KADERNOTA KUNST EN CULTUUR VANUIT DE KERN

G E M E E N T E W E S TL A N D

KADERNOTA KUNST EN CULTUUR VANUIT DE KERN

K u n s t we r k V i s t e W a t e r i n g e n

32

GEMEENTE WESTLAND

INHOUDSOPGAVE 1.

Inleiding..................................................................................................................... 1 1.1. Beschrijving en belang van kunst en cultuur ........................................................... 1 1 . 2 . W er k wi j z e . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 1 . 3 . L e e s wi j z e r . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

2.

Rijk, provincie en gemeentelijke kaders ......................................................................... 3 2.1. Rijksbeleid .......................................................................................................... 3 2.2. Provinciaal beleid ................................................................................................ 4 2.3. Gemeentelijke kaders ........................................................................................... 5

3.

Huidige situatie kunst en cultuur in W estland ................................................................. 9 3.1. Algemene kenschets ............................................................................................ 9 3 . 2 . K u n s t e n c u l t u u r i n W e s tl a n d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 3.2.1. Culturele omgeving ................................................................................... 9 3.2.2. 3.2.3.

Overzicht culturele initiatieven en organisaties in W estland ........................... 9 Gemeentelijke uitgaven in kunst- en cultuursector ....................................... 14

3.3. Analyse huidige situatie ...................................................................................... 15 3 . 3 . 1 . S t e r k e p u n t e n v a n d e g e m e e n t e W es t l a n d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 5

4.

3.3.2. 3.3.3.

Z wa k h e d e n v a n d e g e m e e n t e W e s t l a n d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 5 K a n s e n v o o r h e t k u n s t - e n c u l t u u r b e l e i d v a n d e g e m e e n t e W es t l a n d . . . . . . . . . . . . . . 1 6

3.3.4. 3.3.5.

B e d r e i g i n g e n v o o r h e t k u n s t - e n c u l t u u r b e l e i d v a n d e g e m e e n t e W e s t l a nd . . . . . 1 7 Conclusies analyse huidige situatie ........................................................... 18

Inhoudelijke kaders .................................................................................................... 19 4.1. Ambitie en visie .................................................................................................. 19 4.2. Missie ............................................................................................................... 20 4.3. Doelstellingen en programmalijnen ....................................................................... 20 4.3.1. 4.3.2.

Cultuur & Educatie ................................................................................... 20 Cultuur & Kracht ...................................................................................... 21

4.3.3. 4.3.4.

Cultuur & Verbinding ................................................................................ 22 Cultuur & Ruimte ...................................................................................... 23

GEMEENTE WESTLAND

5.

Organisatie en middelen ............................................................................................. 26 5.1. Rolverdeling ....................................................................................................... 26 5.2. Vormgeving van subsidierelaties .......................................................................... 26 5.2.1. Subsidierelatie amateurkunst .................................................................... 26 5.2.2. Subsidierelatie professionele organisaties .................................................. 27 5 . 3 . O r g a n i s a t i e e n s a m e n we r k i n g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 8 5.3.1. 5.3.2.

Culturele kernpartners .............................................................................. 28 C u l t u r e e l P l a t f o r m W es t l a n d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 9

5.4. Inzet van middelen.............................................................................................. 30 5.4.1. Beschikbare financiën .............................................................................. 30 6.

5.5. Monitoring ......................................................................................................... 31 B i j l a g e 1 : I n f r a s t r u c t u u r va n g e m e e n t e n i n r i n g e n , C o r W i j n / V N G . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 2

GEMEENTE WESTLAND

1.

Inleiding

i d e n t i t e i t va n d e g e m e e n t e e n h a a r i n w o n e r s e n b i j d r a a g t a a n d e s o c i a l e c o h e s i e i n d e l o k a l e s a m e n l e vi n g . B o ve n d i e n b i e d t h e t

H e t h u i d i g e k u n s t - e n c u l t u u r b e l e i d i n g e m e e n t e W es t l a n d i s e e n v o o r t z e t t i n g v a n h e t b e l e i d – v o o r z o ve r a a n w e z i g - va n d e

i n wo n e r s d e m o g e l i j k h e i d zi c h g e e s t e l i j k e n e m o t i o n e e l t e ve r r i j k e n e n g e e f t h e t i m p u l s e n vo o r c r e a t i e ve i n n o va t i e e n

voormalige gemeenten die in 2004 zijn gefuseerd tot één gemeente W es t l a n d . N a d e f u s i e i s a l l e r e e r s t g e w e r k t a a n h a r m o n i s a t i e va n h e t

ve r n i e u w i n g . V e r d e r d r a a g t e e n a a n t r e k k e l i j k c u l t u u r t o e r i s t i s c h a a n b o d b i j a a n d e e c o n o m i s c h e o n t wi k k e l i n g va n d e g e m e e n t e

s u b s i d i e b e l e i d , wa a r b i j d u i d e l i j k we r d d a t e e n g e m e e n t e b r e e d k u n s t e n c u l t u u r b e l e i d p a s s e n d b i j e e n g e m e e n t e m e t 1 0 0 . 0 0 0 i n wo n e r s

a l s a a n t r e k k e l i j k e ve s t i g i n g s p l a a t s e n a l s t o e r i s t i s c h e bestemming.

w e n s e l i j k i s . H e t g e m e e n t e b e s t u u r h e e f t v e r vo l g e n s i n m e i 2 0 0 7 opdracht gegeven tot het opstellen van een kaderstellende nota kunst en cultuur. In deze kadernota worden de inhoudelijke, organisatorische en f i n a n c i ë l e k a d e r s g e s c h e t s t wa a r b i n n e n h e t k u n s t - e n c u l t u u r b e l e i d v o r m k r i j g t . D e v e r d e r e u i t we r k i n g v i n d t n a va s t s t e l l i n g va n d e kadernota plaats in een uitvoeringsprogramma kunst en cultuur. D e k a d e r n o t a g e e f t , m e t a n d e r e wo o r d e n d e r i c h t i n g va n h e t k u n s t e n c u l t u u r b e l e i d a a n . D e n a d e r e i n r i c h t i n g vo l g t i n h e t u i t vo e r i n g s p r o g r a m m a .

1 . 1 . B e s c h r i j vi n g e n b e l a n g va n k u n s t e n c u l t u u r K u n s t e n c u l t u u r wo r d t i n d e z e n o t a b e zi e n v a n u i t e e n b r e e d p e r s p e c t i e f . H e t o m v a t z o we l d e p r o f e s s i o n e l e a l s d e amateurkunst, de podiumkunsten, beeldende kunst, cultureel erfgoed, literatuur, cultuureducatie en cultuurparticipatie, media en volks- en popcultuur. De breedte betreft niet alleen de d i s c i p l i n e s , m a a r z e g t o o k i e t s o ve r d e v e r s c h e i d e n h e i d e n variëteit die kunst en cultuur te bieden hebben. Een aantrekkelijk gemeentelijk kunst- en cultuurklimaat is van belang, omdat het onder andere uitdrukking geeft aan de

" C u l t u u r i s é é n va n d e k r a c h t e n va n h e t W es t l a n d . M e e r s a m e n h a n g e n s a m e n we r k i n g i s va n b e l a n g vo o r d e k u n s t e n c u l t u u r s e c t o r o m zo d e k r a c h t e n t e bundelen. Met een nieuw kunst- en c u l t u u r b e l e i d m a a k t d e g e m e e n t e W es t l a n d zi c h s t e r k o m d e ze k r a c h t m e e r h a n d e n e n vo e t e n t e g e ve n e n n a a r e e n h o g e r p l a n t e tillen." wethouder Arne Weverling

D e g e m e e n t e W e s t l a n d zi e t k u n s t e n c u l t u u r a l s d o e l e n a l s m i d d e l . I n d e e e r s t e p l a a t s i s h e t r e a l i s e r e n va n e e n g o e d c u l t u r e e l k l i m a a t e e n d o e l o p zi c h : a c t i e v e e n p a s s i e ve cultuurparticipatie en –educatie biedt mensen vr i j e t i j d s b e s t e d i n g , h e t g e e f t z e p l e zi e r , h e t h e l p t ze zi c h ze l f t e o n t wi k k e l e n , h e t ze t z e a a n h e t d e n k e n , b r e n g t n i e u we we r e l d e n i n b e e l d , e t c e t e r a . K u n s t e n a a r s e n u i t vo e r i n g s o r g a n i s a t i e s o p h e t g e b i e d va n k u n s t e n c u l t u u r k u n n e n zi c h i n e e n g o e d c u l t u r e e l k l i m a a t b r e d e r p r o f i l e r e n e n o n t wi k k e l e n . A n d e r zi j d s k u n n e n k u n s t e n c u l t u u r a l s m i d d e l wo r d e n i n g e z e t . 1

GEMEENTE WESTLAND

K u n s t e n c u l t u u r k a n e e n m i d d e l zi j n o m t o e r i s t e n a a n t e trekken. Een kunstproject kan bijdragen aan de sociale cohesie i n k e r n o f w i j k . K u n s t i n d e o p e n b a r e r u i m t e k a n d e k wa l i t e i t v a n d e l e e f - e n w o o n o m g e v i n g v e r h o g e n . D e g e m e e n t e W es t l a n d k i e s t n a d r u k k e l i j k v o o r z o we l d e k u n s t - a l s - d o e l a l s v o o r d e kunst-als-middel benadering. Het gaat daarbij niet alleen om het v e r s t e r k e n o f s t i m u l e r e n v a n i n i t i a t i e ve n , m a a r o o k o m h e t b e t e r z i c h t b a a r m a k e n v a n wa t e r i s .

1.2. Werkwijze H o e i s d e k a d e r n o t a t o t s t a n d g e k o m e n ? W es t l a n d s e i n s t e l l i n g e n en verenigingen op het gebied van kunst en cultuur en politieke v e r t e g e n wo o r d i g e r s u i t d e g e m e e n t e W e s t l a n d h eb b e n i n p u t g e l e v e r d v o o r d e z e k a d e r n o t a . E r zi j n o n d e r m e e r i n t e r vi e ws g e h o u d e n m e t d i v e r s e b e t r o k k e n e n u i t h e t c u l t u r e l e ve l d , e r i s een rondetafelgesprek gevoerd en er heeft een verdiepend g e s p r e k p l a a t s g e h a d m e t d e wo o r d v o e r d e r s C u l t u u r u i t d e gemeenteraad. Op basis hiervan is de concept kadernota o p g e s t e l d . D e z e c o n c e p t k a d e r n o t a i s ve r vo l g e n s vo o r g e l e g d a a n h e t c o l l e g e v a n B &W e n d a a r n a g e p r e s e n t e e r d e n b e s p r o k e n m e t h e t c u l t u r e l e v e l d t i j d e n s e e n d r u k b e z o c h t e i n f o r m a t i e a vo n d . A a n s l u i t e n d i s d e n o t a t e r i n s p r a a k vo o r g e l e g d a a n a l l e

1.3. Leeswijzer V o o r l i g g e n d e k a d e r n o t a s c h e t s t a l l e r e e r s t d e c o n t e xt ( d e r e i k wi j d t e ) va n h e t k u n s t - e n c u l t u u r b e l e i d . H i e r i n i s a a n d a c h t vo o r h e t l a n d e l i j k b e l e i d e n d e p r o vi n c i a l e s p e e r p u n t e n . O o k w o r d e n d e k a d e r s va n a n d e r e b e l e i d s t e r r e i n e n b i n n e n g e m e e n t e W es t l a n d , d i e r e l e va n t z i j n vo o r h e t k u n s t - e n c u l t u u r b e l e i d b e s c h r e ve n . V e r vo l g e n s wo r d t d i e p e r i n g e g a a n o p h e t k u n s t - e n c u l t u u r k l i m a a t b i n n e n g e m e e n t e W es t l a n d . E e n b e s c h r i j vi n g va n d e h u i d i g e s i t u a t i e m e t e e n we e r g a ve va n w a t a l a a n we zi g i s i n d e g e m e e n t e W e s t l a n d aa n o r g a n i s a t i e s e n i n i t i a t i e v e n o p h e t g e b i e d va n k u n s t e n c u l t u u r . G e vo l g d d o o r e e n k o r t e s t e r k t e z wa k t e a n a l ys e e n we e r g a ve va n d e k a n s e n e n b e d r e i g i n g e n . H o o f d s t u k vi e r b e t r e f t h e t i n h o u d e l i j k k a d e r w a a r i n d e a m b i t i e s , vi s i e e n m i s s i e va n d e g e m e e n t e W es t l a n d wo r d e n b e s c h r e ve n . O o k d e d o e l s t e l l i n g e n e n d e u i t we r k i n g va n d e p r o g r a m m a l i j n e n hebben een plaats in dit hoofdstuk. In het vijfde hoofdstuk wordt ingegaan op de organisatie en m i d d e l e n va n h e t k u n s t - e n c u l t u u r b e l e i d . D i t b e t r e f t d e r o l ve r d e l i n g t u s s e n g e m e e n t e e n o r g a n i s a t i e s , d e vo r m g e vi n g va n d e s u b s i d i e r e l a t i e , o r g a n i s a t i e e n s a m e n we r k i n g b i n n e n d e k u n s t - e n c u l t u u r s e c t o r e n t e n s l o t t e d e i n ze t va n m i d d e l e n .

i n wo n e r s v a n g e m e e n t e W es t l a n d . D e r e l e va n t e i n s p r a a k r e a c t i e s zijn verwerkt in de concept kadernota. Kortom, de kadernota Kunst en Cultuur is op basis van intensieve interactieve beleidsvorming totstandgekomen. En ook i n d e u i t we r k i n g v a n d e z e k a d e r n o t a za l h e t c u l t u r e l e v e l d verder betrokken worden om tot concrete afspraken te komen.

2

GEMEENTE WESTLAND

2.

Rijk, provincie en gemeentelijke kaders

‘ C u l t u u r e n e c o n o m i e ’ zi j n c e n t r a l e t h e m a ’ s d i e v a n u i t e e n integrale aanpak tot uitvoering komen. Zo heeft het kabinet in

H e t g e m e e n t e l i j k k u n s t - e n c u l t u u r b e l e i d s t a a t n i e t o p zi c h ze l f , m a a r h a n g t vo o r e e n g r o o t d e e l s a m e n m e t h e t k u n s t - e n c u l t u u r b e l e i d va n

het regeerakkoord duidelijke ambities uitgesproken op het g e b i e d va n a m a t e u r k u n s t e n c u l t u u r e d u c a t i e .

d e a n d e r e o v e r h e i d s l a g e n ( R i j k e n P r o vi n c i e ) . D a a r n a a s t wo r d t k o r t ingegaan op andere beleidsterreinen binnen gemeente W estland, die

H e t b e s c h o u wt e e n b r e d e c u l t u r e l e b a s i s a l s e e n vo o r w a a r d e

een relatie hebben c.q. samenhangen met het kunst- en cultuurbeleid.

vo o r d e o n t p l o o i i n g v a n t a l e n t . I n j u n i 2 0 0 7 h e e f t m i n i s t e r P l a s t e r k zi j n h o o f d l i j n e n n o t i t i e ‘ K u n s t va n L e ve n ’ g e p r e s e n t e e r d . D e ze n o t i t i e i s d e a g e n d a vo o r h e t c u l t u u r b e l e i d vo o r d e p e r i o d e 2 0 0 9 - 2 0 1 2 . O n d e r d e e l va n d e h o o f d l i j n e n n o t i t i e i s h e t t i e n -

2.1. Rijksbeleid H e t r i j k s b e l e i d r i c h t z i c h v o o r a l o p h e t ve r b e t e r e n va n r a n d v o o r wa a r d e n e n h e t we g n e m e n va n o ve r b o d i g e r e g e l s . O o k d e t o e g a n k e l i j k h e i d va n c u l t u u r e n m e d i a i s e e n b e l a n g r i j k t h e m a . E e n z o g r o o t m o g e l i j k p u b l i e k va n k i j k e r s , l e ze r s , luisteraars en bezoekers moet van het aanbod gebruik kunnen maken. H e t c u l t u u r - e n m e d i a b e l e i d v a n h e t R i j k r i c h t zi c h o p d e volgende vijf doelen: • D i v e r s i t e i t e n p l u r i f o r m i t e i t v a n a a n b o d e n g e b r u i k b e wa k e n •

en zo nodig bevorderen. K wa l i t e i t v a n h e t a a n b o d o p p e i l h o u d e n .

• •

To e g a n k e l i j k h e i d b e we r k s t e l l i g e n vo o r a l l e b u r g e r s . O n a f h a n k e l i j k h e i d t e g e n o n e ve n r e d i g e d r u k va n d e m a r k t e n

•

t e g e n i n h o u d e l i j k e b e m o e i e n i s v a n o ve r h e d e n . Het cultureel erfgoed beschermen tegen aantasting of vernietiging.

