Met het Bildt naar Noordwest

Eindrapportage dorpenronde 2013

Met het Bildt naar Noordwest

ei ndrap p or tage dorp enronde 2 0 1 3 | 1

Wat staat er in deze rapportage? Waarom deze rapportage? 5 vragen over de fusie Een rondje langs de dorpen Hoe nu verder? Meer weten?

Waarom deze rapportage? Open en duidelijk. Dat wil Gemeente het Bildt zijn. Natuurlijk ook als het gaat om het voornemen te fuseren met Franekeradeel en Menameradiel. Als het even kan vormen deze gemeenten samen met het Bildt straks de nieuwe gemeente ‘Noordwest Friesland’.

5

Met het Bildt naar Noordwest:

vragen over de fusie De meerderheid van de Bildtse gemeente­raad wil fuserenin Noordwest­verband. Maar waarom is een fusie eigen­lijk nodig en wat merken inwoners van de fusie? Vijf vragen over de fusie.

1 Waarom fuseren?

Littenseradiel mogelijk vier dorpen bij Noordwest voegen. Als de fusie doorgaat, dan komt er één nieuwe gemeente. De ambtelijke organisaties worden dan één, er komt dan één college van burgemeester en wethouders en er komt één gemeenteraad.

3 Wat merk ik van de fusie? Als de fusie doorgaat zullen alle zaken waar een gemeente over gaat met elkaar vergeleken worden en mogelijk

De komende jaren krijgen gemeenten steeds meer

op elkaar afgestemd worden. U kunt hierbij denken aan

taken, bijvoorbeeld omdat ze die over­nemen van het rijk

zaken als gemeentelijke belastingen, subsidies, regels

of de provincie. Denk aan uitvoering van de wet werk

over welzijn, onderwijs en sport. Op veel gebieden kunnen

naar vermogen, de wet jeugdzorg en de wet algemene

dingen veranderen. Soms is dat voor u gunstig en soms

bijzondere ziekte­kosten (awbz). Tegelijker­tijd hebben

ongunstig. Misschien werkt de gemeente na de fusie

gemeenten minder geld te besteden en zijn ze te klein en te

van­uit een ander gemeentehuis. Daar is nog niets over

kwets­­baar om alle gemeentelijke taken goed uit te voeren.

afgesproken. Ook dat komt later aan de orde. Wat de

Dat geldt ook voor de gemeente het Bildt. Door te fuseren

veranderingen zijn, zal waarschijnlijk pas vanaf 2016 lang­

met gemeenten in Noordwest Friesland denken vier van

zaam duidelijk worden.

de vijf fracties in de toekomst taken beter en efficiënter uit te kunnen voeren. Bovendien lukt het samen beter om

4 Waarom een dorpenronde?

de dienst­verlening én het voorzieningenniveau op peil te

Bij herindeling is er altijd een rol voor de inwoners. Deze rol

houden dan ieder voor zich.

kan op verschillende manieren worden ingevuld. Denk bijvoor­ beeld aan een referendum, gesprekken of een onder­zoek. De gemeente­raad van het Bildt koos voor een dorpen­ronde. Dit was de wens van de verenigingen van plaatse­lijk belang. Boven­dien biedt een dorpenronde veel mogelijk­heden voor

Om te vertellen waarom de meerderheid van de raad wil fuseren

persoonlijk contact. Alle raadsleden vonden dat belangrijk.

met Noordwest en wat dat betekent, bezochten raadsleden in juni de zeven Bildtse dorpen. In deze rapportage blikken we terug op

5 Hoe is de stemming?

deze bijeenkomsten.

Fuseren in Noordwestverband is voor CDA, Werkgroep het Bildt, PvdA en de VVD de meest logische keuze. Een

Gemeenten die plannen maken om samen te gaan, moeten

referendum is volgens de meerder­heid niet geschikt, omdat

peilen hoe inwoners daarover denken. In deze rapportage legt

er volgens de meerder­heid in de raad weinig te kiezen valt.

de gemeente verantwoording af over de wijze waarop zij dat

Niet alle fracties zijn het met elkaar eens. Frije Bilkerts zou

heeft aangepakt. Deze rapportage is bedoeld voor de aanwezigen

liever zien dat de gemeente het Bildt zelf­standig blijft. De

tijdens de bijeenkomsten, de politiek en voor iedereen die meer

raadsfracties besluiten in de raads­vergadering van oktober

wil weten over het fusieproces.

wat nu de volgende stap is.

