Jaarverslag 2013 Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
Voorwoord 2013 was voor SPIOR een bijzonder jaar omdat het op 12 september 2013 precies 25 jaar geleden was dat SPIOR werd opgericht. Deze mijlpaal wilden wij niet ongemerkt voorbij laten gaan: 25 jaar midden in de Rotterdamse samenleving, 25 jaar een bijdrage leveren aan die samenleving, dat verdient markering! Daarom werden er gedurende het jaar diverse activiteiten georganiseerd met een extra accent, onder het motto: ‘Samen staan we sterker’. Zo organiseerden wij onder andere een jubileumconferentie waarbij ruim 400 betrokkenen uit onze achterban, samenwerkingspartners uit bestuur, politiek, wetenschap, onderwijs, religieuze en levensbeschouwelijke organisaties van diverse gezindten en vele andere maatschappelijke organisaties aanwezig waren. Tijdens de conferentie nam burgemeester Aboutaleb het eerste exemplaar van de jubileumpublicatie in ontvangst. Bijzonder was ook dat hij tijdens deze bijeenkomst een Koninklijke Onderscheiding uitreikte aan onze voormalig directeur (inmiddels met pensioen), Ibrahim Spalburg, voor zijn jarenlange inzet voor de stad en de moslimgemeenschap. In dit jaar werd, op initiatief van SPIOR, ook voor de eerste keer de Spirituele Marathon Rotterdam georganiseerd. Vertegenwoordigers van diverse religies en levensbeschouwingen liepen samen de 5 kilometerloop van de Rotterdamse marathon, om daarmee eenheid in verscheidenheid uit te dragen. Het ging niet om winnen, maar om samen de weg afleggen, onder het motto: ‘loop warm voor meer verbinding’. Het initiatief mocht op zo’n enthousiast onthaal rekenen, dat met de partnerorganisaties al besloten is ernaar te streven hiervan een jaarlijks terugkerende traditie te maken. Het afgelopen jaar werd voor ons nog eens extra opgeluisterd met het winnen van de Hein Roethofprijs 2013. Deze prijs is door het Ministerie van Veiligheid en Justitie in het leven geroepen met het doel nationale bekendheid te geven aan projecten die resultaten bereiken met de preventie van criminaliteit. SPIOR ontving deze eervolle onderscheiding voor het preventieproject ‘Wajaw!’, een trainingsprogramma gericht op jongeren ter voorkoming van maatschappelijke uitval als gevolg van onder andere vroegtijdig schoolverlaten, agressiviteit, criminaliteit en radicalisering. De jury koos ons project uit de vijf genomineerde projecten vanwege‘het succesvol voorkomen van maatschappelijke uitval van jongeren, het terugdringen van overlast in Rotterdamse wijken, de bijdrage aan de leefbaarheid en de tastbare resultaten’. Uit handen van staatssecretaris Teeven ontvingen we een beeldje en een bedrag van 20.000 euro, te besteden aan de preventie van criminaliteit of het bevorderen van sociale veiligheid. We waren blij verrast met en dankbaar voor de toekenning van deze prijs en zullen het bedrag graag benutten om door te gaan met de inzet op sociale veiligheid, sociale samenhang en de preventie van criminaliteit. Natuurlijk stond 2013 niet alleen in het teken van het jubileum maar gingen ook de reguliere werkzaamheden gewoon door. We willen er hier twee uitlichten om te laten zien hoe wij ons inspannen om op actuele ontwikkelingen in te spelen. In de eerste plaats het convenant dat werd gesloten tussen de Gemeente Rotterdam en de drie Rotterdamse internaten omtrent het borgen van het pedagogisch klimaat in die instellingen. Vanuit SPIOR is ondersteuning verleend aan de internaten in het traject van de totstandkoming van het convenant.
Ten tweede de groeiende zorg om discriminatie en uitsluiting in onze samenleving. Voor SPIOR is dit een belangrijk thema waarop we ons ook de komende jaren zullen blijven inzetten. Voor een gezonde samenleving is het immers van groot belang dat alle groepen zich onderdeel van de samenleving voelen en kunnen vertrouwen op een gelijke, respectvolle behandeling. Samen met diverse partners zetten wij ons daarom in om sociale uitsluiting en discriminatie, in welke vorm of op welke grond dan ook, te bestrijden. Vanuit onze eigen identiteit en achterban heeft discriminatie op basis van islamitische identiteit daarbij in het bijzonder onze aandacht. In de afgelopen jaren is een toename in discriminatoire incidenten jegens moslims gesignaleerd en tegelijkertijd is bekend dat er sprake is van onderrapportage binnen deze groep. Tegelijk is er nog relatief weinig aandacht voor dit verschijnsel. Om effectieve interventies te kunnen realiseren, is het belangrijk een dieper inzicht in aard en omvang van dit fenomeen te hebben. In samenwerking met RADAR en CIDI voerde SPIOR daarom een onderzoek uit naar nut en noodzaak van een monitor rond islamofobie. Hiervoor is onder meer gekeken naar de monitor rond antisemitisme die het CIDI jaarlijks uitbrengt. Op basis van de conclusies en aanbevelingen uit dit rapport willen we in de komende jaren verder werken aan het versterken van de anti-discriminatie infrastructuur in Nederland om ook deze vorm van discriminatie tegen te gaan. Over deze en alle andere werkzaamheden die wij hebben uitgevoerd in 2013 kunt u meer lezen in dit jaarverslag. Terugkijkend op niet alleen het vorige jaar, maar op de afgelopen 25 jaar, kunnen wij met recht en trots zeggen dat SPIOR er staat: met een helder profiel, een duidelijke identiteit, een brede achterban, rijk opgebouwde ervaring en expertise en een breed scala aan samenwerkingspartners. Op deze plaats willen wij alle betrokkenen die in de afgelopen jaren een positieve bijdrage hebben geleverd aan onze organisatie en het werk dat wij verrichten van harte bedanken. Elke bijdrage, hoe ogenschijnlijk klein misschien ook, is van waarde geweest om te komen waar SPIOR nu staat. De komende jaren blijven wij ons inzetten voor een volwaardige participatie van moslims in de Nederlandse samenleving en voor het leggen en versterken van verbindingen op alle niveaus. Wij hopen dat samen met u te blijven doen.
Zahir Rana, voorzitter
Inhoudsopgave Deel 1 – Producten binnen de beleidsregel ‘Participatie: kiezen voor talent’ 1.1 Samen sterker tegen discriminatie.................................................................................................................................................................................................................8 Jubileum - Lezingencyclus........................................................................................................................................................................................................................................11 1.2 Moeders in gesprek...................................................................................................................................................................................................................................................... 12 1.3 Van isolement naar empowerment: aan de slag!.......................................................................................................................................................................... 14 1.4 Girl power!............................................................................................................................................................................................................................................................................17 1.5 R.E.S.P.E.C.T.......................................................................................................................................................................................................................................................................19 1.6 Divers in woord en daad.......................................................................................................................................................................................................................................21 Jubileum - de Spirituele Marathon. ............................................................................................................................................................................................................... 24 1.7 Wijkuitwisselingen...................................................................................................................................................................................................................................................... 26 1.8 Ontmoetingsestafette................................................................................................................................................................................................................................................ 30 1.9 Voorleesproject. ................................................................................................................................................................................................................................................................32 1.10 Wijkdialoog ‘Geen discriminatie in onze wijk’. ............................................................................................................................................................................34 In Vogelvlucht - 25 jaar SPIOR........................................................................................................................................................................................................................36 Jubileum - Conferentie. ...............................................................................................................................................................................................................................................38 Deel 2 – Overige producten 2.1 Islamitisch Godsdienst Onderwijs............................................................................................................................................................................................................... 40 Project ‘Wajaw!’ wint Hein Roethofprijs 2013.................................................................................................................................................................................... 42 2.2 Rotterdam’s got talent!.............................................................................................................................................................................................................................................43 2.3 Islamofobie in Nederland: verkenning monitor.......................................................................................................................................................................... 46 2.4 Aan ouders geleerd, door jongeren gedaan...................................................................................................................................................................................... 48 2.5 Be a man!............................................................................................................................................................................................................................................................................... 49 2.6 Your Right 2 Choose!...............................................................................................................................................................................................................................................51 Jubileum - Publicatie....................................................................................................................................................................................................................................................53 2.7 Convenant internaten............................................................................................................................................................................................................................................... 54 Bijlagen I Aangesloten organisaties 2013.........................................................................................................................................................................................................................56 II Samenstelling bestuur 2013 ............................................................................................................................................................................................................................. 60 III Samenstelling staf 2013 .........................................................................................................................................................................................................................................61 IV Locaties islamitisch godsdienstonderwijs 2012/2013...............................................................................................................................................................62 V SPIOR in het nieuws 2013................................................................................................................................................................................................................................... 63 VI Deelname overleggen en besturen 2013............................................................................................................................................................................................... 64 VII Methodieken en producten.................................................................................................................................................................................................................................65 VIII Gebruikte afkortingen............................................................................................................................................................................................................................................. 68
Deel 1 Producten binnen de beleidsregel ‘Participatie: kiezen voor talent’
1.1 Samen sterker tegen discriminatie Uit rapportages van RADAR en uit signalen die SPIOR uit haar omgeving ontvangt, blijkt dat er sprake is van onderrapportage van discriminatie onder groepen Rotterdammers die op dit terrein kwetsbaar zijn. Onderrapportage leidt tot een incompleet beeld van het maatschappelijk probleem, wat gevolgen heeft voor een effectief beleid. Anderzijds is onderrapportage, zo signaleren wij, bij bepaalde groepen een uiting van een gebrek aan vertrouwen dat discriminatie serieus zal worden genomen en daadwerkelijk zal worden aangepakt. Om dit tegen te gaan, is het van belang om deze kwetsbare groepen weerbaarder te maken en meer vertrouwen te geven in de aanpak van discriminatie. Heel praktisch is men vaak niet bekend met wat de wettelijke rechten en mogelijkheden zijn om tegen discriminatie op te treden. Het gaat dus om het vergroten van kennis maar ook om het positief beïnvloeden van de attitude. Om dit te bereiken en tot duurzaam effect te komen, werd in 2012 binnen het project ‘Samen sterk tegen discriminatie’ een pool aan vrijwillige voorlichters/trainers gevormd uit diverse kwetsbare groepen. Deze voorlichters werden in dat jaar betrokken bij diverse voorlichtingsbijeenkomsten voor Rotterdamse jongeren. Tijdens de bijeenkomsten werd gesproken over de definitie van discriminatie, hoe je discriminatie herkent, hoe je ermee om kunt gaan en welke mogelijkheden er zijn om discriminatie te melden en te bestrijden. In 2013 werd hierop voortgebouwd binnen het project ‘Samen sterker tegen discriminatie’. De pool aan voorlichters werd uitgebreid naar in totaal 25 jongeren en er lag meer nadruk op vaardigheden om zelf voorlichting over discriminatie te kunnen geven. De getrainde voorlichters werden wederom ingezet als ‘peer educators’ om groepen jongeren voor te lichten. 8
Onderstaand een overzicht van de organisaties die binnen dit project zijn bereikt, de data waarop de voorlichtingen werden gegeven en het aantal deelnemers. Tevens wordt in het onderstaande overzicht een kleine impressie van de bijeenkomst gegeven. 1. Buurthuis Lispunt, 25 september 2013 Deelnemers: 25 Uit de evaluatieformulieren blijkt dat de deelnemers aan de start van de bijeenkomst niet goed wisten waar zij discriminatie kunnen melden. Door de verkregen informatie weten zij beter welke stappen zij kunnen nemen wanneer zij te maken hebben met discriminatie. 2. Stichting Almoustaqbal, 4 november 2013 Deelnemers: 18 Opvallend tijdens de bijeenkomst was dat zowel jongeren als volwassenen geneigd waren om in slachtoffergedrag te vervallen. Daarom is er ook aandacht besteed aan het feit dat met name jongeren zelf vaak ook vooroordelen hebben en discrimineren, maar zich daar niet van bewust zijn. 3. Marokkaanse Vereniging Centrum Noord, 6 november 2013 Deelnemers: 18 Uit de ervaringsverhalen die tijdens de bijeenkomst werden verteld, blijkt dat jongeren die ooit te maken hebben gehad met discriminatie hier verder niets mee hebben gedaan. Volgens hen moet je erg sterk in je schoenen staan wil je in een geval van discriminatie voor jezelf opkomen.
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
4. Moskee Ulu, 12 november 2013 Deelnemers: 12 Tijdens de bijeenkomst bleek dat niemand van de aanwezigen anti-discriminatiebureau RADAR kende. Na de presentatie gaven zij aan beter op de hoogte van het belang van het melden van discriminatie te zijn.
8. Stichting Buurtwerk, 25 november 2013 Deelnemers: 15 Veel jongeren wisten het begrip ‘discriminatie’ niet goed te benoemen. Juist omdat het voor hen vaak niet duidelijk is of er werkelijk sprake is van discriminatie, gaven zij aan geen melding te maken als zij het gevoel hebben gediscrimineerd te zijn.
5. Turkse Vrouwen Vereniging Hoogvliet, 13 november 2013 Deelnemers: 10 De aanwezigen constateerden samen dat discriminatie een verschijnsel is dat maatschappelijk gezien meer problemen meebrengt dan in eerste instantie vaak wordt gedacht. Daarom moet er volgens hen altijd opgetreden worden tegen discriminatie.
9. Voice of Afghan Women, 27 november 2013 Deelnemers: 15 De aanwezigen vertelden tijdens de bijeenkomst over eigen ervaringen met discriminatie en beseften dat discriminatie vaak heel subtiel gebeurt. Ook kwam naar voren dat men niet altijd bewust discrimineert, maar dat dit vaker nog onbewust gebeurt en soms ook door de aanwezigen zelf. Hier moet men voor waken.
6. Stichting Vader en Zoon, 19 november 2013 Deelnemers: 21 Na de presentatie werden door de aanwezigen veel vragen gesteld. Hieruit bleek dat er meer behoefte is aan kennis over wet- en regelgeving rondom discriminatie, maar ook aan bewustwording. Pas na het noemen van diverse voorbeelden begon men te beseffen wat discriminatie is en in welke vormen het voorkomt. 7. Buurthuis Propeller, 20 november 2013 Deelnemers: 19 Het belangrijkste dat de jongeren hebben meegekregen is beter inzicht in wat discriminatie precies is en wat het gevoelsmatig met je doet als persoon. Dit geldt dus ook als je anderen discrimineert of onheus bejegent. Deel 1 – Producten binnen de beleidsregel ‘Participatie: kiezen voor talent’
9
10. Stichting voor Vernieuwing en Participatie, 7 december 2013 Deelnemers: 15 Diverse jongeren gaven tijdens de bijeenkomst aan zich wel eens gediscrimineerd gevoeld te hebben, maar het lastig (te) vinden om te bepalen of er echt sprake van discriminatie was. Zij hebben de incidenten dan ook niet gemeld. Na afloop van de bijeenkomst gaven zij aan meer informatie te hebben om zich te weren tegen discriminatie.
Tijdens de voorlichtingen werd door de voorlichters gebruik gemaakt van een door SPIOR ontwikkeld voorlichtingspakket. Dit pakket bestond onder meer uit (onderdelen van) bestaand materiaal, bijvoorbeeld van RADAR en van de Interculturele Alliantie, zodat aanwezige expertise werd benut. Het materiaal is toegesneden op de doelgroep van het project. Als aanvulling op deze informatie werd een kort toneelstuk ontwikkeld en ingezet tijdens de voorlichtingen. Het toneelstuk bleek een goede vorm om de thematiek te agenderen, informatie mee te geven en interactief de discussie over het thema aan te gaan en zo bewustwording te bevorderen. Het in 2013 ontwikkelde voorlichtingspakket inclusief toneelstuk kan ook in de toekomst worden blijven ingezet door en voor een brede doelgroep.
