Uittreksel uit het visitatierapport Bedrijfsmanagement, 11 september 2012
Het domeinspecifieke referentiekader van de professioneel gerichte bacheloropleiding Bedrijfsmanagement 1.1
inleiding
Voor iedere (groep van) opleiding(en) wordt een domeinspecifiek referentiekader ontwikkeld dat door de commissie gebruikt wordt bij de beoordeling van opleidingen. De visitatiecommissie is verantwoordelijk voor de 1 opmaak van het domeinspecifiek referentiekader. De VLHORA als evaluatieorgaan geeft de procedure aan voor de opstelling ervan. Het referentiekader is niet bedoeld om een ideale opleiding te schetsen. Respect voor de eigenheid van een opleiding en voor de diversiteit binnen eenzelfde opleiding over de instellingen heen, veronderstelt immers dat in de eerste plaats wordt nagegaan of elke opleiding erin slaagt haar eigen doelstellingen te realiseren en dit zowel inhoudelijk als procesmatig. Dit belet niet dat wordt nagegaan of elke opleiding aan een aantal minimumeisen voldoet, die aan de betreffende opleiding worden gesteld vanuit het vakgebied en/of de relevante beroepspraktijk.
1.2
domeinspecifieke competenties
1.2.1
gehanteerde input
referentiekaders op associatieniveau: Associatie K.U. Leuven Associatie UGent referentiekaders op hogeschoolniveau: Artesis Hogeschool Antwerpen Karel de Grote-Hogeschool Plantijn Hogeschool Provinciale Hogeschool Limburg XIOS Hogeschool Limburg
1.2.2
A
domeinspecifieke competenties
GEMEENSCHAPPELIJKE DOMEINSPECIFIEKE COMPETENTIES BEDRIJFSMANAGEMENT
De beginnende beroepsbeoefenaar: heeft inzicht in bedrijfseconomische principes, de algemene werking van de economie en juridische basisbegrippen en kan deze toepassen binnen de geldende beroepscontext. raadpleegt beroepsgerelateerde bronnen, analyseert ze en is in staat de daaruit voortvloeiende informatie kritisch te interpreteren en toe te passen. maakt effectief en efficiënt gebruik van gangbare ICT-toepassingen. 1
De procedure voor het opstellen van het domeinspecifiek referentiekader is beschikbaar op de website van de VLHORA www.vlhora.be onder de rubriek evaluatieorgaan > visitaties > DSR.
-
-
B
kan binnen de beroepscontext efficiënt en effectief schriftelijk en mondeling communiceren, rapporteren, presenteren en argumenteren in het Nederlands. heeft een praktische kennis van minstens twee vreemde talen, kan omgaan met beroepsgerichte informatie in deze talen en past die indien nodig toe binnen de geldende beroepscontext. werkt projectmatig en oplossingsgericht door een systematische werkwijze: analyseert een probleemstelling vanuit verschillende invalshoeken, ontwikkelt een gepaste oplossingstrategie en past deze toe. beschikt over de nodige zelfsturende vaardigheden om zijn taak nauwkeurig uit te voeren: heeft zin voor initiatief, plant efficiënt, is creatief,geeft blijk van doorzettingsvermogen en is kwaliteitsbewust. werkt samen in een (multidisciplinair) team. neemt eenvoudige leidinggevende taken op en neemt verantwoordelijkheid op voor een team. heeft aandacht voor ethische en deontologische principes, onderkent het belang van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) en is zich bewust van de maatschappelijke context waarbinnen men functioneert. heeft een attitude van levenslang leren met het oog op het opvolgen van evoluties binnen de (internationale) beroepscontext. handelt klantgericht bij de uitoefening van zijn beroepsactiviteiten, onderhoudt professionele contacten en werkt samen met stakeholders. kan omgaan met wijzigende bedrijfscontexten. functioneert op een flexibele en open manier in een multiculturele en diverse samenleving en is bereid om samen te werken met mensen uit andere (bedrijfs-) culturen.
