INHOUD
INLEIDING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1. 2.
3. 4. 5.
Wat is sociale zekerheid? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Enkele kenmerken van de sociale zekerheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 2.1. Solidariteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 2.2. Verplicht karakter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Stelsels van sociale zekerheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Structuur van de sociale zekerheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Onderwerping aan de sociale zekerheid voor werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 5.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 5.2. Territoriaal toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 5.2.1. Tewerkstelling in landen waarmee België een overeenkomst heeft gesloten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 5.2.1.1. Verordening 883/2004 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 5.2.1.2. Bilaterale akkoorden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 5.2.1.3. Europees verdrag inzake sociale zekerheid . . . . . . . . . . . 12 5.2.2. Tewerkstelling in landen waarmee België geen overeenkomst heeft gesloten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 5.3. Personeel toepassingsgebied. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 5.3.1. Arbeidsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 5.3.1.1. Wat is een arbeidsovereenkomst?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 5.3.1.2. Ondergeschikt verband . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 5.3.1.3. Problematiek van schijnzelfstandigen en pseudowerknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 5.3.1.4. Samengaan arbeidsovereenkomst en aannemingsof zelfstandigenovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 5.3.2. Uitbreidingen, gelijkstellingen, beperkingen en uitsluitingen . . . . 19 5.3.2.1. Zeelieden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 5.3.2.2. Gelijkstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 5.3.2.3. Uitbreidingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 5.3.2.4. Beperkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 5.3.2.5. Uitsluitingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 5.4. Gevolgen van de onderwerping . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
Intersentia
v
S OCIALEZEKERHEIDSRECHT
6.
7.
8.
9.
vi
TOEGEPA ST
Het loon waarop de bijdragen worden geïnd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1. Het begrip loon. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2. Enkele bijzondere vergoedingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.1. Toekenning firmawagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.2. Niet-recurrente resultaatgerichte bonus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.3. Betaling van verkeersboetes van de werknemer door de werkgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Financiering van de sociale zekerheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1. Loontrekkenden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1.1. Werkgevers en werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1.2. Tussenkomst van de Staat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2. Financiering van de sociale zekerheid van de zelfstandigen en de ambtenaren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.1. Zelfstandigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.2. Ambtenaren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3. Vermindering van sociale bijdragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verplichtingen van de werkgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1. Verplichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1.1. Inschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1.2. DmfA-kwartaalaangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1.3. Limosa-aangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1.4. Betaling van de bijdragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2. Sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1. Burgerrechtelijke sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1.1. Niet-tijdige betaling van de bijdrage . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1.2. Niet-tijdige aangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1.3. Niet-tijdige betaling van de voorschotten. . . . . . . . . . . . . 8.2.1.4. Geen, onvolledige of onjuiste aangifte. . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1.5. Afzien van, kwijtschelding en vermindering van bijdragen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2. Toezicht en strafbepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2.1. Toezicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2.2. Straffen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2.3. Ambtshalve veroordelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2.4. Tenietdoen strafvordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2.5. Verjaring. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kruispuntbank van de sociale zekerheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2. Organisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
22 22 25 25 26 27 28 28 28 30 31 31 31 31 33 33 33 34 35 35 36 36 36 37 37 37 38 38 38 38 39 39 39 40 40 40
Intersentia
I NHOUD
9.3. Gegevensbescherming. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.4. Recht op informatie en rechtzetting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.5. Netwerk van de Kruispuntbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. Handvest van de sociaal verzekerde. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.2. Verplichtingen van de instellingen belast met het verstrekken van sociale prestaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. E-government . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nuttige websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
42 43 43 44 44 44 47 47
