Informaticawetenschappen: basis voor digitale geletterdheid Bart Demoen Dept. Computerwetenschappen, KU Leuven Bern Martens Lerarenopl. S.O., KHLeuven en KU Leuven
By i22n (http://i22n.org) - licensed under the Creative Commons Attribution – ShareAlike license: http://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/be/deed.en
Informaticawetenschappen: basis voor digitale geletterdheid ●
50 tinten digitaal geletterd
●
Informatica: een wetenschap?!
●
Informaticawetenschappen als basis voor digitale geletterdheid
●
Intussen bij de buren …
●
En bij ons!? 7
50 tinten digitaal geletterd (1) ●
Sinds de opkomst van “de pc” in de jaren ´80 moeten we “met de computer kunnen werken”...
Bron: ecdl.org 8
50 tinten digitaal geletterd (2) ●
Eind jaren ´90 bleek “digital literacy” als “kunnen werken met courante programma´s” te beperkt Verruiming naar “digital fluency”
●
Fluency with IT: Skills, Concepts and capabilities L. Snyder, 5th ed., 2012 9
50 tinten digitaal geletterd (3) ●
Vrij recent (deels) gekaderd in de context van “mediawijsheid” –
http://www.ond.vlaanderen.be/ict/beleid/conceptnotamediawijsheid.pdf
–
Zie bv mediawijs.be en mediacoach.be
bron: mijnkindonline.nl
10
50 tinten digitaal geletterd (4) ●
●
Recent EU document (08/2013): –
DIGCOMP: a framework for developing and understanding digital competence in Europe
–
Digital Competence = 1 van de 8 “key competences for Lifelong Learning”
–
o.a. een “self-assesment grid”
DigComp gaat over –
kennis
–
vaardigheden
–
houdingen 11
Informaticawetenschappen: basis voor digitale geletterdheid ●
50 tinten digitaal geletterd
●
Informatica: een wetenschap?!
●
Informaticawetenschappen als basis voor digitale geletterdheid
●
Intussen bij de buren …
●
En bij ons!? 12
Informatica: een wetenschap (1) Te onderscheiden –
educational technology: ICT als leermiddel ●
–
information technology: beheer en onderhoud van ICT ●
–
in diverse vakken en contexten op grensvlak tussen economie en technologie
computer science: begrip en creatie van ICT ●
(ook) apart en voor iedereen CSTA K-12 Computer Science, Standards (versie 2011), ACM http://csta.acm.org/Curriculum/sub/K12Standards.html
13
Informatica: een wetenschap (2) Uit het CSTA/ACM-rapport: ●
Informaticawetenschappen: is de studie van computers en algoritmische processen, inclusief hun principes, hardware- en software-ontwerp, de toepassingen ervan en hun impact op de samenleving
●
Computationeel denken: is een manier van probleemoplossend denken die kan geautomatiseerd worden en overgedragen naar andere toepassingsdomeinen
14
Informatica: een wetenschap (3) Generiek voor techniek, deels specifiek ingevuld
Domeinspecifiek CS
15
Informatica: een wetenschap (4) ●
Enkele “deel”domeinen en/of “kennis”gebieden: –
software, algoritmen, datastructuren, programmeren
–
hardware, processoren, netwerken
–
databanken, opslagmedia
–
communicatie, protocols, standaarden
–
multimedia, beeld, geluid, video
–
beveiliging
–
ethiek, gedrag, rechten, plichten 16
Informatica: een wetenschap (5) ●
Enkele “karakteristieken”/“dimensies”: –
Gebruiken – Begrijpen – Ontwerpen - Creëren
–
Kennis én Vaardigheden én Houding(en)
–
Abstract én/vs Concreet
–
STEM: Wetenschap én Technologie én Engineering én Wiskunde
17
Informaticawetenschappen: basis voor digitale geletterdheid ●
50 tinten digitaal geletterd
●
Informatica: een wetenschap?!
