KLEINE KERNEN KOERIER

KLEINE KERNEN KOERIER Jaargang 20, nummer 2, juni 2007

Feestelijke jaarvergadering VKK Gelderland Leden van de VKK Gelderland die naar de IJsselhoeve bij Doesburg kwamen, stapten op 9 mei nietsvermoedend uit de auto om deel te nemen aan de jaarvergadering 2007. Dat het geen gewone jaarvergadering zou worden konden ze weten, want de VKK bestaat 20 jaar. Maar een enthousiast welkom met felicitatie van gastheer Frans Miggelbrink hadden ze niet verwacht. Miggelbrink, zelf actief als vrijwilliger in de kleine kern Terborg, maakte de avond speciaal. En dat was ook de bedoeling. Dit werd onderstreept met een gebakje waarop een eetbaar logo met de tekst ‘VKK Gelderland 1987-2007’ lag. Nadat voorzitter Paul Peters in een flitsend tempo het zakelijke deel had afgewerkt, waarin Ate van Balen werd benoemd als nieuw bestuurslid uit de streek Rivierenland Oost, was er volop tijd voor de gasten en het meer

Aanbieding boekje ‘Op zoek naar het Veluwegevoel’

feestelijk programma. Commissaris van de Koningin Clemens Cornielje en gedeputeerde kleine kernen en landelijk gebied Harrie Keereweer waren naast landelijk voorzitter Driek Van de Vondervoort aanwezig. Cornielje, zelf geboren in een kleine kern in de Liemers, onderstreepte het belang van de VKK en nam het eerste exemplaar in ontvangst van het boekje ‘Het edelhert, de koe en het paard; Op zoek naar het Veluwegevoel’. Dit boekje is het resultaat van het eerste project dat de VKK samen met de Koninklijke Heidemaatschappij (KNHM) en de Gelderse Milieufederatie (GMF) heeft uitgevoerd buiten het oorspronkelijke werkgebied Achterhoek en Liemers.

Vooral voor alle beleidsmakers die actief zijn op de Veluwe is dit een belangrijk project. In het kader van het project is gesproken met bewoners uit 11 dorpen verspreid over de Veluwe en het bijbehorende buitengebied over de vragen ‘Waarom woont u hier graag?’ en ‘Wat moet behouden blijven?’ Gebleken is dat bewoners in hun directe leefomgeving geconfronteerd worden met veel veranderingen, ingezet door overheden, terreinorganisaties, ondernemersverenigingen en milieu-organisaties. Deze veranderingen hebben tot doel de ecologische en recreatieve waarden van de Veluwe te versterken, maar leiden ook tot veel onrust en onzekerheid. Bewoners betrekken bij beleidsontwikkeling past volledig in de visie van Cornielje, die onder de indruk is van het werk en de ideeën van de dorpsbelangenorganisaties.

komende 20 jaar nog veel moet veranderen om de droom van Keereweer uit te laten komen. Met name de grote hoeveelheid regels van overheden onderstrepen het ontbreken van vertrouwen in de burger. Van de Vondervoort, in het dagelijks leven burgemeester van de gemeente Boekel in Noord-Brabant, kon uit eigen ervaring aangeven dat met name de burger veel meer zelf kan beslissen over de eigen leefomgeving. In Boekel kun je nu al in 15 minuten een bouwvergunning krijgen van de gemeente. Ook ziet hij een belangrijke taak voor dorpsbelangenverenigingen die van onder op beleid maken. Overheden moeten leren om te gaan met bewonersgroepen. Dit vergt een cultuuromslag bij ambtenaren, politici en bestuurders. Veel is mogelijk, maar het gaat niet vanzelf. Dorpsbelangenverenigingen kunnen de kloof tussen politiek en burger verkleinen.

I have a dream In Harrie Keereweer’s droom over het leven, werken en wonen op het platteland in 2027 schetste hij het landelijk gebied en dus ook de kleine kernen. Hij ging uit van het in 2005 en 2006 in gang gezette provinciale beleid. Met het nieuwe streekplan en de reconstructieplannen als beleidskader ziet hij een sociale, levendige, welvarende en leefbare plattelandswereld, waar zowel bewoners (boeren en burgers) als bezoekers graag wonen en komen. Elke kleine kern heeft een ontmoetingspunt waar de essentiële voorzieningen zijn. Dorpsbelangenverenigingen zorgen voor samenhang en goed contact tussen bewoners en overheden. Natuur en landbouw bijten elkaar niet, maar zorgen voor variatie en een afwisselend landschap. Kopers en huurders bouwen in eigen beheer met subsidie van de provincie betaalbare woningen.

Vrijwilligers Voorzitter Paul Peters nam de positieve woorden van de drie gasten graag in ontvangst. Hij brak een lans voor de vrijwilliger. De VKK is op en top een vrijwilligersorganisatie en dat moet ook zo blijven. De drie betaalde medewerkers noemde hij ook een soort vrijwilligers, omdat zij er altijd zijn als het nodig is, met een grote gedrevenheid. De vele uren die bestuursleden van dorpsbelangenverenigingen in hun eigen dorp stoppen zijn onbetaalbaar. Gemeenten met actieve belangenorganisaties hebben

Inhoudsopgave jaargang 20/2, juni 2007 1. Feestelijke jaarvergadering 2. Inhoudsopgave 3. Van de voorzitter

Volgens Keereweer is het bestaansrecht van de VKK duidelijk aangetoond. Hij sprak zijn complimenten uit over de manier waarop de vele vrijwilligers 20 jaar bezig zijn geweest met de toekomst van de kleine kernen en het platteland in Gelderland. De provincie Gelderland heeft waardering voor het werk van de VKK. Keereweer hierover: "Wij vinden het voor het behoud van de leefbaarheid van belang dat dorpen zich organiseren en dat er bottom up projecten worden ontwikkeld. Wij hebben gezien dat de VKK een goede rol vervult bij het ondersteunen van organisaties die echt iets willen. Mede daardoor is onze subsidieregeling ‘leefbaarheid platteland’ een groot succes".

