Minder vergaderen, meer doen! Jaarverslag 2007
Minder vergaderen, meer doen!
Regieraad Bouw Jaarverslag 2007
Inhoudsopgave Inleiding
5
Regieraad Bouw II
6
Nieuw bureau
7
Werkplan ‘Anders Denken • Anders Bouwen’
8
Actieplan 2008
10
Werkgroepen
12
Regionale Regieraden
13
Vernieuwingspartners
15
Jaarcongres
16
Publicaties
17
Regieraad Bouw Werkgroep B&U Werkgroep GWW
19 20 21
Regionale Regieraden
22
Inleiding groep achtervolgers die zich actief met vernieuwing bezig houden. Het grote peloton heeft hier nog geen aansluiting op gevonden. Overigens is dit in een transitieproces een gebruikelijke gang van zaken: koplopers vervullen een voorbeeldfunctie en de rest volgt na kortere of langere tijd. Verder kan in algemene zin worden vastgesteld dat partijen aan opdrachtnemerskant een grotere belangstelling voor vernieuwing aan de dag leggen dan opdrachtgevers. Dat is zorgelijker, omdat opdrachtgevers uiteindelijk bepalen hoe er gebouwd wordt. Als zij niet bereid zijn innovatie te stimuleren, vormt dat een belemmering voor de ontwikkeling van de bouw. Het zal dan ook nog de nodige inspanningen en tijd kosten om de gewenste cultuuromslag in de bouw structureel te verankeren en echt onomkeerbaar te maken.
Minder vergaderen, meer doen !
Over een breed font is de bouwsector bezig zich te vernieuwen tot een moderne, innovatieve en maatschappelijk betrokken sector. Het aantal initiatieven tot proces- en systeeminnovatie neemt gestaag toe en is inmiddels zo groot dat niemand meer het totaaloverzicht heeft. Andere manieren van samenwerking, nieuwe contractvormen, aanbodgestuurde bouwconcepten, oriëntatie op de eindgebruikers, denken in levensduurkosten, duurzaam bouwen, digitale communicatie en verbeteringen van het bouwonderwijs. Een greep uit de veranderingen die vandaag al op veel plaatsen in de praktijk worden gebracht. De vernieuwingsbeweging heeft dus wortel geschoten in de bouw en kan vanaf nu alleen maar verder groeien. Daarmee wordt het steeds onwaarschijnlijker dat de bouw zal terugvallen in het oude gedrag. Bij deze positieve constatering zijn echter wel enkele kanttekeningen te maken. Het zijn vooral de koplopers en een groeiende
Drs. J.C. Blankert Voorzitter Regieraad Bouw 5
Jaarverslag 2007
Regieraad Bouw II
6
De Regieraad Bouw II is op 1 januari 2007 aangetreden als opvolger van de eerste Regieraad Bouw. De nieuwe raad heeft een hoger sectorgehalte dan zijn voorganger en bestaat voornamelijk uit mensen die in de bouwpraktijk hun sporen hebben verdiend als vernieuwers en die gezamenlijk een goede afspiegeling vormen van de gehele bouwketen. Onder leiding van voorzitter Hans Blankert, heeft de Regieraad een deel van 2007 nodig gehad om zich te beraden over de ambities, missie en aanpak en om als team naar elkaar toe te groeien. De aftrap hiervoor werd gegeven tijdens een heisessie op 23 en 24 februari. Besloten werd het aantal vergaderingen te beperken tot zes per jaar. Met als motto: zo weinig mogelijk vergaderen en zo veel mogelijk doen. Leden hebben daardoor ook tijd om de Regieraad extern te vertegenwoordigen en een actieve bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van vernieuwingsthema’s. Dit heeft ertoe geleid dat de vijf regionale Regieraden ieder een vaste contactpersoon hebben binnen de landelijke Regieraad. Ook treden Regieraadleden op als ambassadeur richting de besturen van de 14 koepel- en brancheorganisaties waarmee de eerste Regieraad zogeheten Vernieuwings-
akkoorden heeft gesloten. Leden van de raad hebben bovendien het voortouw genomen bij het nader invullen van de diverse dossiers. Voorbeelden hiervan zijn: klimaat en energie, kwaliteit en garantie, transparantie en integriteit, professioneel aanbesteden en kennisinfrastructuur. Een aantal leden heeft zitting genomen in de twee werkgroepen van de Regieraad, de werkgroep GWW en de werkgroep B&U. De Regieraad Bouw is in het leven geroepen door de ministers van Economische Zaken, VROM en Verkeer en Waterstaat. Op 12 maart vond een kennismakingsgesprek plaats tussen minister Van der Hoeven van EZ en een delegatie van de Regieraad. Afgesproken werd om twee keer per jaar een voortgangsoverleg in te plannen tussen de Regieraad en de ministers Van der Hoeven, Eurlings en Vogelaar gezamenlijk. Dergelijk overleg heeft op 27 juni en 11 december plaatsgevonden. Tussendoor, op 9 mei, heeft een delegatie van de Regieraad ook een onderhoud gehad met minister Plasterk van OCW. Met name werd zijn aandacht gevraagd voor de aan het vorige kabinet aangeboden sleutelpublicatie ‘Bouwen aan het vak’, waarin aanbevelingen worden gedaan voor een verbetering van het bouwonderwijs.
