Goede Vrijdag Ten Bos 2015 (naar “Aan de voet van het kruis” van Erik Galle)
OPENINGSLIED ___________________________________________________
(Lam Hanna & van der Plas Michel ► zie partituur achteraan ‘Blijf bij mij, God’)
Wij komen hier ter ere van Jouw naam rond de verhalen die geschreven staan, wij schuilen weg als vogels in het riet zoekend naar warmte, naar een ander lied. Leer ons dan zien, want soms lijkt dit bestaan, zinloos en vaag, in nevels op te gaan, voelen wij ons verloren en alleen, dwalen wij zomaar rond en nergens heen.
WELKOM & KRUISTEKEN Pr.
Welkom in deze Goede Vrijdagviering waarin we opnieuw dat bikkelharde verhaal willen beluisteren van Jezus lijden en dood. Het verhaal van het kruis waarop iedereen vroeg of laat botst in zijn leven. Laat ons daarom, misschien bewuster dan anders nog, een kruisteken maken bij het begin van deze viering, opdat wij in alle lijden en miserie, God bij ons mogen weten als + Vader, + Zoon, en + Heilige Geest. + Amen
(zitten)
Hier vooraan liggen dichtgeknoopte regenschermen. Potdicht. Tekens van opgekropt verdriet, van machteloze woede, van een zwartgeblakerd gevoel van wanhoop. En terwijl we gaan luisteren naar het Passieverhaal zijn we nu dus onbeschermd, regent het onrecht rechtstreeks op ons hoofd, druppelt de verontwaardiging tergend traag langs ons lijf, en staat de onmacht hoog in onze schoenen. Maar we houden de paraplu’s dichtgeknoopt. Omdat we doordrongen willen worden van de diepere boodschap, een boodschap die eigenlijk hoopvol klinkt en onderhuids roept en schreeuwt dat God dit niet wil; dat zoiets nooit meer mag gebeuren. Dat God juist daarom deze mens, “Zijn welbeminde Zoon” wil noemen.
20150403_goedevrijdag5.docx
pag. 1
JEZUS WORDT TER DOOD VEROORDEELD ___________________________________ Le. 1 Ik kijk aandachtig naar Jou, Jezus,
om Jouw reactie te zien op het doodsvonnis. Hoe anders ben Je toch, ook nu. Jouw lijdzaamheid, soms verdraag ik ze niet. Dat Je zwijgt, kan ik niet begrijpen. Alles protesteert in mij: dit kan toch niet waar zijn, dat mag niet gebeuren. Gij toch niet. Le. 2 En als Jij niet reageert dan wil ik het doen in Jouw plaats .
Ik wil naar voren stappen en zeggen: “Zijn jullie doof! Hebben jullie de woorden van Pilatus niet gehoord die gezegd heeft: ik vind geen schuld in deze man.” Maar wat maakt het uit, wat betekenen woorden van een individu tegenover een opgezweepte massa. Het zou zijn alsof ik op mijn eentje het lawaai van neerslaande golven zou willen overstemmen. Le. 1 Eén zin nog vult het hele plein:
'Kruisig Hem, aan het kruis met Hem'. Mensen die een ander het leven willen ontnemen, ik zal het nooit begrijpen.
♫
HET ZWIJGEND HEEFT VERDRAGEN
______________________________________
(Barnard Willem / van der Putt Floris ► zie begeleiding pagina 10)
Christus heeft voor ons geleden als een beeld van ons bestaan, dat wij zover zouden gaan, in zijn voetstappen te treden.
Die wanneer Hij werd geslagen, zelfs zijn mond niet open deed, die niet dreigde als Hij leed maar het zwijgend heeft verdragen 20150403_goedevrijdag5.docx
pag. 2
JEZUS NEEMT ZIJN KRUIS OP __________________________________________ Le. 1 Ik zie het kruis daar liggen
en Jij die er naartoe stapt. Er valt geen aarzeling te bespeuren. Zelf zou ik trachten weg te lopen of al vallen bij alleen nog maar het optillen van dat gevaarte. Jij niet.
Le. 2 Er is een kracht die niemand Jou kan afnemen,
zelfs nu niet. Dat dwingt respect af, bij mij alvast. Want de mensen die zijn toegestroomd lijken wel op een kudde aangerende wolven. Ze genieten van het spektakel. Schaamte is hen totaal vreemd . Inleving in Jouw lijden kennen ze niet. In plaats van mensen, zijn ze verworden tot toeschouwers. Ze zien niet wie Jij werkelijk bent.