4. Maatwerk in Meddo 5. Mededelingen 6. Stem van de OV reiziger 7. Voor u geknipt 8. Passie voor het platteland 9. Even voorstellen 10. Stand van zaken… 11. Een dorp met toekomst 12. Vriend in the picture 13. Nationaal PlattelandsParlement 14. Bestuur VKK Gelderland

Van de Vondervoort mocht als eerste reageren op de woorden van Keereweer. Hij maakte echter eerst van de gelegenheid gebruik om de VKK te feliciteren met het 20-jarig jubileum en hij kon melden dat de LVKK vanaf 1 juli 2007 kantoor gaat houden in het Plattelandshuis te Wittebrink. De LVKK trekt bij de VKK Gelderland in. Met veel verve gaf Van de Vondervoort aan dat er in de

15. Jaarprogramma 16. Colofon 17. Vrienden van de VKK Themanummer: Dorpen Groeien op Eigen Wijze

2

goud in handen. Het belang van waardering en ondersteuning van hun goede werk onderstreepte hij. Voor de ondersteuning en de leefbaarheid van het platteland in de mooie provincie Gelderland staat de VKK ook de komende 20 jaar weer klaar.

Maatwerk in Meddo ERF goed voor de toekomst In Meddo wordt hard gewerkt aan het project Roetendael Plus, een uitbreidingsplan voor dit kerkdorp in de gemeente Winterswijk. Het is niet zomaar een uitbreidingsplan, het is een plan waarin een unieke samenwerking plaatsvindt tussen verschillende partijen. Roetendael Plus staat daarnaast ook voor maatwerk; er worden huizen gebouwd die passen bij de behoefte en die passen in de landelijke omgeving.

Peter van Heek

`Van de voorzitter

Het project Roetendael Plus gaat uit van dorpsuitbreiding in verschillende fases. Deze uitbreiding komt aan de noordzijde van het bestaande dorp. Ruimtelijk gezien komt de kerk van Meddo op deze manier in het centrum van de gemeenschap te staan. Het totale project, verspreid over zo’n twaalf jaar, omvat ongeveer 100 nieuwe woningen. De kern Meddo telt op dit moment zo’n 160 woningen. Het plan heeft naast woningen voor onder andere starters en senioren, ook aandacht voor de aanleg van bijvoorbeeld een speelplaats, een trapveldje en een retentievijver. Daarnaast speelt de aanleg van groen een belangrijke rol. Bij de planvorming worden de wensen van de nieuwe bewoners meegenomen. Volgend op de eerste algemene informatieavond komt er in juni ook een inloopavond voor buurtbewoners.

De heren Peters (voorzitter VKK), Cornielje (Commissaris van de Koningin) en Keereweer (Gedeputeerde landelijk gebied). Zeer verheugd was het VKK-bestuur met de aanwezigheid tijdens de jaarvergadering van zowel de Commissaris van de Koningin als de gedeputeerde voor het landelijk gebied en de kleine kernen. Ook de aanwezigheid van de voorzitter van de Landelijke Vereniging voor Kleine Kernen maakte deze feestelijke jaarvergadering buitengewoon zinvol.

Hoe het begon Verschillende ontwikkelingen hebben geleid tot het uitbreidingsplan. Eerst was er in 2001 de actie van Algemeen Meddo’s Belang richting de provincie over de aanpak van wonen op boerderijen. In datzelfde jaar werd de pilot boerderijsplitsing-Meddo gestart; een nauwe samenwer-

De heren Cornielje en Keereweer spraken zeer positief over onze vereniging. Gedeputeerde Keereweer hield een gloedvol betoog over de toekomst van het platteland en met name de kleine kernen. Uit de woorden van beide heren kunnen alle vrijwilligers die dagelijks actief zijn in hun kern, moed putten voor de komende jaren om hun zeer zinvolle werk door te zetten.

Mededelingen

Zomervakantie Het kantoor van de VKK is in de zomervakantie gesloten van 25 juli tot en met 24 augustus augustus.

Ook na het vergaderdeel bleven onze gasten en gingen informeel in gesprek met onze leden. Van bestuursleden van Geesterens Belang hoorden wij dat de wijze waarop de Commissaris met een groepje aanwezigen sprak over de gang van zaken in hun gemeente Berkelland, zeer gewaardeerd werd.

Website Kulturhus Er is een nieuwe website, www.kulturhus.nl, waarop alle informatie over Kulturhusen en multifunctionele accommodaties verzameld is.

Mensen bij elkaar brengen, dat is ook een functie van de VKK. Informele contacten zijn vaak zeer waardevol om zaken onder de aandacht te krijgen. Met goede moed kijken wij naar de toekomst. P.J.J.M. Peters, voorzitter VKK Gelderland

3

king tussen Algemeen Meddo’s Belang, de gemeente Winterswijk en de provincie Gelderland. Naar aanleiding van deze pilot is boerderijsplitsing nu onderdeel van beleid geworden in het streekplan van de provincie en wordt het zelfs landelijk opgepakt. In 2003 presenteerde Meddo zijn dorpsplan. Hieruit kwam een duidelijke behoefte aan nieuwe woningen naar voren. Iedereen was overtuigd van het belang om woningen bij te bouwen, om eigen bewoners een plek te kunnen blijven geven. Als uitwerking van het dorpsplan werd vervolgens een ruimtelijke visie opgesteld. Vanaf dit moment begon alles te lopen.

