KLEINE KERNEN KOERIER

KLEINE KERNEN KOERIER Jaargang 23, nummer 1, maart 2010

Werken aan topdorpen in Gelderland De minister van LNV, Gerda Verburg, daagt ons uit. Zij heeft het begrip topdorpen gelanceerd in analogie aan de 40 krachtwijken in de grote steden. “Rijk, provincies en gemeenten zetten zich, elk vanuit hun eigen verantwoordelijkheid, in voor een vitaal platteland, voor dorpen waar het goed toeven is. Topdorpen noem ik dat, waar sprake is van bereikbare en beschikbare voorzieningen, van voldoende werkgelegenheid en een goede leefomgeving. Een topdorp is een energiek dorp met veel natuur er in en er omheen. Waar betrokken en enthousiaste mensen wonen die trots zijn op hun gemeenschap en er zelf ook verantwoordelijkheid voor willen en kunnen nemen.” (brief aan de Tweede Kamer, 1 december 2009, NLP 2009-2369)

De minister koppelt de topdorpen in eerste instantie aan de problematiek van de krimpgemeenten, dit bovenal om een afweging te maken in welke dorpen ze wil investeren in haar zoektocht naar methodieken hoe topdorpen te bereiken. Sinds het PlattelandsParlement Gelderland van begin 2009 is de uitvoering van dorpsplannen een terugkerend thema bij de VKK Gelderland. Zoals we al berichtten in de KKK (2009, nummer 3) heeft het bestuur van de VKK Gelderland een evaluatie van de uitvoering van dorpsplannen uitgevoerd. Het rapport van deze evaluatie is eind 2009 tijdens het bestuurlijk overleg van de VKK Gelderland en de Federatie Dorpshuizen Gelderland met gedeputeerde

VKK voorzitter Willie Waalderbos (r) overhandigt gedeputeerde Esmeier het rapport Monitoring Uitvoering Dorpsplannen

Hans Esmeijer aan hem overhandigd. Tijdens dit overleg kwam de vraag boven op welke manier nu het best gewerkt kan worden aan topdorpen zoals de minister daar invulling aan geeft. Welke instrumenten en werkmethoden kan men effectief inzetten? Eén van de afspraken gemaakt tijdens het overleg is dat we een werkconferentie organiseren met als doel instrumenten te ontwikkelen die werken aan topdorpen effectiever maken. De VKK Gelderland voelt zich sterk geïnspireerd door het idee van topdorpen. De omschrijving van minster Verburg is compact maar tegelijkertijd zo compleet, dat wij hem willen omarmen als wensbeeld voor alle dorpen in Gelderland. Wel met de nadruk op wensbeeld, de VKK Gelderland wil de lat van wat een topdorp is ook daadwerkelijk hoog leggen. Dan doemt meteen de vraag op hoe we kunnen bewerkstelligen dat dorpen ook topdorp worden. Natuurlijk speelt de organisatiekracht van het dorp, maar ook dorpsplannen daarin een belangrijke rol, evenals een goed kleine kernenbeleid van de gemeente. Maar is dat voldoende? Niet automatisch volgens ons. Immers hoe komt een prachtig dorpsplan tot uitvoering? Welke rol spelen de gemeenschapsvoorzieningen in het dorp? Hoe pakt de samenwerking tussen dorp en gemeente in de praktijk uit? Is het kleine kernenbeleid (bovenal afspraken op communicatiegebied) voldoende, of vergt het werken aan topdorpen een verdergaande herstructurering van de gemeentelijke organisatie? Veel beleid aangaande de leefbaarheid op het platteland is ook provinciaal beleid, zoals bijvoorbeeld Openbaar Vervoer, werkgelegenheid en bedrijvigheid, ruimtelijke kwaliteit, natuur & milieu en landschap. Wat heeft een topdorp (en haar gemeente) nodig van de provincie? Om verder te komen met de beantwoording van deze vragen wil de VKK Gelderland, in samenwerking met de Federatie Dorpshuizen Gelderland, de KNHM en de Provincie, in de werkconferentie deze vragen aan de orde laten komen aan de hand van een aantal voorbeelden van dorpen en gemeenten waar we met ons allen van kunnen leren. Het wordt geen conferentie waar experts de antwoorden komen geven, wij geloven niet dat de volledige antwoorden al gegeven zijn. Daarom zal de opzet zo zijn dat alle aanwezigen gezamenlijk werken aan de beantwoording van deze vraagstukken, om uiteindelijk conclusies te trekken welke instrumenten en werkmethoden het beste werken. Het streven is om deze werkconferentie te houden in de tweede helft van september van dit jaar. We houden u op de hoogte. Lex Hoefsloot

