KLEINE KERNEN KOERIER

KLEINE KERNEN KOERIER Jaargang 22, nummer 2, juni 2009

Bestuurlijke vernieuwing in de VKK? Jaarvergadering op 26 maart 2009 in het Streekhuus te Zelhem. Met de voorgestelde bestuursvorm verwacht het bestuur dichter bij de leden te komen, transparanter, professioneler en meer bottom-up te kunnen werken.

De VKK is de afgelopen jaren gegroeid van 54 naar 124 leden. Het bestuur kreeg van diverse leden reacties dat de verschillen tussen de Achterhoek, de Veluwe/Vallei en Rivierenland zodanig zijn dat het wellicht verstandig is om Gelderland op te delen in drie regio’s. Verschillende leden gaven aan dat de club te groot wordt en de contacten oppervlakkiger zijn geworden. Het huidige VKK-bestuur (afbeelding 1) moet ook meer moeite doen om de leden bij de vereniging betrokken te houden. Tevens waren de procedure en de besluitvorming ten aanzien van de kandidaatstelling voor de waterschapsverkiezingen aanleiding om te gaan werken aan een duidelijk huishoudelijk reglement en een organisatievorm die klaar is voor verdere groei, met name in de regio Rivierenland. Met hulp van de VKK-adviseurs heeft het bestuur een voorstel gemaakt dat besproken is tijdens de

Afbeelding 1: Huidige situatie

De door het bestuur voorgestelde bestuursvorm (afbeelding 2) bestaat uit: • drie regiobesturen, waarvan de leden (een voorzitter en 2-6 leden) worden gekozen door de DBO’s uit de regio’s; • een algemeen bestuur bestaande uit 7 leden, waarvan 4 het dagelijks bestuur vormen en 3 tevens zitting hebben in een van de drie regiobesturen;

Afbeelding 2: Voorstel Bestuur

Afbeelding 3: Tegenvoorstel leden

VKK Bestuur (3 uit regio’s + 4 DB)

AB (6)

DB (4)

VKK Bestuur (10)

Rivieren

Veluwe Regiocommisies

A/L

Klein Bestuur (3/4) Gekozen Raad van Beheer

• een dagelijks bestuur, bestaande uit een voorzitter, een vicevoorzitter, een secretaris en een penningmeester, die allen op voordracht van het algemeen bestuur moeten worden gekozen door de algemene ledenvergadering; • de algemene ledenvergadering, waarin alle DBO’s een stem hebben en ieder lid spreek- en bezoekrecht, die het beleid bepaalt, het dagelijks bestuur benoemt en het werkplan en de begroting vaststelt. Vanuit de leden is op dit voorstel een reactie en een tegenvoorstel (afbeelding 3) gekomen. Gewezen wordt op de nadelen van het voorstel van het bestuur: getrapte verkiezingen verminderen de betrokkenheid, de vorming van regiobesturen vraagt nog meer vrijwilligers die een bestuursfunctie willen aanvaarden, de kennis en ervaring wordt beperkter gedeeld; namelijk per regio. Voorgesteld wordt de bestuurlijke top te verkleinen en naast de adviseurs een raad van beheer door de leden te laten kiezen om bepaalde thema’s te "bemensen" en de aandacht richten op speerpunten. Voor de Jaarvergadering kreeg het bestuur ook een reactie van een lid met het verzoek om het gepresenteerde voorstel nog niet in stemming te brengen. Het bestuur was dit ook niet van plan, maar het verzoek leidde wel tot het idee om een deel van de Jaarvergadering te gebruiken om meer input te krijgen van de aanwezige leden. Op vergelijkbare wijze als de startbijeenkomst van het proces om een dorpsplan te maken hebben de leden na de pauze gebrainstormd over de thema’s die van belang zijn voor de beleidsvisie 2010-2015. Naast het thema bestuurlijke vernieuwing, werd de aanwezigen over de volgende thema’s gevraagd naar hun ideeën en mening.

avonden, die in mei en juni in de regio’s worden georganiseerd, nader worden uitgewerkt. Uiteindelijk zal de verzamelde informatie gebruikt worden als input voor de beleidsvisie 2010-2015 en het werkplan en de begroting 2010. Ruim vóór de extra ledenvergadering op 3 november 2009 ontvangen de leden de voorstellen, waarop het mogelijk is om amendementen en tegenvoorstellen in te dienen. Tijdens de ledenvergadering in november worden de bestuursvoorstellen en eventuele amendementen of voorstellen van leden in stemming gebracht. Joke van der Kerk secretaris VKK-bestuur

Mededeling Waterschap In het Waterschap Rijn en IJssel heeft de VKK Gelderland één zetel. Namens de VKK is Tinie Voortman gekozen in dit waterschapsbestuur. De volggroep die haar ondersteunt is intussen, naast Eduard Poodt en Jan Bruinshoofd, uitgebreid met Willy Waalderbos. De volggroep neemt de bestuursstukken door en kijkt welke reactie vanuit het VKK-programma gepast is. Tevens wordt gekeken welke onderwerpen vanuit de kleine kernen kunnen worden ingebracht in het waterschapsbestuur. Hiervoor is ook uw inbreng essentieel en van harte welkom! U kunt uw onderwerpen doorgeven aan het VKK-kantoor.

Inhoudsopgave jaargang 22/2, juni 2009 1. Bestuurlijke vernieuwing in de VKK? 2. Mededeling Waterschap 2. Inhoudsopgave 3. Van de voorzitter 3. Saamhorigheid is het woord voor buurtschap IJzerlo

• Ondersteuning van de leden

4. Nieuws van de LVKK

• Deskundigheidsbevordering

5. Natura 2000 Veluwe

• Communicatiemiddelen

6. Buurtschapsvisie

• Belangenbehartiging

6. Voor u geknipt

• Deelname aan streek- en gebiedscommissies, waterschappen enz.