4

Hiervoor heeft een groep jongeren uit Meddo de Kopersvereniging Meddo opgericht. Het idee erachter is om op een goedkope manier huizen te bouwen door middel van collectief particulier opdrachtgeverschap (cpo). Dat houdt in dat de jongeren zelf beslissen wie bijvoorbeeld de architect of de aannemer wordt. Ook kunnen ze bijvoorbeeld profiteren van het gezamenlijk aankopen van onder andere keukens. In het plan wordt veel zorg besteed aan het type woningen en de uitstraling ervan. Het moet niet te modern zijn, maar moet passen in het landschap en herkenbaar zijn voor Meddo.

Het huidige Roetendael Een andere belangrijke ontwikkeling was dat Roetendael, een bestaand zorgcentrum voor ouderen met een verstandelijke beperking midden in Meddo, aan vernieuwing en uitbreiding toe was. Stichting Zorgcombinatie Marga Klompé en stichting De Lichtenvoorde wilden graag deze zorgeenheid op dorpsniveau behouden. Het idee werd geboren voor een nieuw en breder opgezet zorg- en dienstcentrum voor de huidige bewoners van Roetendael, maar tegelijkertijd ook voor alle oudere inwoners uit Meddo. Deze wens bleek alleen financieel haalbaar, wanneer er op loopafstand van het zorgcentrum levensloopbestendige woningen gerealiseerd konden worden. Ook voor de bewoners van Meddo was het belangrijk dat niet alleen jongeren, maar ook ouderen in hun eigen dorp konden blijven wonen. Hierdoor zou er een mogelijkheid voor ‘zorg op maat’ ontstaan. De mensen die in de dorpsuitbreiding gaan wonen, moeten dan ook ‘een gezonde mix van de samenleving’ zijn.

Hoe nu verder Inmiddels is de intentieverklaring tussen gemeente Winterswijk en projectontwikkelaar WBC getekend. Kortom, de voorbereidingen zijn gestart om begin 2008 met de eerste fase te kunnen beginnen. Door alle samenwerkende partijen rond één tafel te brengen ontstond een serieuze betrokkenheid van alle betrokkenen, werd er naar elkaar geluisterd en heeft men de tijd genomen voor een dergelijke nieuwe ontwikkeling. Het lijkt een voorbeeld voor andere dorpsuitbreidingen. Alle deelnemende partijen in het Roetendael Plus Project zijn zeer enthousiast!

Rond één tafel Deze ontwikkelingen vormden voor de gemeente Winterswijk en de Provincie Gelderland genoeg redenen om alle deelnemers rond één tafel te brengen. Ook het Algemeen Meddo’s Belang was hierbij betrokken. Zo werd de werkgroep Roetendael Plus in februari 2005 ingesteld, met de volgende leden: Algemeen Meddo’s Belang, gemeente Winterswijk, provincie Gelderland, de nieuw opgerichte Kopersvereniging Meddo, stichting Zorgcombinatie Marga Klompé, stichting De Lichtenvoorde, De Woonplaats (eigenaar van het huidige zorgcentrum Roetendael) en WBC (projectontwikkelaar). Kortom: een uniek voorbeeld van Publiek Private Samenwerking. Het is een samenwerking tussen verschillende partijen die verbintenis voelden door en vertrouwen hadden in het succesvol maken van het gezamenlijke doel: een vitale en sterke toekomst voor Meddo. Het initiatief kwam daarbij rechtstreeks vanuit de inwoners van Meddo, waardoor op natuurlijke wijze een groot draagvlak voor de verdere uitwerking van het plan ontstond en nog steeds bestaat.

Jan Bruinshoofd en André Menting Jan Bruinshoofd was betrokken bij Roetendael Plus toen hij nog provincieambtenaar was. Tegenwoordig is hij vrijwillig adviseur van de VKK. André Menting is secretaris van Algemeen Meddo’s Belang.

Stem van de OV reiziger Woensdag 4 april 2007 vond de officiële start plaats van de nieuwe vereniging ROCOV Gelderland, het Regionaal Overlegorgaan voor Consumenten in Openbaar Vervoer. De Vereniging Kleine Kernen Gelderland is lid geworden van het ROCOV. Het ROCOV Gelderland is een zelfstandige vereniging met eigen financiële middelen die de belangen behartigt van de Gelderse openbaar vervoer reiziger. In deze vereniging participeren naast de VKK onder andere de SBOG (samenwerkende bonden van ouderen in Gelderland), ROVER (vereniging reizigers openbaar vervoer), Fietsersbond Gelderland, Zorgbelang Gelderland, Akku studentenorganisatie, SoPag (sociale partners Gelderland), Gelderse Milieufederatie en ANWB. Voorheen waren de meeste van deze partijen vertegenwoordigd in het Consumenten Platform Openbaar Vervoer Gelderland-Stadsregio, de voorganger van het ROCOV. De VKK wordt in het ROCOV vertegenwoordigd door Tinie Voortman – te Dorsthorst (vice-voorzitter VKK) en Henk Reijmer (VKKadviseur).