‘De raad heeft gepraat én geluisterd. Naar meningen, ideeën en zorgen.’

2 Met wie? De meerderheid van de Bildtse gemeenteraad wil fuseren in Noordwestverband. Dat is met Harlingen, Franekeradeel

De raad heeft gepraat én geluisterd. Naar meningen, ideeën

en Menameradiel. Frije Bilkerts wil dat de gemeente het

en zorgen. Alles wat tijdens de bijeenkomsten is gezegd,

Bildt zelfstandig blijft. Franekeradeel en Menameradiel

helpt de raad om de Bildtse belangen zo goed mogelijk te

willen ook in Noordwestverband fuseren. Tijdens de

vertegenwoordigen in het komende fusieproces. Open en

dorpenronde was nog niet bekend of de Harlinger raad

duidelijk, zoals u van ons gewend bent.

voor fusie zou kiezen. Nu (september 2013) is duidelijk dat Harlingen kiest voor zelfstandig blijven. Daarbij wil

2 | m e t he t bi l d t n a a r n o o r d w es t

E indrappor tag e dorp enr o nd e 2013 | 3

Vraag naar noodzaak

Een rondje langs de dorpen Van 10 juni tot en met 26 juni bezochten raadsleden de zeven Bildtse dorpen. Om te vertellen waarom de meerderheid van de raad wil fuseren met Noordwest en wat dat betekent. Maar vooral om te luisteren naar de zorgen én suggesties van inwoners. Een korte impressie.

Westhoek. Vrouwenparochie. St.-Jacobiparochie. In deze

Waar? Ons Huis, St.-Annaparochie Aanwezig? 70 personen

de inwoners op de besluitvorming is beperkt. Of in de woorden

Noodzaak?

van een van de aanwezigen: ‘’t is al knipt en naait’. Natuurlijk,

Weer anderen twijfelen aan de noodzaak om te fuseren.

zo erkent burgemeester Krol, hebben fracties hun voorkeuren,

Waarom niet (eerst) samenwerken zoals is geprobeerd in

maar het besluit valt pas in oktober. Het is nog niet te laat om

Middelseeverband? Uit het onderzoek van de Bildtse Post

fracties te beïnvloeden. Alle fracties geven tijdens de slotavond

blijkt toch ook dat bijna driekwart van de bewoners voorkeur

aan bij hun eerdere standpunt te blijven.

heeft voor samenwerking? De Raad gaat in meerderheid voor

‘It is allemaal al ‘knipt en naait’

St.-Annaparochie. Minnertsga. Oudebildtzijl. Nij Altoenae.

Wanneer? Maandag 10 juni 2013

een fusie, omdat samenwerking niet blijkt te werken. Een fusie is op de langere termijn bovendien goedkoper. Samen lukt het beter voorzieningen als sportaccommodaties of

dorpen organiseerde de gemeente in juni 2013 speciale bijeen­

Emoties en onmacht

Voor een aantal inwoners zijn de gevolgen van een fusie

theaters in stand te houden. Daar komt nog bij dat een grotere

komsten over de herindeling van het Bildt. Raadsleden gingen

Wanneer? Donderdag 13 juni 2013

onduidelijk. Wat betekent een fusie bijvoorbeeld voor de

gemeente landelijk meer invloed heeft dan een kleine. En

met inwoners in gesprek over de voorgenomen fusie met

Waar? Graauwe Paard, Oudebildtzijl

gemeentelijke lasten of de bereikbaarheid van voorzieningen?

zonder vertragende gemeenschappelijke regelingen die bij

Harlingen, Franekeradeel en Menameradiel tot Noordwest

Aanwezig? 30 personen

Welke gevolgen zijn er voor de werkgelegenheid, de jeugdzorg

een samenwerking horen, is lokale invloed op gemeentelijke

Friesland. Zo’n 250 inwoners en vertegenwoordigers van

of voor de mensen die een beroep moeten doen op de WMO?

besluitvorming beter mogelijk. Aan de andere kant wordt

maatschappelijke organisaties bezochten deze ‘dorpenronde’.

