Schoolgebouwen & gemeenteraadsverkiezingen
Hoe gul is mijn gemeente?
Tekst Lisette Douma, Arno Kersten, Gaby van der Mee en Robert Sikkes Beeld Typetank
Maastricht houdt van de bijdrage voor
Arnhem is overigens een uitzondering,
Op www.hoegulismijngemeente.nl
schoolgebouwen uit het gemeente-
want samen geven alle gemeenten 300
kunt u zien hoe dat tussen 2006 en
fonds anderhalf tot twee miljoen per
miljoen euro minder uit aan schoolge-
2009 voor uw woonplaats uitpakt. Tip
jaar over. Volgens de gemeente kan
bouwen dan ze daarvoor krijgen. In de
voor de gemeenteraadsverkiezingen:
dat, want de scholen staan er immers
aanloop naar de gemeenteraadsver-
vraag bij de verschillende lokale par-
netjes bij? Arnhem steekt juist zes
kiezingen bekeek het Onderwijsblad de
tijen naar hun plannen en hoe zij de
miljoen euro meer in schoolgebouwen
uitgaven voor onderwijshuisvesting.
schoolgebouwen buiten de megabezui-
dan er binnenkomt en is er trots op te
Conclusie: gemeenten worden steeds
nigingen op het gemeentefonds willen
kiezen voor kwalitatief goede school-
gieriger. Zij hebben de afgelopen vier
houden in een nieuw college-akkoord!
gebouwen.
jaar een steeds lager percentage van hun budget voor onderwijshuisvesting aan schoolgebouwen uitgegeven.
nr. 2z30 januari 2010
het Onderwijsblad
27
Maastricht trekt veel minder uit voor schoolgebouwen, Arnhem juist meer en Nijmegen houdt het simpel. Daar sluist men sinds 2008 het totale budget voor schoolgebouwen meteen door naar de
Schoolgebouwen hebben steeds lagere prioriteit op gemeentebegroting
besturen. “Wij spannen ons in om het bud
2006
2007
2008
2009
voerder Jeroen Balemans van de gemeente
inkomsten uit
1.285
1.358
1.461
1.561
Nijmegen. “Adequate huisvesting is belang-
gemeentefonds
rijk voor alle leerlingen.”
Vanaf de eerste dag dat het budget voor
uitgaven in
1.116
1.136
1.210
1.258
onderwijshuisvesting in 1997 verhuisde
gemeentebegroting saldo voor scholenbouw
-169
-222
-251
-303
len voor basis- en voortgezet onderwijs zou
percentage
87%
84%
83%
81%
worden uitgegeven. En ja hoor, de Monitor
uitgaven/inkomsten
get voor onderwijshuisvesting ook daadwerkelijk uit te geven”, is de reactie van woord-
van het ministerie van Onderwijs naar het gemeentefonds, bestond er twijfel of het geld dat gemeenten kregen echt aan scho-
Decentralisatie Onderwijshuisvesting, die tot 2006 verscheen, toonde keer op keer aan
Inkomsten en uitgaven gemeenten in miljoenen euro
dat gemeenten nogal zuinig met het huisvestingsbudget omgingen en een deel uitga-
(bronnen: Ministerie Binnenlandse Zaken, CBS Statline)
ven aan andere zaken. Eerlijk is eerlijk: gemeenten mógen dat doen. Er zijn weliswaar ‘ijkpunten’ geformuleerd op basis waarvan een fictief budget bepaald kan worden, maar het gemeentefonds geeft ze de ruimte om daar naar eigen inzicht van af te wijken. Bijvoorbeeld om meer lantarenpalen neer te zetten, wegen te
Vanwege de economische crisis gaat het rijk een half miljard korten op het gemeentefonds
vernieuwen, het gemeentehuis op te knappen, een park in te richten of juist om er
Friesland en Drenthe kampioen investeren in schoolgebouwen Gemiddelde uitgaven per provincie over 2006-2009
Meeste gemeenten geven minder uit dan er binnenkomt Uitgavenpercentage 111% en hoger
15%
91-110%
22%
90% en lager
63%
(bronnen: Ministerie Binnenlandse Zaken, CBS Statline)
(bronnen: Ministerie Binnenlandse Zaken, CBS Statline)
28
het Onderwijsblad
nr. 2z30 januari 2010
voor te kiezen een splinternieuw schoolge-
budget uitgeven aan schoolgebouwen de
sleutel toegepast voor huisvesting zoals
bouw neer te zetten.
