Gps voor beginners Voor de een niet meer dan een handige aanvulling op de kaart, voor de ander een compleet nieuwe hobby. Over het nut van de gps, wat er allemaal komt kijken bij navigeren in het veld en tips voor beginners. Tekst en Foto Jan Mark Moquette
Wat is een gps wat kan het apparaat?
route kun je opslaan op je computer, terug
De 4 belangrijkste schermen op de gps
Een gps is een apparaat dat weet waar je
zien op een digitale kaart (onder andere
Satellietscherm Verschijnt als je de gps
bent. Het ontvangt satellietsignalen en
op Google Earth) en je kunt anderen jouw
opstart. Je ziet hoeveel satellieten je ont
berekent daarmee exact je positie op aarde.
route sturen. Je kunt de tocht bovendien
vangt en de positie waar je bent.
Heb je een gps nodig op je route?
houden waar je bent geweest. Zo’n digitale
vooraf uitzetten in de computer en vervol gens opslaan in de gps. Dat voorkomt dwa
Kaartscherm Je ziet je positie geprojec
len in het terrein. En je hoeft niet telkens
teerd op een kaart. Dit scherm gebruik je
Alleen in gebieden waar je echt kunt
de kaart te raadplegen. Vooraf het terrein
als je een track naloopt. Die wordt weer
verdwalen, is de gps een onmisbaar hulp
verkennen achter de computer aan de hand
gegeven als een lijn. Een track volgen is
middel, naast kaart en kompas. Voor de
van satellietbeeld is ook leuk.
simpelweg het lijntje volgen.
meeste wandelaars en fietsers is het een handige en vooral leuke extra.
Wat is er leuk aan het gebruik van een gps?
Ingewikkeld of kan iedereen het? Iedereen kan het, maar geen enkele gps
Kompasscherm Als je naar een geselec teerde waypoint gaat of een route volgt, wijst de pijl van dit scherm de weg.
is simpel te bedienen. Als je graag met
Gecombineerd met een computer is een
kaarten bezig bent en affiniteit hebt met
Tripcomputer uitgebreide ‘kilometer
gps handig vóór, tijdens en na de tocht.
computers, zal de gps sneller een nieuwe
teller’. Met afstand, gemiddelde en maxi
Het apparaat weet waar je bent en kan ont
hobby worden.
male snelheid, tijd, hoogte etc.
20
Gps-taal
Trackpoints: routepunten die de gps automatisch opslaat tijdens de tocht. Een reeks trackpoints vorm t het digitale kruimelspoor van de tocht, een track. Track: Een opgeslagen reeks trackpoints, die je op de kaart terugziet als een spoor van de afgelegde weg. Waypoint: Een belangrijke plek onderweg die je zelf opslaat, zoal s een splitsing, station of café.
Route: Een reeks aan elkaar gevlochten waypoints. Eigenlijk hetzelfde als een track, alleen veel minder gedetailleerd.
Handig om te weten voor de aspirant koper
computer te bekijken of te maken, heb je
Wat maakt de dure ontvangers beter?
Ontvangst De grootste ergernis voor de
software nodig. Bij Garmins Basecamp
Die hebben vaak een intern digitaal kom
gps-gebruiker is het wegvallen van de satel
software kun je de gegevens ook op kaart
pas, hoogtemeter, intern kaartgeheugen en
lietontvangst. Dat kan gebeuren als je tus
bekijken, al is die niet erg gedetailleerd.
een kaartvak voor digitale SD-kaarten.
sen steile bergwanden loopt, door donkere
Er is software te koop met topografische
Kompas een simpele gps weet waar noord
bossen wandelt of binnen bent. Zicht op de
kaarten om routes mee te plannen en te
en zuid is zolang je beweegt. Een intern
hemel is essentieel. De nieuwe generatie
bekijken. Ook Garmin verkoopt gedetail
kompas geeft altijd de juiste richting aan.
gps-en is uitgerust met betere ontvangers
leerde kaarten, die zowel op de computer
Handig, maar niet noodzakelijk.
dan vroeger en weten ook de zwakke sig
als in het kaartscherm van ontvangers met
Hoogtemeter Een gps-signaal geeft hoogte
nalen op te pikken.
kaartgeheugen zijn te gebruiken. Google
aan. Een extra hoogtemeter doet dat exacter.