Le. 1 Het hout is ruw, het kruis is zwaar.
De weg tussen de plek van Jouw doodsvonnis en Jouw dood is lang. Ik zoek waar Je naar kijkt. Niet voor Je uit, niet naar links of naar rechts. Het is of Jouw blik naar binnen is gekeerd als om alle krachten te verzamelen die Je in Je hebt. Le. 2 'Zie Hem daar nu strompelen, de Verlosser', roept er iemand.
En terwijl een ander in Jouw richting spuwt smaalt hij 'Wie het hoog zoekt, kan laag vallen'. Vanwaar komt toch al die woede? dat heb Jij niet verdiend, integendeel. Ik voel me klein worden naast Jou. Ik begin al iets beter te verstaan dat Jij dit kruis draagt in onze plaats.
♫
IN ‘T KRUIS DAT MENSEN DRAGEN, LIJDT GIJ EN KIJKT ONS AAN __________________
(Desoete Carlos / ‘O Hoofd vol bloed’ ► partituur achteraan)
Maar wie door wat gedreven, maakt een anders nood tot brood, belet de Mens te leven, wie wil het leven dood? In ‘t kruis dat mensen dragen, lijdt Gij en kijkt ons aan: waarom, dat blijft Gij vragen en aan wiens kant wij staan.
20150403_goedevrijdag5.docx
pag. 3
JEZUS VALT VOOR DE EERSTE MAAL ONDER HET KRUIS _________________________ Le. 1 Zoals men een lastdier dat niet meer verder wil,
opport met een stok, zo komen de soldaten met hun lansen toegelopen wanneer Jij valt onder het kruis. Ik had er al voor gevreesd dat Je het niet zou houden. Le. 2 Jou daar te zien liggen, op de grond,
ik kan er haast niet naar kijken.
Le. 1 'Maak haast, rechtop' schreeuwt een soldaat.
Geen vinger steekt men naar Jou uit, geen mens die Jou rechttrekt. Alleen op eigen kracht mag Je nog rekenen . Als vee wordt Je behandeld. Jouw doornenkroon is door de val in uw huid gedrukt. Bloed blijft achter op de plek waar Gij voor de eerste maal zijt gevallen.
♫
LAAT HEN NIET AARZELEN MAAR RECHTOP STAAN _____________________________ (? / ‘Blijf mij nabij’ ► zie partituur achteraan ‘Blijf bij mij, God’)
JEZUS ONTMOET ZIJN MOEDER _________________________________________ Le. 2 Hoe wist Jij dat Jouw moeder zich op die plek bevond
te midden van zovelen? Zij was maar een beetje naar voren getreden, meer niet. Het lijkt of jullie harten elkaar al hadden gevonden vooraleer jullie blikken elkaar kruisten. Ik zag die wederkerigheid, maar wist tegelijk dat ik slechts de buitenkant zag, meer niet. 20150403_goedevrijdag5.docx
pag. 4
Le. 1 Zou bij haar de gedachte gespeeld hebben :
'Had ik Hem maar tegengehouden ?' Misschien toch niet. Haar eerste ja-woord - dat Gods wil geschiede heeft ze voldragen tot het einde, tot en met Jouw sterven toe. Zij staat daar op de plaats die ze later altijd opnieuw zal opzoeken: dicht bij hen die eenzaam en verstoten zijn . Zij kan niet anders, want in hen herkent ze Jouw gelaat. Le. 2 Daarom willen wij haar gebed bidden,
omdat zij gezegend is boven alle vrouwen, Moeder Gods, vol van genade…
Al.
Wees gegroet Maria…
WEES GEGROET ___________________________________________________
(samen bidden)
SIMON VAN CYRENE ________________________________________________ Le. 2 De soldaten pikken een willekeurig iemand uit de omstaanders :
Simon van Cyrene. Een onbekende man als door het lot bepaald, staat plots te midden van de weg. Le. 1 'Draag Jij het kruis van Jezus', snauwt men hem toe.
Op zijn tegenstribbelen krijgt hij alleen hardhandigheid als antwoord. Pas als Jij naar hem kijkt, zie ik zijn weerstand breken en omkeren in dienstbaarheid. Het is alsof Jij in hem gekomen bent en zijn kracht bent geworden. Want geen mens kan dragen wat Jij te dragen hebt. Le. 2 Zijn angst is veranderd in moed.
De vraag 'Waarom moet ik dit doen?' is omgeslagen in dankbaarheid dat hij Jou kan helpen.