afgelopen vier jaar daalt. Ging in 2006 nog
besturenorganisaties die hanteren. Een aan-
Door in te spelen op de plaatselijke situ-
87 procent van het budget voor onderwijs-
pak die steeds meer navolging vindt, pre-
atie kunnen gemeenten efficiënter omgaan
huisvesting naar de schoolgebouwen, in
cies zoals de Rekenkamer van de gemeente
met het geld dat ze van het rijk krijgen,
2009 was dat nog maar 81 procent. Hielden
Maastricht daar de kloof tussen inkomsten
is de achterliggende gedachte. Een school
de gemeenten in 2006 samen 169 miljoen
en uitgaven voor schoolgebouwen heeft
combineren met een peuterspeelzaal, bui-
euro over van het budget voor de schoolge-
vastgesteld, precies zoals ook de gemeente
tenschoolse opvang of bibliotheek: winst
bouwen, in 2009 is dat al opgelopen tot 303
Nijmegen het budget vaststelt, dat ze weer
voor iedereen. Men kan eigen prioriteiten
miljoen.
doorsluist naar de scholen.
stellen, keuzes maken: het ene jaar dit, het
Toen de redactie bij een groot aantal
andere jaar dat. Maar door de jaren heen
Geen goed beeld
valt toch één ding wel heel erg op in het
Het Onderwijsblad volgt per gemeente
ding meteen op. Gemeenten die het norm-
Periodiek Onderhoudsrapport Gemeentefonds,
dezelfde aanpak als het ministerie van Bin-
budget of meer uitgeven volgens de ijkpun-
dat het ministerie van Binnenlandse Zaken
nenlandse Zaken dat doet bij de jaarlijkse
ten van Binnenlandse Zaken, kennen die
de afgelopen jaren maakte.
evaluatie van het gemeentefonds. De ijk-
aanpak. Gemeenten die weinig uitgeven
De uitgaven aan wegen, groen of veiligheid
punten voor onderwijs worden per gemeen-
aan schoolgebouwen volgens de cijfers die
zijn steevast fors hoger dan die ‘ijkpunten’.
te afgezet tegen de uitgaven aan het cluster
ze zelf aan het CBS doorgeven, vinden die
Die voor onderwijshuisvesting zijn altijd
educatie zoals de gemeenten die zelf opge-
aanpak niet deugen.
stukken lager. Erger nog, uit de berekenin-
ven aan het Centraal Bureau voor de Statis-
De gemeente Helmond stelt ‘dat de CBS-
gen van het Onderwijsblad blijkt dat het
tiek (CBS). Daarna wordt voor de verschil-
cijfers geen goed beeld geven’. Zwolle zet
percentage dat gemeenten van hun norm-
lende onderwijsonderwerpen een verdeel-
‘vraagtekens bij de nauwkeurigheid’. g
nr. 2z30 januari 2010
gemeenten om een reactie vroeg, viel één
het Onderwijsblad
29
Amsterdam ontdekt dat het de verkeer-
op wordt beknibbeld, zal het voor de onder-
Onderwijsinspectie verontrust dat scholen
de cijfers aan het CBS doorgeeft. Wat hun
wijshuisvesting wel heel schraal uitpak-
steeds meer onderwijsgeld (voor materiaal,
gemor duidelijk maakt is dat zij hun zaken
ken. Zeker als je bedenkt dat er nu al 300
personeel) steken in gebouwen. Terwijl dat
niet op orde hebben. Aan het CBS geven
miljoen minder wordt uitgegeven dan er
toch een zaak van de gemeente is.
ze onvolledige of onjuiste informatie door,
beschikbaar is.