Mededelingen Terugkomdag Procesbegeleiders Op 30 januari vond de terugkomdag voor procesbegeleiders van de VKK weer plaats. De VKK-procesbegeleiders worden in duo’s ingezet in de dorpen om het dorpsplanproces te begeleiden. Op een terugkomdag worden ervaringen uitgewisseld en er wordt nieuwe kennis opgedaan. Aan de orde kwam bijvoorbeeld het inzetten van een dorpsbouwkundige. Vanuit het Gelders Genootschap kan een deskundige met kennis op het gebied van planologie, historische geografie en stedenbouw worden ingezet om de ruimtelijke kwaliteit van het dorp te laten zien. Ook zou het Gelders Genootschap een workshop over de ruimtelijke kwaliteit van dorpen kunnen geven aan procesbegeleiders zodat zij deze rol in het dorp kunnen vervullen. Provinciale subsidie dorpsplannen stopgezet Het bestuur van de VKK Gelderland heeft besloten een financiële vergoeding ad € 1.500,- te vragen voor ondersteuning bij het maken van een dorpsplan. De prestatieafspraak met de provincie voor het maken van 35 dorpsplannen in de periode 2008-2010 heeft de VKK kunnen verwezenlijken. Voor het maken van nieuwe dorpsplannen is vanaf nu geen subsidie van de provincie beschikbaar. Deze extra bijdrage wordt gevraagd aan dorpsbelangenorganisaties die na 3 februari 2010 starten met de voorbereidingen voor een dorpsplanproces. De overheadkosten van de VKK Gelderland bij het maken van een dorpsplan vragen om een aanpassing van het financiële beleid, wat tot uiting is gekomen in dit besluit. Themabijeenkomsten Op 12 en 26 januari en op 10 februari zijn er in respectievelijk de Achterhoek/Liemers, de Veluwe en in het Rivierengebied themabijeenkomsten gehouden. Op de agenda stond het inventariseren van actuele onderwerpen, welke activiteiten dorpsbelangenorganisaties kunnen organiseren op de verschillende momenten rondom de gemeenteraadsverkiezingen en tot slot hoe een dorp een ‘Topdorp’ kan worden in het kader van de conferentie waar u elders in deze koerier meer over kunt lezen. Op onze website, www.vkkgelderland.nl, is de handleiding voor mogelijke acties vóór en ná de gemeenteraadsverkiezingen te vinden. Een mogelijkheid is dat de dbo’s in een gemeente een gezamenlijk werkbezoek organiseren voor de nieuwe raadsleden en de nieuwe wethouders. Regionale verdeling bestuursleden VKK Een onderdeel van de bestuurlijke vernieuwing is dat het bestuur dichter bij de leden komt. De algemeen bestuursleden hebben daarom allemaal de zorg voor communicatie met en ondersteuning van ongeveer 15 dorpsbelangenorganisaties in hun regio. De verdeling is als volgt:

2

Ate van Balen: leden in de gemeenten in Riverenland Oost Ton Wormgoor: leden in de gemeenten in Rivierenland West Pieter Hulsegge: leden in de gemeenten Apeldoorn, Voorst, Brummen Vacature: leden in de overige gemeenten Veluwe/Vallei Joop Spijkers: leden in de gemeenten Berkelland en Aalten Ria Vreman: leden in de gemeenten Winterswijk, Oude IJsselstreek en Doetinchem Wim Giesbers: leden in de gemeenten Bronckhorst en Oost-Gelre Theo Harbers: leden in de gemeenten Lochem en Montferland Vacature: leden in de gemeenten Zevenaar, Duiven en Rijnwaarden

voorstel van het college van GS. Een gevolg van de opgelegde bezuiniging is dat de provincie vanaf december 2009 geen nieuwe meerjaren afspraken meer maakt. De VKK Gelderland heeft afgelopen januari direct te maken gekregen met dit besluit. Aan het prestatiecontract voor het maken van 35 dorpsplannen is voldaan. De provincie wil echter geen nieuwe prestatieafspraken maken. Als gevolg van dit besluit van de provincie heeft het VKK-bestuur moeten besluiten om in dorpen waar we vanaf 3 februari 2010 starten met de eerste gesprekken voor het maken van een dorpsplan, een bijdrage gevraagd moet worden van 1500 euro per dorpsplan. Dit bedrag is nodig voor de kosten voor werving, training en begeleiding van procesbegeleiders, voor contacturen van consulenten met gemeenten en voor de algemene voorbereiding en nazorg van de uitvoering van dorpsplannen. De afgelopen maanden heeft het bestuur met ondersteuning van de VKK-adviseurs gewerkt aan het schrijven van de beleidsvisie 2011-2015. Uw opmerkingen, reacties tijdens de jaarvergadering en themabijeenkomsten waren de basis voor deze nieuwe beleidsvisie. Het bestuur hoort uw reactie graag tijdens de jaarvergadering op 23 maart in het Streekhuus te Zelhem. Graag tot dan!

Van de voorzitter Het nieuwe jaar zijn we gestart met goede, constructieve besprekingen met enkele bestuursleden van de Federatie Dorpshuizen Gelderland (FDG). Tijdens het bestuurlijk overleg met gedeputeerde Esmeijer in december 2009 is afgesproken dat de VKK en de FDG vóór 1 april 2010 een zo mogelijk gezamenlijk plan maken voor de subsidieperiode vanaf 1 januari 2011 en een plan ontwikkelen voor de organisatie van een werkconferentie. In deze werkconferentie staat de uitvoering van dorpsplannen, waaronder het aanpassen of vernieuwen van dorpshuizen centraal. De werkconferentie is een vervolg op de uitkomsten van het Plattelands Parlement Gelderland 2009. Over de werkconferentie, die eind september 2010 zal worden gehouden, kunt u meer lezen in deze Kleine Kernen Koerier. FDG en VKK hebben een kleine werkgroep samengesteld die een plan maakt voor het organiseren van de werkconferentie én voor de nieuwe subsidieaanvraag voor de VKK en de FDG. Tijdens de jaarvergadering, die gehouden wordt op 23 maart 2010, zijn de plannen voor provinciale subsidie gereed en informeren wij u op welke wijze wij de komende jaren willen gaan samenwerken met de FDG . Spannend blijft of het plan van VKK en FDG ook gehonoreerd wordt door de provinciale statenleden. De provincies ontvangen namelijk minder geld uit Den Haag. Van het totale jaarbudget van de provincie (ruim 1 miljard euro) is slechts 320 miljoen euro beïnvloedbaar. Uit dit bedrag moet 60 miljoen euro worden bezuinigd. Het college van Gedeputeerde Staten heeft besloten om niet de kaasschaafmethode te hanteren. Dit houdt in dat de provincie enkele taken gaat afstoten. Welke taken dit worden, is nu nog onduidelijk. Tijdens de vergadering van Provinciale Staten van 2 juni wordt een besluit genomen over het