Parallel aan het groeiproces binnen de Regieraad, werd ook een vrijwel geheel nieuw ondersteunend bureau opgezet. Op 1 mei trad Jacqueline Schlangen aan als directeur van het bureau en secretaris van de Regieraad. In de daarop volgende maanden is de bezetting van het bureau op volle sterkte gebracht. Om de buitenwereld duidelijk te maken dat er een nieuwe Regieraad Bouw is aangetreden, werd er een nieuwe huisstijl ontwikkeld. Als symbool dat er na de fase van plannen maken en het mobiliseren van de bouwsector nu een nieuwe periode is aangebro-
ken om de mensen in de sector in beweging te krijgen. De vormgeving en kleurstelling van het nieuwe logo sluiten aan bij het logo van PSIBouw. Dit benadrukt dat beide organisaties schouder aan schouder samenwerken aan de vernieuwing van de bouw. Deze samenwerking heeft ook gestalte gekregen na de verhuizing van Regieraad Bouw en PSIBouw in december naar het nieuwe CURNET-gebouw in Gouda. Directie en bureaumedewerkers van beide organisaties zijn gehuisvest in een gezamenlijke ruimte, zodat de communicatielijnen nu erg kort zijn.
Minder vergaderen, meer doen !
Nieuw bureau
7
Werkplan ‘Anders Den
Jaarverslag 2007
betrokken, modern en innovatief, samenwerkend en klantgericht en met respect voor en vertrouwen in elkaar. Volgens de Regieraad speelt de bouw een belangrijke rol bij het oplossen van diverse maatschappelijke problemen. De doelstellingen van het kabinet rond klimaat en energie vormen een enorme stimulans voor innovaties in de bouw.
8
Het proces van oriëntatie, taakverdeling en opbouw van een ondersteunend apparaat leidde tot de publicatie van een werkplan van de Regieraad Bouw met als titel ’Anders Denken, Anders Bouwen’. Het plan bevat de prioriteiten en nieuwe aandachtsgebieden voor de periode 2007-2009. De al eerder door de eerste Regieraad in gang gezette acties worden bewaakt. In het werkplan omschrijft de Regieraad zijn ambitie als volgt: het op gang brengen en houden van een transitie naar een economisch gezonde, professionele bouwsector. De vier belangrijkste kenmerken zijn: maatschappelijk
Voor een moderne en innovatieve sector moeten zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers naar een hoger professioneel niveau getild worden. De Regieraad besteedt speciale aandacht aan middelgrote en kleinere opdrachtgevers en het MKB in de bouw. Ook samenwerking en klantgerichtheid zijn wezenlijk voor de vernieuwing van de bouwsector. Dat vraagt om een andere houding en ander gedrag. Een vruchtbare samenwerking kan echter niet zonder respect voor en vertrouwen in elkaar. Integriteit en transparantie blijven daarom om aandacht vragen. De Regieraad wil het vernieuwingsproces in de bouw de komende jaren onomkeerbaar te maken. Vernieuwing moet doordringen in alle lagen van de sector, zowel bij opdrachtnemers als opdrachtgevers. Om dat te bereiken zal de Regieraad duidelijk maken wat de bouw te winnen heeft, kennis
nken • Anders Bouwen’
Een ander belangrijk element uit het werkplan is dat de Regieraad Bouw de vernieuwing naar de bouw toe wil brengen.
Via activiteiten en bijeenkomsten dicht bij huis kunnen de mensen in de sector kennis maken met de nieuwe manier van werken. Daarom zal de Regieraad nog nauwer samenwerken met de vijf regionale Regieraden. Zij staan dicht bij de markt en kunnen zo ook kleinere opdrachtgevers en het MKB bij de veranderingen betrekken. Met de 14 brancheorganisaties die een Vernieuwingsakkoord met de vorige Regieraad hebben gesloten worden afspraken gemaakt over de volgende stappen in het vernieuwingsproces. Verder ontwikkelt de Regieraad een ‘Menukaart’ met middelen en instrumenten om vernieuwing in de bouw te bevorderen. De bedoeling is dat regionale Regieraden, vernieuwingspartners en bondgenoten de menukaart gaan gebruiken om activiteiten te organiseren.
Minder vergaderen, meer doen !
en goede voorbeelden verspreiden en laten zien hoe men mee kan doen. Opdrachtgevers worden opgeroepen innovaties in de bouw te stimuleren. Ook een gevoel van urgentie is belangrijk. Zo’n urgent probleem is de dreiging van een structureel capaciteitstekort in de bouw. Volgens de Regieraad kan vernieuwing bijdragen aan de oplossing. Een moderne bouwsector die slimmer en efficiënter werkt en beter samenwerkt kan met dezelfde capaciteit meer produceren.
9
Actieplan 2008
Jaarverslag 2007
Omdat het werkplan 2007-2009 zo veelomvattend en ambitieus is dat niet alle activiteiten tegelijkertijd in gang kunnen worden gezet, werd besloten prioriteiten te stellen voor het jaar 2008. Dit heeft geleid tot het vaststellen van het Actieplan 2008. Per onderdeel van dit plan zijn doel, aanpak en beoogd resultaat geformuleerd.