Bereik
25 peertrainers 168 deelnemers Ontwikkeld toneelstuk en voorlichtingsmateriaal
Resultaat Training peertrainers en 10 voorlich tingsbijeenkomsten, gericht op: ▪ Vergroten van kennis over discriminatie ▪ Positief beïnvloeden van attitude: vergroten weerbaarheid, tegengaan slachtoffergedrag en bewustwording eigen discriminatoire opvattingen en gedrag en deze tegengaan ▪ Bevorderen vertrouwen in anti-discri minatie voorzieningen
10
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
Kerngegevens
Financiering Cluster MO, Gemeente Rotterdam
Jubileum - Lezingencyclus Het jaar 2013 was voor SPIOR een bijzonder jaar. Op 12 september 2013 was het 25 jaar geleden dat SPIOR werd opgericht. In dit kader werden gedurende het jaar diverse extra activiteiten georganiseerd. Zo organiseerde SPIOR in samenwerking met aangesloten organisaties een lezingencyclus. Het doel van de cyclus was ontmoetingen te realiseren tussen betrokkenen bij de diverse aangesloten organisaties, samen te leren en te praten en duurzame samenwerkingsverbanden te bewerkstelligen. De lezingen hadden alle betrekking op een maatschappelijk thema en werden gehouden in het Nederlands. Onderstaand vindt u een overzicht van de lezingen en de data. 1. Stichting Furkan Jongeren, maart 2013 ‘Wijsheid en goed gedrag’ 2. Jongeren Commissie Vereniging Ettaouhid, april 2013 ‘Kennis opent deuren, de sleutel tot succes’ 3. Moskee Al-Mohcinine, mei 2013 ‘Vrijwilligerswerk vanuit islamitisch perspectief’ 4. Jongeren Commissie Moskee Othman, juni 2013 ‘Het gebed als inspiratiebron voor goed burgerschap’ 5. Moskee Abou Bakr, september 2013 ‘De rechten van de buren’ 6. Stichting Birlik, november 2013 ‘Het belang van werken in de islam’
1.2 Moeders in gesprek De Nederlandse samenleving heeft in de afgelopen decennia een sociale norm ontwikkeld met minder traditionele rolopvattingen. Meisjes en jongens en vrouwen en mannen hebben in het algemeen dezelfde mogelijkheden tot ontplooiing. Deze ontwikkelingen zijn niet zonder slag of stoot gegaan. Net zoals in elk emancipatieproces in de maatschappij hebben (autochtone) vrouwen hard moeten werken en sommige rechten, die tegenwoordig als normaal worden gezien, moeten bevechten. Zo zijn er vrouwen die hebben meegemaakt dat zij automatisch ontslag kregen wanneer ze trouwden of zwanger raakten, niet zelfstandig een bankrekening konden openen of de strijd moesten aangaan om een hogere opleiding te mogen volgen dan de huishoudschool. In diverse culturele gemeenschappen in Rotterdam bestaan in gezinnen nog zeer traditionele rolpatronen, waarin vrouwen en mannen sekse specifieke taken en plichten hebben en niet over gelijke kansen en mogelijkheden beschikken. Vaak houden vrouwen deze traditionele rolpatronen ook zelf in stand en geven zij deze tevens door aan hun eigen kinderen. Hoewel zij vaak wel verandering in hun eigen situatie willen zien, weten zij meestal niet goed wat zij kunnen doen om zichzelf verder te ontwikkelen en meer maatschappelijk te participeren. Hiermee staan zij aan de wieg van hun eigen emancipatieproces, een proces dat vergelijkbaar is met het ontwikkelproces dat de oudere generatie autochtone vrouwen in Nederland reeds doorlopen heeft. Leren over de weg die zij zijn gegaan kan vrouwen van andere achtergronden helpen om hun eigen emancipatieproces met vertrouwen in te gaan en dat zowel in woord als in voorbeeld over te brengen aan hun eigen kinderen. 12
Om koppelingen tot stand te brengen tussen moeders met diverse achtergronden voerde SPIOR in 2013 het project 'Moeders in gesprek' uit. Vrouwen die aan de start van het eigen emancipatieproces stonden, werden in contact gebracht met vrouwen die reeds een emancipatieproces hebben doorlopen. Het project werd uitgezet bij verschillende organisaties en startte bij elke organisatie met een groepsbijeenkomst. Tijdens deze eerste bijeenkomst wisselden de vrouwen in informele sfeer ervaringen met elkaar uit. Na afloop van de bijeenkomst werden binnen de groep individuele vrouwen aan elkaar gekoppeld als ‘emancipatiemaatje’. De maatjes gingen vervolgens samen op stap om elkaar beter te leren kennen en onderhielden vanaf dat moment contact met elkaar om ervaringen uit te wisselen en ondersteuning te bieden in het emancipatieproces. Op deze manier werd de eigen kracht van vrouwen van diverse generaties en diverse achtergronden optimaal benut ter bevordering van zowel gendergelijkheid als sociale mobiliteit. Onderstaand een overzicht van de organisaties die hebben deelgenomen aan het project, de datum waarop de eerste ontmoetingsbijeenkomst plaats had en het aantal vrouwen dat per organisatie heeft meegedaan. Aan de hand van citaten wordt een impressie van de ontmoetingen gegeven. 1. Voice of Afghan Women, 1 mei 2013 Deelnemers: 27 ‘Begin bij jezelf. Kijk kritisch naar jezelf en vraag jezelf af of dit is wat je wilt.’ 2. Marokkaanse Vereniging Centrum Noord, 25 juni 2013
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
Deelnemers: 11 ‘Als ik het over mocht doen, zou ik het anders doen. Ik zou een baan in het onderwijs willen, iets met voeding in combinatie met ziektes, of iets met zorg en opleiding.’ 3. Stichting voor Vernieuwing en Participatie, 1 oktober 2013 Deelnemers: 21 ‘Een vrouw en man moeten samen het huishouden doen, iedereen moet een bijdrage leveren.’ 4. Turkse Vrouwen Vereniging Hoogvliet, 3 november 2013 Deelnemers: 21 ‘Een vrouw moet zelfstandig kunnen leven en een diploma is daarvoor zeer belangrijk. Je hoeft dan niet afhankelijk te zijn van een man die voor je zorgt.’
6. Stichting An Nisa, 26 november 2013 Deelnemers: 10 ‘Het is van belang dat je leert om op eigen benen te staan. Een hoge opleiding is niet noodzakelijk, maar je moet wel een diploma hebben.’
Financiering Cluster MO, Gemeente Rotterdam
Kerngegevens
5. Stichting Almoustaqbal, 18 november 2013 Deelnemers: 12 ‘Mannen zorgden vroeger voor de kost, maar tegenwoordig helpen mannen en vrouwen elkaar.’
Bereik 102 deelnemers Resultaat Ontmoetingsbijeenkomsten en individuele koppelingen, gericht op: ▪ Bevordering positieve attitude en sociale norm onder moeders ten aan zien van gendergelijkheid en doorbre king van traditionele rolpatronen ▪ Bevordering self-efficacy en vaardig heden vrouwen ten behoeve van eman cipatie en sociale mobiliteit
Deel 1 – Producten binnen de beleidsregel ‘Participatie: kiezen voor talent’
13
1.3 Van isolement naar empowerment: aan de slag! Binnen de groepen Rotterdammers waarmee SPIOR werkt, zijn er vrouwen die in sociaal isolement verkeren. Soms komt dit omdat zij de taal niet machtig zijn of niet geloven in hun eigen kunnen. Ook komt het voor dat zij zelf wel willen, maar dat hun sociale omgeving hen beperkt in hun ontwikkeling. In 2007 heeft SPIOR in samenwerking met de GGD een aanpak ontwikkeld om deze groep vrouwen te bereiken en uit hun sociaal isolement te halen. Tussen 2007 en 2010 is het project ‘Aanpak sociaal isolement moslimvrouwen Rotterdam’ uitgevoerd met vier groepen vrouwen. In totaal doorliepen 65 vrouwen het gehele traject. Allen waren zij vrouwen die zich op de laagste treden van de participatieladder bevonden en die binnen het project door middel van een gefaseerde aanpak de samenleving leerden kennen en naar buiten traden. Hierbij werden
de deelnemers zo veel mogelijk gestimuleerd ook na afloop van het project verder te gaan met hun ontwikkeling en gebruik te maken van het aanbod in de samenleving dat zij hadden leren kennen. In 2010-2012 werd het project uitgevoerd in Charlois met nog eens 30 deelnemers. In 2012 startte SPIOR een vervolgproject, ‘Van isolement naar empowerment’ waarin (een deel van) de deelnemende vrouwen (en anderen in gelijksoortige positie) verder werden begeleid om nieuwe stappen in hun maatschappelijke participatie te zetten. Met elke deelnemer werd een persoonlijk plan opgesteld met als doel minimaal twee treden te stijgen binnen het participatiepaspoort. Bij de uitvoering van dit plan werden de deelnemers intensief ondersteund. Alle deelnemers hebben daardoor de stijging van twee treden gerealiseerd. Tevens is de sociale omgeving, met name de echtgenoten van de deelnemers, betrokken bij hun ontwikkeling door met hen in gesprek te gaan over het belang van maatschappelijke participatie van de vrouwen. Daarmee is de norm ten aanzien van maatschappelijke participatie van vrouwen positief beïnvloed. Het project is uitgevoerd in groepen omdat het samen doorlopen van een traject de deelnemers ondersteunt in hun ontwikkeling: de vrouwen trekken zich aan elkaar op. Het hebben van (betaald) werk is in het algemeen het beste en effectiefste middel voor zowel emancipatie als participatie in de samenleving. In de begeleiding van de deelnemende vrouwen in 2012 is gebleken dat zij wel gemotiveerd zijn om te werken maar vaak de weg niet weten te vinden of vastlopen door beperkingen in taalbeheersing en opleiding. In 2013 is daarom binnen het project ‘Van isolement naar empowerment: aan de slag!’ een geïntegreerde aanpak aan-
14
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
geboden om laag opgeleide en sociaal geïsoleerde vrouwen concreet naar werk toe te leiden. Het project is uitgevoerd in groepen binnen drie organisaties, namelijk MCVC, An Nisa en MVCN. In totaal namen 32 vrouwen deel aan het project, zowel vrouwen uit de eerdere projectjaren als nieuwe deelnemers. Aan de hand van het participatiepaspoort werd per deelnemer beoordeeld welke stappen konden worden gezet binnen het project. Omdat het voor een aantal vrouwen de eerste keer was dat zij meededen aan het project, werd net als voorgaande jaren met laagdrempelige activiteiten gestart. Het daadwerkelijk toeleiden naar werk vroeg een intensieve begeleiding, waarbij per individu werd bekeken welke beroepsrichting het beste paste, welke competenties men daarvoor ontbeerde en hoe deze zo goed mogelijk konden worden aangevuld. Hierbij werd goed gekeken naar het eigen inzicht van de vrouwen: hebben zij zicht op wat zij willen, wat hun doelstellingen zijn, waar zij goed in zijn en wat verbeterpunten zijn? Dit bleek een moeilijke en soms ook confronterende opdracht voor veel vrouwen. Toch waren de inzichten die de vrouwen over zichzelf verkregen tijdens deze opdrachten cruciaal voor het verdere verloop van hun traject. Tijdens het project kwam naar voren dat diverse vrouwen de Nederlandse taal niet goed beheersen en dit een belemmering vormt bij het vinden van een baan. De vrouwen van MCVC hebben daarom een Nederlandse taalcursus gevolgd. Omdat vrijwilligerswerk (of werken tegen een kleine vergoeding) ook een goed middel is om de Nederlandse taal beter onder de knie te krijgen en ervaring op te doen, hebben alle groepen een bezoek gebracht aan Femme Fabrique. Deze organisatie biedt laagdrempelig toeleiding naar zelfstandig ondernemerschap, (vrijwilligers)werk en opleidingen voor met name vrouwen die een grote afstand
hebben tot de arbeidsmarkt. Bij Femme Fabrique is per deelnemer gekeken naar wat de vrouwen kunnen en is er maatwerk geboden dat aansluit bij de mogelijkheden van de deelnemers. De organisatie bood de vrouwen binnen het project diverse mogelijkheden om vanaf 2014 bij hen aan de slag te gaan. Tot slot hebben de vrouwen van An Nisa een bezoek gebracht aan de Tafel van 7, een organisatie die leer-werktrajecten aanbiedt. De Tafel van 7 biedt vrouwen van allochtone afkomst een kans om een stap te zetten in de richting van werken in de horeca door een lesprogramma en praktijkopdrachten aan te bieden. Binnen de groepen vrouwen die deelnamen aan het project waren er velen die een passie hebben voor koken. Deze vrouwen waren dan ook erg enthousiast over deze opzet en gemotiveerd om hier het leer-werktraject in te gaan en op termijn wellicht een eigen onderneming te starten.
Deel 1 – Producten binnen de beleidsregel ‘Participatie: kiezen voor talent’
15
16
Financiering Cluster MO, Gemeente Rotterdam Bereik
32 deelnemers 32 rolmodellen
Resultaat Projectactiviteiten, gericht op: ▪ Doorbreken van sociaal isolement ▪ Bevorderen van maatschappelijke parti cipatie deelnemers conform het partici patiepaspoort ▪ Toeleiden van deelnemers naar de arbeidsmarkt
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
Kerngegevens
Tijdens het project werd ook de kracht van hoger opgeleide vrouwen ingezet. Hoger opgeleide werkende vrouwen, die affiniteit hebben met de doelgroep, bijvoorbeeld omdat ze uit eigen ervaring de situatie kennen waarin deze vrouwen verkeren, werden gekoppeld aan de deelnemende vrouwen. Zij stelden hun netwerk open voor de deelnemers en hielpen hen zo op weg naar betaald werk. Deze rolmodellen kwamen niet alleen uit het netwerk van SPIOR, maar werden ook benaderd door de deelnemers zelf: veel vrouwen hebben hoger opgeleide vrouwen in hun eigen omgeving en spraken hen persoonlijk aan met de vraag hen begeleiding te bieden. De rolmodellen hebben allen een HBO+ niveau en zijn werkzaam in uiteenlopende sectoren en branches: van beleidsmedewerker en apotheker tot teamleidster bij kinderopvangcentra. Zo werd elke deelnemer binnen het project informeel en individueel begeleid door een vrouw die reeds succesvol is in werk of onderneming, met wie zij zich kon identificeren en bij wie zij terecht kon met vragen.
1.4 Girlpower! Hoger opgeleide vrouwen met een andere culturele achtergrond, ervaren soms obstakels om hun talenten en opleiding in te zetten op de arbeidsmarkt. Vaak heeft dit te maken met een gebrek aan vaardigheden en een relevant netwerk. Juist in deze tijd zijn dat elementen die naast opleiding een belangrijke rol spelen bij het vinden van een geschikte baan. In 2013 zette SPIOR zich daarom binnen het project ‘Girl power!’ in voor hoger opgeleide Rotterdamse vrouwen die knelpunten ondervinden bij het betreden van de arbeidsmarkt. De doelgroep bestond uit reeds afgestudeerde vrouwen die nog geen baan hadden, vrouwen die in de laatste jaren van hun opleiding zaten en vrouwen die de arbeidsmarkt reeds hadden betreden maar werkten in een functie die niet past bij de door hen genoten opleiding. De projectactiviteiten bestonden uit een vaardigheidstraining, een snuffelstage en een werkmarkt, georganiseerd door en voor de deelnemers en een breder publiek. De vaardigheidstraining was opgebouwd uit diverse workshops tijdens de bijeenkomst ‘Girl power!’ in mei 2013. Aanwezigen konden hier deelnemen aan workshops gericht op solliciteren en presenteren, netwerken en het succesvol behalen van doelen. Bij de bijeenkomst waren ook diverse vrouwelijke rolmodellen betrokken, zoals een succesvolle advocate en een onderneemster. De rolmodellen hielden motiverende voordrachten en er was voldoende gelegenheid voor de deelnemers om contact te leggen met deze vrouwen. Het tweede onderdeel van het project betrof het doorlopen van een ‘snuffelstage’. Deelnemers werden gekoppeld aan vrouwen werkzaam in diverse branches om de geleerde vaardigheden in de praktijk toe te passen, hun netwerk te vergroten en te ontdekken welk beroep goed bij hen past. Deel 1 – Producten binnen de beleidsregel ‘Participatie: kiezen voor talent’
17
Het volgende onderdeel betrof deelname aan het Werkcafé Live. Dit is een initiatief van stichting Werkcafé in samenwerking met SPIOR en diverse andere organisaties. Tijdens het Werkcafé Live werden aanwezigen door middel van diverse interactieve werkvormen aangespoord om op creatieve manieren te netwerken, te zoeken naar banen en overbruggingen te vinden voor tijden van werkloosheid. Tevens konden aanwezigen deelnemen aan workshops gericht op het gebruik van Linkedin bij het zoeken van een baan, solliciteren en werken aan je CV. Ook waren diverse bedrijven en organisaties aanwezig met informatie over de eigen organisatie, hoe zij kijken naar sollicitanten en met tips voor creatieve manieren om eventuele werkloosheid te overbruggen en te werken aan het eigen CV, bijvoorbeeld door vrijwilligerswerk of maatschappelijke stages. Bij de organisatie en uitvoering van het Werkcafé Live waren deelnemers uit het project betrokken. Op basis van de geconstateerde behoefte organiseerde SPIOR nog een extra bijeenkomst onder de noemer ‘Wat Werkt?!’. Deze bijeenkomst stond geheel in het teken van ondernemerschap, personal branding en netwerken.
18
Financiering Cluster MO, Gemeente Rotterdam Bereik
40 deelnemers vaardigheidstraining 30 deelnemers snuffelstage 116 deelnemers werkmarkt en bijeenkomst ‘Wat Werkt?!’
Resultaat Vaardigheidstraining, snuffelstages en werkmarkt, gericht op: ▪ Bevorderen carrièremogelijkheden, vaardigheden en self-efficacy hoger opgeleide vrouwen ▪ Inzet onbenut kapitaal hoger opgeleide vrouwen
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
Kerngegevens
Hierin werden zij ondersteund door SPIOR, maar de deelnemers werden ook gemotiveerd zelf contact te leggen met succesvolle, werkende vrouwen.