Een trend die ook bij het basisonderwijs
maar dit databestand is wel de basis voor
Niet voor niets zijn de ministeries van Bin-
opduikt. In mei 2009 stuurde staatssecre-
evaluaties van het gemeentefonds.
nenlandse Zaken en Onderwijs samen een
taris Dijksma een waarschuwende brief
Het Onderwijsblad heeft er daarom voor
onderzoek gestart naar de constante onder-
naar alle besturen in het primair onderwijs.
gekozen om op de website www.hoegulis-
besteding van de gemeenten op de post
Boodschap: u mag geen geld meer uit de
mijngemeente.nl vooralsnog uit te gaan
onderwijshuisvesting. De rapporteurs van
lumpsum in ‘aanvullende’ huisvesting ste-
van de cijfers die de gemeenten zelf aan het
Binnenlandse Zaken verbazen zich daar in
ken. Dat mag al sinds 2006 niet meer. De
CBS hebben geleverd. Voor het budget han-
het Periodiek Onderhoudsrapport Gemeen-
staatssecretaris mag dan waarschuwen, ze
teert het Onderwijsblad de berekening voor
tefonds openlijk over. Voor de afgelopen
belooft eventuele overtreders tegelijkertijd
de post educatie in het gemeentefonds, aan-
jaren had dat nog gekund door boekhoud-
dat ze niet meteen het fout uitgegeven geld
gevuld met de toedeling voor onderwijs-
kundige rompslomp rond de overdracht
zal terugvorderen. Wel zet ze de inspec-
huisvesting zoals organisaties van schoolbe-
van de gebouwen aan de gemeenten. Maar
tie aan het werk om te kijken hoeveel geld
sturen die gebruiken.
dat effect had volgens Binnenlandse Zaken
scholen uit hun onderwijsbudget aan huis-
Met die cijfers in de hand kunnen scholen,
in 2009 wel een keer verdwenen moeten
vesting besteden.
leraren en ouders de lokale politiek con-
zijn.
fronteren, vragen hoe het volgens het col-
Ook het ministerie van Onderwijs maakt
Niet te doen
lege van B&W of de partijen wèl precies
zich zorgen. In het rapport over de reserves
‘Wij moesten er steeds zelf geld bijleggen’,
zit. Waar de verschillen zitten, of het niet
bij het voortgezet onderwijs signaleert de
vertelt Liesbeth Wieland van Lucas Onder-
hoog tijd wordt om in het volgende collegeakkoord meer uit te trekken voor schoolgebouwen.
Korten In elk geval niet minder, want die dreiging is reëel. Vanwege de economische crisis gaat
Platteland domineert top tien gulle gemeenten Verhouding inkomsten/uitgaven 4 jaar extra uitgaven 2009 1. Littenseradiel
214%
€ 1.197.404
2. Werkendam
208%
€ 2.001.728
3. Midden-Delfland
185%
€ 953.412
4. Schouwen-Duiveland
161%
€ 35.163
5. Heiloo
159%
€ 424.732
wijshuisvesting zullen bij moeten dragen
6. Bunnik
156%
€ 238.170
aan de bezuiniging. Dat is de opdracht die
7. Uithoorn
154%
€ 1.283.999
raad heeft bij de afgelopen meerjarenbegro-
8. Lansingerland
150%
€ 2.786.882
ting al uitgesproken dat de voorbereidingen
9. Langedijk
150%
€ 873.097
10. Heerenveen
146%
€ 2.032.408
het rijk namelijk ongeveer een half miljard korten op het gemeentefonds. Op alle gemeentehuizen is men daarom druk in de weer om scenario’s met megabezuinigingen uit te werken. Wethouder Kees Feenstra van Heerenveen, een gemeente die nu veel extra uitgeeft aan schoolgebouwen, rekent daar bijvoorbeeld al op. “Onderwijs en onder-
bij het volgende college zal liggen, maar de
nu al getroffen moeten worden.” Heerenveen staat hierin niet alleen. Zeker is dat onder druk van de structurele bezuiniging er in gemeenten de komende jaren om iedere euro op de begroting gevochten gaat worden. Dat zal natuurlijk zwaar aankomen bij plaatsen waar men meer uitgeeft aan onderwijshuisvesting dan het normbudget. Maar dat is slechts een kleine groep. Bijna tweederde geeft veel minder uit aan schoolgebouwen dan er via het gemeentefonds binnenkomt. Als daar ook nog eens 30
het Onderwijsblad
nr. 2z30 januari 2010
Bovenkop
Almere en Rotterdam toppers bij grote steden
gemeentefonds 2009
uitgaven 2009
verschil 2009
% in 2009
% over 4 jaar
Rotterdam
€ 76 miljoen
€ 66 miljoen
€ 10 miljoen
86%
90%
Almere
€ 25 miljoen
€ 21 miljoen
€ 4 miljoen
84%
90%
Utrecht
€ 32 miljoen
€ 28 miljoen
€ 4 miljoen
86%
82%
Den Haag
€ 58 miljoen
€ 43 miljoen
€ 15 miljoen
73%
76%
Amsterdam
€ 92 miljoen
€ 54 miljoen
€ 38 miljoen
59%
66%
wijs in Den Haag in het tijdschrift Binnenlands Bestuur half januari over investeringen
Kampioen uitgaven
in schoolgebouwen. De scholengroep telt tientallen basisscholen en meer dan twintig
Kampioen uitgaven onderwijshuisvesting is
het steeds moeilijker om de voorzieningen
vo-vestigingen. ‘In het basisonderwijs moet
de Friese gemeente Littenseradiel, maar die
op het huidige niveau te houden.”
