Informatiebulletin van kabelraden.nl • verschijnt vier maal per jaar
Regionale kijkverschillen duidelijk uit onderzoek
Onderzoek naar zender voorkeuren analoge abonnees
kabelraad 33
Er zijn duidelijk regionale verschillen in het kijkgedrag in Nederland. Dit blijkt uit onderzoek van TNS NIPO in opdracht van Kabelraden.nl. Ondervraagd werden analoge televisiekijkers die klant zijn bij Ziggo, UPC, Kabel Noord, Cogas en Delta. Klanten willen - naast de Nederlandse commerciële zenders - vooral zenders als CNN, BBC1, BBC2 en langs de grens ARD en ZDF in hun pakket. In Limburg horen deze Duitse omroepen zelfs bij de voorkeurslijst van vijf zenders die mensen na de landelijke publieke omroep en zenders van RTL en SBS kiezen. Andere zenders waarvoor kijkers een voor keur uitspreken zijn National Geographic Channel, Discovery Channel en Eurosport. Ook de nieuwe combinatie TLC/Animal Planet doet het in sommige provincies goed. In Brabant en Zeeland kiezen mensen ook
Regionale zendervoorkeuren onder analoge kijkers
voor zenders als Brabant10 en CTV Zeeland. In Drenthe scoort TV Noord (de regionale zender van Groningen) erg goed. Het onderzoek heeft als primair doel om vast te stellen welke televisiezenders kijkers graag als onderdeel van hun analoge basispakket zien. Deze informatie geeft programmaraden handvatten bij het bepalen van hun advies voor dat basispakket, rekening houdend met regionale voorkeuren. De ca. 50 programma raden in Nederland adviseren de kabel exploitant in hun regio over de invulling van een deel van het analoge pakket.
loge televisie (dus zonder digitale aansluiting) blijken ouder te zijn dan de gemiddelde kijker. Ook zijn analoge kijkers hoger opgeleid en hebben vaker geen kinderen. Alle secretariaten van programmaraden krijgen een exemplaar van het onderzoek toegestuurd. Het onderzoeken is in het geheel te downloaden op kabelraden.nl. Programmaraadsleden kunnen ook een kopie van het onderzoek opvragen bij kabelraden.nl.
Daarnaast willen programmaraden met het onderzoek inzicht krijgen in het profiel van analoge kijkers, zodat ze ook dat bij hun ad visering kunnen betrekken. Kijkers naar ana
COLOFON Kabelraad is een uitgave van Kabelraden.nl, Stichting Landelijk Steunpunt Programmaraden en verschijnt 4 keer per jaar. Leden van programmaraden en andere geïnteresseerden ontvangen Kabelraad gratis • Het abonnement is aan te vragen via e-mail (
[email protected]) of bij Kabelraden.nl • Beechavenue 54 - 80, 1119 PW Schiphol-Rijk • Telefoon: 020 - 6586250 Kabelraad verschijnt onder redactie van Kabelraden.nl en David de Jong (DutchMedia) • Fotografie: Liselotte Schoo Fotografie, Henk Veenstra • Vormgeving: Fonts+Files visuele communicatie, Haarlem • Drukwerk: StyleMathôt, Haarlem
december 2011
In deze kabelraad ondermeer: n Teleurstellend voorstel minister n TV- en radiodag 2011 n Mediajaaroverzicht n Onderzoek zendervoorkeuren n Jurisprudentie Ziggo n Kabeltex, ondernemend kabelbedrijf
Stand van zaken wetgeving:
Minister komt met teleurstellend voorstel. SP, ChristenUnie en PvdA pleiten voor goede regeling consumenteninvloed Op 5 december heeft Minister van Bijsterveldt (OCW) haar plannen bekendgemaakt voor de invulling van het digitale pakket op de kabel. Zij ziet af van een regeling die tv-kijkers daadwerkelijk invloed geeft op hun (digitale) tvpakket. De minister meent dat het voldoende is de omvang van het basispakket vast te leggen op 30 zenders. Die regeling geldt dan wel voor alle aanbieders van pakketten: ook KPN en glasvezelaanbieders moeten zich aan deze minimumomvang houden. Hieronder de reactie van kabelraden.nl op het voorstel. De brief van de minister is te lezen via www.kabelraden.nl
Marja van Bijsterveldt
Met het voorstel opent de minister de deur naar inkrimping, vervlakking en verschraling van het tv-aanbod omdat 30 zenders aanmerkelijk minder is dan het huidige digitale basispakket biedt. De minister schrapt de invloed op het pakket via programmaraden en zet daar niets tegenover. Programmaraden weten dat klanten meer willen dan alleen de grote commerciële zenders. Zij vertegen woordigen de interesses van de kijkers en luisteraars in hun regio. Die interesses bleken ook onlangs weer, toen meer dere Duitse zenders uit het analoge en digitale pakket van Limburg verdwenen. De programmaraad werd overstelpt met reacties. De meeste kijkers willen een divers basis pakket met nieuws-, muziek- en jonge renzenders en zenders uit ons omrin gende landen. In ieder geval willen zij de mogelijkheid hebben die zenders zonder extra kosten te zien. Er is nu geen echte concurrentie tussen aanbieders. Kijkers zitten vaak, bijvoorbeeld door 3-in-1 pak ketten, met handen en voeten vast aan hun huidige exploitant. Bovendien blijken exploitanten veelal hetzelfde basispakket te leveren. Zolang de kijker niet zelf zijn zenders kan kiezen wil hij tenminste mee kunnen beslissen over de inhoud van het aangeboden pakket. Daarnaast willen ook nieuwe en regionale initiatieven de 2
kans blijven houden op een plek in het tv-pakket. Zonder klanteninvloed waren nieuwe zenders als BravaNL en Slam!TV niet van de grond gekomen en waren TV5 Monde en de Concertzender van de kabel verdwenen. Voorstel minister Het voorstel van de minister verplicht alle ‘aanbieders van pakketten’ (kabelexploi tanten, KPN, Glashart etc.) een basispak ket van 30 zenders door te geven. Vol gens de minister geeft een omvang van 30 zenders ‘voldoende waarborgen voor pluriformiteit’. Maar 30 zenders is veel minder dan het huidige (digitale) basis pakket en ook te weinig om daadwerkelijk een breed aanbod neer te zetten. Dertig zenders betekent dat er keuzes gemaakt moeten worden. En bij het maken van die keuzes spreken consumenten straks totaal niet mee. De minister regelt geen klachteninstantie, geen gezamenlijke invloed en biedt ook geen mogelijkheid om de pakketaanbieders terecht te wijzen. Grote groepen kijkers die iets anders willen dan eenheidsworst op de tv worden buitenspel gezet. De minister negeert met deze invulling niet alleen de wens van klanten, maar ook die van de Tweede Kamer. Bij meerdere gelegenheden, beginnend met de motie Atsma/Slob van eind 2007, heeft de Kamer uitgesproken meer invloed van
