Gezondheidsmonitor Ouderen
Gemeenterapport Zwolle
Zwolle 2011 GGD IJsselland Annette Baltissen Sandra Borsboom Lidewij van den Berg Marja de Jong Ingrid van Aart
1
1
Inleiding........................................................................................................................................... 3 Gemeentelijke verantwoordelijkheid........................................................................................... 3 Standaardisering ........................................................................................................................ 3 Onderzoekspopulatie.................................................................................................................. 3 Leeswijzer................................................................................................................................... 4 2 Achtergrondkenmerken .................................................................................................................. 5 2.1 Inleiding ...................................................................................................................................... 5 2.2 Geslacht en leeftijd ..................................................................................................................... 5 2.3 Burgerlijke staat en samenstelling huishouden.......................................................................... 5 2.4 Opleiding .................................................................................................................................... 6 2.5 Etniciteit ...................................................................................................................................... 7 2.6 Financiële situatie....................................................................................................................... 7 3 Sociale omgeving en vrije tijd ......................................................................................................... 9 3.1 Inleiding ...................................................................................................................................... 9 3.2 Tevredenheid contacten ............................................................................................................. 9 3.3 Sociale steun .............................................................................................................................. 9 3.4 Sociale veiligheid...................................................................................................................... 10 3.5 Eenzaamheid............................................................................................................................ 11 3.6 Mantelzorg ontvangen .............................................................................................................. 12 3.7 Mantelzorg geven ..................................................................................................................... 13 3.8 Maatschappelijke participatie ................................................................................................... 14 4 Leefstijl.......................................................................................................................................... 16 4.1 Voeding .................................................................................................................................... 16 4.2 Bewegen................................................................................................................................... 18 4.3 Overgewicht.............................................................................................................................. 19 4.4 Roken ....................................................................................................................................... 20 5 Lichamelijke gezondheid .............................................................................................................. 22 5.1 Ervaren gezondheid ................................................................................................................. 22 5.2 Functionele beperkingen .......................................................................................................... 22 5.3 Chronische ziekten en aandoeningen ...................................................................................... 24 5.4 Slaap- en kalmeringsmiddelen ................................................................................................. 24 5.5 Vallen........................................................................................................................................ 25 6 Psychische gezondheid ................................................................................................................ 26 6.1 Welbevinden............................................................................................................................. 26 6.2 Regie over eigen leven............................................................................................................. 26 6.3 Zich zorgen maken ................................................................................................................... 27 6.4 Angst en depressie................................................................................................................... 27 6.5 Huiselijk geweld........................................................................................................................ 28 7 Wonen en woonomgeving ............................................................................................................ 29 7.1 Huidige Woonsituatie................................................................................................................ 29 7.2 Verhuiswens ............................................................................................................................. 29 7.3 Ventilatie binnenshuis............................................................................................................... 29 7.4 Welzijnsvoorzieningen.............................................................................................................. 30 7.5 Openbaar vervoer..................................................................................................................... 32 8 Schematisch overzicht van de resultaten per wijk........................................................................ 33 9 Samenvatting van de belangrijkste resultaten.............................................................................. 34 10 Referenties:................................................................................................................................... 35 1.1 1.2 1.3 1.4
Bijlagen: Vragenlijst Tabellenboeken (Zwolle totaal, Assendorp, Aa-landen, rest van Zwolle)
2
1
Inleiding
1.1 Gemeentelijke verantwoordelijkheid De meest in het oog springende ontwikkeling in het landelijke ouderenbeleid is het stimuleren van het zelfstandig blijven van de ouderen en alles wat hiermee samenhangt. Hierbij valt te denken aan mantelzorg, WMO en woonvormen geschikt voor ouderen. Op grond van de Wpg brengt de GGD IJsselland voor alle regiogemeenten periodiek de gezondheidstoestand van een specifieke leeftijdscategorie in kaart. In dit rapport worden de resultaten beschreven van de gezondheidsmonitor onder de inwoners van 65 jaar en ouder in de gemeente Zwolle. Naast informatie over de gezondheidstoestand levert de monitor ook andere informatie, zoals de mate van bekendheid van voorzieningen, de wensen op het gebied van wonen en de mate waarin men mantelzorg ontvangt dan wel verleent. De gemeenten maar ook woningcorporaties en welzijn- en zorginstellingen kunnen deze informatie gebruiken bij het evalueren en formuleren van hun lokale beleid. Naast de gemeentelijke rapportages zijn er twee regionale factsheets opgesteld: een factsheet ‘Gezondheid en leefstijl’ en een factsheet ‘Wonen, welzijn en zorg’. In deze factsheets zijn verbanden tussen onderwerpen uitgewerkt en worden aanbevelingen voor het gezondheidsbeleid gedaan1. In dit rapport worden de gemeentelijke resultaten besproken. 1.2 Standaardisering De landelijke overheid stimuleert de standaardisering en uniformering van de vragen die in de verschillende monitoren worden gesteld. GGD Nederland, het RIVM, TNO en Z-org (nu Actiz) werken hierin samen. Standaardisering vergroot de vergelijkbaarheid van de resultaten op regionale en landelijke schaal. In dit kader hebben de GGD’en die zijn vertegenwoordigd in Kring Oost-Nederland besloten de ouderenmonitor gezamenlijk uit te voeren. In het huidige onderzoek is daarom zoveel mogelijk gebruik gemaakt van landelijke standaardvraagstellingen. Omdat dit in het vorige onderzoek (2001) niet het geval was, is vergelijking met de resultaten van vier jaar geleden niet altijd mogelijk. Ouderen die in instellingen wonen vallen buiten het bereik van dit onderzoek, omdat de preventieve gezondheidszorg voor ouderen zoals beschreven in de Wpg zich in eerste instantie niet richt op deze groep ouderen. 1.3 Onderzoekspopulatie De ouderenmonitor is afgenomen in de 12 gemeenten in de regio IJsselland in 2010. Onder de zelfstandig wonende inwoners van 65 jaar en ouder is een gezondheidsvragenlijst verspreid. Met behulp van de gemeentelijke basisadministratie is hiervoor een a-selecte steekproef getrokken. Uit elke gemeente werden 600 65-plussers in de steekproef opgenomen, zodat betrouwbare uitspraken op gemeenteniveau kunnen worden gedaan. In totaal zijn in de regio IJsselland 8400 vragenlijsten uitgezet. In Zwolle is in dit onderzoek extra aandacht besteed aan verschillende wijken. In de wijken Assendorp, Aa-landen en de rest van Zwolle zijn elk 600 vragenlijsten uitgezet. In Assendorp waren 149 vragenlijsten bruikbaar voor analyses, in de Aa-landen waren dat er 177 en in de rest van Zwolle waren dat er 173. Dit betekent een respons van respectievelijk 25%, 30% en 29%. Door weging is de onderzoeksgroep representatief gemaakt voor de samenstelling van de ouderenpopulatie in de regio wat betreft leeftijd, geslacht en woongemeente. De vragenlijst bestond uit vragen over de volgende onderwerpen: achtergrondkenmerken, lichamelijke gezondheid, zelfredzaamheid en zorg, vervoer, welzijn, mantelzorg ontvangen, mantelzorg geven, welzijnsvoorzieningen, sociale omgeving en vrije tijd, gedrag en leefstijl, negatieve ervaringen in huiselijke kring, woonsituatie en financiële situatie.
1
De factsheets aan te vragen bij Ria Schiltman, 038 42 81 624 of via de mail:
[email protected]
3
1.4 Leeswijzer In dit rapport is iedere paragraaf als volgt opgebouwd: Een beschrijving van het thema met, waar mogelijk, landelijke cijfers; De resultaten van Zwolle; Vergelijking met de regionale cijfers; Vergelijking van wijken: Assendorp, Aa-landen, de rest van Zwolle en Zwolle totaal; Indien mogelijk vergelijking met de resultaten van drie jaar geleden (trends). In dit rapport worden de gegevens weergegeven in een percentage. Tenzij anders wordt vermeld gaat het om het percentage van het totaal, dus van de gehele steekproef in de gemeente. In het rapport worden twee leeftijdscategorieën met elkaar vergeleken, te weten mensen van 65 tot 75 jaar en mensen van 75 jaar en ouder. Ook wordt er gekeken naar een verschil in geslacht. Indien wordt getoetst op verschillen, dan wordt een significantieniveau aangehouden van 5%. Bij de interpretatie van tabellen en cijfers is enige voorzichtigheid en oplettendheid op zijn plaats. Vooral wanneer de resultaten van vrouwen worden afgezet tegen die van de mannen, kan vertekening optreden omdat vrouwen gemiddeld ouder worden dan mannen.
4
2
Achtergrondkenmerken
2.1 Inleiding Demografische kenmerken spelen een belangrijke rol bij het verklaren van verschillen in gezondheid, welzijn, zorgconsumptie en –behoefte. Met het stijgen van de leeftijd verandert de samenstelling van de bevolking. Het aandeel vrouwen en het aantal alleenstaanden neemt toe met de leeftijd. Het opleidingsniveau is gemiddeld genomen lager dan dat van jongere leeftijdsgroepen en een aanzienlijke groep ouderen heeft een laag inkomen. In dit hoofdstuk worden de achtergrondkenmerken geslacht, leeftijd, burgerlijke staat, samenstelling huishouden, opleiding, etniciteit en financiële situatie beschreven. 2.2 Geslacht en leeftijd Volgens de prognose van het CBS zullen er in 2020 3,4 miljoen 65-plussers in Nederland zijn, waarvan 0,8 miljoen 80-plussers (een kwart van de ouderen). In Nederland worden we niet alleen gemiddeld ouder, ook de groep oudste ouderen groeit gestaag. Het aandeel 80-plussers binnen de groep ouderen zal stijgen van 26% in 2009 tot 40% in 2050. In Nederland woont ongeveer 95% van de ouderen van 65 jaar en ouder zelfstandig. In Nederland bestond op 1 januari 2010 de groep 65-plussers voor 44% uit mannen en 56% uit vrouwen. De groep ouderen in Nederland bestaat voor 55% uit 65-75 jarigen en voor 45% uit 75plussers. In de onderzoeksgroep in Zwolle is 44% van de 65-plussers man en 56% vrouw. Dit komt dus overeen met de landelijke verdeling. Gezien de hogere levensverwachting van vrouwen zien we dat hoe ouder de groep, hoe groter het verschil in aandeel man en vrouw. Er zijn meer 65-75 jarigen in de onderzoeksgroep dan 75-plussers: 56% is 65-75 jarig en 44% is 75 jaar of ouder. 2.3 Burgerlijke staat en samenstelling huishouden Een partner is vaak een belangrijke bron van steun bij (gezondheids)problemen. Over het algemeen hebben gehuwden minder gezondheidsproblemen dan nooit-gehuwden of verweduwden. Mensen die gescheiden zijn hebben de meeste gezondheidsproblemen. Relatief veel ouderen zijn alleenstaand. Binnen de groep 65-plussers in Nederland was op 1 januari 2009 het merendeel van de mannen (75%) gehuwd. Het aandeel gehuwden onder vrouwen was een stuk kleiner (45%). Bijna de helft van de 80-85-jarigen is alleenstaand. Er zijn bijna 3 keer zoveel alleenstaande vrouwen als mannen van 65 jaar en ouder. In Zwolle woont 57% van de ouderen samen, 77% van de mannen en 41% van de vrouwen. Ouderen in de leeftijdsgroep van 65 tot 75 jaar wonen vaker samen (66%) dan ouderen in de leeftijdsgroep 75plus (46%). Niet alle alleenstaanden wonen in een éénpersoonshuishouden. Terwijl 45% van de vrouwen alleenstaand is, woont 40% van de vrouwen alleen. Van de 75-plussers is 49% alleenstaand en woont 43% alleen. Voor mannen en 65-75 jarigen zijn de verschillen tussen alleenstaand zijn en alleen wonen niet zo groot. Logischerwijs is het percentage alleenstaanden van 75 jaar en ouder (54%) hoger dan bij de leeftijdsgroep 65-75 jarigen (34%). Ook zijn vrouwen vaker alleenstaand dan mannen (59% versus 24%). Trend: Het percentage alleenwonenden in Zwolle is afgenomen van 47% in 2007 naar 43% in 2010. Het percentage alleenstaanden is in de leeftijdsgroep 75 plussers afgenomen van 67% in 2007 naar 54% in 2010. Voor geslacht en voor de leeftijdsgroep 65-75 jarigen zijn er geen veranderingen opgetreden in deze periode. Wijken: In de wijk Assendorp wonen meer ouderen alleen (50%) dan in de wijk Aa-landen en de rest van Zwolle (beiden 42%).
