Les 6 : Relais schakelingen
Voorstellingswijze industriële schema’s
Enkele componenten uit het schema
Enkellijnige weergave Meerlijnige weergave Bedradingsschema Aansluitschema Klemmen Kabels Beveilgingen
Enkele voorbeeldschakelingen
Grondschema/ enkellijnige weergave
Meerlijnige weergave
Bedradingschema
Aansluitschema
Enkele componenten Klemmen Kabels Beveiligingen
Smeltzekeringen Thermisch Magnetisch Thermisch magnetisch
Klemmen rijgklem
2 etageklem
dinrail
eindplaatje
brug
labelplaatje
Klemmen Klemmen worden geplaatst om een verbinding te maken tussen 2 draden / tussen 1 draad en 1 kabel of tussen 2 kabels Bv om een motor aan te sluiten aan een stuurkast plaatsen we klemmen in de kast. Hier sluiten we de motorkabel aan. sensoren worden aangesloten m.b.v. een kabel. Ook hier voorzien we klemmen in de kast om deze aan te sluiten. -> alle onderdelen die zich buiten de kast bevinden worden aangesloten m.b.v. een kabel die toekomt op een klemmenstrook in de kast.
Klemmen Klemmen worden ook gebruikt voor een verdeling van signalen Bv Voor stuursignalen wordt meestal een voeding voorzien van 24VDC. We hebben deze spanning nodig voor: Sensoren / drukknoppen /controlelampjes / PLC … Hiervoor voorzien we een aantal klemmen die we bruggen (doorverbinden)
Klemmen
Klemmen Klemmen die bij elkaar horen vormen samen een klemmenstrook Een klemmenstrook wordt aangegeven met de letters: Xx bv X1 of xXx bv 1X1 waarbij het eerste cijfer het paginanummer is waarop de eerste klem van deze strook is getekend. Iedere klem in een klemmenstrook krijgt een nummer en wordt aangegeven als volgt: X1:1 / X1:2 … of 1X1:1
Tekenen van klemmen
Kabels
Kabel
massieve draad
soepele draad
Kabels Een kabel omvat meerdere aders (draden) Kabels zijn verplicht te gebruiken buiten een kast Draden zijn verplicht te gebruiken binnen een kast Kabels worden aangegeven met een lijn Kabels worden benoemd met Wxxx bv W1 of xWx bv 1W1 waarbij het eerste cijfer de pagina is waarop de eerste ader van de kabel is getekend
Type kabels
Energiekabel
Installatiekabel
EXVB XVB XFVB (gewapend)
Stuurstroomkabel
LiYY LiYCY LiYYSY
Tekenen van kabels
Beveiligingen Smeltzekeringen Thermische beveiligingen Magnetische beveiligingen Thermisch magnetische beveiligingen
Smeltzekeringen
Beveiliging tegen overbelasting en kortstuiting
Huidig gebruik van de smeltzekeringen
Kortsluitbeveiliging bij motoren omwille van de lage kostprijs. Kortsluitbeveiliging omwille van het hoge kortsluitvermogen tot 120KA (uitschakelen van kortsluitstromen)
Type smeltzekeringen
aM
beveiliging van apparatuur met sterke stroompieken (motoren )
gG
beveiliging van kringen zonder sterke stroompieken (verwarming)
aR
zeer snelle zekering voor beveiliging van halfgeleiders
aTr
beveiliging van transformatoren
Thermische beveiliging
Enkel beveiliging tegen overbelasting ALTIJD in combinatie met kortsluitbeveiliging gebruiken (smeltzekeringen of magnetische beveiliging) Smeltzekeringen bepalen i.f.v. thermiek. Indien we verkeerde smeltzekeringen kiezen zal de thermiek bij kortsluiting verbranden. Instelbaar op Inom motor Heeft 2 hulpcontacten NC 95/96 opent bij fout NO 97/98 sluit bij fout Deze contacten ALTIJD gebruiken
Magnetische beveiliging Enkel beveiliging tegen kortsluitstromen ALTIJD gebruiken in combinatie met thermische beveiliging Niet instelbaar
Thermisch magnetische beveiliging Ook motorbeveiliger genoemd Beveiligt tegen overbelasting en kortsluitstromen Thermische grens is instelbaar op Inom Magnetische grens is ingesteld vaste waarde Heeft 2 hulpcontacten
NO 13/14 NC 21/22
opent bij fout sluit bij fout
Symbolische voorstelling Smeltzekering
Magnetische beveiliging
1 1
3
3
5
5
Meerlijnige voorstelling 2
4
6
2
3
4
3
6
Eenlijnige voorstelling
Enkellijnige voorstelling
Symbolische voorstelling Thermische beveiliging (thermisch relais)
Motorbeveiliging 1
2
4
6
1
3
5
K1
F2 2
4
3
5
95
F2
F1
96
6 2
4
6
Voorbeeld De motor wordt beveiligd met een thermisch magnetische beveilging
Voorbeeld De motor wordt beveiligd met smeltzekeringen en een thermische beveiliging
Motorschakeling start-stop Stuurkring stop
– noodstopknop - beveiliging - stopknop
Motorschakeling start-stop vermogenkring -
motorbeveiliging kabel klemmen aardingsrail
Motorschakeling omkeer stuurkring
Motorschakeling omkeer vermogenkring beveiliging klemmen kabels
Impulsschakeling 1 L1
S1: Stop S2: start S3: 0 = impuls 1 = automatisch
F2
S1
K1 S2 0
1
S3
K1
N
Impulsschakeling 2 L1
S1: Stop S2: Start continu S3: Impuls
F2 S1
S2
S3 K1
K1 N
Omkeerschakeling met eindschakelaars
Automatische omschakeling
Ster-driehoekaanloop
Stuurstroomkringschema
Automatische omschakeling 1
Opgave 5.7 Sterdriehoek-sch. Q1 L1 L2 L3 N
3N PE
1
2
3
4
5
6
7
8
50Hz 400V/230V
PE 1
3
1
5
3
Q2 + F3
F1 2
4
6
2
4
1U1
1U2
230V 1
3
5
2
4
6
1
3
5
2
4
6
X1:1
:2
:3
1
3
5
2
4
6
K1
V1 W1
M 3 W2 U2 V2 X1:4 :5 :6
3
5
2
4
6
K2
T1 K3
230V 2U1
F2
U1
1
2U2
Stuurstroomkringschema F4
2U1 1
2
95
F2 96 11
S1 12 13
13
S2
K1 14
14
23
13
15
K1 24
K3
K4
14 18
16
13
K2 14 31
21
21
K2 32 A1
A1
K1 M
A2
K3
K2 22
22 A1
K4 T
A2
A1
K2 M
A2
K3 M
A2
2U2
5
1 1 1 5 6
6
7
9
2 2 2 7
8
6 9
9
3 3 3 7
7
Tijdrelais A1
A1
A2
A2
Vertraagd inkomen
Vertraagd afvallen