er zo’n 5 procent bij, maar in het voortge-
wil de titel helemaal niet hebben. Volgens
Relatief kleine gemeenten met veel ker-
zet onderwijs komen we zeker 15 procent
de cijfers geeft de gemeente tweemaal zo
nen, dat is sowieso het beeld dat bij de top
te kort. En om duurzame en energiezuinige
veel uit aan schoolgebouwen als het bud-
tien van gulle gemeenten ontstaat. Werken-
gebouwen neer te zetten, zouden we eigen-
get bedraagt. Ten onrechte, haast wethou-
dam, op de tweede plaats, geeft rond de 200
lijk nog meer moeten investeren.’ Met een
der Franke Doting (VVD) zich te zeggen, zij
procent van het normbudget uit. Wethou-
zuinige gemeente kan Lucas niet anders,
hebben in de CBS-cijfers ook zaken opge-
der Marjolein Hak (CDA): “We hebben de
vindt Wieland. ‘Als de inspecteur erg strikt
teld die niets met onderwijshuisvesting te
afgelopen jaren veel nieuwbouw gepleegd.
is, kan Lucas geen nieuwe schoolgebouwen
maken hebben. “We doen er wel een plus-
De komende tien jaar staan ook weer zes
meer neerzetten. Zonder eigen investerin-
je bovenop, we hebben namelijk nog geen
scholen op de rol.” Hak denkt dat de cijfers
gen is het gewoon niet te doen.’
11.000 inwoners en wel negentien scholen.
kloppen, maar vindt het fictief berekende
Voor plattelandsgemeenten zoals wij wordt
budget onbelangrijk. “Wij geven extra g
nr. 2z30 januari 2010
het Onderwijsblad
31
Dordrecht en Arnhem investeren fors in schoolgebouwen
gemeentefonds 2009 uitgaven 2009
verschil 2009
% in 2009
% over 4 jaar
Dordrecht
€ 12.635.105
€ 17.316.000
- € 4.680.895
137%
124%
Arnhem
€ 17.093.408
€ 23.174.000
- € 6.080.592
136%
130%
Nijmegen
€ 18.095.007
€ 18.423.000
- € 327.993
102%
105%
Eindhoven
€ 23.004.311
€ 23.174.000
- € 169.689
101%
105%
Emmen
€ 9.687.421
€ 9.117.000
€ 570.421
94%
96%
Schiedam
€ 8.000.461
€ 7.173.000
€ 827.461
90%
85%
Den Bosch
€ 14.371.443
€ 12.695.000
€ 1.676.443
88%
87%
Heerlen
€ 10.747.644
€ 8.929.000
€ 1.818.644
83%
94%
Leeuwarden
€ 9.972.436
€ 8.168.000
€ 1.804.436
82%
97%
Amersfoort
€ 19.012.468
€ 15.497.000
€ 3.515.468
82%
83%
Venlo
€ 10.027.422
€ 7.828.000
€ 2.199.422
78%
83%
Haarlem
€ 16.955.346
€ 12.804.000
€ 4.151.346
76%
57%
Maastricht
€ 10.646.103
€ 7.890.000
€ 2.756.103
74%
82%
Tilburg
€ 20.140.638
€ 14.495.000
€ 5.645.638
72%
81%
Alkmaar
€ 10.481.258
€ 7.341.000
€ 3.140.258
70%
64%
Leiden
€ 14.300.181
€ 9.892.000
€ 4.408.181
69%
74%
Zwolle
€ 14.754.896
€ 10.157.000
€ 4.597.896
69%
71%
Hengelo
€ 10.088.981
€ 6.233.000
€ 3.855.981
62%
62%
Enschede
€ 16.003.945
€ 8.199.000
€ 7.804.945
51%
56%
Helmond
€ 9.203.294
€ 4.408.000
€ 4.795.294
48%
59%
Zaanstad
€ 14.569.508
€ 2.985.000
€ 11.584.508
20%
31%
Lelystad
€ 8.471.106
*
*
*
*
Almelo
€ 8.315.592
*
*
*
*
Breda
€ 18.421.633
*
*
*
*
Groningen
€ 20.185.412
*
*
*
*
Sittard-Geleen
€ 9.235.031
*
*
*
*
* = geen gegevens over 2009 - = een negatief getal betekent dat de gemeente meer uitgeeft aan schoolgebouwen dan het budget
32
het Onderwijsblad
nr. 2z30 januari 2010
Zo’n zelfde probleem heeft de gemeente
Investeren heeft zin
Midden-Delfland met de drie kernen Schip-
Investeren in schoolgebouwen heeft aan-
luiden, Maasland en Den Hoorn. Wethou-
toonbaar zin, zegt Henk van Gurp van de
der Ageeth van de Heuvel (VVD) verbaast
gemeente Dordrecht. “Een aantal jaren gele-
zich over het feit dat de uitkering voor
den ontstond het idee dat we het beroeps-
onderwijshuisvesting zo eenvormig is. “Iets
onderwijs een stimulans moesten geven.”