Erven-principe Bureau Zijaanzicht heeft een toekomstschets gemaakt en aan de hand van deze schets zijn de verdere gezamenlijke plannen uitgewerkt. In het plan Roetendael Plus komt het erven-principe terug. Daarom wordt ook wel de subtitel ‘ERF goed voor de toekomst’ gebruikt. Het project is tenslotte ook ‘goed’ voor de toekomst van Meddo. De uitbreiding bestaat uit zogenoemde ‘erven’; een groepje van een aantal (10-15) woningen, veel groen en een weg die de verschillende erven met elkaar, en het bestaande dorp, verbindt. Ook worden er wandelpaden aangelegd. Zowel koop- als huurwoningen maken onderdeel uit van het plan. In de eerste fase worden onder andere starterswoningen gebouwd.

5

Passie voor het platteland ,,Het welzijn van de bevolking is essentieel voor de toekomst van het platteland. Daar hoort een stevige positie van de lokale dorpsbelangenorganisaties bij. Zij zijn de voedingsbodem en inspiratiebron voor de gemeentebesturen. In veel gevallen is dat gelukkig ook zo, maar nog lang niet overal luisteren gemeentelijke bestuurders voldoende naar de plaatselijke bevolking.’’ VKK-erelid D. Bekius windt er geen doekjes om. ,,Er ligt een gouden toekomst voor het platteland in het verschiet mits er bestuurt wordt met passie voor het gebied en in het belang van gemeenten en de regio.’’ Bekius weet waar hij het over heeft. Als burgemeester was hij er altijd op uit om zo veel mogelijk rekening te houden met initiatieven van de burgers. In het kader van het 20jarig bestaan van de VKK spreken we hierover met hem in het tuinhuisje van zijn woonboerderij in de buurtschap Haart bij Aalten. Lyrisch wordt hij, als hij hierover vertelt. ,,We gingen als gemeentebestuur eerst naar de betreffende kern om te praten, voordat er plannen gemaakt werden. Dit kostte tijd, maar de resultaten waren er naar.’’ Als voorbeeld noemt hij het dorp Zandbulten in de gemeente Kollumerland waar een bestemmingsplan in voorbereiding was toen hij daar burgemeester werd. De dienst gemeentewerken kwam met een schets voor uitbreiding. Maar de kersverse burgemeester zei: "Alle respect voor jullie werk, maar dit gaat aan de kant. We gaan samen praten met het dorp. We vergeten de schets". In het dorp vroeg Bekius aan de bewoners: "Hoe stellen jullie je de uitbreiding van jullie dorp voor?’’ Deze aanpak leidde destijds tot interne spanningen. Zowel de raadsleden als de wethouders moesten erg wennen aan deze manier van werken. Maar volgens Bekius is het resultaat van zo’n proces vaak heel anders dan de aanpak van een stedebouwkundig bureau of de dienst gemeentewerken.. ,,Passie is, met alle respect, bij de ambtenaren in vergelijking met de mensen die in het dorp zelf leven minder aanwezig.’’

Buurtbus in Mariënvelde

Het ROCOV houdt zich bezig met alles wat in de breedste zin van het woord behoort tot het vervoer per bus, spoor, tram en regiotaxi. Het adviseert gevraagd en ongevraagd de provincie Gelderland, de vervoersondernemingen en allen die daarbij betrokken zijn, ter behartiging van de belangen van de reiziger, dus ook die van de reiziger op het platteland. De vertegenwoordigers van de VKK hebben bij hun werk specifiek de hulp nodig vanuit de kleine kernen in Gelderland. Zij willen graag op de hoogte worden gehouden van het wel en wee van het openbaar vervoer op het platteland en de wensen, die er op dit terrein zijn. U kunt hierover contact opnemen met één van de vertegenwoordigers van de VKK: • Tinie Voortman - te Dorsthorst, vice-voorzitter VKK tel. 0315-323810, e-mail: [email protected] • Henk Reijmer, VKK-adviseur tel. 0316-331762, e-mail: [email protected]

Henk Reijmer VKK-adviseur

Voor u geknipt

6

van de regie. Ook niet om bevoegdheden te houden. Je ambt of functie is niet belangrijk. Bewoners zijn het belangrijkste, ’’ vindt de oud-burgemeester. Ergernis In 1976 werd Bekius burgemeester in de gemeente Aalten. Een plattelandsgemeente met destijds interessante aspecten in het werk. Het stadje Bredevoort zag hij als een geschenk, een enthousiaste taak. Na zijn pensionering is hij in de gemeente Aalten blijven wonen, maar hij heeft zich niet meer bemoeid met gemeentezaken. Hij kan nu zijn ergernis uitspreken over stemmen in het gemeentebestuur die moeite hebben met Bredevoort. ,, De dorpsbelangenorganisaties koesteren oude waarden. De restauratie van Bredevoort heeft ook brede instemming bij de bewoners.’’ Bekius spreekt zijn zorg uit voor het behoud van de cultuur-historie. In zijn tijd in Kollumerland zou een beeldbepalende gracht in Kollum gedempt worden. Hij heeft het dempen van de gracht kunnen voorkomen. Het gevolg was dat de eigenaren van belendende percelen hun woningen gingen restaureren, waardoor Kollum nu zo karakteristiek is. Op dit moment is hij nog lid van zowel Bredevoorts Belang als Haarts Belang. Op ledenvergaderingen schroomde hij niet zijn mening te geven. Nog steeds ventileert hij graag zijn ideeën. Zo heeft hij nog een tip aan de Commissaris van de Koningin. "Onderzoek met aandacht bij de benoeming van een burgemeester in een plattelandsgemeente of er bij de kandidaat wel voldoende passie is voor het platteland".

