Godsdienstonderwijs Burgerschap Volgen van ontwikkeling en toetsing Wat is Spectrovita? Voor wie is Spectrovita?

Schoolgids

Onze missie Het bieden van een inspirerende leeromgeving waarin jonge mensen zich op basis van gelijkwaardigheid ontwikkelen tot zelfbewuste, creatieve wereldburgers op hun eigen manier bijdragen aan een steeds veranderende samenleving.

1

Voorwoord Democratisch Onderwijs Eindhoven DOE040 is een regionale school voor kinderen van 4 tot en met 18 jaar. Het is een school waar kinderen op een natuurlijke manier leren. Wij zijn een democratische school waar de mening van kinderen meetelt. Natuurlijk Leren gaat er vanuit dat elk kind uniek en anders is en in een eigen tempo leert. Onze school heeft daarom geen groepsindeling gebaseerd op leeftijd maar alle kinderen kunnen zelf kiezen wat ze inspireert en wie hen inspireert. De lokalen zijn ingedeeld op functie. We hebben bijvoorbeeld de keuken, de studieruimte, de werkplaats, het atelier, een tuin, een muzieklokaal en de kleuterkamer. We kennen geen vast lesprogramma maar wel een inspirerend aanbod. Elk kind bepaalt zelf, samen met zijn of haar coach hoe zijn of haar ontwikkeling het beste kan worden ondersteund. We stimuleren een kind datgene te leren waar het op dat moment aan toe is, gebaseerd op de aanleg, interesses, behoefte en de ontwikkelingsfase waarin het kind zich bevindt. Het leren gebeurt op allerlei manieren. Van het leren uit een boek tot meer praktische manieren om kennis op te doen. Daarnaast leren de kinderen van het sociocratisch besturen van hun eigen school. Er is een schoolvergadering waar ze met alle gebruikers van de school afspraken maken en een onderzoekskring waar ze met elkaar problemen oplossen. De kinderen krijgen veel persoonlijk aandacht. Kinderen worden niet door middel van toetsen vergeleken met andere kinderen maar we volgen de ontwikkeling van de kinderen zelf met een volgsysteem gebaseerd op leerlijnen. 2

Deze aanpak garandeert dat een kind zich binnen de eigen mogelijkheden en talenten volop kan ontwikkelen. Hierdoor leren kinderen met heel veel plezier en daardoor heel effectief. De Natuurlijk Leren-methode is wetenschappelijk onderbouwd en erkend als een effectieve en goede manier van onderwijs. De Natuurlijk Leren-methode op voldoet aan de normen van het Ministerie van Onderwijs. Een groot aantal democratische scholen is goedgekeurd door de inspectie en de onderwijsresultaten zijn zonder meer goed.

juni, 2014 N.B. Overal waar "ouders" staat kan men "ouder(s)/verzorger(s)" lezen.

3

Inhoudsopgave Voorwoord ......................................... 2 1

De locatie ............................................ 7 Adresgegevens..................................... 7

2

De leerkrachten .................................... 8 Het team .......................................... 8 Even voorstellen: ................................ 9 Ontwikkeling van het team .................. 17

3

De kinderen ........................................ 18 Een dag op ‘DOE’ .............................. 18 Leeftijdmix ....................................... 19 Spelen ............................................. 19 Het jonge kind ................................. 20 Conflicten ......................................... 21

4

Leerlingenzorg .................................... 22 Kinderen met speciale behoeften .......... 22 Schoolarts en Jeugdgezondheidszorg (JGZ) ........................................... 23

5

Leren ............................................... 23 Vormen van leren.............................. 25 Aanbod van lesstof ............................ 26 Begeleiding van wensen ....................... 29 Concreet ziet de begeleiding er als volgt uit: ................................................. 31 Reflecteren ...................................... 32 4

Godsdienstonderwijs ........................... 33 Burgerschap ..................................... 33 6

Volgen van ontwikkeling en toetsing ........ 34 Wat is Spectrovita? .......................... 35 Voor wie is Spectrovita? .................... 35 Waarom Spectrovita? ........................ 36 Spectrovita voor u als ouder ............... 36 Talentenbank .................................... 37 Na DOE040 .................................... 37 Resultaten van ons onderwijs .............. 38

7

Aanname van kinderen.......................... 39 Kijkdagen ......................................... 40 In- en uitschrijven ............................. 40 Procedure voor schorsing en verwijdering 40

8

Ouders .............................................. 42 Ouderavond ...................................... 42 Oudergesprekken ............................... 42 Dagelijks contact ............................... 42 Informatievoorziening ......................... 43 Ouderbijdragen .................................. 43

9

Veiligheid ........................................... 44 Fysieke veiligheid ............................... 44 Praktisch ....................................... 44 Emotionele Veiligheid ......................... 45

10 De organisatie van de school.................. 46 Sociocratie ....................................... 46 5

Medezeggenschapsraad ........................ 47 Klachten ......................................... 48 vriendenstichting ............................... 48 11

Eten, drinken en hygiëne ...................... 49 Dieet .............................................. 49 Hygiëne ........................................... 49 Roken ............................................. 50 Kleding ........................................... 50

12 Mededelingen ....................................... 51 Open dagen....................................... 51 Benodigdheden ................................... 51 Gymnastiek ....................................... 51 Huiswerk ......................................... 52 Naschoolse opvang ............................. 52 Schooltijden, vakanties en vrije dagen .... 52 Verlof leerkracht ............................... 53 Verlof leerling ................................. 53 Ziekte leerling .................................. 54 Ziekte teamlid ................................. 54 Zorg voor kleding en eigendom ............ 54 Zorg voor omgeving........................... 54 13 Literatuurlijst .................................... 55

6

1

De locatie

De school is gevestigd in Eindhoven. Binnen het gebouw is er de mogelijkheid om de ruimte zo in te delen als wij dat willen. Samen met de kinderen wordt bepaald hoe we de ruimte willen inrichten en waar deze voor zal worden gebruikt. Zo is er een keuken, een leeshoek, een werkplaats voor techniek, theater, muziek en knutselen, een studieruimte, een atelier en een speelruimte speciaal voor jongere kinderen. Van de ruime buitenspeelruimte kunnen de kinderen de hele dag gebruik maken. De school houdt niet op buiten het schoolterrein. De kinderen hebben alle mogelijkheden om op onderzoek uit te gaan, naar het bos, uitstapjes te organiseren naar het zwembad of musea. Natuurlijk altijd onder begeleiding. Adresgegevens DOE040: Eindhoven Telefoon

: 040 – (06 54 705 771)

E-mail

: [email protected]

Website

: www.DOE040.nl

Achtergrond van Natuurlijk Leren

: www.natuurlijkleren.net

Leerlijnensysteem

: www.exova.nl

7

2

De leerkrachten

Het team bestaat uit leerkrachten, docenten en begeleiders, verder te noemen als team. De voornaamste taak van het team is om samen met de kinderen zorg te dragen voor een fysiek, emotioneel, veilige en inspirerende omgeving. Daarnaast gaan zij samen met de kinderen op zoek naar antwoorden op de vragen die ontstaan, geven liefdevolle ondersteuning en volgen de individuele ontwikkeling van de kinderen. Zij ondersteunen zo nodig bij het zoeken naar externe deskundigheid. Elk kind heeft -voor een bepaalde tijd- een eigen coach uit het enthousiaste team. ‘DOE040’ is een school die middenin de maatschappij staat. Wij leren van anderen door mensen/organisaties buiten de school op te zoeken of in de school uit te nodigen. Leden van het team hebben bij voorkeur onderwijsbevoegdheid en/of ondernemerservaring. Het team heeft vaardigheden kinderen te zien in hun uniciteit en kracht, waardoor elk individueel talent de mogelijkheid krijgt ontdekt te worden en zich te ontwikkelen. Het team Het team van de school bestaat uit een aantal leerkrachten, een RT-er, een IB-er, een aantal kindercoaches en een schoolleider. Naast de dagelijkse begeleiding kunnen er mensen van buiten uitgenodigd worden door de kinderen om speciale lessen te verzorgen en te geven. Ouders spelen een belangrijke rol bij het verzorgen van het aanbod binnen de school. 8

Even voorstellen: Jacqueline de Theije (schoolleider, leerkracht, BHV) Ik heb de Vrije Pedagogische academie gevolgd in Zeist, daar heb ik mijn onderwijsbevoegdheid behaald. Aansluitend de Reinwardt museum academie, Fontys bedrijfskundig management, een coachingsopleiding aan het ITIP en een opleiding tot Sensithearpeut. Eigenaar van een ICT-bedrijf en een praktijk aan huis. Initiatiefnemer van het Leonardo onderwijs in Eindhoven waar ik veel ervaring heb opgedaan in vernieuwend onderwijs voor hoogbegaafde kinderen. Ook heb ik een aantal jaren ervaring als bestuurslid van de Vrije School in Eindhoven. Ik ben me van kind af aan al aan het verwonderen over het onderwijs, het nut van hetgeen ik moest leren en het enorme verschil per leerkracht. Waar de een heel populair was en ik veel leerde, was de ander een raadsel en mijn grootste zorg. Inspiratie, ruimte, vertrouwen en veiligheid is wat voor mij telt en wat ik ieder kind wil bieden om zich te ont-wikkelen. Katrien Fornoville (docent, remedial teacher, kindercoach) Samen met mijn man en dochter woon ik in Geldrop. Ik heb 12 jaar in het Voortgezet Onderwijs gewerkt na het afronden van de agrarische lerarenopleiding. In 2011 heb ik besloten om een stap te maken die beter aansluit bij mijn visie & overtuigingen. Zelfontdekkend leren is een van de dingen waarin ik sterk geloof. Daarnaast ben ik voorstander van leren van en in de natuur. Dit spelenderwijs leren over de natuur is iets waar ik bij DOE mijn aandacht aan wil geven. Tijdens mijn werk op school ging mijn hart uit naar de kinderen die wat meer hulp nodig hadden. Ik geniet ervan als een kind zichzelf leert 9

