In deze krant
Agenda Promoties
BMG Seminars
30 juni 2009 Improving Chronic Care Developing and testing disease-management interventions applied in COPD care Promovendus: Karin Lemmens 16.00 uur, Senaatszaal Woudestein
29 april 2009 Measuring Medicine Affordability Two Proposed Approaches Laurens Niëns Location T3-10, without lunch Agenda van de overige seminars is te vinden op het intranet onder de rubriek Onderzoek: Congressen & Seminars
4 september 2009 Def. titel nnb Provendus: Marleen de Mul 09.30 uur Oraties 9 oktober 2009 Kim Putters 16.00 uur, Aula Woudestein 20 november 2009 Martin Buijsen 16.00 uur, Aula Woudestein 4 december 2009 Werner Brouwer
English Summary Page 1 Hooray for our multicultural society! By Werner Brouwer This is already the fourth BMG journal for your perusal. Brimming over with news to keep everyone up to date about developments and events in BMG. You may have noted that the preceding issues were introduced by an MT member. After three issues, however, there was no fresh supply of MT members. This is why I was appointed Director of Research as from 1 February this year. Thus, a fourth MT member entering the stage, safeguarding the preface to the fourth BMG journal… Let me introduce the most striking aspect of BMG, which not only has always fascinated me in the thirteen years since I joined BMG, but also has a bearing on the activities of the MT. It is the fact that BMG essentially is a multicultural society in a nutshell. Multiculturalism has been in the centre of attention for years. Different definitions have been formulated, but the term multiculturalism largely refers to the living together of different groups (in terms of culture) within a larger community. This is a broad concept, broader than the one that is currently often used. The living together of groups with different backgrounds, different customs and different aims may lead to problems. It is this problematic side of multiculturalism that is often highlighted in discussions about the Netherlands as a multicultural society. Nevertheless, the blend of different cultures in a wider community has strongly positive aspects as well: it enhances the diversity of the whole and offers the opportunity to link up the strong sides of different cultures so as to strengthen the whole of the larger community. In a certain respect BMG may also be regarded as such a larger entity made up of a number of smaller groups with different (science) cultures, disciplines and backgrounds. At times similar problems as in the larger society may be looming up here: people may fail to fully understand the members of the other groups or find them a bit odd; they may be strongly focussing on their own ‘subculture’, tending to identify not so much with the larger whole. It is of strategic importance to find a nice balance, giving the different cultures their due and doing justice to the unique contribution they provide to the larger whole. After all, just like in the wider society we recognize the clearly positive aspects of diversity, the richness of the various insights and backgrounds as well as the added value of combining and integrating these different science cultures and disciplines within our institute. BMG is a robust institute because it unifies varying cultures in good harmony. It is a multicultural society not inclined to do away with the cultural differences but rather to bundle these differences optimally. An institute that, in my firm opinion, brings out the positive sides of the multicultural society much more clearly and convincingly than the negative ones. I hope that in the coming period I may contribute somewhat to this success of the multicultural BMG! Suggestions to this end I will of course always welcome heartily.
8 /// de BMG krant 4 /// april 2009
2 Bovenop het nieuws 4 Themaworkshop patiëntenperspectief 5 Sectie Bedrijfsvoering van Zorgorganisaties 5 Promotie Richard van Kleef 6 Secretariaat beweegt 7 Overgang naar de EUR 8 Agenda/Summary
Themaworkshops 18 december 2009 Joris van de Klundert
Meer informatie: www.erasmusobservatoryonhealthlaw.nl
Summer courses
Congressen
6-17 juli 2009 Summer school on Health law and ethics Onderwerpen: human rights and health, sexual reproductive right, public health law, health ethics and health economics. Locatie: EUR/Woudestein Contactpersoon: A. den Exter, 010 - 408 1867
10-11 December 2009 Trade and Health Locatie: EUR/Woudestein Contactpersoon: B. Megens, J7-27, 010 - 408 9094
1 oktober 2009 Thema: internationalisering Medewerkersactiviteiten
Page 3 ICT in health care: a toy for specialists or challenge to professionals? By Dr. Jos Aarts In November 2009 everyone in the Netherlands received a letter from health minister Klink informing about one’s willingness to make available one’s medical information for a future national electronic health record. The very fact of this letter widely raised awareness about the great importance the ministry seems to attach to electronic recording of medical data as a means to improve patient safety and quality of care. The introduction of ICT in health care is strongly lagging behind that in other social sectors. A study of Ashid Jha and colleagues published 25 March 2009 in the New England Journal of Medicine shows that no more than 9% of U.S. hospitals have an electronicrecords system. A study which my colleague Ross Koppel and I published in the March/April 2009 issue of Health Affairs shows that the implementation of physician order entry systems varies from less than 1% to some 15% of the hospitals – in spite of announced greater attention to patient safety in seven Western countries, among which the Netherlands and the U.S. Moreover, the implementation processes seemed to stretch over many years. Furthermore, in a number of studies we have shown that the introduction of ICT in health care may have unintended and even harmful effects. And then, in a study published in 24 March 2009 issue of the Journal of the American
that are effective. And then, what are the characteristics and trends of ICT in health care and how are the stakeholders, including the patient, involved? It is not unimportant to know how the suppliers market is operating and why many institutions opt to build their own systems. Next we explore the question how to make visible the yields of IT in health care. Many parties – suppliers, public authorities, but also branch organisations and institutions – justify vast investments by claiming that considerable cuts can be realized on the short term. One thing is certain so far, we still know very little on this subject. Finally we would like to learn how ICT impacts care providers and organisations. Evaluation, therefore, is an essential component of the implementation path. We discuss methods to evaluate the impact. Theoretical insights are supported by practical cases running as a leading thread through the education. Emphasizing the roll-out of information technology in health care, the authorities seem to suggest that almost all is known on the subject and that it is just a matter of doing it. Nothing is less true than that; we are still pretty ignorant about the impact of information technology on organisations and individuals, including the patient. It is crucial therefore that research on information technology as an intervention in health care should remain listed on the research agenda. We cannot afford to invest a great deal in new technology without thorough scientific evaluation of the effects in practice.
days of crisis, businesses, their aims and their conduct are regarded with some suspicion, and this not in the least applies to health care institutions. Almost daily newspapers report about a hospital, a clinic, or a nursing home found to have their affairs not in order. Bad management. Businesses are supposed to create value for their customers and capital investors, and bad management consequently lets down customers (and their most valuable asset) or capital investors. Out of the blue it will then appear there is no money anymore for building the new hospital or for staff salaries. The Intensive Care unit turns out not to be safe, or clients regularly spend the day tied to the bed. Out of the blue? In case of good management it would not have been all of a sudden; one would have seen it coming and implemented changes preventing this. So, seeing that our health is our most valuable asset, and that we often become dependent on the management of care institutions if things get problematic, this is a great subject to work on. Management is a combination of disciplines, and this is accordingly covered within the section. As has become clear, having a health care industry’s financial affairs in order is an even more complex and important task, and therefore an important issue for us. In a competitive environment businesses can only be financially sound if they have developed and proceed with a good competition strategy. This is why disciplines such as strategic management, marketing and organisation also play key roles in our
• Borrel: elke eerste donderdag van de maand (7 mei, 4 juni, 2 juli) • Bedrijfsuitje: donderdag 11 juni, vertrek vanaf het J-gebouw 14.30 uur, aankomst 21.30 uur, aanmelden kan via SIN-Online/My registrations.
determined by one professional, one department, or one health care institution. Often it is rather the chain and the synchronization between parties, or between professionals and management, in which things work out well or bad. From the point of view of the client, and the client demand, we therefore look at the chain as a whole; we take an integral perspective – no suboptimalisations, but rather synchronization. This is where we often find the critical success factors; this is where good management may support health. Effective collaboration and synchronization are important, too, for good education and research into the management of health care organisations. On the Jbuilding’s sixth floor we occupy a strategic position to put this into practice, with each other, and with our chain partners. A warm welcome to all of you. Page 7 Boards agree with transfer to EUR By Marieke Veenstra On 7 and 9 April, respectively, the Erasmus MC Board of Directors and the EUR Executive Board agreed with the reorganisation proposal concerning iBMG’s transfer to EUR. The proposal includes a description of the situation aimed at and the actions to be taken to achieve this. It is now being considered by the employee participation councils and the trade unions. Not until any recommendations from these sides have been incorporated, the boards will make a definitive decision. Anticipating on the final decision-making we report the most important proposals change below. In the new situation iBMG, including the subsidiary companies, is returned integrally to the EUR Faculty of Medicine and Health Sciences (FGG). Employee functions and positions will not undergo any changes. After iBMG has been transferred to EUR, it is administratively no longer under the authority of Erasmus MC Board of Directors. The authoritative relationship with the Dean will not change, as iBMG remains part of FGG. The chairperson of iBMG will as ‘pro-dean BMG’ be responsible for the administration and management of iBMG and will fulfil a large part of the dean’s tasks within iBMG.
Medical Association, Ross Koppel reported that software suppliers in contracts safeguard themselves against liability for medical errors resulting from their products and even forbid to publicize any shortcomings in the software. This kind of policy discourages product improvement and innovation. Yet, expectations are high. President Obama has announced that he will invest 20 thousand million dollars in health care ICT and the Dutch government makes an effort to roll out a nationwide electronic health record within one year. In short, implementing ICT in health care is a challenge, and this message is the core of the course Health care Information Management. Directors and managers tend to see ICT as a “headache file” that is best delegated to specialists, e.g. the head of the IT department. The aim of the elective is to demonstrate in what way good information provision is a core business of health care, how technology can be introduced and what kinds of things enter into this. For one, it should be interwoven with an organisation’s vision. What are the challenges envisaged by the organisation and what should be the roles of information provision and ICT? We address ways in which the implementation could proceed and the approaches
Page 5 The Section Health Care Management By Joris van de Klundert Health Care Management is an activity in which many people worldwide are engaged, a strongly growing field of science, a strategic research theme of iBMG, and the name of one of the sections within iBMG. Read more about this subject and the section below. As will become clear, there is no measure to ambition in this field, and this is why we start with the indelicate question: ‘Is there a subject that you’d rather tackle instead?’ Our health is our most valuable asset. Fortunately there is much we can do ourselves to promote our health, and to help one another. If it’s going to be really problematic, we often become dependent on professionals and health care institutions. On account of the health care system modifications these health care institutions more and more turn into commercial enterprises looking after their own interests, and increasingly less often serve as public bodies operating from a public interest. It would follow that to safeguard our most valuable asset we increasingly have to depend on commercial enterprises, which in competitive spirit try to perform as best as possible. In these
research and teaching programs. Because health care organisations are essentially organisations of individuals, human resource management is a crucial management component in this respect. After all, knowledge and skills are the most important production factors. Recruiting, managing and developing the human resources is thus of eminent importance. In a changing market and environment it moreover also requires capacity to learn, willingness to change, and innovation. Health care industries may quite easily fall back to old reflexes, and therefore our research efforts focus on the question how they could learn to change (continuously) and improve. Thus we address improvements in the set-up of processes, health care logistics, and improvements in quality of care. The perspective is always that of the patient, not that of the business itself. This would explain why we consider patient safety as an important area of attention as well. In the Netherlands the yearly number of deaths as a result of unsafe processes in the health care industry exceeds that of the traffic casualties; we aim to remedy the shortcomings through research into and improvement of the management. This tends to be a highly complex affair because safety, quality, or costs are not
voor Medisch Specialisten BV) will integrally be transferred from the Erasmus MC Holding to the EUR Holding. This transfer has no consequences for the legal status and working conditions of the staff employed by the subsidiary companies, apart from the fact that they will have a new employer. The transfer of all personal and financial iBMG data to the EUR systems is a timeconsuming task. The ICT-connections with Erasmus MC (e.g. for mail and agendas) will be transferred to EUR as well. After the transfer iBMG will be going to use the EUR house style. A new logo will be developed to this aim and the iBMG communication material will be restyled. Likewise the website and the email addresses will be adapted. More information on the transfer is available at the iBMG intranet site: www.bmg.eur.nl/intranet. For any questions on the reorganisation, please send e-mail to
[email protected]. Answers to frequently asked questions will be placed on the intranet site.
Colofon De BMG-krant is het blad voor medewerkers van het iBMG en verschijnt 4 keer per jaar in een oplage van 275 ex. Reacties of bijdragen
[email protected]
de BMG krant Voor u ligt alweer de vierde BMG krant. Boordevol nieuws om iedereen op de hoogte te houden van de ontwikkelingen en wederwaardigheden binnen de BMG. Elke vorige BMG krant opende met een voorwoord van een MT lid. Na drie kranten was men echter door de MT leden heen. Vandaar dat ik met ingang van 1 februari van dit jaar als onderzoeksdirecteur ben benoemd. Een vierde MT lid derhalve, zodat het voorwoord voor de vierde BMG krant veilig was gesteld… Het meest in het oogspringende aspect van de BMG, dat mij in de 13 jaar die ik al aan de BMG verbonden ben altijd heeft geboeid, maar dat juist ook voor de werkzaamheden van het MT van belang is, is dat de BMG in feite een multiculturele samenleving in het klein is.
Op een bepaalde manier is de BMG ook zo’n groter geheel dat bestaat uit een aantal kleinere groepen met verschillende (wetenschappelijke) culturen, disciplines en achtergronden. Soms dreigen daar dezelfde problemen als in de grotere samenleving: dat mensen de leden van de andere groepen niet goed begrijpen of wat vreemd vinden, zich sterk richten op hun eigen ‘subcultuur’ en zich weinig identificeren met het grotere geheel. In de aansturing moet daarom een goed evenwicht worden gevonden teneinde de verschillende culturen goed tot hun recht te laten komen en om recht te doen aan de unieke bijdrage die zij leveren aan het geheel. Immers, net als in de grotere samenleving zijn er overduidelijke positieve kanten van verscheidenheid, de rijkdom van de verschillende inzichten en achtergronden en de
Contactpersonen teksten Astrid van Keulen/ Diane Mevius (Onderwijs) Sonja Meeuwsen (Onderzoek)
Notably the move over to the Collective Labour Agreement Netherlands Universities (CAO NU) requires great attention. Both working conditions packages have been painstakingly compared and a transfer protocol has been made on the basis of the discrepancies. The aim is to prevent possible disadvantageous consequences of the transfer. It goes without saying that the full working conditions packages (with pros and cons) has been considered. The transfer protocol contains a hardship clause as well so that in all cases in which the application of the proposed agreements would lead to an unfair situation for the employee, EUR will consult with the employee and propose a solution in all fairness and reasonableness.
Eileen Ritfeld (Bedrijfsvoering)
With regard to employee participation iBMG will be in a new situation as it is fully severed from Erasmus MC. As the BMGemployees will be appointed in FGG at EUR, an employment participation council must be established by law. This council will be exclusively concerned with iBMG and therefore be named ‘BMG-council’. Probably four employees and four students will have seats on the BMG-council, which will consult with the pro-dean BMG. In the new situation co-determination will therefore be arranged in a more direct and more explicit manner.
Propoff Wit, chloorvrij, zuurvrij,
Also iBMG’s subsidiary companies (iMTA BV, Erasmus CMDz BV and the Academie
Nummer 4 – april 2009
Productiebegeleiding Sander Bus
Leve onze multiculturele samenleving!
Foto’s iBMG (tenzij anders vermeld) Vormgeving Ernst de Jonge BNO Vertaling Impact Taalburo Druk Veenman Drukkers Papier FSC mixed sources
Multiculturalisme staat al jaren volop in de belangstelling. Alhoewel de bestaande definities van multiculturalisme verschillen betreft het in grote lijnen het samenleven van verschillende groepen (in termen van cultuur) in een grotere gemeenschap. Dat is een breed begrip, breder dan hoe het thans vaak wordt gebruikt. Een dergelijk samenleven en samengaan van groepen die verschillende achtergronden, verschillende gebruiken en verschillende doelen hebben, kan leiden tot problemen. Juist die problematische kant van multiculturalisme wordt veelal belicht wanneer het gaat over Nederland als multiculturele samenleving. Echter, het samengaan van verschillende culturen in een bredere gemeenschap heeft ook sterk positieve kanten omdat het de diversiteit van het totaal vergroot en omdat het de mogelijkheid biedt om de sterke kanten van verschillende culturen te koppelen ter verbetering van het geheel van de grotere gemeenschap.
toegevoegde waarde van het combineren en integreren van die verschillende wetenschapsculturen en disciplines binnen ons instituut. De BMG is een krachtig instituut omdat het, in goede harmonie, verschillende culturen in zich verenigt. Het is een multiculturele samenleving die niet tracht om de cultuurverschillen weg te nemen maar om die verschillen juist optimaal te bundelen. Een instituut dat waarin, naar mijn stellige overtuiging, de positieve kanten van de multiculturele samenleving veel duidelijker en sterker aanwezig zijn dan de negatieve. Ik hoop dat ik in de komende periode iets mag bijdragen aan dat succes van die multiculturele BMG! Suggesties daarvoor zijn uiteraard altijd van harte welkom. Werner Brouwer
Erasmus Honours Programme 2009 ONDERWIJS /// Kayleigh van Winssen
Zo stond ik, BMG-studente aan de Erasmus Universiteit, dinsdag 31 maart in het Erasmus MC in een witte jas in de snijzaal met in mijn handen een paar hersenen van een overledene. Niet echt gebruikelijk voor een studente gezondheidswetenschappen. Het feit dat ik deze hersenen mocht bekijken, aanraken en vasthouden komt door het Erasmus Honours Programme 2009. Dit is een programma opgezet voor gemotiveerde studenten die buiten de reguliere studieuren over de grenzen van hun vakgebied willen kijken. In het begin van dit studiejaar lag er thuis op de deurmat een brief van de universiteit. Hierin stond dat ik mijn propedeuse met goede cijfers had gehaald en dat ik, door de Rector Magnificus zelf, werd uitgenodigd voor een bijeenkomst over het Honours Programme. Hier ben ik samen met nog wat studenten naar toe gegaan en heb uiteindelijk besloten om te solliciteren naar een plek in de groep van 2009. Hiervoor heb ik een motivatiebrief geschreven om aan te tonen dat ik enthousiast ben, gemotiveerd ben en over mijn grenzen heen wil kijken. Aan het eind van 2009 kreeg ik te horen dat ik, als één van de 25 studenten, was aangenomen voor de groep van 2009 en in januari van start kon gaan. Het programma duurt één kalenderjaar waarin er 5 blokken met verschillende onderwerpen
worden behandeld. De verschillende onderwerpen zijn; ‘aangeboren of aangeleerd?’, ‘neuro-economics’, ‘cultuurgrenzen’, ‘grenzen aan de zorg’ en ‘moraalfilosofie’. Binnen deze blokken krijgen wij hoorcolleges van vooraanstaande docenten en maken we opdrachten om het blok af te sluiten. Het eerste onderwerp is ondertussen alweer afgerond.
Voor dit eerste blok hebben we vooral gekeken naar DNA, hoe zich dit ontwikkelt en verschilt tussen personen. Verder hebben we ook gekeken naar de sociologische aspecten van deze verschillen en hebben we gekeken hoe dit zich vertaalt in de maatschappij. Hiervoor zijn we naar het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) in Rijswijk geweest. Daar hebben we gezien hoe er wordt omgegaan met sporen die gevonden zijn bij misdrijven. Ik vond het erg interessant om iets te leren over iets waar ik op de studie niet mee bezig ben. Verder hebben we ons bij dit blok, in groepjes van twee, verdiept in een bepaald fenomeen.
Hierbij gingen we kijken of het kan worden verklaard door nature of nurture (aangeboren of aangeleerd). Zelf heb ik hierbij onderzocht of het feit dat veel niet-westerse allochtonen een lage sociaal-economische status hebben, komt door nature of nurture of dat het misschien zelfs komt door de inrichting van de sociale voorzieningen van een land. Nu zitten we alweer in het tweede blok waarbij we kijken naar de neurologie en een opkomend vakgebied (en tevens nieuwe minor voor volgend studiejaar) neuro-economie. Hierbij leer ik alles over de hersenen, over neuronen en over wat de neurologie kan betekenen voor de economie van nu. Voor dit vak belandde ik dan ook in de snijzaal van het Erasmus MC. Hier hebben we drie preparaten bekeken. Zo hebben we hersenen gezien, zenuwen in de hersenen en benen onderzocht maar ook gekeken naar het ruggenmerg en het hersenvlies. Eigenlijk heel erg leuk en interessant om zo’n kans te krijgen. Op dit moment zitten we nog midden in blok 2 en hebben we nog wat interessante blokken te gaan. Voor mij is het, kortom, een heel leuk, interessant en gezellig programma naast mijn studie om verder te kijken dan de grenzen van de gezondheidswetenschappen!
