Kadernota Kunst en Cultuur definitief Gemeente Goirle Oktober 2008
1
Inhoudsopgave Samenvatting en prioriteitenschema
Hoofdstuk 1 Inleiding
1
2
1.1 Waarom een nieuwe Kunst- en cultuurnota?
2
1.2 Totstandkoming van deze Kadernota
2
Hoofdstuk 2 Thema’s 2.1 Cultuureducatie 2.1.1 Doorlopende ontwikkellijn en verbinding vraag en aanbod
4 4 4
2.1.2 Wat gaan we ervoor doen
4
2.1.3 Wat mag het kosten
5
2.1.4 Bredere cultuureducatieve activiteiten
5
2.1.5 Wat gaan we ervoor doen
5
2.1.6 Wat mag het kosten
5
2.2 Jongeren
6
2.2.1 Ontwikkeling cultuuraanbod voor jongeren
6
2.2.2 Wat gaan we ervoor doen
6
2.2.3 Wat mag het kosten
7
2.2.4 Betere promotie van het aanbod voor jongeren
7
2.2.5 Wat gaan we ervoor doen
7
2.2.6 Wat mag het kosten
8
2.3 Amateurkunst
8
2.3.1 Sterke amateurkunst(verenigingen)
8
2.3.2 Wat gaan we ervoor doen
9
2.3.3 Wat mag het kosten
9
2.4 Cultuurparticipatie 2.4.1 Cultuurparticipatie wordt bevorderd
9 9
2.4.2 Wat gaan we ervoor doen
10
2.4.3 Wat mag het kosten
10
2.4.4 Ontwikkeling en stimulering van het cultuuraanbod
10
2.4.5 Wat gaan we ervoor doen
11
2.4.6 Wat mag het kosten
11
2
2.5 Identiteit en profilering 2.5.1 Kunst en cultuur voor identiteit en profilering van de gemeente Goirle
11 11
2.5.2 Wat gaan we ervoor doen
12
2.5.3 Wat mag het kosten
12
2.6 Kunst in de openbare ruimte 2.6.1 Meer structurele aandacht voor onderhoud en beheer van kunst
12 12
2.6.2 Wat gaan we ervoor doen
13
2.6.3 Wat mag het kosten
13
2.6.4 Informatie over kunst wordt beter toegankelijk en aantrekkelijker gemaakt
13
2.6.5 Wat gaan we ervoor doen
13
2.6.6 Wat mag het kosten
14
2.6.7 Confrontatie met kunst in het gemeentehuis en de Fraterstuin
14
2.6.8 Wat gaan we ervoor doen
14
2.6.9 Wat mag het kosten
14
2.7 Promotie kunst en cultuur 2.7.1 Betere promotie van kunst- en cultuuractiviteiten
15 15
2.7.2 Wat gaan we ervoor doen
15
2.7.3 Wat mag het kosten
15
2.8 Cultureel erfgoed 2.8.1 Cultureel erfgoed en volkscultuur
16 16
2.8.2 Wat gaan we ervoor doen
16
2.8.3 Wat mag het kosten
16
2.9 Professionele aanbieders 2.9.1 De professionele aanbieders stellen zich meer op als cultureel ondernemer
17 17
2.9.2 Wat gaan we ervoor doen
18
2.9.3 Wat mag het kosten
18
-
Bijlage 1 Combinatiefunctie
19
-
Bijlage 2 Culturele activiteiten in de Brede Scholen
20
-
Bijlage 3 Fonds voor Cultuurparticipatie
21
-
Bijlage 4 Toekomstvisie Goirle 2015 en Collegeprogramma 2006-2010
22
3
Samenvatting en prioriteitenschema ‘De eerste stap tot het realiseren van een droom is hem in je geest tot prioriteit maken’ Oostenrijkse wijsheid door Thomas Vinckier
De gemeente Goirle heeft een rijk cultureel klimaat. Echter, het zou bruisender kunnen, door de samenwerking tussen lokale partijen te intensiveren en interdisciplinaire culturele happenings te stimuleren, waarbij ook bijvoorbeeld natuur en cultuur elkaar versterken. Eén van deze happenings wordt de vlag op het schip; een midzomerfestival waarmee de gemeente zich naar buiten toe kan profileren. De gemeente Goirle heeft zoveel te bieden; het wordt tijd dat zij zich laat zien. Voor de betrokkenheid van burgers bij kunst en cultuur is een aantal zaken noodzakelijk: 1) dat men weet wat er te doen is; de promotie van het culturele aanbod dient dan ook te worden verbeterd, 2) dat men op jonge leeftijd al kennis maakt met verschillende kunst- en cultuurvormen onder het motto ‘jong geleerd is oud gedaan’, 3) dat culturele verenigingen worden gekoesterd en ondersteund, en 4) dat het kunst- en cultuuraanbod toegankelijk is; dit geldt met name ook voor kunst in de openbare ruimte. In de voorliggende Kadernota wordt – op basis van de diverse gesprekken met het culturele veld en de verwoorde prioriteiten in de Toekomstvisie en het Collegeprogramma 2006-2010 – een aantal ‘prioriteiten 1’ aangegeven. Deze worden in het onderstaande schema overzichtelijk samengevat.