H e t R i j k z e t m e t h e t c u l t u u r b e l e i d a c t i e f i n o p h e t l e g g e n va n d wa r s v e r b a n d e n . ‘ C u l t u u r e n s o c i a a l ’ , ‘ C u l t u u r e n r u i m t e ’ e n

p u n t e n p l a n ‘ c u l t u u r p a r t i c i p a t i e ’ wa a r m e e h e t R i j k d e d e e l n a m e a a n c u l t u u r wi l v e r g r o t e n e n d e b a s i s g a a t ve r b r e d e n . H e t m i n i s t e r i e va n O n d e r wi j s , C u l t u u r e n W e t e n s c h a p ( O CW ) ze t i n o p h e t b e t e r o n d e r s t e u n e n va n a m a t e u r k u n s t , h e t s t e vi g ve r a n k e r e n va n c u l t u u r e d u c a t i e i n h e t o n d e r wi j s e n h e t b e t e r t o e g a n k e l i j k m a k e n va n c u l t u u r v o o r i e d e r e e n . O ve r h e d e n e n o r g a n i s a t i e s k u n n e n m e t i n g a n g va n 2 0 0 9 vo o r d e u i t vo e r i n g va n h u n p l a n n e n , a a n vr a g e n i n d i e n e n b i j h e t n i e u w e l a n d e l i j k e f o n d s vo o r c u l t u u r p a r t i c i p a t i e . D e r i j k s m i d d e l e n vo o r c u l t u u r p a r t i c i p a t i e w o r d e n o p b a s i s va n 5 0 % - 5 0 % m a t c h i n g t o e g e k e n d . D a t wi l ze g g e n d a t d e b e s c h i k b a a r g e s t e l d e r i j k s b i j d r a g e v a n € 0 , 7 9 p e r i n wo n e r m e t e e n ze l f d e b e d r a g va n u i t d e g e m e e n t e m o e t wo r d e n g e m a t c h t . M e t e n k e l e a c c e n t ve r s c h u i vi n g e n i s d i t b e l e i d e e n ve r vo l g o p h e t a c t i e p r o g r a m m a c u l t u u r b e r e i k , i n h e t W e s t l a n d g r o o t g e wo r d e n o n d e r d e n a a m ‘ Tu s s e n K u s t e n K u n s t ’ . A n d e r e e xp l i c i e t e k a n s e n vo o r d e g e m e e n t e W es t l a n d i n r e l a t i e t o t h e t r i j k s b e l e i d , l i g g e n e r o p h e t g e b i e d va n d e b r e d e s c h o o l e n o p h e t t e r r e i n va n d e b e e l d e n d e k u n s t e n v o r m g e v i n g . M e t d e i m p u l s g e l d e n b r e d e s c h o l e n wi l l e n d e m i n i s t e r i e s va n 3

GEMEENTE WESTLAND

V o l k s g e z o n d h e i d , W e l z i j n e n S p o r t ( VW S ) e n O C W m e e r c u l t u u r ( e n s p o r t ) a a n b o d v o o r l e e r l i n g e n i n h e t p r i m a i r e n vo o r t g e ze t

i n f r a s t r u c t u u r . W a a r g e m e e n t e n ve r a n t wo o r d e l i j k zi j n vo o r d e u i t vo e r i n g s p r a k t i j k va n c u l t u u r , h e b b e n d e p r o vi n c i e s h u n

o n d e r wi j s r e a l i s e r e n a l s m e d e d e u i t b r e i d i n g e n o n t wi k k e l i n g v a n brede scholen versterken. Het Rijk zet daarbij in op het

ve r a n t w o o r d i n g vo o r d e d i r e c t e s t e u n f u n c t i e t a k e n e n s p r e i d i n g . P r o vi n c i a l e s t e u n f u n c t i e - o r g a n i s a t i e s h o u d e n zi c h b e zi g m e t h e t

r e a l i s e r e n v a n c o m b i n a t i e f u n c t i e s . D e i m p u l s g e l d e n wo r d e n vanaf 2008 uitgezet via de grote steden (G31) en op termijn

o n t wi k k e l e n e n b e g e l e i d e n va n p r o j e c t e n , n e t we r k vo r m i n g e n a d vi e s e n d e s k u n d i g h e i d s b e vo r d e r i n g i n d e r e g i o .

uitgebreid naar alle gemeenten.

D e p r o vi n c i a l e o r g a n i s a t i e s d i e v o o r d e g e m e e n t e o p c u l t u r e e l vl a k va n b e l a n g zi j n o p e e n r i j : h e t K u n s t g e b o u w , E r f g o e d h u i s

Vanaf 2009 geeft minister Plasterk 36 grotere gemeenten - de zogenoemde centrumgemeenten - middelen om de hedendaagse

e n P r o b i b l i o . D e p r o vi n c i a l e s t e u n f u n c t i e s K u n s t g e b o u w e n h e t E r f g o e d h u i s Z u i d - H o l l a n d ve r zo r g e n h e t k u n s t m e n u vo o r h e t

beeldende kunst en vormgeving (BKV) te stimuleren. De toegezegde € 13,3 miljoen is goed voor 25% van het totale

b a s i s o n d e r wi j s . H e t m e n u b e s t a a t u i t e e n d i ve r s p r o g r a m m a waarbij leerlingen gedurende hun gehele schoolperiode

O CW - b u d g e t v o o r b e e l d e n d e k u n s t e n vo r m g e v i n g . D e g e m e e n t e W es t l a n d i s e e n v a n d e c e n t r u m g e m e e n t e n d i e v a n 2 0 0 9 t / m

d e e l n e m e n a a n a c t i vi t e i t e n . A l l e b a s i s s c h o l e n n e m e n d e e l a a n h e t k u n s t m e n u . ‘ D a r i o F o , o n d e r n e m e r s i n d e k u n s t ’ ve r zo r g t

2 0 1 2 r e c h t s t r e e k s g e l d o n t v a n g t va n h e t R i j k . H e t b e t r e f t e e n bedrag van € 150.000,- per jaar. Net als bij het

b i n n e n h e t P l a t f o r m C u l t u u r e d u c a t i e d e c o ö r d i n a t i e va n c u l t u u r e d u c a t i e vo o r h e t vo o r t g e ze t o n d e r w i j s .

c u l t u u r p a r t i c i p a t i e b e l e i d wo r d e n o o k d e m i d d e l e n va n d e r i j k s r e g e l i n g b e e l d e n d e k u n s t e n vo r m g e vi n g o p b a s i s va n 5 0 % -

P r o b i b l i o w e r k t a l s s e r vi c e i n s t i t u u t vo o r d e b i b l i o t h e e k s e c t o r i n Noord- en Zuid-Holland.

5 0 % m a t c h i n g t o e g e k e n d . G e m e e n t e n m o e t e n h i e r b i j e e n ze l f d e b e d r a g b e s t e d e n a a n B K V . G e m e e n t e W e s t l a n d is d e e n i g e v a n

D e p r o v i n c i e Z u i d - H o l l a n d we r k t m o m e n t e e l m e t t i e n va s t e

d e 3 6 g e m e e n t e n d i e n i e t a a n d e ze vo o r w a a r d e v o l d o e t . Te ve n s m o e t wo r d e n v o l d a a n a a n d e i n h o u d e l i j k e d o e l s t e l l i n g e n va n d e

r e g i o ’ s a a n d e ve r b e t e r i n g va n d e c u l t u r e l e i n f r a s t r u c t u u r vi a : • H e t a c t i e p l a n c u l t u u r b e r e i k ( ve r g r o t e n c u l t u r e e l b e wu s t zi j n ) .

B K V - r e g e l i n g , t e we t e n : h e t b i e d e n va n r u i m t e a a n t a l e n t , h e t verbeteren van de relatie tussen productie en presentatie,

• B e e l d e n d e k u n s t e n vo r m g e vi n g ( c u l t u r e l e p l a n o l o g i e e n samenhangend beleid).

t u s s e n a a n b o d e n p u b l i e k e n h e t ve r s t e r k e n va n d e kracht/professionaliteit van de sector.

• Het subsidieplatform cultuureducatie (doorgaande leerlijn c u l t u u r z o we l o p s c h o o l a l s i n b u i t e n s c h o o l s e a c t i v i t e i t e n ) .

1

• S a m e n we r k i n g s p r o j e c t e n m e t d e g e m e e n t e n R o t t e r d a m e n D e n Haag op het terrein van de film en dans. 2 . 2 . P r o vi n c i a a l b e l e i d V a n u i t e e n g e z a m e n l i j k e v e r a n t wo o r d e l i j k h e i d ze t t e n g e m e e n t e n e n p r o v i n c i e s z i c h i n v o o r d e i n s t a n d h o u d i n g va n d e c u l t u r e l e

1

IPO ‘Kiezen in cultuurbeleid’ 2006.

4

GEMEENTE WESTLAND

• Archeologie (het aanstellen van gemeentelijke of regionale archeologen).

D e ve r s t e r k i n g va n d e r u i m t e l i j k e k wa l i t e i t e n e e n l e e f o m g e vi n g met identiteit, wil de provincie bereiken door cultuur te

• Het opstellen van Regionale Agenda’s Samenleving (RAS), e e n a g e n d a v o o r d e r e g i o H a a g l a n d e n m e t b i j zo n d e r e

ve r b i n d e n m e t r u i m t e l i j k b e l e i d . D i t za l vo o r n a m e l i j k g e s t a l t e k r i j g e n i n h e t z o r g vu l d i g o m g a a n m e t c u l t u u r h i s t o r i s c h e

aandacht voor o.m. cultuurbereik.

k wa l i t e i t e n e n b e h o u d v a n h i s t o r i s c h e r f g o e d .

I n d e a f z o n d e r l i j k e r e g i o ’ s we r k t d e p r o vi n c i e m e t zo g e n a a m d e cultuuraanjagers (organisaties die andere organisaties

U i t o n d e r zo e k va n R a i j m a k e r s e n H o f s t r a n a a r d e c u l t u r e l e i n f r a s t r u c t u u r va n d e p r o vi n c i e s ( m a a r t 2 0 0 7 ) b l i j k t d a t Z u i d -

s t i m u l e r e n t o t s a m e n we r k i n g i n h e t k a d e r va n c u l t u u r p a r t i c i p a t i e ) , wa a r v a n d e p r o vi n c i e e n g e m e e n t e n

H o l l a n d s e g e m e e n t e n vi e r b e l e i d s t e r r e i n e n p r i o r i t e i t g e v e n , t e weten cultuureducatie, beeldende kunst/kunst in de openbare

gezamenlijk de kosten dekken. In het W estland, onderdeel van d e r e g i o W e s t l a n d / Mi d d e n - D e l f l a n d , i s d i t ‘ D a r i o F o ,

r u i m t e , b i b l i o t h e e k e n m u s e a . E r i s w e i n i g ve r s c h i l t u s s e n h e t b e l e i d v a n g r o t e r e e n k l e i n e r e g e m e e n t e n e n e r i s n o g we i n i g

ondernemers in de Kunst’.

s p r a k e va n i n t e g r a t i e va n b e l e i d m e t a n d e r e s e c t o r e n .

D e p r o v i n c i e Z u i d - H o l l a n d h e e f t s i n d s k o r t e e n n i e u we cultuurnota voor de periode 2009 - 2012. Inhoudelijk legt de p r o vi n c i e , c o n f o r m h e t c o a l i t i e a k k o o r d 2 0 0 7 - 2 0 1 1 , p r i o r i t e i t b i j h e t b i j d r a g e n a a n e e n h o o g wa a r d i g e l e e f o m g e vi n g ( p r i m a i r d o o r het zorgvuldig omgaan met cultuurhistorische kwaliteiten en b e h o u d v a n h i s t o r i s c h e r f g o e d ) e n h e t b i e d e n va n s t e u n vo o r v e r d i e p i n g , p e r s o o n l i j k e o n t wi k k e l i n g e n d e zo e k t o c h t n a a r identiteit (primair door de deelname aan culturele uitingen, b i j vo o r b e e l d v i a c u l t u u r e d u c a t i e , t e s t i m u l e r e n ) . D e p r o vi n c i e s t r e e f t n a a r e e n Z u i d - H o l l a n d wa a r i n b u r g e r s w o n e n i n e e n a a n t r e k k e l i j k e l e e f o m g e vi n g e n w a a r i n zi j k u n n e n g e n i e t e n va n k u n s t e n c u l t u u r . O n d e r h e t m o t t o ‘ m o o i e n m e e d o e n ’ , wi l d e p r o vi n c i e b e w o n e r s e n b e z o e k e r s m e e r b e wu s t m a k e n v a n h e t Z u i d - H o l l a n d s e v e r l e d e n e n m e e r l a t e n g e n i e t e n va n h e t r i j k e c u l t u u r a a n b o d . K o r t o m , i n z e t t e n o p h e t ve r s t e r k e n va n d e r u i m t e l i j k e k wa l i t e i t e n h e t v e r g r o t e n va n d e c u l t u u r p a r t i c i p a t i e , t h e m a ’ s d i e o o k b i j h e t r i j k s b e l e i d n a a r vo r e n k o m e n .

2.3. Gemeentelijke kaders D e c o n t e xt w a a r i n d e g e m e e n t e W es t l a n d zi c h b e vi n d t s t a a t hieronder kort beschreven. Bestuurakkoord/collegeprogramma I n h e t b e s t u u r a k k o o r d ‘ M e t ve r t r o u w e n ve r d e r b o u we n a a n W es t l a n d ’ s t a a n d e vo l g e n d e t h e m a ’ s c e n t r a a l : o n d e r wi j s , a r b e i d s m a r k t , wo n e n , w e l zi j n , j e u g d , o u d e r e n , z o r g , s o c i a l e za k e n , c u l t u u r e n s p o r t . Greenport Westland 2020 I n s e p t e m b e r 2 0 0 5 i s d e vi s i e G r e e n p o r t W e s t l a nd 2 0 2 0 va s t g e s t e l d . M e t d e vi s i e g e e f t d e g e m e e n t e d e r u i m t e l i j k e e n e c o n o m i s c h e k o e r s o p h o o f d l i j n e n a a n vo o r d e p e r i o d e t o t 2 0 2 0 . D e vi s i e i s k e r n a c h t i g s a m e n t e va t t e n : ve r s t e r k i n g va n h e t g l a s t u i n b o u wc o m p l e x i n a l zi j n v e r s c h e i d e n h e i d . 5

GEMEENTE WESTLAND

S o c i a a l Ma a t s c h a p p e l i j k e V i s i e " Mi j n W e s t l a n d , o n s W e s t l a n d " D a a r n a a s t h e e f t d e g e m e e n t e e e n vi s i e o n t w i k k e l d d i e k a d e r s

ve s t i g i n g s k l i m a a t w a t va n b e l a n g i s v o o r d e b i n d i n g va n o n d e r m e e r h o o g o p g e l e i d e j o n g e r e n a a n h e t W es t l a n d . D e K a m e r v a n

b i e d t v o o r h e t s o c i a a l - m a a t s c h a p p e l i j k b e l e i d . D e ze vi s i e , " Mi j n W e s t l a n d , O n s W es t l a n d " g e n a a m d , vl o e i t n e t a l s d e

K o o p h a n d e l h e e f t o n d e r zo e k g e d a a n n a a r a r g u m e n t e n d i e h o g e r opgeleiden hanteren om ergens te gaan werken. Het culturele

G r e e n p o r t v i s i e v o o r t u i t d e m i s s i e va n d e g e m e e n t e W es t l a n d , m a a r k e n t e e n e i g e n k a r a k t e r d a t a a n s l u i t b i j d e d yn a m i e k va n

leven speelt hierbij een belangrijke rol. M e t b e t r e k k i n g t o t d e c u l t u r e l e vo o r zi e n i n g e n / a c c o m m o d a t i e s

h e t m a a t s c h a p p e l i j k l e v e n . E r w o r d t d a n o o k n i e t i n g e ze t o p h e t s c h e t s e n v a n e e n e i n d b e e l d , m a a r o p h e t b e n o e m e n va n e e n

za l w o r d e n a a n g e h a a k t b i j h e t p r o j e c t S O K ( s o c i a l e o n t wi k k e l i n g s k a d e r s m . b . t . h e t g e w e n s t e m a a t s c h a p p e l i j k e

aantal prioritaire thema’s. D e z e t h e m a ’ s v o r m e n d e b a s i s vo o r u i t s p r a k e n d i e

vo o r zi e n i n g e n n i ve a u i n d e k e r n e n e n b o ve n k e r n s ) d a t va n u i t d e S o c i a a l Ma a t s c h a p p e l i j k e V i s i e n a d e r za l w o r d e n u i t g e we r k t .

richtinggevend zullen zijn op een breed terrein, dat onder meer o n d e r wi j s , w e l z i j n , z o r g , s p o r t e n c u l t u u r o m va t . D e r i c h t i n g d i e

De brede school ontwikkeling

i n d e z e k a d e r n o t a k u n s t e n c u l t u u r wo r d t vo o r g e s t e l d , i s a f g e s t e m d m e t d e S o c i a a l Ma a t s c h a p p e l i j k e V i s i e e n i s i n l i j n

G e m e e n t e W e s t l a n d i s i n h e t k a d e r va n h e t l o k a a l o n d e r wi j s b e l e i d b e zi g m e t d e o n t wi k k e l i n g va n h e t b r e d e s c h o o l

met de gedachtengang die daarin is ontwikkeld.

b e l e i d . D e o n t wi k k e l i n g s k a n s e n va n k i n d e r e n s t a a n h i e r b i j c e n t r a a l . O p h e t g e b i e d va n k u n s t e n c u l t u u r zo u i e d e r e l e e r l i n g

De maatschappelijke visie heeft een duidelijke verbinding met kunst en cultuur, waarbij het immers ook gaat om het

o n d e r d e a c h t t i e n vo l g e n s h e t K a b i n e t d e k a n s m o e t e n k r i j g e n o m v e r t r o u wd t e r a k e n m e t k u n s t e n c u l t u u r . D e b r e d e s c h o o l i s

b e v o r d e r e n v a n p a r t i c i p a t i e v a n j o n g e r e n , o n t wi k k e l e n va n t a l e n t , h e t c r e ë r e n v a n z e l f s t a n d i g e b u r g e r s e n h e t ve r s t e r k e n

een uitstekend middel om een samenhangend en laagdrempelig a a n b o d va n o n d e r w i j s , o p va n g , k u n s t e n c u l t u u r e n s p o r t t e

v a n d e l e e f b a a r h e i d . D e a a n we z i g h e i d va n e e n b l o e i e n d verenigingsleven heeft een positief effect op de sociale

realiseren.

s a m e n h a n g i n e e n g e m e e n t e . D e ve r e n i g i n g e n f u n g e r e n a l s o n t m o e t i n g s p u n t . J a a r l i j k s e u i t v o e r i n g e n s t i m u l e r e n a c t i e ve

De partners in de brede school werken samen aan onder andere d e ve r b r e d i n g va n h e t a a n b o d g e r i c h t o p e e n b r e d e s o c i a l e ,

deelname. C u l t u u r e d u c a t i e h e e f t b e t e k e n i s vo o r d e o n t w i k k e l i n g va n h e t

s p o r t i e ve e n c u l t u r e l e o n t wi k k e l i n g va n k i n d e r e n . V o o r d e r e g i e , c o ö r d i n a t i e e n u i t vo e r i n g va n d e b r e d e s c h o o l

i n d i v i d u e n d e j e u g d i n h e t b i j z o n d e r . B o ve n d i e n s p e e l t e e n k wa l i t a t i e f h o o g w a a r d i g k u n s t - e n c u l t u u r a a n b o d m e t d i t o

a c t i v i t e i t e n o p s c h o o l e n / o f wi j k n i ve a u z u l l e n d e c o m b i n a t i e f u n c t i e s wo r d e n i n g e ze t . E e n s t i m u l e r i n g s r e g e l i n g

voorzieningen/accommodaties een belangrijke rol in het creëren v a n m e e r a l l u r e b i n n e n g e m e e n t e W es t l a n d . D i t i s p o s i t i e f vo o r

vo o r h e t i n z e t t e n va n p r o f e s s i o n a l s i n d e s e c t o r e n k u n s t e n c u l t u u r e n s p o r t d i e d e R i j k s o ve r h e i d m e t i n g a n g va n 2 0 1 0 za l

h e t i m a g o v a n g e m e e n t e W e s t l a n d e n vo o r e e n a a n t r e k k e l i j k

g a a n s u b s i d i ë r e n . O p b a s i s va n d e d e f i n i t i e v e r e g e l i n g zu l l e n 6

GEMEENTE WESTLAND

n a d e r e a f s p r a k e n g e m a a k t wo r d e n o ve r d e w i j ze va n i n ze t va n d e z e c o m b i n a t i e f u n c t i e s . I n d e u i t w e r k i n g va n h e t k u n s t - e n

a n d e r s o m . Z e zi j n e e n v e r r i j k i n g vo o r d e l e e f o m g e vi n g e n t o n e n a a n d a t h e t , n a a s t h e t e c o n o m i s c h b e l a n g ( we l v a a r t ) , vo o r d e

cultuurbeleid zal de brede schoolaanpak als instrument ter b e v o r d e r i n g v a n c u l t u u r p a r t i c i p a t i e va n j o n g e r e n i n g e ze t

W es t l a n d e r s o o k n o g o m a n d e r e za k e n d r a a i t ( o . a . we l zi j n ) . D e g e m e e n t e e n d e i n w o n e r s wi l l e n n a m e l i j k e e n a a n t r e k k e l i j k e

worden. De rijksregeling is overigens gebaseerd op matching w a t b e t e k e n t d a t d e g e m e e n t e , o m vo o r s u b s i d i e i n a a n m e r k i n g

l e e f - e n w o o n o m g e vi n g .

te komen ook financieel moet bijdragen.