Bedrijfsuitje! 11 juni zie p. 7 de BMG krant 4 /// april 2009 /// 1
/// Wim Labree Bovenop het nieuws ONDERWIJS /// Theo van Noord
De auditie In een column geeft een schrijver uiting aan zijn of haar persoonlijke mening omtrent een bepaald onderwerp. Dat geldt ook voor mij. De auteur kan met deze columns verschillende doelen hebben. Soms om zelf stoom af te blazen. Soms om anderen tot inzicht te laten komen, om anderen te prikkelen, om anderen tot actie aan te zetten. Soms een combinatie van deze motieven. Herkenbaar! De laatste tijd krijg ik de indruk dat ik enkele van deze doelstellingen bereik. Zo werd mij onlangs in de wandelgangen de vraag voorgelegd hoe, naar mijn mening, de kwaliteit van het hoger onderwijs in Nederland verbeterd kan worden. Er werd hierbij gerefereerd aan mijn columns. Enerzijds herhaalde ik scholing, beloning en waardering (column oktober 2008), anderzijds kwam ik terug op de scheiding van onderwijs en onderzoek (column februari 2009). Terplekke ontstond er een boeiende discussie. Een discussie die mij tot inzicht liet komen, die mij prikkelde, die mij tot actie aanzette. Misschien moeten we niet alleen afspreken om huidige docenten te scholen, te belonen en te waarderen. Misschien moeten we niet alleen overwegen om onderwijstaken en onderzoekstaken, in bepaalde gevallen, uit elkaar te trekken. Ik zou graag met u een stapje verder willen gaan. Er wordt een voorwaarde aan dit rijtje toegevoegd: selectie. Ik sprak onlangs een verre vriend, werkzaam aan een vooraanstaand Amerikaanse universiteit. Deze wist mij te vertellen dat het binnen zijn vakgroep gebruikelijk was, bij de aanstelling van universitair (hoofd)docenten of hoogleraren, om de proef op de som te nemen. Hierbij werd er tijdens de selectieprocedure aan kandidaten gevraagd zichzelf ten overstaande van een commissie te presenteren op een tweetal terreinen, te weten onderwijs en onderzoek. Een proefcollege binnen het eigen vakgebied? Verslaglegging van een reeds toegepaste onderwijsvernieuwing? Een lezing aangaande de persoonlijke visie op onderwijs? Een interessant fenomeen! Studenten hadden eveneens zitting in deze commissie en mochten – tot op zekere hoogte – een oordeel uitspreken over de sollicitanten. Wat schetste mijn verbazing? Deze procedure bleek een goede voorspeller van succes aan de universiteit te zijn. Benijdenswaardige rendementen, continuïteit in onderwijsprogramma’s, tevreden studenten. De juiste persoon op de juiste plaats. Het was dan ook aldaar bij meerdere onderwijsinstellingen gebruikelijk om een vergelijkbare selectieprocedure te hanteren. Welnu, daar kunnen de Nederlandse universiteiten hun voordeel mee doen. En eigenlijk is deze werkwijze niet zo vreemd. Immers, job samples zijn in het bedrijfsleven al jarenlang een geaccepteerd selectie instrument; deze instrumenten worden dan ook veelvuldig toegepast tijdens assessments. Terug naar uw eigen werk. Als u inzicht wilt verkrijgen in de wetenschappelijke kwaliteit(en) van een kandidaat, dan zult u waarschijnlijk meer doen dan louter het doornemen van de bijbehorende publicatielijst. Wellicht pakt u enkele publicaties erbij en krijgt u, al lezende, een indruk van de onderzoekspotenties. Waarom zou u op onderwijsgebied niet naar eenzelfde aanpak streven? Laat u
overtuigen! Het zou passen in een stad die daden boven woorden verkiest. Ik raad u eveneens aan om daarbij het beoordelingsvermogen van uw studenten niet te onderschatten. Al dan niet vertegenwoordigd in raden en commissies, kunnen zij uitstekend hun eventuele wensen en behoeften verwoorden. Laten we dit onderwerp in de wandelgangen nog eens met elkaar bediscussiëren. Deze ontwikkeling lijkt dichterbij dan u aanvankelijk ooit had kunnen vermoeden.
In ons vakgebied zitten we nooit verlegen om actuele voorbeelden en casus. Er gebeurt altijd wel iets dat een beetje reuring geeft. We hopen dan maar dat onze studenten ook in de gaten hebben, dat ze hebben gekozen voor een vakgebied dat midden in de maatschappij staat. En we wijzen er af en toe op dat het regelmatig opslaan van de krant of het bekijken van een nieuws- of actualiteitenprogramma, voor aankomende gezondheidswetenschappers heel wat berichten oplevert die met één of meer thema’s uit de studie in verband kunnen worden gebracht. Of het nu gaat om ethische en juridische vraagstukken, financiering van de zorg, nieuwe methodes om diagnoses te stellen of ziekten te behandelen, of één van de vele andere thema's die je kunt bedenken, er is altijd wel wat te bespreken. Kortom: de actualiteit biedt steeds weer stof tot gesprek! En daar gaan we, naar aanleiding van een initiatief vanuit de studenten, iets mee doen, en wel: we gaan beginnen met een Actualiteitenprogramma. Elke maand komt er voor BMGstudenten een bijeenkomst, waar een actueel thema wordt besproken. Het is de bedoeling dat de studenten zelf zoveel mogelijk inbreng hebben en vooraf mee helpen bepalen over het onderwerp van de maand. Afhankelijk van dat onderwerp
2 /// de BMG krant 4 /// april 2009
Er is al een oproep geweest voor de studenten, om mee te denken over het eerste onderwerp. Omdat de respons tegenviel, de tentamenperiode kan hiermee te maken hebben gehad, is de oproep inmiddels in een bredere studentengroep herhaald. Hopelijk komen er nu meer reacties van studenten. Wanneer we de eerste sessie gaan organiseren is nog niet bekend. Dat hangt vooral af van de respons van de studenten, en van een goed “momentum” om de eerste keer een pakkend onderwerp te vinden, waarvan studenten het gevoel hebben dat ze het beslist niet mogen missen. Dus: mocht het gebeuren dat ik je vraag om mee te werken aan het Actualiteitenprogramma, weet je nu waar het over gaat! Heb je ideeën die tot het succes van dit initiatief kunnen bijdragen? Laat het dan vooral weten!
BEDRIJFSVOERING /// Marieke Veenstra
Op 7 en 9 april zijn de Raad van Bestuur Erasmus MC en het CvB van de EUR akkoord gegaan met het reorganisatievoorstel dat is gemaakt voor de overplaatsing van het iBMG naar de EUR. Het voorstel bestaat uit een beschrijving van de beoogde situatie en de acties die worden ondernomen om die te bereiken. Het is nu voorgelegd aan de medezeggenschapsorganen en de vakbonden. Pas na de ontvangst en verwerking van hun adviezen zullen de besturen een definitief besluit nemen. Vooruitlopend op de definitieve besluitvorming worden de belangrijkste veranderingsvoorstellen hieronder vast aangegeven.
Bezoek uit Noorwegen ONDERWIJS /// Martin Buijssen
Op dinsdag 24 maart jl. ontving BMG een delegatie van een zusterinstelling uit Noorwegen. Het instituut onderhoudt sinds jaar en dag warme relaties met het Noorse Institute of Health Management and Health Economics van de Universiteit van Oslo. Zo is er studentenuitwisseling met het HEPL-programma en worden BMG-docenten regelmatig uitgenodigd om in Noorwegen gastcolleges te verzorgen. Het gezelschap bestond uit 30 personen die aan de universiteit van Oslo studeren (vnl. ziekenhuisdirecteuren) en werd begeleid door prof. Terje Hagen (gezondheidseconoom). Het ochtendgedeelte bestond uit een lezing (Managed competition reforms in the Netherlands) verzorgd door Marco Varkevisser. De juridische aspecten van de Nederlandse stelselherziening kwamen 's middags aan bod. Tussendoor werd er geluncht in de Faculty Club. De delegatie heeft in Nederland verder een bezoek gebracht aan het AMC en het CBO. De reis werd afgesloten met een ontvangst bij de Europese Commissie in Brussel.
In de nieuwe situatie wordt het iBMG inclusief de werkmaatschappijen integraal teruggeplaatst naar de FGG bij de EUR. Er worden geen veranderingen aangebracht in de functies en de positionering van de medewerkers. Na overplaatsing van het iBMG naar de EUR valt het iBMG bestuurlijk en beheersmatig niet meer onder het gezag van de Raad van Bestuur van Erasmus MC. De gezagsrelatie met de decaan verandert niet omdat het iBMG onderdeel blijft van de FGG. De voorzitter iBMG wordt als ‘pro-decaan BMG’ verantwoordelijk voor het bestuur en beheer van het iBMG en zal een groot deel van de decaanstaken vervullen binnen het iBMG. Vooral de personele overgang naar de CAO Nederlandse Universiteiten (CAO NU) vraagt veel aandacht. Er is een zorgvuldige vergelijking van beide arbeidsvoorwaardenpakketten gemaakt en op basis van het verschillenoverzicht is een overgangsprotocol opgesteld. De doelstelling is om mogelijke nadelige consequenties van de overgang te voorkomen. Uiteraard wordt daarbij het gehele arbeidsvoorwaardenpakket (met plussen en minnen) als uitgangspunt genomen. In het overgangsprotocol is ook een hardheidsclausule opgenomen zodat in alle gevallen, waarin de toepassing van de voorgestelde afspraken tot een onbillijke situatie voor de medewerker zou leiden de EUR in overleg treedt met de medewerker en
naar redelijkheid en billijkheid een oplossing zal bieden. Voor de medezeggenschap ontstaat een nieuwe situatie voor het iBMG omdat deze volledig wordt gescheiden van Erasmus MC. Aangezien de BMGmedewerkers worden aangesteld binnen de FGG bij de EUR moet er wettelijk gezien een medezeggenschapsorgaan worden ingericht. Deze zal zich exclusief richten op het iBMG en zal daarom ‘BMG-raad’ worden genoemd. In deze raad zullen naar verwachting vier medewerkers en vier studenten worden gekozen en de BMG-raad zal overleggen met de pro-decaan BMG. De medezeggenschap zal in de nieuwe situatie derhalve directer en explicieter zijn geregeld.
Studeren & topsport ONDERWIJS /// Barbara Thiels
Een groep studenten die niet vaak expliciet in beeld komt, maar die bij iBMG in toenemende mate vertegenwoordigd is, zijn de studenten die topsport en studie combineren. Of een student topsporter is of niet, wordt bepaald door de criteria van de sportkoepel NOC*NSF. Deze criteria kunnen per sport verschillen en zijn ook afhankelijk van leeftijdsklasse. Minimale vereiste is dat de sport op nationaal niveau wordt beoefend. Binnen de universiteit is het Erasmus Topsport Bureau (www.eur.nl/topsportbureau) het expertisecentrum voor alle topsportende studenten van de EUR: de verbindende schakel tussen NOC*NSF, sportclub, de universiteit en de faculteit c.q. opleiding. Een blik op hun website leert dat de EUR een lange lijst van (afgestudeerde) topsporters kent, met bekende namen als Stephan Veen (hockey), Fatima Moreira de Melo (hockey), Indra Angad-Gaur (schermen), en Marja Sleeuwenhoek (zeilen); de laatste is afgestudeerd BMG’er.
De auditie? U hoort nog van mij! Reacties op deze column?
[email protected]!
Besturen stemmen in met overgang naar de EUR
zoeken we daar (binnen of buiten het instituut) één of meer deskundigen bij, die met een goede inleiding de discussie op gang kunnen brengen. De deskundigen zullen uiteraard ook gaandeweg de discussie een bijdrage leveren aan het gesprek. Maar de hoofdrol is... voor de studenten. Het gaat erom dat zij hun gedachten vormen over het onderwerp. De deskundigen zijn er om vragen te beantwoorden, en om te helpen de discussie bij te sturen als deze dreigt te ontsporen, en zo nodig spontaan informatie te geven waar de studenten zelf niet over (kunnen) beschikken. Zij zijn er tenslotte niet voor niets bij.
Bij iBMG studeren momenteel de volgende topsporters: • Suzanne van Veen (bachelor, wielrennen). Nationale selectie, maakt deel uit van het team van Leontien van Moorsel. Zie haar profiel op www.leontien.nl en op de homepage van het Erasmus Topsportbureau. • Esther van Berkel (bachelor,
volleybal). Zit in Jong Oranje, volleybalt bij Nesselande. • Simone Legerstee (Zoma, volleybal). Zit in Jong Oranje, was Europees studentenkampioen in 2006. • Maxime Westendorp (bachelor, hockey). Hockeyt bij HC Rotterdam, de club van Fatima Moreira de Melo. Hoe ziet een combinatie van studeren en topsport eruit binnen iBMG? Voor topsporters bestaat er geen aparte studieroute in het volgen van vakken. Deze studenten starten net als alle andere studenten, doorlopen het reguliere programma en moeten primair voldoen aan de gestelde studienormen. In die zin is er dus niet bij voorbaat sprake van maatwerk. Zelfdiscipline & ‘maatwerk’ Van alle studenten, dus ook van topsporters, wordt een grote mate van zelfstandigheid en discipline verwacht. De ervaring leert tot nu toe dat de groep topsporters hier geen problemen mee heeft, zij trekken hun sportmentaliteit soepel door in
hun studie en gaan gedisciplineerd te werk. Knelpunten waar deze studenten tegenaan lopen zijn meestal praktisch van aard, zoals ongunstige werkgroeptijden en het inhalen van de stof van een gemist college. De studieadviseur kan dergelijke praktische zaken afstemmen met het OSC en de docent(en) in kwestie.
Bij het iBMG studeren momenteel 4 topsporters Het komt ook voor dat er een conflict zit tussen het trainingsschema/wedstrijdschema en het studierooster en de student daardoor niet kan voldoen aan een inleverdeadline of afwezig is bij een regulier geroosterd tentamen. In zulke gevallen kan
Praktische mededelingen studieadvies Per 1 maart 2009 is er voor studenten een apart mailadres gelanceerd:
[email protected] Meer online informatie over studieadvies- en begeleiding: • www.bmg.eur.nl/studenten/studieadvies • Channel SIN-online: BMG Studieadvies • Algemeen: www.eur.nl/essc/adviesbegeleiding
de student een verzoek doen om enkele dagen uitstel van inleverdeadline en/of het verschuiven van een tentamendatum. Dergelijke verzoeken om ondersteuning lopen altijd via de Examencommissie en worden ook besproken met de studieadviseur. Bij het bindend studieadvies in de bachelor wordt niet zozeer maatwerk geleverd, maar wordt wel enige soepelheid in acht genomen wanneer blijkt dat de norm (net) niet gehaald wordt en de student onder de gegeven omstandigheden het maximale heeft gedaan in de studie. Tot op heden is het echter nog niet voorgekomen dat er werkelijk een beroep op deze soepelheid is gedaan; de bachelorstudenten voldeden allen aan de norm. Voortgang & studieplanning Eens per trimester bespreken student en studieadviseur de planning voor het lopende trimester, met een vooruitblik naar de volgende periode om knelpunten in rooster en het trainings- en/of wedstrijdschema vroegtijdig in beeld te brengen en te zorgen dat de student zo goed mogelijk het studieprogramma kan doorlopen. Vragen en meer informatie (Top)sport studenten die vragen hebben kunnen altijd langskomen bij de studieadviseurs. Ook docenten die vragen hebben over dit onderwerp, kunnen voor meer info en advies terecht bij Jeannet of Barbara.
De werkplek moet wetenschappers en onderzoekers de gelegenheid geven contacten op te bouwen met bijvoorbeeld Europarlementariërs, beleidsmedewerkers onderzoek en anderen die bij het inhuren van wetenschappers en het vergeven van onderzoeksgeld betrokken zijn. Verder is bij de werkplek ook ruimte beschikbaar voor het
Vertrek om 14.30 uur vanaf het J-gebouw, aankomst campus Woudestein om 21.30 uur. Aanmelden kan via SIN-Online/ My registrations. Tot dan!
BEDRIJFSVOERING /// Birgitha van der Meij
Junioronderzoekers onderzoek In hoeverre ben je tevreden met de mogelijkheden voor opleiding en scholing, over sociale activiteiten met andere
Vragen? Meer informatie over het overplaatsingsproces wordt geplaatst op de intranetsite van het iBMG: www.bmg.eur.nl/intranet. Vragen over de reorganisatie kunt u per email sturen naar
[email protected]. Veel gestelde vragen zullen van een antwoord worden voorzien op de intranetsite.
De EUR heeft sinds 4 februari een eigen werkplek in het hart van politiek Brussel. De werkplek is gehuisvest in het NethER (Netherlands house for Education and Research) en kan door wetenschappers en docenten worden gereserveerd.
De activiteitencommissie nodigt alle medewerkers graag uit voor een gezellige middag en avond in Dordrecht.
Versterking jBMG Een van de doelstellingen van jBMG is het dienen als een klankbordgroep waarbinnen junioren verbeterpunten, maar ook goede punten aan kunnen kaarten. Hiervoor is het belangrijk dat alle junioren goed vertegenwoordigd zijn. Tot voor kort waren slechts twee secties vertegenwoordigd in het bestuur van jBMG (BZO en HCG). Inmiddels hebben we versterking gekregen vanuit GE-iMTA: Annemieke Leunis zal deze sectie vertegenwoordigen binnen het bestuur van jBMG. Hierbij heten we haar van harte welkom!
een nieuw logo ontwikkeld en zal het communicatiemateriaal van het iBMG worden aangepast. Ook de website en de e-mailadressen zullen worden aangepast.
De weg naar Brussel: EUR opent werkplek in Brussel
Bedrijfsuitje naar Dordrecht op donderdag 11 juni a.s.
jBMG-nieuws
Ook de werkmaatschappijen van het iBMG (iMTA BV, Erasmus CMDz BV en de Academie voor Medisch Specialisten BV) gaan integraal over van de Erasmus MC Holding naar de EUR Holding. Voor de medewerkers die in dienst zijn bij de werkmaatschappijen heeft de overplaatsing, behoudens de overgang naar een andere werkgever, geen gevolgen voor de rechtspositie en arbeidsvoorwaarden. Veel uitvoeringswerk gaat zitten in het overhevelen van alle personele en financiële gegevens van het iBMG naar de systemen van de EUR. Ook de ICT-verbindingen met Erasmus MC (bijvoorbeeld voor mail en agenda’s) zullen worden overgezet naar de EUR. Na de overgang zal het iBMG gebruik maken van de huisstijl van de EUR. Hiertoe wordt
junioren of over de informatie rondom de overgang naar de EUR? Om te weten wat jullie bezig houdt, hebben we vrijdag 20 maart een enquête in jullie postvakjes gelegd. Op basis van de vragen en toelichtingen worden sterke punten en aandachtspunten geformuleerd. De resultaten van deze enquête bespreken we eerst tijdens een juniorenlunch met de junioren. Daarna zullen we de resultaten terugkoppelen aan het managementteam van iBMG. Juniorenlunches Denk aan de juniorenlunches (12.15 – 13.00 uur) op de volgende dagen: 26 maart, 23 april (bespreking resultaten juniorenenquete), woensdag 27 mei en 25 juni. Als jullie suggesties hebben voor de inhoud van één van de bijeenkomsten horen wij dat graag. Groeten, Dung, Annemieke en Birgitha
Opening werkplek EUR in Brussel. V.l.n.r. Secretaris CvB Ton van der Pijl, rechtendecaan Maarten Kroeze en decaan FHKW Dick Douwes.
ontvangen van delegaties en studenten. Per faculteit is er een contactpersoon die verantwoordelijk is voor de werkplek. De kosten worden de komende twee jaar gedekt door het College van Bestuur. Ambtenaren zoeken kennis De EUR wil met deze pied-àterre dichter bij het Europese vuur zitten. Niet gek want jaarlijks worden daar enkele miljarden euro’s aan onderzoeksgeld verdeeld. Bovendien zoeken ambtenaren geregeld naar deskundigen die hen op allerlei beleidsterreinen van advies en informatie kunnen dienen. Tot nu had alleen Groningen een eigen desk, eveneens in het Neth-ER. Neth-ER is opgericht in 2006 door acht organisaties werkzaam op de gebieden onderzoek, onderwijs en innovatie. Onder meer de VSNU en de KNAW zijn lid van het Neth-ER. Hun gezamenlijke doel is om de Nederlandse participatie aan de Europese programma’s te vergroten. (Bron: EM) Voor meer informatie en reserveringen kan contact opgenomen worden met Sonja Meeuwsen,
[email protected] de BMG krant 4 /// april 2009 /// 7
Ins & Outs BEDRIJFSVOERING /// Elif Pelit en Yvonne Lengkeek
Frank Eijkenaar, promovendus ZKV Ik ben Frank Eijkenaar, 23 jaar en ik woon in Zuidland. Na het afronden van mijn bacheloropleiding BMG heb ik gekozen voor de Master HEPL. Eind november vorig jaar heb ik mijn scriptie (evaluatie risicoverevening) verdedigd. Na een heerlijke vakantie in Australië ben ik maandag 9 maart begonnen als promovendus bij de sectie ZKV. Als student ben ik al eerder werkzaam geweest bij het iBMG als student-assistent. Zo heb ik onder andere bij de vakken bedrijfseconomie van de gezondheidszorg (ba1) en Multivariate analyse (ba2) werkgroepen begeleid. Vorig jaar heb ik onder begeleiding van Wynand van de Ven een vooronderzoek naar de haalbaarheid van een promotietraject verricht met als onderwerp ‘prestatiebeloning in de zorg’. Een logische vervolgstap was dat ik hier zelf een vervolg aan zou geven. Hier ben ik inmiddels dus mee begonnen. Stéphanie van der Geest, wetenschappelijk onderzoeker ZKV Sinds de afronding van mijn studie Economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam in 2001 heb ik bij twee onderzoeksinstituten van de economische faculteit gewerkt, te weten OCFEB en SEOR BV, waar ik mij bezig hield met marktordeningsvraagstukken in verschillende sectoren (o.a. drinkwater, zorg en benzine). Ook heb ik van juli 2004 tot en met juni 2005 een jaar parttime bij iBMG gewerkt. Helemaal nieuw is mijn werkplek dus niet, al is de huisvesting er met de verhuizing naar het J-gebouw sindsdien flink op vooruit gegaan! Bij iBMG ga ik me specifiek bezighouden met marktordeningsvraagstukken in het nieuwe zorgstelsel. Zo ben ik betrokken bij kwantitatief onderzoek naar de gebleken voorkeuren van patiënten bij het kiezen van een ziekenhuis en de gevolgen hiervan voor de concurrentie tussen ziekenhuizen.