kennen en weet welke manier van leren het beste bij hem of haar past. In mijn kinderpraktijk begeleid ik kinderen met leerproblemen. Ik ben ervan overtuigd dat als je zelf mag aangeven wat je wanneer wil leren en op welke manier iedereen kan leren zonder leerproblemen. Jan Nieuwenhuizen (begeleider, gastdocent) Mijn formele opleiding is Technische Natuurkunde aan de TU/e, wat mijn informele loopbaan als computerprogrammeur nauwelijks heeft gehinderd. Op 13-jarige leeftijd schrijf ik samen met een vriend mijn eerste programma's op de computer van onze natuurkundeleraar. Voor, tussen, en na schooltijd want computerles bestaat niet. Dat avontuur is uitgemond in het vrije software muzieknotatiepakket GNU LilyPond waarvan ik medeoprichter ben. Als autodidact programmeur heb ik bij een aantal startups gewerkt en ook bij grotere bedrijven in de regio. Ik werd geïnteresseerd in hoe mensen en teams werken, of vooral niet werken. Ik ben gaan freelancen, Avatar trainer geworden voor persoonlijke bewustwording en Scrum master en Agile coach voor het begeleiden van veranderingen in (software) teams. En ik kwam steeds weer in aanraking met Sudbury Valley onderwijs. Claire Boonstra op TEDxAmsterdamED 2012 gaf met Operation Education het laatste zetje voor het aanstichten van @doe040. Vanuit je eigen nieuwsgierigheid valt er zoveel meer en leuker te leren!

10

Suzanne Thissen (leerkracht, BHV) Moeder van twee dochters van 15 en 17. Met man en kinderen én een teckel woon ik in Woensel, Eindhoven. Op mijn 22e studeerde ik af op de Pabo in Eindhoven en kon ik gaan werken in een kleuterklas. Ik maakte me het vak eigen en merkte al snel dat ik hélemaal op mijn plek zat. In groep 1 en 2 heb je als leerkracht nog aardig wat ruimte om kinderen zoveel mogelijk vanuit intrinsieke motivatie te laten leren. Ik was dus veel bezig om samen met de kinderen een inspirerende leeromgeving te scheppen. Dit in combinatie met liedjes (gitaar), spelletjes, verhaaltjes en veel aandacht voor sfeer, was ik helemaal in mijn element. Inmiddels heb ik 20 jaar ervaring als kleuterjuf, op verschillende scholen. Via het Democratisch Onderwijs kan ik mijn werkwijze voortzetten, en op deze manier óók met oudere kinderen werken...vanuit vertrouwen in hun ontwikkeling. Sandra Joosting (docent) Na mijn studie in de Duitse Taal en letterkunde aan de Universiteit van Leiden en de Universiteit van Keulen heb ik mijn eerstegraads bevoegdheid als docente Duits gehaald. Verbonden aan een Groenschool en een Montessori college, heb ik vele jaren met plezier les gegeven. Dat de eigenheid van het kind een groot, kostbaar goed is en om meer ruimte vraagt, werd mij steeds duidelijker en deed mij besluiten in Parijs bij de pedagoog Arno Stern in de leer te gaan. Dit resulteerde in het opzetten van een Schilderoord hier in Eindhoven. Een atelier waar jong en oud gewoon mag zijn om zo weer contact te kunnen maken met het eigen kunnen en de eigen creativiteit.

11

In DOE vloeit alles samen. Gewoon mogen zijn om vanuit vertrouwen verder te kunnen groeien en te ervaren wat een enorme schat aan eigenheid en kunnen je in je draagt. Dat zorgt voor evenwichtigheid en resulteert in een enorme creativiteit op alle mogelijk denkbare gebieden. Paul Mulder (begeleider, levensreddend handelen) Noch mijn schoolcarrière noch mijn professionele carrière hebben zich ooit in een rechte lijn ontwikkeld. Mijn vrije, onafhankelijke manier van denken en afwijkende manier van leren maakten dat ik niet altijd even goed op mijn plaats was in strakke systemen, maar met de nodige omwegen ben ik toch steeds gekomen waar ik wilde zijn. Na een carrière van twintig jaar in het bedrijfsleven - waarin ik van 2e barkeeper opklom tot directeur operations voor België en Nederland- kon ik het ‘steeds binnen de lijntjes blijven kleuren’ niet langer meer opbrengen en ben ik voor mezelf begonnen. Als ondernemer ben ik niet alleen tekstschrijver en freelance journalist, maar minstens net zo veel coach, duizendpoot, filosoof, denker, ideeënfontein, innovator en ontdekkingsreiziger op de grens van 'Why?', 'What if..' en 'Why not?' Daarnaast geloof ik niet alleen dat iedereen talenten heeft en dat we als maatschappij de (morele) verplichting hebben om elk mens in staat te stellen het beste uit zichzelf naar boven te halen, maar ook dat we nog maar net beginnen te ontdekken waartoe het menselijke brein –indien op een passende manier gestimuleerd en gevoedallemaal in staat is.

12

Monique Habraken (leerkracht) Na het afronden van de PABO heb ik de studie Onderwijskunde gevolgd aan de Universiteit Twente omdat ik erg geïnteresseerd ben in onderwijsontwikkeling en -vernieuwing. Ik heb veel ervaring opgedaan met het ontwikkelen van opleidingen voor volwassenen bij verschillende grote organisaties. Sinds een paar jaar ben ik weer terug bij mijn 'roots' en waar ik echt warm voor loop: de ontwikkeling van kinderen. Voor mij is elk kind uniek en heeft elk kind talenten, op welk gebied dan ook. Ik kijk naar wat een kind wél kan en van daaruit ondersteun ik het kind in zijn/haar ontwikkeling. Als mijn kinderen over een paar jaar naar school 'moeten' dan gun ik ze dat ze zich met heel veel vrijheid, speelsheid en plezier kunnen blijven ontwikkelen. En dat gun ik alle kinderen! Het starten van deze school waarin zoveel aandacht is voor de uniciteit van elk kind is voor mij dan ook een droom die werkelijkheid wordt. Gerty Hakkens (begeleider, kindercoach) Ik ben een enthousiast, open, leergierig, creatief, vastberaden, intuïtief, beelddenkend, hoogbegaafd en hoogsensitief multitalent met humor. Getrouwd met Jos en moeder van vier heerlijke kinderen van 8, 9, 13 en 15 jaar oud. Op mijn 29e werd ik moeder… een droom die in vervulling ging… zelfs 4 keer… precies zoals ik het me altijd had voorgesteld… en iedere keer opnieuw voelde het weer als een wonder. En wat geniet ik van m’n kinderen… van wie ze zijn… ieder op hun eigen manier! Ik vond het moederzijn niet altijd even makkelijk en soms leverde dat de nodige confrontaties met mezelf op. Er ont13

stond een innerlijke onrust die mij aanspoorde om op zoek te gaan… op zoek naar antwoorden… naar de juiste ‘gebruiksaanwijzing’. Dat bracht me bij mijn opleiding tot kindercoach… een pittig traject waarbij zelfreflectie en leren met je hoofd, hart en handen centraal stonden. Het ene na het andere kwartje viel en ineens kon ik zoveel meer van mezelf begrijpen… en leren was nog nooit zo leuk geweest. Ik begon aan de kindercoachopleiding voor m’n eigen gezin en op een bepaald moment werd me duidelijk dat dit voor mij verder ging dan m’n eigen gezin dus tijd voor een carriereswitch. Sindsdien werk ik met enorm veel plezier als (kinder)coach met kinderen en ouders. Ik help ze te ontdekken wie zij zijn en ze te stimuleren juist daar gebruik van te maken. De visie en werkwijze van deze school sluit daar perfect op aan. Eric van Dijk (werkplaats begeleider, BHV*)

Eric van Dijk, geboren, boogschutter, in 1955 in Zuid-Limburg. Afgestudeerd als industrieel ontwerper. Gewerkt als designer voor verschillend bedrijven, zowel freelance als in dienst van. Voor Speelhout-Kompan negen jaar speeltoestellen ontworpen. Voor, gedurende en na mijn “industriële periode” heb ik diverse activiteiten ontwikkeld die raakvlakken met kinderen en onderwijs hebben. De belangrijkste hiervan in min of meer chronologische volgorde: zeilen en zeilinstructeur, toneelspelen, diverse “new age” workshops en cursussen w.o. Reiki, Tai Chi en didgeridoo, jongleren, kindercircustrainer, clownerie en circusworkshopdocent, beeldhouwen, Gordoncurses, Iederwijzer, “Mijn Werkplaats” (werkplaats voor kinderen), boogschieten en boogbouwen, reanactment Viking age, smeden. Sinds 2009 geef ik smeedlessen op het Novalis College en beheer de smidse. Gezegend met 2 kinderen (j/m) die vrije school onderwijs gevolgd heb14

ben. Mede omdat ik zelf als (dromend) kind problemen heb gehad met (mijn) opvoeding en onderwijs, ben ik de ontwikkeling van kinderen in een ander perspectief gaan zien. Hier wil ik de rest van mijn leven aan werken om mezelf en daardoor ook de mogelijkheden voor kinderen te veranderen (lees: verbeteren). Op de nieuwe school wil ik voornamelijk de werkplaats gaan faciliteren. Twee van mijn veel gebruikte principes hierbij zijn: Think Big, Act Small en Ik Verander Wat Ik Anders Wil. Karin Verhagen (leerkracht, BHV*)