Cultuur en economie H e t c u l t u u r t o e r i s t i s c h b e l e i d i n W es t l a n d i s n o g s l e c h t s i n

Wmo D e W e t m a a t s c h a p p e l i j k e o n d e r s t e u n i n g (W m o ) s t e l t c e n t r a a l

b e p e r k t e m a t e o n t w i k k e l d . D e p r o m o t i e va n h e t g e b i e d i s vo o r n a m e l i j k g e r i c h t o p d e e c o n o m i s c h e u i t s t r a l i n g e n

d a t i e d e r e e n m e e k a n d o e n i n d e s a m e n l e vi n g . D i t m e e d o e n i n d e s a m e n l e v i n g i s v o o r d e g e m e e n t e W e s t l a n d ee n b e l a n g r i j k

i n n o va t i e k r a c h t va n h e t g e b i e d . A l s s t r a n d g e m e e n t e r i c h t W es t l a n d zi c h o p g e zi n s r e c r e a t i e . E r w o r d t w e i n i g g e d a a n a a n

gegeven. Cultuurbeleid heeft een directe relatie met de u i t g a n g s p u n t e n v a n d e W m o . C u l t u u r b i e d t d e m o g e l i j k h e i d vo o r

d e p r o f i l e r i n g va n W e s t la n d a l s s t r a n d g e m e e n t e . S t i c h t i n g S t r e e k p r o m o t i e W es t l a n d ze t zi c h i n vo o r d e p r o m o t i e va n

m e n s e n o m z i c h t e o n t wi k k e l e n e n b e vo r d e r t e e n g e m e e n s c h a p p e l i j k e i d e n t i t e i t . D i t zi j n o n d e r d e l e n d i e p o s i t i e f

W es t l a n d . I n d a t k a d e r k o m t l a n g za a m e e n c u l t u u r t o e r i s t i s c h r e c r e a t i e f a a n b o d o p g a n g , zo a l s e e n b o o t t o c h t d o o r d e s m a l l e

zijn voor het participeren in de maatschappij.

va a r t e n t u s s e n d e k a s s e n c o m p l e xe n e n / o f e e n b e zo e k a a n d e musea.

Cultuur en ruimte B i n n e n h e t W e s t l a n d i s w e i n i g v r i j e r u i m t e b e s c h i k b a a r vo o r

Verder geniet een aantal W estlandse culturele organisaties

n i e u wb o u w. R u i m t e l i j k e o n t wi k k e l i n g e n zi j n e r d a n o o k v o o r n a m e l i j k o p h e t v l a k v a n h e r s t r u c t u r e r i n g va n d e h u i d i g e

l a n d e l i j k e / b o ve n r e g i o n a l e b e k e n d h e i d z o a l s D a r i o F o , o n d e r n e m e r s i n d e k u n s t , W es t l a n d s P o p C e n t r u m N e d e r l a n d 3

i n r i c h t i n g . B i j d e r u i m t e l i j k e i n r i c h t i n g , zo a l s b o u w va n wo n i n g e n e n d e a a n l e g v a n w e g e n , wa t e r e n g r o e n , i s e r i n W e s t l a n d n o g

e n h e t W e s t l a n d s Ma n n e n k o o r . O o k e ve n e m e n t e n a l s W a t e r p o p e n V a r e n d C o r s o t r e k k e n ve e l b e zo e k e r s va n b u i t e n g e m e e n t e

t e we i n i g o o g v o o r d e l a n d s c h a p p e l i j k e wa a r d e v a n cultuurhistorische en kunstobjecten. En dat terwijl beide een

W es t l a n d . I n ve s t e r e n i n d e o n t wi k k e l i n g va n e e n k wa l i t a t i e f h o o g wa a r d i g e n m e e r s a m e n h a n g e n d a a n b o d e n d e

b e l a n g r i j k e b i j d r a g e l e v e r e n a a n d e k w a l i t e i t va n d e o p e n b a r e r u i m t e e n l e e f o m g e v i n g va n i n w o n e r s .

b i j b e h o r e n d e p r o m o t i e a c t i v i t e i t e n zi j n va n b e l a n g v o o r e e n aantrekkelijk cultuurtoeristisch programma.

De plaatsing van kunstobjecten in de openbare ruimte is niet a l l e e n b e d o e l d v o o r m e n s e n d i e t o e v a l l i g va n k u n s t h o u d e n . E e n k u n s t o b j e c t b e ï n v l o e d t d e o m g e v i n g w a a r h e t wo r d t g e p l a a t s t e n 7

GEMEENTE WESTLAND

Een kunst- en cultuuraanbod dat past bij een 100.000 gemeente, aansluit bij de innovatiekracht van het W estland en met oog

B i n n e n d e g e m e e n t e W es t l a n d i s i n 2 0 0 5 d e d e e l n o t a C u l t u u r h i s t o r i s c h E r f g o e d W e s t l a n d ve r s c h e n e n .

v o o r d e wa a r d e v a n d e a a n we z i g e c u l t u u r h i s t o r i s c h e o b j e c t e n kan een belangrijke en inspirerende bijdrage leveren aan

H o o f d d o e l s t e l l i n g v a n h e t b e l e i d i s : h e t b e s c h e r m e n , wa a r n o d i g h e r s t e l l e n , c o n s e r ve r e n e n h e t i n s t a n d h o u d e n v a n

vernieuwing, innovatievermogen en het cultuurtoeristisch aanbod en daarmee aan de W estlandse economie en het imago

c u l t u u r h i s t o r i s c h e wa a r d e n o m ze t e b e h o u d e n v o o r v o l g e n d e generaties.

van de gemeente (oa aantrekkelijk vestigingsklimaat). Sinds juni 2005 heeft de gemeente W estland een onafhankelijke Huidig cultuurhistorisch beleid

monumentencommissie die als taak heeft de gemeente gevraagd e n o n g e v r a a g d t e a d vi s e r e n o v e r h e t c u l t u r e l e e r f g o e d i n h e t W es t l a n d .

‘Nederhof ’ van Huis Honselaarsdijk

8

GEMEENTE WESTLAND

3.

Huidige situatie kunst en cultuur in Westland In dit hoofdstuk wordt naast een algemene kenschets de huidige s t a n d v a n z a k e n b e s c h r e v e n v a n d e vo o r zi e n i n g e n e n o r g a n i s a t i e s o p h e t g e b i e d v a n k u n s t e n c u l t u u r e n h u n a c t i vi t e i t e n i n g e m e e n t e W es t l a n d . G e v o l g d d o o r e e n a n a l y s e va n d e h u i d i g e s i t u a t i e vi a e e n z o g e h e t e n SW O T- a n a l y s e ( s t e r k t e - z w a k t e e n k a n s e n - b e d r e i g i n g e n ) .

3 . 2 . 2 . O v e r zi c h t c u l t u r e l e i n i t i a t i e v e n e n o r g a n i s a t i e s i n W e s t l a n d D e ve r e n i g i n g e n s p e l e n e e n a c t i e ve r o l i n h e t s o c i a a l c u l t u r e l e l e v e n va n d e W e s t l a n d e r. E r i s e e n ze e r g r o o t a a n b o d va n a m a t e u r k u n s t g e ze l s c h a p p e n . D e ve r s c h i l l e n d e d o r p s k e r n e n h e b b e n i e d e r d i ve r s e za n g k o r e n wa a r o n d e r e e n g r o o t a a n t a l k e r k k o r e n , o r k e s t e n e n t o n e e l ve r e n i g i n g e n . V o o r i n h o u d e l i j k e o n d e r s t e u n i n g e n d e r e g u l i e r e e xa m e n s m a k e n d e ve r e n i g i n g e n g e b r u i k va n d e d i e n s t e n va n d e e i g e n k o e p e l o r g a n i s a t i e s .

3.1. Algemene kenschets Koepelorganisaties De gemeente W estland is een jonge gemeente (5 jaar) met bijna 1 0 0 . 0 0 0 i n wo n e r s e n b e s l a a t e e n o p p e r vl a k t e va n 9 . 0 0 0 h e c t a r e . D e g e m e e n t e b e s t a a t u i t e l f k e r n e n : D e L i e r , H e e n we g , H o n s e l e r s d i j k , K w i n t s h e u l , Ma a s d i j k , M o n s t e r , N a a l d wi j k , P o e l d i j k , ’ s - G r a v e n z a n d e , Te r H e i j d e e n W a t e r i n g e n . D e z e k e r n e n h e b b e n i e d e r h u n e i g e n h e i d . W e s t l a n d pr e s e n t e e r t zichzelf als een vereniging van dorpen. Geografisch ligt het

" Mu zi e k m a k e n i s g e e n k u n s t , s a m e n m u zi e k m a k e n i s p a s een kunst!" Swen Zuiderwijk, bestuurslid Westlandse Federatie van M u zi e k v e r e n i n g e n

t u s s e n g r o t e s t e d e n , wa a r o n d e r R o t t e r d a m e n D e n H a a g . W es t l a n d b e h o o r t q u a o p p e r v l a k t e t o t d e d e r t i g g r o o t s t e

E r z i j n t w e e o ve r k o e p e l e n d e o r g a n i s a t i e s a c t i e f i n W e s t l a n d , n a m e l i j k h e t W es t l a n d s Th e a t e r C e n t r u m e n d e W es t l a n d s e

g e m e e n t e n v a n N e d e r l a n d . D e g e m e e n t e v o r m t h e t h a r t va n h e t b e l a n g r i j k s t e g l a s t u i n b o u wc o m p l e x t e r w e r e l d .

F e d e r a t i e va n M u zi e k ve r e n i g i n g e n . H e t W e s t l a n ds Th e a t e r C e n t r u m i s e e n o ve r k o e p e l e n d e i n s t a n t i e w a a r b i j n e g e n W es t l a n d s e t o n e e l ve r e n i g i n g e n zi j n a a n g e s l o t e n . H e t c e n t r u m h e e f t a l s d o e l h e t a m a t e u r t h e a t e r ve r d e r t e o n t wi k k e l e n .

3.2. Kunst en cultuur in Westland 3.2.1. Culturele omgeving I n d e o m g e v i n g v a n W e s t l a n d b e vi n d e n zi c h e n k e l e g r o t e s t e d e n m e t e e n g r o o t a a n b o d e n v a r i ë t e i t va n h o o g w a a r d i g e c u l t u r e l e voorzieningen in de vorm van theaters, musea, galeries, opleidingen, etcetera.

B i j d e W e s t l a n d s e F e d e r a t i e va n Mu zi e k ve r e n i g i n g e n z i j n ze s t i e n m u z i e k ve r e n i g i n g e n a a n g e s l o t e n , w a a r o n d e r o o k ve r e n i g i n g e n u i t H o e k v a n H o l l a n d e n M i d d e n - D e l f l a n d . D o e l va n d e f e d e r a t i e i s h e t u i t o e f e n e n va n a m a t e u r m u zi e k t e b e vo r d e r e n e n h e t d r a a g vl a k i n h e t W e s t l a n d b i j d e t o e h o o r d e r s te vergroten. Eind maart 2009 is het Platform Beeldende Kunst W estland o p g e r i c h t , wa a r b i j 1 4 o r g a n i s a t i e s u i t d e B e e l d e n d e K u n s t 9

GEMEENTE WESTLAND

stroming zich hebben aangesloten. Inmiddels is ook WITK u n s t e n a a r s - c o l l e c t i e f W es t l a n d o p g e r i c h t . P r o f e s s i o n e e l werkende kunstenaars kunnen zich in principe bij dit collectief aansluiten.

A n d e r e e ve n e m e n t e n zi j n o . a . h e t t w e e j a a r l i j k s e k l a s s i e k e k o r e n f e s t i va l To n e n 2 0 0 0 , h e t W o l l e b r a n d c o n c e r t e n h e t e e n a k t e r f e s t i va l W e s t o f al .

Stichtingen B i j d e S t i c h t i n g S t r e e k - e n Tu i n b o u wh i s t o r i e zi j n a l l e h i s t o r i s c h e werkgroepen en verenigingen aangesloten. Centraal punt is het c o m p l e x v a n h e t W es t l a n d s Mu s e u m wa a r a l l e a a n g e s l o t e n h i s t o r i s c h e we r k g r o e p e n e n v e r e n i g i n g e n t e r e c h t k u n n e n vo o r i n h o u d e l i j k e o n d e r s t e u n i n g ( o . a . g e b r u i k va n d e a r c h i e ve n ) . S i n d s 2 0 0 6 we r k t d e S t i c h t i n g S t r e e k - e n Tu i n b o u wh i s t o r i e binnen de Stichting Erfgoed W estland samen met Stichting W es t l a n d s e D r u i f . Podium Westland D i t i n i t i a t i e f wo r d t d i t j a a r v o o r d e t w e e d e k e e r g e o r g a n i s e e r d o p h e t t e r r e i n v a n W e s t e r h on k e n b i e d t e e n o p e n p o d i u m a a n a l l e o r g a n i s a t i e s e n v e r e n i g i n g e n i n d e k u n s t - e n c u l t u u r s e c t o r va n g e m e e n t e W es t l a n d o m zi c h t e p r e s e n t e r e n a a n h e t p u b l i e k . Culturele raden

Waterpop, Wateringen

I n d e g e m e e n t e W e s t l a nd z i j n v e r d e r d r i e c u l t u r e l e r a d e n a c t i e f ( 1 . M o n s t e r , T e r H e i j d e e n P o e l d i j k ; 2 . W a t e r i n ge n e n

Cultuureducatie - opleidingen

K wi n t s h e u l e n 3 . N a a l d w i j k ) . D e vo o r n a a m s t e m i s s i e va n d e c u l t u r e l e r a d e n i s h e t o r g a n i s e r e n va n c u l t u r e l e a c t i vi t e i t e n .

I n W es t l a n d i s e e n p l a t f o r m c u l t u u r e d u c a t i e a c t i e f . D a r i o F o , ondernemers in de kunst coördineert het cultuureducatief

Festivals

a a n b o d i n h e t vo o r t g e z e t o n d e r wi j s e n b i e d t t e ve n s c u l t u u r e d u c a t i e i n zo w e l b a s i s - a l s vo o r t g e ze t o n d e r wi j s a a n .

Het meest bekende festival in de gemeente is W aterpop. Dit popfestival trekt jaarlijks vele bezoekers (25.000) uit W estland

I n h e t b a s i s o n d e r w i j s m a a k t m e n ve r d e r g e b r u i k va n h e t k u n s t m e n u . D a a r n a a s t v e r zo r g t d e M u z i e k s c h o o l W e s t l a n d

e n d a a r b u i t e n . I n 2 0 0 7 b e s t o n d h e t f e s t i va l 3 0 j a a r .

e e n b u i t e n s c h o o l s e n b i n n e n s c h o o l s m u zi e k a a n b o d . 10

GEMEENTE WESTLAND

D e h o o f d v e s t i g i n g s t a a t i n ’ s - G r a ve n za n d e , d e d e p e n d a n c e s i n M o n s t e r e n N a a l d w i j k . I n 2 0 0 7 z i j n e r ze ve n t i e n m e d e w e r k e r s i n

w e r k t o p ( d e e l ) g e b i e d e n s a m e n m e t d e p r o vi n c i a l e s t e u n f u n c t i e s Probiblio, de 3-B Bibliotheek, het Kunstgebouw en lokale

d e e l t i j d a c t i e f . S R M O ( S t i c h t i n g R e g i o n a a l M u zi e k O n d e r w i j s ) biedt muziekopleidingen aan de harmonie- en

s c h o l e n . A a n v u l l e n d o p d e ze b i n n e n s c h o o l s e a c t i vi t e i t e n vi n d e n d i v e r s e p r o j e c t e n p l a a t s , zo a l s e e n c u l t u r e e l p r o g r a m m a vo o r

f a n f a r e v e r e n i g i n g e n i n r e g i o W e s t l a n d a a n . S R M O we r k t h i e r b i j m e t g e d i p l o m e e r d e d o c e n t e n d i e o p f r e e l a n c e b a s i s zi j n

vo l wa s s e n e n m e t h e t a c c e n t o p l e ze n e n l i t e r a t u u r .

v e r b o n d e n a a n d e s t i c h t i n g . V e r d e r k e n t W e s t l a nd d i ve r s e a a n b i e d e r s v a n p a r t i c u l i e r e o p l e i d i n g e n o p h e t g e b i e d va n

Het Cultuurpunt Westland (CPW)

muziek, dans, etc.

i n t e r a c t i e ve we b s i t e e n e e n f ys i e k s t e u n p u n t i n d e b i b l i o t h e e k ’ s - G r a ve n za n d e . H e t C P W i s e e n ve r za m e l p u n t v a n a l l e

Volksuniversiteiten en creativiteitscentra C u r s u s s e n , l e z i n g e n e n w o r k s h o p s o p h e t g e b i e d va n t a l e n ,

r e l e v a n t e i n f o r m a t i e o v e r k u n s t e n c u l t u u r i n h e t W es t l a n d e n r i c h t zi c h o p zo we l d e e i g e n i n wo n e r s a l s d e b e z o e k e r s va n d e

literatuur en beeldende kunst vinden o.a. plaats bij de Volksuniversiteit ’s-Gravenzande (1.100 cursisten) en

r e g i o . D e c o ö r d i n a t i e va n h e t i n f o r m a t i e p u n t l i g t b i j d e bibliotheek.