Rob Kottenhagen, universitair hoofddocent Gezondheidsrecht Sinds 1 januari ben ik werkzaam in de sectie Gezondheidsrecht. Tot dat moment ben ik vele jaren verbonden geweest aan de sectie Burgerlijk recht van de juridische faculteit. De overstap naar het iBMG heeft te maken met het feit dat de inhoud van mijn onderzoek de laatste jaren steeds meer in de richting van het gezondheidsrecht is verschoven. De komende jaren richt ik mij op de juridische aspecten van zwangerschap- en geboorteschade. Dat kan uiteenlopen van een mislukte sterilisatie tot conflicterende belangen tussen moeder en ongeboren kind en de betekenis van internationale verdragen in deze context. Daarnaast zal ik ook aan het onderwijs mijn steentje bijdragen. Mark Muilenburg, medewerker OSC Hallo allemaal. Mijn naam is Mark Muilenburg en ik ben hier al jaren een gast aan huis. Nadat ik mij eind vorig jaar heb ingezet voor de verhuizing ben ik vanaf 12 januari aangesteld als medewerker van het Onderwijs Service Centrum (OSC) en tijdelijk ook voor een deel bij het secretariaat van het iBMG. De komende tijd werk ik van maandag t/m donderdag bij het OSC en op vrijdag bij het secretariaat. Ik ben erg positief verrast over de sfeer van zowel de afdeling zelf als de medewerkers die er vertoeven. Ik hoop hier nog lang te mogen werken! Karin van Oorschot, secretaresse Op 9 februari ben ik begonnen als secretaresse voor GE/IMTA. Inmiddels zijn we alweer twee maanden verder en ik vind dat ik het enorm getroffen heb met deze job! Ik ben blij met de afwisseling, de informele sfeer, de hectiek af en toe en de vele aardige, verschillende collega’s. Een stukje voorgeschiedenis: heel lang geleden ben ik begonnen met de opleiding verpleegkunde A in het Zuiderziekenhuis. Daarna heb ik een uitstapje van 14 jaar gemaakt in het bedrijfsleven, bij Eneco, toen nog
het Gemeente Energie Bedrijf. De zorg in al zijn facetten bleef echter toch trekken dus ben ik als secretaresse gaan werken op de medische afdeling bij Pfizer. Dat zijn uiteindelijk tien bijzonder leerzame jaren geweest. Door reorganisaties en het uitkleden van de secretaressefunctie ben ik uit gaan kijken naar een andere baan en ben in eerste instantie bij een belangenorganisatie voor transport terecht gekomen. Dat bleek al gauw een verkeerde keus te zijn geweest, ik had daar weinig affiniteit mee. Gelukkig liep ik tegen deze vacature bij iBMG aan en daar ben ik dan. Laurens Niëns, wetenschappelijk onderzoeker GE/iMTA Mijn naam is Laurens Niëns en sinds 15 maart werk ik bij GE/iMTA. Na een studie bestuurskunde in Leiden heb ik de HEPL-master gedaan. Mijn afstudeerproject betrof een onderzoek voor de WHO en Health Action International (HAI). Kunnen mensen in ontwikkelingslanden hun medicatie betalen? Voor WHO/HAI heb ik gekeken naar hoe “medicine affordability” gemeten kan worden. Hier werk ik ook op het gebied van international public health. Ik wil graag promoveren binnen dit vakgebied en bekijk samen met prof. dr. Uyl - de Groot en prof. dr. Rutten hoe hier invulling aan te geven. Nu ben ik bezig met een project over borstkanker in Ghana, waarvoor ik ook een periode naar Afrika zal gaan. In mijn vrije tijd mag ik graag sporten, zingen en lezen. In de zomer doe ik dat laatste bij voorkeur ergens in een park aan de Leidse grachten. Tot ziens! Medewerkers uit dienst Vanessa Pijpers, Lisa Suurland. Benoemingen Anna Nieboer – per 1.12.2008 benoemd tot universitair hoofddocent. Geboren 25 maart 2009, Yasmin, dochter van Habib Pirnejad en Zhara Niazkhani. Getrouwd 23 maart 2009, Jolanda Dwarswaard en Jeroen de Snoo.
Meer dan 10.000 publicaties en auteurspagina's in RePub. Op 17 maart 2009 heeft het institutioneel repository van de EUR de grens van 10.000 publicaties overschreden. Een vreugdevolle gebeurtenis die in de UB dan ook uitbundig gevierd is. Al langer wordt er naar gestreefd om een zo groot mogelijk deel van de wetenschappelijke productie op te nemen in het repository en voor 2009 is het streven om RePub in elk geval met nog zo'n 2500 publicaties te laten groeien. Daarbij poogt de afdeling zowel de actuele productie bij te houden als oudere publicaties te verzamelen. Aangezien steeds meer tijdschriften hun eigen archief digitaliseren, kunnen we steeds verder in de tijd teruggaan. Hoewel volledigheid een grote inspanning vergt en ook niet altijd haalbaar is, kunnen we wel steeds completere overzichten bieden van het werk van individuele onderzoekers. In een door SURF gesubsidieerd 'grassroots'-project( je) is geëxperimenteerd met de vorm en de inhoud daarvan. Op http://repub.eur.nl/publications/med_ hea/personalpages/mastrigt/ is een voorbeeld te zien van zo'n 'auteurspagina'. Op die pagina is een groot deel van het werk van professor Ron van Mastrigt bij elkaar gebracht. Vorm en inhoud van deze pagina zullen verder ontwikkeld worden en op termijn zullen we trachten van zoveel mogelijk onderzoekers dergelijke pagina's samen te stellen. Net als in het geval van professor Van Mastrigt zullen we daarvoor graag met de betrokkenen overleggen, zodat we een beter begrip krijgen van de wensen en verwachtingen.
ONDERWIJS /// Dr. Jos Aarts
In november 2009 ontving ieder van ons een brief van minister Klink of wij onze medische gegevens beschikbaar wilden stellen voor een in te voeren landelijk elektronisch patiëntendossier. In een keer maakte de brief duidelijk voor veel Nederlanders hoeveel belang het ministerie hecht aan elektronische vastlegging van medische gegevens om de patiëntenveiligheid en de kwaliteit van zorg te bevorderen. De invoering van ICT in de zorg is in tegenstelling tot andere maatschappelijke sectoren sterk achtergebleven. Een studie van Ashid Jha en collega’s die op 25 maart 2009 in de New England Journal
of Medicine verscheen laat zien dat slechts 9% van de Amerikaanse ziekenhuizen beschikken over een elektronisch patiëntendossier. Een studie die mijn collega Ross Koppel en ik publiceerden in Health Affairs van maart/april 2009 laat zien dat de invoering van elektronisch voorschrijven van medicatie ondanks de beloften van het bevorderen van de patiëntenveiligheid in zeven westerse landen, waaronder Nederland en de Verenigde Staten, varieert tussen minder dan 1% tot ongeveer 15% van de ziekenhuizen. Dan is implementeren in alle onderzochte gevallen een langdurige geschiedenis van vele jaren. Bovendien hebben wij in een aantal studies aangetoond dat de invoering van ICT in de zorg onbedoelde en zelfs schadelijke effecten kan hebben. Ross Koppel liet
BEDRIJFSVOERING /// Eileen Ritfeld
Hoe? Door onze samenwerking te versterken en gebruik te maken van elkaars talenten en capaciteiten. Het traject hiervoor is al in gang gezet en we houden jullie zeker op de hoogte. Mochten jullie in de tussentijd nog vragen hebben dan weten jullie ons te vinden! Vanuit de organisatie hebben we overigens begrepen dat er behoefte bestaat aan meer inzicht in wie wat doet op het secretariaat. Met onderstaand overzicht hopen we hierin meer duidelijkheid te bieden. Eileen Ritfeld Hoofd secretariaat Directiesecretaresse van de voorzitter iBMG en het MT Taakgebied: • Aansturing secretariaat • Ontwikkelen en implementeren van secretariaatsbeleid • Structureren en optimaliseren van werkprocessen • Secretariële en organisatorische ondersteuning Wilfried Notten en managementteam: - Agendabeheer - Afhandelen van correspondentie - Organiseren en voorbereiden vergaderingen - Notuleren en opvolging actiepunten • Ondersteuning bij bedrijfsvoering en projecten Alexia Zwaan (tot 3 augustus Ilse Sjoerdsma) – Secretaresse Hoogleraar (HL) en de sectie BZO Anne Jonker – Secretaresse HL en de sectie HCG Karin van Oorschot – Secretaresse HL en de secties GE-IMTA, GR en Onderzoek
6 /// de BMG krant 4 /// april 2009
Taakgebied secretaressen: • Secretariële en organisatorische ondersteuning sectieleiding en overige sectieleden - Agendabeheer - Afhandelen van correspondentie - Organiseren en voorbereiding vergaderingen - Notuleren en opvolging actiepunten - Organiseren van bijeenkomsten, congressen en seminars • Verzorgen van mailings • Begeleiding promotieprocedure • Boeken van vluchten en reislogistiek • Onderhouden van klantcontacten • Opvang bezoekers Karin van Oorschot houdt zich tevens bezig met het updaten van de onderzoeks- en secretariaatspagina’s op intranet. Marijke van der Does – Secretariaatsmedewerker Liza Moreira – Secretariaatsmedewerker Taakgebied secretariaatsmedewerkers: • Eerste aanspreekpunt telefoon • Eerste aanspreekpunt ontvangst en begeleiding bezoekers • Verwerking van ziek- en betermeldingen • Algemene secretariaatsondersteuning (kopiëren, verzorgen van mailings) • Inkoop van lunch- en kantoorartikelen • Verhelpen van (eenvoudige) printproblemen en vervanging van toners • Huishouding totaal: - bevoorrading afdelingen - keuken netjes houden - wassen van thee- en handdoeken • Lunchtafel dekken en afruimen • Postverdeling • Back up voor Facility Manager (Yvonne Lengkeek) Tot 3 augustus a.s. ondersteunt Liza Moreira op vrijdag tevens de sectie BZO met secretariële en organisatorische taken. * Sophie Konings en Mark Muilenburg (Mark alleen op vrijdag) verlenen tot september a.s. assistentie met diverse hand- en spandiensten.
vervolgens in een studie gepubliceerd in de Journal of the American Medical Association van 24 maart 2009 zien dat in contracten software leveranciers zich vrijwaren tegen aansprakelijkheid voor medische fouten als gevolg van hun producten en zelfs verbieden eventuele tekortkomingen in de software publiek te melden. Dat houdt productverbetering en innovatie tegen. Maar de verwachtingen zijn hoog. President Obama wil 20 miljard dollar investeren in zorg ICT en de Nederlandse overheid spant zich in om binnen een jaar een landelijk EPD uitgerold te hebben. Kortom, het invoeren van ICT in de zorg is een uitdaging, en dat is de kern van het vak Zorg Informatiemanagement. ICT wordt door veel bestuur-
Door zo de nadruk te leggen op het uitrollen van informatietechnologie in de zorg, suggereert de overheid dat zo ongeveer alles over het onderwerp bekend is en dat het slechts een kwestie van doen is. Niets is minder waar; we weten nog heel weinig hoe precies informatietechnologie ingrijpt op organisaties en mensen, inclusief patiënten. Het is daarom nodig dat onderzoek naar informatietechnologie als interventie in de gezondheidszorg op de onderzoeksagenda blijft staan. We kunnen het ons niet permitteren fors te investeren in nieuwe technologie zonder een grondige wetenschappelijke evaluatie van de effecten in de praktijk.
Open dag voorjaar geslaagd
Secretariaat iBMG in beweging: wij houden de ballen hoog! Wellicht roept deze slogan bij jullie wat vragen op, maar eigenlijk is het heel simpel: het secretariaat is volop in beweging en wij werken aan nóg meer kwaliteit, nóg meer efficiency en nóg meer service om jullie nog beter van dienst te kunnen zijn. Wij werken aan een team dat zodanig is ingericht dat de organisatie te allen tijde kan rekenen op continuïteit van het werk, ook bij afwezigheid van een collega.
ders en managers gezien als een hoofdpijndossier dat het beste afgeschoven kan worden naar specialisten, zoals het hoofd van de afdeling automatisering. Het doel van het keuzevak is te laten zien hoe goede informatievoorziening een core business van de gezondheidszorg is, hoe technologie ingevoerd kan worden en wat er allemaal bij komt kijken. Op de eerste plaats moet het verknoopt worden met de visie van een organisatie. Welke uitdagingen ziet zo’n organisatie en welke rol moet informatievoorziening en ICT daarin spelen. Wij besteden aandacht aan de manier waarop de implementatie kan gebeuren en welke aanpakken goed werken. Dan, wat zijn de kenmerken en trends van ICT in de zorg en hoe zit het met de betrokkenheid van de stakeholders, inclusief de patiënt. Niet onbelangrijk is om te weten hoe de leveranciersmarkt in elkaar zit en waarom veel instellingen ervoor kiezen om zelf iets te bouwen. Vervolgens exploreren wij de vraag hoe de opbrengsten van IT in de zorg zichtbaar gemaakt kunnen worden. Vele partijen, leveranciers, overheid, maar ook branche organisaties en instellingen rechtvaardigen forse investeringen met de claim dat op termijn forse besparingen kunnen worden gerealiseerd. Eén ding is al zeker, we weten daarover nog bijzonder weinig. Tenslotte willen we weten wat de impact van ICT op zorgverleners en organisaties is. Evaluatie is daarom een wezenlijk onderdeel van het implementatietraject. Wij bespreken manieren waarop de impact geëvalueerd kan worden. Theoretische inzichten worden ondersteund door praktijkcasussen, die als een rode draad door het onderwijs lopen.
ICT in de zorg: een speeltje voor specialisten of uitdaging voor professionals
ONDERWIJS /// Sander Bus
Op zaterdag 28 maart jl. heeft de halfjaarlijkse open dag voor bacheloropleidingen van de EUR plaatsgevonden.
FBMG update ONDERWIJS /// Manon Koster
Terwijl de studenten druk bezig zijn met de vakken van het laatste trimester, probeert de FBMG te zorgen voor wat ontspanning. Enkele keren per maand worden er activiteiten aangeboden om even te ontspannen van het harde studeren. Om deze reden is er ook net een reis geweest. De eerste FBMG wintersportreis is een feit. Ongeveer dertig studenten zijn naar Briancon afgereisd, om hier heerlijk de tentamenstress weg te skiën en boarden. Inmiddels is iedereen weer thuis, en de meeste studenten zijn er zonder kleerscheuren vanaf gekomen. Ondertussen wordt er op onderwijsgebied ook gewerkt aan veranderingen. Studenten worden persoonlijk aangesproken, om zo hun mening omtrent het onderwijs te peilen. De positieve en negatieve punten die uit deze gesprekken komen, worden aan de Onderwijsraad voorgelegd om zo ook hun mening te horen. Uiteindelijk wordt het
advies van de Onderwijsraad, dat aan het iBMG wordt gegeven, dan ook gestoeld op meningen van meer studenten. Om ervoor te zorgen dat studenten de vakevaluaties beter gaan invullen, wordt er op het moment tussen de FBMG en het iBMG samengewerkt om te kijken naar eventuele verbeteringen. Het is de bedoeling om zowel personen van het iBMG als studenten hierin een rol te laten spelen, zodat de vakevaluaties meer op de wensen van beide partijen kunnen worden afgestemd. In het laatste trimester van dit studiejaar zullen studenten dan ook worden benaderd door de FBMG om hun mening over de vakevaluatieformulieren te geven.
Ook BMG heeft zich gepresenteerd met een stand en voorlichtingspresentaties in het L-gebouw. Studentvoorlichters (ambassadors) verzorgen op zo’n dag de voorlichting aan scholieren uit de laatste klassen van het vwo. Daarnaast geeft een docent (deze keer Wim Labree) een gastcollege en zijn er twee alumni aanwezig die vertellen over hun studiekeuze, ervaringen tijdens de studie en over hun huidige baan. Bezoekers zijn vaak zeer geïnteresseerd in het carrièreperspectief na de studie. Sandra Looren de Jong (HEPL-alumus) en Peter Visser (Bachelor en Zoma) kregen hierover ook na afloop nog veel vragen van scholieren en hun ouders. Als het aantal aanwezigen representatief is voor het aantal aanmeldingen hoeven we dit jaar zeker niet te
vrezen voor minder instroom. In de volgende editie van de BMG-krant meer over de aanmeldingen voor de verschillende opleidingen. Met de open dag voorjaar loopt het wervingsjaar alweer bijna ten einde. Er zijn nog een paar meeloopdagen en op 25 juni is de open dag zomer voor late beslissers uit 6 vwo. Binnenkort zal de jaarlijkse werving starten voor een aantal nieuwe studentvoorlichters. Wil je zelf ook een keer je medewerking verlenen aan een voorlichtingsevenement bijvoorbeeld door het verzorgen van een proefcollege of een werkgroep, laat het weten want hoe meer collega’s meedoen hoe beter!