Stencilmachine Bekius is pas na zijn pensionering actief geworden bij de VKK Gelderland. Al eerder was hij lid van de LVKK. Eind 1987 begon hij als adviseur van het bestuur, maar werd al snel bestuurslid en was daarna later jarenlang voorzitter. De VKK is een stuk van zijn leven geworden. De passie voor het platteland zat er al vroeg in. De jonge Bekius groeide op in de kleine gemeenschap Gauw bij Sneek. In een schoolschrift hield hij alle familienamen bij van de ongeveer 200 inwoners van Gauw. Na de ULO kwam hij als 16-jarige in dienst bij de gemeente Wymbritseradeel, een plattelandsgemeente om Sneek met 28 dorpen. Met groot enthousiasme vertelt hij over zijn toenmalige werk: stencilen. ,,In die tijd was een stencilmachine een belangrijk apparaat om ideeën te verbreiden.’’ Gedreven hield hij zich bezig met de problematiek in kleine kernen. Al snel kwam hij erachter, dat als je wat wilt, je op een positie moet komen waar je ook wat te vertellen hebt. Carrière opbouwen betekende in zijn geval regelmatig wisselen van gemeente en je gedachten op papier zetten.

Bekius heeft de VKK-tijd na zijn pensionering ervaren als een mooie periode, waarin hij veel van zijn passie kwijt kon. Hij is verheugd over de toenemende belangstelling voor het platteland. De provincie ziet hij als het platform waar zowel de bevolking als de gemeente terecht kan voor de behartiging van hun belangen, speciaal op het gebied van ruimtelijke ordening. Met logés reed hij onlangs door Meddo en Vragender om te kijken naar de ontwikkeling van deze dorpen. Met hulp van de VKK is hier enige jaren geleden een dorpsplan gemaakt. De lokale dorpsbelangenorganisaties hebben dit in gang gezet en - uiteindelijk gesteund door het gemeentebestuur - veel gerealiseerd. "Met passie van zowel gemeentelijke als provinciale bestuurders gebeuren er wonderen", besluit Bekius.

Rijdend gemeentehuis Aldus geschiedde. In 1946 ging Bekius van de plattelandsgemeente naar de stad Zutphen. Met deze ervaring was hij in 1951 klaar voor zijn baan bij de gemeente Apeldoorn als chef Algemene Zaken. In deze periode zorgde hij voor een rijdend gemeentehuis. Met een hoge FIAT-bestelbus werden alle dorpen van de uitgestrekte gemeente bediend. Hij heeft het altijd als zijn plicht - hij spreekt zelfs van een roeping - gevoeld om positief werkzaam te zijn voor het platteland. In 1961 werd de behoefte om zelf leiding te geven aan een plattelandsgemeente werkelijkheid door de benoeming tot burgemeester van de gemeente Westdongeradeel met zes dorpen (na herindeling opgegaan in de gemeente Dongeradeel). Het contact met de dorpen noemt hij de room van het werk. Op de vraag of de gemeenten niet het liefst zelf de regie in handen houden, antwoordt Bekius met een wedervraag: ,,Waarom zit je als bestuurder in de gemeente?’’ Om vervolgens zelf het antwoord te geven: ,,Niet voor het voeren

Peter van Heek

Even voorstellen Ik ben op 11 juli 1943 geboren als Ate van Balen in Huizum (Friesland). Ik groeide op in Heemstede en Hilversum en studeerde Nederlands en geschiedenis aan de Universiteit van Nijmegen. Ik ben 4 jaar docent geweest, ruim 23 jaar adviseur en daarna 9 jaar rector van een brede scholengemeenschap in Hulst in Zeeuws-

7

Dorpsplannen Dorpsplannen maken blijft onverminderd populair. In de afgelopen maanden hebben Uddel en Almen hun dorpsplannen gepresenteerd, terwijl Oosterhuizen en Mariënvelde de presentatie als u dit leest ook achter de rug hebben. Spankeren is stevig van start gegaan, evenals Exel, Overasselt, Valburg-Homoet, Terborg en Zwartebroek-Terschuur. Uddel is het eerste dorp buiten de Achterhoek/Liemers dat een dorpsplan heeft ontwikkeld met behulp van de VKKmethodiek. Het dorpsplan is kort geleden aangeboden aan het college van B&W van de gemeente Apeldoorn. Gezien het beleid van de gemeenteraad dat elke dorpsvisie vastgesteld moet worden door de raad, wordt nu een ambtelijk advies geschreven over het dorpsplan.

Vlaanderen. Vanaf 1973 woon ik in Overasselt (ten zuiden van Nijmegen aan de Maas), waar ik in 2005 gevraagd werd als voorzitter van het Dorpsplatform. Ik doe dat met veel plezier met een groep enthousiaste medebewoners.

Een dorp met toekomst: dorpenvisie voor en door Uddel

Ik wil graag als bestuurslid een steentje bijdragen aan de Vereniging Kleine Kernen, omdat ik geloof dat de vitaliteit en de leefbaarheid van een dorp of buurtschap niet alleen door de eigen inwoners, maar ook door gerichte acties van de provinciale overheid gewaarborgd kunnen blijven. Het mooie platteland van Gelderland met zijn vele dorpen en kernen is ook de groene long voor veel stadsbewoners, die in hun vrije tijd kunnen profiteren van aantrekkelijke (recreatie-)voorzieningen, overal in de provincie.