Willy Waalderbos voorzitter

Inhoudsopgave jaargang 23/1, maart 2010 1. Werken aan topdorpen in Gelderland 2. Mededelingen 3. Van de voorzitter 3. Inhoudsopgave 4. Van landelijk gebied naar welzijn 4. Nieuws van de LVKK 5. Even voorstellen: Henny Hermans 5. Supermarkt in Herwen gemeente Rijnwaarden 6. Studentenonderzoek leidt tot adviezen digitale communicatie 6. Sinderen, een ondernemend dorp 8. Boekbespreking: Waarden van het land 9. Subsidieregeling Sociale Samenhang Platteland 9. Vriend in the picture 10. Vrienden van de VKK 11. Bestuur, adviseurs en medewerkers 11. Jaarprogramma 12. Colofon Inlegvel: Google Wave

3

mondde uit in het idee om in 2010 een werkconferentie te houden waarin de uitvoeringsproblematiek van bottom-up plannen centraal staat. Hoe gaat de samenwerking van de overheid binnen dit soort plannen?

Van Landelijk Gebied naar Welzijn In het openingsartikel van deze koerier is u misschien opgevallen dat het bestuurlijk overleg gehouden is met gedeputeerde Hans Esmeijer in plaats van Harry Keereweer. Dit is een direct gevolg van een intern besluit van de provincie dat het thema leefbaarheid op het platteland hoort te vallen onder Welzijn en niet onder Landelijk Gebied.

Hans Esmeijer ondersteunde het idee van de werkconferentie van harte. Daarmee krijgt de samenwerking van de VKK met de FDG meteen een heel concreet vervolg in 2010, want in deze werkconferentie staan de plannen van leden van beide organisaties centraal. Vrijwel tegelijkertijd lanceerde Minister Gerda Verburg het concept Topdorpen (zie voorpagina). Het thema van de werkconferentie had daarmee meteen een geëigende titel.

Voor beide opvattingen is veel te zeggen. Leefbaarheid gaat bijvoorbeeld over het voorzieningenniveau, en dat is welzijn, maar het gaat ook over natuur en relatie tussen dorp en landschap, en dat is landelijk gebied en ruimtelijke kwaliteit. Leefbaarheid gaat verder dan een enkele portefeuille, want bereikbaarheid (OV, wegen, fietspaden) hoort er ook bij, en wat te zeggen van de plattelandseconomie (landbouw, bedrijvigheid). Wat de VKK Gelderland betreft heeft leefbaarheid van het platteland directe overlap met de portefeuilles van vrijwel alle gedeputeerden, met misschien iets meer gewicht bij de portefeuilles van Harry Keereweer en Hans Esmeijer. Het bestuur van de VKK heeft altijd goede relaties gehad met gedeputeerde Keereweer en de Commissie Landelijk Gebied van Provinciale Staten, en kan alleen maar de verwachting uitspreken dat de relaties met gedeputeerde Esmeijer en de Commissie Zorg en Welzijn even goed zullen worden. Eind 2009 was het eerste bestuurlijk overleg van het bestuur van de VKK Gelderland met gedeputeerde Hans Esmeijer. Hierbij was ook het dagelijks bestuur van de Federatie Dorpshuizen Gelderland aanwezig. Dit gesprek was voor alle partijen de opmaat naar een eventuele nieuwe subsidierelatie tussen de provincie en beide organisaties, ingaande januari 2011. Hans Esmeijer was allereerst zeer geïnteresseerd in de ontwikkeling van beide dorpsorganisaties, waarbij hij specifiek vroeg naar de samenwerking tussen beiden en de voortgang van de huidige prestatiecontracten.

Lex Hoefsloot

Nieuws van de LVKK De landelijke vereniging is het nieuwe jaar voortvarend begonnen…. Eind vorig jaar constateerde het Algemeen Bestuur dat we onze stem in Haagse kringen en in de media steeds beter laten doorklinken. We worden vaker gehoord en onze gedachtes en opvattingen worden gehonoreerd. Maar ook dat daar weinig of geen financiële vertaling van is terug te vinden. In kleine kring hebben we gekeken hoe we dat kunnen veranderen en tot een sterke, financieel gezonde vereniging kunnen worden. Half februari heeft het Algemeen Bestuur een dag in Steenwijk vergaderd om zich te bezinnen op de toekomst. De komende maanden zal er duidelijkheid komen. Met het Ministerie van LNV zijn we in gesprek hoe invulling kan worden gegeven aan het concept ‘Topdorpen’, dat Minister Verburg in november opeens lanceerde. De Tweede Kamer nam in december een motie aan waarin de Minister werd opgedragen hierover met de LVKK in gesprek te gaan. De verschillende Provinciale Verenigingen hebben immers een schat aan ervaring in het begeleiden van bewoners bij het creëren van hun eigen Topdorp…. In dezelfde motie wordt aangedrongen op het ter beschikking stellen van ongeveer € 170.000 op jaarbasis voor verschillende projecten. In het nieuws waren we vooral rond de thema’s ‘kilometerheffing’ en ‘strooizout’. Wat het eerste betreft wijzen we op het geringere alternatief voor plattelandsbewoners dan voor bewoners van het stedelijk gebied om van Openbaar Vervoer gebruik te