5
2.4 Opleiding Opleiding en inkomen geven tezamen een indicatie voor de sociaal economische situatie van de respondenten. De sociaal economische positie hangt weer samen met verschillen in de gezondheid, zowel wat betreft levensverwachting als gezonde levensjaren. Van de ouderen in Zwolle heeft 19% geen opleiding of alleen lager onderwijs gevolgd. Eenenveertig procent heeft lager beroepsonderwijs of MAVO gevolgd. Ook in Zwolle blijkt dat naarmate mensen ouder zijn, het opleidingsniveau in het algemeen lager is. Mannen hebben gemiddeld een hogere opleiding gevolgd dan vrouwen. Tabel 2.1: opleidingsniveau ouderen 65- 75 jaar
75-plussers
man
vrouw
totaal
%
%
%
%
%
Lager onderwijs of geen opleiding
13
26
13
23
19
LBO, MAVO
39
44
33
48
41
HAVO, VWO, MBO
19
14
21
14
17
HBO, WO
29
16
33
15
23
Trend: Het opleidingsniveau van de ouderen in Zwolle is gestegen in de periode 2007 -2010. Er zijn vooral minder ouderen die lager onderwijs of geen opleiding hebben gevolgd. In 2007 was dit nog 28%, in 2010 19%. Ten opzichte van de regio ligt het opleidingsniveau in Zwolle een stuk hoger. 15% in de regio heeft HBO of universitair niveau tegenover 23% in Zwolle. Wijken: In de wijk Assendorp is het opleidingsniveau het laagst met 24% van de ouderen die geen of lager onderwijs hebben gevolgd. De wijk Aa-landen heeft het laagste percentage ouderen zonder opleiding of alleen lager onderwijs; 15%. De rest van Zwolle heeft daarentegen het hoogste percentage aan ouderen met een HBO of universitaire opleiding (25%). In figuur 2.1 is een overzicht van het opleidingsniveau in de verschillende wijken opgenomen.
6
100% 90% 80%
15
15
20
23
25
11
70%
13 21
17
17
60% 50%
50
40%
47 43
39
41
16
19
19
Aalanden
Rest Zwolle
Totaal
30% 20% 10%
24
26
0% Assendorp
LO
MAVO,LBO
HAVO,VWO,MBO
Regio
HBO,WO
Figuur 2.1: opleidingsniveau ouderen per wijk, totaal Zwolle en de regio. 2.5 Etniciteit In 2010 was 12,4% van de 65-plussers in Nederland allochtoon. Vijf procent van de ouderen in Zwolle is niet in Nederland geboren. Ruim 2% is geboren in Nederlands-Indië. 2.6 Financiële situatie Vrijwel iedereen in Nederland krijgt AOW als hij 65 jaar of ouder is. Daarnaast bestaan er voor 65plussers allerlei inkomensverruimende maatregelen, waar ouderen recht op hebben, afhankelijk van hun inkomenssituatie. Inkomensverruimende maatregelen zijn: huurtoeslag, zorgtoeslag, belastingaftrek, kwijtschelding gemeentelijke heffingen, aftrek specifieke zorgkosten, bijzonder bijstand, tegemoetkoming bij ziekte of handicap en vervoersvoorziening. Veertien procent van de ouderen in Zwolle heeft alleen AOW. Er zijn geen verschillen voor geslacht en de verschillende leeftijdsgroepen. Het percentage ouderen in Zwolle dat alleen van AOW rond moet komen ligt lager dan dat in de regio (22%). Elf procent van de ouderen geeft aan (enige) moeite te hebben met rondkomen. Dit komt overeen met het percentage in de regio. Tabel 2.2: ouderen in Zwolle die moeite hebben met rondkomen (%)
heeft enige moeite met rondkomen
65- 75 jaar
75-plussers
totaal
13
9
11
Trend: Het percentage ouderen dat moeite heeft met rondkomen ligt lager dan in het onderzoek van 2007. Toen gaf 16% van de ouderen aan problemen te hebben op dit gebied.
7
Wijken: In de wijk Aa-landen bestaat voor 11% van de ouderen het inkomen uit alleen AOW. In de wijk Assendorp ligt dit percentage aanzienlijk hoger op 21%. Er zijn geen verschillen in de wijken wat betreft moeite met rondkomen; de percentages liggen allemaal rond het gemiddelde van 11%.
Rondkomen van alleen AOW 25
20
15
10
5
0 65-75 jarig
75plus
totaal 65-75 jarig
Assendorp
75plus
totaal 65-75 jarig
Aalanden
75plus
totaal
65-75 jarig
Rest Zwolle
75plus
totaal
Zwolle totaal
Figuur 2.2: Percentage ouderen dat alleen rondkomt van AOW, per wijk. Een deel van de ouderen geeft aan te bezuinigen. Hieronder is een tabel opgenomen met daarin de wijze waarop ouderen in Zwolle bezuinigen. Tabel 2.3: waarop bezuinigen ouderen waarop wordt bezuinigd
%
auto/openbaar vervoer uitgaan / hobby’s krant huisvesting tandarts andere medische voorzieningen
17 23 26 3 3 1
cadeautjes stookkosten telefoon kleding voeding vakantie
19 18 16 19 3 33
De top drie voor bezuinigingen wordt gevormd door bezuinigingen op vakantie, de krant en uitgaan. Dit zijn dezelfde drie posten als die in 2007 genoemd werden als belangrijkste bezuinigingsposten. Er zijn geen verschillen per wijk.
8
3
Sociale omgeving en vrije tijd
3.1 Inleiding De sociale omgeving van mensen bestaat uit de sociale aspecten van de leefomgeving, zoals de buurt waarin men woont, sport- of hobbyclubjes waar men aan deelneemt en contact met familie en vrienden. De sociale omgeving is van invloed op de gezondheid van ouderen. 3.2 Tevredenheid contacten Hoe groter het sociale netwerk is, hoe meer sociale steun mensen ontvangen uit de omgeving. Uit een internationaal onderzoek onder 65-plussers blijkt dat 89% van de Nederlandse (niet werkende) 65-plussers (zeer) tevreden is over is over de contacten die men heeft.3 In Zwolle geeft 88% van de ouderen aan (zeer) tevreden te zijn met de contacten die men heeft. Tien procent van de ouderen is niet tevreden, maar ook niet ontevreden. Slechts 2% geeft aan (zeer) ontevreden te zijn. Mannen lijken vaker (zeer) tevreden te zijn (90%) in vergelijking met vrouwen (86%). Er zijn geen verschillen tussen de twee leeftijdsgroepen. Trend: In de periode vanaf 2007 is er geen verandering opgetreden rondom de tevredenheid met contacten. Wijken: In de rest van Zwolle lijken de ouderen iets meer tevreden te zijn met de contacten die men heeft (89%) dan in de wijken Assendorp en Aa-landen (beiden 85%). In de Aa-landen zijn daarnaast de mannen vaker tevreden met de contacten (90%) in vergelijking met de vrouwen (82%). Voor de andere wijken zijn er geen verschillen tussen geslacht en de twee leeftijdsgroepen. 3.3 Sociale steun De steun die ouderen uit hun netwerk ontvangen, beïnvloedt mede het gevoel van welzijn en eenzaamheid. Sociale steun is nagevraagd met behulp van de Sociale Steun Lijst (SSL-12). Er wordt onderscheid gemaakt tussen drie soorten steun. Alledaagse steun, steun bij problemen en waarderingssteun. Meer ouderen ervaren een gemis aan steun bij problemen en waarderingssteun dan aan alledaagse steun. Tevens is opvallend dat ouderen van 75 jaar en ouder vaker weinig steun bij alledaagse activiteiten en weinig waarderingsteun ervaren dan ouderen tussen de 65 en 75 jaar. Terwijl voor steun bij problemen de scores bij beide leeftijdscategorieën ongeveer gelijk zijn. In Zwolle ervaren ouderen ook een groter gemis aan steun bij problemen (56%) en waarderingssteun (41%) in vergelijking met alledaagse steun (22%). Mannen ervaren minder sociale steun bij alle drie de typen steun dan vrouwen. Ouderen van 75 jaar en ouder ervaren vaker weinig alledaagse steun en waarderingssteun, maar juist meer steun bij problemen dan ouderen tussen de 65 en 75 jaar. Wijken: In de wijk Aa-landen ervaren ouderen meer sociale steun bij alle drie de typen steun. In de rest van Zwolle wordt er juist het minste steun ervaren bij problemen ten opzichte van de andere wijken; 59% rest van Zwolle, 49% Assendorp en 48% Aa-landen. In alle wijken ervaren mannen een groter gemis aan alle typen steun ten opzichte van vrouwen. Een overzicht van de percentages ouderen die weinig sociale steun ervaren is weergegeven in figuur 3.1.
9
70 59
60
56 49
50
48 42
41 40
41
36
30 24 21
22
22
rest Zwolle
Zwolle totaal
20 10
0 Assendorp
Aalanden
Gemis alledaagse steun
Gemis steun bij problemen
Gemis waarderingssteun
Figuur 3.1: Percentage ouderen die weinig sociale steun ervaren. 3.4 Sociale veiligheid Veiligheid is meer dan de afwezigheid van criminaliteit: het heeft ook te maken met het gevoel van veiligheid. Objectieve en subjectieve veiligheid hangen samen met de sociale kwaliteit in een buurt. Iemand die zich onveilig voelt, durft de straat niet op. Dit kan leiden tot sociale uitsluiting en afhankelijkheid. In dit onderzoek is gevraagd of ouderen zich overdag of ’s avonds onveilig voelen. ’s Nachts voelen meer mensen zich wel eens onveilig op straat dan overdag. ’s Nachts en ’s avonds geeft 16% van de ouderen in Zwolle aan zich wel eens onveilig te voelen. Overdag is dit 5%. Vrouwen (21%) voelen zich ’s avonds of ’s nachts vaker niet veilig dan mannen (10%). Tussen de twee leeftijdsgroepen bestaan geen verschillen. Deze percentages komen overeen met de percentages in de regio. Wijken: In Assendorp voelen mannen (14%) en 65-75 jarigen (21%) zich onveiliger ’s nachts dan de mannen (10%) en de groep 65-75 jarigen (15%) in totaal Zwolle. Vrouwen voelen zich in de Aa-landen onveiliger ’s nachts (26%) dan vrouwen gemiddeld in Zwolle zich voelen (21%).
10
30 26 25
23 21
21
21
20
20
18
17 15
18
16
14
15
14 10
10
10
8
5
Assendorp
Aalanden
Rest Zwolle
75-plus
65-74 jarig
vrouwen
mannen
75-plus
65-74 jarig
vrouwen
mannen
75-plus
65-74 jarig
vrouwen
mannen
75-plus
65-74 jarig
vrouwen
mannen
0
Zwolle totaal
Figuur 3.2: percentages van de ervaren onveiligheid in de avond en nacht door ouderen 3.5 Eenzaamheid Eenzaamheid komt onder mensen van alle leeftijden voor. Om te bepalen in hoeverre zelfstandig wonende ouderen gevoelens van eenzaamheid ervaren, is gebruik gemaakt van de eenzaamheidsschaal van De Jong- Gierveld2. Iets meer dan de helft van de ouderen in Zwolle voelt zich niet eenzaam (53%), 39% matig eenzaam en 8% ernstig of zeer ernstig eenzaam. Ten aanzien van eenzaamheid is er geen verschil tussen mannen en vrouwen. Echter ouderen in de leeftijdsgroep 75 plus zijn vaker eenzaam (50%) ten opzichte van de leeftijdsgroep 65-75 jarigen (45%). Aan de hand van de gestelde vragen kan een onderscheid gemaakt worden in emotionele – en sociale eenzaamheid. Sociale eenzaamheid komt bij meer ouderen in Zwolle voor dan emotionele eenzaamheid. Mannen hebben meer dan vrouwen te maken met sociale eenzaamheid. Daar staat tegenover dat vrouwen meer te maken hebben met emotionele eenzaamheid. Ook de leeftijd speelt een rol. Meer 75-plussers dan 65-75 jarigen zijn emotioneel eenzaam. Voor sociale eenzaamheid bestaan er geen verschillen tussen de twee leeftijdsgroepen. Trend: De eenzaamheidsproblematiek is toegenomen van 36% in 2007 naar 47% in 2010. De stijging zit vooral in de toename van mensen met matige eenzaamheidsproblematiek van 30% naar 39%. De ouderen in Zwolle zijn eenzamer dan de ouderen in de regio (42%). Wijken: De ouderen in de wijk Assendorp zijn het minst eenzaam (43%) terwijl de ouderen in de wijk Aalanden het meest eenzaam zijn (49%). In figuur 3.3 zijn de percentages van eenzaamheid onder ouderen in Zwolle weergegeven.
