMF/ IT Executive Opleidingen Jenrick Media Plaza Mio Technology Oracle

BIJSLUITERS: Disk@d Heliview

# % " "

"$"

nr 1 • 23 januari 2008

3

IN HET NIEUWS

WEEKMAKERS

‘IT-budgetten omhoog’

SOFTWARE MIKPUNT DURFKAPITALISTEN Volgens het MoneyTree Report was in de VS ook afgelopen jaar de software-industrie de belangrĳkste categorie voor de durfkapitalisten. Ze investeerden in de VS in totaal rond de 29,4 miljard dollar, waarvan 5,3 miljard naar software ging. In 2006 werd 5,1 miljard in software geïnvesteerd. Ook andere it-sectoren zagen stĳgingen in investeringen, zoals computers en randapparatuur (van 497 miljoen dollar in 2006 naar 580 miljoen in 2007), it-diensten (van 1,1 miljard naar 1,3 miljard) en netwerken (van 1,1 miljard naar 1,25 miljard).

Gartner heeft onderzoek gedaan onder bĳna 1.500 bedrĳven. Conclusie: de it-budgetten gaan omhoog.

D

e it-budgetten gaan met gemiddeld 3,3 procent omhoog, zo blijkt uit de onderzoeksresultaten. Maar het loont om de kernactiviteiten in het oog te houden. De budgetten daarvoor stijgen namelijk 4,9 procent, terwijl de it-budgetten van bedrijven die zich richten op efficiëntieverbetering maar met 1,7 procent stijgen. Volgens Gartner toont het onderzoek aan dat zich een verschuiving in de prioriteiten binnen de it-wereld heeft voltrokken. De top-3 van prioriteiten van 2008 ziet er alsvolgt uit: het verbeteren van business processen, het aantrekken en behouden van nieuwe klanten, en het ontwikkelen van nieuwe producten en diensten. De

NOKIA KOOPT TROLLTECH Nokia heeft voor 105 miljoen euro het Noorse bedrĳf Trolltech overgenomen. Nokia hoopt met de producten van Trolltech haar eigen software-omgeving te versterken. Trolltech maakt ‘Qtopia’, een ontwikkelomgeving voor open source user interfaces van mobiele apparaten, en Qt, een ontwikkel‘framework’, dat geschikt is voor meerdere mobiele platforms.

INNOVATIEPLATFORMS ICTRegie stimuleert, initieert en faciliteert ‘ICT-Innovatieplatforms’, samenwerkingsvormen waarin onderzoekers, ondernemers en gebruikers gezamenlĳk strategische innovatie- en onderzoeksagenda’s ontwikkelen. Voor diverse thema’s zĳn al platforms in wording of van start gegaan, zoals Creatieve Industrie, Duurzame ICT en ICT Security. www.ictregie.nl

verschuiving zit hem in die derde prioriteit; die stond nog op nummer 10 in 2007. Uit de top-3 is het omlaag brengen van kosten gevallen (nu op 5 terug te vinden). De situatie nu verschilt met de hoogtijdagen van de jaren negentig, toen budgetverhogingen van meer dan 15 procent gewoon waren, omdat het volgens Gartner toen ging om internetexperimenten, terwijl het nu veel meer gaat om specifieke vragen vanuit de business. “Wij zien dat strategieën nu goed verankerd zijn in operationele veranderingen, en er geen modegrillen achterna worden gezeten,” aldus een woordvoerder van Gartner. En dus zijn het ook niet de it-managers die verantwoordelijk zijn voor de budgetgroei, maar de directieleden (C-suite executives), die nu eindelijk IT als een zakelijk inzetbaar middel gaan zien, aldus Gartner. Het bureau gelooft niet dat een eventuele recessie ervoor zal zorgen dat de it-budgetten drastisch omlaag zullen worden bijgesteld. Wanneer het it-budget met tien procent wordt gekort, dan heeft dat voor het gehele bedrijf nauwelijks een kostenbesparend effect; je kunt beter kosten proberen te besparen door in betere IT te investeren.

•

ICT~Milieu heeft de 100 miljoenste kilo afgedankte it-apparatuur ingezameld. Om deze mijlpaal te markeren, is minister Jacqueline Cramer van Vrom vorige week een glazen tulp aangeboden die van vermalen printplaten is gemaakt. Door de inzameling van ICT~Milieu wordt 97 procent van de gebruikte it-apparaten hergebruikt.

SAP heeft genoeg aandelen van Business Objects in handen om controle te kunnen uitoefenen over het bedrĳf. Business Objects

4

D

it onderwerp nam veel tijd in beslag tijdens een hoorzitting in het Europese Parlement die draaide om de voorgenomen overname van DoubleClick door Google. Naar die overname, die in de VS al is goedgekeurd, loopt in Europa nog een onderzoek. De meeste landen van de EU hebben wetgeving die zegt dat een ip-adres privé is, zodra een persoon kan worden geïdentificeerd aan de hand van het adres. Maar een strikte wetgeving hieromtrent is lastig te maken, omdat sommige internetproviders werken met dynamische ip-adressen en mensen ook vanuit internet-café’s gebruik maken van het internet. De kwestie van de ip-adressen is van belang als onderdeel van de analyse in welke mate zoekmachines voldoen aan de Europese wetgeving op het gebied van databescherming. Zoekmachines, waaronder Google, staan op het standpunt dat een ip-adres alleen maar een computer identificeert, en niet degene die er achter zit. Ip-adressen behandelen als persoonlijke informatie zou weerslag hebben op hoe zoekmachines persoonlijke gegevens opslaan en gebruiken.

•

Nieuw bureau ‘Heemskerk’

Per 1 januari is er voor adviseurs een nieuwe gedragscode van kracht. Deze moet opdrachtgevers beter zicht geven op de prestaties van de adviseurs.

D

D

e nieuwe gedragscode is een afspraak tussen de Raad van Organisatieadviesbureaus (ROA) en de Orde van organisatiedeskundigen en -adviseurs (Ooa), en speelt in op de trend waarbij de opdrachtgever steeds vaker om een ad-

wil als divisie van SAP niet alleen uitstekend integreren met diens software, maar wil ook een betere bi-oplossing bieden dan bĳvoorbeeld Oracle kan. SAP kondigde negen softwarepakketten aan die producten van Business Objects en SAP combineren.

Europese topambtenaren buigen zich momenteel over een grĳs gebied van internetwetgeving; de juridische status van een ip-adres.

Er komt een nieuw programmabureau ‘Nederland Open in Verbinding’, dat het actieplan met dezelfde naam (maar beter bekend is onder de naam ‘actieplan Heemskerk’) moet uitvoeren.

Gedragscode adviseurs vernieuwd

OVERNAME BUSINESS OBJECTS VERZEKERD

Status van ip-adres

nr 2 • 6 februari 2008

vies met een meetbaar effect vraagt. Klanten maken de hoogte van de vergoedingen afhankelijk van de geleverde prestaties, waardoor een deel van het risico bij de externe adviseur komt te liggen. Dat vraagt om een ander soort ma-

nagement, vaak projectmanagement. Ook het tuchtrecht is aangepast. Het proces om te komen tot een uitspraak van de tuchtcommissie, wordt versneld. Bij de ROA en de Ooa zijn bijna zesduizend adviseurs aangesloten.

•

e Noiv krijgt een vliegende start; de medewerkers van Ososs komen bij Noiv in dienst. Dat komt toevallig goed uit, omdat Ososs per 31 december is opgeheven. Onduidelijk is nog welke taken Noiv moet gaan uitvoeren. Het actieplan van

staatssecretaris Heemskerk moet het gebruik van open standaarden en open source ‘software bij de overheid stimuleren. Overheden zullen zich moeten verantwoorden wanneer ze geen open standaarden ondersteunen en ‘bij gelijke geschiktheid’ moeten overheden voor open source software kiezen. Uiterlijk in januari 2009 moet voor documenten het odf (open document format) worden ondersteund door alle ministeries en ‘medeoverheden’.

WORDT HET NOG WAT MET DE THIN CLIENT? … als het aan minister Cramer ligt wel. Het moet zo rond 1996 zĳn geweest dat ik op het hoofdkantoor van Oracle één van de eerste netwerkcomputers in mĳn hand had. Tien jaar later kunnen we vaststellen dat er in de it-sector zelden zo’n onsuccesvol product op de markt is gebracht dat zoveel invloed heeft gehad. In het afgelopen decennium bleven de zogeheten thin clients een marginaal verschĳnsel, maar werd het paradigma van internettoepassingen wel leidend. Het client/server-tĳdperk is nagenoeg voorbĳ; praktische alle software-innovatie concentreert zich op onlinetoepassingen. Maar wordt het nog wat met die thin clients zelf? Afnemers kunnen kiezen tussen onderhoudsloze, uitstekend te beveiligen maar functioneel beperkte netwerkterminals en breed inzetbare, maar onderhoudsintensieve en dure Windows-bureaucomputers. Desktopalternatieven zĳn aan een - zeer voorzichtige - opmars bezig. Wat de thin client helpt is dat er inmiddels een redelĳk volwassen softwareaanbod beschikbaar is inclusief de bĳbehorende bandbreedte om netwerkcomputers breed inzetbaar te maken. Daarbĳ is er nu keuze uit een brede waaier aan pcalternatieven, van Citrix-terminals tot blade-pc’s. HP kondigde deze week zelfs een draagbare thin client aan met alleen flashgeheugen. Hoewel ‘thin’? Dit kastje weegt maar liefst 2,4 kilo! Sinds ‘Al Gore’ komt er nog een extra argument bĳ. De terminals verbruiken veel minder energie dan bureaucomputers. Zie milieuminister Cramer op onze cover eens verlekkerd kĳken naar die Sun Ray stations. Je ziet het aan haar ogen: ze zou het liefst alle bureaus van haar ministerie er direct vol mee zetten. MAG EEN MONOPOLIST ZELF ZĲN PRĲZEN VASTSTELLEN? … wel als hĳ Microsoft heet. Soms zou je wensen dat er een wereld Opta was met good old Jens Arnbak als voorzitter. Want is het niet vreemd dat TPG zĳn postzegels niet duurder mag maken, terwĳl monopolist Microsoft voor Windows mag vragen wat hĳ wil? Microsoft verdient buitensporig veel aan Windows. Dat weten we officieel sinds begin 2006. Als blĳk van verantwoord en transparant ondernemen splitst Microsoft sindsdien de kwartaalresultaten op in elk van zĳn (toen) zeven bedrĳfsonderdelen. Daarvoor hulde. Wat bleek? Vier van de zeven onderdelen maakten verlies, terwĳl de Windows-desktoptak een winst van 2,48 miljard op een omzet van 2,89 miljard dollar maakte, een adembenemende winstmarge van 86 procent. De prestaties van de andere bedrĳfsonderdelen is sindsdien verbeterd, maar het laatste kwartaal bedroeg de winst van de ‘client-divisie’ nog altĳd 77 procent (3.358 dollar winst op een omzet van 4.335 dollar). De grafiek van de omzet- en winsttoename laat sinds 1985 een akelig constante hockeystick-figuur zien. Daaruit kun je de conclusie trekken dat Microsoft een zeer gezond bedrĳf is, maar ook dat er onvoldoende concurrenten zĳn. Alleen al om die reden is het goed dat de publieke sector zich sterk maakt voor open source alternatieven. Je moet toch op zĳn minst kunnen dreigen dat je naar een andere leverancier overstapt.

• nr 2 • 6 februari 2008

5

in HeT nieuWS

TRenDS en FeiTen

‘explosieve groei webwinkels’

LENOVO IN SERVERS Lenovo gaat haar productenaanbod uitbreiden met servers van IBM. Hiervoor neemt Lenovo een licentie op de x86 server-technologie van IBM. Deze servers gaat Lenovo met een enkele en een dubbele processor zelf maken en onder eigen merknaam wereldwijd verkopen. Dit gaat nog binnen het jaar gebeuren. Lenovo verkocht tot dusverre buiten China nog geen servers. Voor IBM is Lenovo een aanvulling op IBM’s bestaande distributiekanaal, richting mkb.

6

Goede resultaten microsoft Zowel de kwartaalcijfers van microsoft zien er goed uit, als de orderportefeuille. Verantwoorde lijk zijn de traditionele melkkoeien van het be drijf: Windows en office.

M

icrosoft boekt over het laatste kwartaal van 2007 een winst die 79 procent hoger ligt dan een jaar geleden, toen de resultaten werden gedrukt door tegenvallende verkopen van Vista en Office. De kwartaalomzet nam met 30 procent toe dankzij goede verkopen van Windows en de Xbox360-spelcomputer. De winst over het laatste kwartaal van 2007 bedroeg 4,71 miljard dollar (en dat was vorig jaar 2,63 miljard). De omzet steeg van 12,54 miljard dollar in 2006 naar 16,37 milnr 2 • 6 februari 2008

HewlettPackard

Sociale sites tijdrovend een Brits onderzoek naar gebruik van de socialenetwerk websites wijst uit dat medewerkers daar veel tijd in steken. Heel veel tijd.

•

nieuw model Salesforce alesforce.com heeft een nieuw zakelijk model geïntroduceerd, waarbij klanten per keer dat ze gebruik maken van een dienst kunnen betalen, bijvoorbeeld 99 dollarcent per login. Het nieuwe abonnementsmodel is bedoeld voor klanten die maar sporadisch gebruikmaken van het systeem, en

Toshiba

Lenovo

Bron: Gartner

Andere

iDEAL transacties 18

1.800 1.600

16

1.400

14

1.200

12

1.000

10

Maand

Voortschrijdend cum. (12 mnd)

0 nov

okt

2

0

sep

200

aug

4

jul

6

400

jun

8

600

mei

800

Cumulatief (x miljoen)

H

et onderzoek, uitgevoerd onder 776 kantoormedewerkers, laat zien dat deze werknemers gemiddeld dertig minuten per dag op een sociale-netwerksite als Facebook, MySpace of Bebo rondhangen. Dat is tien uur per maand, ofwel drie weken per jaar. De kosten die daarmee in het Verenigd Koninkrijk gepaard gaan aan verloren productiviteit, worden door de onderzoekers geschat op jaarlijks 6,5 miljard pond (ongeveer 8,7 miljard euro), en dat is nog exclusief de kosten van het netwerkverkeer/bandbreedte. Twee van de ondervraagden zeiden meer dan drie uur per dag de websites te bezoeken. Het onderzoek werd uitgevoerd door Global Secure Systems (GSS) en Infosecurity Europe. Volgens recent onderzoek van Computerweekly.com is 63 procent van de bedrijven van plan om de toegang tot deze websites in de gaten te gaan houden of te beperken. Zo’n 17 procent is van plan om binnen zes maanden de toegang tot deze websites compleet onmogelijk te maken.

S

Acer

IDEAL POPULAIRDER DAN CREDITCARD Nederlandse Consumenten rekenen hun aankopen steeds vaker af met iDEAL, een systeem waarmee betalingen rechtstreeks via bancaire websites afgehandeld worden. In 2007 werden er met deze betaalmethode bijna 15 miljoen transacties gedaan, tegen 4,4 miljoen in 2006. Dat meldde betaalmiddelenexploitant Currence vorige week. Volgens Currence is iDEAL nu het meest gebruikte online betaalmiddel in Nederland doordat het in vergelijking met creditcards wel een grote vlucht heeft genomen.

•

jard. Ook de orderportefeuille van Microsoft ziet er gezond uit; in de boekhouding is die post 500 miljoen dollar groter dan voorzien. “Ons vermogen om it-budgetten naar ons toe te trekken ziet er goed uit,” aldus Colleen Healy, Microsofts general manager investor relations, in een telefonisch interview met CNet. Microsoft profiteert ook van de inspanningen om piraterij terug te dringen, aldus Healy. In het afgelopen kwartaal was rond de 3 procent van de gestegen verkopen van Windows hieraan te danken. Daarnaast verkoopt Microsoft steeds vaker de wat duurdere versies van Windows Vista; de ‘Premium’ edities waren goed voor drie van de vier verkochte versies van Vista.

Dell Inc.

apr

•

PC-verkoop 2007 (wereldwijd)

mrt

Thuiswinkel.org raamt de totale jaaromzet aan internetbestellingen in 2007 op 3,8 miljard euro, een stijging van meer dan 35 procent ten opzichte van 2006. Voor 2008 rekent de organisatie op een verdere doorgroei naar 4,5 tot 5 miljard euro. Thuiswinkel.org wil een verplichte jaarlijkse fi nanciële check van al zijn leden invoeren. Nu is er alleen een eenmalige check voor nieuwe leden. Bij de verplichte jaarlijkse controle gaat de organisatie vooral kijken naar het saldo van vooruitbetalingen aan een webwinkel in relatie tot nog niet geleverde producten of diensten. Thuiswinkel.org bereidt ook de oprichting voor van een garantiefonds dat in 2010 of 2011 operationeel moet zijn.

feb

ongen noemde dit aantal tijdens de Webwinkel Vakdagen op 16 en 17 januari in de Jaarbeurs in Utrecht. Als zijn schatting correct is, dan betekent dit dat het aantal webwinkels in een jaar tijd bijna verdrievoudigd is, want in 2006 stonden er nog ruim zevenduizend webwinkels geregistreerd bij de Kamers van Koophandel en het jaar daarvoor vijfduizend. Niet alleen het aantal webwinkels neemt snel toe, ook het aantal kopers, zij het iets minder overrompelend. In de eerste helft van 2007 hebben 6,2 miljoen Nederlanders één of meerdere aankopen gedaan via het web, aldus Thuiswinkel.org, waarvan 800.000 (13 procent) voor het eerst. Naar verwachting zullen er in de tweede helft van het afgelopen jaar 700.000 ‘first time shoppers’ zijn geweest, wat hun aantal op 1,5 miljoen brengt voor het hele jaar.

jan 2007

GARTNER: EINDE HD DVD Gartner versnelt de ondergang van HD DVD door diezelfde ondergang te voorspellen. Gartner denkt dat 2008 het laatste jaar voor HD DVD wordt, en dat Blu-ray dan als opvolger van de huidige dvd heeft gewonnen. Volgens Gartner is het aantal beschikbare films op de verschillende media bepalend. De prijsverlaging van Toshiba van de HD DVD-apparatuur is volgens Gartner slechts een stuiptrekking.

J

dec

NETWERKTEST SCHOLEN Om de beveiliging van computers en netwerken op scholen te testen, liet Stichting Kennisnet in 2007 een ‘ethische hack’ op vier basisscholen en tien scholen voor voortgezet onderwijs uitvoeren. Uit de resultaten blijkt dat op bijna iedere school iets aan te merken is. Bij vijf scholen bleek dat misbruik mogelijk kon leiden tot ongeautoriseerde toegang, zowel van binnenuit als van buitenaf.

Volgens Wijnand Jongen, directeur van branchevereniging Thuiswinkel.org is het aantal nederland se webwinkels in 2007 explosief toegenomen tot – naar schatting – ruim twintigduizend.

Aantal stuks (x 1.000)

In de hoop dat er meer milieuvriendelijke technieken worden ontwikkeld heeft een groep van bedrijven afgesproken onderling patenten op dit gebied te zullen uitwisselen. Tot dusverre hebben IBM, Nokia, Sony en Pitney-Bowes patenten weggegeven aan de Ecopatent Commons, een organisatie die is opgezet voor het uitwisselen van patenten die milieutechnische voordelen boeken. Ieder bedrijf dat een dergelijk patent wil weggeven, kan zich bij die groep aansluiten.

HP REGEERT, DELL STABILISEERT In 2006 stonden Dell en HP nagenoeg gelijk, met elk zo’n 16 procent van de wereldwijde pc-markt. Voor 2007 is het plaatje heel anders. Dell sukkelde het hele jaar. In het vierde kwartaal begon het marktaandeel weer lichtjes te stijgen, maar niet zo snel als dat van HP. Ook Acer maakt een forse sprong, al speelt de overname van Gateway daar een rol in.

Maand (x 1.000)

MILIEUPATENTEN UITWISSELEN

Bron: Currence

CHIPFABRICAGE VALT TERUG Investeringen in chipfabrieken zullen in 2008 met ruim 13 procent terugvallen, voorspelt Gartner. Dat heeft te maken met de huidige overproductie van geheugenchips, maar ook met de vrees voor een Amerikaanse recessie. Tegen het einde van het jaar zou de correctie achter de rug zijn en zouden de investeringen weer toenemen.

waarvoor een normaal abonnement niet loont. Salesforce geeft het voorbeeld van medewerkers personeelszaken, die vakantieverzoeken afhandelen, of nieuw personeel aannemen. Voor ontwikkelaars heeft Salesforce een soortgelijk model, waarbij ze kunnen ontwikkelen voor 99 cent per login.

