Welstandsnota Gemeente het Bildt 2015

Welstandsnota Gemeente het Bildt 2015

Gemeente het Bildt Bezoekadres: Van Harenstraat 47 9076 BT St.-Annaparochie Postadres: Postbus 34 9076 ZN St.-Annaparochie Telefoon Fax E-mail Website

: 0518-409234. : 0518-409250. : [email protected] : www.hetbildt.nl

Datum: 02-07-2015 Actualisering welstandnota: Versie 1.1

Gemeente het Bildt Actualisatie Welstandsnota

2015

Inhoud 1.

INLEIDING .................................................................................................................... 4 1.1 De welstandsnota .................................................................................................. 4 1.2 Actualisering .......................................................................................................... 4 1.3 Relatie welstandsnota en overig (ruimtelijk) beleid. ................................................ 4 1.4 Wanneer welstandstoetsing? ................................................................................. 5 1.5 De praktijk van de welstandstoetsing ..................................................................... 6 1.6 De in de nota opgenomen criteria .......................................................................... 7 1.7 Afwijken van het advies van de welstandscommissie ............................................. 8 1.8 Afwijken van de welstandscriteria (hardheidclausule) ............................................ 8 1.9 Afwijken achteraf van zijn omgeving ...................................................................... 8 1.10 Gegevens vergunningaanvraag ............................................................................. 9 1.11 Leeswijzer welstandsnota ...................................................................................... 9 2. CRITERIA VOOR KLEINE BOUWPLANNEN ..............................................................10 2.1 Toepassing criteria................................................................................................10 2.2 Opbouw criteria .....................................................................................................11 1. Aan- of uitbouwen ............................................................................................12 2. Bijgebouwen en overkappingen .......................................................................14 3. Kozijn en/of gevelwijzigingen ...........................................................................17 4. Dakkapellen .....................................................................................................20 5. Dakopbouwen ..................................................................................................23 6. Erf- of perceelafscheidingen ............................................................................24 7. (Schotel)antennes ............................................................................................26 8. Zonnepanelen op daken ..................................................................................28 9. Reclame ..........................................................................................................31 3. GEBIEDSGERICHTE WELSTANDSCRITERIA ...........................................................33 3.1 Algemeen..............................................................................................................33 3.2 Algemene beschrijving per dorp ............................................................................34 3.3 Gebiedsgerichte criteria ........................................................................................42 4. OBJECTGERICHTE WELSTANDSCRITERIA...........................................................100 4.1 Algemeen............................................................................................................100 4.2 Beoordelingskader ..............................................................................................100 4.3 Objectindeling .....................................................................................................100 Objecttype 1 Winkelhaakboerderij ......................................................................102 Objecttype 2 Kop-(Hals-)Rompboerderij .............................................................104 Objecttype 3 Stelpboerderij ................................................................................106 Objecttype 4 Meijer Plaatbewerking, Oudebildtdijk 894 ......................................108 5. MONUMENTEN EN BESCHERMDE STADS- EN DORPSGEZICHTEN ...................111 5.1 Wet algemene bepalingen omgevingsrecht.........................................................111 5.2 Algemeen............................................................................................................112 6. ALGEMENE WELSTANDSCRITERIA .......................................................................113 6.1 Toepassen algemene welstandscriteria ..............................................................113 7. WELSTANDSCRITERIA VOOR GROTERE (HER)ONTWIKKELINGSPROJECTEN..............................................................................................................117 7.1 Algemeen............................................................................................................117 7.2 Procedure ...........................................................................................................117 8. EXCESSENREGELING .............................................................................................118 8.1 Wat is de excessenregeling ................................................................................118 8.2 Wat zijn excessen ...............................................................................................118

Welstandsnota gemeente het Bildt 2015 versie 1.1

2


2015

BIJLAGE 1.............................................................................................................................. KAARTEN GEBIEDSGERICHTE WELSTANDSCRITERIA ................................................. BIJLAGE 2.............................................................................................................................. BEGRIPPENLIJST .............................................................................................................. BIJLAGE 3.............................................................................................................................. LIJST VAN RIJKSMONUMENTEN ......................................................................................


3


1.

2015

INLEIDING

1.1 De welstandsnota In 2004 is de welstandsnota van de gemeente het Bildt vastgesteld. In de welstandsnota is het welstandsbeleid vastgelegd. Dit welstandsbeleid vindt toepassing bij de afhandeling van aanvragen om omgevingsvergunning. Overeenkomstig de Woningwet dienen bouwplannen te voldoen aan redelijke eisen van welstand. Indien een bouwplan niet voldoet aan redelijke eisen van welstand dan kan en moet de gemeente de omgevingsvergunning weigeren. Werd deze toetsing tot 2004 nog gedaan op basis van inzichten van de welstandscommissie (een commissie van deskundigen), na de wijziging van de Woningwet werd een transparanter beleid voorgestaan en dienden de welstandscriteria inzichtelijker en toegankelijker te worden. Het welstandsbeleid van de gemeente het Bildt is opgesteld vanuit de overtuiging dat de overheid het belang van een aantrekkelijke bebouwde omgeving dient te behartigen. De gevels van gebouwen en bouwwerken, de onderlinge verhoudingen en de samenhang hiervan vormen samen met de openbare ruimte de dagelijkse leefomgeving. Met het opstellen van een transparant, klantvriendelijk welstandsbeleid wordt gestreefd om hier een bijdrage aan te leveren. Tevens kunnen burgers, opdrachtgevers en ontwerpers zich in een vroeg stadium op de hoogte stellen over de van toepassing zijnde criteria.

1.2 Actualisering Sinds de vaststelling van de welstandsnota hebben diverse ruimtelijke ontwikkelingen plaatsgevonden. Deze ontwikkelingen zijn verwerkt in onderstaande actualisering van het welstandsbeleid. Naast deze ontwikkelingen zijn ook meer technische verbeteringen aangebracht. Verbeteringen die noodzakelijk dan wel wenselijk zijn gebleken gedurende de afgelopen jaren. 1.3 Relatie welstandsnota en overig (ruimtelijk) beleid. De gemeente het Bildt hecht belang aan de kwaliteit van de bebouwde en onbebouwde ruimte en het behoud van de eigen karakteristieke waarden. De gemeente voert dan ook al geruime tijd een actief ruimtelijk kwaliteitsbeleid. Dit beleid wordt met de welstandsnota gecontinueerd. De welstandsnota regelt het welstandstechnische aspect van het gemeentelijk ruimtelijk beleid. Het is echter niet de bedoeling dat het welstandsbeleid leidt tot een belemmering van de ruimtelijke dynamiek. Voortdurend zullen de ruimtelijke ontwikkelingen in de gaten moeten worden gehouden en zal zo nodig het beleid in dezen moeten worden bijgesteld of gewijzigd. Bij nieuwe, grotere (her)ontwikkelingsprojecten zullen de welstandscriteria worden verwoord in andere plandocumenten zoals stedenbouwkundige plannen, beeldkwaliteitsplannen of –richtlijnen. Wet algemene bepalingen omgevingsrecht Op 1 oktober 2010 zijn de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en het Besluit omgevingsrecht (Bor) in werking getreden. Met deze wet heeft de wetgever de mogelijkheden voor vergunningvrij bouwen vergroot. De Wabo en het Bor geven aan welke bouwplannen en welke andere activiteiten vergunningplichtig zijn en vormen Welstandsnota gemeente het Bildt 2015 versie 1.1

4


2015

daarmee de basis voor de welstandstoetsing. Alleen bouwwerken die vergunningplichtig zijn kunnen vooraf op welstand worden getoetst Bestemmingsplan Het bestemmingsplan regelt onder meer de functie en het ruimtebeslag van gebouwen en bouwwerken. Bouwmogelijkheden die het bestemmingsplan geeft, kunnen niet door welstandscriteria of een beeldkwaliteitsplan worden teniet gedaan. De architectonische vormgeving wordt exclusief door de welstandsnota geregeld. Het welstandsadvies kan zich richten op de gekozen invulling binnen de mogelijkheden die het bestemmingsplan biedt. In een situatie waarin een bouwplan in overeenstemming is met het bestemmingsplan, kan toch een negatief welstandsadvies worden gegeven als de gekozen architectonische oplossing te sterk afbreuk doet aan de ruimtelijke beleving van het betreffende gebied. Uiteraard moet in zo’n geval de welstandsnota daartoe de argumentatie leveren. Beeldkwaliteitsplan Voor nieuw te ontwikkelen gebieden of gebieden die ingrijpend worden veranderd, zijn of worden veelal beeldkwaliteitsplannen opgesteld. Deze hebben hetzelfde doel als de welstandsnota en vormen ook een toetsingskader voor welstand. Beeldkwaliteitsplannen maken vanaf het moment van vaststelling door de gemeenteraad onderdeel uit van de welstandsnota. Beschermd dorpsgezicht en monumenten De gemeente het Bildt heeft 50 rijksmonumenten (bouwwerken) en 1 beschermd dorpsgezicht: de historische dorpskern van Oudebildtzijl. Op grond de monumentenverordening is de adviserende taak in de gemeente ondergebracht bij “welstandsadvisering en monumentenzorg” Hûs en Hiem. De gemeente het Bildt hecht belang aan de kwaliteit van de bebouwde en onbebouwde ruimte en het behoud van de eigen karakteristieke waarden. De gemeente voert dan ook al geruime tijd een actief ruimtelijk kwaliteitsbeleid.

1.4 Wanneer welstandstoetsing? De noodzaak van welstandstoetsing is afhankelijk van het type bouwwerk. Er worden diverse typen bouwplannen onderscheiden. Vergunningvrije bouwwerken (artikel 2, bijlage II van het Bor) Deze categorie bouwplannen zijn de kleinschalige ingrepen in het achtererfgebied. Het plaatsen van een dakkapel in het achterdakvlak, dakramen, zonnepanelen en dergelijke. In alle gevallen zijn er op grond van het Bor voorwaarden aan verbonden, met name over de omvang. Het bestemmingsplan vormt voor deze categorie bouwwerken geen toetsingskader. Er gelden geen specifieke welstandscriteria en er is geen welstandstoetsing. Een vergunningvrij bouwwerk daarentegen mag niet in ernstige mate in strijd zijn met redelijke eisen van welstand. In hoofdstuk 2 zijn criteria voor kleine bouwplannen opgesteld. Als een bouwwerk wordt gerealiseerd dat niet voldoet aan deze criteria, kan de gemeente handhavend optreden (zie paragraaf 1.9).


5


2015

Vergunningvrije bouwwerken onder voorwaarden (artikel 3, bijlage II van het Bor) Onder deze categorie vallen de bouwplannen die vergunningvrij zijn als ze voldoen aan de voorwaarden uit artikel 3, bijlage II van het Bor en passen binnen de regels van het geldende bestemmingsplan (of andere planologische regeling). Dergelijke bouwplannen moeten voldoen aan de ‘redelijke eisen van welstand’. De gemeente toetst echter niet vooraf op welstand. Dakkapellen in het voordakvlak, dan wel een naar het openbaar toegankelijk gebied gekeerd zijdakvlak zijn echter hierop een uitzondering. Deze worden vooraf wel getoetst op welstand. Op verzoek kunnen vooraf bouwplannen worden getoetst op welstand. Er zijn namelijk wel criteria voor kleine bouwplannen opgesteld (zie hoofdstuk 2). Als een bouwwerk wordt gerealiseerd dat niet voldoet aan de welstandscriteria, kan de gemeente handhavend optreden (zie paragraaf 1.9). Vergunningplichtige bouwwerken Indien het bouwplan niet vergunningvrij is, dan is er sprake van een ‘regulier’ bouwplan en moet er een omgevingsvergunning voor het bouwen van een bouwwerk worden aangevraagd. Dergelijke plannen worden door de gemeente aan verschillende beleidsdocumenten en wet- en regelgeving getoetst, waaronder het bestemmingsplan (zie paragraaf 1.3). Een vergunningplichtig bouwplan wordt vooraf op welstand getoetst. Monumenten Voor het slopen, verstoren, verplaatsen of in enig opzicht wijzigen van beschermde monumenten, of voor het zodanig herstellen of (laten) gebruiken van het monument waardoor het wordt ontsierd of in gevaar wordt gebracht, zijn de regels voor het vergunningvrij bouwen per 1 januari 2012 verruimd. In hoofdstuk 5 wordt hierop nader ingegaan. Beschermd stads- of dorpsgezicht In een vanuit rijkswege beschermd stads- of dorpsgezicht zijn de regels voor vergunningvrij bouwen eveneens verruimd. In hoofdstuk 5 wordt hierop nader ingegaan.

1.5 De praktijk van de welstandstoetsing De advisering betreffende de bouwplannen hebben burgemeester en wethouders opgedragen aan de welstandsadviseringscommissie van Hûs en Hiem. Dit betekent dat een onafhankelijke commissie de bouwplannen beoordeelt aan de hand van de ‘redelijke eisen van welstand’. De in deze nota geformuleerde criteria vormen daarvoor het toetsingskader. Ook in geval een bouwplan betrekking heeft op een rijksmonument wordt het plan voorgelegd aan Hûs en Hiem (monumentenzorg). De vergaderingen van de “Lokale Welstandscommissie van het Bildt” zijn openbaar. Bij de bespreking van het bouwplan worden de betrokkenen in de gelegenheid gesteld een toelichting te geven en kunnen ze hun standpunt naar voren te brengen. Ook andere belangstellenden kunnen de vergadering bijwonen. Nadat de standpunten over het bouwplan zijn geïnventariseerd en toegelicht stelt de welstandscommissie het advies vast. De welstandscommissie komt niet altijd tijdens de vergadering tot een advies. Het kan voorkomen dat de commissie het noodzakelijk acht om eerst ter plaatse te gaan kijken, alvorens een advies wordt uitgebracht. Ook kan het voorkomen dat de meningen binnen de Lokale Commissie zijn verdeeld. In dat geval wordt het plan beoordeeld door de “Centrale Welstandscommissie”. Deze bijeenkomsten zijn eveneens openbaar. Welstandsnota gemeente het Bildt 2015 versie 1.1

6


2015

1.6 De in de nota opgenomen criteria De welstandsnota maakt onderscheid in vier soorten criteria. De criteria voor kleine bouwplannen, de gebiedscriteria, de objectgerichte criteria en de algemene criteria. Tevens zijn spelregels opgenomen voor monumenten en beschermde dorpsgezichten. Criteria voor veel voorkomende kleine bouwplannen Deze criteria zijn opgesteld voor de veel voorkomende kleine bouwplannen. Ze zijn van belang voor aan-, uit- en bijgebouwen, overkappingen, kozijnen gevelwijzigingen, dakkapellen, dakopbouwen, (schotel)antennes en reclame-uitingen. Deze criteria zijn zo concreet mogelijk geformuleerd en zijn voor het gehele gemeente gelijk (zie hoofdstuk 2). Gebiedscriteria voor reguliere bouwplannen De gebiedscriteria (zie hoofdstuk 3) gelden voor alle reguliere bouwplannen en zijn verschillend per gebied. De gemeente is opgedeeld in deelgebieden.. Per deelgebied, welke samenhang vertoont in de verschijningsvorm van de bebouwing, in de stedenbouwkundige opzet of in het type landschap. is een beoordelingskader opgesteld. Algemeen uitgangspunt bij de toetsing is, dat een bouwplan moet leiden tot een gebouw dat zorgvuldig en vakkundig is vormgegeven en dat wat betreft het uiterlijk past binnen het totaalbeeld van het gebied waarin het wordt gerealiseerd. Na realisering moet er sprake zijn van een positieve bijdrage aan dit totaalbeeld. Objectgerichte criteria voor specifieke bouwwerken De objectgerichte criteria gelden voor de bouwwerken die cultuurhistorisch waardevol zijn, een zo specifieke functie hebben en/of zo beeldbepalend zijn voor de gemeente het Bildt en zijn aanvullend op de gebiedscriteria (zie hoofdstuk 4). De objectgerichte criteria voor specifieke type bouwwerken gelden altijd in samenhang met het gebiedsgerichte beoordelingskader van het gebied waarin het bouwwerk is gesitueerd. Monumenten en beschermd dorpsgezicht Voor monumenten en het beschermde dorpsgezicht zijn de spelregels voor vergunningvrij bouwen verruimd. In hoofdstuk 5 wordt hierop nader ingegaan. Algemene criteria voor bijzondere plannen en situaties Bij de beoordeling van een bouwplan kan het in bepaalde gevallen voorkomen dat de criteria in de hoofdstukken 2 t/m 4 ontoereikend of te beperkend zijn. Het kan voorkomen dat een plan voldoet aan redelijke eisen van welstand maar niet aan de in de nota beschreven criteria. Dit is bijvoorbeeld het geval als er sprake is van een plan dat vanwege de bijzondere kwaliteiten boven het kader van de nota uitstijgt. In zo’n geval kan, met gebruik maken van de zogenaamde hardheidsclausule (zie ook paragraaf 1.8), worden afgeweken van de geldende criteria. De afwijking dient te worden gemotiveerd op basis van de algemene criteria (hoofdstuk 6).


7


2015

Begrippenlijst Er zijn in deze nota zoveel mogelijk concrete criteria gehanteerd, zodat er geen twijfel over bestaat wat wordt bedoeld. Middels een begrippenlijst achter in deze nota worden de termen gedefinieerd (zie bijlage 2).

1.7 Afwijken van het advies van de welstandscommissie Burgemeester en wethouders volgen in hun oordeel in principe het advies van de welstandscommissie. Er bestaan enkele uitzonderingen: - afwijken op inhoudelijke grond. Burgemeester en wethouders hebben de mogelijkheid om op inhoudelijke gronden af te wijken van het advies van de welstandscommissie indien zij hierover ernstige twijfels hebben. In een dergelijk geval zijn burgemeester en wethouders van mening dat de welstandscommissie de van toepassing zijnde criteria niet juist heeft geïnterpreteerd, of dat de commissie niet de juiste criteria heeft toegepast. In dat geval kan een ‘second opinion’ worden aangevraagd bij een ander welstandsorgaan en kunnen burgemeester en wethouders tot een ander standpunt komen; - afwijken om andere redenen. Burgemeester en wethouders hebben volgens artikel 44 lid 1d Woningwet de mogelijkheid om bij strijdigheid van een bouwplan met de redelijke eisen van welstand, toch de omgevingsvergunning te verlenen indien zij van oordeel zijn dat daarvoor andere zwaarwegende redenen gelden. Dit kunnen bijvoorbeeld economische en / of maatschappelijke redenen betreffen. Deze afwijking wordt in de beslissing op de aanvraag om omgevingsvergunning gemotiveerd. De welstandcommissie wordt hiervan op de hoogte gesteld. 1.8 Afwijken van de welstandscriteria (hardheidclausule) Bij de beoordeling van een bouwplan kan het in bepaalde gevallen voorkomen dat de criteria in de hoofdstukken 2 t/m 4 ontoereikend of te beperkend zijn. Het kan voorkomen dat een plan voldoet aan redelijke eisen van welstand maar niet aan de in de nota beschreven criteria. Dit is bijvoorbeeld het geval als er sprake is van een plan dat vanwege de bijzondere kwaliteiten boven het kader van de nota uitstijgt. In zo’n geval kunnen Burgemeester en wethouders, na een gemotiveerd advies van de welstandscommissie, afwijken van deze criteria. Dit wordt aangeduid als de hardheidsclausule. De beslissing om de hardheidclausule wel of niet toe passen, wordt in de beslissing op de aanvraag om omgevingsvergunning eveneens gemotiveerd. De welstandcommissie wordt hiervan op de hoogte gesteld. 1.9 Afwijken achteraf van zijn omgeving Achteraf kunnen gebouwen die in extreme mate afwijken van de normale gang van zaken (excessen) worden onderworpen aan een beoordeling. Het moet dan gaan om bouwwerken waarvan de negatieve invloed op de omgeving breed wordt gedragen. De excessenregeling (hoofdstuk 8) voorziet dan achteraf in het ongedaan maken of herstellen van de schadelijke gevolgen van het betreffende bouwwerk. Burgemeester en wethouders kunnen de eigenaar aanschrijven en het bouwwerk laten verwijderen of aanpassen. Om te voorkomen dat men achteraf wordt geconfronteerd met de excessenregeling, kan de eigenaar van een te bouwen vergunningvrij bouwwerk het op voorhand laten toetsen door welstand: de vrijwillige welstandstoets. Welstandsnota gemeente het Bildt 2015 versie 1.1

8


2015

1.10 Gegevens vergunningaanvraag De aanvraag voor een vergunning dient vergezeld te gaan van ondersteunend materiaal, dat in woord en beeld voldoende inzicht geeft in de voorgenomen bouwwerkzaamheden. Om welke gegevens het gaat, is vastgelegd in een Ministeriële regeling omgevingsrecht (Mor). 1.11 Leeswijzer welstandsnota De nota bestaat uit acht hoofdstukken. In de navolgende hoofdstukken wordt het welstandsbeleid van de gemeente vertaald naar criteria. Hoofdstuk 2 bevat de criteria voor kleine bouwplannen. In hoofdstuk 3 komen per welstandsgebied de gebiedscriteria aan bod. Vervolgens wordt in hoofdstuk 4 ingegaan op de objectgerichte criteria. Hoofdstuk 5 geeft een verfijning voor de situatie bij monumenten en beschermde stadsen dorpsgezichten. In hoofdstuk 6 zijn de algemene welstandscriteria opgenomen. Hoofdstuk 7 gaat over de welstandcriteria bij grotere (her)ontwikkelingsprojecten en beeldkwaliteitsplannen, terwijl hoofdstuk 8 de excessenregeling omvat. In de bijlagen is kaartmateriaal opgenomen met een verwijzing naar de betreffende gebiedsbeschrijving(en). Tevens zijn een begrippenlijst en een monumentenlijst ingevoegd.


9


2.

2015

CRITERIA VOOR KLEINE BOUWPLANNEN

2.1 Toepassing criteria De gemeente streeft ernaar veel voorkomende kleine plannen snel af te handelen en heeft voor de veelvoorkomende kleine bouwplannen eisen opgesteld. Deze eisen zijn dusdanig helder, dat er geen misverstand over kan bestaan hoe er moet worden gebouwd om aan deze welstandseisen te voldoen. Hiermee kan de afhandeling van deze bouwplannen eenvoudig verlopen om zo de burger tegemoet te komen. Voor de volgende veel voorkomende kleine bouwplannen zijn criteria opgesteld: 1. Aan- of uitbouwen. 2. Bijgebouwen en overkappingen. 3. Kozijn- of gevelwijzigingen. 4. Dakkapellen. 5. Dakopbouwen. 6. Erfafscheidingen. 7. (Schotel)antennes. 8. Zonnepanelen op daken. 9. Reclame. De bovengenoemde bouwwerken zijn deels vergunningvrij binnen bepaalde randvoorwaarden. Dat betekent dat een deel van deze plannen (met name aan achterkanten) niet vooraf wordt getoetst aan redelijke eisen van welstand. Een vergunningvrij bouwwerk moet echter wel voldoen aan redelijke eisen van welstand. Als een bouwwerk hieraan niet voldoet, kan de gemeente van mening zijn dat er sprake is van een extreem afwijkend bouwwerk dat kan worden aangeduid als een exces. De gemeente kan dan op grond van de Woningwet de eigenaar verplichten het bouwwerk aan te passen of te slopen. Om dit soort situaties te voorkomen, is het verstandig om als initiatiefnemer van een vergunningvrij bouwplan de criteria voor kleine bouwplannen vooraf te raadplegen. Voldoet uw bouwwerk aan deze criteria, dan zal er geen sprake zijn van een exces. Indien een bouwwerk niet vergunningvrij is, moet een vergunning worden aangevraagd en is een welstandstoets nodig. In dit geval treedt het bestemmingsplan in eerste instantie regelend op voor wat betreft rooilijnen en maximale afmetingen. Als het bestemmingsplan geen bezwaar oplevert, wordt het bouwplan getoetst aan de criteria voor kleine bouwplannen. Voldoet het bouwplan niet aan deze criteria of is er sprake van een bijzondere situatie waarbij twijfel bestaat aan de toepasbaarheid van de criteria, dan wordt bij de beoordeling van het bouwplan tevens gebruik maakt van de gebiedsgerichte, de objectgerichte en de algemene welstandscriteria. n.b. De bovengenoemde criteria en regels gelden niet zondermeer voor monumenten en situaties in beschermde stadsen dorpsgezichten. Hiervoor zijn speciale regels opgesteld (zie hoofdstuk 5).