Even een korte geschiedenis. De gemeenteraad van Apeldoorn heeft rond 2000 besloten dat er voor de grote dorpen in haar buitengebied een dorpsvisie ontwikkeld moest worden. In eerste instantie werd dat in eigen beheer gedaan met hulp van een commercieel bureau. Men begon in het dorp Klarenbeek met goed resultaat. De dorpsvisie werd goedgekeurd door het dorp en de gemeenteraad. Daarop volgden Beekbergen, Loenen en Hoenderloo. In deze dorpen ging het minder voortvarend, de dorpen wilden meer zeggenschap over de inhoud van de dorpsvisie dan verkregen. Aan de dorpsvisie Uddel moest de gemeente toen nog beginnen. Gezien de weerstand die men ondervond in de andere dorpen besloot de gemeente uit te kijken naar een uitgesproken bottom-up methode. Daarbij kwam men uit bij de VKK Gelderland. De VKK maakte duidelijk dat ze graag wilde meewerken als de dorpsbelangenorganisatie Uddel’s Belang de VKK daartoe zou uitnodigen. Na enige aarzeling gebeurde dit ook. Udddel’s Belang aarzelde, mede omdat zijzelf net een jaar eerder op eigen initiatief en met eigen mensen een dorpsvisie ontwikkeld had.

Ik houd heel veel van tuinieren, wandelen en fietsen met Riky en die favoriete bezigheden stimuleren me ook me actief in te zetten voor het ‘buitengebied’. Ate van Balen

Stand van zaken Subsidieregeling Leefbaarheid Platteland Als u de afgelopen tijd met een projectidee rondliep en informatie heeft gezocht of daar subsidie voor te krijgen is, dan heeft u waarschijnlijk gehoord dat de toekomst van de subsidieregeling Leefbaarheid Platteland van de provincie onzeker was. Het leek erop dat het geld op zou zijn. Gelukkig heeft het nieuwe College van Gedeputeerde Staten in haar collegeakkoord nieuw geld opgenomen voor deze subsidieregeling. De regeling is inmiddels opgegaan onder de grote noemer ‘Vitaal Gelderland’, met als specifieke titel ‘sociaaleconomische vitaliteit van het platteland’. De inhoud van de regeling is niet veranderd. Het is nu aan de ambtenaren van de provincie om het handen en voeten te geven, maar wij kunnen met ons allen weer vooruit. Voel u dus niet geremd, kom gerust met projectideeën bij ons en wij helpen u graag verder.

8

Woningbouw Jan de Vries geeft aan dat alle belangrijke thema’s voor de toekomst van Uddel goed uit de verf komen in het dorpsplan. "Natuurlijk is woningbouw als eerste en belangrijkste thema behandeld. Voor de leefbaarheid van ons dorp is het belangrijk dat onze kinderen hier een plek kunnen vinden. Dat kan alleen maar als er gebouwd wordt, en dan het liefst betaalbare woningen en twintig woningen per jaar. Aan 100 woningen in één keer hebben we niets, dan komen er alleen maar mensen van buiten. We zijn ook erg tevreden met het besluit van de provincie om de zoekzones voor woningbouw goed te keuren. Nu is het echter wel zaak door te pakken, want wij horen al dat projectontwikkelaars op de loer liggen en dan is alles verloren. We wachten dus ook niet af wat B&W uiteindelijk van ons plan vindt, we zijn al in gesprek met de ambtenaren en de woningcorporatie om de vaart erin te houden." Bedrijventerrein Een andere belangrijke wens uit het dorpsplan is een bedrijventerrein buiten de dorpskern alleen voor bedrijven uit Uddel. Nu zijn veel bedrijven gehuisvest in bijgebouwen bij woningen, wat niet gunstig is voor de leefbaarheid van de buurt en wat de ontwikkeling van sommige bedrijven in de weg staat. Uddel’s Belang heeft samen met de ondernemersvereniging in Uddel en grondeigenaren al verkennende gesprekken gevoerd met de gemeente Apeldoorn om dit verder uit te werken. Uddel’s Belang hoopt dat de gemeente bereid is hier een gemeentelijk projectleider op te zetten. Zij zitten er niet op te wachten alles zelf te doen, daar hebben ze de tijd niet voor. Realisme en perspectief Het dorpsplan straalt ook realisme uit. Uddel is van oudsher een agrarisch dorp. In de afgelopen jaren heeft de landbouw hard gevochten voor haar voortbestaan. Het belang van de natuurgebieden rondom Uddel woog soms zwaarder dan de landbouw. Het dorpsplan straalt ook op dit vlak een constructieve en toekomstgerichte sfeer uit. Er worden keuzes gemaakt die niet voor elk individu even positief zullen uitwerken, maar waar wel perspectief voor ontwikkeling in zit. Voor sommige bedrijven die in het verwevingsgebied (gebied waarin landbouw, natuur en wonen verweven zijn) liggen, wordt uitbreiding bepleit. Voor de agrarische bedrijven die in of tegen de dorpskern liggen of in de zogenaamde natuurrandzone, bepleit het dorpsplan mogelijkheden voor functieverandering omdat een toekomst in de intensieve veehouderij er voor die bedrijven niet in zit. Dit getuigt van realisme, durf en toekomstgerichtheid, waar we alleen maar respect voor kunnen hebben.