klanten te willen op het (digitale) pakket. Invloed, juist om ook kleinere doelgroe pen een kans te geven. Hiermee komt de minister terug op eerder voorstellen die wel een vorm van consumenteninvloed regelden en op brede steun in de Kamer konden rekenen. Reactie Tweede Kamer Op 12 december 2012 werd de media begroting behandeld in de Tweede Kamer. Daarbij kwam ook het voorstel van Minister van Bijsterveldt aan de orde. Jasper van Dijk (SP) en Joel Voordewind (ChristenUnie) hebben zich in hun bijdra ges nadrukkelijk wel sterk gemaakt voor een goede regeling van consumentenin vloed op de kabel. Samen met Martijn van Dam (PvdA) dienden zij een motie in om dit voor elkaar te krijgen. Jasper van Dijk bood ook zijn Zwartboek kabelklachten aan de minister aan. De SP startte een klachtenmeldpunt nadat Ziggo afgelo pen zomer vijf zenders schrapte uit het analoge aanbod. Het zwartboek bevat de ingediende klachten. De motie luidt als volgt: De Kamer, gehoord de beraadslaging, van mening dat consumenteninvloed op het aanbod van radio- en televisiezenders een rol moet spelen bij de nieuwe regeling hieromtrent;
constaterende dat de minister uitsluitend regelt dat het wettelijk minimumpakket 30 zenders moet bevatten; constaterende dat de Kamer eerder om inspraak van kijkers heeft verzocht, bijvoorbeeld in de motie-Atsma/Slob van 27 november 2007 (31200-VIII, nr. 47); verzoekt de regering, bij de wijziging van de Mediawet inzake de distributie van radio- en televisiezenders tevens een goede regeling voor consumenteninvloed te realiseren,en gaat over tot de orde van de dag. Recht op inspraak Jasper van Dijk over de motie: “Kijkers hebben recht op inspraak over het zenderaanbod op televisie en radio. De regering moet daarom een volwaardig voorstel doen voor consumenteninvloed op digitale zenderpakketten. Zonder inspraak zijn de kabelbedrijven heer en meester over de inhoud van zender pakketten. Er moet een tegenmacht zijn waar kijkers terecht kunnen”. Van Dijk: “Dertig zenders is een lege huls, want basispakketten bestaan nu al uit minstens 50 zenders. Er wordt niets geregeld rond inspraak en er is ook geen klachtenloket. Terwijl iedereen weet dat kabelbedrijven te pas en te onpas zen ders kunnen schrappen of wegstoppen in dure pluspakketten. Daarom moet er een tegenmacht zijn met volwaardige be voegdheden. De kern is dat kijkers recht hebben op een veelzijdig en betaalbaar zenderaanbod” Wetsontwerp De minister verwacht het wetsontwerp voor de zomer 2012 naar de Tweede Kamer te sturen. De nieuwe regeling kan dan op 1 juli 2013 in werking treden. Programmaraden zullen gedurende het wetgevingstraject op blijven komen voor de belangen van kijkers en blijven streven naar een goede (klachten)regeling.
Kabelraden.nl wenst iedereen een zeer voorspoedig, gelukkig en gezond 2012
Kabelraden.nl is nu ook te volgen op twitter. Volg ons hier http://twitter.com/kabelraden en blijf op de hoogte van het laatste nieuws. Op onze website vindt u nu de laatste twitterberichten van kabelraden.nl en over programmaraden.
Volg kabelraden.nl nu ook op twitter en facebook En sinds kort kunt u kabelraden Ook de programmaraden Brabant http://twitter.com/prograadbrabant Rotterdam http://twitter.com/ProgRaad_010 en Oost Gelderland http://www.twitter.com/progostgld zijn actief op twitter!
Jasper van Dijk 3
De Vlaamse publieke omroep VRT krijgt komend voorjaar een extra televisienet. Dan krijgt Canvas op het huidige tweede VRT-kanaal een volwaardige plek en gaat jeugdmerk Ketnet op het nieuwe kanaal uitzenden. Kabelraad sprak met Lut Vercruysse, directeur Juridische zaken en corporate strategie bij de VRT. Wat betekent de komst van het derde kanaal? Lut Vercruysse: “Het is een ontkoppeling van Canvas en Ketnet. Met de komst van het derde kanaal kan Canvas ook ’s middags en in de vooravond uitzenden. Overdag en ‘s middags kunnen daarbij interessante laat-avondprogramma’s nog eens vertoond worden. “ “Het derde kanaal zal worden gebruikt voor kinder- en jeugdprogrammering van Ketnet. Na 20 uur zijn hier sport en pro-
(wedstrijd met klassieke muziek) zal in de finaleweek op dit kanaal worden uitgezonden. Om met jongerenprogrammering te experimenteren starten we op Canvas komend voorjaar tussen 18 en 19 uur al.” En sport? “Sport zal tot 20 uur op het tweede kanaal blijven, maar als de sport na 20 uur is, dan maken we gebruik van het derde kanaal. De belangrijkste sportevenementen blijven overigens sowieso op Een te zien, dat verandert niet.”
Radio Vlaanderen en Radio Vlaandere Info (RVi). Die kanalen - die overigens groten deels de uitzendingen van VRT Radio 1 en VRT Radio 2 overnamen - zijn niet meer noodzakelijk nu de VRT-radiokanalen al breed beschikbaar zijn via o.a. inter net. Op 31 december stopt RVi met uitzenden en internet. Ook stopt de VRT met de zogeheten ‘plus’ kanalen die alleen in België te zien waren. Daarbij waren via de digitale ontvanger op bepaalde momenten extra
Derde VRT-net voorjaar 2012 verwacht gramma’s voor expats, jongeren en over evenementen te zien. Voor jongerenprogrammering ontwikkelen we geleidelijk meer programma’s. Het idee is buiten de begane paden te programmeren en wat profiel betreft tussen Studio Brussel en MNM in te zitten (de resp. alternatieve en hitradioradiozenders van de VRT, red), daar zullen ook series worden geprogrammeerd. Het derde kanaal is evenwel een generalistisch kanaal. Het Koningin Elisabethconcours
Uit de jaarrekening 2010 van de VRT blijkt dat de directe kosten voor televisie 271,5 miljoen euro bedragen op een totale begroting van de VRT van 446 miljoen euro. In Nederland geeft de NPO in hetzelfde jaar 585 miljoen euro uit voor televisie op een totale begroting van 857 miljoen euro. De VRT rekent erop om met dezelfde middelen een aanbod van drie tv-netten te kunnen maken. Start & distributie De startdatum van het derde VRT-net is nog niet helemaal zeker, maar ligt vermoe delijk op 31 mei 2012, voorafgegaan door een technische start een maand eerder. In het kader van de nieuwe beheersovereen komst die de Vlaamse regering en de VRT hebben afgesloten, stopt de VRT met haar internationale radiozenders
uitzendingen van ‘Een’, ‘Ketnet’ en ‘Canvas’ te zien. De toegankelijkheid en het feit dat er slechts af en toe con tent beschikbaar was, maakte dat deze diensten niet succesvol waren, al was de Ketnet+ variant wel enigszins populair. De verwachting is dat het nieuwe derde kanaal in zowel Vlaanderen als Fransta lig België vanaf de start te zien is op de kabel, IPTV en satelliet. In Vlaanderen moet het derde kanaal door het Vlaamse Mediadecreeet verplicht op de kabel worden uitgezonden (bij een ‘significant aantal eindgebruikers’). In Wallonie geldt, net als voor Nederland, geen mustcarry plicht voor drie, maar slechts voor twee VRT-zenders. In Nederland is in de Mediawet opgeno men dat zowel analoog als digitaal (bij ‘significant’ aantal aangeslotenen), ver plicht twee VRT-televisiezenders worden uitgezonden op de kabel. Welke dat zijn, heeft de wetgever niet omschreven.