Prioriteiten 1
Benodigde middelen
Versterken lokaal netwerk cultuureducatie In netwerk: visievorming omtrent invulling/ontwikkeling combinatiefunctie Versterken lokaal netwerk cultuurparticipatie 12+ Plaatsen van drie fysieke plakzuilen Stimuleren interdisciplinaire, bruisende culturele happenings door middel van een experimenteerfonds Ruimte geven aan een groot midzomerfestival of serie midzomerfestivals Onderhoudsplan en vaste post voor onderhoud aan kunstwerken in de openbare ruimte.
Ambtelijke inzet; 1 dag per maand In 2010 rijksfinanciering, vanaf 2011: zie berekening Bijlage 1. Ambtelijke inzet; 1 dag per maand € 10.000 € 2000 € 7000 Onderhoudsplan door afdeling R&B. € 6000 onderhoud - gefinancierd vanuit 1%-regeling.
4
Hoofdstuk 1 Inleiding ‘Al wat in de kunst belangrijk is, ligt voorbij de woorden’ Georges Braque (1882-1963)
Voor u ligt de Kadernota Kunst en Cultuur. Deze Kadernota vormt een uitwerking van de startnotitie kunst- en cultuurbeleid ‘Op Stap’, die op 29 januari j.l. door de gemeenteraad van Goirle werd vastgesteld. In deze nota verwoordt de gemeente haar visie op kunst en cultuur en biedt daarmee een beleidskader voor de verdere ontwikkeling van kunst en cultuur in de gemeente Goirle. Zoals het citaat hiervoor al aangeeft, gaat het daarbij niet (alleen) om de woorden in deze Kadernota, maar ook om het enthousiasme, de aandacht en de betrokkenheid die de gemeente toont voor kunst en cultuur in haar gemeente. Dit zorgt voor een prettig cultureel klimaat, waarin het fijn is om als kunstenaar of culturele vereniging te werken en als burger in te leven en wonen. 1.1 Waarom een nieuwe Kunst- en cultuurnota? Het huidige kunst- en cultuurbeleid dateert uit 1986. Hoewel veel algemene doelstellingen uit deze nota nog gelden, dient ingespeeld te worden op landelijke en lokale ontwikkelingen. In de Toekomstvisie Goirle 2015 is een aantal na te streven waarden geformuleerd: culturele diversiteit, - identiteit, onderscheidend vermogen, deelname aan cultuur en sport. Ook zijn speerpunten benoemd: samenwerken vanuit de Brede School met het culturele veld en het instandhouden en versterken van het toeristisch-recreatief netwerk, waaronder het Kloosterplein, de Recreatieve Poort, het winkelcentrum, CC Jan van Besouw en diverse evenementen. De gemeente heeft hierbij de belangrijke rol om de (kwaliteit van de) sociale infrastructuur te behouden en versterken en in deze op te treden als regievoerder, facilitator, stimulator, ondersteuner en bemiddelaar. De uitvoering ligt echter in handen van het culturele veld. 1.2 Totstandkoming van deze Kadernota Bij de totstandkoming van deze Kadernota is breed overleg gevoerd met deskundigen en belanghebbenden 1 waarbij gebruik is gemaakt van een (per sessie op onderdelen aan te passen) centrale agenda. Rode draad vormden daarbij de in de startnotitie neergelegde thema’s: cultuureducatie, amateurkunst, cultuurparticipatie, identiteit en profilering van Goirle, kunst in de openbare ruimte, promotie kunst en cultuur, cultureel erfgoed en cultuuraanbod. Hierbij is de volgende systematiek gevolgd, van algemeen naar concreet:
het kunst- en cultuurklimaat in onze gemeente de omvang en toegankelijkheid van het voorzieningenniveau in relatie tot de omvang van onze gemeente de betrokkenheid en participatiegraad van de burger het onderscheidende vermogen van onze gemeente de gemeentelijke verantwoordelijkheid (algemeen en concreet) de eigen verantwoordelijkheid (wat mag je vanuit de samenleving verwachten) de eigen bijdrage (idem)