2
Van Tilburg, T.G., De Jong-Gierveld, J. (1999). Cesuurbepaling van de eenzaamheidsschaal. Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie (30), 158-163. 11
100% 11
11
8
8
38
40
39
51
52
53
Aalanden
Rest Zwolle
Totaal Zwolle
7
90% 80% 70%
32
36
60% 50% 40% 30%
57
58
20% 10% 0% Assendorp
niet eenzaam
matig eenzaam
Regio
ernstig/ zeer ernstig eenzaam
Figuur 3.3: percentage eenzaamheid onder ouderen in (wijken van) Zwolle in vergelijking met de regio. 3.6 Mantelzorg ontvangen Door het ontvangen van mantelzorg kunnen ouderen vaak langer zelfstandig blijven functioneren zonder dat zij direct een beroep hoeven te doen op professionele zorg. Mantelzorg is in dit onderzoek omschreven als de onbetaalde zorg die iemand geeft aan een bekende uit zijn/haar omgeving, zoals een partner, ouders, kind, buren of vrienden, als deze persoon voor langere tijd ziek, hulpbehoevend of gehandicapt is. Deze zorg kan bijvoorbeeld bestaan uit het huishouden doen, wassen en aankleden, gezelschap houden, vervoer en geldzaken regelen. In Nederlandse maakt ongeveer 6% van de ouderen gebruik van mantelzorg. Achttien procent van de ouderen in Zwolle zegt het afgelopen jaar mantelzorg te hebben gekregen. De mantelzorg bestaat vaak uit huishoudelijke hulp (11%), begeleiding en/of vervoer naar bijvoorbeeld de kapper of arts (9%) en het helpen bij geldzaken (8%). Ouderen van 75 jaar en ouder krijgen meer mantelzorg (26%) dan ouderen van 65 – 75 jaar (12%). Mantelzorg wordt vaak verleend door de kinderen (7%) en de partner (7%). Trend: Het percentage ouderen in Zwolle dat mantelzorg ontvangt, is gestegen van 11% in 2007 naar 18% in 2010. Vooral ouderen van 75 jaar en ouder ontvangen meer mantelzorg. In 2007 was dit nog 18%, in 2010 is het 23%. Wijken: De ontvangen mantelzorg is in alle wijken van Zwolle nagenoeg gelijk. In alle wijken ontvangen vrouwen en 75-plussers meer mantelzorg dan mannen en 65-75 jarigen.
12
3.7 Mantelzorg geven In 2008 gaven 2,6 miljoen volwassenen mantelzorg. Hiervan was een vijfde deel 65 jaar of ouder. Dit doen zij twee keer zo vaak als de 75-plussers. Mantelzorgers van 65-plus verlenen vaak hulp aan hun (chronisch) zieke partners of hun zeer oude ouders. Dit type hulp is vaak langdurig van aard en intensief waardoor oudere mantelzorgers een verhoogde kans hebben op overbelasting. Volgens het Sociaal Cultureel Planbureau is er een duidelijke toename te zien bij het verlenen van mantelzorg die langdurig en/of intensief is. Deze trend zal zich waarschijnlijk doorzetten. In Zwolle heeft 16% van de ouderen in het jaar voorafgaand aan het onderzoek mantelzorg gegeven. Ten tijde van het onderzoek werd door 12% van de ouderen mantelzorg gegeven. Er is geen verschil tussen de leeftijdsgroepen en mannen en vrouwen wat betreft het percentage dat mantelzorg geeft. Van de mensen die mantelzorg geven, is de variatie in het aantal uur dat per week mantelzorg wordt gegeven groot. De meeste ouderen (3%) geeft incidenteel mantelzorg, 2% van de ouderen geeft tussen de 3 en 5 uur mantelzorg in de week. Van alle ouderen voelt 11% zich in meer of mindere mate belast door het geven van de zorg. 2% voelt zich op het moment van het onderzoek zwaar belast. Op de vraag aan wie men mantelzorg geeft, zeggen de meeste ouderen dit te verlenen aan hun echtgenoot of partner (5%) of aan de buren (3%). De gegeven mantelzorg bestaat voornamelijk uit hulp bij huishoudelijk werk, gezelschap geven, begeleiding en/of vervoer en administratieve hulp. Twee procent van de ouderen geeft aan behoefte te hebben aan hulp bij het geven van mantelzorg. Trend: Het percentage ouderen in Zwolle dat mantelzorg geeft is niet veranderd in de periode 2007-2010. Ook ligt het gelijk met het regionale niveau (16%). Wijken: Er zijn amper verschillen tussen de wijken in Zwolle wat betreft ouderen die mantelzorg geven. Alleen in de Aa-landen geven veel meer ouderen in de leeftijdsgroep 65-75 jarigen mantelzorg (20%) dan de 75-plussers (10%). Deze verschillen zijn er niet in de andere onderzochte wijken.
13
3.8 Maatschappelijke participatie De pensioengerechtigde leeftijd biedt veel kansen voor hobby, verenigingsleven, vrijwilligerswerk of andere activiteiten. Dit leidt vaak tot contacten met anderen, wat de kans op vereenzaming zal verminderen. Onderstaande tabel geeft weer welke activiteiten ouderen dagelijks of wekelijks ondernemen. Met uitzondering van meedoen met ouderensport, nemen mensen van 75 jaar en ouder minder vaak deel aan maatschappelijke activiteiten dan 65-75 jarigen. De Zwolse mannen doen aan meer maatschappelijke activiteiten mee dan de vrouwen. Zijn doen onder andere meer aan internetten, hobby’s uitvoeren en uitgaan, terwijl vrouwen wel vaker meedoen aan ouderensport. Tabel 3.1: activiteiten in de vrije tijd naar leeftijd 65-75 % op bezoek gaan 59 bezoek ontvangen 54 wandelen 71 fietsen 77 meedoen met 13 ouderensport overige sporten 28 verenigingsactiviteiten 28 vrijwilligerswerk 24 betaald werk 8 hobby uitvoeren, cursus 46 doen passen op de 22 kleinkinderen bij anderen klusjes doen 7 bibliotheek bezoeken 13 internetten, e-mailen 62 uitgaan 18
75+ % 40 46 60 45 17 9 21 13 1 28 5 5 9 29 2
Het activiteitenniveau in Zwolle is vergelijkbaar met dat in de regio. Trend: In vergelijking met de gegevens van Zwolle in 2007 zijn ouderen iets actiever geworden. De grootste stijgingen zijn terug te vinden in het uitvoeren van hobby’s en het internetten. Wijken: Ouderen in Assendorp ondernemen de minste activiteiten ten opzichte van de andere wijken in Zwolle. Zo voert 29% van de ouderen in Assendorp hobby’s uit tegenover 40% in de Aa-landen. Drieënveertig procent van de ouderen in Assendorp internet, tegenover 51% in de Aa-landen. Het activiteiten niveau van de Aa-landen en de rest van Zwolle is vergelijkbaar. In onderstaande tabel zijn de percentages per activiteit weergegeven en ingedeeld naar de wijken van Zwolle.
14
Tabel 3.2. Activiteiten in de vrije tijd, ingedeeld naar wijken in Zwolle en Zwolle totaal. Assendorp Aa-landen Rest Zwolle Zwolle totaal op bezoek gaan bezoek ontvangen wandelen fietsen meedoen met ouderensport overige sporten verenigingsactiviteiten vrijwilligerswerk betaald werk hobby uitvoeren, cursus doen passen op de kleinkinderen bij anderen klusjes doen bibliotheek bezoeken internetten, e-mailen uitgaan
47 54 61 63 14
50 52 65 60 15
51 50 67 65 15
51 50 66 64 15
14 17 12 4 29
17 22 20 3 40
21 27 20 6 39
20 25 19 5 39
13
18
14
15
4
5
5
5
6 34 1
10 51 1
12 48 3
11 48 3
15
4
Leefstijl
4.1 Voeding Gezond eten bevordert de algehele fitheid, vergroot de weerstand en verkleint het risico op chronische ziekten, zoals obesitas (ernstig overgewicht), hart- en vaatziekten, diabetes, osteoporose en een aantal vormen van kanker. De ‘Richtlijnen goede voeding 2006’ van de Gezondheidsraad3 geven de gemiddeld wenselijke voeding weer. Bij ouderen verschillen de richtlijnen niet van die voor volwassenen, behalve dat aan ouderen een extra inname van vitamine D wordt aanbevolen. Ontbijt 94% van de ouderen in Zwolle ontbijt minstens 5 keer per week. Zij voldoen hiermee aan de norm voor ontbijten van het Voedingscentrum. Er zitten geen verschillen in het percentage dat aan de ontbijtnorm voldoet tussen mannen en vrouwen en de twee leeftijdsgroepen. Warme maaltijd 81% van de ouderen gebruikt 7 keer per week een warme maaltijd. Groenten 74% van de ouderen eet dagelijks groente. Leeftijd en geslacht spelen geen rol. Fruit 74% van de ouderen eet elke dag fruit; dit percentage ligt voor vrouwen (81%) hoger dan voor mannen (65%). Er is niet exact naar de groente en fruitconsumptie per dag gevraagd, zodat het halen van de groente en fruitnorm niet berekend kan worden. Wel is duidelijk dat in ieder geval een kwart van de ouderen te weinig groente en fruit eet. Vis In tabel 4.1 is de visconsumptie van ouderen in Zwolle weergegeven en het vergelijkbare totaalcijfer uit de volwassenenmonitor van 2008. 47% van de respondenten eet twee keer per week vis. In vergelijking tot volwassenen eten meer ouderen minstens 2 keer per week vis. 75-plussers eten minder vaak vis dan 65-75 jarigen.
Tabel 4.1: visconsumptie 65-75
eet minimaal 2 x per week vis
75+
% 51
man
% 43
vrouw
% 49
totaal ouderen 2010 % % 46 47
totaal volwassenen 2008 % 17
Trend: Het percentage ouderen dat minimaal vijf keer per week ontbijt en zeven dagen per week warm eet is in de periode 2007-2010 gelijk gebleven. Het is niet mogelijk de trend te beschrijven voor de consumptie van groenten, fruit en visconsumptie. Wijken: In Assendorp wordt het minst vaak dagelijks groenten gegeten (70%) ten opzichte van 74% gemiddeld in Zwolle en zelfs 75% in de regio. Ook het eten van minimaal 1x vis per week, ligt onder het gemiddelde niveau in Zwolle en de regio. In de Aa-landen wordt in verhouding het vaakst ontbeten en vaker 1x per week vis gegeten. Met het ontbijt en de visconsumptie ligt in de Aa-landen ook boven het gemiddelde niveau van Zwolle en de regio. In tabel 4.1 zijn de voedingsgegevens per wijk weergegeven.
3
Gezondheidsraad, Richtlijnen voor goede voeding 2006, Gezondheidsraad, Den Haag, 2006, publicatienummer 2006/21
16
120
96
100
91 81
80
73
76
76 76
70
93
92
91 79
79
73 74
74 74
Rest Zwolle
totaal Zwolle
76 75 75
60
40
20
0 Assendorp
Aalanden
dagelijks fruit
dagelijks groenten
minstens 1x per week vis
Regio
dagelijks ontbijt
Figuur 4.1: dagelijks ontbijten, eten van groente en fruit, minstens 1 keer per week vis eten naar wijken in Zwolle en in vergelijking met de regio (%) Vitamine D Vitamine D is een van de weinige vitamines die ons lichaam kan aanmaken en die in onze voeding voorkomt, zoals bijvoorbeeld in vette vis en in sommige halvarines, margarines en bak- en braadproducten. Vitamine D speelt een belangrijke rol bij de botvorming. Voor een aantal groepen is het aan te raden een vitamine D supplement te nemen. Tot deze groepen behoren onder andere vrouwen boven de 50 en mannen boven de 70 jaar, zeker wanneer zij weinig buiten komen. Ook personen met osteoporose en ouderen die in verpleeg- en verzorgingshuizen wonen wordt aangeraden om extra vitamine D te slikken. In Zwolle slikt 12% van de mannen en 19% van de vrouwen het hele jaar door dagelijks een vitamine D supplement. Het gebruik verandert niet met toename van de leeftijd. Een kleinere groep, 3% van de mannen en 8% van de vrouwen gebruikt alleen in de winter dagelijks vitamine D. 72% van de ouderen gebruikt geen vitamine D. Dit is vergelijkbaar met het niveau in de regio. Wijken: In de wijken zijn er geen verschillen wat betreft vitamine D inname. Vochtinname Bij jonge volwassenen bestaat 60 tot 70% van het lichaam uit water. De hoeveelheid lichaamswater neemt af met de leeftijd. Onder normale omstandigheden houdt het dorst- en hongergevoel het watergehalte in het lichaam op een goed niveau. Dit geldt ook voor gezonde ouderen, mits stressfactoren afwezig zijn en er een vrije toegang is tot voedsel en drank. Pas op hogere leeftijd (> 70 jaar) kan de vochtbalans verstoord raken door een verminderd functioneren van de nieren en een afnemend dorstgevoel. Ook kan de eetlust afnemen, waardoor men via de voeding niet voldoende vocht meer binnen krijgt. Beperkte zelfredzaamheid kan eveneens een rol spelen, evenals problemen met incontinentie. Het is om die redenen, dat het Voedingscentrum 70-plussers adviseert om dagelijks 1,7 liter vocht te gebruiken. Voor de leeftijdsgroep van 12 – 70 jaar geldt het advies van minstens 1,5 liter vocht per dag.