Earth biedt ook steeds meer mogelijkheden.
Kaartgeheugen Via het interne kaart
Software Om tracks en routes op de
Batterijen Veel gps-ontvangers gebrui
geheugen kun je gedetailleerde kaarten
ken AA penlights. Die zijn overal verkrijg
Op de fiets Als je op de fiets gps-routes
laden. Op een vast intern kaartgeheugen
baar en onderweg te vervangen. Interne
wilt doen, heb een stuurhouder nodig en
past een beperkte hoeveelheid kaarten.
batterijen moet je vooraf opladen. Onder
een toestel met een goed afleesbaar scherm.
Veel kaartmateriaal mee? Neem dan een
weg vervangen gaat niet. En op een fiets- of
gps waar losse SD-geheugenkaarten in
wandelvakantie heb je misschien niet elke
Waterdichtheid Regen is geen probleem.
passen. Heel handig, maar de digitale kaar
avond een stopcontact ter beschikking.
Gps- en zijn doorgaans spatwaterdicht.
ten zijn niet goedkoop.
21
10 22
Test
gps-en voor wandelaars & fietsers
getest
Routes van te voren verkennen op je computer of tochten die je hebt gemaakt delen met vrienden. De gps voegt veel toe aan de beleving van wandel- en fietsroutes. We testen er tien. Tekst Gijs Loning Foto’s Bart Hautvast en Jan Mark Moquette
G
Garmin is wereldwijd marktleider in gps.
je die bedienen met handschoenen aan?
Vandaar vijf Garmins in deze test. We
• Gebruiksvriendelijkheid
hebben getest in wisselende omgevingen:
Menu’s duidelijk? Hoe gemakkelijk gaat
nauwe steegjes in het centrum van Utrecht
het up- en downloaden van routes, tracks
met veel obstakels voor de ontvangst en op
en waypoints op de pc en Mac?
een wandeling in open hei en bos rond het Leersumse Veld, waarbij we zo nu en dan
Wandelaars, fietsers en sporters
de paden verlieten. Op de fiets reden we een
In de testresultaten vind je terug in hoeverre
ronde in het land van Maas en Waal.
de apparaten geschikt zijn voor recreatief of sportief gebruik. Modellen voor sportieve
De test
lingen kunnen ook recreatief bruikbaar zijn,
We hebben de apparaten beoordeeld op:
maar ze hebben extra functies (hartslag- en
• Positiebepaling
snelheidsmeting e.d.) die voor de recrea
Hoe lang duurt het voordat de gps vol
tieve doelgroep niet even interessant zijn.
doende satellieten vindt (‘eerste fix’)? En
De interne accu’s van deze apparaten moet
hoe lang duurt de tweede fix na uit- en
je ’s avonds opladen en tijdens een (fiets)
weer aanzetten op dezelfde plek?
vakantie heb je niet altijd een stopcontact
• Batterijen
beschikbaar. Wandelaars en vakantiefietsers
Onderweg wisselbare penlights of een
hebben daarom meer aan een apparaat met
interne accu (opladen aan stopcontact)?
batterijvoeding.
• Nauwkeurigheid
Bij kou zijn knoppen (Magellan eXplorist
Hoe betrouwbaar is de positiebepaling
310, Garmin Etrex 20 en Garmin GPSmap
van de routes?
62s) makkelijker te bedienen dan een aan
• Bediening
raakscherm (Dakota 20 en eXplorist 610).
Knoppen of een aanraakscherm? En kun
De Garmin GPSmap 62s is dé gps voor de doorgewinterde wandelaar en fietser en daarom ‘Testwinnaar’. Goede knoppen, degelijk, veel mogelijkheden én prima op
Smartphone als gps?