1
Het traject bestond uit een vijftal sessies, met steeds een andere groep. De aftrap werd gevormd door de zogenaamde ‘sleutelfiguren’; personen die vanwege hun staat van dienst een goed overzicht hebben van het culturele leven in Goirle. De sessies daarna schoven kunstenaars, culturele verenigingen, professionele aanbieders en tenslotte jongeren en Stichting Jong aan.
5
Ter uitvoering van de in de startnotitie neergelegde opdracht, vormen de uitkomsten van deze bijeenkomsten, alsmede nader onderzoek en de bespreking van de Tussenrapportage in de gemeenteraad, de basis voor deze Kadernota. De vast te stellen kaders vormen de opdracht en randvoorwaarden voor het uit te werken en uit te voeren kunst- en cultuurbeleid in de gemeente Goirle. 2
2
De doelen worden daarbij zo SMART mogelijk geformuleerd. De betrokkenen moeten een duidelijk verband zien tussen de doelstelling en de activiteiten die van ze gevraagd worden. Naarmate de doelstelling preciezer geformuleerd is, wordt het makkelijker er invulling aan te geven.
6
Hoofdstuk 2 Thema’s In de startnotitie zijn de richting en het ambitieniveau van het nieuwe kunst- en cultuurbeleid reeds beschreven. In dit hoofdstuk worden de kaders ingevuld, naar thema. Ook worden de prioriteiten weergegeven.
2.1 Cultuureducatie 1 Cultuureducatie
Richting en ambitieniveau: Verder ontwikkelen van cultuureducatie: a) doorgaande ontwikkellijnen creëren b) vraag van scholen en aanbod van met name lokale culturele organisaties beter afstemmen c) aanbod cultuureducatieve activiteiten vergroten, met name op het gebied van het culturele erfgoed.
2.1.1 Doorlopende ontwikkellijn en verbinding vraag en aanbod In haar Toekomstvisie ‘Goirle, groen en sociaal’, geeft de gemeente Goirle aan dat cultuur als belangrijke vormende waarde wordt gezien. Cultuureducatie biedt kinderen al op jonge leeftijd de kans kennis te maken met verschillende vormen van kunst en cultuur. Dit draagt bij aan de ontwikkeling en verrijking van het kind en legt de basis voor zijn/haar latere cultuurparticipatie. In de loop der jaren hebben er verschillende kunst- en cultuurprojecten plaatsgevonden, waarbij alle basisscholen in de gemeente Goirle werden betrokken. Zo waren ‘De Laatste Eer’ van de Heemkundige Kring en Goirle 200 jaar zeer succesvol: de kinderen vonden het leuk en namen ook hun ouders en familie mee. De uitdaging is nu om deze succesvolle ad hoc samenwerkingsprojecten om te vormen naar een doorlopende ontwikkellijn van cultuureducatie, die vertrekt vanuit een gezamenlijke visie op wat kunst en cultuur kan betekenen voor het kind: a) van kennismaking naar oriëntatie 3 , b) naar (basis)scholing, c) naar verdieping en mogelijk zelfs tot (voor)opleiding. 2.1.2 Wat gaan we ervoor doen
Een lokaal netwerk cultuureducatie creëren waarin vraag en aanbod worden verbonden. In dit netwerk zitten enerzijds het basisonderwijs, de Brede School, de buitenschoolse opvang en het voortgezet onderwijs, en anderzijds culturele verenigingen, kunstenaars en culturele instellingen 4 . In dit netwerk moet allereerst een gezamenlijke visie worden ontwikkeld op wat cultuureducatie kan betekenen voor het kind. Vanuit deze visie kan vervolgens aan samenwerkingsverbanden en een breed cultuureducatieprogramma worden gewerkt. Visievorming omtrent de ontwikkeling/invulling van een combinatiefunctie (zie ook Bijlage 1).