10
Uitgaande van zijn regisserende rol, richt de Regieraad zich in 2008 op vier hoofdactiviteiten die samen te vatten zijn onder de noemer: samenwerking binnen de sector. Daarbij gaat het om: • Versterking van de regionale Regieraden. Doel is kleinere opdrachtgevers en het MKB mee te nemen in de vernieuwingsbeweging via het opzetten van regionale activiteiten. Ter ondersteuning ontwikkelt de Regieraad een Menukaart met activiteiten en instrumenten. • Stimuleren van vernieuwingspartners en bondgenoten. Het beoogde resultaat is dat koepels en branches hun krachten bundelen bij vernieuwingsactiviteiten en actief werk maken van het professionaliseren van hun achterban. Bij de bondgenoten (organisaties die vernieuwing stimuleren) wil de Regieraad de slagkracht vergroten door versnippering tegen te gaan. • Communicatie. Een breed scala aan
communicatiemiddelen (bijeenkomsten, hulpmiddelen, websites, nieuwsbrieven, congressen en publiciteit) wordt ingezet om grote groepen opdrachtgevers en opdrachtnemers te overtuigen van de voordelen van vernieuwing. Ook wordt via de website De Bouw Vernieuwt een platform geboden voor goede initiatieven en voorbeelden. • Waarborgen continuïteit van de transitie na 2009. De Regieraad zal in 2008 een lange termijn strategie en een plan van aanpak opstellen om de voortgang van de transitie te waarborgen nadat het mandaat van de Regieraad eind 2009 afloopt. Hierin wordt ook meegenomen dat PSIBouw al eind 2008 ophoudt te bestaan. Van alle actielijnen die in het werkplan zijn beschreven, geeft de Regieraad in 2008 prioriteit aan: • Professioneel aanbesteden. De Regieraad brengt in de zomer van 2008 de eerste versie van een Leidraad Aanbesteden uit en zal het gebruik hiervan promoten via bijeenkomsten in de regio’s. De leidraad moet aanbesteders ondersteunen bij het nemen van verstandige beslissingen in het aanbestedingsproces. Ook gaat de Regieraad opdrachtgevers stimuleren innovatie uit te lokken en opdrachtnemers stimuleren eigen initiatieven te ontwikkelen.
de in- en uitstroomproblematiek worden in kaart gebracht. • Integriteit. Respect en vertrouwen binnen de sector dienen te worden vergroot. Daarom gaat de Regieraad het voeren van een integriteitsbeleid stimuleren bij zowel opdrachtnemers als opdrachtgevers. Via een nulmeting en een benchmark zal de mate van integriteit bij de diverse partijen in de bouwkolom inzichtelijk worden gemaakt. Het benoemen van deze vier prioriteiten betekent overigens niet dat de andere actielijnen uit het oog worden verloren. De Regieraad zal deze thema’s wel agenderen, andere partijen stimuleren hiermee aan de slag te gaan en initiatieven met elkaar verbinden. Daarbij gaat het om de thema’s Klimaat en energie, Maatschappelijk verantwoord ondernemen, ICT-standaardisatie, Onderwijs en kennis, Ketenintegratie, Eindgebruikersoriëntatie en Transparantie.
Minder vergaderen, meer doen !
• K waliteit en garantie. Om de kwaliteit van bouwwerken te verbeteren, gaat de Regieraad de samenwerking stimuleren tussen opdrachtgever en opdrachtnemer en tussen de ketenspelers aan aanbodzijde (ketenintegratie). De belangen van de eindgebruiker dienen daarbij centraal te staan. Daarnaast worden de mogelijkheden onderzocht om de verzekerbaarheid van het bouwproces te vergroten, zodat garanties kunnen worden gegeven voor de beloofde kwaliteit. • Diversiteit en modern personeelsbeleid. Om het dreigende capaciteitstekort het hoofd te bieden en de productiviteit en het werkplezier in de bouw te verhogen, wil de Regieraad richtlijnen opstellen voor een modern personeelsbeleid. Daarbij gaat het onder meer om een grotere diversiteit van het personeelsbestand, competentie-ontwikkeling en acceptatie van deeltijdarbeid. Ook de mogelijkheden voor het oplossen van
11
Werkgroepen
Jaarverslag 2007
De Regieraad Bouw beschikt over twee werkgroepen, een voor de Grond-, Weg- en Waterbouw (GWW) en een voor de Burgerlijke en Utiliteitsbouw (B&U). Zij maken de vertaalslag van het vernieuwingsbeleid naar de specifieke omstandigheden van de beide deelsectoren in de bouw. Dat doen zij met praktijkgerichte acties om vernieuwing te bevorderen en met het ondersteunen van experimentele bouwprojecten. De werkgroepen proberen knelpunten en belemmeringen weg te nemen en maken de opgedane kennis toegankelijk voor hun gehele deelsector.
