Informatieverplichtingen van banken ten dienste van belastingheffing De informatieverplichtingen van banken ten behoeve van de belastingheffing van derden in Nederland, Duitsland en Belgié
GH. Sjobbema
Maklu Antwerpen/Apeldoorn
JnhQudL Informatieverplichtingen van banken ten dienste van belastingheffing 1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4.
Inleiding tot het onderzoek Onderwerp Afbakening van het onderzoek en de gevolgde methode De centrale probleemstelling en de onderzoeksvragen Opzet van het onderzoek
17 17 20 21 21
2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.4.1. 2.4.2. 2.5. 2.5.1. 2.5.2. 2.6. 2.6.1. 2.6.2.
De methode van rechtsvergelijking en opbouw van de landenoverzichten Inleiding Het object van de comparatieve studie Het doel van de comparatieve studie De selectie van de onderzoekslanden De onderbouwing van een landenselectie in het algemeen De onderbouwing van de landenselectie in het bijzonder De methoden van rechtsvergelijking De dogmatische en de functionele methode van rechtsvergelijking Gehanteerde methode van rechtsvergelijking De opbouw van de landenoverzichten Het raamwerk in het algemeen Criteria bij het formuleren van een aanbeveling voor een geharmoniseerde regeling Samenvatting
23 23 23 24 26 26 27 29 29 30 31 31
Informatieverplichtingen van banken ten dienste van de belastingheffing Inleiding Waarom bestaan er informatieverplichtingen ten dienste van de belastingheffing? Waarom bestaat het derdenonderzoek? Wat is de reden om banken te betrekken in een fiscaal derdenonderzoek? Het fiscaal relevante karakter van bancaire gegevens en het preventieargument De effecten van de uitbreiding van de fiscale informatieverplichting van banken De Europese Spaartegoedenrichtlijn Negatief financieel effect van de fiscale informatieverplichting van banken Samenvatting
37 37
2.7. 3. 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.4.1. 3.4.1.1. 3.4.1.2. 3.4.1.3. 3.5.
32 35
37 38 40 40 41 44 46 47
Informatieverplichtingen van banken ten dienste van belastingheffing
4. 4.1. 4.2. 4.2.1. 4.2.2. 4.2.3. 4.2.4. 4.2.5. 4.2.6. 4.2.7. 4.2.8. 4.2.9. 4.2.9.1. 4.2.9.2. 4.2.9.3. 4.2.9.4. 4.2.9.5. 4.2.9.6. 4.3. 4.3.1. 4.3.2. 4.3.3. 4.3.4. 4.3.5. 4.3.6. 4.3.7. 4.3.8. 4.4. 4.4.1. 4.4.2. 4.4.2.1. 4.4.2.2. 4.4.2.3. 4.4.2.4. 4.4.2.5. 4.4.2.6. 4.4.3. 4.4.3.1. 4.4.3.2. 4.4.3.3.
Informatieverplichtingen van banken ten dienste van de belastingheffing in Nederland 49 Inleiding 49 De fiscale informatieverplichting van de belastingplichtige voor de eigen belastingheffing 51 Inleiding 51 De inlichtingenverplichting van de belastingplichtige 51 De inzageverplichting van de belastingplichtige 52 Potentiele fiscale relevantie 54 Wijze van en termijn voor het voldoen aan een informatieverplichting 56 De plaats van een belastingcontrole 58 Geen verschoningsrecht bij 'eigen' informatieverplichting 59 De waarneming ter plaatse 59 Informatieverplichting in internationale verhoudingen 61 Wettelijk kader van de verplichting 61 Het doel van artikel 47a AWR 62 In welke gevallen is artikel 47a AWR van toepassing? 62 Wijze van voldoen aan de informatieverplichting van artikel 47a AWR 63 Toepassing artikel 47a AWR bij regeling van internationale inlichtingenuitwisseling 63 Gebrek aan medewerking 64 De fiscale informatieverplichting van derden 65 Inleiding 65 Aan welke derden kan een fiscale informatieverplichting worden opgelegd? 