3
Kennismaking en oriëntatie vinden binnenschools plaats. De verdere oriëntatie, scholing, verdieping en opleiding worden vormgegeven door instellingen voor buitenschoolse kunsteducatie (bijvoorbeeld Factorium en amateurkunst). Gestreefd wordt ook naar naschoolse activiteiten van laatstgenoemden. 4 Met name ook de professionele instellingen Factorium, CC Jan van Besouw en Bibliotheek Goirle.
7
Prioriteit 1
Versterken lokaal netwerk cultuureducatie: - Inzicht van de uitvoerende partijen in het wederzijdse product - Gezamenlijke visiebepaling onder regie gemeente - Formaliseren netwerk (protocol) - Voorstellen voorleggen inzake invulling/ontwikkeling combinatiefunctie. 5
2.1.3 Wat mag het kosten
Regievoering in het netwerk kan worden ingevuld vanuit ambtelijke inzet. Hiervoor moet circa een dag per maand worden geraamd. Een combinatiefunctionaris wordt in het eerste jaar door het Rijk gefinancierd. Daarna is sprake van 40% financiering door het Rijk en 60% door de gemeente. De gemeente Goirle komt waarschijnlijk in 2010 in aanmerking voor rijksfinanciering. Zie Bijlage 1.
2.1.4 Bredere cultuureducatieve activiteiten Naast het streven naar een verbinding van vraag en aanbod is er ook een streven naar een breder aanbod van cultuureducatie, met meer aandacht voor kunst, zoals musea, poëzie en literatuur. Daarbij maakt een daadwerkelijk bezoek aan een museum, het Euregio Jeugdorkest of het CC Jan van Besouw meer indruk op de kinderen, dan wanneer er alleen over verteld wordt. 2.1.5 Wat gaan we ervoor doen
Overleg voeren met het CC Jan van Besouw over het om niet beschikbaar stellen van de accommodatie voor presentaties, exposities en voorstellingen van basisscholen, Brede Scholen en het Mill Hill College. Als gemeente zelf meer mogelijk maken door creatief met ruimte om te gaan en het gebruik van beschikbare ruimten te optimaliseren, door bijvoorbeeld leegstaande klaslokalen beschikbaar te stellen voor (beginnende) kunstenaars, die in deze atelierruimte ook kunstcursussen aan kinderen (kunnen) geven. Het voordeel van een dergelijk werkgebouw is dat er ‘gekliederd’ kan worden; iets wat in een mooie faciliteit als het CC Jan van Besouw niet mogelijk is. De inventarisatie van behoeften aan dergelijke ruimten kan binnen het lokale netwerk cultuureducatie tot stand komen.
2.1.6 Wat mag het kosten Een kostenraming kan pas worden gemaakt, wanneer de behoefte is geïnventariseerd en wanneer is gekeken naar de gevolgen voor subsidies en eigen bijdragen.
5
Een combinatiefunctionaris is een uitvoerend persoon, die de brug slaat tussen kunst en cultuur en onderwijs. Het is geen coördinator, zoals een cultuurmakelaar die een ‘marktplaats’ voor cultuureducatie beheert. Zie ook Bijlage 1.
8
2.2 Jongeren 2 Jongeren
Richting en ambitieniveau: De cultuurparticipatie van jongeren wordt bevorderd, enerzijds door het cultuuraanbod verder te ontwikkelen en anderzijds door een betere promotie van het aanbod.