Taak programmaraden Volgens de Mediawet mogen programmara den aanwijzen welke van de VRT-kanalen als mustcarry zender worden beschouwd. Dit gebeurt al bij de radio-kanalen, waar ook 2 kanalen verplicht zijn, en het slechts weinig voorkomt dat alle vijf VRT-radio zenders op de kabel worden uitge zonden. Met de komst van het derde VRT-kanaal kunnen programmaraden er overigens ook voor kiezen om alle drie de kanalen te adviseren in het basispakket. In Vlaanderen zijn kabelaars wel verplicht alle drie de Nederlandse tv-kanalen door te geven. In die zin is er tussen Neder land en Vlaanderen een wettelijke ongelijkheid. De doorgifteplichten ko men voort uit de zogeheten ‘Taalunie’. Voor het digitale kabelaanbod is het aan de kabelaar te bepalen of deze twee of drie VRT-kanalen aanbiedt.
Lut Vercruysse
Opstelling kabelexploitanten Ziggo zegt bij monde van Gradus Vos overigens ondanks het feit dat al in de ‘be heersovereenkomst’ is vastgelegd dat de VRT met een derde net komt - dat bij haar ‘(nog) niets bekend is’ van een nieuwe Vlaamse publieke zender en dat zij pas als ‘daarover meer concrete informatie beschikbaar’ is, kan beoordelen wat ‘met die zender te doen’. UPC is wel op de hoogte van de komst van een derde VRT-net. “We zijn met de VRT in overleg over deze ontwikkelingen,” aldus Ronald Sutmuller die eraan toevoegt dat er nog niets bepaald is. Canal Digitaal zegt desgevraagd de nieuwe situatie met de VRT te bestuderen. KPN reageert niet op vragen hierover. KPN biedt niet alleen via KPN Interactieve TV maar ook via Digitenne van KPN de beide VRT-kanalen aan. Gezien de publieke (openbare) status van de VRT, lijkt het weinig waarschijnlijk dat de ‘derde’ zender van de VRT exclusief in een pluspakket zal worden opgenomen. Ketnet/Canvas is na het eerste VRT-net de best bekeken niet-Nederlandse tv-zender en wordt vooral door kinderen en senioren bekeken. In 2009 haalde het een markt aandeel van 0,9% (6+, 24 uur); bij de doelgroep 6 tot 12 jarigen 2,3%. Indien Nederlandse distributeurs (en programma raden) niets doen zullen de Ketnet/ kinder- en jeugdprogrammering en enkele evenementen in Nederland niet meer te zien zijn. DdJ
4
5
Kabeltex: ondernemend vanaf de start
dan Texel en daardoor minder vergelijkbaar. KabelNoord wil zich niet afhankelijk maken van een leverancier als het gaat om glasvezel en dataverbindingen. Daarom heeft het zowel met Ziggo als KPN onafhankelijk van elkaar staande verbindingen naar Amsterdam (en verder) lopen.
Texel, het Noord-Hollandse eiland dat regelmatig meer toeristen herbergt dan bewoners, heeft een eigen kabelnet, dat zich net even anders ontwikkelde dan elders. Kabelraad sprak met Jaap Drijver, directeur, oprichter en eigenaar van Kabeltex. Liselotte Schoo Fotografie
“Texel lijkt ver weg. Maar als je er geweest bent, is het dichtbij. De charme is dat je er met een boot naar toe moet, meteen een vakantiegevoel hebt en dat houdt. Voor mij is het hele jaar vakantie. Buiten het eiland is het werk. Wij noemen de rest van Nederland de ‘overkanters’. Texel kenmerkt zich door 45.000 toeristische plekken die, afhankelijk van het seizoen, goed gevuld zijn en 14.000 eigen inwoners,” aldus Jaap Drijver. Rustiger aan Kabeltex is in 1988 opgericht als commerciële exploitant. In die zin is Kabeltex een bijzonder bedrijf omdat het vanaf het begin commercieel was en nog steeds zelfstandig bestaat. Jaap Drijver: “Ik zat eerst als aannemer in de bouw. De traditio nele bouw, leverde infrastructuur aan nutsbedrijven en had een installatiebedrijf. De exploitatie van het kabeltelevisienetwerk ging ik er bij doen. Omdat opvolging in het bouwbedrijf een probleem werd en nutsbedrijven steeds meer zelf gingen doen, ging ik het wat kalmer aan doen: Ik ging 6 dagen per week werken. Ik werk sinds mijn 14e (!)” Om een kabelnet te kunnen exploiteren moest de gemeente destijds toestemming geven, waarna de overheid een machtiging afgaf. Drijver: “Toen we begonnen was er niets. We gingen met de gemeente praten. Ik heb een gesprek gehad met de toenma lige burgemeester en een en ander besproken. Veertien dagen na de aanvraag lag de toestemming er. De gemeente Texel zag zelf niet zo veel heil in de business voor kabel op Texel. We begonnen met een paar honderd aansluitingen. We boden toen satellietzen ders als Sky Channel, Europa TV en Nederland 1, 2 en 3, later de
RTL-zenders. In het begin was het best moeilijk om een en ander te exploiteren. We hadden nog een summier aanbod en geen aanvoer van KPN die de Duitse, Britse en Vlaamse zenders bood. In het begin ging de exploitatie best moeilijk. We hebben een brochure rondgestuurd; met commerciële televisie (vanaf 1989) en zeker toen de satelliet digitaliseerde groeiden we (1995, toen satelliethuishoudens op behoorlijke kosten werden gejaagd om beeld te houden, red). Wij vroegen 120 gulden inschrijfgeld en destijds 16,95 gulden per maand. We waren toen vrij duur, maar wij moesten met weinig huishoudens oftewel met een kleine schaal toch al grote investeringen doen; je moet toch alles heb ben om te kunnen exploiteren. Met hulp van de bank konden we destijds starten.” Niet voor de poen! “Ik vind het harstikke leuk om dit te doen. Ooit mochten we meedoen toen Multikabel (nu Ziggo) werd verkocht. We waren te laat, maar het had niet wat geworden. Als ik verkoop, krijg ik een hoeveelheid geld en dan moet ik er op passen. Ik heb verstand van dit bedrijf; als ik was gaan beleggen was ik de helft kwijt. Voor de poen zou je moeten verkopen, maar ik heb plezier in dit bedrijf en investeer hier graag in. Wat heb ik aan geld? Ik kan al doen en laten wat ik wil en gooi het niet over de balk,” aldus de eigenaar van Kabeltex. Ziggo en KabelNoord die op de andere Waddeneilanden actief zijn hebben overigens de afgelopen jaren geen interesse getoond in de 5000 Texelse abonnees; UPC evenmin. Met KabelNoord (als Friese kabelaar actief op Ameland en Schiermonnikoog) onderhoudt Kabeltex intensief contact. Met de andere kleinere kabelexploitanten bestaat een samenwerkingsverband, vooral om informatie uit te wisselen. Jaap Drijver zegt dat er niet veel uitwisseling is met Ziggo dat actief is op Vlieland en Terschelling. De overige Waddeneilanden zijn overigens veel minder bevolkt