12
De werkgroep GWW heeft in 2007 haar werkzaamheden voortgezet in ongewijzigde samenstelling, behalve dan dat Gerrit Jan van de Pol tot nieuwe voorzitter werd benoemd. In een drietal vergaderingen kwamen onderwerpen aan de orde als professioneel opdrachtgeverschap bij decentrale overheden, professioneel opdrachtnemerschap, opleidingen voor het
middenkader, kennisinfrastructuur en de leerstoel Maatschappelijke besluitvorming infrastructuur. Rondom deze onderwerpen zijn de visies van verschillende partijen verkend en heeft de werkgroep standpunten ingenomen of advies uitgebracht aan de Regieraad. Ook is een bijeenkomst gewijd aan de inventarisatie en prioritering van onderwerpen voor 2008. Thema’s voor het komende jaar zijn ondermeer efficiency, maatschappelijk verantwoord ondernemen, duurzaamheid, samenwerking en partnering, ketenintegratie en aanbesteden. De Werkgroepen Utiliteitsbouw en Woningbouw, die opereerden onder de vlag van de eerste Regieraad, zijn vervangen door de nieuwe Werkgroep B&U met Felix van Baal als voorzitter. Deze werkgroep had een goede start. In 2007 is de werkgroep twee maal bij elkaar gekomen met een hoge opkomst. De eerste keer bij woningbouwvereniging Het Oosten in Amsterdam waar aandacht aan het SOLIDS-project werd besteed, en de tweede keer in Nieuwegein, waar onder andere het werkplan van de Regieraad is besproken. De vergaderingen zijn tot nu toe vooral oriënterend van karakter geweest. In maart 2008 gaat de werkgroep brainstormen over haar prioriteiten voor de komende periode.
Regionale Regieraden
De Noordelijke Regieraad Bouw organiseerde in 2007 verschillende bijeenkomsten voor de sector in Noord-Nederland. Naast vier raadsvergaderingen waren daar een conferentie Bouwonderwijs: ‘Op weg naar samenhang’, een bijeenkomst met Stadswerk ‘Infrawerk naar de markt: traditioneel of integraal?’ en het congres ‘Vermindering administratieve lastendruk’ voor de noor-
delijke ingenieurswereld en opdrachtgever Groningen Seaports. Mooi voorbeeld van op vernieuwing gerichte discussie was de bijeenkomst over uit- en aanbestedingsbeleid met een aantal wethouders van Drentse en Friese gemeenten op basis van een onderzoek van prof. André Dorée. In 2007 is door de NRB ook de stap gezet van fase 1: Vertrouwen in verandering naar fase 2: Verandering in uitvoering. Zoals de titel al aangeeft gaat de NRB in de volgende fase naar meer inhoudelijke thema’s zoals verduurzaming en concrete praktijkprojecten. Marc Calon, gedeputeerde van Groningen, nam in 2007 het voorzitterschap over van Hans Alders. De Regieraad Bouw Oost Nederland heeft in 2007 samen met de werkgroepen (aanbesteden, onderwijs, marketing, regelgeving en samenwerken) fors aan de weg getimmerd. Rondom het thema aanbesteden is gekeken naar past performance. Doel van dit project is om in de praktijk met past performances te oefenen en tot vermindering van de administratieve lastendruk (overbodige eisen) te komen. De werkgroep marketing maakt inzichtelijk hoe de klant- en eindgebruikeroriëntatie in de bouwsector wordt ervaren en op welke wijze de keten klantencontacten onderhoudt. Op 3 oktober werd in Arnhem het congres ‘Boeien, Bouwen, Binden!’ georganiseerd. Het (bouw) onderwijs stond
Minder vergaderen, meer doen !
De Regieraad Bouw heeft in 2007 de banden met de vijf regionale Regieraden nadrukkelijk aangehaald. Voorzitter Hans Blankert is in de regio’s op bezoek geweest en leden van de landelijke Regieraad wonen als contactpersoon de vergaderingen van de regionale raden bij. Het bureau van de Regieraad heeft maandelijks overleg met de secretarissen van de regionale Regieraden om de activiteiten zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen. De landelijke Regieraad ondersteunt de regio’s op velerlei manieren, onder meer met een budget voor hun activiteiten. De regionale Regieraden hadden ook een belangrijke inhoudelijke inbreng bij het landelijke congres van de Regieraad Bouw en PSIBouw op 13 december. Voorafgaand aan dat congres werd bovendien een discussiebijeenkomst georganiseerd tussen de landelijke en de regionale Regieraden. De rond 50 deelnemers konden zo op een geanimeerde wijze leren van elkaars ervaringen.
13
Jaarverslag 2007
hierbij centraal. De werkgroep Regelgeving organiseerde op 26 oktober een congres in het Provinciehuis van Overijssel getiteld: ‘Regelgeving, vriend of vijand?’ De werkgroep samenwerken heeft zich in 2007 met name gericht op het thema samenwerken bij integrale gebiedsontwikkeling. Er zijn drie gebiedsontwikkelingen in Gelderland onder de loep genomen. De opgedane praktijkkennis zal worden verankerd in het onderwijs.