2.2.1 Ontwikkeling cultuuraanbod voor jongeren De gemeente Goirle hoeft niet de breedte van het cultuuraanbod te hebben zoals buurgemeente Tilburg dat heeft. Jongeren van 16 jaar en ouder zoeken in hun vrijetijd de anonimiteit op van de stad. Zij hoeven dan ook niet koste wat kost hier te blijven in hun vrijetijd. Dit betekent nadrukkelijk niet dat er geen voorstellingen of activiteiten voor oudere jongeren zouden moeten zijn; het is niet de bedoeling dat jongeren wegtrekken omdat ze hier niets te doen hebben. Echter, voor jongeren tot 16 jaar moet de gemeente Goirle haar verantwoordelijkheid nemen. Zij moet zoeken naar faciliteiten en activiteiten voor deze leeftijdsgroep, waardoor ze hun vrijetijd wél in de gemeente Goirle willen besteden. Op hen, en dan met name de lastig te bereiken leeftijdsgroep 12-16-jarigen, ligt dan ook de focus: voor hen zouden Goirle en Riel meer moeten en kunnen doen, binnen de gebouwen en faciliteiten die aanwezig zijn. 6 2.2.2 Wat gaan we ervoor doen
Het creëren van een lokaal netwerk cultuurparticipatie 12+, waarin allereerst het Mill Hill College, Stichting Jong, het CC Jan van Besouw, Factorium en Bibliotheek Goirle zijn vertegenwoordigd. Later kan dit netwerk worden uitgebreid met de amateurkunstverenigingen, Brede Scholen (zie hieronder) en jongeren. Hierbij geldt dat de agenda bepaalt wie er bij een overleg aanschuiven. Stichting Jong stimuleren om meer kunst- en cultuuractiviteiten aan te bieden en met name ook voor de doelgroep 12 tot 16 jaar. Daarbij is het zaak een bredere doelgroep aan te spreken; op dit moment komt slechts een deel van de in de gemeente Goirle aanwezige jeugdgroepen in jongerencentrum Mainframe. Deze twee taken kunnen worden neergelegd in het hierboven beschreven netwerk. De Brede School wordt het kloppende hart van de wijk. 7 Daarom moeten ook culturele activiteiten worden ontplooid voor 12 tot 16-jarigen in de Brede School. Om dit tot stand te brengen kunnen – wanneer de agenda dit vereist – de Brede Scholen participeren in het netwerk. Zie ook Bijlage 2. Op dit moment is er een aantal jaarlijkse grote evenementen, zoals Queenpop en het Gools Weekend. Dit zouden er meer moeten kunnen worden, met name in de zomerperiode. Te denken valt aan één of meerdere midzomerfestival(s), met gezellige terrassen, hapjes, drankjes en live-muziek. Dit is voor alle leeftijdsgroepen interessant, maar sluit ook aan bij de wens van jongeren om het centrum te verlevendigen: het centrum wordt door hen ‘saai’ en ‘braaf’ genoemd. Jongeren faciliteren wanneer zij aangeven 8 een (dergelijk) festival of evenement te willen organiseren. Dit kan enerzijds door een ‘open’ potje te creëren, een experimenteerfonds 9 , waarbij de gemeente flexibel is, (jongeren)initiatieven op zich af laat komen en niet teveel stuurt, en anderzijds door de
6
Op 1 januari 2008 telde de gemeente Goirle 1104 12-16-jarigen. In haar Toekomstvisie ‘Goirle, groen en sociaal’ geeft de gemeente Goirle aan dat het Brede School concept wordt uitgerold over de hele gemeente: ‘Het concept biedt niet alleen kinderen betere ontwikkelingsmogelijkheden maar draagt ook bij aan de samenhang in de wijk vanwege de voorzieningen die er zijn samengebracht en de impuls die dit weer geeft aan gezamenlijke initiatieven’. 8 Hiervoor is een goede communicatie met jongeren nodig. 9 Naast de Incidentele subsidies. 7
9
jongeren – binnen de mogelijkheden die er zijn – tegemoet te komen bij het aanvragen van vergunningen et cetera. Het enthousiasme van jongeren moet niet meteen worden geremd door regels. Het CC Jan van Besouw opdracht geven regelmatiger jongerenvoorstellingen te programmeren. Op dit moment is dat minimaal. Sommige activiteiten, zoals de Nacht van het Gedicht en de Kapelconcerten, kennen een hoge gemiddelde bezoekersleeftijd. Dit moet worden geaccepteerd. De kunst is om de juiste initiatieven op te pakken en te concentreren op de dingen die voor jongeren wél interessant zijn, (bijvoorbeeld rap, improvisatietheater, cabaret). Jongeren worden dan gestimuleerd doordat ze in hun eigen belevingswereld worden geprikkeld.