BEROEPSSPECIFIEKE COMPETENTIES PER AFSTUDEERRICHTING
ACCOUNTANCY – FISCALITEIT De beginnende beroepsbeoefenaar: voert een gedetailleerde boekhouding volgens de geldende normen door het opstellen en registreren van vereiste stukken. rapporteert op basis van de boekhouding onder de vorm van een (geconsolideerde) jaarrekening, jaarverslag, verklarende toelichtingen… beheerst de fiscale, parafiscale en boekhoudkundige wetgeving (inclusief de bijhorende rechtspraak en rechtsleer) en past deze adequaat toe in een fiscaal of boekhoudkundig dossier. staat in voor het beheer van fiscale dossiers, beginnend bij het verzamelen van de nodige stukken tot en met het opstellen van de vereiste documenten en de opvolging ervan. heeft inzicht in de basisprincipes en –technieken van interne en externe controle van de boekhouding en de organisatie. analyseert en beoordeelt de financiële gezondheid van een onderneming en formuleert in het licht daarvan adviezen. verleent boekhoudkundig, (para)fiscaal en ondernemingsgericht advies, zowel intern als ondersteuning van het bedrijfsbeleid als extern naar klanten en opdrachtgevers toe. kan de wettelijk vereiste stukken voor het voeren van de boekhouding en het toepassen van de fiscale wetgeving opstellen, registreren, beheren en opvolgen. verzamelt de vereiste informatie en verwerkt deze tot bruikbare outputgegevens, hetzij manueel, hetzij door gebruik van boekhoudkundige en fiscale software. leeft een strikte deontologie na, onafhankelijk van alle mogelijke beïnvloeding
FINANCIE- EN VERZEKERINGSWEZEN De beginnende beroepsbeoefenaar:
-
-
heeft een gedegen kennis van de vigerende wetgeving en reglementering omtrent de financiële en verzekeringssector en past deze adequaat toe bij de adviesverlening over betalings-, spaar- en beleggingsproducten, de behandeling van kredietdossiers en verzekeringsaanvragen. verstrekt informatie over de verschillende beleggings-, krediet- en verzekeringsproducten en hun modaliteiten en verstrekt naargelang het profiel van de klant het best passende advies. heeft kennis van technieken van financiële analyse, waarmee hij de financiële toestand van een onderneming kan analyseren en beoordelen en een passend advies kan formuleren. heeft inzicht in de risico’s van de verschillende beleggings-, krediet- en verzekeringsproducten en formuleert op basis daarvan adviezen. heeft inzicht in schadebeheer en staat in voor de volledige behandeling van schadedossiers. voert een adviserend verkoopsgesprek waarbij men de klant begeleidt bij de keuze van beleggings-, kredieten verzekeringsproducten, rekening houdend met ethische, deontologische en wettelijke codes. werkt klantgericht door het verlenen van een goede service en aangepaste dienstverlening. gaat op een integere manier om met klanten en informatie.
MARKETING De beginnende beroepsbeoefenaar: kan op een efficiënte en effectieve manier een marktonderzoek en marktanalyse plannen, uitvoeren, de resultaten ervan correct interpreteren en vertalen in een advies. plant een marketingstrategie en –tactiek, werkt deze uit en evalueert ze kritisch. herkent de behoeften van interne en externe klanten en ontwikkelt klantgerichte oplossingen. plant een marketingcommunicatiebeleid, werkt dit uit en evalueert het kritisch in het licht van de gekozen marketingstrategie. ondersteunt het verkoopbeleid in het licht van de gekozen marketingstrategie. past verkooptechnieken toe en is in staat een verkoopgesprek te voeren en op te volgen. ondersteunt het bedrijfsbeleid binnen de marketingcontext.
