MAGAZINE OVER WERKEN EN LEREN IN DE METAALBEWERKING | WWW.OOM.NL | ZOMER 2011
‘HET IS LEUK OM ‘ ALLES KAN IETS TE LEREN DAT EEN MET METAAL!’ ANDER NIET KAN.’ Joost, constructiebankwerker Joost van Schaik volgt een cursus siersmeden
‘Het begint allemaal met een heldere blik op waar je nu staat’ Een nieuwe lente, een nieuw begin. En in deze nieuwe editie van Metaaljournaal weer volop inspiratie om je loopbaan of je bedrijf weer een extra impuls te geven. Er is voor dit jaar bij OOM nog ruim budget voor een tegemoetkoming in de studiekosten, schrijft adjunct-directeur Frans Bothof. En verderop in dit nummer is te lezen welke mogelijkheden de metaal allemaal biedt. Een inkijkje in interessante bedrijven, zoals het Zaanse bedrijf Erdi, dat alles voor op straat maakt. Maar vooral ook wat je kunt doen om je werk op een hoger niveau te tillen of je bedrijf toekomst-proof te maken. Het begint allemaal met een heldere blik op waar je nu staat. Alleen al daarom is het aan te raden het artikel ‘Meten is weten’ niet over te slaan, want met een ervaringscertificaat weet je wat je waard bent voor je bedrijf en op de arbeidsmarkt.
IN DIT NUMMER: GENOEG WERK AAN DE WINKEL
4
Frans Bothof, adjunctdirecteur van OOM hoopt dat mensen geïnspireerd raken hun vakmanschap steeds verder te vergroten.
LEVEN VAN DE STRAAT
6
Tramhekken, vuilnisbakken, zitbanken, slagbomen, anti-parkeerpalen, Erdi maakt alles wat in de weg staat.
13
FLEXBRANCHE
16
METEN IS WETEN
Ook flexwerkers kunnen bijleren. Maintec geeft kansen en leerlingen pakken die aan.
Met een ervaringscertificaat weet je wat je waard bent. Honderd medewerkers van WW Eurovalve doorliepen een EVC-traject.
HBO’ER IN DE METAAL
24
Als specialist en hogeropgeleide in de metaal ziet René van Raaij nog veel uitdagingen en carrièrekansen.
Een vruchtbaar voorjaar en een ijzersterke zomer gewenst!
EN VERDER... 11 12 22 26 28 30 31 35
2
>> METAALJOURNAAL ZOMER 2011
In Gesprek De Maker De Cursist Branche in beeld Innovatie: Jazo De Regiodesk Service, OOM-info Colofon en woordzoeker
AAN DE SLAG
De enorme meccanodoos van de Ziggo Dome bestaat uit zestienduizend onderdelen, een kleine tweeduizend ton staal.
MEGA MECCANO
DE ZIGGO DOME IN CIJFERS bezoekers: 15.600 oppervlakte: 100x100 meter overspanning: 90 meter stalen onderdelen: 16.000 gewicht: 2.000 ton meer informatie: www.vicobdam.nl en www.ziggodome.nl
In Amsterdam verrijst een enorme concerthal. De constructie én de logistiek zijn één grote puzzel voor Vic Obdam Staalbouw. TEKST EN FOTO FRANK HYLKEMA
aast de Amsterdamse Arena wordt op dit moment gebouwd N aan de Ziggo Dome. Deze nieuwe concerthal met ruimte voor 15.600 bezoekers is vanaf volgend jaar het podium voor grote nationale en internationale artiesten. De Ziggo Dome wordt een strak vormgegeven gebouw van vier verdiepingen met een perfecte akoestiek. De staalconstructie voor dit enorme gebouw wordt vervaardigd bij Vic Obdam Staalbouw. Technisch directeur Pieter Klijn: “Het grondoppervlak van de Ziggo Dome wordt ongeveer honderd bij honderd meter, de dakconstructie op een hoogte van dertig meter, heeft een vrije overspanning van negentig meter. Dat is tot nu toe de grootste constructie die we hebben gemaakt.” Klijn moet het even navragen bij de tekenkamer: “De hele staalconstructie bestaat uit zestienduizend verschillende onderdelen.
Je moet het zien als een reusachtige meccanodoos. Alle balken en knopen worden precies op maat gemaakt. Elk onderdeel krijgt een uniek nummer en daarmee kunnen de bouwers op locatie de puzzel volgens tekening in elkaar zetten.”
aansluit. Dat betekent dat ik moet zorgen dat ik voldoende capaciteit in de fabriek heb, dat de werkroosters allemaal kloppen, dat de transporteur weet wat hij moet doen, noem maar op.” “Daar komt nog bij dat het bouwterrein erg krap is en omringd wordt door wegen. We kunnen er nauwelijks materiaal opslaan, dus we moeten alles op afroep produceren en aanleveren. En dat is soms een flinke puzzel.”
LOGISTIEK
“Het is een flinke klus voor ons,” zegt Klijn. “In totaal leveren we een kleine tweeduizend ton aan stalen onderdelen. Een vrachtwagen kan maximaal vijfentwintig ton vervoeren, dus je kunt wel nagaan dat er behoorlijk wat logistiek bij een dergelijk project komt kijken.” Klijn is projectleider van deze klus en houdt op grote spreadsheets nauwgezet de voortgang in de gaten van alle projectonderdelen. “Ik hoor van de montageleider welke onderdelen waar en op welk moment nodig zijn en zorg ervoor dat het werk in de fabriek daar precies op
De concerthal krijgt de vorm van een zwarte doos van 90 bij 90 meter en een hoogte van 30 meter. De buitenkant wordt geheel bedekt met ledverlichting om videobeelden op te tonen. De bouw is via twee webcams live te volgen op www.ziggodome.nl
METAALJOURNAAL ZOMER 2011 <<
3
FOTO: HANS VAN DEN HEUVEL
VOORAF
4
>> METAALJOURNAAL ZOMER 2011
“EEN REGELING OP ZICHZELF IS NIET STIMULEREND, EEN PERSOONLIJK GESPREK DES TE MEER”
Op pagina’s 32, 33 en 34 vind je alle informatie over de OOM-regelingen. Of kijk op www.oom.nl voor een overzicht van alles wat OOM voor je kan betekenen.
ndanks grondig vooronderzoek was het van tevoren toch best spannend of de Persoonlijke O Trainingstoelage (PTT2011), met een maximum van € 500,- per werknemer per jaar, interessant genoeg zou zijn om aan een opleiding te beginnen. Het antwoord is gelukkig: ja! Van het budget van 7,1 miljoen euro is inmiddels door ongeveer vijfduizend cursisten zo’n 1,3 miljoen euro aangevraagd. We lopen dus redelijk op schema, maar er mag een tandje bij. OOM ziet daarin vooral een mooie uitdaging voor zichzelf. Want wij weten: een regeling op zichzelf is niet stimulerend, een persoonlijk gesprek des te meer. Onze regiomanagers kunnen meedenken en adviseren over de loopbaanontwikkeling van werknemers, en op een inspirerende manier laten zien wat OOM kan betekenen. Binnenkort ontvangen alle werkgevers een mailing over de stand van zaken rondom de PTT2011, met daarin ook het aanbod om eens een gesprek met een regiomanager aan te gaan. Ook met het Ontwikkelbudget loopt het goed. Per jaar mogen vierhonderd bedrijven deze bijdrage van € 1800,- aanvragen om het personeelsbeleid van hun organisatie naar een hoger plan te tillen en het begeleiden van werknemers te professionaliseren. We zitten nu al op meer dan tweehonderd aanvragen. Wist u dat het Ontwikkelbudget ook te gebruiken is om in samenwerking met een school of opleidingsinstituut een cursus te ontwikkelen? Wellicht biedt dat interessante mogelijkheden voor uw bedrijf. Behalve aan het uitbouwen van haar adviesrol, besteedt OOM samen met haar partners in TechniekTalent.nu en de Regiodesk Scholing en Opleiding Metaal de komende tijd veel aandacht aan de instroom en het behoud van jongeren in de branche. Bijvoorbeeld door de kwaliteit van stageplaatsen te verbeteren. Het goede nieuws is dat het aantal stagiairs in de metaal groeit, en wij helpen graag ervoor te zorgen dat zij voor de branche behouden blijven.
Ook het project ‘Leerlingen voor later’ draagt bij aan meer jong talent. Samenwerkingsverbanden van metaalbedrijven krijgen de kans leerlingen waarvoor geen leerwerkplaats is, toch in dienst te nemen. OOM betaalt de salaris- en opleidingskosten. Tot slot maken we ons sterk voor het professionaliseren van praktijkopleiders. Hun kennis en ervaring kan ervoor zorgen dat mensen geïnspireerd raken hun vakmanschap steeds verder te vergroten. Een EVC-traject (zie ook pagina 16) kan helpen in kaart te brengen wie in uw bedrijf toe is aan een nieuwe uitdaging en geschikt is voor het vak van praktijkopleider. Genoeg werk aan de winkel dus. Misschien is dit
‘Misschien is dit voorjaar ook voor u het juiste moment om eens na te gaan hoe u uw loopbaan verder vorm kunt geven.’ voorjaar ook voor u het juiste moment om eens na te gaan hoe u uw loopbaan verder vorm kunt geven. Heeft u interesse in een tegemoetkoming in de studiekosten vanuit de PTT2011, kijk dan eens op www.oom.nl. Hier vindt u alle informatie, plus een metertje waarop u precies kunt zien hoeveel budget er voor dit jaar nog beschikbaar is. Uiteraard proberen wij de administratieve rompslomp rond het aanvragen van de PTT2011 zo veel mogelijk te beperken. Doordat we gebruik maken van ESF-gelden zitten we vast aan bepaalde condities. En we vinden het heel belangrijk dat de regeling wordt aangevraagd vóór aanvang van de studie. Ik wens u een mooi en leerzaam voorjaar toe! Frans Bothof Adjunct-directeur OOM
METAALJOURNAAL ZOMER 2011 <<
5
REPORTAGE
OOM-bedrijf Erdi is gespecialiseerd in straatmeubilair en verkeerstechniek. ‘Tramhekken, anti-parkeerpalen, zitbanken, vuilnisbakken, slagbomen, we maken alles wat in de weg staat,’ zegt directielid Petra Hardeman.
VAN DE STRAAT
Erdi maakt alles voor de publieke ruimte
6
>> METAALJOURNAAL ZOMER 2011
overgenomen, zij hebben het fundament gelegd voor het bedrijf zoals het nu is. In Koog aan de Zaan hadden ze een werkplaats.” Rijkswaterstaat werd een belangrijke klant, ruim dertig jaar repareerde het bedrijf vangrails. Ook de ‘afgeslankte’ Amsterdammertjes, de paaltjes uit de hoofdstad, werden bij Erdi gemaakt, totdat de wethouder besloot dat die eruit moesten.