HOOFDSTUK 1 ARBEIDSONGEVALLEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vooraf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Op wie is de arbeidsongevallenwet van toepassing? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Welke risico’s worden gedekt door de arbeidsongevallenverzekering? . . . . . . . . . 2.1. Wat is een arbeidsongeval? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.1. Plotse gebeurtenis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.2. Letsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.3. Causaal verband tussen plotse gebeurtenis en letsel: vermoeden van ongeval. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.4. Ongeval tijdens de uitvoering van de arbeidsovereenkomst . . . . . 2.1.5. Ongeval door het feit van de uitvoering van de overeenkomst: vermoeden van band met de arbeid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Wat is een arbeidswegongeval? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1. Begin- en eindpunt van de arbeidsweg: verblijfplaats en arbeidsplaats. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2. Normale weg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Welke rol speelt de fout van het slachtoffer? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Welke schade wordt vergoed door de arbeidsongevallenwet? . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Medische en aanverwante kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Uitkeringen wegens arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.1. Wat is arbeidsongeschiktheid? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.2. Grondslag voor de uitkeringen: het basisloon . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.3. Hoe wordt arbeidsongeschiktheid vergoed? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.3.1. Volledige tijdelijke arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . . 3.2.3.2. Gedeeltelijke tijdelijke arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . 3.2.3.3. Volledige blijvende arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . 3.2.3.4. Gedeeltelijke blijvende arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . Intersentia
49 49 50 51 52 52 55 55 57 59 61 62 63 65 67 67 67 67 68 69 69 69 70 70 vii
S OCIALEZEKERHEIDSRECHT
TOEGEPA ST
3.2.3.5. Bijkomende vergoeding voor hulp van derden . . . . . . . . 3.2.3.6. Herziening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3. Uitkeringen bij dodelijk arbeidsongeval . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.1. Vergoeding voor begrafeniskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.2. Vergoeding voor de kosten van transport van de overledene . . . . . 3.3.3. Renten aan rechthebbenden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4. Burgerlijke aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4.1. Voorrang van de arbeidsongevallenwet op gemeen recht . . . . . . . . 3.4.2. Burgerlijke immuniteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4.3. Subrogatie door de verzekeraar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Verzekeringsplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Aangifte van arbeidsongevallen en procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nuttige websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
70 71 71 71 72 72 73 73 74 75 78 78 78 79
HOOFDSTUK 2 BEROEPSZIEKTEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vooraf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Op wie is de beroepsziektewet van toepassing? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Wat is een beroepsziekte?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Erkenning van een beroepsziekte via het lijstensysteem . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Erkenning van een beroepsziekte via het open systeem . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Beroepsrisico. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Preventie vóór vergoeding in de beroepsziektewet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Preventieve actie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Verwijdering uit het schadelijke milieu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.1. Tijdelijke stopzetting van het werk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.2. Definitieve stopzetting van het werk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.3. Arbeidsgerelateerde ziekten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Welke schade wordt vergoed door de beroepsziektewet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Medische en aanverwante kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Uitkeringen wegens arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1. Tijdelijke arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.2. Blijvende arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. Uitkeringen bij overlijden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Burgerlijke aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
viii
81 81 82 82 83 84 84 86 86 86 86 87 87 88 88 89 89 89 89 89
Intersentia
I NHOUD
6.
Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1. Fonds voor Beroepsziekten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2. Aangifte van beroepsziekten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nuttige website . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
90 90 90 90
HOOFDSTUK 3 ZIEKTE- EN INVALIDITEITSVERZEKERING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 Vooraf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 1. Geneeskundige verzorging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 1.1. Wie heeft recht op terugbetaling voor geneeskundige verzorging? . . . . . . . 92 1.1.1. Gerechtigden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 1.1.2. Personen ten laste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 1.2. Algemene toekennings- of verzekerbaarheidsvoor waarden . . . . . . . . . . . . . 94 1.2.1. Aansluiten bij een ziekenfonds. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 1.2.2. Voorwaarden om het recht op tegemoetkomingen te openen . . . . 95 1.2.3. Voorwaarden om het recht op tegemoetkomingen te behouden . . 95 1.3. Bijzondere toekenningsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 1.3.1. Situaties waarin tegemoetkoming wordt geweigerd . . . . . . . . . . . . . 96 1.3.1.1. Territorialiteitsbeginsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 1.3.1.2. De gezondheidsschade is reeds vergoed op basis van een andere wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 1.3.1.3. Geneeskundige verzorging naar aanleiding van een sportongeval . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 1.3.1.4. Niet-naleven van controleverplichtingen . . . . . . . . . . . . . 98 1.3.1.5. Verzorging zonder rechtvaardiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 1.3.1.6. Onderzoeken op vraag van derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 1.3.1.7. Detentie of internering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 1.3.1.8. Reiskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 1.3.2. Bijzondere voorwaarden i.v.m. bepaalde soorten geneeskundige verzorging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 1.3.2.1. Erkende zorgenverstrekker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 1.3.2.2. Voorschrift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 1.3.2.3. Adviserend geneesheer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 1.3.2.4. College van geneesheren-directeurs van het RIZIV . . . . 99 1.4. Welke gezondheidszorgen worden terugbetaald?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 1.5. Bedrag van de tussenkomst: hoeveel wordt terugbetaald? . . . . . . . . . . . . . 101 1.5.1. Verhoogde verzekeringstegemoetkoming (vroeger WIGW-statuut) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 Intersentia
ix
S OCIALEZEKERHEIDSRECHT
2.