V o l k s u n i v e r s i t e i t D e S p i n ( 1 . 1 3 4 c u r s i s t e n ) . D a a r n a a s t zi j n er creativiteitscentra als Creatief Centrum ’t Atelier en De

Theater

H o f d a m e s a c t i e f w a a r m e n t e r e c h t k a n vo o r c r e a t i e ve w o r k s h o p s en cursussen.

W es t l a n d Th e a t e r d e N a a l d l i g t i n h e t c e n t r u m va n N a a l d wi j k . H e t t h e a t e r b e s c h i k t n a d e v e r b o u wi n g i n d e zo m e r v a n 2 0 0 9 o ve r

Bibliotheek

e e n t h e a t e r - e n b i o s c o o p za a l m e t 4 3 1 s t o e l e n e n e e n k l e i n e r e za a l m e t 1 0 5 s t o e l e n . P e r s e i zo e n wo r d e n t u s s e n d e 1 2 0 e n 1 5 0

De Bibliotheek W estland is een basisbibliotheek met negen v e s t i g i n g e n . D e c o l l e c t i e b e v a t s c h r i f t e l i j k e , a u d i o vi s u e l e e n

p r o f e s s i o n e l e t h e a t e r vo o r s t e l l i n g e n a a n g e b o d e n , n a a s t d e u i t vo e r i n g e n v a n d e a m a t e u r g e ze l s c h a p p e n e n h e t g e v a r i e e r d e

d i g i t a l e m a t e r i a l e n . D e m i s s i e v a n B i b l i o t h e e k W es t l a n d i s h e t s c h e p p e n v a n d e j u i s t e vo o r w a a r d e n v o o r d e o n t wi k k e l i n g va n

f i l m a a n b o d . D e a f g e l o p e n j a r e n k wa m e n e r g e m i d d e l d 5 0 . 0 0 0 t h e a t e r b e zo e k e r s , 3 5 . 0 0 0 b i o s c o o p b e zo e k e r s e n c i r c a 1 5 . 0 0 0

i n d i v i d u e n e n m a a t s c h a p p e l i j k e g r o e p e r i n g e n o m e e n a c t i e ve r o l t e s p e l e n i n d e s a m e n l e vi n g .

b e zo e k e r s a a n a m a t e u r p r o d u c t i e s u i t h e t W es t l a n d .

De bibliotheek biedt een uitgebreid jaaraanbod aan het o n d e r wi j s o p h e t g e b i e d va n l e e s b e v o r d e r i n g , c u l t u u r - e n m e d i a -

H e t a a n b o d a a n p r o f e s s i o n e l e p o d i u m k u n s t e n za l j a a r l i j k s b l i j ve n va r i ë r e n t u s s e n 1 2 0 e n 1 5 0 vo o r s t e l l i n g e n . C u l t u u r u i t d e

e d u c a t i e . A c t i v i t e i t e n r i c h t e n z i c h z o w e l o p d e vo o r - e n v r o e g s c h o o l s e p e r i o d e , a l s h e t p r i m a i r e n h e t vo o r t g e z e t

e i g e n r e g i o za l e e n n a d r u k k e l i j k e r r o l b i n n e n h e t t o t a l e a a n b o d krijgen en de bioscoopfunctie kan verder worden uitgebreid.

H e t C PW i s i n d e c e m b e r 2 0 0 5 g e r e a l i s e e r d e n o m va t e e n

o n d e r wi j s ( B i e b 4 Yo u , B i e b wa t c h , B i e b n i g h t ) . D e b i b l i o t h e e k 11

GEMEENTE WESTLAND

Hiertoe zal vanaf september 2009 de bioscoopfunctie structureel w o r d e n u i t g e b r e i d m e t v e r t o n i n g e n o p zo n d a g . Koren W es t l a n d k e n t e e n g r o t e d i v e r s i t e i t a a n za n g k o r e n , zo a l s popkoren, kerkkoren, etc. Het bekendst is het Westlands Mannenkoor dat behoort tot de grootste en bekendste mannenkoren van Nederland. Westlands Pop Centrum Nederland 3 WPC Nederland 3 biedt als poppodium al ruim 35 jaar activiteiten op het gebied van de (pop)cultuur.

a l s d o e l d e i n t e r a c t i e t e b e vo r d e r e n t u s s e n d e d i ve r s e k u n s t vo r m e n e n d e b e vo l k i n g . "Voor mij is kunst scheppend, creeërend en inspirerend. Het r a a k t j e o p e e n h e e l a n d e r n i ve a u : e r g e n s d i e p v a n b i n n e n . K u n s t r o e p t b i j d e wa a r n e m e r e e n g e vo e l o f ve r b e e l d i n g o p : m a a k t vr o l i j k , l a a t ve r b a ze n , s h o c k e e r t , g e e f t i n z i c h t , r o e p t c r e a t i vi t e i t e n i n l e vi n g s v e r m o g e n o p , i n s p i r e e r t . K u n s t n e e m t d e k i j k e r e ve n m e e u i t d e d a g e l i j k s e w e r e l d , n a a r e e n a n d e r e ( d o o r d e k u n s t e n a a r g e c r e ë e r d e ) we r e l d : va n u i t fantasie of een ander perspectief op de realiteit." Westlands kunstenares Angela van der Knaap

Dario Fo, ondernemers in de kunst ‘ D a r i o F o , o n d e r n e m e r s i n d e k u n s t ’ r i c h t zi c h o p h e t zi c h t b a a r m a k e n e n t o t b l o e i l a t e n k o m e n va n d e c u l t u r e l e p o t e n t i e va n d e gemeenschap via kleinschalige en grootschalige projecten in e e n k l e i n s c h a l i g e o m g e v i n g . D a r i o F o ve r b i n d t k u n s t e n c u l t u u r m e t i m p u l s e n u i t d e s a m e n l e v i n g . D e o r g a n i s a t i e we r k t d a a r b i j voor alle doelgroepen: jongeren, ouderen, amateurs, onderwijs, c u l t u r e l e o r g a n i s a t i e s e n we l z i j n s o r g a n i s a t i e s . T h e a t e r s c h o o l Koperen Kees, onderdeel van Dario Fo, heeft 300 leerlingen en n o g v e l e j o n g e r e n o p d e wa c h t l i j s t . D a r i o F o ve r v u l t vo o r d e p r o vi n c i e o o k d e f u n c t i e va n c u l t u u r a a n j a g e r e n r e a l i s e e r t vo o r d e g e m e e n t e h e t p r o g r a m m a c u l t u u r p a r t i c i p a t i e ( a l s v e r vo l g o p het actieplan cultuurbereik. Beeldende kunst - kunstenaars De gemeente W estland kent vele professionele en amateur b e e l d e n d e k u n s t e n a a r s . A c t i v i t e i t e n r i c h t e n zi c h o p t e n t o o n s t e l l i n g e n / e x p o s i t i e s , k u n s t b e u r ze n e n a t e l i e r r o u t e s m e t

Kunstuitleen De Stichting Kunstuitleen W estland heeft haar onderkomen in e e n ve s t i g i n g va n d e b i b l i o t h e e k i n ‘ s - G r a ve n za n d e . W e r k e n w o r d e n u i t g e l e e n d a a n p a r t i c u l i e r e n e n b e d r i j ve n . D e e xp l o i t a t i e va n d e k u n s t u i t l e e n wo r d t u i t e r l i j k 1 j a n u a r i 2 0 1 0 o ve r g e n o m e n d o o r d e b i b l i o t h e e k . D e k u n s t u i t l e e n b l i j f t g e ve s t i g d i n h e t b i b l i o t h e e k f i l i a a l i n ' s - G r a ve n za n d e m a a r k r i j g t s t e u n p u n t e n i n d e f i l i a l e n W a t e r i n g e n e n D e L i e r . D a a r n a a s t za l e e n s a m e n we r k i n g s ve r b a n d w o r d e n a a n g e g a a n m e t d e k u n s t u i t l e e n R i j s wi j k . Kunst in de openbare ruimte D e g e m e e n t e W e s t l a n d h e e f t i n h e t b i j zo n d e r i n d e o p e n b a r e r u i m t e e e n o m va n g r i j k e b e e l d e n d e k u n s t c o l l e c t i e i n e i g e n d o m . I n c i d e n t e e l wo r d e n e r k u n s t o b j e c t e n d o o r p a r t i c u l i e r e i n i t i a t i e ve n g e p l a a t s t , d i e d e g e m e e n t e – u i t e r a a r d o p ve r zo e k 12

GEMEENTE WESTLAND

in eigendom kan aanvaarden. Binnen de voormalige gemeenten w a s we i n i g a a n d a c h t v o o r h e t s t r u c t u r e e l o n d e r h o u d e n va n d e

Musea

beeldende kunstcollectie, dit terwijl uit economisch oogpunt p r e ve n t i e f o n d e r h o u d v o o r d e l i g e r i s . I n m i d d e l s h e e f t g e m e e n t e

M u s e u m vo o r S t r e e k - e n Tu i n b o u wh i s t o r i e i n H o n s e l e r s d i j k e n D e Ti m m e r we r f i n D e L i e r .

W es t l a n d e e n e e n m a l i g b e d r a g vo o r a c h t e r s t a l l i g o n d e r h o u d b e s c h i k b a a r g e s t e l d . E r i s h i e r b i j g e e n b u d g e t o p g e n o m e n vo o r

I n W es t l a n d s Mu s e u m v o o r S t r e e k - e n Tu i n b o u w h i s t o r i e wo r d t d e W e s t l a n d s e g e s c h i e d e n i s b e h a n d e l d va n p r e h i s t o r i e t o t

een structureel beheer- en onderhoudsplan, waarmee k u n s t o b j e c t e n v o o r v e r v a l b e h o e d zo u d e n k u n n e n wo r d e n .

h e d e n . E xt r a a a n d a c h t g a a t u i t n a a r d e o n t w i k k e l i n g va n d e ( g l a s ) t u i n b o u w . Z o b e vi n d t zi c h b i j h e t m u s e u m e e n h i s t o r i s c h e

Tentoonstellingen

t u i n , wa a r i n e e n r e c o n s t r u c t i e i s g e m a a k t m e t o r i g i n e e l m a t e r i a a l v a n e e n W e s t la n d s t u i n b o u wb e d r i j f u i t vr o e g e r t i j d .

Te n t o o n s t e l l i n g e n e n e x p o s i t i e s o p h e t g e b i e d v a n b e e l d e n d e k u n s t e n f o t o g r a f i e wo r d e n o n d e r a n d e r e g e h o u d e n i n

D e Ti m m e r we r f i s g e ve s t i g d i n e e n h i s t o r i s c h p a n d u i t d e 1 5 e n e 1 6 e e u w, w a a r d e p r a k t i j k va n h e t t i m m e r l e ve n w o r d t g e t o o n d

W es t l a n d Th e a t e r d e N a a l d , d e H o f b o e r d e r i j e n d i ve r s e v e s t i g i n g e n v a n d e b i b l i o t h e e k . V e r d e r zi j n e r d i ve r s e g a l e r i e s i n

e n wa a r w i s s e l t e n t o o n s t e l l i n g e n p l a a t s vi n d e n .

W es t l a n d k e n t t w e e g e r e g i s t r e e r d e m u s e a : h e t W e s t l a n d s

e

W es t l a n d , z o a l s G a l e r i e N u m b e r N i n e e n K u n s t h u i s 1 8 e n worden er jaarlijks kunst-/atelierroutes georganiseerd.

“W e s t l a n d s e d r u i ve n . D e ze p r a c h t i g e t e e l t o n d e r

Cultuurhistorie - Monumenten

va n d a a g d e d a g k e n n e n . E e n s t u k N e d e r l a n d s e g e s c h i e d e n i s o m t r o t s o p t e zi j n . I n Th e m a p a r k

De gemeente W estland heeft een rijke historie en beschikt mede daardoor over diverse cultuurhistorische objecten. De h i s t o r i s c h e b o u wk u n s t i s h e t m e e s t t a s t b a a r . E r zi j n r i j k s - e n g e m e e n t e l i j k e m o n u m e n t e n . I n W e s t l a n d zi j n d r i e m o l e n s e n e e n m o l e n r o m p a a n we z i g , a l l e n r i j k s m o n u m e n t . D e g e m e e n t e W es t l a n d v o e r t s i n d s 2 0 0 5 b e l e i d o p h e t g e b i e d va n h e t Cultuurhistorisch Erfgoed. Hoofddoelstelling is: het beschermen, w a a r n o d i g h e r s t e l l e n , c o n s e r v e r e n e n h e t i n s t a n d h o u d e n va n c u l t u u r h i s t o r i s c h e wa a r d e n o m z e t e b e h o u d e n v o o r v o l g e n d e generaties. Een onafhankelijke monumentencommissie heeft als t a a k d e g e m e e n t e g e v r a a g d e n o n g e v r a a g d t e a d vi s e r e n o ve r h e t c u l t u r e l e e r f g o e d i n h e t W es t l a n d .

g l a s v o r m t d e o o r s p r o n g va n d e t o o n a a n g e ve n d e i n t e r n a t i o n a l e g l a s t u i n b o u wi n d u s t r i e zo a l s w e d i e

D e W e s t l a n d s e D r u i f wo r d t d i t c u l t u u r h i s t o r i s c h e e r f g o e d l e ve n d g e h o u d e n vo o r t o e k o m s t i g e generaties.” Jan Wagemakers, directeur Themapark De Westlandse Druif

Naast de twee geregistreerde musea kunnen het W estlands S c h a a t s m u s e u m e n Th e m a p a r k d e W e s t l a n d s e D r u i f w o r d e n b e zo c h t . V e r d e r i s d e h i s t o r i s c h e t u i n ( e n r i j k s m u n u m e n t ) va n S t i c h t i n g H i s t o r i s c h e D r u i ve n t u i n S o n n e h o e c k i n K wi n t s h e u l o p e n g e s t e l d vo o r r o n d l e i d i n g e n . H e t c o m p l e x b e s t a a t u i t a c h t 13

GEMEENTE WESTLAND

d r u i v e n k a s s e n , e e n o r i g i n e l e wa t e r t o r e n , t we e k e t e l h u i s j e s m e t s c h o o r s t e n e n , t we e f r u i t m u r e n , e n k e l e b o o m g a a r d e n e n e e n

Films

o u d e t u i n d e r s wo n i n g a n n e x s c h u u r .

Culturele Raad W ateringen een filmprogramma aangeboden in F i l m h u i s H o f b o e r d e r i j i n W at e r i n g e n .

N a a s t d e f i l m s i n W e s t l an d Th e a t e r d e N a a l d w o r d t d o o r d e

Historische verenigingen en werkgroepen Er zijn diverse historische verenigingen en werkgroepen actief

Accommodaties

d i e p u b l i c a t i e s e n p r e s e n t a t i e s v e r zo r g e n . E r w o r d t s a m e n g e we r k t m e t h e t W es t l a n d s Mu s e u m vo o r S t r e e k - e n

V o o r vo o r s t e l l i n g e n , c o n c e r t e n , m a a r o o k r e p e t i t i e s zi j n i n h e t W es t l a n d d i ve r s e a c c o m m o d a t i e s e n p o d i a b e s c h i k b a a r , t e

Tu i n b o u w h i s t o r i e e n h e t h i s t o r i s c h a r c h i e f .

w e t e n : D a r i o F o e n D e L e u n i n g j e s i n P o e l d i j k , W e s t l a n d Th e a t e r d e N a a l d i n N a a l d wi j k , d e C u l t u u r s c h u u r e n d e N o vi t e i t i n

Archieven

Monster, de Hofboerderij en Nederland 3 in W ateringen en M a e s e m u n d e i n ‘ s - G r a ve n za n d e .

D e A r c h i e f we t 1 9 9 5 e n d e A r c h i e f ve r o r d e n i n g W es t l a n d 2 0 0 4 v e r p l i c h t e n d e g e m e e n t e o m h a a r a r c h i e ve n g o e d t e b e wa r e n . I n d a t a r c h i e f l i g g e n i n m i d d e l s t we e k i l o m e t e r a r c h i e v e n e n

WestlandTheater de Naald,

verzamelingen over de periode 1255 tot heden.

Naaldwijk (na de verbouwing)

Omroep - media I n W es t l a n d i s d e W e s t la n d s e O m r o e p S t i c h t i n g (W O S ) a c t i e f . D e W O S b r e n g t z o we l r a d i o - a l s t e l e v i s i e p r o g r a m m a ' s . O p t e l e v i s i e w o r d t o n d e r a n d e r e e e n r u b r i e k u i t g e zo n d e n m e t actualiteiten en een historisch journaal gericht op het W estland. D i t i s e e n m a a n d e l i j k s p r o g r a m m a d a t w o r d t o n t wi k k e l d d o o r d e S t u u r g r o e p W e s t l a n d J ou r n a a l . VVV

3.2.3. Gemeentelijke uitgaven in kunst- en cultuursector

I n d e V V V - w i n k e l v i n d t m e n i n f o r m a t i e o ve r d e r e g i o N i e u we

De gemeente gaf in 2008 bijna € 3,5 miljoen uit aan de kunst-

W at e r we g /W es t l a n d . E r i s e e n u i t g e b r e i d a s s o r t i m e n t k a a r t e n met fiets- en wandelroutes en informatie over onder andere

e n c u l t u u r s e c t o r . I n h e t g e m e e n t e l i j k e s u b s i d i e p r o g r a m m a zi j n 65 culturele organisaties opgenomen. Daarnaast beschikt

attracties, evenementen, galeries, monumenten, musea en recreatie.

g e m e e n t e W es t l a n d m e t W es t l a n d Th e a t e r d e N a a l d o ve r e e n g e m e e n t e l i j k e t h e a t e r vo o r zi e n i n g . H e t i n v e s t e r i n g s n i ve a u v a n d e g e m e e n t e i n d e k u n s t - e n 14

GEMEENTE WESTLAND

c u l t u u r s e c t o r l i g t o p e e n l a a g n i ve a u Z o g e l d t b i j vo o r b e e l d v o o r g e m e e n t e n m e t 1 0 0 . 0 0 0 i n wo n e r s e e n l a n d e l i j k e s u b s i d i e n o r m

Er is een toegankelijk en laagdrempelig cultureel aanbod en p a r t i c u l i e r i n i t i a t i e f i s vo l o p a a n we zi g . S o c i a l e c o h e s i e i s

voor bibliotheken van minimaal € 15,-- per inwoner. Bij deze norm zijn de huisvestingslasten op de subsidie in mindering

belangrijk: er heerst het besef tot één gemeente te behoren en e r v o o r e l k a a r t e z i j n . D a a r b i j h o o r t o o k e e n g e v o e l va n t r o t s

gebracht. De bijdrage in de gemeente W estland komt in 2008 u i t o p € 1 1 , - - p e r i n wo n e r .

met betrekking tot het gebied en met name de samenhorigheid e n d e o n d e r n e m e r s / i n n o va t i e k r a c h t va n d e i n w o n e r s . Me n i s

B e n c h m a r k i n g o p h e t g e b i e d v a n d e e xp l o i t a t i e ( t e k o r t e n ) va n v e r g e l i j k b a r e g e m e e n t e l i j k e t h e a t e r s l a a t zi e n d a t d e g e m e e n t e

g e we n d h a r d t e we r k e n e n a l s m e n e r g e n s vo o r g a a t d a n wo r d t d i t h o e d a n o o k g e r e a l i s e e r d . O p d e ze wi j ze w o r d e n a f e n t o e

i n Th e a t e r d e N a a l d , n a s c h a t t i n g e n d o o r b e r e k e n i n g va n e e n a a n t a l n o g n i e t d o o r b e l a s t e p o s t e n , e e n b e d r a g va n c i r c a € 1 2 , - -

(en in relatief korte tijd) grote projecten neergezet. De elf k e r n e n o p e r a ' s v a n D a r i o F o z i j n h i e r va n e e n g o e d vo o r b e e l d

p e r i n wo n e r i n v e s t e e r t . A f g e z e t t e g e n e e n l a n d e l i j k e xp l o i t a t i e t e k o r t p e r i n w o n e r m e t e e n b a n d b r e e d t e va n € 1 0 , - - t o t € 2 0 , - -

w a a r b i j i n 2 0 0 9 e l k e m a a n d e e n n i e u we o p e r a w o r d t o n t w i k k e l d , w e l k e m e t e e n w i s s e l e n d e c a s t a c t e u r s e n s t e e d s i n e e n n i e u we

2

z i t h e t W e s t l a n d o o k h i er a a n d e o n d e r k a n t va n d e ze s c h a a l .