Scriptieprijs Trudie van Duin (45) heeft met haar onderzoek naar prestatieindicatoren in de ambulancezorg de NVZD scriptieprijs 2009
gewonnen. Eerder dit jaar heeft zij met haar scriptie ‘Hoe korter, hoe beter?’ de master Zoma afgerond. In haar onderzoek richtte zich op de meetbare elementen van zorgverlening die prestatie-indicatoren zijn. Als ambulanceverpleegkundige en opleidingscoördinator bij de ambulancezorg Kennemerland wilde zij uitzoeken of de prestatie-indicator ‘aanname en uitgiftetijd A1-ritten’ van twee minuten ook de kwaliteit bereikt, die het beoogt. Trudie van Duin: ‘Wat blijkt is dat de druk van de twee minuten kan leiden tot een tunnelvisie. Met als effect dat de ambulancecentralist niet de juiste beslissing kan nemen. In 34 procent van de gevallen blijkt een verschil tussen de triage en de daadwerkelijk aangetroffen situatie’. Van Duin pleit voor verhoging van de triagetijd naar drie minuten. De winnares is erg in haar nopjes met de scriptieprijs en hoopt nog veel meer te doen met prestatie-indicatoren, zeker nu zij aan de slag gaat als medewerker bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg. (Bron: NVZD)
Waarnemend schakelcoördinator Vanaf 10 april tot eind augustus 2009 zal ik, Jeroen van Wijngaarden, Anushka Choté tijdelijk vervangen als schakelcoördinator. Voor vragen en opmerkingen betreffende lopende zaken en planningen voor het komende jaar, kunnen jullie dan bij mij terecht en/of natuurlijk bij het OSC. Samen met Samantha Adams zal ik mij gedurende deze periode ook bezighouden met de aanschuifvariant van het schakelprogramma. Ik zit in kamer J6-68, telefoon 88569, e-mail
[email protected]
de BMG krant 4 /// april 2009 /// 3
De Sectie Bedrijfsvoering van Zorgorganisaties
UB Nieuws ONDERZOEK /// Gusta Drenthe en Hans Brandhorst
ONDERZOEK /// Joris van de Klundert
Bedrijfsvoering van Zorgorganisaties is een activiteit waar wereldwijd velen zich mee bezig houden, een sterk groeiend wetenschappelijk terrein, een strategisch onderzoeksthema van iBMG, en de naam van een van de secties binnen iBMG. Zowel op het onderwerp en de sectie gaan we hier verder in. Zoals zal blijken, kun je in dit gebied niet ambitieus genoeg zijn, en we beginnen dan ook met de onbescheiden vraag: ‘Is er een onderwerp waar je liever aan zou willen werken?’
EDSC: een uniek concept! In het maartnummer van het tijdschrift E-data&research is een artikel verschenen over het Erasmus Data Service Centre (EDSC), onderdeel van de UB. Paul Plaatsman en Gusta Drenthe, actief binnen het EDSC, benadrukken het belang van gerichte ondersteuning bij het werken met financiële en sociaalwetenschappelijke databanken. Sinds de jaren negentig worden steeds meer gegevens digitaal aangeleverd. Ook het belang van kwantitatief onderzoek is gegroeid. Dit leidde in 2006 tot de oprichting van het EDSC in samenwerking met een aantal faculteiten, met name economie. Een team van vijf informatiespecialisten begeleidt studenten en medewerkers in het verzamelen van en werken met datasets.
Onze gezondheid is ons meest waardevolle bezit. We kunnen gelukkig zelf veel doen om onze gezondheid te bevorderen, en elkaar te helpen. Als het echt spannend wordt, zijn we vaak afhankelijk van professionals en zorginstellingen. Die zorginstellingen zijn door de stelselwijzigingen steeds vaker bedrijven, die een eigen belang nastreven, en steeds minder vaak publieke instanties vanuit een publiek belang. Voor ons meest waardevolle bezit zijn we dus steeds vaker afhankelijk van bedrijven, die in concurrentie proberen zo goed mogelijk te presteren. In deze tijden van crisis wordt met enige achterdocht gekeken naar bedrijven, hun doelstellingen, en hun gedrag, en dat geldt niet in het minst voor zorginstellingen.
Het EDSC heeft een aantal hulpmiddelen voor het downloaden en bewerken van data gemaakt. Deze hulpmiddelen kunnen studenten en medewerkers van de EUR gebruiken. Zie Databanken > EDSC tools. Onder het kopje Databanken zijn trouwens nog meer statistische links naar overige instanties met statistische data te vinden. Ook voor BMG is dit een mogelijk interessante dienst. Wat zijn de toekomstplannen van het EDSC en welke databanken worden ondersteund? Lees het volledige artikel: www.edata.nl/0304_010309/pdf/0304_010309_6.pdf Nadere informatie: het kwartaalblad E-data&research is een uitgave van Aksant, de uitgeverij van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. E-data&research is bedoeld voor onderzoekers en studenten in de alfa- en gammawetenschappen en bevat nieuws en informatie over data en wetenschappelijk onderzoek.
Nog meer dienstverlening door de UB: ’s avonds ... Met ingang van april 2009 heeft de UB een nieuwe service. Het is dan mogelijk om van maandag tot en met donderdag boeken af te halen en in te leveren bij de Uitleenbalie tot 21.00 uur. Houd er rekening mee dat u uw boeken aanvraagt vóór 17.45 uur, indien u deze dezelfde avond nog wilt afhalen. Het inleveren van boeken, met op verzoek een bewijs van ontvangst, is uiteraard ook mogelijk.
OSC-nieuws in het kort ONDERWIJS /// Willy Visser
In deze rubriek zal voortaan elke editie van de BMG-krant kort nieuws van het Onderwijs Service Centrum verschijnen. Front Office Het OSC Front Office, bestaande uit Silvia Woelms, Bianca Fro-
ling, Ana Morais en Mark Muilenburg maken in het vervolg gebruik van één e-mailadres, t.w.
[email protected]. Om snelle service te kunnen garanderen het vriendelijke verzoek om al uw berichten aan het Front Office naar dit e-mailadres te sturen. Internationalisering Op 24 maart jl. werd BMG bezocht door een delegatie van de University of Oslo. Voor deze dag heeft Imke van der Horst
een programma samengesteld, waarmee we de delegatie op een aantrekkelijke manier kennis hebben laten maken met het instituut. Voor meer informatie zie het artikel van Martin Buijsen elders in deze krant. Intranet Docenten, wist u dat u uw eigen pagina heeft op intranet waar zo veel mogelijk informatie voor u is verzameld? Neem eens een kijkje op de docentenpagina van het intranet:
• 7, 14, 21 en 28 juni • 5, 12, 19 en 26 juli
Let op: Op deze dagen is het terrein alleen toegankelijk via Parkeerterrein P4 HES-zijde en voor voetgangers via de ingang Dienstwoningen aan de Burgemeester Oudlaan. De ingang van de UB is te betreden via ingang A2. Nadere informatie: kijk ook voor de data op: Openingstijden (www.eur.nl/ub/nederlands/over_de_ub/algemene_informatie/ openingstijden). Voor vragen, opmerkingen of meer informatie kunt u contact opnemen met de Universiteitsbibliotheek. Telefoon: 010 - 408 11 98 of via de Virtuele Balie.
Help, mijn pc doet het niet! Werkt u graag in de UB op uw laptop, maar u krijgt de draadloze verbinding niet werkend? Probeert u gegevens uit een database te exporteren naar Excel, maar dit lukt niet? U wilt een document scannen, maar u weet niet hoe? Stel dan uw vraag aan de medewerkers bij de informatiebalie in de UB!
Nieuwe naslagwerken Twee nieuwe interessante naslagwerken in de studiezaal: Encyclopedia of Public Health/Wilhem Kirch. Een Springer reference book, bestaande uit 2 delen, uit 2008. In 23 hoofdstukken wordt door ‘field editors’ de stand van zaken gegeven op het gebied van public health, gedefinieerd als ‘health promotion by population related measures’. In te zien in de studiezaal onder signatuur 44.10 Kirc. The new public health; 2nd ed./Theodore H. Tulchinsky & Elena A. Varavikova. Elsevier Academic Press, 2009, 672 p. In te zien in de studiezaal onder signatuur 44.10 Tulc.
4 /// de BMG krant 4 /// april 2009
Een sterk groeiend wetenschappelijk terrein
Bedrijfsvoering is een combinatie van disciplines, en die overdekken we dan ook binnen de sectie.
verbeteringen in de kwaliteit van de zorg. En daarbij hanteren we steeds het patiëntenperspectief, en kijken we niet vanuit het bedrijf zelf. Om die reden is ook veiligheid een belangrijk aandachtsgebied voor ons. Er sterven in Nederland jaarlijks meer klanten van zorgbedrijven door onveilige bedrijfsprocessen, dan er verkeersdoden zijn, met onderzoek naar en verbetering van de bedrijfsvoering helpen we om dat te veranderen. Dat is vaak extra complex omdat veiligheid, kwaliteit, of kosten niet worden bepaald door één professional, één afdeling, of één zorginstelling. Vaak is het juist de keten en de afstemming tussen partijen, of tussen professionals en management, waarin dingen goed of fout gaan. Vanuit de klant, en de klantvraag, kijken we daarom naar de keten als geheel; we nemen een integraal perspectief geen suboptimalisaties, maar afstemming. Daar zitten vaak de kritische succesfactoren, daar kan goede bedrijfsvoering bijdragen aan gezondheid. Ook voor goed onderwijs en onderzoek naar bedrijfsvoering van zorgorganisaties geldt dat samenwerken en afstemming belangrijk is. Op de zesde verdieping van het J-gebouw, hebben we een prachtige plek om dat in de praktijk te brengen, met elkaar, en met onze ketenpartners. Jullie zijn van harte welkom.
www.bmg.eur.nl/intranet/ docentenpagina Examencommissie Niet alleen de studentenaantallen zijn de afgelopen jaren gegroeid, ook het aantal ingediende verzoeken bij de Examencommissie is sterk gestegen. Zo hadden we in studiejaar '05/'06 in totaal 80 verzoeken, in studiejaar '07/'08 waren dit er al ruim 200. De teller voor het huidige studiejaar staat nu, eind maart, op 132.
Seminar Voice and Choice in Health Care
Kennis delen over Patiëntenperspectief relevant zorgthema. Tevens bleken er leuke kruisverbanden te bestaan tussen verschillende onderzoeken binnen de iBMG. Er vonden interessante discussies plaats dankzij de goede presentaties en de zeer actieve deelname van de aanwezigen.
ONDERZOEK /// Sonja Meeuwsen
• 15 en 22 maart • 19 april • 17 en 24 mei
Zoals al is gebleken, is het financieel op orde hebben van het zorgbedrijf steeds complexer en belangrijker en dit is voor ons dan ook een belangrijk onderwerp. In concurrerende omgeving kan een bedrijf alleen financieel gezond zijn, als ze een goede concurrentiestrategie hebben en uitvoeren. Ook disciplines als strategisch management, marketing en organisatie spelen dus een belangrijke rol in ons onderzoek en onderwijs. Omdat zorgorganisaties vooral organisaties van mensen zijn, is daarbij ook human resource management een wezenlijk management onderdeel. Kennis en vaardigheden zijn immers de belangrijkste productiefactoren. Het aantrekken, managen en ontwikkelen van de mensen is daarmee van eminent belang. In een veranderende markt en omgeving, vraagt dat bovendien ook lerend vermogen, veranderingsbereidheid, en innovatie. Terugvallen in oude reflexen kunnen zorgbedrijven al heel goed, we doen daarom veel onderzoek naar hoe zorgbedrijven kunnen leren om te (blijven) veranderen en verbeteren. Daarbij richten we ons op verbeteringen in de inrichting van processen, de logistiek van de zorg, en ook op
Het OSC Front Office: Bianca Froling, Ana Morais, Silvia Woelms, Mark Muilenburg en OSC-coördinator Willy Visser.
... en op zondag Ten behoeve van de tentamenvoorbereidingen zijn de studiezalen van de Universiteitsbibliotheek in 2009 op dertien zondagen geopend van 11.00 - 16.30 uur.
Bijna dagelijks lezen we in de krant dat een ziekenhuis, of een kliniek, of een verpleegtehuis zijn zaken niet op orde zou hebben. Slechte bedrijfsvoering. Bedrijven horen waarde te creëren voor hun klanten en voor hun kapitaalverschaffers, en slechte bedrijfsvoering dupeert derhalve klanten (en hun meest waardevolle bezit) of kapitaalverschaffers. Opeens is er dan geen geld meer voor de bouw van het nieuwe ziekenhuis, voor de salarissen van de medewerkers, blijkt dat de Intensive Care niet veilig is, of dat de klanten regelmatig vastgebonden in bed de dag doorbrengen. Opeens? Als de bedrijfsvoering op orde is, niet opeens; dan heeft men het zien aankomen en al veranderingen doorgevoerd voor het zover is. Omdat onze gezondheid ons meest waardevolle bezit is, en we daarvoor als het echt spannend wordt vaak afhankelijk zijn van bedrijfsvoering van zorginstellingen, is het een prachtig onderwerp om aan te werken.
Op donderdag 5 maart vond de tweede iBMG themaworkshop plaats. Na een eerste workshop in 2008 waarbij met een groot aantal enthousiaste medewerkers het iBMG brede onderzoeksprogramma onder de loep genomen en aangescherpt werd, volgde nu een eerste vervolgworkshop rondom een specifiek zorgthema dat iBMG brede belangstelling geniet. Mede naar aanleiding van discussies tijdens de eerste workshop is er voor gekozen om deze tweede iBMG themaworkshop rond het thema Patiëntenperspectief te organiseren. Met het streven om de patiënt centraal te stellen in de zorg, en derhalve de zorg te laten aansluiten op de wensen en behoeften van patiënten en rondom de patiënten te organiseren wordt het patiëntenperspectief steeds belangrijker. Gegeven de huidige dynamiek in het Nederlandse zorgstelsel (o.a. het invoeren van marktwerking, meer keuzevrijheid, zorgpaden, etc) leeft de vraag wat de positie van de zorggebruiker binnen dit veranderende zorgstelsel precies zou moeten zijn en hoe deze positie thans wordt ingevuld. Het doel van de iBMG themaworkshop was om elkaar gedurende een middag te informeren over het, uiteenlopende, iBMG onderzoek rondom het thema patiëntenperspectief. Kor Grit opende de middag met
Borrel op J7 na afloop van de themaworkshop. een introductie over instrumenten die er aan bij kunnen dragen de positie van de zorggebruiker te versterken. Zijn bijdrage was gebaseerd op een multidisciplinair iBMG rapport over de positie van de patiënt in een veranderend stelsel, waaraan veel verschillende BMG medewerkers hebben bijgedragen, elk vanuit hun eigen invalshoek. Vervolgens presenteerde een keur aan BMG onderzoekers op zeer enthousiaste wijze haar eigen onderzoek. De aanwezigen maakten zo op ‘speed dateachtige’ wijze kennis met het iBMG brede onderzoek rondom het thema patiëntenperspectief. Allereerst om elkaar binnen het iBMG op de hoogte te houden van interessant onderzoek en, vanuit die kennis, ook om te zien of er mogelijkheden zouden kunnen zijn voor samenwerking. Er is gesproken over uiteenlopende onderwerpen als innova-
tie op het gebied van ICT en communicatie in de zorg, over patiëntenparticipatie in besluitvorming en disease management. Verder zijn patiëntenvoorkeuren (voor o.a. zorgaanbieders), de positie van de nieuwe Nederlander in de zorg en gelijke toegang tot zorg besproken. Tevens kwam de Q-methodologie aan bod, als methode om verschillende houdingen van patiënten ten aanzien van uiteenlopende onderwerpen te bestuderen. Geïnteresseerden kunnen de presentaties en het rapport van Kor Grit c.s. terugvinden op het intranet onder de rubriek Nieuws. Kortom, het was een informatieve en inspirerende middag waarbij onderzoekers hun eigen onderzoeksonderwerp eens vanuit een ander perspectief belicht hebben gekregen of gewoon kennis hebben opgedaan van uiteenlopende onderzoeken rondom een zeer actueel en
Het is dan ook zeker de bedoeling om workshops als deze met enige regelmaat te blijven organiseren. Het primaire doel hiervan is elkaar te informeren over (te starten) onderzoek en zodoende de mogelijkheid te bieden om geïnformeerd te blijven van elkaars werk en multidisciplinaire samenwerking te faciliteren. Het iBMG heeft veel expertise in huis op verschillende deelgebieden en alleen wanneer men elkaars kennis en interesses kent, is het goed mogelijk om de interne samenwerking verder uit te bouwen. Net als tijdens de afgelopen workshop, biedt dit onderzoekers de mogelijkheid nieuwe inzichten op te doen en eenvoudigweg op de hoogte te blijven van het iBMG brede onderzoek. De workshops zijn dus ook uitdrukkelijk bedoeld voor alle iBMG-ers, ook wanneer je niet direct werkt op het behandelde thema. In dat kader is het goed om nu al aan te kondigen dat op donderdag 1 oktober de derde themaworkshop plaats zal vinden met als onderwerp “internationalisering”. We hopen dan weer veel collega’s te mogen begroeten!
ONDERZOEK /// Hester van de Bovenkamp, Kor Grit en Roland Bal
Woensdag 4 maart vond het iBMG seminar: Voice and Choice in Health Care: Creating Critical Consumers, plaats. Het seminar had tot doel kennis uit te wisselen en kritisch te reflecteren op de rol van de patiënt als kritische zorgconsument die zowel in Nederland als in andere landen prominent in de beleidstukken te vinden is.
Rebecca Amollo
BMG seminars ONDERZOEK /// Sonja Meeuwsen
De sectieoverstijgende BMG seminars worden goed bezocht en tot nu toe is er een breed scala aan onderwerpen de revue gepasseerd. Op 19 maart had de sectie Gezondheidsrecht Rebecca Amollo van de University of the Western Cape uitgenodigd om te komen spreken. Rebecca doet onderzoek naar de invloed van juridische en politieke besluiten op de HIV/Aids pandemie in Zuid-Afrika en richt zich hierbij specifiek op de verbetering van de positie van de vrouw. De gezondheid van een vrouw is haar kapitaal. Onderscheid in de beschikking over bijvoorbeeld gezondheids-
zorg, water en huisvesting zorgt voor de slechte gezondheid van vrouwen. Bovendien vind er veel seksueel geweld tegen vrouwen plaats. In de leeftijdscategorie 25 tot 29 jaar is 40% van de vrouwen HIV geïnfecteerd. Rebecca besprak biologische, sociale en culturele factoren die de HIV/Aids pandemie beïnvloeden. Als jurist beschreef zij natuurlijk ook uitgebreid de juridische geschiedenis rondom deze problematiek en de invloed van de overheid. Zij concludeerde dat (naast andere factoren) gelijke rechten en kansen voor man en vrouw essentieel zijn om de pandemie te beperken. Belangstellenden kunnen de presentatie van Rebecca bekijken op het BMG intranet onder de rubriek Onderzoek: Congressen & Seminars.
Nationale en internationale experts als Janet Newman (The Open University), Glenn Robert (King’s College London), Atie Schipaanboord (NPCF), Dick Willems (UvA), Diana Delnoij (CKZ) en Kor Grit (iBMG) gaven presentaties over dit thema, die werden voorzien van commentaar door referenten. Na iedere presentatie gingen de ongeveer 80 aanwezigen (beleidsmakers, mensen uit de praktijk en wetenschappers) onder leiding van Roland Bal met elkaar in discussie. De discussie richtte zich op vragen als: Is het mogelijk om kritische consumenten te creëren? Welke instrumenten zijn daarvoor nodig en wat zijn de consequenties van dit beleid? Het was een inspirerende dag waaruit eens te meer bleek dat de kiezende actieve mondige patiënt die de beleidsstukken domineert, niet de gemiddelde patiënt uit de praktijk is. De claim dat wanneer patiënten maar voldoende worden toege-
rust (met bijvoorbeeld informatie en patiëntenrechten) zij deze rol wel kunnen vervullen, werd ter discussie gesteld. Uit de presentatie van Janet Newman bleek bijvoorbeeld dat patiënten aangeven dat zij helemaal niet zitten te wachten op deze rol, in de woorden van een van de respondenten uit haar studie ‘I know ‘consumer’ and ‘customer’ imply choice and that is what we are supposed to want. I would consider it an acceptable achievement if everyone could have what was best in
the matter of treatments as of right’. In de presentatie van Kor Grit kwam naar voren dat ook maar een deel van de Nederlandse bevolking aan het profiel van de kritische zorgconsument voldoet. Echter, dit betekent niet dat er geen mooie resultaten worden geboekt door patiënten een actieve inbreng te geven. Bijvoorbeeld door middel van methodieken als de CQ-index (presentatie Diana Delnoij) of Experience-Based Co-Design (presentatie Glenn Robert) die gebruik maken van
de ervaringen van patiënten om de kwaliteit van zorg te verbeteren. De conclusie was dan ook dat er meer inzicht moet komen in de verschillende instrumenten van voice en choice en in hoe deze zich tot elkaar verhouden. Kortom, nog veel onderzoek te doen! De presentaties die gehouden zijn tijdens het seminar zijn te vinden op het BMG intranet onder de rubriek Nieuws.