Samen met mijn man, twee kinderen van 11 en 14 jaar, mijn moeder en ons konijn woon ik in Westerhoven. Met kinderen werken is voor mij iets magisch. Kinderen zijn puur, kunnen je een spiegel voor houden. Je bewust maken. Kinderen kunnen open en oprechte vragen stellen. Zijn intrinsiek gemotiveerd en daadkrachtig. Van jongs af aan werk ik met kinderen. Als coördinator van een gehandicapten ontspanningsclub, als assistente en leerkracht in het (speciaal) onderwijs en als coördinerend leidster op de peuterspeelzalen en BSO. Ik heb een RT praktijk waar ik beelddenkers laat ervaren dat leren leuk kan zijn. Wij bekijken een vraagstuk net even op een andere manier. De mooiste werkervaring heb ik mogen beleven als leerkracht op Iederwijsschool “De leeuwerick” in Someren-Eind. Hier heb ik pas echt ervaren hoe belangrijk een rijke leeromgeving is. Daar bedoel ik niet alleen de materialen in een lokaal mee. Een fijne leeromgeving roept vragen op, daagt uit. Je moet er met heel je ziel en zaligheid willen zijn om steeds weer iets 15

nieuws te ontdekken. Dit kan met mensen, dieren, dingen, natuur of wat dan ook zijn. Ieder mens leert op zijn eigen manier. Als beelddenkende dromer ben ik vroeger tegen heel wat obstakels aangelopen. Hoe mooi is het dat er nu een school is waar ruimte is voor je ideeën. Waar je welkom bent om wie je bent. Omdat je er toe doet en wij ook van jou mogen leren. En hoe mooi is het dat dit leren niet op hoeft te houden als je twaalf jaar bent. Je mag gewoon doorgaan, jij geeft aan wanneer het goed is. Hoe mooi is het dat de school ’s morgens om 8.00 uur al tot je beschikking staat en rekening houdt met jouw bioritme! Elizabet Meerbeek (begeleider, docent in opleiding)

Creativiteit en logica, de cijfers en de letters, orde en chaos, de linker- en de rechterhersenhelft, ik bevind mij graag op dit soort raakvlakken. Als jong kind wilde ik kinderboekenschrijfster worden, wat later zangeres. Op school had ik nog het meeste plezier in de exacte vakken. Thuis schreef ik liedjes achter mijn piano. Als ik één ding heb gemist in mijn schoolcarrière is het ruimte voor en begeleiding bij het ontdekken van mijn talenten. In 2005 heb ik de opleiding vrijetijdwetenschappen afgerond. Na enkele jaren werkervaring bij een overheidsadviesbureau, begon ik in 2009 aan de lerarenopleiding wiskunde. Ik ben tijdens deze opleiding steeds enthousiaster geworden over het vak wiskunde en over de leerlingen in het voortgezet onderwijs, maar steeds minder over hoe ons onderwijssysteem werkt. Ik ben daarom gestart met EMC wiskunde, waarmee ik jongeren wil laten zien hoe leuk wiskunde kan zijn. Ik ben ontzettend trots dat ik nu ook mee kan werken aan een school die gaat laten zien dat onderwijs echt an16

ders kan zijn. Ik geloof dat kinderen ons gaan verbazen wanneer ze zich op hun manier in vrijheid, maar met voldoende aandacht en inspiratie kunnen ontwikkelen. Het kijken naar de ontwikkeling van mijn eigen twee jonge kinderen heeft dit geloof enorm versterkt. *)

BHV = Bedrijfshulpverlening, levensreddende hulp (EHBO), brand blussen en

ontruiming. Ontwikkeling van het team Door de dagelijkse ervaring, cursussen en workshops op het gebied van onderwijs en Natuurlijk Leren zullen we ons als team steeds verder ontwikkelen. Daarnaast laten we ons als team regelmatig coachen. We gaan uit van talenten van mensen en stimuleren dat ieder lid van het team zijn of haar talenten verder kan ontwikkelen. Het uitwisselen van ervaringen met andere (democratische) scholen vinden we erg belangrijk. Omdat we bijna allemaal ondernemer zijn naast het leraarschap beschikken we over een heldere blik op de wereld buiten de school. Ook ondernemerschap vergt reflectie en intervisie. Dit komt ten goede aan kwaliteit van de school.

17

3

De kinderen

De basis van de school zijn de kinderen, zij creëren samen met het team hun eigen (leer)omgeving door de school actief in te richten. De school faciliteert dit, biedt kinderen de tijd, ruimte en veiligheid om te leren. Een dag op ‘DOE’ De kinderen komen binnen en gaan doen wat zij op dat moment belangrijk vinden. Ideeën kunnen ter plekke ontstaan, of iemand heeft zijn activiteit juist voorbereid en gepland. Kinderen haken aan bij een idee of gaan iets voor zichzelf doen. Kinderen geven zelf aan wat ze willen leren. Kinderen die een planning hebben gemaakt met hun coach hebben wellicht lesafspraken op die dag. Regelmatig worden er activiteiten georganiseerd zoals het voorleesontbijt, de cijfer en letterclub, toneel, yoga, gym en kooklessen, waar kinderen aan mee kunnen doen. Ter inspiratie is er in de school een fysieke tijdlijn door de geschiedenis heen. Op de tijdlijn kunnen kinderen hun werk zichtbaar maken. Ze kunnen gebruik maken van het aanbod waarin personen en gebeurtenissen staan waar ze onderzoek naar kunnen doen. Ze kunnen zelf ook onderwerpen toevoegen. Het werk is toegankelijk voor alle kinderen waardoor ze ook van elkaar leren. De school bestaat uit verschillende functionele ruimtes, zoals een muzieklokaal, speelzaal, keuken, werkplaats, tuin e.d. Kinderen hebben inspraak over de inrichting van de school. Via de schoolkring kunnen kinderen en leerkrachten een verzoek indienen voor nieuwe ruimtes en bestemmingen. 18

Iedereen doet datgene wat inspireert vanuit eigen enthousiasme. Het valt niet te voorspellen hoe een dag eruit gaat zien en wat er gaat gebeuren. In de praktijk blijkt de school een levendige plek te zijn vol met activiteiten en zonder dat het een chaos wordt. De kinderen doen van alles: ze lezen elkaar voor, ze zitten samen achter de computer, ze bouwen hutten en bakken koekjes, ze maken een Cito-toets, ze tekenen en schilderen, maken sommen of een schoolkrant, ze maken plannen om geld te verdienen voor een goed doel of schoolmateriaal, ze doen proefjes, rekenen uit hoe groot de zon is of zoeken informatie op het internet, ze spelen verstoppertje of een sportwedstrijd. Aan het eind van de dag wordt er samen opgeruimd.

Leeftijdmix De leeftijdmix is één van de grootste krachten van deze school. Kinderen hebben op een bepaalde leeftijd niet allemaal dezelfde interesses of vaardigheden. Als kinderen samen iets doen telt de interesse, niet de leeftijd. Door de leeftijdmix kunnen er ook emotionele behoeften vervuld worden. Oudere kinderen troosten en beschermen de kleintjes en jongere kinderen ontwikkelen een gevoel van eigenwaarde als ze iets uitleggen aan de ouderen. Er is een bijzondere wisselwerking tussen oudere en jongere kinderen. Oudere kinderen kunnen dienen als rolmodel voor de jongere kinderen. De jongere kinderen dienen als familiemodel voor de ouderen. Spelen Er wordt veel gespeeld op DOE040. Spelen is een houding ten opzichte van de wereld. Een houding van openheid, van uitproberen en van creëren. Een belangrijk kenmerk van spelen is dat het spontaan is en er is vooraf geen vastgesteld doel. Door vrijheid en onderzoek ontstaat serendipiteit. Spelen is 19

de vaardigheid die je nodig hebt om in een steeds veranderende omgeving te kunnen functioneren. Natuur speelt daarbij een belangrijke rol. We stimuleren de kinderen tot fysieke activiteiten waarin ze hun zintuigen ten volle kunnen ontwikkelen. Het jonge kind

Spelen vindt plaats op de grens van wat je kunt en wat je zou willen kunnen. Steeds wanneer een uitdaging gehaald is, creeer je een nieuwe situatie waarin je weer in het spanningsveld komt van iets net wel of (nog)niet kunnen. Een te grote stap levert angst op, een te kleine stap zou saai en vervelend zijn. Er wordt voortdurend bijgesteld en bijgestuurd, zodat het voor ieder een optimale situatie blijft. Een belangrijk criterium hierbij is of het plezier en voldoening geeft.

Kinderen die voor het eerst naar school gaan hebben wat extra aandacht nodig. Op onze school is er een leeftijdmix waardoor jonge kinderen tussen de oudere lopen. Dit is meestal een verrijking omdat de oudere de kleintjes helpen. Soms kan het voor kleineren kinderen ook overweldigend zijn en aanvoelen als bedreigend. We hebben een aparte ruimte die speciaal ingericht is voor jonge kinderen. Daar is ook altijd een teamlid aanwezig. Jonge kinderen kunnen door de hele school lopen en hebben deze ruimte als veilige basis om op terug te vallen. Om het veiligheidsgevoel van jonge kinderen te versterken kan het helpen als een vertrouwde persoon de eerste dagen op school bij het kind blijft. Hierover worden afspraken gemaakt tijdens het intakegesprek.

20

Conflicten Kinderen hebben bij DOE040 de vrijheid om hun eigen activiteiten te kiezen. Daarin lopen ze ook tegen de grenzen van de ander aan. Conflicten zijn hierin een bron van ontwikkeling. Kinderen zijn in staat om veel conflicten zelf goed uit te werken. Ze ondersteunen elkaar hierin. Zo nodig steunen de leerkrachten hen hierin door het bieden van een veilige situatie waarin met elkaar overlegd kan worden en in het helpen verwoorden van elkaars behoeftes. Een leerkracht heeft hierin een rol als coach of mediator maar nooit als scheidsrechter. Conflicten kunnen ook uitgepraat worden in de onderzoekskring. Deze kring bestaat uit iemand van het team en één of twee leerlingen die uitzoeken wat de toedracht is van het conflict en helpen met het zoeken naar een oplossing. Indien een kind een afspraak heeft overtreden wordt er gevraagd aan het kind om ‘de schade’ te herstellen. Dit kan letterlijk zijn maar ook emotioneel door bijvoorbeeld sorry te zeggen of koekjes te bakken voor de betrokkene.