‘Op vakantie maken wij foto’s van paaltjes en banken, gewoon om inspiratie op te doen.’ ALLES KAN
Een onderneming zoals het familiebedrijf Erdi uit Zaandam zou niet bestaan zonder innovatie. Alles draait hier om het beste voor de omgeving. En dat is toevallig ook nog goed voor het bedrijf. TEKST EVELIEN HOEKSTRA FOTO’S BETTINA NEUMANN
et huwelijk van WillemAlexander en prinses Maxi‘H ma was voor ons een bijzondere dag.” Directielid Petra Hardeman zit op haar kantoor in Zaandam aan de thee. Tijdens de feestelijkheden in 2001 was haar bedrijf Erdi, specialist in straatmeubilair, verkeerstechniek en wegbebakening, prominent aanwezig. “We hebben de nacht voor het huwelijk de hele route van de koets gecontroleerd op obstakels. Dat soort dingen maakt dit werk voor de collega’s heel erg leuk.” Als herinnering hangt er nog een speciaal verkeersbord aan de muur met de route die het bruidspaar en de koets aflegden in Amsterdam. Begin jaren negentig nam Hardeman met haar echtgenoot, Raoul van der Struijk, het bedrijf over van haar ouders, na het plotselinge
overlijden van haar vader. Dit jaar vieren zij het vijftigjarige bedrijfsjubileum. IN DE WEG
Erdi uit Zaandam maakt van alles dat eigenlijk in de weg staat, zegt Hardeman lachend. “We zijn gespecialiseerd in allerlei soorten antiparkeerpalen, maar we maken ook tramhekken, zitbanken, rijwielrekken, vuilnisbakken en slagbomen. Alles wat je op straat tegenkomt. Door de publieke ruimte goed bij te houden, nodigt het minder uit tot vernielen. Uiteindelijk leven wij van de straat.” Grootvader Hardeman begon in 1961 als smid in Geuzeveld in Amsterdam. De laatste medewerker uit zijn tijd gaat volgend jaar met pensioen. Hardeman: “Begin jaren zeventig hebben mijn ouders het
Het bedrijf bestaat uit drie werkmaatschappijen, Erdi las- en constructiebedrijf BV vormt de kern van de onderneming. In de werkplaats worden alle producten bedacht, ontwikkeld en gemaakt. “We plaatsen en onderhouden alles wat we maken, dat maakt het heel erg leuk. Als de klant een paaltje wil met lichtjes aan de bovenkant, dan maken we dat. Bij de Zuidas in Amsterdam wilde men het eigen logo op de paal. Dat kunnen we ook. Doordat we samen aan de producten werken, kunnen we voldoen aan de vraag van de klant.” De medewerkers van Erdi hebben de gekste werkzaamheden uitgevoerd. “We hebben onderhoud aan een windmolen verricht, maar ook bij nacht en ontij reparaties uitgevoerd op de ringweg van Amsterdam. Mensen van ons zijn diverse malen weggebeld van de kerstborrel omdat er een groot ongeluk was gebeurd. Dan brachten we de jongens later nog een kroketje.” Aan opleiden en ontwikkelen besteden ze bij Erdi heel veel aandacht. “Dat doen we vaak samen met de klant. Als die iets heel specifieks vraagt, zoeken we samen naar een oplossing. Zo hebben we bijvoorbeeld de piramide ontwikkeld. Dat is een verkeersobstakel dat je niet omver kunt duwen of uit de weg kan trekken, maar waar je met je auto ook niet overheen moet rijden als je geen schade wilt. In overleg met de klant kijken we wat de wens is, hoe gebruiksvriendelijk en hufterproof het moet zijn. Zo kom je tot nieuwe producten.” Het komt ook geregeld voor dat ze bij Erdi zelf nieuwe ideeën opdoen. “Als we op vakantie zijn, maken we METAALJOURNAAL ZOMER 2011 <<
7
REPORTAGE
foto’s van paaltjes en banken. Om inspiratie op te doen. Je kijkt altijd om je heen, waar je ook bent. Dat kan een bonte fotoverzameling opleveren. Waar we andere toeristen prachtige gebouwen zien fotograferen, zien ze ons een gek paaltje vastleggen.” PLANNEN MAKEN
Het bedrijf heeft een eigen innovatieteam. “We willen dat niet alleen de leidinggevenden van de afdelingen met nieuwe plannen komen, maar dat juist ook de jongeren in ons bedrijf hun frisse ideeën en talenten kunnen benutten. Zij moeten ook de kans krijgen om hun stem te laten horen. Daarom komen sinds vier jaar één keer per week een aantal jongeren bij elkaar van de afdelingen productie, marketing, verkeerstechniek en het bedrijfsbureau om nieuwe plannen te bedenken en te ontwikkelen. Zij kijken weer op een andere manier naar het straatbeeld. Zo betrekken we de medewerkers nog meer bij het bedrijf.” 8
>> METAALJOURNAAL ZOMER 2011
Een voorbeeld van een innovatief product van dit team is de pafpaal. Toen het rookverbod voor cafés van kracht werd, moest iedereen buiten zijn sigaret roken. “Zij dachten toen meteen: wat doen we met al die peuken op de grond? Daar hebben ze over nagedacht. De paal moest aan een aantal eisen voldoen: zo moest je hem makkelijk kunnen legen. Hier in de werkplaats hebben we het prototype gemaakt.” Hardeman noemt nog een voorbeeld: de hondenpoepbakken. “Toen hondenbezitters de poep moesten gaan opruimen, hebben we een zakjesautomaat bedacht en ontwikkeld.” Het innovatieteam heeft de vrijheid om van alles te bedenken zonder dat het ook meteen praktisch moet zijn. Daar kun je altijd later over nadenken, het gaat om het idee. HUISACADEMIE
Innoveren gaat niet zonder kennis, realiseren ze zich bij Erdi. “We investeren veel in opleiden. Elk jaar
voeren we functioneringsgesprekken en dan kijken we gezamenlijk met de werknemer welke extra cursussen die gaat volgen. Dat varieert van lascursussen tot communicatietrainingen. Met de OOM-subsidie PTT 2011 (zie kader) zijn we erg blij, daar maken we veel gebruik van.” Het belang van opleiden is voor Hardeman evident. “Zo stimuleer je werknemers bij te blijven op hun vakgebied. Je moet niet stilstaan. De technieken veranderen snel in onze sector. Toen we op enig moment steeds meer hydrauliek moesten toepassen, hebben we een aantal collega’s zich hierin laten specialiseren.” Ook heeft Erdi sinds een jaar een eigen academie. De medewerkers
‘Zesjes zijn er niet bij, iedereen wil laten zien wat-ie kan.’
‘Innoveren gaat niet zonder kennis: We investeren veel in opleiden.’
PTT2011 Je bent nooit te oud om te leren. Ook vakmensen in de metaal moeten bijblijven. Om de concurrentiepositie van het bedrijf te versterken, om te kunnen groeien en om het werk uitdagend te houden.
krijgen extra bijscholing over verkeersinstallaties, besturingssystemen, hydrauliek en het verhelpen van storingen. “In de toekomst zal daar steeds verder op worden ingegaan en wordt ook aandacht besteed aan programmeren.” De deelnemers doen een test en dat zorgt, volgens Hardeman, voor gezonde rivaliteit. “Bij de eerste uitslagen zaten nog wat zesjes en zevens, maar dat is er nu niet meer bij. Iedereen wil toch laten zien wat-ie kan.” STAGIAIRS
Erdi heeft daarnaast altijd plek voor stagiairs. Binnenkort komen er twee jongens voor een snuffelstage van het VMBO, maar ze hebben de afgelopen jaren ook hbo-studenten over de vloer gehad. Erdi werkt op regelmatige basis samen met hogescholen en universiteiten om samen met studenten tot nieuwe productideeën te komen. Een aantal producten zit nog steeds in het assortiment.
In de werkplaats worden alle producten bedacht, ontwikkeld en gemaakt. ‘Maar we plaatsen en onderhouden alles wat we maken zelf, dat maakt het heel erg leuk.’
Waarom de PTT2011? Deze trainingstoelage is de opvolger van de PTT2010. De doelen zijn dezelfde: het vergroten van vakmanschap in de metaal en het op gang houden van het gesprek tussen werkgevers en werknemers over loopbaanontwikkeling. Wie kan de regeling aanvragen? Kijk voor meer informatie en de exacte voorwaarden op www.oom.nl. Welke opleidingen komen in aanmerking? Het is belangrijk dat werkgevers en werknemers met elkaar in gesprek blijven over loopbaanontwikkeling. Daarom komen alleen cursussen, trainingen of opleidingen in aanmerking die door werkgever en werknemer zijn vastgelegd in een Persoonlijk OpleidingsPlan (POP). Hoe lang geldt de PTT2011? In principe geldt de regeling tot en met 31 december 2011. Maar OP is OP. Via www.oom.nl en www.mijnoom.nl krijgt u inzicht in het gebruik van de regeling en het nog beschikbare budget. Voor meer informatie: mail naar
[email protected] of bel met telefoonnummer 0172-521500 van maandag tot en met vrijdag van 08.30 uur tot 17.00 uur.
METAALJOURNAAL ZOMER 2011 <<
9
REPORTAGE
‘In overleg met de klant kijken we wat de wens is, hoe gebruiksvriendelijk en hufterproof het moet zijn. Zo kom je tot nieuwe producten.’
Ook leidt Erdi zelf leerlingen in de metaal op. “Momenteel hebben we voldoende medewerkers met een metaalopleiding, maar we realiseren ons dat we moeten blijven verjongen om de vergrijzing in het bedrijf tegen te gaan.” KLIMAATNEUTRAAL
Sinds een paar maanden staat er op het dak van het bedrijf een windmolen. Erdi onderneemt klimaatneutraal. Dat betekent dat het bedrijf per saldo geen CO2 meer uitstoot. “We houden consequent rekening met de milieugevolgen van onze bedrijfsactiviteiten. Zo hebben we het wagenpark en de bedrijfsverwarming aangepakt.” Alle uitstoot die nog niet kan worden voorkomen of gereduceerd, wordt gecompenseerd door deelname aan klimaatprojecten. De zogenaamde Gold Standard-projecten zorgen niet alleen voor een afname van CO2 in de atmosfeer, maar dragen
ook bij aan de werkgelegenheid, de toegang tot energie en het verbeteren van de leefomstandigheden in ontwikkelingslanden. Met de steun van Erdi zijn er in Taiwan bijvoorbeeld 45 windturbines gerealiseerd, die maar liefst 67.000 huishoudens voorzien van groene stroom. “Elk beetje helpt. Ook de opdrachtgevers zien steeds vaker het belang in van milieuvriendelijk ondernemen, dus ook vanuit dat oogpunt is het belangrijk dat we daarmee bezig zijn. Behalve het leveren van goed werk, moet je tegenwoordig ook op het gebied van duurzaamheid goed scoren. Zo hebben al onze banken een FSC keurmerk en werken we aan houten vangrails.” En alsof duurzaam werken niet genoeg is, toont Erdi ook maatschappelijke betrokkenheid. Bijvoorbeeld door de Vereniging De Zaansche Molen te steunen, om de eigenheid van de Zaanstreek te bewaren.
‘We realiseren ons dat we moeten blijven verjongen om de vergrijzing in het bedrijf tegen te gaan.’ 10
>> METAALJOURNAAL ZOMER 2011
EVENEMENTEN
Vol vertrouwen gaat Erdi de toekomst in. “We leveren mooie producten, doen veel aan innovatie en staan met beide benen op de grond. Samen met de klant willen we komen tot een mooi straatbeeld. We roepen hier vaak: laat WillemAlexander maar koning worden of Ajax kampioen, omdat voor evenementen in Amsterdam allerlei maatregelen genomen moeten worden.” Als Ajax kampioen wordt en er een huldiging is op het Leidseplein, zorgt Erdi ervoor dat op de bushokjes stalen pinnen worden gezet, zodat de supporters er niet op klimmen. “Vorig jaar hebben onze jongens bij de huldiging van het Nederlands elftal eerst de afzettingen in Amsterdam geplaatst en, toen de boot met alle Oranjespelers voorbij was, meteen weer alle afzethekken weggehaald. De weg moet natuurlijk zo snel mogelijk weer vrij zijn. Hard werken, maar het zijn ook de krenten in de pap. Ze zaten eersterangs bij de huldiging.” Meer informatie vind je op www.erdi.nl
DE DIALOOG Een training doen? Even met de baas bespreken! Je ontwikkeling valt of staat tenslotte met de steun van het bedrijf waar je werkt. In deze rubriek praat een werknemer over zijn loopbaan en vertelt de werkgever wat hij daarvan vindt. TEKST ANNEMARIE VESTERING FOTO’S HANS VAN DEN HEUVEL
ANITA & EDWIN ANITA HOORNAERT (57)
EDWIN MABELIS (20)
DIRECTEUR BIJ MACHINEFARIEK SAS VAN GENT
LASSER BIJ MACHINEFABRIEK SAS VAN GENT
‘Ik zie Edwin nog wel werkvoorbereider worden.’