Prioriteit 1
Versterken lokaal netwerk cultuurparticipatie 12+: - Inzicht van de uitvoerende partijen in het wederzijdse product - Gezamenlijke standpuntbepaling onder regie gemeente - Formaliseren netwerk (protocol) - Participanten in overleg wordt aangepast aan agenda.
2.2.3 Wat mag het kosten
Regievoering in het netwerk kan worden ingevuld vanuit ambtelijke inzet. Hiervoor moet circa een dag per maand worden geraamd. De uitbreiding van het aanbod van Stichting Jong (met name ook voor 12-16-jarigen) kan binnen de huidige middelen van Stichting Jong. Om te experimenteren met het ‘open’ potje voor goede initiatieven wordt in het eerste jaar € 2000 ingezet. Bij blijk van aanzienlijk succes kan dit het jaar erna eventueel gewijzigd worden. In Bijlage 2 is een opzet gemaakt voor de ontplooiing van culturele activiteiten in de Brede Scholen, inclusief bijbehorende kosten.
2.2.4 Betere promotie van het aanbod voor jongeren Voor de cultuurparticipatie van jongeren is het noodzakelijk dat zij op de hoogte zijn van het culturele aanbod in de gemeente Goirle. Internet is voor jongeren een belangrijke informatiebron. Jongeren van 12-19 jaar brengen gemiddeld bijna een uur per dag online door 10 . Maar alleen informatie op Internet zorgt er niet voor dat jongeren ook daadwerkelijk naar een culturele activiteit toe gaan. Daarvoor is mond-tot-mond promotie effectiever: jongeren vertellen elkaar wat er te doen is en nemen elkaar mee. Ook flyers en posters, op bijvoorbeeld scholen, wijzen jongeren op het aanbod. Wat betreft de promotie van het culturele aanbod is er dus niet één manier de beste manier om jongeren te bereiken. 11 2.2.5 Wat gaan we ervoor doen
Zorgen voor culturele informatie op de gemeentesite, die toegankelijk en begrijpelijk is voor jongeren. Door middel van een button ‘Kunst en cultuur in Goirle’ op de voorpagina kunnen bezoekers van de gemeentesite naar de culturele informatie worden geleid (zie hieronder).
10
SCP (TBO) 2006. Dit volgt ook uit een onderzoek onder Brusselse theaterbezoekers: jongeren doen eerder een beroep op advies van vrienden of familieleden, ze gebruiken vaker Internet en ook flyers en affiches zijn belangrijker bij het zoeken naar informatie over voorstellingen. Ouderen informeren zich eerder via gedrukte media als kranten en tijdschriften en het programmaboekje (In: Meten = weten – Een bundeling van onderzoeksresultaten, UITmarketingburo, 2008). 11
10
Als gemeente inspelen op nieuwe digitale mogelijkheden om het cultuuraanbod te promoten, zoals plakzuil.nl, waarop (jongeren)evenementen kunnen worden gepromoot, en het digitale vriendennetwerk Hyves. Wanneer ervoor wordt gekozen als gemeente Goirle een Hyves-site aan te maken, kan deze worden aangevuld met een culturele agenda. Hetzelfde geldt voor een gemeentelijke jongerensite. Stichting Jong kan jongeren stimuleren naar culturele activiteiten toe te gaan door deze activiteiten op de website te zetten en ze mond-tot-mond te promoten. Hierover afspraken met Stichting Jong maken. Aansluiten bij rondjegoirle.nl (zie hieronder). Het plaatsen van plakzuilen (zie hieronder).
