Eindrapportage dorpenronde 2013
Met het Bildt naar Noordwest
1 | m e t he t bi l d t n a a r n o o r d w es t
Wat staat er in deze rapportage? Waarom deze rapportage? 5 vragen over de fusie Een rondje langs de dorpen De dorpsbijeenkomsten in woord en beeld Dorpsbijeenkomst St.-Annaparochie Dorpsbijeenkomst Minnertsga Dorpsbijeenkomst Oudebildtzijl Dorpsbijeenkomst Nij Altoenae Dorpsbijeenkomst Westhoek Dorpsbijeenkomst Vrouwenparochie Dorpsbijeenkomst St.-Jacobiparochie Slotavond St.-Annaparochie De dorpenronde in de media Hoe nu verder? Meer weten?
2 | m e t he t bi l d t n a a r n o o r d w es t
Waarom deze rapportage? Open en duidelijk. Dat wil Gemeente het Bildt zijn. Natuurlijk ook als het gaat om het voornemen te fuseren met Franekeradeel en Menameradiel. Als het even kan vormen deze gemeenten samen met het Bildt straks de nieuwe gemeente ‘Noordwest Friesland’. Om te vertellen waarom de meerderheid van de raad wil fuseren met Noordwest en wat dat betekent, bezochten raadsleden in juni de zeven Bildtse dorpen. In deze rapportage blikken we terug op deze bijeenkomsten. Gemeenten die plannen maken om samen te gaan, moeten peilen hoe inwoners daarover denken. In deze rapportage legt de gemeente verantwoording af over de wijze waarop zij dat heeft aangepakt. Deze rapportage is bedoeld voor de aanwezigen tijdens de bijeenkomsten, de politiek en voor iedereen die meer wil weten over het fusieproces.
‘De raad heeft gepraat én geluisterd. Naar meningen, ideeën en zorgen.’ De raad heeft gepraat én geluisterd. Naar meningen, ideeën en zorgen. Alles wat tijdens de bijeenkomsten is gezegd, helpt de raad om de Bildtse belangen zo goed mogelijk te vertegenwoordigen in het komende fusieproces. Open en duidelijk, zoals u van ons gewend bent.
3 | m e t he t bi l d t n a a r n o o r d w es t
5
Met het Bildt naar Noordwest:
vragen over de fusie De meerderheid van de Bildtse gemeenteraad wil fuserenin Noordwestverband. Maar waarom is een fusie eigenlijk nodig en wat merken inwoners van de fusie? Vijf vragen over de fusie.
1 Waarom fuseren?
Littenseradiel mogelijk vier dorpen bij Noordwest voegen. Als de fusie doorgaat, dan komt er één nieuwe gemeente. De ambtelijke organisaties worden dan één, er komt dan één college van burgemeester en wethouders en er komt één gemeenteraad.
3 Wat merk ik van de fusie? Als de fusie doorgaat zullen alle zaken waar een gemeente over gaat met elkaar vergeleken worden en mogelijk
De komende jaren krijgen gemeenten steeds meer
op elkaar afgestemd worden. U kunt hierbij denken aan
taken, bijvoorbeeld omdat ze die overnemen van het rijk
zaken als gemeentelijke belastingen, subsidies, regels
of de provincie. Denk aan uitvoering van de wet werk
over welzijn, onderwijs en sport. Op veel gebieden kunnen
naar vermogen, de wet jeugdzorg en de wet algemene
dingen veranderen. Soms is dat voor u gunstig en soms
bijzondere ziektekosten (awbz). Tegelijkertijd hebben
ongunstig. Misschien werkt de gemeente na de fusie
gemeenten minder geld te besteden en zijn ze te klein en te
vanuit een ander gemeentehuis. Daar is nog niets over
kwetsbaar om alle gemeentelijke taken goed uit te voeren.