7. Even voorstellen

• VKK-methodiek Dorpsplannen maken

9. Woningcorporaties: wat doen ze in kleine kernen?

• Plattelandsparlement

10. Vriend in the picture

• ‘Het Witte Vlekkenplan’ (stimuleren en ondersteunen van het oprichten van DBO’s)

11. Vrienden van de VKK

Na de pauze zijn vele briefjes geplakt op de verschillende themavellen. Om ook de afwezige leden in de gelegenheid te stellen werd afgesproken dat de thema’s en de ingebrachte ideeën aan de leden zullen worden gemaild. Bestuurslid Joop Spijkers gaf aan dat alle ideeën die zijn ingebracht, zullen worden verzameld en in de thema-

8. De Veluwe in perspectief

11. Bestuur, adviseurs en medewerkers 11. Jaarprogramma 12. Colofon Inlegvel: Gemeenteraadsverkiezingen 2010

2

Saamhorigheid is het woord voor buurtschap IJzerlo

Van de voorzitter

De Vereniging Kleine Kernen kende ik al uit mijn statenperiode en als waarnemend dijkgraaf van het Waterschap Rijn en IJssel, maar nu ik aan de slag ben als voorzitter ervaar ik het nut en de noodzaak van deze vereniging aan den lijve.

Interview met Wim Kruisselbrink Penningmeester ‘Ons Aller Belang’ IJzerlo Wim Kruisselbrink “zou zich eens moeten inzetten voor de buurtschap”, aldus zijn vrouw. Zo kwam het dat de gepensioneerde IJzerloër in 2000 zijn bekwaamheid inzette door penningmeester te worden van Ons Aller Belang IJzerlo. En daarmee kan wel gezegd worden dat hij zich inzet voor de buurtschap! In dit interview licht Kruisselbrink toe wat de belangenvereneniging doet en wat de toekomstplannen zijn.

Inmiddels is een bestuurlijk overleg met gedeputeerde Esmeijer voorbereid met ambtenaren, want de huidige subsidieregeling stopt 31 december 2010. We moeten dus nu nadenken onder welke titel de VKK financiering kan krijgen voor de volgende periode. In dat kader zijn we ook volop bezig met het werkplan 2010 en het beleidsplan 2010-2015.

Wat in 1904 begon als buurtvereniging die zich voornamelijk bezig hield met het onderhoud van zandwegen, is tegenwoordig uitgegroeid tot een veelomvattende belangenvereniging. Ons Aller Belang is niet meer weg te denken uit de buurtschap en van de 250 huishoudens zijn er 230 lid. Uniek aan de vereniging is dat zij het buurthuis en het trapveldje beheert. Het buurthuis is sinds 1930 in beheer bij de vereniging omdat het gebouw, dat als zondagsschool diende, voor dat doel niet meer voldeed. Ons Aller Belang is te hulp geschoten en de gemeenschap heeft een nieuw verenigingsgebouw gebouwd aan de Thijsweg. In dit nieuwe gebouw, konden nu ook andere verenigingen terecht en voor de feestjes die niet meer in de huiskamer passen en ook grotere feesten, kunnen inwoners de kantine en zalen gebruiken. Dankzij de betrokken bevolking van IJzerlo kan deze kleine buurtschap over diverse voorzieningen beschikken. “De saamhorigheid in IJzerlo is zó groot” benadrukt

In mei was ik bij de thema-avond over dit onderwerp in de Achterhoek en Rivierenland. De vertegenwoordiger van het dorpsplatform Doornenburg (gemeente Lingewaal) gaf aan dat er bij veel dorpsbelangenorganisaties in Rivierenland nog te veel onbekendheid is wat de VKK doet en kan doen. Op dit moment hebben we 19 leden in Rivierenland. Gelukkig is Josien Hissink, onze nieuwe consulent voor Rivierenland, hard aan het werk met het nieuwe project ‘Rivierenland in eigen hand’. In de gemeenten Buren, Neder-Betuwe, Neerijnen en Maasdriel gaan we, samen met de gemeenten, bewoners in dorpen waar nog geen dorpsbelangenorganisatie is, interesseren en activeren om aan de slag te gaan met leefbaarheidsthema’s in hun eigen dorp. Tijdens de thema-avond in Stroe gingen we in gesprek met de leden van de Veluwe en uit de Vallei. Op alle avonden is ook gesproken over de nieuwe subsidieregeling Sociale Cohesie. De verwachting is dat Provinciale Staten de regeling na de zomervakantie vaststellen. Met het bestuur van de Federatie Dorpshuizen Gelderland hebben wij een gezamenlijk document gemaakt voor de ambtenaren die de regeling schrijven. Ik wens u allen namens het VKK-bestuur een prettige zomervakantieperiode toe. Willy Waalderbos voorzitter

Wim Kruisselbrink voor ‘t Dorpshuus

3

Kruisselbrink”. Dit is te zien aan de geldelijke bijdrage die inwoners doen bij collectes ten gunste van het dorpshuis of verenigingen, maar ook de feitelijke inzet. Van het maken van speeltoestellen en doelpalen tot het beschikbaar stellen van een weiland en grond verzetten; de bewoners en bedrijven in het dorp zetten samen de schouders eronder. “Men beseft dat het dorpshuis, de school, de winkel en de verenigingen belangrijke poten zijn in de buurtschap. Daarvan kun je er niet één missen want dan stort het in”.