Le. 1 Een mens die knielt voor een ander en zijn lijden draagt,
wordt een ander mens. Dit is toen voor het eerst gebeurd, alsof Jij aan iedereen wilde tonen dat dit kan.
♫
DAN KUNT JE LIJDEN KEREN TOT DRAGELIJKE PIJN ____________________________ (? / ‘Geef vrede, Heer’ ► zie partituur achteraan)
Laat mij niet langer vragen in diepe duisternis, dit kruis, help mij dit dragen, alwie genadig is; en wilt toch allen leren: elkaar tot hulp te zijn, dan kunt je lijden keren tot dragelijke pijn.
20150403_goedevrijdag5.docx
pag. 5
VERONICA ______________________________________________________ Le. 1 De weg wordt smaller
en de haag van de mensen staat nu wel heel dicht bij Jou. Hun geroep is niet dat van supporters, de hosanna's bij Jouw langskomen liggen al ver in het verleden. Nu klinkt er alleen nog haat. Je bent de zondebok geworden die men met alle zonden belaadt. Le. 2 En dan gebeurt het.
Hoewel de soldaten de menigte in bedwang trachten te houden, geraakt een vrouw langs die bewaking heen. Veronica is haar naam. Zij durft wat wij nooit zouden doen. Zij stapt op Jou toe. Haar liefde geeft haar die moed. Le. 1 En wat zij doet is heel eenvoudig.
Zij stelt een troostend gebaar. Een witte doek haalt ze tevoorschijn, waarmee ze zacht Jouw gelaat afdroogt. Mensen roepen: 'Laat Hem gerust. Dat helpt toch niet'. Le. 2 Ze hebben gelijk, het neemt Jouw lijden niet weg,
maar zij toont tot wat liefde in staat is. En dat laat een afdruk achter. Een duidelijk teken dat Jij dit grote liefdesgebaar hebt verstaan.
♫
JIJ BENT EEN VER EEN VREEMD GEZICHT ___________________________________ Jij bent een ver een vreemd gezicht, de toekomst in een ander licht van hogerhand gegeven. Wees, weduwe en vreemdeling als streep door onze rekening, Gij tekent voor het leven. Het ongehoorde krijgt zijn stem Wie niet gezien is hoort bij Hem, mag sprekend op Hem lijken.
20150403_goedevrijdag5.docx
(Abma Henk / Peter Biesbrouck)
pag. 6
JEZUS VALT VOOR DE TWEEDE MAAL _____________________________________ Le. 1 Men spreekt van Jouw tweede val,
men zou beter zeggen dat Je voor de tweede keer bent rechtgestaan. Ik weet nu dat Jij op zo’n momenten ook met mij weer opstaat, en meegaat, verder op mijn weg.
♫
OPSTAAN
_______________________________________________________
(Herman Verbeek)
opstaan is nog opnieuw beginnen is neergaan nochtans verder gaan als levend water zijn dat vallend vallend kracht opwekt levend water valt
20150403_goedevrijdag5.docx
pag. 7
DE VROUWEN VAN JERUZALEM _________________________________________ Le. 2 Hoe sterk een massa ook hetzelfde kan denken,
toch zijn er altijd mensen die zichzelf blijven. Ze hebben zich verzameld in een groepje om sterker te staan tegenover de rest. Le. 1 Bij hen geen geroep en getier.
Zij rouwen, die vrouwen van Jeruzalem. Het is Jouw lijden, Heer Jezus, dat hen doet wenen. Tranen van onmacht omdat zij niet willen dat dit gebeurt, maar er niets kunnen aan doen. Le. 2 Voor het eerst neem Je het woord en zegt:
'Ween liever over jezelf en over jullie kinderen en over Jeruzalem dat de profeten stenigt en doodt'.
Le. 1 Dit kan niet anders dan verwarrend geweest zijn, deze woorden.
Zij die willen troosten, worden aangemaand de reden van hun verdriet op iets anders te richten.
Le. 2 Ik begrijp het alleen als een teken dat Jij
Je ook op dit moment totaal wegcijfert. Ook nu in de diepste nood, zeg Je: 'Ween om anderen en niet om Mij'. Je leert ons in Jouw donkerste uren dat bij God het lijden van anderen altijd op de eerste plaats komt.
♫
LAAT ONS MAAR ELKAAR OMRINGEN MET DE MOED OM DOOR TE GAAN _______________ (Stufkens Hein / de Vries Fokke)
Laat ons maar van liefde zingen, laat ons maar de dood weerstaan, laat ons maar elkaar omringen met de moed om door te gaan.
