Impact van de EU op human resources planning in healthcare Brussel, 10 maart 2007 Rita Baeten Observatoire social européen v.z.w.
bevoegdheden EU versus lidstaten Lidstaten – Opleiding en onderwijs – organisatie en financiering gezondheidszorg • Toegang tot beroep • Aard en omvang van opleiding en permanente vorming • Gereserveerde handelingen • Evaluatie van de praktijk • Ethische codes
bevoegdheden EU versus lidstaten • EU – “slechts indien en voorzover de doelstellingen van het overwogen optreden niet voldoende door de lidstaten kunnen worden verwezenlijkt”
– Harmonisatie van nationale wetgeving is uitgesloten
bevoegdheden EU versus lidstaten • Maar lidstaten moeten Europees Recht respecteren bij uitwerking nationale reglementering : – Fundamentele vrijheden : personen, goederen, diensten en producten – Mededingingrecht
Mogelijke wijzen van EU impact • Secundaire wetgeving implementatie vrij verkeer zorgverstrekkers – Richtlijn beroepskwalificaties
• Secundaire wetgeving op andere domeinen – Arbeidstijdenrichtlijn
• EU Verdrag rechtstreeks – en interpretatie door het Hof van Justitie
• Niet-wetgevende EU initiatieven – Financiering van herstructurering opleiding in nieuwe LS
Reglementering beroepskwalificaties • Doel: geen belemmeringen migrerende beroepsbeoefenaars; • EG Verdrag: “Wat de geneeskundige, paramedische en farmaceutische beroepen betreft, is de geleidelijke opheffing van de beperkingen afhankelijk van de coördinatie van de voorwaarden waaronder zij in de verschillende lidstaten worden uitgeoefend.”
Kaderrichtlijn 2005/36/EG • Richtlijn 2005/36/EG betreffende de erkenning van beroepskwalificaties • Goedgekeurd op 7 september 2005 • Treedt in werking 20 oktober 2007
Kaderrichtlijn 2005/36/EG • Consolidatie van de 15 bestaande Richtlijnen – Sectorale Richtlijnen – Algemene Richtlijnen
• • • • •
Vereenvoudigen Flexibeler aan te passen Gemeenschappelijke platformen Erkenning van beroepservaring 2 benaderingen: – vrij verkeer van diensten – recht van vestiging
Sectoraal stelsel • Artsen, algemeen verpleegkundigen, tandartsen, vroedvrouwen, apothekers – Minimum standaarden voor opleiding: duur en programma – Geen bepaling van materie, vaardigheden en bevoegdheden – Lijst van diploma's – Automatische erkenning – Verworven rechten voor verleden
Algemeen stelsel • • • • • •
O.m. voor paramedische beroepen Indien onvoldoende parallellisme Wederzijdse erkenning Evaluatie van kwalificaties en kennis Compenserende maatregelen mogelijk Subsidiaire toepassing voor sectorale beroepen
Controversiële punten in oorspronkelijk voorstel • Principe van land van oorsprong • Voor artsen: enkel specialismen automatisch erkend die in alle lidstaten erkend zijn
Finale tekst Beroepsregels van gastland Attesten opvraagbaar Proeve van bekwaming mogelijk Indien geen automatische erkenning
Controle door gastland
Finale kaderrichtlijn: Specialismen automatisch erkend indien nu in minstens 2 lidstaten erkend Nieuwe specialismen: in minstens 2/5e van de lidstaten
Beroepsorganisaties mee in management van systeem
Beroepskwalificaties samenvattend • Specifieke benadering gezondheidszorg • Coördinatie van voorwaarden, niet harmonisering • Van regels voor toegang naar regels voor uitoefening • Zwaktes – Bepaalt programma, niet vaardigheden of bevoegdheidsdomeinen – Onderhoud beroepsbekwaamheid – Geschorste verstrekkers
Richtlijn arbeidstijd 93/104/EG
Doel: Gezondheid en veiligheid van werknemers Verhinderen concurrentievervalsing
Middel: Minimale rustperiodes, maximale werktijden per dag en per week vastleggen
artsen in opleiding: Sinds 2000 progressief van toepassing Maximaal 52 uren arbeidstijd per week in 2010
Europees Hof van Jusitie Wat is arbeidstijd in gezondheidzorg? Arresten Simap (2000), Jaeger (2003) en Pfeiffer e.a. (2004) Wachttijd op de werkplaats is werktijd, ook slapende wacht; Oproepbaar thuis is geen werktijd tenzij voor de effectief gepresteerde periodes
Impact Voornamelijk in de gezondheids- en welzijnssector Meer aanwervingen: Duitsland: +24% staf, +15.000 tot 27.000 artsen Malta: verdubbeling van specialisten in de hoogste opleidingsgraden en een derde meer artsen in opleiding nodig
Herstructurering van opleiding artsen nodig
Reacties Individuele lidstaten Toepassing opt out voor gezondheidssector
Europees Parlement (mei 2005) Wachttijd is integraal werktijd Via CAO kan specifieke berekening gebeuren Afschaffing opt out
Reacties Europese Commissie: Meerdere voorstellen: Enkel actieve wachttijd is werktijd, maar via CAO of wetgeving kan inactieve periode ook werktijd worden inactieve wachttijd is ook geen rusttijd
Raad van ministers: Geen akkoord ivm opt out gedurende vijf opeenvolgende voorzitterschappen
En nu? Slechts 5 lidstaten in regel met arresten van het Hof Inbreukprocedures Europese Commissie? Algemene toepassing opt-out voor gezondheidszorg, eventueel gecombineerd met specifieke CAO’s?
Rechtstreekse toepassing van EG Verdrag Gezondheidsverstrekking is economische activiteit • Zorgen verstrekt door zorgaanbieder in het buitenland moeten terugbetaald worden – Gevolg: pool van verstrekkers wordt uitgebreid – Planning van aanbod voor verzorging buitenlandse patiënten?
• Zorgen verstrekt door buitenlandse zorgaanbieder die tijdelijk zorgen verstrekt in ons land: Terugbetaling?
Conclusie • Impact Europese Unie op aanbodplanning in gezondheidszorg potentieel erg belangrijk; • Impact van wetgeving die niet specifiek werd opgesteld voor gezondheidszorgsector vaak belangrijker dan wetgeving die wel met gezondheidszorg in achterhoofd werd opgesteld; • Rol van Hof van Justitie cruciaal en maakt impact soms onvoorspelbaar