66 Inlichtingen- en inzageverplichting van derden 66 Serievragen tijdens het derdenonderzoek 67 De wettelijke renseigneringsverplichting ten dienste van de belastingheffing van derden 69 Verplichting tot identiteitsvastlegging 72 De administratieplicht 73 Bewaarplicht 74 Grenzen aan de informatieverplichtingen 75 Inleiding 75 De persoonlijke levenssfeer (privacy) 75 Inleiding 75 Inhoud en omvang van privacy 75 Recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer 76 De inbreuk op privacy door uitoefening van fiscale informatiebevoegdheden 78 Vastlegging sofi-nummers en de kaders van de privacywetgeving (Wbp) 79 Rapport College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) 80 De algemene beginselen van behoorlijk bestuur 81 Inleiding 81 Reikwijdte van de algemene beginselen van behoorlijk bestuur 82 De algemene beginselen van behoorlijk bestuur nader bezien 82
lnhoud
4.4.4. 4.4.4.1. 4.4.4.2. 4.4.4.3. 4.4.5. 4.4.5.1. 4.4.5.2. 4.4.5.3. 4.4.5.4. 4.4.6. 4.5. 4.5.1. 4.5.2. 4.5.3. 4.5.4. 4.6. 4.6.1. 4.6.2. 4.6.3. 4.6.3.1. 4.6.3.2. 4.7. 4.7.1. 4.7.2. 4.7.2.1. 4.7.2.2. 4.7.2.3. 4.7.2.4. 4.7.2.5. 4.7.2.6. AH.2.1. 4.7.2.8. 4.7.2.9. 4.7.3. 4.7.3.1. 4.7.3.2. 4.7.3.3. 4.7.3.4. 4.7.3.5. 4.7.3.6. 4.7.3.7.
Algemene beginselen van procesrecht 88 Inleiding 88 Informatieverplichting van de belastingplichtige zelf in de beroepsfase 88 Informatieverplichting van derden in de beroepsfase 89 Verschoningsrechten 89 Inleiding 89 Achtergronden van en verklaring voor het bestaan van het verschoningsrecht 91 Verschoningsgerechtigde bepaalt of verschoningsrecht inroepbaar is 92 Schending door de Belastingdienst van een verschoningsrecht 92 De fiscale geheimhoudingsverplichting in de AWR 92 Rechtsbescherming tegen controlehandelingen 95 Inleiding 95 Het gesloten systeem van rechtsbescherming in het belastingrecht 96 Alternatieve rechtsmiddelen tegen fiscale controlehandelingen 97 Roep om verbeterde rechtsbescherming tegen fiscale controlehandelingen 98 Weigering informatieverplichting 99 Inleiding 99 Omkering van de bewijslast 100 Strafbaarstelling op grond van de AWR 101 Door de AWR strafbaar gestelde overtredingen 101 Door de AWR strafbaar gestelde misdrijven 102 De informatieverplichting van banken in het kader van een derdenonderzoek 103 Inleiding 103 Geschiedenis informatieverplichting van banken 103 De situatie tot en met de Tweede Wereldoorlog 103 De periode direct na de Tweede Wereldoorlog: het fiscale noodrecht 104 De Wet vervanging fiscaal noodrecht in 1952 105 De invoering van de AWR en daarna 106 Invoering van de Gedragscode fiscus/banken in 1984 108 De invoering van de renterenseignering 109 Invoering renseignering ten aanzien van niet-natuurlijke personen in 1993 112 Invoering van de dividendrenseignering in 1997 112 Wijzigingen Gedragscodes en het Voorschrift informatie fiscus/banken van 1998 en 2002 113 De huidige informatieverplichting van banken in de AWR 113 Inlichtingenverplichting en inzageverplichting 113 Wettelijkerenseigneringsverplichting vanaf 2001 114 De administratieplicht van banken 117 De bewaarplicht van banken 118 Identiteitsvastlegging ten aanzien van degene over wie gegevens worden verstrekt 118 De Wet identificatie bij dienstverlening 120 Effectiviteit informatieverplichtingen van banken 121
Informatieverplichtingen van banken ten dienste van belastingheffing
4.7.4. 4.7.4.1. 4.7.4.2. 4.7.4.3. 4.7AA. 4.7.5. 4.7.5.1. 4.7.5.2. 4.7.5.3. 4.7.5.4. 4.7.5.5. 4.7.5.6. 4.7.5.7. 4.7.5.8. 4.7.5.9. 4.7.5.10. 4.7.5.11. 4.7.5.12. 4.7.5.13. 4.7.5.14. 4.7.5.15. 4.7.5.16. 4.7.5.17. 4.7.5.18. 4.7.5.19. 4.7.5.20. 4.7.5.21. 4.7.5.22. 4.7.5.23. 4.7.5.24. 4.7.5.25. 4.7.5.26. 4.7.5.27. 4.7.5.28. 4.7.5.29. 4.7.5.30. 4.7.5.31. 4.7.5.32. 4.7.5.33. 4.7.5.34. 4.7.5.35. 4.7.5.36. 4.7.6.