14
De Regieraad Bouw regio Randstad heeft in 2007 aandacht besteed aan de speerpunten uit zijn werkplan: vereenvoudiging van regelgeving, echte verdichting, integrale gebiedsontwikkeling en aanbesteding bij kleine en middelgrote organisaties. Voor elk van de speerpunten zijn projectgroepen gevormd. Zij ontwikkelden inzichten voor invoering van de omgevingsvergunning, brachten bad en best practices voor verdichting in kaart, ontwierpen een methodiek voor de aanpak van verdichting en ontwikkelden ideeën om aanbestedingen te verbeteren. Om betrokkenen te interesseren en inzichten te verspreiden, is er geïnvesteerd in communicatie. Zo zijn er presentaties verzorgd, interviews gegeven, een website ontwikkeld en nieuwsbrieven uitgebracht. Daarnaast werden er bijeenkomsten georganiseerd, waaronder een over aanbesteding met ruim 100 bezoekers. De Regieraad Randstad is in 2007 drie maal plenair bijeen geweest. De Regieraad Bouw Brabant Zeeland organiseerde op 17 oktober het congres ‘Bou-
wen op vertrouwen; Sneller naar resultaat!’ Een centraal thema was het sneller kunnen realiseren van bouwprojecten. Bij nogal wat opdrachtgevende partijen bleek onwetendheid te heersen over de mogelijkheden bij aanbestedingen. Er kan veel meer dan men denkt; reden om een handleiding voor bestuurders te overwegen. Tijdens het congres kon men tevens kennismaken met het bouwgame, een rollenspel waarin de onderhandelingen bij/tijdens een bouwproject worden nagespeeld. Dank zij een professionele begeleiding krijgen de participanten een beter inzicht in de consequenties van hun handelen. Dit game zal een aantal malen in de regio worden gespeeld. De deelnemers aan het congres kregen een overzichtelijk boekje met goede voorbeelden van samenwerking mee naar huis. In opdracht van de Regieraad Bouw regio Limburg is er een onderzoek naar het aanbestedingsgedrag van gemeenten en andere opdrachtgevers uitgevoerd door de Universiteit Twente. Vooral het risicomijdend gedrag, zeker bij grotere gemeenten, viel daarbij op. Door de ruime aandacht voor rechtmatigheid lijkt men weinig oog te hebben voor de kwaliteit van een project. Studenten van de Hogeschool Zuyd hebben een onderzoek gedaan naar succes- en faalfactoren bij bouwprojecten waarmee zij in 2007 de scriptieprijs hebben gewonnen. Voorts heeft de Regieraad in Limburg luistersessies georganiseerd tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers om meer vertrouwen in elkaar op te bouwen.
Vernieuwingspartners atie gehouden van de manier waarop de 14 partners invulling geven aan de in de Vernieuwingsakkoorden toegezegde inspanningen. Daaruit blijkt dat er aan de kant van de opdrachtnemers veel beweging wordt gesignaleerd. Alle koepel- en brancheorganisaties zijn intern met vernieuwing bezig. Een aantal organisaties heeft elkaar inmiddels gevonden en trekt samen op. Wel is er de roep om professioneler opdrachtgeverschap en ruimte voor innovatieve contractvormen. Bij de opdrachtgevers ziet de Regieraad nog te weinig beweging. Door risicomijdend gedrag wordt er te weinig ruimte geboden voor experimenteren met andere contractvormen. In het eerste kwartaal van 2008 zullen de Regieraadleden op bestuursniveau overleg plegen met de vernieuwingpartners waarvoor zij contactpersoon zijn. De bedoeling is de voortgang van de Vernieuwingsakkoorden te evalueren en waar nodig afspraken te maken over een grotere inzet.
Minder vergaderen, meer doen !
De eerste Regieraad Bouw heeft zogeheten Vernieuwingsakkoorden gesloten met 14 koepel- en brancheorganisaties. Zeven aan opdrachtnemerskant (Bouwend Nederland, UNETO-VNI, BNA, ONRI, Conga, NVTB en HIBIN) en ook zeven aan opdrachtgeverskant (VNG, IPO, UvW, CBZ, Aedes, NEPROM en NVB). In deze akkoorden verplichten deze organisaties zich het gedachtegoed van de Regieraad uit te dragen naar hun eigen achterban en concrete activiteiten te ontplooien om de vernieuwing van de bouw te bevorderen. Op 23 oktober organiseerde de Regieraad Bouw II een bijeenkomst met deze vernieuwingspartners. Met als doel informatie uit te wisselen over elkaars activiteiten en mogelijkheden te zoeken voor samenwerking. Dit overleg werd door alle partijen zinvol gevonden. Er is dan ook afgesproken in het voorjaar van 2008 een vervolgbijeenkomst te houden. De Regieraad heeft ook een eigen evalu-
15
Jaarverslag 2007
Jaarcongres
16
De Regieraad Bouw en PSIBouw hielden op 13 december hun gezamenlijke jaarcongres in Nijkerk onder het motto ‘Innovatie onze kracht’. Er kwamen rond 500 belangstellenden op af, met als positieve constatering dat de zaal voor een derde gevuld was met opdrachtgevers en opdrachtnemers uit de bouwpraktijk. Een veel groter aantal dan in voorgaande congressen, dus de belangstelling groeit. Na de plenaire opening met een dubbelinterview met minister Van der Hoeven van Economische Zaken en Regieraadvoorzitter Hans Blankert, ging het er vooral om de bezoekers te laten ervaren dat de bouw over een breed front aan vernieuwingen werkt. Meer dan 50 initiatieven manifesteerden zich via presentaties, debatten, workshops, tafelgesprekken, films en een ICT-café. De nadruk lag daarbij op vernieuwingen die nu al in de bouwpraktijk toepasbaar zijn. De presentaties waren geclusterd binnen vier hoofdthema’s: Bouwen aan de toekomst, Bouwen met innovaties, Bouwen in samenwerking en Bouwen op vertrouwen. Een greep uit de onderwerpen: oplossingen voor het dreigende capaciteitstekort, vernieuwingen in het bouwonderwijs, nieuwe bouwconcepten, bewonersparticipatie en samenwerking op basis van vertrouwen.