meer maatwerk zou welkom zijn”, zegt zij,
Er zijn leerparken gekomen met gezamenlij-
wijzend op de hogere kosten in plattelands-
ke huisvesting van vmbo en mbo, midden
gemeenten met kleinere scholen dan in de
in de wijken om wonen, werken en leren
stad.
beter op elkaar aan te laten sluiten. Dat
Heerenveen vindt goede schoolgebouwen
werkt. “We zien bovendien dat we minder
een topprioriteit en trekt ook als middelgro-
schoolverlaters hebben nu het beroepson-
te gemeente fors meer uit dan er binnen-
derwijs beter is gehuisvest.”
komt: 146 procent van het normbudget.
Dordrecht, Arnhem, Nijmegen en Eind-
“Kijk in Nederland eens naar bankgebou-
hoven zijn van de G27, de grote gemeen-
wen, notariskantoren, maar ook naar onze
ten, de vier die volgens de CBS-cijfers het
gemeentehuizen, en vergelijk ze eens met
meest uittrekken voor schoolgebouwen.
de uiterst sobere omgeving waarin vooral
Andere gemeenten verklaren hun lage score
basisscholen moeten bivakkeren”, verklaart
met een reeks van argumenten: uitstel van
wethouder Kees Veenstra (GroenLinks).
investeringen, mogelijke fouten bij het aan-
“Ik heb dat wel eens een maatschappelij-
leveren van cijfers aan het CBS. Maar ook
ke schande genoemd.” Heerenveen kiest
bewust beleid om minder aan schoolgebou-
dan ook voor forse investeringen, zoveel
wen uit te geven, zoals Maastricht.
dat in 2002 de onroerendgoedbelasting is
Arnhem geeft eveneens veel uit aan de
verhoogd om de extra kosten voor school-
huisvesting van het onderwijs, laat woord-
uit aan onderwijshuisvesting omdat we dat nodig vinden. De middelen die we daarvoor van het rijk krijgen zijn niet toereikend.”
gebouwen in het voortgezet onderwijs te
voerder Sjaak Aarden weten. “De gemeente
betalen. Nu gebeurt dat door minder uit te
van het budget dat voor onderwijshuisves-
wil onderwijsvoorzieningen van kwaliteit.”
geven aan andere gemeentelijke taken, een
ting bedoeld was. Volgens de Dienst Onder-
Daarnaast moest de gemeente veel verou-
duidelijke keuze voor onderwijs.
wijs van Amsterdam zijn op onverklaarbare
derde monumentale gebouwen afstoten
Van de grote steden doen Rotterdam en
wijze al jarenlang niet alle kosten aan het
en heeft ze ook te maken met grote nieuw-
Almere het het best. Zij gaven de afgelopen
CBS doorgegeven die Amsterdam maakt.
bouwwijken waar extra scholen moeten
vier jaar 90 procent uit van het budget van
Volgens de gemeente is in 2009 ongeveer
komen, wat de hoge uitgaven verklaart.