afgesproken. Ook dat komt later aan de orde. Wat de
Dat geldt ook voor de gemeente het Bildt. Door te fuseren
veranderingen zijn, zal waarschijnlijk pas vanaf 2016 lang
met gemeenten in Noordwest Friesland denken vier van
zaam duidelijk worden.
de vijf fracties in de toekomst taken beter en efficiënter uit te kunnen voeren. Bovendien lukt het samen beter om
4 Waarom een dorpenronde?
de dienstverlening én het voorzieningenniveau op peil te
Bij herindeling is er altijd een rol voor de inwoners. Deze rol
houden dan ieder voor zich.
kan op verschillende manieren worden ingevuld. Denk bijvoor beeld aan een referendum, gesprekken of een onderzoek. De gemeenteraad van het Bildt koos voor een dorpenronde. Dit was de wens van de verenigingen van plaatselijk belang. Bovendien biedt een dorpenronde veel mogelijkheden voor persoonlijk contact. Alle raadsleden vonden dat belangrijk.
5 Hoe is de stemming? Fuseren in Noordwestverband is voor CDA, Werkgroep het Bildt, PvdA en de VVD de meest logische keuze. Een referendum is volgens de meerderheid niet geschikt, omdat er volgens de meerderheid in de raad weinig te kiezen valt. Niet alle fracties zijn het met elkaar eens. Frije Bilkerts zou liever zien dat de gemeente het Bildt zelfstandig blijft. De raadsfracties besluiten in de raadsvergadering van oktober wat nu de volgende stap is.
2 Met wie? De meerderheid van de Bildtse gemeenteraad wil fuseren in Noordwestverband. Dat is met Harlingen, Franekeradeel en Menameradiel. Frije Bilkerts wil dat de gemeente het Bildt zelfstandig blijft. Franekeradeel en Menameradiel willen ook in Noordwestverband fuseren. Tijdens de dorpenronde was nog niet bekend of de Harlinger raad voor fusie zou kiezen. Nu (september 2013) is duidelijk dat Harlingen kiest voor zelfstandig blijven. Daarbij wil
4 | m e t he t bi l d t n a a r n o o r d w es t
Een rondje langs de dorpen Van 10 juni tot en met 26 juni bezochten raadsleden de zeven Bildtse dorpen. Om te vertellen waarom de meerderheid van de raad wil fuseren met Noordwest en wat dat betekent. Maar vooral om te luisteren naar de zorgen én suggesties van inwoners. Een korte impressie. St.-Annaparochie. Minnertsga. Oudebildtzijl. Nij Altoenae. Westhoek. Vrouwenparochie. St.-Jacobiparochie. In deze dorpen organiseerde de gemeente in juni 2013 speciale bijeen
Emoties en onmacht
komsten over de herindeling van het Bildt. Raadsleden gingen
Wanneer? Donderdag 13 juni 2013
met inwoners in gesprek over de voorgenomen fusie met
Waar?
Harlingen, Franekeradeel en Menameradiel tot Noordwest
Aanwezig? 30 personen
Friesland. Zo’n 250 inwoners en vertegenwoordigers van
Meer weten? Klik hier
Graauwe Paard, Oudebildtzijl
maatschappelijke organisaties bezochten deze ‘dorpenronde’.
‘Wy hawwe al earder in weryndieling meimakke en dat ha wy ek oerlibbe’
Leerzaam experiment De sfeer? Geanimeerd, soms berustend, dan weer nuchter. Zoals in Minnertsga waar iemand het zo zegt: ‘Wij hawwe al earder ‘n weryndieling meimakke en dat ha wy ek oerlibbe’. Af en toe lopen de emoties juist hoog op, bijvoorbeeld in Oudebildtzijl. Maar hoe groot en onoverbrugbaar de verschillen ook zijn, er wordt altijd geluisterd naar elkaars mening. De gemeente kijkt tevreden terug op de avonden. Op de opkomst. Op de inhoud. ‘Een goed en leerzaam experiment,’ aldus een van de raadsleden. De dorpenronde onderstreept nog eens hoe betrokken veel inwoners zijn bij hun gemeente.