10


2015

2.2 Opbouw criteria Bij de criteria wordt onderscheid gemaakt tussen de voor- en achterkant van woningen en andere gebouwen. De voorkant is de voorgevel en de zijgevel, voor zover gelegen aan de weg of ander openbaar toegankelijk gebied. De achterkant is de achtergevel en de zijgevel die niet aan de weg of openbaar toegankelijk gebied grenst. Naar inhoud hebben de criteria, indien van toepassing, betrekking op plaatsing, maatvoering, vormgeving en materiaal- en kleurgebruik. De genoemde veel voorkomende kleine bouwplannen voldoen aan de redelijke eisen van welstand wanneer: - het bouwwerk voldoet aan de door de gemeente vastgestelde criteria voor kleine bouwplannen, of; - het bouwwerk bij vervanging qua plaatsing en vormgeving identiek is aan het oorspronkelijke bouwwerk, mits de vervanging geen gevolg is van repressief welstandstoezicht, of; - het bouwwerk qua plaatsing en vormgeving identiek is aan een in het betreffende bouwblok of straat eerder (afgelopen 3 jaar) als zodanig door de welstandscommissie goedgekeurd exemplaar (bij gelijkvormige kapvorm / woningtype), of; - het bouwwerk qua plaatsing en vormgeving voldoet aan een door een architect vooraf ontworpen en door de gemeente geaccepteerde optionele toevoeging of wijziging voor een woonwijk. Als er voor een klein bouwplan geen criteria zijn opgenomen zal / kan het bouwplan door de welstandscommissie getoetst worden aan redelijke eisen van welstand. De welstandscommissie zal het bouwplan dan beoordelen op basis van de gebiedsgerichte en/of de algemene welstandsaspecten opgenomen in de welstandsnota. Het kan voorkomen dat een bouwwerk in strijd is met de criteria maar wel een waardevolle en / of kwalitatieve toevoeging vormt voor het hoofdgebouw of de omgeving. Daarnaast kan het voorkomen dat juist het hoofdgebouw of de omgeving zich niet leent voor het voorgestelde bouwwerk. Om dit soort situaties te voorkomen is een vangnet gebruikt door het toevoegen van de regel: “Deze criteria gelden tenzij er sprake is van een bijzondere situatie en er gerede twijfel mag bestaan aan de toepasselijkheid van de genoemde criteria”. Bij het gebruik van dit vangnet dient deugdelijk gemotiveerd te worden waarom er een uitzondering wordt gemaakt op de opgestelde criteria. Deze afwijkingsbevoegdheid is gebaseerd op art. 4:84 AwB. Tenzij anders is aangegeven, worden de afstanden loodrecht en maten buitenwerks (buitenzijde gebouw) gemeten.


11


1.

2015

Aan- of uitbouwen

Omschrijving en uitgangspunten Een aan- of uitbouw is een grondgebonden toevoeging van één bouwlaag aan een gevel van een gebouw. Het bestemmingsplan treedt bij de omgevingsvergunningplichtige aanen uitbouwen in eerste instantie regelend op voor wat betreft rooilijnen en maximale afmetingen. Aan- en uitbouwen worden in grote aantallen gerealiseerd. Als aanen uitbouwen zichtbaar zijn vanuit de openbare ruimte, zijn ze voor het straatbeeld zeer bepalend. De voorkeur gaat daarom uit naar een aan- of uitbouw aan de achtererf (achtererf of zij-erf, als deze niet gekeerd is naar het openbaar toegankelijk gebied). Om het straatbeeld te respecteren en intact te houden dient er bij de mogelijke toepassing van aanen uitbouwen aan de voorkant een bufferzone aanwezig te zijn tussen gevel en straat. De gemeente streeft in gebieden naar een herhaling van gelijkvormige exemplaren die passen bij het karakter van de straat en de gebouwen. Belangrijk is dat de contour en het silhouet van het oorspronkelijke gebouw of bouwblok zichtbaar blijven en dat de aan- of uitbouw qua uitstraling en volume ondergeschikt is aan het oorspronkelijke gebouw. Ten behoeve van de aanbouw dient de overgang naar/scheiding tussen de naastliggende hoofdbebouwing met aanbouw gelijkvormig en duidelijk aangegeven te worden (bijvoorbeeld door een gemetselde muurdam). Bij hoekaanbouwen dienen de gevels van de achter- en zijaanbouw gelijk te lopen, waardoor een aaneensluitende hoekoplossing ontstaat. Aan- of uitbouwen aan de voorgevel, zoals erkers, en aanen uitbouwen die contrasteren met het hoofdgebouw zullen altijd aan de welstandscommissie worden voorgelegd.

Situering op het voorerf Ligging; - Gebouwd direct aan de oorspronkelijke voorgevel van het hoofdgebouw of een naar het openbaar toegankelijk gebied gekeerde oorspronkelijke zijgevel van het hoofdgebouw, dan wel aan een bijbehorende aan- of uitbouw of bijgebouw. Maatvoering; - Aan de oorspronkelijke voorgevel tot maximaal de bovenkant van de borstwering van de eerste verdieping. - Hoogte borstwering overeenkomstig oorspronkelijke borstwering in de gevel waaraan wordt gebouwd. - Het boeiboord heeft geen grotere hoogte dan 0,20 meter, tenzij wordt aangesloten op een bestaande grotere maat. Vormgeving; - Vormgegeven in één bouwlaag met een plat dak of een van het hoofdgebouw afgeleide kapvorm (dakhelling gelijk aan dakvlak hoofdgebouw). - Overwegend rechthoekige plattegrond. - Gevelgeleding en detaillering overeenkomstig het hoofdgebouw. - Vormt een eenheid met mogelijk bestaande aanen uitbouwen.


12


2015

Materiaal- en kleurgebruik; - Materiaal- en kleurgebruik overeenkomstig het hoofdgebouw. - Aan- of uitbouw bestaat uit minimaal 20% en maximaal 75% openingen/glasvlak. Indien een serre wordt gebouwd, zijn volledig transparante gevels toegestaan.

Situering op het achtererf Ligging; - Gebouwd direct aan de oorspronkelijke achter- of zijgevel van het hoofdgebouw, dan wel bijbehorende aan-, uitbouw of bijgebouw. Maatvoering; - Hoogte tot maximaal de bovenkant van de borstwering van de eerste verdieping. Vormgeving; - Vormgegeven in één bouwlaag met een plat dak of een van het hoofdgebouw afgeleide kapvorm (dakhelling gelijk aan dakvlak hoofdgebouw, met dien verstande dat een serre afgedekt mag zijn met een dak met een dakhelling tot 15°). - Overwegend rechthoekige plattegrond. - Gevelgeleding en detaillering overeenkomstig het hoofdgebouw. Materiaal- en kleurgebruik; - Overeenkomstig het hoofdgebouw of van hout (naturel, vergrijzend of gedekte, donkere kleur). - Aan- of uitbouw bestaat uit minimaal 20% en maximaal 95% openingen/glasvlak. Indien een serre wordt gebouwd, zijn volledig transparante gevels toegestaan.


13


2.

2015

Bijgebouwen en overkappingen

Omschrijving en uitgangspunten Een bijgebouw of overkapping is een grondgebonden gebouw van één bouwlaag. Een bijgebouw staat los op het erf van het hoofdgebouw en is meestal bedoeld als schuur, tuinhuis, of garage. De overkapping staat los op het erf of tegen het hoofdgebouw aan en is meestal bedoeld als carport of luifel boven een deur of raampartij. Het bestemmingsplan treedt in eerste instantie regelend op voor wat betreft rooilijnen en maximale afmetingen. Als ze zichtbaar zijn vanuit de openbare ruimte, zijn ze voor het straatbeeld zeer bepalend. De voorkeur gaat daarom uit naar een bijgebouw of overkapping aan de achtererf (achtererf of zijerf als deze niet gekeerd is naar de weg of het openbaar groen). De gemeente streeft in principe naar een bescheiden uiterlijk van de bijgebouwen en overkappingen: materialen en kleuren van gevels en dakvlakken afgestemd op die van het hoofdgebouw, eenvoudige kapvorm en geen onnodig grote dakoverstekken of versieringen. Bijgebouwen moeten qua uitstraling en volume ondergeschikt zijn aan het oorspronkelijke hoofdgebouw en afgestemd worden op het karakter van het hoofdgebouw of de erfinrichting. Een belangrijk kenmerk van een overkapping is de transparantie. Overkappingen mogen niet met wanden worden dichtgezet. Bijgebouwen of overkappingen die contrasteren met het hoofdgebouw zullen altijd aan de welstandscommissie worden voorgelegd.


14


2015

Situering op het voorerf Algemeen - In maat, schaal en verschijningsvorm ondergeschikt aan het hoofdgebouw. Ligging - Indien aangebouwd, direct aan de oorspronkelijke voorgevel van het hoofdgebouw of een naar de weg of het openbaar groen gekeerde oorspronkelijke zijgevel van het hoofdgebouw, dan wel bijbehorende aan-, uitbouw of bijgebouw. Maatvoering - Boeiboord heeft geen grotere hoogte dan 0,20 meter, tenzij wordt aangesloten op een bestaande grotere maat. Vormgeving - Vormgegeven in één bouwlaag (met een kap). - Overwegend rechthoekige plattegrond. - Overkapping vormt een overdekte ruimte zonder, dan wel met ten hoogste één wand. - Plat dak. - Vormt een eenheid met mogelijk bestaande aanen uitbouwen. Materiaal- en kleurgebruik - Overeenkomstig het hoofdgebouw. - Indien gevelbekleding hout: naturel, gedekte kleur of passend bij het hoofdgebouw. - Geen golf-, beton- of damwandprofielplaten. - Gevels bijgebouw bestaan uit maximaal 75% openingen/glasvlak

Situering op het achtererf Algemeen - Plaatsing en maatvoering overeenkomstig de spelregels van het Besluit omgevingsrecht, Bijlage II art 2 en 3 met de volgende aanbevelingen Ligging - Indien aangebouwd, direct aan de oorspronkelijke achter- of zijgevel van het hoofdgebouw, dan wel bijbehorende aan-, uit- of bijgebouw. Maatvoering - Het boeiboord heeft geen grotere hoogte dan 0,20 meter, tenzij wordt aangesloten op een bestaande grotere maat. Vormgeving - Overkapping vormt een overdekte ruimte zonder, dan wel met ten hoogste één wand. - Plat dak of een van het hoofdgebouw afgeleide kapvorm.


15


2015

Materiaal- en kleurgebruik - Overeenkomstig het hoofdgebouw of van hout - Geen golf-, beton- of damwandprofielplaten, met dien verstande dat golfplaten wel als dakbedekking zijn toegestaan. - Traditionele dan wel gedekte kleuren.


16


3.

2015

Kozijn en/of gevelwijzigingen

Omschrijving en uitgangspunten Van een kozijn- of gevelwijziging is sprake bij het veranderen of verplaatsen van een kozijn, kozijninvulling, luik of gevelpaneel. Omdat de opbouw en indeling van de gevel een belangrijk onderdeel is van de architectonische vormgeving van het gebouw en/of de straatwand moeten ook de kozijn- of gevelwijzigingen zorgvuldig worden ingepast. In principe mag de samenhang en de ritmiek in straatwanden niet worden verstoord door incidentele kozijn- of gevelwijzigingen. Met name een kozijn- of gevelwijziging in de voorgevel of zijgevel als deze gekeerd is naar de weg of het openbaar groen vraagt om een zorgvuldige vormgeving. Een kozijn- of gevelwijziging moet passen bij het karakter van het hoofdgebouw en de karakteristiek van de omgeving. Een naoorlogse woning vraagt bijvoorbeeld om andere vormgeving dan een historisch pand uit de 19de eeuw. Het uitgangspunt van de loketcriteria is dat de oorspronkelijke of originele vormgeving in elk geval niet strijdig is met redelijke eisen van welstand. Belangrijke te handhaven kenmerken daarbij zijn de maatvoering van de negge en profilering van het kozijn en het raamhout. De materialisering en (mate aan) detaillering is voornamelijk afhankelijk van het gebiedsgerichte beoordelingskader. Wijzigingen in de gevel die contrasteren met het hoofdgebouw of de directe omgeving zullen altijd aan de welstandscommissie voorgelegd.


17


2015

In de voorgevel of in de aan het openbaar toegankelijk gebied grenzende zijgevel Plaatsing - Toevoeging van gevelopeningen indien het past in de ritmiek van de bestaande gevel en het straatbeeld Maatvoering - Oorspronkelijke maatvoering van de gevelopeningen volgen. - Profielmaten zijn afgestemd op bestaande kozijnonderdelen. Vormgeving - De bestaande (horizontale of verticale) gevelgeleding blijft gehandhaafd. - Bij vervanging van een (garage)deur door een pui: geen gemetselde borstwering. Materiaal- en kleurgebruik - Overeenkomstig of afgestemd op het hoofdgebouw. - Bij vervanging van houten kozijnen door kunststof kozijnen het oorspronkelijke profiel toepassen. - Geen opvallend en/of contrasterend kleurgebruik.

-


18



2015

19


4.

2015

Dakkapellen

Omschrijving en uitgangspunten Een dakkapel is een bescheiden uitbouw in een hellend dakvlak, bedoeld om de lichttoetreding te verbeteren en het bruikbaar woonoppervlak te vergroten. Dakkapellen zijn, als ze zichtbaar zijn vanuit de openbare ruimte, voor het straatbeeld zeer bepalend. De voorkeur gaat daarom naar een dakkapel aan de achterkant (op het achter- of zijdakvlak als het zij-erf of- gevel niet gekeerd is naar de weg of het openbaar groen). Dakkapellen moeten een ondergeschikte toevoeging zijn aan een dakvlak. Het plaatsen van een dakkapel mag dus niet ten koste gaan van de karakteristiek van de kapvorm. Daarom mag een dakkapel nooit domineren in het silhouet van het dak en moet de noklijn van het dak, afhankelijk van straatprofiel, vanaf de weg zichtbaar blijven. Bovendien moet de ruimte tussen dakkapel en goot voldoende zijn. Bij meerdere dakkapellen op één doorgaand dakvlak streeft de gemeente naar een herhaling van uniforme exemplaren en een regelmatige rangschikking op een horizontale lijn. Herhaling binnen een blok (van dezelfde architectuur / bouwstijl) kan rust en samenhang brengen. In plaats van een dakkapel kunnen ook dakramen worden aangebracht. Deze zijn minder dominant in het straatbeeld. Ook voor dakramen geldt het streven naar herhaling van uniforme exemplaren en een regelmatige rangschikking op een horizontale lijn.


20


2015

In het voordakvlak of in het aan het openbaar toegankelijk gebied grenzende zijdakvlak Algemeen - De dakkapel is een ondergeschikte toevoeging aan het hoofdgebouw. - Geen dakkapel op bijgebouw, aan- of uitbouw. - Geen dakkapel in dakvlak met dakhelling minder dan 30º. - Indien een bouwblok van meerdere woningen als één geheel ontworpen is, met een samenhangende compositie, wordt altijd advies van de welstandscommissie gevraagd. Ligging en maatvoering - Maximaal 1 dakkapel per woning per dakvlak. - Een dakkapel op een wolfseind is niet toegestaan. - Bij een mansardedak is alleen een dakkapel toegestaan in het gedeelte onder de horizontale knik. - Bij vrijstaande woning in het midden van het dakvlak. - Bij meerdere dakkapellen in hetzelfde bouwblok regelmatige rangschikking op horizontale lijn. De dakkapellen zijn even hoog. - Minimaal 1 meter dakvlak boven en aan weerszijden van de dakkapel (bij hoekkepers in het hart van de dakkapel gemeten). Een gekoppelde dakkapel over twee woningen is toegestaan. - Minimaal 0,5 meter en maximaal 1 meter dakvlak onder de dakkapel. - Bij een dwarskap: afstand tot de voorgevel meer dan 1 meter. - Hoogte van voet dakkapel tot bovenzijde boeiboord/daktrim maximaal 50% van de verticale hoogte van het dakvlak, met een maximum van 1,75 meter; - bij meerdere dakkapellen in hetzelfde bouwblok: gelijke hoogte. - Breedte maximaal 30% van de breedte van het dakvlak met een maximum van 4 meter, gemeten tussen eindgevels of midden woningscheidende bouwmuren (bij hoek- of kilkepers respectievelijk te meten aan boven- of onderzijde dakkapel). Vormgeving - Plat afgedekt. - Bij een mansardedak is de dakkapel plat afgedekt of aangekapt met identieke - dakhelling als bovenste dakvlak. - Indeling en profielen van kozijnen afgestemd op die van de gevelramen en - kozijnen van het hoofdgebouw. Geen borstwering toepassen. Materiaal- en kleurgebruik - Gelijk aan hoofdgebouw. - Onder glasvlak(ken) geen dichte panelen of borstwering


21


2015

In het achterdakvlak of in het niet aan het openbaar gebied grenzende zijdakvlak Algemeen - Plaatsing en maatvoering overeenkomstig de spelregels van het Besluit omgevingsrecht: Bijlage II artikel 2 en 3 en daarop afwijkend voor zover hierna vermelding volgt. Ligging en maatvoering - Bij meerdere dakkapellen in hetzelfde bouwblok regelmatige rangschikking op horizontale lijn. - Een gekoppelde dakkapel over twee woningen is toegestaan mits gelijktijdig en als één geheel uitgevoerd. Vormgeving - Plat afgedekt. - Bij dakhelling > 45 º is aangekapte dakkapel met dakhelling > 25 º toegestaan. Materiaal- en kleurgebruik - Overeenkomstig het hoofdgebouw. - Geen dichte panelen of borstwering onder glas(vlakken) - Zijwanden ondoorzichtig.


22


5.

2015

Dakopbouwen

Omschrijving en uitgangspunten Dakopbouwen zijn uitbreidingsopties om een teruggeplaatste extra woonlaag op plat afgedekte woningen te creëren. Bij woningen met een hellend dak is sprake van een dakopbouw als de kap vanuit de gevel wordt opgetrokken. In alle gevallen bepaalt het bestemmingsplan of een dergelijke uitbreiding tot de mogelijkheden behoort. Plat dak Plaatsing - Niet buiten bestaande voor- en achtergevel. - Geveloptrekking vindt alleen plaats aan de achtergevel. - Op minimaal 1,5 meter van de voorgevel teruggeplaatst. Vormgeving -

De dakopbouw oogt lichter dan het hoofdgebouw (door bijvoorbeeld lichter materiaalgebruik, terug gelegen, meer transparant). Dakopbouw is plat afgedekt, dan wel vormgegeven als zadeldak of lessenaarskap waarbij het zadeldak haaks op de openbare weg staat. Kozijnverhoudingen (hoogte-breedteverhouding) sluit aan bij die van het hoofdgebouw. Boeiboord alleen plaatsen boven de pui (niet rondom).

Materiaal- en kleurgebruik - Gelijk aan het hoofdgebouw of afwijkend van het hoofdgebouw waarbij gebruik wordt gemaakt van ‘lichtere’ materialen, zoals hout, staal of glas. - Geen gebruik van reflecterende materialen, signaalkleuren, damwandprofielen of golfplaten. - Op minimaal 1,5 meter van de voorgevel teruggeplaatst. Schuin dak Plaatsing - Niet buiten bestaande voor- en achtergevel. - Dakopbouw komt niet hoger dan de daknok van het hoofdgebouw. Vormgeving -

Schuine dakvlakken zijn voorzien van dakpannen die overeenkomen met de dakpannen op het hoofdgebouw. Boeiboord alleen plaatsen boven de pui (niet rondom).

Materiaal- en kleurgebruik - Voortzetting detaillering bestaand metselwerk. - Kozijnen sluiten in detaillering en kleuren materiaalgebruik aan bij het hoofdgebouw. - Geen gebruik van reflecterende materialen, signaalkleuren, damwandprofielen of golfplaten. Welstandsnota gemeente het Bildt 2015 versie 1.1

23


6.

2015

Erf- of perceelafscheidingen

Omschrijving en uitgangspunten Een erfafscheiding is een bouwwerk, bedoeld om het erf af te bakenen van een buurerf of van de openbare weg. Een erfafscheiding tussen buren moet in de eerste plaats door beide kanten worden gewaardeerd. Indien aan deze voorwaarde wordt voldaan zal de gemeente zich terughoudend opstellen. Erfafscheidingen aan de openbare weg zijn van grote invloed op de ruimtelijke kwaliteit. De gemeente streeft ernaar een rommelige indruk door een te grote verscheidenheid aan erfafscheidingen te voorkomen. Vooral in nieuwbouwwijken is dit een belangrijk punt, omdat het groen hier de eerste jaren nog niet volgroeid is. Erfafscheidingen moeten passen bij het karakter van de omgeving. Het buitengebied vraagt bijvoorbeeld om andere erfafscheidingen dan de woongebieden. Erfafscheidingen moeten op een zorgvuldige en professionele manier worden geplaatst en moeten worden gemaakt van duurzame materialen. Een lange, gesloten, slecht onderhouden schutting wekt bij velen het gevoel op van verloedering en sociale onveiligheid. Begroeide hekwerken en beplantingen hebben een open en vriendelijke uitstraling.


24


2015

Grenzend aan openbaar toegankelijk gebied Plaatsing - Geplaatst op de erfgrens. - In of achter de voorgevelrooilijn. Vorm - In één lijn. - Strak vormgegeven. Geen toogvormen. - Vormgeving afgestemd op erfafscheiding van belendend perceel, tenzij deze niet voldoet aan de hier genoemde criteria voor erf- en perceelafscheidingen. Maatvoering - Hoogte maximaal 2,0 meter. Materiaal- en kleurgebruik - Palen met gaas waar een groene wintervaste plant tegenop kan groeien. - Geen golf-, beton- of damwandprofielplaten. - Onderste deel in metselwerk of ander dicht materiaal passend bij de woning, hoogte maximaal 1 meter. Daarboven minimaal voor 90% open (gaas of latwerk) met een groene wintervaste plant.


25


7.

2015

(Schotel)antennes

Omschrijving en uitgangspunten Het gaat hier om antennes die van wezenlijk belang zijn voor het kunnen zenden en/of ontvangen van radio-, televisie- en andere communicatiesignalen. Onder spriet- of staafantennemast worden niet begrepen calamiteitensirenes en antenne-installaties ten behoeve van mobiele telefonie. Antennes kenmerken zich door een zeer eigen technische vormgeving die vooral aan de voorzijde storend kan zijn voor het straatbeeld. De gemeente streeft dan ook naar plaatsing van antennes achter het hoofdgebouw, in ieder geval onzichtbaar vanaf de weg of openbaar groen. Antennes kunnen vrijstaand worden geplaatst of op/aan een bouwwerk worden aangebracht. Een antenne dient een ondergeschikt element te blijven ten opzichte van de omringende bebouwing. Als losse toevoeging kunnen ze storend werken op het uiterlijk van een gebouw. Met name de hoogte, de bouwkundige uitwerking en detaillering van antennes mogen geen zwaar stempel op de omgeving drukken. Een zorgvuldige plaatsbepaling kan een goed middel zijn om deze voorzieningen in te passen in de omgeving. Het heeft de voorkeur een antenne achter het hoofdgebouw en in ieder geval achter de voorgevellijn te plaatsen. Daarnaast is de maatvoering en een zorgvuldige kleurkeuze van belang. De antenne dient altijd ondergeschikt te zijn aan het hoofdgebouw of het erf waarop deze geplaatst wordt en in ieder geval niet de boventoon te voeren.

Plaatsing - Niet vóór de voorgevellijn. - Niet op zijerf of aan zijgevel, grenzend aan weg of openbaar groen. - Niet aan een beschermd monument. - Een antennemast dient bij een woning aan de gevel geplaatst te worden. - Bij gestapelde woningbouw op het platte dak, of op of aan een balkon geplaatst binnen de contour van het balkon. - Bij gestapelde woningbouw niet aan de gevel. - Maximaal één (schotel)antenne aan, op of bij een woning. Vorm - De antenne en de mast zijn buisvormig of uitgevoerd in een getrapte constructie. - Een getrapte vorm/constructie is mogelijk, maar dient dan inklapbaar of inschuifbaar te zijn. Wanneer de mast niet wordt gebruikt dient die aan het zicht te worden onttrokken. - De toepassing van tuien is niet toegestaan. Horizontale vertakkingen/elementen zijn niet toegestaan. Maatvoering - Hoogte spriet- of staafantenne bij plaatsing op erf maximaal 5 meter. - Hoogte spriet- of staafantenne bij plaatsing aan gevel maximaal 5 meter vanaf het snijpunt met het aangrenzende dakvlak. - Hoogte schotelantenne (inclusief antennedrager) maximaal 3 meter. - Doorsnede schotelantenne maximaal 2 meter. Materiaal- en kleurgebruik - Materiaal en kleur onopvallend en afgestemd op de om omgeving; dus geen felle, contrasterende kleuren, maar antraciet of donkergrijs. Welstandsnota gemeente het Bildt 2015 versie 1.1

26



2015

27


8.

2015

Zonnepanelen op daken

Omschrijving en uitgangspunten Voor het plaatsen van zonnepanelen heb je in veel gevallen geen vergunning meer nodig. Dat biedt natuurlijk bepaalde voordelen, maar ‘vergunningvrij’ heeft wel het gevaar in zich dat er al te snel tot plaatsing wordt overgegaan. Her en der kan een beeld ontstaan waarbij niet anders geconstateerd kan worden dan: ‘wat zonde van dat aardige huis, van die mooie boerderij’. Het is belangrijk dat bij het plaatsen van zonnepanelen niet alleen het rendement telt, maar ook dat het er netjes uitziet. Het gaat tenslotte ook om het aanzien van de eigen woning èn de kwaliteit van de omgeving. Zonnepanelen op daken Zonnepanelen op daken voldoen in ieder geval aan redelijke eisen van welstand als aan onderstaande criteria wordt voldaan: - Rangschik de panelen aan de hand van een vooraf gemaakte schets. Zo wordt een chaotisch of onvoorzien totaalbeeld voorkomen/ - Plaats niet te veel panelen. Blijf op voldoende afstand van dakkapellen, dakramen, pijpjes, schoorstenen, e.d. - Zorg voor aaneengesloten vlakken. Een enkele rij panelen onder of boven dakramen en dakkapellen, of een gave rechthoek is beter dan een - L-vorm - Kies niet bij voorbaat voor de bekende blauwe panelen met lichte omrandingen. Matte, zwarte panelen met donkere omranding ogen veel rustiger. - Op een rood dakvlak zijn bruinrode panelen veel minder opvallend. - Een vlakke ligging gelijk met de dakpannen ziet er ook rustiger uit . - Het platte dak van uw garage is soms geschikter dan het schuine dak van uw huis. eén vlak ……

niet te groot

Zorg voor een rechthoekig aangesloten vlak.