17
Van de ouderen in Zwolle gebruikt iets minder dan één derde per dag voldoende vocht. Vrouwen lijken iets vaker aan de norm voor vochtgebruik te voldoen (32%) in vergelijking met mannen (28%). Ook de leeftijdsgroep: 65-75 jarigen (36%) gebruikt vaker voldoende vocht dan 75-plussers (23%). Wijken: Er zijn geen grote verschillen in de wijken wat betreft voldoen aan de norm voor vochtinname. 4.2 Bewegen Deelname aan sport- en bewegingsactiviteiten buitenshuis is gezond en het vergroot bovendien de maatschappelijke participatie en kan gevoelens van eenzaamheid verminderen. Inactiviteit neemt sterk toe met leeftijd. Schattingen over het aantal niet-actieve ouderen lopen uiteen van 40 tot 80%, afhankelijk van de maat waarmee gemeten is. Voor mensen van 55 jaar en ouder is de Nederlandse Norm Gezond Bewegen vastgesteld op minimaal een half uur matig intensieve lichamelijke activiteit op tenminste 5 dagen, maar bij voorkeur alle dagen van de week. Het half uur mag eventueel verdeeld worden in een aantal kortere periodes. Matig intensieve lichamelijke activiteiten voor ouderen zijn bijvoorbeeld wandelen, fietsen en tuinieren. Van de Nederlandse zelfstandig wonende ouderen voldoet 58% aan de beweegnorm. Het percentage ouderen dat aan de beweegnorm voldoet neemt af met de leeftijd. Oudere mannen blijken vaker aan de beweegnorm te voldoen, dan oudere vrouwen. In Zwolle zegt 60% van de ouderen te voldoen aan de beweegnorm. In het volwassenenonderzoek gaf 79% van de volwassenen aan dat zij voldeden aan de beweegnorm. Ouderen zeggen dus minder vaak aan de beweegnorm te voldoen dan volwassenen. Tabel 4.2: reden om niet (meer) te bewegen Zwolle beweegt al voldoende lichamelijke beperking te druk bewegen niet zo belangrijk /niet leuk geen geld voor sportclub kan er niet komen niemand om mee te gaan andere reden
totaal ouderen 2010 % 72 20 2 3 <1 <1 2 3
Uit tabel 4.2 blijkt dat de voornaamste reden om niet méér te gaan bewegen is, dat men vindt dat men al genoeg beweegt. Een lichamelijke beperking noemt 20% van de ouderen. Bij de 75-plussers wordt een lichamelijk beperking vaker en voldoende beweging minder vaak genoemd dan bij 65-75 jarigen. Gebrek aan geld is voor maar een klein deel van de ouderen een bezwaar. In vergelijking met de regio (62%) zijn er in Zwolle ongeveer evenveel ouderen die voldoen aan de beweegnorm. Wijken: Gemiddeld voldoen in alle wijken evenveel ouderen aan de beweegnorm. Echter in figuur 4.2. is te zien dat alleen voor de wijk Assendorp de verhouding mannen en vrouwen die aan de norm voldoen, extremer is. Meer mannen (72%) voldoen aan de norm en juist minder vrouwen (50%) in vergelijking met het gemiddelde in Zwolle, respectievelijk 63% en 59%.
18
voldoet aan beweegnorm 80
72 66
70 60
63
57
53
50
66
65 60
61
63
59
66 59
53
53
50 40 30 20 10
Assendorp
Aalanden
Rest Zwolle
75-plus
65-74 jarig
vrouwen
mannen
75-plus
65-74 jarig
vrouwen
mannen
75-plus
65-74 jarig
vrouwen
mannen
75-plus
65-74 jarig
vrouwen
mannen
0
Totaal Zwolle
Figuur 4.2: percentage ouderen die voldoen aan de beweegnorm naar wijk. 4.3 Overgewicht Overgewicht is vaak het resultaat van een ongezonde leefstijl. In de Nederlandse bevolking is overgewicht een groeiend probleem. Het voorkomen van overgewicht neemt toe met de leeftijd en neemt pas op hogere leeftijd af. In dit onderzoek is overgewicht bepaald op basis van zelfgerapporteerde gegevens over lengte en gewicht. In het algemeen zijn mensen geneigd om het eigen gewicht te laag en de lengte te hoog in te schatten. Het percentage ouderen met overgewicht dat op grond van dit onderzoek is vastgesteld, is daarom waarschijnlijk een onderschatting van de werkelijkheid. Op basis van de Body Mass Index (BMI) kan bepaald worden of men een gezond gewicht heeft. De BMI wordt berekend door het gewicht (in kilogram) te delen door de lengte (in meter) in het kwadraat. Voor volwassenen is een BMI tussen de 18,5 en 25 normaal. Bij een BMI van 25 is er sprake van licht tot matig overgewicht. Bij een BMI van 30 of hoger spreekt men van ernstig overgewicht, oftewel obesitas. Volgens het CBS heeft 57% van de Nederlandse 65-plussers licht tot matig overgewicht; 15% heeft ernstig overgewicht. Uit cijfers van het CBS over de periode 2000-2009 blijkt dat er onder ouderen weinig veranderingen zijn wat betreft het voorkomen van overgewicht. In Zwolle heeft 3% van de respondenten ondergewicht. Er is geen verschil tussen mannen en vrouwen en tussen leeftijdsgroepen. Van de respondenten heeft 39% een gezond gewicht. 58% van de ouderen is te zwaar: 43% heeft licht tot matig overgewicht, 15% heeft ernstig overgewicht. Bij de groep 65-75 jarigen komt ernstig overgewicht vaker voor dan bij de 75-plussers (18% en 13%). Mannen hebben vaker licht tot matig overgewicht dan vrouwen. Bij ernstig overgewicht is het omgekeerde te zien: 19% van de vrouwen heeft ernstig overgewicht tegen 12% van de mannen. In vergelijking met de regio hebben minder ouderen in Zwolle overgewicht; 58% in Zwolle tegenover 63% in de regio.
19
100% 90%
19
17
15
15
39
40
44
43
39
39
39
39
3
4
3
3
3
Assendorp
Aalanden
rest Zwolle
Zwolle totaal
Regio
17
80% 70% 60%
46
50% 40% 30% 20%
34
10% 0%
Ondergewicht
Normaal gewicht
Matig overgewicht
Ernstig overgewicht
Figuur 4.3: (ernstig) overgewicht naar wijken in Zwolle. Wijken: In figuur 4.3. is te zien dat in alle wijken het percentage ouderen met een normaal gewicht gelijk is. Echter in de wijk Assendorp is een groter percentage aan ouderen met ernstig overgewicht (19%) ten opzichte van het gemiddelde van Zwolle (15%). 4.4 Roken Over een langere periode bezien, is er in Nederland sprake van een dalende trend in het aantal volwassen rokers. In 1958 rookte 60% van de volwassenen; in 2008 is dit percentage gedaald naar 27%. Het verschil in rookgedrag tussen mannen en vrouwen wordt ook steeds kleiner. De afname van het aantal rokers is het sterkst onder oudere (65+) mannen. Het percentage rokers onder ouderen is lager, dan onder andere volwassen leeftijdsgroepen. In 2009 rookte 15% van de zelfstandig wonende 65-plussers ten opzichte van 27% voor de totale bevolking. Ook binnen de groep ouderen is het percentage rokers bij de oudste ouderen lager, dan bij de jongste ouderen. Een verklaring hiervoor is, dat weinig ouderen nog beginnen met roken, maar ook vroegtijdige sterfte onder rokers speelt een rol. Negen procent van de ouderen in Zwolle rookt wel eens. Er zijn geen verschillen voor geslacht en leeftijd. 71% van de mannen heeft vroeger wel gerookt, bij de vrouwen is dat 43%. Ouderen die roken, roken meestal sigaretten. Het percentage sigaren- of pijprokers is zeer gering. Wijken: Gemiddeld zijn de percentages in de verschillende wijken gelijk wat betreft roken. In de wijk Aa-landen roken in verhouding meer mannen dan vrouwen (15% en 9%). In de andere wijken is er geen verschil voor geslacht. In de wijken Aa-landen en Assendorp roken ouderen in de leeftijdsgroep 65-75 jaar meer dan ouderen in de leeftijdsgroep 75-plus.
20
4.5 Alcohol Van overmatig alcoholgebruik spreekt men bij meer dan 14 glazen per week bij mannen en meer dan 7 glazen per week bij vrouwen. Overmatig alcoholgebruik is van invloed op het krijgen en het verloop van tal van chronische aandoeningen en ziektes zoals hoge bloeddruk, maag darmproblemen, angsten, depressie etc. Bij ouderen verdient de combinatie van alcohol en medicijnen extra aandacht. Daarnaast kan alcoholgebruik de kans op vallen vergroten. In 2000 dronk 75% van de ouderen boven 65 jaar wel eens alcohol. In vergelijking met 10 jaar daarvoor was dat een stijging van 13%. In Zwolle heeft 76% van de ouderen wel eens alcohol gedronken in het afgelopen jaar. Mannen (83%) drinken vaker alcohol dan vrouwen (71%). 75-plussers drinken minder vaak alcohol dan 65-75 jarigen. Van de ouderen heeft 14% nooit alcohol gedronken. In het ouderenonderzoek van 2007 is niet naar alcoholgebruik gevraagd. Er zijn wel cijfers uit de volwassenenmonitor beschikbaar. 88% van de volwassenen dronk wel eens alcohol. Hieruit blijkt dat het alcoholgebruik afneemt met de leeftijd. Eenentwintig procent van de ouderen in Zwolle drinkt overmatig alcohol. Mannen (24%) drinken vaker overmatig alcohol dan vrouwen (19%). Verder wordt vooral in de groep 65-75 jarigen overmatig alcohol gebruikt, namelijk door 26% van de ouderen in deze groep. Bij de 75-plussers is dit 15%. Het aantal ouderen dat wel eens alcohol drinkt en overmatig alcohol drinkt ligt op hetzelfde niveau als de regio. Wijken: Het alcoholgebruik onder zowel mannen, vrouwen als 65-75 plussers in de wijk Assendorp ligt onder het gemiddelde alcoholniveau van Zwolle. Het alcoholgebruik onder mannen en 75-plussers in de wijk Aa-landen ligt juist boven het gemiddelde niveau van Zwolle. Het overmatige alcoholgebruik is in alle wijken in Zwolle vergelijkbaar en komt ook overeen met het regionale gemiddelde.
Alcoholgebruik 100
70
83
68
84
83 75
74 68
75-plus
80
87 79
65-74 jarig
90
71
83
83 71
67
68
59
60 50 40 30 20 10
Assendorp
Aalanden
Rest Zwolle
75-plus
65-74 jarig
vrouwen
mannen
75-plus
65-74 jarig
vrouwen
mannen
75-plus
65-74 jarig
vrouwen
mannen
vrouwen
mannen
0
Totaal Zwolle
Figuur 4.4: alcoholgebruik per wijk, naar leeftijd en geslacht.