20150403_goedevrijdag5.docx
pag. 8
JEZUS VALT VOOR EEN DERDE MAAL _____________________________________ Le. 2 'Is dit het einde?' vraag ik me af
als Jij voor de derde maal valt. Is dit Jouw breekpunt, het besef in lijf en leden dat de kelk tot op de bodem zal moeten gedronken worden? Le. 1 Hoe Jij nog rechtop geraakt, bovenmenselijk.
Het toont hoe liefde een mens boven zichzelf kan uittillen, zelfs dan. Jouw liefde wordt zo zichtbaar in Jouw lijden voor ons allemaal.
♫
DAT VALLEN ONS NOOIT DOET VERGETEN
__________________________________
(Peter Biesbrouck)
Dat vallen ons nooit doet vergeten, Gods roep om steeds weer op te staan. om niet te knielen of te kruipen, maar voet voor voet Zijn weg te gaan. Steeds weer die weg van de bevrijding: dat donker pad door de woestijn; die veertig dagen, jaren, eeuwen. Geloven dat het ooit zal zijn.
JEZUS WORDT ONTKLEED _____________________________________________ Le. 2 Helemaal naakt, helemaal kwetsbaar.
Nauwelijks hebben ze jouw gewaad afgepakt of ze dobbelen er al om. Het laatste dat Jij vanaf nu nog draagt, is de doornenkroon. Le. 1 'Zie Hem daar staan, die zogenaamde koning.
Nog even en Hij is er niet meer. Is dat zijn macht dan?' Le. 2 Die hoon, ik word daar ziek van.
Jij staat daar: totaal weerloos. Je onderneemt geen enkele poging om iets van Jouw naaktheid te verbergen. Le. 1 Als ik langer naar Jou kijk
dan ontdek ik hoeveel kracht er in uw kwetsbaarheid verscholen is. Hoe men U ook vernedert, aan uw innerlijke kracht kan men niet raken. Het klopt: uw koningschap is niet van deze wereld .
20150403_goedevrijdag5.docx
pag. 9
♫
EVEN WEERLOOS ALS WIJ MENSEN_______________________________________ (Oosterhuis / van der Putt Floris)
Uit uw hemel zonder grenzen komt Gijn tastend aan het licht met een naam en een gezicht even weerloos als wij mensen.
Als een woord zijt Gij gegeven, als een nacht van hoop en vrees, als een pijn die ons geneest, als een nieuw begin van leven.
JEZUS WORDT GEKRUISIGD ___________________________________________ Le. 2 Zoals men zijn armen totaal opent
om iemand die men liefheeft te verwelkomen, zo worden Jouw armen nu gespreid, als teken van liefde en overgave. Le. 1 Jouw handen die hebben getroost, die hebben genezen,
die mensen rechtop hebben getrokken, worden doorboord. En ook Jouw voeten, die altijd onderweg waren naar anderen.
♫
WAT IK GEWILD HEB ________________________________________________ (Oosterhuis Huub / Oomen Antoine ► zie partituur achteraan)
Wat ik gewild heb, wat ik gedaan heb wat mij gedaan werd, wat ik misdaan heb,. Wat ongezegd bleef wat onverzoend bleef, wat niet gekend werd wat ongebruikt bleef al het beschamende neem het van mij en dat ik dit was en geen ander dit overschot van stof van de aarde: dit was mijn liefde. Hier ben ik.
20150403_goedevrijdag5.docx
pag. 10
JEZUS STERFT AAN HET KRUIS _________________________________________ Le. 2 Het moment van sterven is nu heel dichtbij.
Alsof de hele natuur zich bewust is van Jouw sterven, valt er langzaamaan een diepe duisternis. Le. 1 Ik hoor Jouw laatste woorden,
fluisterend “God, waarom heb je mij verlaten?” maar ook: “..in Jouw handen beveel ik mijn Geest...
♫
ENKEL STILTE NOG
_________________________________________________
JEZUS WORDT VAN HET KRUIS GENOMEN __________________________________ Le. 2 Jij die altijd iedereen droeg,
wordt nu van het kruis genomen en in de armen van Jouw moeder gelegd. Ze kan het nog niet geloven. Het is ook niet te bevatten .
Le. 1 Na al het gejoel en gejouw hangt er een heel eigen stilte,
de stilte van afwezigheid. Tranen en troost zoeken naar een evenwicht. Het enige wat nog van Jou rest, zijn Jouw woorden die zij in haar hart bewaart en Jouw lichaam in haar armen...