Voorkom een overheersend beeld door een te groot vlak aan panelen.


28


2015

geen chaos …… in het dakvlak

Voorkom een chaotisch totaalbeeld.

Plaats de panelen bij voorkeur in het dakvlak en niet er bovenop.

donker kader…… zwarte panelen

Voorkom de combinatie met een dakraam.

Zorg voor een donker kader. Zwarte panelen kleuren vaak beter bij de dakbedekking.


29


2015

geïntegreerd……

Of zie het als geïntegreerd bouwmateriaal.


30


9.

2015

Reclame

Omschrijving en uitgangspunten Reclame is een publieke aanprijzing van een bedrijf, een product of een dienst. Reclames op borden, lichtreclames en spandoeken of vlaggen vormen een belangrijk en beeldbepalend element van de openbare ruimte. In gebieden met commerciële functies zijn reclames op zijn plaats en verhogen ze de visuele aantrekkingskracht van de omgeving, hoewel daar een kritische grens aan verbonden is. In andere gebieden zijn (bepaalde) reclame-uitingen ongewenst. Voor de reclame-uitingen binnen de bebouwde kom moet een omgevingsvergunning worden aangevraagd. Een welstandsbeoordeling maakt deel uit van deze vergunningprocedures. De hierna geformuleerde criteria zijn er op gericht om veelvoorkomende reclameuitingen te kunnen beoordelen en eventueel af te handelen. Plannen die niet voldoen aan deze criteria, of indien er sprake is van een bijzondere situatie waarbij twijfel bestaat over de toepasbaarheid van de criteria, dan wordt het plan alsnog aan de Welstandscommissie voorgelegd, die bij de beoordeling tevens gebruikmaakt van de notitie zoals die is opgesteld door de Vereniging van Friese Gemeenten en de Provincie. Maar ook kan gebruik gemaakt worden van de gebiedsgerichte en de algemene welstandsaspecten. Van een bijzondere situatie is in ieder geval sprake bij door het rijk, de provincie of de gemeente aangewezen beschermde monumenten of een beschermd stads- of dorpsgezicht. Reclame-uitingen aan de gevel Een reclame-uiting aan de gevel voldoet in ieder geval aan redelijke eisen van welstand als aan onderstaande criteria wordt voldaan. - Geen reclame voor diensten of producten die niet in het pand plaatsvinden respectievelijk worden verkocht. - Geen reclame aangebracht op bouwlagen met een woonbestemming of bouwlagen met een bedrijfsbestemming zonder publieksfunctie. - Geen reclame-uitingen die het uitzicht op de openbare ruimte of het open landschap ernstig belemmeren. - Maximaal één reclame-uiting per gevel. - Plaatsing loodrecht op, of evenwijdig en vlak aan, de gevel. - Voorgevel: reclame-uiting als zelfstandig element vormgeven, waarbij de maatvoering en detailleringen zijn afgestemd op en harmoniëren met de oorspronkelijke gevel. - Voorgevel: de (nog) aanwezige samenhang en ritmiek in het straatbeeld mag niet door een reclame-uiting worden verstoord. - Reclame-uitingen waar mogelijk integreren in de architectuur en beperken tot het hoogst noodzakelijke. - Geen mechanisch bewegende delen. - Geen lichtcouranten, lichtobjecten of lichtreclame. - Geen daglichtreflecterende reclame. - Geen aangelichte reclame. - Deze voldoet aan de eventuele aanvullende criteria voor reclame-uitingen in het gebiedsgerichte beoordelingskader. Welstandsnota gemeente het Bildt 2015 versie 1.1

31


2015

Criteria voor reclame-uitingen los van de gevel Een reclame-uiting los van de gevel voldoet in ieder geval aan redelijke eisen van welstand als aan de onderstaande criteria wordt voldaan: - Geen reclame voor diensten of producten die niet in het pand plaatsvinden, respectievelijk worden verkocht. - Geen reclame-uitingen die het uitzicht op de openbare ruimte of het open landschap ernstig belemmeren. - Plaatsing bij de entree van het erf of op een parkeerplaats. - Reclame-uiting als zelfstandig element vormgeven, waarbij de maatvoering en detaillering zijn afgestemd op en harmoniëren met het hoofdgebouw. - Reclame beperken tot het hoogst noodzakelijke. - Geen mechanisch bewegende delen. - Geen lichtcouranten. - Geen daglichtreflecterende reclame. - Maximaal één reclame-uiting per erf. - De reclame-uiting voldoet aan de eventuele aanvullende criteria voor reclameuitingen in het gebiedsgerichte beoordelingskader.


32


3.

GEBIEDSGERICHTE WELSTANDSCRITERIA

3.1

Algemeen

2015

Toelichting In dit hoofdstuk worden de gebiedsgerichte welstandscriteria genoemd. De criteria zijn niet alleen gebaseerd op de bestaande ruimtelijke kwaliteiten van de gebieden; ze zijn ook bedoeld om per gebied in te kunnen spelen op het wenselijke ruimtelijke beleid. Voor elk onderscheiden deelgebied is een toetsingskader voor redelijke eisen van welstand van toepassing waarbinnen nieuwe bouwplannen dienen te passen. Met behulp van de gebiedsgerichte criteria wordt aangegeven welke beeldaspecten van belang zijn voor de welstandstoetsing. Deze aspecten zijn gebiedseigen en moeten gezien worden als een nadere aanvulling op de algemene welstandscriteria. Hoewel in deze nota, en dus ook in de gebiedsgerichte welstandscriteria, uitgegaan wordt van het huidige ruimtelijke beleid en de bestaande gebouwde omgeving, dienen de criteria niet gezien te worden als een conservering van de bestaande omgeving maar als aanknopingspunt om met name de beeldkwaliteit van het betreffende gebied te verhogen om zodoende op een moderne wijze dynamisch in te kunnen spelen op gewenste nieuwe ontwikkelingen zonder dat de bestaande kwaliteiten van het gebied geweld worden aangedaan. Beoordelingskader Per deelgebied is een beoordelingskader opgesteld, bestaande uit: - een korte gebiedsbeschrijving, waarbij wordt ingegaan op de ontstaansgeschiedenis, de landschappelijke omgeving, de stedenbouwkundige structuur, de functie van het gebied en de typering van de bebouwing en het materiaal- en kleurgebruik; - een samenvatting van de te verwachten ontwikkelingen en de waardering van het gebied. De waardering wordt bepaald aan de hand van de belevingswaarde en de aanwezigheid van cultuurhistorische, stedenbouwkundige of architectonische waarden; - een algemene beleidsintentie voor het deelgebied; - de welstandscriteria, welke zijn onderverdeeld in verschillende categorieën, namelijk ruimte, plaatsing, hoofdvorm, aanzichten, opmaak en eventueel diversen. De criteria zijn van toepassing op bouwplannen die voorzien in (ingrijpende) verbouwing, vervanging, of nieuwbouw van individuele gebouwen. Algemeen uitgangspunt bij de toetsing is dat een bouwplan moet leiden tot een gebouw dat zorgvuldig en vakkundig is vormgegeven en dat wat betreft het uiterlijk past binnen het totaalbeeld van de kern waarin het wordt gerealiseerd. Na realisering moet er sprake zijn van een positieve bijdrage aan dit totaalbeeld.


33


2015

Welke deelgebieden? Het grondgebied van de gemeente het Bildt is opgedeeld in verschillende deelgebieden. Voor elk deelgebied geldt een specifiek beoordelingskader. De indeling wordt bepaald door diverse aspecten zoals: - ontstaansgeschiedenis - ruimtelijke verschijningsvorm / bebouwingskarakteristieken - bestaand ruimtelijk beleid - cultuurhistorische waarden - geldende bestemmingsplannen - functioneel gebruik. In de gemeente het Bildt worden de volgende deelgebieden onderscheiden: 1. Oude kernen; 1a. Oude kernen, Beschermd Dorpsgezicht 2. Lintbebouwing algemeen; 2a. lintbebouwing Oudebildtdijk; 2b. lintbebouwing Nieuwebildtdijk; 3. Woonwijken; 3a. Woonwijken, voor 1950; 4. Dorpsuitbreiding in ontwikkeling; 5. Sport- en/of recreatieterreinen; 6. Bedrijventerreinen; 6a. Bedrijventerreinen, representatieve zone; 7. Bedrijventerreinen, in ontwikkeling; 8. Buitengebied. Voor deze deelgebieden zijn in deze nota de welstandscriteria gegeven. Voordat deze gebiedsgerichte welstandscriteria worden gegeven, is eerst een algemene beschrijving per dorp gegeven. Deze is van belang om de samenhang aan te geven tussen de verschillende deelgebieden.

3.2

Algemene beschrijving per dorp

ST.-ANNAPAROCHIE Historie St.-Annaparochie dankt haar bestaan aan de ligging op het kruispunt van twee wegen in de wegenstructuur van het Bildt. Karakteristiek voor deze wegenstructuur zijn de kaarsrechte wegen die haaks op elkaar staan. Zij weerspiegelen de rationele verkaveling die na de inpoldering van het gebied in de 16e en 17e eeuw tot stand is gebracht. Op regelmatige afstand aan weerszijden van St.-Annaparochie werden in deze tijd ook andere Bildtse dorpen, St.-Jacobiparochie en Vrouwenparochie, op een kruispunt van wegen “gepland”. Later ontwikkelden deze dorpen zich tot kerkdorpen. De oudste dorpsbebouwing in St.-Annaparochie bevindt zich langs de oost-west lopende Statenweg en Van Harenstraat en de langs noord-zuid lopende Warmoesstraat en Stadhoudersweg. Bij de kruising van deze wegen staat de Van Harenskerk die in 1682 is gebouwd. Rond deze kruising ontstond ook het centrum dat zich voornamelijk in Welstandsnota gemeente het Bildt 2015 versie 1.1

34


2015

oostelijke richting langs de Van Harenstraat en in zuidelijke richting langs de Warmoesstraat heeft uitgebreid. Vanaf de 18e eeuw vindt geleidelijk een verlenging en verdichting van de bebouwingslinten plaats. Ook langs de Kade ontstaat in die tijd bebouwing. In het begin van de 20e eeuw wordt gestart met het uitbreiden van de woonfunctie in noordoostelijke richting waardoor een begin van kernvorming ontstaat. Na 1950 groeit St.-Annaparochie uit tot het grootste dorp van de gemeente en later tot regionaal centrum met een verzorgende functie voor de omliggende regio. Dorpsuitbreidingen vinden in de naoorlogse periode eerst in zuidelijke en later in noordelijke richting plaats. Nije Kamers III en IV zijn hier een voorbeeld van. De jongste dorpsuitbreidingen (woongebied zuidwest en de uitbreiding van het bedrijventerrein de Wissel) bevinden zich aan de zuidkant van het dorp. Door de diverse uitbreidingsrichtingen is het kenmerkende “assenkruis” van St.-Annaparochie van binnenuit steeds verder opgevuld. Het dorp heeft hierdoor nog steeds een harmonische opbouw. De Van Harenskerk met de fraaie omringende bomenrij en het gemeentehuis zijn karakteristieke en gezichtsbepalende elementen in de oorspronkelijke dorpslinten. Kenmerkend voor de bebouwing is verder de individualiteit en de kleinschaligheid. De individualiteit komt tot uiting in de merendeels zelfstandige bebouwing met een eigen vorm en architectuur. De diversiteit van dakvormen en nokrichtingen is groot. Een aantal van de oudere gebouwen in St.-Annaparochie is dermate waardevol dat ze zijn aangewezen als rijksmonument in de zin van de Monumentenwet 1988. op grond van deze wet genieten deze gebouwen een zekere bescherming. De gebouwen waar het om gaat zijn aangegeven in bijlage 4. Ruimtelijke structuur De ruimtelijke structuur van St.-Annaparochie kenmerkt zich in het algemeen door een vrij ruime opzet en een veelheid aan groen. Het dorp bestaat vrijwel geheel uit laagbouw. De verschillende woonbuurten vertonen de kenmerken van de tijd waarin ze ontwikkeld zijn. In het ruimtelijke beeld is een duidelijk onderscheid te maken tussen de oorspronkelijke bebouwingslinten met het centrum, het stedenbouwkundig patroon van de woon- en werkgebieden die in de naoorlogse periode zijn ontwikkeld. Belangrijke kenmerken van de ruimtelijke structuur van St.-Annaparochie vormen de vaarten en de groengebieden. De Noorderfaart en de Súdderfaart met de bijbehorende kaden en karakteristieke bomenrij liggen parallel aan respectievelijk de Stadhoudersweg en de Warmoesstraat. De groengebieden liggen met name aan de zuid- en noordrand van het dorp en vormen de overgang naar de groene, landelijke omgeving. Specifiek element vormt de oudere waardevolle boombeplanting rondom de kerk en langs de Van Harenstraat en de Stadhoudersweg.

ST.-JACOBIPAROCHIE Historie St.-Jacobiparochie is in de eerste helft van de 16e eeuw ontstaan. Het had een eenvoudige nederzettingsvorm langs de van oost naar west door het Bildt aangelegde Welstandsnota gemeente het Bildt 2015 versie 1.1

35


2015

Middelweg. In die tijd ontstond een bebouwingspatroon, dat ook nu nog herkenbaar is. Het dorpje bestond destijds uit een aantal linten van huizen langs de Middelweg (tegenwoordig het Oost- en Westeinde) en het Zuideinde. Rond 1700 wijzigde de vorm van het dorp door het bouwen van huizen langs het Noordeinde in een kruisdorp. Tot het begin van de vorige eeuw deden zich in ruimtelijk opzicht binnen het dorp geen schokkende veranderingen voor. In hoofdzaak werden de bestaande huizen vervangen door meer duurzame en vaak ook grotere huizen. Nieuwe huizen werden in veel gevallen tussen de reeds bestaande bebouwing geplaatst, waardoor een zekere verdichting van het bebouwingspatroon ontstond. De planmatige uitbreidingen vonden met name plaats in de periode na de Tweede Wereldoorlog. Door deze wijze van uitbreiden is het kruisdorp gewijzigd in een kerndorp. In de afgelopen jaren is het centraal gelegen sportterrein verplaatst naar de oostkant van het dorp en vindt op het voormalige sportterrein herstructurering (woningbouw) plaats. Ruimtelijke structuur Het huidige dorp kan op basis van ruimtelijk functionele kenmerken in drie deelgebieden worden onderscheiden. Het eerste deelgebied heeft betrekking op het oorspronkelijke dorpsdeel. Dit deel van het dorp is in de periode tot 1900 ontstaan. Voor dit deel is kenmerkend dat de panden dicht aaneen gebouwd zijn, zodat er sprake is van bebouwingswanden met een gesloten karakter. Het bebouwingspatroon wordt plaatselijk onderbroken door toegangen naar en ontsluitingen van het achterterrein en verder hooguit door een enkel weggebroken pand. De bebouwing is over het algemeen dicht tegen de straat gesitueerd in een lange en meestal vrij strakke bebouwingsgrens. Het tweede deelgebied omvat de in de 1e helft van de vorige eeuw ontstane lintvormige uitbreiding langs de uitvalswegen met daarnaast de meer planmatige meestal iets grotere naoorlogse uitbreidingen aan de noorden zuidzijde van het dorp. Het derde deel bestaat uit de uitbreidingen van het dorp na 1950.

VROUWENPAROCHIE Historie Evenals St.-Annaparochie en St.-Jacobiparochie is Vrouwenparochie in de eerste helft van de 16e eeuw ontstaan. Het had een eenvoudige nederzettingsvorm langs de van oost naar west door het Bildt aangelegde Middelweg. In die tijd ontstond een bebouwingspatroon, dat ook nu nog herkenbaar is. Het dorpje bestond destijds uit een lint van huizen langs de Middelweg (tegenwoordig J.P. van der Bildtstraat en Waling Dykstrastraat) met in het centrum rond de kerk een pleinvormige ruimte. Tot het begin van de vorige eeuw deden zich in ruimtelijk opzicht binnen het dorp geen schokkende veranderingen voor. In hoofdzaak werden de bestaande huizen vervangen door meer duurzame en vaak ook grotere huizen. Nieuwe huizen werden in veel gevallen tussen de reeds bestaande bebouwing geplaatst, waardoor een zekere verdichting van het bebouwingspatroon ontstond. De planmatige uitbreidingen vonden met name plaats in de periode na de Tweede Wereldoorlog. Door deze wijze van uitbreiden is het kruisdorp gewijzigd in een kerndorp. Welstandsnota gemeente het Bildt 2015 versie 1.1

36


2015

Ruimtelijke structuur Vrouwenparochie is evenals St.-Jacobiparochie en St.-Annaparochie een “geplande” nederzetting aan de Middelweg, welke in de 16e eeuw in de ontginning van het nieuwe land is aangelegd. Aan de Middelweg is een belangrijk deel van de eerste bebouwing gerealiseerd. Op een aantal plekken is de van bebouwing in de loop der tijd verdicht, waardoor een lintpatroon is ontstaan. De doorgaande weg door Vrouwenparochie geeft de oorspronkelijke ruimtelijke structuur nog goed weer. In de loop van de tijd is het lint, zoals gesteld, steeds meer verdicht. Tussen het meest oostelijke deel van het dorp, Vrouwbuurtstermolen, en het meer verdichte deel van het lint van Vrouwenparochie is nog sprake van een open ruimte, zoals die oorspronkelijk in het gehele lint voorkwamen. In het lint is van oudsher sprake van een menging van functies. Naast het wonen en de agrarische bedrijvigheid was er sprake van dienstverlenende bedrijvigheid. Ook de eerste maatschappelijke voorzieningen zijn op een locatie in het lint gerealiseerd. Hoewel de woonfunctie steeds meer aan belang heeft gewonnen en de in het lint aanwezige bedrijvigheid van karakter is veranderd, is menging van functie nog steeds een belangrijk kenmerk van het lint. Kenmerkend voor het lint is voorts de afwisseling van de verschillende stijlen waarin is gebouwd. Zo komen in het lint zowel oude, goed bewaard gebleven huisjes met fraaie halsgevels uit het eind van de vorige eeuw als heel recente bebouwing voor. Een aantal van de oudere gebouwen wordt dermate waardevol geacht, dat deze zijn aangewezen als monument in de zin van de Monumentenwet. Op grond van deze wet ondervinden de aangewezen gebouwen een zekere bescherming. Aan de noordzijde van het verdichte deel van het lint is in de jaren '70 de eerste planmatige uitbreiding gerealiseerd (Mathijs Beckstraat). Deze bestaat uit huurwoningen van het type woningen-in-rij. Ook de volgende uitbreidingen hebben vooral aan de noordzijde van het lint plaatsgevonden. OUDEBILDTZIJL Historie De eerste woonbebouwing van Oudebildtzijl ontstond in de 16e eeuw aan weerszijden van de zijl (sluis) aan de zee. De nederzetting heette toen Nieuwe Zijl. De oudste sluis was namelijk bij Alde Leie gelegen. Later verplaatste men de sluis naar de Nieuwe Bildtzijl omdat voor de zijl het verlandingsproces doorging is in het midden van de 17e eeuw de zijl afgedamd. De bevolking bestond uit boeren, landarbeiders en zeevissers. In het dorp lag een haventje (Keuningsstreek). In de 17e eeuw werd het deel tussen de Oude en Nieuwe Bildtdijk ingepolderd en breidde de bebouwing zich uit langs de dijk: er ontstond een langgerekt keten van landarbeidershuisjes aan de noordkant van de dijk, terwijl de boeren aan de zuidkant zich in grote boerderijen vestigden. Doordat de boerderijen niet aaneengesloten lagen ontstonden er doorkijkjes. Welstandsnota gemeente het Bildt 2015 versie 1.1

37


2015

De Kadijkstervaart ontsloot Oudebildtzijl via Nieuwebildtzijl naar zee. De hierlangs lopende Van Albadaweg werd ook al snel bebouwd. Hier vestigden zich onder andere enkele bedrijfjes, welke de landbouwproducten over water afvoerden. Zo is langzamerhand de karakteristieke kruisbebouwing ontstaan. Deze structuur is door enkele latere uitbreidingen en andere ingrepen hier en daar veranderd of verstoord, vooral aan de oostelijke kant van het dorp, waar nieuwe bebouwingswanden ontstonden. Doordat er achter het oorspronkelijke lint is bebouwd zijn de doorkijkjes naar het open landschap in het dorp verdwenen. Aan de noordwest kant heeft in de jaren ’70 uitbreiding plaatsgevonden. Ruimtelijke structuur De huidige structuur van het dorp wordt bepaald door de bebouwing in een gesloten bebouwingswand aan de noordzijde van het dorp en bebouwing langs het noord-zuid lopende water. De hoogteverschillen door de dijkbebouwing zijn kenmerkend in het dorp. Het kern van het dorp Oudebildtzijl is een beschermd dorpsgezicht in de zin van de Monumentenwet.

NIJ ALTOENAE Historie Nij Altoenae kreeg pas in 1951 zijn naam, die is afgeleid van de oorspronkelijke naam van St.-Annaparochie: Altoenae. Het dorp is aan het begin van de vorige eeuw ontstaan, waarbij de eerste bebouwing rond de protestants christelijke school en de gereformeerde kerk aan de Schuringaweg plaatsvond. In 2006 is de dorpstatus toegekend. Ruimtelijke structuur Het dorp bestaat tegenwoordig uit de bebouwing langs een klein gedeelte van de Oudebildtdijk en de lintbebouwing langs de Schuringaweg. In de loop der jaren is het dorp uitgebreid in noordwestelijke richting, rond de Matthijs Smitstraat en de Ds. Veenstraat. Het huidige Nij Altoenae bestaat uit een bebouwing langs een klein gedeelte van de Oudebildtdijk. De woonhuizen zijn in het algemeen met niet meer dan twee aaneen gebouwd en zijn van wisselende grootte en vorm.

MINNERTSGA Historie Aangenomen wordt dat er al voor het jaar 1000 op de plek van het huidige dorp Minnertsga sprake was van bewoning. Hiervan getuigen nog een aantal waardevolle archeologische terreinen met restanten van vroegere woonplaatsen met states en boerderijen (ROB 1999). Hiermee is het dorp Minnertsga stukken ouder dan de andere dorpen in de gemeente het Bildt. Deze zijn namelijk pas ontstaan na de inpoldering van de Middelsee in 16de en 17de eeuw. Minnertsga maakt, als enige dorp in de gemeente, deel uit van het oude terpengebied waarvan de noordelijke grens wordt gevormd door de Griene Dyk - Hoge Dijk - Wierster Welstandsnota gemeente het Bildt 2015 versie 1.1

38


2015

Dijk. De bewoning in het terpengebied vond plaats op de terpen en woonheuvels, welke voornamelijk gesitueerd waren op zuidwest/noordoost lopende ruggen. Deze door de werking van de zee gevormde ruggen worden ook wel kwelderwallen genoemd. Een verdere groei van het dorp vond pas plaats nadat in de late middeleeuwen de zeedijken waren aangelegd en er ook in de lager gelegen delen vestigingsmogelijkheden ontstonden. Omstreeks 1700 bevond de bebouwing zich vooral ter weerszijden van de Meinardswei en langs de Hege Buorren. Ook het water speelde een belangrijke rol bij de stedenbouwkundige structuur van het dorp. De Minnertsgeaster Feart was via het dorp verbonden met de vaart die ten noorden van de Ferniawei loopt. In het dorp, bij de Nederlands Hervormde kerk, was de dorpshaven met de daarbij behorende laad- en losruimtes en activiteiten. Dit deel van het verleden is nog terug te vinden in straatnamen als Havenstrjitte en de Feartswâl. Evenals in andere delen van het terpengebied waren er rond Minnertsga ook veel stinsen, Groot Hermana is een van de bekendste. De grote hoeveelheid openbaar groen in het dorp is voor een groot deel te danken aan de beplantingen rond deze stinsen. Daarnaast leverden ook de beplantingen rond de kwekerijen, hoewel minder dan in het nabijgelegen Berlikum, een belangrijk aandeel. Een ander belangrijk structuurbepalend element was de lokale spoorlijn noordelijk van het dorp. Deze rond 1900 aangelegde spoorlijn gaf verbinding met Harlingen en Franeker en met de andere dorpen op het Bildt. Het tracé van de inmiddels verdwenen spoorlijn is ter plaatse van Minnertsga nog wel grotendeels aanwezig (ter hoogte van de Stasjonsstrjitte). Door de aanleg van de spoorlijn ging de ontwikkeling van het dorp in noordelijke richting. In het spoorlijngebied vestigden zich verschillende bedrijven terwijl ten noorden van de spoorlijn, op grotere afstand van de oorspronkelijke kern, zelfs woningen werden gebouwd. Het Minnertsga van 1950 kan worden getypeerd als een dorp met een kerngebied van geconcentreerde bebouwing met daaromheen lintvormige bebouwingspatronen langs verschillende uitvalswegen en het spoorlijn-tracé. Ruimtelijke structuur In de vorige paragraaf is globaal de geschiedenis van het dorp beschreven. Daarbij bleek dat er drie ruimtelijk te onderscheiden ontwikkelingsfasen zijn 1. ontstaan en ontwikkeling van het kerngebied; 2. groei van het dorp langs de uitvalswegen en de spoorlijn; 3. planmatige uitbreiding (inbreiding) met woonbuurten. Het kerngebied wordt gekenmerkt door sterk variërende, geconcentreerde bebouwing. Naast de kleinschalige dorpsbebouwing worden grotere panden aangetroffen alsmede (voormalige) boerderijen. Opvallend is het brede straatprofiel bij de Nederlands Hervormde kerk. De forse maat van deze ruimte is verklaarbaar uit het feit dat zich hier vroeger de dorpshaven en de vaart bevonden. Bijzonder waardevol is de besloten open ruimte (kaats-/recreatieveld) aan de noordkant van het kerngebied. Deze open ruimte, omgeven door beplanting en gevarieerde Welstandsnota gemeente het Bildt 2015 versie 1.1

39


2015

bebouwing, kan als een karakteristiek onderdeel van Minnertsga worden beschouwd. Even bijzonder is de Hervormde kerk met de boombeplanting er omheen. Naast de structuurbepalende beplanting rondom het kaats-/recreatieveld en de Nederlands Hervormde kerk bevindt zich in, met name de oudere delen van Minnertsga, op particulier terrein (tuinen en erven) waardevolle beplanting, welke beeldbepalend is voor het dorp. De bebouwingslinten langs de uitvalswegen laten eveneens een gevarieerd bebouwingsbeeld zien. De variatie is echter minder groot dan in de dorpskern. Soms worden groepjes identieke of vrijwel identieke panden aangetroffen. Ook de bebouwingsdichtheid is minder groot dan in het kerngebied. Desalniettemin is er ook in deze plandelen sprake van een logische en acceptabele ruimtelijke structuur, met soms bijzondere dorpsgezichten. Een uitzondering hierop is het spoorlijngebied; hier is de structuur minder duidelijk. Bovendien is het karakter min of meer tweeledig: aan de ene kant is er de parkachtige structuur; aan de andere kant bepalen een paar (volumineuze) bedrijven het blikveld en de sfeer. De nieuwbouwwijken van Minnertsga onderscheiden zich van de vorige twee fasen door de planmatige aanleg ervan. Voor wat betreft de ruimtelijke structuur doen zich hier geen bijzonderheden voor, temeer omdat niet voor een bepaalde hoofdstructuur is gekozen.