Nieuws van de LVKK

Net als in IJzerlo zijn er ook in de andere dorpen en buurtschappen in de gemeente Aalten belangenorganisaties. Jaarlijks is er een gezamenlijk overleg waarbij onderwerpen worden besproken, waar alle dorpen mee te maken hebben zoals verkeersveiligheid, de ontsluiting op de rondweg en riolering. Kruisselbrink vindt het belangrijk dat er belangenorganisaties zijn: “Anders wordt het zo individualistisch, dan heb je 100 zeurpieten die iets willen! Als je iets wilt dan heb je een aanspreekpunt nodig dat naar de gemeente gaat en dat is het werk van een belangenvereniging“. Over het contact met de gemeente is Kruisselbrink positief. De relatie met de gemeente is goed, de contactpersonen kennen elkaar en er kunnen duidelijke afspraken worden gemaakt. Het is echter wel noodzakelijk dat er enkele bestuursleden zijn die overdag afspraken met de gemeente kunnen nakomen. Daarom is Ons Aller Belang erbij gebaat dat de helft van haar bestuur bestaat uit VUT’ers en gepensioneerden!

Burgemeester Hans Verheijen, de nieuwe voorzitter van de LVKK

Nieuwe voorzitter Na 10 jaar voorzitterschap heeft Driek van de Vondervoort de voorzittershamer overgedragen aan Hans Verheijen. Driek werd voorzitter van de LVKK in moeilijke jaren, waarin vooral achter de feiten aan gehold werd. Geleidelijk is dat omgebogen naar een meer actieve houding en een positief proberen beleidsmakers te beïnvloeden. Zijn opvolger Hans Verheijen is burgemeester van een kleine plattelandsgemeente in oostelijk Brabant (Mill en Sint Hubert) en is warm voorstander van burgerinitiatieven. Actief Burgerschap Op de dag van het afscheid van Driek kwam de goedkeuring van LNV voor het project Actief Burgerschap. Een mooi cadeau, want het stelt ons in staat om een aantal zaken ter hand te nemen die direct hun positieve gevolgen voor de dorpsorganisatie in de provincie kunnen hebben. De volgende keer meer hierover.

Toch is er nog het een en ander te verbeteren in IJzerlo. Woningbouw is een belangrijk onderwerp voor de toekomst. Belangrijk om de jeugd de mogelijkheid te geven om in het dorp te blijven wonen en daarmee de leefbaarheid in de toekomst te garanderen. Er wordt gezocht naar een locatie waar voldoende ruimte is om te bouwen, maar waar woningbouw niet botst met het agrarisch landgebruik. Het is duidelijk dat er al snel ook andere onderwerpen naar boven komen die met elkaar zijn verbonden. Onder andere het landschappelijke karakter van de omgeving van het dorp, de voorzieningen, het dorpshuis en de verenigingen en de school die mogelijk een moderne sporthal nodig heeft. Om al deze onderwerpen te kunnen behandelen vraagt de gemeente Aalten om een totale toekomstvisie, geschreven door de bewoners van IJzerlo. Naar verwachting kan er in het najaar van 2009 met VKK-procesbegeleiders worden gestart met het maken van een dorpsplan.

PlattelandsParlement Samen met KNHM (Koninklijke Nederlandsche Heidemaatschappij) en NNP (Netwerk Platteland) zijn we volop bezig met de voorbereiding van het derde Nationale PlattelandsParlement, dat op zaterdag 10 oktober in Lunteren wordt gehouden. Kijk op de website www.plattelandsparlement.nl U ontvangt binnenkort de eerste Nieuwsbrief. Dorpsvernieuwingsprijs 2009 In juni en juli kan iedere dorpsorganisatie zich via de VKK Gelderland nomineren voor de Dorpsvernieuwingsprijs 2009. Deze tweejaarlijkse prijs heeft dit jaar als thema: ‘Nieuwe energie voor een sterke saamhorigheid’ en is bedoeld voor dorpen waar structureel mooie dingen tot stand zijn gekomen door de inzet van de bewoners. Nadere informatie kunt u vinden op www.lvkk.nl.

Meer informatie: www.ijzerlo.nl Josien Hissink

Koos Mirck coördinator LVKK

4

Veluwe. Dat zou al in april af zijn, maar tot nu toe is het eindresultaat van het ‘bestaand gebruik’ nog steeds niet compleet. Dat is lastig voor alle partijen, want daarmee wordt de confrontatie tussen de ecologische situatie en de wensen voor natuurontwikkeling aan de ene kant en de wensen vanuit het menselijk gebruik aan de andere kant steeds uitgesteld. Uitstellen wordt echt vervelend als het afstellen wordt; dat dreigt een beetje te gebeuren voor het gevoel van de VKK. Want ondertussen wordt ook de provinciale politiek nerveus van het trage proces. De druk op de provincie om met concepten te komen neemt toe, en dan is de meest veilige weg om enkel te denken vanuit ecologische argumenten, omdat de Natura 2000-wetgeving dat in principe toestaat. In de Taskforcebijeenkomst van eind mei werd aan de Taskforce gevraagd in te stemmen met een kaderstellend stuk wat enkel vanuit ecologische overwegingen gemaakt was. Dat ging vele partijen te ver. Eigenlijk alle belangengroepen die opkomen voor een of andere vorm van menselijk gebruik van de Veluwe, inclusief de gemeenten, gaven aan dat dit niet volgens de afspraken is en dat dit stuk enkel aangeboden mag worden aan de provincie als zijnde een ecologische inventarisatie, waarbij vermeld moet worden dat de confrontatie met het menselijk gebruik van de Veluwe tot bijstelling van de natuurdoelstellingen kan gaan leiden.