x
TOEGEPA ST
1.5.2. Gewone zorgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.3. Kinesitherapie en fysiotherapie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.4. Dure behandelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.5. Ziekenhuiskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.6. Rust- en verzorgingstehuizen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.7. Geneesmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.6. Hoe worden de terugbetalingstarieven vastgesteld? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.6.1. Geneesmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.6.2. Geneesheren en tandartsen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.6.3. Paramedische beroepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.6.4. Ziekenhuizen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.6.5. Abonnementsgeneeskunde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.7. Hoe is de tussenkomst geregeld? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.7.1. Terugbetalingssysteem of voorschottensysteem . . . . . . . . . . . . . . . 1.7.2. Derdebetalerssysteem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.8. Maximumfactuur (MAF) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.8.1. Volledige terugbetaling van de kost van de geneeskundige verzorging onder bepaalde voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.8.2. De ‘sociale’ MAF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.8.3. De ‘fiscale’ MAF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.9. Verjaring, terugvordering en geschillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.9.1. Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.9.2. Terugvordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.9.3. Geschillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Arbeidsongeschiktheid en moederschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Wie heeft recht op uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid of moederschap? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Toekenningsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1. Algemene toekenningsvoorwaarden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1.1. Bezit van de hoedanigheid van gerechtigde . . . . . . . . . . 2.2.1.2. Aansluiting bij een ziekenfonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1.3. Vervulling van een wachttijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1.4. Behoud van het recht op uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1.5. Situaties waarin uitkeringen geweigerd worden . . . . . . 2.2.1.6. Bewijs en onderzoek van de algemene toekenningsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2. Bijzondere toekenningsvoorwaarden voor de arbeidsongeschikt heidsverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2.1. Erkenning van arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2.2. Tijdige en correcte aangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
101 102 102 102 103 103 104 104 104 105 105 106 106 106 107 107 107 108 108 109 109 109 109 110 110 111 111 112 112 112 114 114 115 115 116 118
Intersentia
I NHOUD
2.2.3. Bijzondere bijkomende voorwaarden inzake de moederschapsverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 2.2.3.1. Wanneer heeft men recht op moederschapsrust? . . . . . 119 2.2.3.2. Duur van de moederschapsrust . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 2.2.3.3. Arbeidsongeschiktheid vóór de bevalling . . . . . . . . . . . 122 2.2.3.4. Overname van de moederschapsrust door de vader . . . 122 2.2.4. Vaderschapsverlof . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 2.2.5. Uitkering voor begrafeniskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 2.2.6. Werkverwijdering van zwangere werkneemsters . . . . . . . . . . . . . . 124 2.3. Bedrag van de arbeidsongeschiktheids- en invaliditeitsuitkeringen. . . . . 124 2.3.1. Berekeningsbasis: het gederfde loon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 2.3.2. Uitkering gedurende de primaire arbeidsongeschiktheid . . . . . . . 125 2.3.3. Uitkering gedurende de invaliditeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 2.4. Bedrag van de moederschapsuitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 2.5. Begeleide arbeidshervatting tijdens de arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . 131 2.6. Weigering of vermindering van de uitkeringen en cumulatieregels . . . . . 132 2.6.1. Weigering van uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 2.6.2. Vermindering van de uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135 2.6.3. Cumulatieregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135 2.6.3.1. Cumulatie van uitkeringen en een rustpensioen. . . . . . 135 2.6.3.2. Gerechtigde die wegens zwangerschap of borstvoeding andere dan haar gewone arbeid verricht . . . . . . . . . . . . . 136 2.7. Verjaring, terugvordering en geschillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136 2.7.1. Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136 2.7.2. Terugvordering en verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137 2.7.3. Geschillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137 3. Ter vergelijking: de regeling voor zelfstandigen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137 3.1. Geneeskundige verzorging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137 3.2. Uitkeringen arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138 3.3. Moederschap. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139 Nuttige websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141 HOOFDSTUK 4 WERKLOOSHEID EN ARBEIDSVOORZIENING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vooraf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Administratieve organisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
143 143 144 144
xi
S OCIALEZEKERHEIDSRECHT
TOEGEPA ST
1.2.