DE BILDTDIJKEN Historie Het gebied van de Oude- en de Nieuwebildtdijk wordt aangeduid als het gebied van de Bildtdijken. Deze Bildtdijken zijn de zichtbare verwijzing naar de ontstaansgeschiedenis van het Bildt, de inpoldering van de verlande monding van de Middelsee. Ontwikkeling en sociale verhoudingen zijn er af te lezen. De Bildtdijken vormen samen met het open ingepolderde land een cultuurhistorische eenheid. In de 17e eeuw ontstond vanaf de nederzetting Oudebildtzijl, waar een haven en de sluis naar zee was, langs de toenmalige zeedijk een lint van bebouwing. Kenmerkend voor het lint van bebouwing is dat de kleine arbeiderswoningen op en aan de noordzijde van de dijk staan, de boerderijen aan de zuidkant aan de voet van de dijk. Na de inpoldering van de kwelder herhaalde dit patroon zich langs de Nieuwebildtdijk. De Oudebildtdijk strekt zich uit van Oudebildtzijl tot aan het dorp Westhoek. De Nieuwebildtdijk bevindt zich tussen Nieuwebildtzijl en Zwarte Haan aan de nieuwe waddendijk. Zo’n twintig jaar geleden is aan de Bildtdijken en omgeving de dorpsvernieuwing aangepakt voor een leefbare toekomst van beide Bildtse dijken als woongebied. Het probleem van verval en ontvolking deed zich toen voor en basisvoorzieningen verdwenen. Om de voorzieningen in stand te houden werd toentertijd een vernieuwing en verdichting voorgesteld. In eerste instantie is daarbij gekozen voor kernvorming bij Nij Altoenae. Aan de Bildtdijken werd een klein aantal mogelijke invulmogelijkheden vastgelegd in de bestemmingsplannen voor de Bildtdijken van de jaren tachtig. Deze locaties zijn destijds gekozen op die plekken waar zij de samenhang in de structuur zouden kunnen versterken. Open ruimtes die een waarde hebben, omdat zij een rol spelen in de Welstandsnota gemeente het Bildt 2015 versie 1.1

40


2015

ritmering van het lint of de begrenzing van bebouwingsclusters en op die manier waardevolle doorkijk naar het aangrenzende open land bieden, zijn toen niet gekozen. Veel van deze mogelijke invullocaties zijn al ingevuld of zijn naar huidige maatstaven niet meer geschikt. Ruimtelijke structuur De Oude- en de Nieuwebildtdijk kenmerken zich door een karakteristieke en vrij unieke ruimtelijke structuur. Waardevol is de sterke samenhang en de historisch verklaarbare achtergrond van de elementen. We spreken dan over de dijk met zijn steile taluds de waterlopen langs de zuidkant van de dijk, de begroeiing en de bebouwing. Vooral de kenmerken van de bebouwing leveren een bijdrage aan het karakter van het beeld. De Bildtdijken kunnen worden getypeerd als een woongebied, het gebruik als woning overheerst in de bebouwing op de dijken. Hier en daar is enige ambachtelijke kleinschalige bedrijvigheid bij huis. De Oude- en Nieuwebildtdijk worden omringd door agrarisch gebied in een strak verkavelingpatroon en ontsloten door kaarsrechte wegen tussen de twee dijken. De bijbehorende boerderijen met karakteristieke boomsingels eromheen, liggen aan de voet van de dijk. Her en der zijn tegen de dijk aan nog enige boomgaarden bij de boerderijen. Een boomgaardcomplex vult deels het gebied tussen St.-Jacobiparochie en de Oudebildtdijk. Aan de noordkant van de Oudebildtdijk strekt zich als totaliteit gezien een onafgebroken eenzijdig lint van kleine woningen uit, gebouwd op en tegen de dijk. Tussen het lint zijn open delen, herkenbare doorkijkjes, waardoor de woningen toch een zekere groepering kennen. Binnen de groepjes staan de woningen op vrij korte afstand van elkaar, soms aan elkaar. Bij de Nieuwebildtdijk is bij het zelfde patroon merendeels sprake van een geringere dichtheid. De voorgevel van de woningen ligt vrijwel tegen de smalle dijkweg aan.


41


3.3

2015

Gebiedsgerichte criteria

Gebied 1:

Oude Kernen

MATRIX GEBIEDSGERICHTE CRITERIA gemeente het Bildt

GEBIED 1 OUDE KERNEN

ST.-ANNAPAROCHIE

ALGEMENE BESCHRIJVING: In het ruimtelijk patroon van de oude bebouwingslinten heeft zich het centrum met winkels en dienstverlenende bedrijven gevormd. Tussen en bij deze voorzieningen wordt gewoond. Op een aantal plaatsen in het centrumgebied is sprake van nieuwe bebouwing. Deze is enerzijds een gevolg van het opvullen van open plekken die zijn ontstaan door het verdwijnen van (bedrijfs)functies uit het centrum en heeft anderzijds te maken met de schaalvergroting van de winkelfunctie en een toenemende parkeerbehoefte. De nieuwe bebouwing sluit in de meeste gevallen aan bij het bestaande, oorspronkelijke bebouwingsbeeld. Uitgangspunt bij de aanwezige winkelpanden is een aaneengesloten winkelfront. De bebouwingshoogte van een aantal panden in de Van Harenstraat is met circa 10 tot 12 meter hoger dan gemiddeld in de oude dorpslinten (6 tot 8 meter).

BELEVINGSWAARDE: -

Een regionaal winkelcentrum met diverse voorzieningen; ‘kloppend hart’ van de gemeente;

AANWEZIGE WAARDEN: -

Sterk assenkruis (van Harenstraat/Warmoesstraat; Duidelijke markering d.m.v. aanwezige van Harenskerk Duidelijke aansluitende bebouwingslinten; Herkenbare panden met eigen identiteit binnen een historisch-cultureel stramien;

BELEIDSINTENTIE -

Beeldkarakter behouden c.q. versterken; Afwijkend kleurgebruik tegengaan; Specifieke aandacht voor reclame-uitingen


42


2015



ST.-JACOBIPAROCHIE

ALGEMENE BESCHRIJVING: Een oude dorpskern met een meer stedelijk karakter door de directe plaatsing van de (veelal woon-) panden aan de doorgaande weg. Kenmerkend is ook de diversiteit van bebouwing. Een aantal panden zijn aangemerkt als beschermd rijksmonument. Ter plaatse van de kerk ontstaat een stedelijke ruimte welk als centrum aangemerkt kan worden.

BELEVINGSWAARDE: -

Een historische kern met enkele plaatselijke voorzieningen;


Duidelijke markering van het centrum door het aanwezige kerkplein; Duidelijke aansluitende bebouwingslinten; Herkenbare panden met eigen identiteit binnen een historisch-cultureel stramien.

BELEIDSINTENTIE -

Beeldkarakter behouden c.q. versterken; Afwijkend kleurgebruik tegengaan; Specifieke aandacht voor reclame-uitingen.


43


2015



VROUWENPAROCHIE

ALGEMENE BESCHRIJVING: Een oude dorpskern met een meer stedelijk karakter door de directe plaatsing van de (veelal woon-) panden aan de doorgaande weg. Kenmerkend is ook de diversiteit van bebouwing. Een aantal panden zijn aangemerkt als beschermd rijksmonument. Ter plaatse van de kerk ontstaat een stedelijke ruimte welk als centrum aangemerkt kan worden.

BELEVINGSWAARDE: -

Een historische kern met enkele plaatselijke voorzieningen; De doorgaande weg is nadrukkelijk aanwezig;


Duidelijke markering van het centrum door het aanwezige kerkplein; Duidelijke aansluitende bebouwingslinten; Herkenbare panden met eigen identiteit binnen een historisch-cultureel stramien;

BELEIDSINTENTIE -

Beeldkarakter behouden c.q. versterken; Afwijkend kleurgebruik tegengaan; Specifieke aandacht voor reclame-uitingen, deze is op sommige punten té nadrukkelijk aanwezig.


44


2015



MINNERTSGA

ALGEMENE BESCHRIJVING: Een historische dorpskern, gebouwd op een, op sommige plaatsen duidelijk herkenbare, terp. Kenmerkend is ook de diversiteit van bebouwing. Een aantal panden zijn aangemerkt als beschermd rijksmonument. Ter plaatse van de kerk ontstaat een stedelijke ruimte welk als centrum aangemerkt kan worden.

BELEVINGSWAARDE: -

Een historische kern op terp met enkele plaatselijke voorzieningen; Dicht op elkaar gebouwde huizen met smalle straatjes en stegen.


Duidelijke markering van het centrum door het aanwezige kerkplein; Duidelijke aansluitende bebouwingslinten; Herkenbare panden met eigen identiteit binnen een historisch-cultureel stramien;

BELEIDSINTENTIE -

Beeldkarakter behouden c.q. versterken; Afwijkend kleurgebruik tegengaan; Specifieke aandacht voor reclame-uitingen.


45


2015

WELSTANDSCRITERIA: GEBIED 1

OUDE KERNEN

ASPECTEN RUIMTE

OMSCHRIJVING

WK

Locatietype Objecttype Beeldtypering Tijdsperiode

Woon- en Winkelstraat e Woon-/Winkelpand met incidenteel wonen op 1 verdieping Aaneengesloten rij individuele panden 1900 tot heden

+ + +

In rooilijn straatgevel

+

Direct aan de straat gelegen

+

Geschakeld met incidentele openingen Niet zichtbaar (achterliggend) Haaks op de weg

+

1 á 2 laag met kap Varieert

+

Enkelvoudig

+

Eenvoudig met incidentele ornamenten (reclame-uitingen)

+

Traditioneel Overwegend verticaal Eenvoudig

+ + +

Open tot halfopen

+

Ingetogen en functionele reclame-uitingen

+

Hoofdzakelijk Rood bruin Midden tot donker Steenachtig Incidenteel afwijkend kleurgebruik Geen geglazuurde glanzende pannen.

+ + + -

PLAATSING Relatieve positie Afstand tot de weg Relatief verband Groepering op erf Richting bouwvorm Overig

+

HOOFDVORM Contour Relatieve omvang Geleding van de massa Plastiek Overig

AANZICHTEN Stijl Compositie Details Transparantie gevels Overig

OPMAAK Kleur Kleurtoon Materiaal Overig

RENVOOI WAARDERINGSKENMERK (WK): [+] = positief beeldelement (beleidbevestigend); [- ] = negatief beeldelement (beleidontkennend); [blanco] = neutraal beeldelement


46


2015

Gebied 1A: Beschermd Dorpsgezicht


GEBIED 1A BESCHERMD DORPSGEZICHT

OUDEBILDTZIJL

ALGEMENE BESCHRIJVING: Een oude dorpskern met een historisch karakter. In het centrum de oude sluis als herinnering aan vervlogen jaren. Kenmerkend is ook de diversiteit van bebouwing. Een aantal panden zijn aangemerkt als beschermd rijksmonument terwijl de gehele oude kern is aangemerkt als Beschermd Dorpsgezicht.

BELEVINGSWAARDE: -

Een historische kern met enkele plaatselijke voorzieningen; Een herkenbaar centrum t.p.v. de oude sluis (Ouwe Syl).


Een duidelijk cultuur-historisch waardevolle kern; Duidelijke aansluitende bebouwingslinten; Herkenbare panden met eigen identiteit binnen een historisch-cultureel stramien; Veelal ambachtelijke detailleringen;

BELEIDSINTENTIE -

Beeldkarakter behouden c.q. versterken; Afwijkend kleuren materiaalgebruik tegengaan; Specifieke aandacht voor reclame-uitingen.


47


2015

WELSTANDSCRITERIA: BESCHERMD DORPSGEZICHT

GEBIED 1A ASPECTEN RUIMTE

OMSCHRIJVING

WK


Hoofdzakelijk Woongebied met enkele centrumfuncties e Woon-/Winkelpand met incidenteel wonen op 1 verdieping Aanééngesloten rij individuele panden 1900 tot heden

+ + +

In rooilijn straatgevel Direct aan de straat gelegen Geschakeld met incidentele openingen Niet zichtbaar (achterliggend) Haaks op de weg

+ + +

1 á 2 laag met kap Varieert

+

Enkelvoudig

+

Eenvoudig met incidentele ornamenten (reclame-uitingen)

+

Traditioneel Overwegend verticaal Eenvoudig

+ + +

Open tot halfopen

+

Ingetogen en functionele reclame-uitingen

+

Hoofdzakelijk Rood bruin Midden tot donker Steenachtig Incidenteel afwijkend kleurgebruik Geen geglazuurde glanzende pannen.

+ + + -


+






48


Gebied 2:

2015

Lintbebouwing


GEBIED 2 LINTBEBOUWING

ALGEMEEN

ALGEMENE BESCHRIJVING: De oorspronkelijke bebouwingslinten in het Bildt hebben een eigen ruimtelijk en karakteristiek karakter. Belangrijke ruimtelijke kenmerken van de linten zijn dat naar het hart van het dorp toe de bebouwingswanden meer gesloten worden en het profiel tussen de bebouwingswanden zich versmalt. De bebouwing in de oude linten bestaat voornamelijk uit individuele panden in een duidelijke rooilijn. De bebouwing langs de oude linten bestaat hoofdzakelijk uit één of twee bouwlagen met kap.

BELEVINGSWAARDE: -

een duidelijk en karakteristieke overgang tussen het open landelijk gebied en de meer stedelijke kern.


karakteristieke woonhuizen; duidelijke oriëntatie op de doorgaande weg.

BELEIDSINTENTIE: -

instandhouding en versterking van de gevarieerde karakteristieke bebouwing.


49


2015



ST.-ANNAPAROCHIE

ALGEMENE BESCHRIJVING: De oorspronkelijke bebouwingslinten in St.-Annaparochie hebben een eigen ruimtelijk en karakteristiek karakter. Belangrijke ruimtelijke kenmerken van de linten zijn dat naar het hart van het dorp toe de bebouwingswanden meer gesloten worden en het profiel tussen de bebouwingswanden zich versmalt van circa 30 meter aan de Statenweg naar circa 19 meter aan de Van Harenstraat. De bebouwing in de oude linten bestaat voornamelijk uit individuele panden in een duidelijke rooilijn. De bebouwing langs de oude linten bestaat hoofdzakelijk uit één of twee bouwlagen met kap.

BELEVINGSWAARDE: -

een duidelijk en karakteristieke overgang tussen het open buitengebied en de meer stedelijke kern


karakteristieke woonhuizen duidelijke oriëntatie op de doorgaande weg

BELEIDSINTENTIE: -

instandhouding en versterking van de gevarieerde karakteristieke bebouwing


50


2015



ST.-JACOBIPAROCHIE

ALGEMENE BESCHRIJVING: De bebouwingslinten in St.-Jacobiparochie zijn min of meer vergelijkbaar met die in St.-Annaparochie en hebben eveneens een eigen ruimtelijk en karakteristiek karakter. Belangrijke ruimtelijke kenmerken van de linten zijn dat naar het hart van het dorp toe de bebouwingswanden meer gesloten worden en het profiel tussen de bebouwingswanden zich versmalt. De bebouwing in de oude linten bestaat voornamelijk uit individuele panden in een duidelijke rooilijn. De bebouwing langs de oude linten bestaat hoofdzakelijk uit één of twee bouwlagen met kap. Ter plaatse van de in het centrum gelegen kerk is er duidelijk sprake van een ‘centrale ruimte’. De hoofdontsluiting die hier in zuidelijke richting afbuigt naar Minnertsga werkt hier vervreemdend. In westelijke richting doet het daar aanwezige bebouwingslint aan als een doodlopend eind.

BELEVINGSWAARDE: -

een duidelijk en karakteristieke overgang tussen het open buitengebied en de meer stedelijke kern


karakteristieke woonhuizen duidelijke oriëntatie op de doorgaande weg

BELEIDSINTENTIE: -

instandhouding en versterking van de gevarieerde karakteristieke bebouwing


51


2015



VROUWENPAROCHE

ALGEMENE BESCHRIJVING: De bebouwingslinten in Vrouwenparochie hebben een meer open karakter dan bijvoorbeeld St.Annaparochie en St.-Jacobiparochie. Ook hier versmallen de linten zich naar de oude kern toe. Tussen de veelal vrijstaande woonhuizen en enkele boerderijen is het open buitengebied duidelijk ervaarbaar. De bebouwing langs de linten bestaat hoofdzakelijk uit één bouwlaag met kap. Deels is de bebouwing vrij recent. Dit in tegenstelling tot de beide eerder genoemde kernen.

BELEVINGSWAARDE: -

een duidelijk en karakteristieke overgang tussen het open buitengebied en de meer stedelijke kern; duidelijke relatie met het achterliggende open buitengebied;


deels karakteristieke woonhuizen en boerderijen; duidelijke oriëntatie op de doorgaande weg;

BELEIDSINTENTIE: -

instandhouding en versterking van de gevarieerde karakteristieke (oudere) bebouwing.


52


2015



OUDEBILDTZIJL

ALGEMENE BESCHRIJVING: Het bebouwingslint in Oudebildtzijl (de bebouwing langs de dijken wordt behandeld bij Gebied 2A), heeft zich ontwikkeld langs de Kadijkstervaart in noordelijke richting. De bebouwing aan de westkant is zichtbaar ouder en gevarieerder dan de karakteristieke bebouwing aan de oostkant van de vaart. De bebouwing langs de linten bestaat hoofdzakelijk uit één bouwlaag met kap. Deels is de bebouwing vrij recent. Dit in tegenstelling tot de beide eerder genoemde kernen.

BELEVINGSWAARDE: -

de aanwezige vaart is een beeldbepalend element; aan de westkant van de vaart een meer gesloten bebouwing aan de oostkant vrijstaande of twee-onder-één kap woningen; duidelijk merkbaar is het hoger liggen van de oude kern;


deels karakteristieke woonhuizen en boerderijen; duidelijke oriëntatie op de doorgaande weg;

BELEIDSINTENTIE: -

instandhouding en versterking van de gevarieerde karakteristieke bebouwing.


53


2015


LINTBEBOUWING

ASPECTEN RUIMTE

OMSCHRIJVING


Hoofdtoegangsweg tot de dorpskern Naoorlogse woonhuizen Rijenwoningen Overwegend 1900-heden

WK


Vrijstaand met losse en/of aangebouwde bijgebouwen 4 tot 5 meter, voorzien van voortuin, afhankelijk van rooilijn Vrijstaand met voorgevel in rooilijn Planmatig met individuele bijgebouwen Variërend

+

Veelal 1 laag met kap Wisselend

+ +

+


Wisselend van eenvoudig tot complex Afhankelijk van de toegepaste stijl, variërend van weinig tot vrij rijk

+

Traditioneel, eenvoudig tot rijk Wisselend Variërend van eenvoudig tot complex overeenkomstig de eigen stijl

+


+

Variabel


Roodbruin Midden tot donker Baksteen metselwerk met (keramische) pannen Geen geglazuurde glanzende pannen.

+ + +



54


2015

Gebied 2A: Lintbebouwing Oudebildtdijk


GEBIED 2A LINTBEBOUWING OUDEBILDTDIJK

OUDEBILDTDIJK

ALGEMENE BESCHRIJVING: De bebouwing aan de Oudebildtdijk is zeer divers. Overwegend zijn aan de zuidkant van de dijk (en van de naast de dijk liggende vaart) boerderijen gebouwd, veelal van het winkelhaaktype, terwijl aan de noordzijde kleine arbeidershuisjes op of tegen de dijk aan zijn gebouwd. Voor de boerderijen zijn overigens objectgerichte criteria aan de orde (hoofdstuk 4). Zijn de boerderijen veelal nog in oorspronkelijke staat (al dan niet voorzien van bedrijfsmatige bijgebouwen), de huisjes aan de noordzijde zijn door de jaren heen in meer of mindere mate aangepast aan huidige behoeften. Tegen het einde van de vorige eeuw heeft onder andere een woningverbeteringsproject gezorgd voor een verhoging van het onderhoudsniveau.

BELEVINGSWAARDE: -

een karakteristieke, herkenbare structuur in relatie tot het omringende open landelijke gebied; duidelijke invloeden van het heersende weerbeeld;


karakteristieke dijkbebouwing duidelijke oriëntatie op de doorgaande weg

BELEIDSINTENTIE: -

instandhouding en versterking van de karakteristieke bebouwing


55


GEBIED 2A

2015

WELSTANDSCRITERIA: LINTBEBOUWING OUDEBILDTDIJK

ASPECTEN RUIMTE

OMSCHRIJVING

Locatietype

Dijkbebouwing in open landschap Overwegend woonhuizen aan noordkant en boerderijen aan zuidkant Individuele woonhuizen en boerderijen Overwegend 1850-heden

+

Vrijstaand met losse en/of aangebouwde bijgebouwen Aan of onder aan de dijk Vrijstaand Wisselend met losstaande en/of aangebouwde bijgebouwen Variërend

+

Veelal 1 laag met kap, aan de dijk hoger en het talud volgend Wisselend, huizen overwegend klein, boerderijen monumentaal

+ +

Objecttype Beeldtypering Tijdsperiode

WK

+ +


+

HOOFDVORM Contour Relatieve omvang Geleding van de massa Plastiek

Overwegend eenvoudig, boerderijen voorzien van ornamenten Afhankelijk van de toegepaste stijl, variërend van weinig tot vrij rijk

+

Overig


Traditioneel, eenvoudig en karakteristiek Wisselend Variërend van eenvoudig tot complex overeenkomstig de eigen stijl

+ +

Variabel, veelal gesloten


Roodbruin Midden tot donker Baksteen metselwerk met (keramische) pannen en houten omlijstingen Geen geglazuurde glanzende pannen.

+ + +



56


2015

Gebied 2B: Lintbebouwing Nieuwebildtdijk


GEBIED 2B LINTBEBOUWING NIEUWEBILDTDIJK

NIEUWEBILDTDIJK

ALGEMENE BESCHRIJVING: De bebouwing aan de Nieuwebildtdijk is evenals aan de Oudebildtdijk zeer divers. Ook hier zijn overwegend aan de zuidkant van de dijk (en van de naast de dijk liggende vaart) boerderijen gebouwd, en aan de noordzijde arbeidershuisjes. Aan de noordzijde komen ook boerderijen voor. Zijn de boerderijen veelal nog in oorspronkelijke staat (al dan niet voorzien van bedrijfsmatige bijgebouwen), de huisjes aan de noordzijde zijn door de jaren heen in meer of mindere mate aangepast aan huidige behoeften. Omstreeks de eeuwwisseling heeft onder andere een woningverbeteringsproject gezorgd voor een verhoging van het onderhoudsniveau. Voor de boerderijen zijn overigens objectgerichte criteria aan de orde (hoofdstuk 4).

BELEVINGSWAARDE: -

een karakteristieke, herkenbare structuur in relatie tot het omringende open landelijke gebied; duidelijke invloeden van het heersende weerbeeld;


karakteristieke dijkbebouwing duidelijke oriëntatie op de doorgaande weg

BELEIDSINTENTIE: -

instandhouding en versterking van de karakteristieke bebouwing


57


GEBIED 2B

2015

WELSTANDSCRITERIA: LINTBEBOUWING NIEUWEBILDTDIJK

ASPECTEN RUIMTE

OMSCHRIJVING

Locatietype

Dijkbebouwing in open landschap Overwegend woonhuizen aan noordkant en boerderijen aan zuidkant Individuele woonhuizen en boerderijen Overwegend 1850-heden

+

Vrijstaand met losse en/of aangebouwde bijgebouwen Aan of onder aan de dijk Vrijstaand Wisselend met losstaande en/of aangebouwde bijgebouwen Variërend

+

Veelal 1 laag met kap, aan de dijk hoger en het talud volgend Wisselend, huizen overwegend klein, boerderijen monumentaal

+ +

Objecttype Beeldtypering Tijdsperiode

WK

+ +


+



+

Overig



+ +



Roodbruin Midden tot donker Baksteen metselwerk met (keramische) pannen en houten omlijstingen Geen geglazuurde glanzende pannen.