3 . 3 . A n a l ys e h u i d i g e s i t u a t i e Op basis van bestudeerde documentatie en gevoerde g e s p r e k k e n m e t o r g a n i s a t i e s i n h e t ve l d e n ve r t e g e n wo o r d i g e r s u i t d e p o l i t i e k , i s e e n z o g e h e t e n SW O T- a n a l ys e ( s t e r k t e - z wa k t e e n k a n s e n - b e d r e i g i n g e n ) g e m a a k t va n d e k u n s t - e n cultuursector in gemeente W estland.

o m g e v i n g / k e r n w o r d t u i t g e v o e r d . O p h e t g e b i e d va n k u n s t e n c u l t u u r b l i j k t h e t b e s e f v a n h e t b e l a n g va n m e e r s a m e n h a n g e n s a m e n we r k i n g i n d e k u n s t - e n c u l t u u r s e c t o r m e d e d o o r d e i n t e r a c t i e ve b e l e i d s o n t w i k k e l i n g va n d e k a d e r n o t a z e e r r e c e n t a c t i e f o p g e p a k t t e w o r d e n . Me t d e h i e r b o ve n b e s c h r e ve n W es t l a n d s e m e n t a l i t e i t i s h i e r d o o r i n r e l a t i e f k o r t e t i j d h e t Platform Beeldende Kunst W estland opgericht, waarbij 14 o r g a n i s a t i e s u i t d e b e e l d e n d e k u n s t - s t r o m i n g zi c h h e b b e n aangesloten. Inmiddels is ook WIT-Kunstenaarscollectief W es t l a n d o p g e r i c h t . P r o f e s s i o n e e l we r k e n d e k u n s t e n a a r s

3.3.1. Sterke punten van de gemeente Westland Zoals uit de beschrijving van de huidige situatie blijkt is er een

k u n n e n zi c h i n p r i n c i p e b i j h e t c o l l e c t i e f a a n s l u i t e n . G o e d e vo o r b e e l d e n va n h o e s n e l z a k e n o p g e p a k t wo r d e n i n h e t W es t l a n d i n d i e n m e n h e t n u t e n n o o d za a k e r va n i n zi e t .

grote verscheidenheid aan culturele activiteiten en is er een b l o e i e n d v e r e n i g i n g s l e v e n m e t v e e l v r i j wi l l i g e r s i n h e t W e s t l a n d . 3.3.2. Zwakheden van de gemeente Westland D e g r o t e ve r s c h e i d e n h e i d a a n c u l t u r e l e o r g a n i s a t i e s e n 2

Bron: Theater Analyse Systeem (TAS) van de vereniging voor Schouwburg- en Concertgebouw

Directies (VSCD).

a c t i vi t e i t e n zi j n va a k n o g k e r n g e r i c h t . D i t w e r k t a a n e n e k a n t p o s i t i e f vo o r d e s o c i a l e c o h e s i e b i n n e n d e k e r n e n . A a n d e 15

GEMEENTE WESTLAND

a n d e r e k a n t v i n d e n s o m s d e z e l f d e a c t i vi t e i t e n d o o r v e r s c h i l l e n d e o r g a n i s a t i e s i n d e d i ve r s e k e r n e n p l a a t s , wa a r b i j

w o r d e n d o o r d i t e i l a n d - d e n k e n ve r s n i p p e r d e n e r i s d a a r d o o r s p r a k e va n g e b r e k a a n s a m e n h a n g . D i t l e i d t t o t o n d e r l i n g e

betere afstemming zou kunnen leiden tot meer efficiency.

concurrentie. Het aanbod als geheel is als ‘traditioneel’ aan te m e r k e n . D i t m a a k t d e a a n we zi g e p r o f e s s i o n e l e o r g a n i s a t i e s

Slechts een beperkt aantal organisaties hebben een kernoverstijgend aanbod. De organisatiegraad in de sector is

k we t s b a a r . Z i j s t a a n i m m e r s ‘ o p zi c h ze l f ’ .

nog beperkt: slechts twee koepelorganisaties - binnen de a m a t e u r m u z i e k - e n a m a t e u r t h e a t e r s t r o m i n g - zi j n a l s

K i j k e n d n a a r d e f ys i e k e r u i m t e l i j k e o m g e vi n g va l t o p d a t e r w e i n i g t a s t b a r e h i s t o r i s c h e s t r u c t u r e n zi j n e n h e t b e l a n g va n

v e r t e g e n wo o r d i g e n d o r g a a n a l l a n g e r a c t i e f .

( h e t b e h o u d va n ) c u l t u r e e l e r f g o e d w o r d t o n vo l d o e n d e o n d e r k e n d . V e r d e r k e n t W es t l a n d t e we i n i g g e s c h i k t e e n

" K u n s t e n c u l t u u r i s va n d e m e n s e n ze l f . V a n d e s a m e n l e vi n g . H e t ve r b i n d t m e n s e n d o o r d e z e s a m e n t e b r e n g e n i n h u n h o b b y. Door elkaar te ontmoeten en samen n i e u we d i n g e n t e o n t d e k k e n . D a t b e t e k e n t n i e t d a t p o l i t i e k e n o v e r h e i d zi c h v e r r e va n kunst en cultuur moeten houden. In t e g e n d e e l z e l f s . M e n s e n , ve r e n i g i n g e n e n i n s t e l l i n g e n m o e t e n g e s t i m u l e e r d wo r d e n om bij te kunnen blijven dragen aan een creatieve en i n n o v a t i e v e s a m e n l e v i n g . K u n s t e n c u l t u u r d r a a g t zó b i j a a n h e t i m a g o v a n h e t W e s t la n d . E e n i m a g o d a t vo o r t vl o e i t u i t d e a c h t e r g r o n d e n v a n e l k e W es t l a n d e r d i e h i e r l e e f t o f h e e f t

b e t a a l b a r e a c c o m m o d a t i e s vo o r c u l t u r e l e vo o r s t e l l i n g e n e n u i t vo e r i n g e n . D e g e m e e n t e b e s c h i k t n o g n i e t o v e r e e n i n t e g r a l e vi s i e o p h e t b e l a n g va n c u l t u u r v o o r d e s a m e n l e vi n g . E r i s ( m e d e ) d a a r d o o r g e e n zi c h t o p h e t k u n s t - e n c u l t u u r b e l e i d va n e e n 1 0 0 . 0 0 0 g e m e e n t e . B o ve n d i e n l i g g e n d e g e m e e n t e l i j k e u i t g a ve n b i n n e n d e k u n s t - e n c u l t u u r s e c t o r s t r u c t u r e e l o n d e r d e landelijke gemiddelde uitgaven. 3.3.3. Kansen voor het kunst- en cultuurbeleid van de gemeente Westland M e t e e n n i e u w k u n s t - e n c u l t u u r b e l e i d k u n n e n ve r b i n d i n g e n g e l e g d wo r d e n , z o we l i n h o u d e l i j k , f ys i e k c . q . o r g a n i s a t o r i s c h a l s p r o m o t i o n e e l . H i e r vo o r z i j n d e vo l g e n d e k a n s e n a a n we zi g :

geleefd. Met al zijn verschillen en overeenkomsten." 1 . F i n a n c i ë l e i m p u l s ( d o o r o ve r h e i d e n g e m e e n t e ) v a n d e b r e d e Jan Prins, Raadslid van de gemeente Westland

Tu s s e n z o w e l d e c u l t u r e l e o r g a n i s a t i e s a l s d e d o r p s k e r n e n bestaat het zogenaamde eiland-denken. Aanbod en middelen

s c h o o l e n c o m b i n a t i e f u n c t i e s vo o r h e t o n d e r d e e l c u l t u u r benutten; 2 . R i j k s s u b s i d i e s , zo a l s va n u i t F o n d s C u l t u u r p a r t i c i p a t i e e n d e r e g e l i n g B e e l d e n d e K u n s t e n V o r m g e vi n g b e n u t t e n t e r stimulering lokale cultuurparticipatie en beeldende kunstsector; 16

GEMEENTE WESTLAND

3 . M e t a c t i v i t e i t e n z o a l s c o m m u n i t y- p r o j e c t e n ( e l f k e r n e n o p e r a ' s ) , k u n n e n n i e u w e i m p u l s e n g e g e ve n w o r d e n . D e m a a t s c h a p p e l i j k e wa a r d e v a n k u n s t e n c u l t u u r wo r d t hierdoor beter inzichtelijk gemaakt; 4 . H e t c u l t u u r t o e r i s t i s c h e p r o g r a m m a k a n ve r d e r v e r s t e r k t worden door beter gebruik te maken van de combinatie strand (onder andere strandbibliotheek), cultuurhistorisch a a n b o d , k u n s t e n d e n a a m e n m i d d e l e n va n h e t W es t l a n d ; 5 . I m p u l s o m d e o n t wi k k e l i n g v a n ( j o n g e ) t a l e n t e n t e s t i m u l e r e n i n c l u s i e f v e r b r e d i n g e n v e r b i n d i n g va n h e t j e u g d a a n b o d v a n u i t d e v e r s c h i l l e n d e d i s c i p l i n e s a l s t h e a t e r , d a n s , m u zi e k , zangkoren, beeldende kunst, etc.; 6 . C u l t u u r e d u c a t i e i n b a s i s - e n vo o r t g e ze t o n d e r w i j s s t i m u l e r e n d o o r h e t c u l t u u r e d u c a t i e f a a n b o d va n W e s t l a n d se o r g a n i s a t i e s ( D a r i o F o , B i b l i o t h e e k , M u zi e k s c h o o l e n S R M O ) beter te benutten en op elkaar af te stemmen. Uitbreiding met educatief aanbod vanuit andere deelsectoren als beeldende kunst en cultuurhistorie realiseren;

Pr o j ec t D r i e l u i k , g e s c h i e d e n i s l e s a a n t r e k k e l i j k e r m a k e n

7 . S t i m u l e r e n i n i t i a t i e v e n o m t e k o m e n t o t m e e r s a m e n we r k i n g e n e e n b e t e r e o r g a n i s a t i e - g r a a d b i n n e n d e d i ve r s e k u n s t s t r o m i n g e n ( z o a l s d e r e c e n t e o p r i c h t i n g va n h e t Platform Beeldende Kunst W estland en WIT-

3.3.4. Bedreigingen voor het kunst- en cultuurbeleid van de gemeente Westland

Kunstenaarscollectief Westland). E r wo r d t ve e l n a d r u k g e l e g d o p d e e c o n o m i s c h e o n t wi k k e l i n g e n A l s k u n s t e n c u l t u u r g e z i e n wo r d t a l s v e r b i n d e n d e s c h a k e l ( e n niet als concurrentie) tussen dorpskernen en ìn dorpskernen dan

e r i s t e ve e l s p r a k e va n e e n n o - n o n s e n s m e n t a l i t e i t . Me d e d a a r d o o r w o r d t d e m a a t s c h a p p e l i j k e w a a r d e va n k u n s t e n

b i e d t d i t m o g e l i j k h e d e n . B e l a n g r i j k e ( r a n d ) vo o r w a a r d e n zi j n d a a r v o o r a a n w e z i g : m e n s e n ( v r i j wi l l i g e r s , d e e l n e m e r s ) zi j n t e

c u l t u u r t e w e i n i g i n g e zi e n .

m o b i l i s e r e n e n e r i s e n t h o u s i a s m e . D e i n n o va t i e i s j u i s t d e k r a c h t v a n d e s t r e e k e n zo u o p h e t t e r r e i n v a n k u n s t e n c u l t u u r

A l s d e g e m e e n t e b l i j f t u i t g a a n va n e e n o p t e l s o m va n l o s s e k e r n e n , wo r d e n d e m i d d e l e n vo o r c u l t u u r t e ve r s n i p p e r d i n g e ze t .

b e t e r b e n u t k u n n e n wo r d e n .

B o ve n d i e n wo r d t e r s t r u c t u r e e l o n vo l d o e n d e g e ï n ve s t e e r d i n d e 17

GEMEENTE WESTLAND

v e r s c h i l l e n d e k u n s t - e n c u l t u u r v o o r z i e n i n g e n i n W es t l a n d . D e f i n a n c i ë l e o n d e r s t e u n i n g ( v a n s t i m u l e r i n g s p r o j e c t e n ) wo r d t t wi j f e l a c h t i g a l s p r o v i n c i a l e e n / o f r i j k s p r o j e c t g e l d e n we g va l l e n ( o f a l s e r e e n g e l i j k e f i n a n c i ë l e g e m e e n t e l i j k e b i j d r a g e wo r d t gevraagd). Omdat kunst en cultuur geen vanzelfsprekendheid is kan de n a b i j h e i d v a n g r o t e s t e d e n m e t e e n r i j k e c u l t u r e l e o m g e vi n g d e eigen ambities te niet doen. 3.3.5. Conclusies analyse huidige situatie In gemeente W estland is sprake van een culturele infrastructuur d i e e n e r z i j d s v a l t b i n n e n e e n a l o m va t t e n d g e m e e n t e l i j k c u l t u u r b e l e i d e n a n d e r z i j d s d u i d e l i j k e k e n m e r k e n b e zi t va n e e n k e r n a c h t i g c u l t u u r b e l e i d ( z i e h e t d o o r d e V e r e n i g i n g va n N e d e r l a n d s e G e m e e n t e n ( V N G ) o n t wi k k e l d e r i n g e n m o d e l i n d e b i j l a g e 1 ) . D e s t e r k e v e r e n i g i n g s t r u c t u u r o p h e t g e b i e d va n d e a m a t e u r k u n s t , d i e z i j n o o r s p r o n g vi n d t i n h e t d o r p s e k a r a k t e r v a n h e t g e b i e d , s t a a t n a a s t d e m e e r s t e d e l i j k e v o o r zi e n i n g e n a l s theater, podiumkunsten/theaterproducties en omroep. In de p r a k t i j k b l i j k t v e r d e r d a t d e i n f r a s t r u c t u u r d o o r d e ve r b r o k k e l i n g over dorpen en de nabijheid van steden als Den Haag, R o t t e r d a m , D e l f t e n Z o e t e r m e e r k we t s b a a r i s . V a n u i t d i t perspectief is het interessant vooral te kijken naar de elementen d i e i n g e m e e n t e W e s t l a nd s t e r k zi j n e n t o t v e r d e r e o n t wi k k e l i n g k u n n e n wo r d e n g e b r a c h t . I n h e t vo l g e n d e h o o f d s t u k z i j n h i e r vo o r concrete voorstellen opgenomen. Inhoudelijke kaders

18

GEMEENTE WESTLAND

4.

Inhoudelijke kaders

c u l t u u r k l i m a a t e e n d o e l o p zi c h : a c t i e ve e n p a s s i e v e c u l t u u r p a r t i c i p a t i e b i e d t i n wo n e r s va n g e m e e n t e W es t l a n d

I n d i t h o o f d s t u k w o r d t h e t i n h o u d e l i j k k a d e r va n h e t k u n s t - e n c u l t u u r b e l e i d v a n d e g e m e e n t e b e s c h r e ve n . H i e r b i j wo r d t i n g e g a a n

vr i j e t i j d s b e s t e d i n g , h e t g e e f t z e p l e zi e r , h e t h e l p t ze zi c h z e l f g e e s t e l i j k e n e m o t i o n e e l t e o n t wi k k e l e n , h e t ze t ze a a n h e t d e n k e n ,

op de ambitie, visie en missie van het kunst- en cultuurbeleid in de g e m e e n t e W es t l a n d . A a n s l u i t e n d z i j n d e d o e l s t e l l i n g e n e n

b r e n g t n i e u w e we r e l d e n i n b e e l d , e t c e t e r a . C u l t u r e l e o r g a n i s a t i e s e n k u n s t e n a a r s k u n n e n zi c h i n e e n g o e d c u l t u r e e l k l i m a a t b r e d e r

p r o g r a m m a l i j n e n v o o r h e t k u n s t - e n c u l t u u r b e l e i d vo o r d e k o m e n d e jaren beschreven.

p r o f i l e r e n e n o n t wi k k e l e n .