“Toen we begonnen was er niets. We gingen met de gemeente praten. Ik heb een gesprek gehad met de toenmalige burgemeester en een en ander besproken. Veertien dagen na de aanvraag lag de toestemming er. 6
Investeringen en tarief Drijver: “We hebben altijd de ontwikkelingen gevolgd en zijn blijven investeren. In het totaal moet het uiteindelijk uitkomen, maar soms is de investering nodig om bij te blijven en omdat ik een compleet product wil leveren. We hebben een eigen digitaal headend voor 5000 klanten. De marge is anders; we waren altijd duurder dan Multikabel (die destijds voor de rest van NoordHolland Noord leverde); inmiddels zitten we met Ziggo op hetzelfde niveau. Ik volg de prijsontwikkelingen elders en probeer in het aanbod gelijkwaardig te zijn, al lopen we nog achter met interactieve televisie,” aldus de kabelondernemer. “We waren er direct bij toen in 1998 het gezamenlijke digitale kabelaanbod Mr Zap startte. Toen het businessplan anders werd en je de signalen in Capelle a/d IJssel moest ophalen, ging dat vanwege de verbindingskosten niet meer en stopten we ermee. Vijf jaar geleden begonnen we met eigen digitale kabel-tv. De filosofie werd om zoveel mogelijk kanalen aan te bieden. Aange zien voor een aantal - vooral buitenlandse (publieke) - kanalen de rekening hoger werd en we die niet bij iedereen wilden neerleg gen, hebben we die in aparte pakketjes gedaan. Het Duitse pakket is met name vanwege het toerisme het best afgenomen extra pakket. In het standaardpakket kunnen we HD-zenders en publieke zenders aanbieden. We betalen de NPO een vast bedrag en daarmee komen we uit. Elk jaar sluit ik de boeken met een glimlach. We coderen het aanbod wel in het standaardpak ket. Omdat het scheelt in de auteursrechten, en we willen weten wie de digitale klanten zijn. Wij hebben circa 2000 van de 5000 klanten als digitale kijkers. Behalve het Duitse pakket en de Eredvisie/Sport1 kanalen worden de bijzondere pakketten niet zo goed afgenomen; toch blijven we ze aanbieden om een compleet pakket te bieden.” Analoge televisie: 31 tv-kanalen Drijver: “Veel kabelaars bouwen hun analoge pakket af om meer ruimte te maken voor internet en digitaal. Wij hoeven dat niet te doen. Bovendien is het voor hotels en campings veel makkelijker om hun gasten analoge televisie aan te bieden. Ik heb de band breedte niet nodig. Het kost niet veel en het wordt gewaardeerd. Doordat we glasvezel aanleggen hebben we capaciteit zat. Hier door kunnen we ook nog meer zenders digitaal brengen.” “We zijn bezig met de aanleg van een glasvezelnetwerk. Het laatste eindje blijft gewoon coax. Maar in de huizen brengen we naast de tv-aansluiting een UTP aansluiting en op die manier bieden we ethernet to the home (EttH). Nieuwbouw zal wel vol ledig in glas aangelegd worden. Dat is dan zo’n 30 (!) woningen
Kabeltex vraagt 16,95 euro per maand voor een standaard pakket met 55 digitale kanalen, 31 analoge tv-kanalen, 32 analoge radiozenders en 30 digitale radiozenders. Daarnaast biedt Kabeltex 9 extra pakketten en een totaalpluspakket (14,25 euro extra per maand), alsmede het Film1/Sport1/Eredivisie Live aanbod. Naast radio en televisie levert Kabeltex internet en telefonie en ‘alles in een’ vanaf 38 euro per maand. Daarbij werkt het aan een glasvezelnetwerk met hogere symmetrische snelheden.
Jaap Drijver
per jaar. Volgend jaar zal een substantieel deel van het eiland hiermee klaar zijn en over drie jaar verwacht ik alle aansluitingen. Wij hebben niet zoals bij het Rabo CIF fonds de mogelijkheden om het laatste stuk ook te verglazen: dat is financieel te duur. Maar hiermee maken we wel grote sprongen wat toekomstige mogelijkheden betreft en kunnen we interactieve diensten en sneller internet aanbieden. We hebben nu al het modernste hea dend van Nederland.” Concurrenten? “Bij Kabeltex is 80% abonnee die abonnee kan zijn. 10% van het eiland is niet aangesloten op de kabel, omdat dat te ver weggelegen gebieden zijn. Wij waren met internet eerder dan KPN en hebben een voorsprong. We merken wel dat KPN met Digitenne en KPN Interactieve TV wat abonnees weggesnoept heeft. Maar wij hebben het voordeel van een kleine organisatie en zijn direct bereikbaar. We hebben 6 administratieve (4 FTE) en 6 technische mensen. We moeten allround en van alle markten thuis zijn. Ook ik word wel eens thuis gebeld als er iets is, ze weten mij hier te vinden. Ach, ook dat is soms wel leuk. “ Programmaraad Drijver: “Ooit heeft de gemeente Texel een advertentie gezet voor de vorming van een programmaraad en daar reageerde een persoon op. Voor de rest was er geen belangstelling. Het gaat goed wat betreft het aanbod. Ik let er zelf op dat er van alles wat inzit. Een aantal jaar geleden schreef het Commissariaat voor de Media nog een brief naar de gemeente die toezegde er naar te kijken. Daar is daarna eigenlijk niets meer mee gebeurd. Nu zijn programmaraden een beetje achterhaald. Klanten zijn tevreden bij ons en we houden in de gaten wat er aan ontwikkelingen is voor zowel eigen bewoners als recreanten. Maar je kan een zender niet altijd doorgeven. Wij gaven bijvoorbeeld BVN door. Iedereen was daar blij mee. (BVN is gericht op het buitenland met het beste van Nederland 1, 2 en 3 en VRT Een en Ketnet/ Canvas,red.) Alleen uiteindelijk BVN zelf niet en die verbood de doorgifte op een gegeven moment.” DdJ
7
TV- en Radiodag 2011 Matthijs Kaaks
De tv- en radiodag van Kabelraden.nl werd dit jaar op een iets andere wijze ingericht: workshops en meer discussie in plaats van welbekende zendermarkt. In de Jaarbeurs in Utrecht verzamelden de programmaraden zich op de zaterdagmorgen.
Onder andere Slam!TV/Slam!FM, MTV Networks, 100%NL, Sky Radio/Radio Veronica/Classic FM, FIP, National Geo graphic Channel en Efteling Radio lieten op eigentijdse wijze andere aspecten zien rondom hun zender. Zo zette 100%NL met hulp van een nieuwslezer van het ANP uiteen hoe radionieuws tot stand komt en hoe het uiteindelijk op verschil lende manieren op de radio komt. Sky Radio Group liet via een quiz de kern waardes van haar zenders zien en horen, terwijl MTV Networks achtergronden van hun zenders en de jongerendoelgroepen uiteenzette. Branchevereniging Opvallende workshop was die van Robert Rutten. Die kondigde aan dat er een nieuwe branchevereniging komt van Nederlandse commerciële tv-zenders.