Wat hebben we straks nog te zeggen over ons ‘eigen’ gebied?

de afstand tot het gemeentehuis straks natuurlijk groter. De

En heel concreet: waar haal ik straks mijn paspoort? Inwoners

vrees bestaat dat een fusie ten koste gaat van de aandacht

‘Wy hawwe al earder in weryndieling meimakke en dat ha wy ek oerlibbe’

Leerzaam experiment

zoeken naar antwoorden, maar die zijn op de meeste vragen helaas nog niet te geven. Veel hangt af van de afspraken die de

De sfeer? Geanimeerd, soms berustend, dan weer nuchter.

gemeenten straks met elkaar maken. Het is zaak het Bildtse

Zoals in Minnertsga waar iemand het zo zegt: ‘Wij hawwe al

belang zo goed mogelijk voor het voetlicht te brengen.

earder ‘n weryndieling meimakke en dat ha wy ek oerlibbe’. Af en toe lopen de emoties juist hoog op, bijvoorbeeld in Oudebildtzijl. Maar hoe groot en onoverbrugbaar de verschillen ook zijn, er wordt altijd geluisterd naar elkaars mening. De gemeente kijkt tevreden terug op de avonden. Op de opkomst. Op de inhoud. ‘Een goed en leerzaam experiment,’ aldus een van de raadsleden. De dorpenronde onderstreept nog eens hoe betrokken veel inwoners zijn bij hun gemeente.

Behoud korte lijnen

Beperkte invloed

Goed voorzieningenniveau

’t Bildtse vasthouden

Wanneer? Dinsdag 11 juni 2013

Over het moment van de bijeenkomsten lopen de meningen

Wanneer? Maandag 17 juni 2013

Wanneer? Dinsdag 18 juni 2013

Waar? Boppeslach, Minnertsga

uiteen. Te laat, vinden veel aanwezigen. Mosterd na de maaltijd.

Waar? De Utwyk, Nij Altoenae 

Waar? De Spitsroeden, Westhoek  

Aanwezig? 30 personen

De standpunten zijn ingenomen en het besluit lijkt al te zijn

Aanwezig? 20 personen

Aanwezig? 10 personen

genomen. Hoe sympathiek het proces ook is, de invloed van

4 | m e t he t bi l d t n a a r n o o r d w es t

E indrappor tag e dorp enr o nd e 2013 | 5

‘Ik heb de emoties goed verstaan. Ik vond dit een goed en leerzaam experiment’

Hoe nu verder? Als het herindelingsproces soepel verloopt, dan ziet dat er in grote lijnen uit zoals hieronder geschetst. Naast het proces om formeel te komen tot een nieuwe gemeente, zullen er allerlei voorbereidingen starten om organisatie en inhoud van de nieuwe gemeente te vormen. Voor u als inwoner is een punt nog extra interessant: de visie van de nieuwe gemeente. Wat

Voordelen van fuseren?

moeten bij dit contact een belangrijke rol blijven spelen. Het

het Bildt betreft komen we graag samen met u,

Bildtse dorpenfonds kan als smeermiddel worden ingezet

als inwoner van de nieuwe gemeente, tot een visie

om lokale initiatieven te ondersteunen, juist ook in een

voor de nieuwe gemeente.

grotere gemeente. Bovendien kan een fusie ook kansen bieden, bijvoorbeeld voor de leefbaarheid of de toeristische

wanneer?

woensdag 19 juni 2013

ontwikkeling van het Bildt. Het is in opmaat naar een mogelijke

waar?