2.2.6 Wat mag het kosten
Het aanleveren van een culturele agenda voor een eventuele Hyve of gemeentelijke jongerensite kan worden ingevuld vanuit de reguliere ambtelijke inzet.
2.3 Amateurkunst 3 Amateurkunst
Richting en ambitieniveau: De verenigingen voor amateurkunst worden beter ondersteund: a) bij hun bestuurswerk b) bij het ontwikkelen van aanbod voor jeugd c) bij de promotie van hun activiteiten
2.3.1 Sterke amateurkunst(verenigingen) De gemeente Goirle kent een rijk cultureel klimaat. Dit komt voor een belangrijk deel door - en vormt ook weer een stimulans voor - de talloze amateurkunstverenigingen die de gemeente rijk is. Amateurkunst is belangrijk voor de individuele ontwikkeling van mensen en biedt houvast, geborgenheid en betrokkenheid bij de gemeenschap. Verenigingen vormen het cement van de samenleving. Veranderingen in de maatschappij hebben gevolgen voor de amateurkunstverenigingen. Zij hebben moeite met het werven van bestuursleden, vooral voor de meer belastende functies. Ook is ontgroening voor een aantal verenigingen een probleem. Jongeren (maar zeker ook ouderen) vertonen steeds vaker ‘shopgedrag’: ze willen wel graag vrijblijvend aan iets mee doen, maar structureel participeren in een vereniging op vrijwillige basis vormt voor velen een struikelblok. Dat er wél interesse onder jongeren bestaat voor eenmalige activiteiten, bewijst de wachtlijst voor jongeren bij de Goolse Revue. Amateurkunstverenigingen geven daarnaast aan moeite te hebben met het ontwikkelen van aanbod voor jongeren, en de promotie van activiteiten. Er zijn volgens de verenigingen te weinig plakplaatsen voor posters waarop hun activiteiten kenbaar kunnen worden gemaakt. Met de culturele agenda in het Goirles Belang worden wél senioren bereikt, echter, jongeren lezen dit veel minder. Voor hen zouden digitale communicatiemiddelen wellicht beter werken.
11
2.3.2 Wat gaan we ervoor doen
Waardering voor de amateurkunstverenigingen beter laten blijken. Enthousiasme van de gemeente creëert enthousiasme in de samenleving en in het culturele veld. Amateurkunstverenigingen betrekken bij de hierboven beschreven lokale netwerken; dit kan hen helpen aanbod te creëren voor jongeren. Amateurkunstverenigingen betrekken bij de midzomerfestivals; zij kunnen zich op die manier presenteren. Deskundigheid bij verenigingen verbeteren. Hierbij kan een link worden gelegd met volwasseneneducatie en/of het vrijwilligerssteunpunt. Deze laatste kan adviseren, ondersteunen en vraag en aanbod bij elkaar brengen. Een drietal plakzuilen in de gemeente plaatsen, waarop de verenigingen hun posters kunnen plakken. Een digitale plakzuil creëren: amateurkunstverenigingen kunnen hun digitale flyer of uitnodiging dan plakken op www.goirle.plakzuil.nl. Aansluiten bij rondjegoirle.nl (zie hieronder).
Prioriteit 1
Plaatsen van drie fysieke plakzuilen.
2.3.3 Wat mag het kosten
Drie fysieke, openbare plakzuilen kosten in totaal circa 10.000 euro. Aansluiting bij www.plakzuil.nl kost eenmalig ambtelijke inzet. Bij deskundigheidsbevordering kan de link worden gelegd met volwasseneneducatie (Digitale Vaardigheden et cetera), waarvoor WEB-gelden kunnen worden ingezet.
2.4 Cultuurparticipatie 4 Cultuurparticipatie
Richting en ambitieniveau: Cultuurparticipatie wordt bevorderd door: a) betere promotie van het aanbod b) ontwikkeling van het cultuuraanbod.