Natura 2000 Veluwe: Komen we tot een beheerplan? In de vorige Kleine Kernen Koerier hebben we verslag gedaan van de eerste fase van het maken van het beheerplan Natura 2000 voor de Veluwe. Drie maanden geleden waren we nog optimistisch gestemd over het proces waar de VKK actief aan deel neemt als lid van de Taskforce Veluwe, het platform wat uiteindelijk het beheerplan moet maken. Momenteel krijgen de twijfels de overhand. Naar het gevoel van vele partijen in de Taskforce zijn we eigenlijk nog nauwelijks begonnen, terwijl het beheerplan voor 1 september in concept aangeboden moet worden aan de minister. Dat is kort dag, zeker met de zomervakantie er nog tussen. Helaas is het beheerplan nog lang niet af. Een afweging van belangen moet nog helemaal plaatsvinden. Tot nu toe is er bovenal informatie verzameld en zijn vooral de technici aan het werk geweest, met het inventariseren van de huidige ecologische situatie aan de ene kant en van het menselijk gebruik van de Veluwe aan de andere kant. Met de inventarisatie van de huidige ecologische situatie is er een beter beeld ontstaan van de bijzondere broedvogels die daadwerkelijk op de Veluwe een levensvatbaar broedgebied vinden, hoeveel van die vogels er huizen op de Veluwe en van welke natuurtypen op de Veluwe die vogels nu precies houden. Met anderen woorden, waar voelen ze zich echt thuis. Dat is een belangrijke stap, want daarmee zijn de natuurdoelstellingen in elk geval realistischer geworden.

Voor het eerst werd er een tweedeling in de Taskforce duidelijk tussen de belangenvertegenwoordigers van het menselijk gebruik en de belangenvertegenwoordigers van de natuur in brede zin. Daarmee lijkt eindelijk een start gemaakt te zijn met de discussie waar het eigenlijk om moet draaien, waarbij iedereen uiteindelijk zal moeten geven en nemen. We zijn er nog niet uit!

Waar ook al een half jaar aan gewerkt wordt, is een precies beeld krijgen van het huidige menselijk gebruik van de

Lex Hoefsloot

5

Buurtschapsvisie Een uniek project is gestart in het buitengebied van Winterswijk, zowel voor de betrokkenen aldaar als voor de VKK. Maakt normaal gesproken één dorp een dorpsplan, nu maken maar liefst vier buurtschappen samen een zogenaamd buurtschapsplan of buurtschapsvisie. De buurtverenigingen van Miste, Huppel/Henxel, Kotten en Woold hebben samen met de VKK in 2008 de koppen bij elkaar gestoken om te kijken of ze gezamenlijk een agenda voor de toekomst kunnen opstellen. Dit moet een visie worden voor een groot gedeelte van het buitengebied van Winterswijk (de buurtschappen hebben samen zo’n 3000 inwoners).

De buurtverenigingen merkten dat ze met veel dezelfde dingen bezig zijn, zoals verkeersveiligheid, boerderijsplitsing, verenigingsgebouw en landschapsbehoud. Waarom dan niet samen zaken oppakken en daarmee sterker staan? Met een stevig document in handen is het makkelijker om aan allerlei partijen die iets van plan zijn in het landelijke gebied, te laten zien wat de buurtschappen willen, maar ook wat ze liever niet zien gebeuren. Er zijn in maart 2009 startbijeenkomsten gehouden per buurtschap. De ideeën en wensen van alle bewoners werden verzameld en die vormen de basis voor het toekomstplan. De opkomst op de verschillende bijeenkomsten laten

VOOR U GEKNIPT

(Uit: De Gelderlander) 14-05-2009

Buurthuis Azewijn gered 100.000 AZEWIJN - De provincie verleent pshuis euro subsidie aan de Stichting Dor Azewijn. gemeenDaarmee is de toekomst van het dorp voor schapshuis voor het Montferlandse de komende jaren gered. t bijbehoDe stichting kocht het dorpshuis me drag voor rend café en woning. Het totaalbe gebouw zou de aanschaf en renovatie van het enigingen ver opgebracht worden door de vele die Azewijn rijk is en de gemeente van Montferland. Het resterende bedrag provincie 100.000 euro zou komen van de Gelderland. de provinciBij toetsing van de aanvraag voor nen de ale subsidie bleek dat het niet bin el subsidieregels valt. De provincie heeft enk nde taa regelingen voor verbouw van bes het geval gebouwen en voor nieuwbouw. In van een af van Azewijn gaat het om aansch bestaand gebouw. teerde Donderdagochtend kwam Gedepu rondleiding Keereweer naar Azewijn voor een zou hij in het buurthuis. Tijdens het bezoek of zou moeonderzoeken of hij van de regels

0 euro had ten wijken. De cheque met 100.00 hij echter al meegenomen. verenigin"Het is uniek wat hier gebeurt. Dat pshuis dor gen zich zo inspannen en zelf het Keereweer. veilig stellen, is bijzonder", aldus .000 euro 100 Hij overhandigde de cheque van an. aan de stichtingsvoorzitter Ron Spa voor alle t "Het betekent wel dat dit niet geld adrukte de dorpen die zoiets gaan doen", ben n voor asse gedeputeerde. "We moeten opp ere dorpen precedentwerking." Oftewel, and n. kunnen hier geen recht aan ontlene van de Keereweer heeft gebruik gemaakt wijken kan regel dat Gedeputeerde Staten af staan van regels. Reden is dat het voortbe het dorp van essentieel is voor de leefbaarheid n zich en de manier waarop de dorpelinge hiervoor inzetten. r langere tijd "Het gebouw kunnen we nu voo voorzitter. In veilig stellen", zegt een tevreden verhet voorjaar van 2010 hoopt hij een ben heb te bouwd en gerenoveerd buurthuis voor Azewijn. r de inwo"Nu is het tijd voor een feest voo wel verners van het dorp. Dat hebben ze om dit te is diend voor alle inzet die geleverd behouden."