het gemeentefonds. Rotterdam maakt werk
106 miljoen uitgegeven aan onderwijshuis-
Zwolle, dat onderaan bungelt, zegt dat de
van onderwijshuisvesting, ook de komen-
vesting en zou de hoofdstad dus boven de
cijfers niet kloppen. In een mail schrijft
de jaren. Voor 2010 is in totaal 93 miljoen
100 procent uitkomen.
bestuursadviseur Annemarie van der Lee dat
uitgetrokken voor de achthonderd school-
Ook de gemeente Den Haag claimt dat de
Zwolle met 15 miljoen aan uitgaven zeker
gebouwen die de stad telt, nog eens 27 mil-
cijfers niet overeenkomen met de werke-
meer uitgeeft dan binnenkrijgt.
joen meer. Het grootste deel van het bedrag
lijke uitgaven, maar levert geen eigen cij-
gaat naar het uitbreiden van de capaciteit
fers. De afdelingen voorlichting en onder-
Verkiezingen
van bestaande gebouwen zodat noodloka-
wijs verwijzen in een schriftelijke reactie
In Alkmaar zijn investeringen in scholen-
len kunnen verdwijnen. Onderwijswethou-
alleen maar naar de Monitor Decentralisa-
bouw wel gepland, maar nog niet uitge-
der Peter Lamers (CDA) is trots op het resul-
tie Onderwijshuisvesting uit 2006 (met cij-
voerd, wat de lage score deels verklaart.
taat. “Wij maken hier een waanzinnige slag
fers over 2004) die zegt dat de grote steden
“Wanneer die investeringen daadwerkelijk
als het gaat om onderwijs en het kindvrien-
samen meer uitgeven dan er binnenkomt.
worden uitgevoerd en afgeboekt, wordt dat
delijk maken van Rotterdam, daar hoort
De gemeente is het verder niet eens met
percentage daarmee wel opgekrikt”, aldus
goede huisvesting bij.”
de manier waarop het budget is berekend.
communicatieadviseur Ramona Smak. “In
De onderwijsdiensten van Amsterdam en
‘Vanwege onduidelijkheid over de verdeel-
maart hebben wij uiteraard verkiezingen
Den Haag hadden veel tijd nodig voor het
sleutel tussen onderwijshuisvesting en de
en dan komt er een nieuw college.” Dat zal
antwoord op de vraag hoe het komt dat
overige educatie (het PO-raad-model), is het
beslissen over de plannen in de laatste nota
ze in de afgelopen drie jaar respectievelijk
niet mogelijk te beoordelen of de uitkom-
over onderwijshuisvesting.
maar 66 en 76 procent hebben uitgegeven
sten van uw bevindingen juist zijn.’
Woordvoerder Dré Bemelmans van de g
nr. 2z30 januari 2010
het Onderwijsblad
33
gemeente Helmond vindt dat de CBS-cijfers
ren. Woordvoerder Jeroen Balemans: “De
re gemeenten. In het debat over het rap-
geen goed beeld geven, omdat de uitgaven
gemeente Nijmegen spant zich al jaren in
port kreeg het college van B&W in novem-
over de jaren erg wisselend zijn. In 2009
om het budget in het gemeentefonds ook
ber 2009 ‘een vette pluim’ van de raad dat
zijn er toevallig geen grote uitgaven gedaan,
echt uit te geven aan onderwijshuisvesting.
het zo sober maar wel doelmatig omspringt
in 2008 wel. Een analyse over een langere
Wij zijn daarom blij dat uit dit onderzoek
met de uitgaven aan schoolgebouwen. De
periode geeft volgens Helmond een realisti-
blijkt dat dat gelukt is.”
schoolbesturen, zo blijkt uit het rapport,
scher beeld. Maar kijkend naar een periode
In het overzicht van de 27 grote gemeen-
denken daar heel anders over. Maar wet-
van vier jaar komt Helmond ook dan niet
ten ontbreekt Breda vanwege onvoldoen-
houder Jacques Costongs (PvdA) vindt het
boven de 59 procent uit.