21

4

Leerlingenzorg

Kinderen met speciale behoeften Elk kind heeft andere behoeften en samen met het kind dragen wij er zorg voor dat aan deze behoeften zoveel mogelijk kan worden voldaan. Er is veel ruimte om elke leerling desgewenst individueel te begeleiden. In overleg met ouders, een docent en het kind kan een begeleidingsplan gemaakt worden. Ook leerlingen die zich snel ontwikkelen komen aan hun trekken. Het hele aanbod is beschikbaar voor alle leerlingen van alle leeftijden. Als de leerlingen nog specifiekere wensen hebben (vreemde taal leren, harp leren spelen, een auto uit elkaar halen, e.d.), dan wordt gezorgd voor de benodigde materialen en zo nodig deskundigheid. Een enkele keer kan het voorkomen dat er toch een kind is dat wij niet goed kunnen begeleiden. Onder het motto Passend Onderwijs wordt getracht kinderen met specifieke zorgvraag zo lang mogelijk binnen de school op te vangen en te begeleiden. Zo nodig met specialisme van buiten de school. Met verwijzingen naar speciale scholen voor onderwijs wordt zeer terughoudend omgegaan. Indien er problemen met een kind zijn (leerproblemen, lichamelijke problemen en sociaal-emotionele problemen) kan er een wens (vanuit het kind, de ouders of de school) bestaan om een kind te laten onderzoeken. Dit gebeurt echter nóóit zonder instemming van het kind en de ouders. In uitzonderingsgevallen 22

…Je bent zo al voldoende…

verwijzen we een kind in, overleg met de ouders en, indien mogelijk, het kind zelf, door naar een school waar traditioneel lesgegeven wordt of naar een school voor speciaal (basis)onderwijs. Als alle partijen van mening zijn dat dit de beste oplossing is.

Schoolarts en Jeugdgezondheidszorg (JGZ) Wordt nog aangevuld

5

Leren

Leren, is net als ademen, een proces wat nooit stopt. Je leert overal en altijd, je hele leven lang. Kinderen op DOE040 leren van alles wat ze tegenkomen omdat het functioneel is of omdat ze het leuk vinden. Het aanbod is alles wat er in de maatschappij te vinden is. Alle letters en cijfers, alle media en informatie, alle omgangsvormen en verschillende mensen met verschillende interesses vormen het aanbod om van te leren. Een kind heeft altijd zin in zijn eigen ontwikkeling en zal dus altijd met interesse leren van de wereld om hem heen. De taak van het team is deze wereld zo rijk en divers mogelijk te maken. Kinderen zijn echter niet allemaal hetzelfde. Zij leren dus niet allemaal dezelfde stof en ook niet allemaal op dezelfde manier.

23



Verschil in wensen. Kinderen kunnen verschillen in wensen omdat ze verschillende talenten hebben. Daaruit volgt vaak ook dat er verschillende belangstellingen ontstaan. Verschil in wensen kan ook samenhangen met de leeftijd of het geslacht. Het leren van kinderen hangt nauw samen met hun motivatie op dat moment. Daarom vinden wij het heel belangrijk om uit te gaan van de wensen van kinderen. Datgene waar hun aandacht op gericht is, is ook datgene wat de meeste potentie heeft om effectief geleerd te worden. Met effectief leren bedoelen we dat met relatief weinig inspanning en tijd een zo groot mogelijk effect wordt bereikt. Ontdekken welke wens een kind heeft en hem/ haar daarvoor de ruimte geven is één van de belangrijkste uitgangspunten van onze school.



Verschil in leermanieren. Met leermanieren bedoelen we de wijze waarop kinderen het makkelijkst dingen leren. Voor de een is dat via beelden, de ander is meer auditief of motorisch ingesteld. Wij gaan er daarbij vanuit dat kinderen meervoudig intelligent zijn. Het gaat ten slotte niet om de vraag hoe knap ben jij, maar om de vraag hoe ben je knap? De wensen van kinderen zullen ook hiermee samenhangen. Kinderen kunnen bij ons op school zelf hun leermethode leren kennen. Dit doen ze onder begeleiding van het team.

24

... zelf kiezen...



Verschil in leervormen. Een leervorm kan proces- en/of resultaatgericht zijn. Er kan ook ‘per ongeluk’ geleerd worden. In het volgende kopje geven we meer uitleg over de verschillende leervormen.

Vormen van leren Er zijn veel manieren waarop leren plaats vindt. Vanuit de praktijk zien we drie basisvormen van leren:

1. Spelend leren Deze vorm van leren is leren door te spelen. Er wordt geen plan gemaakt. Het spelen ontvouwt zich in het moment. Het hoofddoel is plezier hebben. Je weet pas achteraf wat je er precies van geleerd hebt. Spelen is een belangrijke manier van leren. Het ontwikkelt de creativiteit en het buiten kaders kunnen denken van kinderen. Daarnaast is spelen essentieel voor de sociale en emotionele ontwikkeling. Ook veel cognitieve vaardigheden worden tijdens het spelen (ongepland) geleerd.

2. Ontdekkend leren Dit bestaat uit oppervlakkige kennismakingen met iets uit de omgeving. Het is iets willekeurigs en ontstaat per toeval of het is iets wat we wel ‘een bevlieging’ noemen. Het meeste van dit nieuwsgierig uitproberen eindigt niet in een meetbaar resultaat. Er wordt soms wel een plan gemaakt 25

maar het plan wordt even snel weer losgelaten om plaats te maken voor een ander idee. De kennis wordt opgeslagen en vormt een deel van een groter reservoir van opgedane ervaringen in het onderbewustzijn en kan later weer van pas komen. Dit leren heeft dus geen direct zichtbare gevolgen. Kinderen maken hierdoor kortstondig kennis met allerlei zaken. Het proces is hierbij het belangrijkste en niet het resultaat.

3. Leren voor meesterschap Het gaat hier om het beheersen van bepaalde kennis of van een vakbekwaamheid of het behalen van een tastbaar resultaat. Het is zeer doelgericht. Het kan gaan over het leren van het bouwen van een toren, lopen, lezen, het bedienen va een machine of het behalen van een examen. De motivatie is dat het eindresultaat gehaald wordt. Er is een voortdurende zelf evaluerende manier van leren. Je stopt alleen als je jezelf overtuigd hebt dat je beheerst wat je wilde leren of kunnen. Het resultaat is het belangrijkste. Aanbod van lesstof Naast traditioneel lesmateriaal in boekvorm maken we voor de basisschoolleerlingen gebruik van de digitale producten van EXOVA. We gebruiken M4TH voor de reken leerlijn, T-WORLD voor wereldoriëntatie en vanaf het schooljaar 2014/2015 komt daar CODE26 bij voor leren lezen en schrijven. Het betreft een systeem waarbij voor de leerling de volledige leerlijn inzichtelijk is. In het systeem is voor elk kerndoel lesstof beschikbaar. De lesstof is beschikbaar als game, video en/of werkblad. In T_WORLD staan veel opdrachten voor projec26

ten en werkstukken. Ook is er een digitale ontdekhoek met verdiepingstof. Kinderen leren op deze manier spelenderwijs verschillende werkvormen kennen en ontdekken op deze manier welke vorm het beste bij hen past. Ze krijgen gaandeweg zelf een overzicht waar ze staan. Ook leren ze zelf te beoordelen of ze iets kunnen, of ze een vaardigheid hebben ontwikkeld. Uiteraard krijgt een leerling altijd de hulp van een teamlid daar waar nodig bij het volgen van de leerlijn. Voortgezet onderwijs (VO) Het onderwijs binnen onze school is ingericht voor leerlingen van 4 t/m 18 jaar. Drempelloos kunnen de leerlingen zich bij DOE voorbereiden op de verschillende soorten van vervolgonderwijs zoals het MBO, het HBO, de Universiteit en op een werkplek Binnen de stimulerende leeromgeving zorgen de staf en de (gast)docenten samen voor een uitgebreid aanbod van de gevraagde en benodigde lesstof. Samen met de leerling, de ouders en iemand van de staf wordt er gekeken naar de wensen, de behoeftes en de mogelijkheden van de leerling en wordt er een plan gemaakt om naar de gewenste kwalificatie toe te werken. Rooster In samenspraak met zijn of haar begeleider maakt de leerling een rooster waarin wordt vastgelegd wat de leerling de komende periode van 6-8 wekenwil gaan doen, wat de leerling daar voor nodig heeft en wat de doelen zijn. Deze roosters zijn individueel en worden regelmatig besproken en eventueel aangepast.

27

Leerlingvolgsysteem In het leerlingvolgsysteem worden de ontwikkelingen van de leerling gevolgd en vastgelegd. Dit geldt zowel voor de ontwikkelingen op het gebied van de door de overheid geformuleerde kerndoelen en eindtermen, als ook voor andere opgedane ervaringen, kennis, vaardigheden en persoonlijkheidsontwikkelingen Deze ontwikkelingen worden periodiek met de leerling besproken. Examens en toetsen Is er een keuze voor een mogelijke vervolgopleiding gemaakt, dan kan een leerling zich voorbereiden op de toelatingseisen. Het staatsexamen (VMBO/HAVO/VWO) kan daar een onderdeel van zijn en is in zogenaamde deelcertificaten op te splitsen. Wat in de praktijk betekent, dat er voor gekozen kan worden om ieder jaar eén of meerdere deelexamens te doen. Zo kan het zijn dat een 14 jarige, een 16 jarige en een 18 jarige zich tegelijkertijd op het staatsexamen Engels voorbereiden. Een staatsexamen is 7 jaar geldig. Tussentijds uitstromen Leerlingen die er voor kiezen om het VO elders te bezoeken krijgen van de school een beeldvorming en een aanbeveling mee. Daarnaast kan een leerling op verzoek meedoen aan een CITO, NIO of GIVO toets. Stages Het lopen van een of meerdere stages in binnen- en buitenland behoren zeker tot de mogelijkheden en worden op wens van de leerling en samen met de ouders vorm gegeven en georganiseerd. Khan Academy Voor VO-leerlingen maken we gebruik van de Khan Academy. Iedere leerling krijgt een eigen Khan account. De activiteiten en vorderingen zijn per leerling te volgen door een coach. Elke VO-leerling hoort bij een van de teamleden die 28