‘Ik werd vrijgeroosterd voor een training.’
“Toen wij Edwin aannamen als leerling-monteur, kwam hij op zijn brommertje door weer en wind naar onze fabriek. Zestig kilometer van zijn woonplaats. Een toppertje, dat zag ik meteen. Als onze medewerkers om zes uur begonnen om een klus af te maken, stond hij er ook.” “Nu zie je hem echt een kerel worden. Hij doet het super, hij gaat als een speer. Daarom hebben mijn man en ik hem op de VakkanjerWedstrijden gewezen. Na de WorldSkills pakt Edwin zijn opleiding tot werkbouwkundige weer op. Ja, ik zie hem echt nog wel werkvoorbereider worden.” “Al eerder hebben medewerkers van ons meegedaan aan VakkanjerWedstrijden. Het kost je als bedrijf een behoorlijke duit, maar het levert mooie pr op. Bovendien kun je van de publiciteit gebruik maken om jongeren te wijzen op de mogelijkheden binnen de techniek.” “Wij proberen onze medewerkers zoveel mogelijk te stimuleren om zich te ontwikkelen. Als iemand tegen me zegt: ‘Annita, ik wil verder,’ antwoord ik: chapeau! Zolang het niet om een cursus bloemschikken gaat, vind ik het goed. Al zijn de kosten fors, je zet iemand toch niet in de wacht? Opleiding en ontwikkeling zijn niet alleen de toekomst van je werknemer, maar ook van je bedrijf. Met goed opgeleide werknemers kan ik de markt aan.”
“Van 5 tot en met 8 oktober zit ik in Londen. Nee, niet voor een vakantie, maar voor de WorldSkills 2011, waarvoor ik me op VakkanjerWedstrijden heb gekwalificeerd. Ik moet het opnemen tegen internationale vakgenoten voor de titel ‘beste lasser ter wereld’. Ik laste nog maar anderhalf jaar toen mijn werkgever me vroeg of de VakkanjerWedstrijden niet wat voor mij waren. Het lassen heb ik in de praktijk geleerd, hier bij Machinefabriek Sas van Gent, waar ik ook mijn lascertificaten heb gehaald. Drie jaar geleden begon ik daar als leerling-monteur; een leerwerkplek naast de tweejarige opleiding montageonderhoud op de bedrijfsschool SMEO-ZV in Terneuzen. Daarvoor heb ik de VMBOkaderopleiding voor automonteur gedaan.” “Sinds een jaar ben ik fulltime lasser. Naast mijn werk oefen ik nog twintig uur per week om goed beslagen ten ijs te komen op de WorldSkills. Een gelopen race is het allerminst. Ik moet het opnemen tegen Chinezen die al zes jaar geleden zijn begonnen met de voorbereidingen. Door mijn werkgever word ik goed ondersteund. Ik mag bijvoorbeeld de werkplaats in het weekend gebruiken om te oefenen en laatst werd ik een week vrijgeroosterd voor een training. En ik zou niet vreemd opkijken als Annita me in Londen komt aanmoedigen. ”
WorldSkills? Tweejaarlijkse wereldkampioenschappen voor vakmanschap, waarbij duizend talentvolle mensen uit vijftig landen strijden om de eerste plaats op hun vakgebied. Kijk voor meer informatie op www.worldskillslondon2011.com of www.worldskillsteam.nl METAALJOURNAAL ZOMER 2011 <<
11
DE MAKER
GERARD DEN BESTEN (38) Business Unit Manager bij BRS Traffic Systems “Wat je hier ziet, is een zogenaamde Speedgate, een speciaal toegangshek dat snel moet kunnen openen en sluiten voor terreinen met een hoge beveiligingsgraad. Maar dan wel op een veilige manier, want dankzij slimme techniek is het onmogelijk om tussen het hek of andere bewegende delen te komen. Het hek, de elektromechanische aandrijving, de bijbehorende elektronica, het wordt allemaal in eigen huis geproduceerd zodat we een werkend appararaat bij de klant kunnen plaatsen. Plug-and-play dus. Juist omdat we alles zelf doen, vinden we innovatie en opleiding erg belangrijk. We werken hier met ongeveer 85 mensen en zeker driekwart van hen doet ieder jaar iets aan opleiding. En daarbij maken we graag gebruik van de diensten van OOM.” Kijk voor meer informatie op www.brs.nl TEKST FRANK HYLKEMA FOTO ROB OVERMEER
12
>> METAALJOURNAAL ZOMER 2011
ONDERWIJS
BAAN EN SCHOLING VOOR FLEXWERKERS
In de zoektocht naar vakmensen in de technische sector, is nu ook een samenwerking gezocht met de flexbranche. Want niet alleen vast personeel kan bedrijven verder helpen, ook flexwerkers kunnen een goede aanvulling zijn op het personeelsbestand. TEKST EVELIEN HOEKSTRA FOTO’S ROB OVERMEER
at is het uitgangspunt van de ‘Pilot Techniek’ van OOM, het D opleidingsfonds voor de flexbranche STOOF en A+O Metalektro. Samen met negen uitzendorganisaties proberen zij voor 1 augustus tweehonderd nieuwe instromers aan werk te helpen. Volgens de partners wordt er nu veel te weinig gebruik gemaakt van alternatieve manieren om aan goed personeel te komen. Werven in de grote groep flexwerkers is één van de mogelijkheden om daar iets aan te doen. Want flexwerkers zijn er genoeg. De uitdaging is om mensen uit deze doelgroep over de streep te trekken en in te laten stromen in de metaalsector. Om dat te bereiken, werken de betrokken uitzendorganisaties nu gericht aan deze opdracht. Een van de organisaties is Maintec. Via de pilot detacheert het uitzendbureau flexwerkers vier dagen per week bij een bedrijf. De vijfde dag is een opleidingsdag. Maintec verzorgt de begeleiding van de leerlingen in samenwerking met het betreffende kenniscentrum, het ROC en de opdrachtgever.
van flexwerkers via een uitzendorganisatie een vergoeding voor de begeleidingskosten worden aangevraagd: “Onze klanten konden tot nu toe geen aanspraak maken op de subsidiegelden van de opleidingsen ontwikkelingsfondsen als ze leerlingen via ons inleenden. Binnen deze pilot komen de subsidiegelden ook beschikbaar bij de inleen van leerlingen. Dit verlaagt de drempel voor onze klanten om gebruik te maken van onze kennis en ervaring in het plaatsen en begeleiden van leerlingen in gecombineerde leeren werktrajecten.” Flexwerkers kunnen via deze weg een startkwalificatie halen. En dat kan voor velen een belangrijk duwtje zijn. En een kans op een mooie toekomst. Ernst van der Lei, consul-
tant leer-werktrajecten bij Maintec, is dan ook zeer te spreken over het project. “Leerlingen krijgen een kans die ze anders niet zo snel krijgen. We zorgen voor een goede begeleiding, ze leren een vak en verdienen geld. Het zijn vaak jongens waar je wat meer tijd in moet steken. Maar dat werpt dan ook zijn vruchten af.” Zoals bij Thom, die achterstand had opgelopen met zowel de theorie als de praktijkopdrachten. De extra begeleiding hielp hem verder waar hij anders misschien was vastgelopen. “Hij komt nu elke woensdag bij mij om de geplande opdrachten af te laten tekenen. Thom had een stok achter de deur nodig. Nu gaat het heel goed met hem en dat is mooi om te zien.”
‘Leerlingen krijgen een kans die ze anders niet zo snel krijgen.’
Kijk voor een overzicht van technische vacatures op www.maintec.nl
SUBSIDIE
Bedrijfsdirecteur Gertjan Holterman van Maintec is enthousiast over het project. Want voor het eerst kan nu ook voor het opleiden
METAALJOURNAAL VOORJAAR 2011 <<
13
Thom Schepers Leerling constructiebankwerker bij VDL Postma “Ik heb eerst mijn vmbo-diploma metaal gehaald en toen werd ik gebeld door VDL Postma of ik hier wilde werken en leren tegelijk. Dat vond ik een heel mooi aanbod, dus heb ik het gedaan. Ik volg een BBLopleiding en ga één dag per week naar het Friesland College. Al meer dan een jaar ben ik aan het TIG-lassen met aluminium. Ik merk dat ik er steeds beter in word. In het begin was het aardig moeilijk, maar daarna ging het steeds beter. Ik werk meestal aan de bagagekleppen van bussen. Soms is het laswerk van een meter, maar soms ook twee meter groot, dat varieert. Tot aan de zomer werk en leer ik hier via uitzendbureau Maintec. Misschien kan ik na de zomer een opleiding niveau 3 gaan doen, dat moet ik nog met mijn praktijkbegeleider Bert overleggen. Dat zou ik leuk vinden, ik wil graag door in dit vak. Ik ben niet zo’n kei in schoolwerk, laat mij maar door de fabriek lopen. Omdat ik wat achter liep met opdrachten, laat ik die nu door Ernst van Maintec aftekenen. Bert controleert al het werk op de fabriek. Maar hij is heel duidelijk: ‘school gaat voor’, zegt hij altijd.”
16 LANDEN, 80 BEDRIJVEN, 7.100 MEDEWERKERS ‘Ik ben niet zo’n kei in schoolwerk, laat mij maar door de fabriek lopen.’
VDL Postma is een industriële toeleverancier op het gebied van plaatbewerking, buisverwerking, verspaning, lassen, chemische voorbehandeling en poedercoating. Klanten zijn vooral actief in de carrosseriebouw, revalidatietechniek, landbouwmechanisatie, machinebouw en andersoortige eindproducten. Sinds 1998 is VDL Postma een onderdeel van de VDL Groep. De VDL Groep is een internationale, industriële onderneming die zich toelegt op de ontwikkeling, productie en verkoop van halffabrikaten, bussen en overige eindproducten. Het is een bundeling van flexibele, zelfstandige bedrijven met elk hun eigen specialisme. Sinds de oprichting in 1953 is de VDL Groep uitgegroeid tot een onderneming met 80 bedrijven, verspreid over 16 landen en met ruim 7.100 medewerkers. Meer informatie op www.vdlgroep.nl
14
>> METAALJOURNAAL ZOMER 2011
Bert Uninge Praktijkbegeleider bij VDL Postma “Via Maintec konden wij twee geschikte leerlingen krijgen. Thom volgt een BBL-opleiding constructiebankwerker. Vier dagen in de week is hij bij ons en één dag per week gaat hij naar school. Hij is een gemotiveerde jongen, met wie we erg blij zijn. Vroeger hebben wij diverse BBL-ers opgeleid. Samen met OOM begeleidden wij de leerlingen voor zowel het theoretische als het praktische gedeelte in de fabriek. Door de samenwerking met Maintec nemen zij nu het theoretische deel op zich, waardoor de leerling op beide deelgebieden van de opleiding optimale begeleiding krijgt. Dat scheelt mij bovendien veel tijd.”
‘Leerlingen krijgen op beide deelgebieden van de opleiding optimale begeleiding.’