de Kijfhûeck, Vrouwenparochie

fusie hoe dan ook van belang dat de Bildtse taal en cultuur

aanwezig? 20 personen

Tijdbalk

voldoende aandacht krijgen in de komende cultuurnota. Het Bildts Documentatiecentrum en Stichting Ons Bildt spelen hierbij een belangrijke rol.

voor ‘t Bildts aigene. Hebben we straks nog wel zeggenschap over ons eigen gebied? Krijgen we straks nog wel aandacht in

Schaalvergroting is een realiteit. Daarbij, zo benadrukt de

Noordwestverband? Blijven er hier voorzieningen over?

burgemeester, vormen de inwoners van het Bildt zelf de beste garantie voor het behoud van dat wat het Bildt tot het Bildt

‘t Bildts aigene Ook voor de fracties staat het behoud van het kroonjuweel,

maakt. De kracht van het Bildt zit in de bewoners. Krol: ‘Een Bilkert blijft een Bilkert. We voelen ons Bilkert, dat blijft en staat los van welke grens dan ook!’

het Bildts aigene, hoog op de agenda. Zij voelen het als opdracht om de Bildtse belangen in het fusieproces goed te

Actualiteit: wijziging planning

Deze tijdbalk geeft de oorspronkelijke planning weer. Deze planning wordt binnenkort aangepast. De raden besluiten namelijk om later te fuseren. Het ontwerp herindelingsadvies verschijnt later. Dit najaar (oktober) besluiten de raden om voorbereidingen te treffen. Daarbij besluiten de raden om uiterlijk 1 januari 2018, maar mogelijk eerder, te fuseren. Zodra een exactere planning beschikbaar is, vindt u deze op uw gemeentelijke website.

* De aantallen van de aanwezigen zijn schattingen. We hebben mensen die op

vertegenwoordigen. Voorbeelden in andere gemeenten, zoals

verschillende avonden aanwezig waren, voor zover we konden zien, slechts één

Leeuwarden en Súdwest­Fryslân, laten overigens zien dat goed

keer geteld en raadsleden (15), college (3), gemeentelijke organisatie (3-8), pers,

contact tussen dorpen en gemeente ook na een herindeling

geluid en cateraars niet meegeteld.

kan blijven bestaan. Zo heeft elk dorp in Súdwest­Fryslân een ‘eigen’ wethouder als aanspreekpunt. De dorpsbelangen

Borgen van ’t Bildts aigene wanneer?

maandag 24 juni 2013

waar?

open hof, st.-Jacobiparochie

aanwezig? 30 personen

6 | m e t he t bi l d t n a a r n o o r d w es t

De opbrengsten

Meer weten?

wanneer?

woensdag 26 juni 2013

Kijk dan op de website www.methetbildtnaarnoordwest.nl. daar vindt u een uitgebreide eindrapportage over

ons huis, st.-annaparochie

de dorpenronde. of stuur uw vraag of opmerking naar [email protected]

waar?

wilt u meer weten over de bestuurlijke toekomst van gemeente het bildt?

(slotavond) aanwezig? 75 personen

bedankt voor uw belangstelling!

e indrappor tag e dorp enr o nd e 2013 | 7

Over deze rapportage ’Met het Bildt naar Noordwest’, eindrapportage dorpenronde 2013 is een uitgave van Gemeente het Bildt.

Samenstelling: Gemeente het Bildt Eindredactie en vormgeving: Groot Haar + Orth, communicatie en creatie, Leeuwarden Fotografie: Geja Kuiken Infographics: Alles in Beeld, Machtelt de Vries Drukwerk: Drukkerij Hoekstra, St.-Annaparochie Oplage: 350 ex.

Bezoekadres Van Harenstraat 47 9076 BT St.-Annaparochie Openingstijden ma t/m vr 9.00 - 12.00 wo 13.30 - 16.30 Postadres Postbus 34 9076 ZN St.-Annaparochie T (0518) 40 92 34 F (0518) 40 92 50 E [email protected] I www.hetbildt.nl 8 | m e t he t bi l d t n a a r n o o r d w es t