De VKK Gelderland kon met genoegen aangeven dat de vervulling van het prestatiecontract geen probleem zal zijn, dankzij de inzet van vele vrijwillige procesbegeleiders gaat het lukken de 35 afgesproken dorpsplannen af te ronden. Het bestuur van de VKK maakte van de gelegenheid gebruik om het onderwerp van de uitvoering van dorpsplannen op de agenda te zetten. Naar aanleiding van de uitkomsten van het PlattelandsParlement Gelderland is een uitgebreide evaluatie van de voortgang van de uitvoering door het bestuur uitgevoerd, uitmondend in het rapport Monitoring Dorpsplannen. Tegelijkertijd heeft een werkgroep, met daarin het Statenlid Renske Waardenburg, doorgedacht over de samenwerking tussen dorp, gemeente en provincie in de uitvoering van dorpsplannen. Dit alles

4

maken én op het voor het platteland niet geldig zijnde argument dat er met de kilometerheffing files bestreden worden. Twee argumenten voor een lagere kilometerprijs op het platteland! Wat de tweede betreft voeren we als argument tégen het niet meer strooien van wegen in het buitengebied aan, dat juist die bewoners voor het bereiken van elementaire voorzieningen op de auto of fiets zijn aangewezen en dus op zo optimaal mogelijk veilige wegen. Zij kunnen niet even lopen naar de winkel twee straten verderop…..

Supermarkt in Herwen gemeente Rijnwaarden Het college van B&W van de gemeente Rijnwaarden heeft aangegeven dat het wil mee-werken aan de totstandkoming van een supermarkt in Herwen. VKK Gelderland heeft de opdracht gekregen om het proces voor het realiseren van een supermarkt te begeleiden. Anderhalf jaar geleden is de dbo Herwen Actief opgericht. Joop Besselink is de kersverse voorzitter en hij is direct gedoken in de vraag naar de wenselijkheid van een supermarkt in het dorp. In Herwen was altijd een supermarkt, maar vier jaar geleden heeft Woonstichting Vryleve de supermarkt gekocht, omdat de eigenaar aangaf te willen stoppen. Vryleve was van plan om op deze locatie appartementen te bouwen met een winkelstrip voor een nieuwe supermarkt. Helaas is het niet gelukt om een nieuwe supermarktondernemer te vinden. Inmiddels is besloten om op deze locatie zes starterswoningen te bouwen.

Koos Mirck

Even voorstellen

Geïnspireerd door wat er in Keijenborg is gebeurd na het sluiten van de supermarkt, is het idee om weer een supermarkt in het dorp te krijgen opgepakt door Herwen Actief. De dbo heeft contact gezocht met De Driestroom uit Elst. Zij verzorgen dagopvang voor mensen met een beperking. Samen met Gemma Koning van Woonstichting Vryleve is een projectgroep opgericht. Vryleve staat volledig achter het initiatief en wil een rol spelen bij de realisatie van de supermarkt. Naast Vryleve en De Driestroom is Presikhaaf Bedrijven betrokken. Dit sociale werkvoorzieningsschap ziet dit project als een leerwerkplek voor hun cliënten. De DUO-markt in Pannerden is bereid om in Herwen een dependance op te zetten, zodat de bevoorrading via hun grote supermarkt in Pannerden kan lopen. Via Herwen Actief zijn ook enkele vrijwilligers uit Herwen bereid om actief te worden in de supermarkt. Op deze manier krijgt dit project steeds meer vorm.

Ik ben Henny Hermans. Sinds 9 februari 2010 ben ik werkzaam als secretarieel medewerker op het kantoor van de VKK Gelderland. Mijn vaste werkdagen zijn dinsdag, woensdag en donderdag. Een lange periode ben ik werkzaam geweest als logopedist. Gaandeweg merkte ik dat mijn hart meer lag bij het organiseren en coördineren dan bij het therapie geven. Daarom heb ik in 2007 mijn bakens verzet. Ik ben werkzaam geweest als telefonist/receptionist bij een Jeugdzorggroep en bij een Uitgeverij. Ik heb een aantal vrijwilligersprojecten opgezet in mijn buurt en ik verzorg sinds 2007 secretariële werkzaamheden bij de Verenging Stottercentra Nederland. Verder heb ik vorig jaar de training "procesbegeleider" gevolgd en assisteer ik nu bij het maken van het dorpsplan in Baak. Ik ben opgegroeid op een boerderij in een klein dorpje in Brabant. Na mijn studie logopedie heb ik een jaar op een schapenboerderij gewerkt en een omscholingscursus biologisch-dynamische landbouw gevolgd. Mijn affiniteit met het platteland is altijd gebleven. Momenteel woon ik, samen met mijn man, in Zutphen. Ik hoop op een prettige samenwerking met alle betrokkenen van VKK Gelderland! Henny Hermans

Beoogde locatie supermarkt Herwen

5

VKK Gelderland werd gevraagd op welke wijze dit idee echt gerealiseerd kan worden. VKK is nu samen met de leden van de projectgroep bezig met een haalbaarheidsstudie. De locatie voor de supermarkt is nog niet helemaal rond. Een mogelijkheid is om de supermarkt onder te brengen in dorpshuis De Cluse. Dit dorpshuis kan dan meteen verbeterd worden, omdat op dit moment de peuterspeelzaal en de muziekvereniging gebruik moeten maken van dezelfde ruimte. De locatie van de supermarkt in het dorpshuis is echter niet ideaal, omdat de supermarkt dan niet herkenbaar en makkelijk toegankelijk is. Een andere locatie is de kleuterschool bij de basisschool. Door terugloop van het aantal leerlingen komen daar lokalen beschikbaar. Voordelen zijn dat deze lokalen een eigen ingang hebben en gemakkelijk kunnen worden ingericht als winkel. Uiteraard moet het schoolbestuur (Stichting Primair Onderwijs Rijnwaarden) akkoord gaan met dit voorstel. Ook voor hen is dit geen gemakkelijke afweging.