4 . 1 . A m b i t i e e n vi s i e Gemeente W estland vindt een aantrekkelijk kunst- en cultuurklimaat van belang, omdat: • h e t u i t d r u k k i n g g e e f t a a n d e i d e n t i t e i t va n d e g e m e e n t e e n h a a r i n wo n e r s ; • h e t b i j d r a a g t a a n d e s o c i a l e c o h e s i e i n d e l o k a l e s a m e n l e vi n g ; • h e t e e n b i j d r a g e l e v e r t a a n h e t c r e ë r e n va n m e e r a l l u r e i n g e m e e n t e W es t l a n d , wa t b i j d r a a g t a a n e e n p o s i t i e f i m a g o v a n g e m e e n t e W es t l a n d e n d e b i n d i n g v a n h o o g o p g e l e i d e n a a n W es t l a n d ; • h e t d e i n wo n e r s d e m o g e l i j k h e i d g e e f t zi c h g e e s t e l i j k e n e m o t i o n e e l t e v e r r i j k e n e n t a l e n t e n t e o n t wi k k e l e n ; • h e t i m p u l s e n g e e f t v o o r i n n o v a t i e e n ve r n i e u w i n g ; • h e t r i c h t i n g g e e f t a a n e n i n s p i r a t i e b r o n i s vo o r r u i m t e l i j k e o n t wi k k e l i n g e n k wa l i t e i t ; • h e t e e n b i j d r a g e l e v e r t a a n d e e c o n o m i s c h e o n t w i k k e l i n g va n d e g e m e e n t e a l s a a n t r e k k e l i j k e ve s t i g i n g s p l a a t s e n a l s toeristische bestemming.

“ C u l t u u r m a a k t m e n s e n zi c h t b a a r ” “ C u l t u u r h o u d t e e n s p i e g e l vo o r ” “Cultuur geeft talenten de ruimte” “ C u l t u u r ve r b i n d t m e n s e n ” “ C u l t u u r ve r r u i m t h e t b l i k ve l d ” “Cultuur confronteert” N i c o M e i j e r , v o o r zi t t e r W e s t l a n d s T h e a t e r C e n t r u m

Anderzijds kunnen kunst en cultuur als middel worden ingezet. C u l t u u r k a n e e n m i d d e l zi j n o m t o e r i s t e n a a n t e t r e k k e n . E e n k u n s t p r o j e c t k a n b i j d r a g e n a a n s o c i a l e c o h e s i e i n e e n k e r n / wi j k . K u n s t i n d e o p e n b a r e r u i m t e k a n d e k wa l i t e i t va n d e l e e f - e n w o o n o m g e vi n g ve r h o g e n . D e g e m e e n t e W e s t l a n d k i e s t n a d r u k k e l i j k vo o r z o we l d e k u n s t - a l s - d o e l , a l s vo o r d e k u n s t - a l s middel benadering. Het gaat daarbij niet alleen om het ve r s t e r k e n o f s t i m u l e r e n va n i n i t i a t i e ve n , m a a r o o k o m h e t b e t e r zi c h t b a a r m a k e n va n wa t e r i s .

Z o a l s i n d e i n l e i d i n g a a n g e g e v e n i s d e vi s i e va n d e g e m e e n t e W es t l a n d g e r i c h t o p d e i n z e t v a n k u n s t e n c u l t u u r a l s d o e l e n a l s m i d d e l . I n d e e e r s t e p l a a t s i s h e t r e a l i s e r e n va n e e n g o e d k u n s t - e n 19

GEMEENTE WESTLAND

4.2. Missie D e m i s s i e v a n d e g e m e e n t e W es t l a n d v o o r h e t k u n s t - e n cultuurbeleid is als volgt:

• C u l t u u r & E d u c a t i e : i n ze t t e n o p c u l t u u r e n j e u g d . • C u l t u u r & K r a c h t : i n ze t t e n o p a r t i s t i e k e p r o d u c t i e e n ve r n i e u w i n g . • C u l t u u r & V e r b i n d i n g : i n ve s t e r e n i n s a m e n we r k i n g , p r o f e s s i o n e l e o r g a n i s a t i e s e n b u n d e l e n wa a r n o d i g . • C u l t u u r & R u i m t e : i n ze t t e n o p b i j d r a g e b e e l d e n d e k u n s t , a a n k wa l i t e i t o p e n b a r e r u i m t e e n b e h o u d va n c u l t u r e e l e r f g o e d e n cultuurhistorie. H i e r o n d e r wo r d e n d e ve r s c h i l l e n d e p r o g r a m m a l i j n e n k o r t b e s c h r e ve n , i n c l u s i e f d e o p d r a c h t e n vo o r d e u i t w e r k i n g va n d e programmalijnen. 4.3.1. Cultuur & Educatie

Met deze missie wil de gemeente met haar kunst- en c u l t u u r b e l e i d a a n s l u i t e n b i j d e e c o n o m i s c h e a m b i t i e s va n d e G r e e n p o r t e n e e n a c t i e v e b i j d r a g e l e ve r e n a a n e e n s t e r k e gemeenschapszin en een positief imago. Resultaten zijn een s t e r k e e n g e wa a r d e e r d e i d e n t i t e i t , e e n o m g e vi n g e n h o u d i n g d i e c r e a t i v i t e i t , n i e u ws g i e r i g h e i d e n t r o t s s t i m u l e r e n . E e n p l e zi e r i g e e n i n s p i r e r e n d e o m g e v i n g o m i n t e wo n e n e n t e w e r k e n . W es t l a n d h e e f t e e n k u n s t - e n c u l t u u r a a n b o d d a t b e wo n e r s e n bezoekers aanspreekt, verrast en uitdaagt.

4.3. Doelstellingen en programmalijnen O m u i t v o e r i n g t e g e v e n a a n o n z e m i s s i e , a a n h e t b e n u t t e n va n de potentie en innovatiekracht van het gebied en aan te sluiten b i j l a n d e l i j k e o n t wi k k e l i n g e n e n k a n s e n , s t r e v e n wi j d e vo l g e n d e d o e l s t e l l i n g e n n a d i e g e k o p p e l d zi j n a a n d e vo l g e n d e programmalijnen:

C u l t u u r e d u c a t i e i s vo o r d e j e u g d v a n g r o o t b e l a n g a l s e e r s t e k e n n i s m a k i n g m e t k u n s t e n c u l t u u r i n b r e d e zi n . C u l t u u r e d u c a t i e k a n zo r g d r a g e n vo o r b e w u s t wo r d i n g va n d e ve l e m o g e l i j k h e d e n d i e k u n s t e n c u l t u u r t e b i e d e n h e b b e n o p h e t g e b i e d va n ze l f o n t p l o o i i n g e n t a l e n t o n t wi k k e l i n g . D e m o g e l i j k h e d e n va n c u l t u u r e d u c a t i e ( i n c l u s i e f k u n s t - e n e r f g o e d e d u c a t i e ) w o r d e n i n d e g e m e e n t e W e s t l a nd o p d i t m o m e n t o n vo l d o e n d e b e n u t . D e g e m e e n t e wi l e e n e xt r a i n ze t l e v e r e n d o o r i n h e t b a s i s - e n vo o r t g e ze t o n d e r wi j s i n t e z e t t e n o p d e d o o r g a a n d e l e e r l i j n a a n g e vu l d m e t i n s p i r e r e n d e vo o r b e e l d p r o j e c t e n . B u i t e n s c h o o l t i j d wi l d e g e m e e n t e d e p o s i t i e va n k u n s t e n c u l t u u r i n d e b u i t e n s c h o o l s e o p va n g e n d e b r e d e s c h o o l ve r s t e r k e n . D e p r o f e s s i o n e l e o r g a n i s a t i e s v e r vu l l e n e e n b e l a n g r i j k e r o l i n h e t a a n b o d . A f s t e m m i n g e n s a m e n we r k i n g m e t a n d e r e a a n b i e d e r s va n c u l t u u r e d u c a t i e v e p r o j e c t e n m o e t zo r g d r a g e n vo o r e e n m e e r a f g e s t e m d e n i n t e g r a a l 20

GEMEENTE WESTLAND

cultuureducatief programma in het onderwijs. Daarnaast moet er e e n g o e d e o v e r l e g s t r u c t u u r k o m e n , wa a r d o o r vr a a g e n a a n b o d

Opdracht uitwerking programmalijn Cultuur & Educatie:

b e t e r e n t i j d i g o p e l k a a r k u n n e n wo r d e n a f g e s t e m d .

•

I n ve n t a r i s e r e n vr a a g o n d e r wi j s e n a a n b o d c u l t u r e l e organisaties;

•

S t i m u l e r e n s a m e n we r k i n g e n a f s t e m m i n g t u s s e n d e ve r s c h i l l e n d e a a n b i e d e r s t e n e i n d e t e k o m e n t o t e e n i n t e g r a a l en afgestemd cultuureducatief binnen- en buitenschools p r o g r a m m a vo o r b a s i s - e n vo o r t g e ze t o n d e r wi j s ;

“ Als ik zie hoezeer kinderen en jongeren plezier hebben in s p e l , b e we g i n g e n z a n g , z i c h v o l o p o n t w i k k e l e n e n tegelijkertijd in hun doen en laten sociaal, ambitieus en k we t s b a a r z i j n , d a n we e t i k : d i t i s h e t w e r k va n K o p e r e n Kees”.

• •

In beeld brengen middelen; O n d e r zo e k e n m o g e l i j k h e d e n o m d e h u i d i g e o ve r l e g s t r u c t u u r b i n n e n P l a t f o r m C u l t u u r e d u c a t i e vo o r vo o r t g e ze t o n d e r wi j s u i t t e b r e i d e n m e t b a s i s o n d e r wi j s .

Emi Barendse, Dario Fo, ondernemers in de kunst

4.3.2. Cultuur & Kracht “ Mi j n d o c h t e r z i t o p K o p e r e n K e e s o m d a t zi j t o n e e l e r g l e u k v i n d t . I k z i e o o k d a t z e d a a r d o o r ze k e r d e r i s g e w o r d e n va n z i c h z e l f e n v r i j e r i n h a a r d o e n e n l a t e n . Z e l a a t z i c h e c h t ve e l m i n d e r s n e l v a n h a a r s t u k b r e n g e n d a n vo o r h e e n ” . Moeder van Lieve van Staalduinen

“ D o o r K o p e r e n K e e s k a n i k m e s t e e d s o n t wi k k e l e n , i n d e

D e p r o g r a m m a l i j n C u l t u u r & K r a c h t b e t r e f t h e t a c t i e f i n ze t t e n o p h e t o n t wi k k e l e n va n t a l e n t e n h e t o n d e r s t e u n e n va n p r o j e c t e n w a a r m e e g e m e e n t e W est l a n d o p d e k a a r t wo r d t g e ze t . S a m e n we r k i n g t u s s e n a m a t e u r s e n p r o f e s s i o n a l s , t u s s e n ve r s c h i l l e n d e d o e l g r o e p e n e n t u s s e n k e r n e n e n d o r p e n , s t a a t h i e r b i j c e n t r a a l , n a a s t i n b r e n g va n b u i t e n . D e g e m e e n t e wi l m u l t i d i s c i p l i n a i r e p r o j e c t e n s t i m u l e r e n e n b i j zo n d e r e e ve n e m e n t e n o p v e r r a s s e n d e p l e k k e n r e a l i s e r e n vo o r b e zo e k e r s

t h e a t e r k u n s t e n a l s m e n s . E e r l i j k h e i d , g e ze l l i g h e i d e n d e r u i m t e o m t e l e r e n , b i n d e n m e s t e e d s we e r a a n K o p e r e n

va n b i n n e n e n b u i t e n g e m e e n t e W es t l a n d .

Kees”.

Opdracht uitwerking programmalijn Cultuur & Kracht Hagen v.d. Broek

•

O n d e r zo e k n a a r m o g e l i j k h e d e n o p r i c h t i n g C e n t r u m v o o r d e K u n s t e n , zi j n d e é é n i n t e g r a a l e n h o o g w a a r d i g c u r s u s - e n o p l e i d i n g s c e n t r u m o p h e t b r e d e t e r r e i n va n k u n s t e n c u l t u u r m e t a a n d a c h t vo o r t a l e n t o n t wi k k e l i n g g e k o p p e l d a a n 21

GEMEENTE WESTLAND

•

a t e l i e r / e x p o s i t i e r u i m t e n v o o r zo w e l g e v e s t i g d e a l s j o n g e , s t a r t e n d e k u n s t e n a a r s . D a t wi l ze g g e n o . a . T h e a t e r s c h o o l

o n d e r l i n g ( m e t w e l l i c h t h e t g e m e e n t e a r c h i e f ) e e n ve r s t e r k e n d e f f e c t o p k wa l i t e i t e n e f f e c t i e f m i d d e l e n i n ze t k a n h e b b e n . D e

Koperen Kees, muziekschool, SRMO, Beeldende Kunstworkshops en -opleidingen en atelier/tentoonstellingsruimten

b e s t a a n d e S t i c h t i n g S t r e e k - e n Tu i n b o u w h i s t o r i e e n S t i c h t i n g E r f g o e d W e s t l a n d zo u d e n h i e r i n e e n vo o r t r e k k e r s r o l k u n n e n

tezamen onder één dak; M u l t i d i s c i p l i n a i r e p r o j e c t e n o n t wi k k e l e n s a m e n m e t

ve r vu l l e n .

professionele organisaties en opleidingsinstituten (Dario Fo, Museum, Bibliotheek, De Naald, Muziekschool en SRMO) en k o e p e l o r g a n i s a t i e s / p l a t f o r m s va n d e ve r s c h i l l e n d e s t r o m i n g e n i n d e k u n s t - e n c u l t u u r s e c t o r (W e s t l a n d s Th e a t e r C e n t r u m , W es t l a n d s e F e d e r a t i e v a n Mu z i e k ve r e n i g i n g e n , P l a t f o r m B e e l d e n d e K u n s t , W I T- K u n s t e n a a r s c o l l e c t i e f W es t l a n d ) .

4.3.3. Cultuur & Verbinding I n h e t W e s t l a n d i s e e n b l o e i e n d ve r e n i g i n g s l e ve n o p h e t t e r r e i n van de amateurkunst, dat bijdraagt aan het sociale leven in de kernen. Deze kracht moet ook in de toekomst worden behouden. N a a s t h e t v e r s t e r k e n v a n d e s o c i a l e c o h e s i e wi l d e g e m e e n t e inzetten op het vergroten van de artistieke kwaliteit en het bieden van een gemeentebreed cultureel programma (zie

Elfkernenopera m.m.v. Theaterschool Koperen Kees

C u l t u u r & K r a c h t ) . M e e r s a m e n we r k i n g e n b e t e r e organisatiegraad binnen de diverse stromingen/disciplines in

D e g e m e e n t e w i l k u n s t e n c u l t u u r a l s m i d d e l i n ze t t e n o m h e t

de kunst- en cultuursector dragen hieraan bij. Hierbij gaat het n i e t a l l e e n o m c r e ë r e n v a n v e r t e g e n wo o r d i g e n d e p l a t f o r m s /

brede publiek te bereiken, maar ook als middel voor mensen uit diverse groepen en milieus om elkaar te kunnen ontmoeten en

k o e p e l o r g a n i s a t i e s d i e d e b e l a n g e n va n d e v e r s c h i l l e n d e stromingen kunnen behartigen en promoten. Maar ook betere

m e t e l k a a r i n g e s p r e k t e k u n n e n g a a n . D a a r n a a s t wi l d e gemeente de ontmoeting tussen amateurs en professionals

s a m e n we r k i n g t u s s e n o r g a n i s a t i e s o n d e r l i n g o m e l k a a r zo t e v e r s t e r k e n e n e e n v e r d e r e k wa l i t e i t s s l a g t e b e we r k s t e l l i g e n .

ve r d e r s t i m u l e r e n .

B i j v o o r b e e l d i n d e m u s e a l e s e c t o r wa a r b i j m e e r e n b e t e r e s a m e n we r k i n g ( i n h o u d e l i j k e n p r o m o t i o n e e l ) t u s s e n d e m u s e a

O m d e k wa l i t e i t e n h e t b e r e i k va n d e a c t i vi t e i t e n t e ve r g r o t e n ze t d e g e m e e n t e i n o p h e t g e za m e n l i j k p r o g r a m m e r e n , p r o m o t e n 22

GEMEENTE WESTLAND

e n f i n a n c i e r e n v a n c u l t u r e l e i n i t i a t i e ve n . O ve r i g e n s b l i j f t e r binnen een gemeentebrede programmering wel ruimte voor het

m o g e l i j k h e d e n vo o r m u l t i f u n c t i o n e e l g e b r u i k va n a c c o m m o d a t i e s t e r ve r s t e r k i n g va n d e f u n c t i e s o n t m o e t e n e n

n e e r l e g g e n v a n t a k e n o p d e p l e k k e n wa a r d i e h e t b e s t e p a s s e n .

s a m e n we r k e n . H i e r b i j a a n h a k e n o p h e t p r o j e c t S O K ( s o c i a l e o n t wi k k e l i n g s k a d e r s ) va n u i t d e S o c i a a l M a a t s c h a p p e l i j k e

A l s u i t g a n g s p u n t v o o r d e g e m e e n t e l i j k e ve r a n t w o o r d e l i j k h e i d kiest de gemeente voor:

Visie.