METAALJOURNAAL ZOMER 2011 <<
15
REPORTAGE
WETEN WAT JE WAARD BENT Verhoog je kansen op de arbeidsmarkt met een Ervaringscertificaat TEKST JOHAN VAN DER TOL FOTO’S FRANK HYLKEMA
Bij OOM-bedrijf Wouter Witzel EuroValve in Losser doorliepen zo’n honderd mensen een EVC-traject. Personeelsmanager Renate Beijerink kijkt er kritisch, maar tevreden op terug. ‘Zorg dat het niet te lang duurt.’ 16
>> METAALJOURNAAL ZOMER 2011
ij WW EuroValve in Losser maken ze maar één product: B afsluiters. Maar dan wel in alle denkbare maten, tot een doorsnede van 2.20 meter. En geheel naar wens van de klant. Een Hollands kwaliteitsproduct dat de hele wereld overgaat. Het grootste cruiseschip (de Oasis of the Seas) en het hoogste gebouw ter wereld (de Burj Khalifa in Dubai) zijn uitgerust met afsluiters uit Losser. Maar ook EuroValve heeft het moeilijk tijdens de crisis, met afnemers
in onder meer de worstelende bouwsector en de grillige olieindustrie. Het personeelsbestand is hierdoor ingekrompen. Er moest afscheid worden genomen van zo’n zestig uitzendkrachten, maar er vielen geen gedwongen ontslagen. Nu werken er ongeveer 220 mensen. Blind produceren is er niet meer bij. Meer dan ooit is de klant koning. Al voor de recessie wilde WW EuroValve meer klantgericht gaan werken. Het personeel zou daarvoor meer competenties moeten hebben,
VIJF VRAGEN OVER EVC EVC staat voor Erkenning van Verworven Competenties. Een EVC-procedure geeft een beeld van je talenten, kennis en vaardigheden (competenties). 1. WAT? Erkenning Verworven Competenties of ervaringscertificaat is een document waarmee op de werkvloer verkregen vaardigheden officieel worden erkend. De vaardigheden worden meestal beschreven in niveaus van het beroepsonderwijs. Bijvoorbeeld: verspanen niveau 2+ of mechatronica niveau 3-. De plussen en minnen geven de afwijking van het niveau weer: iets hoger of lager. 2. WAAROM? Voor de werknemer is het een officiële erkenning van vaardigheden die uitzicht biedt op een diploma en verdere ontwikkeling. Het certificaat verhoogt de waarde op de arbeidsmarkt. Ondernemers krijgen door EVC een goed beeld van de competenties van werknemers en wat er gedaan kan worden om die verder te ontwikkelen.
Wouter Witzel Eurovalve maakt afsluiters in alle soorten en maten
flexibeler moeten zijn en meer moeten meedenken met de klant, zowel extern en intern. KANS OP DIPLOMA
‘Medewerkers moeten meer over hun eigen afdeling heen kijken.’
Een traject met Erkenning van Verworven Competenties (EVC) was een goede basis voor verdere scholing. Bovendien zouden werknemers de kans krijgen een sectorbreed erkend diploma te halen. Daarmee verhogen ze hun waarde op de arbeidsmarkt. Manager P&O Renate Beijerink vertelt: “Al jaren is het in de metaal moeilijk goed gekwalificeerd personeel te krijgen. Dat geldt ook voor ons. Daarom hebben we in het verleden veel mensen aangenomen die uit een volledig andere branche kwamen. Deze ‘kappers en bakkers’, zoals wij ze noemen, beschikten niet over de juiste opleiding, maar hebben het vak in de praktijk geleerd. We hebben ze een afgebaken-
3. HOE? Bij het EVC-traject verzamelt een werknemer met hulp van een extern begeleider bewijsstukken van zijn competenties. Vervolgens waardeert een bevoegde assessor deze op een bepaald (onderwijs)niveau. De werknemer krijgt advies over het verkrijgen van een diploma of functieprofiel, en over zijn of haar verdere ontwikkeling. 4. WAAR? In de metaalsector zijn verscheidene erkende EVC-aanbieders actief. Naast ROC’s en Kenteq zijn dat bedrijven als IVIO-Didactiek en STODT. Ze zijn te vinden via het EVC-register van het Kenniscentrum EVC (www.kenniscentrumevc.nl). 5. WAT KOST HET? Een EVC-traject kost circa 1200 euro. Bij OOM kan voor een gedeelte van deze kosten een subsidie worden aangevraagd. Daarnaast hebben werkgevers die een EVC-procedure betalen voor hun werknemers recht op een vermindering van belastingafdracht van 329 euro. Als de werkgever de EVC-procedure niet vergoedt, kan de werknemer zijn spaarloon laten deblokkeren voor deze scholingskosten. De EVC-aanbieders moeten wel erkend zijn.
METAALJOURNAAL ZOMER 2011 <<
17
REPORTAGE
Personeelsmanager Renate Beijerink: ‘De inspanningen van een EVC-traject haal je er dubbel en dwars uit met beter gekwalificeerd personeel.’
WOUTER WITZEL EUROVALVE De bouw, de scheepvaart, de olie- en chemische industrie en de zoetwaterwinning uit zeewater. Dat zijn de belangrijkste sectoren waaraan Wouter Witzel EuroValve zijn afsluiters levert. Het bedrijf krijgt de gegoten metalen behuizingen en ronde kleppen zelf van over de hele wereld aangeleverd. In de fabriek in Losser worden ze, naar wens van de klant, afgewerkt en gemonteerd. Dat is precisiewerk, want klep en behuizing moeten nauw op elkaar aansluiten, ook onder hoge druk. EuroValve gebruikt installaties die nog door oprichter Wouter Witzel zijn ontworpen en gebouwd. Wouter Witzel ontwikkelde zelf een vulkaniseringsproces waardoor de rubber pakking in de afsluiter van hoge kwaliteit is, zo zegt algemeen productieleider Paul Hagen. Omdat rubber niet bestand is tegen sommige chemicaliën, levert EuroValve ook afsluiters die volledig van hoogwaardige metalen zijn gemaakt. In 2000 werd het familiebedrijf WW EuroValve overgenomen door het beursgenoteerde Amerikaanse PCC. In 2005 lijfde het Deense AVK EuroValve in.
18
>> METAALJOURNAAL ZOMER 2011
de taak geleerd, waardoor wij onze productie konden draaien. Lang zijn we daar tevreden mee geweest, maar een paar jaar geleden kwamen we tot het besef dat de mensen meer allround vakman moesten zijn en dat ze ook bepaalde sociale competenties moesten hebben.” WW EuroValve was indertijd nog niet bekend met EVC, maar na advies van Kenteq (zie kader) besloot het bedrijf voor de hele productievloer, zo’n honderd mensen, een ervaringscertificaat
‘Een paar jaar geleden beseften we dat mensen meer allround vakman moeten zijn’
aan te vragen. Geen geringe operatie, ook omdat er flink wat informatie moest worden verzameld over het personeel. Bij van oorsprong buitenlandse werknemers moesten er soms zelfs documenten uit het land van herkomst bijgehaald worden. “Maar daarna ben je als bedrijf wel helemaal up to date met je personeelsgegevens.” VALKUILEN
Je moet van tevoren goed weten wat je doel is. Beijerink: “Dan kun je snel een vervolgtraject starten. Dan zien de medewerkers direct waar het voor dient. Als het te lang duurt, verliezen mensen hun betrokkenheid.” Beijerink heeft ook gezien dat het hele traject soms ook tot wat kinnesinne kan leiden. Vaardigheden op de geautomatiseerde afdeling werden hoger gewaardeerd dan die op de conventionele. Dat stak bij sommige pure handwerkers. ‘Jullie werk gaat vanzelf, maar toch wordt het hoger gewaardeerd,’ luidde het verwijt.
EVC LAAT ZIEN WAAR JE STAAT Een bedrijf kan voor meerdere werknemers een EVC-traject uitzetten, maar een werknemer kan ook zelf naar een EVC-aanbieder stappen. Jozef Meijer van Kenteq geeft uitleg.
V
oor Erkenning Verworven Competenties, oftewel het ervaringscertificaat, wordt veel inbreng verwacht van de deelnemer. Je moet zelf de bewijzen voor je vaardigheden verzamelen, met hulp van een begeleider. “Iemand die al jaren in een vak zit, vindt alles wat hij kan doodnormaal. Niet vermeldenswaardig. De begeleider wijst hem op zijn bijzondere competenties,” aldus Meijer.
PORTFOLIO
Het EVC-traject bestaat uit twee onderdelen: de verzamel- en de beoordelingsfase. In de eerste fase verzamelt de deelnemer bewijsstukken van zijn vaardigheden. Verkregen certificaten en diploma’s komen in een eigen digitale ‘portfolio’. Niet voor alle vaardigheden zijn direct bewijsstukken beschikbaar en daarom moet de deelnemer ook een vragenlijst invullen over wat hij of zij zoal heeft gedaan. Dat is de competentiescan. Daarnaast wordt in deze fase bekeken wat de deelnemer wil bereiken en hoe gedreven hij daarbij is. Aan de hand van motivatie en ambitie, in combinatie met de verzamelde competenties, kan de begeleider zeggen waar je ongeveer staat.
‘Jongeren die snel vooruit willen, kunnen we een hoger referentieprofiel adviseren.’ REËLE AMBITIES
“Bij oudere werknemers die niet zo ambitieus meer zijn, maar die wel een diploma willen halen, kunnen we bijvoorbeeld een mbo-niveau iets onder hun werk-niveau adviseren. Dan is het diploma vrij makkelijk te halen. Jongeren die snel vooruit willen in hun werk, kunnen we een hoger referentieprofiel adviseren.” Het advies volgt op een gesprek waarin de deelnemer ook zijn zegje kan doen over het gewenste niveau. Maar de ambitie moet wel reëel zijn, zegt Meijer. “Het is niet realistisch als een verspaander bij wijze van spreken piloot van een Boeing 747 wil worden.” BEOORDELING
In de tweede fase krijgt de deelnemer te maken met een assessor, een beoordelaar. Dat is iemand anders dan de begeleider. Meijer: “De assessors zijn volledig onafhankelijk, en ze hebben een speciale bevoegdheid om de beoordelingen uit te voeren.” Overigens kan de deelnemer ook in deze fase nog ervaringsgegevens aan het portfolio toevoegen.
COLLEGA ’S
De assessor beoordeelt de vaardigheden van de deelnemer ten opzichte van het referentiekader – een opleidingsniveau of een functieprofiel. Hij voert een persoonlijk gesprek waarin hij de deelnemer nog om toelichting vraagt. Datzelfde doet de assessor bij een bezoek aan de werkplek van de deelnemer. Daarnaast krijgen leidinggevende en minimaal één door de deelnemer aangedragen directe collega het verzoek via internet een vragenlijst in te vullen over de EVCkandidaat. De vaardigheden van de deelnemer worden dus van alle kanten belicht, ook door zijn collega’s. Aan het eind van deze fase stelt de assessor conclusies op over competenties en beroepsniveau van de deelnemer. Daarna volgt een advies over een diploma of gewenst functieprofiel voor de deelnemer, en over de opleiding die daar nog voor nodig is. Het ervaringscertificaat geeft meestal vrijstelling voor een aantal diplomaonderdelen. Voor het halen van een diploma verwijst een EVC-aanbieder altijd door naar een erkende onderwijsinstelling, bijvoorbeeld een ROC. VERTROUWELIJK
“Je kunt ook als werknemer een EVC-traject aanvragen. Maar je werkgever moet wel meewerken,” zegt Meijer. “Informatie van de leidinggevende en toegang tot de werkplek zijn nodig om tot een goed oordeel te komen.” “Belangrijk om te weten is ook dat EVC strikt vertrouwelijk is,” vervolgt Meijer. “Wij geven de uitkomst pas door aan de werkgever als de werknemer daarvoor toestemming heeft gegeven. Anders zouden we de wet op de privacy overtreden.” In verreweg de meeste gevallen geeft de werknemer toestemming voor het doorgeven van de uitkomst. Meijer benadrukt dat het hoofdzakelijk gaat om het meten van technische vaardigheden. ECV is niet geschikt om vast te stellen wie intrinsieke leidinggevende capaciteiten heeft. “Daarvoor moet je meer naar het gedrag kijken en daar zijn weer andere beoordelingsinstrumenten voor.” Een voorwaarde voor het doorlopen van een EVCtraject bij Kenteq is dat de deelnemer ten minste vijf jaar werkervaring heeft, en gebruik wordt gemaakt van een erkende EVC-aanbieder. Naast ROC’s en Kenteq zijn dat bedrijven als IVIO-Didactiek en STODT. Ze zijn te vinden via het EVC-register van het Kenniscentrum EVC (www.kenniscentrumevc.nl) Kenteq is het kennis- en adviescentrum voor technisch vakmanschap. Door kennisoverdracht, begeleiding, training, scholing en advisering wil Kenteq bijdragen aan loopbaanontwikkeling en hoogwaardig vakmanschap in de techniek. Kijk voor meer informatie op www.kenteq.nl
METAALJOURNAAL ZOMER 2011 <<
19
REPORTAGE
In de fabriek in Losser worden de kleppen naar wens van de klant afgewerkt en gemonteerd. Dat is precisiewerk.