•

Bron: Gartner


7

IN HET NIEUWS CRM BĲ HOST

BEHEER VIRTUELE MACHINES Met Dynamics Live CRM heeft Fortisphere heeft hethaarzelf nieuwegehosproduct Microsoft een door Virtual Essentials geïntroduceerd te versie van het CRM-pakket voor het beheren van virtuele machiDynamics aangekondigd. Dynamics nes CRMgedurende kan nu op hun driecomplete manierenlevensworloop. Het product uitinstallatwee den gebruikt; als bestaat een eigen onderdelen; één server, waarmee tie op een eigen alsvirtuele softmachines viaeen eenMicrosoft-partner grafische interface ware die bĳ in de gaten kunnen gehouwordt gehost, en nuworden dus ook als den en één veranderingen software diewaarmee door Microsoft zelf kunnen worden doorgevoerd. Een wordt gehost. van de sterke kanten van het product is de mogelĳVIA kheid om er virtuele maNETWERK STROOM chines heeldat verschillende hyperHet lĳktop erop een standaard visors mee te beheren; die van voor een netwerk dat loopt via de VMware, Xen en Hyper-V. dichteraanwezige stroomdraden, bĳ is gekomen. Twee concurrerende MACBOOK AIRde handen ineenpartĳ en hebben Apple heeft de MacBook geslagen enmet maakten bekendAir dateen notebook uiterst bescheiden hun beidermet technieken en produc-afmetingen aangekondigd. De maar ten in de toekomst onderling kun- 3 cm MacBook Air een nendikke samenwerken. De bezit HomePlug 13,3-inch Powerlinescherm, Allianceisenenergiezuinig Matsushita en reageert onmiddellĳ k na hetgaan aanElectric Industrial (Panasonic) zetten; ‘instant on’. Criticivoor hekelen zelfs een voorstel maken het de afwezigheid van een de Ieee standaardisatie-comité, Ethernetverbinding (alleen wifi), P1901 Work Group for Broadband een en een verwisselbare overdvd-drive Powerline. accu (op is dus echt op).

WANNAHAVE

Groene in stroomversnelling KantoorITwerkt online

O

Groene IT komt hoger opoverheden de agendaen te staan bĳ de overheid en bedrĳven. De Europese Commism zaken metsteeds verschillende sie neemt het voortouw met onlangstegepresenteerde strengere regels rond CO2-emissierechten, overheidsorganisaties viadeinternet maar ookregelen, de Nederlandse overheid gaat groene kunnen ontIT actief het stimuleren. wikkelt ministe-Maatschappelĳke organisaties in de milieulobby HIER proberen rie vanverenigd Binnenlandse ondertussen overheid Zaken voor alle bur- en bedrĳven te bewegen milieubewuste IT te kiezen. gers een persoonlijke internetpagina, MijnOverheid.nl. Hiermee moet de burwordtkunnen voor iedereen fors ger troomgebruik vanaf 2009 zaken doen met de duurder. De nieuwe regels CO2-emisoverheid; vragen moeten snel voor worden beantsierechten die de zijn komende jareneninteEuropa woord, gegevens in te zien beheren. gaan gelden, zullen de prijzen vaninenergie onAanvragen voor diensten kunnen gang worden herroepelijk opdrijven voor zowel consumengezet bij verschillende instellingen. Zo moet het tendealstoekomst bedrijven. Dit heeft grote gevol- te in mogelijk zijndirect belastingaangifte gen voor de ict-sector, waarvan sinds of eeneen uitdoen en een bouw- of kapvergunning Gartner-studie uit 2007 bekend is dat kering aan te vragen. Het inloggen op de de CO2interemissie door stroomgebruik bijna even groot is netpagina vindt plaats met de persoonsgebonden als die van het vliegverkeer. DigiD-code. Andere mensen kunnen de eigen geDe Nederlandse overheid zal deBinnenlandse plannen van Zade gevens niet bekijken. Volgens Europese Commissie overnemen. Eigen natioken gaat de persoonlijke internetpagina ervoor nale regelgeving om bijvoorbeeld het zorgen dat de dienstverlening voor degebruik burger van groene IT te verplichten komt er vooralswordt verbeterd. Andere mogelijkheden voor connog niet, maar minister Jacqueline Cramer tact met de overheid - zoals bijvoorbeeld devan loVrom kondigde week tijdensineen persketten, telefoonvorige en post - blijven de toekomst conferentie aan wel actief het gebruik van zuiaanwezig. nige IT actief te gaan stimuleren. >>

S

•

Sible Schöne, programmadirecteur van Klimaatbureau Hier Nederland, stelt dat Nederlandse organisaties het energieverbruik door IT sterk onderschatten. Hij roept bedrijven op om meer werk te maken van energiebesparing in de IT.

Cramer: “Als stimulering vanuit de nationale overheid niet lukt, kunnen we altijd nog kijken of we hier andere maatregelen gaan nemen. Maar omdat het economisch interessant is, en omdat het een mogelijkheid is voor de burger om een steentje bij te dragen, denk ik dat we met campagnes als Hier al heel veel voor elkaar kunnen krijgen.” “Wat we als overheid wel gaan doen in het kader van duurzaam inkopen in de markt, is die producten kiezen die het meest duurzaam zijn. In 2010 moet alles bij de rijksoverheid duurzaam ingekocht worden, en in dat kader komen milieuvriendelijke producten er goed uit. Dat brengt al zoveel in beweging dat extra wetgeving niet direct nodig is.” De minister deed deze uitspraken tijdens de toekenning van het Hier-klimaatlogo aan de Sun Ray-’thin client’. Hier, een klimaatinitiatief van veertig maatschappelijke organisaties, kende Sun dit logo toe omdat de machine vier watt aan stroom gebruikt tegen tweehonderd watt bij een normale desktop-computer. De bijeenkomst werd gehouden in de basisschool Prinsenhaghe in Den Haag, een van de eerste gebruikers van de Sun Ray-computer. Tijdens de bijeenkomst kondigde de Algemene Vereniging van Schoolleiders (AVS) aan om zijn zevenduizend leden te adviseren ook Sun Ray-technologie aan te schaffen. Volgens de AVS zou dat leiden tot een jaarlijkse CO2-reductie van 140 kg CO2 per werkplek en 14.000 ton in totaal.

•

GREENING THE ENTERPRISE 2.0

De redactie van IT Executive organiseert op woensdag 25 juni voor de tweede keer een conferentie over energiebesparing in de IT. Tijdens deze bijeenkomst laten organisaties die hun IT duurzaam hebben gemaakt zien dat eigenbelang heel goed te combineren is met een relevante bijdrage aan een schonere wereld. Daarnaast komt ook aan bod hoe afnemers hun IT zuiniger hebben gekregen. Binnenkort verschijnt in IT Executive meer informatie over het programma en de inschrijving voor dit evenement. Meer informatie over Greening the enterprise 1.0 vindt u op www.it-executive.nl

E-mail is geschrift Wat is de bewĳskracht van een e-mail? Iedereen heeft daar uit de losse pols wel wat ideeën over, maar hoe is de feitelĳke juridische praktĳk? Mr. Tabitha van Assem deed daar onderzoek naar en vatte de resultaten samen in haar boek ‘E-mail bewĳzen en bewaren’.

V

an Assem behandelt daarin de plaats van e-mail in het Nederlandse en Europese bewijsrecht. De kern van haar betoog is dat e-mail moet worden opgevat als een geschrift. In die zin zijn er overal raakvlakken met de bestaande wetgeving. Het woord e-mail zal je in de meeste

Kameleon-telefoon Toen Nokia een jaar of tien geleden gekleurde frontjes introduceerde, vlogen ze als warme broodjes over de toonbank. Die tĳd is voorbĳ. Met frontjes kun je niet meer aankomen. Nokia heeft daarom wat nieuws bedacht om de mobiel een personal touch te geven: lichteffecten. Ze komen uit twee nieuwe diepzwarte modellen, de Prism 7900 en 7500. Als je er van houdt, zĳn ze echt heel gaaf. De vormgeving wĳkt zeer af van het gewone beeld van een mobiele telefoon. Nokia noemt het design zelf ‘geanodiseerde patronen in diamantslĳpvorm’. Toe maar. Achterop zit wat aluminium. Sommigen zullen de Prism zwaar noemen maar het stevige toestel ligt wel lekker in de hand. Het toetsenbord en beeldscherm kunnen samen of los van elkaar allerlei lichteffecten geven. Je kunt ze instellen naar gelang je stemming, kleding of gelegenheid. Voel je je cool? Misschien is blauw met wit iets voor je. Ga je stappen? Dan werkt paars. Romantisch? Yep, rood. In een zakelĳke omgeving? Toch maar grĳs of bruin. Ook het scherm met 16 miljoen kleuren is in te stellen op helderheid en special effects. Dat kan ook voor inkomende oproepen of andere functies. Allerlei combinaties zĳn mogelĳk. Ook als het toestel niet in gebruik of standby is, werken de kleuren. Er zitten standaard 49 kleuren in de telefoon en een hele reeks effecten, thema’s, achtergronden, wallpapers en geluiden. Maar er is meer: je kunt talloze aanvullingen downloaden via een mobiele site. Ook kunnen foto’s van de 2 megapixel camera hiervoor worden gebruikt, al is de resolutie niet best. De 7900 is een duur maar leuk hebbeding. Van één ding ben je de eerste tĳd verzekerd: aandacht. Het toestel is zowel vanwege zĳn vorm als de bizarre lichteffecten een echte eyecatcher. En natuurlĳk: je kunt er ook mee bellen. Het toestel is voorzien van een hele trits toepassingen en natuurlĳk het supermakkelĳke menu van Nokia. Poeh, dat wordt twĳfelen. info: www.nokia.nl

wetboeken niet tegenkomen. Met het begrip geschrift is dat natuurlijk anders gesteld. Het boek staat eveneens stil bij de juridische aspecten van het bewaren en archiveren van email en bij de risico’s, die het gebruik ervan met zich meebrengt. Dit wordt geïllustreerd aan de hand van het voorbeeld van Enron en dat van de interne mail van Microsoft over SUN (“Screw Sun, cross-platform will never work. Let’s move on and steal the Java Language.”), die aanleiding vormde voor een rechtzaak met als inzet een eis tot schadevergoeding van 1,6 miljard dollar.

Nokia 7900 Prism: GSM quadband, GPRS/EDGE/UMTS, Bluetooth, USB, webbrowser, 1 GB geheugen, PC-synchronisatie, e-mail, stereomuziekspeler voor MP3-, AAC- en eAAC+muziekbestanden, FM-radio, polyfone video- en beltonen, OLED-scherm met 16 miljoen kleuren, 2 MP camera, series 40 platform, 5-richtings Navigatietoets, 11,2 x 4,5 x 1,1 cm, 101 gram, in doos: lader, hoofdtelefoon, datakabel. Bĳzonder: het gebruikersinterface heeft uitgebreide lichteffecten. Prĳs: circa 380-430 euro incl. BTW, zonder abonnement.

• nr 2 • 6 februari 2008

9

column

Dure rooster software

WAT MAAKT EEN

HP-SPECIALIST

SPECIAAL? neem een HP DataCentre Solutions-specialist in de arm als u ter zake kundig advies wilt over HP’s bedrijfsoplossingen en bedrijfskritische applicaties. Hij is een expert in ProLiant-server- en enterprisestorageconsolidatie en is in staat om het HP-portfolio van producten en diensten breed te positioneren. Hij helpt u om uw IT-omgeving te managen en te transformeren door het bouwen van een IT-ecosysteem dat voldoet aan uw verwachtingen en inspeelt op de veranderingen die in de nabije toekomst wellicht nodig zijn. Hij is er namelijk op getraind om uw complexe IT-configuraties snel te doorgronden. vertel hem wat u nodig hebt om snel een voorsprong te krijgen op uw concurrentie. Hij zorgt ervoor.

TRIPLE P, DaTaCEnTRE SoLuTIonS-

SPECIaLIST, ovERzIET uw ToTaLE bEDRIjfS-IT Triple P nederland helpt als systeemintegrator bedrijven en overheden bedrijfs-, communicatie- en werkprocessen te optimaliseren, met als doel om kostenbesparing en resultaatverbetering voor de opdrachtgevers te realiseren. Triple P nederland ontwerpt, installeert, levert en beheert daarvoor – in nauwe samenwerking met haar opdrachtgevers – efficiënte en effectieve ICT-oplossingen. naast netwerken telecomoplossingen biedt Triple P nederland een breed scala aan diensten op het gebied van dataverwerking, platformintegratie, beveiliging, beheer en projectmanagement. Triple P nederland is een Preferred Partner van HP en kan mede daarom opdrachtgevers de beste oplossingen bieden. Kijk op www.triple-p.nl voor meer informatie.

Ir. D.S. Tuijnmanweg 10 4131 Pn vianen 0347 - 353 000 www.triple-p.nl

Dominique Deckmyn

Wat heeft Sun eigenlijk gekocht?

H

et systeem om roosters mee te plannen voor het gevangeniswezen heeft geen 9 miljoen euro gekost maar 31 miljoen euro zo blijkt uit de antwoorden van staatssecretaris Albayrak van Justitie op kamervragen van Arda Gerkens (SP). In 1999 kocht het Ministerie van Justitie het softwarepakket SP-Expert aan voor het inplannen van duizenden medewerkers bij de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI). De initiële begroting van het gehele project is bij dit begin vastgesteld op 10 miljoen euro en niet op ruim vierhonderdduizend euro zoals Het Haarlems Dagblad en Webwereld eerder melden. De budgetoverschrijding van ruim twintig miljoen euro wijt het DJI aan zichzelf. In een laat stadium werden aanvullende eisen toegevoegd, verder waren er technische problemen en extra ondersteuning nodig. De technische problemen waren een gevolg van het te globaal beschreven aanbestedingsdocument en waren bij aanschaf niet voorzien. LogicaCMG stond bij de aanbestedingsaanvraag met Getronics Pinkroccade op de shortlist voor de selectie van de roostersoftware, maar heeft het systeem uiteindelijk niet geleverd zoals dat wel abusievelijk vermeld staat in het redactioneel in IT Executive nummer 13 van 7 november 2007. Het ministerie van Justitie belooft beterschap. Alle it-projecten bij het DJI moeten sinds 2007 voorzien zijn van een business case die de afhankelijkheden en risico’s in een project in kaart brengen. Dit moet de besluitvorming verbeteren.

•

Sun koopt MySQL. Had u dit zien aankomen? Ik niet. Het past in ieder geval niet in de stroom van recente fusies. Sun Microsystems betaalt 1 miljard dollar voor MySQL. Maar wat heeft het dan eigenlijk gekocht? Er is een simpel antwoord. Namelijk: helemaal niets. Sun mag zich de fiere eigenaar noemen van MySQL. Maar dat mag ik ook. En u ook. Ieder van ons mag morgen een eigen versie van MySQL in een mooie doos steken en verkopen. En daar dan beheer en consulting bij verkopen. Dat is nu eenmaal open source, nietwaar? Maar bekijk het even van de andere kant. 1 Miljard dollar. Da’s een schijntje, vergeleken

Sun doet iets waar weinig precedenten voor zijn bij de 8,5 miljard dollar die Oracle neertelt voor BEA. Natuurlijk, BEA heeft de meeste omzet. Maar wie de meest beloftevolle technologie? Wie heeft de meeste klanten? OK, een miljard is nog net iets meer dan wisselgeld voor Sun. Jonathan Schwartz heeft waarschijnlijk eerst een bonnetje moeten laten tekenen door de raad van bestuur. Maar hoe lang zouden die daarover hebben gepiekerd? Microsoft betaalde onlangs 1,2 miljard dollar voor een zoekbedrijfje waar niemand van gehoord had. Oracle had al middleware in huis toen het BEA kocht, SAP had ook al business intelligence vóór het Business Objects kocht. Zij moeten afrekenen met overlap- en integratieproblemen. Sun, daarentegen, had geen relationele database. Nu wel. Die database wordt bovendien meer geld waard, nu de Sun merknaam erop staat. Sun is bij heel wat grote bedrijven de huisleverancier van hardware en besturingssysteem voor bedrijfskritische internettoepassingen. Toepassingen die veelal zijn ontwikkeld in Suns Java-taal. Een database maakt de Sunstack nagenoeg compleet. Meer klanten voor MySQL, een vollediger productaanbod voor Sun, kortom: bij deze overname is één plus één meer dan twee. Dat is, wat mij betreft, de magische formule bij fusies.

Sun doet iets waar weinig precedenten voor zijn - en nog minder geslaagde. Als commercieel bedrijf koopt het een openbronorganisatie op. Dat zal allerlei verwikkelingen opleveren. Toch denk ik dat Sun een nieuwe trend heeft ingezet. Grote hardware- en softwarefabrikanten werpen al tien jaar begerige maar onzekere blikken richting open source. Het kwam geregeld tot voorzichtige avances, maar de relatie werd nooit geconsumeerd. Linux-voorvechter IBM waagde zich bijvoorbeeld nooit aan een eigen Linuxversie. Nu is dat taboe blijkbaar weg. Citrix dat Xen opkoopt, dat kon je nog wegredeneren. Maar Sun en MySQL, daar kun je niet meer naast kijken. Oracle doet het op een andere manier: het neemt de software van Red Hat en van XenSource, en maakt daar zonder veel omhaal zijn eigen versie van. Ook dat taboe is weg. De openbrongemeenschap fronst de wenkbrauwen, maar het openbronmodel laat dit nu eenmaal toe. Sun had hetzelfde kunnen doen, en zich 1 miljard dollar besparen. Maar ik denk dat Sun uiteindelijk de slimste van de twee is.

nr 1 • 23 januari 2008

11

management

Interview met Chris Ouwinga (Unit 4 Agresso):

‘Als je niet scherp bent, gaat het fout’ Door Ben Kuiken Fotografie Cor Mooij

Al bijna 28 jaar zwaait Chris Ouwinga (52) de scepter over de Nederlandse leverancier van bedrijfssoftware Unit 4 Agresso. Met succes, want het bedrijf wordt zowel door analisten als it-deskundigen gezien als een van de pareltjes op de beurs. Toch knap voor een man die nog geen lagere schoolopleiding heeft gevolgd. Vorige week lijfde zijn bedrijf het Britse Coda in voor 213 miljoen euro.

H

CV

et gloednieuwe hoofdkantoor van Unit 4 Agresso in Sliedrecht staat nog met zijn poten in de modder. Een mooi metafoor, vindt ook Ouwinga, die de suggestie om in de blubber te gaan staan voor de foto echter vriendelijk afslaat. Hij is net ziek geweest en nog niet helemaal hersteld. En het zijn spannende tijden voor Unit 4 Agresso, dus de bestuursvoorzitter moet fit blijven. Deze ochtend heeft Ouwinga ‘het voornemen’ bekendgemaakt een bod te willen uitbrengen op de aandelen van het Britse bedrijf Coda. Die overname brengt Ouwinga een flinke stap dichter bij de ambitieuze doelstelling van een half miljard euro omzet in 2009. Maar het is een ingewikkeld proces, zo’n overname, vertelt Ouwinga. ‘Daar is allerlei red tape, er zijn allerlei toestanden aan verbonden. Dus dat is best lastig. Maar als het lukt, zijn we een stuk dichter bij waar we zijn willen.’ Ondanks dat hij dus eigenlijk op hete kolen zit, neemt Ouwinga de tijd voor het interview. Het blijkt een lange, nuchtere man die zich niet snel het hoofd op hol laat brengen. Vorig jaar werd hij nog uitgeroepen tot een van de Level-5 leiders van Nederland, een term die komt uit de bestseller Good to great van Jim Collins. ‘Ik las het ja. Ik moet eerlijk zeggen: ik had er nog nooit van gehoord. Ja, nu weet ik wat het is en weet ik dus dat ik het ben. Het enkele feit dat je al zolang bij een bedrijf rondhangt, dat je graag in een team werkt en dat je veel verantwoordelijk geeft aan anderen: dat zijn aspecten die daar wel bij passen.’