de gegevens in het CBS-databestand. Maar
afzetten van de uitgaven tegenover het
Zaanstad claimt dat het meer uitgeeft dan
omdat de lokale afdeling van D66 vroeg
normbudget niet juist. “Het gaat om loka-
in de CBS-cijfers staat. In 2009 moet dat
naar inkomsten en uitgaven, zocht Breda de
le vrijheid. Dat landelijk budgetten wor-
ruim 16 miljoen zijn en komt het uitgaven-
cijfers op. Sinds 2007 gaat vrijwel honderd
den vrijgemaakt, wil niet zeggen dat je dat
percentage op 112 procent, aldus Yvonne
procent van het budget volgens Breda daad-
lokaal moet doorvertalen.” H
Scherf van de gemeente Zaanstad. “Onze
werkelijk op aan schoolgebouwen.
beleving is dat al jaren aan onderwijshuis-
In Maastricht onderzocht de lokale reken-
vesting meer uitgegeven wordt dan ontvan-
kamer de doelmatigheid van de onderwijs-
gen uit het gemeentefonds.”
huisvesting. Conclusie: gemiddeld houdt
De gemeente Nijmegen sluist het geld voor
Maastricht anderhalf miljoen per jaar over
onderwijshuisvesting voor de volle hon-
op de post schoolgebouwen. Met de 82 pro-
derd procent door aan de schoolbestu-
cent zit Maastricht lager dan vergelijkba-
www.hoegulismijngemeente.nl Hoe kan ik de gegevens gebruiken?
len zijn die percentages ook over een periode
[email protected] om commentaar aan te
De cijfers van mijn gemeente kloppen niet!
van vier jaar berekend, zodat duidelijk wordt
leveren. Na tekstuele redactie worden deze
Waar komen de cijfers vandaan?
of gemeenten structureel meer of minder uit-
op de site geplaatst in een commentaarblok
geven.
bij de cijfers. Een uitgebreide reactie van de
Op de website www.hoegulismijngemeente. nl zijn de gegevens geplaatst van de huidige 423 gemeenten waarvan over de periode
Hoe kan ik de cijfers gebruiken?
voor dit verhaal benaderde gemeenten staat daar al.
Waar komen de cijfers vandaan?
2006 tot en met 2009 voor een of meer jaren
De cijfers zijn een eerste blik op basis van de
gegevens bekend waren. Van acht sinds kort
nu bekende gegevens. Stap hiermee naar uw
door herindeling ontstane nieuwe gemeen-
gemeenteraad of de politieke partijen om
Voor de cijfers heeft het Onderwijsblad
ten bestonden natuurlijk nog geen cijfers;
opheldering te vragen over de uitgaven voor
gebruikgemaakt van openbare bronnen. De
een klein aantal andere heeft over geen enkel
onderwijshuisvesting. Kijk ook of er scholen
inkomsten in het gemeentefonds zijn becij-
jaar gegevens over de uitgaven aangeleverd
in uw gemeente zijn die dringend investerin-
ferd met de ijkpunten voor het cluster edu-
aan het CBS.
gen in huisvesting nodig hebben. Naast de
catie van het ministerie van Binnenlandse
Op de site staan voor zo ver bekend de cij-
inkomsten en uitgaven hebben veel gemeen-
Zaken. Daarna is dat uitgesplitst met een
fers over de inkomsten uit het gemeente-
ten ook nog een reserve onderwijshuisves-
rekenmodel dat de besturenorganisaties voor
fonds, de uitgaven volgens de gemeentebe-
ting die niet in de jaarlijkse exploitatie voor-
onderwijshuisvesting hanteren. Voor de uit-
groting en het verschil. Het Onderwijsblad
komt. Van belang is of dat alleen een reserve
gaven is gebruikgemaakt van de cijfers die
voegt daarnaast een bestedingspercentage
is of dat daar ook plannen voor de toekomst
de gemeenten volgens een wettelijk voor-
toe door de begrote uitgaven en inkomsten
bij horen.
geschreven indeling zelf aanleveren aan het
te delen. Gemeenten die meer dan 100 procent uitgeven, halen dat geld ergens anders
De cijfers kloppen niet!
vandaan op hun begroting; gemeenten die
CBS. Een uitgebreide verantwoording van de manier waarop het Onderwijsblad de cijfers heeft gebruikt en hun vindplaats is te vinden
minder dan 100 procent uitgeven, stoppen
Gemeenten die aanvullingen of correcties
onderwijsgeld in andere projecten. Omdat
willen plaatsen op de gepresenteerde cijfers
de uitgaven van jaar tot jaar kunnen verschil-
op de site, kunnen terecht bij hoegulismijn-
34
het Onderwijsblad
op www.hoegulismijngemeente.nl
nr. 2z30 januari 2010