+ + +



58


Gebied 3:

2015

Woonwijken


GEBIED 3 WOONWIJKEN

ALGEMEEN

ALGEMENE BESCHRIJVING: De woongebieden in het Bildt zijn in de verschillende kernen vergelijkbaar. Overwegend is het bebouwingsbeeld wisselend, de tijdgeest is goed afleesbaar. In het algemeen kenmerkt de oudere woonbebouwing zich door eenvoud, de jongere bebouwing door een meer eigentijdser beeld, vergelijkbaar met de doorsnee woningbouw in geheel Nederland. De invloed van projectontwikkelaars is duidelijk aanwezig.

BELEVINGSWAARDE: -

gevarieerde woonwijken die ervoor zorgen dat een ieder zijn eigen woonomgeving kan kiezen en zich daar thuis kan voelen; wisselende straatbeelden met specifieke eigen kenmerken;


variatie en wisselende woonomstandigheden; aantrekkelijk woonklimaat;

BELEIDSINTENTIE: -

onderhouden van het gevarieerde beeld positief inspelen op moderne woonwensen


59


2015


GEBIED 3 WOONWIJKEN

ST.-ANNAPAROCHIE

ALGEMENE BESCHRIJVING: De vier kwadranten binnen de oorspronkelijke kruiswegenstructuur van St.-Annaparochie zijn in de loop van de tijd successievelijk van binnenuit opgevuld met woongebieden. Het bebouwingsbeeld van de “zuivere” woongebieden is minder gevarieerd dan van de oude bebouwingslinten. Het ruimtelijke beeld wordt bepaald door de rationele opzet van de infrastructuur en de bebouwing, zoals die gewoon is bij naoorlogse planmatige uitbreidingen. Aan de zuid- en noordoostzijde van het dorp liggen een aantal kleine woonbuurtjes met (vrijstaande) woningen op relatief grote kavels en uitzicht over het veld. Deze stammen uit het begin van de jaren negentig toen de gemeente – om de neergaande bevolkingsontwikkeling tegen te gaan – een kwaliteitsimpuls aan het woningbouwbeleid gaf. Ook het recent gebouwde woongebied Nije Kamers – aan de noordrand van St.-Annaparochie – bestaat uit vrijstaande woningen en twee-onder-één-kap woningen. In de resterende woongebieden binnen het plangebied bestaan de woningen vooral uit rijtjes- en twee-onder-één-kap woningen. Op een aantal plekken in St.-Annaparochie zijn op dit moment (herstructurerings)projecten in uitvoering dan wel in voorbereiding waarbij nieuwe woonlocaties ontwikkeld worden.

BELEVINGSWAARDE: -

gevarieerde woonwijken die ervoor zorgen dat een ieder zijn eigen woonomgeving kan kiezen en zich daar thuis kan voelen; wisselende straatbeelden met specifieke eigen kenmerken;


variatie en wisselende woonomstandigheden; aantrekkelijk woonklimaat;

BELEIDSINTENTIE: -

onderhouden van het gevarieerde beeld positief inspelen op moderne woonwensen


60


2015


WOONWIJKEN

ASPECTEN RUIMTE

OMSCHRIJVING


Woongebied Woonhuizen en woongebouwen Wisselend Overwegend 1950-heden

WK


Geschakeld in rijen, vrijstaand, planmatig Wisselend, veelal 4 tot 5 meter, voorzien van voortuin Wisselend geschakeld en vrijstaand Planmatig met individuele bijgebouwen, vrijstaand aangebouwd Veelal georiënteerd op straat planmatig ontwikkelde afwijkende bebouwing

en/of

+


1 á 2 lagen met kap, incidenteel hogere bebouwing Gelijkwaardig

+

Enkelvoudig

+

Weinig planmatig ontwikkelde afwijkende bebouwing

+

Traditioneel – modern Wisselend, op zichzelf staand Wisselend, passend bij toegepaste stijl

+


Wisselend van vrij gesloten tot vrij open


Variërend van geel tot Roodbruin Midden tot donker Baksteen metselwerk met (keramische) pannen, incidentele uitzonderingen enkele afwijkend toegepaste kleuren, afhankelijk van omgevingsbeeld Geen geglazuurde glanzende pannen.

+ + + -



61


2015

Gebied 3A: Woonwijken voor 1950


GEBIED 3A WOONWIJKEN VOOR 1950

ST.-ANNAPAROCHIE

ALGEMENE BESCHRIJVING: Een karakteristiek wijkje midden in het woongebied van St.-Annaparochie. De huizen zijn veelal in nog originele staat en leveren, tezamen met de inrichting van de woonstraat een ordelijk beeld op.

BELEVINGSWAARDE: -

Karakteristiek woonwijkje van grote eenvoud en zorgvuldig vormgegeven; Helder straatbeeld met specifieke eigen kenmerken;


Zorgvuldige en heldere vormgeving; aantrekkelijk woonklimaat; samenhangend straatbeeld; lage erfafscheidingen d.m.v. heggen; historische kenmerken

BELEIDSINTENTIE: -

handhaven van het aanwezige beeldkenmerk


62


2015


GEBIED 3A WOONWIJKEN VOOR 1950

OUDEBILDTZIJL

ALGEMENE BESCHRIJVING: Een karakteristiek woonwijkje onder aan de Monnikebildtdijk te Oudebildtzijl. De woonhuizen kennen een onderlinge samenhang zonder dat van repetitie sprake is.

BELEVINGSWAARDE: -

Karakteristiek woonwijkje met onderlinge samenhang; Helder straatbeeld met specifieke eigen kenmerken;


Zorgvuldige en heldere vormgeving; aantrekkelijk straatbeeld; historische kenmerken.

BELEIDSINTENTIE: -

handhaven van het aanwezige beeldkenmerk.


63


2015

WELSTANDSCRITERIA: GEBIED 3A

WOONWIJKEN VOOR 1950

ASPECTEN RUIMTE

OMSCHRIJVING

WK


Woongebied Woonhuizen Twee-onder-één-kap en vrijstaande woningen aan woonstraat Overwegend tot 1950

+


Geschakeld in rijen, vrijstaand/geschakeld, planmatig Wisselend, veelal 4 tot 5 meter, voorzien van voortuin Wisselend geschakeld en vrijstaand Planmatig met individuele bijgebouwen, vrijstaand aangebouwd georiënteerd op straat planmatig ontwikkelde afwijkende bebouwing

en/of

+


1 á 2 lagen met kap, incidenteel hogere bebouwing Gelijkwaardig

+

Enkelvoudig

+

Weinig planmatig ontwikkelde afwijkende bebouwing

+

Traditioneel Wisselend, op zichzelf staand Wisselend, passend bij toegepaste stijl

+


Wisselend van vrij gesloten tot vrij open


Variërend van geel tot Roodbruin Midden tot donker Baksteen metselwerk met (keramische) pannen, incidentele uitzonderingen Geen geglazuurde glanzende pannen.

+ + +



64


Gebied 4:

2015

Dorpsuitbreiding in ontwikkeling

MATRIX GEBIEDSGERICHTE CRITERIA GEBIED 4 gemeente het Bildt DORPSUITBREIDING IN ONTWIKKELING

ALGEMEEN

ALGEMENE BESCHRIJVING: Aan de noordoostzijde van Minnertsga ligt de uitbreidingslocatie Groot Hermana. Een woongebied met een omvang van ca. 5,5 hectare en in totaal zo’n 73 woningen. Hiervan zijn reeds 31 (fase 1) gerealiseerd. Thans is fase 2 in ontwikkeling welke ruimte biedt aan de bouw van circa 25 woningen. Twee gebieden in St.-Annaparochie zijn omschreven als ‘dorpsuitbreiding in ontwikkeling’. Het betreft een gebied aan de noordwest kant, omsloten door het woongebied ’t Bosch, het sportcomplex ‘de Waaie’ en de bebouwing langs de Stadhoudersweg, en het gebied dat bekend staat als ‘Nije Kamers III en IV’. In Nij Altoenae betreft het de uitbreiding aan de noordwestzijde welke aansluit bij de meest recente bebouwing van het dorp. Dit plangebied maakt de bouw van 10 woningen mogelijk. St.-Jacobiparochie kent centraal in het dorp een woningbouwlocatie. Met het plangebied zal invulling worden gegeven aan woningen afgestemd op de lokale marktsituatie. Uitgangspunt is dat op deze locatie 28 woningen worden gebouwd, waarvan 6 vrijstaand en/of geschakeld en 22 twee-onderéén-kap.

BELEVINGSWAARDE: -

moderne woonwijk met eigentijdse uitstraling;


varieert, overeenkomstig bepalend bestemmingsplan; van toepassing zijn in het bestemmingsplan opgenomen beeldkwaliteitseisen;

BELEIDSINTENTIE: -

handhaven van het gewenste en gerealiseerde beeld;


65


2015

WELSTANDSCRITERIA: DORPSUITBREIDINGEN IN ONTWIKKELING

GEBIED 4 ASPECTEN RUIMTE

OMSCHRIJVING


Woongebied Woonhuizen Vrijstaande en geschakelde woningen 2000 tot heden

WK


Vrijstaand en / of Geschakeld Planmatig, middels rooilijn Vrijstaand en / of Geschakeld Planmatig met individuele bijgebouwen Variabel


1 of 2 lagen met kap Gelijkwaardig

+ +

Meervoudig Variabel


Traditioneel-modern Neutraal Variabel

+

Variabel


Rood – geel Midden Baksteen metselwerk met (keramische) pannen Geen geglazuurde glanzende pannen.

+ + +



66


2015

Gebied 4A: Minnertsga – Groot Hermana fase 2

MATRIX GEBIEDSGERICHTE CRITERIA GEBIED 4A gemeente het Bildt MINNERTSGA – GROOT HERMANA FASE 2

ALGEMEEN

ALGEMENE BESCHRIJVING: - ten aanzien van de woningbouw geldt dat samenhang in het bebouwingsbeeld dient te ontstaan, de woningen bestaan in hoofdvorm uit één, anderhalve bouwlaag of twee bouwlagen met kap en zijn in stijl kantig tot hoofdzakelijk kantig. De materiaal- en kleurkeuze van gevels en daken is middel tot donker; - per straatonderdeel (woningen die in dezelfde voorgevelrooilijn staan) is de gevelbelijning eenduidig, dit geldt dus telkens voor vier of vijf gebouwen naast elkaar; - om een samenhangend straatbeeld te bereiken, is met name een duidelijke samenhang tussen de blokken van de twee-onder-één-kap woningen noodzakelijk; - er dient samenhang en eenduidigheid in de korrelmaat te zijn door middel van een overeenkomstige voorgevelbreedte. Bij de vrijstaande woningen is dit in principe circa 8 meter. Bij de twee-onder-één-kap woningen, is de gezamenlijke gevellengte circa 12 meter; - er dient in algemene zin een samenhangende passende verhouding te zijn tussen kavelgrootte en woning; - bij woningen die met twee of meer gevels op de openbare ruimte zijn georiënteerd, dient aandacht te worden besteed aan de architectuur en vormgeving van deze op de openbare ruimte gerichte gevels. Verbijzonderingen van een straatwand, door bijzondere architectonische toevoegingen of een min of meer afwijkende verschijningsvorm, dienen op hoeken als inleiding dan wel als beëindiging, respectievelijk aan het begin of aan het einde van een straat te worden gesitueerd; - aanen uitbouwen en de bijgebouwen dienen 3 meter achter de naar de weg gekeerde gevel(s) van het hoofdgebouw (woonhuis) dan wel achter het verlengde daarvan te worden gesitueerd; - bij materiaal- en kleurkeuze gaat de voorkeur uit naar een traditionele kleurstelling.


67


2015

Bij de beeldkwaliteit wordt gestreefd naar een beeld dat qua sfeer en uitstraling aansluit op het bestaande beeld van de bebouwing in Groot Hermana fase 1. In het beeldkwaliteitsplan voor de 2e fase worden de mogelijkheden voor het bouwen van woningen uit de hogere bouwklasse1 verruimd ten opzichte van de 1e fase. Doordat de woningen in deze tweede fase grotendeels gesitueerd worden aan ruime openbare gebieden blijft de dorpse sfeer gehandhaafd. Door ook de mogelijkheid te bieden aan woningbouw uit de hogere bouwklasse ontstaat een grotere variatie in bebouwingstypen. _____________________________________ 1

Zie voor het begrip het Bestemmingsplan.

GEBIED 4A: Zonering.

WELSTANDSCRITERIA: MINNERTSGA GROOT HERMANA FASE 2

Beeldzone 1: de woningen aan gracht grenzend aan het stinzenterrein; Beeldzone 2: de woningen aan de noordoostkant aan het Boskdykje; Beeldzone 3: de woningen aan de zijstraten.


68


2015

BEELDZONE 1 Vrijstaande woningen aan de westkant aan de centrale ruimte ASPECTEN CRITERIA Plaatsing Onderlinge positie Plaatsing vrijstaand, in de gevelbouwgrens. Onderlinge afstand Overwegend open bebouwingspatroon. Richting Nokrichting haaks op de weg. Hoofdvorm Contour Een tot anderhalve bouwlaag met zadeldak en rechte topgevels; Enkelvoudig of samengesteld. Massa-opbouw Relatieve omvang Voorgevelbreedte maximaal 8 meter. Vormbehandeling Middelgroot. Kantig. Aanzichten Gerichtheid Georiënteerd op de publieke ruimte. Compositie Opmaak Materialen Kleurtoon Kleur

Evenwichtig Steenachtig voor muren en daken. Ondergeschikte geveldelen in hout behoort tot de mogelijkheden. Gecombineerd harde en zachte tonen, geen pasteltinten of felle tonen. Aardetinten (bruin-rood) voor het metselwerk, zwart, grijs of rood voor de pannen. Geen geglazuurde glanzende pannen.

Diversen Zorgvuldige detaillering Erfafscheidingen tussen openbaar en privaat gebied, bij voorkeur, in de vorm van hagen, of met klimplanten begroeide schermen.


69


2015

BEELDZONE 2 Vrijstaande woningen aan de oostkant aan het Boskdykje ASPECTEN CRITERIA Plaatsing Onderlinge positie Plaatsing vrijstaand, in de gevelbouwgrens. Onderlinge afstand Overwegend open bebouwingspatroon. Richting Nokrichting haaks op de weg. Hoofdvorm Contour Een tot twee bouwlaag met zadeldak en rechte topgevels; Enkelvoudig of samengesteld. Massa-opbouw Relatieve omvang Vormbehandeling Aanzichten Gerichtheid

Voorgevelbreedte maximaal 8 meter. Middelgroot. Kantig.

Compositie Opmaak Materialen

Evenwichtig

Kleurtoon Kleur

Georiënteerd op de openbare ruimte.

Steenachtig voor muren en daken. Ondergeschikte geveldelen in hout behoort tot de mogelijkheden. Gecombineerd harde en zachte tonen, geen pasteltinten of felle tonen. Aardetinten (bruin-rood) of zwart voor het metselwerk, zwart, grijs of rood voor de pannen. Geen geglazuurde glanzende pannen.



70


2015

BEELDZONE 3 Vrijstaande en halfvrijstaande woningen aan de zijwegen van het Boskdykje ASPECTEN CRITERIA Plaatsing Onderlinge positie Plaatsing in de gevelbouwgrens. Onderlinge afstand Halfopen en open bebouwingspatroon. Richting Nokrichting parallel aan de weg. Hoofdvorm Contour Een tot twee bouwlaag met zadeldak Enkelvoudig of samengesteld. Massa-opbouw Relatieve omvang Vormbehandeling

Aanzichten Gerichtheid Compositie Opmaak Materialen Kleurtoon Kleur

Voorgevelbreedte van de halfvrijstaande woningen gezamenlijk maximaal 12 meter. Voorgevelbreedte van de vrijstaande woning maximaal 12 meter. Middelgroot. Kantig. Georiënteerd op de openbare ruimte. Evenwichtig Steenachtig voor muren en pannen. Ondergeschikte geveldelen in hout behoort tot de mogelijkheden. Gecombineerd harde en zachte tonen, geen pasteltinten of felle tonen. Aardetinten (bruin-rood) of zwart voor het metselwerk, zwart, grijs of rood voor de pannen. Geen geglazuurde glanzende pannen.



71


2015

Gebied 4B: St.-Annaparochie – Nije Kamers III en IV

MATRIX GEBIEDSGERICHTE CRITERIA GEBIED 4B gemeente het Bildt ST.-ANNAPAROCHIE – NIJE KAMERS III EN IV

ALGEMEEN

ALGEMENE BESCHRIJVING: Het Beeldkwaliteitsplan voor de woonwijk Nije Kamers is een onderdeel van het welstandsbeleid van de gemeente het Bildt. Het maakt als zodanig deel uit van de gemeentelijke welstandsnota. De in het Beeldkwaliteitsplan opgenomen richtlijnen en eisen vormen gezamenlijk de criteria voor de welstandsbeoordeling van de bouwplannen in de Nije Kamers. Inleiding Net als bij Nije Kamers II zijn er in het bestemmingsplan voor de fases III en IV beeldkwaliteitsrichtlijnen opgenomen. Op basis van deze richtlijnen zijn de verschillende projectmatig ontwikkelde beeldzones nader uitgewerkt. De uiteindelijk ontwikkelde woningtypes zorgen voor een gevarieerd maar ook goed op elkaar afgestemd bebouwingsbeeld. Omdat bovendien bepaalde stedenbouwkundige lijnen worden benadrukt en bijzondere markante punten worden geaccentueerd, zal een beeld ontstaan dat recht doet hetgeen in het bestemmingsplan en de beeldkwaliteitsrichtlijnen is geregisseerd. Het gaat hier om een tweetal gebieden: A. De bouwmogelijkheden langs de Stadhoudersweg (in het verlengde van de bestaande lintbebouwing); B. De strook aan de zuidzijde van Over de Barte. Voor beide gebiedjes zal een kader worden ontwikkeld op grond waarvan: - Potentiele bouwers zich (in combinatie met het bestemmingsplan) informatie kunnen verschaffen over de bouwmogelijkheden van de gewenste kavel; - De ingediende bouwaanvraag getoetst kan worden op welstand.


72



2015

73


2015

A. Stadhoudersweg Beeldthema De bebouwing op de kavels langs de Stadhoudersweg zal zich in grote lijnen conformeren aan de bestaande bebouwing langs deze weg. Niet alleen in kleur en materiaal zal er afstemming plaatsvinden, maar ook in hoofdvorm. Omdat uit gegaan wordt van een vrij smalle woning (maximaal 7 meter breed) en ook de contour (bestaande uit één bouwlaag met zadeldak) overwegend gelijk is aan de bestaande bebouwing, zal er op deze punten reeds veel overeenkomst zijn. Refererend aan de vlakke bovenbeëindiging van de voorgevel van de bestaande bebouwing, mag de nieuwe bebouwing geen of slechts een zeer beperkt dakoverstek hebben. De entree daarentegen mag zich aan de zijkant van de woning bevinden. Dit betekent dat de indeling, de gevelcompositie dus van de voorgevel anders zal kunnen zijn. Een moderne aanpak van gevelarchitectuur behoort tot de mogelijkheden. Met inbegrip van een eenduidige materiaal- en kleurkeuze is de ruimtelijke samenhang van de bebouwing voldoende gewaarborgd.

ASPECTEN Plaatsing Onderlinge positie Onderlinge afstand Richting Hoofdvorm Contour Massa-opbouw Relatieve omvang Vormbehandeling Aanzichten Gerichtheid Compositie Opmaak Materialen Kleurtoon Kleur

CRITERIA Plaatsing in een rechte rooilijn in het verlengde van de voorgevels van de bestaande bebouwing. Halfgesloten bebouwingspatroon. De tussenafstand is kleiner tot circa pandbreedte. Vrijstaande woningen op smalle kavels met de nok haaks op de straat. Eén bouwlaag met zadeldak. Enkelvoudig; eenvoudige hoofdvorm. Voorgevelbreedte maximaal 7 meter. Kantig. Georiënteerd op de publieke ruimte. In hoeksituaties is de oriëntatie tweezijdig. Vrij. Steenachtig voor muren en daken. Donker. Donkerrood voor het metselwerk; zwart, grijs of rood voor de dakpannen (geen geglazuurde glanzende pannen). Materiaalmonsters als referentie bij de gemeente aanwezig.

Diversen Dakoverstekken niet of slechts zeer beperkt.


74


2015

A. 1. Stadhoudersweg (hoekwoning) Beeldthema voor de hoekwoning De woning op de hoek aan de noordzijde van De Lange Fâlom markeert de entree van de bebouwde kom in het algemeen en de hoek van de nieuwe dorpsuitbreiding in het bijzonder. De woning mag zich dus ten opzichte van het bestaande beeld van de hiervoor beschreven Stadhouderweg verbijzonderen. Dit zou maximaal tot z’n recht komen bij een wat grotere hoogte in de vorm van twee bouwlagen met kap. Als alternatief kan ook gedacht worden aan een woning in één bouwlaag met een zeer forse (hoge) kap. De positie van de woning stelt hoge eisen aan de oriëntatie. Behalve de direct op de openbare ruimte georiënteerde gevels, dient ook en deel van de noordgevel nog representatief te zijn. Een kapvorm die het specifieke van de situering benadrukt, verdient aanbeveling. Gedacht wordt aan een piramidevorm of een samengestelde kap. Wat materiaal- en kleurkeuze betreft wordt een relatie gelegd met de meer zuidelijk langs de Stadhoudersweg gesitueerde bebouwing.

ASPECTEN Plaatsing Positie Richting Hoofdvorm Contour

Massa-opbouw

Relatieve omvang Vormbehandeling Aanzichten Gerichtheid Compositie Opmaak Materialen

Kleurtoon Kleur

CRITERIA Iets terugliggend t.o.v. de Stadhoudersweg bebouwing en in vooruitgeschoven positie t.o.v. de bebouwing langs De Lange Fâlom. Gelijkwaardig. Twee bouwlaag met kap; alternatief: één bouwlaag met forse kap. Kapvorm benadrukt de hoeksituatie. Enkelvoudig of gevarieerd. Eenvoudige of samengestelde hoofdvorm. Enkelvoud; eenvoudige hoofdvorm. Voorgevelbreedte 8-10 meter. Kantig tot hoofdzakelijk kantig. Meerzijdige oriëntatie. Vrij. Steenachtig. Ondergeschikte geveldelen in hout behoort tot de mogelijkheden. Donker. Donkerrood voor het metselwerk; Pannen: zwart, grijs, antraciet (geen geglazuurde glanzende pannen).


75


2015

B. Over de Barte Beeldthema Aan de zuidkant van de sloot langs Over de Barte is een zestal kavels beschikbaar voor beschikbaar voor individuele uitgifte. De vrijstaande woningen op deze kavels worden paarsgewijs ontsloten door een bruggetje. Gezien het beperkte aantal vrije kavels in Nije Kamers en de redelijk stringente eisen voor de Stadhouderswegbebouwing is besloten om ten aanzien van een aantal aspecten in de onderhavige beeldzone een zekere vrijheid te betrachten als het gaat om de concrete uitwerking. De onderlinge afstemming zal in hoofdzaak worden gezocht in materiaal en kleurtoon.

ASPECTEN Plaatsing Onderlinge positie Onderlinge afstand Richting

Hoofdvorm Contour

Massa-opbouw

Relatieve omvang Vormbehandeling Aanzichten Gerichtheid Opmaak Materialen Kleurtoon Kleur

CRITERIA Plaatsing in een rechte rooilijn, evenwijdig aan de sloot. Halfgesloten bebouwingspatroon. De tussenafstand is kleiner tot circa pandbreedte. Vrijstaande woningen op smalle kavels (15 meter) met de nok haaks op de straat. De meest oostelijke kavel is qua nokrichting vrij Twee bouwlaag met kap; alternatief: één bouwlaag met forse kap. Kapvorm benadrukt de hoeksituatie. Enkelvoudig of gevarieerd. Eenvoudige of samengestelde hoofdvorm. Enkelvoud; eenvoudige hoofdvorm. Voorgevelbreedte 8-10 meter. Kantig tot hoofdzakelijk kantig. Georiënteerd op de publieke ruimte. Steenachtig voor muren en pannen. Geveldelen van beperkte omvang mogen uit hout bestaan. Middel tot donker. Metselwerk geel / rood tot rood. Pannen donkere kleurtoon (geen geglazuurde glanzende pannen).