♫
SAFELY REST IN YOUR ARMS ___________________________________________ (Bridges Calvin / Aas Tore W.)
Through the storms of life, lead me into your light give my heart a new song, when I`m weak make me strong by your word lead me, into pastures of peace hold me close, safely rest in your arms
JEZUS WORDT IN HET GRAF GELEGD______________________________________ Le. 2 Men wil Jou een laatste rustplaats geven.
Zo goed en kwaad als het kan. Vrienden komen uit de schaduw. Bang Jouw vriend genoemd te worden, doen zij het toch.
Le. 1 Wat moet er op zo'n moment niet door hen heen gegaan zijn?
Ze hebben het gevoel dat ze niet alleen Jou ten grave dragen, maar ok al hun verwachtingen, hun dromen. Voor hen voelt het of ze hun eigen toekomst moeten begraven. Hoe is dat alles toch kunnen geschieden?
20150403_goedevrijdag5.docx
pag. 11
♫
VOORBIJ AAN WANHOOP, TWIJFEL EN ANGST
_______________________________
(van Opbergen Jan / Huijbers Bernard)
Wij bidden om de Geest die leven doet, die ons bezielt tot recht doen, vrede maken; die ons weerhoudt van wraak, van bloed voor bloed en tegen machtsmisbruiken ons doet waken. Zij wil ons, hand voor hand en voet bij voet, voorbij aan wanhoop, twijfel, angst doen raken. KRUISHULDE _____________________________________________________ Pr.
Voorbij de wanhoop, de twijfel en de angst geraken, misschien is dat wel de diepste zin van Jezus’ kruisweg. Want wij geloven dat het kan, dat het kruis een teken kan worden kracht en verzet. Het zwijgen van Jezus is een kreet geworden aan aanklacht die galmt tot op vandaag. Misschien trilt er verontwaardiging bij jou mee over wat je vandaag in de krant hebt gelezen… Of misschien maakte één van de staties een stuk verdriet in jou wakker… Kom in elk geval naar voor om jouw bloem bij het kruis te leggen als teken van ons geloof in het leven voorbij aan wanhoop, pijn en angst. Niet om het kruis te verbergen maar om het te erkennen als deel van ons leven. Eén bloem zal niet veel veranderen maar samen kunnen we de waanzin van het lijden verzachten én overwinnen, door er schoonheid en liefde naast te leggen. (iedereen komt naar voor…)
♫
TIJDENS DE KRUISHULDE: INSTRUMENTAAL
20150403_goedevrijdag5.docx
________________________________
pag. 12
ONZE VADER (SAMEN BIDDEN) _________________________________________ Pr.
“Vader, in Jouw handen beveel ik mijn Geest.” Tot in de laatste woorden van Jezus horen we hoe dicht Hij zich, ondanks alles, bij zijn Vader voelde. Daarom willen wij samen tot God bidden met diezelfde liefste naam die Jezus ons leerde:
Al.
Onze Vader, ….
COMMUNIE-RITUS Pr.
Breken en delen, ”Dit is mijn lichaam voor u gegeven.’ Vandaag verstaan we deze woorden beter dan ooit. Geef ons daarom door dit Brood, Vader, de kracht, de liefde en het doorzettingsvermogen van Jezus, Uw Zoon. Laat het delen van zijn lichaam voor ieder van ons kracht tot nieuw leven zijn. Door Hem wordt u uitgenodigd aan de tafel van de Heer. Zalig zij die genodigd worden aan de maaltijd van de Heer. Heer, ik ben niet waardig ........
♫
NU DE WEG
JOU KOMT GROETEN ________________________________________
(‘An Irisch Blessing’ - vert. Peter Biesbrouck / Jamar E. Moore ► zie partituur achteraan)
Nu de Weg jou komt groeten zal de wind weer waaien in je rug. Laat Gods licht jou dragen warm als de zon, als regen die je zachtjes kust. En we zien elkaar ooit weer, we zien elkaar ooit weer, blijf nu maar even in de palm van Gods hand. ZENDING EN ZEGEN ________________________________________________
20150403_goedevrijdag5.docx
pag. 13
20150403_goedevrijdag5.docx
pag. 14
20150403_goedevrijdag5.docx
pag. 15
20150403_goedevrijdag5.docx
pag. 16
20150403_goedevrijdag5.docx
pag. 17
20150403_goedevrijdag5.docx
pag. 18