LOGISTIEK MANAGEMENT De beginnende beroepsbeoefenaar: is in staat logistieke processen op de markt af te stemmen, een klantgerichte werkwijze te ontwikkelen en administratief en organisatorisch uit te voeren. heeft kennis en inzicht in de werking van de logistieke sector en de logistieke processen en schat aan de hand daarvan de invloed van supply chain management op de bedrijfsvoering in. organiseert de goederenstroom op een efficiënte en effectieve manier, van bij de aankoop van grondstoffen en goederen, de bepaling van het voorraadbeheer en de voorraadopslag, tot en met het transportmanagement en het opzetten van een distributiesysteem. managet de informatiestroom op een efficiënte en effectieve manier door de relevante logistieke gegevens in de voorgeschreven vorm uit te wisselen met alle betrokken partijen, de logistieke processen te analyseren en te coördineren en de geschikte ICT-tools toe te passen. plant en organiseert het (inter)nationaal transport door te kiezen uit verschillende vervoersmodi en het transport op te volgen en af te handelen. voert (inter)nationale verzendingen zowel commercieel als operationeel correct uit en handelt deze correct af. kan in de supply chain schadeclaims op een efficiënte manier inleiden en voorbereiden. past in de supply chain de relevante wetgeving, reglementeringen en procedures toe. ontwikkelt en onderhoudt relaties met stakeholders en andere betrokken partijen door rekening te houden met de behoeften van interne en externe klanten en de dienstverlening aan de klant te optimaliseren. schat de impact van de bedrijfseconomische omgeving op de logistieke sector en de totale supply chain correct in door het efficiënt verzamelen van informatie hierover en door het bepalen van tendensen die de logistieke sector en supply chain beïnvloeden.
-
ondersteunt het bedrijfsbeleid binnen de logistieke context.
RECHTSPRAKTIJK De beginnende beroepsbeoefenaar: herkent, ontleedt, interpreteert en analyseert juridische problemen en rechtsfeiten. kan juridische - gedrukte en online - bronnen (wetgeving, rechtspraak en rechtsleer) op zoeken, herkennen en analyseren en verwijst er correct naar. is in staat juridische dossiers voor te bereiden, te behandelen en op te volgen, rekening houdend met de geldende reglementen, procedures en richtlijnen. beheerst juridische terminologie en kan juridische documenten opstellen of invullen. brengt juridische informatie samen, structureert deze en communiceert hier schriftelijk en mondeling over, zowel met juristen als met niet-juristen. formuleert en beargumenteert een praktisch juridisch eerstelijnsadvies. ondersteunt een jurist inhoudelijk in de uitoefening en organisatie van zijn beroepsactiviteiten. heeft inzicht in de –voor het beroepsveld meest relevante rechtstakken - en lost eenvoudige praktische problemen binnen deze rechtstakken op. is in staat om juridische problemen zonder enige vooringenomenheid vanuit verschillende invalshoeken te benaderen.
INTERNATIONAAL ONDERNEMEN De beginnende beroepsbeoefenaar: is in staat om initiatieven te nemen om als entrepreneur een eigen bedrijf op te starten, of als entrepreneur/intrapreneur een afdeling op te starten, te laten groeien, te managen, over te nemen of over te laten in binnen- en buitenland. handelt coherent door op een efficiënte en effectieve manier de bedrijfsvisie en doelstellingen te realiseren zowel op strategisch, tactisch als op operationeel niveau, rekening houdend met de evoluties in bedrijfsvoering en (inter)nationale handel. werkt een strategische product- en dienstenbeleid uit, stuurt dit bij en kan er advies over verlenen. kan de resultaten van een marktanalyse interpreteren, vertalen en toepassen in functie van strategische doelen. werkt een strategisch communicatiebeleid uit, zowel intern als extern.
KMO-MANAGEMENT De beginnende beroepsbeoefenaar: wendt op adequate wijze zijn leidinggevende capaciteiten aan binnen de diverse geledingen in het bedrijf dankzij inzicht en kennis van managementstijlen en besluitvorming. ontwikkelt een ondernemingsbeleid voor een kleine of middelgrote onderneming aan de hand van een duidelijke bedrijfsvisie, de vertaling van de bedrijfsdoelstellingen in concrete plannen, de efficiënte uitvoering ervan en indien nodig de strategische en operationele bijstelling van doelstellingen en plannen. heeft financieel analytisch inzicht en neemt op korte en lange termijn adequate financiële beslissingen en is in staat om een financieel dossier te behandelen. participeert aan een aangepast beleid in diverse afdelingen binnen alle relevante bedrijfsprocessen. onderkent, analyseert en optimaliseert bedrijfsprocessen en neemt ze op in een management-systeem. is in staat tot duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen. initieert zelfstandig producten en diensten binnen een eigen bedrijf of afdeling.