Het bankgeheim, het verschoningsrecht en de geheimhoudingsverplichting van banken 123 Inleiding 123 De geheimhoudingsverplichting van banken 123 Algemene Bankvoorwaarden; de zorgplicht van banken 124 Schending van de geheimhoudingsverplichting door de bank 126 Het Voorschrift fiscus/banken 126 Inleiding 126 Rechtskarakter van het Voorschrift fiscus/banken 128 Kort en bondig overzicht van het Vfb 133 Toepassingsgebied van het Vfb 134 lnhoud van de meewerkverplichting; tegemoetkoming aan banken 135 Het Vfb heeft betrekking op bancaire activiteiten 135 Niet-bancaire activiteiten 136 Wat verstaat het Vfb onder 'bank'? 137 Nederlandsheffings-ofinvorderingsbelang 139 Motivering van het informatieverzoek door de Belastingdienst 139 Inlichtingenverzoeken dienen schriftelijk te worden ingediend 140 Drietrapsprocedure 140 Afwijking van de drietrapsprocedure 141 Termijn aan het informatieverzoek 142 Geindividualiseerd verzoek 142 Individualisering van de cliént 142 Historisch overzicht van de laatste vijf jaren 144 Inzicht in originele stukken 144 Standpunt van de betrokken derde doet niet ter zake 144 Bankkosten 145 Volledige inzage in krediet- en clientendossiers 145 In welke stukken moet inzage worden verleend? 146 Het informele of beperkte verschoningsrecht van banken 147 Schending door de Belastingdienst van het informele verschoningsrecht 148 Marginaal toetsingsrecht van de volledigheid van dossiers 148 Het openen van safeloketten (kluizen) 149 Serievragen 150 Renseigneringsverplichting alleen ten aanzien van ingezetenen 152 De objecten waarover serievragen kunnen worden gesteld 153 Serievragen met betrekking tot rekeningen van een bepaalde soort of hoedanigheid 154 Gevallen waarin geen serievragen worden gesteld 155 Onvolkomenheden in de renseignering 155 Hebben clienten er recht op te weten welke gegevens de bank verstrekt? 156 Hoofdstuk 3 van het Vfb: Wederzijdse bijstand in belastingzaken 156 Opsporingsonderzoek 157 Onvoorziene zaken en invoering 158 Rechtsbescherming tegen onbevoegdelijke informatieverzoeken aan banken 158
lnhoud
4.7.7. 4.8. 4.8.1. 4.8.2. 4.8.2.1. 4.8.2.2. 4.8.2.3. 4.8.2.4. 4.8.3. 4.8.4. 4.8.4.1. 4.8.4.2. 4.8.4.3. 4.8.4.4. 4.8.4.5. 4.8.4.6. 4.8.4.7. 4.8.5. 4.8.6. 4.8.7. 4.8.7.1. 4.8.7.2. 4.8.7.3. 4.8.7.4. 4.8.7.5. 4.8.7.6. 4.8.7.7. 4.8.7.8. 4.8.7.9. 4.8.7.10. 4.9.
Weigering van een informatieverzoek Informatieverplichting van banken in internationaal perspectief Inleiding De wijzen van inlichtingenverstrekking Inlichtingenverstrekking op verzoek Automatische inlichtingenverstrekking Spontane inlichtingenverstrekking Procedure bij verstrekken van inlichtingen die zich bevinden bij banken Geheimhouding en gebruik van inlichtingen Beperkingen op de inlichtingenverstrekking door Nederland Algemeen Weigering bij ontbreken internationale grondslag Weigering in geval van het ontbreken van wederkerigheid Weigering in verband met wettelijke bepalingen en administratieve praktijk Weigering op grond van het uitputtingsbeginsel Weigering bij inbreuk op een zakengeheim Het bankgeheim als weigeringsgrond; is het bankgeheim een zakengeheim? De notificatieprocedure Rechtsbescherming bij internationale inlichtingenuitwisseling De Spaartegoedenrichtlijn en de gevolgen ervan voor Nederland Inleiding Uitzonderingspositie voor Belgie, Luxemburg en Oostenrijk Het belang van de Spaartegoedenrichtlijn voor Nederland De voorwaarde voor inwerkingtreding van de Spaartegoedenrichtlijn De uiteindelijk gerechtigde Identificatie en vaststelling van de woonplaats van de uiteindelijk gerechtigde Banken zijn als 'uitbetalende instanties' verplicht tot renseignering Het begrip rentebetaling en de uitbreiding daarvan Overgangsmaatregel: van renseignering uitgezonderde rentebetalingen De gegevens die onder de renseigneringsverplichting vallen Samenvatting
5.