76


2015

Gebied 4C: Nij Altoenae – Uitbreiding


GEBIED 4C NIJ ALTOENAE – UITBREIDING

ALGEMEEN

ALGEMENE BESCHRIJVING: Het beeldkwaliteitsplan voor de uitbreiding bij Nij Altoenae is een onderdeel van het welstandsbeleid van de gemeente het Bildt. Het maakt als zodanig deel uit van de gemeentelijke welstandnota. De in het Beeldkwaliteitsplan opgenomen richtlijnen en eisen vormen gezamenlijk de criteria voor de welstandsbeoordeling van de bouwplannen in de uitbreiding. De algemene (hier niet nader genoemd) welstandseisen zoals opgenomen in de welstandnota zijn eveneens voor de welstandsbeoordeling van toepassing. Bij de beeldkwaliteit van de nieuwe uitbreiding van Nij Altoenae wordt gestreefd naar een beeld dat qua sfeer en uitstraling aansluit op het bestaande beeld in Nij Altoenae. Bij de bebouwing aan de randen is tevens het beeld vanuit het landschap op de nieuwe dorpsrand van belang. Door het grotendeels open bebouwingspatroon en de grotendeels particuliere ontwikkeling van de woningen is een grote individualiteit van de woningen te verwachten. Door het inkaderen van de mogelijkheden kan samenhang in het bebouwingsbeeld ontstaan. De beeldkwaliteitsrichtlijnen geven echter voldoende ruimte voor ontwikkelen van woningen met een karakteristiek. In het plan is aandacht voor de erfafscheidingen en voor hoeksituaties. In het gebied kunnen drie beeldzones onderscheiden worden, de nieuwe dorpsrand met vrijstaande woningen aan de westkant, de nieuwe dorpsrand net vrijstaande woningen aan de noordkant en de binnen de dorpsrand gelegen halfvrijstaande woningen. Voor de uitbreiding van de school zijn geen aparte beeldkwaliteitsrichtlijnen aangegeven. De huidige situatie is maatgevend voor de karakteristiek van uitbreiding.


77



2015

78


2015

BEELDZONE 1 Vrijstaande woningen aan de westkant. ASPECTEN CRITERIA Plaatsing Onderlinge positie Plaatsing in een rechte rooilijn. Onderlinge afstand Open bebouwingspatroon. Richting Richting parallel ’t kort-Morn. Hoofdvorm Contour Een bouwlaag met zadeldak of schilddak, op de hoeksituaties een laag met zadeldak, schilddak of bijzondere kapvorm. Massa-opbouw Enkelvoudig of samengesteld. Relatieve omvang Voorgevelbreedte maximaal 12 meter. Vormbehandeling Kantig. Aanzichten Gerichtheid Georiënteerd op de publieke ruimte. Op de hoeksituaties is de oriëntatie tweezijdig. Compositie Vrij. Opmaak Materialen Steenachtig voor muren en daken. Ondergeschikte geveldelen in hout behoort tot de mogelijkheden. Kleurtoon Gecombineerd harde en zachte tonen, geen pasteltinten of felle tonen. Kleur Aardetinten voor het metselwerk, zwart, grijs of rood voor de pannen. Geen geglazuurde glanzende pannen. Diversen Zorgvuldige detaillering Erfafscheidingen tussen openbaar en privaat gebied, bij voorkeur, in de vorm van hagen, of met klimplanten begroeide schermen.


79


2015

BEELDZONE 2 Vrijstaande woningen aan de noordkant. ASPECTEN CRITERIA Plaatsing Onderlinge positie Plaatsing in een rechte rooilijn. Onderlinge afstand Open bebouwingspatroon. Richting Haaks op de weg. Hoofdvorm Contour Een bouwlaag met zadeldak of schilddak, op de hoeksituaties een laag met zadeldak, schilddak of bijzondere kapvorm. Massa-opbouw Enkelvoudig of samengesteld. Relatieve omvang Voorgevelbreedte 9 meter. Vormbehandeling Kantig. Aanzichten Gerichtheid Georiënteerd op de publieke ruimte. Op de hoeksituaties is de oriëntatie tweezijdig. Compositie Vrij. Opmaak Materialen Steenachtig voor muren en daken. Ondergeschikte geveldelen in hout behoort tot de mogelijkheden. Kleurtoon Gecombineerd harde en zachte tonen, geen pasteltinten of felle tonen. Kleur Aardetinten voor het metselwerk, zwart, grijs of rood voor de pannen. Geen geglazuurde glanzende pannen. Diversen Zorgvuldige detaillering. Erfafscheidingen tussen openbaar en privaat gebied, bij voorkeur, in de vorm van hagen, of met klimplanten begroeide schermen.


80


2015

BEELDZONE 3 Halfvrijstaande woningen. ASPECTEN CRITERIA Plaatsing Onderlinge positie Plaatsing in een rechte rooilijn. Onderlinge afstand Open bebouwingspatroon. Richting Halfvrijstaande woningen, richting parallel aan de weg. Hoofdvorm Contour Een bouwlaag met zadeldak of schilddak. Massa-opbouw Halfvrijstaande woningen enkelvoudig. Relatieve omvang Halfvrijstaande woningen, voorgevelbreedte Maximaal 7 meter. Vormbehandeling Kantig. Aanzichten Gerichtheid Georiënteerd op de publieke ruimte. Op de hoeksituaties is de oriëntatie tweezijdig. Compositie Vrij Opmaak Materialen Steenachtig voor muren en daken. Ondergeschikte geveldelen in hout behoort tot de mogelijkheden. Kleurtoon Gecombineerd harde en zachte tonen, geen pasteltinten of felle tonen. Kleur Aardetinten voor het metselwerk, zwart, grijs of rood voor de pannen. Geen geglazuurde glanzende pannen. Diversen Zorgvuldige detaillering. Erfafscheidingen tussen openbaar en privaat gebied, bij voorkeur, in de vorm van hagen, of met klimplanten begroeide schermen.


81


Gebied 5:

2015

Sport- en recreatieterreinen


GEBIED 5 SPORT- EN RECREATIETERREINEN

ALGEMEEN

ALGEMENE BESCHRIJVING: Hoewel in St.-Annaparochie momenteel twee sportterreinen zijn te onderscheiden; het sportterrein ‘de Waaie’ ten noorden van de Statenweg en het sportcomplex ‘de Bildtse Slag’ aan de zuidwestkant van het dorp, zijn alleen voor het sportterrein ‘de Waaie’ specifieke welstandscriteria opgesteld. Ten aanzien van het sportcomplex ‘de Bildtse Slag’ gelden de welstandscriteria van het omringende woongebied. Dit om zoveel mogelijk inpassing in het omringende woongebied te bewerkstelligen. De welstandscriteria voor het aangegeven gebied ten noorden van de Statenweg beogen een afgewogen beeldkwaliteit ten aanzien van een sportterrein met de daarop aanwezige functionele bebouwing en reclame-uitingen. Hierbij wordt gestreefd naar eenvoud en doelmatigheid.

BELEVINGSWAARDE: -

sportterreinen met functionele accommodaties


verzorgde reclamevoorzieningen ‘natuurlijke’ groenvoorzieningen

BELEIDSINTENTIE: -

doeltreffende reclame-uitingen zonder nadrukkelijke aanwezigheid sobere en functionele bebouwing


82


2015

WELSTANDSCRITERIA: SPORT- EN RECREATIETERREINEN

GEBIED 5 ASPECTEN RUIMTE

OMSCHRIJVING


Sportterreinen Sportaccommodatie Vrijstaande sportaccommodaties gelegen nabij sportterreinen Heden

WK


Planmatig, gerelateerd aan ligging sportterreinen Wisselend Gerelateerd aan sportterreinen Planmatig Neutraal

+ +


Doosvorm, 1 á 2 laag al dan niet voorzien van hellend dak Varieert Enkelvoudig Eenvoudig met incidentele ornamenten (reclame-uitingen)

+

Traditioneel / eenvoudig functioneel Overwegend horizontaal Eenvoudig

+ + +


Gesloten Reclame-uitingen ondergeschikt en doelmatig

+

Gedekt Midden tot donker Wisselend steenachtig / industriële producten Incidenteel afwijkend kleurgebruik Geen geglazuurde glanzende pannen.

+ + + -




83


Gebied 6:

2015

Bedrijventerreinnen


GEBIED 6 BEDRIJVENTERREINEN

ALGEMEEN

ALGEMENE BESCHRIJVING: St.-Annaparochie heeft twee bedrijventerreinen. Het grootste bedrijventerrein (De Wissel) met een omvang van ruim 27 ha ligt aan de zuidoostrand van het dorp. De inrichting van dit terrein is divers doordat ruimte is geboden aan zowel kleinere als grote kavels. Aan de oostrand van het dorp ligt het bedrijventerrein Nij Toerenburg met een omvang van circa 6 ha. Door de aanwezigheid van bedrijfswoningen sluit het bebouwingsbeeld van dit bedrijventerrein aan bij het bebouwingsbeeld van de bebouwingslinten van St.-Annaparochie. Langs de buitenranden, grenzend aan bestaande linten, gelden representatieve zones. In deze zones is een strenger welstandsregiem van toepassing. Dit om zorg te dragen voor een afgewogen en representatieve aansluiting op de bestaande lintbebouwing. Groenzones langs de randen van het terrein zorgen voor een goede overgang naar het omliggende landschap.

BELEVINGSWAARDE: -

bedrijventerrein met uiteenlopende bedrijven en bedrijfsgebouwen wisselende reclame-uitingen beeld bevat weinig eenheid ruime opzet met open structuur weinig groenvoorzieningen in middengebied, veel aan de buitenranden


flexibele mogelijkheden ten aanzien van bedrijfsvorming

BELEIDSINTENTIE: -

streven naar een meer eenduidige en heldere opzet extra aandacht voor groenvoorzieningen en reclame


84


2015


BEDRIJVENTERREINEN

ASPECTEN RUIMTE

OMSCHRIJVING


Bedrijventerrein Bedrijfsgebouwen, al dan niet met bedrijfswoningen Wisselend 1990-heden

WK +


Variabel Variabel Losstaand Gericht op openbare weg Afhankelijk van verkaveling

+


Eenvoudige hoofdvorm, al dan niet plat afgedekt Wisselend

+

Enkelvoudig

+

Variabel


Traditioneel, eenvoudig Variabel Variabel

+

Vrij gesloten


Variabel Variabel Variabel Reclame-uitingen functioneel en ondergeschikt Geen toepassing van geglazuurde glanzende pannen

+



85


2015

Gebied 6A: Bedrijventerreinnen representatieve zone MATRIX GEBIEDSGERICHTE CRITERIA GEBIED 6A gemeente het Bildt BEDRIJVENTERREINEN REPRESENTATIEVE ZONE ALGEMEEN

ALGEMENE BESCHRIJVING: St.-Annaparochie heeft twee bedrijventerreinen. Het grootste bedrijventerrein (De Wissel) met een omvang van ruim 27 ha ligt aan de zuidoostrand van het dorp. De inrichting van dit terrein is divers doordat ruimte is geboden aan zowel kleinere als grote kavels. Aan de oostrand van het dorp ligt het bedrijventerrein Nij Toerenburg met een omvang van circa 6 ha. Door de aanwezigheid van bedrijfswoningen sluit het bebouwingsbeeld van dit bedrijventerrein aan bij het bebouwingsbeeld van de bebouwingslinten van St.-Annaparochie. Langs de buitenranden, grenzend aan bestaande linten, gelden representatieve zones. In deze zones is een strenger welstandsregiem van toepassing. Dit om zorg te dragen voor een afgewogen en representatieve aansluiting op de bestaande lintbebouwing. Groenzones langs de randen van het terrein zorgen voor een goede overgang naar het omliggende landschap. Middels uitbreidingen van de beide bedrijventerreinen is de regionale centrumpositie van St.Annaparochie verder versterkt.

BELEVINGSWAARDE: -

combinatie wonen/werken waarbij een accent afleesbaar is ten aanzien van het wonen; duidelijke oriëntatie op de doorgaande weg opvallende reclame-uitingen


aantrekkelijk woonwerkgebied representatief voor ‘bedrijvig ’t Bildt’ weinig eenheid tussen de verschillende percelen

BELEIDSINTENTIE: -

streven naar een meer uniform beeldkenmerk speciale aandacht voor reclame-uitingen


86


2015

WELSTANDSCRITERIA: BEDRIJVENTERREINEN REPRESENTATIEVE ZONE

GEBIED 6A ASPECTEN RUIMTE

OMSCHRIJVING


Bedrijventerrein al dan niet met bedrijfswoningen Bedrijfsgebouwen en al dan niet bedrijfswoningen Variabel 1990-heden

WK


Variabel Variabel Losstaand Bedrijfswoningen aan straatzijde, bedrijfsgebouwen op achtererf Haaks op de straatrichting Representatieve zone: (woon)gebouwen gericht op de hoofdweg

+ + +


Maximaal 8 meter, eventueel 12 meter hoog, al of niet met hellend dak Wisselend Enkelvoudig Variabel Representatieve zone: aandacht voor een thematische vormbehandeling en een massaopbouw met verbijzondering van de bouwmassa gericht op de hoofdweg

+

+



+

Vrij gesloten tot gesloten



+



87


Gebied 7:

2015

Bedrijventerreinen in ontwikkeling

Gebied 7A: De Wissel fase 3 en Nij Toerenburg fase 2

MATRIX GEBIEDSGERICHTE CRITERIA GEBIED 7A gemeente het Bildt BEDRIJVENTERREINEN IN ONTWIKKELING

ST.-ANNAPAROCHIE De Wissel fase 3 en Nij Toerenburg fase 2

ALGEMENE BESCHRIJVING: St.-Annaparochie heeft twee bedrijventerreinen (zie gebied 6). Voor de Wissel aan de zuidoost rand van het dorp is momenteel fase 3 in ontwikkeling. Enerzijds zal deze uitbreiding qua beeldkenmerk aan moeten sluiten bij het bestaande bedrijventerrein, anderzijds zijn nadere eisen opgenomen ten aanzien van de welstand. Het bedrijventerrein is goed ontsloten en ligt aan de uitvalsweg van het dorp, de provinciale ontsluitingsweg N383. De aangelegde groenzones langs de randen van het terrein zorgen voor afscherming van het terrein en voor een goede overgang naar het landelijke gebied. Aan de oostzijde van het dorp, langs de Middelweg-Oost, is eind jaren ’90 en aan het begin van deze eeuw de woon- / werklocatie Nij Toerenburg aangelegd. Het eerste (westelijke) deel is ondertussen gerealiseerd, terwijl het tweede (oostelijke) deel nog niet volledig is bebouwd. Om een zo goed mogelijke (landschappelijke) inpassing te realiseren, zijn de volgende uitgangspunten aan de orde: - aan de oostrand is een groenstrook gesitueerd en vormt daarmee een overgang naar het landelijke gebied; - de (bedrijfs)bebouwing aan de randen dienen een representatief karakter te hebben en qua hoogte, bouwmassa en bouwvorm aan te sluiten op de omgeving; - De noorden zuidrand hebben een open planrand (zichtzone), welke uitsluitend zal worden ingericht als tuin. Opslag en bedrijfsfuncties dienen aan deze randen te worden uitgesloten.


88


2015

WELSTANDSCRITERIA St.-Annaparochie De Wissel fase 3 Nij Toerenburg fase 2

GEBIED 7A BEDRIJVENTERREIN IN ONTWIKKELING

ASPECTEN RUIMTE

OMSCHRIJVING


Bedrijventerrein al dan niet met bedrijfswoningen Bedrijfsgebouwen en al dan niet bedrijfswoningen Variabel heden

WK


Variabel Variabel Losstaand Bedrijfswoningen aan straatzijde, bedrijfsgebouwen op achtererf Haaks op de straatrichting Representatieve zone: (woon)gebouwen gericht op de hoofdweg

+ + +


Als opgenomen in het bestemmingsplan Wisselend Enkelvoudig Variabel Representatieve zone: aandacht voor een thematische vormbehandeling en een massaopbouw met verbijzondering van de bouwmassa gericht op de hoofdweg

+

+



+




+



89


2015

Gebied 7B: Minnertsga Boskdykje fase 3

MATRIX GEBIEDSGERICHTE CRITERIA GEBIED 7B gemeente het Bildt BEDRIJVENTERREINEN IN ONTWIKKELING

MINNERTSGA BOSKDYKJE – FASE 3

ALGEMENE BESCHRIJVING: Het bestaande bedrijventerrein in Minnertsga betreft Boskdykje. Dit bedrijventerrein, bedoeld voor bedrijvencategorie 1 en 2, voorziet in een woon/werklocatie, primair bedoeld voor de plaatselijke ondernemers. De welstandscriteria voor dit bedrijventerrein zijn opgenomen in de welstandnota onder gebied 6 (bedrijventerreinen)en 6A (bedrijventerrein representatieve zone) van de gebiedsgerichte criteria. Inmiddels wordt een gefaseerde uitbreiding van deze locatie gewenst. Deze uitbreiding is gelegen aan de noordkant van het bestaande bedrijventerrein en wordt aan de westkant begrensd door het voormalige spoorbaantracé (wandel/fietspad), aan de noordkant door de Hearewei en door landbouwgrond, en aan de oostkant door de Hermanawei. Hoewel de uitbreiding gefaseerd wordt gerealiseerd, richt zich deze beschrijving en de daarbij behorende welstandscriteria, op het gehele uitbreidingsgebied. Een belangrijk uitgangspunt voor de gebiedsgerichte criteria is de aansluiting bij het bestaande welstandsbeleid voor het bedrijventerrein Boskdykje, zoals dat is vastgelegd in de welstandnota (gebied 6 – bedrijventerreinen met, aansluitend aan de Hermanawei, gebied 6A – bedrijventerrein representatieve zone). Een ander belangrijk uitgangspunt is de aansluiting en landschappelijke inpassing langs de noordrand, aansluitend aan de Hearewei en het open landschap. Ten aanzien van de gebiedsgerichte criteria is het betreffende gebied verdeeld in drie zones welke zijn aangegeven op bijgaand kaartje. Zone A sluit hierbij aan aan de criteria zoals die gelden voor gebied 6A (bedrijventerrein representatieve zone). Zone B vormt de overgang tussen het bedrijventerrein en het agrarische buitengebied. Zone C sluit aan bij het bestaande bedrijventerrein (gebied 6).


90


2015

WELSTANDSCRITERIA Minnertsga Boskdykje – fase 3 GEBIED 7B Zonering BEDRIJVENTERREIN IN ONTWIKKELING A: B: C:

representatieve zone langs Hermanawei overgangszone buitengebied bedrijvenzone


91


2015

WELSTANDSCRITERIA Minnertsga Boskdykje – fase 3 GEBIED 7B Zone A BEDRIJVENTERREIN IN ONTWIKKELING ALGEMEEN UITGANGSPUNT: vormgeving geënt en gericht op de lintbebouwing langs de Hermanawei. ASPECTEN OMSCHRIJVING WK RUIMTE Locatietype Objecttype Beeldtypering Tijdsperiode

Bedrijventerrein al dan niet met bedrijfswoningen Bedrijfsgebouwen en al dan niet bedrijfswoningen Variabel Heden


Variabel Variabel Losstaand of geschakeld Volgens inrichtingsschets; woningen aan Hermanawei in rooilijn Haaks op de straatrichting

+ +


Als opgenomen in het bestemmingsplan Wisselend Enkelvoudig Variabel Representatieve zone: aandacht voor een thematische vormbehandeling en een massaopbouw met verbijzonderde bouwmassa gericht op de hoofdweg

+

+



+

Open tot halfopen


Traditionele kleurstellingen; rood/bruin/groen/antracietgrijs Midden tot donker Woningen: Steenachtig met incidentele (bij voorkeur houten) elementen; Bedrijfspanden: bij voorkeur metselwerk met beplatingsmateriaal Ondergeschikte reclame-uitingen Geen toepassing van geglazuurde glanzende pannen

+ + + +



92


2015

WELSTANDSCRITERIA Minnertsga Boskdykje – fase 3 GEBIED 7B Zone B BEDRIJVENTERREIN IN ONTWIKKELING ALGEMEEN UITGANGSPUNT: vormgeving geënt op en passend bij de agrarische bebouwing in het buitengebied. ASPECTEN OMSCHRIJVING WK RUIMTE Locatietype Objecttype Beeldtypering Tijdsperiode



Variabel Variabel Losstaand Vrijstaande bedrijfsgebouwen en –woningen, plaatsing overeenkomstig bestemmingsplan Haaks op de straatrichting Representatieve zone: (woon)gebouwen gericht op de hoofdweg

+ + +


Geënt op agrarische bebouwing buitengebied Wisselend

+

Enkelvoudig

+

Weinig Bedrijfswoningen afgestemd op bijbehorende bedrijfsbebouwing

+


Traditioneel, eenvoudig Eenvoudig Functioneel en ‘verzorgd’

+ +



Traditionele kleurstellingen; rood/bruin/groen/antracietgrijs Midden tot donker Woningen: Steenachtig met incidentele (bij voorkeur houten) elementen; Bedrijfspanden: bij voorkeur metselwerk met beplatingsmateriaal ondergeschikte reclame-uitingen Geen toepassing van geglazuurde glanzende pannen

+



93


2015

WELSTANDSCRITERIA Minnertsga Boskdykje – fase 3 GEBIED 7B Zone C BEDRIJVENTERREIN IN ONTWIKKELING ALGEMEEN UITGANGSPUNT: vormgeving passend bij de bebouwing van het aan sluitende, bestaande bedrijventerrein. ASPECTEN OMSCHRIJVING WK RUIMTE Locatietype Objecttype Beeldtypering Tijdsperiode



Variabel Variabel Losstaand Vrijstaande bedrijfsgebouwen en –woningen, plaatsing overeenkomstig bestemmingsplan Haaks op de straatrichting Representatieve zone: (woon)gebouwen gericht op de hoofdweg

+ + +


Geënt op agrarische bebouwing buitengebied Wisselend

+

Enkelvoudig

+

Weinig Bedrijfswoningen afgestemd op bijbehorende bedrijfsbebouwing

+


Traditioneel, eenvoudig Eenvoudig Functioneel en ‘verzorgd’

+ +



Traditionele kleurstellingen; rood/bruin/groen/antracietgrijs Midden tot donker Woningen: Steenachtig met incidentele (bij voorkeur houten) elementen; Bedrijfspanden: bij voorkeur metselwerk met beplatingsmateriaal ondergeschikte reclame-uitingen Geen toepassing van geglazuurde glanzende pannen

+



94


2015

Gebied 7B: Oudebildtzijl – Bedrijventerrein WELSTANDSCRITERIA Oudebildtzijl van Egmondstraat

GEBIED 7C BEDRIJVENTERREIN IN ONTWIKKELING OUDEBILDTZIJL – VAN EGMONDSTRAAT

ALGEMENE BESCHRIJVING: Van oudsher heeft zich de bedrijvigheid in Oudebildtzijl per perceel ontwikkeld. Door een groter wordende vraag naar bedrijfspercelen wordt in het verlengde van de van Egmondstraat een locatie ontwikkeld voor lokale bedrijven. Deze bedrijvenlocatie zal enerzijds aan moeten sluiten bij de aangrenzende dorpskom (gebied 3 en 5) en anderzijds ingepast moeten worden in het aangrenzende landelijke gebied (buitengebied). Aan de oostkant wordt het terrein begrensd door een agrarisch bedrijf. Gestreefd zal worden naar een ruimtelijke samenhang met het aanwezige agrarisch bedrijf (bestaande uit een rietgedekte kop-hals-rompboerderij met een drietal, parallel aan de boerderij geplaatste, bedrijfsloodsen). Landschappelijke inpassing Eveneens dient extra aandacht te worden besteed aan de landschappelijke inpassing van de bedrijven, met name het meest zuidelijke perceel dient aan te sluiten op het open landschap van het buitengebied. Hiervoor zal de ontsluitingsweg in het verlengde van de van Egmondstraat een structuurdragend element vormen waarbij het zicht op het open landschap gehandhaafd blijft. Ondersteuning van beplanting hierbij is gewenst. Naast aandacht voor erfbeplanting, met name aan de zuidkant, wordt hierbij gedacht aan bedrijfsloodsen welke passen bij de reeds gerealiseerde bedrijfsloodsen aan de oostkant van het terrein en aan overwegend donkere kleurstellingen. Reclame-uitingen  Ondergeschikt en terughoudend.  Geen lichtreclames


95


2015

WELSTANDSCRITERIA Oudebildtzijl van Egmondstraat ASPECTEN OMSCHRIJVING RUIMTE Locatietype Objecttype Beeldtypering Tijdsperiode

GEBIED 7C BEDRIJVENTERREIN IN ONTWIKKELING WK

Bedrijventerrein Bedrijfsgebouwen Eenvoudig en eenduidig Modern

+ +


In lijn Volgens plankaart Per perceel geordend Bedrijfsgebouw aan ontsluitingsstraat, opslag en bijgebouwen op achtererf Haaks op de straatrichting (ontsluitingsweg)

+

Verwijzend naar en geïnspireerd op agrarische bebouwing In overeenstemming met perceelgrootte

+ +

Enkelvoudig

+

+ + +


Ondergeschikt aan hoofdvorm


Modern, eenvoudig Eenduidig hoofdvolume Functioneel, eenvoudig

+ + +

Vrij gesloten tot gesloten Ondergeschikte reclame-uitingen


Antraciet/grijs/groen/(rood-)bruin Midden tot donker Bij voorkeur natuurlijke materialen Geen toepassing van geglazuurde glanzende pannen

+ ++ +



96


Gebied 8:

2015

Buitengebied


GEBIED 8 BUITENGEBIED

’T OUDE LAND

ALGEMENE BESCHRIJVING: De bebouwing in het buitengebied van het Bildt is overwegend agrarisch van aard. Op herkenbare plaatsen is er bebouwing aanwezig op terprestanten.

BELEVINGSWAARDE: -

een open buitengebied met her en der solitaire, veelal oudere bebouwing; duidelijke invloeden van het heersende weerbeeld; bebouwing in een terpenlandschap, veelal omzoomd met een boomwal;


herkenbare solitaire bebouwing; veelal functioneel van opzet; bepalend voor het landschapsbeeld; archeologisch waardevol gebied;

BELEIDSINTENTIE: -

instandhouding en versterking van de karakteristieke bebouwing; extra zorg voor de instandhouding van het landschapsbeeld.