als coach fungeert binnen de Khan Academy. Ook thuis kan gewerkt worden in de Khan Academy. Op die manier hebben ook ouder zicht op de ontwikkeling van hun kinderen. De Khan Academy is Engelstalig. Voor VO leerlingen is dit prima te doen en goed voor hun Engelse taal. Er is veel gesproken tekst in Khan. Er is ook een groot deel beschikbaar voor de basisschool leerlingen. Deze stof is voorzien van Nederlandse ondertiteling. Ook hier is sprake van een leerzame situatie. Ze horen Engels en lezen de Nederlandse vertaling. Naast de Khan Academy zal met de vakdocenten gekeken worden welke lesmaterialen per leerling nodig zijn. In sommige gevallen zal de vakdocent materiaal beschikbaar stellen. Indien nodig zal de school materiaal aanschaffen. Alle verplichte vakken zullen actief aangeboden worden en beschikbaar zijn voor alle leerlingen. Begeleiding van wensen Op DOE040 stemmen wij de begeleiding af op de behoefte van het kind. Hiervoor is het nodig om rekening te houden met de drie vormen van leren. Als een kind iets een keer wil uitproberen heeft het geen behoefte aan te veel bemoeienis. Andersom, als een kind een resultaat wil bereiken is er wellicht meer ondersteuning nodig om dit ook te bereiken. Elk kind heeft een eigen coach. Elke periode (6-8 weken) worden er coachgesprekken met de kinderen gevoerd. Tijdens die gesprekken wordt er aan de kinderen gevraagd naar hun wensen, behoeften en plannen. De coach van oudere kinderen (vanaf 8-10 jaar) helpt de kinderen om ook de verschillen in diverse leervormen te begrijpen en een bewuste keus te maken welke leervorm 29

bij welke wens past. De kinderen maken samen met de coach voor die periode een plan waarin ze verwerken wat ze doen, hoe ze dat gaan doen en welke manier van begeleiden ze nodig hebben.

Om wat voor wensen gaat het? Voor alle soorten wensen kan een keuze in manier van begeleiden gemaakt worden. Het kan dus gaan om een cognitieve leerwens (ik wil leren lezen, rekenen) maar ook om een projectmatige wens (ik wil een boomhut maken of ik wil naar de Efteling, ik wil een eindfeest of een toneelstuk neerzetten). De cognitieve wensen worden aan de hand van de vakgebieden uit Exova vormgegeven. Als het gaat om een lange termijnwens, bijvoorbeeld ik wil leren lezen, kan de coach helpen om deze wens in blokken van 7-8 weken te verdelen met daarbij de tussendoelen die als tussenresultaat kunnen dienen. De andere wensen worden in het portfoliogedeelte gezet. Het kan ook gaan om een anti-wens (ik wil minder achter de computer zitten). Ook hierbij maakt een kind daarna de keuze van manier van begeleiden: ga je dat zelf regelen (spelend), moeten we je helpen herinneren waarna je dan alsnog zelf kan kiezen (ontdekkend) of wil je dat we je het na bepaalde tijd verbieden (meesterschap). Ook bij zo’n wens wordt er aan het eind van de periode gereflecteerd met het kind.

30

Concreet ziet de begeleiding er als volgt uit: 

De eerste week na de zomervakantie laten we ieder weer even wennen.



Aan het eind van die eerste week beslist het team samen met de kinderen wie welke coach heeft.



Aan het begin van de tweede week vinden de eerste coachgesprekken plaats waarin behoeftes in kaart wordt gebracht en plannen worden gemaakt. (n.b. ‘ik ga de komende periode spelen zonder plan’, kan ook een plan zijn.)



Aan de hand van de plannen van de kinderen wordt door het team een lesrooster gemaakt. Als het kan worden er groepjes gevormd van kinderen met dezelfde behoefte.



Daarna starten de projecten/ lessen met een doorloop tijd van 7-8 weken.



Na die periode zijn er weer coachgesprekken. Tijdens die gesprekken reflecteren we de periode en vieren we behaalde doelen. Het vieren sluit de periode af.

Alle kinderen worden elke periode gecoacht. Ook als een kind ervoor kiest om geen plan te maken, spreekt dat kind dus wel elke periode zijn coach die opnieuw reflecteert met het kind en behoeftes peilt en ook opnieuw vraagt een keuze in manier van begeleiden te maken. Kinderen die qua leeftijd of ontwikkeling niet in staat zijn om een periode van 7-8 weken te overzien of die nog niet snappen wat een planning is of wat verschillende vormen van begeleiding inhouden worden op een andere manier

31

gecoacht. Zij speken hun coach meestal tussendoor, tijdens het spelen of in de ‘wandelgangen’. Reflecteren Reflecteren is een belangrijke manier van leren om te leren. Als kinderen van zichzelf weten hoe ze leren en wat hen ertoe brengt om stappen te zetten kunnen ze betere keuzes maken en krijgen ze vertrouwen in zichzelf. Reflecteren met kinderen bestaat bij ons op school uit verschillende stappen: 

Observeren dat een kind een stap maakt. De ontwikkeling kan door de coach, een ander teamlid, de ouders of het kind zelf gezien worden.



We praten tijdens een coachgesprek over de ontwikkeling.



We vragen hoe het kind denkt dat hij/zij die stap heeft kunnen zetten.



We vertellen eventueel welk proces wij dachten te zien waardoor een kind tot de stap heeft kunnen zetten.



We vragen of het kind tevreden is met de stap die het gezet heeft en of het kind zijn/of haar ontwikkeling zou willen vieren. Bijvoorbeeld door het delen van het resultaat met anderen.

Door ontwikkeling te reflecteren met kinderen krijgen de kinderen meer (zelf)inzicht en zelfvertrouwen en kunnen ze betere keuzes maken.

32

Godsdienstonderwijs DOE040 heeft als richting van onderwijs een algemeen bijzonder uitgangspunt. Dit houdt in dat wij als school geen specifieke geloofsovertuiging aanhangen. Wel is elke leerling natuurlijk vrij om een geloof aan te hangen. Als school kunnen we informatie bieden over verschillende geloofsovertuigingen. Als er vraag is vanuit de kinderen naar godsdienst onderwijs zal dit worden verzorgd.

Burgerschap Met de school als afspiegeling van de maatschappij beleven en ervaren de kinderen binnen DOE iedere dag weer een actief burgerschap. Mensen en bedrijven komen de school binnen om kennis en vaardigheden met de leerlingen te delen en ook vice versa gaan de leerlingen de maatschappij in. Zo maken zij kennis met de diversiteit van de samenleving. Doe is een leergemeenschap waarin kinderen en volwassenen van alle culturen en geloofsovertuigingen en of levensovertuigingen welkom zijn en waar men elkaar iedere dag weer tegen komt om samen plannen te maken, om van en met elkaar te leren, samen te vergaderen en naar elkaar te luisteren en op respectvolle wijze met elkaar om te gaan. In de sociocratische schoolkringen leren de kinderen hoe democratische besluitvorming functioneert en hoe zij daar zelf een actieve rol in kunnen spelen.

33

6

Volgen van ontwikkeling en toetsing

Om inzicht te hebben in de ontwikkeling van de kinderen maakt onze school gebruik van een leerlingvolgsysteem In dit digitale systeem houden wij bij wat we zien bij de kinderen. Het systeem is gebaseerd op de kerndoelen. Kerndoelen zijn wettelijke omschrijvingen waar het onderwijs aan moet voldoen. Deze doelen hebben we zo vertaald dat ze ook voor kinderen te begrijpen zijn. Het systeem maakt optimaal gebruik van de pedagogische driehoek (de school, de kinderen en ouders). Ouders kunnen op elke computer met internet inloggen op het systeem van hun kind. Behalve inzicht in het volgsysteem van hun kind kunnen ouders hier ook zelf een bijdrage aan leveren. Kinderen die dat willen kunnen ook zelf hun eigen ontwikkeling bijhouden. De waarnemingen in het leerlingvolgsysteem worden ondersteund door foto’s die gemaakt zijn van de kinderen. Daarnaast hebben kinderen zelf de gelegenheid om een eigen werkportfolio bij te houden. Hierin bewaren zij werk waar ze zelf trots op zijn of wat ze belangrijk vinden. Kinderen die dat willen kunnen toetsen maken om zelf inzicht te krijgen in de ontwikkeling van hun vaardigheden. Tweemaal per jaar hebben de leerkrachten een gesprek met de ouders over het welbevinden en de ontwikkeling van hun kind. Kinderen kunnen als ze dat willen aanwezig zijn bij dit gesprek. De ontwikkeling van een kind wordt op de voet gevolgd door onder andere de persoonlijke coach. De kinderen kiezen in overleg hun coach uit het team. Teamleden hebben onder andere de taak om veel te observeren. Elke week is er een teamvergadering waarin deze observaties met elkaar besproken worden.

