`
Passie voor groenten en fruit
Boeren bouwen een waardig inkomen op via duurzame teelt en verkoop van passievruchten en groenten De vraag naar passievruchten uit Tanzania is toegenomen, enerzijds voor de regionale markt, anderzijds voor export naar Europa. Bij dit laatste speelt mee dat Europa de import Tax op Keniaanse producten zal verhogen, wat leidt tot een relatieve verbetering van het concurrentievermogen van Tanzaniaanse producenten. Dit project ondersteunt jonge boerenorganisaties van telers van groenten & fruit in een regio die o.a. met waterschaarste kampt. Voor de export van passievruchten werken we in België samen met de fruitimporteur Special Fruit en met Colruyt die afnamegarantie garanderen als aan de juiste kwaliteitseisen wordt voldaan. In Tanzania werken we samen met de exporteur Serengeti Fresh. Samen met deze partners ondersteunen we de lokale boerenorganisaties om de kwaliteit te verbeteren zodat ze aan de eisen voor export voldoen. Er wordt o.a. gefocust op een correct gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en op oogst- en naoogst-behandeling die een belangrijke rol spelen voor de exportkwaliteit. Er wordt ook nagegaan of passievrucht kan geëxporteerd worden per boot i.p.v. per vliegtuig, wat leidt tot een veel lagere ecologische voetafdruk. Daarnaast ondersteunen we ook boerencoöperatieven om op de lokale markt voor groenten & fruit veel sterker te staan. Boeren zetten zo de stap van eenmalige handelstransacties, vooral gebaseerd op de gangbare marktprijs, naar middellange of lange termijn handelsrelaties en bijgevolg meer inkomenszekerheid.
Kaartje + pijl(en) die de regio(’s) aanduiden waar het project zich afspeelt – Carte + Aarzel niet en stort nuindiquant uw bijdrage op rekening van Ondernemers voor flèche(s) Ondernemers: BE50 4310 7565 5118 - BIC KREDBEBB l’emplacement géographique BE12 2300 0606 0092 - BIC GEBABEBB Met vermelding: ‘Passievruchten Tanzania Vredeseilanden’ des régions abritant le projet Of contacteer snel
[email protected] of bel haar op het nr. 016 33 27 20.
Thema: Ondernemerschap en opleiding Ngo: Vredeseilanden Locatie: Tanzania, Kilimanjaro regio, district Moshi Projectduur: 2014-2016 Cofinanciering: DGD (80%) Gezocht budget via Ondernemers voor Ondernemers: 2014: € 10 000 2015: € 10 000 2016: € 10 000
5 kernwoorden
Groenten en fruit Landbouwtechnieken Management skills Betere kwaliteit Hoger inkomen
1. CONTEXT: 1.1. Situering business context De vraag naar verse groenten en fruit in Tanzania is groot en zit in de lift, zowel op de lokale Tanzaniaanse markt als op de regionale en internationale markt. De laatste 10 jaar groeide het aandeel van de tuinbouwsector in de export enorm. Er is een trend bij exporteurs om samen te werken met enkele individuele middelgrote boeren omdat de kost van samenwerken met vele kleinschalige boeren groot is. Nochtans biedt de sector enorme opportuniteiten voor kleinschalige boeren. Ze hebben een competitief voordeel voor het kweken van verse groenten en fruit, die minder goed gedijen in grootschalige culturen. Maar de meeste familiale landbouwers hebben geen toegang tot krediet en kunnen daardoor moeilijk aan kwaliteitsvolle inputs geraken. Ook zijn er voor de lokale markt zijn er nauwelijks kwaliteitsstandaarden gedefinieerd en is er dus weinig incentive om aan kwaliteit te werken en voor de internationale markt liggen de kwaliteitsstandaarden (Global Gap) (té) hoog. Transactiekosten zijn hoog door gebrekkige infrastructuur (wegen, opslagruimte, irrigatie, …). 1.2. Country profile Country profile Grootte (… km²) Aantal inwoners Bevolkingsdichtheid Aantal inwoners in de steden Levensverwachting bij geboorte Human development index (2013) Inkomensniveau (2013)
LAND PROJECT 885,800 km² 49.253.126 inwoners 55,6 personen/km² 30,2 % van de inwoners woont in de steden of stedelijke gebieden 60,8 jaar 159ste plaats (op 187 landen) Low income level
België 30.528 km² 11.195.138 inwoners 362.3 personen/km² 97,6 % van de inwoners woont in de steden of stedelijke gebieden. 80 jaar 21ste plaats (op 187 landen) High income level
Gemiddeld gezinsinkomen (2013)
719 USD per capita
45.210 USD per capita
BBP per capita (2013)
630 USD per capita
45.387 USD per capita
Werkzaamheidsgraad (2012)
86% van de actieve bevolking werkt, waarvan: landbouw: 27.8% industrie: 24.2% diensten: 48% 5,9%
49% van de actieve bevolking werkt. 21,7% is werkzaam in de industriële sector, 1% is werkzaam in de landbouw, 7,5% is werkloos.