Behoud korte lijnen
Beperkte invloed
Wanneer? Dinsdag 11 juni 2013
Over het moment van de bijeenkomsten lopen de meningen
Waar? Boppeslach, Minnertsga
uiteen. Te laat, vinden veel aanwezigen. Mosterd na de maaltijd.
Aanwezig? 30 personen
De standpunten zijn ingenomen en het besluit lijkt al te zijn
Meer weten? Klik hier
genomen. Hoe sympathiek het proces ook is, de invloed van
5 | m e t he t bi l d t n a a r n o o r d w es t
Vraag naar noodzaak Wanneer? Maandag 10 juni 2013 Waar? Ons Huis, St.-Annaparochie Aanwezig? 70 personen Meer weten? Klik hier
de inwoners op de besluitvorming is beperkt. Of in de woorden
Noodzaak?
van een van de aanwezigen: ‘’t is al knipt en naait’. Natuurlijk,
Weer anderen twijfelen aan de noodzaak om te fuseren.
zo erkent burgemeester Krol, hebben fracties hun voorkeuren,
Waarom niet (eerst) samenwerken zoals is geprobeerd in
maar het besluit valt pas in oktober. Het is nog niet te laat om
Middelseeverband? Uit het onderzoek van de Bildtse Post
fracties te beïnvloeden. Alle fracties geven tijdens de slotavond
blijkt toch ook dat bijna driekwart van de bewoners voorkeur
aan bij hun eerdere standpunt te blijven.
heeft voor samenwerking? De Raad gaat in meerderheid voor
‘It is allemaal al ‘knipt en naait’
een fusie, omdat samenwerking niet blijkt te werken. Een fusie is op de langere termijn bovendien goedkoper. Samen lukt het beter voorzieningen als sportaccommodaties of
Voor een aantal inwoners zijn de gevolgen van een fusie
theaters in stand te houden. Daar komt nog bij dat een grotere
onduidelijk. Wat betekent een fusie bijvoorbeeld voor de
gemeente landelijk meer invloed heeft dan een kleine. En
gemeentelijke lasten of de bereikbaarheid van voorzieningen?
zonder vertragende gemeenschappelijke regelingen die bij
Welke gevolgen zijn er voor de werkgelegenheid, de jeugdzorg
een samenwerking horen, is lokale invloed op gemeentelijke
of voor de mensen die een beroep moeten doen op de WMO?
besluitvorming beter mogelijk. Aan de andere kant wordt de
Wat hebben we straks nog te zeggen over ons ‘eigen’ gebied?
afstand tot het gemeentehuis straks natuurlijk groter. De vrees
En heel concreet: waar haal ik straks mijn paspoort? Inwoners
bestaat dat een fusie ten koste gaat van de aandacht
zoeken naar antwoorden, maar die zijn op de meeste vragen helaas nog niet te geven. Veel hangt af van de afspraken die de gemeenten straks met elkaar maken. Het is zaak het Bildtse belang zo goed mogelijk voor het voetlicht te brengen.
Goed voorzieningenniveau
’t Bildtse vasthouden
Wanneer? Maandag 17 juni 2013
Wanneer? Dinsdag 18 juni 2013
Waar? De Utwyk, Nij Altoenae
Waar? De Spitsroeden, Westhoek
Aanwezig? 20 personen
Aanwezig? 10 personen
Meer weten? Klik hier
Meer weten? Klik hier
6 | m e t he t bi l d t n a a r n o o r d w es t
‘Ik heb de emoties goed verstaan. Ik vond dit een goed en leerzaam experiment’ Bildtse dorpenfonds kan als smeermiddel worden ingezet om lokale initiatieven te ondersteunen, juist ook in een grotere gemeente. Bovendien kan een fusie ook kansen
Voordelen van fuseren?