2.
xii
Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144 1.3. Uitbetalingsinstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 Werkloosheidsuitkeringen voor voltijds werklozen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146 2.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146 2.2. Toelaatbaarheidsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147 2.2.1. Bewijs van een aantal arbeidsdagen of daarmee gelijkgestelde dagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147 2.2.2. Wachttijd na het beëindigen van studies of leertijd . . . . . . . . . . . . 149 2.3. Toekenningsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 2.3.1. Zonder arbeid zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150 2.3.1.1. Principe: verbod van arbeid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150 2.3.1.2. Arbeid voor zichzelf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150 2.3.1.3. Arbeid voor derden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152 2.3.1.4. Uitzondering op het principe: toegelaten arbeid . . . . . . 152 2.3.2. Zonder loon zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154 2.3.3. Onvrijwillig werkloos zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156 2.3.3.1. Werkloos zijn wegens omstandigheden onafhankelijk van de wil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156 2.3.3.2. Criteria van de passende dienstbetrekking . . . . . . . . . . 160 2.3.3.3. Gevolgen van werkloosheid wegens omstandigheden afhankelijk van de wil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162 2.3.4. Beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163 2.3.5. Ingeschreven zijn als werkzoekende en actief zoeken naar werk . 164 2.3.6. Arbeidsgeschikt zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164 2.3.7. Leeftijdsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164 2.3.8. Verblijfsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 2.3.9. Voldoen aan de controleverplichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 2.3.9.1. Aangifte en controle van activiteits- en werkloosheidsperiodes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 2.3.9.2. Ingaan op uitnodigingen of oproepingen van controleurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166 2.3.10. Voldoen aan de voorwaarden in het kader van het actief zoekgedrag naar werk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166 2.3.10.1. Opvolgingsprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167 2.3.10.2. Beroepsmogelijkheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168 2.3.11. Vrijstelling van bepaalde toekenningsvoorwaarden . . . . . . . . . . . 168 2.4. Bedrag van de werkloosheidsuitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169 2.4.1. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
Intersentia
I NHOUD
3.
4.
5.
6.
7.
8.
2.4.2. Aantal uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.3. Hoogte van de uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.3.1. Gezinstoestand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.3.2. Duur van de werkloosheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.3.3. Berekeningsbasis: het loon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.3.4. Enkele bijzondere uitkeringen en toeslagen . . . . . . . . . . Werkloosheidsuitkeringen bij een deeltijdse betrekking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Deeltijds werknemer met behoud van rechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.1. Voorwaarden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2. Uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Vrijwillig deeltijdse werknemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wachtuitkering en overbruggingsuitkering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Overbruggingsuitkering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Wachtuitkering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. Bedrag van de wacht- en overbruggingsuitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tijdelijke werkloosheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2. Regeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3. Soorten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.1. Overmacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.2. Sluiting van de onderneming ingevolge jaarlijkse vakantie . . . . . 5.3.3. Technische stoornis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.4. Slecht weer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.5. Economische oorzaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.6. Staking en lock-out . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4. Uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sancties en uitsluitingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1. Uitsluitingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2. Administratieve sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3. Verhoor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1. Aanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2. Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3. Herziening. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.4. Betwisting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Arbeidsvoorziening – Bevordering van de werkgelegenheid . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2. Enkele voorzieningen en maatregelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1. Plaatselijk Werkgelegenheidsagentschap (PWA) . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
169 170 170 172 173 176 179 179 179 180 181 181 182 182 183 183 183 184 184 184 185 185 186 186 187 188 188 188 189 189 190 190 190 191 191 191 191 192 192
xiii
S OCIALEZEKERHEIDSRECHT
TOEGEPA ST
8.2.2. Startbanen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.3. Dienstencheques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.4. Beroepsopleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.5. Outplacement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.6. Herstructurering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Ter vergelijking: faillissementsverzekering voor zelfstandigen . . . . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2. Inhoud van de tegemoetkoming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.3. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.4. Aanvraag en uitbetaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.5. Einde van de rechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nuttige websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
193 193 194 195 196 197 197 197 197 198 198 198 199
HOOFDSTUK 5 BRUGPENSIOEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Begrip en evolutie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Conventioneel brugpensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Voltijds en halftijds brugpensioen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Brugpensioen: evolutie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Voltijds brugpensioen: algemene regeling van cao nr. 17 en KB 3 mei 2007. . . . 2.1. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.1. Leeftijdsvoorwaarde. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.2. Ontslag door de werkgever met een ‘normale’ opzegtermijn . . . . 2.1.3. Recht hebben op werkloosheidsuitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.4. Een voldoende lange loopbaan als werknemer . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.4.1. Loopbaanvoorwaarde voor brugpensioen op 60 jaar . . 2.1.4.2. Loopbaanvoorwaarde voor brugpensioen op 58 jaar . . 2.1.4.3. Brugpensioen op 56 voor werknemers met een zeer lange loopbaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Inkomen van de bruggepensioneerde. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2. De werkloosheidsvergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.3. De aanvullende vergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.3.1. Berekening van de aanvullende vergoeding . . . . . . . . . . 2.2.3.2. Behoud van het recht op de aanvullende vergoeding bij werkhervatting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.4. Inhoudingen op het brugpensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xiv
201 201 201 202 202 203 203 203 204 204 205 205 206 207 208 208 208 209 209 210 211
Intersentia
I NHOUD
2.3.
