Jaarverslag Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond

Jaarverslag 2011 Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond

Jaarverslag 2011 Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond

Voorwoord Het is met gepaste trots dat ik voor de eerste maal dit voorwoord bij het jaarverslag van SPIOR mag ondertekenen. ‘Gepast’, want toen ik eind 2011 aantrad als nieuwe voorzitter, was het meeste werk dat in dit verslag wordt beschreven al verzet of minstens in gang gezet. Maar zeker ook ‘trots’, om de relevantie, kwaliteit en hoeveelheid van het werk dat is verricht vanuit onze organisatie bij elkaar te zien. Als nieuwe voorzitter meen ik mij voor deze keer enige onbescheidenheid te kunnen veroorloven. SPIOR verzet dat werk in een context die steeds in beweging is, waarop wij inspelen met onze activiteiten. Bij actuele maatschappelijke vraagstukken bekijken we steeds waar we onze verantwoordelijkheid kunnen nemen en toegevoegde waarde kunnen hebben. Dat betekent dus dat we nooit in isolement opereren maar altijd bezien met welke partners samen we het meeste effect kunnen bewerkstelligen – in de wijk, in de stad, in het land en soms zelfs in andere landen dan Nederland. Dat is ook in het afgelopen jaar op diverse terreinen en uiteenlopende manieren gebeurd, zoals in de inzet vanuit SPIOR rond het wetsvoorstel over de slacht volgens religieuze riten en rond de toekomst van islamitische scholen in Rotterdam. Het aantal openbare scholen waarop islamitisch vormingsonderwijs wordt aangeboden groeit intussen gestaag en ook afgelopen jaar kwam daar landelijk een aantal scholen op nieuwe plaatsen bij. De door SPIOR ontwikkelde aanpak en opgebouwde expertise op het terrein van huwelijksdwang vindt nog altijd veel weerklank. Zo werd SPIOR vorig jaar uitgenodigd in Arnhem, Liverpool en Los Angeles. Het besturingsmodel voor projecten gericht op bewustwording en gedragsverandering in het algemeen, waarvoor de aanpak van SPIOR als uitgangspunt diende, is eind 2011 afgerond en gepresenteerd in de stad. SPIOR was verder partner van Movisie in het uitvoeren van de campagne ‘Your Right 2 Choose’ rond partnerkeuze. Met deze organisatie wordt ook samengewerkt in ‘Peer 2 Peer’, dat gericht is op het ontwikkelen van een methodiek om seksueel grensoverschrijdend gedrag bij jongens tegen te gaan. Dit zijn slechts enkele opvallende voorbeelden, een completer overzicht vindt u in dit verslag. De veranderende maatschappelijke context staat de afgelopen jaren sterk in het teken van de financiële crisis en de daaruit voortvloeiende bezuinigingen. Ook onze organisatie wordt daardoor geraakt. Natuurlijk vloeien hier beperkingen uit voort, maar het vergroot ook de urgentie om nog scherper naar voren te brengen waar de kern van ons werk ligt en om nieuwe verbindingen te leggen en dat biedt kansen. Tevens voeren we in dit licht binnen onze organisatie een open gesprek over hoe de betrokkenheid en het commitment van de achterban nog verder versterkt kan worden. Zo is begin 2012 het besluit genomen om naast de vrijwillige inzet die aangesloten organisaties leveren bij activiteiten ook een financiële bijdrage van hun zijde in te stellen. Op deze plaats wil ik nog een belangrijke ontwikkeling naar voren brengen die niet in dit verslag naar voren komt en dat is de komst van een nieuwe organisatie in de stad. Eind 2011 werd namelijk bekend dat de aanvraag die onze organisatie gezamenlijk met het Platform Buitenlanders Rijnmond (PBR) had ingediend voor het Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit, werd toegekend door de gemeente Rotterdam. Deze toekenning ervaren wij als een erkenning van de expertise die binnen deze twee organisaties is opgebouwd in de afgelopen jaren. De samenwerking binnen het kenniscentrum biedt nieuwe kansen en nieuwe uitdagingen. We zien het in ieder geval als een buitengewone kans voor de stad om de opgebouwde kennis rond diversiteit hierin te borgen en nieuwe kennis verder te ontwikkelen, samen met een breed scala aan

partners in de stad, om onder meer de verbinding met de praktijk te blijven leggen. Kennis moet immers continu worden gevoed vanuit, vertaald naar en getoetst in de praktijk. Mede vanuit dit perspectief zal SPIOR zich ook in de toekomst blijven inzetten op specifieke terreinen en werkzaamheden. Het is dus weliswaar het eerste, maar niet het laatste jaarverslag van SPIOR waar ik mijn handtekening als voorzitter onder hoop te zetten. Zahir Rana, voorzitter

Inhoudsopgave Deel 1 – Producten binnen de beleidsregel Participatie en Burgerschap 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 1.10

Intermediaire functie................................................................................................................................................................................................................................................. 8 Informatie en advies............................................................................................................................................................................................................................................... 13 Gebiedsgerichte intensieve bevordering kadervorming en participatie............................................................................................................. 15 De deur gaat naar twee kanten open...................................................................................................................................................................................................... 18 Voorlichtings- en discussiebijeenkomsten......................................................................................................................................................................................... 20 Dialoogbijeenkomsten. ......................................................................................................................................................................................................................................... 24 Burgerschapscompetenties............................................................................................................................................................................................................................... 29 Wajaw.................................................................................................................................................................................................................................................................................... 31 Hand in hand: van bewustwording tot gedragsverandering (besturingsmodel). ..................................................................................... 33 Ondersteuning incidentele verzoeken.................................................................................................................................................................................................. 35

Deel 2 – Overige producten

2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8

Islamitisch vormingsonderwijs.................................................................................................................................................................................................................... 38 Werving inburgering.............................................................................................................................................................................................................................................. 40 Aanpak sociaal isolement moslimvrouwen in Rotterdam-Charlois........................................................................................................................ 41 Pedagogisch scholingstraject moskeedocenten............................................................................................................................................................................ 43 Voorlichting ‘loverboys’...................................................................................................................................................................................................................................... 45 Ouders aan zet - voorlichting in Feijenoord.................................................................................................................................................................................... 46 Your right 2 choose!................................................................................................................................................................................................................................................. 48 Peer2Peer............................................................................................................................................................................................................................................................................ 52

Bijlagen I II III IV V VI VII VIII

Aangesloten organisaties 2011...................................................................................................................................................................................................................... 56 Samenstelling bestuur 2011 ............................................................................................................................................................................................................................ 60 Samenstelling staf 2011 . ..................................................................................................................................................................................................................................... 61 Locaties islamitisch vormingsonderwijs 2010/2011.................................................................................................................................................................. 62 SPIOR in het nieuws 2011.................................................................................................................................................................................................................................. 63 Deelname overleggen en besturen 2011.............................................................................................................................................................................................. 64 Methodieken en producten.............................................................................................................................................................................................................................. 65 Gebruikte afkortingen........................................................................................................................................................................................................................................... 67

Deel 1 Producten binnen de beleidsregel Participatie en Burgerschap

1.1

Intermediaire functie

SPIOR draagt vanuit haar intermediaire functie zorg voor de verbinding tussen de achterban en derden. Deze brugfunctie kan worden uitgevoerd op basis van expliciete verzoeken vanuit de partijen of op initiatief van SPIOR, gebaseerd op gesignaleerde behoefte en maatschappelijk belang. SPIOR krijgt verzoeken vanuit verschillende maatschappelijke organisaties, gemeenschappen en de overheid, waarbij de brugfunctie soms bestaat uit het verschaffen van informatie en soms uit het contact leggen met de aangewezen personen of organisaties en het begeleiden van het contact. Bij de informatieverzoeken betreft het tweerichtingsverkeer; soms is er informatie nodig over of vanuit de achterban en soms is er de behoefte om informatie over te brengen naar de achterban toe. De functie wordt onder meer vorm gegeven door deelname aan relevante stedelijke overleggen. SPIOR heeft vanuit haar intermediaire functie in 2011 ruim 52 transacties gerealiseerd. Deze transacties verschillen in insteek en omvang. Om een impressie te geven van de verschillende manieren waarop invulling werd gegeven aan deze functie wordt hier een aantal voorbeelden genoemd. SPIOR heeft in een aantal actuele maatschappelijke kwesties een signalerende, agenderende en intermediaire rol vervuld. Zo ontstond er maatschappelijke onrust over het wetsvoorstel om onbedwelmd slachten (relevant voor de joodse en islamitische slacht) te verbieden. SPIOR heeft de signalen vanuit de moslimgemeenschappen overgebracht naar de landelijke en lokale politiek en hield anderzijds de gemeenschappen op de hoogte van de feitelijke ontwikkelingen. Hierin werd op lokaal niveau gezamenlijk opgetrokken met de rabbijn van de joods liberale gemeente in Rotterdam en op landelijk niveau ook afgestemd met andere betrokken organisaties. SPIOR heeft op verzoek van zowel de lokale overheid als met name bezorgde ouders zich ook bezig gehouden met de situatie van islamitische scholen in Rotterdam, voortbouwend op de inzet op dit terrein in 2010. Hoewel deze scholen eigen koepelorganisaties en aansturende organen kennen, waren de signalen en verzoeken vanuit diverse maatschappelijke geledingen zodanig dat SPIOR op dit terrein ook haar ervaring en expertise heeft ingezet. Zo werd in februari 2011 gezamenlijk met de scholen een conferentie georganiseerd over de kwaliteit en toekomst van islamitische scholen in Rotterdam. Verder heeft SPIOR naar aanleiding van de discriminatiemonitor richting de gemeenteraad en het College van B&W de zorgen overgebracht en meer aandacht gevraagd voor de geconstateerde toename in discriminatie op basis van godsdienst en meer specifiek jegens moslims. Daarnaast zette SPIOR zich samen met Rotterdam Sportsupport in om deelname van moskeeën in Rotterdam aan de Nationale Sportweek te realiseren. Zo werden de aangesloten organisaties geïnformeerd over de sportweek en gemobiliseerd om mee te doen. De imams van de moskeeën hielpen hierbij actief mee met de informatieverspreiding en het motiveren van

10

Jaarverslag 2011 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond

de achterban; zij gaven in hun preken aan hoe belangrijk sport is voor kinderen. De insteek van het project was de sportparticipatie onder allochtone jongeren te verhogen en ouders meer te betrekken bij de sportactiviteiten van hun kinderen. Om de intermediaire functie goed te vervullen zorgt SPIOR ervoor beleidsontwikkelingen te volgen en te monitoren. De achterban wordt over relevante ontwikkelingen geïnformeerd en anderzijds worden signalen van hun kant ingebracht. In 2011 ging dat onder meer om beleidsontwikkelingen op het gebied van onderwijs en opvoeding, participatie, integratie, huisvesting gebedshuizen, zorg en welzijn, WMO, werkgelegenheid, inburgering, emancipatie, huiselijk en eergerelateerd geweld, huwelijksdwang, veiligheid en maatschappelijke dialoog. In 2011 presenteerde de gemeente een nieuwe beleidsregel op het terrein van participatie: ‘Kiezen voor talent’. SPIOR heeft actief meegedacht in het traject rond de implementatie hiervan. Dat geldt ook voor de beleidslijn rond de zogenoemde ‘integratiedebatten’ en ‘Mee(r) doen: Rotterdammers in actie’. Beleidsontwikkelingen monitoren en erin meedenken gebeurt ook door deelname aan al dan niet structurele beleidsoverleggen- en bijeenkomsten en aan overlegorganen zoals het Platform L&R, Roravolere, het Beraad kerken, moskeeën en mandirs Delfshaven, Dag van de Dialoog, Stichting Geestelijke Verzorging Rotterdam en het contact rond geestelijke verzorging bij grootschalige ongevallen en rampen (GVOR). SPIOR levert ook een bestuurslid aan het bestuur van het Fonds Bijzondere Noden Rotterdam en neemt deel aan de Taskforce Armoedebestrijding in de deelgemeente Feijenoord.

De Dag van de Dialoog heeft inmiddels landelijk en zelfs internationaal navolging gekregen, maar is van oorsprong een Rotterdams initiatief. De eerste Dag van de Dialoog werd gehouden in 2002. Aan tafels, opgesteld bij organisaties door de hele stad, gaan burgers van diverse achtergronden met elkaar in gesprek over een vastgesteld thema en aan de hand van een beproefde methodiek. In 2011 was het thema ‘Over de brug komen’. SPIOR draagt jaarlijks haar steentje bij door aangesloten organisaties te informeren en mobiliseren om mee te doen aan deze dag. Dat resulteerde in 2011 in 8 via SPIOR georganiseerde dialoogtafels, met in totaal 74 deelnemers. Daarnaast vierde de Dag van de Dialoog op 22 augustus 2011 haar 10-jarig bestaan. SPIOR was een van de partijen die uitgenodigd waren deel te nemen aan de paneldiscussie over 10 jaar dialoog op deze dag.

Deel l - Producten binnen de beleidsregel Participatie en Burgerschap

11

SPIOR neemt zitting in het algemeen bestuur van het Fonds Bijzondere Noden Rotterdam (FBNR), als lid namens de levensbeschouwelijke en religieuze groepen. Uit onderzoek is gebleken dat jaarlijks circa 3000 Rotterdamse huishoudens in een urgente financiële noodsituatie terecht komen. In de huidige financiële crisis is een stijging van dit aantal waar te nemen. Bestaande wettelijke regelingen en voorzieningen kunnen niet in alle gevallen een oplossing bieden. Om deze urgente financiële nood beter en sneller te kunnen bestrijden, is in 2006 het initiatief ontstaan tot de oprichting van een stichting voor bijzondere noden. De Stichting FBNR is in 2007 officieel opgericht door vier partijen die ieder voor zich met dit soort situaties te maken krijgen: particuliere fondsen, levensbeschouwelijke en religieuze organisaties, hulpverleningsinstellingen en de gemeente Rotterdam. In 2011 werden 653 Rotterdammers in urgente financiële nood geholpen door het fonds, 133 aanvragen werden doorverwezen naar andere instellingen.

De Stichting Geestelijke Verzorging Rijnmond (SGVR) zet zich al vele jaren in om geestelijke verzorging in de breedste zin van het woord binnen het Rijnmondgebied te bevorderen. Binnen de stichting werken vertegenwoordigers van diverse levensbeschouwelijke stromingen en instellingen samen, waaronder Pameijer, de Stromen, SPIOR en de GGD Rotterdam-Rijnmond. De SGVR richt zich vooral op de behoefte aan geestelijke verzorging van mensen in thuissituaties die vanwege ziekte of ouderdom kampen met levensvragen.

Op 9 april 2008 werd in de Burgerzaal van het Rotterdamse stadhuis het Platform Levensbeschouwelijke en Religieuze organisaties Rotterdam opgericht, kortweg Platform L&R genoemd. In het platform werken Rotterdamse organisaties met levensbeschouwelijke of religieuze signatuur samen. Het platform heeft tot doel de onderlinge dialoog en betrokkenheid bij de samenleving te stimuleren, de levensbeschouwelijke en religieuze infrastructuur in de stad zichtbaar te maken en als gesprekspartner voor overheid en politiek op te treden. SPIOR is, mede namens haar aangesloten organisaties, nauw betrokken geweest bij de totstandkoming en ontwikkeling van het platform. Eind 2010 is het platform formeel een zelfstandige vereniging geworden. SPIOR heeft in 2011 deelgenomen aan het bestuur en in die hoedanigheid zich ook in 2011 actief ingezet voor het platform.

12


De Rotterdamse Raad voor Levensbeschouwing en Religie (Roravolere) werd in 2001 opgericht om ontmoeting, dialoog en samenwerking tussen Rotterdammers van diverse levensbeschouwelijke en religieuze achtergronden te bevorderen. Deelnemers hoeven niet namens een groepering of organisatie deel te nemen, maar kunnen ook op persoonlijke titel meedoen. In die zin onderscheidt Roravolere zich van het Platform L&R, waarin deelnemers wel namens een achterban zitting hebben. Roravolere zet zich in voor persoonlijke ontmoetingen tussen mensen. Dat gebeurt maandelijks in de zogenoemde ‘kleurrijke gesprekken’, die iedere maand door een andere deelnemende organisatie worden georganiseerd. Verder organiseert de raad in de regel jaarlijks een stedelijk symposium. In 2011 is er geen symposium gehouden, maar werd er had gewerkt aan de voorbereiding van een symposium in mei 2012 over vrijwilligerswerk onder de noemer ‘Hoe groot is jouw wereld?’, met een belangrijke rol voor jongeren.

In de deelgemeente Delfshaven bestaat al geruime tijd het Beraad kerken, moskeeën en mandirs, waarin organisaties met christelijke, islamitische en hindoe achtergrond samenkomen en gezamenlijke bijeenkomsten beleggen. Ook een aantal van de bij SPIOR aangesloten organisaties in Delfshaven neemt hieraan actief deel, andere zijn meer passief betrokken. Een medewerker van SPIOR neemt als intermediair naar deze organisaties toe ook deel aan de bijeenkomsten.