Informatieverplichtingen van banken ten dienste van de belastingheffing in Duitsland 191 Inleiding 191 Algemene bepalingen 192 Inleiding 192 De plicht van de belastingdienst tot handhaving en onderzoek 193 Onderzoeksgrondslag van de belastingdienst 193 Kernbepaling informatieverplichtingen ten dienste van belastingheffing 194 De informatieverplichting voor de eigen belastingplicht 197 Inleiding 197 De inlichtingenverplichting 197 De inzageverplichting 199 Informatieverplichting in geval van internationale verhoudingen 200
5.1. 5.2. 5.2.1. 5.2.2. 5.2.3. 5.2.4. 5.3. 5.3.1. 5.3.2. 5.3.3. 5.3.4.
159 159 159 161 161 162 163 164 165 166 166 167 167 168 169 169 170 172 173 177 177 179 180 180 181 182 183 184 186 186 187
Informatieverplichtingen van banken ten dienste van belastingheffing
5.3.5. 5.3.6. 5.3.7. 5.3.7.1. 5.3.7.2. 5.3.7.3. 5.3.8. 5.3.8.1. 5.3.8.2. 5.3.8.3. 5.3.8.4. 5.3.9. 5.4. 5.4.1. 5.4.2. 5.4.3. 5.4.4. 5.4.5. 5.4.6. 5.4.7. 5.4.8. 5.5. 5.5.1. 5.5.2. 5.6. 5.6.1. 5.6.2. 5.6.3. 5.6.3.1. 5.6.3.2. 5.6.3.3. 5.6.3.4. 5.6.3.5. 5.6.3.6. 5.6.3.7. 5.6.4. 5.6.4.1. 5.6.4.2. 5.6.4.3. 5.6.4.4. 5.6.4.5. 5.7.
10
De plechtige verklaring van de belastingplichtige (Versicherung an Eides Stått) Waarneming ter plaatse (Einnahme des Augenscheins) Het boekenonderzoek (Aufienprufung) Inleiding Omvang van het boekenonderzoek en de meewerkverplichting Aankondiging, slotbespreking en Priifungsbericht De fiscale opsporing (Steuerfahndung) Inleiding Onderzoek naar belastingmisdrijven en overtredingen Onderzoek naar de belastinggrondslagen (belastbare feiten) Onderzoek naar onbekende belastbare feiten Het overleggen van zaken van waarde De informatieverplichting in het kader van de belastingheffing van derden Inleiding De inlichtingen- en inzageverplichting Serievragen Boeken- en opsporingsonderzoek Verklaring onder ede (Eidliche Vernehmung) Voorafgaande kennisgeving aan belastingplichtige over het derdenonderzoek De rangorde van de informatieverplichtingen in de Abgabenordnung Kostenvergoeding bij informatieverzoeken Administratieplicht en bewaarplicht Administratieplicht Bewaarplicht Grenzen aan de onderzoeksplicht en informatieverplichtingen Inleiding De persoonlijke levenssfeer (privacy) De rechtsstatelijke beginselen (algemene beginselen van behoorlijk bestuur) Inleiding Het beginsel van redelijkheid en billijkheid (Zumutbarkeit) Het subsidiariteitsbeginsel (Erforderlichkeit) Het beginsel van geschiktheid (Geeignetkeit) Het evenredigheidsbeginsel in enge zin (Verhdltnismåfiigkeit) Het 'beginsel' van mogelijkheid (Moglichkeit) Serievragen, het bankgeheim en staatsrechtelijke grenzen Verschoningsrechten in de Abgabenordnung Inleiding Het verschoningsrecht van familieleden van de belastingplichtige Verschoningsrecht ter bescherming van beroepsgeheimen Verschoningsrecht bij risico van vervolging voor delict Het afleggen van een getuigenis en het overleggen van bescheiden en zaken van waarde De fiscale geheimhoudingsverplichting in de Abgabenordnung