bieden, bijvoorbeeld voor de leefbaarheid of de toeristische ontwikkeling van het Bildt. Het is in opmaat naar een mogelijke
Wanneer? Woensdag 19 juni 2013
fusie hoe dan ook van belang dat de Bildtse taal en cultuur
Waar? De Kijfhûeck, Vrouwenparochie
voldoende aandacht krijgen in de komende cultuurnota. Het
Aanwezig? 20 personen
Bildts Documentatiecentrum en Stichting Ons Bildt spelen
Meer weten? Klik hier
hierbij een belangrijke rol.
voor ‘t Bildts aigene. Hebben we straks nog wel zeggenschap
Schaalvergroting is een realiteit. Daarbij, zo benadrukt de
over ons eigen gebied? Krijgen we straks nog wel aandacht in
burgemeester, vormen de inwoners van het Bildt zelf de beste
Noordwestverband? Blijven er hier voorzieningen over?
garantie voor het behoud van dat wat het Bildt tot het Bildt maakt. De kracht van het Bildt zit in de bewoners. Krol: ‘Een
‘t Bildts aigene
Bilkert blijft een Bilkert. We voelen ons Bilkert, dat blijft en staat los van welke grens dan ook!’
Ook voor de fracties staat het behoud van het kroonjuweel, het Bildts aigene, hoog op de agenda. Zij voelen het als
* De aantallen van de aanwezigen zijn schattingen. We hebben mensen die op
opdracht om de Bildtse belangen in het fusieproces goed te
verschillende avonden aanwezig waren, voor zover we konden zien, slechts één
vertegenwoordigen. Voorbeelden in andere gemeenten, zoals
keer geteld en raadsleden (15), college (3), gemeentelijke organisatie (3-8), pers,
Leeuwarden en Súdwest-Fryslân, laten overigens zien dat goed
geluid en cateraars niet meegeteld.
contact tussen dorpen en gemeente ook na een herindeling kan blijven bestaan. Zo heeft elk dorp in Súdwest-Fryslân een ‘eigen’ wethouder als aanspreekpunt. De dorpsbelangen moeten bij dit contact een belangrijke rol blijven spelen. Het
Borgen van ’t Bildts aigene Wanneer? Maandag 24 juni 2013 Waar? Open Hof, St.-Jacobiparochie
De opbrengsten Wanneer? Woensdag 26 juni 2013 Waar? Ons Huis, St.-Annaparochie (slotavond)
Aanwezig? 30 personen
Aanwezig? 75 personen
Meer weten? Klik hier
Meer weten? Klik hier
7 | m e t he t bi l d t n a a r n o o r d w es t
De dorpsbijeenkomst in woord en beeld Dorpsbijeenkomst St.-Annaparochie
Dorpsbijeenkomst Minnertsga
Dorpsbijeenkomst Oudebildtzijl
Dorpsbijeenkomst Nij Altoenae
Dorpsbijeenkomst Westhoek
Dorpsbijeenkomst Vrouwenparochie
Dorpsbijeenkomst St.-Jacobiparochie
Slotavond St.-Annaparochie
8 | m e t he t bi l d t n a a r n o o r d w es t
Dorpsbijeenkomst St.-Annaparochie
Wanneer? Maandag 10 juni 2013 Waar? Ons Huis, St.-Annaparochie Aanwezig? 70 personen
Maandagavond 10 juni 2013. De eerste avond uit de serie dorpsbijeenkomsten over de beoogde herindeling. In Ons Huis in St.-Annaparochie ontvangt de Bildtse raad ruim zeventig bezoekers. Tijdens de avond staat vooral de vraag naar de noodzaak van de fusie centraal. Wat zijn de voor- en nadelen nou precies? Een open gesprek met aan het eind van de avond applaus.