Het advies met de meeste impact is de introductie van Google Wave. Google Wave is een sociaal platform dat vele mogelijkheden kent. Google Wave kan de samenwerking tussen alle betrokkenen bevorderen, omdat alles aanwezig en up-to-date is. Google Wave biedt de VKK en haar leden de mogelijkheid om bestanden snel en gemakkelijk met elkaar te delen en uit te breiden. Met andere woorden: Google Wave is niet alleen een kwestie van informatie zenden, maar ook van informatie ontvangen. Het programma geeft de leden het gevoel dat ze nog meer bij de organisatie betrokken zijn, omdat ze zelf een onderdeel zijn geworden. Hoe Google Wave werkt, kunt u lezen op het inlegvel in deze koerier. Daarnaast hebben we geadviseerd de Kleine Kernen Koerier in twee delen uit te brengen: enerzijds met algemeen nieuws over de VKK en de provincie, anderzijds een katern van twee tot drie pagina’s over een specifieke regio. De Kleine Kernen Koerier kan digitaal ook verbeterd worden. De vorm van de Koerier verandert: in plaats van PDF te plaatsen, kan de Kleine Kernen Koerier nu aantrekkelijker en interactiever worden gemaakt. In plaats van een document te openen, is de krant al leesbaar vanaf de website.

De realisatie van het idee komt steeds dichter bij, maar er zal nog heel wat water door de Rijn stromen voordat de supermarkt in Herwen geopend wordt. Maar waar een wil is, is een weg! Peter van Heek

De websites www.kennisplatformbewoners.nl en www.vkkgelderland.nl zijn er vooral voor de informatievoorziening en dit moet ook zo blijven. De chat, agenda en forum op kennisplatformbewoners.nl vinden wij overbodig, dus we hebben geadviseerd dit weg te laten. Op de website www.vkkgelderland.nl komt een kopje met als titel: Kleine Kernen Koerier. Hierin komen de nieuwste versies van het verenigingsblad.

Studentenonderzoek: Adviezen digitale communicatie De studenten hebben het onderzoek afgerond en de adviezen aan de VKK overhandigd In de vorige koerier kon u al lezen over de werkzaamheden van de studenten van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. De studenten hebben gedurende acht weken gekeken naar de mogelijkheden voor de verbetering van de communicatiestromen binnen de VKK. De adviezen zijn intussen aan de VKK overhandigd. We hebben de adviezen opgedeeld in vier verschillende thema’s: Sociale Media, de Kleine Kernen Koerier, de website www.vkkgelderland.nl en de website www.kennisplatformbewoners.nl.

Wij willen de VKK nogmaals bedanken voor de kans die wij hebben gekregen en we wensen ze veel succes met de implementatie van de adviezen. Namens de projectgroep van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Geertje Bruinsma, Derrick Da Costa Gomez, Eldin Hodzic en Ruben Mullink

Sinderen, een ondernemend dorp Op 8 februari 2010 is de dorpswerkgroep in Sinderen (gemeente Oude IJsselstreek) gestart met het proces om een dorpsplan te maken voor Sinderen en omgeving. Op zich niets bijzonders, ware het niet dat dit het 50ste dorpsplan is dat de VKK Gelderland begeleidt met vrijwillige procesbegeleiders. Om deze reden willen we de buurtschap Sinderen en de Vereniging voor het Sinderens Belang in het zonnetje zetten. Deze vereniging is op 1 maart 1966 opgericht en bestaat nu dus 44 jaar.

6

Kapel Sinderen

Op de pagina ‘Ertussenuit.com’ lezen we: "De Buurtschap Sinderen, met ruim 1000 inwoners, is omgeven door de natuurgebieden Wissink en Idink-Nibbelinkbos. De buurtschap is in trek bij toeristen en heeft een aantal campings en kampeerboerderijen. De buurtschap is klein en de mensen hebben een hechte onderlinge band. Veel activiteiten vinden plaats in het buurtschapshuis Sinderen. De historische Antoniuskapel bij het voormalige kasteel Sinderen is een bezienswaardigheid. Deze buurtschap heeft de grootste oppervlakte van alle kleine kernen in de gemeente Oude IJsselstreek en heeft een behoorlijk groot aantal agrarische bedrijven."

van Sinderens Belang, is de kapel ‘Op Sinderen’ zéér mooi geworden. Een ander gezamenlijk project is het kunstwerk op het plein. Ter nagedachtenis van 22 februari 1945, ‘een vreeselijken dag’, is een kunstwerk van spelende kinderen geplaatst op het plein. Op sinderen.com staat het vreselijke verhaal beschreven waarin drie kleine kinderen het slachtoffer werden van een beschieting door een Engels jachtvliegtuig. Kern met Pit Het dorp heeft maar liefs drie keer het predikaat Kern met Pit ontvangen van de KNHM en afgelopen jaar kregen zij zelfs de landelijke prijs, een gekleurd glazen kunstwerk dat een mooie plek heeft gekregen in het Buurtschapshuis. Iedereen in Sinderen is trots op het Buurtschapshuis. Oorspronkelijk was dit huis van de gemeente, maar omstreeks 2000 is de stichting Beheer Buurtschapshuis Sinderen opgericht. In deze periode is met hulp van de gemeente en met héél veel vrijwilligersuren het buurtschapshuis van binnen en buiten opgeknapt. Daarna is het gebouw in het kader van privatisering per 1-1-2003 overgedragen aan de stichting. Het Buurtschapshuis werd bij de privatisering in erfpacht verworven van de gemeente. Het bestuur bestaat uit 5 leden, waarvan 2 leden tevens bestuurslid zijn van de Vereniging voor het Sinderens Belang. De exploitatie van het Buurtschapshuis lukt tot nu toe heel goed. ‘Het Buurtschapshuis is nu eigenlijk al weer te klein’, volgens bestuurslid Gert Boesveld. Naast de school en de kapel is het Buurtschapshuis een factor voor de sociale binding. Sinderens Belang pleit erg voor behoud van de basisschool. Doordat de school een dependance van de school in Varsseveld is geworden, is sluiting voorlopig niet aan de