De bezoekers vonden dat de innovatiekracht van de bouw inmiddels aardig op dreef komt. Via stemkastjes gaf tweederde daarvoor een voldoende (rapportcijfer zes of hoger). Ook bleek de zaal in ruime meerderheid te verwachten dat er de komende jaren in de bouw grote veranderingen op stapel staan. Ter gelegenheid van het Jaarcongres werd een speciale bijlage van de Cobouw geproduceerd, een aparte website in het leven geroepen en een boekje met een verslag van het evenement uitgebracht. Zo heeft de gehele bouw kennis kunnen nemen van de jongste innovatieve ontwikkelingen binnen de sector.
Publicaties
In april kwam ‘Bouwen is teamwork!’ uit. Een praktische handleiding voor professionals in de bouw die dagelijks in teamverband bouwwerken realiseren. Zij vinden hierin tips, adviezen en methoden om tot
een betere samenwerking te komen. Met als resultaat soepel lopende projecten, tijd- en dus geldwinst en meer werkplezier. In deze serie praktijkgidsen zijn alweer enkele nieuwe onderwerpen in voorbereiding, waaronder de Leidraad Aanbesteden in de bouw. Deze boekjes worden onderdeel van de Menukaart met middelen en instrumenten om vernieuwing in de bouw uit te dragen. Over deze onderwerpen zullen introductiebijeenkomsten in de regio worden gehouden, waarbij de publicaties een ondersteunende functie hebben. Zo is bijvoorbeeld voor ‘Bouwen is teamwork!’ inmiddels een game ontwikkeld waarin mensen uit de bouwpraktijk ‘spelenderwijs’ kunnen ervaren dat beter samenwerken echt loont.
Minder vergaderen, meer doen !
In het jaar 2007 heeft de Regieraad een aantal publicaties uitgebracht met het oogmerk de bestaande kennis en ervaring over vernieuwingsthema’s binnen de sector te verspreiden. In februari verscheen het boekje ‘Bouwen is vooruitzien’ dat bedoeld is om het denken in levensduurkosten te bevorderen bij zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers. Na een korte schets van de theorie van levensduurkosten, laat het boekje vooral voorbeelden uit de praktijk zien. In alle gevallen leidde een levensduuranalyse tot kostenbeheersing.
17
Jaarverslag 2007
Een andere publicatie van de Regieraad is ‘Opdrachtgevers aan het woord’ die in november uitkwam. Hierin staan de resultaten van een onderzoek dat het Economisch Instituut voor de Bouwnijverheid (EIB) in opdracht van de Regieraad heeft uitgevoerd onder opdrachtgevers in de bouw. Dit was de derde jaarlijkse EIB-meting van het marktgedrag van opdrachtgevers. De Regieraad concludeerde uit het onderzoek dat opdrachtgevers langzaam maar zeker
18
professioneler worden. Een ontwikkeling die niet met grote sprongen verloopt, maar wel gestaag vordert. De komende tijd zal de Regieraad Bouw de opdrachtgevers in de bouw blijven aanspreken op hun verantwoordelijkheden, de goede praktijkvoorbeelden van modern opdrachtgeverschap onder hun aandacht brengen en hulpmiddelen ontwikkelen waar zij concreet mee aan de slag kunnen.
Regieraad Bouw De Regieraad Bouw is in 2004 ingesteld door de ministers van Economische Zaken, Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer en Verkeer en Waterstaat. Met als opdracht een cultuuromslag in de bouwsector op gang te brengen en het vertrouwen tussen opdrachtgevers en de bouw te herstellen. Op 1 januari 2007 is de Regieraad Bouw II aangetreden om het vernieuwingsproces verder aan te jagen en de behaalde resultaten te borgen. De huidige Regieraad Bouw is als volgt samengesteld:
Adviserende leden: Renée Bergkamp Bert Keijts Peter Jägers Sandra Korthuis Herman Hazewinkel
ministerie van Economische Zaken ministerie van Verkeer en Waterstaat ministerie van VROM Vereniging Nederlandse Gemeenten voorzitter PSIBouw
Secretaris:
Jacqueline Schlangen
Minder vergaderen, meer doen !