Wie? Chris Ouwinga Geboren? 1955 Opleiding? Geen Carrière? 1977 hardware engineer MAI 1979 software engineer MAI 1980 oprichting Unit 4 1985 directeur Unit 4

Dat Level-5 leiderschap is een soort reactie op de celebrity-ceo. ‘Klopt. Laten we eerlijk zijn: dit soort interviews doe ik omdat ik het goed vind voor de naamsbekendheid van het bedrijf. Maar zelf zit ik er niet op te wachten, helemaal niet.’ 12


Bent u nooit jaloers op ceo’s die furore maken? Zoals Jan Baan in de jaren negentig? ‘Nou, ik was in elk geval niet jaloers op wat hij daarna meemaakte. Ik heb veel waardering en ook wel bewondering voor de flair waarmee Jan Baan het allemaal weet te brengen. En als je je eigenschappen zelf zou kunnen bepalen, zou ik misschien wel iets meer flair bij mezelf erin stoppen. Maar jaloers? Nee. Ik vond het heel knap en mooi wat ze met Baan deden, maar achteraf moet je toch constateren dat het niet helemaal goed ging.’ U werkt al bijna 28 jaar voor dit bedrijf. Hoe bent u hier terechtgekomen? Welke opleiding heeft u bijvoorbeeld gedaan? ‘Geen, althans geen officiële studie. Mijn ouders waren binnenschippers. Als kind van binnenschippers word je geacht om naar een gewone school te gaan en dus ga je rond je zesde naar het internaat. Maar ik heb een oudere broer die dat allemaal al had meegemaakt en dat heeft mijn moeder destijds zo gefrustreerd dat ze mij gewoon illegaal achtergehouden heeft. Ik ben dus nooit naar het internaat geweest en deed mijn taal- en rekenlesjes gewoon thuis, aan boord van dat schip. Gelukkig was ik leergierig, dat hielp wel mee. En toen ik een jaar of twaalf was en er geen aardigheid meer in had of het allemaal afgewerkt had, heb ik allerlei LOI- en PBNA-cursussen gevolgd. Variërend van betonconstructie en elektronica tot Chinees.’ Allemaal aan boord van dat schip? ‘Ja.’ En dan overdag meehelpen? ‘Ja, maar ook wel dingen leren overdag, hoor. Dat heb ik gedaan tot mijn twintigste en toen kon ik kiezen of ik de dienstplicht ging vervullen of dat

ik een beroep zou doen op onmisbaarheid thuis. Maar eigenlijk vond ik dat varen niet zo leuk, dus ging ik maar in dienst. Nou ja, en toen ik daar uit kwam, ben ik gaan solliciteren bij een Amerikaans computerbedrijf dat MAI heette en daar namen ze me aan. Dat was eigenlijk mijn eerste baan, mijn tweede baan is wat ik nu doe. Beetje saai eigenlijk.’ Heeft u dat nooit gemist, een formele opleiding? ‘Nee, zeker inhoudelijk niet. Ik heb wel eens overwogen om alsnog een papiertje te halen, maar dat is er eigenlijk nooit van gekomen. En laten we eerlijk zijn: als je dertig jaar geleden gestudeerd hebt, dan is veel van het spul dat je toen geleerd hebt, inmiddels wel weer verouderd. Dus als je geen open mind hebt, dan kom je sowieso nergens.’ Als je 28 jaar bij hetzelfde bedrijf werkt en ook nog eens in dezelfde functie, dan bestaat het gevaar dat je blinde vlekken krijgt, dat je de risico’s niet meer goed ziet. ‘Nou ja, laten we hopen van niet. Uiteindelijk is het heel simpel: als je niet scherp bent, gaat het fout. Dus je moet gewoon. Daarnaast: het bedrijf van vandaag is natuurlijk al lang niet meer het bedrijf van 28 jaar geleden. Het is een organisme, dat zich continu ontwikkelt. Een grote verandering was bijvoorbeeld de beursgang in 1998. Toen hadden we 125 medewerkers en zo’n 35 miljoen gulden omzet. Nu zitten we op ongeveer 320 miljoen euro en pakweg 3000 man. We hebben een bedrijf overgenomen, Agresso, en zijn daardoor een internationale onderneming geworden. Al die dingen houden je van de straat, om het maar zo te zeggen.’ Verzamelt u bewust mensen om u heen die u scherp houden? ‘Ja, dat is natuurlijk het hele punt. Je doet het niet alleen. Je zit in een directieteam waar mensen in zitten die al geruime tijd bij ons werken, want ik houd van stabiliteit. Edwin van Leeuwen, de financieel directeur, is al negen jaar bij ons, Jos Andeweg, die verantwoordelijk is voor de Benelux en Frankrijk, al twintig jaar denk ik. En ook de buitenlandse managers zijn vaak al heel lang bij ons, bijvoorbeeld omdat ze bij Agresso zaten toen wij het kochten. Onze filosofie is namelijk dat als je iets koopt, je datgene wat goed is, in stand moet houden. En als dat het management is, dan gaan we daar graag voor. Dat gaat niet altijd, want soms kunnen de mensen de stap niet maken. Want het is natuurlijk wel anders of je voor een klein bedrijf werkt met hele korte lijnen of voor een beursgenoteerde onderneming als Unit 4. Er zijn dan allerlei boekhoudregels waar je aan moet voldoen, zoals maandelijkse of soms zelfs wekelijkse rapportages. En sommige mensen kunnen zich daar niet aan houden.’

Ze zijn meer ondernemer dan manager? ‘Ondernemendheid is natuurlijk heel belangrijk, maar je moet ondernemen binnen de ruimte die er is. We proberen die ruimte zo groot mogelijk te houden, maar er zijn nu eenmaal beperkingen. De bewegingen die de verschillende onderdelen maken, moeten op een hoger niveau wel vertaald worden in een beweging in een bepaalde richting en daar is toch een zekere coördinatie voor nodig.’ Wat doen jullie beter dan SAP of Microsoft? ‘Nou, het is natuurlijk moeilijk om jezelf te vergelijken met een club als SAP of Microsoft. Die zijn beide honderd keer groter dan wij.’ Ja, maar jullie groeien veel harder. ‘Het is natuurlijk makkelijker groeien vanuit een kleinere basis. Maar los daarvan; we zijn gewoon >> nr 2 • 6 februari 2008

13

management

COLUmn

CHaRLeS gROenHUĲ Sen

UnIt 4 KOOPt CODa

Unit 4 Agresso heeft vorige week het Britse Coda, leverancier van financiële software, overgenomen voor 213 miljoen euro. Coda haalde in 2006 een omzet van 70,6 miljoen euro. Unit 4 Agresso haalde in 2006 een omzet van 236 miljoen euro.

anders. Onze strategie is veel meer gebaseerd op specifieke markten, op dienstverleners en de overheid. Daardoor kunnen wij een product leveren dat veel meer toegespitst is op dat soort klanten. En omdat je mensen helemaal gericht zijn op die klanten, kun je ook gemakkelijker en sneller implementeren. Daarnaast is ons pakket zo ontwikkeld dat je heel gemakkelijk wijzigingen kunt aanbrengen. Dat kan in die andere pakketten een stuk moeilijker. SAP staat

Videosnacking in lunchpauze: gewoon verrukkulluk!

TO DO-LIST CHRIS OUWINGA • Groeien naar 500 miljoen euro om zet

Kende u het begrip? Ik niet. ‘Videosnacking.’ Enig idee?

• Overname Coda • Good to great leze

n

bekend om zijn hoge implementatiekosten. Het kost veel tijd voordat je het aan de praat hebt. En als het eenmaal draait, is het nog erg moeilijk om het weer te veranderen. Veel mensen denken daar niet aan, maar in de loop van de tien jaar dat zo’n product gebruikt wordt, gaat een bedrijf misschien acht keer door een verandering heen. Dat betekent dat de kosten van de aanpassingen uiteindelijk veel hoger zijn dan de kosten van de licentie, van het onderhoud of van de initiële implementatie. Daar hebben wij dus iets op gevonden. Dat betekent dat de total cost of ownership over de gehele periode genomen veel lager zijn dan bij onze grootste concurrenten.’ Veel analisten zeggen dat Unit 4 Agresso te klein is om zelfstandig te overleven. Bent u het daarmee eens? ‘Ja, wij vinden zelf ook dat we te klein zijn, daarom zijn we aan het groeien. Uiteindelijk draait het vooral om de ontwikkelingskosten. Als je die kunt spreiden over een grotere klantenbase, dan verbeter je de winstgevendheid. Maar laten we eerlijk zijn: SAP heeft misschien wel 10.000 ontwikkelaars in dienst, wij een kleine 700. Dus ja, dan hebben we nog wel een lange weg te gaan. Maar ik heb ook bestuursvoorzitters van veel grotere ondernemingen horen zeggen dat ze te klein zijn om te overleven. ABN Amro bijvoorbeeld was kennelijk ook te klein om te overleven, als ik mijnheer Groenink mag geloven. Dus ik weet het niet. Ik heb geen enkel objectief criterium om vast te stellen hoe groot je moet zijn om te overleven. Wij denken dat we met 500 miljoen omzet voldoende kritische massa hebben om het vliegwiel aan de gang te houden. Dus eerst maar eens deze overname tot een goed einde brengen, dan zien we wel weer verder.’

•

14


Verstaan we daaronder het oppeuzelen van oude videobanden? Fout. Of gaat het over snacken (chips, wokkels) tijdens het kijken naar een video? Ook al niet. Het heeft niks met ouderwetse video te maken en alles met nieuwerwets gebruik van internet. Vooral tijdens de lunchpauze. Ik herinner me vaste lunchgewoontes van collega’s. De één maakt een gezond wandelingetje. Een ander knabbelt - stil naar buiten starend - aan de bammetjes van thuis. Andere opties: snel een vettig Febo-bezoekje, effe voor een vloeibare versnapering naar het café om de hoek, of drie kwartier onbeschaamd kwebbelkousen met de collega’s. Ongeneeslijke babbelaars zijn het die - de laatste restjes komijnekaas tussen de tanden uit peuterend - elke dag weer monter van wal steken: ‘Ken je die mop van...?’ Je moet ervan houden. Ik herinner me ook vaste kaarttafels in de kantine met een strikt onderscheid tussen de toepers en de klaverjassers. Als je er langs liep, hoorde je altijd dezelfde flauwigheden rond gaan. Is dat leuk? gIL Je COmmentaaR OVeR De aFDeLIng Er is nu een nieuwe vorm van lunchvermaak: videosnacking. In Amerika is het al een commercieel succes. Om klokslag twaalf-uur-vijftien klik je de saaie spreadsheets dicht en gaat op internet naar leuke dingen kijken. Kranten en tv-stations zien een piek in websurfing. Er worden al speciale, veelal knap melige internetshows voor gemaakt. Ze zijn een ‘must’ voor liefhebbers van frisse, jonge presentatrices in strakke t-shirts. Het allerleukste schijnt te zijn om met een groepje tegelijk naar dezelfde guitige webfilmpjes te kijken. Iedereen giebelt simultaan vanachter zijn eigen schermpje en gilt het smeuïge commentaar vervolgens over de afdeling. JJJ Is dit vooruitgang? Je kunt op internet ook ondeugende ideeën opdoen. Ik had het op deze plek onlangs over de teloorgang van de betere kantoorgrap. In de VS schijnt het nog volop te bestaan. Dat concludeer ik tenminste na een half uurtje rondklikken op een paar websites tjokvol ‘practical jokes’. Ik heb geen vergelijkbare Nederlandse site gevonden. Tips zijn welkom. BeLLen OVeR PaRtICULIeRe nIKSIgHeIDJeS Blijft privéwebsurfing beperkt tot lunchtijd? Tuurlijk niet. Het is een snel om zich heen grijpend

virus. Veel werkgevers gaan er al vanuit dat het een noodzakelijk kwaad is. Het gebeurt toch. Optimisten vergelijken het met privételefoongesprekken onder werktijd. Tja, maar dat is je echtgenote die even belt over een snelle kleinigheid of een kind met een onbeduidend wissewasje. Te lang privégeneuzel valt op. De collega’s horen je immers rebbelen over je particuliere niksigheidjes. Websurfing kun je stiekem doen. Je zit met een bloedernstig gezicht te tikken en boekt intussen een onweerstaanbare zonvakantie naar Lanzarote. Of je vergokt een deel van je zuur (nou ja, zuur) verdiende centjes. Of je blijft grasduinen in dat kolossale aanbod op Marktplaatsachtige websites. Of je kijkt naar pikante filmpjes die niet gedekt worden door je zakelijke functieomschrijving. Of... enfin, kleur zelf de plaatjes.

INTERNET IS EEN ONEINDIGE SNOEPWINKEL Houd vooral collega’s in de gaten die een bureau in een hoekje hebben, zodat niemand over hun schouder mee kan kijken. Dat zijn de echte digitale snoepers. En dat heb ik het nog even niet over alle e-mails in de baas zijn tijd. Dat loopt helemaal uit de hand natuurlijk. Durft u een schatting te maken hoeveel tijd daar mee heen gaat? BROeK-OP-De-enKeLS geVOeL De meeste werknemers zijn onbedaarlijk onvoorzichtig. Alsof niemand ziet wat ze digitaal bij elkaar scharrelen. Dit is een veilige regel voor kantoorsurfers: ‘Ga ervan uit dat je baas uiteindelijk elke e-mail leest en op de hoogte is van elke website die je bezoekt.’ Als je betrapt wordt, sta je behoorlijk voor gek. Beetje broek-op-de-enkels gevoel. Toch? Maar keer op keer blijkt de verleiding te groot. Internet is als een snoepwinkel. Dat gelukzalige gevoel dat er meer lekkers ligt uitgestald dan je ooit aan kunt. Je raakt niet uitgesnackt. Verrukkulluk! Snack ze!

Charles Groenhuijsen nr 2 • 6 februari 2008

15

SYSTEMEN MOETEN VEILIGER De helft van de technologie-, media- en telecombedrijven had de afgelopen twaalf maanden te maken met een inbraak op het computersysteem of een poging daartoe. Dat blijkt uit een internetbeveiligingsonderzoek van Deloitte. De helft van de ondervraagde bedrijven begint achter te lopen met de beveiliging of is nog verwikkeld in een inhaalslag. 7 procent meent voorop te lopen in het beveiligen van de systemen. Slechts 5 procent heeft de investeringen in internetbeveiliging opgeschroefd met 15 procent of meer. Die 15 procent is net genoeg om het toegenomen volume te compenseren.

PORTER ACTUALISEERT MODEL Managementgoeroe Michael Porter lanceert een geactualiseerde uitbreiding van zijn ‘five forces’-model (‘vijf concurrentiekrachten’). Hij behandelt gangbare misvattingen, geeft een praktische leidraad voor gebruik van zijn raamwerk en verschaft dieper inzicht in de implicaties ervan voor strategieën. Met Porters model kunnen ondernemingen de bedrijfstakstructuur doorgronden en een beter verdedigbare concurrentiepositie creëren. Het oorspronkelijke model stamt uit 1979 en bracht indertijd een revolutie teweeg op strategisch gebied. Bron: Harvard Business Online

Uitbesteding it blij ft groeien

néém die beslissing

V

het is een belangrij ke dimensie van het werk van de manager: beslissen. hier zij n wat tips om dat proces te vergemakkelij ken.

ooral in de financiële sector blijft de it-outsourcing toenemen. Belangrijkste reden om te outsourcen is niet meer kostenbesparing, maar toegang tot nieuwe technologieën en hogere servicekwaliteit. EquaTerra analyseerde 550 outsourcingcontracten van 240 Nederlandse organisaties en concludeert dat de markt voor it-outsourcing een dynamische periode tegemoet gaat. Bijna 40 procent van de organisaties geeft aan dat zij problemen heeft bij het aannemen en vasthouden van it-personeel.

klant zelf meer managementbekwaamheid. Doordat outsourcing steeds complexer wordt, gaan organisaties vaker het belang inzien van beheerstructuren als Itil of Cobit, ook om zo de totale kosten te kunnen berekenen. Weinig bedrijven zijn echter volledig ingericht voor deze structuren. Proactief management met behulp van it-asset-managementtools, zoals een goed onderhouden ‘configuration management database’ (cmdb), is een oplossing. Bron: EquaTerra - Outsourcing in the Netherlands

•

‘Verbeteren’ zonder succes Veel ‘verbeterspeeltjes’ van nederlandse managers, waaronder ict, blij ken niet eff ectief. Wat is van belang om de bedrij fsprestatie te verbeteren?

M

anagers worden continu bestookt met verbetermethodes en -hypes. De meeste methoden worden gelanceerd zonder wetenschappelijk bewijs dat ze werken. Organisaties hebben daardoor veel verbeteringsinspanningen verricht zonder aantoonbaar blijvend resultaat.

ROKERS PRESTEREN SLECHTER Werknemers die roken, presteren slechter dan hun niet-rokende collega’s. Dit verband werd bij toeval ontdekt bij een onderzoek van Fortis onder vijfduizend medewerkers naar het verband tussen roken en verzuim. Rokers blijken ook vaker te verzuimen dan niet-rokers. Dat wordt bevestigd in onderzoek van Petter Lundborg van de Vrije Universiteit Amsterdam: per jaar verzuimen rokers 8 dagen meer dan niet-rokers.

16

Infrastructuur komt nog steeds het meest in aanmerking voor outsourcing. In nieuwe outsourcingcontracten zijn applicaties en eindgebruikerbeheer in opmars. De belangrijkste reden om te outsourcen is niet meer kostenbesparing maar toegang tot nieuwe technologieën en hogere servicekwaliteit. ‘Single sourcing’ wordt langzaam verdrongen door ‘multisourcing’, want één leverancier is zelden in staat om alle afzonderlijke diensten zelf te managen. Multisourcing vereist echter wel van de

Het Center for Organizational Performance heeft onderzoek gedaan naar ‘high performance organizations’ (hpo’s) en destilleert daaruit wat er echt toe doet bij verbeterinitiatieven. En wat er niet toe doet. Zo blijkt de organisatiestructuur niet van wezenlijk belang te zijn: geen enkel ontwerp garandeert ‘high performance’. Belangrijk is alleen dat de organisatiestructuur simpel is. Ook grotere zelfstandigheid van medewerkers leidt niet automatisch tot een betere prestatie. Sterker: te veel autonomie leidt tot een slechtere performance. Welke strategie er wordt gevoerd - kostenleiderschap, productdifferentiatie en/of klantintimiteit – is evenmin van belang. Het enige wat telt, is hoe uniek de gekozen strategie in de betreffende branche of markt is. Ook technologie - in het bijzonder ict – blijkt relatief onbelangrijk voor verbetering van de prestatie, terwijl organisaties veel tijd en energie spenderen aan de implementatie van nieuwe ict-systemen. Zo worden medewerkers niet vanzelf klantvriendelijker na implementatie van een geautomatiseerd crm-systeem. Verbeteringen op het gebied van organisatiestructuur, personeelsautonomie, strategie, ict, enzovoort, zullen in dienst moeten staan van een van de vijf ‘hpo-factoren’ om tot blijvend resultaat te leiden: - kwaliteit van management - openheid en actiegerichtheid - gerichtheid op de lange termijn - continue verbetering en vernieuwing - kwaliteit van medewerkers.

•

Bron: Center for Organizational Performance – onderzoek naar high performance organizations nr 2 • 6 februari 2008

H

et kan knap lastig zijn om tot goede beslissingen te komen. In je werk en in je privé-leven. Enkele tips van het Britse hr-adviesbureau The Mind Gym: • Kijk eerst of je het probleem ter plekke en terstond kunt oplossen. Zo ja, doe dat dan. Zo nee, volg dan Einsteins aanpak: maak het zo simpel mogelijk, maar niet simpeler dan dat. • Definieer het probleem. Schrijf in één zin op waarover je moet beslissen. • Zoek uit wat er allemaal bij komt kijken. Wie en wat worden getroffen door je beslissing? Waar wordt de beslissing geïmplementeerd? Waarom moet je eigenlijk een beslissing nemen? Denk aan impact op het niveau van je familie en collega’s, je manier van leven, je aspiraties enzovoort. • Bezie het probleem vanuit verschillende perspectieven. Dat helpt om de feiten objectief onder ogen te zien. Hoe zou een arts, kind, concurrent of iemand uit Barcelona of Bangkok ertegen aankijken? Wat zou je concurrent doen? • Vorm je een beeld van de ideale uitkomst. Met als hamvraag: hoe overbrug je de kloof tussen de huidige situatie en je perfecte eindresultaat? • Zet vraagtekens bij je basisaannames. Hoe goed je beslissing is, hangt niet alleen af van het eindresultaat maar ook van het besluitvormingsproces. Zorg ervoor dat het proces waterdicht is. • Neem na rijp beraad je beslissing en houd daaraan vast. Meestal is geen

ANGST BELEMMERT OUTSOURCING

enkele optie honderd procent goed. Ga voor de beste optie. • Zorg ervoor dat het gebeurt. Wees flexibel en zorg voor balans tussen planning en aanpassing. Respecteer je beslissing, maar wordt er geen slaaf van. Bron: Management Today

•

NORMEN VOOR BEHEERSING UITBESTEDE ICT-BEHEERPROCESSEN NOREA en het Platform voor Informatiebeveiliging hebben een normenstelsel gepubliceerd voor de diverse partijen die betrokken zijn bij de beheersing en verantwoording van ict-dienstverlening (klantorganisaties, serviceorganisaties en it-auditors). Daarbij is rekening gehouden met al bestaande standaarden en best practices (zoals Cobit, Itil en de Code voor Informatiebeveiliging) en zijn tabellen met referenties naar deze normenstelsels opgenomen.