Robert Kaijser over radio
Het is een initiatief van Gerard Ardesch, Robert Rutten (beiden TV Oranje & Brava) en Tim Buedel (NostalgieNet). De bedoe ling is dat Nederlandse initiatieven van themazenders zich erbij aansluiten. Denk aan Family 7, Peble TV, Schlager TV, Car
Channel, 192 TV, Xite, Slam!TV, TV 538 en anderen. Promotie, belangenbehartiging en ondersteuning bij internationale uitrol is daarbij het idee. De eigenaren dienen van Nederlandse bodem te zijn om te kunnen participeren. De nieuwe branche vereniging wil op deze wijze ook sterker staan ten opzichte van distributeurs. Duidelijkheid Marco Swart, voorzitter Kabelraden.nl, hield in zijn plenaire betoog een pleidooi voor politieke duidelijkheid. Die duidelijk heid liet nog circa twee maanden op zich wachten. Swart schetste de geschiedenis van de programmaraden en het lang durige proces om tot nieuwe wetgeving te komen. In de nieuwe wetgeving moet plaats zijn voor consumentenbescher ming en regionale binding. “Zolang er pakketten zijn, zijn er raden nodig bij dominante aanbieders,” aldus Swart. Gewezen werd op de kwaliteits verbetering die programmaraden hebben ingezet; mogelijkheden om de schaal grootte van programmaraden te vergro ten, te kijken naar de samenstelling en een relatie te leggen naar onderzoeken. Maar ook wees Swart op de eindeloze procedures die gevoerd worden met Ziggo. “zonder consumenteninvloed zijn kijkers overgeleverd aan de grillen van kabelaars”, die kernboodschap bracht de voorzitter van Kabelraden.nl helder over het voetlicht. Workshops programmaraden In het middagprogramma kregen programmaraadsleden de kans om twee workshops te volgen. “Ik ben Ziggo en ik doe het anders” met die reclame startte Matthijs Kaaks, advocaat bij Boekx voor onder andere programmaraden zijn presentatie. Die ging vooral over de verschillende handhavingsverzoeken en procedures van programmaraden tegen Ziggo. Populariteitspolls lijken bij Ziggo bepalend, terwijl programmaraden stellen dat er voor elk wat wils in het pakket moet zitten, waaronder programma’s voor kleinere doelgroepen, en dat het pakket
Menno de Boer
Marco Swart
8
Richel Bernsen
als geheel pluriform moet zijn. Na een uitspraak van de rechtbank Groningen is het woord nu aan de Raad van State om te oordelen over de advisering van programmaraden. De vraag die Kaaks opwierp was of de programmaraden papieren tijgers worden. Hij adviseert programmaraden te voldoen aan de formele eisen, aan te dringen op duidelijkheid van de omvang van het pakket en de adviezen schriftelijk en uitgebreid te motiveren. Motiveren In een andere workshop gaf Joost Kadijk aan hoe adviezen te motiveren. Daarbij gaat het over de totstandkoming, de inhoud, de vaststelling , de geldigheids duur en meer. Programmaraden kunnen putten uit talrijke bronnen: Stichting Kijkonderzoek, presentatie van zenders, geografische ligging, klantenreacties, samenstelling bevolking, samenstelling gemeenteraad, CBS, kabelaar, eigen adviezen, contacten achterban, informatie Kabelraden.nl en meer. Daarnaast is het belangrijk om goed na te denken over de selectiecriteria. Schrijf op wat je wilt en hoe je het gedaan hebt! Ronald Lavooi en Pablo Meegdes hielden een workshop over onderzoeksmogelijk heden. Kijk- en Luisteronderzoeken bestaan ook per regio/provincie. Waarderingsonderzoek van de NPO, specifieke onderzoeken naar migranten, trend/online-onderzoek en onderzoek naar kleinere zenders kunnen helpen bij adviezen. Soms kan de programmaraad zelf (met huis-aan-huis kranten bijvoor beeld) of via de gemeente aanvullend onderzoek laten doen. Uit de bestaande onderzoeken blijken al soms regionale verschillen. Kabelraden.nl zelf doet periodiek ook de nodige onderzoeken, zo presenteerde Lavooi. Bij onderzoeken gaat het bij de uitkomsten altijd om de interpretaties! Zo kunnen er beïnvloedingen
inzitten: hebben radiozenders bijvoor beeld etherfrequenties of niet? Is de doelgroep wel representatief? Hoe worden de vragen gesteld? en: wie is de opdrachtgever?
Joost Kadijk
Deze en andere workshops werden paral lel gehouden. BUMA gaf nog een work shop over auteursrechten; er was een rollenspel over de toekomst en ook radio werd apart belicht. Marieke Pette vertelde beginnende programmaraadsleden over hun taken en de kabelwereld. De jaarlijkse TV- en radiodag werd goed bezocht en na afloop en tussendoor was er voldoende gelegenheid om met elkaar nog verder te discussiëren! DdJ
9
Jurisprudentie
Nieuwe strategie krijgt de tijd bij SBS Eind juli namen Sanoma Media (66%) en Talpa (34%) de tv-zenders Net 5, SBS 6 en Veronica TV (en Veronica Uitgeverij) over, oftewel SBS Broadcasting. Begin november trad Georgette Schlick aan als nieuwe algemeen directeur nadat Eric van Stade na circa 12,5 jaar het bedrijf had verlaten.
Georgette Schlick: “We hebben veel beloofd maar niet altijd waargemaakt. Het bedrijf is tot het bot geoptimaliseerd en daarna verkocht,” aldus de nieuwe di recteur. Volgens haar is er nu tijd, geld en geluk nodig om het bedrijf weer op de rit te krijgen. En die wordt door de aandeel houders gegund. De komende drie jaar zal er geïnvesteerd worden in het bedrijf. “Meer Nederlands product, digitaal en video-on-demand.” Het bedrijf gaat daarbij voor een ‘full concept’ benade ring. Volgens de hoogste SBS-baas is een directe comeback van het bedrijf niet rea listisch. In feite is het de bedoeling dat in twee jaar tijd het bedrijf weer op de kaart komt te staan. Door concurrentie van met name RTL Nederland en in mindere mate Nederland 1, 2 en 3 en door weinig investeringsmogelijkheden had SBS het het afgelopen jaar moeilijk. Leuke meid Leo van der Goot, programmadirecteur van SBS, onderstreept dit: “er was angst voor vernieuwing en ik had te maken met een patiënt die aan anorexia leed met on
realistische ambities en eendimensioneel inzicht van de kijker. Er werden continu ïteitstrucjes uitgehaald. Mensen hebben geen hekel aan SBS 6; het was meer resultaat in kijkgedrag dan een hekel heb ben aan het merk. We hebben te weinig gedaan en te veel geroepen.” Van der Goot typeert de drie zenders opnieuw: SBS 6 moet er zijn voor families die leven voor en door het gezin, de gewone Nederlanders die de economie draaiend houden. Veronica is eigentijds rebels bin nen de lijntjes en avontuurlijk, overwe gend mannen: van ambitieuze jongere tot een meedogenloze jager. Net 5 moet dan de verschrikkelijk mooie mysterieuze maar zelfverzekerde intelligente vrouw voorstellen, de ‘leuke meid, de vrouw waar wij mannen allemaal van dromen, maar die mannen niet mijdt”. De drie zenders gaan de komende tijd veranderen. Nieuwe programma’s zijn bijvoorbeeld “The Winner Is…” (een nieuwe talentenjacht voor zangers die ook om zakelijk inzicht gaat), de terugkeer van “Veronica Goes...” (ontdekkingspro
Georgette Schlick
gramma naar verdere oorden, uit de jaren ’90), Crimi Clowns (een dramaserie over ‘criminele’ clowns), nieuwe versie van Peking Express, “De Schat van Oranje (spelprogramma op exotische locatie met BN’ers op zoek naar verborgen schatten) en meer. SBS wil ook mee in de digitaliserende wereld, maar niet noodzakelijkerwijs via kabelaars. Net als de overige omroepen lijkt SBS in te zetten op HBB, een nieuwe techniek voor interactie en multimedialiteit die via internet loopt en in steeds meer nieuwe televisietoestellen wordt inge bouwd. Het biedt nieuwe mogelijkheden om bijvoorbeeld de tv-dienst Veamer in te zetten. Ook werkt SBS aan het steeds meer beschikbaar stellen van content op iPads/iPhones. Het signaal van de tv-zen ders zelf zal overigens niet beschikbaar komen. Kortom nieuwe ontwikkelingen bij SBS zijn een kwestie van tijd, maar wel ‘even geduld’ is de boodschap!
advies 2011 niet opgevolgd Het Commissariaat heeft uitspraak gedaan in een aantal handhavingsverzoeken van programmaraden tegen Ziggo over het advies 2011. Ziggo heeft die adviezen op grote schaal genegeerd. De programmaraden Friesland, Limburg, Amstelveen, Delft, Noord-Holland, Groningen/ Drenthe en ABCNZ hebben van het Commissariaat te horen gekregen dat hun adviezen niet voldoen aan de eisen die gelden op basis van de uitspraak van de rechtbank Groningen.