Sinderen.com, de website van Sinderens Belang, geeft een mooi beeld van de vele activiteiten die in Sinderen worden ondernomen. De afgelopen jaren is met veel vrijwilligers gewerkt aan de aanleg van kerkenpaden. Hiervoor is een aparte stichting opgericht, waar nu 30 mensen actief zijn met het onderhoud van de paden en de aanleg van nieuwe paden. Ook zijn veel vrijwilligers zeer actief bij het onderhoud van de Antoniuskapel. Volgens Willy Klompenhouwer, voorzitter

Kunstwerk Sinderen

7

De verhalen zijn afkomstig van twintig boeren en boerinnen uit nagenoeg alle provincies. Ook staan er zes verhalen in van burgers die vertellen over hun waardering van het boerenland. Het leven van het ‘boer zijn’ hebben zij voor u beschreven met daarbij twee inhoudelijke aanknopingspunten; enerzijds door in te gaan op waarden, de dieperliggende persoonlijke beleving. Anderzijds door de cyclus van vier seizoenen, toegesneden op het werk in de stal of op het land, de beleving van de natuur en de sfeerverschillen en de invloed hiervan op stemming en gedrag voor u op te schrijven. Hieronder een van de vele passages die mij aansprak in de verschillende verhalen.

orde. Voorzitter Willie Klompenhouwer van Sinderens Belang heeft het afgelopen jaar bij de verbouwing van de school de peuters tijdelijk gehuisvest bij zijn eigen huis. "Toen waren er 9 peuters en nu zijn er 17 peuters". Of alle peuters ook naar de basisschool in Sinderen gaan is de vraag, want op De Heurne is een christelijke school, terwijl Sinderen een openbare school heeft. Maar Klompenhouwer kijkt met vertrouwen naar de toekomst, zeker nu gestart is met het maken van het dorpsplan voor Sinderen en wijde omgeving. Peter van Heek

"Burgers en boeren nemen hetzelfde landschap zeer verschillend waar. Burgers zien het mooie, de bomen, de vogels, de laantjes, de bloeiende bermranden, de horizonlijn. Boeren zien percelen, de staat van het gewas, welke bewerking er wel of niet geslaagd is, welke machines er rijden, wie erop zit, welke loonwerker, of het dezelfde loonwerker is als eerder, of de machine nog dezelfde is als vorig jaar, of het geheel in lijn is met wat hij zelf zou doen."

Boekbespreking ‘Waarden van het land’ In eerdere uitgaven van de Kleine Kernen Koerier kon u de rubriek ‘geknipt voor u’ vinden met hierin opmerkelijke krantenberichten die we onder de aandacht wilden brengen. De nieuwsbrieven van ‘kennisplatform bewoners’* voorzien hier momenteel goed in en ook vanwege de frequentie waarmee de Koerier uitkomt introduceren we ‘De Boekbespreking’. Hierin bespreken we ieder kwartaal een opmerkelijke uitgave over leefbaarheid op het platteland.

En… omdat we de lente ingaan, een lente-beeld: "Het is een miezerige dag. Eigenlijk is er ‘geen weer’ vandaag; geen wind, geen zon, geen temperatuur, geen regen maar ook niet te droog. Een dag om triest van te worden. Maar wij klagen niet! Wij zijn content! Gedurende een à twee weken kijk ik dagelijks, op mijn knieën, vol spanning naar de opkomst van het gewas." ‘Waarden van het land’ is een vervolg op ‘Boeren in hart en ziel. Zoektocht naar de drijfveren van agrariërs’ dat in 2004 verscheen aan het begin van het project ‘Waarden van het land’. In 2005 ging ‘Waarden van het land’ van start met als doel de dialoog over de persoonlijke en maatschappelijke waarden van het land te bevorderen, zowel bij de agrarische bevolking als bij de plattelandsbewoners en stedelingen. Meer informatie hierover is te vinden op www.katholieknetwerk.nl. Het boek ‘Waarden van het land’ is te bestellen via www.bol.com. Het boek kost € 24,90. ISBN nummer: 978 90 259 6053. Josien Hissink

Het eerste boek dat we in deze boekbespreking aan u laten zien is ‘Waarden van het land’ van Ton Duffhues, Hein Pieper en Franck Ploum, in 2009 verschenen bij uitgeverij Ten Have. Het boek staat vol verhalen uit de eerste hand die een divers beeld laten zien van de beleving van het boerenleven. Het zijn grappige verhalen, ook ontroerend, maar vooral herkenbaar, of je nu boeren ‘roots’ hebt of niet. Je gaat het boerenleven begrijpen doordat je kunt meekijken vanuit de verschillende oogpunten van al die mensen die hun verhalen hebben opgeschreven.

*De nieuwsbrieven van het kennisplatform met daarin links naar persberichten verschijnen twee maal per maand. Eén nieuwsbrief staat in het teken van de landelijke berichten en één nieuwsbrief is puur op Gelderland gericht. Bent u nog niet aangemeld voor deze nieuwsbrief? Dat kan door naar www.kennisplatformbewoners.nl te gaan en u rechts bovenin aan te melden voor de tweewekelijkse nieuwsbrief. Aanmelding is gratis.