Promotie Richard van Kleef Op 6 februari 2009 is Richard van Kleef in de Senaatszaal op campus Woudestein gepromoveerd op zijn proefschrift ‘Voluntary Deductibles and Risk Equalization: A complex interaction’. Vele collega’s waren aanwezig bij zijn verdediging en later ook bij de receptie op de 7e verdieping van het J-gebouw. De komende tijd staan twee promoties gepland: Karin Lemmens op 30 juni 2009 en Marleen de Mul op 4 september 2009.
de BMG krant 4 /// april 2009 /// 5
De Sectie Bedrijfsvoering van Zorgorganisaties
UB Nieuws ONDERZOEK /// Gusta Drenthe en Hans Brandhorst
ONDERZOEK /// Joris van de Klundert
Bedrijfsvoering van Zorgorganisaties is een activiteit waar wereldwijd velen zich mee bezig houden, een sterk groeiend wetenschappelijk terrein, een strategisch onderzoeksthema van iBMG, en de naam van een van de secties binnen iBMG. Zowel op het onderwerp en de sectie gaan we hier verder in. Zoals zal blijken, kun je in dit gebied niet ambitieus genoeg zijn, en we beginnen dan ook met de onbescheiden vraag: ‘Is er een onderwerp waar je liever aan zou willen werken?’
EDSC: een uniek concept! In het maartnummer van het tijdschrift E-data&research is een artikel verschenen over het Erasmus Data Service Centre (EDSC), onderdeel van de UB. Paul Plaatsman en Gusta Drenthe, actief binnen het EDSC, benadrukken het belang van gerichte ondersteuning bij het werken met financiële en sociaalwetenschappelijke databanken. Sinds de jaren negentig worden steeds meer gegevens digitaal aangeleverd. Ook het belang van kwantitatief onderzoek is gegroeid. Dit leidde in 2006 tot de oprichting van het EDSC in samenwerking met een aantal faculteiten, met name economie. Een team van vijf informatiespecialisten begeleidt studenten en medewerkers in het verzamelen van en werken met datasets.
Onze gezondheid is ons meest waardevolle bezit. We kunnen gelukkig zelf veel doen om onze gezondheid te bevorderen, en elkaar te helpen. Als het echt spannend wordt, zijn we vaak afhankelijk van professionals en zorginstellingen. Die zorginstellingen zijn door de stelselwijzigingen steeds vaker bedrijven, die een eigen belang nastreven, en steeds minder vaak publieke instanties vanuit een publiek belang. Voor ons meest waardevolle bezit zijn we dus steeds vaker afhankelijk van bedrijven, die in concurrentie proberen zo goed mogelijk te presteren. In deze tijden van crisis wordt met enige achterdocht gekeken naar bedrijven, hun doelstellingen, en hun gedrag, en dat geldt niet in het minst voor zorginstellingen.
Het EDSC heeft een aantal hulpmiddelen voor het downloaden en bewerken van data gemaakt. Deze hulpmiddelen kunnen studenten en medewerkers van de EUR gebruiken. Zie Databanken > EDSC tools. Onder het kopje Databanken zijn trouwens nog meer statistische links naar overige instanties met statistische data te vinden. Ook voor BMG is dit een mogelijk interessante dienst. Wat zijn de toekomstplannen van het EDSC en welke databanken worden ondersteund? Lees het volledige artikel: www.edata.nl/0304_010309/pdf/0304_010309_6.pdf Nadere informatie: het kwartaalblad E-data&research is een uitgave van Aksant, de uitgeverij van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. E-data&research is bedoeld voor onderzoekers en studenten in de alfa- en gammawetenschappen en bevat nieuws en informatie over data en wetenschappelijk onderzoek.
Nog meer dienstverlening door de UB: ’s avonds ... Met ingang van april 2009 heeft de UB een nieuwe service. Het is dan mogelijk om van maandag tot en met donderdag boeken af te halen en in te leveren bij de Uitleenbalie tot 21.00 uur. Houd er rekening mee dat u uw boeken aanvraagt vóór 17.45 uur, indien u deze dezelfde avond nog wilt afhalen. Het inleveren van boeken, met op verzoek een bewijs van ontvangst, is uiteraard ook mogelijk.
OSC-nieuws in het kort ONDERWIJS /// Willy Visser
In deze rubriek zal voortaan elke editie van de BMG-krant kort nieuws van het Onderwijs Service Centrum verschijnen. Front Office Het OSC Front Office, bestaande uit Silvia Woelms, Bianca Fro-
ling, Ana Morais en Mark Muilenburg maken in het vervolg gebruik van één e-mailadres, t.w.
[email protected]. Om snelle service te kunnen garanderen het vriendelijke verzoek om al uw berichten aan het Front Office naar dit e-mailadres te sturen. Internationalisering Op 24 maart jl. werd BMG bezocht door een delegatie van de University of Oslo. Voor deze dag heeft Imke van der Horst
een programma samengesteld, waarmee we de delegatie op een aantrekkelijke manier kennis hebben laten maken met het instituut. Voor meer informatie zie het artikel van Martin Buijsen elders in deze krant. Intranet Docenten, wist u dat u uw eigen pagina heeft op intranet waar zo veel mogelijk informatie voor u is verzameld? Neem eens een kijkje op de docentenpagina van het intranet:
• 7, 14, 21 en 28 juni • 5, 12, 19 en 26 juli
Let op: Op deze dagen is het terrein alleen toegankelijk via Parkeerterrein P4 HES-zijde en voor voetgangers via de ingang Dienstwoningen aan de Burgemeester Oudlaan. De ingang van de UB is te betreden via ingang A2. Nadere informatie: kijk ook voor de data op: Openingstijden (www.eur.nl/ub/nederlands/over_de_ub/algemene_informatie/ openingstijden). Voor vragen, opmerkingen of meer informatie kunt u contact opnemen met de Universiteitsbibliotheek. Telefoon: 010 - 408 11 98 of via de Virtuele Balie.
Help, mijn pc doet het niet! Werkt u graag in de UB op uw laptop, maar u krijgt de draadloze verbinding niet werkend? Probeert u gegevens uit een database te exporteren naar Excel, maar dit lukt niet? U wilt een document scannen, maar u weet niet hoe? Stel dan uw vraag aan de medewerkers bij de informatiebalie in de UB!
Nieuwe naslagwerken Twee nieuwe interessante naslagwerken in de studiezaal: Encyclopedia of Public Health/Wilhem Kirch. Een Springer reference book, bestaande uit 2 delen, uit 2008. In 23 hoofdstukken wordt door ‘field editors’ de stand van zaken gegeven op het gebied van public health, gedefinieerd als ‘health promotion by population related measures’. In te zien in de studiezaal onder signatuur 44.10 Kirc. The new public health; 2nd ed./Theodore H. Tulchinsky & Elena A. Varavikova. Elsevier Academic Press, 2009, 672 p. In te zien in de studiezaal onder signatuur 44.10 Tulc.
4 /// de BMG krant 4 /// april 2009
Een sterk groeiend wetenschappelijk terrein
Bedrijfsvoering is een combinatie van disciplines, en die overdekken we dan ook binnen de sectie.
verbeteringen in de kwaliteit van de zorg. En daarbij hanteren we steeds het patiëntenperspectief, en kijken we niet vanuit het bedrijf zelf. Om die reden is ook veiligheid een belangrijk aandachtsgebied voor ons. Er sterven in Nederland jaarlijks meer klanten van zorgbedrijven door onveilige bedrijfsprocessen, dan er verkeersdoden zijn, met onderzoek naar en verbetering van de bedrijfsvoering helpen we om dat te veranderen. Dat is vaak extra complex omdat veiligheid, kwaliteit, of kosten niet worden bepaald door één professional, één afdeling, of één zorginstelling. Vaak is het juist de keten en de afstemming tussen partijen, of tussen professionals en management, waarin dingen goed of fout gaan. Vanuit de klant, en de klantvraag, kijken we daarom naar de keten als geheel; we nemen een integraal perspectief geen suboptimalisaties, maar afstemming. Daar zitten vaak de kritische succesfactoren, daar kan goede bedrijfsvoering bijdragen aan gezondheid. Ook voor goed onderwijs en onderzoek naar bedrijfsvoering van zorgorganisaties geldt dat samenwerken en afstemming belangrijk is. Op de zesde verdieping van het J-gebouw, hebben we een prachtige plek om dat in de praktijk te brengen, met elkaar, en met onze ketenpartners. Jullie zijn van harte welkom.
www.bmg.eur.nl/intranet/ docentenpagina Examencommissie Niet alleen de studentenaantallen zijn de afgelopen jaren gegroeid, ook het aantal ingediende verzoeken bij de Examencommissie is sterk gestegen. Zo hadden we in studiejaar '05/'06 in totaal 80 verzoeken, in studiejaar '07/'08 waren dit er al ruim 200. De teller voor het huidige studiejaar staat nu, eind maart, op 132.
Seminar Voice and Choice in Health Care
Kennis delen over Patiëntenperspectief relevant zorgthema. Tevens bleken er leuke kruisverbanden te bestaan tussen verschillende onderzoeken binnen de iBMG. Er vonden interessante discussies plaats dankzij de goede presentaties en de zeer actieve deelname van de aanwezigen.
ONDERZOEK /// Sonja Meeuwsen
• 15 en 22 maart • 19 april • 17 en 24 mei
Zoals al is gebleken, is het financieel op orde hebben van het zorgbedrijf steeds complexer en belangrijker en dit is voor ons dan ook een belangrijk onderwerp. In concurrerende omgeving kan een bedrijf alleen financieel gezond zijn, als ze een goede concurrentiestrategie hebben en uitvoeren. Ook disciplines als strategisch management, marketing en organisatie spelen dus een belangrijke rol in ons onderzoek en onderwijs. Omdat zorgorganisaties vooral organisaties van mensen zijn, is daarbij ook human resource management een wezenlijk management onderdeel. Kennis en vaardigheden zijn immers de belangrijkste productiefactoren. Het aantrekken, managen en ontwikkelen van de mensen is daarmee van eminent belang. In een veranderende markt en omgeving, vraagt dat bovendien ook lerend vermogen, veranderingsbereidheid, en innovatie. Terugvallen in oude reflexen kunnen zorgbedrijven al heel goed, we doen daarom veel onderzoek naar hoe zorgbedrijven kunnen leren om te (blijven) veranderen en verbeteren. Daarbij richten we ons op verbeteringen in de inrichting van processen, de logistiek van de zorg, en ook op
Het OSC Front Office: Bianca Froling, Ana Morais, Silvia Woelms, Mark Muilenburg en OSC-coördinator Willy Visser.
... en op zondag Ten behoeve van de tentamenvoorbereidingen zijn de studiezalen van de Universiteitsbibliotheek in 2009 op dertien zondagen geopend van 11.00 - 16.30 uur.
Bijna dagelijks lezen we in de krant dat een ziekenhuis, of een kliniek, of een verpleegtehuis zijn zaken niet op orde zou hebben. Slechte bedrijfsvoering. Bedrijven horen waarde te creëren voor hun klanten en voor hun kapitaalverschaffers, en slechte bedrijfsvoering dupeert derhalve klanten (en hun meest waardevolle bezit) of kapitaalverschaffers. Opeens is er dan geen geld meer voor de bouw van het nieuwe ziekenhuis, voor de salarissen van de medewerkers, blijkt dat de Intensive Care niet veilig is, of dat de klanten regelmatig vastgebonden in bed de dag doorbrengen. Opeens? Als de bedrijfsvoering op orde is, niet opeens; dan heeft men het zien aankomen en al veranderingen doorgevoerd voor het zover is. Omdat onze gezondheid ons meest waardevolle bezit is, en we daarvoor als het echt spannend wordt vaak afhankelijk zijn van bedrijfsvoering van zorginstellingen, is het een prachtig onderwerp om aan te werken.
Op donderdag 5 maart vond de tweede iBMG themaworkshop plaats. Na een eerste workshop in 2008 waarbij met een groot aantal enthousiaste medewerkers het iBMG brede onderzoeksprogramma onder de loep genomen en aangescherpt werd, volgde nu een eerste vervolgworkshop rondom een specifiek zorgthema dat iBMG brede belangstelling geniet. Mede naar aanleiding van discussies tijdens de eerste workshop is er voor gekozen om deze tweede iBMG themaworkshop rond het thema Patiëntenperspectief te organiseren. Met het streven om de patiënt centraal te stellen in de zorg, en derhalve de zorg te laten aansluiten op de wensen en behoeften van patiënten en rondom de patiënten te organiseren wordt het patiëntenperspectief steeds belangrijker. Gegeven de huidige dynamiek in het Nederlandse zorgstelsel (o.a. het invoeren van marktwerking, meer keuzevrijheid, zorgpaden, etc) leeft de vraag wat de positie van de zorggebruiker binnen dit veranderende zorgstelsel precies zou moeten zijn en hoe deze positie thans wordt ingevuld. Het doel van de iBMG themaworkshop was om elkaar gedurende een middag te informeren over het, uiteenlopende, iBMG onderzoek rondom het thema patiëntenperspectief. Kor Grit opende de middag met
Borrel op J7 na afloop van de themaworkshop. een introductie over instrumenten die er aan bij kunnen dragen de positie van de zorggebruiker te versterken. Zijn bijdrage was gebaseerd op een multidisciplinair iBMG rapport over de positie van de patiënt in een veranderend stelsel, waaraan veel verschillende BMG medewerkers hebben bijgedragen, elk vanuit hun eigen invalshoek. Vervolgens presenteerde een keur aan BMG onderzoekers op zeer enthousiaste wijze haar eigen onderzoek. De aanwezigen maakten zo op ‘speed dateachtige’ wijze kennis met het iBMG brede onderzoek rondom het thema patiëntenperspectief. Allereerst om elkaar binnen het iBMG op de hoogte te houden van interessant onderzoek en, vanuit die kennis, ook om te zien of er mogelijkheden zouden kunnen zijn voor samenwerking. Er is gesproken over uiteenlopende onderwerpen als innova-
tie op het gebied van ICT en communicatie in de zorg, over patiëntenparticipatie in besluitvorming en disease management. Verder zijn patiëntenvoorkeuren (voor o.a. zorgaanbieders), de positie van de nieuwe Nederlander in de zorg en gelijke toegang tot zorg besproken. Tevens kwam de Q-methodologie aan bod, als methode om verschillende houdingen van patiënten ten aanzien van uiteenlopende onderwerpen te bestuderen. Geïnteresseerden kunnen de presentaties en het rapport van Kor Grit c.s. terugvinden op het intranet onder de rubriek Nieuws. Kortom, het was een informatieve en inspirerende middag waarbij onderzoekers hun eigen onderzoeksonderwerp eens vanuit een ander perspectief belicht hebben gekregen of gewoon kennis hebben opgedaan van uiteenlopende onderzoeken rondom een zeer actueel en
Het is dan ook zeker de bedoeling om workshops als deze met enige regelmaat te blijven organiseren. Het primaire doel hiervan is elkaar te informeren over (te starten) onderzoek en zodoende de mogelijkheid te bieden om geïnformeerd te blijven van elkaars werk en multidisciplinaire samenwerking te faciliteren. Het iBMG heeft veel expertise in huis op verschillende deelgebieden en alleen wanneer men elkaars kennis en interesses kent, is het goed mogelijk om de interne samenwerking verder uit te bouwen. Net als tijdens de afgelopen workshop, biedt dit onderzoekers de mogelijkheid nieuwe inzichten op te doen en eenvoudigweg op de hoogte te blijven van het iBMG brede onderzoek. De workshops zijn dus ook uitdrukkelijk bedoeld voor alle iBMG-ers, ook wanneer je niet direct werkt op het behandelde thema. In dat kader is het goed om nu al aan te kondigen dat op donderdag 1 oktober de derde themaworkshop plaats zal vinden met als onderwerp “internationalisering”. We hopen dan weer veel collega’s te mogen begroeten!
ONDERZOEK /// Hester van de Bovenkamp, Kor Grit en Roland Bal
Woensdag 4 maart vond het iBMG seminar: Voice and Choice in Health Care: Creating Critical Consumers, plaats. Het seminar had tot doel kennis uit te wisselen en kritisch te reflecteren op de rol van de patiënt als kritische zorgconsument die zowel in Nederland als in andere landen prominent in de beleidstukken te vinden is.
Rebecca Amollo
BMG seminars ONDERZOEK /// Sonja Meeuwsen
De sectieoverstijgende BMG seminars worden goed bezocht en tot nu toe is er een breed scala aan onderwerpen de revue gepasseerd. Op 19 maart had de sectie Gezondheidsrecht Rebecca Amollo van de University of the Western Cape uitgenodigd om te komen spreken. Rebecca doet onderzoek naar de invloed van juridische en politieke besluiten op de HIV/Aids pandemie in Zuid-Afrika en richt zich hierbij specifiek op de verbetering van de positie van de vrouw. De gezondheid van een vrouw is haar kapitaal. Onderscheid in de beschikking over bijvoorbeeld gezondheids-
zorg, water en huisvesting zorgt voor de slechte gezondheid van vrouwen. Bovendien vind er veel seksueel geweld tegen vrouwen plaats. In de leeftijdscategorie 25 tot 29 jaar is 40% van de vrouwen HIV geïnfecteerd. Rebecca besprak biologische, sociale en culturele factoren die de HIV/Aids pandemie beïnvloeden. Als jurist beschreef zij natuurlijk ook uitgebreid de juridische geschiedenis rondom deze problematiek en de invloed van de overheid. Zij concludeerde dat (naast andere factoren) gelijke rechten en kansen voor man en vrouw essentieel zijn om de pandemie te beperken. Belangstellenden kunnen de presentatie van Rebecca bekijken op het BMG intranet onder de rubriek Onderzoek: Congressen & Seminars.
Nationale en internationale experts als Janet Newman (The Open University), Glenn Robert (King’s College London), Atie Schipaanboord (NPCF), Dick Willems (UvA), Diana Delnoij (CKZ) en Kor Grit (iBMG) gaven presentaties over dit thema, die werden voorzien van commentaar door referenten. Na iedere presentatie gingen de ongeveer 80 aanwezigen (beleidsmakers, mensen uit de praktijk en wetenschappers) onder leiding van Roland Bal met elkaar in discussie. De discussie richtte zich op vragen als: Is het mogelijk om kritische consumenten te creëren? Welke instrumenten zijn daarvoor nodig en wat zijn de consequenties van dit beleid? Het was een inspirerende dag waaruit eens te meer bleek dat de kiezende actieve mondige patiënt die de beleidsstukken domineert, niet de gemiddelde patiënt uit de praktijk is. De claim dat wanneer patiënten maar voldoende worden toege-
rust (met bijvoorbeeld informatie en patiëntenrechten) zij deze rol wel kunnen vervullen, werd ter discussie gesteld. Uit de presentatie van Janet Newman bleek bijvoorbeeld dat patiënten aangeven dat zij helemaal niet zitten te wachten op deze rol, in de woorden van een van de respondenten uit haar studie ‘I know ‘consumer’ and ‘customer’ imply choice and that is what we are supposed to want. I would consider it an acceptable achievement if everyone could have what was best in
the matter of treatments as of right’. In de presentatie van Kor Grit kwam naar voren dat ook maar een deel van de Nederlandse bevolking aan het profiel van de kritische zorgconsument voldoet. Echter, dit betekent niet dat er geen mooie resultaten worden geboekt door patiënten een actieve inbreng te geven. Bijvoorbeeld door middel van methodieken als de CQ-index (presentatie Diana Delnoij) of Experience-Based Co-Design (presentatie Glenn Robert) die gebruik maken van
de ervaringen van patiënten om de kwaliteit van zorg te verbeteren. De conclusie was dan ook dat er meer inzicht moet komen in de verschillende instrumenten van voice en choice en in hoe deze zich tot elkaar verhouden. Kortom, nog veel onderzoek te doen! De presentaties die gehouden zijn tijdens het seminar zijn te vinden op het BMG intranet onder de rubriek Nieuws.