6

gebied, ruimtelijke ordening en water. Van 1998 tot 2009 was ik lid van het dagelijks bestuur (Heemraad) van het Waterschap Rijn & IJssel en tevens Wnd. Dijkgraaf. Gezien mijn interesse in alles wat zich afspeelt op het platteland en in de kleinere woongemeenschappen, lag het bijna voor de hand dat ik mij positief heb uitgelaten over de vraag of ik mij beschikbaar wilde stellen als kandidaatvoorzitter voor de VKK Gelderland. Op 26 maart j.l. ben ik vervolgens dan ook gekozen tot voorzitter van de VKK Gelderland. De VKK is volgens mij een onmisbare organisatie voor het landelijk gebied en zijn woonkernen om via een gecoördineerde aanpak de leefbaarheid te behouden en te versterken op het platteland. Om dit doel te bereiken is een doeltreffende samenwerking van alle bij het platteland betrokken partijen noodzakelijk. De VKK is van mening dat hierbij met name ook voor de betreffende gemeenten en hun politieke vertegenwoordigers in de gemeenteraden een taak is weggelegd; een mooi thema voor de verkiezingen van maart 2010. Overigens hebben de stad en het platteland elkaar op vele terreinen nodig. Ik wil mij, als voorzitter van VKK Gelderland, de komende tijd in ieder geval inzetten om, samen met de dorpsbelangenorganisaties en alle andere betrokken partijen, de leefbaarheid van het platteland in Gelderland verder te ontwikkelen. Dit is een mooie opdracht en tegelijk een uitdaging waar we gezamenlijk aan willen en moeten werken voor een goed resultaat. Mijn persoonlijke ervaringen met het landelijke gebied zullen mij daar ongetwijfeld goed van pas komen.

een grote betrokkenheid zien; op diverse plekken moesten er stoelen bij gezet worden! Ook al wordt een gezamenlijke visie opgesteld, ruimte voor een eigen invulling vanuit elk buurtschap moet blijven. Het eigene van de verschillende buurtschappen mag niet ondersneeuwen door de gezamenlijke noemer en elk buurtschap brengt dan ook zijn eigen speerpunten in. Intussen is een grote groep van ongeveer 35 bewoners druk doende met het plan. De speciaal gevormde werkgroep voor het buurtschapsplan vergadert gezamenlijk maar het echte werk gebeurt in zes afzonderlijke themagroepen. Deze zijn samengesteld uit vrijwilligers uit alle buurtschappen en ze worden begeleid door VKK-procesbegeleiders Gert Boesveld en Klaas Westerbeek. De aangedragen wensen en ideeën worden gegroepeerd en er wordt nagedacht over de achtergronden hiervan. Zo ontstaat een duidelijk beeld van wat belangrijk is om te verbeteren en waarom. De buurtverenigingen zelf (Mister Belang, Kottens Belang, Woolds Belang, Huppel-Henxels Belang) staan nu iets meer op afstand. Ze laten het werk over aan de buurtschappenwerkgroep. Deze groep is enthousiast bezig en met een mentaliteit van ‘mouwen opstropen en dr’an’ komen ze er wel.

Willy Waalderbos voorzitter VKK Gelderland

Rianne Boenink

Even voorstellen Mijn naam is Willy Waalderbos. Ik ben in 1944 in Zieuwent, in de Achterhoek, geboren als boerenzoon. Na de HBS in Groenlo en de Agrarische Hogeschool in Den Bosch heb ik vanaf 1969 achtereenvolgens als Sociaal Economisch Voorlichter bij de r.k-ABTB en later als beleidsadviseur bij de LTO Noord en haar voorgangers gewerkt, met als voornaamste aandachtsveld de inrichting en het beheer van het landelijk gebied, met name in Gelderland. Van 1991 tot 2003 heb ik deel uitgemaakt van Provinciale Staten van Gelderland met als portefeuilles o.a. landelijk

7

De Veluwe in perspectief In 2008 heeft het onderzoek ‘Op zoek naar het Veluwegevoel’ van de VKK, de KNHM en de GMF vervolg gekregen. In de vorm van een afstudeervak voor de studie Toegepaste Communicatiewetenschappen aan Wageningen Universiteit heb ik in opdracht van de KNHM onderzocht hoe het nou kwam dat bewoners van de Veluwe de natuur rondom hun woonplaats als ontoegankelijk ervaren terwijl beheerders het tegenovergestelde beweren. Daarnaast bestond er grote ontevredenheid over de manier waarop over ingrepen in de natuur wordt gecommuniceerd. Beheerders menen zich ‘suf te communiceren’ terwijl bewoners het gevoel hebben dat zij niet worden betrokken bij de plannen. In mijn onderzoek heb ik om tafel gezeten met beheerders; gepraat, gewandeld en gefietst met bewoners; een vragenlijst laten invullen door basisschoolkinderen; ook ben ik op bezoek geweest bij betrokkenen zoals de brandweer, de participatiecommissie van Staatsbosbeheer in Radio Kootwijk en bij communicatie professionals op het gebied van de natuurlijke omgeving.