8

Vriend in the picture

Regeling sociale samenhang op het platteland De provincie Gelderland heeft de ambitie een stimulans te geven aan het voorzieningenniveau op het platteland. Dit gebeurt door subsidiëring van bouw en renovatie van dorpshuizen en Kulturhusen. Verder biedt de provincie de mogelijkheid om subsidie aan te vragen binnen het ‘Drieluik sociale samenhang' met de volgende onderdelen: 1. Bruisende voorzieningen 2. Initiatieven van onderop (De aanvraag kan worden ingediend voor 1 maart, 1 juni of 1 oktober) 3. Een plek voor ontmoeting

Johan Geerdink uit Lochuizen bij Neede in de gemeente Berkelland is al jaren vriend van de VKK. Hij is vriend geworden, omdat hij graag ‘supporter’ wil zijn van het leefbaar en bewoonbaar houden van het platteland. Denk je aan Geerdink dan denk je aan het aanleggen en inrichten van natuurlijk groen. Natuurlijk groen heeft, volgens Geerdink, "een sterke relatie met het platteland, vooral ook door zijn faunistische insteek, waardoor diverse dieren, zoals vlinders zich thuis gaan voelen in het nieuw aangelegde groen." Op de website tuinenvangeerdink.nl lezen we het volgende: "De tuin, je eigen paradijs, je woonkamer, maar dan buiten. Ons motto: natuurlijk - natuurrijk, maar wat is dat nou eigenlijk, vragen veel mensen zich af. Natuurlijk en natuurrijk tuinieren is het vinden van een balans tussen het aanbrengen van aanpassingen of juist niet! Onderdelen hiervan zijn: niet verstoren van de grondbalans, behouden van bestaande beplantingen, hergebruik van oude en/of aanwezige materialen op een inventieve, creatieve en speelse manier. Kortom een tuin met veel aandacht voor flora, fauna en natuurlijke ontwikkeling, waar altijd wel iets groeit of bloeit en de natuur waar nodig voorrang krijgt in een spel samen met de bewoners. Hoe een tuin zich ontwikkelt en uiteindelijk wordt aangelegd is altijd een afweging tussen vele factoren: mens,

Vanaf 1-1-2010 is de regeling beschikbaar. De eerste tranche voor het indienen van projecten is op 1 maart gesloten. Een greep uit de binnengekomen aanvragen geeft aan dat de regeling al redelijk bekend is bij de dorpen. Rob Bögels, programma-adviseur Sociaal van de provincie Gelderland vertelt enthousiast over de eerste projecten, waarvoor hij een beleidsadvies heeft geschreven. Het valt hem op dat gevraagd wordt wat nodig is en niet toegeschreven wordt naar het maximale bedrag dat de provincie subsidieert. Zo is er een buurtschap in de gemeente Winterswijk dat een brunch gaat organiseren voor alle inwoners. Voor de brunch zelf geeft de provincie geen subsidie, want consumpties zijn uitgesloten, maar de kosten voor de tent, het podium voor de optredens valt wel in de regeling, omdat dit een activiteit is die de verbondenheid met elkaar stimuleert. Ook de ontmoetingsplek bij de basisschool in Speuld heeft een positief beleidsadvies gekregen. Een ander projectidee dat de provincie honoreert is het maken van een fotoboek van alle inwoners in een buurtschap. Op de home-page van onze site www.vkkgelderland.nl staat voor welke onderdelen subsidie mogelijk is en hoe de aanvraagprocedure werkt. De volgende tranche voor initiatieven van onderop sluit op 1 juni. Voor projecten t.b.v. dorpscontactpersonen, bundeling functies en ontmoetingsplekken wordt niet gewerkt met tranches. Peter van Heek

De tuinen van Geerdink worden ook ontworpen met oog op het gebruik, bijvoorbeeld door kinderen.

9

Samen wordt gewerkt aan een natuurrijke en natuurlijke tuin

omgeving, situatie, wensen, teveel om op te noemen. Door een uitgekiend samenspel zal er na aanleg of renovatie van een tuin een volwaardig geheel uit groeien, want net als alles in de natuur wordt een tuin geboren en moet deze vervolgens in de loop der jaren volgroeien. Met de nodige zorg en onderhoud zal de tuin een verlengstuk worden van de woonkamer en uiteindelijk dus een belangrijk deel beleving toevoegen aan uw woonomgeving en het leven van haar gebruikers en genieters..." De afgelopen jaren heeft Geerdink zich gespecialiseerd in de aanleg en inrichting van natuurspeelplekken. Spelen in natuurlijk groen zorgt voor meer affiniteit bij kinderen met de natuur. "In dit computertijdperk is het actief beleven

van de natuur door kinderen heel belangrijk voor hun ontwikkeling", aldus Johan Geerdink. Peter van Heek

Vrienden van de VKK Gelderland De bedrijven op de volgende pagina dragen de VKK Gelderland een warm hart toe. Wilt u ook vriend worden van de VKK? Neem dan contact op met Reiny Dijkstra secretaris van de stichting Vrienden van de VKK. Wilt u meer weten over onze vrienden? Klik in het menu van www.vkkgelderland.nl door naar ‘Vrienden van de VKK’. Hier vindt u onze vriendenalbums. Met daarin meer informatie over de bedrijven. Wilt u uw bedrijfsprofiel ook op de site zetten? Mail deze naar [email protected]

10

Vrienden van de Vereniging Kleine Kernen Gelderland

BESTUUR Willy Waalderbos, voorzitter [email protected] Tinie te Dorsthorst, vice-voorzitter [email protected] Joke van der Kerk, secretaris [email protected] Wim Kruisselbrink, penningmeester [email protected] Ate van Balen, bestuurslid [email protected] Wim Giesbers, bestuurslid [email protected] Theo Harbers, bestuurslid [email protected] Pieter Hulsegge, bestuurslid [email protected] Joop Spijkers, bestuurslid [email protected] Ria Vreman, bestuurslid [email protected] Ton Wormgoor, bestuurslid [email protected]

De volgende bedrijven dragen de VKK Gelderland een warm hart toe: Lankhof Beveiliging & Telecom