MANNELĲKE MANAGER LIEGT MAKKELĲKER

hoe overleef ik de nieuwe ceo? als er een nieuwe directeur wordt aangesteld, rollen er koppen in de suptop. de beste overlevingsstrategie? toon je goodwill!

H

et verloop van ceo’s blijft toenemen, en dat is een alarmerende ontwikkeling voor managers. Als er een nieuwe ceo wordt aangesteld die van buiten het bedrijf komt, vertrekt gemiddeld 25 procent van het zittende management. Bij een nieuwe ceo die uit het bedrijf zelf komt, is dat 17 procent. De normale (jaar)’turnover’ onder executives is gemiddeld 15 procent. Hoe vergroot je als executive je kans op overleven? Kevin Coyne (Harvard) en Edward Coyne Sr. (Samford University) hebben het onderzocht. Toon je goodwill en laat je bagage voorlopig even thuis. Begin dus

Bijna 60 procent van de cio’s is huiverig voor uitbesteding van werkplekbeheer. Men is vooral bang de controle te verliezen, maar ook om it-medewerkers kwijt te raken. Dat blijkt uit onderzoek van IDC (in opdracht van Fujitsu Services) onder zevenhonderd Europese cio’s naar het uitbesteden van desktopservices door it-afdelingen. Er zijn volgens IDC fundamentele culturele verschillen in de benadering van outsourcing tussen de landen op het Europese vasteland en de Angelsaksische landen, waar angst onder managers om de controle te verliezen een minder groot obstakel is bij de uitbreiding van outsourcing.

niet meteen over je beloning, langetermijnplannen bij het bedrijf, problemen met andere executives enzovoort. Bestudeer de werkstijl van de nieuwe ceo en pas je daaraan aan. Probeer te begrijpen hoe de agenda van de nieuwe ceo eruit ziet (inlevingsvermogen!). Presenteer een realistisch, eerlijk speelplan voor je afdeling of divisie en ga met dubbele kracht voor positieve resultaten. Want een wisseling van de wacht is het slechtst denkbare moment om gas terug te nemen en de ontwikkelingen af te wachten. Bron: Harvard Business Review

•


Mannelijke managers zijn egoïstischer dan vrouwelijke managers, liegen makkelijker en hebben een zwakkere ethiek. Mannen dichten zichzelf ook meer macht toe dan vrouwen die op hetzelfde niveau functioneren. En hoe meer macht mensen hebben, hoe terechter zij het vinden dat zij hun positie verdienen en recht op méér hebben (self entitlement). Dit zou de eerdergenoemde verschillen kunnen verklaren. Managers die hoog scoren op het vlak van ‘self entitlement’ zijn vaker ontevreden over hun huidige salaris en werk en vertonen veel begrip voor onethisch managementgedrag. Bron: Intermediair Leiderschaps Onderzoek

17

management

Welkom aan de top: volledig verantwoordelijk, maar nauwelijks in controle

Zes verrassingen voor de nieuwe ceo Door Ed Kerkman

Je bent volledig verantwoordelijk, maar hebt geen controle over de belangrijkste factoren die succes of falen bepalen. Welkom tot de wereld van Chief Execution Officers, oftewel ceo’s. Zelfs de best voorbereide nieuwe topman loopt aan tegen de harde realiteit – en beperkingen – van de baan.

J

Alle informatie die de top bereikt, is gefilterd. Soms met de beste bedoelingen, soms niet

18

e bent volledig verantwoordelijk voor het succes of falen van een onderneming, maar hebt geen controle over de belangrijkste factoren die dat succes of falen bepalen. Je hebt meer gezag dan wie dan ook in de organisatie, maar je kunt dat gezag niet gebruiken zonder dat het nare consequenties heeft. Het is de realiteit van de ceo. Net op het moment dat een executive de top van zijn carrière bereikt, ontdekt hij dat de ceo-job heel anders is dan hij zich had voorgesteld. Geen wonder dat geen enkele executive volledig is voorbereid op de plek aan de top: ceo’s komen steevast voor verrassingen te staan. Bij pas aangestelde chief executives van grote ondernemingen (> 1 miljard dollar omzet) hebben Michael Porter, Jay Lorsch en Nitin Nohria (Harvard Business School) zes veelvoorkomende verrassingen gevonden. Ze zijn relevant voor alle executives – op wat voor niveau zij ook werken en hoe groot hun organisatie ook is. verlies van controle Nieuwe ceo’s komen er al snel achter dat het runnen van de organisatie slechts een klein deel van het werk is. Hun inzicht in de interne operaties loopt snel terug, terwijl er vanuit allerlei hoeken een steeds zwaarder beroep op hen wordt gedaan. Een groot deel van hun tijd wordt opgeslurpt door aandeelhouders, analisten, boardleden, branchegroepen, politici en andere stakeholders. Ceo’s die van buitenaf komen, worstelen ermee om te leren hoe hun nieuwe bedrijf werkt. En wie uit het bedrijf zelf afkomstig is, worstelt er even hard mee om zichzelf los te maken van de operaties en om het terrein van de externe belanghebbende partijen te leren kennen. Tegelijkertijd ontdekt de nieuwe ceo dat hij nooit meer helemaal op de hoogte zal zijn van wat er in het bedrijf gebeurt. De ceo kan niet iedereen monitoren en kan niet persoonlijk betrokken zijn bij alle beslissingen. Het is simpelweg onmogelijk om alle facetten van een grote onderneming te overzien. De ceo is zonder twijfel de machtigste persoon in de organisatie. Maar wie probeert deze macht te gebruiken – bijvoorbeeld om eenzijdig bevelen uit te vaardigen of om uit de organisatie omhoog genr 2 • 6 februari 2008

borrelde voorstellen af te keuren – komt van een koude kermis thuis. Autoritair gedrag leidt tot wrok en tot defensief gedrag in de organisatie. De ironie is dat de ceo die mensen rond commandeert zijn macht in wezen verkleint, zijn energie én die van zijn organisatie ondergraaft en de voortgang vertraagt. Rechtstreekse machtsuitoefening moet zeer selectief en behoedzaam plaatsvinden. Macht kan meestal het best indirect worden uitgeoefend, via de strategische planning en andere besluitvormingsprocessen. Nieuwe ceo’s moeten bereid zijn om de macht te delen. De machtigste ceo’s zijn degenen die de macht van de mensen om hen heen vergroten. betrouwbare informatie is schaars De meeste nieuwe ceo’s denken dat ze in principe alles te weten kunnen komen wat ze moeten weten. De realiteit is dat betrouwbare informatie verrassend schaars is. Alle informatie die de top bereikt, is gefilterd. Soms met de beste bedoelingen, soms met minder goede bedoelingen. De collega’s en medewerkers die vroeger een informeel kanaal vormden – de mensen die echt wisten wat er op de begane grond van de organisatie speelde – worden voorzichtig. Zelfs degenen die dicht bij de ceo stonden, brengen liever geen slecht nieuws meer. Ook wordt de informatie die de ceo krijgt, gekleurd door ieders persoonlijke agenda. Het is belangrijk dat nieuwe ceo’s informatie blijven vergaren die diep uit de organisatie komt, bij medewerkers die het dichtst in de buurt van de frontlinies zijn (ook al valt zo’n aanpak misschien niet goed bij middenmanagers). Onvertekende informatie is vaak beschikbaar via externe contacten – denk aan klanten, andere ceo’s, brancheverenigingen en onafhankelijke adviseurs. Je geeft altijd signalen af Wat de meeste nieuwe ceo’s zich niet realiseren, is dat elke beweging die zij maken – zowel binnen als buiten de organisatie – nauwgezet wordt gevolgd en geïnterpreteerd. Al hun woorden en daden, hoe futiel of voor de vuist weg ook, worden meteen verspreid en versterkt – en soms totaal verkeerd geïnterpreteerd. Elk halfbakken idee dat

een ceo prematuur naar buiten brengt, kan worden opgevat als een volwaardig idee. De microfoon van de ceo staat altijd aan, en zijn boodschap kan worden vertekend. Zelfs een onschuldige vraag kan worden geïnterpreteerd als verlies van vertrouwen. Ook persoonlijke keuzes worden nauwkeurig bekeken (en geïmiteerd), tot en met de leaseauto aan toe. Nieuwe ceo’s moeten daarom inzicht hebben in de signalen die zij afgeven en moeten streven naar consistentie in hun boodschappen. Ga voor een eenvoudige, heldere boodschap. Herhaal die boodschap vaak. aandeelhouders tevredenstellen is niet het doel Nieuw aangestelde ceo’s denken vaak in termen van aandeelhouderswaarde en zien het als hun belangrijkste verantwoordelijkheid om aandeelhouders tevreden te houden. Zij zien hun leiderschap graag bekrachtigd door een stijging van de aandelenkoers. De manoeuvres en strategieën waar aandeelhouders (en analisten) de voorkeur aan geven, zijn echter niet noodzakelijkerwijs goed voor de uiteindelijke concurrentiepositie van de onderneming. Aandeelhouders zijn alleen geïnteresseerd in wat er met de koers gebeurt in de periode dat zij een belang in het bedrijf (verwachten te) hebben. In de VS wordt een aandeel gemiddeld minder dan een jaar vastgehouden. Aandeelhouders en analisten hebben een kortetermijnperspectief, maar ceo’s moeten zich bezighouden met het scheppen van duurzame economische waarde. Uiteindelijk draait het om de winstgevendheid op de lange termijn. Een hoge aandeelkoers stort uiteindelijk in als die niet is onderbouwd met fundamenteel concurrentievoordeel. In plaats van naar aandeelhouders te kijken voor de strategische richting moet de ceo een heldere strategie ontwikkelen en formuleren. Een strategie die het bedrijf onderscheidt en waarin de fundamentals van de bedrijfstak aan de orde worden gesteld. Het is een sleutelrol van de ceo om de strategie te ‘verkopen’. De ceo die de moed heeft om een gezonde strategie te ontwikkelen en formuleren, ook al is die op dit moment niet populair op de beurs, zal uiteindelijk de juiste aandeelhouders aantrekken: degenen die de aandelen kopen en vasthouden omdat zij geloven in de bredere strategie.

Je bent nog steeds maar een mens Te vaak zien we ceo’s in de Hollywood-rol van onvermoeibare superheld. De realiteit is dat ze net als gewone mensen hun verwachtingen, angsten en beperkingen hebben. De aandacht en bewieroking die bij de baan horen, maken zelfbeschouwing moeilijk. Het is geen optie om blijk te geven van je twijfel en kwetsbaarheden. Het is moeilijk om de illusie van gewichtigheid, almacht en alwetendheid te weerstaan. En het is lastig – en een aanslag op je ego – om toe te geven dat je niet alles weet en dat de job je fysiek en emotioneel zwaarder op de proef stelt dan alle banen die je ooit hebt gehad. Vaak raakt ook de verhouding tussen privéleven en werkleven zwaar uit balans. Het is essentieel dat nieuwe ceo’s zich ervoor inspannen om bescheiden te blijven, om hun beslissingen en handelingen periodiek opnieuw te bekijken, om te blijven luisteren naar anderen en om mensen te vinden die eerlijk en openhartig zijn. Anders kunnen het goud en de glorie waarmee de ceo wordt opgetuigd hem verleiden tot overmoed en arrogantie. Want de realiteit is: ook als ceo ben je gewoon een mens van vlees en bloed. Bron: Harvard Business Review

•


19

Focus bij procesmanagement verschuift weer naar IT

“Het is weer business as usual” De focus in het procesmanagement heeft de laatste jaren heel sterk op risk & control gelegen - ofwel compliance. Naar verwachting verschuift deze focus nu naar it.

E

NIEUWE INZICHTEN? Donderdag 14 februari: Workshop uw bedrijfsprocessen ondersteund door OS Deze workshop informeert u over de mogelijkheden om uw bedrijfsprocessen te ondersteunen met ERP op basis van Open Source. Woensdag 20 februari: Workshop Meet Asterisk - a Quick Start Deze training is een beproefde methode om kennis te maken met het Open Source communicatieplatform Asterisk. Donderdag 21 februari: Seminar Open Communication Open Communication, Open Source VoIP and more! Vrijdag 22 februari: Workshop Adventures in Asterisk SIP Integration Een uitgebreide en op de praktijkgerichte training over het gebruik van SIP in combinatie met Asterisk. Donderdag 28 februari: Workshop uw webwinkel met Open Source Deze workshop informeert u over de mogelijkheden van webshop toepassingen en over de voor- en nadelen van Open Source. Donderdag 20 maart: Cursus Business Continuity Management De eendaagse cursus richt zich op het inrichten van Business Continuity Management in uw organisatie. Zodat u na afloop van deze praktische en pragmatische cursus weet waar u moet beginnen en wat u moet doen. Donderdag 24 april: Workshop effectief zoeken op het Internet U hoort tijdens deze workshop meer over het zoeken van informatie op het Internet en privacy wetgeving die hierbij hoort. Wilt u deelnemen? Kijk voor meer informatie en uw inschrijving op www.mediaplaza.nl/event/agenda.

r komt binnen het procesmanagement weer meer aandacht voor it. Dat voorspelt Jan Bosman van ConQuaestor. Grosso modo zijn er vier redenen om procesgerichter te werken: meer efficiency, meer effectiviteit, verbetering van de managementinformatie en compliance. Idealiter zijn dit alle vier belangrijke drijfveren in het procesmanagement, maar de ervaring leert dat er altijd één dominant is. De afgelopen jaren was dat compliance - onder invloed van de boekhoudschandalen (Enron, Worldcom, Ahold, Parmalat enzovoort) en de invoering van Sarbanes-Oxley en de code-Tabaksblat. Het bedrijfsleven zorgde er met man en macht én veel investeringen voor dat alle processen de toetssteen der kritiek nu juridisch kunnen doorstaan. Bosman: ‘Het is weer meer business as usual. En daarmee wordt it weer dominanter.’ Beloftes ERP inlossen Volgens Bosman zit er een soort erp 2.0 aan te komen: ‘Erp (enterprise resource planning) heeft tien jaar lang verwachtingen gewekt. Die zijn niet helemaal uitgekomen, en soms helemaal niet. De laatste tijd zijn er standaarden waarmee je wél verschillende systemen aan elkaar kunt koppelen. En dat is een voorwaarde voor goed procesmanagement. Als het goed is, zie je die ontwikkeling terug in het domein van de managementinformatie. Er komt steeds meer bruikbare informatie waarmee je processen kunt optimaliseren. Daar komt bij dat er nu dwars door de organisatie heen aan processen kan worden gesleuteld. De optimaliseringsmogelijkheden zitten dus niet langer binnen één bedrijfskolom.’ Dat in het procesmanagement de komende tijd veel aandacht en geld naar it zal gaan, is natuurlijk mooi. Maar er is volgens Bosman ook een valkuil: ‘Doordat steeds een van de vier drijfveren dominant is, is er altijd onbalans. Eigenlijk moet je de kunst verstaan om aan je procesmanagement gelijktijdig in de hele organisatie aandacht te geven, en niet op maar één plek. Uiteindelijk gaat het om een balanced process management. In welke fase je ook zit, mensen, middelen, methodes en management moeten in balans zijn. Wat je vaak

ziet, is dat bij projecten vooral naar de korte termijn wordt gekeken; bijvoorbeeld vanuit de druk van autoriteiten als de AFM of vanuit efficiencyoverwegingen. Dan gaat er veel geld en energie naar dat ene project, terwijl andere onderdelen van processen weer uit het oog worden verloren.’ Bosman geeft procesmanagement in Nederland een kleine voldoende: een 6,5 tot 7-. Met andere woorden: er is nog heel veel te verbeteren.

•

Impact procesmanagement enorm onderschat

Op procesmanagementgebied scoort Nederland een schamel zesje, vindt prof. dr. ir. Hendrik Vanmaele (Möbius). Volgens hem bevinden veel bedrijven die denken dat ze hun processen beheersen zich pas in de eerste fase: ‘Ze denken met het inzichtelijk maken van de lijn “aankoop-productie-sales-marketing-verkoop” het geheel aan processen wel in kaart te hebben. Maar feitelijk begint het dan pas. Tot dan is het vooral documenteren. Maar het draait erom hoe allerlei processen in de organisatie daadwerkelijk worden gemanaged. Zijn er doelstellingen? Hoe kun je processen sturen? Hoe meet je doelstellingen? Is er terugkoppeling naar de bedrijfsstrategie? Dat gaat dus allemaal veel verder.’ Dat is complex en maakt veel bedrijven kopschuw, zegt Vanmaele. Daarbij speelt ook nog wat anders: ‘Veel organisaties gedijen op hiërarchie, en bij procesmanagement moet je juist hiërarchie doorbreken. Goed procesmanagement vergt een cultuuromslag.’ nr 2 • 6 februari 2008

21

COlUmn

management

Oh Carroll!

TE WEINIG OVERLEG In zo’n 25 procent van de Nederlandse bedrijven hebben ict-managers en directies zelden overleg. Dit blijkt uit onderzoek van Heliview onder zevenhonderd respondenten bij zowel grote als kleine bedrijven. Bij ongeveer een derde van de bedrijven is er maandelijks overleg, bij 10 procent is er tweewekelijks overleg, en bij ongeveer 25 procent is er wekelijks overleg tussen de directie en de ict-eindverantwoordelijke.

D

e westerse wereld verandert sterk, maar Amerika De Most Powerful Women-ranking bevestigt dat vrouwen steeds verder oprukken in van oudsher typische mannenbedrijfstakken, zoals mijnbouw, olie, kernenergie, ict en spoorwegen. Er is een nieuwe nummer 1: de Amerikaanse Cynthia Carroll (50), in maart aangesteld als ceo van de Britse mijnbouwgigant Anglo American. Op 2 staat, net als vorig jaar, Anne Lauvergeon (48), executive chairman van het Franse kernenergie-

BELOONBELEID CONSERVATIEF

bedrijf Areva. Linda Cook (49), Shells executive director Gas & Power, staat op 5. Zij is een serieuze kandidaat voor de opvolging van ceo Jeroen van der Veer, die in 2009 met pensioen gaat. Nieuw op 13 is Maureen Chiquet (44), ceo van Chanel. Nieuw op 18 is Angela Ahrendts (47), ceo van Burberry. Barbara Kux (53), chief procurement officer van Philips, stijgt van 21 naar 19.

•

Bron: Fortune

mOst POWerfUl WOmen

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Ondernemingen zien hun beloningssysteem nog altijd als belangrijk instrument om werknemers binnen te halen en te behouden. 36 procent overweegt het beloningsbeleid op korte termijn aan te passen, blijkt uit onderzoek van BDO. Van deze ondernemingen kiest 50 procent voor een verhoging van het maandelijkse salaris en bijna 40 procent voor invoering van een bonusregeling. Slechts 11 procent denkt aan invoering van een participatieregeling (zoals een optieregeling, aandelenkoopregeling of SAR-regeling). Veel ondernemingen vinden de invoering van een participatieregeling te complex en/of vrezen voor verlies van zeggenschap.