34

Alle belangrijke, vertrouwelijke gegevens van leerlingen, zoals de digitale en werkportfolio’s, de verslagen van teamvergaderingen, gesprekken met ouders, eventuele onderzoeken en toetsgegevens van de verschillende jaren, worden in leerling-dossiers bewaard. De eigen persoonlijke dossiers zijn in te zien door de ouders en de leerling zelf. Wat is Spectrovita? Spectrovita is een digitaal leerlingvolgsysteem dat gebruikt wordt op basisscholen om de leerlingen te volgen in hun ontwikkeling. Het systeem werkt met leerlijnen van alle vakgebieden tot en met groep 8. Leerkrachten kunnen hun observaties van datgene wat kinderen al wel en nog niet beheersen eenvoudig bijhouden. De leerlijnen zijn dekkend voor de kerndoelen van het Primair Onderwijs. Spectrovita kan via internet met behulp van een inlognaam en wachtwoord worden bijgehouden. Het is zo ontwikkeld dat niet alleen leerkrachten informatie kunnen invullen en raadplegen maar ook de leerling zelf en de ouders of verzorgers. Voor wie is Spectrovita? Spectrovita is gemaakt voor scholen die uitgaan van talenten van kinderen. Ieder kind is immers uniek, heeft zijn eigen talenten en maakt zijn eigen ontwikkeling door. Door deze ontwikkeling te volgen met behulp van Spectrovita worden de talenten van kinderen zichtbaar. Spectrovita is heel geschikt voor scholen die methodeonafhankelijk werken en minder of helemaal geen toetsen willen afnemen. Maar ook voor scholen die methodegericht werken is Spectrovita een uitstekende aanvulling. De basis van dit systeem bestaat uit kijken 35

met een professionele blik en noteren wat je ziet. Dit volgsysteem is geheel gebaseerd op het principe van waardevrij observeren en vraagt goede pedagogische en didactische kwaliteiten van de leerkrachten. Waarom Spectrovita? Als school en als ouders willen we weten waar uw leerlingen goed in zijn, waar ze moeite mee hebben en hoe u ze het beste kan ondersteunen in hun ontwikkeling. Toch willen we aan de andere kant geen druk of dwang op leerlingen leggen of leerlingen het gevoel geven dat ze niet goed genoeg zijn. Spectrovita zorgt ervoor dat kinderen goed gevolgd kunnen worden in hun ontwikkeling waarbij de focus ligt op hun talenten zonder afbreuk te doen aan hun uniciteit. Spectrovita past uitstekend bij de doelstellingen van de overheid met betrekking tot passend onderwijs. Het systeem houdt elke observatie vast en geeft daarmee een weerspiegeling van de ontwikkeling die zich in de leerling voltrekt over een door u gekozen periode. Spectrovita voor u als ouder Zoals u al heeft kunnen lezen kan er door verschillende mensen informatie in het leerlingvolgsysteem gevoegd worden over uw kind. Het team heeft toegang tot het systeem en kan aanvinken welke vaardigheden uw kind bezit per domein maar er worden ook korte verhaaltjes in het systeem geschreven over uw kind. Als ouder kunt u ook inloggen in het systeem en uw ervaringen thuis met uw kind in het systeem zetten. Wij vinden het als team erg belangrijk als u ook eens de ervaringen van thuis in het systeem schrijft. Elk kind kan zelf ook in het systeem en informatie toevoegen. Op deze manier maken we met het systeem optimaal gebruik van de pedagogische driehoek.

36

Talentenbank Iedereen die zijn of haar kennis, vaardigheden en ervaringen wil delen met de

... ze zijn gemotiveerd en kennen hun kwaliteiten... kinderen kan zich opgeven voor de talentenbank. Dit is een lijst waarop mensen staan vermeld met hun ‘talenten’. Kinderen kunnen zo contact opnemen met iemand die hun vraag kan beantwoorden. Dit kan een enkel mailtje zijn, een afspraak voor een les of een stageplaats. Mensen kunnen zelf aangeven in hoeverre ze de kinderen willen helpen. Na DOE040 De kinderen ontwikkelen waardevolle gereedschappen die in de maatschappij van vandaag en in de toekomst noodzakelijk zijn: 

Kinderen groeien in hun zelfvertrouwen en hun zelfbewustzijn



Ze groeien in waardering voor zichzelf en de ander



Ze kunnen helder communiceren en goed samenwerken



Ze weten hoe ze aan de kennis kunnen komen die ze nodig hebben



Ze beheersen diverse vaardigheden



Ze kunnen en willen rekening houden met elkaar



Ze lossen op een constructieve manier problemen op



Ze weten wat ze willen en hoe dat te bereiken



Ze zijn gemotiveerd en kennen hun kwaliteiten



Ze kunnen hun eigen leven vormgeven

37

Als kinderen na DOE040 een vervolgopleiding willen volgen zullen ze aan de toelatingseisen van die school moeten voldoen. Dit geldt zowel voor voortgezet onderwijs als voor vervolgopleidingen na het voortgezet onderwijs. Op de school is informatie aanwezig over diverse vervolgopleidingen in de omgeving. Als kinderen aangeven te willen overstappen naar een bepaalde vervolgopleiding wordt samen met de coach gekeken naar wat de kinderen al weten en wat ze nog moeten leren om aan die eisen te voldoen. Er kan in overleg met het kind een planning gemaakt worden om een kind te begeleiden om de stap naar een andere school te kunnen maken. De meeste scholen voor voortgezet onderwijs vragen naast een onderwijskundig rapport en een advies van de basisschool een vorm van toetsing. Kinderen die naar een school voor voortgezet onderwijs willen kunnen kiezen welk soort toetsing ze willen doen. Dit kan een bijvoorbeeld een Cito-toets, NIO toets of GIVO toets zijn.

Resultaten van ons onderwijs Onze school voldoet net als andere basisscholen aan de kerndoelen van het basisonderwijs. De kinderen die na de basisschool uit zullen stromen zullen terecht komen op VMBO, HAVO en VWO scholen in de omgeving. Kinderen die tot en met 18 jaar bij ons op school blijven zullen uitstromen naar MBO, HBO of universitair onderwijs. Uit ervaring blijkt dat een deel van de kinderen die democratisch onderwijs hebben genoten kiezen voor eigen ondernemerschap.

38

7

Aanname van kinderen

Naar school gaan bij DOE040 is niet altijd te vergelijken met naar school gaan op een reguliere school. Het is in de positieve zin een grote uitdaging voor zowel het kind, de ouders als de school. Een voorwaarde voor een succesvolle tijd bij ons op school is dat ouders achter het concept staan. Het is daarom een voorwaarde dat de ouders zich eerst verdiepen in het schoolconcept. Dit gebeurt door op een open dag te komen en door een persoonlijk kennismakingsgesprek. Als het gezin besluit om verder uit te zoeken of DOE040 een geschikte school is, volgt er daarna een intake gesprek samen met een teamlid die tijdens de kijkdagen aanspreekpunt zal zijn. Dit teamlid begeleidt het kind ook in die eerste dagen op school. Voorafgaand aan dit gesprek krijgt u een vragenlijst mee waarin o.a. gevraagd wordt naar motivatie en intentie. In overleg met de ouders bepalen we samen hoe lang deze proefperiode moet duren. Na deze periode evalueren we en besluiten we of we het kind kunnen plaatsen. Besluit u tot inschrijving over te gaan dan betekent dat, dat u zich conformeert aan de schoolregels en het onderwijsconcept. Een maand nadat het kind bij ons op school gekomen is volgt een evaluatie gesprek om te kijken of alles naar tevredenheid verloopt en of het kind zich veilig voelt. Het team zal voornamelijk kijken of de nieuwe leerling een goede toevoeging is voor de groep van dat moment. Zowel voor de nieuwe leerling als voor de groep.

39

Kijkdagen De kijkdagen vinden plaats gedurende enkele weken waarin het kind meerdere dagen meedraait. Kinderen die voor het eerst naar de basisschool gaan kunnen ook 5 ochtenden in plaats van hele dagen komen wennen. Kinderen die korter dan 6 weken voor het begin van de zomervakantie vier jaar worden, kunnen, in overleg met ouders, ook pas na de zomervakantie starten op school. In- en uitschrijven Als we besloten hebben het kind op DOE040 toe te laten, moet er een kennisgeving van inschrijving worden ingevuld en ondertekend door de school en door de ouders en worden opgestuurd aan: 

de leerplichtambtenaar van de gemeente Eindhoven



de leerplichtambtenaar van de gemeente waar het kind woont



en indien van toepassing, de directeur van de school waar het kind op heeft gezeten.

Wij verzorgen deze administratie. Belangrijk is om bij aanmelding de kinderen niet uit te schrijven op hun oude school voordat ze officieel bij DOE040 zijn ingeschreven. Procedure voor schorsing en verwijdering Schorsing en verwijdering zijn zeer ingrijpende maatregelen om ernstig wangedrag bij te sturen waarmee wij uiterst zorgvuldig omgaan en vindt daarom bij hoge uitzondering plaats. Vanzelfsprekend zullen wij u bij ongewenst gedrag zo spoedig mogelijk informeren en in goed overleg met de leerling en met u 40

trachten het gedrag te verbeteren. Het inschakelen van professionele hulp kan een onderdeel zijn van ons advies.

Schorsing Leerlingen horen zich te houden aan de afspraken zoals deze in de schoolvergadering worden gemaakt. Op de school zijn deze afspraken in te zien in het afsprakenboek. Als een leerling zich regelmatig niet houdt aan deze afspraken en daarmee een bedreiging is voor de veiligheid op school kan het voorkomen dat een leerling door de onderzoekscommissie wordt geschorst. Dit gebeurt ten hoogste vijf aaneengesloten schooldagen. Het besluit tot schorsing wordt schriftelijk en met opgave van redenen meegedeeld. Onder schorsing wordt verstaan dat de toegang tot school tijdelijk is ontzegd. Dit betekent dat de leerling tijdelijk niet meer naar school mag komen. Voordat een leerling op school terugkeert, worden er afspraken gemaakt om nieuwe problemen te voorkomen. Deze afspraken worden schriftelijk vastgelegd.

Verwijdering Definitieve verwijdering van een leerling gebeurt uitsluitend door het bestuur en na overleg met de ouders en de leerling. De ouders worden daarvan schriftelijk op de hoogte gebracht. Het bestuur spant zich in om een nieuwe school voor de leerling te vinden. Hierbij merken wij op dat niet slechts het gedrag van de leerling zelf, maar ook het gedrag van de ouder(s) reden kan zijn een leerling van school te verwijderen.

41

8

Ouders

Ouders weten het meest over hun eigen kinderen. Ze zijn een bron van informatie voor de begeleiders om de kinderen nog beter te begrijpen en te begeleiden. Hiervoor is intensief contact tussen ouders en de school nodig.