Ziggo beeldmerk coated CMYK
1.
De uitspraken zijn na te lezen op onze c55m100y0k0 C website. Hieronder volgt een korte c20m90y0k0 C samenvatting en interpretatie van de belangrijkste punten. De programmaraden overwegen om bezwaar te maken en hebben deels ook al een bezwaarschrift ingediend.
DdJ
2.
3. 10
Commissariaat geeft Ziggo gelijk:
Formele eisen Bij meerdere programmaraden had Ziggo opmerkingen gemaakt over de instelling, samenstelling en handelswijze van de programmaraad. Ziggo meende dat die niet in overeenstemming was met hetgeen in artikel 6.3.1.3 van de Mediawet 2008 c70m100y0k0 C daarover is bepaald. Het Commissariaat c45m70y0k0 C geeft aan dat de statuten en huishoudelijk reglement van de programmaraad zien op de instelling, samenstelling en handelwijze van de programmaraad en dat ook de procedure met betrekking tot de totstandkoming, de inhoud, de vaststelling, de openbaarmaking en de geldigheidsduur van het advies in de reglementen te vinden is. Het Commissariaat overweegt dat de eis dat een programmaraad minimaal zeven leden moet hebben in de wet is opgenomen omdat is gebleken dat bij een c100m100y0k0 C programmaraad met minder dan zeven leden niet meer van een representatieve c100m50y0k0 C samenstelling gesproken kan worden. Bij deze programmaraden was voldoende
aangetoond dan wel aannemelijk gemaakt dat ze bestaan uit ten minste zeven leden. Op basis van de notulen van vergaderingen gaat het Commissariaat in de meeste gevallen ook nog na hoeveel leden bij de vaststelling van het advies aanwezig waren. Dat aantal is echter niet beslissend voor het al dan niet ‘hebben’ van zeven leden. Ook het feit dat programmaraden soms zelf een groter aantal leden in hun statuten hebben opgenomen speelt geen doorslaggevende rol voor de representativiteit. Geen van de handhavingsverzoeken is afgewezen op deze formele gronden. Motivering/pluriformiteit Het Commissariaat wijst erop dat de rechtbank Groningen in haar uitspraak van 28 februari 2011 heeft aangegeven dat uit de parlementaire geschiedenis blijkt dat de bepalingen van 6.13 en 6.20 van de Mediawet 2008 zijn bedoeld om veilig te stellen dat kijkers te allen tijde een pluriform televisiepakket van 15 omroepnetten tot hun beschikking hebben tegen een redelijke prijs. De rechtbank Groningen heeft daarbij aangegeven dat uit de wetsgeschiedenis ook valt af te leiden dat dit pakket dient te bestaan uit programma-aanbod van zowel publieke als commerciële mediainstellingen. Rekening houdend met de in de bevolking levende voorkeuren, zal dat meestal het best bekeken (of beluisterde) Nederlandstalig programma-aanbod van commerciële media-instellingen zijn. Het Commissariaat gaat zelfs nog verder en meent dat uit de bovengenoemde uitspraak blijkt dat opname van Nederlandstalig programma-aanbod van commerciële media-instellingen in het wettelijk minimumpakket vereist is voor de pluriforme samenstelling daarvan. Daarnaast volgt het Commissariaat de redenering van de rechtbank dat gelet op de gewijzigde omstandigheden voor wat betreft innovatie en de daaruit voortvloeiende digitalisering een advies van een programmaraad daadkrachtig moet zijn gemotiveerd en niet mag worden geanticipeerd op een bepaalde
6.
7.
8.
omvang en invulling van het boven het wettelijk minimumpakket gelegen gedeelte van het analoge pakket als de kans bestaat dat het analoge pakket verder wordt beperkt. Het Commissariaat stelt bij een aantal programmaraden vast dat een daadkrachtige motivering ontbreekt. Dat betreft vooral de programmaraden die slechts een ‘rijtje zenders’ hebben geadviseerd. Over de adviezen die zijn voorzien van een motivering merkt het Commissariaat op dat het advies hiermee is onderbouwd en de overwegingen die aan het advies ten grondslag liggen voor Ziggo afdoende kenbaar zijn. Bovendien stelt het Commissariaat vast dat programmaraden hebben geanticipeerd op de omvang en de invulling van het ‘standaardpakket’. De programmaraden gaan ervan uit dat een aantal Nederlandstalige commerciële programmakanalen door Ziggo in het gehele pakket zouden worden opgenomen, zoals ook in een persbericht van Ziggo stond vermeld. In het tv-advies van de programmaraden ontbreekt het (best bekeken) Nederlandstalig programma-aanbod van commerciële mediainstellingen. Gelet op de uitspraak van de rechtbank Groningen en de uitleg die aan het begrip pluriform wettelijk minimumpakket wordt gegeven, is het Commissariaat van oordeel dat de adviezen in strijd zijn met artikel 6.21 tweede lid, van de Mediawet 2008. De handhavingsverzoeken worden afgewezen.
c80m0y100
c55m0y100
c0m60y100
c0m35y100
c0m80y100
c0m55y100
11
Media-jaaroverzicht 2011 2011 in vogelvlucht. Kabelraad geeft een overzicht van relevante nieuwtjes en gebeurtenissen die in 2011 de revue zijn gepasseerd.
December Minister Van Bijsterveldt (CDA) komt met haar definitieve voorstel voor con sumenteninvloed op het tvpakket. Het voorstel ziet op afschaffing van program maraden (mogelijk per 1 juli 2013). De mustcarry verplichtingen gaan voor alle infrastructuren gelden en distributeurs krijgen verder alleen nog te maken met een verplicht minimumaantal zenders (15 voor analoog zolang het bestaat; 30 voor digitaal). UPC kondigt aan haar standaardtarief voor analoge kabeltelevisie te verhogen naar 17,50 euro per maand.
November KPN wil haar greep op de televisiemarkt verstevigen. Het bedrijf levert al tv via Digitenne en KPN Interactieve TV en heeft aangekondigd Caiway over te nemen. Nu wil het haar positie op de glasvezelmarkt versterken. Streven is om eind 2012 een belang van 51% van de aandelen van Reggefiber te verkrijgen. Thans heeft KPN 41% in han den. Reggefiber telt nu 240.000 klanten. De dienstenleveranciers Glashart Media, Lijbrandt Telecom, ISP Fabriek, Reggefi ber Wholesale XMS, Edutel en Concept ICT worden direct overgenomen door KPN, zodat Reggefiber zich alleen nog blijft bezighouden met de glasvezelnetten zelf. De OPTA oordeelt dat er geen regulering nodig is noch voor de analoge, noch voor de digitale kabel, ondanks de aanmerke lijke marktmacht van kabelexploitanten in de televisiedistributiemarkt op regionaal niveau. Volgens OPTA neigt de markt naar afdoende concurrentie en is er - mede gelet op de EU-regelgeving - geen basis om verdere concurrentie op de kabel af te dwingen. OPTA heeft dit voor analoge
12
kabel eerder wel in gang gezet, maar dat besluit werd door het College van Beroep voor het Bedrijfsleven (CBB) nietig verklaard. Bij de landelijke publieke omroep wordt bekend dat omroepverenigingen gaan fuseren. De VARA en BNN zullen samen verder gaan; de AVRO en TROS worden één omroep evenals de KRO en NCRV. Of de bestaande merknamen zullen verdwij nen na de verwachte fusies (2013) is nog niet helemaal duidelijk. VPRO, EO en Max willen zelfstandig blijven. Bij FunX, de stadsjongerenzender, is algemeen directeur Willem Stegeman samen met twee directieleden vertrokken. Aanleiding was een ernstig verschil van mening over de te voeren koers met de eigenaar van FunX (G4 Radio). Door onvoldoende steun vanuit de landelijke publieke omroep voor een zelfstandig FunX (de NPO is de grootste individuele financier) en een gebrek aan steun van de regering en parlement, dreigt FunX nu zowel haar etherfrequen ties als het grootste deel van haar
Willem Stegeman
financiering kwijt te raken. De oude directie had ook nog een commerciële optie overwogen. Rocky Tuhuteru is aangesteld om FunX nog binnen een NPO-constructie te ‘redden’.