(-) Cynthia Carroll (50), ceo Anglo American / GB (2) Anne Lauvergeon (48), executive chairman Areve / Frankrijk (5) Marjorie Scardino (60), ceo Pearson / GB (1) Patrico Russo (55), ceo Alcatel-Lucent / Frankrijk (4) Linda Cook (49), executive director Shell Gas & Power / Nederland (3) Anne-Marie Idrac (55), president SNCF / Frankrijk (7) Marina Berlusconi (41), chairman Fininvest / Italië (11) Güler Sabanci (52), chairman Sabanci Holding / Turkije (9) Ana Patricia Botín (47), executive chairman Banesto / Spanje (8) Nancy McKinstry (48), chairman en ceo Wolters Kluwer / Nederland

het is weer eens zover: een verse groep twintigers marcheert organisaties binnen. hoe bind je generatie Y aan je bedrij f?

VOORAL LEIDINGGEVENDEN PESTEN

D

e jeugd van tegenwoordig ziet de wereld weer heel anders, spreekt een andere taal, heeft andere normen, waarden, voorkeuren en interesses. De twintigers van nu zijn ambitieus, veeleisend en kritisch. Ze hechten ook sterk aan zaken als duurzaam ondernemen. En als het op loyaliteit aankomt, staat hun werkgever onder aan de

in een kwart van de gevallen gaat het om groepen collega’s, en in een op de zes gevallen is de dader één collega. Slachtoffers van pesterij verzuimen per jaar gemiddeld 14 dagen meer dan werknemers die niet worden gepest.

22


lijst - na hun familie, real-lifevrienden en community-vrienden, collega’s en uiteraard zichzelf. Als generatie-Y’ers getalenteerd zijn, wordt hevig naar hun gunsten gedongen – en de concurrentie is groot. Traditionele rekruteringstechnieken werken bij hen niet: bedrijven moeten creatief zijn. Organiseer op de campus bij-

H

et gaat goed tussen ceo’s en it-mensen: 70 procent van de ceo’s heeft volop vertrouwen in hun it’ers en overlegt er vaak mee. Het overgrote deel van de ondervraagden geeft aan meerdere keren per week te overleggen met de it-specialist binnen het bedrijf, blijkt uit onderzoek van International Business Systems onder directeuren. Maar liefst de helft geeft aan dat de bedrijfssoftware is ontwikkeld door eigen programmeurs. Eenderde zegt dat de software van een gespecialiseerde best of breed-leverancier komt; bij slechts 17 procent van de respondenten komt de bedrijfssoftware van een erp-leverancier. Ruim driekwart van de directeuren vindt dat het bedrijf dankzij IT meer winst maakt (minder personeel, betere besluiten en/of betere performance dan de concurrentie). Slechts 3 procent vond dat IT geen toegevoegde waarde heeft. Qua verbetering van de toegevoegde waarde van IT ziet men vooral mogelijkheden op het gebied van bedrijfsprocessen en de integratie tussen die processen. Ruim 60 procent geeft aan dat de it-kosten goed inzichtelijk zijn. Met afstand de grootste zorg van directeuren betreft de beheersbaarheid van IT.

•

CeO en it: aanbeVelingen

-

voorbeeld liever een cocktailnetwerkparty dan een saaie Powerpoint-presentatie. Een hoog online-gehalte kan geen kwaad. Je kunt ze het best binden door ze een sterk vangnet te bieden. Kijk naar de vangnetten die zij hebben ontwikkeld met hun familie en vrienden en op school en dupliceer dat zo veel mogelijk op het werk. IBM bijvoorbeeld zet alle denkbare technologieën in – van blogs en podcasts tot jams (online brainstormsessies waarvoor medewerkers ook gasten van buiten het bedrijf kunnen uitnodigen) – om een virtueel netwerk van collega’s, mentoren en senior mensen te creëren waar de ‘rekruten’ altijd terecht kunnen. Bied generatie-Y’ers ook flexibele werkuren en werkplekken. En veel ontwikkelingsmogelijkheden: ze willen een carrière en ze willen dat het bedrijf hen daarbij helpt. Bron: Fortune

de relatie van algemeen directeuren met hun it-afdeling ontwikkelt zich beter dan gedacht. directeuren hebben vertrouwen in hun it-afdeling en zien de toegevoegde waarde ervan in.

Bron: International Business Systems (IBS) - IT in de boardroom

de eisen van generatie Y

Zo’n 4,5 procent van de werknemers in Nederland is slachtoffer van pesterijen. In ruim een derde van de gevallen is de leidinggevende de (mede)dader, blijkt uit onderzoek van ZebraZone. In bijna eenderde van de gevallen zijn de daders mensen van buiten (zoals klanten of leerlingen),

help, een it-audit!

directie vertrouwt op it

fortune stelt elk jaar een lij st op van ‘the world’s 50 most powerful women’. dit jaar is er een nieuwe nummer 1: Cynthia Carroll.

•

Betrek de it-verantwoordelijke bij de bedrijfsvoering Stel al je vragen aan de it-verantwoordelijke Gebruik de technologie om vaker te controleren Maak van IT een werkelijk meetbare waarde Focus op wat de technologie doet, niet op wat het is

bedrij ven als nike en deloitte stimuleren hun mensen om tussen de middag een hazenslaapje te doen. olgens slaapwetenschapper Sara Mednick (Salk Institute for Biological Studies) worden mensen stukken productiever als ze een middagdutje doen. Tijdens zo’n dutje brengen we onze conditie weer op peil, die gedurende de dag heel langzaam inzakt. Ideaal is een dutje van 20 minuten tussen 13.00 en 15.00 uur, na de lunch. Wel een wekker zetten! Zorg ervoor dat je niet in een diepe slaap raakt.

Een paar tips voor wie het niet lukt om tussen te middag te slapen: drink niet te veel koffie in de ochtend, neem geen alcohol bij de lunch en ban vooral de gedachte uit dat je lui of onproductief bent als je een dutje doet. Ook als je ’s nachts slaapproblemen hebt, kun je rustig een hazenslaapje doen: dat zou niet van invloed zijn op je nachtelijke slaapbehoefte. Bron: BusinessWeek

We leven in een tijdperk van controleurs. Vaak voelen betrokkenen zich gepakt als de it-auditor zijn rapport afscheidt en de deur achter zich dicht trekt. De bevindingen komen vooral hard aan, als de it-organisatie zich vooraf nauwelijks rekenschap heeft gegeven van omvang en draagwijdte van de doorlichting. Hoe bereid je je wel goed voor? Allereerst: benader de audit als een kans in plaats van een bedreiging. Dat vraagt een proactieve aanpak. Zorg dat de personen die de auditors opvangen zich goed kunnen voorbereiden. Zo vermijd je dat de audit uitloopt op onterechte, haastige conclusies, of op aanbevelingen waar de onderneming niets mee kan. Je moet dus weten waar auditors op letten. Veel van hun aanbevelingen hebben betrekking op gebrek aan interne controle, gevolgd door tips voor procesverbetering. Ook belangrijk: zorg dat de verantwoordelijke it-ers tijd hebben voor de auditors. Het beste is het om een vaste contactpersoon aan te wijzen die het audit-proces op de voet volgt. Deze kan de auditors wijzen op de impact van bepaalde conclusies of aaanbevelingen voor de organisatie . Hij kan de auditors uittekenen wat de kosten en baten van bepaalde scenario’s zijn. Dit is kortom het stadium waarin aanbevelingen die een negatief effect hebben op de organisatie, nog op basis van argumenten kunnen worden gecounterd. Meedenken dus!

bliJf Zelf meester oVer Je proCessen

slaap op je werk!

V

geOrges ataYa

•

Vooraf moet er ook heel wat gebeuren. Ga na of de werkprocessen en de interne controles in het domein dat aan de audit onderworpen wordt, de toets der kritiek kunnen doorstaan. Zo niet, stel een lijstje met verbeterpunten op en overleg dat - op het geschikte moment - aan de auditoren. En het houdt natuurlijk niet op als de auditors hun hielen hebben gelicht: de it-manager moet op regelmatige basis de temperatuur van zijn organisatie meten. Daartoe moeten de nodige projecten worden opgestart. Heel wat it-managers kiezen voor een referentiekader zoals dat ook door veel auditoren wordt gehanteerd, zoals ISO 27001 of Cobit. Dat heeft het voordeel dat ze dan dezelfde taal spreken als hun gesprekspartners, en dat de reële omvang van de audit voor iedereen duidelijk is. Natuurlijk is het geen doel op zich om ervoor te zorgen dat een audit tot zo weinig mogelijk vaststellingen leidt. Maar wie zelf werkt aan de verbetering van zijn processen, blijft de regisseur van zijn eigen film. Georges Ataya is hoogleraar aan de Solvay Business School en vicepresident van het IT Governance Institute nr 2 • 6 februari 2008

23

technologie

‘IT-projecten bestaan niet’ Veel aanpassingen vallen door slechte aansturing en inbedding in het water

Projectmanagement in 2028

Gilbert Silvius, lector Business, ICT en Innovatie aan Hoge school Utrecht en principal con sultant bij Van Aetsveld, heeft meer dan vierhonderd mensen die met projecten bezig zijn, gevraagd hoe projectmanage ment er over twintig jaar uit ziet. Belangrijkste vraag was welke competenties belangrij ker zouden worden en hoeveel. Uit de resultaten blijkt dat met name de context in belang zal toenemen ten opzichte van de technische en gedragscompe tenties. Comunicatie, zowel binnen het project als naar buiten, blijkt de belangrijkste eigenschap voor de projectma nager van de toekomst. Afhankelijk van het soort pro ject - naar aanleiding van de impact van de verandering en de risico’s - typeert Silvius vier verschillende soorten mana gers. Met name projecten met grote onzekerheden vragen om contextuele kwaliteiten. Naarmate economieën, orga nisaties en dus projecten in de komende twee decennia meer grensoverschrijdend of zelfs globaal worden, wordt deze trend sterker.

Gilbert Silvius, lector Hogeschool Utrecht en principal consultant bij Van Aetsveld.

24

Ongeveer tweederde van alle it-projecten mislukt. Dat cijfer duikt steeds weer op uit onderzoek van analisten en uit ervaringen van consultants. Het recente rapport van de Algemene Rekenkamer over de uitvoering van it-projecten bij de overheid is exemplarisch voor structurele problemen in zowel de publieke als de private sector. Twee consultants geven hun visie over oorzaken en oplossing van de problemen. “Een it-projectmanager moet veranderingsstrateeg worden.” Door Onno Breedveld

U

it onderzoek dat HP samen met de Economic Intelligence Unit (EIU) uitvoerde onder meer dan elfhonderd it-professionals bleek dat in bijna de helft van de bedrijven een kwart of meer van de projecten te laat wordt opgeleverd. En in 57 procent van de organisaties resulteert minder dan de helft van de projecten in waarde voor de business. De gevolgen van de vertragingen zijn uitgestelde productlanceringen, het verlies van omzet en uitgestelde kostenbesparingen. Fred van Leeuwen, consultant bij DCE Consultants, vindt 70 procent geen onrealistisch percentage voor mislukte it-projecten. “Wij worden vaak ingeschakeld om puin te ruimen,” vertelt zijn collega Michel van den Hoek. De twee mannen wijten het dramatische verloop van veel it-projecten vooral aan de onvolwassenheid van het vak. “Ik zit al meer dan dertig jaar in de IT,” zegt Van den Hoek. “Ik heb de technologie volwassen zien worden, maar we maken nog steeds dezelfde fouten als dertig jaar geleden. We zijn als itbranche nog steeds niet zo ver dat we de kosten van een project van tevoren kunnen bepalen. Als een aannemer met zo’n vage offerte zou komen, zouden we dat niet pikken.” “Daarnaast beheersen we de constructieprincipes nog niet,” vervolgt Van den Hoek. “We hebben nog maar net ontdekt dat onze businessregels in de programmacode zitten.” Dat maakt aanpassingen heel lastig. “De specificaties reppen nergens over veranderingen,” vult Van Leeuwen aan. “De aanpasbaarheid zou bij elk nieuw project concreet gemaakt moeten worden. Dat heb ik nog zelden gezien.” Afrekenmechanisme Veel van de oorzaken die de twee consultants noemen, zitten ‘m niet in het projectmanagement op zich, maar in de manier waarop projecten door de organisatie worden aangestuurd en hoe verandertrajecten in de organisatie zijn ingebed. Zo wordt een project meestal succesvol genoemd als het volgens planning en binnen budget wordt opgeleverd. “In een beursgenoteerde onderneming is het halen van de deadline - en dus van je bonus - het belangnr 2 • 6 februari 2008

rijkst,” zegt Van den Hoek. “Als een project op tijd en binnen budget wordt opgeleverd, en vierentwintig uur in de lucht blijft, dan is het een succes.” Het afrekenmechanisme heeft zo belangrijke consequenties voor het managen van projecten. “Als je met een externe dienstverlener in zee gaat en je selecteert de goedkoopste,” aldus Van Leeuwen, “dan krijg je iets dat geld bespaart maar niet noodzakelijk businesswaarde oplevert.” Een detacheerder laat geen twijfel bestaan over de manier waarop hij zijn geld verdient, meent Van de Hoek. “Als opdrachtge-

‘In elk project moet de aanpasbaarheid concreet gemaakt worden’ ver moet je daar in de aansturing rekening mee houden. Vaak denken zowel opdrachtgever als dienstverlener dat de meerwaarde wel komt en lopen ze hand in hand op de afgrond af.” Ook Gilbert Silvius, lector Business, ICT en Innovatie aan Hogeschool Utrecht en principal consultant bij Van Aetsveld, waarschuwt voor te veel nadruk op planning en budget als kengetallen voor succes. “Het is daarom verkeerd om op die basis te zeggen dat 70 procent van de projecten mis gaat. Het belangrijkst is of de opbrengsten inderdaad de goede opbrengsten zijn.” Voor langer lopende projecten pleit hij daarom voor het reizigersmodel: “Het is maar de vraag of je een project nog kunt fixeren als dat langer dan drie maanden duurt. Je zou onderweg regelmatig jezelf de vraag moeten stellen of je nog wel goed bezig bent.” Opportunisme als principe De manier waarop tenders op dit moment worden uitgeschreven, belooft wat dat betreft weinig goeds. Hetzelfde geldt voor de rigide manier waarop gepoogd wordt alle interactie tussen aanbieder en afnemer te vangen in ‘service level agreements’. Waar

de afnemer behoefte heeft aan flexibiliteit, streeft de aanbieder naar het minimum. Daarmee maximaliseert hij immers zijn winst. “Als ik thuis mijn badkamer laat verbouwen, verwacht ik dat de aannemer ook begrip heeft voor de besluitvorming tussen mij en mijn vrouw,” aldus Van Leeuwen. Van den Hoek denkt echter dat we de hele slag naar die extreme rigiditeit nog moeten maken, alvorens we de juiste balans kunnen vinden. “We zitten nu in een hele commerciële fase, waarin opportunisme het enige principe is: orders afsluiten en factureren.” Van Leeuwen is optimistischer dan zijn collega. “Ik denk niet dat we het ons kunnen permitteren om zo ver door te slaan. Bij alle opportunisme moeten we ook ons doel in de gaten blijven houden.” Hij ziet wat dat betreft de it-manager vaak diens broeders hoeder spelen, zowel bij de verkokering binnen de organisatie als bij problemen met de aansturing van externe leveranciers. “Alleen doet hij er handiger aan niet de hele verantwoordelijkheid te nemen, maar de bedrijfsleiding tot het inzicht te brengen hoe de bedrijfswaarde te verzekeren.” Willen we de resultaten van it-projecten verbeteren, dan hebben we een ander soort projectmanager nodig. “Bijna alle projecten zijn businessprojecten waar ook IT in zit,” zegt Van Leeuwen. “Een projectmanager moet zich vooral bezighouden met pro-

cesveranderingen. Hij moet de samenhang tussen de onderdelen zien en binnen die constellatie dingen voor elkaar krijgen. Een it-projectmanager heeft geen gevoel voor de organisatorische kanten. Hij moet een veranderingsstrateeg worden.”

•

Fred van Leeuwen (links) en Michel van den Hoek van DCE vinden dat er in de IT nog steeds dezelfde fouten worden gemaakt als dertig jaar geleden. De kosten van een project zijn van tevoren nauwelijks in te schatten.

Professioneel projectmanagement

- It-projecten bestaan niet: Afgezien van technische projecten zoals het opwaarderen van een database, moeten projecten altijd worden bezien vanuit de verandering die je wilt doorvoeren. Welke bouwstenen horen daar bij en hoe is de samenhang? - Samenwerking moet convergeren: In elk project moeten verschillende mensen samenwerken. Maak er teams en winnaars van. Dat is belangrijker dan de overmatige aandacht voor project managementmethodieken. - Denk kleiner: Vooral in de bankwereld gaat het vaak om projecten van tientallen miljoenen euro’s. Dat heeft voor een deel te maken met de aandacht die je daarmee krijgt (burgemeestersyndroom). Kleinere projecten zijn doeltreffender, beter te managen, en leveren kleinere risico’s op. - Projectmanagers moeten meer organisatieveranderaars worden: Daarvoor hebben ze meer gevoel voor organisatie en omgeving nodig. Misschien is een tandem-projectleider een optie: de een is technisch goed, de ander organisatorisch. - Zoek naar evenwicht in je projectportfolio: Maak eerst zo veel mogelijk verandercapaciteit vrij door het onderhoud zo efficiënt mogelijk te maken. Verdeel die capaciteit vervolgens over de verschillende catego rieën: ‘compliance’, marktontwikkeling, onderscheidend vermogen, innovatie. nr 2 • 6 februari 2008

25

TECHNOLOGIE

COLUMN

tender

GEMEENTE-PORTAL Groningen wil voor een periode van maximaal vier jaar een raamcontract aangaan voor een gemeentelĳk Content Management System (CMS). Naast het domein gemeente. groningen.nl zal de portal ook nog andere websites huisvesten. Bovendien moeten koppelingen gemaakt worden met de gemeentelĳke producten- en dienstencatalogus (Pipa) en het Hummingbird documentmanagement-systeem. De migratie van de huidige site naar het nieuwe systeem moet deze zomer zĳn afgerond.

SLIMME METERS Eneco is bezig met de ontwikkeling van een Meetdataregister (MDR), waarin tien miljoen meetpunten per jaar moeten komen. Daar moeten alle gegevens in terechtkomen die straks door de netwerkbeheerders met behulp van slimme meters aan de energieleveranciers worden doorgegeven. Vanaf 1 januari 2010 zĳn zĳ verplicht die gegevens in een MDR bĳ te houden.

“I

n de huidige situatie werken de meeste open source bedrijven in Europa intensiever samen met softwarebedrijven van buiten, dan van binnen Europa,” signaleert Henri Bergius, één van de initiatiefnemers. Om daar verandering in te brengen wil Obooe de regionale initiatieven in Europa op het gebied van open source in het MKB gaan bundelen, zodat er een sterkere Europese sector ontstaat.

Europese bundeling van open source bedrĳven Door Fred Teunissen Op 10 januari werd in Berlĳn de Open Business Organisation of Europe (Obooe) opgericht door een twintigtal vertegenwoordigers van open source bedrĳven in Europa. Deze organisatie wil als spreekbuis de duizenden bedrĳven in Europa die open source software ontwikkelen en toepassen invloed uitoefenen op de besluitvorming.

UW ICT-PROJECT GEGARANDEERD OP TIJD OPGELEVERD! SOMMIGEN BELOVEN HET. WIJ GARANDEREN HET!

Bij Caesar zeggen we vaak: “Het maakt niet uit wanneer je start, als je maar op tijd aankomt.” Net als de wielrenner richten we ons op één doel dat we in de snelste tijd willen bereiken.

De Caesar Groep is een ICT-dienstverlener die oplossingen biedt met

De technologie die wij gebruiken is onder andere gebaseerd op Oracle,

rendement. Wij nemen daarbij de doelstellingen van de klant als uitgangs-

Java, Progress en Microsoft.

punt. In de vorm van TimeValue-projecten realiseren wij gegarandeerd

Wat is de waarde van elk van uw ICT-projecten? Hoe kunt u ervoor zorgen

op tijd opgeleverde ICT-oplossingen met korte doorlooptijden en aan-

dat uw ICT-project op tijd wordt opgeleverd? En waarom durft Caesar die

toonbare waarde voor onze klanten. Indien wij toch te laat opleveren,

opleverdatum keihard te garanderen?

leggen wij onszelf een aanzienlijke boete op. We betalen onze klant

Graag beantwoorden wij deze vragen in onze workshop TimeValue.

dan tot 50% terug!