... Ouders weten het meest over

Ouderavond Regelmatig is er een bijeenkomst voor ouders en het team op de ouderavond. Dit is een gelegenheid om ervaringen en informatie uit te wisselen over wat je als ouder tegenkomt als je kind bij DOE040 naar school gaat. Ook kunnen hier algemene dingen besproken worden over hoe het gaat op school. De ouderavond kan ook ingevuld worden met bijvoorbeeld een workshop of een thema avond. Oudergesprekken Naast het kennismakingsgesprek en het evaluatiegesprek vindt er twee keer per jaar een oudergesprek plaats. Kinderen kunnen als zij dat willen bij dit gesprek aanwezig zijn. Dit gesprek vindt plaats op school of bij de ouders thuis. Ouders en leerkrachten kunnen als dat nodig is ook vaker een gesprek aanvragen. Dagelijks contact Ouders kunnen bij het ophalen en wegbrengen van de kinderen nog even op de school een kopje koffie of thee drinken. Dit is een belangrijk moment om dagelijkse dingen te bespreken. Als de kinderen zich nog niet veilig voelen, kan

42

hun eigen kinderen...

een ouder ook langer op school blijven. We vinden het fijn als hiervoor afstemming met het team wordt gezocht.

Informatievoorziening Voor informatie over actuele zaken binnen de school en uw kind(eren): 

regelmatig zal er een nieuwsbrief uitgedeeld worden met het laatste nieuws.



In de school ligt een afsprakenboek waar iedereen de afspraken van de schoolvergadering kan nalezen.



Van de kinderen wordt een digitaal leerlingvolgsysteem bijgehouden en worden er foto’s gemaakt om hun bezigheden in kaart te brengen. Ouders en kinderen hebben te allen tijde inzicht in hun eigen leerlingvolgsysteem.

Ouderbijdragen DOE040 is een particuliere school. Dit houdt in dat de ouders zelf moeten betalen voor de school. Dit bedrag is vastgesteld op € 300,00 per kind per maand en voor elk volgend kind binnen een gezin € 200,00 per maand. Ouders gaan een contract aan met de school voor minimaal een jaar. Als ouders meer willen betalen kan dat door middel van een gift aan de stichting Vrienden van democratisch onderwijs Eindhoven. ANBI! http://www.doe040.nl/stichting-vrienden-van-doe/

43

9

Veiligheid

Een kind kan zich alleen optimaal ontwikkelen als het zich veilig voelt. Zorgdragen voor de fysieke en emotionele veiligheid is voor ons een prioriteit. Fysieke veiligheid DOE040 biedt een avontuurlijke omgeving waar kinderen bijvoorbeeld in bomen kunnen klimmen en met gereedschap kunnen werken. Gevaarlijke apparaten, bijvoorbeeld bepaald gereedschap, wordt gemerkt als zijnde gevaarlijk. Alleen na instructie krijgt een kind toestemming om met deze apparaten te werken. Leeftijd telt niet maar wel de vaardigheid. Er wordt geregistreerd wie de instructie al gehad heeft en vaardig is bevonden om te werken met een gevaarlijk specifiek apparaat. Daarnaast worden er afspraken gemaakt met de kinderen over veiligheid, rekening houden met elkaar en over veilig opbergen en veilig gebruik van spullen. Als er geen competitie is tussen de kinderen worden kinderen niet in de verleiding gebracht om iets te doen (omdat het stoer is) wat ze eigenlijk niet durven. Kinderen moeten zonder gezichtsverlies kunnen zeggen dat ze iets eng vinden.

Praktisch In school zijn meerdere EHBO tassen aanwezig en altijd iemand die een BHV (bedrijfshulpverlening) diploma heeft. Dit diploma bestaat uit een onderdeel levensreddende hulp (EHBO), brand blussen en ontruiming. 44

De brandweer heeft het gebouw goedgekeurd. De brandblussers worden regelmatig onderhouden. Er zijn nooduitgangen en er worden brand- en ontruimingsoefeningen gedaan met de kinderen. Alleen kinderen van wie de ouders schriftelijk toestemming hebben gegeven mogen zonder begeleiding het schoolterrein verlaten, of zonder begeleiding op het schoolterrein buiten spelen. Emotionele Veiligheid Bij DOE040 zijn kinderen van alle leeftijden door elkaar. Dit kan een extra veilig gevoel geven bijvoorbeeld als je oudere broer of zus ook op school zit. Maar ook een extra onzekerheid want die grote kinderen zijn wel heel erg groot. Een grondregel van de school is dat we met respect met elkaar en onze omgeving omgaan. Kinderen en teamleden kunnen conflicten inbrengen in de onderzoekskring. Daar wordt het conflict besproken en opgelost.

45

10 De organisatie van de school Als rechtsvorm is gekozen voor een stichting, gebaseerd op het principe van sociocratische besluitvorming. Sociocratie Gelijkwaardigheid en respect zijn belangrijke uitgangspunten op onze school. Daarom werken wij sociocratisch. Sociocratie is een speciale vorm van democratie. In een sociocratie worden beslissingen genomen met consent van alle betrokkenen. Er wordt in de besluitvorming rekening gehouden met ieders mening, waardoor besluiten gedragen en ondersteund worden door de hele groep. Dit resulteert in een sterk gevoel van veiligheid en verbondenheid, belangrijke voorwaarden voor een onbelemmerde groei en ontwikkeling. In een sociocratie wordt met een kringstructuur gewerkt. Een kring is een relatief zelfstandige groep personen met een gemeenschappelijke doelstelling. Elke kring heeft zijn eigen taakomschrijving en is via een dubbele koppeling verbonden met de naast hogere kring. Zo hebben wij: 

een bestuurskring (met alle bestuursleden)



een schoolkring (met alle leerlingen, begeleiders en afgevaardigden van de ouderkring)



een begeleiderskring (met alle begeleiders)



een ouderkring (met alle ouders en twee begeleiders) 46

Dit zijn de permanente kringen. Deze kunnen voor bepaalde specifieke taken hulpkringen in het leven roepen, tijdelijke zoals bijvoorbeeld de sinterklaaskring of permanente zoals de bemiddelingskring.

Elke kring vergadert op een regelmatige basis. De bestuurskring minimaal vijf keer per jaar, de ouderkring elke maand en de schoolkring en de begeleiderskring elke week. Hulpkringen bepalen zelf hoe vaak vergaderingen nodig zijn.

... ruimte om naar elkaar te luisteren...

Medezeggenschapsraad De medezeggenschapsraad bestaat uit gekozen ouders en leerkrachten. De directeur is adviserend lid. De MR heeft de bevoegdheid om alle aangelegenheden die de school betreffen te bespreken met het schoolbestuur, het team en de ouders. Over tal van voorstellen met betrekking tot de school zal het schoolbestuur, alvorens te kunnen beslissen, advies of instemming van de medezeggenschapsraad dienen te verkrijgen. Ten behoeve van het goed functioneren van de medezeggenschapsraad is een medezeggenschapsreglement opgesteld, waarin o.a. de rechten en bevoegdheden van de raad zijn vastgelegd. De vergaderingen van de medezeggenschapsraad zijn in beginsel openbaar. De directie van de school kan aan de vergaderingen van de medezeggenschapsraad deelnemen. 47

Klachten Het klachtrecht is bedoeld om het mogelijk te maken dat onvrede over wat er in de school gebeurt in positieve zin wordt omgebogen en kan leiden tot maatregelen om een en ander te verbeteren. De wet stelt ouders en personeelsleden in staat om klachten in te dienen over gedragingen en beslissingen van bestuur en/ of het personeel. Als u klachten heeft over de gang van zaken op school, kunt u in eerste instantie terecht bij de docenten. Heeft dit niet het gewenste effect dan wordt de klacht met de directeur van de school besproken. Mocht u er dan ook niet uitkomen, kan er een schriftelijk klacht worden ingediend bij de raad van inspiratie van de school. De raad van Inspiratie stuurt u dan eveneens schriftelijk een reactie. Vriendenstichting Naast de school is er een vriendenstichting. De vriendenstichting heeft als doel gelden en giften te vergaren ter ondersteuning van het onderwijs op onze school. Het betreft hier niet alleen financiële giften maar ook het regelen van gastlessen, het onderhouden en effectueren van contacten met bedrijfsleven en overheid. Voor meer informatie kunt u kijken op de site van de vriendenstichting. http://www.doe040.nl/stichting-vrienden-van-doe/

48

11 Eten, drinken en hygiëne De kinderen lunchen op school en kunnen daarvoor hun eigen lunch meenemen en voldoende drinken voor een hele dag. Er is een gezamenlijk moment om te eten. Kinderen kunnen zelf kiezen om hier aan deel te nemen. Er is de mogelijkheid om op de school te koken. Trakteren Wanneer een kind jarig is mag het natuurlijk op school trakteren als het kind dit wil. Wij verzoeken u echter de traktaties gezond te houden en geen snoep te laten trakteren. Ook de docenten zullen van dezelfde gezonde traktatie genieten. De viering van de verjaardag verloopt via een ritueel als ouders mag u hier uiteraard bij aanwezig zijn. Dieet Als kinderen eten klaarmaken in de keuken, kunnen ze zelf aangeven dat ze een dieet volgen. Kinderen houden dan onderling rekening met elkaar. Jonge kinderen worden daarin begeleid. Hygiëne Ieder zorgt voor zijn eigen hygiëne. Jonge kinderen worden daarin begeleid. Over het opruimen en schoonhouden van bijvoorbeeld de keuken worden met de kinderen samen afspraken gemaakt. Daarnaast worden elke dag het gebouw en de toiletten schoongemaakt.