argwanend tegenover. Het laten liggen van dood hout wordt rommelig gevonden, velen vrezen dat de kans op insectenplagen hierdoor toeneemt. Bovendien zijn mensen angstig voor bosbranden, zeker wanneer er veel onderhoudspaden worden afgesloten. Wanneer iemand kennis bezit over de vroegere methoden komt het voor alsof er tegenwoordig geen moeite meer wordt gedaan om bosbranden of insectenplagen te voorkomen. Vooral voor mensen die zelf nog in het ouderwetse bosbouw hebben gewerkt, is dit een onbegrijpelijke verandering. • We zien dat er, ondanks het beperkte vertrouwen, van beide kanten behoefte is aan participatie. Bewoners geven aan dat ze gehoord willen worden, maar zij begrijpen ook dat natuurbeheerders de uiteindelijke beslissingen nemen. Natuurbeherende organisaties hoeven dus niet te vrezen voor hun machtspositie. Het lijkt erop dat de mate waarin bewoners invloed kunnen uitoefenen wordt bepaald door belangen van beheerder en diens machtsverhoudingen met hogere overheden (zowel nationaal als Europees). Beter zou zijn wanneer bewoners vooral worden betrokken bij zaken die geografisch dichtbij hen staan en hen aan het hart gaan. Hierbij valt te denken aan uitleg over de doelstelling, consequenties en uiteindelijke effecten van bijvoorbeeld kapwerkzaamheden in de directe omgeving van dorpen. Daarnaast is van belang om goed naar burgers te luisteren zodat ook het moment waarop zij behoefte hebben aan overleg duidelijk is. • Het onderzoek laat daarnaast zien dat de afstand tussen beheerder en bewoner groot is. Als bewoners en beheerders samen iets willen bereiken moeten ze elkaar opzoeken. Er is niet zozeer een gebrek aan communicatie, er is tekort aan effectieve zelfreflectie. Oftewel: bewoners en beheerders zullen meer moeten inzien dat er langs elkaar gepraat wordt, inzien dat zaken die belangrijk zijn voor de één, geen argument zijn voor de ander. Met dit inzicht kan de communicatie worden aan gepast zodat deze wel effect heeft. Een landbouwer

Uitkomsten van het onderzoek • Uit het onderzoek blijkt dat iedere inwoner op zijn eigen manier tegen de natuur rondom het dorp aan kijkt. Verschillende factoren beïnvloeden die blik, zoals leeftijd, beroep, hobbies, waar iemand is opgegroeid en of hij of zij kennis heeft over natuurbeheer en bosbouw. Aangevuld met andere zaken, vormen deze aspecten het ‘perspectief’ waarmee de natuur wordt beleefd, maar dat geldt evengoed voor de natuurbeherende organisaties en de communicatie over beheersmaatregelen. Het perspectief is bovendien bepalend voor de manier waarop gereageerd wordt op communicatie over natuurbeheer. Niet alleen de inhoud, maar ook de vorm kan beter worden afgestemd op bewoners die zich betrokken voelen bij veranderingen in de natuur. • Het viel op dat er bij bewoners veel kennis is over de bosbouwmethoden uit het verleden. Het verschil met het huidige beheer is groot en hier staan mensen vaak

Ontoegankelijkheid op het pad

8

benadrukt bijvoorbeeld zaken die hij belangrijk vindt en onderstreept hiermee zijn houding tegenover het huidige natuurbeheer: "Ze kopen het liefst alle landbouwgrond op. Teveel. Want ik vind het van de gekke. Als je nou nagaat: vroeger hebben ze landbouwgrond klaargestoomd en nou gaan ze het weer onder water zetten. Mooie boerderijen staan erop. Onder water. Daar heb ik geen woorden voor!"

het zelf bouwen van een huis voor de meeste mensen een onbetaalbaar droombeeld. Er is behoefte aan een door de gemeenschap georganiseerde woningbouw: ook de minst draagkrachtigen uit de gemeente moeten in staat gesteld worden een behoorlijk huis te bewonen. Op 9 juli 1919 werden de statuten gepresenteerd van de pasgeboren woningbouwvereniging. Als naam voor de vereniging werd 'De Goede Woning' gekozen. In vette en magere jaren ontwikkelde de vereniging zich. Zo werden er in het begin van de jaren ’70 de eerste bejaardenwoningen opgeleverd. Het gebied van de woningbouwvereniging beslaat Haaften (356 woningen), Hellouw (98 woningen), Tuil (52 woningen) en Waardenburg (206 woningen), een gebied met in totaal 6500 inwoners. Momenteel staan er nog 959 woningzoekenden bij de vereniging ingeschreven en de grootste prioriteit is dan ook het bouwen van nieuwe woningen. “Het tekort is te wijten aan het contingentensysteem. Gelukkig heeft de provincie Gelderland dat losgelaten en gekozen voor kwaliteit, wat passend is binnen de woningbehoefte in kernen. Nu gelden de zogenaamde ‘rode contouren’ als zoekgebieden voor wonen”, aldus Van den Anker. In samenwerking met de SWR (Samenwerkende Woningcorporaties Rivierenland) en de gemeente Neerijnen wordt getracht een inhaalslag te maken. Uitbreiding is voornamelijk noodzakelijk voor starters en ouderen; één- of tweepersoons huishoudens. “Vergis je niet, van de zeven miljoen huishoudens bestaan er tegenwoordig tweeënhalf miljoen uit één persoon. Ook voor gezinsverdunning dienen er woningen aan de voorraad toegevoegd te worden”, licht Van den Anker toe.

Géén stoffige la! In samenwerking met de VKK, wil de KNHM iets dóen met de uitkomsten van het onderzoek. Het idee dat is ontstaan, is een oud concept in een nieuw jasje, namelijk excursies organiseren. Momenteel bevindt het project Hier woon ik naast zich nog in de voorstel-fase, er zijn nog geen concrete afspraken gemaakt met bewoners of met een beheerder. Wat horen we wanneer excursies ter sprake komen? Vaak hetzelfde liedje: de opkomst is bedroevend en degenen die wél komen krijgen de indruk dat de excursieleider niet direct kan antwoorden op hun opmerkingen en ideeën. Daarom gaan we het eens andersom proberen: bewoners laten de natuur en het natuurbeheer rondom hun dorp zien. In een excursie wandelen we langs de mooie plekken, maar ook langs de de lelijke. We bekijken en bespreken hoe zinvol of juist onzinnig bepaalde ingrepen zijn en we leren hoe het er vroeger aan toe ging en welke plekken een rijke geschiedenis hebben. U kunt het zelf aanvullen: de zaken die aan bod komen zijn de dingen waaraan u denkt bij de natuur naast de deur. Vandaar de naam van het project: ‘Hier woon ik naast’. Het publiek zal bestaan uit boswachters, maar ook beleidsmedewerkers en communicatiemedewerkers van een natuurbeherende organisatie. Op die manier kunnen discussies ter plekke plaats vinden op diverse niveau’s.