21
5
Lichamelijke gezondheid
In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de lichamelijke gezondheid van ouderen. Er wordt achtereenvolgens gekeken naar de ervaren gezondheid, functionele beperkingen, het gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen en het voorkomen van valongelukken. 5.1 Ervaren gezondheid Uit landelijke cijfers blijkt dat ongeveer de helft van de Nederlanders boven de 75 jaar zich (zeer) gezond voelt. Dit geldt zowel voor mannen als voor vrouwen. Landelijk gezien ligt dit percentage in de leeftijdsgroep 65 tot 75 jaar nog iets hoger: rond de 60%. Hoewel veel ouderen gezondheidsproblemen hebben, ervaren ze dit in het algemeen niet als een probleem. Ze vinden dat een verslechtering van de gezondheid bij de leeftijd hoort. De ervaren gezondheid lijkt dan ook niet zozeer samen te hangen met de aan- of afwezigheid van ziekten, maar meer met factoren die te maken hebben met welbevinden, zingeving, sociale contacten, veerkracht en de mate waarin men in staat is zelf problemen op te lossen. Van de ouderen in Zwolle ervaart 72% zijn gezondheid als (zeer) goed of uitstekend. Achtentwintig procent van de ouderen geeft aan dat zijn gezondheid matig of slecht is. De 75-plussers ervaren hun gezondheid vaker als matig dan ouderen in de leeftijd 65 tot 75 jaar. Het percentage ouderen in Zwolle dat hun gezondheid als (zeer) goed ervaart is vergelijkbaar met het percentage in de regio (73%). Trend: Er is geen verandering opgetreden in het percentage ouderen dat zijn gezondheid als (zeer) goed ervaart ten opzichte van de meting in 2007. Wijken: Er zijn geen verschillen in ervaren gezondheid tussen de wijken. 5.2 Functionele beperkingen De mate waarin een persoon beperkingen heeft in zijn functioneren, bepaalt voor een groot deel de maatschappelijke deelname en het gebruik van zorg en voorzieningen. In dit onderzoek is gevraagd naar beperkingen in horen en zien, die niet met een bril of gehoorapparaat te verhelpen zijn en naar beperkingen in mobiliteit. In Zwolle geeft 30% van de ouderen één of meer lichamelijke beperkingen aan. Beperkingen in het horen blijkt bij 8% van de ouderen voor te komen. Beperkingen in het zien bij 8%. Beperkingen in de mobiliteit komen meer voor, namelijk bij 25% van de ouderen. Alle genoemde beperkingen komen het meest voor bij ouderen in de leeftijdsgroep van 75 jaar en ouder. Trend: Het percentage ouderen met een gehoorbeperking lijkt iets te zijn afgenomen van 12% in 2007 naar 8% in 2010. Het percentage ouderen met een gezichtsbeperking of mobiliteitsproblemen is gelijk gebleven. Er zijn geen verschillen ten opzichte van de regio. Wijken: De ouderen in de wijk Assendorp hebben in verhouding de meeste beperkingen ten opzichte van de andere wijken. Vooral de beperkingen in het zien zijn hoger dan in Zwolle totaal en in de regio. De wijk Aa-landen en de rest van Zwolle liggen op hetzelfde niveau als Zwolle totaal en de regio. Deze gegevens zijn in figuur 5.1 weergegeven.
22
beperkingen 30
28 25
24
25
25
24
20 15
13 11
10
7
7
8
8
zien
8
horen
10
10
8
5
Assendorp
Aalanden
Rest Zwolle
Zwolle totaal
mobiliteit
zien
horen
mobiliteit
mobiliteit
zien
horen
mobiliteit
zien
horen
mobiliteit
zien
horen
0
Regio
Figuur 5.1: beperkingen op gebied van horen, zien en mobiliteit, naar wijken Er is een duidelijk toename te zien met de leeftijd in de beperkingen die ouderen hebben in het uitvoeren van huishoudelijke activiteiten en in de mobiliteit. Beperkingen doen zich vooral voor ten aanzien van het uitvoeren van zware huishoudelijke activiteiten, waaronder bedden verschonen en opmaken, kleren wassen en strijken en het gebruik maken van eigen of openbaar vervoer. In onderstaande tabel is een overzicht van de beperkingen van ouderen in Zwolle opgenomen. Tabel 5.2: beperkingen in huishoudelijke activiteiten en mobiliteit, naar leeftijd (zonder moeite en met enige moeite) 65-75 75+ totaal ontbijt of lunch klaarmaken warm eten klaarmaken lichte huishoudelijke werkzaamheden verrichten zware huishoudelijke werkzaamheden verrichten kleren wassen en strijken bedden verschonen en/of opmaken boodschappen doen gebruik maken van eigen of openbaar vervoer
% 100 98 98
% 98 92 92
99 95 95
90
62
78
84 91
94 71
89 83
96 95
85 81
91 89
Wijken: Er zijn geen grote verschillen tussen de wijken. Alleen in de wijk Assendorp geven meer ouderen aan beperkingen te ervaren tijdens het doen van boodschappen (15%) en bij het gebruik maken van eigen of openbaar vervoer (16%).
23
5.3 Chronische ziekten en aandoeningen In het onderstaande overzicht voor de gemeente Zwolle, zijn de meest genoemde chronische ziekten en aandoeningen die door een arts zijn vastgesteld opgenomen. De indeling is per wijk gemaakt.
16 15 16
suikerziekte, diabetes hartaandoeningen (herseninfarct en andere aandoeningen)
12 13
22
17 19 41 40 41
hoge bloeddruk 6 5 7
vernauwing bloedvaten in buik of benen
9 12 11 12
astma, chronische bronchitits, longemfyseem, COPD 5 5 5
onvrijwillig urineverlies
17
8 15 15 14 13
ernstige of hardnekkige aandoeningen van de rug
28 28 27
gewrichtsslijtage
0 Aalanden
31
11 12 10 11
botontkalking
Assendorp
46
10
Rest Zwolle
20
30
40
50
Zwolle totaal
Figuur 5.1: chronische ziekten en aandoeningen per wijk Een groot deel van de ouderen in Zwolle voelt zich belemmerd als gevolg van een of meerdere chronische aandoeningen. Van de 65-75 jarigen geeft 49% aan zich belemmerd te voelen. Bij de 75plussers is dat 64%. Wijken: In de wijk Assendorp hebben de ouderen in verhouding het vaakste suikerziekte/diabetes (22%), een hoge bloeddruk (46%) en astma/COPD (17%). De rest van Zwolle ligt juist wat onder het gemiddelde van Zwolle. 5.4 Slaap- en kalmeringsmiddelen Zeventien procent van de ouderen in Zwolle gebruikte in de twee weken voorafgaand aan het onderzoek slaap- of kalmeringsmiddelen. Bij vrouwen (24%) ligt het gebruik hoger dan bij mannen (8%). Met name veel vrouwen van 75 jaar en ouder gebruiken slaap- of kalmeringsmiddelen. De meeste ouderen die deze middelen gebruiken, doen dit op doktersrecept. De meesten gebruiken de slaap- of kalmeringsmiddelen vijf tot zeven keer per week (12%). Dertien procent van de respondenten geeft aan twee jaar of langer slaap- of kalmeringsmiddelen te gebruiken. Vijf procent gebruikt de middelen minder dan drie maanden. Het slaap- en kalmeringsmiddelengebruik in Zwolle, zowel de frequentie als de duur, komt overeen met het gebruik in de regio (15%).
24
Wijken: In de wijken Assendorp en Aa-landen hebben respectievelijk 21% en 20% van de ouderen in de afgelopen twee weken slaap- en kalmeringsmiddelen gebruikt tegenover 16% in de rest van Zwolle. Hiermee ligt het gebruik in deze twee wijken ook hoger dan in de regio. 5.5 Vallen Jaarlijks worden in Nederland 140.000 ouderen medisch behandeld voor de gevolgen van een val. Van hen zijn 27.000 er zo ernstig aan toe dat zij in het ziekenhuis opgenomen moeten worden. In meer dan de helft van deze gevallen gaat het om botbreuken, vaak aan heup of bekken. Bij ouderen verloopt het genezingsproces langzaam en ontstaan vaak klachten van blijvende aard. Van de 75-plussers in Zwolle is 22% in de afgelopen drie maanden gevallen. Bij ouderen in de leeftijd van 65 tot 75 jaar is dit 15%. In 2007 waren deze getallen respectievelijk 28% en 15%. Het aantal valongelukken onder de 75-plussers is dus gedaald. Het totale aantal valongelukken in Zwolle (18%) is vergelijkbaar met het percentage in de regio (16%). Vallen gebeurt vaak in en om het huis. De deelname aan en de belangstelling voor een cursus valpreventie is in dit onderzoek ook nagevraagd. Twee procent van de ouderen in Zwolle heeft een cursus gevolgd en 14% geeft aan belangstelling voor een dergelijke cursus te hebben. Wijken: Gemiddeld gezien zijn er geen verschillen tussen de wijken in Zwolle wat betreft valongelukken. Echter in Assendorp vallen in verhouding de minste 65-75 jarigen (9%) en juist de meeste 75-plussers (28%). Valongelukken 30
28 24
25
22
21 20
18
15 10
17
18 16
18 15
13 9
5 0 65-75 jarig
75plus
totaal 65-75 jarig
Assendorp
75plus
totaal 65-75 jarig
Aalanden
75plus
totaal
Rest Zwolle
65-75 jarig
75plus
totaal
Zwolle totaal
Figuur 5.2: percentages valongelukken afgelopen 3 maanden, ingedeeld naar wijken
25
6
Psychische gezondheid
Aanleg en omgevingsfactoren spelen een rol bij het ontstaan van psychische klachten. Er is met name bij ouderen, vaak een duidelijke samenhang tussen het optreden van lichamelijke en psychische klachten. Door het vroeg opsporen van psychische klachten kunnen deze tijdig behandeld worden, zodat ze niet verergeren en minder ingrijpende gevolgen hebben. De meest voorkomende psychische klachten bij ouderen zijn gerelateerd aan angst, stemming (bijvoorbeeld depressieve klachten) en cognitie (bijvoorbeeld geheugenproblematiek en dementie). Slaapproblemen en eenzaamheid zijn problemen die veel voorkomen in samenhang met psychische klachten. In dit hoofdstuk wordt achtereenvolgens ingegaan op welbevinden, of men zich ergens zorgen over maakt, regie op eigen leven en angst en depressie. 6.1 Welbevinden Gezonde mensen voelen zich in het algemeen gelukkiger. Mensen die zich gelukkig voelen kunnen meestal ook beter overweg met problemen en/of ziekten en herstellen sneller. In dit onderzoek is de gemoedstoestand gemeten met behulp van een standaard vragenset, de MHI-5 (Mental Health Inventory). Met deze vragenset wordt psychische (on)gezondheid gemeten. Er wordt onderscheid gemaakt in lichte, matige en ernstige psychische ongezondheid. Ouderen rapporteren de meeste psychische klachten. Ongeveer 14% van de ouderen van 80 jaar en ouder is psychisch ongezond, terwijl slechts 7% van de jongeren (12 tot 25 jaar) psychisch ongezond is. Personen met een lage sociaal economische status, uitgedrukt in opleidingsniveau, rapporteren aanzienlijk meer psychische klachten (13,8%) dan mensen met een hoge sociaal economische status (7,5%). Het grootste deel van de ouderen (87%) in Zwolle heeft een goede psychische gezondheid. 12% is licht of matig psychisch ongezond en 1% is ernstig psychisch ongezond. Mannen hebben vaker een goede psychische gezondheid dan vrouwen. Tussen de twee leeftijdsgroepen bestaat er geen verschil. Trend: In de periode 2007-2010 zijn er geen veranderingen opgetreden wat betreft psychische gezondheid. Ook ligt het percentage in Zwolle gelijk met de regio. Wijken: De ouderen in de wijk Aa-landen en Assendorp rapporteren een lagere psychische gezondheid (82% en 83%) in vergelijking met de rest van Zwolle (88%). 6.2 Regie over eigen leven Mensen die het gevoel hebben controle te hebben over hun leven, kunnen beter omgaan met problemen waaronder gezondheidsproblemen. In dit onderzoek wordt regie over eigen leven gemeten met de originele versie van de Pearlin & Schooler Mastery Scale. Deze originele schaal bevat 7 items met antwoordcategorieën van 1 ‘helemaal mee eens’ tot 5 ‘helemaal niet mee eens’. De schaal is internationaal geaccepteerd en gevalideerd. De meetinstrumenten die in het Nederlands moesten worden vertaald, zijn getest en gevalideerd voor gebruik bij oudere mensen in Nederland Twaalf procent van de ouderen in Zwolle heeft geen regie over eigen leven. Vrouwen (14%) en 75plussers (18%) hebben vaker geen regie over eigen leven in vergelijking met mannen (10%) en 65-75 jarigen (8%). Het aantal ouderen dat geen regie over eigen leven heeft is vergelijkbaar met het aantal in de regio (13%). Wijken: Er zijn geen verschillen tussen de wijken wat betreft regie over eigen leven.