9 | m e t he t bi l d t n a a r n o o r d w es t
Uitgebreid verslag van de avond Fotoalbum
Dorpsbijeenkomst Minnertsga
Wanneer? Dinsdag 11 juni 2013 Waar? Boppeslach, Minnertsga Aanwezig? 30 personen
Op dinsdagavond 11 juni 2013 gaan zo’n dertig Minnertsgaasters in gesprek met burgemeester en raad. Een belangrijk punt van zorg is het contact met de gemeente die nu goed is. Welke garanties zijn er dat de korte lijnen ook in de toekomst kort blijven? Al met al een avond zonder ‘grote’ emoties. Ervaringen met een eerdere herindeling maakt dat de aanwezigen de fusieplannen nuchter en praktisch benaderen.
10 | m e t he t b i l d t n a a r n o o r d wes t
Uitgebreid verslag van de avond Fotoalbum
Dorpsbijeenkomst Oudebildtzijl
Wanneer? Donderdag 13 juni 2013 Waar?
Graauwe Paard, Oudebildtzijl
Aanwezig? 30 personen
Een avond vol emotie en met een heftig debat. Plaats van handeling is het Graauwe Paard te Oudebildtzijl. Zo’n dertig personen zijn aanwezig bij de derde dorpsbijeenkomst op 13 juni 2013. Inwoners van Ouwe Syl zijn bang dat alles al besloten is. En hebben ze straks nog wel iets te zeggen over hun eigen dorp? En nog meer wordt er besproken. Van windmolens tot zoutboringen. Van Middelsee tot toerisme.
11 | m e t he t b i l d t n a a r n o o r d wes t
Uitgebreid verslag van de avond Fotoalbum
Dorpsbijeenkomst Nij Altoenae
Wanneer? Maandag 17 juni 2013 Waar? De Utwyk, Nij Altoenae Aanwezig? 20 personen
De dorpsbijeenkomst in Nij Altoena vindt plaats op maandag 17 juni 2013. Zo’n twintig personen zijn aanwezig in De Utwijck. Inwoners van Nij Altoena maken zich grote zorgen over het behoud van het Bildts aigene. Ook vragen ze zich af of er straks nog voldoende werk is in het Bildt. En hoe zit het met het geld voor de instandhouding van de voorziening voor jong en oud? Het debat verloopt in een goede sfeer met ook hier aan het eind van de avond applaus.
12 | m e t he t b i l d t n a a r n o o r d wes t
Uitgebreid verslag van de avond Fotoalbum
Dorpsbijeenkomst Westhoek
’t Bildtse vasthouden Wanneer? Dinsdag 18 juni 2013 Waar? De Spitsroeden, Westhoek Aanwezig? 10 personen
Op een zomerse avond in juni komen voor- en tegenstanders van de fusie samen in De Spitsroede in Westhoek. Grootste zorg: hoe behouden we de Bildtse identiteit? Hoe borg je de korte lijnen en zorg je dat het Bildtse initiatief ook in de toekomst alle ruimte krijgt? Een duidelijke opdracht aan de politieke partijen om stevig in te zetten op het Bildtse belang.
13 | m e t he t b i l d t n a a r n o o r d wes t
Uitgebreid verslag van de avond Fotoalbum
Dorpsbijeenkomst Vrouwenparochie
Wanneer? Woensdag 19 juni 2013 Waar? Dorpscentrum de Kijfhûeck, Vrouwenparochie Aanwezig? 20 personen
Op woensdag 19 juni 2013 is het de beurt aan Vrouwen parochie. Zo’n twintig personen gaan in Dorpscentrum de Kijfhûeck in discussie met de burgemeester en de raad. Veel onderwerpen passeren de revue. Raadsleden luisteren naar de zaal, maar zoeken ook het debat met elkaar. Belangrijke vraag is wat een mogelijke fusie nu eigenlijk oplevert. Wat zijn de concrete voordelen van de herindeling?