Voor smartphones zoals de iPho ne of Samsung Galaxy SIII zijn veel apps verkrijgbaar die je telefoon omtoveren in een gps. Voorbeelden zijn ViewRan ger en de EveryTrail App. Maar smartphone s zijn niet voldoende bestand tege n stof, water en zeker niet tegen een valpartij. En zowel het scherm als de gpsontvanger vreten stroom, dus als je route lang duu rt kun je niet meer bellen. Hoe je dat kunt oplossen kun je zien in een filmpje op oppad.nl. Daar vind je een filmpje over hoe je een smartphone omtovert tot robu uste gps-ontvanger met voldoen de batterijtijd. Maar of dat een vervanger is van de gps? Verder: een overzicht van gpsapps met hun mogelijkheden en een uitgebre ide lijst met gps-testgegevens.
de fiets te gebruiken. Een stuk goedkoper en ‘Beste Koop’ is de Garmin Etrex 20: een goede basis gps zonder poespas. De Mio is geschikt voor sportieve en recre tieve rijders, maar bij het maken van routes maakt hij vaak een miskleun. De Garmin Edge 800 en de Bryton Rider 50 zijn prima geschikt voor sportieve fietsers. De Edge 800 heeft iets meer mogelijkheden en een iets groter en beter afleesbare scherm en is daarom ‘Testwinnaar’ voor sportievelingen. Maar de Bryton Rider kost dik € 100 minder en is de ‘Beste Koop’ voor sporters.
23
Beste kooptsers
AR TESTWINNAtse rs
Wandelaars & Fie
Garmin Dakota 20
€ 249
Garmin Etrex 20
€ 199
Wandelaars & Fie
Garmin GPSMap 62 s
Wandelen
Wandelen
Wandelen
Fietsvakantie
Fietsvakantie
Fietsvakantie
Sportief fietsen
Sportief fietsen
Sportief fietsen
€ 349
Gewicht
152 gr*
Gewicht
147 gr*
Gewicht
217 gr*
Afmeting
100 x 60 x 33 mm
Afmeting
102 x 56 x 33 mm
Afmeting
160 x 64 x 36 mm
Batterij
2 x AA
Batterij
2 x AA
Batterij
2 x AA
Scherm
Touchscreen, kleur, 160 x
Scherm
Kleur, 176 x 220 pixels, 35 x
Scherm
TFT, kleur, 160 x 240 pixels,
220 pixels, 36 x 55 mm SD-kaartjes
Ja
44 mm SD-kaartjes
Ja
41 x 56 mm SD-kaartjes
Ja
Auto-routering Ja
Auto-routering Ja
Auto-routering Ja
Aan boord
Aan boord
Aan boord
Kompas, hoogte-, cadansen hartslagmeter, buiten-
Twee-assig gps-kompas, hoogtemeter
Kompas, hoogte-, cadansen hartslagmeter, thermo-
thermometer
meter, aansluiting externe
*) Gewicht met batterijen of interne accu
antenne Ontvangst
Ontvangst
Ontvangst
Batterijverbruik
Batterijverbruik
Batterijverbruik
Snelheid fix
Snelheid fix
Snelheid fix
Aantal functies
Aantal functies
Aantal functies
Bediening
Bediening
Bediening
Gebruik PC/Mac
Gebruik PC/Mac
Gebruik PC/Mac
Handleiding
Handleiding
Handleiding
Conclusie
Conclusie
Conclusie
Klein, licht en dus erg handig. Vindt snel zijn
Ligt lekker in de hand, stroeve behuizing.
Groot en ligt daardoor goed in de hand.
plek op aarde. Aanraakscherm werkt goed,
Geen aanraakscherm, maar joystick en een
De knoppen zijn ook met handschoenen
maar heeft een grove resolutie. De aflees-
paar knoppen. Goed te bedienen met koude
en koude handen prima te bedienen. Goed
baarheid is zelfs in de felste stand niet opti-
vingers en handschoenen. Goede menu-
afleesbaar scherm met een prettig formaat.
maal. Pluspunt: losse batterijen en laag ver-
structuur en moderne iconen. Groot intern
Snel, zuinig met batterijen en uitgerust met
bruik. Goede, duidelijke menustructuur. Ook
geheugen. Klein, maar goed afleesbaar
een duidelijke menustructuur met veel
bruikbaar op de fiets. Aantrekkelijk geprijsd.
scherm.
functies.