●
Informaticawetenschappen als basis voor digitale geletterdheid
●
Intussen bij de buren …
●
En bij ons!? 18
Informaticawetenschappen als basis voor digitale geletterdheid (1) ●
Voorstel CSTA: 3 “vakken”, al dan niet geheel of gedeeltelijk echt als vak apart, verplicht/aanbevolen voor alle leerlingen –
leerjaren 3 tot 6 in de lagere school: “Computer science and me” ●
●
●
ICT-gebruiksvaardigheid wordt ontwikkeld én gekaderd in computationeel denken (met aanbreng van algoritmen en programmeren voor beginners) daarnaast ook gepaste aandacht voor technisch inzicht, “ethiek” en veiligheid actief, creatief, exporatief, dikwijls geïntegreerd in contexten 19
Informaticawetenschappen als basis voor digitale geletterdheid (2) –
leerjaar 6 L.O. en leerjaren 1-2-3 S.O.: “Computer science and community” ● ● ● ●
nadruk op computationeel denken om problemen op te lossen ontwikkelend begrip van belang “computing” voor de wereld actief, creatief, exporatief in vak apart en/of geïntegreerd in andere vakken
20
Informaticawetenschappen als basis voor digitale geletterdheid (4) ●
DIGCOMP: A Framework for Developing and Understanding Digital Competence in Europe (revisited) –
identificeert 5 competentiedomeinen ● ● ● ● ●
informatie communicatie creatie van inhoud veiligheid problemen oplossen
–
(telkens) 3 niveaus van beheersing en toepassing
–
(telkens) voorbeelden van kennis / vaardigheid / houding 22
23
Informaticawetenschappen: basis voor digitale geletterdheid ●
50 tinten digitaal geletterd
●
Informatica: een wetenschap?!
●
Informaticawetenschappen als basis voor digitale geletterdheid
●
Intussen bij de buren …
●
En bij ons!? 25
Intussen bij de buren (1) Groot-Brittannië: CAS (vanaf 2008) 1) Informatica is een wetenschappelijke discipline. Dit moet erkend worden door scholen en beleidsmakers.
26
Intussen bij de buren (3) ●
Nederland: rapport met aanbevelingen KNAW (12/2012) –
introduceer een nieuw plichtvak “Informatie en Communicatie” in de onderbouw (= 1-2-3 Sec. Ond.)
–
vernieuw en verbreed het keuzevak “Informatica” (sinds 1995 +/- 4 lesuren per week in profiel “W&T” in bovenbouw (4-5-6) van VWO en HAVO) 28
Intussen bij de buren (4) ●
Duitsland: –
●
heeft al een lange traditie van informatica in het secundair onderwijs
En verder o.a.:
29
Informaticawetenschappen: basis voor digitale geletterdheid ●
50 tinten digitaal geletterd
●
Informatica: een wetenschap?!
●
Informaticawetenschappen als basis voor digitale geletterdheid
●
Intussen bij de buren …
●
En bij ons!? 30
En bij ons?! ●
Enkele krachtlijnen in het huidig Vlaams onderwijs: –
vakoverschrijdende ICT-eindtermen voor basisonderwijs en 1ste graad sec. Onderwijs: gericht naar ICT-gebruik
–
informatica als vak in de 2de graad S.O.: ● ● ●
–
op initiatief van de koepels, niet de Vlaamse regering en dus weg(?)gestopt in de complementaire ruimte half ICT-gebruik, half begrip-ontwerp-creatie
informatica in de 3de graad S.O.: ● ●
enkele gespecialiseerde richtingen in TSO verder heel weinig of niets... 31
En bij ons: i22n (1) ●
●
i22n: Forum voor Informaticawetenschappen Gezamenlijk opgericht vanuit de 5 Vlaamse universiteiten op 29 mei 2013 –
–
naar aanleiding van intrekking aanbeveling informatica als apart vak door VVKSO en na open brief vanuit DeptCW KU Leuven en gesprek met VVKSO-beleidsmakers (maart-april 2013)
●
Live kickoff op 19 oktober 2013
●
Nu +/- 300 leden
●
http://www.i22n.org 32
En bij ons: i22n (2) ●
Doelen op langere termijn: –
ook in Vlaanderen degelijk onderwijs in “computer science” uitbouwen ● ● ●
in alle richtingen en voor elke leeftijd daartoe het beleid bijsturen bewustmaking is belangrijk – –
–
maatschappelijk nut en noodzaak haalbaarheid
informaticawetenschappen gepast kaderen in (vernieuwd) STEM-onderwijs 33
En bij ons: i22n (3) ●
Doelen op kortere termijn: –
werken aan optimale invulling van de ruimte die we voor informatica(wetenschappen) nu al hebben ● ●
–
samenwerking tussen leerkrachten bevorderen samen ontwikkelen/verspreiden les/projectmateriaal
verenigen van informaticaleerkrachten
34
En bij ons: i22n (4) ●
Waar zijn we nu mee bezig? –
i22n zelf verder uitbouwen, structureren en consolideren
–
onze doelen verder verfijnen en effectieve strategieën ontwikkelen
–
netwerken verder uitbouwen: ● ●
●
in het onderwijs met maatschappelijke partners, o.a. in de context van STEMonderwijs(vernieuwing) internationaal (informaticadidactiek en -onderwijsbeleid)
–
verzamelen, aanpassen en/of ontwikkelen van leermaterialen
–
gesprekken met Vlaams Ministerie van Onderwijs 35