Promotie Richard van Kleef Op 6 februari 2009 is Richard van Kleef in de Senaatszaal op campus Woudestein gepromoveerd op zijn proefschrift ‘Voluntary Deductibles and Risk Equalization: A complex interaction’. Vele collega’s waren aanwezig bij zijn verdediging en later ook bij de receptie op de 7e verdieping van het J-gebouw. De komende tijd staan twee promoties gepland: Karin Lemmens op 30 juni 2009 en Marleen de Mul op 4 september 2009.
de BMG krant 4 /// april 2009 /// 5
Ins & Outs BEDRIJFSVOERING /// Elif Pelit en Yvonne Lengkeek
Frank Eijkenaar, promovendus ZKV Ik ben Frank Eijkenaar, 23 jaar en ik woon in Zuidland. Na het afronden van mijn bacheloropleiding BMG heb ik gekozen voor de Master HEPL. Eind november vorig jaar heb ik mijn scriptie (evaluatie risicoverevening) verdedigd. Na een heerlijke vakantie in Australië ben ik maandag 9 maart begonnen als promovendus bij de sectie ZKV. Als student ben ik al eerder werkzaam geweest bij het iBMG als student-assistent. Zo heb ik onder andere bij de vakken bedrijfseconomie van de gezondheidszorg (ba1) en Multivariate analyse (ba2) werkgroepen begeleid. Vorig jaar heb ik onder begeleiding van Wynand van de Ven een vooronderzoek naar de haalbaarheid van een promotietraject verricht met als onderwerp ‘prestatiebeloning in de zorg’. Een logische vervolgstap was dat ik hier zelf een vervolg aan zou geven. Hier ben ik inmiddels dus mee begonnen. Stéphanie van der Geest, wetenschappelijk onderzoeker ZKV Sinds de afronding van mijn studie Economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam in 2001 heb ik bij twee onderzoeksinstituten van de economische faculteit gewerkt, te weten OCFEB en SEOR BV, waar ik mij bezig hield met marktordeningsvraagstukken in verschillende sectoren (o.a. drinkwater, zorg en benzine). Ook heb ik van juli 2004 tot en met juni 2005 een jaar parttime bij iBMG gewerkt. Helemaal nieuw is mijn werkplek dus niet, al is de huisvesting er met de verhuizing naar het J-gebouw sindsdien flink op vooruit gegaan! Bij iBMG ga ik me specifiek bezighouden met marktordeningsvraagstukken in het nieuwe zorgstelsel. Zo ben ik betrokken bij kwantitatief onderzoek naar de gebleken voorkeuren van patiënten bij het kiezen van een ziekenhuis en de gevolgen hiervan voor de concurrentie tussen ziekenhuizen.
Rob Kottenhagen, universitair hoofddocent Gezondheidsrecht Sinds 1 januari ben ik werkzaam in de sectie Gezondheidsrecht. Tot dat moment ben ik vele jaren verbonden geweest aan de sectie Burgerlijk recht van de juridische faculteit. De overstap naar het iBMG heeft te maken met het feit dat de inhoud van mijn onderzoek de laatste jaren steeds meer in de richting van het gezondheidsrecht is verschoven. De komende jaren richt ik mij op de juridische aspecten van zwangerschap- en geboorteschade. Dat kan uiteenlopen van een mislukte sterilisatie tot conflicterende belangen tussen moeder en ongeboren kind en de betekenis van internationale verdragen in deze context. Daarnaast zal ik ook aan het onderwijs mijn steentje bijdragen. Mark Muilenburg, medewerker OSC Hallo allemaal. Mijn naam is Mark Muilenburg en ik ben hier al jaren een gast aan huis. Nadat ik mij eind vorig jaar heb ingezet voor de verhuizing ben ik vanaf 12 januari aangesteld als medewerker van het Onderwijs Service Centrum (OSC) en tijdelijk ook voor een deel bij het secretariaat van het iBMG. De komende tijd werk ik van maandag t/m donderdag bij het OSC en op vrijdag bij het secretariaat. Ik ben erg positief verrast over de sfeer van zowel de afdeling zelf als de medewerkers die er vertoeven. Ik hoop hier nog lang te mogen werken! Karin van Oorschot, secretaresse Op 9 februari ben ik begonnen als secretaresse voor GE/IMTA. Inmiddels zijn we alweer twee maanden verder en ik vind dat ik het enorm getroffen heb met deze job! Ik ben blij met de afwisseling, de informele sfeer, de hectiek af en toe en de vele aardige, verschillende collega’s. Een stukje voorgeschiedenis: heel lang geleden ben ik begonnen met de opleiding verpleegkunde A in het Zuiderziekenhuis. Daarna heb ik een uitstapje van 14 jaar gemaakt in het bedrijfsleven, bij Eneco, toen nog
het Gemeente Energie Bedrijf. De zorg in al zijn facetten bleef echter toch trekken dus ben ik als secretaresse gaan werken op de medische afdeling bij Pfizer. Dat zijn uiteindelijk tien bijzonder leerzame jaren geweest. Door reorganisaties en het uitkleden van de secretaressefunctie ben ik uit gaan kijken naar een andere baan en ben in eerste instantie bij een belangenorganisatie voor transport terecht gekomen. Dat bleek al gauw een verkeerde keus te zijn geweest, ik had daar weinig affiniteit mee. Gelukkig liep ik tegen deze vacature bij iBMG aan en daar ben ik dan. Laurens Niëns, wetenschappelijk onderzoeker GE/iMTA Mijn naam is Laurens Niëns en sinds 15 maart werk ik bij GE/iMTA. Na een studie bestuurskunde in Leiden heb ik de HEPL-master gedaan. Mijn afstudeerproject betrof een onderzoek voor de WHO en Health Action International (HAI). Kunnen mensen in ontwikkelingslanden hun medicatie betalen? Voor WHO/HAI heb ik gekeken naar hoe “medicine affordability” gemeten kan worden. Hier werk ik ook op het gebied van international public health. Ik wil graag promoveren binnen dit vakgebied en bekijk samen met prof. dr. Uyl - de Groot en prof. dr. Rutten hoe hier invulling aan te geven. Nu ben ik bezig met een project over borstkanker in Ghana, waarvoor ik ook een periode naar Afrika zal gaan. In mijn vrije tijd mag ik graag sporten, zingen en lezen. In de zomer doe ik dat laatste bij voorkeur ergens in een park aan de Leidse grachten. Tot ziens! Medewerkers uit dienst Vanessa Pijpers, Lisa Suurland. Benoemingen Anna Nieboer – per 1.12.2008 benoemd tot universitair hoofddocent. Geboren 25 maart 2009, Yasmin, dochter van Habib Pirnejad en Zhara Niazkhani. Getrouwd 23 maart 2009, Jolanda Dwarswaard en Jeroen de Snoo.
Meer dan 10.000 publicaties en auteurspagina's in RePub. Op 17 maart 2009 heeft het institutioneel repository van de EUR de grens van 10.000 publicaties overschreden. Een vreugdevolle gebeurtenis die in de UB dan ook uitbundig gevierd is. Al langer wordt er naar gestreefd om een zo groot mogelijk deel van de wetenschappelijke productie op te nemen in het repository en voor 2009 is het streven om RePub in elk geval met nog zo'n 2500 publicaties te laten groeien. Daarbij poogt de afdeling zowel de actuele productie bij te houden als oudere publicaties te verzamelen. Aangezien steeds meer tijdschriften hun eigen archief digitaliseren, kunnen we steeds verder in de tijd teruggaan. Hoewel volledigheid een grote inspanning vergt en ook niet altijd haalbaar is, kunnen we wel steeds completere overzichten bieden van het werk van individuele onderzoekers. In een door SURF gesubsidieerd 'grassroots'-project( je) is geëxperimenteerd met de vorm en de inhoud daarvan. Op http://repub.eur.nl/publications/med_ hea/personalpages/mastrigt/ is een voorbeeld te zien van zo'n 'auteurspagina'. Op die pagina is een groot deel van het werk van professor Ron van Mastrigt bij elkaar gebracht. Vorm en inhoud van deze pagina zullen verder ontwikkeld worden en op termijn zullen we trachten van zoveel mogelijk onderzoekers dergelijke pagina's samen te stellen. Net als in het geval van professor Van Mastrigt zullen we daarvoor graag met de betrokkenen overleggen, zodat we een beter begrip krijgen van de wensen en verwachtingen.
ONDERWIJS /// Dr. Jos Aarts
In november 2009 ontving ieder van ons een brief van minister Klink of wij onze medische gegevens beschikbaar wilden stellen voor een in te voeren landelijk elektronisch patiëntendossier. In een keer maakte de brief duidelijk voor veel Nederlanders hoeveel belang het ministerie hecht aan elektronische vastlegging van medische gegevens om de patiëntenveiligheid en de kwaliteit van zorg te bevorderen. De invoering van ICT in de zorg is in tegenstelling tot andere maatschappelijke sectoren sterk achtergebleven. Een studie van Ashid Jha en collega’s die op 25 maart 2009 in de New England Journal
of Medicine verscheen laat zien dat slechts 9% van de Amerikaanse ziekenhuizen beschikken over een elektronisch patiëntendossier. Een studie die mijn collega Ross Koppel en ik publiceerden in Health Affairs van maart/april 2009 laat zien dat de invoering van elektronisch voorschrijven van medicatie ondanks de beloften van het bevorderen van de patiëntenveiligheid in zeven westerse landen, waaronder Nederland en de Verenigde Staten, varieert tussen minder dan 1% tot ongeveer 15% van de ziekenhuizen. Dan is implementeren in alle onderzochte gevallen een langdurige geschiedenis van vele jaren. Bovendien hebben wij in een aantal studies aangetoond dat de invoering van ICT in de zorg onbedoelde en zelfs schadelijke effecten kan hebben. Ross Koppel liet
BEDRIJFSVOERING /// Eileen Ritfeld
Hoe? Door onze samenwerking te versterken en gebruik te maken van elkaars talenten en capaciteiten. Het traject hiervoor is al in gang gezet en we houden jullie zeker op de hoogte. Mochten jullie in de tussentijd nog vragen hebben dan weten jullie ons te vinden! Vanuit de organisatie hebben we overigens begrepen dat er behoefte bestaat aan meer inzicht in wie wat doet op het secretariaat. Met onderstaand overzicht hopen we hierin meer duidelijkheid te bieden. Eileen Ritfeld Hoofd secretariaat Directiesecretaresse van de voorzitter iBMG en het MT Taakgebied: • Aansturing secretariaat • Ontwikkelen en implementeren van secretariaatsbeleid • Structureren en optimaliseren van werkprocessen • Secretariële en organisatorische ondersteuning Wilfried Notten en managementteam: - Agendabeheer - Afhandelen van correspondentie - Organiseren en voorbereiden vergaderingen - Notuleren en opvolging actiepunten • Ondersteuning bij bedrijfsvoering en projecten Alexia Zwaan (tot 3 augustus Ilse Sjoerdsma) – Secretaresse Hoogleraar (HL) en de sectie BZO Anne Jonker – Secretaresse HL en de sectie HCG Karin van Oorschot – Secretaresse HL en de secties GE-IMTA, GR en Onderzoek
6 /// de BMG krant 4 /// april 2009
Taakgebied secretaressen: • Secretariële en organisatorische ondersteuning sectieleiding en overige sectieleden - Agendabeheer - Afhandelen van correspondentie - Organiseren en voorbereiding vergaderingen - Notuleren en opvolging actiepunten - Organiseren van bijeenkomsten, congressen en seminars • Verzorgen van mailings • Begeleiding promotieprocedure • Boeken van vluchten en reislogistiek • Onderhouden van klantcontacten • Opvang bezoekers Karin van Oorschot houdt zich tevens bezig met het updaten van de onderzoeks- en secretariaatspagina’s op intranet. Marijke van der Does – Secretariaatsmedewerker Liza Moreira – Secretariaatsmedewerker Taakgebied secretariaatsmedewerkers: • Eerste aanspreekpunt telefoon • Eerste aanspreekpunt ontvangst en begeleiding bezoekers • Verwerking van ziek- en betermeldingen • Algemene secretariaatsondersteuning (kopiëren, verzorgen van mailings) • Inkoop van lunch- en kantoorartikelen • Verhelpen van (eenvoudige) printproblemen en vervanging van toners • Huishouding totaal: - bevoorrading afdelingen - keuken netjes houden - wassen van thee- en handdoeken • Lunchtafel dekken en afruimen • Postverdeling • Back up voor Facility Manager (Yvonne Lengkeek) Tot 3 augustus a.s. ondersteunt Liza Moreira op vrijdag tevens de sectie BZO met secretariële en organisatorische taken. * Sophie Konings en Mark Muilenburg (Mark alleen op vrijdag) verlenen tot september a.s. assistentie met diverse hand- en spandiensten.
vervolgens in een studie gepubliceerd in de Journal of the American Medical Association van 24 maart 2009 zien dat in contracten software leveranciers zich vrijwaren tegen aansprakelijkheid voor medische fouten als gevolg van hun producten en zelfs verbieden eventuele tekortkomingen in de software publiek te melden. Dat houdt productverbetering en innovatie tegen. Maar de verwachtingen zijn hoog. President Obama wil 20 miljard dollar investeren in zorg ICT en de Nederlandse overheid spant zich in om binnen een jaar een landelijk EPD uitgerold te hebben. Kortom, het invoeren van ICT in de zorg is een uitdaging, en dat is de kern van het vak Zorg Informatiemanagement. ICT wordt door veel bestuur-
Door zo de nadruk te leggen op het uitrollen van informatietechnologie in de zorg, suggereert de overheid dat zo ongeveer alles over het onderwerp bekend is en dat het slechts een kwestie van doen is. Niets is minder waar; we weten nog heel weinig hoe precies informatietechnologie ingrijpt op organisaties en mensen, inclusief patiënten. Het is daarom nodig dat onderzoek naar informatietechnologie als interventie in de gezondheidszorg op de onderzoeksagenda blijft staan. We kunnen het ons niet permitteren fors te investeren in nieuwe technologie zonder een grondige wetenschappelijke evaluatie van de effecten in de praktijk.
Open dag voorjaar geslaagd
Secretariaat iBMG in beweging: wij houden de ballen hoog! Wellicht roept deze slogan bij jullie wat vragen op, maar eigenlijk is het heel simpel: het secretariaat is volop in beweging en wij werken aan nóg meer kwaliteit, nóg meer efficiency en nóg meer service om jullie nog beter van dienst te kunnen zijn. Wij werken aan een team dat zodanig is ingericht dat de organisatie te allen tijde kan rekenen op continuïteit van het werk, ook bij afwezigheid van een collega.
ders en managers gezien als een hoofdpijndossier dat het beste afgeschoven kan worden naar specialisten, zoals het hoofd van de afdeling automatisering. Het doel van het keuzevak is te laten zien hoe goede informatievoorziening een core business van de gezondheidszorg is, hoe technologie ingevoerd kan worden en wat er allemaal bij komt kijken. Op de eerste plaats moet het verknoopt worden met de visie van een organisatie. Welke uitdagingen ziet zo’n organisatie en welke rol moet informatievoorziening en ICT daarin spelen. Wij besteden aandacht aan de manier waarop de implementatie kan gebeuren en welke aanpakken goed werken. Dan, wat zijn de kenmerken en trends van ICT in de zorg en hoe zit het met de betrokkenheid van de stakeholders, inclusief de patiënt. Niet onbelangrijk is om te weten hoe de leveranciersmarkt in elkaar zit en waarom veel instellingen ervoor kiezen om zelf iets te bouwen. Vervolgens exploreren wij de vraag hoe de opbrengsten van IT in de zorg zichtbaar gemaakt kunnen worden. Vele partijen, leveranciers, overheid, maar ook branche organisaties en instellingen rechtvaardigen forse investeringen met de claim dat op termijn forse besparingen kunnen worden gerealiseerd. Eén ding is al zeker, we weten daarover nog bijzonder weinig. Tenslotte willen we weten wat de impact van ICT op zorgverleners en organisaties is. Evaluatie is daarom een wezenlijk onderdeel van het implementatietraject. Wij bespreken manieren waarop de impact geëvalueerd kan worden. Theoretische inzichten worden ondersteund door praktijkcasussen, die als een rode draad door het onderwijs lopen.
ICT in de zorg: een speeltje voor specialisten of uitdaging voor professionals
ONDERWIJS /// Sander Bus
Op zaterdag 28 maart jl. heeft de halfjaarlijkse open dag voor bacheloropleidingen van de EUR plaatsgevonden.
FBMG update ONDERWIJS /// Manon Koster
Terwijl de studenten druk bezig zijn met de vakken van het laatste trimester, probeert de FBMG te zorgen voor wat ontspanning. Enkele keren per maand worden er activiteiten aangeboden om even te ontspannen van het harde studeren. Om deze reden is er ook net een reis geweest. De eerste FBMG wintersportreis is een feit. Ongeveer dertig studenten zijn naar Briancon afgereisd, om hier heerlijk de tentamenstress weg te skiën en boarden. Inmiddels is iedereen weer thuis, en de meeste studenten zijn er zonder kleerscheuren vanaf gekomen. Ondertussen wordt er op onderwijsgebied ook gewerkt aan veranderingen. Studenten worden persoonlijk aangesproken, om zo hun mening omtrent het onderwijs te peilen. De positieve en negatieve punten die uit deze gesprekken komen, worden aan de Onderwijsraad voorgelegd om zo ook hun mening te horen. Uiteindelijk wordt het
advies van de Onderwijsraad, dat aan het iBMG wordt gegeven, dan ook gestoeld op meningen van meer studenten. Om ervoor te zorgen dat studenten de vakevaluaties beter gaan invullen, wordt er op het moment tussen de FBMG en het iBMG samengewerkt om te kijken naar eventuele verbeteringen. Het is de bedoeling om zowel personen van het iBMG als studenten hierin een rol te laten spelen, zodat de vakevaluaties meer op de wensen van beide partijen kunnen worden afgestemd. In het laatste trimester van dit studiejaar zullen studenten dan ook worden benaderd door de FBMG om hun mening over de vakevaluatieformulieren te geven.
Ook BMG heeft zich gepresenteerd met een stand en voorlichtingspresentaties in het L-gebouw. Studentvoorlichters (ambassadors) verzorgen op zo’n dag de voorlichting aan scholieren uit de laatste klassen van het vwo. Daarnaast geeft een docent (deze keer Wim Labree) een gastcollege en zijn er twee alumni aanwezig die vertellen over hun studiekeuze, ervaringen tijdens de studie en over hun huidige baan. Bezoekers zijn vaak zeer geïnteresseerd in het carrièreperspectief na de studie. Sandra Looren de Jong (HEPL-alumus) en Peter Visser (Bachelor en Zoma) kregen hierover ook na afloop nog veel vragen van scholieren en hun ouders. Als het aantal aanwezigen representatief is voor het aantal aanmeldingen hoeven we dit jaar zeker niet te
vrezen voor minder instroom. In de volgende editie van de BMG-krant meer over de aanmeldingen voor de verschillende opleidingen. Met de open dag voorjaar loopt het wervingsjaar alweer bijna ten einde. Er zijn nog een paar meeloopdagen en op 25 juni is de open dag zomer voor late beslissers uit 6 vwo. Binnenkort zal de jaarlijkse werving starten voor een aantal nieuwe studentvoorlichters. Wil je zelf ook een keer je medewerking verlenen aan een voorlichtingsevenement bijvoorbeeld door het verzorgen van een proefcollege of een werkgroep, laat het weten want hoe meer collega’s meedoen hoe beter!