Wat betreft initiatieven waarmee de leefbaarheid wordt verbeterd, kan Van den Anker mededelen dat huurders ideeën indienen voor onderhoud en het vergroten van de veiligheid. Hierop wordt actief gereageerd. Dankzij de korte lijnen in de vereniging kan de medewerker voor technische zaken direct langskomen en is er ruimte voor maatwerk. “Zo was er een initiatief van huurders om door middel van maatregelen wateroverlast na hevige regenbuien tegen te gaan”. Ook betrekt de vereniging haar huur-

We houden u op de hoogte! Josien Hissink

Woningcorporaties: wat doen ze in kleine kernen? Woningbouwvereniging De Goede Woning Neerijnen In iedere uitgave van de Kleine Kernen Koerier wordt aandacht geschonken aan het werk van een woningbouwvereniging. Deze keer richten we onze aandacht op het Rivierengebied. We vroegen voorzitter Gerard van den Anker van woningbouwvereniging De Goede Woning Neerijnen naar het werk van de vereniging. Een verkenning op de website leert dat de vereniging 90 jaar geleden is opgericht. In het begin van de 20e eeuw is

9

ders bij het beleid: “Door middel van onder andere ledenvergaderingen en spreekuren in de avond. Wij hebben ook samen met huurders, de gemeente en andere corporaties een woonvisie gemaakt, waarbij huurders een aantal avonden waren uitgenodigd om dit beleid mede vorm te geven. Ons motto is: bouwen wat nodig en gewenst is”, verklaart de voorzitter. Dit consumentgericht bouwen met een maatschappelijke meerwaarde is ook zeer goed mogelijk in Hellouw. Deze kern heeft meegedaan aan het project Dorpen groeien op eigen wijze, waarbij bewoners van deze kern een visie hebben ontwikkeld: bouwen naar behoefte en de karakteristiek en leefbaarheid van het dorp versterken.

weer vele jaren. Erik onderschrijft het belang voor blijvende aandacht voor een leefbaar platteland. Een leefbare omgeving bepaalt volgens hem het aangezicht van alles, de sfeer, de sociale samenhang, de toekomst van het dorp. Vanuit de overheid moet hier veel meer aandacht voor komen. "In Sinderen zijn we natuurlijk niet met zo velen en we zijn gewend om zelf dingen op te pakken. Als bedrijf vinden we het niet meer dan vanzelfsprekend dat je betrokken bent bij het reilen en zeilen van Sinderen. Onze parkeerplaats wordt bijvoorbeeld gebruikt als begin van de optocht met het volksfeest." Die onderlinge betrokkenheid en zelfredzaamheid onder de Sinderense bevolking zit er al lang in. Zo is het huidige Buurtschapshuis letterlijk door de gemeenschap zelf opgebouwd. Ook de Stichting Kerk- en Fietspaden Sinderen, onlangs nog beloond met de Kern met Pit-prijs, boekt goede resultaten. Erik: "Met vrijwilligers worden nieuwe fietspaden aangelegd en ook onderhouden. Dat zet Sinderen en omgeving echt op de kaart."

In de toekomst ziet Van den Anker graag afschaffing van de Vogelaarheffing en het terugdraaien door de Rijksoverheid van de plicht tot vennootschapsbelasting: “Allemaal euro’s die zijn opgebracht in ons werkgebied, maar die toevloeien naar andere gebieden in ons land. Goed rentmeesterschap wordt kennelijk gestraft”. Daarnaast ambieert de voorzitter vergroting en modernisering van het woningbestand. Herstructurering van woningen die niet meer aansluiten bij de woonwensen in 2009, met daarbij ook oog voor de in de toekomst ongetwijfeld stijgende energielasten. “In deze moeilijke tijd is het van belang de positieve kant vast te houden. Meer nog dan voorheen samenwerken, kansen zien, initiatieven nemen en met elkaar de schouders eronder zetten!” besluit de voorzitter. Meer informatie: www.degoedewoning-neerijnen.nl Josien Hissink

Vriend in the picture In elke Kleine Kernen Koerier besteden we aandacht aan een Vriend van de VKK Gelderland. De ‘Vrienden’ steunen de vereniging financieel en daarvoor zijn we ze erg dankbaar. In deze koerier staat Ankersmit Tuinmachines in de belangstelling. Al meer dan 35 jaar is de firma Ankersmit Tuinmachines een begrip in Sinderen en omgeving. Ze levert en onderhoudt tuin- en parkmachines. Eigenlijk levert ze alles wat nodig is om het groen in tuin en rondom boerderij of bedrijf te onderhouden. Eigenaar Erik Ankersmit vertelt: "Onze klantenkring varieert van particulieren uit de buurt tot hoveniers en gemeenten wat verderop. Alle klanten proberen we te voorzien van een goed advies en een goede service."

Die zelfredzaamheid en grote inzet van vrijwilligers heeft voordelen, maar ook nadelen. Volgens Erik denken veel organisaties en overheden al snel “och, maar Sinderen redt zichzelf wel…”. De VKK wenst Ankersmit Tuinmachines veel succes toe voor de toekomst!