201 201 202 202 203 203 204 204 204 205 205 206 206 206 206 208 209 209 210 210 211 211 211 212 214 214 214 219 219 220 220 221 221 222 222 223 223 223 224 225 225 225
lnhoud
5.8. 5.8.1. 5.8.2. 5.8.3. 5.8.4. 5.8.5. 5.9. 5.10. 5.10.1. 5.10.2. 5.10.2.1. 5.10.2.2. 5.10.2.3. 5.10.2.4. 5.10.2.5. 5.10.3. 5.10.3.1. 5.10.3.2. 5.10.3.3. 5.10.3.4. 5.10.3.5. 5.10.4. 5.10.5. 5.10.6. 5.10.6.1. 5.10.6.2. 5.10.6.3. 5.10.6.4. 5.10.6.5. 5.10.6.6. 5.10.6.7. 5.10.7. 5.10.8. 5.10.8.1. 5.10.8.2. 5.10.8.3. 5.10.8.4. 5.10.9. 5.10.10. 5.11. 5.11.1. 5.11.2. 5.11.3. 5.11.4. 5.11.5.
Rechtsbescherming tegen controlehandelingen 227 Inleiding 227 De bezwaarprocedure 228 De beroepsprocedure 228 Beroep in cassatie 229 Schorsende werking? 229 Gevolgen weigering informatieverplichting 229 Informatieverplichtingen van banken in het kader van een derdenonderzoek 231 Inleiding 231 Het bankgeheim en de geheimhoudingsverplichting van banken 232 Inleiding 232 De geheimhoudingsverplichting van banken 232 Bescherming van de beroepsvrijheid van een bank 233 Informatieverplichtingen: gerechtvaardigde inbreuk op het 'bankgeheim' 234 Schending door de bank van de vertrouwensrelatie met håar cliént 235 De verplichting van rekeningenwaarheid (Kontenwahrheitspflicht) 235 Inleiding 235 Verplichting van formele clientenwaarheid 236 Identificatieplicht 236 Lokethandelingen 237 Sancties bij overtreding van de verplichtingen 237 Aangifteplicht van banken bij overlijden van een client 238 De inhouding van een bronheffing op rente door banken 240 Bescherming van de vertrouwensrelatie tussen de bank en håar cliént 240 Inleiding 240 Doel en achtergrond van de regeling 241 Belastingdienst dient relatie tussen bank en håar cliént te respecteren 242 Algemene controle van bankrekeningen niet toegestaan 244 Geen derdenonderzoek toegestaan tijdens boekenonderzoek bij banken 247 In aangifte geen vragen over bankrekeningen en depots 250 De algemene regels van het fiscale derdenonderzoek gelden ook voor banken 251 Serievragen aan banken 254 Opvraag van gegevens over bankrekeningen per 1 april 2005 255 Inleiding 255 De inhoud van de bevoegdheid versus de verplichting 256 Voorafgaande kennisgeving van de rekeningopvraag aan de belastingplichtige 257 De rekeningopvraag en privacy van de betrokken rekeninghouder 257 Effectiviteit 258 Rechtsbescherming tegen informatieverzoeken aan banken 258 Informatieverplichting van banken in internationaal perspectief 262 Inleiding 262 Wijzen van inlichtingenverstrekking 263 Geheimhouding en gebruik van inlichtingen 265 Beperkingen op de inlichtingenverstrekking 266 Rechtsbescherming bij internationale inlichtingenuirwisseling 268
11
Informatieverplichtingen van banken ten dienste van belastingheffing
5.11.6. 5.11.6.1. 5.11.6.2. 5.11.6.3. 5.12. 6.
