hofplein educatie Lesbrief voorstelling half twee r e e v e g n o m o 0 4 9 1 i e 14 m
'DE VOORSTELLINGEN VAN HOFPLEIN ROTTERDAM WORDEN GESPEELD MÉT JONGEREN, VÓÓR JONGEREN.'
hofplein rotterdam Hofplein Rotterdam richt zich op theater voor kinderen en jongeren in brede zin. Kinderen kunnen van jongs af aan bij De Jeugdtheaterschool van Hofplein theaterlessen volgen. Wanneer zij ouder worden, krijgen diezelfde leerlingen de mogelijkheid om in een voorstelling te spelen. De voorstellingen van Hofplein worden niet alleen gespeeld door jongeren, maar worden ook gemaakt voor een jong publiek. Door de gevoelsmatig kleine afstand tussen de spelers en de bezoekers zijn de voorstellingen uitermate geschikt om kinderen en jongeren te stimuleren om op dat wat zij zien te reflecteren, overeenkomsten en verschillen met hun eigen belevingswereld te leren benoemen en zo hun blik te verruimen.
doEL VAN DEZE LESBRIEF U gaat binnenkort met uw leerlingen de voorstelling 14 mei 1940 om ongeveer half twee bezoeken. Een voorstellingsbezoek is voor jongeren een waardevolle ervaring. Het bezoek kan nog meer betekenis krijgen en echt gaan beklijven door middel van een goede voorbereiding en verwerking. Wij willen u als leerkracht met deze lesbrief de handvatten bieden om deze voorbereiding en verwerking voor uw leerlingen te verzorgen. In deze lesbrief vindt u achtergrondinformatie over het bombardement van Rotterdam.
Achtergrondinformatie Op 10 mei 1940 vielen de Duitse soldaten Nederland binnen. Op die dag werd in Rotterdam het Noordereiland bezet. Het Nederlandse leger wist echter verzet te bieden bij de Maasbruggen, waardoor de Duitsers niet de gehele stad konden innemen.
de voorstelling Op 14 mei 2015 is het precies 75 jaar geleden dat het bombardement op Rotterdam heeft plaatsgevonden. Hofplein Rotterdam maakt in dit kader de voorstelling 14 mei 1940 om ongeveer half twee, een locatievoorstelling langs de brandgrens van Rotterdam. Op verschillende historische plekken in de stad vertellen jongeren het verhaal van toen. De voorstelling is gemaakt op basis van interviews die de spelers hebben afgenomen met mensen die de oorlog hebben meegemaakt. Op iedere locatie wordt een scène gespeeld die gebaseerd is op één van de interviews. Bij de schoolvoorstellingen op 19 mei worden er op drie locaties* scènes gespeeld: 1. Diergaardesingel 2. Rechter Rottekade 3. Laurenskerk. Voor aanvang van de voorstelling ontvangen u en uw leerlingen een boekje met informatie over de verschillende locaties. * Bij de reguliere voorstellingen zijn er vijf locaties.
Vanwege de tijdsduur is ervoor gekozen om bij de schoolvoorstellingen drie locaties aan te bieden.
Duitsland had gepland om binnen korte tijd Nederland, België en Luxemburg in te nemen, om vervolgens Frankrijk aan te kunnen vallen. Het innemen van Nederland bleek voor de Duitsers echter onverwacht langer te duren dan gedacht. Als reactie op dit verzet, stelden de Duitsers Nederland een ultimatum. De Nederlandse opperbevelhebber Winkelman zag nog geen reden om zich over te geven en probeerde tijd te rekken door een netter en beter geformuleerd ultimatum op te vragen (het eerste was nogal slordig opgesteld en niet duidelijk ondertekend). De Duitse generaal Schmidt maakte een nieuw ultimatum op, maar ontving geen bericht dat de Duitse vliegtuigen ondertussen al waren vertrokken. Om ongeveer half twee wierpen Duitse vliegtuigen de eerste bommen op de stad. In de dertien minuten dat het bombardement heeft geduurd, werd 97.000 kilo aan brisantbommen op Rotterdam geworpen. Brisantbommen zijn stalen hulzen met springstof erin. Wanneer de springstof tot ontploffing komt, breekt de huls en spat in brandende scherven uiteen. Door de vlammen is een groot gedeelte van Rotterdam afgebrand. Bij het bombardement zijn ongeveer 800 mensen omgekomen en 80.000 mensen werden dakloos. De binnenstad was volledig verwoest. Elektriciteit, gas, telefoon en water waren uitgevallen. Zwarte rookwolken waren tot ver buiten de stad te zien. Rotterdam gaf zich nog dezelfde dag over. Omdat de Duitsers dreigden eenzelfde bombardement op andere grote steden uit te voeren, capituleerde Nederland een dag later. Meer lezen >>
De grens rondom het verwoeste gebied wordt de brandgrens genoemd (1). Tegenwoordig wordt de brandgrens in Rotterdam ’s avonds ter herdenking verlicht met lampen (2). In de lampen zijn een brandend Rotterdam, een Duitse bommenwerper en het beeld De verwoeste stad van Ossip Zadkine te zien (3).