Voor meer informatie en aanmelding kijk op www.timevalue.nl

GRAAG NODIGEN WIJ U UIT VOOR EEN INSPIRERENDE TIMEVALUE WORKSHOP Caesar Groep - Zonnebaan 9 - 3542 EA Utrecht - tel. 030 - 240 42 00 - www.caesar.nl - [email protected]

INITIATIEVEN De initiatiefnemers zijn het Finse Centre for Open Source Solutions (Coss), het Duitse LIVE Linux Verband, het Franse Fédération Nationale de l’Industrie du Logiciel Libre, het Belgische Zea Partners en Fundecyt uit de Spaanse regio Extremadura. Naast Obooe is er nog een ander Europees bundelingsinitiatief. Precies een maand eerder, op 10 december vorig jaar, doopte de Linux Business Campus Nürnberg zich om tot Open Source Business Foundation (Osbf). Ook deze OSBF heeft Europese ambities. Bij de oprichting van de Obooe en de Osbf waren geen Nederlandse organisaties betrokken. “Dat is zeker jammer,” reageert Jo Lahaye, voorzitter van de stichting HollandOpen, “maar er zijn zoveel van dit soort initiatieven. Je kunt ze onmogelijk allemaal bijwonen. Er is helaas nog geen goede Europese structuur voor. Natuurlijk hopen wij dat er uiteindelijk een soort Europe Open komt. Daar moeten dan in ieder geval ook vertegenwoordigers uit Engeland, Italië en de Oost-Europese landen in deelnemen.” MOEILĲKHEID Lahaye wijst verder op een moeilijkheid, die daarvoor overwonnen zal moeten worden: “Wat versta je onder open source bedrijven? Zijn dat bedrijven, die uitsluitend open source software leveren? Onze ervaring is dat ze, zodra ze wat groter worden, ook gesloten software gaan aanbieden. En waarom zou je alleen de aanbieders willen bundelen? HollandOpen heeft een bredere focus. Wij richten ons op drie groepen: de gebruikers van open source software, de open source projecten en de bedrijven, die open source producten aanbieden.” Ook Martijn Smit, directeur van Stone-IT in Groenekan, een in Linux platforms en open source applicaties gespecialiseerde dienstverlener, vindt het jammer dat er nog weinig Europese samenwerking tussen open source bedrijven is. “De ontwikkelaars, die samenwerken in open source projecten, weten elkaar natuurlijk wel te vinden. Zulke projecten zijn naar hun aard niet gebonden aan een land. Maar voor open source bedrijven is dat anders. Die vinden toch nog te vaak alleen het wiel uit. Wij proberen hier iets aan te doen. We werken bijvoorbeeld mee in een Euregioproject van de Duitse deelstaat Nordrhein-Westfalen en de provincie Gelderland. Dat is al een stap. Maar als je multinationale ondernemingen als klant wilt bedienen, moet je ook over verschillende landen je diensten kunnen aanbieden. Open source bedrijven kunnen dat nu nog niet. Daar ligt zeker een lacune.”

•

26


RON TOLIDO

DE CODEKLOPPER Ik heb het van horen zeggen, maar toen een verbeterde versie van de programmeertaal Cobol in 1968 op de markt werd gebracht, was de consensus dat het vak van programmeur nog maar weinig toekomst had. Cobol leek ondertussen zoveel op natuurlĳke taal dat managers vanaf nu zelf konden programmeren. Vooruit, het zal de hippietĳd zĳn geweest en de wereld zag er roze uit. Maar wat is er in die 40 jaar eigenlĳk gruwelĳk weinig bereikt. Ik ben deze week op een conferentie in San Francisco die de toekomst van de it-specialist als onderwerp heeft. En als je zo in de wandelgangen eens wat navraagt, klinkt al snel het bekende verhaal. We zĳn namelĳk nog steeds zo’n beetje klaar met programmeren. De moeilĳke dingen zitten steeds meer ingebakken in standaardpakketten. Voor de rest is het een kwestie van het slim aan elkaar lĳmen van herbruikbare componenten, flexibele processen modelleren en vooral veel business intelligence-toepassingen. En daar komt weinig programmeren meer bĳ kĳken. Andermaal schuiven we – of we willen of niet – op in de richting van meer kennis van de bedrĳfsvoering. Nu nog kĳken of er werkelĳk wat van komt. In het vakgebied lĳken we nog niet echt door het rouwproces heen. Zo waren er kortgeleden twee professoren van de Universiteit van New York die stelden dat Java ongeschikt is om mee te leren programmeren. Eindelĳk, dacht ik. Java is namelĳk een dikdoenerige, complexe programmeertaal die veel te veel kan. Je haalt gereedschap in huis waarmee je een marslander of een kerncentrale kunt aansturen en sleutelt er vervolgens de zoveelste voorraad-, polis- of klantenadministratie mee in elkaar. Overbemeten spierballenvertoon dat bĳna uitnodigt tot het maken van fouten en improductiviteit. Eindelĳk werden eens man en paard genoemd! Helaas: de heren bleken aan de andere kant van het spectrum te verkeren. Vanuit hun perspectief is Java juist een lichtgewicht middel waarmee je schaterend van het lachen snel wat geinige Internetdingetjes in elkaar knutselt. Als het zo eenvoudig wordt om te programmeren, dan heeft straks niemand meer verstand van formele methoden en complexe algoritmen. Dat was zo’n beetje hun beklag. Als alternatief bevelen ze ADA aan: een nagenoeg onbegrĳpelĳke taal waarmee zelden een serieus programma is geschreven. Wel geruststellend, de houding van zo’n universiteit. En een knappe prestatie om zo compromisloos afstand te nemen van de dagelĳkse realiteit. Programmeren mag niet makkelĳk worden: dit vak houdt zichzelf de komende 40 jaar moeiteloos in stand.


27

technologie

Microsoft breekt met verleden en doet aanval op telecomsector

Integratie is de sleutel Door René Frederick

Met de nieuwe Unified Communications software die Microsoft eind vorig jaar uitbracht ontfermt het concern zich over alle communicatiebehoeften van bedrijven. Het bedrijf loopt in een klap voorop in de telecomindustrie.

M

icrosoft is al enkele jaren hard op weg om een serieuze bedreiging te worden voor de gevestigde orde in de telecombranche. Het softwarebedrijf ontwikkelt zelfstandig of met partners steeds meer producten gericht op de communicatiebehoeften van bedrijven. Dat die partners deels uit de telecombranche komen, baart inmiddels geen opzien meer. Een samenwerking met KPN is de gewoonste zaak van de wereld. Met de introductie van Unified Communications gaat Microsoft dus een stap verder dan de markt gewend is van de softwareleverancier. In de ogen van Rob Elsinga is de strategie logisch omdat de traditionele telecomwereld verkokerd en gesloten is. Elsin-

Unified Communications van Microsoft is een suite van applicaties waarbinnen Office Communications Server 2007 aan de basis staat. OCS 2007 is de opvolger van Live Communications Server 2005 en zorgt ervoor dat ip-telefonie op basis van het protocol SIP, Instant Messaging, presence en diverse vormen van vergaderen überhaupt door medewerkers kunnen worden gebruikt. Office Live Meeting is het platform waarop applicaties zoals videovergaderen en ‘collaboration’ draaien. Office Communicator 2007 is de gebruikersinterface of het dashboard voor gebruikers van Unified Communications. Communicator heeft een online variant met de naam Office Communicator Web Access waarmee medewerkers dus overal kunnen inloggen op de communicatiesystemen van hun bedrijf. Via mobiele apparaten krijgen medewerkers toegang tot het bedrijfscommunicatienetwerk via de applicatie Office Communicator Mobile 2007. Er zijn verder vernieuwde edities van Exchange en Outlook en tot slot lanceert Microsoft de langver-

‘Communicator is het startpunt van alle vormen van communicatie’

‘Integratiesoft ware bepaalt manier waarop bedrijven met communicatie omgaan’

28

ga geeft in Nederland leiding aan Microsofts divisie van bedrijfssoftware voor kenniswerkers en is daarmee verantwoordelijk voor de producten Office, Sharepoint, ‘unified communications’ en het terrein van ‘enterprise content management’ en ‘business intelligence’. Hij vindt dat de telecomindustrie vooral bedrijfseigen oplossingen biedt. “Microsoft positioneert zichzelf nu als leverancier van integratiesoftware die op netwerkapparatuur draait. Die software moet dus samenwerken met de apparatuur van leveranciers netwerkapparatuur en mobiele toestellen van concurrenten.” Omslag Elsinga beschrijft de lancering van Unified Communications als een omslag binnen de telecomwereld. Microsoft haalt hiermee volgens Elsinga de discussie over bijvoorbeeld voip uit de technologische hoek en plaatst deze in een context van bedrijfsprocessen. “De nadruk moet liggen op het nut van communicatietechnologieën voor bedrijven. Kostenbesparingen zijn een belangrijke drijfveer om met telecom aan de slag te gaan, maar organisaties staan steeds meer onder druk om anders te werken. Door internationalisering en projectmatig en flexibel werken, willen medewerkers met elkaar communiceren alsof ze in één ruimte zitten. Die stap kunnen ze nu maken.” nr 2 • 6 februari 2008

wachte Roundtable. Dit vergaderapparaat heeft een camera die 360 graden panoramabeeld geeft en automatisch inzoomt op de spreker in de groep. “De Roundtable maakt eenvoudige en goedkope videocommunicatie tastbaar,” vindt Elsinga. “De ict-branche praat er al lang over om mensen thuis te laten werken, maar bedrijven lopen steeds tegen technologische barrières aan. In de meeste gevallen moest er voor bestaande oplossingen een speciale kamer worden ingericht, was het schreeuwend duur en wist niemand hoe het werkte..” Meeste impact Office Communicator heeft ongetwijfeld de meeste impact op gebruikers. Waar veel medewerkers hun pc nu doorgaans opstarten met Outlook, zal dat volgens Microsoft in de toekomst gebeuren met Communicator. “Er is met opzet voor gekozen om geïntegreerde communicatie zowel vanuit een client als vanuit Outlook mogelijk te maken en tegelijkertijd te integreren. Zo worden ‘instant messaging’-berichten automatisch opgeslagen in een Outlookfolder,” zegt Elsinga. “Als bedrijven daar een vergaderapplicatie aan wilden toevoegen, moesten ze die doorgaans afnemen bij een operator. En een applicatie voor videovergaderen moeten ze ook apart inkopen. Dan heb ik het nog niet eens over de vaste en mobiele telefoon die ook los

staan van Outlook. Nu is Communicator het startpunt van al deze vormen van communicatie.” Medio volgend jaar komt Microsoft met de suite Office Online waarmee bedrijven ervoor kunnen kiezen om Exchange, Sharepoint, OCS en Live Meeting in een hosting-model af te nemen. Microsoft zal Office Online zelf aanbieden en via operators, isp’s en wederverkopers. In eerste instantie behoren grotere bedrijven tot de doelgroep en later volgt het middensegment. Daarnaast heeft Microsoft nu al de bekende netwerkdiensten voor consumenten onder de naam Windows Live en op termijn komt ook Office Live voor zowel consumenten als zakelijke klanten op de markt. Met Office Live kunnen ondernemers in het mkb hun Office-documenten als een online backupdienst opslaan en die bestanden delen met relaties. Office Live is in tegenstelling tot Office Online volgens Elsinga geen hosting maar een reeks netwerkdiensten. “Bepaalde aanbieders zoals Google geloven helemaal in het netwerk. Daarentegen geloven wij in een mix, waarbij bedrijven het beheer van sommige diensten zelf lokaal doen, en in beheerde netwerkdiensten. Microsoft gelooft sterk in het benutten van de mogelijkheid van een intelligente client. Als een bedrijf echter heeft gekozen voor een terminal-server-oplossing, dan zijn de mogelijkheden voor telefonie-integratie op dit moment helaas beperkt.” “Nieuwe vormen van communicatie werken alleen als bedrijven deze gebruiken als een volledig platform waarin ook andere randapparatuur werkt. Natuurlijk moeten ook de Nokia-telefoons kunnen communiceren met OCS want anders zou het bedrijven beperken. Dat vind ik echt. Onze strategie is

erop gericht om unified communications, instant messaging en presence te introduceren bij bedrijven en hun mobiele communicatie te koppelen aan dit platform. Maar ik zeg niet: gooi je PBX maar de deur uit. In de komende tien jaar bestaan er nog steeds gecombineerde omgevingen van oude telefooncentrales, IP-telefonie en softwarematige telefoniesystemen. Het is dus niet meer de onderliggende hardware die de keuzes van bedrijven bepaalt. De software die integratie mogelijk maakt, wordt bepalend voor de manier waarop bedrijven met hun telecommunicatie omgaan.”

•

IBM gelooft in ecosysteem

IBM reageert op de annoncering van Microsoft met de stelling dat het ‘een andere strategische keuze’ maakt op het gebied van unified communications. De strategie behelst volgens Werner te Riet, business unit manager Lotus, dat IBM niet het al leenrecht op de term ‘unified communications’ claimt, maar integratiediensten deelt in een ecosysteem met partners. In 2008 voegt IBM daar ip-telefonie aan toe. IBM hanteert ‘unified communications’ en ‘collaboration’ altijd als tandem en noemt die UC2. “Veel applicaties en functio naliteit in de verzamelnaam unified communications bestaan al langer. Dus zullen leveranciers deze optimaal moeten integreren voor bedrijven,” aldus Te Riet. “Onze filosofie is gericht op open source want open standaarden zijn de basis van integra tie. Daarbij werken we intensief samen met bedrijven die uitblinken in een specifieke niche. Dat kunnen de bekende namen in de telecomsector zijn zoals Cisco, Nokia of Polycom, maar ook bedrijven op het gebied van erp. En we werken natuurlijk ook samen met Microsoft op het gebied van Outlook en Office.” Te Riet erkent wel dat de stap van bedrijfseigen producten naar open systemen ook bij IBM nog niet zo lang geleden is gemaakt. “Maar het is wel nodig, want bedrijven doen investeringen in telefooncentrales en mobiele technologie en willen die terugverdienen. Als branche moeten we dus een uniforme wereld creëren zonder de complexiteit van de integra tie van communicatie.” nr 2 • 6 februari 2008

29

technologie

column it & recht

Infonullen

deal

Digitale dossiers Advies- en Onderzoeksbureau Significant, een spin-off van PricewaterhouseCoopers, gaat met het documentmanagementsysteem van Interwoven aan de slag. De nieuwe WorkSite-software vervangt de huidige Lotus Notes-oplossing. Met deze overstap worden straks alle documenten op één centrale plek opgeslagen. Zo hebben de gebruikers ook gemakkelijker toegang tot documenten van hun collega’s. Uiteindelijk wil de Significant toe naar volledig gedigitaliseerde projectdossiers.

Trendwatching: bedrijven moeten zich snel aan kunnen passen

Succesvol it-ecosysteem is vooral flexibel Door Ed Kerkman

eigen ring eindhoven Eindhovense ondernemers hebben besloten zelf voor een glasvezelnetwerk te zorgen. Onlangs ging de eerste schop de grond in voor een netwerk dat diverse bedrijventerreinen moet ontsluiten. De mkb-ers zijn straks zowel eigenaar als beheerder van de nieuwe infrastructuur. Voor de dienstverlening worden contracten gesloten met verschillende aanbieders. Ondanks dat men zich in het persbericht afzet tegen de traagheid van de (Haagse) politiek, laten de twee Eindhovense burgemeesterskandidaten zich lovend uit over dit initiatief. “Het spreekt voor deze ondernemers dat ze niet wachten op bemoeienis vanuit de politiek, maar dat ze zelf de schouders eronder zetten,” aldus Van Gijzel.

Biertje? InBev, de grootse bierbrouwer te wereld, gaat de Advanced Planning en Scheduling (APS) software van Quintiq gebruiken voor de eerstelijns distributie in West-Europa. Het systeem moet het vervoer tussen fabrieken, distributiecentra en klanten optimaliseren. Duitsland is het eerste land waar de software wordt geïmplementeerd. Alleen daar al vinden per jaar ongeveer honderdduizend ritten plaats vanuit vijf verschillende fabrieken. Mail tips en weetjes over opdrachten naar [email protected]

30

Het voorspellen van trends hoort goed bij een nieuw jaar. Trendwatcher Kishore Swaminathan van Accenture ziet maar liefst acht trends. Die leiden tot een technologie-ecosysteem, waarin het kritieke concurrentiecriterium beweeglijkheid (enterprise agility) is. Werk aan de winkel voor de it-manager.

D

oor snelle technologische veranderingen moeten ondernemingen moeilijke keuzes maken over welke technologieën ze wel en niet omarmen. Wie te snel kiest en een verliezende technologie in huis haalt, verspilt veel tijd en geld of zit jaren opgescheept met een legacytechnologie. Wie te laat een winnende technologie omarmt, raakt marktaandeel kwijt aan concurrenten en nieuwe toetreders in de bedrijfstak. Waarom worden sommige technologieën een succes en andere niet? Als je naar de geschiedenis van IT kijkt, zegt Kishore Swaminathan van Accenture, zie je dat IT ontwikkelt en ingeburgerd raakt binnen een ondersteunend en ‘geleidend’ technologie-ecosysteem. Dit ecosysteem verkleint de risico’s en stimuleert daardoor de adoptie van bepaalde soft- en hardware. En die adoptie versterkt op zijn beurt weer het ecosysteem. De kunst is inzicht te krijgen in ‘de onzichtbare hand’ die de evolutie van het it-ecosysteem vormgeeft. Accenture heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar technologie- en markttrends. De conclusie is dat er acht onderling gerelateerde trends in opkomst zijn die ervoor gaan zorgen dat er een nieuw technologie-ecosysteem ontstaat. Daarin wordt IT opnieuw gedefinieerd en wordt het nr 2 • 6 februari 2008

nieuwe concurrentiecriterium enterprise agility, ofwel de beweeglijkheid van je onderneming. Dat beweeglijkheid concurrentiekracht oplevert, is op zich niet nieuw. Maar de bedoelde vorm van beweeglijkheid heeft een niet eerder vertoonde schaal en scope, met grote implicaties op het niveau van de hardware-infrastructuur, applicaties, technische architectuur, bedrijfsprocessen, corporate en externe data (en analyse), samenwerking tussen medewerkers, innovatie, ondersteuning voor mobiele werkers en systeemontwikkeling. de trends De eerste drie trends brengen agility in de it-architectuur, applicaties en infrastructuur. Trend 1 is naadloze interoperabiliteit - technische-integratiestandaards (webservices) voorzien in een nieuwe aanpak voor de onderlinge afstemming en het ‘uitwisselingsvermogen’ van itcomponenten. Een aanpak met gestandaardiseerde interfaces (WDSL) en een gestandaardiseerde taal (SOAP, XML). Trend 2 is proces-centrische IT - een nieuwe aanpak voor de uitvoering van complexe bedrijfsprocessen. De combinatie van trend 1 en 2 - service-oriented architecture geheten - leidt tot een nieuw computingpara-

digma. Daarin worden businessprocessen losgemaakt uit itsystemen en formeel weergegeven in een businesstaal. Trend 3 is de gevirtualiseerde infrastructuur. Die infrastructuur is in tegenstelling tot de box-per-application-hardware-infrastructuur samengesteld uit commodityhardware en wordt tussen applicaties gedeeld. Daarbinnen worden computerresources (processingpower, opslag, netwerkbandbreedte) dynamisch

Peter Patrick van Schelven van Eecke

toegewezen aan de uiteenlopende applicaties, al naar gelang de wisselende behoeften en eisen. Via predictive provisioning wordt de hardware-infrastructuur nóg beweeglijker gemaakt. De vierde trend brengt agility in het systeemontwikkelingsproces zelf: industrialisering van systeemontwikkelingsprocessen. Dat wil zeggen: er ontstaat een meer gedisciplineerde en geïndustrialiseerde aanpak voor softwareontwikkeling, waarbij ontwikkelingstools nauw worden geïntegreerd met teamsupport, formele en rigoureuze ontwikkelingsprocessen en toenemende automatisering via modelgestuurde ontwikkeling. Samen creëren deze vier trends een nieuw ecosysteem, dat op alle niveaus zeer beweeglijk is: een architectuur die snel kan reageren op integratieuitdagingen en verandering van bedrijfsprocessen, een hardware-infrastructuur die snel kan reageren op een fluctuerende vraag, en een ontwikkelingsaanpak die op een snellere en betrouwbaardere manier it-systemen kan leveren. De vijfde trend brengt agility op het niveau van de data en analyse: adaptieve ondernemingsintelligence, dankzij sophisticated ERP-systemen (die data veel beter toegankelijk maken) en proces-centrische IT (die het mogelijk maakt om business-intelligence sneller te vertalen van data in actie). Trend 6 en 7 hebben betrekking op de flexibiliteit en werkmogelijkheden van werknemers (zowel op kantoor als daarbuiten), en daarmee op de ‘operationele beweeglijkheid’ van on>> dernemingen.