Dus waarom een nieuwe? In de discussie met de gemeente werd al snel duidelijk dat de gemeente de dorpsvisie van Uddel’s Belang te eenzijdig gericht vond op woningbouw en dat de gemeente die dorpsvisie daarom niet wilde overnemen. De start van het dorpsplanproces in Uddel was een duidelijk onderhandelingstraject tussen de gemeente, Uddel’s Belang en de VKK Gelderland. Nu de dorpsvisie af is en de bal bij B&W ligt, kijkt Jan de Vries, voorzitter van Uddel’s Belang, met tevredenheid terug op het gehele proces. "We krijgen van veel dorpsbewoners positieve reacties op de dorpsvisie, en ook van politici horen we eigenlijk niets dan goeds over onze visie." Ook Marion Vincken, ambtenaar van de gemeente Apeldoorn, is positief gestemd over het proces. Bij de toetsingsbijeenkomst viel de constructieve sfeer tijdens alle discussies haar op. Dat was wel eens anders geweest in de afgelopen jaren, terugdenkend aan de discussies over de toekomst van de landbouw in de agrarische enclave. Tijdens de toetsingsbijeenkomst bleek dat de aanwezige wethouders en ambtenaren heel goed kunnen samenwerken met de dorpswerkgroep om de ideeën aan te scherpen en te verbeteren.

De tekst van Dorpsvisie Uddel is te vinden op www.uddelsbelang.nl (onder kopje documenten archief). Lex Hoefsloot

9

siersmeden uit heel Europa hun medewerking verleend en langs de fietsroute staan meer dan honderd kunstwerken uit ijzer en staal opgesteld. Oer-kracht loopt nog tot 28 september 2007. De route van ongeveer 35-km is te koop bij de VVV’s in de gemeente Oude IJsselstreek en bij de bijbehorende binnenexpositie in het Nederlands IJzermuseum i.o. in Ulft. Voor het Oer-kracht initiatief en de uitwerking van dit idee hebben Kees en Janny Pronk onlangs de Silberner Hose Knopf Award ontvangen, een hoge onderscheiding van het Duitse vakblad Hephaistos (God van de smeden). Een grote verrassing voor hen die onderstreept dat het zeer de moeite waard is om deze zomer de mooie Oer-kracht tocht te fietsen. Veel fietsplezier toegewenst. Het bedrijf Mondra wensen we heel veel succes toe voor de toekomst; zonder bedrijven geen leefbaar platteland.

Vriend in the picture In elke Kleine Kernen Koerier besteden we aandacht aan een Vriend van de VKK Gelderland. De ‘Vrienden’ steunen de vereniging financieel en daarvoor zijn we ze erg dankbaar. In dit nummer staat de Mondra Groep Metaalbewerking uit Andelst in de schijnwerpers. De Mondra Groep is 21 jaar geleden opgericht en startte destijds als metaalbewerkingsbedrijf. Het bedrijf is gevestigd in Andelst. Andelst is een kleine kern in de gemeente Overbetuwe van ongeveer 1600 inwoners. Door de jaren heen heeft het bedrijf zich ontwikkeld tot een middelgroot bedrijf dat gespecialiseerd is in het ontwerpen en produceren van (onderdelen voor) industriële machines. Maar ook restauratiewerkzaamheden van metaaldelen aan bijvoorbeeld vestingwerken behoort tot de werkzaamheden. Evenals het onderhoud en het vervaardigen van onderdelen van machines en klein constructiewerk, zoals kozijnen, hekwerken en trappen lassen en smeden. Maatwerk leveren staat hierbij voorop. Daarnaast is er veel aandacht voor het opleiden van goede, ambachtelijke vakmensen. In samenwerking met het ROC-RijnIJssel te Arnhem worden smeedopleidingen verzorgd, waaronder de opleiding Gereedschap smeden, Hang- en sluitwerk smeden, Vaktekenen en Kunstgeschiedenis. Op dit moment wordt de opleiding R estauratiesmeden ontwikkeld.

Rianne Boenink

De Mondra Groep is inmiddels ruim een jaar Vriend van de VKK. Waarom vinden ze het belangrijk Vriend te zijn van de VKK? We vroegen het Kees en Janny Pronk, samen de directie van het bedrijf. "Onze ervaring is dat je als enkeling nergens komt, samen sta je sterker! Deze aanpak spreekt ons ook aan bij de Vereniging Kleine Kernen", aldus Janny Pronk. "Onze betrokkenheid bij kleine kernen zien we bij onze werknemers. Zij wonen in een kleine kern, maar ook helpen wij graag bij incidenteel las- of smeedwerk voor mensen of verenigingen uit de buurt". Tentoonstelling ’Oer-kracht’ De betrokkenheid van Kees Pronk in de metaalsector blijkt groot. Als voorzitter van de IFGS, een internationale vereniging van smeden is hij initiatiefnemer geweest bij de organisatie van Oer-kracht. Oer-kracht is een tentoonstelling van smeedwerk en metaalsculpturen in het Nederlands/Duitse grensgebied (rondom Ulft en het Duitse Isselburg). De tentoonstelling is zowel binnen (in Ulft en het Duitse Anholt) als buiten op diverse locaties. Het woord ‘oer’ verwijst naar het ijzeroer dat in dit gebied in het verleden werd gevonden en dat sinds de 18de eeuw de basis vormde voor de lokale ijzerindustrie. Aan deze kunstmanifestatie hebben tal van metaalkunstenaars en

10

Kees Pronk (links), Janny Pronk (rechts)

BESTUUR voorzitter

Paul Peters,

[email protected] vice-voorzitter

Tinie Voortman,

[email protected] secretaris

Joke v.d. Kerk,

[email protected] penningmeester

Joop Spijkers,

[email protected]

In navolging van het Nationale PlattelandsParlement in 2005 vindt op 6 oktober 2007 in Lunteren het tweede PlattelandsParlement plaats. Tijdens deze dag ontmoeten burgers en nationale overheid elkaar en gaan zij met elkaar in debat.

bestuurslid

Wim Giesbers,

[email protected] bestuurslid

Theo Harbers,

[email protected] bestuurslid

Pieter Hulsegge,

Na het eerste Nationale PlattelandsParlement zijn er in 2006 en 2007 zes provinciale PlattelandsParlementen georganiseerd, waaronder in Gelderland.