67,9 % leeft met minder dan 1,25$/dag Swahili en Engels
4% leeft met minder dan 1.25$/dag
1835 Tanzanian Shilling (TZS) = 1 USD
Euro (EUR)
Gemiddelde jaarlijkse inflatievoet Armoedegraad (2007 – 2011) Eerste en tweede taal (handelstaal) Nationale - Internationale handelsmunt
1,6%
Nederlands en Frans
1.3. Projectlocatie 3 districten van Kilimanjaro regio: Hai, Siha en Moshi Rural, Noorden van Tanzania
1.4. Probleemstelling De productie en verkoop van vers fruit en groenten heeft veel potentieel om het inkomen van familiale boeren in Tanzania te verhogen en zo hun leven makkelijker maken. Toch blijven er talrijke uitdagingen voor de boeren om de winstgevende lokale en exportgerichte markt te betreden. Ze slagen er onvoldoende in om te voldoen aan de eisen van de opkopers en dit om tal van redenen. De meststoffen en degelijk zaadgoed zijn te duur. Zonder irrigatiesysteem zijn ze afhankelijk van regenwater. Hun onderhandelingspositie in handelsrelaties is zwak. De kost voor het bewaren van groenten en fruit is te hoog voor individuele boeren. De infrastructuur ontbreekt, wegen zijn slecht. De boeren hebben te weinig inzicht in marktinformatie, in fluctuerende prijzen. Tanzania telt te weinig landbouwkundigen die voldoende kennis hebben van exportgerichte en moderne lokale markten. De boerenorganisaties zijn mede daardoor zwak, hebben te weinig management skills en kennis van financiële systemen en kunnen hun leden te weinig ondersteuning hierin bieden. Het is dan ook te begrijpen dat klanten hun weg vinden naar grotere landbouwers en leveranciers. Met dit project willen we kleinschalige fruit- en groenteboeren rond Moshi ondersteunen zodat ze hun plaats in de moderne markt kunnen opnemen. De moderne markt is constant onderhevig aan veranderingen en modernisering. Boeren zullen dus flexibel moeten zijn om aan deze steeds veranderende eisen en standaarden te voldoen. Ze moeten omschakelen van overlevingslandbouw naar ondernemerschap. 2. DOELSTELLING Tegen 2016 is het inkomen van ongeveer 500 leden van twee coöperatieven van groenten- en fruitproducenten (KIBO farmers cooperative en KAHE horticulture farmers cooperative) met gemiddeld 80% gestegen. Volgens de baseline studie was het gemiddelde inkomen van de passievruchttelers in 2014 2.500 euro, en zal dit stijgen tot 3.250 euro in 2015 en tot 4.500 euro in 2016. Zij hebben hun plaats ingenomen op de lokale en op de exportmarkt, op basis van een ethisch evenwichtige handelsrelatie die wederzijds voordelen oplevert aan zowel de coöperatieve als de privéactor, en zij respecteren de normen van moderne markten inzake kwaliteit, leveringstermijnen en volumes. 3. EFFECT/IMPACT 3.1. Voorziene socio-economische impact Het inkomen van 500 fruit- en groenteboeren, zowel mannen als vrouwen en jongeren, stijgt met 80%. Er zijn tastbare ecologische verbeteringen in de productie van groenten en fruit. Het aantal boeren dat IPDM (integrated pest and desease management) en ICM (integrated crop management) toepast, stijgt van 35 tot 400. Het aantal boeren die in hun technologie rekening houden met de klimaatverandering stijgt van 100 tot 200. De macht en invloed van kleinschalige boeren is gegroeid, de coöperatieven zijn sterker en meer gericht op het ondersteunen van boeren in een bedrijfsmatige aanpak. Hun kapitaal is groot genoeg om ook te investeren in de nodige infrastructuur. Hun leiderschap en management systemen zijn sterk. Ze kunnen effectief onderhandelen met kopers en business partners. De kwetsbaarheid van kleinschalige boeren is verminderd, hun veerkracht om om te gaan met veranderende markten en crisissen is groter. De afhankelijkheidsgraad van de boeren t.o.v. donoren en beleid is kleiner geworden. De boeren zijn beter sociaal geïntegreerd en cultureel meer geaccepteerd.
3.2. Hefboomwerking van de ingezette middelen Dit pilootproject geeft ons bewijskracht waardoor we een opschaling mogelijk maken en zo bijdragen tot structurele veranderingen in de sector van vers fruit en groenten in Tanzania: we streven ernaar dat zoveel mogelijk kleinschalige boeren in Tanzania goed kunnen leven van fruit en groenteteelt door (1) deel uit te maken van een exportketen onder goede condities (2) zich stevig positioneren op de lokale markt en dit alles door duurzame landbouwpraktijken toe te passen. We werken hiervoor samen met de TAHA (Tanzania Horticulture Authority). Op lange termijn streven we ook naar duurzaamheidsnormen binnen de bedrijven. We willen het business model van de importeurs (zoals Special Fruit) en exporteurs (zoals Serengeti) beïnvloeden: ze zouden meer moeten afnemen van kleinschalige boeren, ze zouden initiatief moeten nemen om de coöperaties van boeren te versterken en duurzaamheid te verhogen in heel de keten. 3.3. Duurzaamheidsaspect -
-
Door de capaciteitsversterking staan de boerenorganisaties sterker en groeien ze tot ‘boerenbusiness organisaties’. Sterke organisaties behalen betere resultaten, krijgen meer onderhandelingsmarge, worden ernstiger genomen. Ze komen tegemoet aan de kwaliteitsstandaarden van de kopers en de overheid inzake gezondheid, milieu, …. Een hoger inkomen staat garant voor betere leefomstandigheden, meer kansen voor een toegang tot onderwijs, gezondheidszorg en tot financiële diensten.
4. AANPAK 4.1. Financieringsbronnen Het totaalbudget van het DGD-programma voor de groenten & fruit – keten in Tanzania over drie jaar bedraagt €689.157. Daarnaast loopt er in 2015 en 2016 nog een DGD-ondersteund synergieprogramma in dezelfde regio, met focus op irrigatie-infrastructuur, voor een totaalbudget van €496.800. Een deel (80%) van deze bedragen wordt gedragen door het Directie-Generaal voor ontwikkelingssamenwerking en humanitaire hulp (DGD), op voorwaarde dat Vredeseilanden zelf instaat voor het overige budget (20%). Dit betekent dat voor iedere euro die u geeft, de Belgische overheid er 4 euro bijdoet. Die zogeheten 'ngo-bijdrage' voor het volledige groenten & fruit – programma in Tanzania bedraagt 78.950 euro in 2015 en 44.976 euro in 2016. Voor deze 20% eigen inbreng vraagt Ondernemers voor Ondernemers uw ondersteuning.
Totaal budget Waarvan investeringen1 Cofinanciering DGD
1
2014 568.826 euro 222.000 euro
2015 394.751 euro 114.000 euro
2016 222.379 euro 0 euro
2014 - 2016 1.185.956 euro 336.000 euro
455.061 euro
315.801 euro
177.903 euro
948.765 euro
Het gaat hier o.a. over de aankoop van uitrusting en materiaal voor 4 irrigatieschema’s in het kader van het synergieproject (zonnepanelen, opslagtanks, waterpijpleidingen, transportmiddelen, sprinklerinstallaties of druppelirrigatiesystemen)
Gezocht budget (20%)
113.765 euro
78.950 euro
44.976 euro
237.191 euro
Gezocht via Ondernemers voor Ondernemers (onderdeel van de 20%)
10 000 euro
10 000 euro
10 000 euro
30 000 euro
4.2. Financieringsbronnen gezocht bij lokale partners Het Instituut voor Duurzame Handel van Nederland investeert samen met de privépartners Special Fruit en Colruyt mee in de exportketen voor passievruchten. Ook de exporteur Serengeti Fresh vragen we om bij te dragen in de versterking van de boerencoöperatieven. Lokaal dragen de boeren zelf, financieel of materieel, bij in de constructie van koelhuizen en in het trainen ‘van boer tot boer’. 4.3. Strategische samenwerking met (lokale) partners. -
TAHA, Tanzania Horticulture Association – voor technische trainingen, markttoegang en structurele verandering in de Tanzaniaanse groenten & fruit - sector Financiële instellingen zoals de Kilimanjaro Community Bank en USAWA Community Banks MOCU – Moshi Cooperative University en Tengeru Research Institute voor studies en onderzoek Dienstverleners: Mitimingi Nurseries, KIBO Input stores
De rol van Vredeseilanden is enerzijds het coachen van de boerenorganisaties bij de ontwikkeling van hun business en commerciële capaciteiten, en anderzijds het in relatie brengen van deze organisaties met de andere ketenactoren (privébedrijven, service providers, financiële instellingen, …) 4.4. Enkele concrete acties voor 2014-2016 Ter ondersteuning van boerengroepen om aan de vereisten van de markt te voldoen: -
Ondersteunen van boerenorganisaties om businessplannen te maken. Faciliteren van meetings en events met potentiële klanten. Versterken van boeren-business organisaties in management, leiderschap en financieel management. Training van boeren in onderhandelen en afsluiten van contracten.
Ter versteviging van de technische capaciteiten: -
Opzetten en certificeren van zaadkwekerijen. Trainen van zaadkwekers van elk van de betrokken dorpen die meewerken aan het project. Cofinanciering van boeren bij de constructie van koelhuizen. Ondersteunen van boeren om efficiënte en haalbare irrigatie technologie en infrastructuur te bekomen.
Ter bescherming van de omgeving: -
Training van boeren in ‘slimme’ klimaattechnologie. Training van boeren in bodembescherming.
Beeldmateriaal
Deze boeren hebben een passie: kweken van passievruchten voor de markt. Ze hebben nu een opkoper gevonden die hun vruchten wil aankopen aan een veel betere prijs dan de prijs die ze gewoonlijk krijgen op de lokale markt.
Leden van de Kahe coöperatie van Moshi oogsten bonen. Tot nog toe weigeren klanten nog veel bonen omdat ze niet de vereiste kwaliteit hebben.
Judith is een Keniaans expert in het kweken van passievruchten. Zij traint hier de boeren van coöperatieve KIBO.