"Mijn vrouw zat destijds in het bestuur van Sinderens Belang en zodoende is het gekomen dat wij Vriend van de VKK geworden zijn", aldus Erik. Vriend zijn ze intussen al

Rianne Boenink

10

Vrienden van de Vereniging Kleine Kernen

BESTUUR Willy Waalderbos, voorzitter [email protected] Tinie Voortman, vice-voorzitter [email protected] Joke van der Kerk, secretaris [email protected] Joop Spijkers, penningmeester [email protected] Ate van Balen, bestuurslid [email protected] Wim Giesbers, bestuurslid [email protected] Theo Harbers, bestuurslid [email protected] Pieter Hulsegge, bestuurslid [email protected] Frans Turling, bestuurslid [email protected] Ria Vreman, bestuurslid [email protected]

Lankhof Beveiliging&Telecom

AALTEN

Mini Camping ‘De Wolboom’

AALTEN

Kleine Camping de Rijnstrangen

AERDT

SAB Arnhem BV

ARNHEM

Esselink Hoveniers

DE HEURNE

Rabobank Graafschap-Midden

DOETINCHEM

Postma en Partners elektrotechniek BV

DUIVEN

Ernst Bouwbedrijf BV

GAANDEREN

Gamalco

GAANDEREN

Schildersbedrijf te Boekhorst

GAANDEREN

Hondeveld Weg- en Waterbouw

GELSELAAR

Rabobank Achterhoek-Oost

GROENLO

Coops Mengvoeders BV

HALLE

Geni Horstink Advies

HARFSEN

Notariskantoor Van der Reijt en Reijenga

‘S HEERENBERG

BonsenReuling Accountants-Belastingadviseurs

LICHTENVOORDE

Mart Schouten Advies

LOCHEM

Woningstichting Beter Wonen

LOENEN

Hoveniers&Groencentrum Wenninkhof

MEDDO

Installatiebedrijf Pierik

MEDDO

Café Restaurant J. ter Voert

MEGCHELEN

Kiwitz Megchelen BV

MEGCHELEN

Tillman Chemische Bouwstoffen BV

MEGCHELEN

Wissing Hoveniers BV

MEGCHELEN

Geerdink Groen

NEEDE

Wanders Metaalproducten BV

NETTERDEN

Mevr. E.M. Vennevertloo Fysiotherapie

RIETMOLEN

H.P. Goudswaard

SILVOLDE

Hotel Restaurant Herberg Jan

SILVOLDE

Rabobank Graafschap-Zuid

SILVOLDE

Ankersmit Tuinmachines

SINDEREN

Josien Hissink,

Kramp Nederland BV

VARSSEVELD

Lex Hoefsloot,

Kuenen garantiemakelaars

VARSSEVELD

Restaurant Van Hal

VOORST

Drukkerij Weevers

VORDEN

Fa. Lucassen Boomkwekerij

VORDEN

WBC-Projekten BV

WINTERSWIJK

Bouwbedrijf Wiggers-Nijenhuis

WOOLD

Scheffer Badkamers

ZELHEM

Rabobank Graafschap-Noord

ZUTPHEN

VKK-ADVISEURS Peter ter Beek, Jan Bruinshoofd, Eduard Poodt, Henk Reijmer, Gerard Roos,

Specialisme verkeer en burgerparticipatie ruimtelijke ordening landbouw, natuur/landschapsprojecten, agrarisch natuurbeheer onderwijs en openbaar vervoer plattelandsvernieuwing, reconstructie, leefbaarheid, kleine kernenbeleid

De VKK adviseurs zijn bereikbaar via het VKKkantoor: Telefoonnummer: 0314-631168 Email: [email protected]

MEDEWERKERS Peter van Heek,

Rianne Boenink,

coördinator [email protected] consulent [email protected] consulent [email protected] consulent [email protected]

JAARPROGRAMMA 2009

Het bestuur van de Vrienden bestaat uit: Reiny Dijkstra 0315-230085, Pieter Hulsegge 055-5061554, Paul Peters tel. 0316-220104 en Nico Wissing tel. 0315-377276

11

10 oktober

Landelijk PlattelandsParlement

3 november

Extra Ledenvergadering VKK Gelderland

24 november

Bijeenkomst kleine kernen en buurtschappen tot 1000 inwoners

Colofon Jaargang 22, nummer 2, juni 2009 De Kleine Kernen Koerier is het officiële orgaan van de VKK Gelderland en verschijnt vier keer per jaar. Oplage: 1100 VKK Gelderland, Dr. Grashuisstraat 8, 7021 CL Zelhem Telefoon 0314 – 63 11 68, Fax 0847 – 188906 Het kantoor is geopend op dinsdag, woensdag en donderdag E-mail: [email protected], Website: www.vkkgelderland.nl Redactie: Rianne Boenink Martin Bouwmeesters Peter van Heek Josien Hissink Peter Venhuis Tinie Voortman Eindredactie: Ben Kothuis Vormgeving: Ton Baake, Hengelo(O) Druk: Drukkerij Weevers Vorden

Het volgende nummer Het volgende nummer verschijnt in oktober 2009. Reacties en kopij graag sturen of mailen naar het VKK-kantoor. Abonnement VKK-leden ontvangen drie exemplaren per nummer voor de voorzitter, secretaris en penningmeester van de dorpsbelangenorganisatie. Extra nummers of losse nummers sturen wij toe via een abonnement. Dit abonnement kost € 15,- per jaar. Hiervoor ontvangt u vier nummers. Opgave voor een abonnement bij het VKK-kantoor.

kijk ook op onze site: www.vkkgelderland.nl