Werkgelegenheid is in 2011 voor SPIOR nog prominenter op de agenda gekomen. We signaleren een gebrek aan aansluiting tussen enerzijds de arbeidsmarkt in Rotterdam in sectoren waar juist de komende jaren een toenemende vraag naar arbeidskrachten te verwachten is (met name in de haven en de zorg) en jongeren in diverse gemeenschappen. Over en weer speelt onbekendheid en een negatief imago hierin een rol. SPIOR is in 2011 met diverse partijen in gesprek geweest om de aansluiting te verbeteren, zoals de Kennisinfrastructuur Mainport Rotterdam (KMR), waarin ondernemers, overheid en onderwijsinstellingen vertegenwoordigd zijn, en diverse zorginstellingen. In 2011 werd in overleg met KMR een excursie voor jongeren naar de haven georganiseerd. Het ging om jongeren uit het voortgezet onderwijs, met als doel hen bij het kiezen van de vervolgopleiding zich ook te laten oriënteren op beroepen die in de haven worden gevraagd.


13

Op 8 november 2011 organiseerde het Bestuurlijk Platform Zorg Rotterdam, het samenwerkingsorgaan van werkgevers, onderwijsinstellingen en overheid in de sector zorg, een expertmeeting over het thema ‘Meer kleur in de zorg’ waar SPIOR op verzoek ook een bijdrage aan leverde. In samenwerking met Stichting ZZP Nederland, CSN, CNV en de deelgemeente Feijenoord werd verder een workshop voor startende ondernemers georganiseerd. Overige activiteiten binnen deze functie betroffen onder meer een verzoek van de Hogeschool Rotterdam tot samenwerking in het verzorgen van pensioenspreekuren voor allochtone ouderen (uitgevoerd door studenten). Tevens werd de achterban op verzoek van Roteb ook in 2011 weer geïnformeerd over de regels rond slachtafval in de periode van het Offerfeest. Kerngegevens Financiering

Dienst JOS, Gemeente Rotterdam

Bereik

52 informatietransacties

Resultaat Vervullen van een brugfunctie middels vertegenwoordiging, mobilisatie en deelname aan overleggen, gericht op: • Bevordering van de informatieoverdracht en contact tussen de achterban en de Rotterdamse samenleving • (Conflict)bemiddeling • Vertegenwoordiging en inbreng op diverse beleidsthema’s, waaronder: - participatie, integratie - huisvesting gebedshuizen - maatschappelijke dialoog - zorg, welzijn, WMO - opvoeding en onderwijs - inburgering - emancipatie - huiselijk en eergerelateerd geweld, huwelijksdwang - veiligheid - Marokkanenbeleid

14


1.2

Informatie en advies

Naast de verbindingen die SPIOR legt tussen de achterban en derden vanuit haar intermediaire functie, wordt er vaak beroep gedaan op de deskundigheid van de organisatie in algemenere zin. SPIOR geeft daarvoor informatie en advies op diverse thema’s op het snijvlak van islam, moslims en de Nederlandse samenleving. Deze informatie- en adviesfunctie concentreert zich weliswaar in Rotterdam, maar heeft ook landelijk en soms zelfs internationaal uitstraling vanwege de unieke expertise die SPIOR op een aantal thema’s heeft opgebouwd. De inzet van SPIOR loopt hierbij uiteen van het geven van informatie en advies op gerichte vragen van diverse instellingen tot optredens in de media, het verzorgen van lezingen, presentaties en workshops en het participeren in onderzoeken. In 2011 gaf SPIOR onder andere informatie en advies over moslims en pleegzorg, integratie, ‘loverboys’, armoedebestrijding, interculturele communicatie, islam en huwelijk, gespecialiseerde rechtshulp, schooluitval, interculturalisatie binnen de zorg, ritueel slachten, moslims en overheid, identiteit binnen het onderwijs, etcetera. SPIOR werd menigmaal benaderd om een bijdrage te leveren aan onderzoeken van universiteiten, instellingen en studenten in zowel binnen- als buitenland. Zo werd onder andere een bijdrage geleverd aan onderzoeken gericht op islam en uithuwelijken, de identificatie van Turken/Marokkanen/moslims met Nederland, moskeeën in Rotterdam, de relatie van politieke partijen met het migrantenelectoraat, de arbeidsmarkt en het imago van de achterban, aanpak mensenhandel en ‘loverboys’, een onderzoek van de Open Society Foundation over de situatie van moslims in diverse Europese steden (waaronder Rotterdam), van Human Rights Watch over discriminatie van (migranten)vrouwen, van Amnesty International naar uitsluiting van moslims, een onderzoek van de VU over consanguiniteit1 en een Europees onderzoek over lokaal beleid t.a.v. migranten en beeldvorming, in Nederland uitgevoerd door de Erasmus Universiteit. Daarnaast gaf SPIOR binnen een onderzoek van de GGD over Hepatitis B advies over het ontwikkelen van een voorlichtingsproject specifiek voor Rotterdammers met een Turkse achtergrond binnen dit kader. Ook werd SPIOR regelmatig benaderd voor het geven van interviews, het schrijven van artikelen en het deelnemen aan debatten met thema’s als integratie, ‘loverboys’, de hoofddoek, islamitische scholen, polygamie, ritueel slachten, schooluitval, radicalisering en ontwikkelingen op het gebied van vrijwilligerswerk. SPIOR gaf tevens vorm aan haar functie als informatie- en adviesorgaan door te ondersteunen bij een conferentie over armoedebestrijding in Rotterdam georganiseerd door Ihsan (islamitisch instituut voor maatschappelijk activeringswerk) en het daarbij leiden van een workshop. Ook werden er, op verzoek van de school zelf, verscheidene workshops georganiseerd voor de eerste klassen van het Marnix Gymnasium over Marokkaanse en Turkse cultuur, in het kader van ‘wereldoriëntatie’. Hierbij werd samengewerkt met respectievelijk Stichting Islam en Dialoog en Vereniging de Oranje Horizon. SPIOR werd uitgenodigd om


1 Consanguiniteit betekent ‘bloedverwantschap’ en heeft betrekking op relaties tussen twee personen die een gemeenschappelijke voorouder hebben, zoals in het geval van huwelijken tussen (achter) neven en nichten.

15

presentaties te verzorgen over de aanpak van gedwongen uithuwelijking tijdens conferenties in Arnhem, Liverpool en Los Angeles. Internationale bezoekers met diverse vragen rond moslimgemeenschappen in Nederland wisten SPIOR ook te vinden. Zo ondersteunde en begeleidde SPIOR een bezoek van een delegatie uit de Verenigde Arabische Emiraten en een bezoeker via de Amerikaanse ambassade. Kerngegevens Financiering


Bereik

83 informatieverzoeken

Resultaat Informatie en advies op het snijvlak van islam, moslims en de Nederlandse samenleving, gericht op: • Bijdrage maatschappelijke rust en dialoog • Bevordering relevante kennis islam en moslims in de Nederlandse samen leving • Bijdrage expertiseontwikkeling professionals in diverse sectoren • Bijdrage kennisontwikkeling middels deelname aan onderzoeken, woordvoering in media, deelname aan lezingen, presentaties, work shops en panels, ontvangst (buitenlandse) delegaties en gerichte infor matieverschaffing en advisering aan instellingen

16


1.3

Gebiedsgerichte intensieve bevordering

kadervorming en participatie

Van oorsprong wordt de basis van SPIOR gevormd door de aangesloten organisaties die heterogeen in culturele achtergrond, bereik en type organisatie zijn. In 2011 telde SPIOR 60 aangesloten organisaties, elk met hun eigen behoeftes en mate van zelfredzaamheid. Sinds een aantal jaren is een betere inbedding van deze organisaties in hun directe omgeving speerpunt voor SPIOR. Om dat te bereiken werd ook afgelopen jaar ingezet op de bevordering van de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van de organisaties, kadervorming en participatie. Immers, wanneer de aangesloten organisaties sterker zijn, kunnen zij hun leden beter begeleiden op het gebied van maatschappelijke participatie en raken de organisaties en leden zelf ook meer betrokken bij de leefomgeving, waar de directe omgeving vervolgens weer van profiteert. Zo kan een duurzame verbinding tussen diverse bevolkingsgroepen en een betere afspiegeling van de diverse Rotterdamse bevolking in algemene instellingen en overleggen worden gerealiseerd. Dat draagt bij aan een effectiever bereik van beleid. Om bovenstaand doel te kunnen bereiken heeft SPIOR zich in 2011 wederom gericht op de bevordering van competenties van besturen en vrijwilligers binnen de organisaties en de bevordering van samenwerkingsverbanden tussen de verschillende organisaties en de stad, voortbouwend op de in dit verband behaalde resultaten in de voorgaande jaren. Organisaties kregen begeleiding om zich van binnenuit te versterken, zich in de eigen omgeving op de kaart te zetten en samenwerkingsverbanden aan te gaan met andere organisaties. De verbanden binnen de in 2010 ingestelde en geactiveerde regioraden werden aangehaald en versterkt door netwerkbijeenkomsten te organiseren voor zelforganisaties en betrokken instanties in de wijk. Zo werden er in Delfshaven, Rotterdam-Noord en Feijenoord netwerkbijeenkomsten georganiseerd over respectievelijk de thema’s veiligheid, jongeren en armoedebestrijding. Bij de netwerkbijeenkomsten waren in totaal 130 aanwezigen, van verschillende organisaties en instanties. Tevens werden er in 2011 per regio twee vergaderingen georganiseerd voor de aangesloten organisaties. Tijdens deze vergaderingen werden relevante thema’s besproken en werd er ingezet op de onderlinge samenwerking. Om organisaties zelfredzamer te maken werden er in 2011 verder diverse trainingen verzorgd voor vrijwilligers en besturen van de Othman Moskee, Stichting Al Moustaqbal, Stichting Rosarium, Stichting Nida, Stichting Schakelaar en de vrouwencommissie Gair-oel-Amal van moskee Dar al Hijra. Afhankelijk van de vraag waren deze trainingen gericht op effectieve communicatie en PR, omgaan met geld (voor penningmeesters), projectontwikkeling, fondswerving, opvoeding, burgerparticipatie, netwerkvaardigheden, bestuurlijke organisatie en werkwijze (deel)gemeente. In totaal namen er 60 bestuurders en vrijwilligers deel aan de gegeven trainingen.


17

Naast het deelnemen aan trainingen werden betrokkenen ook actief begeleid door SPIOR, waarbij zij de mogelijkheid kregen om de nieuwe vaardigheden en kennis concreet toe passen in de praktijk. Voorbeelden daarvan zijn deelname aan de Dag van de Dialoog als tafelvoorzitter en het organiseren van tafels in de eigen wijk, in Feijenoord aan de Dialoog Drie Daagse, samenwerking in Charlois met House of Hope in het ondersteunen van wijkbewoners, samenwerking met At Work in begeleiding van jongeren, bezoeken aan de deelgemeente, het zelf werven van fondsen voor activiteiten, het organiseren van wijkbijeenkomsten voor een breed publiek, inzet rond de jaarwisseling om overlast van jongeren te voorkomen (in Feijenoord) en deelname aan de landelijke Burendag. Een mooi voorbeeld is hoe Stichting Nida in Delfshaven samen met de Roteb jeugdschouwen organiseerde in de wijk. Op 20 april werd dit afgesloten met een wijkfeest in aanwezigheid van de portefeuillehouder van de deelgemeente. Deelnemende kinderen ontvingen een onderscheiding als ‘schoonambassadeur’. Met diverse andere organisaties, zoals Vereniging Ettaouhid, de Oranje Horizon, MCVN en moskee Al Mohcinine, werden in dit verband nog afzonderlijke adviesgesprekken gevoerd. Dat was er nadrukkelijk op gericht dat de organisaties zich niet alleen naar binnen richten, maar ook contacten onderhouden en samenwerkingsverbanden aangaan met andere organisaties. Om dit te bevorderen heeft SPIOR daar waar mogelijk ook in de uitvoering van andere activiteiten zoals beschreven in de overige paragraven organisaties met elkaar in contact gebracht en laten samenwerken. Zo leerden de organisaties elkaar beter kennen en konden zij profiteren van elkaars kennis en vaardigheden. Aandachtspunt is nog een structureler deelname vanuit de organisaties aan netwerken en overleggen in hun wijk. De interesse van de getrainde vrijwilligers gaat met name uit naar netwerken en overleggen op het terrein van onderwijs en welzijn. Een mooie illustratie van eerdergenoemde doelstellingen en manieren van ondersteuning is te vinden in de begeleiding van stichting Al Moustaqbal. De stichting is intensief begeleid naar een zelfstandiger en ondernemender houding. Daar de vrijwilligers nog niet beschikten over voldoende kennis en vaardigheden met betrekking tot het opzetten van projecten in de praktijk, werd er een training georganiseerd van in totaal 8 bijeenkomsten met 20 deelnemers. De training werd direct gelinkt met de praktijk door te werken aan het opzetten van het buurtvadersproject. Er werden onder andere vaardigheden aangeleerd op het gebied van het formuleren van een visie en doelstellingen, het bepalen van de doelgroep, fondswerving, werving van vrijwilligers voor de uitvoering en PR. Uiteindelijk is het de deelnemers gelukt om een volwaardig project op te zetten en hebben 20 vaders zich tijdens het Suikerfeest en het Offerfeest ingezet als surveillanten bij twee bioscopen in Rotterdam-Zuid en -Centrum. Door de intensieve begeleiding vanuit SPIOR is het Al Moustaqbal dus gelukt om van binnen uit te versterken en professioneler te werk te gaan. Hun inzet werd zeer positief ontvangen door

18


onder meer de politie, de stadsmariniers en de deelgemeenten Rotterdam-Centrum en Feijenoord. Het succes van het project en de professionalisering van stichting Al Moustaqbal zijn niet onopgemerkt gebleven; in 2011 werd de stichting genomineerd voor de vrijwilligersprijs in Feijenoord en kregen zij subsidie van de deelgemeente om de deskundigheid van vrijwilligers binnen de organisatie nog verder te kunnen ontwikkelen. Kerngegevens Financiering


Bereik

• 60 organisaties • 60 vrijwilligers getraind, van 6 organisaties • 130 deelnemers netwerkbijeenkomsten

Resultaat • Verbanden binnen regio’s aangehaald en versterkt, o.a. middels 3 netwerk bijeenkomsten in: - Delfshaven (veiligheid) - Noord (jongeren) - Feijenoord (armoedebestrijding) • Vrijwilligers getraind op diverse thema’s en betrokken in gebiedsge richte activiteiten, netwerken en overleggen


19

1.4

De deur gaat naar twee kanten open

SPIOR zet zich op diverse manieren in voor het realiseren van optimale ontwikkelingsmogelijkheden van kinderen. Een belangrijk aspect daarbij is een goede afstemming tussen diverse leefmilieus. Voor duizenden moslimkinderen in Rotterdam geldt dat naast educatie op school zij ook scholing volgen in moskeeën of andere zelforganisaties van islamitische signatuur. Het pedagogisch klimaat in deze instellingen behoeft op diverse punten aandacht. In 2009 werd er door SPIOR en Stichting de Meeuw een onderzoek uitgevoerd ten behoeve van de inbedding van het onderwijsaanbod in zelforganisaties in de pedagogisch-didactische wijkinfrastructuur. De aanbevelingen die voortvloeiden uit dit onderzoek werden opgenomen in het rapport ‘De deur gaat naar twee kanten open’. In 2010 gingen de beide organisaties hiermee gezamenlijk aan slag middels een eerste bijeenkomst georganiseerd in de wijk Bloemhof tussen islamitische zelforganisaties en basisscholen. In 2011 is dit voortgezet en werden aan de ene kant voor ouders verscheidene bijeenkomsten georganiseerd gericht op voorlichting omtrent voor- en vroegschoolse educatie (VVE) en aan de andere kant activiteiten voor vrijwilligers en bestuurders gericht op het vergroten van vaardigheden en kennis ten aanzien van het pedagogisch klimaat en het bevorderen van de samenwerking tussen instellingen binnen de pedagogisch-didactische infrastructuur. Dit is op drie niveaus gebeurd. Ten eerste zijn er gesprekken op het niveau van schoolbesturen gevoerd om de samenwerking te bevorderen. Ten tweede zijn er in twee wijken bijeenkomsten tussen lokale basisscholen en islamitische zelforganisaties georganiseerd, namelijk in Feijenoord en Crooswijk. Tijdens deze bijeenkomsten werd met name gesproken over huiswerkbegeleiding en inzet op de voorlichting voor scholen. Tevens werden door de zelforganisaties concrete mogelijkheden aangegeven over mogelijke samenwerkingsinitiatieven tussen de organisaties, scholen en de buurt. Ten derde is bilateraal tussen zelforganisaties en basisscholen in diverse wijken het contact tot stand gebracht en begeleid tot concrete samenwerking. Voor ouders werden er 11 voorlichtingsbijeenkomsten bij zelforganisaties georganiseerd, met een opkomst van in totaal 247 vaders en moeders. Tijdens deze bijeenkomsten kregen de aanwezigen informatie over de positieve effecten van voor- en vroegschoolse educatie op de cognitieve en taalontwikkeling van hun kinderen en het algemene belang van VVE voor de vergroting van hun kansen op een goede schoolloopbaan en maatschappelijke deelname. De verschillende bovengenoemde activiteiten hebben het afgelopen jaar hun vruchten, afgeworpen. Door de samenwerking en de interactie met de scholen zijn de vaardigheden en kennis van de vrijwilligers binnen de aangesloten organisaties ten aanzien van het pedagogisch klimaat vergroot en zijn er samenwerkingsverbanden ontstaan tussen scholen en zelforganisaties. Ouders binnen deze organisaties zijn op de hoogte gebracht van het belang van voor- en vroegschoolse educatie voor hun kinderen.