26
6.3 Zich zorgen maken Er is gevraagd of de ouderen een probleem hebben dat hen dag en nacht bezig houdt. Indien dit het geval is, is gevraagd waarover men zich zorgen maakt. In Zwolle heeft 18% van de ouderen een probleem dat hem/haar dag en nacht bezig houdt. Vrouwen geven vaker aan dat zij een probleem hebben. In tabel 6.1 wordt weergegeven over welke problemen men zich zorgen maakt. Ouderen maken zich het meest zorgen over de lichamelijke gezondheid, eenzaamheid, de partner en kinderen en het overlijden van een naaste.
Tabel 6.1: problemen waar men zich zorgen over maakt, ingedeeld naar leeftijd 65-75 jarigen 75-plussers totaal lichamelijke gezondheid geestelijke gezondheid zichzelf niet meer kunnen redden zorg om partner zorg om kind(eren) overlijden van naaste eenzaamheid financiële zorgen angst voor de toekomst onveilig voelen
8 3 1 5 5 5 2 3 4 2
7 4 2 6 6 5 7 2 3 1
% 8 4 2 6 5 5 5 2 3 2
Trend: Het percentage ouderen in Zwolle dat een probleem ervaart is gelijk gebleven in de periode 20072010. Ook is het vergelijkbaar met het regionale niveau. Wijken: Er zijn geen verschillen tussen de Zwolse wijken wat betreft het ervaren van problemen. 6.4 Angst en depressie De belangrijkste symptomen van depressie zijn een aanhoudende neerslachtige stemming en een ernstig verlies aan interesse in bijna alle dagelijkse activiteiten. Depressie moet niet worden verward met de 'gewone' neerslachtigheid die iedereen wel eens heeft. De neerslachtigheid bij depressie is heviger en klaart na een paar dagen niet vanzelf op. Depressie komt tweemaal zo veel voor bij vrouwen als bij mannen. Depressie doet zich veel voor op de leeftijd van 25 tot 45 jaar, en komt minder voor bij ouderen en kinderen. In 2003 werd het aantal personen van 13 jaar en ouder met een angststoornis op basis van landelijke onderzoeken geschat op 1,7 miljoen. In dit onderzoek is gebruik gemaakt van een lijst van tien vragen4, die het risico op een angststoornis of een depressie in beeld brengt. De K10 bestaat uit vragen naar gevoelens in de afgelopen maand, zoals zenuwachtigheid, rusteloosheid, hopeloosheid, somberheid en depressiviteit. In de gemeente Zwolle heeft 2% van de ouderen ernstige angst en depressie klachten, 33% heeft matige klachten en 65% heeft geen of weinig angst of depressieklachten. Mannen hebben minder (matige/hoge) angst of depressie klachten dan vrouwen (28% versus 42%). Ouderen in de leeftijdsgroep 65-75 jarigen hebben ook minder angst of depressie klachten dan 75-plussers (32% versus 40%). Wijken: Oudere mannen in de wijk Assendorp hebben een groter risico op een angst- en depressiestoornis dan de gemiddelde oude man in Zwolle (33% versus 28%). De verschillende risico’s per wijk zijn weergegeven in figuur 6.1. 4
Kessler psychological distress scale, K10
27
Risico angst en depressie 50 45
44
45 40 35
42
41
40 37
35
33 29
30
35 28
26
25 20 15 10 5 0 man
vrouw totaal
Assendorp
man
vrouw totaal Aalanden
man
vrouw totaal Rest Zwolle
man
vrouw totaal
Zwolle totaal
Figuur 6.1: percentages ouderen met risico op een angst- of depressiestoornis 6.5 Huiselijk geweld Huiselijk geweld is geweld dat door iemand uit de huiselijke kring wordt gepleegd. Hierbij kan het gaan om psychisch of emotioneel geweld, lichamelijk geweld, ongewenste seksuele toenadering en seksueel misbruik. Onderzoek wijst uit dat in Nederland 6% van de zelfstandig wonende ouderen boven de 65 jaar te maken heeft met dit probleem. In Zwolle geeft 5% van de ouderen aan dat zij ooit slachtoffer zijn geweest van huiselijk geweld. 4% heeft te maken gehad met psychisch en/of emotioneel geweld, 4% met lichamelijk geweld, 1% met ongewenste seksuele toenadering en minder dan 1% met seksueel misbruik. In de meeste gevallen is het geweld gepleegd door de (ex) partner. Deze percentages zijn vergelijkbaar met de regio. Wijken: Er zijn geen verschillen in de Zwolse wijken wat betreft percentages ouderen die te maken hebben gehad met huiselijk geweld.
28
7
Wonen en woonomgeving
Het beleid van de overheid is vooral gericht op het zo lang mogelijk thuis laten wonen van ouderen. De vraag naar zorg voor ouderen zonder dat daaraan een verblijf is gekoppeld is de laatste jaren duidelijk toegenomen. Hiervoor is het belangrijk dat de informele zorgverlening van ouderen, maar ook de formele zorgverlening goed is georganiseerd. 7.1 Huidige Woonsituatie In het onderzoek is gevraagd in welke type woning de ouderen wonen. Hierbij is een onderverdeling gemaakt in reguliere woningen, aangepaste woningen en aangepaste woningen met zorg. Ook is gevraagd naar het eigen woning bezit. Tweeënvijftig procent van de ouderen in Zwolle woont in een koopwoning. De 75-plussers en vrouwen wonen minder vaak in een koopwoning dan de jongere groep ouderen en mannen. De meeste ouderen (82%) wonen in een reguliere woning, 8% woont in een aangepaste woning voor ouderen, zoals een aanleunwoning, een woning nabij een zorgpunt of een serviceflat. Wijken: In de wijk Aa-landen wonen in verhouding de minste ouderen in een koopwoning (42%) ten opzichte van 52% in Assendorp en 54% in de rest van Zwolle. 7.2 Verhuiswens 54% van de ouderen in Zwolle wil verhuizen. Er is ook gevraagd naar welk type woning ouderen willen verhuizen. Hierbij konden meerdere antwoorden aangekruist worden. Twintig procent van de ouderen wil verhuizen naar een zelfstandige ouderenwoning of seniorenwoning, 18% naar een aanleunwoning bij een verzorgingshuis en 16% van de ouderen wil naar een flat/etagewoning/appartement verhuizen. Wijken: In de wijken Aa-landen en Assendorp willen meer ouderen verhuizen (beiden wijken 60%) dan in de rest van Zwolle (52%). 7.3 Ventilatie binnenshuis Er is weinig bekend over de kwaliteit van het binnenmilieu in seniorenwoningen. Het verbeteren van het binnenmilieu van woningen, scholen en kindercentra is één van de speerpunten uit de Nationale aanpak Milieu en Gezondheid van de overheid. Drieënveertig procent van de ouderen in Zwolle woont in een huis met uitsluitend natuurlijke ventilatie. Veel ouderen ventileren de verschillende ruimten in de woning onvoldoende. 52% van de ouderen ventileert onvoldoende de woonkamer, 35% de slaapkamer, 48% de badkamer en 36% de keuken. Wijken: De ouderen in de wijk Assendorp hebben het vaakst een woning met uitsluitend natuurlijke ventilatie (61%). In de rest van Zwolle ligt het percentage lager op 38%. In figuur 7.1 is te zien hoe ouderen de ruimtes in hun woning ventileren, ingedeeld naar wijk. Ouderen in de wijk Assendorp ventileren voornamelijk hun badkamer en keuken minder dan ouderen in de andere wijken.
29
ventileert onvoldoende 70 62 60
58 54
53
52
52
50
50
48
45 36
40
39
36
34
36
35
33
30 20 10
Assendorp
Aalanden
Rest Zwolle
keuken
badkamer
slaapkamer
woonkamer
keuken
badkamer
slaapkamer
woonkamer
keuken
badkamer
slaapkamer
woonkamer
keuken
badkamer
slaapkamer
woonkamer
0
Totaal Zwolle
Figuur 7.1: ventilatie van verschillende ruimtes ingedeeld naar wijk. 7.4 Welzijnsvoorzieningen Voor ouderen zijn tal van voorzieningen in het leven geroepen. Gemeenten zijn in toenemende mate verantwoordelijk voor de financiering en de organisatie van deze welzijnsvoorzieningen in een gemeente. De verwachting is dat deze trend zich de komende jaren zal voortzetten. Een goed functionerend en adequaat aanbod van welzijnsvoorzieningen stelt oudere mensen niet alleen in staat om deel te blijven nemen aan maatschappelijke activiteiten. Het stelt ze ook in staat om zo lang mogelijk zo zelfstandig mogelijk te blijven wonen. Dit laatste sluit niet alleen goed aan bij de wens van de meeste ouderen, het past ook in het beleid van de overheid om ouderen zo lang mogelijk thuis te laten wonen. Deze ontwikkeling is ook noodzakelijk vanwege de toenemende druk op semi- en intramurale zorgvoorzieningen als gevolg van de vergrijzing van Nederland.
30
Onderstaande tabel geeft een overzicht van enkele voorzieningen, de bekendheid van deze voorzieningen, het gebruik van de voorziening en de behoefte aan deze voorziening.
maaltijdverstrekking eetpunt advies of voorlichting ouderenvoorlichter hulp bij administratieve of financiële activiteiten sport- of bewegingsactiviteiten voor ouderen recreatieve/culturele activiteiten voor ouderen hulp in en om huis ondersteuning bij het geven van mantelzorg hulp bij uitbreiden sociale contacten vervoer naar voorzieningen personenalarmering
nooit van gehoord
nee, geen behoefte aan
nee, zou wel willen
bekendheid voorzieningen en gebruik hiervan
ja,gebruik ik weleens
Tabel 7.1: bekendheid voorzieningen en gebruik hiervan
9 3 2
1 2 4
88 87 83
2 8 11
29
7
62
2
17
10
71
2
21
6
72
1
8
9
81
2
2
3
89
6
1
5
91
3
12 10
7 9
80 77
1 4
Uit de tabel blijkt dat vooral gebruik gemaakt wordt van hulp bij administratieve activiteiten, van sportof bewegingsactiviteiten voor ouderen en van recreatieve/culturele activiteiten voor ouderen. Ouderen die wel mee zouden willen doen aan activiteiten, geven het meest aan dat zij willen meedoen aan sport- en bewegingsactiviteiten voor ouderen, hulp in en om het huis en personenalarmering. Onbekend bij ouderen zijn vooral het eetpunt en advies of voorlichting van een ouderenvoorlichter. Trend: In vergelijking met 2007 willen meer ouderen sport- of bewegingsactiviteiten uitvoeren en meer weten oven personenalarmering. Daarentegen willen minder mensen hulp in en om het huis in vergelijking met 2007. Wijken: Er zitten geen grote verschillen tussen de wijken. In de wijk Aa-landen zouden meer ouderen mee willen doen met sport- of bewegingsactiviteiten (11%) in vergelijking met ouderen in Assendorp (6%). In de rest van Zwolle zouden meer mensen gebruik willen maken van personenalarmering (10%) ten opzichte van 5% van de ouderen in Assendorp. Naast het gebruik, de behoefte en de bekendheid van voorzieningen, is ook gevraagd of respondenten weten waar ze voor bepaalde voorzieningen terecht kunnen. De resultaten zijn weergegeven in tabel 7.2. Het blijkt dat ouderen in Zwolle vooral niet weten op welke manier ze gebruik kunnen maken van schuldhulpverlening, van de hulp van een ouderenadviseur en van personenalarmering.