Gevolgen van de Spaartegoedenrichtlijn Inleiding Implementatie van de Spaartegoedenrichtlijn Gevolgen van de Spaartegoedenrichtlijn Samenvatting
271 271 271 271 272
Informatieverplichtingen van banken ten dienste van de belastingheffing in Belgié 277 6.1. Inleiding 277 6.2. De informatieverplichting van de belastingplichtige zelf 279 6.2.1. Inleiding 279 6.2.2. De inlichtingenverplichting van de belastingplichtige 280 6.2.3. De inzageverplichting 282 6.2.3.1. Inzage in boeken en bescheiden 282 6.2.3.2. Inzage in computerbestanden 285 6.2.3.3. Inzage in buitenlandse bankrekeningen 285 6.2.3.4. De informatieverplichting met betrekking tot binnenlandse bankrekeningen 286 6.2.4. Informatieverplichting indien 'noodzakelijk' ter bepaling van het belastbaar inkomen 287 6.2.5. De plaats van de belastingcontrole 288 6.2.6. Toegang tot bedrijfslokalen en privé-woningen 288 6.2.7. Gebruik van ingewonnen gegevens ten behoeve van de belastingheffing van derden 289 6.2.8. Uitwisseling van gegevens tussen de verschillende belastingadministraties 290 6.3. Informatieverplichtingen van derden 291 6.3.1. Inleiding 291 6.3.2. De inlichtingenverplichting 291 6.3.2.1. Algemeen 291 6.3.2.2. Inlichtingenverzoeken ten aanzien van onbekende derden (anonieme derden) 293 6.3.2.3. Beperkte toepassing derdenonderzoek door de belastingdienst 295 6.3.2.4. Spontane en automatische inlichtingenverstrekking 295 6.3.3. Inzage in boeken en bescheiden 296 6.3.4. Informatieverplichtingen van openbare diensten, instellingen en inrichtingen 297 6.3.5. Getuigenverhoor 298 6.4. De administratie- en bewaarplicht 299 6.4.1. De administratieplicht 299 6.4.2. De bewaarplicht 299 6.4.2.1. De bewaarplicht 299 6.4.2.2. De bewaartermijn 300 6.5. Grenzen aan de informatieverplichtingen 300 6.5.1. Algemeen 300 6.5.2. De persoonlijke levenssfeer van de belastingplichtige 300 6.5.3. Algemene beginselen van behoorlijk bestuur 303 6.5.4. Het beroepsgeheim (het verschoningsrecht in Belgié) 307 6.6. De fiscale geheimhoudingsverplichting van belastingambtenaren 310 6.7. Rechtsbescherming tegen informatieverzoeken 312
12
lnhoud
6.8. 6.8.1. 6.8.2. 6.8.3. 6.8.3.1. 6.8.3.2. 6.8.3.3. 6.8.3.4. 6.8.3.5. 6.9. 6.10. 6.11. 6.11.1. 6.11.2. 6.11.2.1. 6.11.2.2. 6.11.2.3. 6.11.2.4. 6.11.2.5. 6.11.2.6. 6.11.3. 6.11.3.1. 6.11.3.2. 6.11.3.3. 6.11.3.4. 6.11.3.5. 6.11.4. 6.11.4.1. 6.11.4.2. 6.11.5. 6.11.5.1. 6.11.5.2. 6.11.5.3. 6.11.5.4. 6.11.5.5. 6.11.5.6. 6.12. 6.12.1. 6.12.2. 6.12.3. 6.12.4. 6.12.5. 6.12.6.