IT’ER WORDT VERSPAANDER “Voor mij was EVC een uitkomst,” zegt Sjoerd Ketzener (30). Van huis uit is hij systeembeheerder, maar Ketzener kwam in dat vak niet aan het werk. Gelukkig kon hij aan de slag bij zijn oude vakantiewerkbaas WW EuroValve. Daar is hij nu supervisor op de mechanische afdeling. Het ervaringscertificaat geeft hem houvast: “Je weet wel wat je hier hebt geleerd, maar niet hoe dat in de metaalsector wordt gewaardeerd.” Ketzener is erg tevreden over hoe hij bij de EVC werd ingeschaald. Hij kreeg het advies een cursus verspanen in theorie en praktijk te volgen en een cursus tekening lezen voor gevorderden. “Daarmee kun je ook tekeningen lezen die ergens anders worden gebruikt.” Ketzener heeft nu het diploma allround verspanen niveau 3.
20
>> METAALJOURNAAL ZOMER 2011
Twintig medewerkers hebben uiteindelijk een diploma gehaald. Dat waren er minder dan gehoopt, mede doordat het bedrijf het weer drukker kreeg en doordat het traject zo lang duurde. Cursussen mochten toen nog maar voor de helft onder werktijd worden gevolgd. “Veel mensen haakten toen af,” aldus Beijerink. HOEST ?
Ondanks een paar tegenvallers kijkt Beijerink tevreden terug op het traject. De medewerkers die nog geen cursus hebben gedaan, kunnen dat alsnog doen, met het ervaringscertificaat als uitgangspunt. Ze kan het andere bedrijven zeker aanraden, juist in crisistijd. “Als het wat rustiger is, heb je er meer ruimte voor. De kosten worden grotendeels gedekt door subsidies en belastingkortingen. De inspanningen haal je er dubbel en dwars uit met beter gekwalificeerd personeel.” EVC bleek inderdaad het begin van een omslag waarin EuroValve nu zit. Na de cursussen die Kenteq
in het bedrijf gaf, is EuroValve een eigen ‘Academy’ gestart. Daarin ligt de nadruk op sociale vaardigheden, ook om de interne bedrijfsvoering te verbeteren. Er zijn tijdelijke campagnes binnen het bedrijf, met titels als ‘Wat verwacht je van me?’ en ‘Hoe’s’t’?’, Twents voor: Hoe is het? “Het idee is dat medewerkers meer over hun eigen afdeling heen kijken, bijvoorbeeld door meer vragen te stellen bij interne orders. Hoe staat het ervoor? Of hoe wil je het uitgevoerd hebben? Dat voorkomt vervelende fouten die later hersteld moeten worden.” “Natuurlijk zorgt het ook voor hilariteit. Mensen die elkaar met ‘uche uche’ aanspreken. Maar we voeren nu echt een competentiegericht personeelsbeleid: we bepalen welke vaardigheden bij een functie horen en kijken vervolgens welke competenties zouden moeten worden bijgeleerd.”
WIM KOERTS WEET ALLES OOM bedrijfstakvoorlichter Wim Koerts besteedt al zijn werktijd aan EVC-voorlichting OOM stimuleert het volgen van EVCtrajecten in de metaalsector. Onder meer met een subsidieregeling van maximaal 750 euro. Het onderwijsfonds voor de metaal maakt gebruik van ongeveer veertig bedrijfstakvoorlichters, of BTV’ers. Dat zijn vrijwilligers die bij bedrijven voorlichting geven over scholingsmogelijkheden. Veelal zijn het oudgedienden uit de technische sector. Vorig jaar besloot OOM een BTV’er aan te stellen die zich alleen bezighoudt met voorlichting over EVC. Dat is Wim Koerts. Hij is werkzaam in Overijssel en de Noordoostpolder – nu nog de enige OOM-regio met een speciale BTV’er voor het ervaringscertificaat. Koerts is een onderwijsveteraan. Van 1972 tot 2000 vervulde hij een directiefunctie in het beroepsonderwijs. In 2000 stopte Koerts op het ROC, maar daarna heeft hij zich op allerlei manieren met onderwijs beziggehouden. Onder meer als mede-
ontwikkelaar van een mechatronicaprogramma voor STODT bedrijfsopleidingen in Hengelo, en nu als BTV’er voor OOM. Koerts vindt EVC belangrijk. “Het houdt werknemer en bedrijf een spiegel voor. Waar sta ik na zoveel jaar in dit bedrijf en wat wil ik verder bereiken? Of wat voor competenties heeft mijn personeel in huis, en wat voor competenties zouden ze moeten hebben?” “Ik vertel bedrijven over de mogelijkheden van EVC en de aanbieders. Daaruit moeten de ondernemingen zelf kiezen. Daarna blijft ik het traject op een afstand volgen. Soms wil het nog wel eens uitlopen, dan herinner ik de partijen aan de afgesproken termijnen, en probeer ik de zaken weer vlot te trekken. Wim Koerts is voor OOM-bedrijven in Overijssel en de Noordoostpolder telefonisch (06-52244354) of via e-mail (
[email protected]) te bereiken.
WIM KOERTS ‘IK VERTEL OVER DE MOGELIJKHEDEN, BEDRIJVEN KIEZEN ZELF’
METAALJOURNAAL ZOMER 2011 <<
21
DE CURSIST
KLEIEN MET METAAL Joost van Schaik volgt naast zijn opleiding constructiebankwerken aan het ROC in Flevoland een pilot voor de opleiding smeden. ‘Het is leuk om iets te leren dat een ander niet kan.’ TEKST ANNEMARIE VESTERING FOTO MARK VAN DER ZOUW
Al van jongs af aan heeft Joost van Schaik (19) iets met de middeleeuwen. Niet alleen de ridders, kastelen en de kruistochten, ook de middeleeuwse techniek van het smeden had zijn warme belangstelling. “Ik houd van het ambachtelijke. Smeden is kleien met metaal. Het eindproduct is niet alleen uniek, maar ook van superieure kwaliteit. Neem een smeedijzeren mes: dat hoef je nooit te slijpen. Het is van verschillende soorten metaal gemaakt. Als het ene is afgesleten, scherpt het andere zich weer aan. Kom daar nog maar eens om, met een rvs-mes kun je al snel geen droge worst meer snijden.” MEER TECHNIEKEN
Joost was dolblij toen hij in september vorig jaar de kans kreeg om kosteloos de pilot voor de opleiding smeden te volgen die werd opgezet door het NGK De pilot neemt vier dagen per maand in beslag en vindt plaats in de Botterwerf in Huizen. Over twee weken doet Joost examen. “De opdracht is een werkstuk waaruit blijkt dat je meerdere smeedtechnieken beheerst. Dat wordt een haak voor aan de muur, waaraan een olielamp kan hangen. Ik moet onder andere ogen smeden en met gebruik van een zwanenhals een opgekrulde haak slaan.”
OPLEIDING SMEDEN
“Het is natuurlijk wel leuk, dat haakjes maken, maar ik wil graag ook hekwerken leren smeden. Liefst zou ik ook nog leren wellen, een techniek waarbij je meerdere metaalsoorten in elkaar slaat. Ik ga daarom zeker nog een vervolgopleiding doen.” BREED INZETBAAR
Joost wil zich niet tot het smeedvuur beperken. Hij is druk bezig zich te ontwikkelen tot allround metaalbewerker. “Hoe meer je kunt, hoe groter je keuze tussen banen en werkgevers. En ik houd van afwisseling in mijn werk. Als je over meerdere vaardigheden beschikt, ben je breed inzetbaar.” Joost is goed op weg; hij is al gediplomeerd lasser en als hij zijn diploma constructiebankwerken op zak heeft, gaat hij – ook bij het ROC in Flevoland – verder met de opleiding verspanen. Daarna stopt hij met zijn bijbaantje als vakkenvuller bij de plaatselijke supermarkt. “En als ik ga solliciteren, kijk ik natuurlijk welke mogelijkheden bedrijven bieden om me verder te ontwikkelen. Als dat kan bij mijn nieuwe werkgever, zou dat helemaal top zijn.”
Op www.oom.nl/regelingen lees je alles over subsidies voor het volgen van cursussen.
De opleiding smeden is opgezet door het NGK (Nederlands Gilde Kunstsmeden, de branchevereniging voor professionele, ambachtelijke smederijen) in samenwerking met ROC Flevoland om het ambacht voor de toekomst te behouden. De opleiding begint in september 2011 en is bedoeld als keuzevak voor de leerlingen metaalbewerking van alle ROC’s in Nederland. Meer informatie op www.smeden.nl of via de branchemanager Miko Wijnands van het NGK (tel. 06 1888 6299).
22
>> METAALJOURNAAL ZOMER 2011
JOOST VAN SCHAIK LEEFTIJD: 19 OPLEIDING: CONSTRUCTIEBANKWERKEN CURSUS: PILOT VOOR DE OPLEIDING SMEDEN
METAALJOURNAAL ZOMER 2011 <<
23
OPLEIDEN
RENÉ VAN RAAIJ LEEFTIJD: 28 OPLEIDING: HBO WERKTUIGBOUWKUNDE, FONTYS HOGESCHOOL EINDHOVEN WERKT BIJ: JAKOM, CUIJK (WWW.JAKOM.NL)
‘IN GOEDE PLANNEN WIL ONS BEDRIJF ALTIJD INVESTEREN’ René van Raaij heeft al een leuke, verantwoordelijke baan, maar hij ziet nog veel nieuwe kansen. ‘De nieuwe master Industriële innovatie klinkt interessant.’ TEKST EVELIEN HOEKSTRA FOTO FRANK HYLKEMA
k werk in een bedrijf waar ik verantwoordelijk ben voor een ‘I mix van inkoop, verkoop en de werkvoorbereiding. Eigenlijk doe ik van alles wat en dat maakt het zo leuk. Wij maken walsen en assen, die terug te vinden zijn in de sluisdeuren van het Panamakanaal, in oliepijpleidingen in Siberië of in windmolens in Australië. Jakom heeft ook de kabeltrommels en kabelwielen gemaakt van de sterkste vouwkraan die er bestaat. Een kraan van Spierings Kranen in Oss, met een vlucht van 42 meter en een maximum last van 18.000 kilo24
>> METAALJOURNAAL ZOMER 2011
gram. Niets is ons te gek. Laatst hebben we ons eigen record verbroken door de zwaarste as ooit te bewerken. Het ging om een 6,8 meter lange schroefas met een diameter van 560 mm die maar liefst 13,5 ton weegt.
daar samen met TNO een oplossing voor gezocht. Uiteindelijk hebben we een trillingsdemper ontwikkeld. Zo zie je dat je ook als MKB-bedrijf kunt samenwerken met TNO. Dat is niet alleen voorbehouden aan de groten, zoals Phillips.