20


Kerngegevens Financiering


Bereik

• 13 organisaties • 247 deelnemers voorlichting VVE

Resultaat Uitvoering aanbevelingen rapport ‘De deur gaat naar twee kanten open’ (2009) middels activiteiten gericht op: • Voorlichting ouders omtrent voor- en vroegschoolse educatie (11 bijeenkomsten) • Vergroten van vaardigheden en kennis van vrijwilligers ten aanzien van het pedagogisch klimaat • Bevorderen van samenwerkingsverbanden tussen organisaties en scho len binnen de pedagogisch-didactische infrastructuur


21

1.5

Voorlichtings- en discussiebijeenkomsten

De Nederlandse samenleving is zeer divers. Daarom is er een diversiteit aan kanalen met informatie nodig om verschillende groepen binnen de samenleving effectief te bereiken. Generiek beleid en algemene instellingen sluiten nog niet altijd aan bij de diverse groepen, dan wel omdat deze letterlijk niet worden bereikt, dan wel omdat de wijze van benadering niet aansluit op de leefwereld en daarmee de boodschap niet effectief overkomt. Om een aantal groepen te bereiken die moeilijk of nauwelijks bereikt wordt via de reguliere kanalen, zet SPIOR verschillende middelen in. Een van deze middelen is het organiseren van voorlichtings- en discussiebijeenkomsten, waarbij belangrijke thema’s met betrekking tot mens en samenleving worden besproken en bediscussieerd. Daaronder vallen onder meer thema’s die binnen bepaalde groepen in een taboesfeer verkeren en die SPIOR bespreekbaar maakt en ter discussie stelt. Het doel hierbij is altijd bewustwording, kennisoverdracht en attitudeverandering. In 2011 zijn er 10 van deze bijeenkomsten georganiseerd, met in totaal 390 deelnemers. Tijdens deze bijeenkomsten werden onderwerpen zoals participatie, partnerkeuze, opvoeding, alcohol- en drugsgebruik, ‘loverboys’ en depressie behandeld. Enkele bijeenkomsten waren vooral gericht op het geven van voorlichting en andere bijeenkomsten waren een combinatie van voorlichting en de mogelijkheid tot discussie. Hieronder is een overzicht van de verschillende bijeenkomsten opgenomen inclusief een korte impressie van de opbrengsten van de voorlichting en/of discussie. 1. Vereniging de Oranje Horizon, 26 maart: bijeenkomst over ‘loverboys’2 Deelnemers: 25 meiden van Marokkaanse afkomst Aan de hand van een toneelstuk en voorlichting (ontwikkeld binnen een eerder uitgevoerd project van SPIOR op dit thema) werd uitgelegd hoe ‘loverboys’ te werk gaan. De meiden werden met vragen over het toneelstuk geprikkeld om zelf na te denken over hun werkwijze en de slachtoffers. De voorlichting en daaropvolgende discussie waren bedoeld om meisjes weerbaar te maken en hen tevens in te laten zien dat een meisje dat in de handen van een ‘loverboys’ valt een slachtoffer is en hulp kan en hoort te krijgen. ‘Je moet voorzichtig zijn en je grenzen kennen. Als een jongen zegt: “Ik hou toch van je, doe dan dit of dat voor me”, dan weet je dat hij je manipuleert. Je moet sterk in je schoenen staan.’ 2 ‘Loverboys’ is een eufemistische term voor het verschijnsel, waarbij het immers in feite gaat om daders van gedwongen prostitutie. Deze term is echter, ook binnen de groep waar deze bijeenkomst op was gericht, het bekendst en wordt daarom toch hier gebruikt.

22

2. Dar-Rahaa, 12 april: bijeenkomst over stress en depressie, in samenwerking met Context Deelnemers: 38 vrouwen van Marokkaanse afkomst Deze voorlichting over stress en depressie werd door de groep als zeer interessant en leerzaam ervaren. De aanwezigen kregen ruim de mogelijkheid om hun vragen te stellen, wat veelvuldig werd gedaan. Omdat er veel vrouwen bij waren die de Nederlandse taal niet geheel machtig waren, was er ook een vertaalster aanwezig.


3. TVVH, 17 april: bijeenkomst ‘Moslims & samenleving’ Deelnemers: 40 meiden en vrouwen en 40 mannen van Turkse afkomst Na een inleiding door de imam werd verder gediscussieerd over een positieve houding binnen de samenleving en goede omgangsvormen met betrekking tot de medemens, ook die van andere geloofsovertuigingen, leefstijlen etcetera. ‘Wij moeten goed omgaan met onze buren, ongeacht of ze moslim zijn of niet. Ook mensen die anders zijn of denken, zoals homoseksuelen. Je hoeft het niet goed te keuren maar wij leven in deze samenleving en we moeten ons aanpassen aan waar we leven.’ 4. Stichting Nida, 7 juni: bijeenkomst over opvoeding en zelfvertrouwen Deelnemers: 33 vrouwen van Turkse afkomst De aanwezige vrouwen kregen voorlichting over opvoeding: wat zijn rechten en plichten van ouders en kinderen en hoe kun je het beste met elkaar communiceren? De voorlichting werd als zinvol ervaren door de aanwezigen. Zij zaten vol vragen en gingen ook onderling het gesprek met elkaar aan over hun ervaringen en vragen. Tevens gaven veel vrouwen aan in de toekomst graag nog meer informatie te krijgen over dit onderwerp. ‘Je moet jezelf verplaatsen in de situatie van het kind. En laat je kind zijn/haar eigen persoonlijkheid ontwikkelen.’ 5. Moskee Abou Bakr, 9 augustus: bijeenkomst ‘Maak jezelf bruikbaar voor de wijk’ Deelnemers: 87 jongeren van diverse culturele achtergronden Jongeren van diverse herkomst gingen tijdens deze bijeenkomst met elkaar in discussie aan de hand van stellingen als ‘Moslimjongeren zijn niet positief zichtbaar in de wijk’, ‘De wijk is van ons allemaal’ en ‘Vanaf nu ga ik vaker vrijwilligerswerk doen in de wijk’. 6. Stichting Akyazili, 23 november: bijeenkomst over opvoeding Deelnemers: 39 vrouwen van Turkse afkomst Tijdens de voorlichting werden er opvoedkundige tips gegeven en kregen de deelnemers de mogelijkheid om zelf hun ervaringen en vragen rond opvoeding in deze samenleving in te brengen. De deelnemers vonden de voorlichting zeer informatief. ‘De belangrijkste informatie die ik heb gekregen is dat de omgang heel belangrijk is, dat je geduld moet hebben en goed moet kunnen communiceren.’ 7. Marokkaanse Culturele Vereniging Charlois, 14 december: bijeenkomst over de schade lijke effecten van het gebruik van drugs en alcohol, in samenwerking met Context Deelnemers: 34 mannen en vrouwen, overwegend van Marokkaanse afkomst De deelnemers werden op de hoogte gebracht van de schadelijke effecten van alcohol- en


23

drugsgebruik en kregen handvatten aangereikt om hun kinderen op dit gebied zo goed mogelijk te kunnen informeren en weerbaar te maken. Want hoewel het gebruik van alcohol en drugs onder moslims eigenlijk taboe is, is het een feit dat onder jongens van Marokkaanse origine problematisch gebruik van onder meer softdrugs (blowen) ook voorkomt. ‘Je kunt je kinderen het beste opvoeden en begeleiden naar volwassenheid door prettig met hen te praten, hen te verbieden verslavende middelen te gebruiken, grenzen te stellen en hen te stimuleren om zélf na te denken over wat nu werkelijk belangrijk voor hen is. Als ze toch experimenteren, dan is het verstandig om professionele hulp te zoeken. In ieder geval niet niets doen en problemen onder het tapijt vegen.’ 8. Stichting Rosarium, 16 december: bijeenkomst over partnerkeuze en bloedverwantschap (consanguiniteit), in samenwerking met de VU Deelnemers: 11 vrouwen van Turkse afkomst Er werd met de deelnemers gesproken over in hoeverre zij hun partner zelf hadden gekozen en of er sprake is van een nicht-neef huwelijk (wat voor een deel van de aanwezigen gold). De voorlichting betrof vooral het bespreken van de gezondheidsrisico’s die een neef-nicht huwelijk met zich brengt en discussie over hoe dit onderwerp binnen de eigen gemeenschap wordt beleefd. ‘Je kan kinderen alleen adviseren. Ik kan zeggen dat ik het geen geschikte kandidaat vind, maar ik kan het niet verbieden.’ 9. Moskee Dar al Hidjra, 23 december: bijeenkomst over partnerkeuze en huwelijksdwang Deelnemers: 21 meiden en vrouwen van diverse culturele achtergronden In de voorlichting werd aangegeven dat een gedwongen huwelijk zowel wettelijk als islamitisch gezien niet door de beugel kan en waar men terecht kan voor hulp indien er sprake is van een gedwongen huwelijk. Ook werd met de aanwezigen gesproken over afwegingen bij partnerkeuze en communicatie met de ouders hierover. Uit de evaluatie door de deelnemers kwam naar voren dat zij de bijeenkomst als boeiend en nuttig hebben ervaren. ‘De belangrijkste informatie die ik heb gekregen is dat iedereen zijn keuze mag maken met betrekking tot het huwelijk. Allah heeft je dit recht gegeven. Er bestaat geen dwang in de islam.’ 10. Vereniging Ettaouhid, 24 december: bijeenkomst over rechten en plichten binnen de sa menleving Deelnemers: 22 mannen van Marokkaanse afkomst De strekking van de voorlichting was dat ieder mens naast rechten ook plichten in de samenleving heeft. Plichten tegenover zichzelf, tegenover de medemens (goede omgangsvormen tegenover de partner, kinderen, medeburgers) en tegenover de natuur.

24


‘Onderwijs is niet alleen een recht dat door de overheid gewaarborgd moet worden maar het volgen van onderwijs is tevens een plicht van de moslim. Onderwijs is een emancipatorisch vehikel en men moet zijn hele leven doorleren. Het is betreurenswaardig om te zien dat sommige mensen hun hele leven lang van uitkeringen afhankelijk blijven.’ Kerngegevens Financiering


Bereik

390 deelnemers

Resultaat Uitvoering van 10 voorlichtings- en discussiebijeenkomsten over actuele en gevoelige maatschappelijke thema’s gericht op: • Kennisoverdracht over thema’s als opvoeding, maatschappelijke partici patie en consanguiniteit • Bespreekbaar maken en doorbreken van taboes (‘loverboys’, verslaving, stress en depressie) • Bevorderen van agendering, bewustwording en attitudeverandering ten opzichte van de diverse thema’s


25

1.6

Dialoogbijeenkomsten

De verschillende groepen binnen de samenleving leven niet altijd met elkaar maar soms veeleer langs elkaar heen. Het leefbaar maken van de stad doen we samen en om die reden is het belangrijk dat burgers met verschillende achtergronden in contact komen met elkaar. Dat is een verantwoordelijkheid van ons allemaal, die SPIOR ook op zich neemt. Op verschillende plaatsen en manieren spant SPIOR zich in om de dialoog tussen burgers aan te wakkeren, hen met elkaar in contact te brengen en wederzijds respect en saamhorigheid te bewerkstelligen. Dit is in feite een rode draad in al ons werk. Meer specifiek zijn er in 2011 in dit kader 10 dialoogbijeenkomsten georganiseerd, met in totaal 887 deelnemers. Tijdens deze bijeenkomsten werd er gesproken over verschillende onderwerpen op het gebied van mens en maatschappij, religie en diversiteit. De dialoogbijeenkomsten hebben allen tot doel het bewerkstelligen van ontmoetingen tussen burgers die elkaar in het dagelijks leven niet zo snel ontmoeten, het uitwisselen van kennis en het bevorderen van begrip en respect voor elkaar. In deze paragraaf wordt een overzicht gegeven van de bijeenkomsten met een kleine greep uit de opbrengsten. 1. Speeltuin Crooswijk, 14 en 15 mei: buurtfeest met dialoogtent, in samenwerking met Stichting Nida Deelnemers (dialoogtent): 57 buurtbewoners Bewoners van Crooswijk (en andere geïnteresseerde Rotterdammers) kregen de mogelijkheid om elkaar op twee feestelijke dagen te ontmoeten. Er waren activiteiten voor de kinderen en vele kraampjes om langs te struinen. Tevens kregen de bezoekers de mogelijkheid om elkaar in een ongedwongen sfeer te ontmoeten, elkaar te leren kennen en met elkaar te spreken. In de dialoogtent verzamelden zich dan ook verschillende bezoekers die met elkaar in gesprek gingen over het samenleven in Crooswijk, maar ook buiten de dialoogtent, door alle festiviteiten heen, hadden ontmoetingen en gesprekken plaats. 2. Theater Zuidplein, 21 mei: theateravond ‘Kunst, cultuur en het gezin’, met intercultureel panelgesprek over ‘De kunst van ontmoeting’, in samenwerking met Stichting Al Wahda Deelnemers: 250 mannen en vrouwen Tijdens een avond vol muziek, zang en cabaret werd het publiek geprikkeld door te luisteren naar een panelgesprek over ‘de kunst van de ontmoeting’. Tijdens dit panelgesprek werd er gesproken over in hoeverre kunst kan worden ingezet om de ontmoeting tussen mensen met verschillende achtergronden te bevorderen en hoe we elkaars kunstvormen beter kunnen begrijpen en er zo goed mogelijk mee om kunnen gaan. Deelnemers aan het panel waren: Leen la Rivière van de CNV Kunstenbond, Nico van Scheijndel van het Humanistisch Verbond en Abdulkarim al Fath, webschrijver en student nieuwe media.