-
onderhoudt bij zijn beroepsactiviteit veelvuldige contacten met professionele relaties (opdrachtgever, werkgever, klanten, overheidsinstanties) en dienstverleners uit andere disciplines (banken, verzekeringen, notarissen, juristen, informatici,.. ) en bouwt hierbij een professioneel netwerk uit.
MILIEUMANAGEMENT De beginnende beroepsbeoefenaar: verduidelijkt de relatie tussen de relevante domeinen (algemene milieuproblematiek, ruimtelijk beleid, natuurwaarden, leefbaarheid, duurzaamheid, etc.) en concrete of potentiële milieuvraagstukken en onderbouwt op basis daarvan de keuze voor de optimale ontwikkelingsrichting, of van het optimale beleidsalternatief voor milieu en (ecologische) duurzaamheid. analyseert (op basis van bestaande informatie) vanuit eentorenvalkperspectief en als intermediair tussen technologen en beleidsmaker, milieu- en (ecologische) duurzaamheidsaspecten van producten en productiemethodes en geeft wegen ter verbetering aan ten behoeve van opdrachtgevers en vergunningverlenende instanties. verklaart de mechanismen en de effecten van de verspreiding van stoffen in het milieu voor beleidsmakers en uitvoerenden en geeft bijpassende oplossingsrichtingen aan. interpreteert onderzoeken naar verontreinigings- en verstoringssituaties en geeft (waar nodig op basis van externe technische advisering) geëigende beheersmaatregelen of hersteltechnieken aan om aan de geldende normstellingen en streefwaarden te voldoen. werkt (waar nodig na externe technische advisering) mogelijkheden tot concrete oplossingen uit die juridisch, politiek, maatschappelijk en economisch haalbaar zijn en die binnen een gegeven bedrijfscontext als optimaal kunnen beschouwd worden. voert als milieucoördinator adequaat en correct uit volgens de vigerende wetgeving. treedt op een technisch en juridisch correcte wijze op tegen milieuverstoring. handelt binnen de algemeen aanvaarde ethische normen ten aanzien van natuur en milieu in activiteiten die met de functie verband houden.
EVENTMANAGEMENT De beginnende beroepsbeoefenaar: ontwikkelt een project en/of idee door de uitvoering en interpretatie van een marktonderzoek, de aanwending van de geschikte tools voor de ontwikkeling van een project of idee, het verzamelen van de noodzakelijke informatie en een trendanalyse, de uitwerking van een projectidee of –voorstel met inbegrip van de uitwerking van budget, tijdsplanning, middelen en uitvoeringsplan. stelt een project en/of idee voor door voorstellen te formuleren voor afgeleide plannen , adequaat gebruik te maken van presentatiehulpmiddelen en ICT, en door een presentatie en/of demonstratie te maken die zijn afgestemd op doel en doelgroep. voert een project en/of idee uit door een sluitende begroting en draaiboek op te stellen, te bewaken en te realiseren, en in team te werken of een team te leiden binnen een vooropgesteld tijdspad en doelstelling. evalueert een project en/of idee door een tevredenheidsonderzoek uit te voeren en de resultaten ervan te interpreteren, een evaluatie van het project, het opstellen van een evaluatierapport en de uitvoering van een evaluatiegesprek met de opdrachtgever. voert het dagelijkse beheer van een organisatie door de doelstellingen van het bedrijf/afdeling in dagelijkse taal uit te leggen, de beste manier te bepalen om deze doelstellingen te bereiken, medewerkers bij te staan en hen het doel voor ogen houden, afdelingsobjectieven en projectdoelstellingen te verenigen, op een positieve manier het team en de resultaten naar buiten te brengen en het team van de juiste methodes, middelen en mogelijkheden te voorzien. ondersteunt het bedrijfsbeleid binnen de event-context door financiële ratio’s en jaarrekeningen te interpreteren, budgetten op te stellen en op te volgen, problemen van juridische aard te onderkennen en een oplossing hiervoor te formuleren en door ondersteuning te bieden bij het strategisch beleid.