Hans Blankert voorzitter Jan Bout voorzitter raad van bestuur Royal Haskoning Margriet Drijver bestuurder Com•wonen Kees Flipse directeur bouwbedrijf Flipse BV Francine Houben directeur/architect Mecanoo architecten Joop van Oosten voorzitter raad van bestuur Koninklijke BAM Groep Gerrit-Jan van de Pol algemeen directeur GMB Michiel Scheltema oud-voorzitter WRR Ad Smaal oud vice president Shell Global Solutions / interim bestuurder Rijkswaterstaat Onno van Veldhuizen burgemeester gemeente Hoorn Daan van Vliet algemeen directeur UniVastgoed Piet Wijman algemeen directeur HUWA-Vandersanden
19
Jaarverslag 2007
Werkgroep B&U
20
Felix van Baal Ina Adema Siebolt Bennema Ko Blok Frank Bijdendijk Bert van Delden Margriet Drijver Kees Flipse Aart van Gelder Douwe Kras Gerrie Mühren Alex Vermeulen Rob van Wingerden Paul Jas Arnold Sikkel
algemeen directeur Bedrijfhuisvesting UMC St. Radboud (voorzitter) wethouder gemeente Deventer technisch directeur OVG Projectontwikkeling directievoorzitter Era Bouw BV directeur/bestuurder woningbouwvereniging Het Oosten plaatsvervangend directeur-generaal Wonen, VROM bestuurder Com•wonen directeur/eigenaar bouwbedrijf Flipse BV algemeen directeur Imtech algemeen directeur ARCADIS Infra clustercoördinator Instrumentarium PSIBouw directeur advies & architecten, VROM directievoorzitter BAM woningbouw BV marketing innovatie manager Holonite BV architect BNA, partner EGM architecten BV
Secretaris:
Aart Karssen
Werkgroep GWW
Secretaris:
Kees van Leeuwen
Minder vergaderen, meer doen !
Gerrit-Jan van de Pol algemeen directeur GMB (voorzitter) Tom Boot directeur DS+V gemeente Rotterdam Leendert Bouter hoofdingenieur-directeur Bouwdienst Rijkswaterstaat Bertrand van Ee voorzitter raad van bestuur DHV Henk van der Horst directeur PSIBouw Bert Keijts directeur-generaal Rijkswaterstaat Paul Kuijpers consultant Balance & Result John Martens directeur Koninklijke H.H. Martens & Zoon BV Jon Pijnacker manager business development Schuuring Louis de Quelerij algemeen directeur Fugro Ingenieursbureau / hoogleraar/decaan TU Delft Ad Smaal oud vice president Shell Global Solutions / interim bestuurder Rijkswaterstaat Koene Talsma directeur BAM Rail BV Jeroen van Veldhuizen AKI adviseur contractzaken ProRail Jelke Jan de With oud-directeur Boskalis
21
Regionale Regieraden
Jaarverslag 2007
Regio Noord (Noorderlijke Regieraad Bouw)
22
M.A.E. Calon mr. A.M. Andriesen ir. A.J. Andringa R.W. ter Avest ir. H. Beerda A. Bonnema MBA ing. J.R. Borg F. Bouwers ing. R. Dirksen M. Drijver A. Farigu J. Feenstra ir. F. van Genne ir. H.S. Grunstra M. Kool mr. C.J. Netjes H.D. Post M.A.G. Reijgersberg ing. C. Staal ir. P. Struik H.L. Tragter F. de Vries H.J. Westra H. Wind
Lid College van Gedep. Staten Lid College van Gedep. Staten Algemeen directeur Burgemeester Algemeen directeur Directeur Directeur Consultant Directeur Lid Districtsbestuurder Regio Noord Directeur Lector vastgoed Algemeen directeur Dijkgraaf Regiomanager Noord Nederland Directeur Directeur Directeur Directeur Noord-Nederland Regiodirecteur Wethouder Directeur Directeur
Provincie Groningen (voorzitter) Provincie Fryslân Verhoeve Groep Noord Gemeente Midden-Drenthe Oosterhof Holman Beheer B.V. Woningbouwvereniging Welkom Borginfra BV Feenstra & Bouwers Consultants Dura Vermeer Ruimtelijke Ontwikkeling BV Regieraad Bouw FNV Bouw Jorritsma Groep Hanzehogeschool Groningen Grunstra Architecten Groep BNA BV Waterschap Reest en Wieden Royal Haskoning Groningen Seaports Aannemersbedrijf De Boer en De Groot bv BAM Woningbouw b.v. Rijkswaterstaat Ballast Nedam Bouw Noord B.V. Gemeente Groningen Oosterveld installatietechniek Wind Groep BV
Secretariaat J.M.A. Haerkens R.A. Koops F. Pries K. Ahlers
Algemeen secretaris Regiomanager Directeur Communicatieadviseur
VNO-NCW Noord Bouwend Nederland Balance & Result Syntens
Regio Oost Nederland Gedeputeerde Burgemeester Directeur Directeur Gedeputeerde Hoogleraar HID Directeur Inst. Dir.The Built Environment Burgemeester, tevens voorzitter Stadswerk Directeur Directeur Lid concernraad EID Gedeputeerde Dijkgraaf Directeur Voorzitter Directeur Directeur Directeur Faciliteitenmanager
Provincie Overijssel (voorzitter) Gemeente Bronckhorst Tekta Architecten v.o.f. Woningstichting de Betere Woning Provincie Flevoland UT Twente RWS Oost Nederland Arcadis regio Noord Oost Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN) Gemeente Deventer
Secretariaat J. Bongers R.J. ter Hoek F. Pries
Algemeen secretaris Regiomanager Directeur (procesmanager)
VNO/ NCW Midden Bouwend Nederland regio Oost Balance & Result
Bouwfonds MAB Regio Noord-Oost Kuijpers Heteren B.V. Aan de Stegge Verenigde Bedrijven Dienst Vastgoed Defensie, directie Noord Provincie Gelderland Waterschap Groot Salland BAM Wegen Regio Oost Bouwend Nederland Regio Oost VBI / SPANBETON Unica Installatie Techniek B.B. Weijers Eikhout Dakenmakers Akzo Nobel NV
Minder vergaderen, meer doen !