49

Hoofdluis Af en toe (en vaker vlak na een vakantie) hebben kinderen hoofdluis. Wilt u uw kind(eren) regelmatig controleren op hoofdluis en indien nodig behandelen? Als wij op school hoofdluis constateren is ons beleid dat een kind gelijk naar huis gaat. Na behandeling mag het kind weer terug op school komen. Roken De school is uiteraard een rookvrij gebouw. Er kan binnen dus op geen enkele plek gerookt worden, buiten kan er, indien er niemand last van heeft op een aangewezen plek eventueel gerookt worden (liefst buiten het zicht van de kinderen). Peuken mogen niet op het schoolterrein achter gelaten worden (ze zijn zeer giftig). Kleding Op de school is altijd wel extra kleding aanwezig voor als kinderen nat worden of als er ongelukjes gebeuren. Toch is het raadzaam om ook zelf te zorgen voor een extra set kleding omdat de kinderen op DOE040 door het vele spelen regelmatig nat en of vies kunnen worden. Als kinderen mee willen gymmen is de afspraak dat ze dat in gymkleding doen. Op de kalender is aangegeven op welke dagen er gymles is zodat de gymkleding meegenomen kan worden. In de school wordt op sloffen gelopen, schoenen worden uitgedaan bij de deur.

50

12 Mededelingen Open dagen Regelmatig zullen er op de school open dagen gehouden worden voor geïnteresseerden. Daarnaast is het voor mensen mogelijk om de school tijdens de schooldag te bezoeken. Om niet te veel vreemde mensen op de school te krijgen worden samen met de kinderen afspraken gemaakt over wanneer een bezoek aan de school gemaakt kan worden. Benodigdheden Omdat op DOE040 de leerlingen zelf hun werkplek mogen bepalen, hebben de leerlingen geen eigen tafel met lade. Wel heeft elk kind een eigen doos om spullen in te bewaren en een tijdschriftenbak voor het bewaren van werkboekjes e.a. Deze doos is strikt persoonlijk en de kinderen vertrouwen elkaar hierin. Bij de kapstok van de leerling is er ook plek aanwezig voor iedere leerling om bijvoorbeeld gym- en zwemkleding te bewaren. Gymnastiek Eén keer in de week huren we de gymzaal. Gymnastiek vindt plaats in gymkleding: een T-shirt en sportbroekje of gympak en goede gymschoenen. Voor kinderen die nog niet zelf kunnen strikken graag schoenen met klittenband meegeven. Na het gymmen, kan er gedoucht worden. Kinderen die dat willen, hebben ook een handdoek nodig.

51

Huiswerk Op DOE040 wordt geen verplicht huiswerk gegeven. Het kan wel voorkomen dat een kind zelf werk mee wil nemen naar huis. Het is ook mogelijk om materiaal van school te lenen. Hiervoor is een uitleenlijst in het kantoor aanwezig. Deze wordt samen met een leerkracht ingevuld. Daarnaast is het tegenwoordig met de digitale leermiddelen altijd mogelijk buiten schooltijden gebruik daarvan te maken. Naschoolse opvang Bij vijf aanmeldingen of meer start er op onze school een BSO groep. De kinderen kunnen dan voor naschoolse opvang op school blijven. Daarnaast onderzoeken we nog of het mogelijk is om een kinderdagverblijf op de school te organiseren zodat onze school een leeromgeving voor kinderen wordt voor echt alle leeftijden. Schooltijden, vakanties en vrije dagen Op de school werken wij met een continurooster. Dit houdt in dat de kinderen op school lunchen. De school is vier dagen in de week geopend van 8:00 – 15:00 uur. Vanaf 8:00 is er een leerkracht aanwezig en kunnen de kinderen binnen komen. We willen graag dat de kinderen om 9.00 uur allemaal binnen zijn. Voor de schoolvakanties vallen wij in regio zuid. We maken geen standaard gebruik van de vastgestelde vakanties. Ouders mogen de vakantie verspreid over het jaar zelf invullen. De flexibele vakantiedagen vraagt u tijdig aan middels een daarvoor bestemd formulier. 52

Verlof leerkracht Een enkele keer volgen leerkrachten cursussen onder schooltijd of hebben zij een dag buitengewoon verlof. Op die dagen zijn, of alle kinderen vrij (zie extra vrije dagen in de bijlage van de schoolgids), of er komt een andere leerkracht. Het kan ook voorkomen dat er op die dag een leerkracht minder is op school.

Verlof leerling De leerplichtige leeftijd is vijf jaar. Dat betekent dat u, indien het kind ingeschreven is op een school, uw kind vanaf deze leeftijd niet zomaar thuis mag houden. In voorkomende gevallen zult u dus verlof moeten aanvragen. De richtlijnen die we bij DOE040 hanteren zijn:

Verlof voor bezoek aan huisarts, ziekenhuis, therapie of tandarts. Een dergelijk bezoek hoeft u slechts mede te delen aan een docent. We vragen u wel om dergelijke afspraken zoveel mogelijk na schooltijd te maken. Indien de afspraak onder schooltijd valt verzoeken we u uw kind op school op te komen halen. We sturen in principe geen kinderen naar huis.

Verlof voor huwelijken, jubilea, begrafenissen en dergelijke Dit verlof dient u tijdig aan te vragen bij de directie. Voor bedoeld verlof krijgt u in principe altijd toestemming met een maximum van tien dagen per schooljaar.

53

Ziekte leerling Bij ziekte van uw kind verzoeken we u één van de docenten op de hoogte te stellen. Dit kan schriftelijk, mondeling of telefonisch gebeuren. Kunt u dit voor 9.00 uur doorgeven? Ziekte teamlid Het ziekteverzuim op onze school is gelukkig erg laag. Bij ziekte van een teamlid komt er in principe een invalkracht. Wanneer er geen invalkracht beschikbaar is, zoeken we intern naar een oplossing. Er worden in principe geen kinderen naar huis gestuurd bij ziekte van één van de teamleden. Zorg voor kleding en eigendom Om de school netjes te houden horen in de school jassen e.d. netjes te worden opgehangen. Wij verzoeken u ervoor te zorgen dat alle kleding gemerkt is en dat er lusjes aan de jassen zitten. Na schooltijd blijft er vaak nog veel hangen en liggen in de school. Als u iets kwijt bent geraakt op school kunt u het beste in de bak met gevonden voorwerpen kijken of even navraag doen bij een docent. Als u iets gevonden hebt kunt u dit zelf bij de gevonden voorwerpen brengen of bij een docent afgeven. Als kleding langere tijd in de gevonden voorwerpen bak ligt dan verhuizen we dit naar de kast met extra kleding en wordt het gebruikt voor de leerlingen die door een ongelukje of het buitenspelen andere kleding nodig hebben. Zorg voor omgeving

Wij willen graag dat iedereen zich verantwoordelijk voelt voor het leefklimaat van de school. Een rommelige omgeving nodigt niet uit tot een fijne sfeer. 54

Wij doen er dan ook moeite voor om de school en de directe omgeving van de school zo verzorgd mogelijk te houden. We vragen van ouders en kinderen om hier zo goed mogelijk aan mee te helpen.

13 Literatuurlijst De literatuurlijst bestaat uit een serie boeken en brochures die als inspiratie dienen voor de onderwijskundige visie van de school. Nagenoeg al deze boeken kunt u vinden in het kantoor op school. U kunt daar altijd even kijken of er een boek bijstaat wat u zou willen lezen. Als u wat wilt lenen kan dat altijd. Overleg even met een leerkracht en dan wordt het op de uitleenlijst gezet.

Leren? Natuurlijk!

Maaike van Mourik Een uitgave van: Robine, ISBN: 9789078603047 Een nieuwe tijd voor onderwijs

Ankie Boeve Een uitgave van Boekscout, ISBN: 9789461767967 Iedereen is anders, Kinderkwaliteitscriteria

Jorien Meerdink Uitgave van Garant, ISBN: 9789044127348

55

Alle dagen Pauze

Linda Spaanboek & Loes Nijland Onderzoek Universiteit Leiden Een uitgave van: Universal Press 2006 Kids’ Skills

Ben Furman Een uitgave van: HNS uitgeverij Nelissen, ISBN 9789024417452 De vrijheid van de Sudbury Valley School

Daniël Greenberg Een uitgave van: Astarte, ISBN 9080736821 Democratic Education: A Beginning of a Story

Yaacov Hecht Koop een auto op de sloop - Paradigmashift in het onderwijs

Alex van Emst Uitgave van: APS Professionele cultuur in onderwijsorganisaties

Alex van Emst Uitgave van: APS 1998 De geur van koekjes

Maria Janssen 56

Uitgave van: APS, Bestelnummer 202801 Luisteren naar Kinderen

Thomas Gordon Uitgave van: Elsevier-Amsterdam/Brussel, ISBN 9010016153 Zin in leren Luc Stevens Uitgave van: Garant 2002, ISBN 9044112872 (Deze brochure is niet meer te bestellen) Zin in school

Luc Stevens Uitgave van: CPS Amersfoort, 2004, Bestelnummer: 32147 Overdenken en Doen (Een pedagogische bijdrage aan adaptief onderwijs)

Luc Stevens Uitgave van: PMPO 1997 (Deze brochure is niet meer te bestellen) Op Avontuur

Hannah de Vos Beckers Uitgave van Artimedes, ISBN: 9789078817031 De Kampanje

Cristel Hartkamp-Bakker Uitgave van: Garant, ISBN 978908575029 57

In vrijheid leren

Rebeca Wild Uitgave van: Altamira, 1986, ISBN 9069632780 (Dit boek is niet meer te bestellen) Kwaliteit van leven voor kinderen en andere mensen

Rebeca Wild Uitgave van: SWP-uitgeverij 2002, ISBN 9066654481 Summerhill A Free Range Childhood Matthew Appleton Uitgave van: Gale Centre Publications, U.K., Amazon.UK, ISBN 1870258460 Dit boek is ook vertaald in het Nederlands Creatiespiraal

Marinus Knoope Uitgave van: KIC Nijmegen 1998, ISBN 9080467715 Op zoek naar het verloren geluk

Jean Liedloff Uitgave van:Servire, 1986 ISBN: 9789063252601 Het kan wèl

Jurriaan Kamp Uitgave van: Lemniscaat, ISBN 9056371207 58

59