1.5 R.E.S.P.E.C.T. Vanuit religieuze en culturele achtergronden ligt het thema homoseksualiteit gevoelig binnen moslimgemeenschappen, of is zelfs taboe. Dat kan zich uiten in intolerantie, discriminatie en (verbaal of fysiek) geweld tegen homoseksuelen, met name onder jongeren. SPIOR vindt dit onaanvaardbaar en zet daarom in op het vergroten van tolerantie en respect voor medeburgers met andere leefstijlen (zoals een andere seksuele geaardheid dan heteroseksualiteit). In 2012 trainden SPIOR en Rotterdam V (het Rotterdamse kenniscentrum voor homo-emancipatie) sleutelfiguren binnen gemeenschappen, zodat zij het thema beter bespreekbaar konden maken. De daarbij gebruikte methodiek bouwde voort op de methodiek die Rotterdam V samen met Dona Daria1 in het voorjaar van 2011 presenteerde om homoseksualiteit bespreekbaar te maken in etnische kring en is door SPIOR aangevuld met een onderdeel over islam. De achterliggende gedachte daarbij was niet om theologische discussies te voeren, maar om te onderkennen dat deze invalshoek bij de doelgroep hoe dan ook een rol speelt. Binnen de training is dan ook juist vanuit die invalshoek de onaanvaardbaarheid van discriminatie en intolerantie en het belang van respect voor de medemens, ook die met andere leefstijlen, te benadrukken. Met de aangevulde methodiek werden in 2012 51 sleutelfiguren getraind om respect voor homoseksuelen op een positieve wijze met de achterban te kunnen bespreken. Met inzet van deze getrainde sleutelfiguren is het thema in 2013 binnen het project ‘R.E.S.P.E.C.T.’, daadwerkelijk geagendeerd en bespreekbaar gemaakt binnen diverse groepen middels discussiebijeenkomsten. Hierbij werd on-
derscheid gemaakt tussen volwassenen en jongeren (met name jongens), omdat deze twee groepen een verschillende benadering behoeven. Tijdens de bijeenkomsten voor volwassenen werd onder meer ingegaan op de ontwikkeling van homo-emancipatie in Nederland en de eigen socialisatie. Ook werd besproken wat aan de kinderen thuis over het thema wordt meegegeven. De bijeenkomst voor de groepen jongeren was minder gericht op informatie maar zette meer in op bewustwording van wat respect betekentals je erom vraagt, geef je dat dan ook? In totaal werden zes discussiebijeenkomsten verzorgd bij verschillende organisaties en voor diverse groepen. Hieronder volgt een overzicht dat uitgevoerde bijeenkomsten weergeeft alsmede een impressie door middel van citaten. 1
Dona Daria is het Kenniscentrum Emancipatie van Rotterdam en aanspreekpunt voor professionals, gemeenten, zelforganisaties, vrijwilligers en geïnteresseerden die zich bezighouden met onderwerpen rond emancipatie.
Deel 1 – Producten binnen de beleidsregel ‘Participatie: kiezen voor talent’
19
2. Marokkaanse Vereniging Centrum Noord, 24 oktober 2013 Deelnemers: 25 volwassenen ‘Homoseksueel zijn is in ons geloof niet toegestaan, maar we moeten hen wel respecteren en met rust laten.’ 3. Stichting voor Vernieuwing en Participatie, 16 november 2013 Deelnemers: 15 jongeren ‘Homoseksuelen zijn ook mensen en verdienen ook respect en een fatsoenlijke behandeling.’
6. Stichting Akyazılı, 2 december 2013 Deelnemers: 16 jongeren ‘Ik heb geen last van homoseksuelen, maar ik vind wel dat ze in de openbare ruimte niet intiem met elkaar om mogen gaan. Dit geldt ook voor heteroseksuelen.’ Financiering Cluster MO, Gemeente Rotterdam Bereik
102 deelnemers
Resultaat 6 Discussiebijeenkomsten, gericht op: ▪ Bespreekbaar maken van het thema homoseksualiteit binnen moslimge meenschappen ▪ Bevorderen van de veiligheid van ho moseksuelen in de stad ▪ Preventie van intolerantie en discrimi natie jegens homoseksuelen in de stad
4. Stichting Rosarium, 26 november 2013 Deelnemers: 17 volwassenen ‘Ik keur homoseksualiteit niet goed, maar laat die mensen wel in hun waarde omdat het hun eigen keuze is.’ 5. Stichting Nida Rotterdam-Noord, 2 december 2013 Deelnemers: 15 jongeren ‘Deze samenleving is ook onze samenleving. Wij zijn er een onderdeel van. Als iemand anders, bijvoorbeeld een homoseksueel, door moslim jongeren lastig gevallen wordt, moeten we er zeker iets tegen doen.’ 20
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
Kerngegevens
1. Stichting Almoustaqbal, 14 oktober 2013 Deelnemers: 14 volwassenen ‘Ik durf niet met mijn kinderen over dit onderwerp te praten, het is ongewoon thuis dat een kind naar mij toe komt en openlijk praat over homoseksualiteit. Maar nu ik deze discussie heb meegemaakt, lijkt het me verstandiger dat ik zelf praat met mijn kind dan iemand anders.’
1.6 Divers in woord en daad Rotterdam is divers en daarin ligt een groot kapitaal voor de stad. Helaas wordt deze diversiteit niet altijd op deze manier gewaardeerd, soms wordt zij zelfs als een last ervaren. Ten behoeve van een gezonde samenleving is het positief ervaren van diversiteit en het benutten van het (verborgen) kapitaal dat de stad rijk is, zeer belangrijk. Rotterdamse jongeren spelen hierin een grote rol. De Rotterdamse jeugd is heel divers. Voor veel Rotterdamse jongeren is het leven met diversiteit in waarden, attitudes, cultuur, overtuigingen, etnische achtergronden, seksuele voorkeuren, kennis, vaardigheden en levenservaring een vanzelfsprekendheid. Toch blijkt dat zij in de praktijk vooral omgaan met jongeren van dezelfde of een vergelijkbare achtergrond en bestaan er ook tussen jongeren over en weer vooroordelen. Om ervoor te zorgen dat nu en in de toekomst de kracht van de Rotterdamse diversiteit wordt benut, is het essentieel te investeren in deze jongeren. In 2012 verzorgde SPIOR daarom binnen het project ‘Diversiteit verrijkt’ trainingen voor groepen jongeren ter bevordering van het positief ervaren van en omgaan met diversiteit. Jongeren met diverse achtergronden, die elkaar in het dagelijks leven wel tegen komen maar weinig van elkaar weten, werden bijeen gebracht. Samen voerden zij activiteiten uit om de diversiteit in de groep aan den lijve te ervaren. In 2013 werd hierop voortgebouwd binnen het project ‘Divers in woord en daad’. Binnen het project werd de rijkdom van de Rotterdamse jeugd in diversiteit en talenten getoond door samen maatschappelijke acties uit te voeren. Naast de ontmoeting en het aangaan van een dialoog, is het samen ‘doen’ (diapraxis) namelijk een goede manier om gedeelde waarden te ontdekken. Zo maakte men op een positieve manier kennis met diversiteit, werden er blijvende
verbindingen gelegd en leverden de jongeren bovendien een bijdrage aan de stad en ten behoeve van de Rotterdammers.
Bij de uitvoering werd samengewerkt met M25, een christelijk initiatief van jongeren die zich inzetten voor kwetsbare doelgroepen in Rotterdam, Voice of Afghan Women en Katre-i-zümre, de meidentak van Iskender Paşa. Aan het project namen verschillende jongeren deel die elkaar ondanks, of juist dankzij, hun verschillen wisten te vinden. Een kerngroep van jongeren, betrokken bij de genoemde organisaties, kwamen aan de start van het project bijeen om samen te bedenken welke activiteiten uitgevoerd zouden kunnen worden in de stad. Dit resulteerde in totaal 10 maatschappelijke acties. Onderstaand vindt u een overzicht van de activiteiten, het aantal deelnemers en een korte omschrijving van de gepleegde inzet.
Deel 1 – Producten binnen de beleidsregel ‘Participatie: kiezen voor talent’
21
1. Onverwachte ontmoetingen, 3 juli 2013 Deelnemers: 11 Diverse jongeren deelden tijdens een zomerfeest in RotterdamNoord rozen uit, met daaraan kaartjes met citaten rondom diversiteit. Door dit vriendelijke gebaar ontstonden onverwachte ontmoetingen tussen de jongeren en buurtbewoners. 2. Koken met overtuiging, 24 oktober 2013 Deelnemers: 15 Tijdens een interreligieuze bijeenkomst in de Laurenskerk van Platform L&R, deelden de jongeren hapjes afkomstig uit de eigen cultuur uit en gingen zij in gesprek met anderen. De hapjes hadden zij vooraf zelf gemaakt of ingekocht. Op deze manier maakten de jongeren kennis met elkaar en andermans cultuur, religie en gebruiken. 3. Samen tegen stress, 1 november 2013 Deelnemers: 20 Omdat de jongeren de huidige samenleving veel te gespannen vinden, probeerden zij de stress van forensen te verminderen door hen zuurstokjes aan te bieden met daaraan een leuke leus, zoals ‘Lukte het vandaag even niet? Nu iets lekkers in het verschiet!’. Ook deelden de jongeren gratis knuffels uit. Op deze manier zijn zij erin geslaagd om op een ludieke, laagdrempelige manier de dagelijkse reiziger een glimlach te bezorgen. 4. Zet je buur in het zonnetje, 9 november 2013 Deelnemers: 8 Er is altijd wel iemand in de eigen wijk die het even moeilijk heeft of van alles doet in of voor de wijk. Daarom verzorgden de 22
jongeren voor een specifieke buur een verrassingspakket. De geschenken werden mooi ingepakt en voorzien van een persoonlijke kaart aangeboden aan de desbetreffende buur. Dit resulteerde in aangenaam verraste buurtbewoners en mooie ontmoetingen. 5. Tafeltje dekje, 17 november 2013 Deelnemers: 14 Daklozen in Rotterdam hebben het zwaar te verduren, vooral in de winter. Daarom zamelden de jongeren boodschappen in bij het winkelend publiek. Tijdens de activiteit werden de banden tussen de jongeren versterkt en groeide het bewustzijn over het feit dat er diverse kwetsbare doelgroepen zijn in de stad die hulp kunnen gebruiken. Alle donaties werden afgeleverd bij de Sisters of Charity: een groep nonnen die dagelijks maaltijden verzorgen voor daklozen. 6. Oud en jong, 23 november 2013 Deelnemers: 20 Ouderen in een verzorgingshuis zitten vaak verlegen om een praatje en kunnen wel wat afleiding gebruiken. Daarom verzorgden de jongeren een gezellige middag met pannenkoeken. In kleine teams werd er gebakken en gepraat met de ouderen. Het contact tussen de ouderen en de jongeren werd goed ontvangen: tijdens de vele gesprekken die werden gevoerd kwam men tot de conclusie dat de diversiteit in leeftijd, culturele en religieuze achtergrond een verrijking is. 7. Kerstpakkettenactie, 8 december 2013 Deelnemers: 22 In Rotterdam wonen mensen met HIV/AIDS die in armoede leven. Om hen te steunen realiseerden de jongeren voedselpakketten met daarin dagelijkse boodschappen en extra lekkers. De
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
pakketten werden mooi ingepakt. Tijdens deze activiteit groeide wederom het besef dat je met ogenschijnlijk kleine gebaren veel kunt betekenen voor hen die dat nodig hebben. 8. Multicultureel diner, 13 december 2013 Deelnemers: 16 Veel basisscholen realiseren rondom de kerstperiode een kerstdiner voor hun leerlingen. Op veel Rotterdamse scholen zit een diversiteit aan leerlingen, die niet altijd directe verbinding voelen met dit feest. Daarom staken de jongeren het kerstdiner op basisschool de Fontein in een multicultureel jasje: zij zorgden voor een maaltijd met gerechten van diverse culturen en bezorgden de leerlingen een leuke avond.
10. De Syrische hoop, december 2013 - januari 2014 Deelnemers: 45 ‘De Syrische hoop’, een initiatief van een Syrische Rotterdammer werkzaam bij de brandweer, zamelt ieder jaar winterkleding in voor Syrische mensen die in armoede leven. Dit jaar hielpen de jongeren mee aan dit initiatief. Vanaf begin december 2013 zamelden zij in Rotterdam winterkleding en donaties in, welke werden verzameld op diverse locaties in Rotterdam. Daarnaast
De activiteiten hebben veel indruk gemaakt op de jongeren. Door nauw samen te werken voor een groter doel, werden er vriendschappen gesloten en groeide het besef dat diversiteit onderlinge verbondenheid en samenwerking niet in de weg staat. De wens werd uitgesproken om vaker bij elkaar te komen en activiteiten te ondernemen. Daarnaast zijn enkele jongeren zich, door de positieve ervaringen die zij tijdens dit project hebben opgedaan, in gaan zetten als vrijwilliger voor kwetsbare doelgroepen in de stad. Financiering Cluster MO, Gemeente Rotterdam Bereik
Kerngegevens
9. Oud en nieuw, 31 december 2013 Deelnemers: 6 Een van de kwetsbare doelgroepen in Rotterdam zijn mensen met een psychische stoornis. In de Oase, een beschermde woongroep, wonen mensen met schizofrenie die dagelijkse hulp behoeven. Om ook deze Rotterdammers een leuke oudejaarsdag te bezorgen, gingen de jongeren bij hen op bezoek, met hen in gesprek en trakteerden op oliebollen.
werd er een inzameling gerealiseerd op een basisschool, waar ouders en hun kinderen een financiële bijdrage konden geven en getrakteerd werden op een ontbijt. De jongeren slaagden erin om in één dag alle ingezamelde kleding te sorteren en een vrachtwagen vol gereed te maken voor transport naar Syrië.
177 deelnemers
Resultaat 10 Maatschappelijke activiteiten, gericht op: ▪ Bevorderen positieve ervaring en etale ren van Rotterdamse diversiteit ▪ Bevorderen verbindingen tussen Rotterdamse jongeren van diverse achtergronden ▪ Bevorderen vaardigheden jongeren positief omgaan met diversiteit ▪ Bevorderen vrijwillige inzet Rotterdamse jongeren ▪ Bevorderen ontmoetingen tussen Rot terdammers van diverse achtergronden
Deel 1 – Producten binnen de beleidsregel ‘Participatie: kiezen voor talent’
23
Jubileum - De Spirituele Marathon Rotterdam Op 12 april 2013 organiseerde SPIOR in samenwerking met verschillende religieuze en levensbeschouwelijke organisaties voor de eerste keer de Spirituele Marathon Rotterdam. Ruim 50 vertegenwoordigers van diverse religies en levensbeschouwingen kwamen bijeen om gezamenlijk mee te doen aan de 5 kilometerloop (onderdeel van de Rotterdamse marathon activiteiten) door het centrum van de stad. Hierbij ging het niet om wie er zou winnen, maar om het samen af leggen van de weg en het leggen van verbindingen: het uitdragen van eenheid in verscheidenheid. Om deze boodschap ook naar andere lopers en naar het publiek toe kenbaar te maken kregen alle deelnemers aan de spirituele marathon een t-shirt met daarop gedrukt een speciaal ontwikkeld logo en de leus ‘Loop warm voor meer verbinding’. Voor aanvang van de loop werd gestart met een peptalk door Imam Chishti, die in Luxemburg al een paar keer eerder heeft meegelopen tijdens de ‘Interfaith Marathon’. Vanuit deze ervaring is hij inspirator geweest voor het Rotterdamse initiatief. Imam Ikar, met zijn 68 jaar een van de oudste deelnemers, deed tevens een korte warming-up met de deelnemers. Na af loop van de marathon kregen alle deelnemers een medaille voor hun sportieve prestatie en een certificaat als bewijs van deelname aan de Spirituele Marathon Rotterdam en daarmee de geleverde bijdrage aan verbinding in verscheidenheid tussen diverse religies en levensbeschouwingen. Vanwege het succes van de eerste editie zal de spirituele marathon een jaarlijks terugkerend fenomeen worden. 24
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
Eenheid in verscheidenheid Deel 1 – Producten binnen de beleidsregel ‘Participatie: kiezen voor talent’
25
1.7 Wijkuitwisselingen Rotterdam kenmerkt zich door haar bewoners, die in al hun diversiteit naast elkaar wonen en met elkaar leven. Toch leidt dit gegeven niet altijd tot contact en begrip. Hoewel wijkbewoners dagelijks met elkaar te maken hebben en rekening met elkaar moeten houden, weet men vaak nog weinig over elkaar. Om op een positieve manier met elkaar om te kunnen gaan is het belangrijk dat buurtbewoners elkaar ontmoeten, onderlinge overeenkomsten ontdekken en begrip krijgen voor verschillen. Wijkgerichte (vrijwilligers)organisaties kunnen daarin een belangrijke rol spelen. Onder de titel ‘Wijkuitwisselingen’ faciliteerde SPIOR in 2012 daarom koppelingen tussen steeds twee organisaties per wijk in Rotterdam. Rotterdammers met diverse achtergronden werden bij elkaar gebracht en gingen het gesprek aan over diverse thema’s die relevant waren voor de wijk.