In de wereld van de informatiekunde worden ze wel aangeduid als infonullen: managers die beslissingen nemen op basis van de meest minimale informatie. Het is volk dat volledig vertrouwt op eigen denkbeelden en wars is van degelijke studies, grondige analyses, doordachte boeken en uitvoerige rapporten. In hun stijl van werken worden de meest ingewikkelde vraagstukken teruggebracht tot bij voorkeur een half A4tje. Maximaal! Soms is het nog erger. Onder deze managers zijn er ook die de complexiteit van de omgeving waarin zij werken, eenvoudigweg ontkennen. Ze ‘denken’ louter in termen van kansen, uitdagingen en pasklare oplossingen. Kortom: de ‘bezielende’ leider die met oogkleppen op en gewapend met holle kretologie zijn organisatie tracht op te stuwen in de vaart der volkeren. Veel van deze zogeheten managers zijn onbewust onbekwaam of leiden aan misplaatste zelfoverschatting. Herkent u een dergelijke kanjer in uw omgeving?

Snel beslissen is niet genoeg Voor bedrijven en organisaties is een infonul een regelrecht gevaar. Zij brengen door hun doen en laten schade toe aan hun eigen club én aan anderen. Het lijdt geen twijfel dat het mislukken van menig ict-project rechtstreeks verband houdt met dergelijke brokkenmakers. Tevoren staan zij nauwelijks stil bij elementaire zaken, nodig voor het welslagen van de projecten waarover zij de scepter zwaaien. Beslissingen nemen zij op een manier die soms versteld doet staan. Dat blijkt duidelijk uit juridische dossiers over mislukte ictprojecten. Soms tref ik daarin rampzalige vodjes van contracten aan, afkomstig uit de pen van dit type managers. Onlangs kromden mijn tenen weer bij lezing van een contract voor de ontwikkeling van software. Hierin stond de volgende clausule:“De ict-leverancier doet de implementatie van het systeem.” Het contract zweeg over de basale vraag wat de term “implementatie” nu precies omvatte. De schrijver dacht kennelijk dat dit woord voor de wederpartij wel duidelijk was. Ten onrechte. Zo rekent de een het converteren van data van een oud naar een nieuw systeem standaard tot de implementatie, terwijl anderen in de ictwereld dat beslist niet doen. Hetzelfde geldt voor het trainen van gebruikers. Het was in het betreffende contract onduidelijk of de leverancier een conversie- en trainingsverplichting was aangegaan. Uiteindelijk bleek de leverancier met de overeengekomen implementatie niets anders te hebben bedoeld dan enkel de technische installatie van de software op de apparatuur van de klant. Het bleek voldoende stof voor een stevig conflict. Accepteer daarom geen flauwekul van een infonul. Peter van Schelven juridisch adviseur ict~Office nr 2 • 6 februari 2008

31

technologie

Wil je reageren op een artikel of heb je een mening die er toe doet? Stuur een e-mail naar [email protected]

it-architect cas tuyn ergert zich aan de tekortkomingen van het besturingssysteem Windows Xp van microsoft en aan het redactioneel uit it executive nummer 1 2008 dat stelt dat linux op de desktop weinig voorstelt.

NS EN MAAK KAPD TELEFOON A501 GPS/ A-

Corporate Performance Management ement (CPM)

CPM staat volop in de belangstelling. Bedrijven die een goed ed performance management systeem hebben, presteren beter en behalen een bewezen hoger rendement. Uit onderzoek blijkt ook dat bij de helft van de Nederlandse bedrijven performance management voor verbetering vatbaar is. Deze interessante schriftelijke cursus helpt u bij het opzetten van een CPM-systeem van wereldklasse. Alle mogelijkheden om de prestaties van uw onderneming beter te sturen, te meten en te managen in lijn met uw corporate strategie worden helder en concreet weergegeven. Uw auteurs zijn o.m. werkzaam bij Deloitte, Ernst & Young en Centre Consulting. De cursus start op 21 februari en 20 maart 2008.

Anti-Fraude Professional

Uit onderzoek blijkt dat nog steeds - ondanks betere controle- en beheerssystemen - wereldwijd één op de twee/drie ondernemingen melding maakt van directe (financiële) en indirecte (immateriële) schade als gevolg van fraude. Desondanks heeft meer dan de helft van de Nederlandse ondernemingen geen specifieke inspanningen gedaan voor een betere preventie en detectie van fraude. Wilt u wél maatregelen nemen om tot een effectieve fraudebeheersing in uw organisatie te komen dan is deze absoluut unieke schriftelijke cursus een goede keuze. U krijgt in deze cursus alle instrumenten aangereikt om fraude (risico’s) in uw organisatie te identificeren, te analyseren en te minimaliseren. Het lesmateriaal is afgestemd op de praktijk van een organisatie en biedt een succesvolle mix van praktijk en theorie. Uw auteurs zijn o.m. werkzaam bij Security College, Deloitte en het Nederlands Compliance Instituut. De cursus start op 21 februari en 20 maart 2008. Inschrijven? Ga naar www.it-executive.nl/opleidingen Powered by:

32 34_IT_ex_opl_925x2625_06.indd 1

29 februari 2008 hp en de praktij k van e-service en e-verkoop Lezing: Een kijkje achter de schermen Haagse Hogeschool, Den Haag www.ngi.nl

A Trend 6 - plooibare samenwerking - wordt mogelijk gemaakt door een nieuwe generatie samenwerkingtools. Veel van de huidige tools - e-mail, instant messaging, bulletinboards, screen sharing - zijn generieke communicatietechnologieën met grote beperkingen. Daardoor worden werknemers via allerlei afzonderlijke kanalen bestookt - en overladen - met ongecoördineerde informatie die losstaat van de bedrijfsprocessen waaraan ze werken. Drie soorten nieuwe samenwerkingstools gaan daar verandering in brengen. Dat zijn bijvoorbeeld videoconferencing (die een comeback maakt, gericht op de communicatie op seniormanagementniveau) en nieuwe technologieën als Microsoft Office Live Communications Server (gericht op middenniveaumanagers, met een sterke focus op coördinatie via integratie van communicatiekanalen). En vooral echte samenwerkingsplatforms, die gericht zijn op specifieke, grootschalige collaborative bedrijfsprocessen (denk aan design- en softwareontwikkelingsplatforms). Trend 7 is ondernemingsmobiliteit. Werknemers worden steeds mobieler en er wordt steeds meer mobiele consumentenelektronica gebruikt. Daardoor neemt onder medewerkers de vraag naar mobiele ondernemingsapplicaties toe. Vooralsnog is mobiele e-mail zo’n beetje het hoogst haalbare. Maar twee ontwikkelingen gaan mogelijk veel impact hebben. Allereerst de


ene kant de combinatie van toenemende capaciteiten van apparaten, low latency-netwerken en nieuwe technologieën als rich internetapplicaties; dit kan allerlei ondernemingsapplicaties ondersteunen en mobiel maken. In de tweede plaats proces-centrische IT, die ondernemingsprocessen kan leveren en orkestreren over meerdere platforms en apparaten heen. Door deze ontwikkelen zullen er customized applicaties ontstaan, toegesneden op specifieke units of functies (zoals verkoop en klantenondersteuning). Trend 8 tot slot - Web 2.0 heeft betrekking op innovatie van de onderneming. Via blogs, wiki’s, podcasting, folksonomies, RSS en social-networkservices worden enorme hoeveelheden user-created content gecreëerd. Tegelijkertijd maken technologieën als Ajax, Ruby on Rails en Flash/Flex een nieuwe generatie rich internetapplicaties mogelijk. Samen resulteert dat in door gebruikers gecreëerde ‘situationele applicaties’. Daarin wordt gebruiktgemaakt van webwidgets, mashups en open application programming interfaces (API’s) en webservices. Het is nog niet zeker wat voor effect dat zal hebben op het werk in organisaties. Maar te verwachten valt dat het krachtige externe innovatiedrivers worden. Consumer-generated creativity via Web 2.0.

•

Bron: Kishore S. Swaminathan - Eight trends that are redefining IT (Outlook Journal)

ls Linux gebruiker thuis (OpenSuse 10.3) erger ik mij dagelijks aan de tekortkomingen van Windows XP op mijn werk. Functioneel lopen Linux en MacOS voor op dit besturingssysteem. Windows Vista wordt overgeslagen door mijn werkgever. De acceptatie van Linux op de desktop is meer een kwestie van onbekend maakt onbemind, niet in het minst gevoed door de propagandamachine van Microsoft. Door de opkomst van gelijkwaardige of betere software (Firefox browser) en SaaS (service-now-com voor helpdesk management) wordt het besturingssysteem onbelangrijk. Van een ‘politiek mijnenveld’ is geen sprake. Ik hoop dat u in het vervolg een realistischere en openere berichtgeving brengt over dit onderwerp zonder lipdiensten aan de gevestigde orde.

4-5 maart 2008 onderwij s & ict ICT-toepassingen en -diensten in het onderwijs. Jaarbeurs Utrecht www.onderwijs-en-ict.org 11 maart 2008 “virtualization in Depth” IDC evenement: Verbeter het beheer van it-omgevingen. Amsterdam www.idc.com/benelux/events

•

gelij ke kansen hans Bos van microsoft heeft met meer dan gemiddelde belangstelling het artikel ‘heemskerk forceert doorbraak open source’ gelezen in it executive nummer 1 2008. hij is van mening dat de nederlandse overheid open source niet verplicht stelt. verder moet open source hooguit gelij ke kansen krij gen als de gesloten variant en geen voorkeurspositie zoals nu het geval is.

O

pen standaarden en open source zijn complexe onderwerpen met veel nuances en regelmatig gepolariseerde uitspraken en standpunten. In tegenstelling tot wat sommigen denken, heeft Microsoft een genuanceerd standpunt over open source. Als ik stel dat de onderkop van het bovengenoemde artikel ‘Rijksoverheid gaat open software in 2008 intern verplicht stellen’ niet correct is, is dat niet omdat ik tegen open source ben. Ik doe dat omdat ik probeer een zo juist mogelijk beeld te geven van de situatie. Men moet niet uit het oog verliezen dat Microsoft ook ‘open software’ levert. We ondersteunen vele open standaarden en open en vrije specificaties in onze producten en systemen. Als ik ervan uitga dat de Nederlandse overheid software op basis van ‘open source’ bedoeld, staat er in het actieplan letterlijk dit:

“Overheden blijven keuzevrijheid behouden ten aanzien van het al dan niet gebruik van open source platformen of toepassingen.” “Het Kabinet wil dat bij aanbestedingen en inkooptrajecten van software voor nieuw- of verbouw en contractverlenging de aanbieders van open source software daadwerkelijk in de praktijk dezelfde kansen krijgen en bij gelijke geschiktheid voorlopig ook de voorkeur ter bevordering van de markt voor open source software in Nederland.”

Dat is heel wat genuanceerder dan ‘verplicht stellen’. Microsoft is vóór gelijke kansen. Het concern ziet alleen niet de noodzaak om ‘voorlopig ook de voorkeur’ aan open source te geven. Het actieplan geeft zelf aan dat bij de overheid nu al meer open source in gebruik is dan bij andere sectoren en bij consumenten. Verder kun je ook vraagtekens stellen of dit model nu zo positief is voor de Nederlandse innovatie en de economie. Microsoft is met deze mening niet in lijn met de EU zoals in het artikel wordt gesteld. Het concern zet een eigen lijn uit, met het risico juist averechts te handelen op de doelen rond interoperabiliteit en stimulering.

•

Reageren? Stuur een e-mail naar [email protected] nr 2 • 6 februari 2008

30-01-2008 11:54:5

12-13 maart 2008 grip op ict Training: definiëren, monitoren en besturen van it-ketens. Amsterdam www.iir.nl/gripopict 13 maart 2008 safety first; Dealing with Disasters Hoe kunnen wiskunde en computers helpen bij het voorspellen van rampen. Aula, TU Delft symposium.ch.tudelft.nl 18-19 maart 2008 customer relationship management summit Gartner evenement over klantcontact. Londen www.gartner.com/events 22-24 april 2008 overheid & ict Vakbeurs voor automatisering en informatisering van centrale en decentrale overheden en hieraan gelieerde instanties Jaarbeurs Utrecht www.overheid-en-ict.nl

Ken je een evenement dat relevant is voor it-managers? Mail deze informatie naar [email protected]

33

agenDa

13 februari 2008 recruitment nieuwe stij l Masterclass over innovatieve wervingsmethoden. Media Plaza, Jaarbeurs Utrecht www.mediaplaza.nl/event/recruitment1

tekortkomingen Windows

IT Executive biedt, i.s.m. International Management Forum, ruim 30 actuele cursussen aan, waarmee u uw kennis over de ontwikkelingen binnen uw vakgebied volledig up-todate kunt houden. Deze keer lichten we de cursussen Corporate Performance Management en Anti-Fraude Professional voor u uit. Voor meer informatie verwijzen wij u naar onze site: www.it-executive.nl/opleidingen OP EEN MIO

forum

MENS & WERK

Navelstaren maakt oud

Sollicitant eist baas aan tafel

T

e veel managers zijn zo geconcentreerd op hun eigen werk en hun eigen discipline, dat ze niet in de gaten hebben dat de wereld om hen heen verandert. Bedrijfsstructuren en strategieën die eerder modern en effectief waren, raken daardoor sleets. Dit verklaart waarom ooit bloeiende bedrijven in de versukkeling kunnen raken. Het verklaart ook waarom de aantrekkingskracht op nieuw personeel verzwakt en medewerkers de deur achter zich dicht trekken. Dit constateert Karim Benammar, filosoof en docent bij de Internationale School voor Wijsbegeerte (ISVW). “Neem de arbeidsmarkt, dat is zo’n segment waar de strategische vooronderstellingen onder de loep genomen moeten worden,” stelt Benammar. “Moet een medewerker vast in dienst zijn, fysiek aanwezig zijn, of per uur betaald worden? Spreek je de intrinsieke motivatie van de beste werknemers aan door geld, aanzien, autonomie, uitdaging of flexibele arbeidsvoorwaarden, of door iets heel anders waar we nog niet aan gedacht hebben?” Volgens Benammar moeten managers leren herkaderen: hun vooronderstellingen in kaart brengen en zo zicht krijgen op hun onderliggende denkstructuren.

O

rganisaties die hun wervingskracht willen vergroten, mogen het sollicitatiegesprek in geen geval overlaten aan een p&o’er of iemand van het wervingsbureau. Uit onderzoek van de Intelligence Group blijkt dat sollicitanten het liefst om tafel zitten met hun direct leidinggevenden. Een directeur of een andere manager is weliswaar tweede keus, maar nog altijd beter dan een staffunctionaris of een recruiter. Negen van de tien sollicitanten pikt het niet als zo iemand het sollicitatiegesprek voert. Onder hoog opgeleide it’ers is deze afkeer van een tussenpersoon nog groter. Veel werkgevers houden hier echter nauwelijks rekening mee. Volgens het onderzoek Recruitmentkengetallen 2007 blijkt dat de direct leidinggevende in ruim de helft van de sollicitatiegesprekken niet van de partij is.

•

Maling aan correct bedrĳfsimago

•

Verzuimgedrag voorspelbaar

E

en nieuwe it’er in dienst? Dan kunt u als manager al bijna gelijk aan de weet komen of deze nieuwe kracht veel of weinig zal verzuimen. De Universiteit van Maastricht heeft in samenwerking met ABN Amro en Achmea een model ontwikkeld waarmee lang verzuim valt te voorspellen. Het slechte nieuws is dat dit instrument niet zo maar even kan worden gehanteerd. Voor elke medewerker moet een lange vragenlijst worden ingevuld. Aan de hand van de antwoorden kunnen deskundigen afleiden of

•

IT-cao: 6 procent extra

D

e Werkgeversvereniging ICT en FNV Bondgenoten, CNV Dienstenbond en De Unie hebben een principeakkoord bereikt over een nieuwe tweejarige cao voor it-bedrijven. Het salaris van de medewerkers bij de bedrijven die de ICK-cao hanteren, gaat omhoog met 3 procent. Begin volgend jaar komt daar nog eens 3 procent bij. Ook is er een zogenaamde doeluitkering, een soort prestatiebonus. Die was een half procent, maar die kan worden verdubbeld. Alleen als bedrijven geen regeling hiervoor treffen, zal deze uitkering lager uitvallen (driekwart procent in de vorm van een eindejaarsuitkering).

•

34


L

eidt u een wankel bedrijf? Gelukkig laten carrièrebeluste it’ers zich daardoor niet van de wijs brengen als ze op zoek zijn naar een goede baan. Je haalt dus geen extra it’ers binnen door te doen alsof je zo begaan bent met het milieu. Mba-studenten verkiezen de carrière namelijk boven de duurzaamheid van een bedrijf wanneer zij kiezen voor een werkgever. Dat blijkt uit onderzoek van het communicatiebureau Hill & Knowlton, dat jaarlijks onderzoek doet naar de gevolgen van bedrijfsreputaties. De onderzoekers zijn teleurgesteld over het opportunisme van de hoog opgeleide jongeren. Zij hadden verwacht dat zaken als milieubewust-

Banencarrousel

M

edewerkers van it-bedrijven zijn de meest nuttige werkers die je maar kunt bedenken. Dat valt op te maken uit het onlangs verschenen boek van Mark Huijben en Arno Geurtsen, consultants van Berenschot (Heeft iemand mijn overhead gezien?). Zij vergeleken de overhead van achttien sectoren, waaronder die van de it-dienstverlening. Daaruit blijkt dat de it de kleinste overhead heeft van de onderzochte sectoren. Een

kleine 12 procent van de medewerkers houdt zich bezig met staffuncties, zoals management, secretariaat, administratie of p&o. Ter vergelijking: bij de ministeries bedraagt de overhead ruim 44 procent.

•

Geld mist invloed op werkhouding

H

Veel werkgevers profileren zich als maatschappelĳk betrokken organisaties. Helaas vinden hoog opgeleide jongeren dat amper belangrĳk als ze een baan zoeken.

een medewerker verzuimgevoelig is. Een bijkomende complicatie is dat de antwoorden van vrouwen anders moeten worden uitgelegd dan die van mannen. Vrouwen waarvoor aangepaste werktijden worden ontworpen, verzuimen minder. Ook een reductie van conflicten geeft dat effect. Deze factoren beïnvloeden het verzuimgedrag van mannen echter veel minder. Mannen vallen vaker uit als zij thuis een gehandicapte partner hebben of als zij zwaar werk moeten doen.

It’ers nuttigste werkers

zijn en ‘corporate governance’ belangrijk zouden zijn bij de keuze voor een baan. Meer dan acht van elke tien ondervraagde mbastudenten zei echter de voorkeur te geven aan een werkgever die goede carrièrekansen biedt. Slechts eenderde let bij het zoeken naar werk ook op het milieubewustzijn van een toekomstige baas. De helft laat sociale verantwoordelijkheid meewegen.

•

et salaris heeft nauwelijks invloed op de betrokkenheid van een medewerker bij het werk. Een interessante baan is veel belangrijker. Dat blijkt uit onderzoek van Universiteit Antwerpen Management School en Hay Group. Deze resultaten komen bepaald niet als een donderslag bij heldere hemel. Al jaren wordt gezegd dat een riant salaris niet volstaat om medewerkers binnen te houden. Het onderzoek van de Belgische universiteit heeft dat nu hard gemaakt. Waarmee echter niet is gezegd dat een goed salaris niet meer nodig is. De ‘hygiënefactoren’ zoals salaris, baanzekerheid en werkomstandigheden blijven heel belangrijke arbeidsvoorwaarden, zo benadrukken de onderzoekers. Maar ze zorgen er niet voor dat it’ers ook maar een stap extra zetten. Hiervoor zijn intrinsieke motivatiefactoren, zoals erkenning, persoonlijke groei en verantwoordelijkheid, van veel groter belang.

•

Werven via personeel riskant Vrĳwel alle werkgevers werven via hun eigen personeel. Dat kan echter leiden tot verschraling van het personeelsbestand en een toename van fraude.