(afbeelding 3)
(afbeelding 1)
(afbeelding 2)
Gedicht 14 mei 1940 Ze verbrandden steden als grofvuil. Hun handen hingen schuil achter helse machines. Rouwnagels zonder rouw. Geen graven. Alleen raven als roet. En rook voor de zon. Pijn verdicht tot een stille schreeuw blijft voorgoed in ons haken. Ik ken die schreeuw. Wie zijn verleden niet kent, begrijpt de toekomst niet.
Na de oorlog kan Rotterdam aan de slag met de wederopbouw van de stad. Vooral de jaren 1945 tot 1975 zijn belangrijk voor het nieuwe aangezicht van de stad, dat er anders uitziet dan dat van veel andere Nederlandse steden. In plaats van een historisch centrum bestaat een groot deel van het centrum uit hoogbouw.
Glimlachend ademt de stad. Bij het slaande hart waar ooit een gat was, bij deze smekende armen, zweren we nu. De woorden zijn gloeiende gloeiende kooltjes in ons oog: nooit meer haat Jana Beranová
OPDRACHTEN VOOR IN DE KLAS
TOOLS VOOR HET NABESPREKEN IN DE KLAS
1
1 2
Zijn er leerlingen in de klas die uit hun eigen familie of omgeving verhalen kennen over de Tweede Wereldoorlog? Misschien ook verhalen die specifiek met het bombardement te maken hebben?
2
Eerste indruk van de voorstelling
Wat vond je ervan dat de voorstelling op meerdere locaties speelde? Wat deed dat met de ervaring van de inhoud van de scènes?
Als je aan Rotterdam denkt zoals het nu is, kun je daar dan de sporen van het verleden van het bombardement nog in terugzien? Zo ja, waar zie je dat dan aan?
Welk moment is je het meest bijgebleven?
3
4
Vraag de leerlingen om op het internet, in de klas of thuis voorafgaande aan de voorstelling, foto’s te zoeken van hoe Rotterdam er voor de oorlog uitzag. Doen de foto’s je aan andere Nederlandse steden denken?
4
Wie weet waar het beeld De verwoeste stad van Zadkine staat en wat het voorstelt?
5
Het gedicht 14 mei 1940 van Jana Beranová is te zien op de buitenwand van het Maritiem Museum. Wat denk je dat er bedoeld wordt met de zin “Wie zijn verleden niet kent, begrijpt de toekomst niet”?
3
Ben je door de voorstelling anders naar de stad Rotterdam gaan kijken?
5
Vind je het belangrijk dat we de Tweede Wereldoorlog en het Rotterdamse bombardement nog altijd herdenken? Waarom vind je dat wel/niet?
EDUCATIE HOFPLEIN ROTTERDAM Hofplein Rotterdam vindt cultuureducatie essentieel voor de ontwikkeling van jongeren. Wij geloven dat theater inspireert om te leven vanuit je hart en daarmee bijdraagt aan een betere wereld. Ons uitgangspunt is dat cultuuronderwijs erop gericht moet zijn om het cultureel bewustzijn van jongeren te ontwikkelen. Hoe ervaren zij hun eigen leven en de wereld om zich heen en hoe doen anderen dat? Een sterk ontwikkeld cultureel bewustzijn helpt jongeren om met een open, respectvolle en verdraagzame houding in het leven te staan. De afdeling Educatie ontwikkelt bij iedere Hofpleinproductie een passend educatief aanbod, zoals lesbrieven, voor- of nagesprekken en workshops. U vindt het aanbod van dit seizoen op www.hofpleinrotterdam.nl Naast het voorstellingsaanbod kunt u bij de afdeling Educatie terecht als u geïnteresseerd bent in theaterworkshops (spel, zang, dans) bij u op school. Wilt u bijvoorbeeld een speciale workshopdag organiseren voor uw leerlingen of docenten? Is er op uw school een bepaald thema dat binnen de verschillende vakken wordt behandeld en dat u graag in theaterlessen terug zou zien komen in een korte lessenreeks? Zou u graag een voorstelling óp uw school willen? Of vindt u het belangrijk om uw leerlingen een doorlopende leerlijn theater te bieden die aansluit bij de visie van uw school? Wij leveren maatwerk en bespreken graag uw wensen met u! U kunt via onderstaande gegevens contact met ons opnemen. Ragnhild, Annelies en Soumaya Educatie 010 - 754 00 15
[email protected]