Scriptieprijs Trudie van Duin (45) heeft met haar onderzoek naar prestatieindicatoren in de ambulancezorg de NVZD scriptieprijs 2009
gewonnen. Eerder dit jaar heeft zij met haar scriptie ‘Hoe korter, hoe beter?’ de master Zoma afgerond. In haar onderzoek richtte zich op de meetbare elementen van zorgverlening die prestatie-indicatoren zijn. Als ambulanceverpleegkundige en opleidingscoördinator bij de ambulancezorg Kennemerland wilde zij uitzoeken of de prestatie-indicator ‘aanname en uitgiftetijd A1-ritten’ van twee minuten ook de kwaliteit bereikt, die het beoogt. Trudie van Duin: ‘Wat blijkt is dat de druk van de twee minuten kan leiden tot een tunnelvisie. Met als effect dat de ambulancecentralist niet de juiste beslissing kan nemen. In 34 procent van de gevallen blijkt een verschil tussen de triage en de daadwerkelijk aangetroffen situatie’. Van Duin pleit voor verhoging van de triagetijd naar drie minuten. De winnares is erg in haar nopjes met de scriptieprijs en hoopt nog veel meer te doen met prestatie-indicatoren, zeker nu zij aan de slag gaat als medewerker bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg. (Bron: NVZD)
Waarnemend schakelcoördinator Vanaf 10 april tot eind augustus 2009 zal ik, Jeroen van Wijngaarden, Anushka Choté tijdelijk vervangen als schakelcoördinator. Voor vragen en opmerkingen betreffende lopende zaken en planningen voor het komende jaar, kunnen jullie dan bij mij terecht en/of natuurlijk bij het OSC. Samen met Samantha Adams zal ik mij gedurende deze periode ook bezighouden met de aanschuifvariant van het schakelprogramma. Ik zit in kamer J6-68, telefoon 88569, e-mail
[email protected]
de BMG krant 4 /// april 2009 /// 3
/// Wim Labree Bovenop het nieuws ONDERWIJS /// Theo van Noord
De auditie In een column geeft een schrijver uiting aan zijn of haar persoonlijke mening omtrent een bepaald onderwerp. Dat geldt ook voor mij. De auteur kan met deze columns verschillende doelen hebben. Soms om zelf stoom af te blazen. Soms om anderen tot inzicht te laten komen, om anderen te prikkelen, om anderen tot actie aan te zetten. Soms een combinatie van deze motieven. Herkenbaar! De laatste tijd krijg ik de indruk dat ik enkele van deze doelstellingen bereik. Zo werd mij onlangs in de wandelgangen de vraag voorgelegd hoe, naar mijn mening, de kwaliteit van het hoger onderwijs in Nederland verbeterd kan worden. Er werd hierbij gerefereerd aan mijn columns. Enerzijds herhaalde ik scholing, beloning en waardering (column oktober 2008), anderzijds kwam ik terug op de scheiding van onderwijs en onderzoek (column februari 2009). Terplekke ontstond er een boeiende discussie. Een discussie die mij tot inzicht liet komen, die mij prikkelde, die mij tot actie aanzette. Misschien moeten we niet alleen afspreken om huidige docenten te scholen, te belonen en te waarderen. Misschien moeten we niet alleen overwegen om onderwijstaken en onderzoekstaken, in bepaalde gevallen, uit elkaar te trekken. Ik zou graag met u een stapje verder willen gaan. Er wordt een voorwaarde aan dit rijtje toegevoegd: selectie. Ik sprak onlangs een verre vriend, werkzaam aan een vooraanstaand Amerikaanse universiteit. Deze wist mij te vertellen dat het binnen zijn vakgroep gebruikelijk was, bij de aanstelling van universitair (hoofd)docenten of hoogleraren, om de proef op de som te nemen. Hierbij werd er tijdens de selectieprocedure aan kandidaten gevraagd zichzelf ten overstaande van een commissie te presenteren op een tweetal terreinen, te weten onderwijs en onderzoek. Een proefcollege binnen het eigen vakgebied? Verslaglegging van een reeds toegepaste onderwijsvernieuwing? Een lezing aangaande de persoonlijke visie op onderwijs? Een interessant fenomeen! Studenten hadden eveneens zitting in deze commissie en mochten – tot op zekere hoogte – een oordeel uitspreken over de sollicitanten. Wat schetste mijn verbazing? Deze procedure bleek een goede voorspeller van succes aan de universiteit te zijn. Benijdenswaardige rendementen, continuïteit in onderwijsprogramma’s, tevreden studenten. De juiste persoon op de juiste plaats. Het was dan ook aldaar bij meerdere onderwijsinstellingen gebruikelijk om een vergelijkbare selectieprocedure te hanteren. Welnu, daar kunnen de Nederlandse universiteiten hun voordeel mee doen. En eigenlijk is deze werkwijze niet zo vreemd. Immers, job samples zijn in het bedrijfsleven al jarenlang een geaccepteerd selectie instrument; deze instrumenten worden dan ook veelvuldig toegepast tijdens assessments. Terug naar uw eigen werk. Als u inzicht wilt verkrijgen in de wetenschappelijke kwaliteit(en) van een kandidaat, dan zult u waarschijnlijk meer doen dan louter het doornemen van de bijbehorende publicatielijst. Wellicht pakt u enkele publicaties erbij en krijgt u, al lezende, een indruk van de onderzoekspotenties. Waarom zou u op onderwijsgebied niet naar eenzelfde aanpak streven? Laat u
overtuigen! Het zou passen in een stad die daden boven woorden verkiest. Ik raad u eveneens aan om daarbij het beoordelingsvermogen van uw studenten niet te onderschatten. Al dan niet vertegenwoordigd in raden en commissies, kunnen zij uitstekend hun eventuele wensen en behoeften verwoorden. Laten we dit onderwerp in de wandelgangen nog eens met elkaar bediscussiëren. Deze ontwikkeling lijkt dichterbij dan u aanvankelijk ooit had kunnen vermoeden.
In ons vakgebied zitten we nooit verlegen om actuele voorbeelden en casus. Er gebeurt altijd wel iets dat een beetje reuring geeft. We hopen dan maar dat onze studenten ook in de gaten hebben, dat ze hebben gekozen voor een vakgebied dat midden in de maatschappij staat. En we wijzen er af en toe op dat het regelmatig opslaan van de krant of het bekijken van een nieuws- of actualiteitenprogramma, voor aankomende gezondheidswetenschappers heel wat berichten oplevert die met één of meer thema’s uit de studie in verband kunnen worden gebracht. Of het nu gaat om ethische en juridische vraagstukken, financiering van de zorg, nieuwe methodes om diagnoses te stellen of ziekten te behandelen, of één van de vele andere thema's die je kunt bedenken, er is altijd wel wat te bespreken. Kortom: de actualiteit biedt steeds weer stof tot gesprek! En daar gaan we, naar aanleiding van een initiatief vanuit de studenten, iets mee doen, en wel: we gaan beginnen met een Actualiteitenprogramma. Elke maand komt er voor BMGstudenten een bijeenkomst, waar een actueel thema wordt besproken. Het is de bedoeling dat de studenten zelf zoveel mogelijk inbreng hebben en vooraf mee helpen bepalen over het onderwerp van de maand. Afhankelijk van dat onderwerp
2 /// de BMG krant 4 /// april 2009
Er is al een oproep geweest voor de studenten, om mee te denken over het eerste onderwerp. Omdat de respons tegenviel, de tentamenperiode kan hiermee te maken hebben gehad, is de oproep inmiddels in een bredere studentengroep herhaald. Hopelijk komen er nu meer reacties van studenten. Wanneer we de eerste sessie gaan organiseren is nog niet bekend. Dat hangt vooral af van de respons van de studenten, en van een goed “momentum” om de eerste keer een pakkend onderwerp te vinden, waarvan studenten het gevoel hebben dat ze het beslist niet mogen missen. Dus: mocht het gebeuren dat ik je vraag om mee te werken aan het Actualiteitenprogramma, weet je nu waar het over gaat! Heb je ideeën die tot het succes van dit initiatief kunnen bijdragen? Laat het dan vooral weten!
BEDRIJFSVOERING /// Marieke Veenstra
Op 7 en 9 april zijn de Raad van Bestuur Erasmus MC en het CvB van de EUR akkoord gegaan met het reorganisatievoorstel dat is gemaakt voor de overplaatsing van het iBMG naar de EUR. Het voorstel bestaat uit een beschrijving van de beoogde situatie en de acties die worden ondernomen om die te bereiken. Het is nu voorgelegd aan de medezeggenschapsorganen en de vakbonden. Pas na de ontvangst en verwerking van hun adviezen zullen de besturen een definitief besluit nemen. Vooruitlopend op de definitieve besluitvorming worden de belangrijkste veranderingsvoorstellen hieronder vast aangegeven.
Bezoek uit Noorwegen ONDERWIJS /// Martin Buijssen
Op dinsdag 24 maart jl. ontving BMG een delegatie van een zusterinstelling uit Noorwegen. Het instituut onderhoudt sinds jaar en dag warme relaties met het Noorse Institute of Health Management and Health Economics van de Universiteit van Oslo. Zo is er studentenuitwisseling met het HEPL-programma en worden BMG-docenten regelmatig uitgenodigd om in Noorwegen gastcolleges te verzorgen. Het gezelschap bestond uit 30 personen die aan de universiteit van Oslo studeren (vnl. ziekenhuisdirecteuren) en werd begeleid door prof. Terje Hagen (gezondheidseconoom). Het ochtendgedeelte bestond uit een lezing (Managed competition reforms in the Netherlands) verzorgd door Marco Varkevisser. De juridische aspecten van de Nederlandse stelselherziening kwamen 's middags aan bod. Tussendoor werd er geluncht in de Faculty Club. De delegatie heeft in Nederland verder een bezoek gebracht aan het AMC en het CBO. De reis werd afgesloten met een ontvangst bij de Europese Commissie in Brussel.
In de nieuwe situatie wordt het iBMG inclusief de werkmaatschappijen integraal teruggeplaatst naar de FGG bij de EUR. Er worden geen veranderingen aangebracht in de functies en de positionering van de medewerkers. Na overplaatsing van het iBMG naar de EUR valt het iBMG bestuurlijk en beheersmatig niet meer onder het gezag van de Raad van Bestuur van Erasmus MC. De gezagsrelatie met de decaan verandert niet omdat het iBMG onderdeel blijft van de FGG. De voorzitter iBMG wordt als ‘pro-decaan BMG’ verantwoordelijk voor het bestuur en beheer van het iBMG en zal een groot deel van de decaanstaken vervullen binnen het iBMG. Vooral de personele overgang naar de CAO Nederlandse Universiteiten (CAO NU) vraagt veel aandacht. Er is een zorgvuldige vergelijking van beide arbeidsvoorwaardenpakketten gemaakt en op basis van het verschillenoverzicht is een overgangsprotocol opgesteld. De doelstelling is om mogelijke nadelige consequenties van de overgang te voorkomen. Uiteraard wordt daarbij het gehele arbeidsvoorwaardenpakket (met plussen en minnen) als uitgangspunt genomen. In het overgangsprotocol is ook een hardheidsclausule opgenomen zodat in alle gevallen, waarin de toepassing van de voorgestelde afspraken tot een onbillijke situatie voor de medewerker zou leiden de EUR in overleg treedt met de medewerker en
naar redelijkheid en billijkheid een oplossing zal bieden. Voor de medezeggenschap ontstaat een nieuwe situatie voor het iBMG omdat deze volledig wordt gescheiden van Erasmus MC. Aangezien de BMGmedewerkers worden aangesteld binnen de FGG bij de EUR moet er wettelijk gezien een medezeggenschapsorgaan worden ingericht. Deze zal zich exclusief richten op het iBMG en zal daarom ‘BMG-raad’ worden genoemd. In deze raad zullen naar verwachting vier medewerkers en vier studenten worden gekozen en de BMG-raad zal overleggen met de pro-decaan BMG. De medezeggenschap zal in de nieuwe situatie derhalve directer en explicieter zijn geregeld.
Studeren & topsport ONDERWIJS /// Barbara Thiels
Een groep studenten die niet vaak expliciet in beeld komt, maar die bij iBMG in toenemende mate vertegenwoordigd is, zijn de studenten die topsport en studie combineren. Of een student topsporter is of niet, wordt bepaald door de criteria van de sportkoepel NOC*NSF. Deze criteria kunnen per sport verschillen en zijn ook afhankelijk van leeftijdsklasse. Minimale vereiste is dat de sport op nationaal niveau wordt beoefend. Binnen de universiteit is het Erasmus Topsport Bureau (www.eur.nl/topsportbureau) het expertisecentrum voor alle topsportende studenten van de EUR: de verbindende schakel tussen NOC*NSF, sportclub, de universiteit en de faculteit c.q. opleiding. Een blik op hun website leert dat de EUR een lange lijst van (afgestudeerde) topsporters kent, met bekende namen als Stephan Veen (hockey), Fatima Moreira de Melo (hockey), Indra Angad-Gaur (schermen), en Marja Sleeuwenhoek (zeilen); de laatste is afgestudeerd BMG’er.
De auditie? U hoort nog van mij! Reacties op deze column?
[email protected]!
Besturen stemmen in met overgang naar de EUR
zoeken we daar (binnen of buiten het instituut) één of meer deskundigen bij, die met een goede inleiding de discussie op gang kunnen brengen. De deskundigen zullen uiteraard ook gaandeweg de discussie een bijdrage leveren aan het gesprek. Maar de hoofdrol is... voor de studenten. Het gaat erom dat zij hun gedachten vormen over het onderwerp. De deskundigen zijn er om vragen te beantwoorden, en om te helpen de discussie bij te sturen als deze dreigt te ontsporen, en zo nodig spontaan informatie te geven waar de studenten zelf niet over (kunnen) beschikken. Zij zijn er tenslotte niet voor niets bij.
Bij iBMG studeren momenteel de volgende topsporters: • Suzanne van Veen (bachelor, wielrennen). Nationale selectie, maakt deel uit van het team van Leontien van Moorsel. Zie haar profiel op www.leontien.nl en op de homepage van het Erasmus Topsportbureau. • Esther van Berkel (bachelor,
volleybal). Zit in Jong Oranje, volleybalt bij Nesselande. • Simone Legerstee (Zoma, volleybal). Zit in Jong Oranje, was Europees studentenkampioen in 2006. • Maxime Westendorp (bachelor, hockey). Hockeyt bij HC Rotterdam, de club van Fatima Moreira de Melo. Hoe ziet een combinatie van studeren en topsport eruit binnen iBMG? Voor topsporters bestaat er geen aparte studieroute in het volgen van vakken. Deze studenten starten net als alle andere studenten, doorlopen het reguliere programma en moeten primair voldoen aan de gestelde studienormen. In die zin is er dus niet bij voorbaat sprake van maatwerk. Zelfdiscipline & ‘maatwerk’ Van alle studenten, dus ook van topsporters, wordt een grote mate van zelfstandigheid en discipline verwacht. De ervaring leert tot nu toe dat de groep topsporters hier geen problemen mee heeft, zij trekken hun sportmentaliteit soepel door in
hun studie en gaan gedisciplineerd te werk. Knelpunten waar deze studenten tegenaan lopen zijn meestal praktisch van aard, zoals ongunstige werkgroeptijden en het inhalen van de stof van een gemist college. De studieadviseur kan dergelijke praktische zaken afstemmen met het OSC en de docent(en) in kwestie.
Bij het iBMG studeren momenteel 4 topsporters Het komt ook voor dat er een conflict zit tussen het trainingsschema/wedstrijdschema en het studierooster en de student daardoor niet kan voldoen aan een inleverdeadline of afwezig is bij een regulier geroosterd tentamen. In zulke gevallen kan
Praktische mededelingen studieadvies Per 1 maart 2009 is er voor studenten een apart mailadres gelanceerd:
[email protected] Meer online informatie over studieadvies- en begeleiding: • www.bmg.eur.nl/studenten/studieadvies • Channel SIN-online: BMG Studieadvies • Algemeen: www.eur.nl/essc/adviesbegeleiding
de student een verzoek doen om enkele dagen uitstel van inleverdeadline en/of het verschuiven van een tentamendatum. Dergelijke verzoeken om ondersteuning lopen altijd via de Examencommissie en worden ook besproken met de studieadviseur. Bij het bindend studieadvies in de bachelor wordt niet zozeer maatwerk geleverd, maar wordt wel enige soepelheid in acht genomen wanneer blijkt dat de norm (net) niet gehaald wordt en de student onder de gegeven omstandigheden het maximale heeft gedaan in de studie. Tot op heden is het echter nog niet voorgekomen dat er werkelijk een beroep op deze soepelheid is gedaan; de bachelorstudenten voldeden allen aan de norm. Voortgang & studieplanning Eens per trimester bespreken student en studieadviseur de planning voor het lopende trimester, met een vooruitblik naar de volgende periode om knelpunten in rooster en het trainings- en/of wedstrijdschema vroegtijdig in beeld te brengen en te zorgen dat de student zo goed mogelijk het studieprogramma kan doorlopen. Vragen en meer informatie (Top)sport studenten die vragen hebben kunnen altijd langskomen bij de studieadviseurs. Ook docenten die vragen hebben over dit onderwerp, kunnen voor meer info en advies terecht bij Jeannet of Barbara.
De werkplek moet wetenschappers en onderzoekers de gelegenheid geven contacten op te bouwen met bijvoorbeeld Europarlementariërs, beleidsmedewerkers onderzoek en anderen die bij het inhuren van wetenschappers en het vergeven van onderzoeksgeld betrokken zijn. Verder is bij de werkplek ook ruimte beschikbaar voor het
Vertrek om 14.30 uur vanaf het J-gebouw, aankomst campus Woudestein om 21.30 uur. Aanmelden kan via SIN-Online/ My registrations. Tot dan!
BEDRIJFSVOERING /// Birgitha van der Meij
Junioronderzoekers onderzoek In hoeverre ben je tevreden met de mogelijkheden voor opleiding en scholing, over sociale activiteiten met andere
Vragen? Meer informatie over het overplaatsingsproces wordt geplaatst op de intranetsite van het iBMG: www.bmg.eur.nl/intranet. Vragen over de reorganisatie kunt u per email sturen naar
[email protected]. Veel gestelde vragen zullen van een antwoord worden voorzien op de intranetsite.
De EUR heeft sinds 4 februari een eigen werkplek in het hart van politiek Brussel. De werkplek is gehuisvest in het NethER (Netherlands house for Education and Research) en kan door wetenschappers en docenten worden gereserveerd.
De activiteitencommissie nodigt alle medewerkers graag uit voor een gezellige middag en avond in Dordrecht.
Versterking jBMG Een van de doelstellingen van jBMG is het dienen als een klankbordgroep waarbinnen junioren verbeterpunten, maar ook goede punten aan kunnen kaarten. Hiervoor is het belangrijk dat alle junioren goed vertegenwoordigd zijn. Tot voor kort waren slechts twee secties vertegenwoordigd in het bestuur van jBMG (BZO en HCG). Inmiddels hebben we versterking gekregen vanuit GE-iMTA: Annemieke Leunis zal deze sectie vertegenwoordigen binnen het bestuur van jBMG. Hierbij heten we haar van harte welkom!
een nieuw logo ontwikkeld en zal het communicatiemateriaal van het iBMG worden aangepast. Ook de website en de e-mailadressen zullen worden aangepast.
De weg naar Brussel: EUR opent werkplek in Brussel
Bedrijfsuitje naar Dordrecht op donderdag 11 juni a.s.
jBMG-nieuws
Ook de werkmaatschappijen van het iBMG (iMTA BV, Erasmus CMDz BV en de Academie voor Medisch Specialisten BV) gaan integraal over van de Erasmus MC Holding naar de EUR Holding. Voor de medewerkers die in dienst zijn bij de werkmaatschappijen heeft de overplaatsing, behoudens de overgang naar een andere werkgever, geen gevolgen voor de rechtspositie en arbeidsvoorwaarden. Veel uitvoeringswerk gaat zitten in het overhevelen van alle personele en financiële gegevens van het iBMG naar de systemen van de EUR. Ook de ICT-verbindingen met Erasmus MC (bijvoorbeeld voor mail en agenda’s) zullen worden overgezet naar de EUR. Na de overgang zal het iBMG gebruik maken van de huisstijl van de EUR. Hiertoe wordt
junioren of over de informatie rondom de overgang naar de EUR? Om te weten wat jullie bezig houdt, hebben we vrijdag 20 maart een enquête in jullie postvakjes gelegd. Op basis van de vragen en toelichtingen worden sterke punten en aandachtspunten geformuleerd. De resultaten van deze enquête bespreken we eerst tijdens een juniorenlunch met de junioren. Daarna zullen we de resultaten terugkoppelen aan het managementteam van iBMG. Juniorenlunches Denk aan de juniorenlunches (12.15 – 13.00 uur) op de volgende dagen: 26 maart, 23 april (bespreking resultaten juniorenenquete), woensdag 27 mei en 25 juni. Als jullie suggesties hebben voor de inhoud van één van de bijeenkomsten horen wij dat graag. Groeten, Dung, Annemieke en Birgitha
Opening werkplek EUR in Brussel. V.l.n.r. Secretaris CvB Ton van der Pijl, rechtendecaan Maarten Kroeze en decaan FHKW Dick Douwes.
ontvangen van delegaties en studenten. Per faculteit is er een contactpersoon die verantwoordelijk is voor de werkplek. De kosten worden de komende twee jaar gedekt door het College van Bestuur. Ambtenaren zoeken kennis De EUR wil met deze pied-àterre dichter bij het Europese vuur zitten. Niet gek want jaarlijks worden daar enkele miljarden euro’s aan onderzoeksgeld verdeeld. Bovendien zoeken ambtenaren geregeld naar deskundigen die hen op allerlei beleidsterreinen van advies en informatie kunnen dienen. Tot nu had alleen Groningen een eigen desk, eveneens in het Neth-ER. Neth-ER is opgericht in 2006 door acht organisaties werkzaam op de gebieden onderzoek, onderwijs en innovatie. Onder meer de VSNU en de KNAW zijn lid van het Neth-ER. Hun gezamenlijke doel is om de Nederlandse participatie aan de Europese programma’s te vergroten. (Bron: EM) Voor meer informatie en reserveringen kan contact opgenomen worden met Sonja Meeuwsen,
[email protected] de BMG krant 4 /// april 2009 /// 7
In deze krant
Agenda Promoties
BMG Seminars
30 juni 2009 Improving Chronic Care Developing and testing disease-management interventions applied in COPD care Promovendus: Karin Lemmens 16.00 uur, Senaatszaal Woudestein
29 april 2009 Measuring Medicine Affordability Two Proposed Approaches Laurens Niëns Location T3-10, without lunch Agenda van de overige seminars is te vinden op het intranet onder de rubriek Onderzoek: Congressen & Seminars
4 september 2009 Def. titel nnb Provendus: Marleen de Mul 09.30 uur Oraties 9 oktober 2009 Kim Putters 16.00 uur, Aula Woudestein 20 november 2009 Martin Buijsen 16.00 uur, Aula Woudestein 4 december 2009 Werner Brouwer
English Summary Page 1 Hooray for our multicultural society! By Werner Brouwer This is already the fourth BMG journal for your perusal. Brimming over with news to keep everyone up to date about developments and events in BMG. You may have noted that the preceding issues were introduced by an MT member. After three issues, however, there was no fresh supply of MT members. This is why I was appointed Director of Research as from 1 February this year. Thus, a fourth MT member entering the stage, safeguarding the preface to the fourth BMG journal… Let me introduce the most striking aspect of BMG, which not only has always fascinated me in the thirteen years since I joined BMG, but also has a bearing on the activities of the MT. It is the fact that BMG essentially is a multicultural society in a nutshell. Multiculturalism has been in the centre of attention for years. Different definitions have been formulated, but the term multiculturalism largely refers to the living together of different groups (in terms of culture) within a larger community. This is a broad concept, broader than the one that is currently often used. The living together of groups with different backgrounds, different customs and different aims may lead to problems. It is this problematic side of multiculturalism that is often highlighted in discussions about the Netherlands as a multicultural society. Nevertheless, the blend of different cultures in a wider community has strongly positive aspects as well: it enhances the diversity of the whole and offers the opportunity to link up the strong sides of different cultures so as to strengthen the whole of the larger community. In a certain respect BMG may also be regarded as such a larger entity made up of a number of smaller groups with different (science) cultures, disciplines and backgrounds. At times similar problems as in the larger society may be looming up here: people may fail to fully understand the members of the other groups or find them a bit odd; they may be strongly focussing on their own ‘subculture’, tending to identify not so much with the larger whole. It is of strategic importance to find a nice balance, giving the different cultures their due and doing justice to the unique contribution they provide to the larger whole. After all, just like in the wider society we recognize the clearly positive aspects of diversity, the richness of the various insights and backgrounds as well as the added value of combining and integrating these different science cultures and disciplines within our institute. BMG is a robust institute because it unifies varying cultures in good harmony. It is a multicultural society not inclined to do away with the cultural differences but rather to bundle these differences optimally. An institute that, in my firm opinion, brings out the positive sides of the multicultural society much more clearly and convincingly than the negative ones. I hope that in the coming period I may contribute somewhat to this success of the multicultural BMG! Suggestions to this end I will of course always welcome heartily.