• I n z e t t e n o p k wa l i t e i t s v e r b e t e r i n g e n ve r g r o t i n g c u l t u u r b e r e i k ; • M i d d e l e n b e s c h i k b a a r s t e l l e n v o o r g e za m e n l i j k e i n i t i a t i e ve n ; • Goede faciliteiten/voorzieningen voor repetitie, optreden, a t e l i e r s , e x p o s i t i e s , e t c . m e t r u i m t e vo o r o n t m o e t i n g a m a t e u r s / p r o f e s s i o n a l s e n m e n s e n u i t d i ve r s e doelgroepen/milieus. Opdracht uitwerking programmalijn Cultuur & Verbinding: •

I n b e e l d b r e n g e n a a n t r e k k e l i j k e p r o g r a m m e r i n g va n

•

professionele en amateurkunstpodia; O n t wi k k e l i n g v a n g e z a m e n l i j k e P R - e n c o m m u n i c a t i e -

4.3.4. Cultuur & Ruimte E r i s s t e e d s m e e r o o g v o o r d e k wa l i t e i t va n d e o p e n b a r e r u i m t e en de rol die kunst en cultuur hierin kan spelen. Naast het b e h o u d va n h e t h i s t o r i s c h e r f g o e d e n h e t a c t i e f i n z e t t e n o p n i e u we f u n c t i e s , k a n d i t e r f g o e d e e n i n s p i r a t i e b r o n zi j n vo o r n i e u we r u i m t e l i j k e o n t wi k k e l i n g e n . D e k wa l i t e i t v a n d e a r c h i t e c t u u r e n d e a a n d a c h t vo o r d u u r za a m h e i d s p e l e n h i e r i n o o k e e n b e l a n g r i j k e r o l . D e g e m e e n t e w i l d e zi c h t b a a r h e i d va n d e c u l t u u r h i s t o r i e i n W es t l a n d v e r g r o t e n e n d e r e l a t i e m e t h e t t o e r i s m e e n h e t o n d e r wi j s ve r s t e r k e n . D u s c u l t u u r h i s t o r i e a c t i e ve r i n ze t t e n vo o r e d u c a t i e ve e n t o e r i s t i s c h e p r o j e c t e n vo o r d e e i g e n i n wo n e r s , m a a r o o k v o o r b e zo e k e r s

i n s t r u m e n t e n , z o a l s e e n c u l t u r e e l m a g a zi n e g e k o p p e l d a a n een professionele website en Podium W estland waarin het

va n b u i t e n .

gemeentebrede culturele aanbod (amateur en professioneel) o p e e n a a n t r e k k e l i j k e w i j z e w o r d t g e p r o m o o t . D e we b s i t e k a n

I n ze t t e n o p n i e u w e f u n c t i e s va n cultuurhistorische panden, zoals

n a a s t p r o m o t i e d o e l e i n d e n o o k z o r g d r a g e n vo o r d i g i t a l e ontsluiting van beschikbare bronnen op het gebied van onder •

e xp o s i t i e s e n m u z i k a l e e n theateruitvoeringen in kerken,

meer cultuurhistorie; I n i t i ë r e n C u l t u r e e l P l a t f o r m W e s t l a n d m e t ve r t e g e n wo o r d i g e r s

monumenten, etc. geeft nieuw en e xt r a e l a n .

diverse kunst- en cultuurstromingen teneinde samenhang, s a m e n we r k i n g e n a f s t e m m i n g t e b e we r k s t e l l i g e n b i n n e n d e •

k u n s t - e n c u l t u u r s e c t o r a l s g e h e e l ( zi e o o k p a r a g r a a f 5 . 3 . 2 ) ; A n a l y s e h u i d i g e b e s c h i k b a r e g e b o u we l i j k e f a c i l i t e i t e n g e r e l a t e e r d a a n d e b e s t a a n d e b e h o e f t e i n c l u s i e f o n d e r zo e k e n

Gravin Machteld door Ingrid Rollema

23

GEMEENTE WESTLAND

D a a r n a a s t w i l d e g e m e e n t e , o n d e r m e e r m e t d e i n ze t va n d e rijksmiddelen van de regeling Beeldende Kunst en Vormgeving, e e n a c t i e f b e e l d e n d k u n s t b e l e i d o n t wi k k e l e n . M e t h e t o o g o p d e r u i m t e l i j k e k wa l i t e i t i s h e t v a n b e l a n g d e r o l va n d e g e m e e n t e met betrekking tot de inbreng van kunst en cultuur in ruimtelijke p r o c e s s e n ( n i e u wb o u w p r o j e c t e n , ( h e r ) i n r i c h t i n g o p e n b a r e ruimte) nadrukkelijk versterken. In dat kader wordt een actief b e l e i d g e r e a l i s e e r d t e n a a n zi e n va n k u n s t i n d e o p e n b a r e r u i m t e i n c l u s i e f b e h e e r e n b e h o u d . O m ‘ w i l d g r o e i ‘ t e vo o r k o m e n e n d e b e e l d e n d e k wa l i t e i t t e b e wa k e n zo u d e n k u n s t we r k e n d i e g e p l a a t s t wo r d e n i n d e o p e n b a r e r u i m t e va n d e g e m e e n t e W es t l a n d - e n d e d a a r m e e s a m e n h a n g e n d e p l a n n e n v o o r g e l e g d é n g e t o e t s t m o e t e n wo r d e n d o o r e e n kunstadviescommissie. Opdracht uitwerking programmalijn Cultuur & Ruimte: •

I n ve n t a r i s e r e n m o g e l i j k h e d e n ve r s t e r k e n c u l t u u r h i s t o r i e i n

•

o n d e r wi j s , r e c r e a t i e e n t o e r i s m e e n o p s t e l l e n p r o g r a m m a ; Stimuleren nieuwe functies cultuurhistorische panden middels

•

verbinding met culturele uitvoeringen/producties; Opstellen gemeentelijk beeldend kunstbeleid;

•

•

V e r s t e r k e n i n b r e n g v a n k u n s t e n c u l t u u r o p h e t vl a k va n r u i m t e l i j k e k wa l i t e i t i n c l u s i e f o p r i c h t e n k u n s t a d v i e s c o m m i s s i e t e n b e h o e v e v a n d e k w a l i t e i t s b e wa k i n g . D e p r o g r a m m a l i j n e n wo r d e n n a va s t s t e l l i n g va n d e ze k a d e r n o t a i n s a m e n s p r a a k m e t h e t c u l t u r e l e ve l d ve r d e r u i t g e we r k t e n o p g e n o m e n i n h e t u i t vo e r i n g s p r o g r a m m a k u n s t en cultuur.

24

GEMEENTE WESTLAND

PROJECT DANSEN AAN ZEE VAN DARIO FO

25

GEMEENTE WESTLAND

OR GA N IS AT IE E N MID DE LEN

I n d i t h o o f d s t u k w o r d t i n g e g a a n o p d e o r g a n i s a t i e va n h e t k u n s t en cultuurbeleid. Dit betreft de rolverdeling tussen gemeente en organisaties, de vormgeving van de subsidierelatie alsmede o r g a n i s a t i e e n s a m e n we r k i n g . Te n s l o t t e a a n d a c h t v o o r d e i n t e zetten middelen. 4 . 4 . R o l ve r d e l i n g B i j d e o n t w i k k e l i n g e n u i t v o e r i n g va n h e t k u n s t - e n c u l t u u r b e l e i d s t a a t d e g e m e e n t e e e n h e l d e r e r o l ve r d e l i n g vo o r o g e n . D e g e m e e n t e i s r e g i s s e r e n d e n v o o r wa a r d e n s c h e p p e n d . D e r e g i e r o l houdt in dat de gemeente op hoofdlijnen richting geeft aan het kunst- en cultuurbeleid. De voorwaardenscheppende rol krijgt vorm in de zorg voor een fysiek culturele infrastructuur (accommodaties) en een organisatorisch culturele infrastructuur (subsidie en regie). De culturele organisaties hebben een heel andere rol. Het is aan h e n o m e e n z o b r e e d m o g e l i j k p u b l i e k t e ve r l e i d e n o m va n k u n s t en cultuur te genieten. Zij zijn met concrete projecten en activiteiten de makelaars tussen cultuuraanbod en publiek. De c u l t u r e l e o r g a n i s a t i e s h e b b e n d a a r i n e e n ve r a n t w o o r d e l i j k h e i d die reikt over de grenzen van de eigen instelling. Hierbij wordt van de organisaties een gezonde dosis cultureel ondernemerschap gevraagd. De gemeente kan in de basis ondersteunen, maar het is aan de organisaties om creatief en o n d e r n e m e n d t e z i j n . M e e r s a m e n we r k i n g t u s s e n o r g a n i s a t i e s b i n n e n d e v e r s c h i l l e n d e s t r o m i n g e n / d i s c i p l i n e s i s g e we n s t zo d a t men sterker en beter georganiseerd (met meer draagvlak) kan optreden als gesprekspartner naar de gemeente.

B o ve n d i e n i s h e t e f f e c t i e ve r ( m i n d e r ve r s n i p p e r i n g ) e n b e vo r d e r t h e t d e g e we n s t e s a m e n w e r k i n g t u s s e n d e o r g a n i s a t i e s e n d e s a m e n h a n g e n k wa l i t e i t va n d e a c t i vi t e i t e n e n p r o j e c t e n . 4 . 5 . V o r m g e vi n g va n s u b s i d i e r e l a t i e s H e t h u i d i g e s u b s i d i e r e g i m e va n g e m e e n t e W e s t la n d i s va s t g e l e g d i n d e A l g e m e n e s u b s i d i e ve r o r d e n i n g W es t l a n d 2 0 0 5 ( A S V ) . H i e r i n zi j n t o e k e n n i n g s c r i t e r i a o p g e n o m e n d i e b e t r e k k i n g h e b b e n o p d e e i s e n w a a r a a n e e n o r g a n i s a t i e m o e t vo l d o e n o m vo o r s u b s i d i e i n a a n m e r k i n g t e k o m e n . D e g e m e e n t e k a n u i t s l u i t e n d o p we t t e l i j k e g r o n d s l a g s u b s i d i e v e r l e n e n . D e ze g r o n d s l a g e n zi j n d e A l g e m e n e we t b e s t u u r s r e c h t e n d e A l g e m e n e s u b s i d i e ve r o r d e n i n g W es t l a n d 2 0 0 5 . B i j d e we t t e l i j k ve r p l i c h t e h a r m o n i s a t i e va n d e s u b s i d i e g e l d e n n a d e f u s i e t o t é é n g e m e e n t e W e s t l a n d , zi j n t e ve n s b e l e i d s r e g e l s va s t g e s t e l d w a a r m e e d e m a xi m a l e s u b s i d i e p e r i n s t e l l i n g k a n wo r d e n bepaald. Subsidie is bedoeld als tijdeljke financiële o n d e r s t e u n i n g va n d e g e m e e n t e o m b e p a a l d e a c t i vi t e i t e n t e s t i m u l e r e n , o f we l a l s s t r u c t u r e l e b i j d r a g e o m a c t i v i t e i t e n , d i e b i n n e n h a a r b e l e i d s t e r r e i n e n va l l e n , t e l a t e n u i t o e f e n e n . 4.5.1. Subsidierelatie amateurkunst V a n u i t d e b e s c h r e ve n a m b i t i e e n m i s s i e h e c h t d e g e m e e n t e ve e l b e l a n g a a n h e t i n s t a n d h o u d e n e n o n t wi k k e l e n va n d e W es t l a n d s e a m a t e u r k u n s t s e c t o r . D e h a r m o n i s a t i e va n d e s u b s i d i e s i n d e a m a t e u r k u n s t s e c t o r d i r e c t n a d e f u s i e wa s m e t n a m e g e b a s e e r d o p d e b e s t a a n d e s u b s i d i e s i t u a t i e , zo a l s d e ze g o l d b i n n e n d e i n d i vi d u e l e g e m e e n t e n . H e t i s va n b e l a n g d a t vo o r h e t t o e k e n n e n va n s u b s i d i e s b i n n e n d e ze s e c t o r h e l d e r e t o e k e n n i n g s c r i t e r i a e n s u b s i d i e g r o n d s l a g e n wo r d e n o p g e s t e l d . 26

GEMEENTE WESTLAND

M o m e n t e e l o n t w i k k e l t d e g e m e e n t e W e s t l a n d e e n n i e u we a l g e m e n e s u b s i d i e v e r o r d e n i n g o m wi l l e va n e e n t r a n s p a r a n t e e n

Het betreft de volgende organisaties: • Openbare Bibliotheek W estland;

o b j e c t i e v e b e o o r d e l i n g v a n s u b s i d i e ve r zo e k e n . D a a r b i j h o r e n o b j e c t i e v e c r i t e r i a e n b e l e i d s r e g e l s o m d e a a n vr a g e n a a n t e

• W es t l a n d Th e a t e r d e N a a l d ; • ‘Dario Fo, ondernemers in de Kunst’;

t o e t s e n . O p b a s i s v a n d e z e A S V w o r d t h e l d e r g e m a a k t wa a r o m i n i t i a t i e v e n we l o f n i e t w o r d e n g e s u b s i d i e e r d e n w a a r o m

• W es t l a n d s Mu s e u m vo o r S t r e e k - e n Tu i n b o u w h i s t o r i e . B i j d e z e o r g a n i s a t i e s i s h e t s u b s i d i e b e l e i d va n d e g e m e e n t e

s o m m i g e s u b s i d i e s s t r u c t u r e e l wo r d e n ve r l e e n d e n a n d e r e n i e t of eenmalig.

W es t l a n d g e r i c h t o p c o n t i n u ï t e i t . H e t s t r e ve n i s d e 3 s u b s i d i e r e l a t i e m e t h e n vo r m t e g e ve n vi a b u d g e t s u b s i d i ë r i n g .

4.5.2. Subsidierelatie professionele organisaties Naast organisaties en verenigingen actief in de

Concreet wordt per kernpartner vastgelegd:

amateurkunstsector kent de gemeente W estland ook een aantal professionele organisaties op het gebied van kunst en cultuur.

• O m s c h r i j v i n g v a n h e t a c t i vi t e i t e n a a n b o d i n m e e t b a r e prestatiecategorieën;

Z i j h o u d e n z i c h f u l l t i m e b e z i g m e t h u n va k g e b i e d b i n n e n d e kunst- en cultuursector, hebben personeel in dienst en ruime

• I n ze t t e n a a n zi e n va n d e p r o g r a m m a l i j n e n ; • Publieksbereik in concrete aantallen of percentages;

e r v a r i n g m e t s a m e n we r k i n g s p r o j e c t e n m e t ve r s c h i l l e n d e p a r t n e r s b i n n e n e n b u i t e n d e c u l t u r e l e s e c t o r . B o ve n d i e n h e b b e n

• Cultuurdeelname onder jeugd en jongeren in concrete aantallen of percentages;

zij een structurele en substantiële subsidierelatie met de g e m e e n t e . D a a r n a a s t z i j n d e z e o r g a n i s a t i e s va a k a l j a r e n

• V e r a n t w o o r d i n g o ve r k l a n t t e v r e d e n h e i d e n g e l e v e r d e k wa l i t e i t .

b o v e n k e r n s / g e m e e n t e b r e e d e n s o m m i g e o o k ( b o ve n ) r e g i o n a a l w e r k z a a m . I n h e t l a n d e l i j k m o d e l wo r d e n d e ze o r g a n i s a t i e s aangeduid als culturele kernpartners. D e z e c u l t u r e l e k e r n p a r t n e r s o p h e t g e b i e d va n d e m e d i a , d e professionele podiumkunst, de ondernemende amateurkunst/semi-professionele kunsten en de cultuurhistorie, z i j n i n s t a a t o m e e n a c t i e v e r o l t e v e r vu l l e n vo o r h e t b r e d e culturele veld en verbindingen te leggen waar nodig.

H i e r b i j w o r d t u i t g e g a a n va n m e e r j a r e n o v e r e e n k o m s t e n , d i e d e b a s i s v o r m e n vo o r j a a r l i j k s t e m a k e n p r e s t a t i e a f s p r a k e n , gekoppeld aan een formele subsidiebeschikking. De prestatieafspraken worden kernachtig geformuleerd en hebben betrekking op het te behalen publieksbereik en de aard en de o m va n g va n d e a c t i vi t e i t e n .

3: Budgetsubsidie is een subsidie op grondslag van vooraf afgesproken producten en prestaties.

27

GEMEENTE WESTLAND

A f wi j k i n g e n v a n p r e s t a t i e s v o r m e n n i e t z o z e e r a a n l e i d i n g k o r t i n g e n t o e t e p a s s e n ( h o e we l d i t we l m o g e l i j k b l i j f t ) , m a a r w o r d e n g e b r u i k t o m g e z a m e n l i j k va s t t e s t e l l e n w a t d e o o r za a k v a n e e n a f wi j k i n g i s e n o f d a t a a n l e i d i n g i s t o t b i j s t e l l i n g va n h e t b e l e i d , d e t e l e v e r e n p r e s t a t i e s o f h e t s u b s i d i e n i ve a u . * Toelichting

In het rijtje kernpartners van een gemeente met 100.000 inwoners hoort, volgens het landelijke model, ook een instituut voor cultuureducatie met een pluriform aanbod. Drie van de vier kernpartners bieden een cultuureducatief programma. Wat muziekonderwijs betreft is de positie van de Muziekschool Westland met het loslaten van de verplichte afname van de HaFaBra-examens behoorlijk veranderd. In dit kader is het allereerst van belang de herpositionering van de muziekschool in relatie tot SRMO te onderzoeken. Verder ligt het voor de hand de mogelijkheden voor meer samenwerking tussen de aanbieders op het gebied van de cultuureducatie te verkennen. Verder onderzoek naar het muziekonderwijs c.q. cultuuronderwijs inclusief het ontwikkelen van een aantal scenario’s, is dan ook nodig.

4.6. Organisatie en samenwerking I n h e t v o r i g e h o o f d s t u k zi j n d e v i e r p r o g r a m m a l i j n e n ( C u l t u u r & Educatie, Cultuur & Kracht, Cultuur & Verbinding en Cultuur & Ruimte) benoemd en toegelicht. O m d e p r o g r a m m a l i j n e n vo o r t v a r e n d e n e f f e c t i e f o p t e p a k k e n e n u i t t e v o e r e n i s e e n s t e v i g e r e g i e n o d i g . S a m e n we r k i n g tussen culturele organisaties en de gemeente is daarbij o n o n t b e e r l i j k , i e d e r v a n u i t z i j n e i g e n ve r a n t w o o r d e l i j k h e i d .