Naar aanleiding van de positieve reacties van deelnemers en organisaties kreeg deze opzet in 2013 een vervolg en uitbreiding. Samen met de gevormde koppels uit 2012 werd uitbreiding gerealiseerd naar nog twee andere partijen in de wijk. Daarmee zijn in 2013 per wijk dus minimaal vier organisaties aan elkaar gekoppeld. Tijdens ontmoetingsbijeenkomsten die de koppels organiseerden werd gesproken over een maatschappelijk thema naar keuze dat relevant is voor het samenleven in de desbetreffende wijk. De deelnemers leerden daarbij elkaars leefstijlen, waarden en normen kennen. Er werd nadrukkelijk gezocht naar overeenkomsten en er werden gezamenlijke afspraken voor de wijk gemaakt. Hieronder vindt u een overzicht van de koppelingen die tot stand zijn gebracht alsmede een kleine impressie van de besproken thema's. 1. Stichting Nida Rotterdam-Noord, Moskee Othman, Seniorenraad en Wijkpastoraat Noord 1ste ontmoeting: 25 juni 2013, bij moskee Othman Deelnemers: 25 Thema: samenleven in de wijk, oud en jong Om op een goede manier met elkaar samen te leven, zouden jongeren en ouderen vaker een praatje met elkaar moeten maken. Niet generaliseren en elkaar met respect benaderen zijn hierbij erg belangrijk, vonden de deelnemers. 2de ontmoeting: 5 november 2013, bij Wijkpastoraat Noord Deelnemers: 18 Thema: delen Tijdens de bijeenkomst werd er gesproken over het thema ‘delen’. Dit thema werd door de aanwezigen uitvoerig besproken, waar-
26
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
bij men concludeerde dat het delen van niet-materiële zaken in de wijk het belangrijkste is om op een goede manier met elkaar samen te kunnen leven.
een sociale gelegenheid. Daarom gingen de aanwezige vrouwen samen koken en spraken zij tijdens het eten over gerechten en gebruiken rondom eten in diverse culturen.
3de ontmoeting: 11 december 2013, bij Stichting Nida Rotterdam-Noord Deelnemers: 19 Thema: ouderen Aanwezigen kwamen met elkaar overeen dat er meer samenwerking en afstemming tussen de betrokken partijen moet komen. Belangrijk is elkaar regelmatig op te zoeken en gezamenlijk activiteiten te organiseren die de bewoners, waaronder ouderen, bij elkaar brengen.
3de ontmoeting: 3 juli 2013, bij basisschool de Fontein Deelnemers: 24 Thema: opvoeding en onderwijs De kinderen van nu zijn de volwassenen van later. Daarom is het volgens de aanwezigen belangrijk om door opvoeding en onderwijs in hen te investeren. Tijdens een feestelijke bijeenkomst als afsluiting van het schooljaar gingen aanwezigen met elkaar in gesprek over het belang van onderwijs en opvoeding en hoe buurtbewoners nog beter betrokken kunnen raken bij de school van hun kinderen.
2. Basisschool de Fontein, Marokkaanse Vereniging Centrum Noord, Stichting An Nisa en Stichting Kook met mij 1ste ontmoeting: 18 juni 2013, bij Stichting An Nisa Deelnemers: 40 Thema: samen de buurt verbeteren, werken en ondernemen Tijdens deze eerste ontmoeting hielden de vrouwen in kleine groepjes brainstormsessies over hoe zij de buurt konden verbeteren door samen te werken. Opzoomeren, de buurt opknappen en opfleuren met groen, ontmoetingen realiseren en een ‘schone straten actie’ waren ideeën die uit deze bijeenkomst naar voren kwamen. 2de ontmoeting: 26 juni 2013, bij stichting Kook Met Mij Mee Deelnemers: 26 Thema: samen voor de wijk Het nuttigen van een maaltijd is binnen vrijwel elke cultuur Deel 1 – Producten binnen de beleidsregel ‘Participatie: kiezen voor talent’
27
elkaar te komen en om beurten een verhaal uit het land van herkomst voor te lezen.
3. Marokkaanse Vereniging Oude Westen, Voice of Afghan Women, Wereldvrouwen Oude Westen en Vrouwenhuis Rosa
4de ontmoeting: 3 december 2013, bij Buurthuis Adriana Deelnemers: 27 Thema: verbeter je wijk ‘Hoe kunnen we de wijk verbeteren?’ was de centrale vraag tijdens deze bijeenkomst. In kleine groepjes bogen de aanwezigen zich over deze vraag en maakten lijstjes met pluspunten en minpunten die zij zagen in de wijk. Op basis hiervan werden drie speerpunten bedacht waarop de aanwezigen zich de komende tijd zullen richten: het veiliger maken van de buurt, meer aandacht voor opvoeding en jongeren, beheersing van de Nederlandse taal.
1ste ontmoeting: 30 oktober 2013, bij Voice of Afghan Women Deelnemers: 23 Thema: feest- en gedenkdagen Feest- en gedenkdagen zijn vaak belangrijke momenten in de levens van mensen. De aanwezigen spraken met elkaar over diverse religieuze en culturele feest- en gedenkdagen, wat de tradities op deze dagen zijn en welke zaken er gemeenschappelijk blijken. 2de ontmoeting: 22 november 2013, bij BOTU Deelnemers: 28 Thema: groen in de wijk Een wens van de aanwezigen was om ervoor te zorgen dat de buurt waarin zij wonen groener wordt. Daarom gingen de deelnemers gezamenlijk bloembollen planten om de wijk groener te maken. Tijdens het uitvoeren van deze activiteit spraken zij over het belang van groen in de wijk, voornamelijk ook voor opgroeiende kinderen. 3de ontmoeting: 27 november 2013, bij Wereldvrouwen Oude Westen Deelnemers: 27 Thema: ontmoetingen en ervaringen De aanwezigen concluderen dat elk individu een ander leven achter en voor zich heeft liggen en zich vooral binnen de eigen cultuur blijft bewegen. Tijdens ontmoetingsmomenten kan men elkaar beter leren kennen op basis van verhalen over deze ervaringen en de eigen cultuur. Naar aanleiding hiervan dit gegeven leek het de aanwezigen een goed idee om op reguliere basis bij 28
4. Stichting voor Vernieuwing en Participatie, Wijkpastoraat Bloemhof, Stichting Vader en Zoon, De Rotterdamse Munt en de Somalisch-Ethiopische Vereniging
Om logistieke redenen hebben de betrokken organisaties ervoor gekozen om steeds twee uitwisselingen op een dag te organiseren. Hierbij bestond de uitwisseling uit een ochtend en middag/avondprogramma en hadden de verschillende bijeenkomsten steeds plaats bij een andere organisatie. 1ste ontmoeting: 4 december 2013, bij Stichting voor Vernieuwing en Participatie Deelnemers: 24 Thema: normen en waarden Gedeelde normen en waarden zijn erg belangrijk voor het samenleven in de wijk. Tijdens het gesprek dat hierover werd gevoerd kwam naar voren dat aanwezigen veiligheid, eerlijkheid
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
en rechtvaardigheid de belangrijkste waarden vinden. Samen is gekeken naar activiteiten die gerealiseerd kunnen worden om deze waarden in de wijk te bevorderen.
3de ontmoeting: 19 december 2013, bij Stichting Vader en Zoon Deelnemers: 25 Thema: veiligheid in de wijk Tijdens het programma werd het onderwerp aan de hand van diverse stellingen verkend. Hieruit bleek dat de bewoners zich niet altijd even veilig voelen in de wijk. Aan het einde van de bijeenkomst is dan ook de conclusie getrokken dat men meer samen moet werken en de krachten moet bundelen om de wijk veiliger te maken. Een concrete stap kan zijn het aanstellen van vrijwilligers die gaan surveilleren in de wijk.
Financiering Cluster MO, Gemeente Rotterdam Bereik
Kerngegevens
2de ontmoeting: 4 december 2013, bij Wijkpastoraat Bloemhof Deelnemers: 24 Thema: het wijkpastoraat en activiteiten in de buurt Het wijkpastoraat is erg actief in de wijk. Toch weet niet iedereen welke activiteiten worden uitgevoerd en waarbij men eventueel kan aansluiten. Aan de hand van een presentatie hierover hebben de aanwezigen meer informatie gekregen over het aanbod. In de gesprekken die hierop volgden, is gesproken over de activiteiten die verschillende wijkinstellingen aanbieden en de mogelijke manieren waarop hierbij aangesloten kan worden.
wustwording van alle buurtbewoners over hun eigen verantwoordelijkheid hierin. Pas wanneer men zich betrokken voelt bij elkaar en de wijk, is men bereid verantwoordelijkheid te tonen. Daarom is er nagedacht en gesproken over concrete activiteiten die deze betrokkenheid kunnen stimuleren, zoals het organiseren van excursies voor wijkbewoners en het betrekken van jongeren bij vrijwilligerswerk.
336 deelnemers
Resultaat 4 Uitwisselingen tussen 16 wijkorganisa ties met in totaal 14 wederzijdse bezoe ken, gericht op: ▪ Bevorderen van ontmoeting tussen Rotterdammers met diverse achtergron den en hierin wederkerigheid bewerk stelligen ▪ Bevorderen van bekendheid met en begrip voor diverse leefstijlen, waarden en normen ▪ Bevorderen van sociale binding in de wijk en gezamenlijke afspraken over omgangsvormen
4de ontmoeting: 19 december 2013, bij Rotterdamse Munt Deelnemers: 22 Thema: veiligheid in de wijk Een belangrijk aspect rondom veiligheid in de wijk, is de beDeel 1 – Producten binnen de beleidsregel ‘Participatie: kiezen voor talent’
29
1.8 Ontmoetingsestafette Rotterdammers in al hun diversiteit wonen naast elkaar maar kennen elkaar niet altijd goed en leven soms zelfs langs elkaar heen. Een laagdrempelige ontmoeting is vaak de eerste stap tot daadwerkelijk samenleven. De bij SPIOR aangesloten vrijwilligersorganisaties erkennen het belang van verbinding tussen wijkbewoners en bundelden in 2013 daarom de krachten door een ‘ontmoetingsestafette’ te realiseren. De estafette werd gecoördineerd en ondersteund door SPIOR. Omdat eten verbindt werden wijkbewoners uitgedaagd elkaar thuis uit te nodigen voor het eten. De eerste uitnodiging werd gedaan door een betrokkene bij een vrijwilligersorganisatie. Na het eerste bezoek was het de beurt aan degene die eerder werd uitgenodigd. Degene die vervolgens werd uitgenodigd, was daarna weer aan de beurt om iemand anders uit te nodigen, enzovoorts. Een belangrijke voorwaarde daarbij was dat men iemand moest uitnodigen die men nog niet (goed) kende. Zo werden ontmoetingen tussen diverse wijkbewoners gestimuleerd, maakten zij kennis met diverse culturen en leefstijlen en werd de sociale binding tussen wijkbewoners versterkt. Voor de estafette werd per wijk een tijdsperiode afgesproken. Tussen de vrijwilligersorganisaties ontstond daardoor een ludieke competitie: wie slaagt erin het stokje het meest door te geven en zo de meeste ontmoetingen tot stand te brengen? Aan het einde van de estafette werden alle betrokken bewoners uitgenodigd voor een gezamenlijke slotbijeenkomst bij een van de vrijwilligersorganisaties. Zo kwamen per wijk alle bewoners die hadden deelgenomen aan de estafette bijeen en werden er nog meer ontmoetingen tot stand gebracht.
30
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
Hieronder vindt u een overzicht van de vrijwilligersorganisaties die het initiatief hebben genomen voor de ontmoetingsestafette en het totaal aantal deelnemers dat aan hun estafette heeft meegedaan. 1. Stichting Rosarium Aantal deelnemers: 148 2. Stichting Firmitas Aantal deelnemers: 39 3. Marokkaanse Vereniging Centrum Noord Aantal deelnemers: 49 4. Stichting Nida Rotterdam-Noord Aantal deelnemers: 57 5. Stichting Nida Rotterdam-Zuid Aantal deelnemers: 58
7. Turkse Vrouwen Vereniging Hoogvliet Aantal deelnemers: 50 8. Bassischool de Fontein Aantal deelnemers: 49
Financiering Cluster MO, Gemeente Rotterdam Bereik
Kerngegevens
6. Stichting Nida Rotterdam-West Aantal deelnemers: 39
490 deelnemers
Resultaat 61 Ontmoetingen in 4 regio’s, gericht op: ▪ Leggen van verbinding tussen vrijwil ligersorganisaties en maatschappelijke instellingen in de wijken, ter bevorde ring van gebiedsgerichte samenwerking ▪ Bevorderen positieve ervaring met en attitude t.o.v. diversiteit in de wijk ▪ Bevordering ontmoetingen en sociale binding tussen wijkbewoners
Deel 1 – Producten binnen de beleidsregel ‘Participatie: kiezen voor talent’
31
1.9 Voorleesproject Veel ouders worden in hun maatschappelijke participatie belemmerd door gebrekkige beheersing van de Nederlandse taal. Dit is niet alleen voor de ouders vervelend, maar kan ook doorwerken op de ontwikkeling van hun kinderen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld geen adequate ondersteuning bieden bij de taalontwikkeling en schoolloopbaan van hun (jonge) kinderen. Dit geldt met name voor de doelgroepen waar SPIOR mee werkt: in veel sociaal kwetsbare gezinnen is de beheersing van de Nederlandse taal beperkt. Ook heerst er geen lees- en voorleescultuur. Dit terwijl bekend is dat voorlezen ondersteunt bij de taalontwikkeling van zowel degene aan wie voorgelezen wordt als van degene die voorleest. Daarom bundelden diverse 2013 de krachten en voerden zij, onder coördinatie en begeleiding van SPIOR een voorleesproject uit. De focus binnen het project lag op het samen lezen met ouders en het voorlezen aan kinderen. Zo wordt jong gestart met de taalontwikkeling, waar zowel de kinderen als de betrokken ouders profijt van hebben. Tijdens bijeenkomsten binnen diverse organisaties kwamen ouders met een lage taalbeheersing bijeen. Onder begeleiding van een vrijwilliger die het Nederlands goed machtig is, lazen zij samen kinderboeken. Hierbij beantwoordde de vrijwilliger vragen over de uitspraak en betekenis van diverse woorden. De boeken die tijdens de bijeenkomsten gezamenlijk werden gelezen mochten de ouders mee naar huis nemen, waar zij de boeken voorlazen aan hun kinderen. Tot slot organiseerde elke organisatie een ‘voorleesfeest’, waarbij de ouders en hun kinderen aanwezig waren en iedere ouder een verhaal voorlas aan de groep. Het project is uitgevoerd bij diverse organisaties met groepen moeders, een groep vaders en een gemengde groep.
32
Naarmate de bijeenkomsten vorderden, steeg het zelfvertrouwen van de deelnemers. Waar zij eerst niet hardop durfden te lezen of vragen durfden te vragen wat woorden betekenden, werden zij naarmate het project vorderde steeds mondiger en zekerder van zichzelf. Dit was goed te zien tijdens een van de voorleesfeesten. Dit voorleesfeest, georganiseerd door Stichting Dar al-Arqam, werd breed uitgerold op een basisschool in Rotterdam-West. De moeders die hadden deelgenomen aan het project lazen tijdens dit feest voor in diverse klassen. Dit bleef spannend, maar na afloop gaven de vrouwen aan dat zij het erg leuk hadden gevonden, zich gewaardeerd voelden door de kinderen die aandachtig naar hen luisterden en meer vertrouwen hadden gekregen in hun eigen kunnen.
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
1. Voice of Afghan Women Periode: april 2013 Deelnemers: 18 2. Stichting Dar al-Arqam Periode: mei - juni 2013 Deelnemers: 19
Financiering Cluster MO, Gemeente Rotterdam Bereik
Kerngegevens
Hieronder vindt u een overzicht van de organisaties die hebben deelgenomen aan het voorleesproject, de periode waarin het project werd uitgevoerd en het aantal deelnemers.
85 ouders
Resultaat 5 Voorleesgroepen, gericht op: ▪ Bevorderen taalvaardigheid Rotterdam se ouders ▪ Bevorderen taalontwikkeling en leescul tuur Rotterdamse kinderen
3. Marokkaanse Vereniging Centrum Noord Periode: juni - oktober 2013 Deelnemers: 15 4. Stichting Nida Rotterdam-Noord Periode: oktober - november 2013 Deelnemers: 16 5. Marokkaanse Culturele Vereniging Charlois Periode: december 2013 Deelnemers: 17
Deel 1 – Producten binnen de beleidsregel ‘Participatie: kiezen voor talent’
33
1.10 Wijkdialoog ‘Geen discriminatie in onze wijk’ Met elkaar in een wijk wonen leidt helaas niet altijd automatisch tot contact en wederzijds begrip. Verschillen in communicatie en gedrag kunnen soms zelfs leiden tot irritatie en onbegrip. Ook kunnen onjuiste of negatieve beelden over de ander ontstaan op basis van bijvoorbeeld ‘horen zeggen’ of negatieve berichtgeving in de media. Wanneer bewoners geen daadwerkelijk contact hebben met elkaar, kunnen deze beelden blijven voortbestaan, worden versterkt en leiden tot verdere verwijdering tussen bewoners. Ontmoetingen tussen Rotterdammers zijn daarom belangrijk om elkaars gedrag, waarden en normen te begrijpen en op een goede manier te kunnen samen leven. Tijdens een ontmoeting is het goed om niet alleen te kijken naar verschillen en te streven naar begrip, maar ook te zoeken naar overeenkomsten en gezamenlijke normen. Uit ervaring weet SPIOR dat wanneer ontmoeting eenmaal plaats heeft men vaak ontdekt dat waarden en normen dichter bij elkaar liggen dan verwacht en alleen uitingsvormen soms anders zijn. Omdat ontmoetingen tussen bewoners van een wijk nog te weinig tot stand komen, faciliteert SPIOR actief bijeenkomsten waarbij diverse Rotterdammers met verschillende achtergronden bij elkaar worden gebracht en in gesprek gaan over diverse thema’s.