26


‘Ontmoeting staat centraal, want een verhaal is een middel om te communiceren. Dat kan dan positief of negatief zijn. Dat er op je verhaal wordt gereageerd omdat mensen het met je eens zijn of juist niet. En dat moet ook kunnen, vind ik.’ 3. Albeda College Rosestraat, 30 mei 2011: ‘Hey mam, vertel es!’, in samenwerking met het Albeda College, All About Us Film Factory en Diversity Joy Deelnemers: 30 meiden en vrouwen Tijdens deze bijeenkomst konden meiden en moeders met elkaar in gesprek gaan over opgroeien en opvoeden, toen en nu. De film ‘Hey mam, vertel es’, waarin tienermeiden hun moeders ondervragen over hoe het ging toen zij opgroeiden, werd vertoond als aanzet voor het gesprek. Naar aanleiding van deze film werden er stellingen en vragen gepresenteerd aan de hand waarvan de moeders en dochters met elkaar in gesprek gingen. Ook wethouder Louwes nam hieraan deel en sprak over haar eigen ervaringen en die van haar moeder. ‘Ik hoop dat jij het heel ver gaat schoppen. Dat wat ik niet heb bereikt, dat jij dat bereikt voor ons.’ 4. Mevlana moskee, 23 augustus: bijeenkomst over diversiteit op de arbeidsmarkt, in samenwerking met FNV Deelnemers: 250 Rotterdammers De jaarlijkse iftar van SPIOR is altijd een gelegenheid waarbij een breed scala aan organisaties met elkaar in gesprek gaat over een maatschappelijk actueel thema. Dit keer was dat diversiteit op de arbeidsmarkt. De hoofdvragen die besproken werden hadden betrekking op diversiteit als kans of belemmering, de manier waarop de vertegenwoordigers van de aanwezige bedrijven diversiteit op de arbeidsmarkt proberen te bevorderen en nieuwe mogelijkheden tot samenwerking. Onder meer wethouder Louwes, Leo Harteveld (bestuurder FNV) en Said Igalla (voorzitter SPIOR) brachten hun ideeën over dit thema naar voren. In het gesprek met de zaal leverden onder meer aanwezigen van KMR, Laurens en diverse ervaringsdeskundigen een bijdrage aan de discussie. Het thema werd op ludieke wijze neergezet door een optreden van cabaretgroep ‘De Regenboog’, wat ook prikkelde tot nadenken over hoe stereotiepe beelden een belemmering kunnen vormen. Burgemeester Aboutaleb sloot de avond af met een oproep tot meer wederzijdse ontmoeting. ‘De bruggen die we in overdrachtelijke zin in onze samenleving nodig hebben, komen er vaak niet vanzelf. In Rotterdam, met al zijn geloven, culturen en nationaliteiten kunnen we daarover meepraten. Mensen en organisaties die bruggen kunnen slaan tussen mannen en vrouwen, jongeren en ouderen, moslims en niet-moslims, hebben we dus hard nodig. Kansen genoeg, ook op de Rotterdamse arbeidsmarkt.’ (Wethouder Louwes)


27

5. Vereniging de Oranje Horizon, 24 augustus: dialoogbijeenkomst met als thema ‘Ontmoeting’, in samenwerking met Bewonersorganisatie Nieuwe Westen en Delphi Opbouwwerk Delfshaven Deelnemers: 65 buurtbewoners Omdat het Ramadan was, werd de bijeenkomst geopend met een korte inleiding over de vastenmaand. Vervolgens gingen de aanwezigen met elkaar in discussie aan de hand van twee stellingen: ‘ontmoeting is leuk, maar dat levert geen leefbare wijken, daar heb je meer voor nodig’, en ‘bij ontmoetingsbijeenkomsten moeten we ook de waarheid durven spreken over elkaars positieve en minder positieve punten’. De bijeenkomst werd bezegeld met een gezamenlijke iftar, tijdens welke het onderlinge gesprek levendig werd voortgezet. ‘Leefbaarheid kun je creëren als alle partijen in de wijk er bij betrokken worden, leefbaarheid is niet iets van één keer per maand bij elkaar komen, maar ik vind dat alle bewoners zich er dagelijks mee bezig zouden moeten houden. Dat kan alleen als we een gezamenlijk doel hebben. Maar ook in elkaar vertrouwen.’ 6. Heemraadsplein, 15 en 16 oktober: buurtfeest met dialoogtent, in samenwerking met Stichting Nida, deelgemeente Delfshaven, Gemeente Rotterdam, Avant Sanare, Vrouwen in Beweging, GGD en Sanitas Deelnemers (dialoogtent): 25 buurtbewoners In een najaarsweekend werd er een buurtfeest georganiseerd waarbij alle buurtbewoners van harte uitgenodigd waren. Enkele honderden bezoekers kregen de mogelijkheid om op een leuke manier met elkaar in contact te komen en deel te nemen aan verschillende activiteiten. Naast muziek, theater, open podium, kraampjes en dans was er de mogelijkheid om elkaar te ontmoeten in de dialoogtent. Hier kon met elkaar gesproken worden over verschillende onderwerpen die spelen binnen de Nederlandse samenleving en met name de eigen buurt. Binnen de tent werd de dialoog aangegaan tussen bewoners, de portefeuillehouder welzijn van de deelgemeente en wijkorganisaties. Maar ook buiten de tent ontstonden groepjes van wijkbewoners en organisaties die in gesprek gingen met elkaar. 7. Dar Al Hidjra moskee en Kocatepe moskee, 19 november: ‘Kinderkoren in de moskee: open dag voor Rotterdammers’, in samenwerking met Kosmopolis en Stichting Al Wahda Deelnemers: 60 Rotterdammers De open dag werd georganiseerd om negatieve beeldvorming over moskeeën te doorbreken en Rotterdammers uit te nodigen over de drempel te stappen en hun eigen beeld te vormen. Op deze dag kwamen Rotterdammers met verschillende achtergronden op bezoek in de beide moskeeën waar zij de gelegenheid kregen met elkaar in gesprek te gaan

28


en te genieten van een gezamenlijk optreden van christelijke en islamitische kinderkoren. Dit was ook voor de vaste bezoekers van de moskee een bijzondere ervaring! 8. Othman moskee, 19 december: dialoogbijeenkomst ‘Schoon in de wijk’, in samenwerking met Bewonersgroep Slachthuisterrein Deelnemers: 46 bewoners uit Crooswijk Hoofddoel van de bijeenkomst was om te brainstormen over de mogelijke te ondernemen acties om de wijk schoner te krijgen. Tevens was de bijeenkomst bedoeld om de wijkbewoners zelf meer met elkaar in contact te brengen. De bijeenkomst werd geopend met een inleiding door de imam van de moskee, over het belang van schoonheid en hygiëne gezien vanuit de islam. Daarna werd de dialoog aangegaan met wijkbewoners, vrijwilligers, de wijkcoördinator van Roteb en portefeuillehouder Geselschap van de deelgemeente Kralingen-Crooswijk. Aan het eind van de bijeenkomst had men meningen en ideeën uitgewisseld en waren er verschillende initiatieven opgenoemd zoals elkaar beter leren kennen en dan samenwerken in de wijk, kinderen die de moskee bezoeken inzetten om de straten schoon te maken en containers neerzetten voor het weggooien van oud brood. ‘We moeten elkaar leren kennen, daarmee begint de samenwerking in de wijk. Het zijn vaak ongegronde vooroordelen over elkaar die de samenwerking en onderling vertrouwen belemmeren.’ 9. Erasmus Universiteit, 22 december: dialoogbijeenkomst ‘Religion Connects?!’, in samenwerking met studentenverenigingen Mashriq, Ichthus en NSR Deelnemers: 80 studenten, met een christelijke of islamitische achtergrond Het idee achter deze bijeenkomst was dat de religies meer moeten functioneren als verbinding dan als scheidslijn tussen mensen. Aan de hand van de vertoning van een documentaire (over een christen en een moslim jongere die samen Jeruzalem bezoeken) en daaropvolgend dialoog werd er gezocht naar de overeenkomsten tussen met name christendom en islam en werd geprobeerd een gevoel van saamhorigheid te creëren. Dat dat is gelukt bleek wel uit het feit dat de dialoog doorging tot in de late uurtjes, er een nieuw samenwerkingsverband is ontstaan op deze avond én uit de reacties van de deelnemers. ‘Ik had nooit verwacht dat moslims zulke vriendelijke mensen konden zijn.’ 10. Vereniging MVCN, 30 december: dialoogbijeenkomst ‘Samenleven in Nederland’ Deelnemers: 24 vrouwen uit de wijk, met verschillende achtergronden Deze bijeenkomst werd georganiseerd met als doel het in contact brengen van bewoners met elkaar en hen meer bij elkaar te betrekken. De deelnemers konden door middel van stellingen vrijelijk hun ideeën, meningen en ervaringen met elkaar delen. Aan het eind van de discussie werd er bekeken wat nu de beste te ondernemen acties en oplossingen zijn om op een goede manier sámen te kunnen leven in Nederland.


29

‘Het gaat om respect. Niet alleen naar buren, maar ook op straat respect hebben voor elkaar. Als we respect voor elkaar zouden hebben, zou het een stuk beter en makkelijker gaan.’ Kerngegevens

30

Financiering


Bereik

887 deelnemers

Resultaat

Uitvoering van 10 dialoogbijeenkomsten gericht op: • Bevorderen van contact tussen Rotterdammers van diverse achtergronden • Stimuleren van dialoog over maatschappelijke thema’s • Bewerkstelligen van wederzijds respect en saamhorigheid


1.7

Burgerschapscompetenties

Voortbouwend op het succes van eerdere jaren werd ook in 2011 de cursus burgerschapscompetenties aangeboden, dit maal in Feijenoord en IJsselmonde. De cursus richt zich op het aanleren van verschillende competenties opdat deelnemers beter uitgerust zijn om actief deel te nemen aan de maatschappij. Hierbij wordt er vooral ingezet op de talenten en vaardigheden waarover de deelnemers reeds beschikken; bewustwording en verdere ontwikkeling van deze talenten en vaardigheden is erg belangrijk. De ondersteuning die de deelnemers op individueel en sociaal gebied krijgen vanuit deze cursus zorgt er tevens voor dat het sociaal isolement waarin velen van hen verkeren, doorbroken wordt. De cursus richt zich op thema’s als het leven in de Nederlandse maatschappij, gemeentelijke instellingen, gezondheidszorg, bewust bewegen, gezonde voeding, sociale en communicatievaardigheden, diversiteit en bewustwording, omgaan met geld en sollicitatie- en presentatievaardigheden. Naast het aanbieden van concrete informatie krijgen de deelnemers middels het volgen van workshops de mogelijkheid om dat wat ze hebben geleerd toe te passen in de praktijk. Zo gaan de deelnemers bij de thema’s bewust bewegen en gezonde voeding samen sporten en gezond koken en bij het thema sollicitatie- en presentatievaardigheden oefenen met het voeren van een sollicitatiegesprek. De werving van de deelnemers gebeurde in overleg met de OK-bank. Hierbij werd gelet op het samenstellen van zo divers mogelijke groepen en werden de potentiële kandidaten getoetst op motivatie, achtergrond en de behoefte om zich maatschappelijk nuttig te maken. In totaal werden er op deze manier 18 deelnemers bij elkaar gebracht voor de groep in Feijenoord en 15 deelnemers voor de groep in IJsselmonde. Een aantal deelnemers viel door omstandigheden uit maar 31 van hen hebben de cursus succesvol doorlopen. De groepen bestonden uit mannen en vrouwen met verschillende culturele en religieuze achtergronden, in de leeftijd van 25 tot 65 jaar. Deze cursus droeg daarmee ook bij aan de bevordering van de ontmoeting tussen wijkbewoners met verschillende achtergronden die elkaar in het dagelijks leven niet zo snel zouden tegenkomen. Op 4 november 2011 bracht portefeuillehouder Marit van der Riet een bezoek aan de groep in Feijenoord en hield daar, vanuit eigen ervaringen, een motiverend verhaal voor de deelnemers. Na afloop van de cursus is er met de deelnemers een evaluatie gehouden. Zij gaven allen aan positief te zijn over de gegeven cursus. Ze zijn naar eigen zeggen bewuster geworden van zichzelf en de wereld om zich heen en hebben veel informatie en handvatten gekregen om actiever te kunnen zijn binnen de maatschappij. Het succes van de cursus is daarnaast ook meetbaar. Zo is 65% uit de eerste groep en 55% uit de tweede groep vrijwilligerswerk gaan doen. Tevens hebben enkele deelnemers de wens ontwikkeld om een studie te volgen, betaald werk te verrichten of wekelijks te sporten en zetten zij hier stappen voor. Hoewel niet alle


31

deelnemers, onder meer vanwege gezondheidsklachten, in staat zijn om betaald of vrijwilligerswerk te gaan verrichten, gaven zij wel aan zich op hun eigen manier actiever te willen gaan opstellen. Door de verscheidenheid aan informatie en instrumenten aangeboden tijdens de cursus zijn de deelnemers positiever over zichzelf en hun toekomst en zijn zij gemotiveerder en beter uitgerust om elk hun eigen wensen en dromen waar te maken. Kerngegevens

32

Financiering


Bereik

31 deelnemers

Resultaat

Uitvoering van cursus voor 2 groepen, gericht op: • Bevordering kennis en vaardigheden deelnemers • Bevordering maatschappelijke participatie en vrijwilligerswerk • Bevordering ontmoeting wijkbewoners van diverse achtergronden


1.8

Wajaw

In 2008 heeft de Hogeschool Inholland in opdracht van SPIOR trainingsmateriaal ontwikkeld gericht op jongeren, ter voorkoming van maatschappelijke uitval zoals door vroegtijdig schoolverlaten, agressiviteit, criminaliteit en radicalisering. Onderdelen van de training zijn het ondersteunen van de interculturele en religieuze identiteitsontwikkeling, omgaan met discriminatie en agressie, burgerschapsvorming en vrijetijdsbesteding. Het trainingsmateriaal, vooral gericht op jongeren van Marokkaanse origine, werd ‘Wajaw’ genoemd en werd in 2010 uitgezet als pilot. Na positieve resultaten en reacties van zowel de uitvoerders als de betrokken jongeren, is de training ook in 2011 uitgevoerd, dit keer met 5 groepen – twee in Kralingen-Crooswijk en drie in Noord. Dit gebeurde in nauwe samenwerking met Stichting Buurtwerk Kralingen-Crooswijk en Stichting Welzijn Noord. Omdat de training expliciet ontwikkeld is voor risicojongeren en dit een moeilijk bereikbare groep is, is er bij de werving van de jongeren samengewerkt met jongerenwerkers, buurtpolitie en de deelgemeente. Uiteindelijk zijn er 4 jongensgroepen en 1 meidengroep samengesteld met een totaal van 94 deelnemers die de training met succes hebben afgerond. De jongeren die deelnamen aan de training zijn tussen de 12 en 18 jaar oud en staan bekend als risicojongeren. De training bestond uit 12 bijeenkomsten, die wekelijks werden gehouden. Tijdens de bijeenkomsten kwamen er verschillende onderwerpen aan bod, gericht op identiteitsvorming, omgaan met agressie en discriminatie en het ontwikkelen van goed burgerschap. Naast het inhoudelijk behandelen van en informatie geven over de thema’s had de training ook een activerende component. Zo gingen de jongeren onder andere op bezoek bij scouting Ibn Battouta, woonden ze de dodenherdenking op 4 mei bij, was er een excursie naar de haven en kwam rabbijn Albert Ringer een gastles geven. Tevens werd de training in alle groepen afgesloten met een buurtfeest dat de deelnemers aanboden aan de wijk om concreet iets bij te dragen. De verschillende groepen reageerden in eerste instantie allen anders op de training. Waar de jongerenwerker in de ene groep veel moeite moest doen om de jongeren te motiveren serieus mee te doen en te dúrven spreken, ging het in de andere groep vanaf de start van de training meteen soepel. Elke groep behoefde dan ook een andere aanpak om de trainingen succesvol te laten verlopen. De rol van de jongerenwerkers en de trainer was hierbij van groot belang. Na afloop van de trainingen kan geconcludeerd worden dat de doelstellingen van Wajaw zijn behaald. Het is gelukt om voornamelijk risicojongeren te benaderen en deel te laten nemen aan de trainingen. Het volgen van de aangeboden training was voor elke groep een effectieve manier van preventie. De jongeren gaven allen aan baat te hebben gehad bij de trainingen; de trainingen gaven hen de mogelijkheid openlijk te spreken over hetgeen hen bezighield en ze zijn meer gaan nadenken over de toekomst en de rol van hun eigen gedrag


33

hierin. Ook de begeleiders, trainers en jongerenwerkers zagen dat de jongeren na afloop van het traject ten positieve waren veranderd. Zo constateerden zij dat de jongeren een positiever beeld kregen van de samenleving, een realistischer beeld van hun eigen gedrag en het besef dat hun gedrag een grote rol speelt binnen de samenleving. Het werken met verschillende groepen bracht tevens naar voren dat het belangrijk is om flexibel en creatief te zijn. Het is goed om, afhankelijk van de groep, de training interactief, met een goede balans tussen theorie en praktijk, aan te bieden om zo de verschillende jongeren optimaal te bereiken. Kerngegevens Financiering

• Dienst JOS, Gemeente Rotterdam • Deelgemeente Kralingen-Crooswijk

Bereik

94 deelnemers

Resultaat Uitvoering training ‘Wajaw’ met 5 groepen, gericht op: • Voorkomen van maatschappelijke uitval • Ondersteunen van de identiteitsontwikkeling • Bevorderen interculturele vaardigheden • Bevorderen van vaardigheden ter conflicthantering, tegengaan en omgaan met discriminatie en agressie • Bevordering actief burgerschap

34


1.9

Hand in hand: van bewustwording tot

gedragsverandering (besturingsmodel)

De afgelopen jaren heeft SPIOR groot succes geboekt met de preventieve aanpak van gedwongen uithuwelijking middels de projecten ‘Het recht van de vrouw ligt in haar eigen hand’(2004-2006) en ‘Hand in hand tegen huwelijksdwang’(2006-2007). Laatstgenoemde project werd in 2008 door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap benoemd tot een van de landelijke succesprojecten op het terrein van emancipatie (onder de noemer ‘Alle troeven in handen’). Voortbouwend hierop werd het project ‘Hand in hand: van bewustwording tot gedragsverandering’ ontwikkeld, met als doel te analyseren welke factoren hebben geleid tot het succes van de aanpak en deze te vertalen naar een model voor bewustwording en gedragsverandering dat breed ingezet kan worden, ook op andere thema’s. Als basis werd gekozen voor het ASE-model, afkomstig uit de sociale psychologie, dat gericht is op het verklaren van gedrag vanuit de intentie van mensen in samenhang met drie hoofddeterminanten: Attitude, Sociale invloed en ‘(self)Efficacy’. Het project werd uitgevoerd in 2010 en 2011, in samenwerking met de dienst JOS, de GGD Rotterdam-Rijnmond, Bureau ART en Dona Daria. In 2010 werd een retrospectieve analyse gemaakt van het SPIOR-project en activiteiten van Dona Daria op het gebied van partnerkeuze om tot een eerste invulling van het model te komen. Op basis van deze analyse is het ASE-model ingevuld voor het thema huwelijksdwang en partnerkeuze, gezien vanuit het perspectief van meiden als primaire doelgroep. In 2011 zijn de volgende stappen gezet om het initiële model te toetsen door toepassing bij respondentengroepen en de uitrol in het maatschappelijk middenveld. De toetsing bij respondentengroepen werd uitgevoerd door SPIOR en Dona Daria. Daarbij werd ervoor gekozen om het te toetsen bij groepen die zich in verschillende fasen bevonden ten aanzien van het thema partnerkeuze: enerzijds groepen waar het thema nog geagendeerd moest worden en anderzijds groepen waar het al geagendeerd was en ook al aan attitude (de norm) was gewerkt, maar dit moest worden voortgezet en uitgebreid, met name door inzet op competenties. Er zijn daartoe activiteiten uitgevoerd bij een groep meiden van Turkse origine bij de Ayasofya moskee, een groep meiden en een groep moeders van Pakistaanse origine bij de Ghausia moskee (door SPIOR) en een groep moeders van Hindoestaanse origine en een groep meiden en een groep moeders van Marokkaanse origine (door Dona Daria). Per groep werd vooraf een analyse gemaakt om te bekijken in welke fase de deelneemsters binnen de groep zich bevonden en op welke factoren van het ASE-model de nadruk moest worden gelegd. Daaraan gekoppeld werden het type activiteit en de meetinstrumenten bepaald. In totaal deden er 61 deelnemers mee aan de pilot ter toetsing van het model, waarvan 32 in de groepen die door SPIOR werden georganiseerd.


35

Op basis van de ervaringen met het werken met het model binnen deze activiteiten is het besturingsmodel verder bijgeschaafd. Tevens zijn enkele randvoorwaarden voor een optimale inzet van het model naar voren gekomen. Op basis hiervan is vervolgens een toolkit ontwikkeld door de partners in het project, genaamd ‘Voor de verandering!’. De toolkit beschrijft het in Rotterdam ontwikkelde model en de daarbij horende instrumenten, die gericht zijn op een vruchtbare samenwerking tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers en een grotere effectiviteit van projecten gericht op bewustwording en gedragsverandering. De laatste stap binnen het project was het model en de toolkit bekendheid te geven binnen de lokale overheid en het maatschappelijk middenveld, met andere woorden: bij de partijen waarvoor het is ontwikkeld. Op 14 november 2011 werd het besturingsmodel gepresenteerd tijdens een informatiesessie, waaraan circa 25 verschillende partijen deelnamen. Het model en de toolkit werden positief ontvangen. In 2012 zal er samen met de gemeente Rotterdam bekeken worden hoe het model verder kan worden geïmplementeerd. Kerngegevens

36

Financiering

• Directie Emancipatie, Ministerie van OC&W • Dienst JOS, Gemeente Rotterdam • GGD Rotterdam-Rijnmond

Bereik

• 61 deelnemers respondentengroepen (32 via SPIOR) • 25 deelnemers informatiesessie

Resultaat

Uitvoeren van projectactiviteiten, gericht op: • Verdere inrichting besturingsmodel • Toetsing model in respondentengroepen • Ontwikkeling toolkit ‘Voor de verandering!’ • Overdracht model en toolkit aan overheid en maatschappelijk middenveld


1.10

Ondersteuning incidentele verzoeken

SPIOR is inmiddels bijna een kwart eeuw geleden opgericht met als hoofdtaak de ondersteuning van (aangesloten) vrijwilligersorganisaties. In de loop van haar ontwikkeling heeft SPIOR een breder takenpakket ontwikkeld. Ondersteuning maakt hiervan wel nog steeds deel uit, omdat de noodzaak daartoe nog steeds aanwezig is. Het gaat daarbij om uiteenlopende incidentele verzoeken om ondersteuning, onder meer gericht op informatievoorziening, doorverwijzing en bemiddeling, hulp bij ontwikkeling en uitvoering van activiteiten, etcetera. De afgelopen jaren heeft SPIOR veel geïnvesteerd in het zelfstandiger en zelfredzamer maken van de vrijwilligersorganisaties (zie hierover ook onder meer paragraaf 1.3), waarmee op termijn de ondersteuning van incidentele verzoeken zou moeten worden afgebouwd. Het uiteindelijke doel hierbij is bovendien dat de organisaties steeds beter ingebed raken in de directe omgeving en zelfstandiger worden om zo hun eigen leden beter bij te kunnen staan in hun maatschappelijke participatie en actiever betrokken raken bij de samenleving. De praktijk wijst uit dat voor een deel ondersteuning nodig blijft voor de vrijwilligersorganisaties. Dit heeft ook te maken met de aard van deze organisaties. Ze ontberen vaak bepaalde middelen (tijd, expertise) om geheel zelfredzaam te zijn en het waarborgen van continuïteit vormt hierin een uitdaging. Daarbij komt dat het bouwen aan de zelfredzaamheid, de kadervorming, een tijdsinvestering en een mentaliteitsverandering vergt. Met alleen al ruim 60 aangesloten organisaties en daarbij nog steeds nieuwe aanmeldingen, vergt dit een lange termijn investering. Het is belangrijk hierbij op te merken dat SPIOR een groep vrijwilligersorganisaties bereikt en bedient, en daardoor ook wordt benaderd, die niet door andere ondersteunende instellingen effectief worden bereikt. In 2011 heeft SPIOR 76 verzoeken tot incidentele ondersteuning binnen gekregen en behandeld, gericht op ondersteuning in relatiebeheer, informatievoorziening, huisvesting, werkgelegenheid, ontwikkeling activiteiten en fondswerving. De verzoeken kwamen onder meer van: Vereniging Ettaouhid (ontwikkeling activiteiten, deskundigheidsbevordering, ontwikkeling activiteiten, fondswerving, bemiddeling), moskee Ghausia (inrichting organisatie, huisvesting – advisering verbouwing), moskee Essalam (ontwikkeling activiteiten, opbouw contacten in omgeving, bemiddeling), moskee Annasr (inrichting organisatie, pr, huisvesting – advisering verbouwing, werkgelegenheid, verzekering), Stichting Al Moustaqbal (ontwikkeling activiteiten, bemiddeling), Stichting Medina (huisvesting, bemiddeling deelgemeente en wijkbewoners), Fatih moskee (pr, ontwikkeling activiteiten), Stichting Birlik (pr, werkgelegenheid, ontwikkeling activiteiten), Cemaat un Nur (pr, doorverwijzing, ontwikkeling activiteiten), Vereniging Bizim Ev (huisvesting, werkgelegenheid, ontwikkeling activiteiten), Stichting Schakelaar (fondswerving, ontwikkeling activiteiten), Stichting Nida (ontwikkeling activiteiten, werkgelegenheid, opbouw contacten), Stichting Akyazılı (ontwikkeling activi-


37

teiten, werkgelegenheid), Stichting Islamitisch Centrum Noord (werkgelegenheid), Stichting Sociaal Cultureel Centrum Iskender Paşa en daaraan gelieerde jongerenorganisatie Furkan (werkgelegenheid, bemiddeling en advisering instelling), Sultan Ahmet moskee (huisvesting), Ayasofya moskee (werkgelegenheid, opbouw contacten), Merkez moskee (werkgelegenheid), Stichting Rosarium (ontwikkeling activiteiten, fondswerving, relatiebeheer), Mevlana moskee (werkgelegenheid), TCCR (huisvesting, werkgelegenheid), moskee Al Wahda (huisvesting – nieuwe locatie, verzekering), moskee El Mohcinine (huisvesting, ontwikkeling activiteiten), Othman moskee (vezekering, ontwikkeling activiteiten, pr, deskundigheidsbevordering), moskee Abou Bakr (verzekering, begeleiding), Vereniging de Oranje Horizon (opbouw contacten in omgeving, ontwikkeling activiteiten, bemiddeling, inrichting organisatie, fondswerving), SvVP (ontwikkeling activiteiten, fondswerving, deskundigheidsbevordering) en MCVN (ontwikkeling activiteiten, fondswerving, bemiddeling). Kerngegevens Financiering


Bereik

76 verzoeken, van 30 organisaties

Resultaat Incidentele ondersteuning op verzoek, onder meer bij: • Bevordering professionalisering en interne bedrijfsvoering (o.a. op het ge bied van deskundigheid en mogelijkheden additionele werkgelegenheid) • Ondersteuning externe communicatie • Bevordering functioneren in maatschappelijke context (o.a. middels on dersteuning bij het opzetten van activiteiten en contacten) • Advisering en bemiddeling bij diverse vragen (o.a. op het gebied van huisvesting)

38


Deel 2 Overige producten

2.1

Islamitisch vormingsonderwijs

Ouders met kinderen op openbare basisscholen hebben het recht een verzoek in te dienen voor godsdienstig of humanistisch vormingsonderwijs voor hun kinderen. In de Wet op het Primair Onderwijs is vastgelegd dat openbare basisscholen bij een dergelijk verzoek de ruimte moeten bieden om het aangevraagde onderwijs mogelijk te maken. Met ingang van schooljaar 2009/2010 is het godsdienstig en humanistisch vormingsonderwijs (GHVO) landelijk georganiseerd en bekostigd. Het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) werd hierbij aangewezen als landelijk zendende instantie voor het islamitisch vormingsonderwijs. Omdat SPIOR, als enige islamitische organisatie, reeds 20 jaar ervaring en expertise met dit onderwijs had opgebouwd op lokaal niveau, zorgt SPIOR voor de uitvoering daarvan. SPIOR participeert in die hoedanigheid ook in het bestuur van het Dienstencentrum GHVO, dat dit onderwijs (van alle denominaties) landelijk coördineert. De lessen islamitisch vormingsonderwijs hebben als doel bij te dragen aan de ontwikkeling van kinderen tot zelfstandig denkende mensen, die open staan en respect hebben voor andersdenkenden en -gelovigen, zonder de eigen islamitische identiteit te verliezen. Zo krijgen de leerlingen les over de basisbeginselen van de islam en informatie over belangrijke religieuze gebeurtenissen zoals feest- en gedenkdagen. Tevens wordt er in de lessen een verband gelegd tussen de theorie en de dagelijkse praktijk van de godsdienst. Het gegeven onderwijs wordt toegespitst op de Nederlandse context zodat de opgedane kennis en inzichten optimaal aansluiten bij de pluriforme samenleving waar de kinderen deel van uitmaken. Omdat de mogelijkheid tot het aanvragen van, met name islamitisch, vormingsonderwijs nog niet bij iedereen bekend is, is in 2011 wederom ingezet op het bekend maken daarvan onder ouders en scholen op diverse plaatsen in Nederland. Met de steeds groter wordende bekendheid stijgt langzaam maar zeker de vraag, wat in 2011 heeft geresulteerd in de groei van het aantal openbare basisscholen waar islamitisch vormingsonderwijs wordt aangeboden. Waar SPIOR in 2009 op 39 basisscholen het onderwijs organiseerde, waren dit er een jaar later 46 en in 2011 is dit aantal gestegen naar 61. Circa 2300 leerlingen namen deel aan het onderwijs, in 13 gemeenten. In 2011 waren er 26 leerkrachten bij SPIOR in dienst. Om te kunnen voldoen aan de strikte kwalificeringseisen die worden gesteld aan de leerkrachten, lopen er diverse bijscholingstrajecten. Een aantal leerkrachten volgt een Pabo opleiding en de bijscholing deskundigheidsbevordering interculturaliteit door Hogeschool Windesheim en door de heer Abdulwahid van Bommel werd ook in 2011 voortgezet. Omdat het voor de leerkrachten tevens belangrijk is gebruik te kunnen maken van een adequate lesmethode is er, in samenwerking met diverse deskundigen, verder gewerkt aan de ontwikkeling van passend lesmateriaal. Centraal binnen dit lesmateriaal staan identiteitsvorming en begrip voor andere overtuigingen. In het

40


leerkrachtenboek dat bij dit lesmateriaal hoort, wordt tevens veel aandacht besteed aan het pedagogisch- didactische klimaat binnen het openbaar onderwijs. Naar verwachting zal de methode eind 2012 klaar zijn en in schooljaar 2012-2013 geïmplementeerd kunnen worden. De contacten met partnerorganisaties zoals HVO (humanistisch vormingsonderwijs) en IKOS (bijbels godsdienstonderwijs) en met scholenbesturen, zoals het Bestuur Openbaar Onderwijs Rotterdam (BOOR) werden het afgelopen jaar onderhouden door deel te nemen aan gezamenlijke overleggen. De behoefte aan ontmoetingsonderwijs, waarbij actief gewerkt wordt aan de uitwisseling tussen leerlingen van diverse levensbeschouwelijke achtergronden, is hierbij nog steeds een belangrijk onderwerp. Ieder jaar wordt er een landelijke sectordag GHVO georganiseerd, waarbij telkens een van de denominaties als hoofdorganisator optreedt. In 2012 is het de beurt aan de islamitische denominatie. In 2011 werd reeds overleg gevoerd en een start gemaakt met de voorbereidingen voor deze dag. Kerngegevens Financiering

Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Bereik

• 61 scholen, in 13 gemeenten • Circa 2300 leerlingen

Resultaat

Onderwijsaanbod op openbare scholen, gericht op: • Bijdrage aan identiteitsontwikkeling kinderen • Bevorderen oriëntatie op Nederlandse context • Bevorderen kennis en open houding

Deel ll - Overige producten

41

2.2

Werving inburgering

Het voldoende beheersen van de Nederlandse taal is van groot belang om zelfredzaam te zijn binnen en deel te nemen aan de Nederlandse samenleving. Onder bepaalde groepen binnen de samenleving is er nog altijd noodzaak tot en behoefte aan ontwikkeling op taalgebied en SPIOR zet zich hier dan ook al jaren voor in. Het aanbod aan inburgerings- en conversatielessen wordt door een aantal vaste aanbieders verzorgd. Omdat niet iedereen de weg naar deze aanbieders kan vinden en omdat sommige gemeenschappen geïnformeerd en gemotiveerd dienen te worden om verder in te burgeren, is SPIOR door de gemeente Rotterdam gevraagd om een rol te spelen in de toeleiding van deelnemers naar dit aanbod via het Taalplein (voorheen Centraal Inburgerings Loket). In 2011 heeft SPIOR zich op verschillende manieren ingezet om dit te realiseren. Ten eerste werden imams en besturen van moskeeën en zelforganisaties geïnformeerd over het aanbod op het gebied van taal en participatie, waarop zij de informatie aan hun gemeenschap konden overdragen. In totaal zijn er circa 100 sleutelfiguren binnen 23 verschillende moskeeën en organisaties geïnformeerd. Vervolgens is er door deze sleutelfiguren tijdens vrijdagmiddagdiensten of andere bijeenkomsten aandacht besteed aan het onderwerp. Tijdens deze bijeenkomsten zijn er in totaal circa 5000 aanwezigen geïnformeerd en bereikt. Daarnaast heeft SPIOR informatieve flyers ontwikkeld en verspreid (zowel digitaal als op papier). Ten tweede zijn er gerichte voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd aan verschillende mannen- en vrouwengroepen binnen zelforganisaties. In totaal werden er 12 voorlichtingsbijeenkomsten gehouden bij 10 organisaties, met 228 deelnemers. Beide methoden van werving hebben uiteindelijk 250 deelnemers opgeleverd die door SPIOR zijn geregistreerd en aangemeld voor een taal- en participatietraject bij het Taalplein. Kerngegevens Financiering


Bereik • Circa 100 sleutelfiguren van 23 organisaties (m.n. bestuurders en imams) geïnformeerd en betrokken • 228 deelnemers groepsvoorlichtingen • 250 personen aangemeld bij het Taalplein Resultaat

42

Werving en toeleiding deelnemers inburgeringstrajecten, gericht op: • Verbetering beheersing Nederlandse taal • Bevordering participatie Nederlandse samenleving


2.3

Aanpak sociaal isolement moslimvrouwen in

Rotterdam-Charlois

Het project ‘Aanpak sociaal isolement moslimvrouwen in Rotterdam’ is voortgekomen uit een samenwerking tussen SPIOR en de GGD Rotterdam-Rijnmond en werd in 2007-2010 stadsbreed uitgevoerd. Dit driejarige project heeft als doel het doorbreken van het sociaal isolement waarin deelnemende vrouwen zich bevinden en hen te begeleiden naar meer maatschappelijke participatie. In drie fasen wordt er toegewerkt naar het uiteindelijke doel, waarbij in het beginstadium laagdrempelige activiteiten worden georganiseerd om de vrouwen aan te trekken en vast te houden zoals koffieochtenden, naailessen en sportlessen. In de volgende fase wordt informatie over de samenleving van ‘buiten naar binnen’ gebracht en wordt er voorlichting gegeven over thema’s als opvoeding, huiselijk geweld en gezondheid. Deze activiteiten worden aangeboden op een als ‘veilig’ ervaren plaats, wat wezenlijk is voor het bereiken en vasthouden van de doelgroep. In de laatste fase worden deelneemsters letterlijk mee naar buiten genomen en gaan zij op bezoek bij relevante voorzieningen, met name binnen de eigen wijk. Bijzonder aan dit project is dat er ook mannen bij worden betrokken, wat nodig is voor een duurzame verbetering van de maatschappelijke participatie van vrouwen. Er worden voorlichtings- en discussiebijeenkomsten gehouden waarbij mannen bewust worden gemaakt van het belang van participatie van vrouwen en mannelijke bestuurders worden van deelnemende organisaties vanaf het begin betrokken bij het project. Zo wordt het emancipatieproces van de vrouwen ondersteund door een normverschuiving binnen de bredere gemeenschap. Naar aanleiding van het succes van het project (uitgevoerd met groepen in Noord, Feijenoord en Hoogvliet) is er ook door andere deelgemeenten, waaronder de deelgemeente Charlois, belangstelling getoond voor het project. De deelgemeente Charlois zocht een effectieve benadering voor sociaal geïsoleerde vrouwen, binnen het kader van ‘Pact op Zuid’. In 2010 is in deze deelgemeente, in samenwerking met Stichting de Schakelaar en de Marokkaanse Culturele Vereniging Charlois (MCVC), het project van start gegaan bij twee groepen vrouwen, met in totaal 30 deelnemers. De eerste fase, waarbinnen de laagdrempelige activiteiten werden georganiseerd, werd in 2010 uitgevoerd. Deze activiteiten lopen door gedurende het hele project om de continuïteit te borgen maar wel met een lagere frequentie. Eind 2010 werd er een start gemaakt met de voorlichtingsbijeenkomsten, die in 2011 werden voortgezet. De voorlichtingsbijeenkomsten die in 2011 werden gegeven gingen onder andere over huiselijk geweld, drugsgebruik en gezondheid, alzheimer, bewuste omgang met afval en milieu, thuiszorg en stress en depressie. De voorlichtingen werden binnen de vertrouwde omgeving van de zelforganisaties gegeven en de vrouwen kregen de mogelijkheid om zelf mee te praten over de onderwerpen en hun vragen te stellen. De onderwerpen bleken zeer interessant te zijn voor de deelnemers en zij gaven aan graag nog meer informatie te willen ontvangen over enkele thema’s. Deel ll - Overige producten

43

Eind 2011 werd tevens een start gemaakt met de uitvoering van de naar buiten gerichte activiteiten. De deelnemers werden mee naar buiten genomen om meer inzicht te krijgen in de organisaties en voorzieningen in de wijk. Naar aanleiding van de interesse van de deelneemsters in gezondheid en opvoeden hebben zij een bezoek gebracht aan CJG Charlois. Ook zijn zij naar de bibliotheek geweest en hebben ze de theatervoorstelling ‘Bazar Aisha’ van het Rotterdams wijktheater bezocht; een voorstelling over een vrouw die veel obstakels in haar leven tegenkomt maar deze weet te overwinnen. De bijeenkomsten voor mannen worden verspreid over de projectperiode georganiseerd (drie per groep). De in 2011 uitgevoerde bijeenkomsten, twee bij MCVC en een bij De Schakelaar, werden goed bezocht. Onderwerpen die aan bod komen, zijn de rechten van de vrouw in de islam in relatie tot maatschappelijke participatie, de rol van de vader in de opvoeding en huiselijk geweld. De activiteiten voor beide groepen worden voortgezet en afgerond in 2012. Kerngegevens Financiering

Deelgemeente Charlois

Bereik

• 30 vrouwen • Ruim 60 mannen

Resultaat Uitvoering projectactiviteiten, gericht op: • Doorbreken sociaal isolement • Bevordering zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie • Bevordering aansluiting bij instellingen en voorzieningen in directe omgeving

44


2.4

Pedagogisch scholingstraject moskeedocenten

Scholing en vorming van kinderen heeft niet alleen in het reguliere onderwijs plaats, maar gebeurt voor veel islamitische kinderen bijvoorbeeld ook buiten schooltijd, in moskeeën en andere islamitische zelforganisaties. Daar krijgen ze godsdienst- en/of taallessen (Turks, Arabisch, Urdu, etc.) aangeboden. In 2006 voerde het Verwey-Jonker instituut in samenwerking met SPIOR een onderzoek uit naar het pedagogisch klimaat in Rotterdamse moskeeën. Hieruit kwam naar voren dat er in veel moskeeën nog sprake is van een traditionele didactische aanpak met weinig interactie en onvoldoende gerichtheid op de Nederlandse context. Kinderen hebben echter baat bij een goede afstemming op inhoud en methodieken tussen de diverse omgevingen waarbinnen het kind onderwijs geniet. SPIOR zet zich daarom in voor de verbetering van het pedagogisch klimaat in moskeeën en de inbedding in de bredere pedagogisch-didactische infrastructuur (zie hierover ook paragraaf 1.4: De deur gaat naar twee kanten open). De onderdelen van deze inzet, dat direct voortbouwt op de aanbevelingen uit het Verwey-Jonker rapport, is pedagogisch-didactische scholing aan de betrokken docenten. Het onderwijs in moskeeën en andere islamitische organisaties wordt vrijwel altijd verzorgd door vrijwillige docenten. SPIOR bood in 2009 voor het eerst een scholingstraject in pedagogisch-didactische deskundigheid aan voor deze groep. Dit scholingstraject werd inhoudelijk opgezet en uitgevoerd door de Hogeschool Rotterdam, waarbij SPIOR zorg droeg voor de werving en begeleiding van de deelnemers. Binnen het onderwijstraject worden thema’s als observeren, modellen van directe instructie, waarden en normen binnen de democratische rechtsstaat, werkvormen, leerprocessen, sociale en emotionele ontwikkeling en samenwerken behandeld. Daarnaast werden de vaardigheden getoetst in de praktijk: de deelnemers werden door medewerkers van de hogeschool geobserveerd en begeleid tijdens het geven van lessen in de moskeeën. In 2009 werd dit project onderscheiden met de Gemeenteprijs op het gebied van aanpak polarisatie en radicalisering. De deelnemers die in 2009 waren gestart met de opleiding, ontvingen in december 2010 hun certificaten. Naar aanleiding van het succes van het traject is het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties benaderd om een tweede groep te kunnen realiseren. Begin 2011 startte dan ook de werving van een tweede groep docenten voor het scholingstraject. In totaal werden 18 deelnemers geworven, dit maal van overwegend Marokkaanse afkomst. Een deel van deze deelnemers was tijdens de selectie voor de eerste groep afgewezen op grond van hun beperkte beheersing van de Nederlandse taal. Nieuw binnen de tweede ronde van het scholingstraject is dan ook dat de deelnemers actief worden gecoacht door studenten van de hogeschool in het beheersen van de Nederlandse taal. Naar verwachting zal deze groep het scholingstraject in de zomer van 2012 afronden.


45


• Ministerie van BZK • Dienst JOS, Gemeente Rotterdam

Bereik

18 deelnemers geworven en gestart met opleiding

Resultaat Scholingstraject 2011-2012, gericht op: • Pedagogische en didactische deskundigheidsbevordering moskeedocenten • Verbetering pedagogisch en didactisch klimaat in islamitische zelf organisaties • Bijdrage positieve identiteitsvorming jongeren als Nederlands moslim • Vergroten betrokkenheid ouders

46


2.5

Voorlichting ‘loverboys’3

Tussen 2006 en 2008 werd het project ‘Preventie ‘loverboys’ moslimgemeenschap Rijnmond’ ontwikkeld en uitgevoerd. Daar het fenomeen ‘loverboys’ nog vrij onbekend was binnen de moslimgemeenschap maar anderzijds uit onderzoek bleek dat ook binnen deze gemeenschap juist daders en slachtoffers voorkomen, was dit project gericht op het vergroten van de bekendheid met dit fenomeen en het vergroten van de weerbaarheid van moslimjongeren en -ouders. Het reguliere voorlichtingsaanbod sloot onvoldoende aan op de belevingswereld van moslimjongeren en bereikte moslimouders vaak helemaal niet. Hierop besloot SPIOR de verantwoordelijkheid op zich te nemen en werden er binnen het project een gerichte benadering en materialen ontwikkeld voor deze groep. Tijdens de looptijd van het project werden enkele honderden jongeren en hun ouders op deze manier bereikt. Omdat na afloop van het project de vraag naar voorlichting op maat voor moslimgroepen bleef bestaan, ontwikkelde SPIOR een voorlichtingsaanbod, gebruikmakend van de ervaringen en materialen (toneelstuk, voorlichting en sticker voor jongeren) uit het eerdere project. Ook in 2011 werd er een beroep gedaan op dit aanbod, door de islamitische middelbare school Ibn Ghaldoun. In totaal werden er twee voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd op locaties van de school in Rotterdam-Zuid en Rotterdam-West, met een bereik van circa 200 leerlingen. Ook op dit thema in relatie tot deze doelgroep, heeft SPIOR pionierswerk verricht (enigszins vergelijkbaar met de ontwikkelde aanpak van gedwongen uithuwelijking), wat niet onopgemerkt is gebleven. Zowel in binnen- als buitenland groeit de interesse in het onderwerp en komt het steeds vaker op de agenda te staan. Zo kwamen er in 2011 verschillende informatieverzoeken binnen en werd SPIOR als deskundige op dit gebied uitgenodigd te participeren in onderzoek en deel te nemen aan debatten. Wat betreft het buitenland, is dit met name in het Verenigd Koninkrijk een actueel thema. SPIOR werd voor informatie over haar aanpak onder meer benaderd door de BBC en The Times. Kerngegevens Financiering

Bekostiging door betrokken partij

Bereik

• 2 bijeenkomsten, islamitische middelbare school Ibn Ghaldoun • Circa 200 deelnemers

Resultaat

Voorlichtingsbijeenkomsten, gericht op: • Vergroting kennis over ‘loverboys’ • Bevordering weerbaarheid jongeren


Zie over deze term de opmerking in voetnoot 2 (blz 20). 3

47

2.6

Ouders aan zet - voorlichting in Feijenoord

Schooluitval, waarbij jongeren de school verlaten zonder startkwalificatie4, is een groot probleem in Nederland. Ook in Rotterdam speelt dit probleem. Vooral in de deelgemeente Feijenoord is de schooluitval onder jongeren relatief hoog, terwijl de ouderbetrokkenheid in verhouding relatief laag is. Om deze reden zette SPIOR zich in 2011 in voor het vergroten van de betrokkenheid van ouders bij het onderwijs van hun kinderen. Dat gebeurde concreet door het organiseren van een aantal voorlichtingsbijeenkomsten in de deelgemeente Feijenoord. Uitgangspunt hierbij was dat wanneer ouders meer betrokken zijn bij de scholing van hun kinderen, dit een positief effect heeft op de schoolprestaties en het voortijdig schoolverlaten afneemt. Om de voorlichtingsbijeenkomsten vorm te geven werkte SPIOR in 2011 samen met een groep van zes studenten van de Hogeschool Rotterdam. De studenten hadden verschillende opleidingsachtergronden en werkten samen binnen de minor ‘talentontwikkeling’. Binnen dezelfde minor werd in 2010 reeds een aantal studenten van de opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening door SPIOR begeleid en ondersteund. Resultaat daarvan was de ontwikkeling van een korte film over schooluitval en ouderbetrokkenheid. In de film komen ouders en leerkrachten uit Feijenoord aan het woord. Deze film is ingezet bij de voorlichtingsbijeenkomsten in 2011. Daarnaast deden de studenten onderzoek naar de definities van ouderbetrokkenheid en schooluitval voor de verschillende betrokkenen: ouders, leerlingen, scholen en beleidsmakers. Op grond hiervan ontwikkelden zij passend voorlichtingsmateriaal. In samenwerking met wijkcentrum De Put, buurthuis De Oleander, instituut Het Centrum en moskee Al-Mohcinine werden er 8 voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd. In totaal werden daarmee 210 ouders bereikt uit de deelgemeente Feijenoord, met kinderen in groep 8 en op VMBO-scholen. Tijdens deze bijeenkomsten werd de genoemde film ingezet als hulpmiddel, om het belang van ouderbetrokkenheid duidelijk te maken en de gevolgen van schooluitval te tonen. Aanwezigen kregen daarnaast informatie over opvoeding en talentontwikkeling van kinderen en werden aangesproken op hun verantwoordelijkheid voor de schoolloopbaan van hun kinderen. Tot slot stelden de voorlichters prikkelende vragen aan de aanwezigen om hen op een interactieve manier te betrekken bij het onderwerp en hen de mogelijkheid te geven met elkaar van gedachten te wisselen. De bijeenkomsten werden positief ervaren door de ouders en velen gaven na afloop aan graag nog meer informatie te willen ontvangen over het thema. 4

Een startkwalificatie is het minimale onderwijsniveau dat nodig is om een baan te vinden. Het gaat om een diploma havo, vwo of mbo (niveau 2).

48

SPIOR meent middels de voorlichtingsbijeenkomsten een bescheiden maar belangrijke bijdrage te hebben geleverd aan de bestrijding van vroegtijdig schoolverlaten in de deelgemeente Feijenoord. Omdat er op dit gebied echter nog veel te bereiken is, zowel in Rotterdam als landelijk, is het van belang dat het thema op de politieke agenda én op de agenda van maatschappelijke organisaties blijft staan. SPIOR wil daaraan haar steentje blijven bijdragen.



Deelgemeente Feijenoord

Bereik

• 210 ouders • 4 betrokken organisaties • 6 betrokken studenten

Resultaat

Uitvoering 8 voorlichtingsbijeenkomsten voor ouders in de deelgemeente Feijenoord, gericht op: • Bevorderen van bewustwording en tegengaan schooluitval • Bevorderen van ouderbetrokkenheid


49

2.7

Your right 2 choose!

‘Your right 2 Choose!’ is de titel van de door Movisie ontwikkelde campagne over partnerkeuze door jongeren. SPIOR en Movisie werken al enige jaren nauw samen op dit thema. In 2010 bijvoorbeeld verzorgde SPIOR een workshop tijdens de eerste jongerenconferentie ‘Your right 2 Choose!’, in Utrecht. Verder wordt in het algemeen ervaring en expertise met elkaar gedeeld. In 2011 is de samenwerking verder aangehaald in een project om focusgroepen te organiseren binnen diverse gemeenschappen, met zowel jongeren als ouders, met als doel de discussie omtrent de thema’s te stimuleren en een eerste stap te zetten naar mentaliteitsverandering. Dit project is geïnspireerd op de aanpak van SPIOR binnen haar eerdere projecten ‘Het recht van de vrouw ligt in haar eigen hand’ en ‘Hand in hand tegen huwelijksdwang’. Het project werd gezamenlijk opgezet en SPIOR voerde de focusgroepen binnen de Turkse en Marokkaanse gemeenschap in Rotterdam uit. In Amsterdam en Den Haag werden met lokale partners groepen binnen respectievelijk de Afghaanse en Hindoestaanse gemeenschap gehouden. De focusgroepen in Rotterdam werden alle in de laatste maanden van 2011 gehouden. Het project loopt nog door in het eerste kwartaal van 2012. Dan wordt er op basis van de ervaringen in zowel dit traject als eerdere ervaringen van SPIOR met deze aanpak een handreiking voor het houden van focusgroepen over partnerkeuze en huwelijksdwang ontwikkeld. Er zijn in Rotterdam 8 bijeenkomsten met in totaal 218 deelnemers georganiseerd, gericht op vaders, moeders, jongens en meiden binnen de twee genoemde gemeenschappen. Onderwerpen die werden besproken tijdens de bijeenkomsten vielen uiteraard allen binnen de hoofdthema’s maar hadden, afhankelijk van de doelgroep, ieder een andere insteek. De focus lag onder andere op sociale druk, de verwachtingen van jongeren en ouders over partnerkeuze en trouwen en wat te doen bij botsende ideeën. Naast het voeren van een discussie werd er tijdens de bijeenkomsten tevens voorlichting gegeven door een sleutelfiguur binnen de gemeenschap in de vorm van een inleiding over het onderwerp, vaak onder meer met gebruik van religieuze argumenten (huwelijksdwang is verboden in de islam, wat veel moslims niet weten). Om een indruk te geven van de verschillende bijeenkomsten die zijn georganiseerd en de resultaten die hierbij zijn geboekt, wordt hieronder een korte schets van de bijeenkomsten gegeven. Stichting Nida – Turkse gemeenschap 1. Datum: 30 november 2011 Deelnemers: 33 moeders, in de leeftijd van 30 t/m 60 jaar Inhoud: De aanwezigen kregen eerst een introductie over het belang van het huwelijk in de islam. Hierbij werden voorbeelden aangehaald waaruit naar voren kwam dat huwelijksdwang verboden is vanuit het geloof. Na de inleiding gingen de moeders met elkaar in gesprek. De onderwerpen die vooral aan bod kwamen, waren de rechten van de vrouw