2.4.
2.5. 2.6. 2.7.
2.2.5. Cumulatie van de aanvullende vergoeding met andere voordelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Overlegprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.1. Collectieve raadpleging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.2. Individuele raadpleging. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vervanging van de bruggepensioneerde in de onderneming . . . . . . . . . . . 2.4.1. Vrijstelling van de verplichte vervanging. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.2. Wie kan de bruggepensioneerde in de onderneming vervangen? . 2.4.3. Vanaf wanneer en voor hoe lang moet de bruggepensioneerde vervangen worden? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.4. Sancties bij niet-naleving van de vervangingsplicht. . . . . . . . . . . . Brugpensioen voor onderneming erkend als onderneming in herstructurering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Brugpensioen en het Fonds Sluiting Ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . Halftijds brugpensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.2. Toepassing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.3. Leeftijdsgrens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.4. Anciënniteitsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.5. Opzegtermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.6. Bedrag halftijds brugpensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.6.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.6.2. Inhoudingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.6.3. Bij ontslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.7. Vervanging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
212 213 213 214 214 214 215 215 216 216 217 217 217 218 218 218 219 219 219 219 220 220
HOOFDSTUK 6 GEZINSBIJSLAG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vooraf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Rechthebbende . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Wie kan rechthebbende zijn? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Wat als er meerdere rechthebbenden zijn?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Wat als er meerdere rechthebbenden volgens verschillende stelsels zijn? 3. Bijslagtrekkende . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Basisregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Wat als de ouders gescheiden leven? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
221 221 221 222 222 223 225 225 225 226
xv
S OCIALEZEKERHEIDSRECHT
TOEGEPA ST
3.3. Kan het kind zelf de kinderbijslag krijgen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4. Wat als het kind geplaatst wordt? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Rechtgevend kind . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Verwantschap tussen het rechtgevend kind en de rechthebbende. . . . . . . 4.2. Verblijfplaats van het kind . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. Leeftijd van het kind . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4. Inkomen van het kind . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Welke gezinsbijslagen zijn er? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1. Kraamgeld en adoptiepremie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2. Basiskinderbijslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3. Verhoogde basisbijslag voor eenoudergezinnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4. Toeslagen op de basiskinderbijslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4.1. Leeftijdstoeslagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4.2. Toeslag wegens de sociale situatie van de rechthebbende . . . . . . . 5.4.3. Toeslag wegens de situatie van het kind zelf . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.5. Verhoogde wezenbijslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.6. Forfaitaire bijslag voor een kind geplaatst bij een privépersoon . . . . . . . . 5.7. Jaarlijkse leeftijdstoeslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Bevoegd kinderbijslagfonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Ter vergelijking: gezinsbijslag voor zelfstandigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nuttige website . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
226 227 227 228 229 230 231 231 232 232 233 234 234 235 236 238 238 239 239 240 241
HOOFDSTUK 7 PENSIOENEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vooraf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Het rustpensioen voor werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Wie heeft recht op een rustpensioen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.1. Pensioenleeftijd. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.2. Stopzetting van de beroepsactiviteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.3. Verblijfsvoorwaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Prestaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.2. Loopbaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.2.1. Werkelijke tewerkstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.2.2. Gelijkgestelde periodes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.2.3. Periodes gelijkgesteld na betaling van bijdragen . . . . . .
xvi
243 243 244 245 246 246 247 248 248 248 249 249 249 250
Intersentia
I NHOUD
1.3.3.