Jan Dekker Holding en FOX Channels Benelux starten in Nederland met het culinaire digitale kanaal 24Kitchen, alleen te zien via pluspakketten.
Edwin Teerink
September Ziggo geeft niet langer alle regionale publieke omroepen door in haar digitale pakket. Het bedrijf kiest voor doorgifte van de ‘verplichte’ zenders (de regionale omroep van de regio alsmede de omlig gende provincies). UPC daarentegen geeft voortaan alle regionale omroepen door.
Oktober Kink FM heeft haar uitzendingen ge staakt. In een emotionele uitzending haalt directeur Jantien van Tol herinneringen op aan de 16 jaar waarin de liefde voor muziek altijd de basis is geweest voor Kink FM. Eigenaar Vereniging Veronica en de commercieel opererende dochter V-Ventures besloten te stoppen met het verliesgevende Kink FM. Op de kabel is de zender, veelal met programmaraads adviezen, vervangen door VRT Studio Brussel, BBC Radio 1, FIP en andere zenders. Op internet is een aantal ex-Kink FM-makers de internetzender Pinguin Radio gestart. Concertzender verhuist van Amsterdam naar Utrecht en sluit een samenwerkings verband met Vredenburg en Conclusion (eigenaar van Arrow Jazz). De Nederlandse Mededingingsautori teit (NMa), de Consumentenautoriteit en de OPTA gaan samen tot Autoriteit Consument en Markt, kortweg ACM. De nieuwe autoriteit moet per 1 januari 2013 starten, na instemming van het parlement met de instellingswet.
Ziggo wijzigt haar digitale pakketstructuur en bundelt het aanbod in drie grote pak ketten in plaats van de kleinere specifieke pakketjes. In de pakketten zijn voortaan ook de interactieve en hoge definitie (HD) zenders ondergebracht. Enkele zenders verdwijnen (waaronder SWR Fernsehen) digitaal, maar een aantal vooral Neder landse themazenders krijgt voor het eerst distributie bij Ziggo (waaronder TV 538, 24 Kitchen, 192 TV e.d.).
KPN en Caiway dienen een vergun ningsaanvraag in bij de NMa opdat KPN Caiway kan overnemen. Eerder oordeelde de NMa dat een vergunning noodzakelijk is, gezien de machtspositie van KPN. MTV Networks gaat per 1 januari 2012 als Viacom International Media Networks North door het leven. De naamswijzi ging betekent ook een centralisatie van het bedrijf in Noord-Europa. Daarmee wordt de Nederlandse binding kleiner. Comedy Central blijft in AmsterdamNoord gevestigd. De kinder/jeugdzen ders Nickelodeon en Kindernet worden naar Berlijn overgeheveld en MTV wordt voortaan vanuit Stockholm aangestuurd. Het bedrijf wil op deze manier Nederland, Vlaanderen, Duitsland/Oostenrijk/Zwit serland en Noorwegen, Zweden, Finland en Denemarken centraal bedienen. Alleen de commerciële afdelingen en distributie blijven met een vertegenwoordiging in Amsterdam actief. Veel medewerkers kiezen ervoor niet ‘mee’ te gaan naar de nieuwe structuur. Het hoofd distributie Edwin Teerink vertrekt eind dit jaar. Ook Niels Baas (directeur MTV Networks Ne derland), Marco de Ruiter (SVP en COO MTV Networks North), Menno Wagenaar (VP Brand Solutions) en Jonathan Will mann (distributie) kondigden in 2011 aan het bedrijf te verlaten. September is ook de maand waarin het TMF-merk definitief wordt beëindigd. UPC en Ziggo staken de distributie van de themazenders; later dit jaar volgen ook de kleinere distributeurs en KPN. Wel wer den de TMF-Awards nog voor de laatste keer uitgereikt.
het failliet gegane Crosspoints BV, tot maart 2009 licentiehouder voor Arrow Jazz FM. Dankzij een doorstart en over name van Arrow Jazz FM kon de zender - onder andere op de kabel - doorgaan en opnieuw een FM-etherlicentie bemachtigen.
UPC komt met een nieuwe generatie digitale en interactieve televisie. Het nieuwe merk Horizon, gelanceerd op de IBC-beurs in Amsterdam, moet multi medialiteit, internet en televisie bij elkaar brengen. In het eerste kwartaal van 2012 wordt het onder andere in Nederland gelanceerd. Centraal staat de ‘cloud’ gedachte oftewel opslagruimte waarmee je, ongeacht waar je je bevindt, content tot je kan nemen.
Arrow Jazz FM is terug in de FM-ether. Kavel A8 was eerder in een verdeling toe gewezen aan Exceed Jazz, een dochter van het personeelsbedrijf Conclusion. Flux Media Factory, waarin ook Ad Os sendrijver participeert, produceert Arrow Jazz FM. Ossendrijver was eigenaar van
RTL Nederland start met een nieuw misdaadkanaal voor digitale pluspakket ten: RTL Crime. Het merk bestond al in Duitsland, en krijgt navolging in Neder land. Het Endemol-kanaal MisdaadNet stopt met uitzenden.
Augustus Minister Van Bijsterveldt laat kijkers zonder digitale televisie in de kou staan. Dat zegt SP-Kamerlid Jasper van Dijk in reactie op antwoorden op zijn Kamer vragen over de vermindering van het aantal zenders door kabelbedrijf Ziggo. ‘Van Bijsterveldt heeft lak aan TV-kijkers die voor hetzelfde tarief minder zenders ontvangen. Dat is spijtig, want de regering zou pal moeten staan voor een toeganke lijk en veelzijdig zenderaanbod, ook als je geen digitale televisie hebt.’ Het Commissariaat voor de Media houdt de eerste hoorzitting in het kader van de handhavingsprocedure van pro grammaraden tegen Ziggo. Ziggo had op grote schaal programmaraadsadviezen naast zich neergelegd nadat het de ana loge pakketten sterk had verkleind.
13
Media-jaaroverzicht 2011 Juli Sanoma Uitgevers (66%) en Talpa Holding (34%) nemen SBS Broadcasting over van ProSiebenSat.1 Media. Per november is Georgette Schlick (ex Talpa) benoemd als de nieuwe directeur en opvolger van Eric van Stade. Het betekent ook dat per 1 januari Radio 538, Slam! FM en Radio 10 Gold niet meer van RTL Nederland zijn en volledig overgaan naar Talpa (die ze mogelijk wil verkopen). RTL Nederland komt weer voor 100% in handen van RTL Group aangezien Talpa haar 26% belang moest afstoten. SBS neemt twee jaar de tijd om orde op zaken te stellen en weer een rol van betekenis te spelen in het medialandschap. FM-etherkavel A7 (ex-Arrow Classic Rock) blijft voorlopig onbenut. Er waren geen bieders die aan de voorwaarden voor de licentiegelden voldeden. Er moest minstens 17 miljoen worden neergeteld voor 6 jaar. De licentie zal in 2012 alsnog worden uitgegeven. De Belgische kabel wordt opengesteld. De Belgische toezichthouders Conseil Superieur de l’Audiovisuel (Franstalig België), Vlaams Regulator van de Media (Vlaanderen), de Medienrat (Duitstalig België) en BIPT (nationale regulator) zijn dat overeengekomen. Per oktober 2012 moeten de Belgische operatoren Telenet (dochter van Liberty Global) en VOO (Tecteo) hun kabel openstellen voor andere partijen. Terwijl OPTA in Nederland een andere route kiest, proberen de Bel gische toezichthouders wel de kabel open te gooien. In het Vlaamse afgebakende gebied is er echter praktisch maar een kabelexploitant (Telenet), terwijl Nederland twee grote exploitanten kent.