24
TESTWINNkAAR Sportief gebrui
Garmin Montana 600
€ 499
Garmin Edge 800
€ 349
Kaarten, routes berekenen & software De basiskaart waarmee de gps standaard wordt verkocht is meestal niet
Wandelen
Wandelen
optimaal geschikt voor wat je wilt
Fietsvakantie
Fietsvakantie
gaan doen. Doorgaans zul je een
Sportief fietsen
Sportief fietsen
gps daarom inclusief een digitale kaart kopen, een micro SD-kaart
Gewicht
291 gr*
Gewicht
97 gr*
die je in de gps stopt. Soms wordt
Afmeting
144 x 75 x 36 mm
Afmeting
93 x 51 x 25 mm
nog een cd gebruikt die je in de
Batterij
2000 mAh accu of 3x AAA
Batterij
interne accu
computer downloadt. Wandelaars
Scherm
Touchscreen, kleur, 272 x
Scherm
Touchscreen, kleur, 160 x
hebben het meest aan een topo-
240 pixels, 38 x 56 mm
grafische kaart met wandelpaden
480 pixels, 5 x 89 mm SD-kaartjes
Ja
SD-kaartjes
Ja
en hoogtelijnen, fietsers een met
Auto-routering
Ja
Auto-routering
Ja
alle fietspaden en -wegen. Vrijwel
Aan boord
Digitaal kompas, hoogte-
Aan boord
Hartslag- en cadans
alle kaarten zijn routerend: je kunt er
meter, cadans- en hart-
meter (losse hartslag-
routes mee berekenen. Voorbeeld:
slagmeter
€ 60 en cadansmeter
je staat op punt A, je wilt naar punt
€ 43; setprijs € 429)
B en de gps berekent op de kaart
Ontvangst
Ontvangst
de snelste, kortste of leukste route
Batterijverbruik
Batterijverbruik
over wandel- of fietspaden. Boven-
Snelheid fix
Snelheid fix
dien vertelt hij met piepjes, pijltjes of
Aantal functies
Aantal functies
een stem waar je links- en rechtsaf
Bediening
Bediening
moet. Neem je een andere afslag,
Gebruik PC/Mac
Gebruik PC/Mac
dan herberekent de gps de route.
Handleiding
Handleiding
Garmin heeft de grootste keus uit kaarten. Wij testen de Garmins met de Topo Benelux en de Fietskaart Benelux, de andere merken met de
Conclusie
Conclusie
basiskaarten.
Groot en relatief zwaar; minder geschikt om
Puur voor sportief gebruik. Goede stuurbe-
Opgeslagen tracks archiveren en
voortdurend in de hand te houden. Handig
vestiging. Instelbaar voor vijf fietsen. Goed:
vooraf routes maken, doe je niet op
op fietsstuur en in auto. Staand én liggend te
met Garmin Connect routes downloaden,
de gps maar achter de PC of Mac.
gebruiken. Groot en helder aanraakscherm.
delen en ritten/trainingen analyseren. Aan-
Het uitwisselen van gegevens tussen
De enige Garmin waarmee je in de gps zelf
raakscherm groot genoeg om vanuit het
een gps en een computer maakt het
routes maakt. Prima als universele gps voor
zadel te lezen. Twee grote knoppen met
gebruik van een gps ook echt leuk.
wandelen, fietsen én auto. Stevig geprijsd.
handschoenen goed te gebruiken.
25
Magellan eXplorist 310
€ 169
Magellan eXplorist 610
Falk Lux 32 Benelux € 399,95
Wandelen
Wandelen
Wandelen
Fietsvakantie
Fietsvakantie
Fietsvakantie
Sportief fietsen
Sportief fietsen
Sportief fietsen
Gewicht
167 gr*
Gewicht
244 gr*
Gewicht
231 gr*
Afmeting
110 x 56 x 35 mm
Afmeting
127 x 65 x 36 mm
Afmeting
120 x 65 x 30 mm
Batterij
2 x AA
Batterij
2 x AA
Batterij
2 x AA
Scherm
Kleur, 240 x 320 pixels, 34
Scherm
Touch screen, kleur, 240
Scherm
Touch screen, kleur, 240
x 45 mm
*) Gewicht met batterijen of interne accu
€ 399,99
x 400 pixels, 40 x 77 mm
x 400 pixels, 40 x 65 mm
SD-kaartjes
Nee
SD-kaartjes
Ja
SD-kaartjes
Ja
Auto-routering
Ja
Auto-routering
Ja
Auto-routering
Ja
Aan boord
Basiskaart
Aan boord
Basiskaart, kompas,
Aan boord
Outdoor kaart BeNeLux,
hoogtemeter, 3,2 mpeg-
kompas, hoogtemeter,
foto camera, microfoon
spraakgestuurde navigatie
Ontvangst
Ontvangst
Ontvangst
Batterijverbruik
Batterijverbruik
Batterijverbruik
Snelheid fix
Snelheid fix
Snelheid fix
Aantal functies
Aantal functies
Aantal functies
Bediening
Bediening
Bediening
Gebruik PC/Mac
Gebruik PC/Mac
Gebruik PC/Mac
Handleiding
Handleiding
Handleiding
Conclusie
Conclusie
Conclusie
Klein, lekker in de hand liggend en goed te
Aanraakscherm ook bij zonlicht goed te zien
Aanraakscherm erg helder, goed afleesbaar en
bedienen, dankzij degelijke knoppen en joy-
en de bediening is (zonder handschoenen)
goed te bedienen. Prima routeerbare basis-
stick. Scherm goed afleesbaar. Met Magellans
prima. Gebruiksvriendelijke menustructuur.