VERBETEREN
Daarnaast besteed ik ook veel aandacht aan de optimalisatie van ons productieproces. Wij maken specifieke producten, waar we altijd nog wel wat aan kunnen verbeteren. Zo ontstaan er trillingen bij het maken van onze walsen en assen. Ik heb
‘Als specialist en hoger opgeleide in de metaal zie ik nog tal van uitdagingen en carrièrekansen.’
Innovatie op het hoogste niveau In september gaat de tweejarige deeltijdmasteropleiding Industriële Innovatie van start. Een samenwerking tussen vier hogescholen en de maakindustrie om innovatie te stimuleren.
René van Raaij: ‘Ik krijg alle ruimte om me goed te ontplooien op mijn werk. ‘
“Technici met ambitie krijgen de kans zich verder te ontwikkelen tot technisch innovatie manager en bedrijven halen een flinke dosis expertise op het gebied van innovatiemanagement binnen: een win-winsituatie.” De nieuwe master Industriële Innovatie is volgens programmamanager Wilco Braam geen overbodige luxe. “De Nederlandse maakindustrie is verantwoordelijk voor een substantieel deel van onze Nederlandse economie, maar we merken dat de concurrentie steeds groter wordt. Om landen als China en Japan bij te benen, moeten bedrijven beter en sneller innoveren.” CASES UIT HET EIGEN BEDRIJF
Om de master te mogen volgen is vier jaar werkervaring en een vooropleiding op minimaal hbo-niveau nodig. De opleiding is een combinatie van leren en werken. Drie dagen per maand, op vrijdagen en zaterdagen, komen de deelnemers bij elkaar om (gast)-colleges en workshops te volgen. Verder zijn ze gewoon aan het werk bij het eigen bedrijf. Maar omdat de opleiding gebruik maakt van cases uit het bedrijf gaat het leren tijdens het werk gewoon door. Braam: “Alle opdrachten inclusief de thesis, de slotopdracht, zijn geënt op het bedrijf waar de deelnemer werkt. De masterthesis is de implementatie van een innovatietraject. De theorie wordt dus direct toegepast in de praktijk en dat maakt het ook voor de werkgever erg aantrekkelijk.”
‘Waarom zou je die expertise niet voor je bedrijf behouden?’ Maar ook voor de werknemer zijn de voordelen groot. Veel technici missen na een aantal jaren werken een uitdaging. Bovendien hebben ze tijdens hun eerste opleiding weinig bagage meegekregen voor het opzetten, uitvoeren in gang houden van de ingewikkelde innovatietrajecten. De nieuwe master biedt ze de mogelijkheid om zich binnen het eigen bedrijf verder te ontwikkelen en door te groeien. Na de opleiding kunnen ze aan de slag als technisch innovatiemanager. OPLEIDEN IN PLAATS VAN INHUREN
Als specialist en hoger opgeleide in de metaalbranche zie ik nog tal van uitdagingen en carrièrekansen. Ik kan me zeer goed ontplooien op mijn werk en krijg daar ook alle ruimte voor. Naar nieuwe ideeën van mijn kant, maar ook die van collega’s, wordt geluisterd en in goede plannen wil het bedrijf ook investeren. De nieuwe master Industriële Innovatie klinkt erg interessant. Ik ga me er zeker in verdiepen. Het zou zo maar kunnen dat ik in september één van de eerste deelnemers aan de opleiding ben.”
Braam: “Als bedrijf kun je de noodzakelijke expertise extern inhuren, maar waarom zou je het eigen personeel niet opleiden zodat je dezelfde expertise op een duurzame manier ontwikkelt en voor het bedrijf behoudt?’ Als tegenprestatie wordt van het bedrijf een financiële bijdrage gevraagd. De kosten voor de opleiding bedragen 16.500 euro. OOM draagt 4000 euro bij aan de kosten. Daarnaast kan ook ESF-subsidie worden aangevraagd. Braam verwacht dan ook genoeg animo. “We mikken op minimaal vijftien deelnemers uit het MKB, maar ook van grotere bedrijven als Philips. Doordat de deelnemers allemaal een andere achtergrond hebben, verwachten we een nuttige kruisbestuiving. Iedereen brengt zijn eigen kennis en ervaring mee.” Meer informatie: www.masterindustrieleinnovatie.nl
METAALJOURNAAL ZOMER 2011 <<
25
BRANCHE IN BEELD
VERDER SLEUTELEN IN DE MECHANISATIE
De Koninklijke Metaalunie heeft meer dan vijftig branchegroepen. Deze keer het COM: Het Centraal Orgaan Mechanisatiebedrijven, met zevenhonderd leden de grootste branchegroep van de Koninklijke Metaalunie. TEKST EVELIEN HOEKSTRA
kent ze wel. De grote landbouwmachines die grote lapIpenedereen grond omploegen, of bemesten, oogsten of graven. Het COM is de brancheorganisatie van de mechanisatiebedrijven in de landbouw, tuin- en parksector, melkmachines en industrie- en grondverzet. Met zevenhonderd lidbedrijven is het de grootste branchegroep van de Koninklijke Metaalunie. De aangesloten bedrijven onderhouden, repareren en verkopen machines en werktuigen voor de agrarische of groenvoorzieningsector. UITDAGINGEN
Branchemanager Jelle Bartlema 26
>> METAALJOURNAAL ZOMER 2011
vertelt over de uitdagingen waar de branche voor staat. Ook in de landbouwmechanisatie is het aantrekken en opleiden van goedgeschoold personeel een prioriteit: “Goede monteurs zijn het werkkapitaal van onze leden. Zeker met de aankomende vergrijzing op de arbeidsmarkt blijft er een grote behoefte bestaan aan goede, praktijkgeschoolde monteurs. Van monteurs wordt vandaag de dag veel gevraagd. Een steeksleutel kunnen hanteren is niet meer genoeg. De technologische ontwikkelingen gaan snel. Je moet niet alleen goed kunnen sleutelen, maar ook steeds meer verstand
Kijk voor meer informatie over de mechanisatiebranche op: www.agridealers.nl Voor meer informatie over de scholingsmogelijkheden binnen de mechanisatiesector ga naar: www.obmech.nl en www.mechatrainingen.nl
‘Goede monteurs zijn ons werkkapitaal. Zeker met de aankomende vergrijzing op de arbeidsmarkt blijft er een grote behoefte bestaan aan goede, praktijkgeschoolde monteurs.’
hebben van ICT en complexe techniek die in landbouwvoertuigen wordt gebruikt. Je hebt dus veelzijdig personeel nodig.” SAMEN MET ROC’S
Om de sector van moderne, goedgeschoolde monteurs te voorzien, werkt het COM aan instroom en scholing. Een belangrijke ontwikkeling is het Opleidingsbedrijf Mechanisatie (OBMech): een initiatief van het COM waarbij een reguliere opleiding tot monteur Mobiele Werktuigen wordt gerealiseerd in samenwerking met ROC’s en AOC’s. Leerlingen gaan twee dagen naar
school en werken drie dagen, waardoor de kennis meteen in praktijk kan worden gebracht. Via het OBMech wil de branche jonge monteurs enthousiast maken voor het mechanisatievak. Bartlema: “De beroepsgestuurde opleidingen bieden de leerlingen een prima perspectief op een goede baan in de mechanisatie.” FINANCIËLE STEUN
Maar het OBMech doet meer. Lidbedrijven kunnen er bijvoorbeeld terecht voor vragen over opleiden van personeel, over de kosten en over de mogelijkheden om hierbij financiële steun van buitenaf te
krijgen. Bartlema: “Het is onze kerntaak om de belangen van onze leden te behartigen. Hulp bij het vinden en opleiden van personeel horen daar ook bij.” Ook na- en bijscholing is voor de sector belangrijk. “Daarom hebben we samen met Kenteq en PTC+ onze krachten op dat terrein gebundeld. Onder de naam Mechatrainingen hebben we een groot aanbod aan technische en commerciële cursussen. Onze leden maken daar goed gebruik van en weten ook de weg naar OOM goed te vinden voor een bijdrage in de financiering.”
METAALJOURNAAL ZOMER 2011 <<
27
INNOVATIE
Achter deze stalen deuren zit de technische ruimte van een gemaal. JAZO is gespecialiseerd in toegangen en ventilatie van dergelijke ruimtes. Directeur Axel Jansen: ‘Deze deur is opgebouwd uit een grote hoeveelheid geschakelde lamellen die door hun bijzondere vorm zorgen voor optimale ventilatie, maar tegelijkertijd ondoordringbaar zijn voor bijvoorbeeld muizen of andere dieren. Ook is het onmogelijk om een stukje ijzerdraad of iets anders door de deur te steken, waardoor het risico op een elektrische schok minimaal is.,
28
>> METAALJOURNAAL ZOMER 2011
SLIM BEDRIJF LAAT IEDEREEN MEEDENKEN Het Slimste Bedrijf van Nederland word je niet zomaar. JAZO dankt de titel aan een bijzondere manier van sociale innovatie. Een slimme inzet van mensen leidt tot meer efficiëntie en minder kosten. En de sfeer is er ook nog beter door geworden. TEKST EN FOTO FRANK HYLKEMA
JAZO is gespecialiseerd in toegangen en ventilaties voor techniekruimtes, bekend van de bordjes ‘Levensgevaar, hoge spanning’. Manager engineering Pascal Bos: “We merkten dat het werk in de tekenkamer te veel tijd kostte. Er was een structurele tijdsoverschrijding van 23 procent ten opzichte van de voorcalculaties. Toen we het werk-proces met het team in kaart brachten, zagen we al snel dat we niet efficiënt genoeg werkten. Ik wilde dat doorbreken, maar wel zo dat de oplossing uit mijn mensen zelf zou komen.” BRAINSTORM
Bos bedacht hiervoor een – voor deze branche – bijzondere methode. Met een innovatieadviseur van Syntens organiseerde hij een brainstorm waarbij iedereen werd uitgenodigd vrij te denken over wat er in de organisatie en de samenwerking verbeterd kon worden. “We vroegen bijvoorbeeld welke werkzaamheden als eerste kunnen afvallen als we morgen twee keer zoveel orders zouden hebben. Dit gaf een goed inzicht in wat werkelijk belangrijk is en wat niet.” “Inmiddels is onze manier van werken drastisch veranderd, en doordat we deze veranderingen als team hebben ondergaan, is men veel hechter gaan samenwerken. Het is mooi om te zien dat iedereen meedenkt. De interne kennis van het bedrijf is van enorme waarde. Doordat we nu uitgaan van ieders individuele kracht halen we het beste uit onze mensen.” CULTUURVERANDERING
Algemeen directeur Axel Jansen is enthousiast: “In de Metaal is de bedrijfsvoering vaak traditioneel. Het management bepaalt het beleid en de manier van werken en de mensen op de werkvloer voeren uit. Toen ik het bedrijf van mijn vader overnam, was dat hier ook zo, maar nu heb ik veel meer het gevoel dat ik het beste uit mijn mensen haal.” “Dankzij de cultuurverandering is de onderlinge betrokkenheid veel groter, en dat druppelt door naar de werkvloer. We delen onze kennis nu zo veel mogelijk en leveren meer kwaliteit tegen minder kosten. Het gaat goed met het bedrijf.” De vader van Axel Jansen komt nog geregeld langs. “Hij vindt het geweldig wat we hier doen. En dat vinden Pascal en ik het grootste compliment.” Kijk voor meer informatie op www.jazo.nl
De MKB Krachtcentrale helpt ondernemers en medewerkers slimmer te werken. www.mkbkrachtcentrale.nl Syntens is het innovatienetwerk voor ondernemers. Syntens stimuleert en begeleidt ondernemers in het midden- en kleinbedrijf via tal van innovatieprojecten. www.syntens.nl
METAALJOURNAAL ZOMER 2011 <<
29
REGIODESK
GRATIS EN VOOR NIETS de workshops en kennisavonden van de Regiodesk e Regiodesk Scholing en Opleiding Metaal is hét startpunt voor werkD gevers en werknemers in de metaal die iets willen weten over opleiding en ontwikkeling. Met al hun vragen kunnen zij terecht bij een landelijk telefoonnummer, dat concrete oplossingen biedt om vakkundigheid in de branche te onderhouden en te vergroten. Maar de Regiodesk doet meer. Regelmatig worden er workshops en kennisavonden georganiseerd op verschillende locaties in Nederland. Deze bieden werkgevers en werknemers een unieke gelegenheid om hun vakkennis bij te spijkeren en zijn een praktisch steuntje in de rug bij hun loopbaanontwikkeling. Gratis en voor niets! WERKPLEZIER
In de vier verschillende workshops die worden aangeboden gaat het om persoonlijke ontwikkeling binnen de metaal, maar deze wordt steeds vanuit een andere invalshoek belicht. De Regio-
desk wil deelnemers daarmee helpen om na te denken over de eigen positie binnen het bedrijf, het plezier in het werk en het versterken van het vakmanschap. Op de kennisavonden metaalbewerking komen deelnemers alles te weten over de nieuwste technieken, ontwikkelingen en opleidingsmogelijkheden in de metaalbewerking. Van lijmen tot lassen, van EVC-traject tot efficiënte bedrijfsvoering; in de presentaties, demonstraties en lezingen op de kennisavonden staan altijd actuele en relevante onderwerpen uit de sector centraal. De data waarop de workshops en kennisavonden plaatsvinden staan op de activiteitenkalender van www.regiodesk.nl, een nieuwe website die binnenkort wordt gelanceerd. Deze site biedt ook de mogelijkheid om vragen over opleiding en ontwikkeling online te stellen. Al blijft dat natuurlijk ook mondeling mogelijk via het landelijk telefoonnummer van de Regiodesk op 0900 -9123456.