2.
Bezoldiging/loon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251 1.3.3.1. Werkelijke lonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251 1.3.3.2. Fictieve lonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252 1.3.4. De gezinstoestand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253 1.3.4.1. Niet-gescheiden gepensioneerden . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253 1.3.4.2. Pensioen van de uit de echt gescheiden echtgenoot . . . 253 1.3.4.3. Pensioen van de feitelijk gescheiden echtgenoot . . . . . . 254 1.3.5. Minimumrecht per loopbaanjaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254 1.3.6. Minimumpensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255 1.3.7. Indexering en herwaardering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257 1.3.8. Vakantiegeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258 1.3.9. Cumulatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259 1.3.9.1. Cumulatie tussen pensioenen onderling . . . . . . . . . . . . . 259 1.3.9.2. Cumulatie van pensioen met andere socialezekerheidsuitkeringen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260 1.4. Voorschotten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261 1.5. Inhoudingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261 1.5.1. Solidariteitsbijdrage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261 1.5.2. Inhouding van 3,55% voor gezondheidszorg. . . . . . . . . . . . . . . . . . 263 1.5.3. Fiscale behandeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263 1.6. Pensioenaanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264 1.7. Pensioenbeslissing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265 1.7.1. De initiële beslissing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265 1.7.2. De herziening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265 1.8. Betaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266 1.8.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266 1.8.2. Schorsing van de betaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267 1.8.3. Stopzetting van de betaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267 1.9. Terugvordering van onverschuldigde betalingen en verjaring . . . . . . . . . 268 1.10. Verjaring van de prestaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268 1.11. Intresten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268 1.12. Beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269 1.13. Infodienst Pensioenen en raming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270 Het overlevingspensioen voor werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271 2.1. Wie heeft recht op een overlevingspensioen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271 2.2. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271 2.2.1. Huwelijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271 2.2.2. Geen nieuw huwelijk aangaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272 2.2.3. Leeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272
Intersentia
xvii
S OCIALEZEKERHEIDSRECHT
TOEGEPA ST
2.2.4. Stopzetting beroepsactiviteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.5. Verblijfsvoorwaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Prestaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.1. Overlijden tijdens het rustpensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.2. Overlijden vóór het rustpensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.3. Tijdelijk overlevingspensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.4. Voortgezet overlevingspensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.4. Vakantiegeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4. Cumulatie met andere prestaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5. Aanvraag van het overlevingspensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Ter vergelijking: het pensioen voor zelfstandigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Belangrijkste verschilpunten met de werknemersregeling . . . . . . . . . . . . . 3.1.1. Inhoud van de pensioenregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2. Opbouw van pensioenrechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.3. Pensioenleeftijd. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Berekening van het zelfstandigenpensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.1. Loopbaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.2. Forfaitair beroepsinkomen / bedrijfsinkomsten . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.3. Minimumpensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Andere prestaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nuttige websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
273 273 273 273 273 275 275 275 275 276 276 276 277 277 277 277 278 278 278 279 279 280
HOOFDSTUK 8 AANVULLENDE PENSIOENEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vooraf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Aanvullende pensioenplannen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Soorten pensioentoezeggingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Sociale pensioenstelsels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.1. Algemene voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.2. Bijzondere voorwaarden voor de sectorale sociale pensioenen . . 1.2.3. Bijzondere voorwaarden voor sociale pensioenstelsels op ondernemingsniveau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.4. Solidariteitsprestaties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Pensioenstelsel en individuele pensioentoezegging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.4. De invoering van een aanvullend pensioenplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5. De combinatie van een ondernemingsplan met een sectorplan. . . . . . . . . 2. Financiering van aanvullende pensioenstelsels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xviii
281 281 282 282 283 284 284 284 285 285 286 287 288
Intersentia
I NHOUD
3.