T.W. Rietkerk H. Aalderink A.R. Bakelaar M.C.F. van Balen - Uijen A. Bliek - De Jong A.G. Dorée Th.F.J. v. d. Gazelle J. van Gelder J.H. de Graaf A. Heidema P. Jansen J.G.M. Kuijpers R.A. Middelburg J. Overman T. Peters S. Schaap B. Schultze J.P.T.M. Siep L. Teunissen D. van Vliet J. Weijers J.D. Wilton
23
Jaarverslag 2007
Regio Randstad
24
mr. H.M. Meijdam J. Baars M. Bezuijen ir. W.J. Bodewes J. de Bondt G.J.P. Bot A. Brienen T.M. Brouwer mr. A.H. Brouwer-Korf G.H. Buijs R.W. Compaan P. van Dijk G.P. Dral J.J.D. Hagendoorn drs.ing. R. Hagman M. van Hoogevest T. Hooijmaijers G.H. Hulsebosch M.H.E. Koop drs. R.W Krol drs. J.M. Norder ir. F.M. Post dr. G.O. van Veldhuizen C. van Vliet ing. D. van Well
Meijdam & Overmars B.V. (voorzitter) Ymere Ontwikkeling Haarlemmermeer AMVEST Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht Bot Bouw BV Jaarbeurs Holding Driebergse Weg en Waterbouw BV Gemeente Utrecht Travhydro Nederland B.V. Mulder Obdam Bouw Van Dijk Maasland BV Grontmij Ontwikkelingsbedrijf Gemeente Amsterdam Rijkswaterstaat Zuid Holland Van Hoogevest Bouw BV Provincie Noord-Holland G.P. Groot Aanneming bv Provincie Zuid-Holland Provincie Utrecht Gemeente Den Haag Rijkswaterstaat Zuid Holland Gemeente Hoorn Arbouw Dura Vermeer Groep N.V.
Secretariaat drs. H.S.H. Mooren mr. J.W.J. Overtoom mr. I.K. Oosterveen drs.ir. P.A.N. ten Kroode I. Landsbergen
VNO-NCW West Bouwend Nederland Regio Randstad Noord Bouwend Nederland Regio Randstad Zuid Ten Kroode Management & Advies B.V. Inzicht
Regio Brabant-Zeeland Provincie Noord-Brabant (voorzitter) Heijmans Infra Provincie Noord-Brabant Rijkswaterstaat Noord-Brabant Bouwbedrijf Flipse B.V. Waterschap De Dommel Hurks Bouwgroep Avans Hogeschool HEVO Ballast Nedam Bouw B.V. Gemeente Veghel Provincie Zeeland Directie Ruimte, Milieu en Water Van Aken Architecten BZW Balance & Result Organisatie Adviseurs B.V. H4A Infrabouw Gemeente Helmond DDA Groep BV Gemeente Terneuzen Woonmaatschappij Maasland
Secretariaat R.L.E. Meyboom
Bouwend Nederland
Minder vergaderen, meer doen !
P.L.A. Rüpp P.G.M. Backx N. Bargeman J.M.F. Diris C.P.C. Flipse P.C.G. Glas R.A.G.M. Hendriks P.A.L.M. Hollants H. Hommelberg R.L.M. Jacobs J.R.M. Kerkhof C.J. Meijler ing J.G.P. Neggers H. Oderkerk F. Pries E.F. de Ruijsscher F.P.C.J.G. Stienen J.H.J. van Vroenhoven A.M.G. van Waes B.J.A. Wouters
25
Jaarverslag 2007
Regio Limburg
26
drs G.B.M. Leers P.G.M. Beguin ir F.R.B. van den Bergh H.A.M. Cuppen W.G. Heuts R.L.M. Jacobs L. Jetten-van der Weijden drs R.C. de Jong N.M.J.G. Lebens W.M.H.A. Lemmens F. Pries J.F.B. van Rey ir. J.L.J.M. Schneiders dr J.J. Schrijen H.J.A. Schroën ing P.A.N. Smeets P.J.F. Stijnen P. Wijman ir. F.W.J. Zuthof
Gemeente Maastricht (voorzitter) Rijkswaterstaat directie Limburg RO groep Janssen de Jong Infra BV SATIJNplus Architecten bv Ballast Nedam Bouw B.V. Rijkswaterstaat Wonen Limburg Provincie Limburg Smeets Groep Balance & Result Organisatie Adviseurs B.V. Gemeente Roermond DSM Waterschap Roer en Overmaas Hogeschool Zuyd GTI Zuidoost bv BAM Utiliteitsbouw regio Eindhoven HUWA Van der Sanden VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling Zuid BV
Secretariaat drs L. Zwiers R.L.E. Meyboom
Limburgse Werkgevers Vereniging Bouwend Nederland
Colofon Tekst Regieraad Bouw Vormgeving Van Lint Vormgeving, Zierikzee Fotografie René van den Burg, Van Lint Vormgeving Druk Quantes, Rijswijk
Gouda, maart 2008
Regieraad Bouw Jaarverslag 2007
• Postbus 420 • 2800 AK Gouda • T 0182 - 540 626 • F 0182 - 540 627 •
[email protected] • www.regieraadbouw.nl •