AALTEN

Mini Camping De Wolboom

AALTEN

Kleine Camping De Rijnstrangen

AERDT

SAB Arnhem BV

ARNHEM

Esselink Hoveniers

DE HEURNE

Rabobank Graafschap-Midden

DOETINCHEM

Postma en Partners

DUIVEN

Rabobank Noordoost-Veluwe

EPE

Ernst Bouwbedrijf BV

GAANDEREN

Gamalco

GAANDEREN

Schildersbedrijf te Boekhorst

GAANDEREN

Hondeveld Weg en Waterbouw

GELSELAAR

Rabobank Achterhoek-Oost

GROENLO

Coops Mengvoeders BV

HALLE

Geni Horstink Advies

HARFSEN

Notariskantoor Van der Reijt en Reijenga

S HEERENBERG

BonsenReuling Accountants-Belastingadviseurs

LICHTENVOORDE

Mart Schouten Advies

LOCHEM

Woningstichting Beter Wonen

LOENEN

Hoveniers & Groencentrum Wennikhof

MEDDO

Installatiebedrijf Pierik

MEDDO

Café Rest. J. ter Voert

MEGCHELEN

Kiwitz Megchelen BV

ULFT

Tillman Chemische Bouwstoffen BV

MEGCHELEN

Wissing Hoveniers BV

MEGCHELEN

Geerdink Groen

NEEDE

Ton Hissink,

Wanders Metaalproducten BV

NETTERDEN

Pr. v. Fysiotherapie

RIETMOLEN

H.P. Goudswaard

SILVOLDE

De VKK adviseurs zijn bereikbaar via het VKKkantoor: Telefoonnummer: 0314-631168 Email: [email protected]

Hotel Restaurant Herberg Jan

SILVOLDE

Rabobank Graafschap-Zuid

S HEERENBERG

Rabobank Graafschap-Zuid

SILVOLDE

Peter van Heek,

Ankersmit Tuinmachines

SINDEREN

Kramp Nederland B.V.

VARSSEVELD

Josien Hissink,

Kuenen Makelaardij

VARSSEVELD

Lex Hoefsloot,

Restaurant van Hal

VOORST

Fa. Lucassen Boomkwekerij

VORDEN

Henny Hermans,

WBC Projekten BV

WINTERSWIJK

Bouwbedrijf Wiggers-Nijenhuis

WOOLD

Scheffer Badkamers

ZELHEM

Drukkerij Weevers

ZUTPHEN

Drukkerij Weevers

VORDEN

Rabobank Graafschap-Noord

ZUTPHEN

VKK-ADVISEURS Jan Bruinshoofd, Eduard Poodt, Henk Reijmer, Gerard Roos,

Specialisme ruimtelijke ordening landbouw, natuur/landschapsprojecten, agrarisch natuurbeheer onderwijs en openbaar vervoer plattelandsvernieuwing, reconstructie, leefbaarheid, kleine kernenbeleid PR en communicatie

MEDEWERKERS coördinator [email protected] consulent [email protected] consulent [email protected] medewerker secretariaat [email protected]

JAARPROGRAMMA 2010 23 maart Najaar 9 november 30 november

Het bestuur van de Vrienden bestaat uit: Reiny Dijkstra 0315-230085, Pieter Hulsegge 055-5061554, Paul Peters tel. 0316-220104 en Nico Wissing tel. 0315-377276

11

Algemene Ledenvergadering VKK Gelderland Werkconferentie ‘Topdorpen’ Extra Ledenvergadering VKK Gelderland Bijeenkomst kleine kernen en buurtschappen tot 1000 inwoners

Nodig de VKK eens uit! Iedere groep of organisatie die meer over de VKK wil weten kan een presentatie aanvragen. Dit kunnen dorpsbelangenorganisaties zijn maar ook woningbouwcorporaties of gemeenten. De VKK Gelderland biedt sinds kort de mogelijkheid een presentatie te geven over zichzelf als organisatie. Door een bestuurslid, medewerker of vrijwilliger van de VKK wordt dan aan de hand van een PowerPointpresentatie uitgelegd waar de VKK zich mee bezig houdt en wat de VKK voor uw organisatie kan betekenen. Ook kan de presentatie aanzet zijn tot een discussie over leefbaarheidsthema’s in uw dorp. Voor meer informatie, of het maken van een afspraak, kunt u contact opnemen met het kantoor: 0314-631168 of mailen naar [email protected].

Colofon Jaargang 23, nummer 1, maart 2010 De Kleine Kernen Koerier is het officiële orgaan van de VKK Gelderland en verschijnt vier keer per jaar. Oplage: 1100 VKK Gelderland, Dr. Grashuisstraat 8, 7021 CL Zelhem Telefoon 0314 – 63 11 68, Fax 0847 – 188906 Het kantoor is geopend op dinsdag, woensdag en donderdag E-mail: [email protected], Website: www.vkkgelderland.nl Redactie: Rianne Boenink Martin Bouwmeesters Tinie te Dorsthorst Peter van Heek Josien Hissink Eindredactie: Ben Kothuis Vormgeving: Ton Baake, Hengelo(O) Druk: Drukkerij Weevers Vorden

Het volgende nummer Het volgende nummer verschijnt in juni 2010. Reacties en kopij graag sturen of mailen naar het VKK-kantoor. Abonnement VKK-leden ontvangen drie exemplaren per nummer voor de voorzitter, secretaris en penningmeester van de dorpsbelangenorganisatie. Extra nummers of losse nummers sturen wij toe via een abonnement. Dit abonnement kost € 15,- per jaar. Hiervoor ontvangt u vier nummers. Opgave voor een abonnement bij het VKK-kantoor.

kijk ook op onze site: www.vkkgelderland.nl