In totaal werden er vier dialoogbijeenkomsten gerealiseerd rondom het thema ‘geen discriminatie in onze wijk’. Tijdens deze bijeenkomsten werd de dialoog aangegaan tussen betrokkenen bij wijkgerichte instellingen, vrijwilligersorganisaties en individuele buurtbewoners. De bijeenkomsten bestonden voor een deel uit kennisoverdracht: wat is discriminatie en hoe kan dit worden tegen gegaan? Daarna werd er door de aanwezigen gesproken over wat discriminatoir gedrag is en wat voor effect dit kan hebben op degenen die gediscrimineerd worden en op het samenleven in de wijk. Ook werden misvattingen over discriminatie aan de kaak gesteld: is het eerlijk om beschuldigd te worden van discriminatie als je bepaalde buurtgenoten aanspreekt op hun gedrag en hoe ga je hiermee om? Ook zijn er gezamenlijke afspraken gemaakt om discriminatie tegen te gaan en het samenleven in de wijk te bevorderen.
In 2013 werd in dit kader het project ‘Wijkdialoog: geen discriminatie in onze wijk’ ingezet waarbij ontmoetingen rondom dit thema in verschillende wijken werden gerealiseerd. De uitrol van dit project werd gerealiseerd door bij SPIOR aangesloten vrijwilligersorganisaties die daarbij een zo breed mogelijk scala aan andere maatschappelijke organisaties actief betrokken. SPIOR coördineerde dit proces en ondersteunde de vrijwilligersorganisaties daar waar nodig. 34
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
Hieronder vindt u een overzicht van de initiatiefnemers van de bijeenkomsten, de data waarop deze georganiseerd werden, de betrokken organisaties en het aantal deelnemers. Tevens geven citaten een kleine impressie van de dialoog tijdens de bijeenkomsten.
Aantal deelnemers: 30 ‘Er moet altijd melding worden gemaakt als er sprake is van discriminatie, in welke vorm dan ook. Buurtbewoners zouden hun kennis en ervaring meer met elkaar moeten delen zodat zij samen in actie kunnen komen tegen discriminatie.’
1. Marokkaanse Vereniging Centrum Noord, 9 oktober 2013 Betrokken organisaties: Accent school, de Avondschool, Horecavakschool, Pluspunt Rotterdam, Stichting Kunstatelier, Vrijwilligersgroep Agniesebuurt, het Internationale Netwerk vrouwen voor democratie en vrede Aantal deelnemers: 35 ‘Een oplossing voor discriminatie ligt ook in de opvoeding en de verhalen die ouders aan hun kinderen vertellen. De waarden en normen die je op deze manier overdraagt.’
4. Stichting voor Vernieuwing en Participatie, 12 december 2013 Betrokken organisaties: Stichting Bulgaria, Stichting Birlik, Stichting Safak, Wijkpastoraat, Somalische/ Ethiopische Vereniging en Stichting Vader en Zoon Aantal deelnemers: 30 ‘Om discriminatie te bestrijden moet je positief in het leven staan en je eigen rechten niet loslaten.’
3. Vereniging de Oranje Horizon en Stichting Rijnmond Multicultureel Centrum, 3 december 2013 Betrokken organisaties: Voice of Afgan Women, Marokkaanse Vereniging Nieuwe Westen, Stichting Krachtvrouwen
Bereik
Kerngegevens
2. Moskee Othman, 24 november 2013 Betrokken organisaties: Bewonersgroep Slachthuisterreinen, Stichting Nida, Buurtwerk KC en Melanchton College, Seniorenraad Aantal deelnemers: 30 ‘Ik groette mijn buurman gedurende 18 jaar zonder dat hij terug groette. Pas na 18 jaar deed hij dit. Nu zijn we dikke vrienden geworden. Het is een kwestie van geduld en doorzettingsvermogen.’
Financiering Cluster MO, Gemeente Rotterdam 125 deelnemers 26 organisaties
Resultaat 4 Wijkdialoogbijeenkomsten, gericht op: ▪ Leggen van verbinding tussen vrijwil ligersorganisaties en maatschappelijke instellingen in de wijken, ter bevorde ring van gebiedsgerichte samenwerking ▪ Bevorderen kennis over tegengaan van discriminatie bij Rotterdammmers ▪ Bevorderen van ontmoeting tussen Rot terdammers van verschillende achter gronden
Deel 1 – Producten binnen de beleidsregel ‘Participatie: kiezen voor talent’
35
In vogelvlucht - 25 jaar SPIOR Start aanpak ‘Hand in hand tegen huwelijksdwang’
12 september 1988 oprichting SPIOR, door 16 moskeeën
1988
Gemeentelijke beleidsnota ‘Huisvesting van moskeeën’, einde programma
Oprichting Al Gitaan, Stichting Moslimbesnijdenissen Rijnmond, vanuit SPIOR Gemeentelijke beleidsnota ‘Moskeeën in Rotterdam’, formele start programma huisvesting moskeeën
1992
1988 1989 Start islamitisch godsdienst onderwijs op openbare basisscholen in Rotterdam
Start pilotproject islamitische geestelijke verzorging in penitentiaire inrichtingen in Zuid-Holland
1994
1993
1998
1996
Opening kantoorpand Heemraadssingel door ministerpresident Lubbers
2002
Oprichting Stichting Islamitische Geestelijke Verzorging vanuit SPIOR
Start stedelijke huiswerkbegeleiding
Pilot ontmoeting in levensbeschouwelijk vormingsonderwijs openbare scholen
Start stadsdebatten ‘Islam en Integratie’
2001
Project werving moslim pleegouders i.s.m. Centrum voor Pleegzorg
36
Gemeentelijke notitie ‘Ruimtelijk moskeebeleid 2004’; later teruggetrokken
Opening Mevlana moskee, eerste nieuwbouw moskee in Rotterdam
2004
2003 Rapport ‘De maatschappelijke rol van de Rotterdamse moskeeën’ door het Centrum voor Onderzoek en Statistiek
2005 2005
Mede-oprichter Stichting Interculturele Alliantie, voor diversiteitstraining in het onderwijs, samen met CIDI, ISBO, RADAR, COC en CEJI
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
Statutenwijziging t.b.v. roulerend voorzitterschap SPIOR en regioaanpak Europese Campagne tegen Gedwongen Uithuwelijking in 7 landen, i.s.m. Gemeente Rotterdam en Tariq Ramadan
Start inburgeringstraject imams zonder verplichting inburgering, i.s.m. Albeda College Start project ‘Preventie loverboys moslim gemeenschap Rijnmond’
Publicatie ‘Hand in hand tegen huwelijksdwang’, overhandiging aan minister Vogelaar en wethouder Kriens
Onderzoek pedagogisch klimaat in moskeeën Verwey-Jonker instituut, met ondersteuning SPIOR
2006
‘Hand in hand tegen huwelijksdwang’ onderscheiden als succesproject emancipatie door Min OCW en genomineerd voor Rotterdamse Suze Groenewegprijs Mede-oprichter Platform Levensbeschouwelijke en Religieuze organisaties Rotterdam
Godsdienstig en humanistisch vormingsonderwijs op openbare scholen wordt landelijk georganiseerd en gefinancierd; voor het islamitisch onderwijs wordt het CMO zendende instantie en SPIOR werkgeversorganisatie Start cursus ‘Werken met overtuiging’ voor Rotterdamse ambtenaren, i.s.m. KSA en Humanistisch Verbond Rotterdam
‘Hand in hand tegen huwelijksdwang’ onderscheiden met Dubai/UN Habitat International Award for Best Practices to Improve the Living Environment
Ingebruikname Essalaam moskee, tweede nieuwbouw moskee in Rotterdam
Mede-oprichter Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit, samen met PBR
Start aanpak ‘Rotterdam got’s talent!’, tegen voortijdig schoolverlaten – deelnemer aan Oranje Fonds programma ‘Kansen voor jongeren’
2008
2009
2010
2012
2006
2008
2009
2012
Stedelijke iftar in Burgerzaal & tent op Binnenrotteplein ter gelegenheid van het Ramadanfeest - start jaarlijkse Ramadanactiviteiten
In vogelvlucht - 25 jaar SPIOR
Ontwikkeling training ‘Wajaw’, i.s.m. Hogeschool Inholland, gericht op tegengaan maatschappelijke uitval jongeren Islamitisch geestelijk verzorgers in penitentiaire inrichtingen in dienst van Ministerie van Justitie
Rapport ‘De deur gaat naar twee kanten open’, inventarisatie activiteiten voor kinderen in islamitische organisaties en aansluiting pedagogische wijkinfrastructuur Start pedagogisch scholingstraject moskeedocenten, i.s.m. Hogeschool Rotterdam - onderscheiding met Gemeenteprijs Polarisatie en Radicalisering van Min BZK
Initiatiefnemer en organisator Eerste Spirituele Marathon Rotterdam
Eerste vrouwelijke directeur
2007
Start ‘Aanpak sociaal isolement moslimvrouwen in Rotterdam’, i.s.m. GGD Rotterdam-Rijnmond
Publicatie nieuw lesmateriaal islamitisch godsdienstonderwijs
2013
Start onderzoek gericht op ontwikkeling monitor islamofobie, i.s.m. RADAR en CIDI, met steun van Open Society Foundations
SPIOR organiseert landelijke sectordag godsdienstig en humanistisch vormingsonderwijs
SPIOR 25 jaar, 66 aangesloten organisaties
Jubileum – Conferentie In september organiseerde SPIOR ter ere van het 25-jarig bestaan een conferentie onder de titel ‘Samen staan we sterker’. De conferentie werd een inspirerende en feestelijke bijeenkomst, waarbij deelnemers vanuit politiek, onderwijs, wetenschap, maatschappelijk middenveld en vrijwilligersorganisaties in groten getale aanwezig waren. Middels diverse programma onderdelen werd tijdens de conferentie ingegaan op zowel de ontwikkelingen rond moslims in Nederland in de afgelopen 25 jaar als op de uitdagingen en kansen voor de toekomst. Burgemeester Aboutaleb, professor Thijl Sunier en Ibrahim Spalburg spraken tijdens de conferentie. Tevens had er een interactieve discussie plaats met een panel en publiek. In het panel nam onder meer wethouder Korrie Louwes deel. Ter afwisseling op het programma was er entertainment in de vorm van muziek, spoken word en ‘De grote SPIOR quiz’.
Samen staan we sterker
Deel 2 Overige producten
2.1 Islamitisch Godsdienst Onderwijs In de Wet op het Primair Onderwijs is vastgelegd dat openbare basisscholen de ruimte moeten bieden om godsdienstig of humanistisch vormingsonderwijs mogelijk te maken. Ouders met kinderen op deze scholen kunnen hiertoe een aanvraag indienen. Met ingang van schooljaar 2009/2010 wordt het godsdienstig en humanistisch vormingsonderwijs (GHVO) op openbare basisscholen landelijk georganiseerd en bekostigd, waarbij Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) optreedt als landelijk zendende instantie voor het islamitisch godsdienst onderwijs (IGO). Omdat SPIOR, als enige islamitische organisatie, daarvoor reeds 20 jaar ervaring en expertise had opgebouwd met dit onderwijs op lokaal niveau, zorgt SPIOR voor de uitvoering daarvan en treedt zij op als werkgeversorganisatie. Alle betrokken denominaties (protestants, rooms-katholiek, hindoeïstisch, humanistisch en islamitisch) werken samen binnen het Dienstencentrum GVO en HVO.
De lessen islamitisch godsdienstonderwijs hebben als doel bij te dragen aan de ontwikkeling van kinderen. Tijdens de lessen leren zij meer over de islam, ontwikkelen zij hun islamitische identiteit en leren zij tegelijkertijd ook open te staan en respect te hebben voor andersdenkenden en -gelovigen. Verder worden er in de lessen verbanden gelegd tussen de theorie en de dagelijkse praktijk. Om ervoor te zorgen dat de lessen inhoudelijk van goede kwaliteit zijn en aansluiten op de dagelijkse leefwereld van de kinderen, heeft SPIOR in samenwerking met deskundigen in 2012 gewerkt aan de verdere ontwikkeling van een nieuwe lesmethode voor het onderwijs. Uitgangspunt hierbij is dat kinderen opgroeien in een pluriforme samenleving en te maken krijgen met mensen met andere religieuze of levensbeschouwelijke achtergronden. De methode en het lesmateriaal zijn daarom niet alleen gericht op het eigen godsdienst onderwijs maar ook op de kennismaking met verschillende andere levensbeschouwingen en religies en op het bevorderen van onderling begrip, respect en verdraagzaamheid. In het lesmateriaal vormen acht islamitische basiswaarden de inhoudelijke kern: hulpvaardigheid, gastvrijheid, individuele verantwoordelijkheid, nederigheid, leergierigheid, respect, vergevingsgezindheid en het nakomen van beloftes. Met behulp van dit lesmateriaal krijgen kinderen onderwijs van gekwalificeerde leerkrachten over de islamitische geloofsleer ('aqieda), de geloofspraktijk ('ibada) en ethiek (achlaaq). In het bijbehorende leerkrachtenboek wordt daarnaast veel aandacht besteed aan het pedagogischdidactisch klimaat binnen het openbaar onderwijs. De mogelijkheid tot het aanvragen van vormingsonderwijs, en met name voor de islamitische denominatie,
40
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
op openbare basisscholen is nog niet bij iedereen bekend. Daarom is in 2013 actief ingezet op het bekendmaken hiervan onder ouders en scholen door heel Nederland. Dit heeft ertoe geleid dat SPIOR in dat jaar op 55 basisscholen in 14 gemeenten het islamitisch vormingsonderwijs organiseerde, waar ruim 2300 leerlingen aan de lessen deelnamen. Het onderwijs werd verzorgd door gekwalificeerde leerkrachten, die in dienst zijn bij SPIOR. Om de kwaliteit van het onderwijs te garanderen worden de leerkrachten regelmatig na- en bijgeschoold. In 2013 verzorgden in totaal 29 leerkrachten het islamitisch godsdienstonderwijs op openbare scholen.
Deel 2 – Overige producten
Financiering Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, via Dienstencentrum GVO en HVO Bereik
Kerngegevens
De contacten met partnerorganisaties zoals HVO (humanistisch vormingsonderwijs) en PCGVO (bijbels godsdienstonderwijs) en met scholenbesturen, zoals het Bestuur Openbaar Onderwijs Rotterdam (BOOR), werden het afgelopen jaar ook op lokaal niveau onderhouden door deel te nemen aan gezamenlijke overleggen. Deze contacten worden eveneens onderhouden tijdens de landelijke sectordag voor het GHVO waaraan jaarlijks zo’n 200 docenten GHVO uit het hele land deelnemen. De sectordag stond in 2013 in het teken van ‘verbinden’ en het tweesporenbeleid: de opdracht van de overheid aan openbare scholen om het vakgebied ‘geestelijke stromingen’ te verzorgen voor alle kinderen en tevens gastheer te zijn voor godsdienstig en humanistisch vormingsonderwijs. Het doel van de sectordag was om bij te dragen aan goede relaties binnen de sector en tussen de sector en het openbaar onderwijs. Hiertoe kregen deelnemers de mogelijkheid met elkaar in dialoog te gaan rondom het thema en werden concrete lesideeën aangereikt. Tevens bood de sectordag handreikingen aan docenten om vorm te geven aan het tweesporenbeleid.
55 basisscholen, in 14 gemeenten (zie bijlage 4) Circa 2300 leerlingen Circa 200 deelnemers sectordag
Resultaat Uitvoering vormingsonderwijs op open bare scholen, gericht op: ▪ Bijdragen aan identiteitsontwikkeling kinderen ▪ Bevorderen oriëntatie op Nederlandse context ▪ Bevorderen kennis en open houding
41
Project ‘Wajaw!’ wint Hein Roethofprijs 2013 Het jubileumjaar werd voor SPIOR extra opgeluisterd door het winnen van de Hein Roethofprijs 2013. Deze werd toegekend voor het preventieproject 'Wajaw!'. Op 28 oktober 2013 werd de prijs uitgereikt door staatssecretaris Teeven. De jury koos het SPIOR-project uit vijf genomineerde projecten vanwege “het succesvol voorkomen van maatschappelijke uitval van jongeren, het terugdringen van overlast in Rotterdamse wijken, de bijdrage aan de leef baarheid en de tastbare resultaten.” Bij de uitreiking waren medewerkers van SPIOR, betrokkenen bij aangesloten organisaties en deelnemers van ‘Wajaw!’ aanwezig. Uit handen van staatssecretaris Teeven ontvingen zij een beeldje en een bedrag van 20.000 euro, te besteden aan de preventie van criminaliteit of het bevorderen van sociale veiligheid. ‘Wajaw!’ (jongerentaal voor ‘wow’) is een trainingsprogramma gericht op jongeren ter voorkoming van maatschappelijke uitval als gevolg van onder andere vroegtijdig schoolverlaten, agressiviteit, criminaliteit en radicalisering. De training werd ontwikkeld door SPIOR in samenwerking met de Hogeschool Inholland. Onderdelen van de training zijn het ondersteunen van de interculturele en religieuze identiteitsontwikkeling, omgaan met discriminatie en agressie, burgerschapsvorming en vrijetijdsbesteding. Intensieve begeleiding is van belang om de groep vast te houden. In 2010 en 2011 is de training uitgevoerd met diverse groepen jongeren. Door de inzet van ‘Wajaw!’ werden positieve veranderingen in houding en gedrag van de jongeren teweeg gebracht. De opzet van en ervaringen met ‘Wajaw!’ zijn onder meer gebruikt in de actuele SPIOR-projecten ‘Samen sterker tegen discriminatie’ en ‘Rotterdam’s got talent!’, gericht op het tegengaan van voortijdig schoolverlaten.