2.4.1 Cultuurparticipatie wordt bevorderd Hierboven werd reeds gesproken over de cultuurparticipatie van jongeren: door middel van cultuureducatie kan een basis worden gelegd voor de latere cultuurparticipatie van jongeren. Ook werd gezegd dat jongeren vanaf 12 jaar lastig te bereiken zijn. Zij verdienen extra aandacht. Jongeren vertonen in hun cultuurparticipatie het zogenaamde ‘shopgedrag’. Ze willen wel graag meespelen in een eenmalig evenement, zoals de Goolse Revue, maar daarna weer stoppen. Daarnaast blijkt het lastig jongeren (vaker) in de zaal te krijgen bij voorstellingen. De hierboven beschreven midzomerfestivals, voor jongeren interessante voorstellingen in het CC Jan van Besouw en (vernieuwende) culturele activiteiten als streetdance, rap en musicalles, zouden de cultuurparticipatie van jongeren vanaf 12 jaar kunnen verhogen. Dit geldt eveneens voor een stevigere inbedding van cultuureducatie in het voortgezet onderwijs. Ook hier geldt dat samenwerking tussen culturele
12
aanbieders onderling en - in dit geval voortgezet – onderwijs en jongerenorganisaties, noodzakelijk is om jongeren te bereiken. Naast jongeren dienen ook senioren niet vergeten te worden. Senioren vormen een groot potentieel, bijvoorbeeld voor kunst- en cultuurcursussen. Het CC Jan van Besouw en Bibliotheek Goirle blijken voor veel senioren laagdrempelig; het bereik is goed en groot. Voor hen kunnen voorafgaand aan voorstellingen en activiteiten ’s avonds overdag activiteiten worden georganiseerd, zoals informatiemiddagen. Het CC Jan van Besouw en Bilbiotheek Goirle kunnen hierin samenwerken. Veel ouderen zijn geïnteresseerd in kunst en cultuur en het biedt tevens ruimte voor ontmoeting. Factorium en Bibliotheek Goirle hebben reeds samenwerkingsverbanden met zorginstellingen. Dit kan worden uitgebreid, door projecten met en voor andere doelgroepen te ontwikkelen. 2.4.2 Wat gaan we ervoor doen
Creëren van lokale netwerken cultuureducatie en cultuurparticipatie 12+ (zie hierboven). In subsidiecontracten samenwerkingsverplichtingen opnemen.
2.4.3 Wat mag het kosten Er zijn geen extra middelen nodig voor bovenstaande taken.
2.4.4 Ontwikkeling en stimulering van het cultuuraanbod Buurstad Tilburg heeft een breed en divers cultuuraanbod. De gemeente Goirle hoeft daardoor niet alles te hebben; zij kan zich richten op de verdere ontwikkeling van het huidige cultuuraanbod en op nieuwe, kleinschalige activiteiten, culturele happenings die een paar keer per jaar plaatsvinden. Voor dit laatste is intensivering van de samenwerking tussen de culturele verenigingen en culturele instellingen die de gemeente Goirle kent, noodzakelijk. Doel is te komen tot meerdere interdisciplinaire happenings per jaar, bijvoorbeeld cultuurwandelingen waarbij op verschillende (onbekende) plekken korte voorstellingen worden gegeven door culturele verenigingen. Het huidige cultuuraanbod van de professionele aanbieders is breed. Hierboven werd reeds een aantal doelgroepen besproken, waarvoor aanvullende voorstellingen en activiteiten wenselijk zijn: jongeren, met name van 12-16 jaar, en senioren. De wijkcentra hebben hier ook een belangrijke rol in. Door actief in het dorp te staan kunnen zij jongeren en senioren naar hun wijkcentrum trekken. Naast de kleinschalige culturele happenings en het huidige culturele aanbod, is voor de gemeente Goirle nog een vlag op het schip nodig: een grote, aansprekende activiteit, waarmee de gemeente Goirle zich ook naar buiten toe kan profileren. Dit kan in de vorm van één of meerdere midzomerfestivals in het centrum, op een groot Kloosterplein. Het totale cultuuraanbod in de gemeente Goirle moet worden neergelegd in een jaarkalender voor kunst en cultuur. Daarmee worden (grote) activiteiten op dezelfde dag of in hetzelfde weekend voorkomen. Bovendien worden verenigingen zo geprikkeld leemtes in de kalender op te vullen met nieuwe activiteiten. Gestreefd wordt naar een voor eenieder duidelijk overzicht van alle activiteiten die in de gemeente plaatsvinden.
13