97


2015


GEBIED 8 BUITENGEBIED

’T NIEUWE BILDT

ALGEMENE BESCHRIJVING: De bebouwing in het buitengebied van het Bildt is overwegend agrarisch van aard. De boerderijen (en een enkele woning) manifesteren zich door hun solitaire ligging.

BELEVINGSWAARDE: -

een open buitengebied met her en der solitaire bebouwing; duidelijke invloeden van het heersende weerbeeld; bebouwing veelal omzoomd met een boomwal;


herkenbare solitaire bebouwing; veelal functioneel van opzet; bepalend voor het landschapsbeeld

BELEIDSINTENTIE: -

instandhouding en versterking van de bebouwingskarakteristiek en landschappelijke waarde.


98


2015


BUITENGEBIED

ASPECTEN RUIMTE

OMSCHRIJVING

Locatietype Objecttype Beeldtypering

bebouwing in open landschap Overwegend solitaire agrarische bebouwing Individuele woonhuizen en boerderijen Aan-, uit- alsmede bijgebouwen zijn veelal ondergeschikt Agrarische bedrijfsgebouwen liggen achter of naast hoofdgebouw en vormen een cluster op het achtererf. Varieert

Tijdsperiode

WK + + + + het

+


Vrijstaand met losse en/of aangebouwde bijgebouwen Varieert Vrijstaand Wisselend met losstaande en/of aangebouwde bijgebouwen Variërend veelal omzoomd met erfbeplanting

+

Veelal 1 laag met kap Wisselend, huizen overwegend klein, boerderijen monumentaal

+ +

+

+



+

AANZICHTEN Stijl Compositie Details Transparantie gevels


+ +


OPMAAK Kleur Kleurtoon

Materiaal

Overig

Overwegend rood/bruin Traditionele kleurstellingen overheersen (afgestemd op bestaande) Midden tot donker Baksteen metselwerk met (keramische) pannen of riet. Agrarische bedrijfsgebouwen kunnen hiervan afwijken; baksteen, hout, geprofileerde beplating met (keramische) pannen, riet en/of geprofileerde beplating Agrarische bedrijfsgebouwen zijn in donkere kleuren. De dakbedekking en wanden van de agrarische bedrijfsgebouwen mag geen reflectie van licht veroorzaken. De toepassing van windbreekgaas in een donkere tint wordt aanbevolen Voor boerderijen wordt verwezen naar de objectgerichte criteria Geen toepassing van geglazuurde glanzende pannen

+ + + + +



99


4.

2015

OBJECTGERICHTE WELSTANDSCRITERIA

4.1 Algemeen Er zijn bouwwerken te benoemen die cultuurhistorisch zeer waardevol zijn, een zo specifieke functie hebben en/of zo beeldbepalend zijn voor bepaalde gebieden dat daarvoor een afzonderlijk beoordelingskader met een set van (relatieve) welstandscriteria ontwikkeld is. Deze bouwwerken hebben een belangrijke en beeldbepalende invloed op de beeldkwaliteit van het Bildt. 4.2 Beoordelingskader Deze objectgerichte uitwerkingen dienen gezien te worden als een beoordelingskader gerelateerd aan de specifieke kwaliteiten van een gebouw of bouwwerk. Een beoordelingskader omvat het beeld dat een beoordelaar nodig heeft voor toetsing van bouwplannen: geen absolute meetbare criteria maar een argumentatiegrond voor planbeoordeling. Het zijn dus geen absolute maar relatieve criteria, die ruimte laten voor een interpretatie. De criteria vormen op deze manier discussiepunten waarmee de planindiener en/of ontwerper een dialoog kan aangaan met de gemeente en/of welstandscommissie. Bij aanvragen kan deze interpretatie al in een vroeg stadium onderwerp van gesprek zijn met de welstandscommissie. Dit wordt zeker aanbevolen bij twijfel of grote afwijkingen van de criteria. Een objectgericht beoordelingskader bestaat uit een beschrijving van het object inclusief de belangrijkste uitgangspunten voor het welstandsbeleid, het geldende welstandsregime en de welstandscriteria. De opgestelde welstandscriteria voor specifieke type bouwwerken gelden altijd in samenhang met het gebiedsgerichte beoordelingskader van het gebied waarin het bouwwerk is gesitueerd. 4.3 Objectindeling In de gemeente het Bildt zijn het in de eerste plaats de objecten die zijn aangewezen als beschermd rijksmonument te benoemen als cultuurhistorisch waardevolle objecten. Dit is een groep van circa 50 objecten die als bijlage 3 in deze nota zijn opgenomen. Toezicht bij verbouwingen en uitbreiding van dergelijke objecten genieten in voldoende mate wettelijke bescherming. Alvorens bouwwerkzaamheden uit te kunnen voeren zal naast een omgevingsvergunning in het algemeen een monumentenvergunning moeten worden verleend. Bij de beoordeling van de aanvraag om monumentenvergunning wordt het bouwplan beoordeeld door de monumentencommissie van Hûs & Hiem. Bij deze beoordeling wordt specifiek gelet op de karakteristieke eigenschappen van het monument. Voor zover de monumentale afweging dat toelaat wordt tevens gelet op welstandstechnische aspecten. In deze welstandsnota zijn voor deze objecten dan ook geen object gerichte welstandscriteria opgenomen. Naast de rijksmonumenten kent de gemeente het Bildt geen gemeentelijke en/of provinciale monumenten. Slechts in het bestemmingsplan voor het buitengebied zijn een aantal objecten, waaronder de Bildtse winkelhaak boerderij, aangeduid als karakteristiek. Welstandsnota gemeente het Bildt 2015 versie 1.1

100


2015

Bij verbouw en vergroting van dergelijke objecten dient extra zorg te worden besteed aan de instandhouding van de karakteristiek van het betreffende object. Daar bij de totstandkoming van deze welstandsnota het bestaande beleidsniveau als uitgangspunt wordt gehanteerd, zijn hieronder alleen voor deze karakteristieke objecten, object gerichte welstandscriteria opgenomen.


101


2015

Objecttype 1 Winkelhaakboerderij

MATRIX OBJECTGERICHTE CRITERIA gemeente het Bildt

ASPECTEN RUIMTE

OMSCHRIJVING


Agrarisch gebied Winkelhaakboerderij Markant object in (open) landschap Globaal 1850 –1950

OBJECTTYPE 1 WINKELHAAKBOERDERIJ

WK

PLAATSING Positie Afstand Verband Groepering Richting Overig

Op zich zelf staand van belendende functionele bebouwingscluster Solitair woon- / werkgebouw binnen samenhangende functionele cluster Woongedeelte aan de zijde van de openbare (water-) weg; bedrijfsdeel naar het bijbehorende land geplaatst De richting loodrecht op de openbare (water-) weg, evenwijdig met verkavelingsstructuur Woongedeelte haaks op bedrijfsgedeelte

+ + +

+

HOOFDVORM Contour Omvang Geleding Plastiek Overig

Hoge goot, steil zadeldak voor de kop; lage goten voor hals en romp, hoog steil schilddak voor romp Samenstel van enkelvoudige bouwmassa’s, rechthoekige overwegend symmetrische grondvormen Forse maatvoering In elkaar vloeiende hoofdvormen met hoofdzakelijk kantige belijning Aan – en uitbouwen alsmede kleine bijgebouwen zijn ondergeschikt en / of kennen een bijzondere vormgeving

+ + + + +

AANZICHTEN Stijl Compositie Details Transparantie Overig

De kop kent een duidelijke gerichtheid op de openbare (water-) weg Evenwicht tussen verticaal gerichte gevelopeningen in de kop en hals en horizontale accenten (goten, lijsten, plinten); Gebouwen kennen een traditionele gevelcompositie; Kop kent versieringen t.p.v. specifieke metselverbanden, boeiborden, luiken; hals en romp ontberen ornamentiek m.u.v. uilenbord Gevel- en dakvlakken van het schuurdeel hebben een gesloten karakter (kleine openingen) Dakkapellen beperken zich tot het woongedeelte


+ + + + +

102


2015

OPMAAK Kleur Kleurtoon Materiaal

Overig

Kleur gevels rood, de hals / romp ook wel geel; kleur daken: kop: zwart/donkerblauw; hals: zwart / rood; romp: zwart tot rood, riet; Gedekte traditionele kleuren; De duurzaamheid/ uitstraling van de toegepaste materialen neemt af van kop naar romp Historische boerderij: gevels hebben een stenig karakter; daken zijn voorzien van (gebakken) pannen, de romp ook wel riet Romp: incidentele toepassing geprofileerde beplating De duurzaamheid/ uitstraling van de toegepaste materialen neemt af van kop naar romp; Aandacht voor de inrichting en beplanting van het erf; Geen toepassing van geglazuurde glanzende pannen

+ + + +



103


2015

Objecttype 2 Kop-(Hals-)Rompboerderij


ASPECTEN RUIMTE

OMSCHRIJVING


Agrarisch gebied Kop-(hals-)rompboerderij Markant object in (open) landschap Globaal 1850 –1950

OBJECTTYPE 2 KOP-(HALS-)ROMPBOERDERIJ

WK


Op zich zelf staand van belendende functionele bebouwingscluster Solitair woon- / werkgebouw binnen samenhangende functionele cluster Woongedeelte aan de zijde van de openbare (water-) weg ; bedrijfsdeel naar het bijbehorende land geplaatst De richting loodrecht op de openbare (water-) weg, evenwijdig met verkavelingsstructuur Veelal haaks op de weg

+ + +

+


Hoge goot, steil zadeldak voor de kop; lage goten voor hals en romp, hoog steil schilddak voor romp Samenstel van enkelvoudige bouwmassa’s, rechthoekige overwegend symmetrische grondvormen Forse maatvoering In elkaar vloeiende hoofdvormen met hoofdzakelijk kantige belijning Aan – en uitbouwen alsmede kleine bijgebouwen zijn ondergeschikt en / of kennen een bijzondere vormgeving

+ + + + +

AANZICHTEN Stijl Compositie

Details Transparantie

De kop kent een duidelijke gerichtheid op de openbare (water-) weg Evenwicht tussen verticaal gerichte gevelopeningen in de kop en hals en horizontale accenten (goten, lijsten, plinten); Gebouwen kennen een traditionele gevelcompositie; Kop kent versieringen t.p.v. specifieke metselverbanden, boeiborden, luiken; hals en romp ontberen ornamentiek m.u.v. uilenbord Gevel- en dakvlakken van het schuurdeel hebben een gesloten


+ +

+ +

104


Overig

karakter (kleine openingen) Dakkapellen beperken zich tot het woongedeelte

2015

+

OPMAAK Kleur Kleurtoon Materiaal

Overig

Kleur gevels rood, de hals / romp ook wel geel; kleur daken: kop: zwart/donkerblauw; hals: zwart / rood; romp:zwart tot rood, riet; Gedekte traditionele kleuren; De duurzaamheid/ uitstraling van de toegepaste materialen neemt af van kop naar romp Historische boerderij: gevels hebben een stenig karakter; daken zijn voorzien van (gebakken) pannen, de romp ook wel riet Romp: incidentele toepassing geprofileerde beplating De duurzaamheid/ uitstraling van de toegepaste materialen neemt af van kop naar romp; Aandacht voor de inrichting en beplanting van het erf Geen toepassing van geglazuurde glanzende pannen

+ + + +



105


2015

Objecttype 3 Stelpboerderij


ASPECTEN RUIMTE

OMSCHRIJVING


Agrarisch gebied Stelpboerderij Markant object in (open) landschap Globaal 1850 –1950

OBJECTTYPE 3 STELPBOERDERIJ

WK


Op zich zelf staand van belendende functionele bebouwingscluster Varieert Woongedeelte aan de zijde van de openbare (water-) weg ; bedrijfsdeel naar het bijbehorende land geplaatst De richting loodrecht op de openbare (water-) weg, evenwijdig met verkavelingsstructuur Veelal haaks op de weg

+ +

Hoge goot t.p.v. de kopgevel; lage goten t.p.v. de zijgevels Samenstel van enkelvoudige bouwmassa, rechthoekige overwegend symmetrische grondvormen Forse maatvoering In elkaar vloeiende hoofdvormen met hoofdzakelijk kantige belijning Aan – en uitbouwen alsmede kleine bijgebouwen zijn ondergeschikt en / of kennen een bijzondere vormgeving

+

Traditioneel boerderijtype Evenwicht tussen verticaal gerichte gevelopeningen in de kopgevel en horizontale accenten (goten, lijsten, plinten); Gebouwen kennen een traditionele gevelcompositie; Kopgevel kent versieringen t.p.v. specifieke metselverbanden, boeiborden, luiken; De romp ontbeert ornamentiek m.u.v. uilenbord Gevel- en dakvlakken van het schuurdeel hebben een gesloten karakter (kleine openingen) Dakkapellen beperken zich tot het woongedeelte

+

Kleur gevels rood, de romp ook wel geel; kleur daken: kop:

+

+

+


+ + + +

AANZICHTEN Stijl Compositie Details Transparantie Overig

+ + + +

OPMAAK Kleur


106


Kleurtoon Materiaal

Overig

zwart/donkerblauw; hals: zwart / rood; romp:zwart tot rood, riet; Gedekte traditionele kleuren; De duurzaamheid/ uitstraling van de toegepaste materialen neemt af van kop naar romp Historische boerderij: gevels hebben een stenig karakter; daken zijn voorzien van (gebakken) pannen, de romp ook wel riet Romp: incidentele toepassing geprofileerde beplating De duurzaamheid/ uitstraling van de toegepaste materialen neemt af van kop naar romp; Aandacht voor de inrichting en beplanting van het erf Geen toepassing van geglazuurde glanzende pannen

2015

+ + +



107


2015

Objecttype 4 Meijer Plaatbewerking, Oudebildtdijk 894

MATRIX OBJECTGERICHTE CRITERIA OBJECTTYPE 4 Meijer Plaatbewerking, Oudebildtdijk 894 St.-Jacobiparochie gemeente het Bildt

Voor de ontwikkeling van de Meijer Plaatbewerking, gevestigd aan de Oudebildtdijk 894 te St.-Jacobiparochie, is in 2005 de ‘Partiële herziening van het bestemmingsplan Buitengebied (Oudebildtdijk 894, St.-Jacobiparochie)’, vastgesteld. Aansluitend aan dit bestemmingsplan zijn (onderstaande) specifieke welstandscriteria vastgesteld. In 2010 is de “Partiële Herziening” opgenomen in het bestemmingsplan “Buitengebied”


108


2015

De bedrijfsbebouwing van de Meijer Plaatbewerking aan de Oudebildtdijk kenmerkt zich qua welstand door o.a.:  grote schaal;  betrekkelijk solitaire ligging;  grote afstand tot bebouwingslint;  ligging achter het bebouwingslint van de Oudebildtdijk;  licht kleurgebruik in relatie tot het bebouwingslint.  omringende beplanting;  schakeling van meerdere, op zichzelf herkenbare, volumes; Door toepassing van de overwegend lichtgrijze kleurtonen met donkergrijze accenten is een gebouwencomplex ontstaan dat zich zowel door kleurgebruik als door de toegepaste schaal, onttrekt aan het heersende bebouwingsbeeld aan de Bildtdijken (lintbebouwing).

Gebied waarvoor de betreffende welstandscriteria gelden

50 m


109


2015

MATRIX OBJECTGERICHTE CRITERIA Oudebildtdijk 894 St.-Jacobiparochie gemeente het Bildt o ASPECTEN RUIMTE

OMSCHRIJVING


Bedrijfslocatie in buitengebied Complex van meerdere, op elkaar afgestemde bedrijfsgebouwen meervoudig bedrijfsgebouw Hedendaags

WK -


Geschakelde volumen, haaks op de dijk met losstaand kantoorgebouw

+

Duidelijk vrijblijvend van het dijklichaam Geschakeld

+

Planmatig geordend

+

Haaks op de dijk dan wel neutraal Planmatige erfbeplanting afgestemd op omringend landschap vereist

+

Eenvoudig, rechthoekig

+


Afgestemd op omringende landschap Variabel Weinig tot geen Nastreving van een zekere schaalloosheid is gewenst


Modern, zakelijk functioneel Eenduidig, enkelvoudige hoofdvormen Terughoudend, afgestemd op hoofdvorm

+

Gesloten bedrijfsgedeelten, halfopen kantoorgedeelten


Overwegend grijs Licht tot donker Metaalbeplating Geen verlichte reclameobjecten Geen toepassing van geglazuurde glanzende pannen



110


5.

2015

MONUMENTEN EN BESCHERMDE STADS- EN DORPSGEZICHTEN

5.1 Wet algemene bepalingen omgevingsrecht De Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) heeft per 1 januari 2012 ook tot gevolg dat er voor Monumenten en Beschermde stadsen dorpsgezichten een verruiming van de vergunningvrije wijzigingsmogelijkheden ontstaat. In de meeste gevallen zult u echter nog een omgevingsvergunning moeten aanvragen. 5.1.1 Vergunningvrije activiteit Gewoon onderhoud Met gewoon onderhoud worden, volgens de toelichting van de Bor, “werkzaamheden bedoeld die erop gericht zijn om te behouden wat er is. Gewoon onderhoud waarbij materiaalsoort, kleur, vormgeving, detaillering en profilering niet wijzigen is vergunningvrij. Er moet sprake zijn van een technische noodzaak voor het vervangen of herstellen van materiaal op beperkte schaal. Aangetaste delen mogen worden vervangen door precies hetzelfde materiaal, met dezelfde verschijningsvorm. Kortom: voor onderhoud met gevolgen voor de monumentale waarde is een vergunning nodig. Bij grootschalige vervanging van bouwmaterialen is niet langer sprake van gewoon onderhoud, maar van restauratie. Het onderhoud moet dan ook gericht zijn op werkzaamheden die op dezelfde wijze worden uitgevoerd. Zo is het overschilderen in dezelfde kleur vergunningvrij maar zal het wijzigen van kleuren niet als vergunningvrij worden aangemerkt. Ook mag het opstoppen van rieten daken vergunningvrij worden gedaan maar is het weer niet de bedoeling om vergunningvrij de hele rieten kap te vervangen. Inpandige wijzigingen van onderdelen zonder monumentale waarde Met betrekking tot de wijzigingen aan rijksmonumenten geldt dat er zonder vergunning gewerkt kan worden aan inpandig onderdelen zonder monumentale waarde. In veel gevallen gaat het hierbij om recente toevoegingen. Zo kan een systeemplafond vergunningvrij worden verwijderd maar mogen bijvoorbeeld achterliggende historische stucplafonds die te voorschijn komen, niet zo maar worden verwijderd. 5.1.2 Vergunningvrij bouwen in, aan, op of bij een rijksmonument Voor zover het gaat om bouwactiviteiten in, aan of op onderdelen van een monument zonder monumentale waarde, maar wel deel uitmakend van het beschermd monument, dan gelden de algemene vergunningvrije regels voor zover het bouwwerkzaamheden betreft met uitzondering van het bouwen van bijbehorende bouwwerken. Wel zal, voor zover de wijziging invloed heeft op het monument, een omgevingsvergunning voor wijziging van een monument nodig zijn. Vergunningvrij betekent hier dus alleen vergunningvrij voor de “activiteit bouwen”.


111


2015

De volledige lijst van vergunningvrije activiteiten staat in Bijlage II artikelen 2 en 3 Bor. Een aantal vergunningvrije activiteiten daarentegen, is op grond van Bijlage II artikel 4a lid 1 Bor echter niet van toepassing bij monumenten. Dat zijn het oprichten van bijbehorende bouwwerken, bouwwerken voor recreatief nachtverblijf (zomerhuisje, bed & breakfast) en dakkapellen in het voordakvlak of in een naar openbaar gebied gekeerd zijdakvlak. 5.1.3 Vergunningvrije activiteit: bouwen in door het rijk beschermde stadsen dorpsgezichten Hiervoor geldt dat de bouwactiviteiten als genoemd in Bijlage II artikelen 2 en 3 Bor vergunningvrij zijn in een door het rijk beschermd stads- of dorpsgezicht, op voorwaarde dat het inpandige veranderingen betreft of dat zij plaatsvinden aan achtergevels of achterdakvlakken die niet gekeerd zijn naar openbaar toegankelijk gebied. De volledige lijst van vergunningvrije bouwactiviteiten staat in Bijlage II artikelen 2 en 3 Bor. Onder welke voorwaarden deze lijst ook in een rijksbeschermd stads- of dorpsgezicht van toepassing is, staat in Bijlage II artikel 4a lid 2 Bor.

5.2 Algemeen Uit bovenstaande wordt duidelijk dat het vrij lastig is om na te gaan of de door u voorgenomen werkzaamheden vergunningvrij zijn. Mocht u als initiatiefnemer twijfelen, dan adviseren wij u om vooraf contact op te nemen met de afdeling Wonen en werken van de gemeente het Bildt.


112


6.

2015

ALGEMENE WELSTANDSCRITERIA

6.1 Toepassen algemene welstandscriteria Hier worden de algemene principes genoemd, die bij iedere welstandsbeoordeling worden gehanteerd. Dit hoofdstuk is gebaseerd op de notitie 'Architectonische kwaliteit, een notitie over architectuurbeleid', van Prof. Ir. Tj. Dijkstra (1985). De algemene principes richten zich op de zeggingskracht en het vakmanschap van het architectonisch ontwerp en zijn terug te voeren op vrij universele kwaliteitsprincipes. De algemene principes liggen (haast onzichtbaar) ten grondslag aan elke planbeoordeling omdat ze het uitgangspunt vormen voor de uitwerking van de gebiedsgerichte en objectgerichte welstandscriteria. In de praktijk zullen die uitwerkingen meestal voldoende houvast bieden voor de planbeoordeling. In bijzondere situaties wanneer de gebiedsgerichte en de objectgerichte welstandscriteria ontoereikend of te beperkend zijn, kan het nodig zijn expliciet terug te vallen op meer algemene welstandscriteria. Dit is bijvoorbeeld het geval als er sprake is van een plan dat vanwege de bijzondere kwaliteiten boven het kader van de welstandsnota uitstijgt. Dan kunnen burgemeester en wethouders, eventueel na advies van de welstandscommissie, gemotiveerd afwijken van de welstandscriteria. In dat geval is er sprake van een bijzondere situatie en/of bestaat er twijfel aan de toepasbaarheid van de criteria. De welstandscommissie kan burgemeester en wethouders in zo'n geval gemotiveerd en schriftelijk adviseren van de hardheidsclausule gebruik te maken en af te wijken van de gebiedsgerichte en objectgerichte welstandscriteria. Relatie tussen vorm, gebruik en constructie Van een bouwwerk dat voldoet aan redelijke eisen van welstand mag worden verwacht dat de verschijningsvorm een relatie heeft met het gebruik ervan en de wijze waarop het gemaakt is, terwijl de vormgeving daarnaast ook zijn eigen samenhang en logica heeft. Een bouwwerk wordt primair gemaakt om te worden gebruikt. Hoewel het welstandstoezicht slechts is gericht op de uiterlijke verschijningsvorm, kan de vorm van het bouwwerk niet los worden gedacht van de eisen vanuit het gebruik en de mogelijkheden die materialen en technieken bieden om een doelmatige constructie te maken. Gebruik en constructie staan aan de wieg van iedere vorm. Daarmee is nog niet gezegd dat de vorm altijd ondergeschikt is aan het gebruik of de constructie. Ook wanneer andere aspecten dan gebruik en constructie de vorm tijdens het ontwerpproces gaan domineren, mag worden verwacht dat de uiteindelijke verschijningsvorm een begrijpelijke relatie houdt met zijn oorsprong. Daarmee is tegelijk gezegd dat de verschijningsvorm méér is dan een rechtstreekse optelsom van gebruik en constructie. Er zijn daarnaast andere factoren die hun invloed kunnen hebben zoals de omgeving en de associatieve betekenis van de vorm in de sociaal-culturele context. Relatie tussen bouwwerk en omgeving Van een bouwwerk dat voldoet aan redelijke eisen van welstand mag worden verwacht dat het een positieve bijdrage levert aan de kwaliteit van de openbare (stedelijke of Welstandsnota gemeente het Bildt 2015 versie 1.1