4.6.1. Culturele kernpartners D e vi e r zo g e h e t e n c u l t u r e l e k e r n p a r t n e r s b e s c h i k k e n i e d e r o ve r r u i m e e r va r i n g m e t s a m e n we r k i n g s t r a j e c t e n m e t p a r t i j e n b i n n e n en buiten de culturele sector, hebben een structurele en s u b s t a n t i ë l e ( s u b s i d i e ) r e l a t i e m e t d e g e m e e n t e e n we r k e n a l l e n a l k e r n o ve r s t i j g e n d b i n n e n d e g e m e e n t e W e s t l a nd e n s o m m i g e ze l f s b i n n e n d e r e g i o ( o . a . a l s c u l t u u r a a n j a g e r v o o r d e p r o vi n c i e ) . D e ze vi e r p r o f e s s i o n e l e o r g a n i s a t i e s w o r d e n d a n o o k i n s t a a t g e a c h t d e b e n o d i g d e ve r b i n d i n g e n t e l e g g e n e n s a m e n we r k i n g b i n n e n e n t u s s e n d e p r o g r a m m a l i j n e n t e b e vo r d e r e n . O m d e o p ze t e n u i t we r k i n g v a n d e p r o g r a m m a l i j n e n vo o r t va r e n d e n e f f e c t i e f t e k u n n e n a a n p a k k e n , a c h t e n wi j h e t n o o d z a k e l i j k d i t e e r s t i n h o o f d l i j n e n u i t t e w e r k e n m e t d e ze b e p e r k t e g r o e p c u l t u r e l e k e r n p a r t n e r s d i e g e we n d i s s a m e n t e w e r k e n , t e ve r b i n d e n e n g e m e e n t e b r e e d t e w e r k e n e n samenhang te brengen. Het is niet behapbaar, werkbaar en efficiënt voor de gemeente om hier met alle partijen in het c u l t u r e l e ve l d o ve r t e p r a t e n . B i j d e u i t we r k i n g i n h o o f d l i j n e n m e t g e n o e m d e k e r n p a r t n e r s za l d e g e m e e n t e d a a r wa a r n o d i g e n we n s e l i j k d e b e t r e f f e n d e a n d e r e r e l e va n t e c u l t u r e l e p a r t i j e n o p d e ve r s c h i l l e n d e d e e l g e b i e d e n b i n n e n d e p r o g r a m m a l i j n e n b e t r e k k e n . H i e r b i j za l m e t n a m e s a m e n we r k i n g m e t d e k o e p e l o r g a n i s a t i e s / v e r t e g e n wo o r d i g e n d e p l a t f o r m s wo r d e n g e zo c h t . D i t g e l d t s o wi e s o vo o r p r o j e c t e n g e r i c h t o p s p e c i f i e k e s e c t o r e n , zo a l s u i t we r k i n g va n d e r i j k s r e g e l i n g B K V o f b e vo r d e r e n s a m e n we r k i n g i n d e m u zi e k s e c t o r . H i e r zu l l e n m e t n a m e r e s p e c t i e ve l i j k P l a t f o r m B e e l d e n d e K u n s t W es t l a n d e n W F M g e s p r e k s p a r t n e r v o o r d e g e m e e n t e zi j n . M e t d e a l j a r e n g e ve s t i g d e k o e p e l o r g a n i s a t i e W F M g a a t d e g e m e e n t e i n g e s p r e k o m t e b e k i j k e n o f e e n ve r b r e d i n g va n d e b e l a n g e n b e h a r t i g i n g

28

GEMEENTE WESTLAND

n a a r d e a n d e r e d e e l s e c t o r e n i n d e m u zi e k s t r o m i n g , z o a l s d e koren, muziekopleidingen, etc. tot de mogelijkheden behoort.

t o t m e e r s a m e n we r k i n g t e k o m e n . R e d e n o m t e k o m e n t o t h e t o p r i c h t e n va n h e t C u l t u r e e l P l a t f o r m W es t l a n d .

I n d i e n W F M u i t g r o e i t t o t d e ze b r e d e ve r t e g e n wo o r d i g i n g va n d e gehele muzieksector komt de federatie in aanmerking om als

D i t C u l t u r e e l P l a t f o r m W e s t l a n d za l w o r d e n o p g e ze t a l s e e n

culturele kernpartner te gaan functioneren. O n d e r r e g i e v a n d e g e m e e n t e wo r d t p e r p r o g r a m m a l i j n g e we r k t aan:

n e t we r k o r g a n i s a t i e wa a r i n o . a . : • D e v o o r t g a n g va n d e u i t vo e r i n g va n h e t n i e u w e k u n s t - e n c u l t u u r b e l e i d e n i n h e t b i j zo n d e r d e p r o g r a m m a l i j n e n wo r d t gemonitord en besproken;

• H e t i n o v e r l e g m e t r e l e v a n t e p a r t i j e n u i t we r k e n v a n p r o j e c t e n en initiatieven binnen de betreffende programmalijn;

• D r a a g vl a k wo r d t g e c r e ë e r d vo o r b e s t a a n d e e n n i e u we i n i t i a t i e ve n ;

• H e t v e r w e r v e n v a n n o o d za k e l i j k e m i d d e l e n vo o r d e u i t vo e r i n g daarvan;

• C u l t u r e l e a c t i vi t e i t e n o p e l k a a r wo r d e n a f g e s t e m d ; • O n d e r l i n g e u i t wi s s e l i n g va n r e l e va n t e l a n d e l i j k e , p r o vi n c i a l e

• H e t a a n w i j z e n v a n p r o j e c t l e i d e r s vo o r s p e c i f i e k e p r o j e c t e n e n i n g a n g z e t t e n v a n c o n c r e t e p r o j e c t e n e n i n i t i a t i e ve n ;

e n g e m e e n t e l i j k e o n t wi k k e l i n g e n e n i n i t i a t i e ve n p l a a t s vi n d t ; • A f s p r a k e n wo r d e n g e m a a k t o ve r g e za m e n l i j k e p r o j e c t e n e n

• D e c o ö r d i n a t i e v a n e n a f s t e m m i n g t u s s e n d e ve r s c h i l l e n d e projecten en initiatieven.

PR&Marketing; • E e n j a a r l i j k s c u l t u u r d e b a t wo r d t g e o r g a n i s e e r d vo o r d e g e h e l e sector.

D e c e n t r a l e c o ö r d i n a t i e va n d e p r o g r a m m a l i j n e n l i g t b i j d e gemeente. De gemeente roept hiertoe de verschillende partijen regelmatig bijeen en brengt indien nodig stukken tot

H e t C u l t u r e e l P l a t f o r m W es t l a n d k e n t i n o n ze o g e n e e n v a s t e k e r n , b e s t a a n d e u i t ve r t e g e n wo o r d i g e r s va n d e c u l t u r e l e

b e s l u i t v o r m i n g . I n h e t a a n s t a a n d e u i t vo e r i n g s p r o g r a m m a za l p e r p r o g r a m m a l i j n d e p r o j e c t o r g a n i s a t i e v o o r zo v e r n o d i g , n a d e r

k e r n p a r t n e r s , e e n a a n t a l s l e u t e l f i g u r e n / ve r t e g e n w o o r d i g e r s va n d e k o e p e l o r g a n i s a t i e s / p l a t f o r m s va n d e ve r s c h i l l e n d e

worden uitgewerkt.

kunststromingen uit de (amateur)kunstsector en de gemeente. D e g e m e e n t e g a a t h i e r b i j u i t v a n e e n g r o e i m o d e l wa a r b i j d o o r

4.6.2. Cultureel Platform Westland H e t c u l t u r e l e v e l d i n W es t l a n d k e n m e r k t zi c h o p d i t m o m e n t d o o r eilandjes en heeft behoefte aan meer samenhang en s a m e n we r k i n g . M e t h e t o p p a k k e n va n d e ve r s c h i l l e n d e p r o g r a m m a l i j n e n z a l m e e r s a m e n we r k i n g v a n d e g r o n d k o m e n . Niettemin is het wenselijk om ook buiten de programmalijnen

d e ve r w a c h t e ve r b e t e r i n g va n d e o r g a n i s a t i e g r a a d b i n n e n d e d i v e r s e c u l t u r e l e s t r o m i n g e n e r e e n ve r b e t e r d e ve r t e g e n wo o r d i g i n g za l zi j n i n h e t C u l t u r e e l P l a t f o r m W e s t l a n d . H i e r d o o r za l h e t d r a a g vl a k i n d e k u n s t - e n c u l t u u r s e c t o r a l s g e h e e l vo o r h e t C u l t u r e e l P l a t f o r m g r o e i e n . N a a s t p e r i o d i e k e b i j e e n k o m s t e n va n h e t C u l t u r e e l P l a t f o r m i s h e t w e n s e l i j k e e n s p e r j a a r e e n c u l t u u r d e b a t t e o r g a n i s e r e n vo o r e e n b r e d e r e g r o e p 29

GEMEENTE WESTLAND

b e t r o k k e n p a r t n e r s u i t h e t c u l t u r e l e v e l d . D i t k a n wo r d e n a a n g e v u l d m e t e e n e x p e r t v a n b u i t e n a f , d i e zi j n o f h a a r l i c h t

To e l i c h t i n g : 1 ) B i j d e vo o r j a a r s n o t a i s vo o r 2 0 0 8 e e n b e d r a g v a n € 2 0 0 . 0 0 0 , -

l a a t s c h i j n e n o v e r d e v o o r t g a n g va n d e b e o o g d e c u l t u r e l e o n t wi k k e l i n g e n . A l s v a s t d e b a t m o m e n t k a n g e d a c h t wo r d e n

i n g e ze t vo o r k u n s t - e n c u l t u u r i m p u l s . A a n g e zi e n i n 2 0 0 8 d e vo o r b e r e i d i n g e n vo o r d e k a d e r n o t a n o g i n vo l l e g a n g wa r e n i s

a a n d e s t a r t v a n h e t n i e u we c u l t u r e l e s e i zo e n , m e d i o s e p t e m b e r van elk jaar.

b e s l o t e n d i t b e d r a g t e v e r d e l e n o ve r d e j a r e n 2 0 0 9 e n 2 0 1 0 . Daarnaast is bij de bespreking in het college met betrekking tot

4 . 7 . I n z e t va n m i d d e l e n Om uitvoering te geven aan de geformuleerde inhoudelijke a m b i t i e s , z e t d e g e m e e n t e d e v o l g e n d e m i d d e l e n i n : a c t i e ve r e g i e , f i n a n c i ë l e m i d d e l e n ( wa a r o n d e r s u b s i d i e s ) e n a c c o m m o d a t i e s . Te v e n s b i e d t d e g e m e e n t e vo o r e n n a b e p a a l d e e v e n e m e n t e n p e r s o n e l e o n d e r s t e u n i n g e n s t e l t m a t e r i a l e n ( zo a l s afzettingen) ter beschikking. 4.7.1. Beschikbare financiën Om de in de kadernota genoemde ambities te kunnen realiseren i s e e n f i n a n c i ë l e i m p u l s o n o n t b e e r l i j k . D e h i e r vo o r b e s c h i k b a r e e xt r a f i n a n c i ë l e m i d d e l e n z i j n : 1 ) € 1 0 0 . 0 0 0 , - i n 2 0 0 9 e n € 1 0 0 . 0 0 0 , - i n 2 0 1 0 ; d a a r n a a s t va n u i t de Sociaal Maatschappelijke Visie in 2009, 2010 en 2011 elk jaar een bedrag van € 200.000,- (definitieve b e g r o t i n g s o p s t e l l i n g d i e n t n o g p l a a t s t e vi n d e n b i j bestedingsvoorstel middelen Sociaal Maatschappelijke Visie); 2 ) R i j k s r e g e l i n g B e e l d e n d e K u n s t e n V o r m g e vi n g j a a r l i j k s € 150.000,- in de periode 2009-2012; 3 ) R i j k s r e g e l i n g C u l t u u r p a r t i c i p a t i e j a a r l i j k s € 0 , 7 9 p e r i n wo n e r in de periode 2009-2012.

h e t b u d g e t S o c i a a l Ma a t s c h a p p e l i j k e V i s i e a f g e s p r o k e n o m j a a r l i j k s e e n b e d r a g va n € 2 0 0 . 0 0 0 , - b e s c h i k b a a r t e s t e l l e n va n a f 2 0 0 9 vo o r e e n p e r i o d e va n ( m e t 2 0 0 8 m e e g e r e k e n d ) 4 jaar; 2 ) e n 3 ) V a n u i t d e o ve r h e i d z i j n t w e e g e l d s t r o m e n b e s c h i k b a a r , t e we t e n B e e l d e n d e K u n s t e n V o r m g e vi n g e n P r o g r a m m a C u l t u u r p a r t i c i p a t i e . V o o r b e i d e b e d r a g e n g e l d t d a t d e ze g e m a t c h e d m o e t e n wo r d e n m e t g e m e e n t e l i j k e m i d d e l e n . A d 2 ) V o o r B e e l d e n d e K u n s t e n V o r m g e vi n g ( B K V ) i s v a n a f 2 0 0 9 e e n b e d r a g b e s c h i k b a a r va n € 1 5 0 . 0 0 0 , - vi a d e u i t k e r i n g g e m e e n t e f o n d s ( t a a k m u t a t i e ; m a a r m e t e e n b i j s l u i t e r va n minister Plasterk dat het bedrag echt uitsluitend is af te rekenen o p b e e l d e n d e k u n s t ) , w a a r b i j g e m e e n t e n m i n i m a a l e e n ze l f d e b e d r a g m o e t e n b e s t e d e n a a n B e e l d e n d e K u n s t e n V o r m g e vi n g . V a n d e 3 6 g e m e e n t e n d i e d e ze r i j k s b i j d r a g e o n t v a n g e n vo l d o e t a l l e e n g e m e e n t e W e s t l an d n i e t a a n d e ze m a t c h i n g s vo o r w a a r d e . V o o r a l s n o g zi j n h i e r vo o r n o g g e e n e xt r a m i d d e l e n g e r a a m d . V e r d e r m o e t wo r d e n vo l d a a n a a n d r i e d o e l s t e l l i n g e n : − H e t b i e d e n va n r u i m t e a a n t a l e n t ; − H e t ve r b e t e r e n va n d e r e l a t i e t u s s e n p r o d u c t i e e n p r e s e n t a t i e , tussen aanbod en publiek; − H e t ve r s t e r k e n va n d e k r a c h t / p r o f e s s i o n a l i s e r i n g v a n d e sector. 30

GEMEENTE WESTLAND

“ E e n s a m e n l e vi n g i n b e w e g i n g heeft behoefte aan een kritische

Ad 3) Vanuit het Programmafonds Cultuurparticipatie is een b e d r a g v a n € 0 , 7 9 p e r i n w o n e r b e s c h i k b a a r w a a r b i j e ve n e e n s e e n g e l i j k b e d r a g d o o r d e g e m e e n t e m o e t wo r d e n b i j g e p a s t . To t

reflectieruimte waar relatief vrij n a g e d a c h t k a n wo r d e n o ve r h o e

e n m e t 2 0 0 8 o n t v i n g d e g e m e e n t e t we e m a a l d e z e b i j d r a g e va n de provincie in het kader van het Actieprogramma Cultuurbereik. D a r i o F o w a s u i t v o e r d e r va n h e t a c t i e p r o g r a m m a e n z a l i n vervolg hierop ook het cultuurparticipatieprogramma realiseren. Z o d o e n d e wo r d t v o o r t g e b o u wd o p d e i n g e ze t t e e n s u c c e s vo l l e community- en cultuureducatieprojecten. 4.8. Monitoring O m t e k u n n e n b e p a l e n i n h o e v e r r e d e d o e l s t e l l i n g e n wo r d e n g e h a a l d , wo r d t e e n e e n v o u d i g s ys t e e m va n m o n i t o r i n g o p g e ze t . D e s t a r t v a n d i t s y s t e e m b e g i n t m e t h e t u i t vo e r e n v a n e e n

wi j a l s m e n s e n i n d e w e r e l d s t a a n . D a t d i e ve r k e n n i n g n i e t a l l e e n m a a r e e n vo u d i g e , h e r k e n b a r e e n g e r u s t s t e l l e n d e p r o d u c t i e s o p l e ve r t , l i g t n i e t a l l e e n a a n d e k u n s t , m a a r o o k a a n d e s a m e n l e vi n g wa a r m e e z e zi c h ve r s t a a t . D a t s o m m i g e m e n s e n i n d e ze s a m e n l e vi n g d e vo o r k e u r g e ve n a a n m e e r h o u v a s t b i e d e n d e a c t i v i t e i t e n d a n d e k u n s t i s b e g r i j p e l i j k , m a a r m o e t n i e t d e k u n s t wo r d e n nagedragen.” (Kees Vuyk) Nico Baars, directeur WestlandTheater de Naald

nulmeting. Op basis van deze monitoring kan de gemeente toezien of met de gemeentelijke missie, om een kunst- en cultuurbeleid te voeren dat sterk aansluit bij het krachtige e c o n o m i s c h e p r o f i e l v a n d e r e g i o , m e t e e n a c t i e ve i n ze t o p d e vier genoemde programmalijnen in de culturele sector, ook d a a d we r k e l i j k r e s u l t a t e n wo r d e n b e h a a l d .

31

GEMEENTE WESTLAND

5.

Bijlage 1: Infrastructuur van gemeenten in ringen, Cor Wijn / VNG

C o r W i j n h e e f t vo o r d e V e r e n i g i n g va n N e d e r l a n d s e G e m e e n t e n e e n m o d e l o n t wi k k e l d vo o r h e t c u l t u u r e n m e d i a b e l e i d v a n g e m e e n t e n . H e t m o d e l g a a t u i t va n e e n i n d e l i n g n a a r a a n t a l i n wo n e r s . D e g e m e e n t e W es t l a n d va l t vo l g e n s d i t m o d e l n e t b i n n e n d e r i n g v a n g e m e e n t e n m e t e e n a l o m va t t e n d c u l t u u r b e l e i d . I n g e m e e n t e n va n d e z e o m va n g ( b i j n a 1 0 0 . 0 0 0 i n wo n e r s ) zi j n d e i n s p a n n i n g e n v a n h e t g e m e e n t e b e s t u u r ve e l a l g e r i c h t o p h e t g e h e l e c u l t u r e l e s p e c t r u m . I n h e t a l o m va t t e n d e b e l e i d i s c o n t i n u e s p a n n i n g t u s s e n e n e r zi j d s b e h o u d e n e n ve r s t e r k e n va n b e s t a a n d e o r g a n i s a t i e s e n a n d e r z i j d s h e t vr i j m a k e n va n m i d d e l e n vo o r h e t s t i m u l e r e n va n e xp e r i m e n t e n ve r n i e u w i n g . E l e m e n t e n d i e s p e c i f i e k v a l l e n b i n n e n d e ve r a n t w o o r d e l i j k h e i d v a n g e m e e n t e n i n d e b u i t e n s t e r i n g zi j n : s c h o u wb u r g , k e r n p o d i a , u i t vo e r i n g e n va n ( r i j k s ) g e s u b s i d i e e r d e g e ze l s c h a p p e n , p r o d u c t i e k e r n e n , k u n s t e n a a r s b e l e i d (opdrachten, ateliers en dergelijke) en een pluriform c u r s u s a a n b o d o p h e t g e b i e d va n d e a m a t e u r k u n s t e n cultuureducatie.

32

GEMEENTE WESTLAND

COLOFON Samenstelling en coördinatie Te a m S p o r t , C u l t u u r e n J e u g d g e m e e n t e W e s t l an d m.m.v. Adviesbureau BMC Fotografie Te a m S p o r t , C u l t u u r e n J e u g d g e m e e n t e W e s t l an d E. Barendse (Dario Fo) H i s t o r i s c h A r c h i e f W e s t la n d J. Samsom (Vis) T. S c h u t ( B e v r i j d i n g s c o n c e r t ) R . v a n V a r i k (W a t e r p o p ) W es t l a n d Th e a t e r d e N a a l d Meer informatie? Voor nadere informatie over de kadernota kunst en cultuur: T (0174) 672041 E i n f o @ g e m e e n t e we s t l a n d . n l

33

GEMEENTE WESTLAND

Bevrijdingsconcert 2009 te Poeldijk 34