42
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
2.2 Rotterdam’s got talent! Maatschappelijke participatie is van groot belang. Individueel welbevinden is nauw verbonden met het hebben van een doel in het leven, waarbij het hebben van werk een sterk bepalende factor is. Het beschikken over een geschikte opleiding en meer in het bijzonder een startkwalificatie is voor het vinden van een gepaste baan een belangrijk vereiste. Maar het succesvol afronden van een opleiding is voor een deel van de Rotterdamse jongeren niet vanzelfsprekend. Sommigen twijfelen aan hun studiekeuze, anderen hebben hulp nodig bij de voorbereiding van examens of schoolopdrachten of ondervinden moeite bij het vinden van een stage. Door deze en andere factoren kan het succesvol afronden van een opleiding en het behalen van een startkwalificatie in de knel komen. Vanaf september 2012 zet SPIOR zich daarom met diverse partners voor deze jongeren in, binnen het project ‘Rotterdam’s got talent!’, omdat ieders talent telt! ‘Rotterdam’s got talent!’ werd door het Oranje Fonds uit 135 ingediende voorstellen als een van de 20 projecten gekozen binnen het programma ‘Kansen voor jongeren’. Het project richt zich op jongeren van 18 tot 23 jaar die de school voortijdig hebben verlaten of dreigen uit te vallen. Daarbij is er extra aandacht voor moeilijk bereikbare jongeren van niet-westerse origine. Binnen het project wordt een integrale aanpak geboden met preventieve en curatieve elementen, cognitieve onderdelen, onderdelen gericht op vaardigheden en aandacht voor zowel de jongeren zelf als hun sociale omgeving (met name ouders). Het eerste onderdeel van het project bestaat uit peercoaching: elke deelnemer krijgt een coach toegewezen. De coaches zijn iets ouder dan de deelnemers en reeds succesvol Deel 2 – Overige producten
in opleiding of werk. De coach en de deelnemer hebben wekelijks contact met elkaar en werken samen aan het behalen van gestelde doelen. De coach fungeert hierin voornamelijk als rolmodel en maatje: er wordt een vertrouwensband gecreëerd en ingezet op het eigen kunnen van de deelnemer. Ook onvoldoende beheersing van bepaalde vaardigheden is vaak een oorzaak van uitval. Deelnemende jongeren volgen daarom als tweede onderdeel van het project diverse trainingen gericht op reflectie en bewustwording van de eigen identiteit en plaats binnen de samenleving, sociale en communicatieve vaardigheden, het stimuleren van hun probleemoplossend vermogen, het omgaan met tegenslag, het leren (hoe te) leren (werkhouding, concentratie, resultaatgerichtheid, planning e.d.) en sollicitatie- en presentatievaardigheden. Het derde onderdeel is gericht op beroepsoriëntatie. 43
Veel jongeren die uitvallen, hebben een vertekend of geen beeld over diverse beroepen. Dit kan leiden tot een verkeerde opleidingskeuze of een lage motivatie voor het afronden van een opleiding. Een goede aansluiting van opleiding op arbeidsmarkt is van groot belang. De deelnemers worden daarom middels voorlichting en excursies binnen diverse sectoren (met name techniek, logistiek (in de haven), zorg – maar ook inspelend op de behoeften en interesses van de deelnemers) ondersteund om zich breder te oriënteren op de arbeidsmarkt. Tot slot worden ook de ouders van de deelnemende jongeren betrokken bij het project. Tijdens diverse bijeenkomsten krijgen zij voorlichting over het Nederlands onderwijssysteem en worden er concrete handvatten aangereikt voor het communiceren met en ondersteunen van hun kinderen. Betrokkenheid van ouders is immers een belangrijke factor in het tegengaan van schooluitval.
Het project 'Rotterdam’s got talent' loopt van september 2012 tot en met augustus 2015. Elk projectjaar is er een nieuwe instroom van deelnemers en worden de diverse onderdelen van het project door deze deelnemers doorlopen. Het eerste projectjaar, dat liep van september 2012 tot en met augustus 2013, kenmerkte zich vooral door diverse werkzaamheden tijdens de aanloop- en startfase van het project en de investering in het opbouwen van een netwerk van samenwerkingspartners rondom het project. Zo werden er samenwerkingsafspraken gemaakt tussen SPIOR en ROC Zadkine, diverse instellingen voor jeugd- en jongerenwerk, Calibris2, vrijwilligersorganisaties en sleutelfiguren en Hogeschool Rotterdam en Hogeschool Inholland. Daarnaast heeft Tempo-Team het project van SPIOR gekozen als een van de projecten binnen het programma ‘Kansen voor jongeren’ waaraan ze zich als business partner verbinden. Ook werd dit 1e jaar gestart met de werving van zowel deelnemers als peercoaches. Dit resulteerde eind augustus 2013 in 40 deelnemers en 32 peercoaches die samen het coachingstraject zijn gestart. Deelnemers binnen het project hebben deelgenomen aan een training gericht op het bevorderen van hun kansen op de arbeidsmarkt, in het bijzonder hun kansen bij het zoeken en vinden van een stageplek. Deze training werd verzorgd door een medewerker van business partner Tempo-Team. De peercoaches volgden een starttraining ‘coaching’ om de begeleiding van de deelnemers goed uit te kunnen voeren en namen deel aan een bijeenkomst gericht op het vergroten van hun kansen op de arbeidsmarkt.
44
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
Financiering
Oranje Fonds Skanfonds VSB Fonds Jurriaanse Stichting Fonds DBL
Bereik
68 deelnemers 50 peercoaches
Kerngegevens
Het tweede projectjaar startte in september 2013 van start en loopt tot en met augustus 2014. In de periode september-december 2013 namen 68 deelnemers en 50 peercoaches deel. Voor de deelnemers werden in deze periode drie sollicitatie- en presentatietrainingen aangeboden. Verder namen zij deel aan Skills Masters: een groot beroepskeuze evenement waar jongeren door vakwedstrijden, demonstraties en doe-activiteiten konden uitvinden welk beroep goed bij hen past. Ook is een groep deelnemers onder begeleiding van een peercoach gaan kijken naar de theatervoorstelling ‘Halte Tussenwater’ van het Rotterdams Wijktheater. Deze voorstelling, gemaakt door en voor jongeren, gaat over het maken van eigen keuzes en het overwinnen van tegenslagen. De nieuw ingestroomde peercoaches kregen de starttraining ‘coaching’ aangeboden. Verder kregen alle peercoaches de mogelijkheid aanwezig te zijn bij een bijeenkomst gericht op ondernemerschap. Tijdens deze bijeenkomst konden zij deelnemen aan workshops ‘personal branding’ en ‘ondernemen’. Tevens was er voldoende gelegenheid tot netwerken met diverse rolmodellen. Tot slot is er voor de peercoaches een training door Calibris verzorgd. Deze was gericht op het effectief begeleiden van studenten die een BBL-opleiding volgen of op zoek zijn naar een stage. Binnen het project hebben de deelnemers eind 2013 nodige stappen gezet die hen dichter bij het behalen van hun startkwalificatie brengen/hebben gebracht. Vier deelnemers hebben, dankzij de begeleiding van hun peercoach, hun opleiding binnen deze periode reeds succesvol weten af te ronden en hun startkwalificatie behaald.
Resultaat Projectactiviteiten, gericht op: ▪ Terugleiding van voortijdig schoolver laters naar scholing (eventueel in combinatie met werk) zodat een start kwalificatie wordt behaald ▪ Tegen gaan maatschappelijke uitval en bevorderen sociale participatie (van zowel betrokken vrijwilligers als deelnemers) ▪ Voorkomen voortijdig schoolverlaten (door bewustwording in gemeenschap pen) ▪ Verbetering aansluiting jongeren op de arbeidsmarkt ▪ Vergroten ouderbetrokkenheid bij onderwijs jongeren
2
Calibris is verantwoordelijk voor de erkenning van leerbedrijven en vaststelling van kwalificaties in zorg, welzijn en sport. Zij richt zich in het verlengde daarvan op de verbetering van de kwaliteit van de beroepspraktijkvorming in deze sector.
Deel 2 – Overige producten
45
2.3 Islamofobie in Nederland: verkenning monitor Binnen een gezonde samenleving voelen alle groepen zich onderdeel en is er geen plek voor sociale uitsluiting en discriminatie, op welke grond dan ook. SPIOR investeert dan ook in het tegengaan van discriminatie in het algemeen, zoals in het project 'Samen sterker tegen discriminatie' (zie paragraaf 1.1) en de wijkdialogen rond discriminatie (paragraaf 1.10). Daarnaast hebben we specifiek aandacht voor discriminatie van moslims. Helaas worden er in Nederland de afgelopen jaren steeds meer discriminatoire incidenten jegens moslims gesignaleerd. Tegelijkertijd is bekend dat er sprake is van onderrapportage binnen deze groep. Ook SPIOR signaleert steeds vaker gevoelens en gevallen van discriminatie binnen haar achterban. Veel slachtoffers maken hier echter geen melding van omdat ze weten niet bij welke organisaties ze terecht kunnen of het vertrouwen in die instellingen ontbreekt. Vanuit zorg over deze tendens besloot SPIOR in 2013, in samenwerking met RADAR3 en CIDI4 , een verkennend onderzoek naar nut en noodzaak van een specifieke monitor over discriminatie ingegeven door islamofobie uit te voeren. Hierbij werd vooral gekeken naar de mate waarin islamofobie in Nederland voorkomt, welke verschijningsvormen er bestaan en op welke manier een monitor islamofobie het beste vormgegeven zou kunnen worden. Voor het onderzoek zijn allereerst literatuur over het fenomeen en beschikbare data van islamofobe incidenten inclusief reacties van moslims, politiek en maatschappij op het fenomeen onderzocht. Daarnaast zijn interviews gehouden met diverse relevante stakeholders. Te denken valt hier aan antidiscriminatiebureaus (inclusief RADAR), CIDI, de politie en andere organisaties die zich met dit thema bezig hou46
den. Ook is gekeken naar bestaande initiatieven in andere Europese landen voor het monitoren van islamofobie. Tot slot organiseerden SPIOR en CMO gezamenlijk een expertmeeting over islamofobie. Wetenschappers, islamitische organisaties, politie en discriminatiebureaus met ervaring en expertise op het gebied van islamofobie en discriminatie gingen het gesprek over dit fenomeen aan. Centraal tijdens de bijeenkomst stond het komen tot een gezamenlijke definitie en criteria voor (het rubriceren van) islamofobie. De conclusies uit deze bijeenkomst zijn eveneens opgenomen in het onderzoek.
3
RADAR is met ruim 30 jaar ervaring als grootste bureau voor gelijke behandeling en tegen discriminatie in Nederland onder andere werkzaam in Rotterdam.
4
Het CIDI heeft ruime ervaring met het monitoren van antisemitisme in Nederland en stelt hiertoe sinds 1983 jaarlijks een rapportage op.
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
Eind 2013 werd het onderzoeksrapport ‘Monitoring Islamophobia in the Netherlands – an explorative study’ opgeleverd. In dit rapport wordt onder meer geconcludeerd dat de beschikbare data van discriminatie van moslims marginaal zijn in vergelijking tot de signalen die onder meer SPIOR over islamofobe incidenten binnenkrijgt. De meldingsbereidheid onder slachtoffers is laag. Daarnaast blijkt uit de data die wel beschikbaar zijn dat het aantal incidenten van discriminatie tegen moslims de afgelopen jaren stijgt. Gebaseerd op de resultaten van het onderzoek heeft SPIOR de volgende aanbevelingen gedaan:
Door het vergaren van meer data over islamofobie en islamofobe incidenten in Nederland en door deze data nader te analyseren kan een effectieve(re) aanpak worden ontwikkeld om islamofobie en discriminatie van moslims in Nederland tegen te gaan. SPIOR bekijkt voor 2014 de mogelijkheden om een pilot van een dergelijke monitor uit te zetten in Rotterdam.
▪ Er dient een specifieke monitor rondom islamofobie en
Resultaat Uitvoering onderzoek en opstellen onder zoeksrapport, gericht op: ▪ Verkrijgen van inzicht in de aard en omvang van islamofobie in Nederland ▪ Formuleren van aanbevelingen gericht op een effectieve aanpak van islamofo bie en discriminatie van moslims in Nederland ▪ Agenderen van islamofobie in politiek en maatschappij
islamofobe incidenten gerealiseerd te worden;
voor het fenomeen;
▪ In de monitor dient er een helder onderscheid te zijn
tussen islamofobe ideeën en islamofobe incidenten;
▪ De monitor dient ingebed te worden in bestaande infra-
structuur rondom anti-discriminatie;
▪ Voor de registratie van islamofobe incidenten bij regu-
liere anti-discriminatiebureau’s moet er worden gekeken naar de mogelijkheid tot aparte registratie van islamofobe incidenten en de ontwikkeling van een werkinstructie rondom islamofobie; ▪ Er dient een meldfunctie voor islamofobe incidenten te worden opgezet, gekoppeld aan de instantie die de mo nitor islamofobie realiseert; ▪ Om de meldingsbereidheid binnen moslimgemeen schappen te vergroten, dient een campagne te worden opgezet; ▪ Inzet op de preventie van islamofobie in Nederland dient te worden voorgezet. Deel 2 – Overige producten
Bereik
Kerngegevens
▪ In de monitor wordt de term ‘islamofobie’ gebruikt
Financiering Open Society Foundation N.v.t.
47
2.4 Aan ouders geleerd, door jongeren gedaan nen specifiek allochtone gemeenschappen. Op basis van de uitkomsten van deze analyse is in 2013 een handreiking opgesteld om allochtone ouders te betrekken bij een studie- en beroepskeuze voor techniek door jongeren. Financiering TechniekTalent.nu Bereik
N.v.t.
Resultaat Inventarisatie en handreiking, gericht op: ▪ Bevorderen betrekken van ouders bij de studie- en beroepskeuze van hun kinde ren ▪ Vergroten bekendheid met en aanslui ting op mogelijkheden technische sec tor ▪ Vaststellen van een handreiking voor concrete activiteiten voor ouderbetrok kenheid
In dit kader benaderde TechniekTalent.nu SPIOR om te komen tot handvatten voor bijvoorbeeld scholen en andere maatschappelijke organisaties in het betrekken van allochtone ouders. TechniekTalent.nu is een uniek samenwerkingsverband van bedrijfsleven, opleidingsfondsen, koepelorganisaties en scholen, met als doel meer instroom en behoud van (jonge) mensen in de techniek. SPIOR heeft naar aanleiding van deze vraag vanaf december 2012 een inventarisatie van bestaande initiatieven gericht op het betrekken van ouders bij de studie- en beroepskeuze van hun kinderen uitgevoerd. Daarbij onderzocht zij welke aspecten van de diverse initiatieven werkten en welke niet. Tevens was er aandacht voor activiteiten die tot succes leidden bin48
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
Kerngegevens
Hoewel er sprake is van hoge jeugdwerkloosheid liggen er ook kansen voor de jeugd, met name in de technische sector. Daar bestaat een tekort aan arbeidskrachten dat in de komende jaren naar verwachting alleen maar zal toenemen. Veel jongeren oriënteren zich bij de keuze voor een opleiding of beroep echter niet op deze sector. Ze weten niet goed wat ze van werken in deze sector kunnen verwachten of hebben er een negatief beeld over. Dit laatste geldt met name voor tweede generatie jongeren van niet-westerse origine. Veel van hun ouders hebben in de technische sector gewerkt, bijvoorbeeld in de haven, en daar vies en zwaar werk verricht. Ouders dragen dit beeld op hun kinderen over en willen dat zij dergelijk werk niet uitvoeren maar het ‘beter’ krijgen. Vanwege de sterke invloed die ouders hebben op de keuze opleiding en beroep van hun kinderen en om de instroom van jongeren in technische opleidingen en beroepen te bevorderen is het dus daarom belangrijk om niet alleen de jongeren maar ook hun ouders over alle mogelijkheden te informeren.