HET LANDELIJKE TELEFOONNUMMER VAN DE REGIODESK
De Regiodesk maakt gebruik van werkgeversgegevens en persoonsgegevens zoals die bekend zijn bij OOM. Bezwaar tegen het gebruik van deze gegevens door de Regiodesk? Geef dit aan via de website van OOM: www.oom.nl/bezwaarprocedure
>> METAALJOURNAAL ZOMER 2011
WORKSHOPS
Stilstaan bij je functie ]Maandag 9 mei, Etten-Leur ]Dinsdag 6 september,
Alphen aan den Rijn
Toekomst in de techniek ]Dinsdag 10 mei, Rotterdam ]Maandag 30 mei, Goes ]Maandag 6 juni, Etten-Leur ]Dinsdag 27 september, Delft
Workshop persoonlijk ontwikkelingsplan (POP)
0900 -9123456
30
Agenda
]Woensdag 22 juni, Rotterdam ]Maandag 5 september,
Etten-Leur
]Maandag 19 september, Goes
In gesprek met… ]Dinsdag 13 en 20 september,
Rotterdam
]Maandag 10 en 17 oktober,
Etten-Leur
]Maandag 24 en 31 oktober, Goes ]Dinsdag 25 oktober en 1 november,
Delft
Alle workshops starten om 17.30 uur en eindigen om 22.00 uur. Werkgevers en werknemers in de metaal ontvangen een schriftelijke uitnodiging voor workshops en kennisavonden die in de eigen regio worden georganiseerd. Heeft u interesse in een workshop of kennisavond buiten de eigen regio of heeft u geen uitnodiging ontvangen? Mail naar
[email protected] KENNISAVONDEN
De data waarop de kennisavonden metaalbewerking worden georganiseerd, zijn nog niet bekend. Deze worden binnenkort aangekondigd op www.oom.nl en www.regiodesk.nl
De Regiodesk is een samenwerkingsverband tussen de vakbonden FNV Bondgenoten, CNV Vakmensen en De Unie, de werkgeversorganisatie Koninklijke Metaalunie, het Opleidingsbedrijf Metaal (OBM) en OOM. Ook is er intensief contact met Kenteq, het kenniscentrum voor technisch vakmanschap.
OOMINFO
ALLES OVER OOM OP DE VOLGENDE PAGINA’S WIE WIJ ZIJN | WAT WIJ DOEN | CONTACTGEGEVENS | ONZE REGELINGEN | ONZE BEDRIJFSTAKVOORLICHTERS | ONZE REGIOMANAGERS | ONZE SERVICE
JORRIT SCHENK, WERKVOORBEREIDER BIJ ANTON CONSTRUCTIEWERKEN (29) OVERWEEGT WERKTUIGBOUW TE GAAN STUDEREN
“Ik hou niet van stilzitten. In mijn vorige baan werkte ik bij de gemeente, maar met een 36-urige werkweek hield ik tijd over. Ik ben op mijn vrije dagen aan de slag gegaan bij mijn huidige werkgever en heb gaandeweg veel geleerd over techniek. Nu ben ik samen met de regiomanager van OOM aan het bekijken wat er mogelijk is op het gebied van opleidingen. Ik denk erover om werktuigbouwkunde te gaan studeren in de avonduren.”
FOTO FRANK RUITER
METAALJOURNAAL ZOMER 2011 <<
31
OOM, AANGENAAM! Wie is OOM? De toekomst van een bedrijf valt of staat met goed opgeleide mensen. OOM, het Opleidings en Ontwikkelingsfonds van de Metaalbewerking, zet zich in om vakmanschap in de branche te behouden en te vergroten. Bij OOM zijn een kleine 15.000 bedrijven en circa 145.000 werknemers aangesloten. Daarmee is OOM één van de grootste opleidingsfondsen van Nederland.
Wat doet OOM? Onze missie is het het professionaliseren van de Metaalbranche. Dit doen wij door financiële steun te bieden aan werknemers en werkgevers die door het volgen van een opleiding of cursus beter willen worden in hun werk. Daarnaast adviseert OOM bedrijven bij de opleiding en ontwikkeling van hun personeel. Ook zet OOM zich in om de instroom in de branche te vergroten. Want met de vergrijzing voor de deur zijn de komende jaren veel geschoolde arbeidskrachten nodig.
Hoe wordt OOM gefinancierd? OOM krijgt geld van bedrijven uit de metaalbewerking. Dit geld wordt zeker gesteld door een loonheffing (het percentage is bepaald door cao-afspraken tussen werkgevers en werknemers). Ook vraagt OOM landelijke en Europese subsidies aan.
Wie bestuurt OOM? Het bestuur van OOM bestaat uit vertegenwoordigers van werkgeversorganisaties en werknemersorganisaties; de ‘sociale partners’. De vertegenwoordigers van de werkgevers zijn afkomstig uit de Koninklijke Metaalunie. De werknemersvertegenwoordigers komen uit FNV Bondgenoten, CNV Vakmensen en De Unie.
CONTACT MET OOM Heeft u een vraag of wilt u hulp van een van onze medewerkers? Er zijn verschillende manieren waarop u ons kunt bereiken.
Via de regiomanagers OOM vindt het belangrijk om aanwezig te zijn in het land. Daarom zijn er tien regiomanagers. Zij zijn het aanspreekpunt voor zowel werkgevers als werknemers.
Op het hoofdkantoor Postadres: Postbus 15, 2390 AA Hazerswoude-Dorp Bezoekadres: Frankrijklaan 10, 2391 PX Hazerswoude-Dorp Tel: 0172 - 52 15 00 | Fax: 0172 - 52 15 77 | E-mail:
[email protected] Onze medewerkers zijn bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur.
Op internet www.oom.nl, www.mijnoom.nl
32
>> METAALJOURNAAL ZOMER 2011
OOM IN DE REGIO OOM vindt het belangrijk om aanwezig te zijn in de regio’s. Daarom zijn er tien regiomanagers, die fungeren als aanspreekpunt voor zowel werkgevers als werknemers. De belangrijkste taak van de regiomanagers is werkgevers adviseren bij het formuleren van opleidingsbeleid. Ook helpen zij bij het opzetten van opleidingsplannen, zowel voor bedrijven als voor individuele werknemers. Daarnaast nemen de regiomanagers initiatief om contacten tussen bedrijfsleven en onderwijs te organiseren. Zij hebben daarom een uitgebreid netwerk van regionale overheden, sociale partners en opleidingsinstellingen. Ook zetten zij projecten op om de instroom en het vakmanschap in de sector te bevorderen. Voor de inzet van de regiomanagers worden geen kosten in rekening gebracht. Kijk op www.oom.nl om te zien wie OOM vertegenwoordigd in uw regio.
BEDRIJFSTAKVOORLICHTERS Om werkgevers en werknemers persoonlijk te informeren over haar financiële regelingen en diensten zet OOM bedrijfstakvoorlichters in. Zij bezoeken mkb-bedrijven om voorlichting te geven en vragen te beantwoorden. Desgewenst schakelen zij een regiomanager in.
ANTOON JANSEN (64), Bedrijfstakvoorlichter Midden- en Oost-Brabant:
‘In een periode van twee jaar benader ik alle midden- en kleinbedrijven in de metaal in mijn regio om voorlichting te geven over de mogelijkheden bij OOM. Dat zijn er in mijn geval bijna 400, dus ik bezoek meerdere bedrijven per week. Ik adviseer tegenwoordig altijd het gebruik van de Skillsmanager, een handige online tool op de website van OOM om opleidingswensen concreet te maken.’ ‘Bedrijfstakvoorlichters hebben veel kennis en ervaring in het werkveld. We hebben allemaal gewerkt in de metaal of, zoals in mijn geval, in het onderwijs. We beschikken over veel contacten en zijn goed op de hoogte van de ontwikkelingen in de regio. Ook daar kunnen werkgevers en werknemers hun voordeel mee doen.’
‘Ik adviseer tegenwoordig altijd het gebruik van de Skillsmanager, een handige online tool op de website van OOM om opleidingswensen concreet te maken.’
EEN OPLEIDING? OOM HELPT MET RAAD EN DAAD OOM biedt advies en materiële steun bij opleiden en ontwikkeling. Een overzicht van wat OOM kan bieden aan werkgevers en werknemers in de metaal.
De Persoonlijke TrainingsToelage (PTT2011) Deze regeling heeft als doel het vakmanschap in de metaal te vergroten. De PTT2011 geeft een bijdrage in de scholingskosten van werknemers. De vergoeding bedraagt de helft van de scholingskosten per werknemer per jaar, tot een maximum van € 500. Per bedrijf is een bijdrage beschikbaar voor tien werknemers of, indien dat meer is, dertig procent van het personeelsbestand. Er is op dit moment nog 5,5 miljoen euro beschikbaar. Kijk voor meer informatie en de voorwaarden op www.oom.nl/PTT2011
Het Ontwikkelbudget Ook een bedrijfstakvoorlichter over de vloer? Bedrijfstakvoorlichters in regio Midden- en Oost-Brabant: Foto links: Antoon Jansen,
[email protected]
Om het personeelsbeleid van de organisatie te ontwikkelen en het begeleiden van werknemers te professionaliseren, kunnen werkgevers bij OOM een Ontwikkelbudget aanvragen. Het Ontwikkelbudget is geldig voor twee jaar. In 2011 kunnen maximaal 400 bedrijven gebruik maken van de regeling, bij het er perse gaan van dit nummer was daarvan al de helft uitgekeerd. Op www.oom.nl/ontwikkelbudget is te zien hoeveel bedrijven nog van de regeling gebruik kunnen maken.
De Leerwerkbijdrage Voor elke werknemer met een (leer)arbeidsovereenkomst bij een bij OOM aangesloten bedrijf die een beroepsopleiding gaat volgen, kan de werkgever een Leerwerkbijdrage aanvragen. Er zijn bijdragen beschikbaar voor beroepskwalificerende opleidingen op mbo-niveau en op hbo-niveau. Met deze bijdrage wil OOM werknemers enthousiast maken voor een beroepsopleiding die leidt tot een erkend diploma en werkgevers stimuleren om leerlingen aan te nemen. Kijk voor meer informatie en de voorwaarden op www.oom.nl/leerwerkbijdrage
De Stagebijdrage Henk de Groot
[email protected]
Voor de begeleiding van stagiairs stelt OOM een bijdrage beschikbaar. Werkgevers met een stageplaats voor een stagiair van vmbo, mbo (BOL) of hoger onderwijs ontvangen € 125 per stagemaand, bij een vijfdaagse stageweek. Bij minder dagen per week is de vergoeding evenredig lager. Kijk voor meer informatie en de voorwaarden op www.oom.nl/stagebijdrage
Jobstart Wilbert Reuter
[email protected]
Jobstart is een vergoeding voor het scholen en begeleiden van werkzoekenden en arbeidsgehandicapten die bij een OOM-bedrijf aan de slag willen. Kijk voor meer informatie en de voorwaarden op www.oom.nl/jobstart
Alternatieve leerplek (ALP) Henny Daams,
[email protected]
Om de instroom en de opleiding van leerlingen in 2011 op niveau te houden, is de tijdelijke regeling Alternatieve leerplek in het leven geroepen. Jongeren zijn tenslotte onmisbaar in onze bedrijfstak. Ze zorgen voor frisse kennis en productiviteit; hard nodig als de economische crisis voorbij is én als straks een grote groep werknemers met pensioen gaat. Werkgevers kunnen een aantrekkelijke extra bijdrage ontvangen door leerwerkplekken aan te bieden in hun bedrijf. Kijk voor informatie en de voorwaarden op www.oom.nl/alp
METAALJOURNAAL ZOMER 2011 <<
33
METAAL IS MEER In de metaalbranche is een flink tekort aan geschoold personeel. Om de instroom van jongeren te bevorderen, is daarom twee jaar geleden de campagne ‘Metaal is meer’ gestart. Campagneleider en bestuurslid van de Vereniging OBM Nederland Ronald den Butter: “Wij richten ons met deze campagne specifiek op jongeren die bijna klaar zijn met het vmbo en een vervolgopleiding moeten kiezen. Omdat wij natuurlijk graag willen dat ze verder gaan in de metaaltechniek, geven wij als OBM’s daar veelvuldig voorlichting over en staan we op allerlei beurzen.” Met de campagne wil Den Butter laten zien dat de metaalsector meer behelst dan alleen maar blauwe overalls. “Overal waar je kijkt, is metaal. Wil je ergens naartoe dan zal het altijd moeten met iets dat van metaal is. Ga maar na: een scooter, fiets, auto of trein: het is allemaal van metaal gemaakt. We willen een gevoel creëren dat het leuk is om in de metaal te werken. Metaal doet er toe. Wij zijn tenslotte de grootste exportsector van Nederland. Dagelijks ben je met metaal in contact. Laten we trots zijn op de branche.” Op de website, die onderdeel uitmaakt van de campagne, staan verschillende filmpjes waarin wordt uitgelegd hoe een dag in de metaal eruitziet. Ook zijn er actuele nieuwsitems te vinden over grote transporten, BMX-wedstrijden, en alles wat raakt aan de sector.
Den Butter benadrukt dat ‘Metaal is meer’ niet zomaar weer iets nieuws is, maar is opgezet om te verbinden. “Wij werken samen met Youtech en onderhouden nauwe contacten met het bedrijfsleven en de ROC’s. De OBM’s staan op vakbeurzen, beroepskeuzebeurzen, op open dagen van ROC’s en vmbo’s. Afgelopen december hebben we met leerlingen uit de OBM-opleiding vuurkorven gemaakt tijden de beroepskeuzebeurs in de Jaarbeurs in Utrecht. Dat was een groot succes. We geven voorlichting aan jongeren tussen de 16 en 18 jaar die zich aan het oriënteren zijn, met één doel: zoveel mogelijk leerlingen enthousiasmeren voor de metaalsector.” SAMENWERKING
Metaalbedrijven in de regio, de Koninklijke Metaalunie en OOM werken via het OpleidingsBedrijf Metaal in de OBM-scholingspool nauw samen met de regionale instellingen voor beroepsonderwijs. Eén loket waar alle nodige kennis is gebundeld en waar zowel aankomend personeel als ondernemers in de sector terecht kunnen. Iedereen met interesse in een carrière in de metaalbranche kan bij het OBM terecht voor carrière-advies. Het OBM heeft een compleet overzicht
van de actuele vacatures en van de opleidingsmogelijkheden. Zo kan voor iedereen een passend opleidingstraject op mbo- of hbo-niveau of een geschikte baan worden gevonden. Bijvoorbeeld als engineer, CAD/CAM-tekenaar, werkvoorbereider of als chef van de werkplaats. Doordat de opleiding voor een groot deel bestaat uit werken in de praktijk, kan er al meteen geld worden verdiend. Maar het OBM-loket is er niet alleen voor leerlingen en personeel. Den Butter: “Samen met de regionale metaalbedrijven, bekijken we hoe de aansluiting tussen het onderwijs en het bedrijfsleven beter vormgegeven kan worden. Zo waren basisvaardigheden zoals boren, lassen en slijpen vaak onder de maat bij de leerlingen die uit het voortgezet onderwijs kwamen. Toen hebben we er samen met de bedrijven en het ROC voor gekozen dat de leerlingen niet één dag naar school gaan voor de theorie, maar twee dagen, waarin praktijk en theorie worden gecombineerd.” Heb je vrienden of familieleden die geïnteresseerd zijn in metaal? Laat ze eens kijken op www.metaalismeer.nl
ALS DE VONK OVERSLAAT... HANDIGE TIPS EN INSPIRATIE VOOR WERKGEVERS
34
>> METAALJOURNAAL ZOMER 2011
Dat is de titel van een nieuw gidsje voor werkgevers over personeelsmanagement. Want als de VONK tussen werkgever en werknemer overslaat, kunnen er mooie dingen gebeuren. Wat dacht u van gemotiveerde en tevreden medewerkers, die minder ziek of afwezig zijn, langer voor u willen blijven werken en productiever zijn? Of van een betere positie van uw bedrijf op de arbeidsmarkt? Het boekje is geschreven
naar aanleiding van een onderzoek dat OOM heeft laten doen naar personeelsmanagement bij kleine en middelgrote bedrijven in de metaalbewerking. Het bevat talloze handige tips en inspiratie voor werkgevers die hun personeelsmanagement naar een hoger plan willen tillen. Heeft u interesse in een exemplaar? U kunt het bestellen via het algemene nummer van OOM: 0172 - 521500.
Metaaljournaal is een uitgave van het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor de Metaalbewerking (OOM). OOM adviseert over scholing en personeelsbeleid in de metaalbewerking. OOM is de uitvoeringsorganisatie van sociale partners. In het fonds zijn de volgende organisaties vertegenwoordigd:
WOORD ZOEKER
Speel de puzzel online en maak kans op deze topkwaliteit accu-schroefboorset. Ga naar www.metaaljournaal.nl om de woordzoeker in te vullen. En als je de hoofdprijs niet wint, maak je altijd nog kans op dat andere topgereedschap.
Vanuit werkgevers: ]Koninklijke Metaalunie, Nederlandse Organisatie van ondernemers in het MKB in de metaal ]Nederlandse Vereniging van Modelmakerijen (NVvM) ]Nederlandse Vereniging van Ondernemers in het Graveerbedrijf (NVOG)
5X TWEEDE PRIJS Orginele Maglite minizaklamp
Vanuit werknemers: ]FNV Bondgenoten ]De Unie ]CNV Vakmensen
HOOFDPRIJS
Na schriftelijke toestemming van OOM is het mogelijk delen uit deze publicatie over te nemen.
Colofon ]Redactie: Frank Hylkema Michel Revet (eindredactie) ]Medewerkers OOM: Linda Roessen Barbara Verhulst ]Redactionele bijdragen: Annemiek de Gier Evelien Hoekstra Frank Hylkema Marleen Kamminga Johan van der Tol Annemarie Vestering ]Fotografie: Hans van den Heuvel Frank Hylkema Rob Overmeer Frank Ruiter Bettina Neumann Mark van der Zouw ]Ontwerp en productie: Team Hilgersom, Amsterdam ]ISSN: 1568-0959
10X DERDE PRIJS
Hitachi accu-schroefboorset. Kwaliteitsgereedschap inclusief bitset en opbergtas
Fatmax bitschroevendraaier
De woorden uit de lijst staan kriskras verborgen in het veld met letters. Als je met alle woorden uit de lijst het letterveld hebt doorgestreept, vormen de overgebleven letters (in de leesrichting) de oplossing van de puzzel.
H
O M
A
C
H
I
N
E
R
R
E
Y
O
P
O
R
U
E
V
C
O
E
V
B
M
A
L
N
R
R
K
I
T
G
N
R
I
N
K
E
T
E
S
G
O
I
E
I
T
J
Z
E
I
E
S
U
M O
D
D
O
I
S
N
N
D
U
C
S
M
E
E
N
V
H
C
R
T
I
R
T
A
M
K
E
C
A
E
H
R
E
N
A
N
S
T
E
I
S
K
F
O
B
Q
G
A
R
T
I
S
C
A
M
A
L
O
E
G E
B
A
A
N
T
C
A
D
E
O
E
I
L
V
E
R
S
P
A
N
E
N
R
S
OPLEIDING BIJSCHOLEN CURSUS LASSER VERSPANEN SIERSMEDEN ZINK TIN TECHNIEK MOER BOOR CAD MACHINE STAGE REGIOMANAGER BAAN OOM MOTOR TON MONTEUR VAKMAN HYBRIDE EVC KENTEQ
Dit zijn de winnaars van de winterpuzzel Gereedschapsset: Gerrit Pomper uit Sprang-Capelle 61-delige bitset: Martijn van Beek uit Elst, Jan Antheunisse uit Borssele, John van Schriek uit Middenmeer, Gerrie Linders uit Someren, Ferry Oostenrijk uit Hengelo Schroevedraaiersset: Wanda Duijnisveld uit Klazinaveen, Andries Labots uit Barneveld, Sebastiaan Wijgers uit Weesp, Gaby van der Leeden uit Beringe, Arie Pronk uit IJlst, Bert van Bemmelen uit Mijdrecht, Roland Stam uit Assendelft, Anja Schriek uit Leimuiden, Wim Kuitert uit Nijland, Jan Kouwenhoven uit Rijswijk
METAALJOURNAAL ZOMER 2011 <<
35
Er is nog 5.5 miljoen euro beschikbaar om uw vakmanschap te vergroten. Je bent nooit te oud om te leren. Ook vakmensen in de metaal moeten bijblijven. Om de concurrentiepositie van het bedrijf te versterken, om te kunnen groeien en om het werk uitdagend te houden biedt OOM met de PTT2011 de mogelijkheid om een bijdrage in de scholingskosten van werknemers aan te vragen. Kijk voor meer informatie en de voorwaarden op www.oom.nl/PTT2011