S

teeds meer bedrijven sporen hun eigen personeel aan om nieuwe kandidaten aan te dragen. Daar worden beloningen voor in het vooruitzicht gesteld die kunnen oplopen tot 2.000 euro. Sommige Britse bedrijven keren wel 5.000 pond uit aan medewerkers die nieuwe hoog opgeleide kandidaten aanbrengen. Dit systeem, dat in vaktaal ‘employee referall’ wordt genoemd, is even goedkoop als doeltreffend. Werving via headhunters en advertenties kost ongeveer een jaarsalaris aan kosten, aldus een vuistregel van headhunters. Ook zijn kandidaten die via werknemers binnenkomen al meer bekend

met de organisatie en passen zij zich snel aan. De werknemers die hun ogen open houden, weten al redelijk welke eisen worden gesteld door de werkgever. De aldus aangebrachte kandidaten zijn dan ook vaak geschikt. Maar er is ook een keerzijde die minder bekend is. ‘Employee referral’ is fraudegevoelig. Zo ontsloeg onlangs een ziekenhuis in Amerika vier werknemers die voor 35.000 hadden gestolen van hun werkgever. Deze mensen waren binnengekomen via contacten bij het personeel. Ook dreigen personeelsbestanden te homogeen te worden door ‘employee referral’. Medewerkers werven vooral mensen die op henzelf lijken. Nieuwelingen zijn dan ook vaak wat betreft deskundigheid, ervaring, leeftijd en interesse op den duur vaak meer van hetzelfde.

•

Barry van Beem is benoemd tot directeur public & transportation van EDS. Van Beem is afkomstig van Accenture. EDS maakt hem verantwoordelĳk voor alle Nederlandse klanten in de sectoren Overheid en Transport. Sander Schepens is de nieuwe directeur sales van Arvato Services Benelux. Hĳ heeft als opdracht om het aantal klanten en diensten uit te breiden. Schepens maakte carrière bĳ onder andere IBM Outsourcing en EMC Europe. Survey Sampling International (SSI) heeft Volker Andresen aangesteld als marketingmanager voor Europa. Hĳ houdt zich in deze rol bezig met de strategische en creatieve marketingdoelstellingen. Andresen geldt als specialist in Europees management. Hĳ is overgekomen van World LP Gas Association.

Alcatel Lucent. Hĳ is manager business consulting geworden. Tot februari was hĳ product marketing manager. Tim Holzenbosch is dealer manager en trade marketeer van Flying Bytes Mobile geworden. Hĳ is overgekomen van T-Mobile. Holzenbosch zal de accountmanagers van de distributeur en de dealers begeleiden en ondersteunen in het verkooptraject. Bernard Gremillet is opgeschoven in de hiërarchie van Checkpoint Systems, een bedrĳf dat beursgenoteerd is in Amerika. Hĳ wordt de nieuwe executive vice-president Geographies. Dat betekent dat hĳ de hele verkooporganisatie voor Europa, Latĳns Amerika, Azië en Noord-Amerika onder zĳn hoede krĳgt. Gremillet was hiervoor slechts de baas van Europa.

Lars Heeg is commercieel directeur geworden van

Trinicom heeft Jim van den Heuvel aangesteld als commercieel directeur. Zĳn voornaamste verantwoordelĳkheden zĳn het aansturen van de afdelingen sales en marketing en het vergroten van het

VisionsConnected. Niet alleen heeft hĳ de verantwoordelĳkheid gekregen over de sales en de marketing, hĳ zit ook in het managementteam waar hĳ meebeslist over de

marktaandeel, het commerciële netwerk en de naamsbekendheid van Trinicom. Van den Heuvel maakt deel uit van het management. Hĳ is

strategie. Hĳ is weggekaapt bĳ Orange Business Services.

overgekomen van het Finse bedrĳf Trackway.

Stefan Captĳn heeft een stapje hogerop gemaakt bĳ zĳn werkgever Genesys, een dochter van nr 2 • 6 februari 2008

35

Oproep: Heb je ook een nieuwe functie. Mail je naam en contactgegevens en de overstap naar [email protected].

IT-managers gezocht: De redactie van IT Executive zoekt it-managers die in aanmerking willen komen voor een portret. Stuur een e-mail naar [email protected].

MENS & WERK

COLUMN

DE IT-MANAGER VAN HOOGHOUDT

Naam:Geert Weggen Leeftijd: 52 It-manager sinds: 1977 Omvang it-afdeling: 2 It-gadget: Geen

ren van een barcodenummer in een logistiek systeem. Tot die tijd werden barcodes handmatig geprint en werden de nummers bijgehouden op verschillende lijsten. Dankzij dit nieuwe systeem kunnen wij onze voorraden en leveringen volgen tot bij de klant. Verder zijn we bezig om een systeem in te voeren, waarmee zowel de financiën als de logistiek nog transparanter worden. Tot in detail kunnen wij de kosten toekennen aan de productie.”

Portret van een IT-manager (18) Menig it-manager moet als een ware jongleur meerdere ballen in de lucht houden. De directie wil waar voor zĳn geld, gebruikers betere ondersteuning en it-medewerkers minder stress. Hoe mensen hun balans vinden tussen deze belangen ziet u terug in een aantal portretten van it-managers. Door Henk Vlaming Beeld Nico Boink De it-afdeling van een drankfabriek, wat doet die precies?

van orders gebeurt nu automatisch, tot het aanmaken van de facturen aan toe.”

“Onze IT is vooral belangrijk voor onze administratie en managementinformatie. De douane wil tot op de liter nauwkeurig weten wat wij hier aan alcohol verkopen in verband met de accijns. Wij moeten dit goed kunnen verantwoorden. Daarvoor heb ik een maatwerkapplicatie laten maken voor ons standaardsysteem dat draait op Baan. In onze branche is het moeilijk om sluitende standaardsystemen te vinden. Wij hebben daarnaast een edi-systeem ingevoerd. Het afhandelen 36

Daar is zeker geen grote itafdeling voor nodig? “We hebben een systeembeheerder, die extern is. Ook hebben we een externe applicatiebeheerder. Ik doe de coördinatie en de directie over vernieuwingen in de IT.” Hoe ben je hier it-manager geworden? “Ik ben erin gerold, want ik heb geen gewone it-opleiding gevolgd. Ruim dertig jaar geleden kwam ik hier op de afdeling finr 2 • 6 februari 2008

nanciën. Eind jaren zeventig ging de boekhouding over op schijven van wel een halve meter. Dat was dan de nieuwe automatisering. Later heb ik mij in de export gespecialiseerd. Pas na 2000 ging ik de automatisering doen, omdat ik degene was met de meeste ervaring hierin.” Is deze achtergrond geen handicap? “Nee, want IT is voor 90 procent logisch denken. Als je dat kunt, ben je al halverwege. Bovendien ken ik de organisatie heel goed na ruim dertig jaar. Van alle processen ben ik op de hoogte. Als er it-vraagstukken zijn, dan kan ik die uitleggen in de taal van de business.” Welke uitdagingen liggen er op je pad? “Vorig jaar zijn wij overgegaan op de centrale aansturing van de barcodeprinter na het invoe-

Wat is het belang hiervan voor de organisatie? “Wij krijgen veel nauwkeuriger informatie over de bedrijfsvoering en de logistieke processen. Daardoor kunnen wij accurater werken, wat bijdraagt aan hogere marges. Maar er is ook noodzaak. Grote inkooporganisaties verplichten ons om te werken met een centrale aansturing van de coderingen. Wij hebben juist een sscc-certificaat verworven (serial shipping container code). Een erkenning dat wij logistieke stromen goed kunnen verwerken. Dat is ook nodig om goed te kunnen aansluiten op de logistieke processen van inkooporganisaties.” Wat was je ‘finest hour’? “De invoering van de automatische managementrapportage. Tot die tijd stond alle informatie over productie, omzet en kosten in Excel. Nu is alles toegankelijk en overzichtelijk. Je kunt elke informatie toevoegen. Het management had gevraagd om betere toegang tot de informatie, maar het was mijn idee om dit systeem in te voeren. Ik heb er speciaal een seminar over gevolgd. De goede resultaten hebben mij veel voldoening gegeven.”

RENÉ F.W. DIEKSTRA

Werkverslaving Gaat er wel eens iets mis met de it? “Niet vaak. Als bedrijf profileren wij ons als betrouwbaar en degelijk, wat inhoudt dat wij nergens voorop lopen. Ook niet in de it. Zijn er nieuwe applicaties op de markt, dan wachten wij tot de fouten er uit zijn. Komt er iets nieuws, dan draaien wij eerst in een testomgeving voordat wij het in het arbeidsproces loslaten. Toen we het edi-systeem pas in gebruik hadden genomen, kregen onze klanten zes keer dezelfde factuur. Maar dit waren geen onoverkomelijke strubbelingen.” Ben je nooit jaloers op collega’s van grote itafdelingen? “Je kunt die grote organisaties niet vergelijken met de onze. Daar heb je echte teams. Wij hebben slechts vier servers. Hier kan het nog gebeuren dat ik om half acht ’s morgens telefoon krijg omdat men geen email kan versturen. Ik denk niet dat een it-manager in een groot bedrijf dit soort telefoontjes krijgt. Managers die vanuit de IT denken, zijn vasthoudender, dat is hun kracht. Zij zijn overtuigd dat hun oplossingen de juiste zijn. Maar dat is ook hun zwakte, want zij kunnen hun kennis niet altijd overbrengen. Ik zit dicht op de business en kan problemen daar goed inschatten. Ik hoor de problemen rustig aan, waarmee ik vaak al de helft van de oplossing binnen handbereik heb.” Hoe ben je buiten de fabriek? “Het werk stopt niet om vijf uur, ook thuis blijf ik ermee bezig. Gelukkig let mijn vrouw op dat het niet te gek wordt. Maar als er iets speelt, dan ga ik wel eens naar buiten en overdenk het probleem terwijl ik een pijp rook. Zo komt het antwoord vaak wel. Dat vind ik nu de mooie momenten. De een doet yoga, ik lurk een pijp.”

•

Ik ben als de dood voor de achtbaan. Meestal weet ik wel een acceptabele smoes te verzinnen om er niet in te hoeven. Maar een enkele keer kom ik er niet onderuit. Als ik dan in zo’n uitgehold granaathuis stap en naar de, als een slangelĳf ronddraaiende baan kĳk, overvalt me een soort van wereldondergangsgevoel. Als het onding vervolgens de meest onverantwoorde hellingen afgaat, gil ik af en toe als een bakvis. In verdoving passeer ik de finishlĳn en het duurt meestal een paar minuten voor ik weer leven voel. Dan gebeurt er iets merkwaardigs. Ik begin te lachen, druk te praten en te gebaren, word sociaal heel actief en krĳg een ‘high’ gevoel. Wanneer ik meerdere ritten achter elkaar maak, wordt mĳn angst minder, terwĳl mĳn plezier groter wordt en langer duurt. Binnen korte tĳd ontwikkelt zich een heuse ‘achtbaanverslaving’.

“ik ben blij als je maandag weer aan het werk kunt” Wat is dat merkwaardige proces, waardoor iets als heftige angst, paniek of afkeer in het tegendeel -plezier of extase - kan omslaan? In de moderne psychologie zĳn al geruime tĳd onderzoekers bezig om zich over deze soort ‘verslaving’ te buigen. Ons lichaam en met name onze hersenen, blĳken zo geconstrueerd dat ze in emotioneel opzicht reageren volgens de zogenaamde wet van de opponente processen: wanneer een mens door een bepaalde gebeurtenis of een prikkel een emotionele reactie vertoont, verandert deze reactie in het tegendeel wanneer de gebeurtenis of de prikkel wordt stopgezet of verwĳderd. Mensen die voor het eerst in een sauna gaan, blĳken zich helemaal niet comfortabel te voelen. Maar als ze vaker gaan, treden er veranderingen op. Het onbehagen neemt af en er ontwikkelt zich een soort positief onthoudingsverschĳnsel: een gevoel van extase en intens welbevinden. De regelmatige saunabader is dus iemand die zĳn pĳn en onwelbevinden weet om te zetten in het tegendeel. Dit gaat ook op voor activiteiten als parachutespringen en joggen. Naar mate iemand zich vaker aan zulke activiteiten waagt neemt de onaangenaamheid ervan af, terwĳl het aangename gevoel direct na afloop sterker en langduriger wordt. Pĳn verandert in plezier.

Dit gaat ook op voor studeren en werken. Mensen kunnen verslaafd raken aan het plezierige gevoel dat werken achteraf geeft. Vandaar het happy hour, direct na het werk. Niet werken kan daardoor onthoudingsverschĳnselen veroorzaken. Gezinsleden ondergaan die vaak op vakantie met een werkverslaafde. Hĳ of zĳ is dan niet te genieten, omdat het als aangenaam ervaren gevoel dat werken teweeg brengt, gemist wordt; er treden onthoudingsverschĳnselen op: rusteloosheid, agressiviteit, snelle irritatie. Het kan een week of twee duren voordat de werkverslaafde ook uit andere dingen dan werken een gevoel van welbevinden kan putten. Sommige werkverslaafden hebben al tĳdens een vrĳ weekend symptomen van onthouding. Reden waarom mensen uit hun omgeving vaak zeggen: “Ik ben blĳ als je maandag weer aan het werk kunt”. De werkverslaafde vindt dat zelf meestal ook. Uit onderzoek blĳkt, dat het voor een werkverslaafde in feite het beste zou voelen als hĳ altĳd zou doorwerken. Maar zĳn lichaam en zĳn geest houden dat niet vol en roepen hem op een bepaald moment een halt toe. Via uitputting, burn-out, of zelfs depressie. Hĳ wordt tot rust gedwongen. Maar het is vanwege de onthoudingssymptomen een onrustige rust. Bĳ langdurige werkverslaving beperken deze zich niet tot verslechtering van stemming. In sommige gevallen treden tĳdens de onthouding zelfs beschadigingen van organen op. Alles wĳst erop dat mensen die zich zeer langdurig en intens aan een bepaalde activiteit wĳden en dan plotseling stoppen gezondheidsrisico’s lopen. Reden waarom hartinfarcten of andere orgaanbeschadigingen nogal eens in het begin van een vakantie optreden. De conclusie: wees eerlĳk tegenover u zelf wat betreft uw ‘alledaagse’ verslavingen en begin nu al met verstandig afkicken.

Diekstra is psycholoog en oa hoogleraar psychologie aan de Roosevelt Academy Middelburg nr 2 • 6 februari 2008

37

ESCAPE COLOFON

Dell groen én rood

IT Executive is een uitgave Adformatie Groep, onderdeel van Kluwer

D

ell wil niet alleen het groenste it-bedrijf ter wereld worden, maar is ook toegetreden tot de illustere club Product Red van zanger/wereldverbeteraar Bono. Leveranciers die een Red-versie van hun producten uitbrengen, verplichten zich een bepaald percentage te storten op een fonds dat wereldwijd strijdt tegen aids. Microsoft doet ook mee met een speciale Vista-versie. Bij de presentatie in Davos op het World Economic Forum vertelde Bono dat de Red-campagne al 85 miljoen dollar had opgeleverd. En wie zijn die mannen die Bono flankeren? Inderdaad, Bill Gates links en Michael Dell rechts.

•

iPhone-voorraad onverkocht

B

ij de laatste maandcijfers gaf Apple aan dat het tot nu toe 3,7 miljoen exemplaren van zijn nieuwe smartphone verkocht heeft. Als je dit aantal naast de twee miljoen exemplaren legt die inmiddels op het Amerikaanse AT&T-netwerk actief zijn, dan houd je 1,7 miljoen exemplaren over. Trek je hier weer vierhonderdduizend vanaf die nu in Engeland, Duitsland en Frankrijk verkocht zijn en de ongeveer 250 duizend iPhones die unlocked

zijn, dan houd je nog steeds ruim 600 duizend exemplaren over die kwijt zijn. Wat is er met deze gewilde apparaatjes gebeurd? Volgens nieuwsdienst Cnet zijn deze iPhones bij tussenhandelaren op de plank blijven liggen. Het apparaat zou toch een stuk minder populair zijn dan de fabrikant had ingeschat. Daarnaast wachten veel toekomstige eigenaren tot Apple gewilde eigenschappen als ondersteuning van umts eindelijk heeft ingebouwd.

Phishers genept

O

plichters worden ook opgelicht. Een gratis te downloaden ‘phishing-kit’, een kit waarmee een website kan worden opgetuigd die sprekend lijkt op de website van een bekende bank, met als inzet het ontfutselen van bankrekeningdetails, blijkt verzamelde gegevens naar de makers van de kit door te sluizen. Dat ontdekte een beveiligingsdeskundige van Netcraft. Volgens Netcraft wordt de kit al ‘live’ gebruikt door phishers.

•

•

abonnementen IT Executive wordt blijvend gratis toegezonden aan personen die vallen binnen de doelgroep. Aanmelden, wijzigen en afmelden kan op www.it-executive.nl redactie Fred van der Molen hoofdredacteur e [email protected] Sytse van der Schaaf adj.hoofdredacteur e [email protected] medewerkers Ben Kuiken, Charles Groenhuijsen, Dominique Deckmyn, Ed Kerkman, Fred Teunissen, George Ataya, Henk Vlaming, Marco van der Hoeven, Marguerite Irrgang, Maurice Blessing, Mirjam Hulsebos, Onno Breedveld, Patrick van Eecke, Peter van Schelven, René Diekstra, René Frederick, Ron Tolido, Ron Onrust, Ruben Acohen, Stijn Muys en Yvonne Halink fotografie Nico Boink, Cor Mooij redactieadres Postbus 75462 1070 AL Amsterdam tel 020-5733665 e [email protected] advertentie-exploitatie Rob de Kleijnen salesmanager t 06-53403470 e [email protected] Erik van Heest sr. accountmanager t 06-13221012 e [email protected] Postbus 75462 1070 AL Amsterdam e [email protected] f 020-5733603 e [email protected] (advertentiemateriaal) uitgever Rogier Mulder e [email protected] marketing Ceesjan de Vos e [email protected] Mieke Stikkelorum e [email protected] vormgeving colorscan amsterdam-voorhout drukwerk Senefelder Misset Auteursrecht voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd. Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn van toepassing de Standaard-publicatievoorwaarden van Wolters Kluwer Nederland BV, gedeponeerd ter griffie van de arrondissementsrechtbank te Amsterdam onder nr. 217/1999; een kopie kan kosteloos bij de uitgever worden opgevraagd. Op al onze aanbiedingen en overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene Voorwaarden van Kluwer BV, gedeponeerd ter griffie van de Rechtbank te Amsterdam op 6 januari 2003 onder depotnummer 3/2003. Op alle overeenkomsten tussen Uitgever en Afnemer met betrekking tot advertentie-plaatsingen (daaronder begrepen alle overeenkomsten met adverteerders en bemiddelaars) zijn in aanvulling op deze Algemene Voorwaarden van toepassing de laatstgeldende versie van de Regelen voor het Advertentiewezen, uitgegeven door de raad van Orde en Toezicht voor het Advertentiewezen (ROTA), hierna: ‘de Regelen’. Bij tegenstrijdigheid van de Algemene Voorwaarden met de Regelen prevaleren de Regelen. Een exemplaar van de Algemene Voorwaarden en de Regelen zal op eerste verzoek gratis worden toegezonden. U kunt beide ook vinden op www. adformatie.nl/algemene-oorwaarden.html. Een deel van de inhoud wordt gepubliceerd onder licentie van Minoc Business Press N.V. Copyright 2008, IT Executive, ISSN 1570-6737

38


ėŏ ġ Ę Ģŏ ŏ #6%*!

ŏ ŏŏ ŏ ŏŏ !((ŏ +!0ŏ$!0ŏ* !./ċŏ++.ŏ%*"+.)0%!0!$*+(+#%!ŏ+,ŏ!!*ŏ * !.!ŏ)*%!.ŏ0!ŏ!* !.!*ċŏ%),!(ŏ#!6!# čŏ3!ŏ2!.(#!*ŏ !ŏ'+/0!*ŏ!*ŏ2!.)%* !.!*ŏ !ŏ+),(!4%0!%0ŏ2*ŏ ŏ(%&2!* ċŏ

!!.ŏ%*"+.)0%!ŏ+,ŏ !((ċ*(ĥ%),(%"5

ŏŏ čŏ ċ ĥ%),(%"5

#DKKDMGDS#DKKKNFNYHIMG@MCDKRLDQJDMU@M#DKK(MB

Minister valt voor thin clients

Recommend Documents