2.5 Be a man! Vanaf 2011 zette MOVISIE5 zich met het project ‘Peer 2 Peer’ in om seksueel grensoverschrijdend gedrag onderlaagopgeleide jongens van Marokkaanse, Turkse en/of islamitische achtergrond, in de leeftijd van 12 tot 16 jaar te voorkomen. Het project richtte zich op het voorkomen van zowel plegerschap (vertonen) als van slachtofferschap (ondervinden) door in te zetten op doelen op het niveau van bewustwording, kennis en attitude. Daarnaast wordt ingezet op gedragsverandering, onder andere door het aanbieden van gedragsalternatieven. Dit bouwt voort op een eerder door MOVISIE ontwikkelde methodiek voor peer education (het geven van voorlichting/training door leden uit dezelfde (leeftijds)groep als de doelgroep) op dit thema. MOVISIE constateerde dat die methodiek onvoldoende aansloot op de groep laagopgeleide moslimjongens, terwijl daar wel veel vragen en problemen met betrekking tot dit onderwerp zijn. SPIOR is partner van MOVISIE in de ontwikkeling van deze aanpak. De bestaande methodiek werd aangepast voor deze specifieke doelgroep, rekening houdend met de belevingswereld van de jongens. Zo wordt binnen de methodiek onder andere aandacht besteed aan de islam wanneer dit aansluit bij de doelgroep. Het aanpassen van de methodiek gebeurde in samenspraak met de peer trainers, die binnen dit traject tevens worden opgeleid om trainingen aan de genoemde doelgroep te geven. De methodiek werd vervolgens getoetst in de praktijk, bijgesteld en vastgesteld om verder geïmplementeerd te kunnen worden. In overleg met de peer trainer is in dit stadium ook gekozen voor een nieuwe naam die beter aansluit bij de doelgroep: namelijk ‘Be a man!’.
SPIOR volgden drie jongens een opleiding tot peer trainer. Daarnaast heeft SPIOR meegedacht in de ontwikkeling van de bij de training in te zetten materialen (o.a. een film) zodat deze optimaal afgestemd konden worden op de doelgroep. In 2012 realiseerde SPIOR twee proeftrainingen in Rotterdam, bij buurthuis Propeller en Stichting Nida. Hier deden in totaal zo’n 30 jongeren aan mee. Op grond van de opgedane ervaringen in 2012, werd in 2013 de methodiek verder bijgesteld met ook inhoudelijke input van SPIOR. De definitieve training werd vervolgens nog een keer bij Stichting Nida uitgevoerd. 5
Het gehele project liep van 2011 tot en met het voorjaar van 2013. In 2011 zijn de peer trainers geworven: via Deel 2 – Overige producten
MOVISIE is het landelijke kennisinstituut voor de aanpak van sociale vraagstukken op het terrein van welzijn, participatie, sociale zorg en sociale veiligheid.
49
50
Financiering ZonMW Ministerie van VWS, aan MOVISIE Bereik
2012: 2 proeftrainingen, 30 deelnemers, 3 peertrainers via SPIOR 2013: 1 training, circa 15 deelnemers
Resultaat Ontwikkeling methodiek en handlei dingen voor organisaties en peertrainers en uitvoering training ‘Be a man!’, gericht op: ▪ bevorderen seksuele weerbaarheid laagopgeleide moslim jongens ▪ bevorderen bewustwording respecteren eigen en andermans seksuele grenzen ▪ tegengaan seksueel grensoverschrijdend gedrag
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
Kerngegevens
Uit trainingen bleek dat de methodiek en inzet van peer trainers effectief waren. De boodschap kwam goed aan bij de doelgroep. Hoewel seksualiteit een taboethema is binnen de diverse gemeenschappen waar SPIOR mee werkt, bleken deelnemers door de laagdrempelige aanpak en vertrouwenssfeer die de peer trainers konden bewerkstelligen, bereid te zijn er openlijk over te praten. Zo werd er tijdens de bijeenkomsten kennis overgedragen, al was de opzet voornamelijk gericht op bewustwording en erkenning van het probleem. In 2014 wordt de methodiek daarom wederom ingezet.
2.6 Your Right 2 Choose! Het tegengaan van gedwongen uithuwelijking en het bevorderen van eigen partnerkeuze voor jongeren is een doel waarvoor SPIOR zich al zo’n 10 jaar sterk maakt. Al enige jaren werkt SPIOR in dit kader nauw samen met MOVISIE, het landelijk kenniscentrum voor de aanpak van sociale vraagstukken. MOVISIE ontwikkelde onder andere de campagne ‘Your Right 2 Choose!’ en SPIOR verzorgde in 2010 een workshop tijdens de eerste jongerenconferentie binnen deze campagne. In 2011 kreeg de samenwerking gestalte door het organiseren van focusgroepen binnen diverse gemeenschappen, met zowel jongeren als ouders. Het doel was de discussie omtrent partnerkeuze te stimuleren en stappen te zetten in een mentaliteitsverandering gericht op eigen partnerkeuze. In Amsterdam en Den Haag werden met lokale partners binnen respectievelijk de Afghaanse en Hindoestaanse gemeenschap bijeenkomsten gehouden. SPIOR deed dat in Rotterdam met focusgroepen binnen de Turkse en Marokkaanse gemeenschappen: 8 bijeenkomsten met in totaal 218 deelnemers, gericht op vaders, moeders, jongens en meiden binnen de twee genoemde gemeenschappen. Hoewel de bijeenkomsten allen over het hoofdthema werden gehouden, kwamen per groep verschillende aspecten aan de orde zoals omgaan met sociale druk, de verwachtingen van jongeren en ouders over partnerkeuze en trouwen en wat te doen bij botsende ideeën. Naast het voeren van discussie werd er tijdens de bijeenkomsten tevens voorlichting gegeven over het onderwerp, vaak onder meer met gebruik van religieuze argumenten. Dat huwelijksdwang verboden is volgens de islam is iets waar veel moslims zich niet bewust van zijn. In 2012 ontwikkelde Movisie, in samenwerking met SPIOR, op basis van de opgedane ervaringen een handreiDeel 2 – Overige producten
king voor focusgroepen over partnerkeuze en huwelijksdwang. Hierbij is niet alleen gebruik gemaakt van de ervaringen uit de bovengenoemde focusgroepen, maar ook van eerdere ervaringen zoals binnen de SPIOR-projecten ‘Het recht van de vrouw ligt in haar eigen hand’ en ‘Hand in hand tegen huwelijksdwang’. De handreiking is bedoeld voor professionals en vrijwilligers die het thema partnerkeuze bespreekbaar willen maken binnen verschillende gemeenschappen en stappen willen zetten naar een mentaliteitsverandering. Ook in 2013 is de samenwerking met MOVISIE voortgezet. In september van dat jaar had de jongerenconferentie ‘Your Right 2 Choose!’ plaats op ROC Mondriaan in Den Haag. Deze maakte deel uit van de scholenkaravaan die ge51
organiseerd werd door Movisie. Meer dan 125 studenten van de opleiding Kinderopvang aan het ROC en zo'n 25 professionals gingen tijdens deze conferentie met elkaar in gesprek over huwelijksdwang, gearrangeerde huwelijken en partnerkeuze. Tijdens het ochtendprogramma verzorgde SPIOR een van de interactieve workshops voor studenten. Kerngegevens
Financiering VSBfonds, aan MOVISIE Bereik
2013: circa 150 deelnemers
Resultaat 2013: Workshops bij scholenkaravaan, gericht op: ▪ Bevorderen van agendering en bewust wording over huwelijksdwang en part nerkeuze ▪ Bewerkstelligen van norm- en gedrags verandering met betrekking tot part nerkeuze ▪ Bevorderen van vaardigheden ter com municatie en conflicthantering tussen jongeren en ouders
52
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
Jubileum - Publicatie Eveneens onder de titel 'Samen staan we sterker' werd tijdens de eerder genoemde conferentie een publicatie ter gelegenheid ven het 25-jarig bestaan gepresenteerd. De publicatie bestaat uit twee delen. In de eerste helft van het boek wordt een beeld geschetst van 25 jaar SPIOR en daarmee van 25 jaar ontwikkelingen van en rond moslims in Rotterdam en Nederland. Dit wordt gedaan aan de hand van portretten van personen die op enigerlei wijze betrokken zijn geweest bij de ontwikkelingen rond moslims in Nederland en SPIOR: onder meer leden van aangesloten organisaties van SPIOR, voormalig wethouders en ambtenaren en partners uit maatschappelijke organisaties komen aan het woord. In de tweede helft van het boek volgt een vooruitblik: 25 jonge moslims van diverse achtergronden wordt gevraagd naar hun toekomstbeeld. Hoe denken zij dat de islam zich de komende 25 jaar in Nederland zal ontwikkelen, waar vinden zij dat de komende jaren religieus en maatschappelijk op moet worden ingezet en welke rol zien zij hierin voor zichzelf? Het voorwoord in de publicatie is geschreven door burgemeester Aboutaleb. Daarnaast is er in het boekje een tijdlijn opgenomen met verschillende door SPIOR behaalde mijlpalen. Tot slot worden in het boekje het huidige bestuur, de staf, stagiaires en enkele leerkrachten islamitisch godsdienstonderwijs van SPIOR aan de lezer voorgesteld. Ook werd een jubileumfilm gemaakt, die een beeld geeft van wat SPIOR is en doet. Verschillende betrokkenen komen aan het woord over de betekenis van SPIOR. De activiteiten die werden georganiseerd in het kader van het 25-jarig jubileum van SPIOR zijn financieel mogelijk gemaakt door Stichting Kerk en Wereld, de Essalam moskee, Restaurant Meram, Aaliyah catering en restaurant Salero Minang.
2.7 Convenant internaten
In Rotterdam zijn de internaten, die zelf bij voorkeur spreken van ‘educatieve centra’, hierover het gesprek aangegaan met wethouder De Jonge van Onderwijs, Jeugd en Gezin. Zo zijn er onder meer gesprekken gevoerd tussen de wethouder en ouders van jongeren die bij de drie instellingen verblijven. Hoewel de aanleiding negatief was, hebben de educatieve centra daarbij vanaf het begin de bereidheid getoond in gesprek te gaan over het borgen van kwaliteit en het vergroten van transparantie. SPIOR heeft de Rotterdamse internaten ondersteund in het gehele traject.
der en hebben ze afspraken dus vrijwillig gemaakt, vanuit het gedeelde belang voor het waarborgen van het welzijn van jongeren. In het convenant zijn afspraken vastgelegd over kwaliteitseisen op het terrein van onder meer pedagogisch beleid, vrijwilligersbeleid en inspraak van ouders en over toetsing daarvan door de gemeente. Het onderliggende kwaliteitskader is in nauw overleg tussen internaten uit diverse steden en de landelijke overheid tot stand gekomen. In Rotterdam liepen de educatieve centra en gemeente voorop in de gesprekken hierover en de uitvoering van de afspraken. Financiering Cluster MO, Gemeente Rotterdam Bereik
3 Rotterdamse educatieve centra
Resultaat Ondersteuning traject lokaal convenant, gericht op: ▪ Borging pedagogisch klimaat binnen educatieve centra ▪ Borging welzijn aldaar residerende jongeren
Als uitkomst van de gesprekken ondertekenden de drie Rotterdamse educatieve centra en de Gemeente Rotterdam in juli 2013 een convenant betreffende het pedagogisch klimaat in de instellingen. Als privaat gefinancierde instellingen vallen zij niet binnen een wettelijk bepaald toezichtka-
54
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
Kerngegevens
In november 2012 ontstond er naar aanleiding van negatieve media-aandacht ophef over de zogenoemde ‘internaten’. In Rotterdam zijn er drie dergelijke instellingen: Stichting Manolya, Stichting Al Biruni en Vereniging ABI bieden jongeren een intensieve begeleiding op het gebied van onderwijs en opvoeding. De jongeren gaan overdag naar reguliere instellingen voor voortgezet onderwijs maar eten, slapen, leren en recreëren doorgaans in de educatieve centra. In het weekend zijn zij bij familie thuis. Naar aanleiding van de berichtgeving werd zowel van de zijde van betrokken gemeenten als van de landelijke overheid aangedrongen op meer toezicht op de instellingen. De internaten zelf waren onaangenaam getroffen door het negatieve beeld dat werd geschetst, dat op punten feitelijk onjuist was en dat geen recht deed aan de belangrijke bijdrage die zij leveren aan de opleiding en vorming van jongeren.
Bijlagen
Bijlage I Aangesloten organisaties 2013 Regio Centrum/Kralingen-Crooswijk/Noord 1. Abou Bakr moskee Snellemanstraat 7 3035 WJ Rotterdam
10. Stichting Furkan Insulindestraat 236 3037 BK Rotterdam
2. An Nisa Insulindestraat 236-238 3037 BK Rotterdam
11. Stichting Nederlandstalige Moslima’s ‘Dar-al-Arqam’ Gerard Scholtenstraat 129 3035 SJ Rotterdam
3. El Biruni Insulindestraat 236 3037 BK Rotterdam 4. Marokkaanse Culturele Vereniging Rotterdam Zaagmolenkade 172 3035 KD Rotterdam 5. Marokkaanse Vereniging Centrum Noord Vijverhofstraat 86 3032 BC Rotterdam 6. Othman moskee Boezemdwarsstraat 1 3034 EP Rotterdam 7. Pakistan Islamic Centre ’s Gravendijkwal 46 3014 ED Rotterdam 8. Stichting Akyazılı Diergaardesingel 56-5 3014 AC Rotterdam 9. Stichting Islamitisch Centrum Noord Exercitiestraat 6 3034 RA Rotterdam
56
12. Stichting Nida Goudse Rijweg 373-375 3031 CG Rotterdam 13. Stichting Sociaal Cultureel Centrum Iskender Paşa Insulindestraat 236 3037 BK Rotterdam 14. Sultan Ahmet Van der Sluisstraat 454 3033 ST Rotterdam
Regio Delfshaven 15. An Nasr Moskee Van Citterstraat 55 3022 LH Rotterdam 16. Ayasofya Jongeren Mathenesserdijk 367b 3026 GD Rotterdam
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
17. Ayasofya Moskee Mathenesserdijk 367 3026 GD Rotterdam 18. Bizim Ev Adrianaplein 24 3014 XX Rotterdam 19. Cemaat un Nur Willem Buytewechstraat 101c 3024 XB Rotterdam 20. Marokkaanse Culturele Vereniging Oude Westen Kogelvangerstraat 12 3014 ZP Rotterdam 21. MA Shaan-e-Islam Ahli Sunnat Zaaierstraat 3 3082 HG Rotterdam 22. Merkez moskee Duyststraat 26 3023 EE Rotterdam 23. Pakistan Welfare Uitvaart Society Spanjaardstraat 144a 3025 TX Rotterdam 24. Sociaal Cultureel Centrum Nederland Grote Visserijstraat 71c 3026 CD Rotterdam
26. Stichting het Tunesisch Forum in Nederland Ocean Business Centre, unit 95 Heiman Dullaertplein 3 3024 CA Rotterdam 27. Stichting Vahdet Mathenesserdijk 349c 3026 GD Rotterdam 28. Turks Cultureel Centrum Rotterdam Buitenhofstraat 15 3022 PB Rotterdam 29. Vereniging ABI Passerelstraat 48 3023 ZB Rotterdam 30. Vereniging Ettaouhid Schietbaanlaan 100a 3021 LN Rotterdam 31. Vereniging de Oranje Horizon Pupillenstraat 60 3023 VW Rotterdam 32. Stichting Rijnmond Multicultureel Centrum Catharina Beersmansstraat 78 3025 EJ Rotterdam 33. Voice of Afghan Women Allard Piersonstraat 10a 3022 HG Rotterdam
25. Stichting Palestijnse Islamieten in Nederland Mathenesserstraat 98b 3027 PK Rotterdam
Bijlagen
57
Regio Feijenoord 34. Al Mohcinine Moskee Oranjeboomstraat 105 3071 SC Rotterdam
43. Stichting Almoustaqbal Oranjeboomstraat 209 3071 SJ Rotterdam
35. Essalaam Moskee Colosseumweg 4c 3074 SN Rotterdam
44. Stichting Eenheid Jongeren Putseplein 24 3073 HT Rotterdam
36. Fatih Moskee Polderstraat 75 3074 XH Rotterdam
45. Stichting Dar-al-Hijra Putselaan 223a-c 3072 CK Rotterdam
37. Interculturele Studenten Unie Strevelsweg 700, unit 413 3083 AS Rotterdam
46. Stichting Ghausia Jongeren Welzijn Boudewijnstraat 57 3073 ZA Rotterdam
38. Jongerenvereniging Gonca Paul Krugerstraat 40b 3072 GM Rotterdam
47. Stichting Jongerencentrum Rotterdam-Zuid Polderstraat 75 3074 XH Rotterdam
39. SAVIV Postbus 51025 3007 GA Rotterdam (wegens functie organisatie bezoekadres geheim)
48. Stichting Masjid Ghausia Boudewijnstraat 57 3073 ZA Rotterdam
40. Sociaal Cultureel Centrum Geylani Oranjeboomstraat 95a 3071 HD Rotterdam 41. Sport Vereniging Birlik ’99 Buitendijk 110 3078 XC Rotterdam 42. Stichting Anadolu Strevelsweg 700-506 3083 AS Rotterdam 58
49. Stichting Medina Heer Arnoldstraat 71 3073 KC Rotterdam 50. Stichting Selimiye Martinus Steijnstraat 25 3072 TR Rotterdam 51. Stichting Sjaane-Islaam Friesestraat 41 3074 TD Rotterdam
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
52. Stichting Vader en Zoon Feijenoord Postbus 24032 3007 DA Rotterdam
