Mest, mestverwerking en wetgeving

Mest, mestverwerking en wetgeving Harm Smit Beleidsmedewerker Economische Zaken, DG AGRO

Mest, mestverwerking en wetgeving | 18 april 2013

Inhoud • • • • •

2

Feiten en cijfers. Huidig instrumentarium. Visie op mestverwerking en hoogwaardige meststoffen Toekomstig wetgevend kader Innovatie

Ministerie van Economische Zaken Mest, mestverwerking en wetgeving | 18 april 2013

Feiten en cijfers • Mestproductie: = 70 miljard kilogram mest = 477 miljoen kilogram stikstof = 170 miljoen kilogram fosfaat • Mestproductie niet gelijkelijk verdeeld over Nederland • Landbouwgrond in Nederland = 853.000 hectare bouwland = 939.000 grasland • Plaatsingsruimte dierlijke mest: = 149 miljoen kilogram fosfaat (2011) 3


Overschot • Nog steeds sprake van een overschot aan dierlijke mest binnen de Nederlandse landbouw. • 2010: 350 miljoen kg Stikstof 22 miljoen kg Fosfor

4


Feiten en cijfers

5


Vervoer en Export Jaarlijks circa 800.000 mesttransporten Export in 2012: 27,7 miljoen kg fosfaat, waarvan: • 15,7 mln. kg Duitsland • 6,7 mln. kg België • 5,2 mln. kg Frankrijk • 0,1 mln. kg overig Export naar mestsoort: • varkens: 5 mln. kg • rundvee: 0,6 mln. kg • pluimvee: 11,7 mln. kg • overig: 10,3 mln. kg 6


Verwerking • Pluimveemest • Biomassa centrale in Moerdijk • Verbranding • Verwerkt 450.000 ton pluimveemest • Per jaar wekt de centrale zo’n 285.000 MWh aan groene stroom • 60.000 ton as, dat als grondstof voor (fosfaat)kunstmest gebruikt kan worden.

7


Covergisting en hygienisatie • Mest en coproducten worden vergist: Groen Gas • 2 miljard kg mest gebruikt in de co-vergisting. • Restproduct: Digestaat • Geen kunstmest! • Hygienisatie met restwarmte • 8 miljoen kg fosfaat • 3 miljoen kg fosfaat export

8


Huidige beleidsinstrumenten: Europees kader • EU-Nitraatrichtlijn (12 december 1991) • Vierjaarlijks actieprogramma, nu het vierde AP (2010-2013) • Derogatie voor bedrijven met minimaal 70% grasland (gebruiksnorm dierlijke mest 250 kg N/ha i.p.v. 170 kg N/ha) • Onderhandelingen met Europese Commissie over vijfde actieprogramma (2014-2017) pas gestart • Europese richtlijn wordt nationaal ingevuld in de Nederlandse Meststoffenwet. 9


Visie op Mest: Evenwicht op de Mestmarkt (2011): • Een duurzaam evenwicht tussen productie en afzet van dierlijke mest 3 sporen: • Mestverwerking (gericht op export) • Voerspoor • Kunstmestvervanging

10


Mestverwerken Doel: Deel van de Nederlandse dierlijke mest buiten de Nederlandse landbouw af te zetten. Voorbeelden: • Scheiden • Hygiëniseren • Drogen • Verbranden Verbranden, maar ook export

11


12


Percentage verplichte mestverwerking (juni 2012)

Regio

2013

2014

2015

Zuid

10

30

50

Oost

5

15

30

Overig

0

5

10

13


Instrument mestverwerkingsplicht •

Definitie verwerken: 1. Zodanig behandelen van dierlijk mest dat het resultaat geen dierlijke mest meer is (verbranden, vergassen en in de toekomst mogelijk mineralenconcentraat) 2. Export

Regio Zuid Oost Overig Totaal verwerkt fosfaat

14

2013 10% 5% 0%

2014 (indicatief) 30% 15% 5%

2015 (indicatief) 50% 30% 10%

5 mln. kg

17 mln. kg

28 mln. kg


Schot tussen sectoren bij sectoren • Veehouder kan zijn verwerkingsplicht overdragen op andere veehouder door middel van vervangende verwerkingsovereenkomst (VVO's)  wel schot tussen sectoren • In de praktijk: pluimveehouder kan VVO afsluiten met andere pluimveehouder; varkenshouder met alle andere sectoren, behalve pluimvee • Wat betekent dit (indicatief) voor verwerkingsplicht varkenshouderij? Regio Z uid O ost O verig T otaal te v erwerken I n m iljoen kilo gram fosfaa t 15

2013 2,2 0,4 0

2014 (indicatief 6,5 1,3 0,2

2015 (indicatief 10,8 2,7 0,5

2,6

8,0

14,0


Voerspoor Doel: Nutriënten die niet in het voer zitten, komen ook niet in de mest. Innovatie: • Nutriëntenraffinage bij de diervoeder industrie. • Enzymtechnieken om fosfaat beter beschikbaar te maken. Monitoring • Effecten voor melkvee al zichtbaar • Effecten intensieve veehouderij

16


Kunstmestvervanging Doel: Opwaardering van dierlijke mest naar kunstmest • • • •

Markt voor dierlijke mest wordt kleiner Meer gebruik hernieuwbare bronnen Meststoffen met hoge werking Verontreinigingen

Voorbeelden:  Mineralenconcentraat  Struviet

17


Mineralenconcentraat • Onderzoek • Pilot mineralenconcentraat • 10 bedrijven kunstmest produceren en afzetten • Dierlijke mest wordt gescheiden (dikke/dunne fractie) • Dunne fractie wordt concentreert via omgekeerde osmose techniek. • Onderzoek geeft aan dat producten een vergelijkbare werking heeft als minerale kunstmest (+90%). 18


struviet • magnesium-ammonium-fosfaat-meststof • Gewonnen uit organische reststromen: • Rioolslib • Mest of digestaat • Afvalwater VGI • Risico’s op vervuilingen: • Zware metalen • Medicijnresten • Antibiotica Advies Commissie van Deskundigen Meststoffenwet over deze meststof 19


Erkenning als kunstmest (1) EU-Meststoffenverordening • Erkenning als anorganische meststof • Dossier aanleveren • Huidige criteria lastig. Herziening Meststoffenverordening: • Ruimte voor hergebruik (org. reststromen) • Milieudruk niet toenemen Vernieuwde verordening 2014/2015

20


Erkenning als kunstmest (2) Nitraatrichtlijn (DG-ENVI) • Werking van producten uit dierlijke mest • Onderzoek om werkzaamheid te bewijzen Onderhandelingen voor 5de Actieprogramma: • Derogatie mineralenconcentraat. • Bij hoge werkzaamheid • Onderzoek MC noodzakelijk • Na opname Mineralenconcentraat mogelijk ook andere producten. 21


Innovatie • Waar liggen nog mogelijkheden om mest/nutriënten nog meer te verwaarden? Randvoorwaarden • Kostenefficiënt • Milieurisico’s beperken • Integrale duurzaamheid: combinaties: energie, dierenwelzijn • Uw ideeën zijn welkom.

22


Nitraatrichtlijn - definities • Meststof: elke één of meer stikstofverbindingen bevattende stof die op het land wordt gebruikt ter bevordering van de gewasgroei, met inbegrip van dierlijke mest, afval van visteeltbedrijven en zuiveringsslib; • Kunstmest: elke met een industrieel proces vervaardigde meststof; • Dierlijke mest: excrementen van vee of een mengsel van strooisel en excrementen van vee, alsook producten daarvan;

23


Mest, mestverwerking en wetgeving

Recommend Documents