31
Tabel 7.2: het percentage ouderen (naar leeftijdsgroep) dat weet waar voorzieningen kunnen worden aangevraagd. 65-75 jarigen 75-plussers totaal
thuiszorg PGB schuldhulpverlening gehandicaptenkaart woningaanpassing rolstoelvoorziening vervoersvoorziening maaltijdverstrekking ouderenadviseur/voorlichter ouderengym/zwemmen activiteiten voor ouderen personenalarmering financiële/administratieve ondersteuning
78 56 47 60 60 60 58 62 43 63 74 45 53
86 46 31 42 55 52 59 60 32 51 66 52 49
% 81 52 40 52 58 57 58 61 38 58 71 48 52
Trend: In het algemeen weten ouderen in Zwolle minder goed waar ze voorzieningen moeten aanvragen in vergelijking met ouderen in de regio. Ten opzichte van de meting in 2007, weten nu wel veel meer ouderen in Zwolle waar ze alle voorzieningen moeten aanvragen. Wijken: Ouderen in Assendorp weten minder vaak waar voorzieningen moeten worden aangevraagd. Ouderen in de Aa-landen weten het juist het vaakst. Ouderen in alle wijken geven aan dat de afstand naar algemene voorzieningen zoals de apotheek, huisarts en winkels op een goede afstand en niet te ver van huis is. Minder goed bereikbaar zijn het eetpunt en het gemeenteloket. Ouderen in de wijk Aa-landen geven verder aan dat het zorgloket/WMO niet goed bereikbaar is. De ouderen in Assendorp vinden activiteiten/dienstencentra en de bibliotheek minder goed bereikbaar. De beoordeling van de bereikbaarheid van voorzieningen in Zwolle is over het algemeen vergelijkbaar met de beoordeling in de regio. 7.5 Openbaar vervoer De provincies zijn verantwoordelijk voor de regionale bereikbaarheid en het regionaal openbaar vervoer. Voor veel ouderen is de beschikbaarheid van openbaar vervoer (bus/trein/tram) van groot belang voor het onderhouden van sociale contacten en voor maatschappelijke participatie. Toch ervaren ouderen nogal eens knelpunten bij het gebruik van openbaar vervoer. Een kwart van de ouderen in Zwolle geeft aan (soms) problemen te hebben met het vervoer, waardoor men ergens niet naar toe kan waar men graag naar toe had willen gaan, heeft soms problemen en 5% heeft bijna altijd problemen met vervoer. Met name personen van 75 jaar en ouder (38%) en vrouwen (33%) hebben problemen met vervoer. Aan de mensen die aangeven problemen te hebben met het vervoer, is gevraagd wat de oorzaak hiervan is. De meest genoemde redenen zijn dat het openbaar vervoer te ingewikkeld is (9%), men niet meer durft te fietsen (9%) en men lichamelijk niet in staat is om met het openbaar vervoer te reizen (5%). Trend: Het aantal ouderen dat problemen ervaart met het openbaar vervoer is gestegen van 20% in 2007 naar 25% in 2010. Wijken: Er zijn geen verschillen tussen de wijken wat betreft problemen met het vervoer.
32
8
Schematisch overzicht van de resultaten per wijk
Hieronder staat een overzicht van afwijkende resultaten van de verschillende wijken. Assendorp In de wijk Assendorp wordt minder goed gescoord op: Alleen wonen Opleidingsniveau Rondkomen van AOW Veiligheid ‘s nachts (mannen) Maatschappelijke participatie Groenteconsumptie Visconsumptie Overgewicht Functionele beperkingen Slaap- en kalmeringsmiddelen Psychische gezondheid Ventilatie Bekendheid van voorzieningen Suikerziekte/diabetes Hoge bloeddruk Astma/COPD Angst en depressiestoornis In de wijk Assendorp wordt beter gescoord op: Eenzaamheid Alcoholgebruik Aa-landen In de wijk Aa-landen wordt minder goed gescoord op: Veiligheid ‘s nachts (vrouwen) Eenzaamheid Alcoholgebruik Slaap- en kalmeringsmiddelen Psychische gezondheid In de wijk Aa-landen wordt beter gescoord op: Opleidingsniveau Rondkomen van AOW Sociale steun Maatschappelijke participatie Groenteconsumptie Visconsumptie Fruit eten Dagelijks ontbijten Bekendheid van voorzieningen Rest van Zwolle In de rest van Zwolle wordt minder goed gescoord op: Steun bij problemen In de rest van Zwolle wordt beter gescoord op: Opleidingsniveau Tevredenheid over contacten Maatschappelijke participatie Psychische gezondheid
33
9
Samenvatting van de belangrijkste resultaten
Dit rapport vormt een onderdeel van de ouderenmonitor die in de regio IJsselland is gehouden onder 5.000 mensen van 65 jaar en ouder. Deze ouderen hebben eind 2010 een vragenlijst ingevuld over gezondheid, welzijn en leefstijl. In de gemeente Zwolle zijn 3 x 600 vragenlijsten uitgezet in de wijken Assendorp, Aa-landen en de rest van Zwolle. In totaal zijn er 499 vragenlijsten geretourneerd (149 van Assendorp; 177 van de Aa-landen en 173 van de rest van Zwolle). Hieronder is een samenvatting weergegeven van de belangrijkste resultaten in de gemeente Zwolle. Algemeen: • 14% van de ouderen heeft alleen de beschikking over een AOW uitkering, 11% heeft moeite met rondkomen. • 43% van de ouderen woont alleen, dit is een afname van 4% sinds 2007. Sociale omgeving: • 47% van de ouderen voelt zich (matig) eenzaam • 18% van de ouderen ontvangt mantelzorg (in 2007 was dit 11%). • Ouderen participeren meer in maatschappelijke activiteiten dan in 2007. Leefstijl: • Een kwart van de ouderen eet te weinig groenten en fruit • Twee derde van de ouderen drinkt te weinig (vocht) • 58% voldoet aan de beweegnorm • 58% van de ouderen heeft overgewicht Gezondheid: • Dertig procent heeft een beperking in de mobiliteit, gehoor- of gezichtsproblemen • Bijna drie kwart van de ouderen geeft aan een (zeer) goede ervaren gezondheid te hebben. • 45% van de ouderen geeft aan belemmeringen te ervaren vanwege chronische aandoeningen • 18% van de ouderen heeft te maken gehad met een valongeluk in de laatste 3 maanden, dit is vergelijkbaar met het regionale niveau (16%) • 35% heeft matige tot ernstige angst- en depressieklachten Omgeving: • 25% van de ouderen heeft (soms) problemen met vervoer • Een deel van de ouderen is niet op de hoogte van de voorzieningen die er zijn of weet niet waar deze aangevraagd kunnen worden • Veel ouderen ventileren hun huis niet voldoende In een tweetal factsheets, over wonen, welzijn en zorg en over gezondheid en leefstijl, zijn de regionale resultaten van de monitor opgenomen. In deze factsheets staan conclusies en aanbevelingen voor de hele regio. Deze aanbevelingen zijn ook relevant voor de gemeente Zwolle Conclusie: Met veel ouderen in Zwolle gaat het goed. Zij beschikken over een (goede) gezondheid. Wel is er een duidelijke toename in ongezondheid met het toenemen van de leeftijd. Bij het ouder worden, wordt ook vaker een beroep gedaan op voorzieningen en op de (sociale) omgeving van de oudere. Het is van belang om op deze trends zo goed mogelijk in te blijven spelen. In de vergelijking tussen de wijken van Zwolle is te zien dat ouderen in de wijk Assendorp in hogere mate te maken hebben met gezondheidsproblemen dan ouderen in de andere onderzochte wijken.
34
10
Referenties o
Bisschop I. Psychosocial resources and the consequences of specific chronic diseases in older age; The longitudinal Aging Study Amsterdam. Leiden, 2004.
o
CBS, Statline, bevolkingsopbouw, burgerlijke staat, etniciteit 65-plussers op 1 januari 2010
o
Deeg DJH, Knipscheer CPM, Tilburg W van. Autonomy and well-being in the aging population; Concepts and design of the Longitudinal Aging Study Amsterdam. Bunnik: Nederlands Instituut voor Gerontologie (NIG), 1993.
o
Hoeymans, N., Pcavet, H.S.J., Tijhuis, M.A.R. (2002). Hoeveel mensen voelen zich niet gezond? Volksgezondheid Toekomst Verkenning. Bilthoven: Nationaal Kompas Volksgezondheid RIVM.
o
http://www.nationaalkompas.nl/gezondheidsdeterminanten/omgeving/milieu/binnenmilieu/waar -komen-ongezonde-stoffen-in-het-binnenmilieu-vandaan-en-hoe-voer-je-ze-af/ , versie 4.2, 9 december 2010
o
http://www.nationaalkompas.nl/gezondheidsdeterminanten/omgeving/milieu/binnenmilieu/watkun-je-doen-om-de-binnenmilieukwaliteit-te-verbeteren/, versie 4.2, 9 december 2010
o
http://www.nationaalkompas.nl/gezondheidsdeterminanten/omgeving/milieu/binnenmilieu/watzijn-de-mogelijke-gezondheidsgevolgen-van-een-slechte-binnenmilieukwaliteit/,versie 4.2, 9 december 2010
o
http://www.toolkitvtv.nl/inhoud/indicatoren-enbronnen/gezondheidsdeterminanten/milieufactoren, versie 4.2, 21 december 2010
o
Mediant Centrum Preventieve GGZ (2005). Psychosociale ondersteuning: wat willen ouderen zelf?
o
Ministerie van Volksgezondheid (2003). Nota Langer gezond leven, ook een kwestie van gezond gedrag.
o
Mulder M. Personen met psychische klachten 2005-2008. In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationale Atlas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM, www.zorgatlas.nl / Gezondheid en ziekte / Functioneren en kwaliteit van leven, 21 juni 2010.
o
RIVM: Gezond oud in Nederland (concept 2011)
o
Schoemaker C. Wat is psychische gezondheid en hoe wordt het gemeten? In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM, www.nationaalkompas.nl/Gezondheid en ziekte/Functioneren en kwaliteit van leven/Psychisch functioneren/Psychische gezondheid volwassenen, 22 maart 2010a.
o
Schoemaker C. Psychische gezondheid samengevat. In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM, www.nationaalkompas.nl/Gezondheid en ziekte/Functioneren en kwaliteit van leven/Psychisch functioneren/Psychische gezondheid volwassenen, 22 maart 2010b.
o
Schoemaker C. Hoeveel mensen hebben psychische klachten? In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM, www.nationaalkompas.nl/Gezondheid en ziekte/Functioneren en kwaliteit van leven/Psychisch functioneren/Psychische gezondheid volwassenen, 22 maart 2010c.
o
Schoemaker C. Zijn er sociaaldemografische gezondheidsverschillen? In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM,
35
www.nationaalkompas.nl/Gezondheid en ziekte/Functioneren en kwaliteit van leven/Psychisch functioneren/Psychische gezondheid volwassenen, 23 juni 2010d. o
Schuijt-Lucassen NY, Deeg DJH. Verlies van regie over het leven; voorspellende factoren. Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie, 2006;37(6):304-13.
o
Sociaal Cultureel Planbureau. Ouderenmonitor 2008
o
Van Tilburg, T.G., De Jong-Gierveld, J. (1999). Cesuurbepaling van de eenzaamheidsschaal. Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie (30), 158-163.
o
www.armoedemonitor.nl
o
www.veiligheid.nl
36
algemene vragen 1
Wat is uw geslacht?
2
Wat is uw geboortejaar?
3
Wat zijn de vier cijfers van uw postcode?
4
Wat is uw burgerlijke staat?
o Gehuwd / geregistreerd partnerschap o Samenwonend o Ongehuwd, nooit gehuwd geweest o Gescheiden, gescheiden levend o Weduwe, weduwnaar
5
Met welke personen woont u momenteel samen? Er zijn meerdere antwoorden mogelijk
o Ik woon alleen o Met een partner / echtgenoot of echtgenote o Met mijn kind(eren) o Met een ander familielid / andere familieleden o Met een andere persoon / andere personen
6 Wat is uw hoogst voltooide opleiding? Een opleiding afgerond met diploma of voldoende getuigschrift
Man
1 9
o o
o
o
o
o
o
o o
Vragenlijst ouderenmonitor 2010
o Vrouw
Geen opleiding (lager onderwijs niet afgemaakt) Lager onderwijs (lagere school, speciaal basisonderwijs) Lager of voorbereidend beroepsonderwijs (zoals LTS, LEAO, huishoudschool) Middelbaar algemeen voortgezet onderwijs (zoals (M)ULO, MAVO, MBO-kort) Middelbaar beroepsonderwijs en beroepsbegeleidend onderwijs (zoals MBO-lang, MTS, MEAO, BOL, BBL, INAS) Hoger algemeen en voorbereidend wetenschappelijk onderwijs (zoals Gymnasium, HBS, MMS) Hoger beroepsonderwijs (zoals HBO, HTS, HEAO, kandidaats wetenschappelijk onderwijs) Wetenschappelijk onderwijs (universiteit) Anders, namelijk:
1
7
Wat is het geboorteland van uzelf, uw moeder en uw vader?