60. Stichting Schakelaar Bas Jungeriusstraat 8 3081 VD Rotterdam
53. Stichting voor Vernieuwing en Participatie Putseplein 28 3073 HT Rotterdam
61. Turkse Vrouwenvereniging Hoogvliet Traviataweg 51 3194 JW Hoogvliet
54. Stichting Birlik Putseplein 25-26 3073 HT Rotterdam
Regio Rijnmond
Regio Hoogvliet/Charlois
62. Marokkaanse Islamitische Vereniging Schiedam Westfrankelandstraat 15-17 3117 AJ Schiedam
55. Al Wahda Moskee Van Eversdijkstraat 25 3083 MA Rotterdam
63. Sociaal Cultureel Islamitische Vereniging ‘Barbaros’ Dr Schaepmansingel 1 3118 XH Schiedam
56. Islamitisch Cultureel Centrum ‘Selam’ Ebenhaëzerstraat 58a 3083 RP Rotterdam
64. SICUN Riederare 15 2993 XH Barendrecht
57. PPME Katendrechtse Lagedijk 488b 3082 GJ Rotterdam
65. Stichting Islamitische Errahmane Moskee Prins Bernhardstraat 7A 2911 AM Nieuwerkerk aan den IJssel
58. Shane Mustafa Ahle Soenna Maastunnelplein 44 3083 EA Rotterdam
66. YMAE Merwedestraat 12 2987 CJ Ridderkerk
59. Stichting Minhadjulquran Holland Polslandstraat 13 3081 TK Rotterdam
Bijlagen
67. Stichting Moslim (Moskee Al-Fath) Gemeentewerf 5 2651 CA Lansingerland
59
Bijlage II Samenstelling bestuur 2013 Zahir Rana Malika Maanani Said Igalla Hünkar Çağlayan Deniz Çatıkkaş Sıddıka Çetiner Iqbal Din
- - - - - - -
voorzitter secretaris1 penningmeester bestuurslid2 bestuurslid secretaris3 bestuurslid, secretaris4
1
Vanaf 1 januari 2013 in het bestuur als algemeen bestuurslid, vanaf 1 oktober 2013 als secretaris Vanaf 1 maart 2013 3 Tot 1 maart 2013 4 Tot 1 oktober 2013 secretaris, vanaf 1 oktober 2013 als algemeen bestuurslid 2
60
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
Bijlage III Samenstelling staf 2013 Marianne Vorthoren Mesut Dişli Mohamed Laziz Fatima Zahra Lachhab Hanife Özdemir Siham Harcha Semir Kheder Akif Emili Bilhan Inan
- - - - - - - - -
directeur consulent consulent beleids- en communicatiemedewerker beleids- en communicatiemedewerker5 projectmedewerker projectmedewerker6 projectmedewerker7 secretaresse/administratief medewerker
5
Vanaf mei 2013 Vanaf mei 2013 7 Tot en met juni 2013 6
Bijlagen
61
Bijlage IV Locaties islamitisch godsdienstonderwijs 2012/2013 Apeldoorn Sterrenschool Apeldoorn-Comenius Bodegraven ’t Vogelnest Deventer Cees Wilkeshuisschool De Flint Het Mozaïek Het Roessink Eerbeek Cornelis Jetses Johanna Huiskamp Emmeloord Koningin Juliana Achtsprong Keerkring Roderik van Voorst Harderwijk De Delta De Veste Lelystad De Brink Ravenstein De Optimist De Vuurtoren
Rotterdam Bloemhof Charlois Combinatie 70 Daltonschool de Margriet De Akkers De Boomgaard De Driehoek De Dukdalf De Esch De Globe De Klimop De Korf De Kubus De Notenkraker De Vierambacht De Wilgenstam Finlandia Jan Prins Mythylschool de Brug Nelson Mandela Openluchtschool Rotterdam Over de Slinge Piramide Prins Alexander Prisma Tweebos Zonnekorf
Utrecht De Kaleidoscoop Marco Polo De Kaleidoskoop Vianen De Gaard Vlaardingen De Klinker De Prisma De Wereldwijzer Erasmus Holy De Singel Holy Klimop Jan Ligthartschool SBO De Kameleon Woerden OBS De Achtsprong Gorinchem Meander SGM Barendrecht OBS De Driehoek Vlissingen Archipelschool Ravenstein
Hellevoetsluis De Wateringe
Leiden SBO De Vuurvogel
62
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
Bijlage V SPIOR in het nieuws 2013 ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪
EenVandaag, 15 maart 2013: ‘Pleeggezin Yunus duikt onder’ Radio 1,StandNL,19 maart 2013: uitzending over pleegzorg Spits, 19 maart 2013: ‘Islamieten willen pleegkinderen’ RTM, 15 april 2013: ‘Op de thee in de moskee’ Radio Rijnmond, 24 april 2013: uitzending over de informatiebijeenkomst rondom pleegzorg voor Turkse organisaties Radio 1, Lijn1,10 juni 2013: ‘Samen tegen huwelijksdwang’ Dichtbij Nederland, 26 juni 2013: uitzending over pleegzorg Algemeen Dagblad, 21 september 2013: “Wij zijn nog hard nodig”: moslimkoepel SPIOR kijkt terug op 25 roerige jaren’ Zaman Vandaag, 27 september 2013: ‘We moeten ophouden de PVV als maatstaf te gebruiken’ The New Times (Rusland), 30 september 2013: artikel over moslims in Europesesteden, waaronder Rotterdam Open Rotterdam, September 2013: SPIOR, in het kader van ‘Gebedshuis van de week’ Stadskrant Rotterdam, 2 oktober 2013: ‘Weer op het rechte pad: Rotterdams project in race voor grote prijs’ FunX, 22 oktober 2013: nominatie ‘Wajaw’ voor de Hein Roethofprijs RTV Rijnmond, 28 oktober 2013: ‘Prijs voor Rotterdams Marokkanenproject’ Dichtbij Nederland, 28 oktober 2013: SPIOR als winnaar Hein Roethofprijs Algemeen Dagblad, 29 oktober 2013: ‘Rotterdams project krijgt veiligheidsprijs’ Binnenlands Bestuur, 30 oktober 2013: ‘Hoe je Marokkaanse jongeren burgerschap meegeeft’ Stadskrant Rotterdam, 6 november 2013: ‘Wajaw wint!’ Zorg & Welzijn, 6 december 2013: ‘Rijk ben je pas als je eerlijk je brood verdient’ Zaman Vandaag, 6-12 december 2013: ‘Verbod op godslastering opgeheven’
Bijlagen
63
Bijlage VI Deelname overleggen en besturen 2013 ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪
64
Federatieve Stichting Maatschappelijk Activeringswerk Fonds Bijzondere Noden Rotterdam, bestuur Dienstencentrum Godsdienstig en Humanistisch Vormingsonderwijs, bestuur Overleggen regiobegeleiders godsdienstig en humanistisch vormingsonderwijs Rotterdamse Raad voor Levensbeschouwing en Religie (Roravolere) Stichting Geestelijke Verzorging Rijnmond, bestuur Stichting Interculturele Alliantie, bestuur Platform Levensbeschouwelijke en Religieuze organisaties Rotterdam (L & R)
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
Bijlage VII Methodieken en producten ▪ Onderzoeksrapport ‘Monitoring Islamophobia in the Netherlands – anexplorativestudy’ SPIOR voerde in samenwerking met RADAR en CIDI een verkennend onderzoek uit naar nut en noodzaak van een monitor specifiek over discriminatie ingegeven door islamofobie. Daarbij is onder meer gekeken naar wat uit ander onderzoek bekend is over islamofobie en naar ervaringen met het monitoren van antisemitisme. Op basis van de verkenning zijn aanbevelingen geformuleerd voor het monitoren van islamofobie. ▪ Handreiking ‘Aan ouders geleerd, door jongeren gedaan’ In opdracht van TechniekTalent.nu verrichtte SPIOR een inventarisatie en stelde mede op basis daarvan een handreiking op om allochtone ouders te betrekken bij een studie- en beroepskeuze voor techniek door jongeren. Uit onderzoek blijkt dat met name jongeren van allochtone origine en meisjes geen of een negatief beeld hebben van werken in de techniek en daarom niet kiezen voor een loopbaan in deze sector. De betrokkenheid van ouders is een belangrijke factor in de keuze van jongeren. De handreiking bevat handvatten voor bijvoorbeeld scholen en andere maatschappelijke organisaties in het betrekken van allochtone ouders bij de studie- of beroepskeuze van jongeren. ▪ Methodiek en trainingen ‘Be a man!’ (MOVISIE) Een methode gericht op het vergroten van de seksuele weerbaarheid en tegengaan van seksueel grensoverschrijdend gedrag van laagopgeleide jongens met een Marokkaanse/Turkse of islamitische achtergrond van 12 t/m 16 jaar. De methode is specifiek voor deze doelgroep ontwikkeld en houdt rekening met hun achtergrond. Bij ‘Be a Man!’ worden peer educators opgeleid om voorlichting te geven. De methodiek omvat diverse materialen voor de uitvoering van de training alsmede een handleiding voor organisaties en een handleiding voor peer educators. ▪ Voorlichtingspakket ‘loverboys’ Een voorlichtingsaanbod met name gericht op moslimgroepen, met een kort toneelstuk en een sticker voor jongeren. Het materiaal is gericht op het vergroten van kennis, bewustzijn en weerbaarheid en kan zowel voor groepen jongeren als voor ouders worden ingezet. ▪ Voorlichtingspakket eergerelateerd geweld SPIOR biedt op verzoek voorlichting over eergerelateerd geweld. Daarbij komen definitie en uitingsvormen alsook achterliggende oorzaken aan bod. In de voorlichting wordt rekening gehouden met de religieuze en/of culturele achtergrond van de doelgroep en wordt tevens verwezen naar lokale of regionale instellingen waar men terecht kan voor hulp. ▪ Publicatie ‘Hand in hand tegen huwelijksdwang’ De publicatie geeft een breed inzicht in het thema huwelijksdwang. Aan bod komen de culturele achtergronden van uithuwelijking, de visie van de islam op partnerkeuze, de relatie tussen partnerkeuze en eer en hoe moslimjongeren en -ouders hier zelf over denken. De publicatie biedt daarnaast praktische handvatten om zelf preventief aan de slag te kunnen gaan en is uitgegeven in het Nederlands, Engels, Duits, Frans, Italiaans, Spaans, Turks en Arabisch.
Bijlagen
65
▪ Handreiking ‘Your Right 2 Choose!’ (MOVISIE) ‘‘Your right 2 Choose!’ is de titel van de door MOVISIE ontwikkelde campagne over partnerkeuze voor jongeren. SPIOR en MOVISIE werken nauw samen op dit thema. Deze handreiking is gebaseerd op focusgroepen die in samenwerking met onder meer SPIOR zijn georganiseerd en is met inhoudelijk advies van SPIOR opgesteld. Professionals en vrijwilligers die het thema partnerkeuze en huwelijksdwang willen bespreken met groepen jongeren of ouders vinden hierin praktische adviezen voor het opzetten en begeleiden daarvan. ▪ Cursus ‘werken met overtuiging’ (i.s.m. Humanistisch Verbond en Samen010) Een eendaagse workshop over de maatschappelijk relevante aspecten van levensbeschouwing en religie in Rotterdam. Geen theologische cursus dus, maar een praktijkgerichte workshop, gericht op kennis van het religieuze en levensbeschouwelijke middenveld in Rotterdam en het vergroten van inzicht ten behoeve van beleidsontwikkeling en -uitvoering. De cursus is met name opgezet voor beleidsmakers en -uitvoerders actief binnen de gemeente Rotterdam. Het materiaal biedt ook voldoende aanknopingspunten voor andere organisaties en kan op verzoek nader worden toegespitst op een specifiek werkterrein. Door de samenwerking met het Humanistisch Verbond en Samen010 is een breedte aan expertise en invalshoeken gegarandeerd. ▪ Cursus godsdienst en levensbeschouwing in Nederland Het materiaal voor deze cursus is ontwikkeld in samenwerking met de Hogeschool Inholland en in samenspraak met vertegenwoordigers van de levensbeschouwingen en religies die behandeld worden. De cursus biedt een grondige maar tegelijkertijd laagdrempelige kennismaking met hindoeïsme, boeddhisme, jodendom, christendom, islam en humanisme. Door praktijkgerichte werkvormen, zoals bezoeken aan gebedshuizen, is het materiaal onder meer geschikt om op lokaal niveau in te zetten voor ontmoeting tussen bewoners. ▪ Training ‘Wajaw’ In opdracht van SPIOR heeft de Hogeschool Inholland trainingsmateriaal ontwikkeld gericht op jongeren (van met name Marokkaanse origine) ter voorkoming van maatschappelijke uitval. De training bestaat uit onderdelen gericht op het ondersteunen van de interculturele en religieuze identiteitsontwikkeling, het bevorderen van vaardigheden ter conflicthantering, tegengaan van en omgaan met discriminatie en agressie, burgerschapsvorming en vrijetijdsbesteding. In 2013 is ‘Wajaw’ onderscheiden met de Hein Roethofprijs. ▪ Voorlichtingsmateriaal pleegzorg Een aanzienlijk deel van de kinderen die in pleegzorg terecht komen, heeft een islamitische achtergrond, terwijl islamitische pleeggezinnen nauwelijks beschikbaar zijn. Voor kinderen is het het beste wanneer de omgeving van het pleeggezin zoveel mogelijk gelijkenis heeft met de omgeving thuis. SPIOR heeft samen met het Centrum voor Pleegzorg Rotterdam bestaand voorlichtings- en wervingsmateriaal aangepast voor een islamitische doelgroep.
66
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
▪ Methodiek ‘Aanpak sociaal isolement’ SPIOR ontwikkelde in samenwerking met de GGD Rotterdam Rijnmond een project gericht op het doorbreken van het sociaal isolement van vrouwen. De methodiek bestaat uit verschillende fases, waarbij de vrouwen stapsgewijs worden begeleid naar maatschappelijke participatie. Daarnaast is er binnen de methodiek aandacht voor de mannen in de directe omgeving van de deelnemende vrouwen, aangezien duurzame maatschappelijke participatie het best bereikt wordt wanneer ook zij van het belang daarvan doordrongen raken. ▪ Film en voorlichting ouderbetrokkenheid Samen met studenten van de Hogeschool Rotterdam ontwikkelde SPIOR een korte film over schooluitval en ouderbetrokkenheid. In de film komen ouders en leerkrachten uit Rotterdam aan het woord over het thema. Daarnaast is onderzoek verricht naar de definities van ouderbetrokkenheid en schooluitval voor de verschillende betrokkenen: ouders, leerlingen, scholen en beleidsmakers. Op grond hiervan is passend voorlichtingsmateriaal ontwikkeld, dat met name geschikt is voor bijeenkomsten met ouders. ▪ Besturingsmodel en toolkit ‘Voor de verandering’ (i.s.m. Gemeente Rotterdam & Dona Daria) Een besturingsmodel voor projecten gericht op bewustwording en gedragsverandering. In een toolkit wordt het model beschreven met bijbehorende instrumenten. Door inzet van het model kan een effectievere samenwerking tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers bewerkstelligd worden en een grotere effectiviteit van projecten die als doelstelling hebben houding en gedrag bij maatschappelijke onderwerpen te veranderen. ▪ Methodiek ‘Pedagogisch scholingstraject vrijwilligers’ Een methodiek gericht op de pedagogisch-didactische competenties van vrijwillige onderwijsgevenden binnen moskeeën en vrijwilligersorganisaties, ter verbetering van het pedagogisch klimaat, gebaseerd op het in samenwerking met de Hogeschool Rotterdam uitgevoerde scholingstraject. ▪ Lesmateriaal GHVO (in ontwikkeling) Ten behoeve van het godsdienstig en humanistisch vormingsonderwijs dat gegeven wordt op openbare basisscholen, werkt SPIOR samen met diverse deskundigen aan de ontwikkeling van passend lesmateriaal voor het islamitische onderwijs. Het lesmateriaal heeft als doel bij te dragen aan de ontwikkeling van kinderen tot zelfstandig denkende mensen, die open staan en respect hebben voor andersdenkenden en -gelovigen, zonder de eigen islamitische identiteit te verliezen. In het materiaal wordt daartoe expliciet de verbinding gelegd met andere levensbeschouwingen en religies. ▪ Methodiek: ‘Samen sterker tegen discriminatie’ Een door SPIOR ontwikkeld voorlichtingspakket voor bijeenkomsten gericht op het tegengaan van discriminatie voor met name jongeren. Het pakket bestaat uit een presentatie en een toneelstuk. De presentatie bevat ook materiaal van (onderdelen van) bestaand aanbod, bijvoorbeeld van RADAR en van de Interculturele Alliantie, zodat aanwezige expertise wordt benut. Het toneelstuk is een effectieve manier om de doelgroep bewust te maken van discriminatie, ook van mogelijk eigen discriminatoir gedrag. Bijlagen
67
Bijlage VIII Gebruikte afkortingen BOOR CIDI CMO GGD GHVO GVO HVO IGO MO, Cluster MCVC MVCN PCGVO SPIOR
68
Bestuur Openbaar Onderwijs Rotterdam Centrum Informatie en Documentatie Israel Contactorgaan Moslims en Overheid Gemeentelijke Gezondheidsdienst Godsdienstig en Humanistisch Vormingsonderwijs Godsdienstig Vormingsonderwijs Humanistisch Vormingsonderwijs Islamitisch Godsdienst Onderwijs Maatschappelijke Ontwikkeling Marokkaanse Culturele Vereniging Charlois Marokkaanse Vereniging Centrum Noord Protestants Centrum Godsdienstig Vormingsonderwijs Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
Jaarverslag 2013 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond