Inhoud
Voorwoord bij de 1e druk
1
Voorwoord bij de 2e druk
3
1
Anamnese en evaluatie van de patie ¨nt 1.1 Inleiding 1.2 Geneesmiddelen 1.3 Behandeling 1.3.1 Patie ¨nten met hepatitis-B- of -C-virus of hiv 1.3.2 Hart- en vaatziekten 1.3.3 Bloedingsneiging 1.3.4 Diabetes mellitus 1.3.5 Schildklierafwijkingen 1.3.6 Epilepsie 1.3.7 Maag- en darmziekten 1.3.8 Leverziekten 1.3.9 Nierziekten 1.3.10 Overgevoeligheid voor anesthesievloeistof Literatuur
5 5 6 7 7 7 8 8 9 10 10 11 11 11 11
2
Voorbereiding van de operatie 2.1 Instrumentarium 2.2 Sterilisatie 2.3 Hechtmaterialen 2.4 Voorlichting van de patie ¨nt 2.5 Preoperatieve medicatie Literatuur
13 13 13 15 16 16 17
3
Beginselen van een chirurgische ingreep 3.1 Inleiding 3.2 Incisies en ontwerp van mucoperiostale lappen
19 19
BSL - ACA_BK_1KMM - 0000_9789031362424
19
005
VI
Mondchirurgie voor tandartsen
3.3 Verwijderen van bot 3.4 Sluiten van de wond Literatuur
22 23 23
Peroperatieve complicaties 4.1 Inleiding 4.2 Vitale functies 4.2.1 Hartslag (pols) 4.2.2 Bloeddruk 4.2.3 Ademhaling 4.3 Overige parameters 4.3.1 Huid 4.3.2 Halsvenen 4.3.3 Pupillen 4.4 Bewustzijn van een patie ¨nt 4.4.1 Diagnostiek 4.4.2 Vasovagale collaps of syncope (flauwvallen) 4.4.3 Hyperventilatie 4.4.4 Diabetisch coma 4.4.5 Respiratoire obstructie 4.5 Overgevoeligheidsreacties 4.5.1 Reactie op vasoconstrictors (adrenaline, noradrenaline) 4.5.2 Acute overgevoeligheidsreacties 4.6 Hartklachten 4.6.1 Angina pectoris 4.6.2 Myocardinfarct 4.7 Uitrusting Literatuur
25 25 25 25 26 26 26 26 26 27 27 27 27 28 28 28 29
5
Postoperatieve behandeling 5.1 Inleiding 5.2 Bestrijding van pijn en zwelling 5.3 Mondhygie ¨ne Literatuur
33 33 33 34 34
6
Wortelresten 6.1 Inleiding 6.2 Afgebroken wortel bij extractie 6.3 Asymptomatische wortelrest 6.4 Wortelrest bij ontsteking 6.5 Chirurgische techniek (figuur 6.1) Literatuur
35 35 35 36 36 37 44
7
Verwijdering van verstandskiezen 7.1 Inleiding
45 45
4
BSL - ACA_BK_1KMM - 0000_9789031362424
29 30 30 30 31 31 31
006
Inhoud
VII
7.2 7.2.1 7.2.2 7.2.3 7.2.4 7.3 7.3.1
Beoordeling van de chirurgische implicaties De mate van impactie De angulatie van het element De wortelcontour Relaties Chirurgische techniek Incisie en vrijleggen van de kroon in de onderkaak 7.3.2 Incisie en vrijleggen van de kroon in de bovenkaak Literatuur
48 49 50 52 52 57
8
Verwijdering van geı¨mpacteerde elementen 8.1 Inleiding 8.2 Indicatie voor verwijdering 8.3 Hoektanden en premolaren in de bovenkaak 8.4 Mesiodens 8.5 Premolaren in de onderkaak Literatuur
75 75 76 77 87 89 92
9
Vrijleggen van geretineerde of geı¨mpacteerde elementen 9.1 Inleiding 9.2 Operculotomie 9.3 Buccale benadering van een geretineerde of geı¨mpacteerde hoektand 9.4 Palatinale benadering van een geretineerde of geı¨mpacteerde hoektand Literatuur
10
11
57 69 72
93 93 94 95 100 101
Chirurgische endodontie (apexresecties) 10.1 Inleiding 10.2 Indicaties en contra-indicaties 10.3 Chirurgische techniek 10.3.1 Incisie 10.3.2 Apicale benadering 10.3.3 Retrograde afsluiting 10.3.4 Preparatie wortelkanaal en orthograde afsluiting 10.4 Relatie tot de sinus maxillaris 10.5 Relatie tot de canalis mandibulae 10.6 Botlittekens Literatuur
103 103 103 105 105 106 107
Excisie van kleine perifere tumoren 11.1 Inleiding
117 117
BSL - ACA_BK_1KMM - 0000_9789031362424
110 113 113 114 115
007
VIII
Mondchirurgie voor tandartsen
11.2 11.3 11.4
118 121 123
12
Frenulumextirpatie en eliminatie van briden 12.1 Frenulum labii 12.1.1 Indicatie tot verwijdering 12.1.2 Chirurgische techniek 12.2 Frenulum linguae 12.3 Briden 12.3.1 Indicatie tot verwijdering 12.3.2 Chirurgische techniek Literatuur
127 127 127 127 130 132 132 132 133
13
Verwijdering van exostosen en benige correcties 13.1 Inleiding 13.2 Exostosen 13.3 Torus mandibularis Literatuur
135 135 135 138 138
14
Excisie prothesefibromen, flabby ridges en fibreuze tubera 14.1 Inleiding 14.2 Prothesefibromen 14.3 Flabby ridge 14.4 Fibreuze tubera Literatuur
139 139 141 141 142 144
15
BSL - ACA_BK_1KMM - 0000_9789031362424
Perifere tumoren van het mondslijmvlies Mucoke `les Epulides
Dentoalveolaire traumata 15.1 Inleiding 15.2 Diagnostiek 15.3 Behandeling van traumata van de blijvende dentitie 15.3.1 Kroonfracturen 15.3.2 Kroon-wortelfracturen 15.3.3 Wortelfracturen 15.3.4 Concussie en subluxatie 15.3.5 Intrusieve en extrusieve luxatie 15.3.6 Laterale luxatie 15.3.7 Avulsie of exarticulatie 15.3.8 Fracturen van de processus alveolaris 15.4 Spalken 15.5 Wortelresorptie 15.6 Behandeling van trauma van de melkdentitie 15.6.1 Gecompliceerde kroonfractuur 15.6.2 Kroonwortelfractuur
145 145 145 146 146 147 147 149 150 150 150 152 153 155 156 156 156
008
Inhoud
IX
15.6.3 15.6.4
Wortelfractuur Contusie, subluxatie, laterale luxatie, intrusie luxatie 15.6.5 Extrusie luxatie Literatuur
156 156 157
16
Complicaties 16.1 Inleiding 16.2 Aspiratie 16.3 Nabloedingen 16.4 Alveolitis 16.5 Ontstoken hematoom 16.6 Vertraagde wondgenezing 16.7 Antrumperforaties 16.8 Zenuwlaesies 16.9 Kaakfracturen 16.9.1 Tuberfracturen 16.9.2 Onderkaakfracturen Literatuur
159 159 159 160 160 161 162 162 168 169 169 170 171
17
Juridische aspecten bij chirurgische tandheelkunde 17.1 Inleiding 17.2 Het bekwaamheidsvereiste 17.3 Voorbehouden handelingen 17.4 De informatieplicht en het toestemmingsvereiste 17.4.1 Informed consent 17.4.2 Informatieplicht 17.4.3 Enige voorbeelden 17.4.4 Het toestemmingsvereiste 17.4.5 Wie moet toestemming geven? De WGBOregels over de geı¨nformeerde toestemming 17.5 Dossiervorming 17.6 Inzagerecht 17.7 Gegevensverstrekking aan derden 17.8 Acute medische noodsituaties 17.9 Inspanning versus resultaat 17.10 Aansprakelijkheid 17.11 Praktijkrichtlijnen 17.12 Tuchtrecht Literatuur
178 180 181 182 183 183 184 185 185 186
Receptuur 18.1 Analgetica en antiflogistica 18.2 Antibacterie ¨le middelen
187 187 187
18
BSL - ACA_BK_1KMM - 0000_9789031362424
156
173 173 173 174 175 175 175 177 178
009
X
Mondchirurgie voor tandartsen
18.3 18.4 18.4 18.5
BSL - ACA_BK_1KMM - 0000_9789031362424
Mondspoeling Sedativa Slaapmiddel Tampon
188 188 188 188
Appendix Inleiding Wortelpuntoperatie (informatiebrochure vo ´o ´r de ingreep) Verzorging na een wortelpuntoperatie Verwijderen van verstandskiezen (informatiebrochure vo ´o ´r de ingreep) Verzorging na het verwijderen van verstandskiezen en wortelresten Open antrum Formulier te gebruiken bij het verzoek tot onderbreking van anticoagulantiatherapie Endocarditisprofylaxe
189 189
197 197
Register
201
189 191 192 194 195
010