Juni Uit OPTA-cijfers blijkt dat 72% van de Nederlandse huishoudens digitale televisie in huis heeft. 69,4% van de huishoudens kijkt via de kabel; 60,2% van de kabelhuishoudens heeft digitaal.
14
Bij Ziggo ligt dit percentage (30 juni) op 64,7%, bij UPC op 50,8%. Ziggo bedient 72,9% van het klantenpoten tieel, UPC 66,7%. KPN heeft een stijgend aantal klanten met KPN Interactieve TV (416.000), terwijl Digitenne licht daalt (895.000). Van satellietoperator Canal Digitaal zijn geen cijfers bekend. Waar schijnlijk is dat het aantal is gestabiliseerd of licht daalt. Nadat BBC Worldwide in 2009 haar aandeel in Animal Planet verkocht, begint de BBC met een nieuw wereldwijd merk over natuur en dieren: BBC Earth. Vooralsnog zijn er geen plannen voor een op Nederland gericht kanaal. Discovery Networks Benelux start met TLC, een vrouwenkanaal. Het kanaal neemt analoog en digitaal van 18 tot 02 uur de plek in van Animal Planet. Eten, koken en mode zijn met reportages en series het belangrijkste aspect van het nieuwe kanaal. Animal Planet is alleen via de HD-versie nog 24 uur per dag te zien.
Slam!FM en Slam!TV zijn overgenomen door RTL Nederland. Lex Harding heeft zijn aandelen verkocht en heeft geen belangen meer in radio- of televisie zenders. In december ontvangt Harding de oevre-award bij de Marconi/Radioring prijzen. De PvdA heeft bij mediawetswijziging voorgesteld analoge wederverkoop opnieuw te verplichten. De Tweede Kamer is daarmee akkoord gegaan. De behande ling van dit voorstel in de Eerste Kamer (onderdeel van een telecommunicatie wetswijziging) is echter vertraagd doordat de regering geen haast lijkt te maken met de indiening van reacties. Waarschijnlijk komt dit in 2012 alsnog aan de orde.
Een opvallende benoeming bij het Com missariaat voor de Media. Eric Eljon, oud directeur van SBS Productions en lobbyist van SBS Broadcasting die zich ook met kabelkwesties bezig hield, is door de minister van OCW benoemd tot Commissaris. Radio Nederland Wereldomroep wordt drastisch ingeperkt. Van de 46 miljoen euro houdt RNW nog 14 miljoen euro over. De Nederlandse uitzendingen wor den per 2013 gestaakt. RNW mag zich dan alleen nog richten op uitzendingen voor landen zonder vrije pers en wordt overgeheveld naar het ministerie van Buitenlandse Zaken. Een wetsvoorstel ligt voor om de publieke omroep-status en de hele Wereldomroep uit de Mediawet te halen. TV-zender BVN zal dan per 2013 door de NPO (met ondersteuning van de VRT) worden gemaakt en verzorgd. KPN verhoogt bij Digitenne van KPN de prijzen tot 9 euro per maand. Ook voegt KPN nieuwe zenders toe. Langverwacht, maar nu realiteit: BBC One en BBC Two zijn voortaan ook via de digitale ether te ontvangen met abonnement. Ook Slam!TV, 13th Street en de erotische zender Meiden van Holland Hard worden toegevoegd. BBC Entertainment en de erotische zender Private Spice moeten het veld ruimen. Bij KPN Interactieve TV worden BBC 1 t/m 4 toegevoegd.
KPN-dochters Telfort en XS4all starten ook met IPTV. Het aanbod is gelijk aan dat van KPN Interactieve TV, maar met iets andere tarieven.
April De merknaam City FM Classic Rock wordt een internet-only zender. In Noord/ Oost Nederland heeft Arrow Classic Rock Noord de etherfrequenties van City FM overgenomen. Ziggo is in deze periode bezig met het terugbrengen van haar analoge aanbod van 30 naar 25 tv-zenders. Het tarief voor het (analoog en digitaal) standaardpakket is wel verhoogd en komt in 2011 op 16,95 euro per maand. Een aantal Kamerfracties protesteert maar de minister meent dat er geen reden is tot ingrijpen. Zenders als TV5Monde, ZDF, WDR, TVE Inter nacional, Rai 1, Euronews, BBC 2, BBC World News zijn bij Ziggo nergens meer analoog te zien, ondanks de programma raadsadviezen die Ziggo dan ook massaal negeert. Programmaraden spannen daar over, tot op heden tevergeefs, procedures aan bij het Commissariaat voor de Media.
Mei Minister Van Bijsterveldt stelt dat de problematiek rondom de doorgifte van lokale en regionale omroepen in de digitale pakketten een zaak is van kabelaars en omroepen zelf. Ze wil zich er niet mee bezighouden. Er zijn problemen over de positie van zenders in de Elektronische Programma Gidsen (zenderlijsten) en de kosten voor lokale omroepen. Ook het Commissariaat voor de Media oordeelde al dat lokale omroepen ondanks de mustcarryplicht zelf moeten opdraaien voor de kosten en dat de kabelaars gerechtigd zijn (eigen) standaarden op te leggen.
UPC maakt het mogelijk om met zogeheten CI+ (Common Interface) modules digitale kabeltelevisie te kijken zonder decoder. De kosten worden verdisconteerd in het abonnementstarief; de modules worden alleen in bruikleen gegeven. Kindernet neemt analoog en digitaal de plek in van TMF dat al beperkt uitzond. Kindernet was een verdwenen merk dat nieuw leven is ingeblazen door MTV Networks. Eerst op het kanaal van Comedy Central en nu dus op een eigen plaats. TMF blijft nog tot september met haar digitale themakanalen bestaan.
Maart Martin S. Banga (50) is overleden. Banga was 16 jaar lang voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Commerciële Radio (VCR) en directielid van Sky Radio Groep. Hij stond aan de basis van commerciële radio in Nederland en behartigde de belangen voor etherverdelingen van commerciële zenders.
KPN kondigt aan te stoppen met KPN Mobiel TV. Een mislukking; de frequen ties worden per 1 juni gebruikt voor uitbreiding van het Digitenne-aanbod.
Februari Nickelodeon zendt (weer) 24 uur per dag uit op een eigen kanaal, ’s avonds met de merknaam NickTeen.
Januari UPC Nederland heeft een nieuwe directeur: De Schot Robert Dunn neemt de plek van Diederik Karsten over die naar moederbedrijf Liberty Global is gegaan. De radio- en televisiemarkten maken weer stijgende sectorresultaten in omzet bekend. Ten opzichte van 2009 stijgen de inkomsten voor radio met 5% tot 231 miljoen euro. Televisie steeg met haar spotreclame-inkomsten 10,6% naar 863 miljoen euro. DdJ
Eric Eljon
15