50


binnen de islam, goede communicatie, verschillen tussen islam en cultuur, gedwongen huwelijken en partnerkeuze. ‘Ik zal mijn kinderen vrij laten in hun partnerkeuze en hen alleen advies geven.’ 2. Datum: 4 december Deelnemers: 26 vaders, in de leeftijd van 30 t/m 60 jaar Inhoud: De bijeenkomst werd gestart met een inleiding over de rol van de ouders bij de partnerkeuze van jongeren. De algemene strekking van de inleiding was dat ouders, met hun levenservaring, het recht hebben om hun kind te begeleiden en advies te geven over partnerkeuze, maar dat zij hen niets mogen opleggen. Hierna gingen de aanwezige vaders met elkaar in gesprek waarbij zij het vooral hadden over communicatie tussen ouders en kinderen, het huwelijk en verwachtingen van de ouders ten opzichte van verwachtingen van de kinderen. ‘In deze tijd is het niet meer mogelijk en wenselijk om je kinderen te dwingen met iemand te trouwen terwijl zij dit zelf niet willen. Ze zullen in zo’n situatie misschien altijd ongelukkig zijn, willen wij dit op ons geweten hebben?’ 3. Datum: 9 december Deelnemers: 22 jongens, in de leeftijd van 16 tot en met 25 Inhoud: Na een inleiding over het huwelijk in de islam werd er met elkaar gesproken over onderwerpen zoals gedwongen huwelijken, partnerkeuze, communicatie en oplossingen bij conflicten. ‘Jongeren moeten eigen keuzes maken, ouders moeten een adviserende rol op zich nemen. Goede communicatie, ook over taboes. Laat je niet beïnvloeden door de sociale controle.’ 4. Datum: 16 december Deelnemers: 21 jongeren en ouders in de leeftijd van 16 tot 60 jaar Inhoud: Er werd gestart met een introductie over het huwelijk in de islam. Vervolgens gingen de jongeren en ouders met elkaar in gesprek aan de hand van verschillende vragen en stellingen. Er werd onder andere gesproken over de wensen en behoeften met betrekking tot partnerkeuze en trouwen vanuit de gemeenschap, sociale druk, het verschil tussen gearrangeerde huwelijken en gedwongen huwelijken, oplossingen bij conflict en verwachtingen omtrent partnerkeuze en trouwen van de ouders en jongeren zelf. ‘Ouders willen het beste voor hun kinderen maar ze moeten niet vergeten dat dit hun leven en hun keuze is.’


51

MVCN – Marokkaanse gemeenschap 1. Datum: 23 november Deelnemers: 33 vaders in de leeftijd van 30 t/m 55 jaar Inhoud: De bijeenkomst ging van start met een korte inleiding over het huwelijk in de islam en de rol van ouders in de partnerkeuze van hun kinderen. Hierbij werd tevens het verschil uitgelegd tussen gedwongen huwelijken, gearrangeerde huwelijken en huwelijken gebaseerd op de eigen keuze van een persoon. Naar aanleiding van een aantal vragen van de gespreksleider over sociale druk, verwachtingen en uithuwelijking konden de deelnemers hun ervaringen en mening uiten. ‘Elke ouder wil het beste voor zijn kind, dus ook de juiste partner. Je mag volgens het geloof een partner zoeken voor je zoon of dochter, alleen moet het kind zelf de keuze maken of zij/hij wel wil trouwen met hem/haar.’ 2. Datum: 25 november Deelnemers: 24 moeders in de leeftijd van 30 t/m 55 jaar Inhoud: Na een korte inleiding over het recht op eigen partnerkeuze vanuit de islam, kregen de deelneemsters de mogelijkheid om met elkaar te praten over gedwongen uithuwelijking. Onderwerpen die hierbij vooral aan bod kwamen, waren de kijk op het huwelijk vanuit de cultuur en het geloof, communicatie hierover binnen het gezin en de verwachtingen van ouders en kinderen met betrekking tot partnerkeuze en het huwelijk. ‘Het is belangrijk om je kinderen voor te bereiden op het huwelijk. Communicatie is erg belangrijk.’ 3. Datum: 4 december Deelnemers: 19 meiden in de leeftijd van 15 t/m 30 jaar Inhoud: Na een korte inleiding over het huwelijk binnen de islam, kregen de deelneemsters aan de hand van een aantal stellingen de mogelijkheid om te discussiëren over diverse aspecten die te maken hebben met het huwelijk. Er werd hierbij vooral gesproken over gedwongen uithuwelijking, de rol van de cultuur in deze en de manier waarop jongeren om kunnen gaan met de verwachtingen van hun ouders en die van zichzelf wat betreft partnerkeuze. ‘Uithuwelijking heeft te maken met cultuur en niet met islam.’ 4. Datum: 11 december Deelnemers: 40 moeders en dochters, in de leeftijd van 15 t/m 55 jaar Inhoud: Vanuit islamitisch perspectief werd er een inleiding gegeven over het huwelijk, waarbij vooral de rechten van de vrouw centraal stonden. Vervolgens gingen de moeders en dochters in gesprek over het huwelijk, de verschillende verwachtingen wat betreft partnerkeuze, hoe de juiste partner te vinden en mogelijke oplossingen voor botsingen tussen ouders en kinderen op dit gebied.

52


‘Jongeren kunnen ook zelfstandig een partner zoeken, ouders zouden daarvoor open moeten staan. Als ze het niet met de keuze van hun kind eens zijn, wordt aanbevolen hierover met het kind te communiceren. Maar de uiteindelijke keuze van het kind moet geaccepteerd worden en ouders moeten het contact met hun kind in stand houden.’ Rotterdams gemeenteraadslid Fatima Talbi bezocht een van de bijeenkomsten bij MVCN en schreef erover op haar weblog: ‘Vandaag ben ik weer bij een bijeenkomst geweest over dwanghuwelijken. Toch weer altijd heel bijzonder om te zien dat vrouwen en meiden hun hart laten spreken over een toch moeilijk onderwerp. En altijd is het in eerste instantie dat men zegt dat het allang niet meer voorkomt, om dan vervolgens te merken dat de verhalen toch wel bestaan. Verhalen van vandaag de dag en niet van lang geleden. Zo ook bij de MCVN in Noord. Een vrijwilligersorganisatie naar mijn hart. Niet bevreesd om dit soort onderwerpen binnen de eigen gemeenschap te bespreken. Dit soort taboes moeten vind ik vooral doorbroken worden door de eigen gemeenschappen zelf. Zo ook vandaag. Moeders en dochters gingen met elkaar in gesprek. Openhartig, eerlijk en af en toe ontroerend. (...) Heel veel vrouwen die daar trouwens aanwezig waren kregen voor het eerst te horen dat het helemaal niet iets is wat opgelegd word door hun geloof, de islam. De bijeenkomt werd begeleid door de Rotterdamse organisatie Spior en Movisie. Daarom ben ik trouwens fan van Spior. Op de achtergrond zijn juist zij op een hele goede en aansluitende manier bezig binnen de eigen gemeenschappen.’


VSBfonds

Bereik

218 deelnemers

Resultaat Uitvoering van 8 focusgroepen gericht op: • Bevorderen van agendering en bewustwording over huwelijksdwang en partnerkeuze • Bewerkstelligen van normen gedragsverandering gericht op eigen partnerkeuze • Bevorderen van vaardigheden ter communicatie en conflicthantering tus sen jongeren en ouders


53

2.8

Peer2Peer

‘Peer2Peer’ is een ander project waarin SPIOR met Movisie samenwerkt. Peer2Peer heeft als hoofddoel een bijdrage te leveren aan het voorkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag onder jongeren, door het bevorderen van de seksuele weerbaarheid van jongeren met een Marokkaanse, Turkse en/of islamitische achtergrond, in de leeftijd van 12–16 jaar. De methodiek richt zich op het voorkomen van zowel plegerschap (vertonen) als van slachtofferschap (ondervinden), onder meisjes en jongens, door in te zetten op doelen op het niveau van bewustwording, kennis en attitude. Daarnaast kijkt Peer2Peer ook specifiek naar mogelijkheden om gedragsverandering teweeg te brengen, onder andere door het aanbieden van gedragsalternatieven. Het bouwt voort op een eerder door Movisie ontwikkelde methodiek voor peer education op dit thema. Movisie constateerde daarbij dat die methodiek onvoldoende aansloot op de groep laagopgeleide moslimjongens, terwijl daar wel veel vragen en problemen spelen op dit gebied. Binnen Peer2Peer wordt daarom de bestaande methodiek aangepast voor deze specifieke doelgroep, rekening houdend met de belevingswereld van de jongens. Dat betekent dat er o.a. aandacht wordt besteed aan de islam waar dit relevant en nuttig is. Het aanpassen gebeurt in samenspraak met de peer trainers, die binnen dit traject worden opgeleid om trainingen over dit onderwerp en aan de genoemde doelgroep te geven. Vervolgens wordt de methodiek getoetst in de praktijk, eventueel verder bijgesteld en tot slot vastgesteld en verder geïmplementeerd. SPIOR is een van de samenwerkingspartners in het project, dat loopt in 2011 en 2012. In 2011 zijn de peer trainers geworven. Via SPIOR zijn er diverse jongens uit Rotterdam geworven, waarvan er uiteindelijk 3 deelnemen aan de opleiding tot peer trainer (totaal: 8). SPIOR denkt verder mee in de ontwikkeling van de bij de training in te zetten materialen. In 2012 worden de eerste proeftrainingen gehouden en wordt de definitieve training minimaal bij een groep in Rotterdam uitgevoerd, in samenwerking met SPIOR.

54



• ZonMW • Ministerie van VWS

Bereik

• 8 peer trainers, waarvan 3 geworven via SPIOR • Beoogd in 2012: deelnemers proeftrainingen en definitieve training

Resultaat

Ontwikkeling en uitvoering methodiek Peer2Peer en opleiding peer trainers, gericht op: • Bevorderen seksuele weerbaarheid laagopgeleide moslim jongens • Bevorderen agendering en bespreekbaarheid respecteren seksuele grenzen


55

Bijlagen

Bijlage I Aangesloten organisaties 2011 Regio Centrum/Kralingen-Crooswijk/Noord 1. Abou Bakr moskee Snellemanstraat 7 3035 WJ Rotterdam

9. Stichting Islamitisch Centrum Noord Exercitiestraat 6 3034 RA Rotterdam

2. An Nisa Insulindestraat 236-238 3037 BK Rotterdam

10. Stichting Furkan Insulindestraat 236 3037 BK Rotterdam

3. El Biruni Insulindestraat 236 3037 BK Rotterdam

11. Stichting Nederlandstalige Moslima’s ‘Dar-al-Arqam’ Gerard Scholtenstraat 129 3035 SJ Rotterdam

4. Marokkaanse Culturele Vereniging Rotterdam Zaagmolenkade 172 3035 KD Rotterdam

12. Stichting Nida Goudse Rijweg 373-375 3031 CG Rotterdam

5. Marokkaanse Vereniging Centrum Noord Vijverhofstraat 86 3032 BC Rotterdam

13. Stichting Sociaal Cultureel Centrum Iskender Paşa Insulindestraat 236 3037 BK Rotterdam

6. Othman moskee Boezemdwarsstraat 1 3034 EP Rotterdam

14. Sultan Ahmet Van der Sluisstraat 454 3033 ST Rotterdam

7. Pakistan Islamic Centre ’s Gravendijkwal 46 3014 ED Rotterdam 8. Stichting Akyazılı Diergaardesingel 56-5 3014 AC Rotterdam

58


Regio Delfshaven 15. Annasr Moskee Van Citterstraat 55 3022 LH Rotterdam 16. Ayasofya Jongeren Mathenesserdijk 367b 3026 GD Rotterdam 17. Ayasofya Moskee Mathenesserdijk 367 3026 GD Rotterdam 18. Cemaat un Nur Willem Buytewechstraat 101c 3024 XB Rotterdam 19. Marokkaanse Culturele Vereniging Oude Westen Kogelvangerstraat 12 3014 ZP Rotterdam 20. MA Shaan-e-Islam Ahli Sunnat Zaaierstraat 3 3082 HG Rotterdam 21. Merkez moskee Duyststraat 26 3023 EE Rotterdam 22. Pakistan Welfare Uitvaart Society Spanjaardstraat 144a 3025 TX Rotterdam

24. Stichting Palestijnse Islamieten in Nederland Mathenesserstraat 98b 3027 PK Rotterdam 25. Stichting het Tunesisch Forum in Nederland Ocean Business Centre, unit 95 Heiman Dullaertplein 3 3024 CA Rotterdam 26. Stichting Vahdet Mathenesserdijk 349c 3026 GD Rotterdam 27. Turks Cultureel Centrum Rotterdam Buitenhofstraat 15 3022 PB Rotterdam 28. Vereniging ABI Passerelstraat 48 3023 ZB Rotterdam 29. Vereniging Ettaouhid Schietbaanlaan 100a 3021 LN Rotterdam 30. Vereniging de Oranje Horizon Pupillenstraat 60 3023 VW Rotterdam

23. Sociaal Cultureel Centrum Nederland Grote Visserijstraat 71c 3026 CD Rotterdam

Bijlagen

59

Regio Feijenoord 31. Al Mohcinine Moskee Oranjeboomstraat 105 3071 SC Rotterdam

40. Stichting Birlik Putseplein 25-26 3073 HT Rotterdam

32. Essalaam Moskee Colosseumweg 4c 3075 LZ Rotterdam

41. Stichting Dar-al-Hijra Putselaan 223a-c 3072 CK Rotterdam

33. Fatih Moskee Polderstraat 75 3074 XH Rotterdam

42. Stichting Eenheid Jongeren Putseplein 24 3073 HT Rotterdam

34. Interculturele Studenten Unie Strevelsweg 700, unit 413 3083 AS Rotterdam

43. Stichting Ghausia Jongeren Welzijn Boudewijnstraat 57 3073 ZA Rotterdam

35. Jongerenvereniging Gonca Paul Krugerstraat 40b 3072 GM Rotterdam

44. Stichting Jongerencentrum Rotterdam-Zuid Polderstraat 75 3074 XH Rotterdam

36. SAVIV Postbus 51025 3007 GA Rotterdam

60

(wegens functie organisatie bezoekadres geheim)

45. Stichting Masjid Ghausia Boudewijnstraat 57 3073 ZA Rotterdam

37. Sociaal Cultureel Centrum Geylani Oranjeboomstraat 95a 3071 HD Rotterdam

46. Stichting Medina Heer Arnoldstraat 71 3073 KC Rotterdam

38. Sport Vereniging Birlik ’99 Buitendijk 110 3078 XC Rotterdam

47. Stichting Selimiye Martinus Steijnstraat 25 3072 TR Rotterdam

39. Stichting Anadolu Strevelsweg 700-506 3083 AS Rotterdam

48. Stichting Sjaane-Islaam Friesestraat 41 3074 TD Rotterdam


49. Stichting voor Vernieuwing en Participatie Putseplein 28 3073 HT Rotterdam

Regio Hoogvliet/Charlois 50. Al Wahda Moskee Van Eversdijkstraat 25 3083 MA Rotterdam

53. Stichting Minhadjulquran Holland Polslandstraat 13 3081 TK Rotterdam

51. Islamitisch Cultureel Centrum ‘Selam’ Ebenhaëzerstraat 58a 3083 RP Rotterdam

54. Turkse Vrouwenvereniging Hoogvliet Traviataweg 51 3194 JW Hoogvliet

52. Shane Mustafa Ahle Soenna Maastunnelplein 44 3083 EA Rotterdam

Regio Rijnmond 55. Marokkaanse Islamitische Vereniging Schiedam Westfrankelandstraat 15-17 3117 AJ Schiedam

58. Sociaal Cultureel Islamitische Vereniging ‘Barbaros’ Dr Schaepmansingel 1 3118 XH Schiedam

56. PPME Pieter Klapwijkstraat 42 3065 KB Rotterdam

59. Stichting Islamitische Errahmane Moskee Prins Bernhardstraat 7A 2911 AM Nieuwerkerk aan den IJssel

57. SICUN Riederare 15 2993 XH Barendrecht

60. YMAE Merwedestraat 12 2987 CJ Ridderkerk

Bijlagen

61

Bijlage II Samenstelling bestuur 2011 Said Igalla Zahir Rana Deniz Çatıkkaş Sıddıka Çetiner Iqbal Din Aicha Ahamri Isa Kandemir Mimoun Kasmi 7 8 9

- - - - - - - -

voorzitter5, penningmeester6 voorzitter7 vicevoorzitter secretaris penningmeester8, bestuurslid9 bestuurslid bestuurslid bestuurslid10

T/m september 2011 Vanaf oktober 2011 Vanaf oktober 2011 T/m september 2011 Vanaf oktober 2011