Gevolgen weigering te voldoen aan een informatieverplichting Inleiding Administratieve sancties De strafrechtelijke sanctie De strafsanctie van artikel 449 WIB 1992 De strafsanctie van artikel 450 WIB 1992 De strafsanctie van artikel 451 WIB 1992 De strafsanctie van artikel 452 WIB 1992 De strafsanctie van artikel 453 WIB 1992 Onrechtmatig verkregen bewijsmateriaal Effectiviteit informatieverplichtingen Informatieverplichting van banken met betrekking tot de belastingheffing van derden Inleiding Het bankgeheim in de inkomstenbelastingen Achtergronden van en rechtvaardiging van het bankgeheim Het bankgeheim is geen beroepsgeheim De regeling van het bankgeheim in het WIB 1992 Op welke 'cliénten' heeft het bankgeheim betrekking? Wanneer is het bankgeheim in het WIB 1992 niet van toepassing? Welke instellingen vallen onder het bankgeheim van het WIB 1992? Opheffing van het bankgeheim Opheffing van het bankgeheim bij indiening van een bezwaarschrift Er wordt een strafprocedure ingesteld Vermoeden van een mechanisme van belastingontduiking Voorbeelden van mechanismen van belastingontduiking De gevolgen van de opsporing van een bijzonder mechanisme Strafrechtelijk en op andere wijze verkregen gegevens enfiscaalbankgeheim Algemeen Gegevens over bankcliénten De informatieverplichtingen van banken bij overlijden van cliénten Algemeen Automatische inlichtingenverplichting Verplichtingen van erfgenamen van de overledene Inlichtingen-en inzageverplichting Verzegeling van kluizen en gesloten koffers en renseignering aan de belastingdienst Bankgeheim 'eindigt' bij de heffing van successierechten Informatieverplichting van banken in internationaal perspectief Inleiding De wijzen van inlichtingenverstrekking en andere soorten bijstandsverlening Geheimhouding en gebmik van inlichtingen Beperkingen op de inlichtingenverstrekking door Belgié De gevolgen van het Belgisch bankgeheim De notificatieprocedure
312 312 313 313 314 314 314 314 314 315 315 316 316 317 317 318 319 320 320 321 322 322 323 323 325 327 328 328 329 331 331 331 331 332 332 333 333 333 335 337 338 338 338
13
Informatieverplichtingen van banken ten dienste van belastingheffing
339 340 340 341 341 342 343
6.12.7. 6.12.8. 6.12.8.1. 6.12.8.2. 6.12.8.3. 6.12.8.4. 6.13.
Rechtsbescherming bij internationale inlichtingenuitwisseling De Spaartegoedenrichtlijn en de gevolgen ervan voor Belgié Inleiding Implementatie van de Spaartegoedenrichtlijn in de Belgische wetgeving Belgié heft bronbelasting over rente ingevolge de Spaartegoedenrichtlijn Gevallen waarin Belgié toch inlichtingen verstrekt Samenvatting
7. 7.1. 7.2.
349 Comparatieve synthese op hoofdlijnen en conclusies Inleiding 349 Belastingharmonisatie als achtergrond voor mijn aanbeveling voor een 350 geharmoniseerde regeling De methode van rechtsvergelijking 350 Waarom bestaat er een bancaire informatieverplichting? 351 Het bankgeheim in Belgié 352 Effectiviteit 354 354 Informatieverplichtingen in het algemeen Nederland 354 356 Duitsland 356 Belgié Conclusies 357 359 Informatieverplichting van banken in individuele gevallen Algemeen 359 359 Nederland 362 Duitsland 363 Belgié 363 Conclusies De (massale) renseigneringsverplichting van banken (niet-individuele gevallen) 366 366 Algemeen; Nederland, Duitsland en Belgié; nationaal en internationaal 368 Conclusie 369 Privacy 369 Algemeen 370 Nederland Duitsland 371 372 Belgié 373 Conclusies 374 Fiscale geheimhoudingsverplichting als waarborg voor privacy Algemeen 374 Nederland 374 Duitsland 375 Belgié 376 Conclusies 376 Evenredigheid 377 Algemeen 377 Nederland 377
7.3. 7.4. 7.5. 7.6. 7.6.1. 7.6.1.1. 7.6.1.2. 7.6.1.3. 7.6.1.4. 7.6.2. 7.6.2.1. 7.6.2.2. 7.6.2.3. 7.6.2.4. 7.6.2.5. 7.6.3. 7.6.3.1. 7.6.3.2. 7.7. 7.7.1. 7.7.2. 7.7.3. 7.7.4. 7.7.5. 7.8. 7.8.1. 7.8.2. 7.8.3. 7.8.4. 7.8.5. 7.9. 7.9.1. 7.9.2.
14
lnhoud
7.9.3. 7.9.4. 7.9.5. 7.10. 7.10.1. 7.10.2. 7.10.3. 7.10.4. 7.10.5.
Duitsland Belgié Conclusies Rechtsbescherming Algemeen Nederland Duitsland Belgié Conclusies
Bijlagen informatieverplichtingen van banken ten dienste van 1 A. Voorschrift informatie fiscus/banken B. AO 1977 § 30a Schutz von Bankkunden Artikel 318 Wetboek van de Inkomstenbelastingen 1992 C. D. Literatuur Jurisprudentieregister E. F. Lijst van afkortingen G. Zusammenfassung H. Trefwoordenregister I. Curriculum Vitae
379 380 381 383 383 383 385 386 387 391 393 401 403 405 415 421 425 437 441
15