[email protected] Frans Turling,

bestuurslid

Michiel Verschoor,

bestuurslid [email protected]

U kunt nu alvast thema’s voorstellen waarover u op 6 oktober met de nationale politici wilt discussiëren. De thema’s kunt u doorgeven op de website www.plattelandsparlement.nl of sturen naar PlattelandsParlement, Antwoordnummer 48, 7940 VB Meppel.

Medewerkers Peter van Heek,

coördinator [email protected]

Lex Hoefsloot,

consulent [email protected]

Rianne Boenink,

junior consulent [email protected] Colofon Jaargang 20, nummer 2, juni 2007 De Kleine Kernen Koerier is het officiële orgaan van de VKK Gelderland en verschijnt vier keer per jaar. Oplage: 1000 Plattelandshuis, Hummeloseweg 85, 7021 KN Wittebrink (Bronckhorst) Telefoon 0314 – 63 11 68, Fax 0847 – 188906 Het kantoor is geopend op dinsdag, woensdag en donderdag E-mail: [email protected], Website: www.vkkgelderland.nl

JAARPROGRAMMA 2007 20 juni

Het bestuur komt naar u toe, Rivierenland

26 september

Redactie: Rianne Boenink Martin Bouwmeesters Peter van Heek Peter Venhuis Tinie Voortman

Het bestuur komt naar u toe, Achterhoek / Liemers

6 oktober

Nationale PlattelandsParlement

7 november

Het bestuur komt naar u toe,

Eindredactie: Ben Kothuis

Veluwe / IJsselvallei / Gelderse Vallei 20 november

Vormgeving: Ton Baake, Hengelo(O)

Bijeenkomst kleine kernen en buurtschappen tot ± 750 inwoners

Druk: Drukkerij Weevers Vorden

11

Het volgende nummer Het volgende nummer verschijnt in september 2007. Reacties en kopij graag sturen of mailen naar het VKK-kantoor. Abonnement VKK-leden ontvangen drie exemplaren per nummer voor de voorzitter, secretaris en penningmeester van de dorpsbelangenorganisatie. Extra nummers of losse nummers sturen wij toe via een abonnement. Dit abonnement kost € 15,- per jaar. Hiervoor ontvangt u vier nummers. Opgave voor een abonnement bij het VKK-kantoor.

Vrienden van de Vereniging Kleine Kernen Lankhof Beveiliging

AALTEN

Mini Camping ‘De Wolboom’

AALTEN

Klein Camping de Rijnstrangen

AERDT

Mondra Groep Metaalbewerking

ANDELST

SAB Advies voor Ruimtelijke Ordening BV

ARNHEM

Joh. Rutgers Timmer-Meubelfabriek BV

DE HEURNE

Rabobank Graafschap-Zuid

DINXPERLO

Postma en Partners elektrotechniek BV

DUIVEN

Bongers en Lemmers Makelaardij

GAANDEREN

Ernst Bouwbedrijf BV

GAANDEREN

Gamalco

GAANDEREN

Schildersbedrijf H.J. te Boekhorst

GAANDEREN

Hondeveld Weg- en Waterbouw

GELSELAAR

Rabobank Achterhoek-Oost

GROENLO

Schoonheids- en pedicuresalon Willy

HAAFTEN

Coops Mengvoeders BV

HALLE

Notariskantoor Van der Reijt en Reijenga

‘S HEERENBERG

Rabobank Achterhoek-Noord

LOCHEM

Mart Schouten Advies

LOCHEM

Woningstichting Beter Wonen

LOENEN

Mombarg Groep BV

MARIËNVELDE

Installatiebedrijf Pierik

MEDDO

Café Restaurant J. ter Voert

MEGCHELEN

Kiwitz Megchelen BV

MEGCHELEN

Tillman Chemische Bouwstoffen BV

MEGCHELEN

Wissing Hoveniers BV

MEGCHELEN

Rabobank Groesbeek/Millingen a/d Rijn

MILLINGEN a/d RIJN

Geerdink Groen

NEEDE

Geerdink Handelsmaatschappij B.V.

NEEDE

Wanders Metaalprod. BV

NETTERDEN

Mevr. E.M. Vennevertloo Fysiotherapie

RIETMOLEN

H.P. Goudswaard

SILVOLDE

M.I.D. Group B.V.

SILVOLDE

Hotel Restaurant Herberg Jan

SILVOLDE

Ankersmit Tuinmachines

SINDEREN

Hotel-restaurant De Roode Leeuw

TERBORG

Ulamo BV Metaal

ULFT

Straalbedrijf Gebr. Van Ginkel BV

VALBURG

Enning-Fokkink garantiemakelaars

VARSSEVELD

G.J. Kramp BV

VARSSEVELD

Restaurant Van Hal

VOORST

Fa. Lucassen Boomkwekerij

VORDEN

Rabobank Wehl

WEHL

WBC-Projekten BV

WINTERSWIJK

Bouwbedrijf H.J. Wiggers en Zn.

WOOLD

Rabobank Liemerse Poort

ZEVENAAR

Het bestuur van de Vrienden bestaat uit: Nico Wissing tel. 0315-377276, Reiny Dijkstra 0315-230085 en Pieter Hulsegge 055-5061554