5 6

T/m september 2011

10

62


Bijlage III Samenstelling staf 2011 Ibrahim Spalburg - Marianne Vorthoren - Emine Çelik - Mesut Dişli - Mohamed Laziz - Lemyae Ouari - Siham Harcha - Bilhan Inan -

directeur beleids- en communicatiemedewerker consulent consulent consulent consulent projectmedewerker13 secretaresse/administratief medewerker

Vanaf september 2011

13

Bijlagen

63

Bijlage IV Locaties islamitisch vormingsonderwijs 2010/2011 Apeldoorn Sterrenschool Apeldoorn-Comenius Bodegraven ’t Vogelnest Deventer Cees Wilkeshuisschool De Flint De Snippeling Het Mozaïek Het Roessink Dieren Annie M.G. Schmidtschool Dordrecht Wantijschool Eerbeek Cornelis Jetses Johanna Huiskamp Emmeloord Koningin Juliana Harderwijk De Delta Lelystad De Brink De Optimist De Poolster De Vuurtoren

64

Rotterdam Babylon Blijvliet Bloemhof Charlois Combinatie 70 Daltonschool de Margriet De Akkers De Boog De Boomgaard De Driehoek De Dukdalf De Esch De Globe De Klimop De Korf De Kubus De Notenkraker De Schalm De Vierambacht De Wateringe De Wilgenstam Finlandia Jan Prins Mythylschool de Brug Nelson Mandela Openluchtschool Rotterdam Over de Slinge Piramide Prins Alexander Prisma Tweebos Zonnekorf

Utrecht De Kaleidoscoop De Kaleidoskoop Vianen De Gaard Vlaardingen De Klinker De Prisma De Wereldwijzer Erasmus Holy De Singel Holy Klimop Jan Ligthartschool SBO De Kameleon SO/VSO Erica


Bijlage V SPIOR in het nieuws • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Zaman Benelux, 20 januari 2011: ‘Hollandalı Türkler: “Gençlerimiz üzerinde yapılan tartışmalardan kaygı duyuyoruz”’ (‘Nederlandse Turken: “Discussies over jongeren maken ons bezorgd”’) Haber, februari 2011: ‘Belediye ilkokullarında İslam din dersleri’ (‘Islamlessen op openbare scholen’) dogruhabergazetesi.com, 12 februari 2011: ‘Hollanda’da din dersi için aileler başvuracak (‘Ouders in Nederland moeten godsdienstonderwijs aanvragen’) haberler.com, 12 februari 2011: ‘Hollanda’da çocuklarının din dersi almasını isteyen velilerin başvuru yapması gerekiyor’ (‘Ouders in Nederland moeten aanvraag indienen voor godsdienstonderwijs’) gazetegercek.com, 12 februari 2011: ‘Hollanda’da çocuklarının din dersi almasını isteyen velilerin başvuru yapması gerekiyor’ (idem) risalehaber.com, 12 februari 2011: ‘Hollanda okullarında İslam dersi imkanı’ (‘Mogelijkheid tot het volgen van islamlessen op scholen in Nederland’) haberkapadokya.com, 12 februari 2011: ‘Hollanda’da çocuklarının din dersi almasını isteyen velilerin başvuru yapması gerekiyor’ (‘Ouders in Nederland moeten aanvraag indienen voor godsdienstonderwijs’) benelux.zaman.com.tr, 14 februari 2011: ‘Hollanda’daki ilkokullarda din dersi için büyük fırsat’ (‘Grote kans voor godsdienstonderwijs op basisscholen in Nederland’) kanalarena.com, 15 februari 2011: ‘Hollanda’daki ilkokullarda din dersi için büyük fırsat’(idem) Zaman Benelux, 5 maart 2011: ‘İslam din derslerini seçmenin tam zamanı’ (‘Juiste tijd om lessen over islam te kiezen’) Zaman, 29 april 2011: ‘Nida Vakfı ile Roteb’in ortak projesinin kapanış programı yapıldı’ (‘Programma ter afsluiting van gezamenlijk project Stichting Nida en Roteb’) EO Radio 1 - Dit is de dag, 6 juni 2011: ‘Islamles op school verliest het van koranschool’ Havenloods, 8 juni 2011: ‘Film tegen schooluitval’ Radio Rijnmond - Rijnmond NU, 16 juni 2011: ‘De stelling: Een verbod op ritueel slachten is hypocriet’ C life 010, zomereditie 2011: ‘Islam onze buren’ Zaman Benelux, 27 augustus 2011, ‘SPIOR iftarı “pırıl pırıl bir akşam” (‘SPIOR iftar “een sprankelende avond”’) NTR radio 5 - Dichtbij Nederland, 13 september 2011: ‘Moslim door christelijke pleegouders gedoopt’ nieuwemoskee.nl, 19 september 2011: ‘Rotterdamse moskeeën zamelen bijna half miljoen in voor hoorn van Afrika’ Haber, oktober 2011: ‘Müslüman çocuk vaftiz edildi, müslümanların tepkisini çekti’ (‘Moslimkind gedoopt, moslims reageren’) Metro Rotterdam, 29 november 2011: ‘Platform Zorg maakt zich sterk voor meer kleur in de zorg’ AD – Rotterdam, 1 december 2011: ‘Allochtone vrijwilligers in de knel na samengaan belangenorganisaties’

Bijlagen

65

Bijlage VI Deelname overleggen en besturen 2011 • • • • • • • • • • • • • •

15

66

Beraad kerken, moskeeën en mandirs Delfshaven Federatieve Stichting Maatschappelijk Activeringswerk Fonds Bijzondere Noden Rotterdam, algemeen bestuur Geriatrisch Netwerk Rotterdam en Omgeving (GENERO) Netwerkoverleg Kralingen-Crooswijk (pedagogische infrastructuur) Overleggen Godsdienstig en Levensbeschouwelijk Vormingsonderwijs Overleg partners Godsdienstig en Levensbeschouwelijk Vormingsonderwijs Rotterdam Platform Dag van de Dialoog Rotterdamse Raad voor Levensbeschouwing en Religie (Roravolere) Platform Levensbeschouwelijke en Religieuze organisaties Rotterdam (L&R), bestuur15 Stichting Geestelijke Verzorging Rijnmond Stichting Interculturele Alliantie, bestuur Werkgroep Onderwijs Migranten Overleggen interculturaliteit Laurens Deelname bestuur tot augustus 2011


Bijlage VII Methodieken en producten • • • • • • • •

Voorlichtingspakket ‘loverboys’ Een voorlichtingsaanbod met name gericht op moslimgroepen, met een kort toneelstuk (uitgevoerd in samenwerking met toneelgroep Siberia) en een sticker voor jongeren. Het materiaal is gericht op het vergroten van kennis, bewustzijn en weerbaarheid en kan zowel voor groepen jongeren als voor ouders worden ingezet. Voorlichtingspakket eergerelateerd geweld SPIOR biedt op verzoek voorlichting over eergerelateerd geweld. Daarbij komen definitie en uitingsvormen als ook achterliggende oorzaken aan bod. In de voorlichting wordt rekening gehouden met de religieuze en/of culturele achtergrond van de doelgroep en wordt tevens verwezen naar lokale of regionale instellingen waar men terecht kan voor hulp. Publicatie ‘Hand in hand tegen huwelijksdwang’ De publicatie geeft een breed inzicht in het thema huwelijksdwang. Aan bod komen de culturele achtergronden van uithuwelijking, de visie van de islam op partnerkeuze, de relatie tussen partnerkeuze en eer en hoe moslimjongeren en -ouders zelf erover denken. De publicatie biedt daarnaast praktische handvatten om zelf preventief aan de slag te kunnen gaan en is uitgegeven in het Nederlands, Engels, Duits, Frans, Italiaans, Spaans, Turks en Arabisch. Handreiking ‘Your Right 2 Choose!’ (Movisie) ‘Your right 2 Choose!’ is de titel van de door Movisie ontwikkelde campagne over partnerkeuze voor jongeren. Deze handreiking is gebaseerd op focusgroepen die in samenwerking met onder meer SPIOR zijn georganiseerd en is met inhoudelijk advies van SPIOR opgesteld. Professionals en vrijwil-ligers die het thema partnerkeuze en huwelijksdwang willen bespreken met groepen jongeren of ouders vinden hierin praktische adviezen voor het opzetten en begeleiden daarvan. Cursus ‘werken met overtuiging’ (i.s.m. Humanistisch Verbond en KSA/GCW) Een eendaagse workshop over de maatschappelijk relevante aspecten van levensbeschouwing en religie in Rotterdam. Geen theologische cursus dus, maar een praktijkgerichte workshop, gericht op kennis van het religieuze en levensbeschouwelijke middenveld in Rotterdam en het vergroten van inzicht ten behoeve van beleidsontwikkelingen uitvoering. De cursus is met name opgezet voor beleidsmakers en -uitvoerders actief binnen de gemeente Rotterdam. Het materiaal biedt ook voldoende aanknopingspunten voor andere organisaties en kan op verzoek nader worden toegespitst op een specifiek werkterrein. Door de samenwerking met het Humanistisch Verbond en KSA/GCW is een breedte aan expertise en invalshoeken gegarandeerd. Cursus godsdienst en levensbeschouwing in Nederland Het materiaal voor deze cursus is ontwikkeld in samenwerking met de Hogeschool Inholland en in samenspraak met vertegenwoordigers van de levensbeschouwingen en religies die behandeld worden. De cursus biedt een grondige maar tegelijkertijd laagdrempelige kennismaking met hindoeïsme, boeddhisme, jodendom, christendom, islam en humanisme. Door praktijkgerichte werkvormen, zoals bezoeken aan gebedshuizen, is het materiaal geschikt om op lokaal niveau in te zetten voor ontmoeting tussen bewoners. Training ‘Wajaw’ In opdracht van SPIOR heeft de Hogeschool Inholland trainingsmateriaal ontwikkeld gericht op jongeren (van met name Marokkaanse origine) ter voorkoming van maatschappelijke uitval. De training bestaat uit onderdelen gericht op het ondersteunen van de interculturele en religieuze identiteitsontwikkeling, het bevorderen van vaardigheden ter conflicthantering, tegengaan van en omgaan met discriminatie en agressie, burgerschapsvorming en vrijetijdsbesteding. Voorlichtingsmateriaal pleegzorg Een aanzienlijk deel van de kinderen die in pleegzorg terecht komen, heeft een islamitische achtergrond, terwijl islamitische pleeggezinnen nauwelijks beschikbaar zijn. Voor kinderen is het het beste wanneer de omgeving van het pleeg-

Bijlagen

67

• • • • • • 68

gezin zoveel mogelijk gelijkenis heeft met de omgeving thuis. SPIOR heeft samen met het Centrum voor Pleegzorg Rotterdam bestaand voorlichtings- en wervingsmateriaal aangepast voor een islamitische doelgroep. Film en voorlichting ouderbetrokkenheid Samen met studenten van de Hogeschool Rotterdam ontwikkelde SPIOR een korte film over schooluitval en ouderbetrokkenheid. In de film komen ouders en leerkrachten uit Rotterdam aan het woord over het thema. Daarnaast is onderzoek verricht naar de definities van ouderbetrokkenheid en schooluitval voor de verschillende betrokkenen: ouders, leerlingen, scholen en beleidsmakers. Op grond hiervan is passend voorlichtingsmateriaal ontwikkeld, dat met name geschikt is voor bijeenkomsten met ouders. Methodiek ‘Aanpak sociaal isolement’ SPIOR ontwikkelde in samenwerking met de GGD een project gericht op het doorbreken van het sociaal isolement waarin bepaalde groepen vrouwen zich bevinden. De methodiek bestaat uit verschillende fases, waarbij de vrouwen stapsgewijs worden begeleid naar maatschappelijke participatie. Daarnaast is er binnen de methodiek aandacht voor de mannen in de directe omgeving van de deelnemende vrouwen, aangezien duurzame maatschappelijke participatie het best bereikt wordt wanneer ook zij van het belang van maatschappelijke participatie doordrongen raken. Besturingsmodel en toolkit ‘Voor de verandering’ (i.s.m. GGD, JOS & Dona Daria) Een besturingsmodel voor projecten gericht op bewustwording en gedragsverandering. In een toolkit wordt het model beschreven met bijbehorende instrumenten. Door inzet van het model kan een effectievere samenwerking tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers bewerkstelligd worden en een grotere effectiviteit van projecten die als doelstelling hebben houding en gedrag bij maatschappelijke onderwerpen te veranderen. De toolkit wordt naar verwachting in 2012 beschikbaar gesteld aan een breed publiek. Methodiek ‘Pedagogisch scholingstraject vrijwilligers’ Een methodiek gericht op de pedagogisch-didactische competenties van vrijwillige onderwijsgevenden binnen moskeeën en vrijwilligersorganisaties, ter verbetering van het pedagogisch klimaat, gebaseerd op het in samenwerking met de Hogeschool Rotterdam uitgevoerde scholingstraject. De beschrijving van de methodiek zal naar verwachting in 2012 worden gepresenteerd. Lesmateriaal GHVO (in ontwikkeling) Ten behoeve van het godsdienstig en humanistisch vormingsonderwijs dat gegeven wordt op openbare basisscholen, werkt SPIOR samen met diverse deskundigen aan de ontwikkeling van passend lesmateriaal voor het islamitisch vormingsonderwijs. Het lesmateriaal heeft als doel bij te dragen aan de ontwikkeling van kinderen tot zelfstandig denkende mensen, die open staan en respect hebben voor andersdenkenden en -gelovigen, zonder de eigen islamitische identiteit te verliezen. Naar verwachting zal de methode eind 2012 klaar zijn en in schooljaar 2012-2013 geïmplementeerd kunnen worden. Methodiek en trainingen ‘Be a man!’ (Movisie, in ontwikkeling) Movisie ontwikkelde een methodiek gericht op het voorkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag onder jongeren. Uit onderzoek bleek dat deze aanpassing behoefde voor een effectief bereik onder (laag opgeleide) jongens met een Marokkaanse, Turkse en/of islamitische achtergrond in de leeftijd van 12 tot en met 16 jaar. De methodiek wordt nu aangepast voor deze doelgroep (binnen het project Peer2Peer). Hierbij wordt rekening gehouden met de belevingswereld van deze jongens en wordt er o.a. aandacht besteed aan het islamitisch perspectief. In het opleiden van de peer trainers en het bijstellen en toetsen van de methodiek werkt Movisie samen met lokale partijen, waaronder SPIOR. Op basis van de resultaten daarvan wordt de methode verder bijgesteld. Begin 2013 is de definitieve versie van ‘Be a Man! seksuele weerbaarheid voor jongens’ beschikbaar. Jaarverslag 2011 - Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond

Bijlage VIII Gebruikte afkortingen BOOR B&W BZK CIL CMO GGD GHVO GVOR HVO IKOS JOS KMR L&R MCVC MCVN OC&W OK-bank pabo Roravolere SPIOR SvVP TCCR TVVH VMBO VVE WMO

Bijlagen

Bestuur Openbaar Onderwijs Rotterdam Burgemeester en Wethouders, College van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Ministerie van Centraal Inburgerings Loket Contactorgaan Moslims en Overheid Gemeentelijke Gezondheidsdienst Godsdienstig en Humanistisch Vormingsonderwijs Geestelijke Verzorging bij grootschalige Ongevallen en Rampen Humanistisch Vormingsonderwijs Interkerkelijk Overleg in Schoolzaken Jeugd, Onderwijs en Samenleving, dienst Kennisinfrastructuur Mainport Rotterdam Levensbeschouwelijke en Religieuze organisaties Rotterdam, Platform Marokkaanse Culturele Vereniging Charlois Marokkaanse Vereniging Centrum Noord (aangesloten organisatie) Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Ministerie van Onbenutte Kwaliteitenbank pedagogische academie voor het basisonderwijs Rotterdamse Raad voor Levensbeschouwing en Religie Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond Stichting voor Vernieuwing en Participatie (aangesloten organisatie) Turks Cultureel Centrum Rotterdam (aangesloten organisatie) Turkse Vrouwenvereniging Hoogvliet (aangesloten organisatie) Voorbereidend Middelbaar Beroepsonderwijs Voor- en Vroegschoolse Educatie Wet maatschappelijke ondersteuning

69

Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond Bezoekadres: Teilingerstraat 122 Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond 3032 AW Rotterdam Postadres: Postbus 3031 Bezoekadres: Teilingerstraat 122 3003 AW Rotterdam 3032 AW Rotterdam Nederland Postadres: Postbus 3031 Tel.: +31 (0)10 466 69 89 3003 AW Rotterdam Fax: +31 (0)10 466 62 79 Nederland Website: E-mail:

www.spior.nl [email protected]

Tel.: Fax:

+31 (0)10 466 69 89 +31 (0)10 466 62 79

Website: E-mail:

www.spior.nl [email protected]

Jaarverslag Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond

Recommend Documents