113


2015

landschappelijke) ruimte. Daarbij worden hogere eisen gesteld naarmate de openbare betekenis van het bouwwerk of van de omgeving groter is. Bij het oprichten van een gebouw is sprake van het afzonderen en in bezit nemen van een deel van de algemene ruimte voor particulier gebruik. Gevels en volumes vormen zowel de externe begrenzing van de gebouwen als ook de wanden van de openbare ruimte die zij gezamenlijk bepalen. Het gebouw is een particulier object in een openbare context, het bestaansrecht van het gebouw ligt niet in het eigen functioneren alleen maar ook in de betekenis die het gebouw heeft in zijn stedelijke of landschappelijke omgeving. Ook van een gebouw dat contrasteert met zijn omgeving mag worden verwacht dat het zorgvuldig is ontworpen en de omgeving niet ontkent. Waar het om gaat is dat het gebouw een positieve bijdrage levert aan de kwaliteit van de omgeving en de te verwachten ontwikkeling daarvan. Over de wijze waarop dat bij voorkeur zou moeten gebeuren kunnen de gebiedsgerichte welstandscriteria duidelijkheid verschaffen. Betekenissen van vormen in de sociaal-culturele context Van een bouwwerk dat voldoet aan redelijke eisen van welstand mag worden verwacht dat verwijzingen en associaties zorgvuldig worden gebruikt en uitgewerkt, zodat er concepten en vormen ontstaan die bruikbaar zijn in de bestaande maatschappelijke realiteit. Voor vormgeving gelden in iedere cultuur bepaalde regels, net zoals een taal zijn eigen grammaticale regels heeft om zinnen en teksten te maken. Die regels zijn geen wetten en moeten ter discussie kunnen staan. Maar als ze worden verhaspeld of ongeïnspireerd gebruikt, wordt een tekst verwarrend of saai. Precies zo wordt een bouwwerk verwarrend of saai als de regels van de architectonische vormgeving niet bewust worden gehanteerd. Als vormen regelmatig in een bepaald verband zijn waargenomen krijgen zij een zelfstandige betekenis en roepen zij, los van gebruik en constructie, bepaalde associaties op. Pilasters in classicistische gevels verwijzen naar zuilenstructuren van tempels, transparante gevels van glas en metaal roepen associaties op met techniek en vooruitgang. In iedere bouwstijl wordt gebruik gemaakt van verwijzingen en associaties naar wat eerder of elders reeds aanwezig was of naar wat in de toekomst wordt verwacht. De kracht of de kwaliteit van een bouwwerk ligt echter vooral in de wijze waarop die verwijzingen en associaties worden verwerkt en geïnterpreteerd binnen het kader van de actuele culturele ontwikkelingen, zodat concepten en vormen ontstaan die bruikbaar zijn in de bestaande maatschappelijke realiteit. Zorgvuldig gebruik van verwijzingen en associaties betekent onder meer dat er een bouwwerk ontstaat dat integer is naar zijn tijd doordat het op grond van zijn uiterlijk in de tijd worden geplaatst waarin het werd gebouwd of verbouwd. Bij restauraties is sprake van herstel van elementen uit het verleden, maar bij nieuw of verbouw in bestaande (monumentale) omgeving betekent dit dat duidelijk moet zijn wat authentiek is en wat nieuw is toegevoegd. Een ontwerp kan worden geïnspireerd door


114


2015

een bepaalde tijdsperiode, maar dat is iets anders dan het imiteren van stijlen, vormen en detailleringen uit het verleden. Associatieve betekenissen zijn van groot belang om een omgeving te 'begrijpen' als beeld van de tijd waarin zij is ontstaan, als verhaal van de geschiedenis, als representant van een stijl. Daarom is het zo belangrijk om ook bij nieuwe bouwplannen zorgvuldig met stijlvormen om te gaan, zij vormen immers de geschiedenis van de toekomst. Evenwicht tussen helderheid en complexiteit Van een bouwwerk dat voldoet aan redelijke eisen van welstand mag worden verwacht dat er structuur is aangebracht in het beeld, zonder dat de aantrekkingskracht door simpelheid verloren gaat. Een belangrijke eis die aan een ontwerp voor een gebouw mag worden gesteld is dat er structuur wordt aangebracht in het beeld. Een heldere structuur biedt houvast voor de waarneming en is bepalend voor het beeld dat men vasthoudt van een gebouw. Symmetrie, ritme, herkenbare maatreeksen en materialen maken het voor de gemiddelde waarnemer mogelijk de grote hoeveelheid visuele informatie die de gebouwde omgeving geeft, te reduceren tot een bevattelijk beeld. Het streven naar helderheid mag echter niet ontaarden in simpelheid. Een bouwwerk moet de waarnemer blijven prikkelen en intrigeren en zijn geheimen niet direct prijsgeven. Er mag best een beheerst beroep op de creativiteit van de voorbijganger worden gedaan Van oudsher worden daarom helderheid en complexiteit als complementaire begrippen ingebracht bij het ontwerpen van bouwwerken. Complexiteit in de architectonische compositie ontstaat vanuit de stedenbouwkundige eisen en het programma van eisen voor het bouwwerk. Bij een gebouwde omgeving met een hoge belevingswaarde zijn helderheid en complexiteit tegelijk aanwezig in evenwichtige en spanningsvolle relatie. Schaal- en maatverhoudingen Van een bouwwerk dat voldoet aan redelijke eisen van welstand mag worden verwacht dat het een samenhangend stelsel van maatverhoudingen heeft dat beheerst wordt toegepast in ruimtes, volumes en vlakverdelingen. Ieder bouwwerk heeft een schaal die voortkomt uit de grootte of de betekenis van de betreffende bouwopgave. Grote bouwwerken kunnen uiteraard binnen hun eigen grenzen geleed zijn maar worden onherkenbaar en ongeloofwaardig als ze er uitzien alsof ze bestaan uit een verzameling losstaande kleine bouwwerken. De maatverhoudingen van een bouwwerk zijn van groot belang voor de belevingswaarde ervan, maar vormen tegelijk één van de meest ongrijpbare aspecten bij het beoordelen van ontwerpen. De waarnemer ervaart bewust of onbewust de maatverhoudingen van een bouwwerk, maar waarom de maatverhoudingen van een bepaalde ruimte aangenamer, evenwichtiger of spannender zijn dan die van een andere, valt nauwelijks vast te stellen. Duidelijk is dat de kracht van een compositie groter is naarmate de maatverhoudingen een sterkere samenhang en hiërarchie vertonen. Mits bewust toegepast kunnen ook spanning en contrast daarin hun werking hebben. De afmetingen en verhoudingen van Welstandsnota gemeente het Bildt 2015 versie 1.1

115


2015

gevelelementen vormen tezamen de compositie van het gevelvlak. Hellende daken vormen een belangrijk element in de totale compositie. Als toegevoegde elementen (zoals een dakkapel, een aanbouw of een zonnecollector) te dominant zijn ten opzichte van de hoofdmassa en/of de vlakverdeling, verstoren zij het beeld niet alleen van het object zelf maar ook van de omgeving waarin dat is geplaatst. Materiaal, textuur, kleur en licht Van een bouwwerk dat voldoet aan redelijke eisen van welstand mag worden verwacht dat materiaal, textuur, kleur en licht het karakter van het bouwwerk zelf ondersteunen en de ruimtelijke samenhang met de omgeving of de te verwachten ontwikkeling daarvan duidelijk maken. Door middel van materialen, kleuren en lichttoetreding krijgt een bouwwerk uiteindelijk zijn visuele en tactiele kracht: het wordt zichtbaar en voelbaar. De keuze van materialen en kleuren is tegenwoordig niet meer beperkt tot wat lokaal aan materiaal en ambachtelijke kennis voorhanden is. Die keuzevrijheid maakt de keuze moeilijker en het risico van een onsamenhangend beeld groot. Als materialen en kleuren teveel los staan van het ontwerp en daarin geen ondersteunende functie hebben maar slechts worden gekozen op grond decoratieve werking, wordt de betekenis ervan toevallig en kan het afbreuk doen aan de zeggingskracht van het bouwwerk. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer het gebruik van materialen en kleuren geen ondersteuning geeft aan de architectonische vormgeving of wanneer het gebruik van materialen en kleuren een juiste interpretatie van de aard en de ontstaansperiode van het bouwwerk in de weg staat.


116


2015

7.

WELSTANDSCRITERIA VOOR GROTERE (HER)ONTWIKKELINGSPROJECTEN

7.1

Algemeen

De welstandsnota bevat geen welstandscriteria voor grotere (her)ontwikkelingsprojecten die bestaande ruimtelijke structuur en karakteristiek doorbreken. Dergelijke welstandscriteria kunnen namelijk niet worden opgesteld zonder dat er een concreet stedenbouwkundig plan aan ten grondslag ligt.

7.2 Procedure Bij het ontbreken of niet toereikend zijn van een stedenbouwkundig plan zullen eerst de nieuwe ruimtelijke randvoorwaarden moeten geformuleerd waarin het (her)ontwikkelingsproject zich zal voegen. Zodra zo'n (her)ontwikkelingsproject aan de orde is zal de gemeenteraad de welstandscriteria daarvoor vast moeten stellen, als aanvulling op de welstandsnota. Het opstellen van deze welstandscriteria is een vast onderdeel van de stedenbouwkundige planvoorbereiding. De concept-criteria worden opgesteld door de gemeente en/of stedenbouwkundige (eventueel in combinatie met de initiatiefnemer) in overleg met de welstandscommissie en vormen een leidraad bij een eerste planvorming en planbeoordeling.

De concept-welstandscriteria dienen samen met de stedenbouwkundige randvoorwaarden te worden vastgesteld. Voor dergelijke aanvullingen op de welstandsnota geldt dat de inspraak wordt gekoppeld aan de reguliere inspraakregeling bij de stedenbouwkundige planvoorbereiding. De welstandscriteria voor (her-)ontwikkelingsprojecten moeten zijn vastgesteld voordat de planvorming van de concrete bouwplannen start en worden bekend gemaakt aan alle potentiële opdrachtgevers in het gebied.


117


8.

2015

EXCESSENREGELING

8.1 Wat is de excessenregeling De welstandsnota van de gemeente het Bildt geeft regels voor het welstandstoezicht en dienaangaande zal de gemeente zich ook inspannen voor de naleving daarvan. De Woningwet biedt burgemeester en wethouders de mogelijkheid om de eigenaar van een bouwwerk dat ‘in ernstige mate in strijd is met redelijke eisen van welstand’ aanschrijven om die strijdigheid op te heffen. De criteria hiervoor moeten in de welstandsnota zijn opgenomen. Het gaat in gevallen van een exces om ernstige ontsiering van een bouwwerk of een gedeelte daarvan in relatie tot de omgeving. Er moet sprake zijn van een buitensporigheid in het uiterlijk die ook voor niet-deskundigen evident is en die afbreuk doet aan de ruimtelijke kwaliteit van een gebied. De excessenregeling luidt: -

Het uiterlijk van een bouwwerk of standplaats is al dan niet in ernstige mate in strijd met redelijke eisen van welstand – beoordeeld naar de criteria, conform art. 12 van de Woningwet en verwoord in de door de gemeenteraad vastgestelde Welstandsnota, indien burgemeester en wethouders daartoe op basis van een gemotiveerd welstandsadvies besluiten.

Als voor een vergunningplichtig bouwwerk geen omgevingsvergunning is aangevraagd, dan wel het bouwwerk na realisering afwijkt van de tekeningen waarop de omgevingsvergunning is afgegeven, krijgt de eigenaar de gelegenheid om (alsnog of opnieuw) een vergunning aan te vragen voor het gerealiseerde bouwwerk. Conform artikel 13 a van de woningwet kunnen burgemeester en wethouders degene die als eigenaar van een bouwwerk dan wel uit anderen hoofde bevoegd is tot het treffen van voorzieningen daaraan, verplichten tot het binnen een door hem te bepalen termijn treffen van zodanige door hem daarbij aan te geven voorzieningen, dat nadien wordt voldaan aan artikel 12 eerste lid van de Woningwet.

8.2 Wat zijn excessen De gemeente hanteert bij het toepassen van de excessenregeling het criterium dat er sprake moet zijn van een buitensporigheid in het uiterlijk, die ook voor niet-deskundigen evident is en die afbreuk doet aan de ruimtelijke kwaliteit van een gebied. Vaak heeft dit betrekking op: - het visueel of fysiek afsluiten van een bouwwerk voor zijn omgeving; - het plaatsen van niet-passende bijgebouwen, zoals Nissenhutten en Romneyloodsen; - het ontkennen of vernietigen van architectonische bijzonderheden; - armoedig materiaalgebruik of materialen waarvan bekend is dat die onevenredig 'lelijk' verouderen; - toepassing van felle of contrasterende kleuren, daar waar er geen redelijke aanleiding voor is; - toepassing van opvallende texturen; - te opdringerige en overheersende reclames; - een te grove inbreuk op wat in de omgeving gebruikelijk is (zie daarvoor de gebiedsgerichte welstandscriteria). Welstandsnota gemeente het Bildt 2015 versie 1.1

118


2015

Als één (of meerdere) van bovenstaande aspecten aan de orde is kan er ernstige strijd met redelijke eisen van welstand ontstaan. Vergunningvrije bouwwerken De bovenstaande aspecten gelden eveneens voor bouwwerken waarvoor geen omgevingsvergunning behoeft te worden aangevraagd. Deze moeten ook voldoen aan minimale welstandseisen. Voor vergunningvrije bouwwerken geldt dat deze in elk geval niet in strijd zijn met redelijke eisen van welstand wanneer deze voldoen aan de criteria voor veel voorkomende kleine bouwplannen als omschreven in hoofdstuk 2. Achterstallig onderhoud In het kader van de aanpak van bijvoorbeeld vervallen panden gaat het niet om een actief handelen, maar om een nalaten. Het pand wordt niet onderhouden/verwaarloosd. Ook hierdoor kan afbreuk worden gedaan aan de ruimtelijke kwaliteit van een gebied. Er is sprake van ernstige strijd met redelijke eisen van welstand bij bestaande bouwwerken, wanneer er sprake is van: - gedeeltelijke afbraak, instorting of verwaarlozing van een gebouw of bouwwerk; - een bouwwerk dat aan de buitenzijde geheel of gedeeltelijk in ernstige mate is beschadigd (bijvoorbeeld kapotte ruiten, ontbrekende dakpannen, scheurvorming in muren, rotte kozijnen en dakgoten en ontbrekende dakgoten); - de detaillering van gevels in ernstige mate wordt verstoord door (onderdelen van) installaties of andere toevoegingen; - verflagen die zijn afgebladderd. Vernieuwd werk moet zijn afgestemd op het origineel. Dakpannen, voegwerk en kleuren van schilderwerk mogen niet sterk afwijkend zijn van die in de rest van de omgeving.


119

BIJLAGE 1 KAARTEN GEBIEDSGERICHTE WELSTANDSCRITERIA

Welstandsnota gemeente het Bildt Actualisatie 2015 versie 1.0


Renvooi


2015



2015



2015



2015



2015



2015



2015



2015


OVERZICHTSKAART WELSTANDSNOTA GEBIEDSINDELING


2015


BIJLAGE 2 BEGRIPPENLIJST


2015


2015

A. Aan- en uitbouw Een onderdeel van een hoofdgebouw dat in bouwkundig opzicht ondergeschikt is aan de hoofdvorm. Achterkant De achtergevel, het achtererf en het dakvlak aan de achterzijde van een gebouw; de zijgevel, het zijerf en het dakvlak aan de zijkant van een gebouw voor zover die zijde niet direct grenst aan de weg of openbaar groen. Afdak Dak dat is aangebracht tegen een muur of gebouw om tegen neerslag te beschermen. Asymmetrische kap Zadeldak waarbij het dakvlak aan 1 zijde doorloopt tot aan de gevel van de daaronder gelegen bouwlaag. Authentiek Overeenstemmend met het oorspronkelijke, origineel, eigen kenmerken dragend, oorspronkelijk.

B. Band Horizontale versiering in de gevel in afwijkend materiaal, meestal natuursteen of baksteen. Bedrijfsbebouwing Gebouwen ten behoeve van bedrijven zoals hallen, werkplaatsen en loodsen; hebben meestal een utilitair karakter. Behouden Handhaven, bewaren, in stand houden. Belendende Naastgelegen, (direct) grenzend aan. Beschot Afwerking van een wand met planken, schroten of rabatdelen. Bestrating Verharding in de vorm van straatstenen of tegels Bijgebouw Een gebouw dat in bouwkundig opzicht ondergeschikt is aan een op hetzelfde bouwperceel gelegen hoofdgebouw. Blinde muur of gevel Gevel of muur zonder raam, deur of andere opening. Welstandsnota gemeente het Bildt Actualisatie 2015 versie 1.0


2015

C. Carport Afdak om de auto onder te stallen, meestal bij of grenzend aan een woning. Classicisme Stroming in de bouwkunst, bouwstijl. Conformeren Zich voegen naar, gelijkvormig maken, aanpassen aan, afstemmen op. Context Omgeving, situatie, geheel van omringende ruimtelijke kenmerken. Contrasteren Een tegenstelling vormen.

D. Dak Overdekking van een gebouw of onderdeel ervan, bestaande uit één of meer hellende vlakken (schilden) of uit een horizontaal vlak. Dak afdekking Vlak of hellend dak van een gebouw, waarop dakbedekking is aangebracht. Dakhelling De hoek van het dakvlak. Dakkapel Ondergeschikte toevoeging aan een dakvlak, vooral bedoeld om de lichttoevoer te verbeteren en het bruikbaar woonoppervlak te vergroten. Dakopbouw Een toevoeging aan de bouwmassa door het verhogen van de nok of dakrand van het dak, die het silhouet van het oorspronkelijke dak verandert. Dakraam Raam in een dak. Dakvoet Laagste punt van een schuin dak. Het snijpunt van de daklijn en de onderliggende gevellijn. Detail Ontmoeting/aansluiting van verschillende bouwdelen zoals gevel en dak of gevel en raam.



2015

Detaillering Uitwerking, weergave van de verschillende onderdelen c.q. aansluitingen. Drager en invulling De drager is de constructie van een gebouw, waaraan de invulling is toegevoegd om te beschermen tegen weer en wind (heeft vooral betrekking op gebouwen uit de jaren vijftig en zestig, waarbij het verschil tussen drager en invulling werd gebruikt om de woning in een groot gebouw of rij huizen te onderscheiden).

E. Ensemble Architectonisch en stedenbouwkundig compositorisch geheel. Erker Kleine toevoeging van ten hoogste één bouwlaag aan de gevel van een gebouw, meestal uitgevoerd in metselwerk, hout en/of glas.

F. Flat Groot gebouw met meerdere verdiepingen.

G. Galerij Gang aan de buitenkant van een (flat)gebouw die toegang verschaft tot de afzonderlijke woningen. Geleding Verticale, horizontale of figuratieve indeling van de gevel door middel van gevelopeningen, metselwerk, inspringingen of andere gevelkenmerken en –detailleringen. Gepotdekseld Gedeeltelijk over elkaar gespijkerde planken om inwatering tegen te gaan. Gevel Buitenmuur van een gebouw (afhankelijk van de plaats de voor-, zij- of achtergevel). Gootklos In de muur bevestigd stuk balk ter ondersteuning van een goot.

H. Hoofdgebouw Een gebouw dat op een bouwperceel door zijn constructie of afmetingen als belangrijkste bouwwerk valt aan te merken. Welstandsnota gemeente het Bildt Actualisatie 2015 versie 1.0


2015

I. Individueel gebouw Zelfstandig, op zichzelf staand gebouw. Industriebebouwing Gebouwen met een industriële bestemming.

K. Kavel Grondstuk, kadastrale eenheid. Kern Centrum van een dorp of stad. Klossen Uit de muur stekende houten of gemetselde blokjes ter ondersteuning van uitstekende onderdelen van een gebouw zoals dakgoten.

L. Lak Afwerklaag van schilderwerk. Latei Draagbalk boven gevelopening. Lessenaarsdak Dak met één hellend, niet onderbroken, dakvlak. Lichtkoepel Raamconstructie in een plat dak, in de vorm van een koepel. Lijst Een meestal versierde en geprofileerde rand als bekroning van de bovenzijde van een gevel. Lint Weg met daarlangs bebouwing. Luifel Afdak buiten tegen de muur van een gebouw aangebracht en verder niet ondersteund, meestal boven een deur, raampartij of gehele pui.



2015

M. Maaiveld Bovenzijde van het terrein dat een bouwwerk omgeeft, de grens tussen grond en lucht. Mansardedak Dakvorm waarbij het onderste deel van het dak steiler is dan het bovenste deel waardoor een geknikte vorm ontstaat. Massa Volume van een gebouw of bouwdeel. Metselverband Het zichtbare patroon van metselwerk. Middenstijl Verticaal deel in het midden van een deur- of raamkozijn.

N. Negge Het vlak c.q. de maat tussen de buitenkant van de gevel en het kozijn. Nok Horizontale snijlijn van twee dakvlakken, de hoogste lijn van het dak.

O. Onderbouw Het onderdeel van een gebouw; heeft meestal betrekking op de begane grond van een huis met een zadeldak. Ondergeschikt Voert niet de boventoon. Ontsluiting De toegang tot een gebied, terrein of een gebouw. Oriëntatie De richting van een gebouw. Overstek Bouwdeel dat vooruitsteekt ten opzichte van het eronder gelegen deel.

P. Paneel Rechthoekig vlak, geplaatst in een omlijsting. Welstandsnota gemeente het Bildt Actualisatie 2015 versie 1.0


2015

Plaatmateriaal Bouwmateriaal dat in plaatvorm geleverd wordt, zoals hout (triplex en multiplex), kunststof (onder andere trespa) of staal (vlak of met profiel). Plint Een duidelijk te onderscheiden horizontale lijn aan de onderzijde van een gebouw. Portiek Gemeenschappelijke trappenhuis. Profiel Omtrek van een gebouw of bouwdeel (bijvoorbeeld kozijn) of een doorsnede daarvan. Profilering Aangebrachte vorm en maatvoering van profiel.

R. Renovatie Vernieuwing. Rijtjeswoning Huis als onderdeel van een reeks aaneengebouwd, gelijkende woningen. Rollaag Een in verband gemetselde laag van op hun kant of kop gemetselde stenen. Horizontale of gebogen rij stenen of betonbalk boven een gevelopening of aan de bovenzijde van een gemetselde wand. Rooilijn Lijn die de grens aangeeft waarlangs maximaal gebouwd mag worden.

S. Schilddak Dak met vier hellende vlakken waarvan twee grote en twee kleine vlakken. Schuur Bijgebouw ten behoeve van opslag. Situering Plaats van het bouwwerk in zijn omgeving.



2015

T. Textuur De voelbare structuur van een materiaal (bij metselwerk dus de oneffenheden van de steen en het voegwerk).

U. Uitbouw Aan het gebouw vastzittend bouwwerk dat rechtstreeks vanuit het gebouw toegankelijk is.

V. Voorgevellijn Denkbeeldige lijn die strak loopt langs de voorgevel van een bouwwerk. Voorkant De voorgevel, het voorerf en het dakvlak aan de voorzijde van een gebouw; de zijgevel, het zijerf en het dakvlak aan de zijkant van een gebouw voor zover die zijde direct grenst aan de weg of openbaar groen.

W. Windveer Plank aan weerskanten van een pannendak, bevestigd langs de buitenste rij pannen.

Z. Zadeldak Dak met twee tegenoverliggende dakvlakken die bij de nok samenkomen. Zijgevellijn Denkbeeldige lijn die strak loopt langs de zijgevel van een bouwwerk. Zijkant De zijgevel, het zij-erf en het dakvlak aan de zijkant van een gebouw.



BIJLAGE 3 LIJST VAN RIJKSMONUMENTEN


2015


2015

Lijst van Rijksmonumenten in de gemeente het Bildt

Opgenomen in het register van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Plaats Minnertsga Minnertsga Minnertsga Minnertsga Oudebildtzijl Oudebildtzijl Oudebildtzijl St.-Annaparochie St.-Annaparochie St.-Annaparochie St.-Annaparochie St.-Annaparochie St.-Annaparochie St.-Annaparochie St.-Annaparochie St.-Annaparochie St.-Annaparochie St.-Annaparochie St.-Annaparochie St.-Annaparochie St.-Annaparochie St.-Annaparochie St.-Annaparochie St.-Jacobiparochie St.-Jacobiparochie St.-Jacobiparochie St.-Jacobiparochie St.-Jacobiparochie St.-Jacobiparochie St.-Jacobiparochie St.-Jacobiparochie St.-Jacobiparochie St.-Jacobiparochie St.-Jacobiparochie St.-Jacobiparochie St.-Jacobiparochie St.-Jacobiparochie Vrouwenparochie Vrouwenparochie Vrouwenparochie Vrouwenparochie Vrouwenparochie Vrouwenparochie Vrouwenparochie Vrouwenparochie Vrouwenparochie Westhoek Westhoek Westhoek Westhoek

Adres Hearewei Meinardswei Meinardswei Hoarnestreek Ds. Schuilingstraat Koedijk Leysterstreek Middelweg Oost Oudebildtdijk Oudebildtdijk Oudebildtdijk Schuringaweg Schuringaweg Stadhoudersweg Stadhoudersweg Van Harenstraat Van Harenstraat Van Harenstraat Van Harenstraat Van Harenstraat Van Harenstraat Van Harenstraat Wassenberghstraat George van Saksenstraat Kadal Koudeweg Middelweg West Oosteinde Oosteinde Oosteinde Oosteinde Oosteinde Oosteinde Oudebildtdijk Oudebildtdijk Oudebildtdijk Oudebildtdijk Hamerenweg J.P. van de Bildtstraat Kerkplein Middelweg Oost Vrouwbuurtstermolen Vrouwbuurtstermolen Waling Dykstrastraat Waling Dykstrastraat Waling Dykstrastraat Oudebildtdijk Oudebildtdijk Oudebildtdijk Oudebildtdijk

huisnr. 25 3 36 9 6 1 1 157 201 331 433 63 63 75 80 1 8 14 18 24 26 124 2:6 3 2 40 225 1 11 20 38 38 106 627 770 833 835 11 8 2 35 6 18 9 21 101 1059 976 1115 1222


mon.nr. 8633 8634 8636 8635 46547 15624 9533 9502 9503 9504 9505 512338 512339 9506 9507 9495 9496 9497 9498 9499 9500 9501 9508 9521 9509 9510 512346 9511 9512 9513 512341 512342 512344 9514 512345 9515 9516 9524 9523 9525 9527 9526 512343 9529 9530 9531 9517 9519 9518 9520

Welstandsnota Gemeente het Bildt 2015

Recommend Documents