14 | m e t he t b i l d t n a a r n o o r d wes t
Uitgebreid verslag van de avond Fotoalbum
Dorpsbijeenkomst St.-Jacobiparochie
Wanneer? Maandag 24 juni 2013 Waar? Open Hof, St.-Jacobiparochie Aanwezig? 30 personen
De laatste dorpenavond vindt plaats op maandag 24 juni 2013 in St.-Jacobiparochie. Naast begrip voor de fusie, zijn er ook vragen over de timing van de dorpenronde. Inwoners hadden graag al eerder hun zegje wille doen. Want er staat veel op het spel: het behoud van het Bildts aigene bijvoorbeeld, maar ook de toegankelijkheid van voorzieningen.
15 | m e t he t b i l d t n a a r n o o r d wes t
Uitgebreid verslag van de avond Fotoalbum
Slotavond St.-Annaparochie
Wanneer? Woensdag 26 juni 2013 Waar? Ons Huis, St.-Annaparochie (slotavond) Aanwezig? 75 personen
Tijd voor een terugblik en een reactie van de raadsfracties. Het is woensdagavond 26 juni 2013. Zo’n 75 personen zijn aanwezig in Ons Huis in St.-Annaparochie. Voor de pauze wordt de opbrengst van de dorpenronde op een rij gezet. Na de pauze is het woord aan de politiek. Zijn de raadsfracties van standpunt veranderd? Het antwoord is nee. Sterker nog: de raadsleden geven aan gesterkt te zijn in hun standpunt. Ze zijn zich bewust van de opdracht om op te komen voor het Bildtse belang. De dorpenronde was een goed en leerzaam experiment.
16 | m e t he t b i l d t n a a r n o o r d wes t
Uitgebreid verslag van de avond Fotoalbum
De dorpenronde in de media
Meer lezen? 17 | m e t he t b i l d t n a a r n o o r d wes t
Hoe nu verder? Als het herindelingsproces soepel verloopt, dan ziet dat er in grote lijnen uit zoals hieronder geschetst. Naast het proces om formeel te komen tot een nieuwe gemeente, zullen er allerlei voorbereidingen starten om organisatie en inhoud van de nieuwe gemeente te vormen. Voor u als inwoner is een punt nog extra interessant: de visie van de nieuwe gemeente. Wat het Bildt betreft komen we graag samen met u, als inwoner van de nieuwe gemeente, tot een visie voor de nieuwe gemeente.
Tijdbalk
Actualiteit: wijziging planning
Deze tijdbalk geeft de oorspronkelijke planning weer. Deze planning wordt binnenkort aangepast. De raden besluiten namelijk om later te fuseren. Het ontwerp herindelingsadvies verschijnt later. Dit najaar (oktober) besluiten de raden om voorbereidingen te treffen. Daarbij besluiten de raden om uiterlijk 1 januari 2018, maar mogelijk eerder, te fuseren. Zodra een exactere planning beschikbaar is, vindt u deze op uw gemeentelijke website.
Meer weten?
Wilt u meer weten over de bestuurlijke toekomst van gemeente het Bildt?
Kijk dan op de website www.methetbildtnaarnoordwest.nl. Daar vindt u een uitgebreide eindrapportage over de dorpenronde. Of stuur uw vraag of opmerking naar
[email protected] Bedankt voor uw belangstelling!
18 | m e t he t b i l d t n a a r n o o r d wes t
Over deze rapportage ’Met het Bildt naar Noordwest’, eindrapportage dorpenronde 2013 is een uitgave van Gemeente het Bildt.
Samenstelling: Gemeente het Bildt Eindredactie en vormgeving: Groot Haar + Orth, communicatie en creatie, Leeuwarden Fotografie: Geja Kuiken Infographics: Alles in Beeld, Machtelt de Vries Drukwerk: Drukkerij Hoekstra, St.-Annaparochie Oplage: 350 ex.
Bezoekadres Van Harenstraat 47 9076 BT St.-Annaparochie Openingstijden ma t/m vr 9.00 - 12.00 wo 13.30 - 16.30 Postadres Postbus 34 9076 ZN St.-Annaparochie T (0518) 40 92 34 F (0518) 40 92 50 E
[email protected] I www.hetbildt.nl 19 | m e t he t b i l d t n a a r n o o r d wes t