8 /// de BMG krant 4 /// april 2009
2 Bovenop het nieuws 4 Themaworkshop patiëntenperspectief 5 Sectie Bedrijfsvoering van Zorgorganisaties 5 Promotie Richard van Kleef 6 Secretariaat beweegt 7 Overgang naar de EUR 8 Agenda/Summary
Themaworkshops 18 december 2009 Joris van de Klundert
Meer informatie: www.erasmusobservatoryonhealthlaw.nl
Summer courses
Congressen
6-17 juli 2009 Summer school on Health law and ethics Onderwerpen: human rights and health, sexual reproductive right, public health law, health ethics and health economics. Locatie: EUR/Woudestein Contactpersoon: A. den Exter, 010 - 408 1867
10-11 December 2009 Trade and Health Locatie: EUR/Woudestein Contactpersoon: B. Megens, J7-27, 010 - 408 9094
1 oktober 2009 Thema: internationalisering Medewerkersactiviteiten
Page 3 ICT in health care: a toy for specialists or challenge to professionals? By Dr. Jos Aarts In November 2009 everyone in the Netherlands received a letter from health minister Klink informing about one’s willingness to make available one’s medical information for a future national electronic health record. The very fact of this letter widely raised awareness about the great importance the ministry seems to attach to electronic recording of medical data as a means to improve patient safety and quality of care. The introduction of ICT in health care is strongly lagging behind that in other social sectors. A study of Ashid Jha and colleagues published 25 March 2009 in the New England Journal of Medicine shows that no more than 9% of U.S. hospitals have an electronicrecords system. A study which my colleague Ross Koppel and I published in the March/April 2009 issue of Health Affairs shows that the implementation of physician order entry systems varies from less than 1% to some 15% of the hospitals – in spite of announced greater attention to patient safety in seven Western countries, among which the Netherlands and the U.S. Moreover, the implementation processes seemed to stretch over many years. Furthermore, in a number of studies we have shown that the introduction of ICT in health care may have unintended and even harmful effects. And then, in a study published in 24 March 2009 issue of the Journal of the American
that are effective. And then, what are the characteristics and trends of ICT in health care and how are the stakeholders, including the patient, involved? It is not unimportant to know how the suppliers market is operating and why many institutions opt to build their own systems. Next we explore the question how to make visible the yields of IT in health care. Many parties – suppliers, public authorities, but also branch organisations and institutions – justify vast investments by claiming that considerable cuts can be realized on the short term. One thing is certain so far, we still know very little on this subject. Finally we would like to learn how ICT impacts care providers and organisations. Evaluation, therefore, is an essential component of the implementation path. We discuss methods to evaluate the impact. Theoretical insights are supported by practical cases running as a leading thread through the education. Emphasizing the roll-out of information technology in health care, the authorities seem to suggest that almost all is known on the subject and that it is just a matter of doing it. Nothing is less true than that; we are still pretty ignorant about the impact of information technology on organisations and individuals, including the patient. It is crucial therefore that research on information technology as an intervention in health care should remain listed on the research agenda. We cannot afford to invest a great deal in new technology without thorough scientific evaluation of the effects in practice.
days of crisis, businesses, their aims and their conduct are regarded with some suspicion, and this not in the least applies to health care institutions. Almost daily newspapers report about a hospital, a clinic, or a nursing home found to have their affairs not in order. Bad management. Businesses are supposed to create value for their customers and capital investors, and bad management consequently lets down customers (and their most valuable asset) or capital investors. Out of the blue it will then appear there is no money anymore for building the new hospital or for staff salaries. The Intensive Care unit turns out not to be safe, or clients regularly spend the day tied to the bed. Out of the blue? In case of good management it would not have been all of a sudden; one would have seen it coming and implemented changes preventing this. So, seeing that our health is our most valuable asset, and that we often become dependent on the management of care institutions if things get problematic, this is a great subject to work on. Management is a combination of disciplines, and this is accordingly covered within the section. As has become clear, having a health care industry’s financial affairs in order is an even more complex and important task, and therefore an important issue for us. In a competitive environment businesses can only be financially sound if they have developed and proceed with a good competition strategy. This is why disciplines such as strategic management, marketing and organisation also play key roles in our
• Borrel: elke eerste donderdag van de maand (7 mei, 4 juni, 2 juli) • Bedrijfsuitje: donderdag 11 juni, vertrek vanaf het J-gebouw 14.30 uur, aankomst 21.30 uur, aanmelden kan via SIN-Online/My registrations.
determined by one professional, one department, or one health care institution. Often it is rather the chain and the synchronization between parties, or between professionals and management, in which things work out well or bad. From the point of view of the client, and the client demand, we therefore look at the chain as a whole; we take an integral perspective – no suboptimalisations, but rather synchronization. This is where we often find the critical success factors; this is where good management may support health. Effective collaboration and synchronization are important, too, for good education and research into the management of health care organisations. On the Jbuilding’s sixth floor we occupy a strategic position to put this into practice, with each other, and with our chain partners. A warm welcome to all of you. Page 7 Boards agree with transfer to EUR By Marieke Veenstra On 7 and 9 April, respectively, the Erasmus MC Board of Directors and the EUR Executive Board agreed with the reorganisation proposal concerning iBMG’s transfer to EUR. The proposal includes a description of the situation aimed at and the actions to be taken to achieve this. It is now being considered by the employee participation councils and the trade unions. Not until any recommendations from these sides have been incorporated, the boards will make a definitive decision. Anticipating on the final decision-making we report the most important proposals change below. In the new situation iBMG, including the subsidiary companies, is returned integrally to the EUR Faculty of Medicine and Health Sciences (FGG). Employee functions and positions will not undergo any changes. After iBMG has been transferred to EUR, it is administratively no longer under the authority of Erasmus MC Board of Directors. The authoritative relationship with the Dean will not change, as iBMG remains part of FGG. The chairperson of iBMG will as ‘pro-dean BMG’ be responsible for the administration and management of iBMG and will fulfil a large part of the dean’s tasks within iBMG.
Medical Association, Ross Koppel reported that software suppliers in contracts safeguard themselves against liability for medical errors resulting from their products and even forbid to publicize any shortcomings in the software. This kind of policy discourages product improvement and innovation. Yet, expectations are high. President Obama has announced that he will invest 20 thousand million dollars in health care ICT and the Dutch government makes an effort to roll out a nationwide electronic health record within one year. In short, implementing ICT in health care is a challenge, and this message is the core of the course Health care Information Management. Directors and managers tend to see ICT as a “headache file” that is best delegated to specialists, e.g. the head of the IT department. The aim of the elective is to demonstrate in what way good information provision is a core business of health care, how technology can be introduced and what kinds of things enter into this. For one, it should be interwoven with an organisation’s vision. What are the challenges envisaged by the organisation and what should be the roles of information provision and ICT? We address ways in which the implementation could proceed and the approaches
Page 5 The Section Health Care Management By Joris van de Klundert Health Care Management is an activity in which many people worldwide are engaged, a strongly growing field of science, a strategic research theme of iBMG, and the name of one of the sections within iBMG. Read more about this subject and the section below. As will become clear, there is no measure to ambition in this field, and this is why we start with the indelicate question: ‘Is there a subject that you’d rather tackle instead?’ Our health is our most valuable asset. Fortunately there is much we can do ourselves to promote our health, and to help one another. If it’s going to be really problematic, we often become dependent on professionals and health care institutions. On account of the health care system modifications these health care institutions more and more turn into commercial enterprises looking after their own interests, and increasingly less often serve as public bodies operating from a public interest. It would follow that to safeguard our most valuable asset we increasingly have to depend on commercial enterprises, which in competitive spirit try to perform as best as possible. In these
research and teaching programs. Because health care organisations are essentially organisations of individuals, human resource management is a crucial management component in this respect. After all, knowledge and skills are the most important production factors. Recruiting, managing and developing the human resources is thus of eminent importance. In a changing market and environment it moreover also requires capacity to learn, willingness to change, and innovation. Health care industries may quite easily fall back to old reflexes, and therefore our research efforts focus on the question how they could learn to change (continuously) and improve. Thus we address improvements in the set-up of processes, health care logistics, and improvements in quality of care. The perspective is always that of the patient, not that of the business itself. This would explain why we consider patient safety as an important area of attention as well. In the Netherlands the yearly number of deaths as a result of unsafe processes in the health care industry exceeds that of the traffic casualties; we aim to remedy the shortcomings through research into and improvement of the management. This tends to be a highly complex affair because safety, quality, or costs are not
voor Medisch Specialisten BV) will integrally be transferred from the Erasmus MC Holding to the EUR Holding. This transfer has no consequences for the legal status and working conditions of the staff employed by the subsidiary companies, apart from the fact that they will have a new employer. The transfer of all personal and financial iBMG data to the EUR systems is a timeconsuming task. The ICT-connections with Erasmus MC (e.g. for mail and agendas) will be transferred to EUR as well. After the transfer iBMG will be going to use the EUR house style. A new logo will be developed to this aim and the iBMG communication material will be restyled. Likewise the website and the email addresses will be adapted. More information on the transfer is available at the iBMG intranet site: www.bmg.eur.nl/intranet. For any questions on the reorganisation, please send e-mail to
[email protected]. Answers to frequently asked questions will be placed on the intranet site.
Colofon De BMG-krant is het blad voor medewerkers van het iBMG en verschijnt 4 keer per jaar in een oplage van 275 ex. Reacties of bijdragen
[email protected]
de BMG krant Voor u ligt alweer de vierde BMG krant. Boordevol nieuws om iedereen op de hoogte te houden van de ontwikkelingen en wederwaardigheden binnen de BMG. Elke vorige BMG krant opende met een voorwoord van een MT lid. Na drie kranten was men echter door de MT leden heen. Vandaar dat ik met ingang van 1 februari van dit jaar als onderzoeksdirecteur ben benoemd. Een vierde MT lid derhalve, zodat het voorwoord voor de vierde BMG krant veilig was gesteld… Het meest in het oogspringende aspect van de BMG, dat mij in de 13 jaar die ik al aan de BMG verbonden ben altijd heeft geboeid, maar dat juist ook voor de werkzaamheden van het MT van belang is, is dat de BMG in feite een multiculturele samenleving in het klein is.
Op een bepaalde manier is de BMG ook zo’n groter geheel dat bestaat uit een aantal kleinere groepen met verschillende (wetenschappelijke) culturen, disciplines en achtergronden. Soms dreigen daar dezelfde problemen als in de grotere samenleving: dat mensen de leden van de andere groepen niet goed begrijpen of wat vreemd vinden, zich sterk richten op hun eigen ‘subcultuur’ en zich weinig identificeren met het grotere geheel. In de aansturing moet daarom een goed evenwicht worden gevonden teneinde de verschillende culturen goed tot hun recht te laten komen en om recht te doen aan de unieke bijdrage die zij leveren aan het geheel. Immers, net als in de grotere samenleving zijn er overduidelijke positieve kanten van verscheidenheid, de rijkdom van de verschillende inzichten en achtergronden en de
Contactpersonen teksten Astrid van Keulen/ Diane Mevius (Onderwijs) Sonja Meeuwsen (Onderzoek)
Notably the move over to the Collective Labour Agreement Netherlands Universities (CAO NU) requires great attention. Both working conditions packages have been painstakingly compared and a transfer protocol has been made on the basis of the discrepancies. The aim is to prevent possible disadvantageous consequences of the transfer. It goes without saying that the full working conditions packages (with pros and cons) has been considered. The transfer protocol contains a hardship clause as well so that in all cases in which the application of the proposed agreements would lead to an unfair situation for the employee, EUR will consult with the employee and propose a solution in all fairness and reasonableness.
Eileen Ritfeld (Bedrijfsvoering)
With regard to employee participation iBMG will be in a new situation as it is fully severed from Erasmus MC. As the BMGemployees will be appointed in FGG at EUR, an employment participation council must be established by law. This council will be exclusively concerned with iBMG and therefore be named ‘BMG-council’. Probably four employees and four students will have seats on the BMG-council, which will consult with the pro-dean BMG. In the new situation co-determination will therefore be arranged in a more direct and more explicit manner.
Propoff Wit, chloorvrij, zuurvrij,
Also iBMG’s subsidiary companies (iMTA BV, Erasmus CMDz BV and the Academie
Nummer 4 – april 2009
Productiebegeleiding Sander Bus
Leve onze multiculturele samenleving!
Foto’s iBMG (tenzij anders vermeld) Vormgeving Ernst de Jonge BNO Vertaling Impact Taalburo Druk Veenman Drukkers Papier FSC mixed sources
Multiculturalisme staat al jaren volop in de belangstelling. Alhoewel de bestaande definities van multiculturalisme verschillen betreft het in grote lijnen het samenleven van verschillende groepen (in termen van cultuur) in een grotere gemeenschap. Dat is een breed begrip, breder dan hoe het thans vaak wordt gebruikt. Een dergelijk samenleven en samengaan van groepen die verschillende achtergronden, verschillende gebruiken en verschillende doelen hebben, kan leiden tot problemen. Juist die problematische kant van multiculturalisme wordt veelal belicht wanneer het gaat over Nederland als multiculturele samenleving. Echter, het samengaan van verschillende culturen in een bredere gemeenschap heeft ook sterk positieve kanten omdat het de diversiteit van het totaal vergroot en omdat het de mogelijkheid biedt om de sterke kanten van verschillende culturen te koppelen ter verbetering van het geheel van de grotere gemeenschap.
toegevoegde waarde van het combineren en integreren van die verschillende wetenschapsculturen en disciplines binnen ons instituut. De BMG is een krachtig instituut omdat het, in goede harmonie, verschillende culturen in zich verenigt. Het is een multiculturele samenleving die niet tracht om de cultuurverschillen weg te nemen maar om die verschillen juist optimaal te bundelen. Een instituut dat waarin, naar mijn stellige overtuiging, de positieve kanten van de multiculturele samenleving veel duidelijker en sterker aanwezig zijn dan de negatieve. Ik hoop dat ik in de komende periode iets mag bijdragen aan dat succes van die multiculturele BMG! Suggesties daarvoor zijn uiteraard altijd van harte welkom. Werner Brouwer
Erasmus Honours Programme 2009 ONDERWIJS /// Kayleigh van Winssen
Zo stond ik, BMG-studente aan de Erasmus Universiteit, dinsdag 31 maart in het Erasmus MC in een witte jas in de snijzaal met in mijn handen een paar hersenen van een overledene. Niet echt gebruikelijk voor een studente gezondheidswetenschappen. Het feit dat ik deze hersenen mocht bekijken, aanraken en vasthouden komt door het Erasmus Honours Programme 2009. Dit is een programma opgezet voor gemotiveerde studenten die buiten de reguliere studieuren over de grenzen van hun vakgebied willen kijken. In het begin van dit studiejaar lag er thuis op de deurmat een brief van de universiteit. Hierin stond dat ik mijn propedeuse met goede cijfers had gehaald en dat ik, door de Rector Magnificus zelf, werd uitgenodigd voor een bijeenkomst over het Honours Programme. Hier ben ik samen met nog wat studenten naar toe gegaan en heb uiteindelijk besloten om te solliciteren naar een plek in de groep van 2009. Hiervoor heb ik een motivatiebrief geschreven om aan te tonen dat ik enthousiast ben, gemotiveerd ben en over mijn grenzen heen wil kijken. Aan het eind van 2009 kreeg ik te horen dat ik, als één van de 25 studenten, was aangenomen voor de groep van 2009 en in januari van start kon gaan. Het programma duurt één kalenderjaar waarin er 5 blokken met verschillende onderwerpen
worden behandeld. De verschillende onderwerpen zijn; ‘aangeboren of aangeleerd?’, ‘neuro-economics’, ‘cultuurgrenzen’, ‘grenzen aan de zorg’ en ‘moraalfilosofie’. Binnen deze blokken krijgen wij hoorcolleges van vooraanstaande docenten en maken we opdrachten om het blok af te sluiten. Het eerste onderwerp is ondertussen alweer afgerond.
Voor dit eerste blok hebben we vooral gekeken naar DNA, hoe zich dit ontwikkelt en verschilt tussen personen. Verder hebben we ook gekeken naar de sociologische aspecten van deze verschillen en hebben we gekeken hoe dit zich vertaalt in de maatschappij. Hiervoor zijn we naar het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) in Rijswijk geweest. Daar hebben we gezien hoe er wordt omgegaan met sporen die gevonden zijn bij misdrijven. Ik vond het erg interessant om iets te leren over iets waar ik op de studie niet mee bezig ben. Verder hebben we ons bij dit blok, in groepjes van twee, verdiept in een bepaald fenomeen.
Hierbij gingen we kijken of het kan worden verklaard door nature of nurture (aangeboren of aangeleerd). Zelf heb ik hierbij onderzocht of het feit dat veel niet-westerse allochtonen een lage sociaal-economische status hebben, komt door nature of nurture of dat het misschien zelfs komt door de inrichting van de sociale voorzieningen van een land. Nu zitten we alweer in het tweede blok waarbij we kijken naar de neurologie en een opkomend vakgebied (en tevens nieuwe minor voor volgend studiejaar) neuro-economie. Hierbij leer ik alles over de hersenen, over neuronen en over wat de neurologie kan betekenen voor de economie van nu. Voor dit vak belandde ik dan ook in de snijzaal van het Erasmus MC. Hier hebben we drie preparaten bekeken. Zo hebben we hersenen gezien, zenuwen in de hersenen en benen onderzocht maar ook gekeken naar het ruggenmerg en het hersenvlies. Eigenlijk heel erg leuk en interessant om zo’n kans te krijgen. Op dit moment zitten we nog midden in blok 2 en hebben we nog wat interessante blokken te gaan. Voor mij is het, kortom, een heel leuk, interessant en gezellig programma naast mijn studie om verder te kijken dan de grenzen van de gezondheidswetenschappen!
Bedrijfsuitje! 11 juni zie p. 7 de BMG krant 4 /// april 2009 /// 1