kaart op basiskaart. Handig: op de kaart kun je
Vantage Point software routes en kaartmate-
De standaard Europakaart is goed, maar is
ook het hoogteprofiel weergeven. In de gps:
riaal naar harde schijf van de gps over te zet-
niet routeerbaar. Matige samenwerking met
alle Marco Polo reisgidsinfo. Werkt op Win-
ten Niet bruikbaar met Mac, software upda-
de Mac. Matige film- en fotokwaliteit van de
dows CE, routes maken met Falk Navi Mana-
ten wel op de Mac. Een goede gps; waar
de camera. Aandacht waard, want de prijzen
ger (op PC). De meegeleverde stuursteun is
voor zijn geld, zolang je een PC gebruikt.
van de Magellans staan onder druk.
erg goed. Batterijen helaas na 4 uur leeg.
26
Beste kookp Sportief gebrui
Mio Cyclo 305 HC
€ 399,99
Bryton Rider 50
Wandelen
Wandelen
Fietsvakantie
Fietsvakantie
Sportief fietsen
Sportief fietsen
€ 229
Gewicht
154 gr*
Gewicht
108 gr*
Afmeting
121 x 67 x 18 mm
Afmeting
96 x 55 x 21 mm
Batterij
1500 mAh accu
Batterij
1200 mAh accu
Scherm
Touch screen, kleur, 240
Scherm
Touch screen, kleur, 176 x
x 400 pixels, 40 x 65 mm
220 pixels, 34 x 50 mm
SD-kaartjes
Ja
SD-kaartjes
Ja
Auto-routering
Ja
Auto-routering
Ja
Aan boord
Europese kaart, kompas,
Aan boord
Navteq Benelux topo-
hoogtemeter, hartslag-
kaart, kompas, hoogte-,
en cadansmeter
hartslag- en cadansmeter
Ontvangst
Ontvangst
Batterijverbruik
Batterijverbruik
Snelheid fix
Snelheid fix
Aantal functies
Aantal functies
Bediening
Bediening
Gebruik PC/Mac
Gebruik PC/Mac
Handleiding
Handleiding
Meer informatie Conclusie
Conclusie
Goed afleesbaar, groot scherm. Bij fel zonlicht
Goed scherm, goede knoppen en duidelijk
lastige spiegeling. Aan- en uitzetten vergt veel
menu. Voor fietsen én wandelen, zolang je
kracht. Prima aanraakscherm: grote knoppen
op de paden blijft. Instelbaar op twee fietsen,
en duidelijk menu. Computerondersteuning
goede stuurmontage. Software voor Mac en
pover: alleen PC en MS Explorer. De Mio
PC, met Google Chrome als voorkeur. Werkt
Share software werkt goed met fietsknoop-
feilloos. Afhankelijk van je voorkeur routes
punten, maar met het berekenen van routes
uitzetten als wandelaar (verhard en onver-
raakt hij vaak in de war.
hard) of automobilist (asfalt). Scherp geprijsd.
Garmin: Garmin Nederland, (080 0) 02 33 937. I: www. garmin.nl Falk: Technolyt, (075) 647 45 47.
I: www. technolyt.nl Bryton: Rivo Sports, (0487) 56 16 14. I: www.rivosports.nl. Magellan: MITAC Europe BV, (004 9) 89 74 12 01 42. I www.magellangps.com . Mio: http://eu.mio.com/cyclo/
27