Aansluiting en gelijke behandeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Aansluiting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Gelijke behandeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Verworven prestaties en reserves en minimumrendementsgarantie . . . . . . . . . . 4.1. Verworven prestaties en reserves . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Minimumrendementsgarantie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Uittreding en overdraagbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Pensioenleeftijd en afkoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Inspraak, informatie en beheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1. Inspraak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2. Informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.1. Jaarlijks beheersverslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.2. Pensioenfiche en toekomstprospectie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.3. Historisch overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3. Beheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Wijziging of opheffing van het aanvullend pensioenstelsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Fiscale en parafiscale behandeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1. In de fase van de financiering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2. Belasting van de uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. Ter vergelijking: het vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
289 290 290 292 292 292 293 294 294 294 295 295 296 296 297 297 299 299 300 301 302 302
HOOFDSTUK 9 SOCIALE BIJSTAND . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307 Vooraf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Maatschappelijke integratie – Leefloon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.1. Verblijfplaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.2. Nationaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.3. Leeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.4. Werkbereidheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.5. Rechten laten gelden op sociale uitkeringen of onderhoudsgeld . 1.2.6. Onvoldoende bestaansmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Cruciale leeftijd: 25 jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.1. Aanvragers jonger dan 25 jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.2. Aanvragers ouder dan 25 jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Intersentia
307 308 308 308 309 309 309 309 310 310 310 311 311 312 xix
S OCIALEZEKERHEIDSRECHT
1.4. 1.5.
2.
3.
4.
xx
TOEGEPA ST
Bedrag van het leefloon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.1. Aanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.2. Inlichtingenplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.3. Informatieverschaffing en hoorplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.4. Beslissing en herziening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.5. Betaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.6. Terugvordering van het leefloon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.7. Sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.7.1. Administratieve sancties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.7.2. Strafsancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . OCMW-dienstverlening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Vormen van maatschappelijke dienstverlening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Terugvordering van maatschappelijke dienstverlening. . . . . . . . . . . . . . . . Inkomensgarantie voor ouderen (IGO) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.1. Leeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.2. Nationaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.3. Verblijf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.4. Rechten laten gelden op pensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.5. Onvoldoende bestaansmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3. Verplichtingen van de aanvrager. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.1. Aanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.2. Aangifte van de bestaansmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4. Bedrag van de IGO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tegemoetkoming aan personen met een handicap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT) en integratietegemoetkoming (IT). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1. Voorwaarden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1.1. Leeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1.2. Nationaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1.3. Woonplaats en verblijf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
312 313 313 314 314 315 315 315 316 316 317 317 317 317 318 319 319 320 320 320 320 320 321 321 321 321 321 322 322 322 323 323 323 324 324 324 324 325
Intersentia
I NHOUD
5.
6.
7.
4.2.1.4. Inkomen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1.5. Handicap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.2. Bedrag van de tegemoetkomingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.2.1. Inkomensvervangende tegemoetkoming . . . . . . . . . . . . 4.2.2.2. Integratietegemoetkoming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.2.3. Fiscaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.3. Procedure. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. Tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.1. Voorwaarden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.1.1. Leeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.1.2. Nationaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.1.3. Woonplaats en verblijf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.1.4. Inkomen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.1.5. Handicap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.2. Bedrag van de tegemoetkomingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.3. Procedure. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gewaarborgde gezinsbijslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.1. Inkomen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.2. Voor welke kinderen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.3. Wat als de aanvrager geen Belg is?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3. Bedrag van de gewaarborgde gezinsbijslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.1. Gewaarborgd kraamgeld. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.2. Gewaarborgde kinderbijslag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Individuele materiële bijstand voor personen met een handicap . . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2. Personen met een handicap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3. Hulpmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Persoonlijk assistentiebudget voor personen met een handicap (PAB) . . . . . . . . Basiswetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2. Besteding van het budget . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3. Overeenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
325 325 326 326 327 327 327 328 328 328 328 329 329 329 329 330 330 330 331 331 331 332 332 333 333 333 333 334 334 334 334 335 335 335 336 336 337
xxi
S OCIALEZEKERHEIDSRECHT
8.
TOEGEPA ST
Diverse tegemoetkomingen aan personen met een handicap . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1. Voordelen i.v.m. wonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1.1. Sociale maximumprijzen voor gas en elektriciteit . . . . . . . . . . . . . 8.1.2. Verlaagd tarief voor kabeldistributie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1.3. Vrijstelling op heffing voor afvalwater . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2. Voordelen i.v.m. telefoon en post. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1. Sociaal telefoontarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2. De Post: portvrijdom voor blinden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.3. Voordelen i.v.m. vervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.4. Voordelen op fiscaal vlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Zorgverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nuttige websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xxii
337 337 337 338 338 338 338 338 339 339 339 340
Intersentia