SPORT- EN CULTUURMANAGEMENT De beginnende beroepsbeoefenaar: ontwikkelt een project en/of idee door een marktonderzoek uit te voeren en de resultaten ervan te interpreteren, geschikte tools en technieken aan te wenden voor de ontwikkeling van een project/idee en door risico’s van evenementen en projecten te kunnen analyseren en inperken. stelt een project en/of idee voor door de geschikte tools en technieken aan te wenden voor het voorstellen, verdedigen, verkopen… van een project/idee en door het projectvoorstel te documenteren. voert een project en/of idee uit door de nodige fondsen op te sporen, te werven en de nodige documenten hiervoor op te stellen, basiscontracten af te sluiten (met kennis van de sectorspecifieke wetgeving), communicatietools te ontwerpen en aan te wenden, marketingplan, mediaplan en draaiboek op te stellen en uit te voeren en door geschikte accommodatie te zoeken en/of te beheren. evalueert een project en/of idee door een tevredenheidsonderzoek uit te voeren en de resultaten ervan correct te interpreteren en door het proces continu te evalueren en bij te sturen. voert het dagelijkse beheer van de organisatie door de tendensen in de sport- of cultuursector op te sporen, te interpreteren, op te volgen en kritisch in vraag te stellen, door de operationele werking in een sport- of cultuurorganisatie te ondersteunen en door de sector actief op te volgen, gebruik makend van de daartoe geschikte kanalen. ondersteunt het bedrijfsbeleid binnen de sport-/cultuurcontext door financiële ratio’s, kostenstructuur en jaarrekening te interpreteren, budgetten en bussinessplannen te helpen opstellen opvolgen, een gepaste rechtsvorm voor een kleine organisatie te kiezen, rekening te houden met het verschil in context en werking van publieke en private organisaties en door het strategisch beleid te ondersteunen d.m.v. sectorspecifieke strategische benchmarking, SWOT-analyses en strategische planning.
1.3
besluit
Belangrijke recente ontwikkelingen die invloed hebben op de competenties die voor een afgestudeerde in de opleiding Bedrijfsmanagement situeren zich voornamelijk op het domein van technologie, internationalisering, flexibilisering, interculturalisering en de wijzigende financiële markt. Het gaat om het groeiende belang van kennis over en contact met de internationale marktspelers en leveranciers, van steeds meer en nieuwere vormen van communicatie, van maatschappelijk verantwoord ondernemen (ecologie, deontologie, …) en van flexibel omgaan met vernieuwingen en veranderingen in een onzekere financiële markt. Bovengenoemde ontwikkelingen maken dat in de opleiding Bedrijfsmanagement toenemende aandacht dient te worden besteed aan de ontwikkeling van een aantal competenties. Naast het nodige inzicht in bedrijfseconomische principes, dient een afgestudeerde in het Bedrijfsmanagement voldoende ICT-kennis te hebben en dient hij deze actief te kunnen gebruiken. Door het toenemende belang van communicatie en internationale contacten dient hij ook over een voldoende actieve kennis van vreemde talen te beschikken en dient hij te kunnen functioneren in een multiculturele omgeving. Hierbij dient de beginnende beroepsbeoefenaar ook deontologische en ecologische principes in rekening te brengen die hem in staat stellen tot maatschappelijk verantwoord ondernemen. De beginnende beroepsbeoefenaar heeft inzicht in veranderende productieprocessen en een veranderende financieringsmarkt en kan op een flexibele manier via zelfsturing met deze veranderingen omgaan. Hij is ook in staat om te gaan met de nieuwe mondige klant die via sociale media, websites en blogs zelf communiceert over aangeboden producten en diensten.
Tot slot vereist de snel veranderende en complexe samenleving dat een afgestudeerde in het Bedrijfsmanagement analytisch, kritisch en oplossingsgericht naar problemen kijkt en vanuit het principe van levenslang leren blijvend investeert in de eigen professionele ontwikkeling.