Uzelf
Uw moeder
Uw vader
Nederland Suriname Nederlandse Antillen Aruba Nederlands Indië Turkije Marokko Overig, namelijk:
lichamelijke gezondheid 8
Hoe zou u over het algemeen uw gezondheid noemen?
o Uitstekend o Zeer goed o Goed o Matig o Slecht
9
Hoeveel kilo weegt u zonder kleren? (afronden op hele kilo’s)
Kilogram
10
Hoe lang bent u (zonder schoenen)?
Centimeter
11
Wilt u bij de volgende ziekten en aandoeningen aangeven of u die heeft of in de afgelopen 12 maanden heeft gehad. Geef op iedere regel uw antwoord. Diabetes mellitus/ suikerziekte Beroerte, hersenbloeding, herseninfarct of TIA Hartinfarct Een andere ernstige hartaandoening (zoals hartfalen of angina pectoris) Een vorm van kanker (kwaadaardige aandoening) Migraine of regelmatig ernstige hoofdpijn Hoge bloeddruk
a. b. c. d. e. f. g.
Vragenlijst ouderenmonitor 2010
Nee a b c d e f g 2
Ja, NIET door arts vastgesteld
Ja, WEL door arts vastgesteld
Nee
Ja, NIET door Ja, WEL door arts vastgesteld arts vastgesteld
h. i. j. k. l. m. n. o. p. q. r. s. t. u. v. w.
Vernauwing van de bloedvaten in de h buik of benen (geen spataderen) Astma, chronische bronchitis, i longemfyseem of CARA/COPD Ernstige of hardnekkige darm- j stoornissen langer dan 3 maanden Psoriasis k Chronisch eczeem l Onvrijwillig urineverlies (incontinentie) m Ernstige of hardnekkige aandoening n van de rug (incl. hernia) Gewrichtsslijtage (artrose, o slijtagereuma) van heupen of knieën Chronische gewrichtsontsteking p (ontstekingsreuma, chronische reuma, reumatoïde artritis) Andere ernstige of hardnekkige q aandoening van de nek of schouder Andere ernstige of hardnekkige r aandoening van elleboog, pols of hand Botontkalking (osteoporose) s Ziekten van het zenuwstelsel t (Parkinson, MS, epilepsie) Duizeligheid met vallen u Prostaatklachten (niet prostaatkanker v of prostaatontsteking) Andere langdurige ziekte of w aandoening, namelijk:
12
In welke mate wordt u hierdoor belemmerd bij het uitvoeren van dagelijkse bezigheden thuis, in uw werk of in uw vrijetijdsbesteding?
o Sterk belemmerd o Licht belemmerd o Niet belemmerd o N.v.t. Ik heb in de afgelopen 12 maanden
13
Hoe vaak heeft u de afgelopen 2 weken slaap- of kalmeringsmiddelen gebruikt op doktersvoorschrift, zoals oxazepam (Seresta), temazepam (Normison) diazepam (Stesolid), zopiclon (Imovane) of zolpidem (Stilnoct)? Vragenlijst ouderenmonitor 2010
geen van bovenstaande aandoeningen gehad
o 5 à 7 keer per week o 3 à 4 keer per week o 1 à 2 keer per week o 1 keer in de afgelopen 2 weken o 0 keer o Ik gebruik geen slaap- en 3
kalmeringsmiddelen ga naar vraag 15
14
Hoe lang gebruikt u al slaap- of kalmeringsmiddelen op doktersvoorschrift?
15 Bent u in de afgelopen 3 maanden wel eens gevallen?
o o o o
0 tot 3 maanden 3 maanden tot 1 jaar 1 tot 2 jaar 2 jaar of langer
o o o o
Ja, 1 keer Ja, 2 keer Ja, meer dan 2 keer Nee ga naar vraag 18
In huis Om het huis Elders
Als u in de laatste 3 maanden meerdere keren bent gevallen, dan gaan onderstaande vragen over de laatste val.
16
Waar bent u gevallen?
o o o
17
Heeft u lichamelijk letsel opgelopen door deze val?
o Ja o Nee
Heeft u weleens een cursus valpreventie gedaan? (Hierin leert u hoe u kunt zorgen dat u niet valt)
o o
Heeft u belangstelling voor een cursus valpreventie?
o Ja o Nee
18
19
Ja ga naar vraag 20 Nee
ZELFREDZAAMHEID en ZORG 20 Bij de volgende vragen gaat het erom wat u normaal kunt doen. Het gaat NIET om
tijdelijke problemen van voorbijgaande aard.
a. b. c.
Geef op iedere regel uw antwoord. Kunt u een gesprek volgen in een groep van 3 of meer personen (zo nodig met hoorapparaat)? Kunt u met één andere persoon een gesprek voeren (zo nodig met hoorapparaat)? Zijn uw ogen goed genoeg om de kleine letters in de krant te kunnen lezen (zo nodig met bril of contactlenzen)?
Vragenlijst ouderenmonitor 2010
Ja, zonder moeite a
b
c
4
Ja, met enige moeite
Ja, met grote moeite
Nee, dat kan ik niet
Ja, zonder Ja, met moeite enige moeite d. Kunt u op een afstand van 4 meter het gezicht van iemand herkennen (zo nodig met bril of contactlenzen)? e. Kunt u een voorwerp van 5 kg (bijvoorbeeld een volle boodschappentas)10 meter dragen? f. Kunt u als u staat, buigen en iets van de grond oppakken? g. Kunt u 400 meter aan een stuk lopen, zonder stil te staan (zo nodig met stok)? 21
Ja, met grote moeite
Nee, dat kan ik niet
d e f g
De volgende vragen gaan erover of u op dit moment een aantal werkzaamheden, die regelmatig gedaan moeten worden, zelfstandig kunt uitvoeren. Als u bepaalde werk- zaamheden wel zelf kunt doen, dient u daarbij ook aan te geven of u deze werkzaamheden met of zonder moeite kunt doen. Het gaat er niet om of u bepaalde werkzaamheden ook werkelijk doet, maar of u ze zou kunnen verrichten (indien dat nodig is of nodig mocht zijn). Ja, zonder enige moeite
Geef op iedere regel uw antwoord a. Kunt u, geheel zelfstandig, ontbijt of lunch klaarmaken? b. Kunt u, geheel zelfstandig, warm eten klaarmaken? c. Kunt u, geheel zelfstandig, “lichte” huishoudelijke werkzaamheden verrichten (bijv. stof afnemen of prullen opruimen)? d. Kunt u, geheel zelfstandig, “zware” huishoudelijke werkzaamheden verrichten (bijv. dweilen, ramen lappen of stofzuigen)? e. Kunt u, geheel zelfstandig, uw kleren wassen en strijken? f. Kunt u, geheel zelfstandig, de bedden verschonen en/of opmaken? g. Kunt u, geheel zelfstandig, de boodschappen doen? h. Kunt u, geheel zelfstandig, gebruik maken van eigen of openbaar vervoer? Vragenlijst ouderenmonitor 2010
a b c
d
e f g h
5
Ja, maar Ja, maar Nee, wel met met veel alleen met enige moeite hulp van moeite anderen
vervoer 22 Heeft u wel eens problemen met
vervoer waardoor u ergens niet naartoe gaat, waar u wel naar toe had willen gaan?
23
Welke van de onderstaande redenen veroorzaken uw problemen met vervoer? Er zijn meerdere antwoorden mogelijk
o o o
Ja, soms Ja, (bijna) altijd Nee ga naar vraag 24
o o o o o o o
Anderen hebben geen tijd om mij te brengen Ik durf niet meer zo goed auto te rijden Ik durf niet meer te fietsen De bus rijdt te weinig De bushalte ligt te ver van mijn huis De bus stopt te ver van het reisdoel De bushalte biedt te weinig bescherming als ik moet wachten o Ik vind het openbaar vervoer onveilig o Ik vind het te ingewikkeld om met het openbaar vervoer (bus/trein) te reizen o Ik ben lichamelijk niet in staat om met het openbaar vervoer te reizen o Het gebruik van mijn rolstoel of rollator levert problemen op bij het vervoer o Ik moet te lang wachten op de belbus of regiotaxi o Ik vind de gewone taxi te duur o Anders, namelijk
Welzijn
24 De volgende vragen gaan over hoe u zich voelt en hoe het met u ging in de afgelopen 4
weken. Wilt u bij elke vraag het antwoord geven dat het best benadert hoe vaak u zich zo voelde. Hoe vaak in de afgelopen vier weken: Let u er a.u.b. op dat u bij elke regel (a, b, c, enz.) een hokje aankruist a. was u erg zenuwachtig? b. zat u zo in de put, dat niets u kon opvrolijken?
Altijd Meestal Vaak a b
c. voelde u zich kalm en rustig?
c
d. voelde u zich somber en neerslachtig?
d
e. was u een gelukkig mens?
e
Vragenlijst ouderenmonitor 2010
6
Soms Zelden Nooit
25
26
Heeft u een probleem dat u dag en nacht bezighoudt?
o o
Zo ja, wilt u hiernaast aangeven waar dit probleem mee te maken heeft? Er zijn meerdere antwoorden mogelijk
o
De volgende vragen gaan over hoe u 27 zich voelde in de afgelopen 4 weken. a. Hoe vaak voelde u zich erg vermoeid zonder duidelijke reden? b. Hoe vaak voelde u zich zenuwachtig? c. Hoe vaak was u zo zenuwachtig dat u niet tot rust kon komen? d. Hoe vaak voelde u zich hopeloos? e. Hoe vaak voelde u zich rusteloos of ongedurig? f. Hoe vaak voelde u zich zo rusteloos dat u niet meer stil kon zitten? g. Hoe vaak voelde u zich somber of depressief? h. Hoe vaak had u het gevoel dat alles veel moeite kostte? i. Hoe vaak voelde u zich zo somber dat niets hielp om u op te vrolijken? j. Hoe vaak vond u zichzelf afkeurens- waardig, minderwaardig of waardeloos? Vragenlijst ouderenmonitor 2010
Ja Nee ga naar vraag 27
Mijn lichamelijke gezondheid (onzekerheid over ziekte, pijn) o Mijn geestelijke gezondheid (bijvoorbeeld (angst voor) dementie en depressie) o Gebrek aan zorg (ik kan mezelf niet meer goed redden) o Zorg om mijn partner o Zorg om mijn (klein)kind(eren) o Overlijden van naaste o Alleen zijn, eenzaamheid o Financiële zorgen o Angst voor de toekomst o Onveilig voelen o Anders, namelijk
Kruis op iedere regel het antwoord aan dat het beste omschrijft hoe vaak u dit gevoel hebt. Altijd Meestal Soms Af en toe Nooit a b
c d e f g h i j
7
MANTELZORG ONTVANGEN De volgende vragen gaan over mantelzorg. Mantelzorg is de zorg die u ontvangt van een bekende uit uw omgeving, zoals uw echtgenoot, echtgenote, partner, huisgenoot, kind, buren of vrienden, als u voor langere tijd ziek, hulpbehoevend of gehandicapt bent. Deze zorg kan bestaan uit het huishouden doen, wassen en aankleden, gezelschap houden, vervoer, geldzaken regelen, enz. Mantelzorg wordt niet betaald (NB: een vrijwilliger die werkt vanuit een vrijwilligerscentrale, is geen mantelzorger). 28 Heeft u de afgelopen 12
maanden vanwege uw gezondheid mantelzorg gekregen?
o o
o
Ja, en ik krijg die mantelzorg nu nog Ja, maar ik krijg die mantelzorg nu niet meer hGa naar vraag 33 Nee hGa naar vraag 33
29 Waaruit bestaat deze
o Hulp in de huishouding (boodschappen,
mantelzorg? Er zijn meer antwoorden mogelijk
30 Van wie krijgt u momenteel
deze hulp? Er zijn meer antwoorden mogelijk
31 Is de persoon (of één van de
personen) van wie u momenteel deze hulp krijgt een huisgenoot?
32 Hoe vaak krijgt u momenteel
mantelzorg?
Vragenlijst ouderenmonitor 2010
schoonmaken) o Klaarmaken van de warme maaltijden o Hulp bij persoonlijke verzorging (wassen, aankleden) o Hulp bij medische verzorging o Gezelschap, troost, afleiding, enz. o Begeleiding en/of vervoer (bij bezoek aan arts, kapper, enz.) o Regeling geldzaken en/of andere administratie o Andere zaken, namelijk:
o Echtgenoot, echtgenote, partner o Kinderen, schoondochter of schoonzoon o (Schoon)ouders o Andere familieleden o Buren / vrienden / kennissen o Ja o Nee
o Meer dan één keer per dag o Eén keer per dag o Meer dan één keer per week o Eén keer per week o Minder dan één keer per week 8
MANTELZORG geven
De 33
volgende vragen gaan over mantelzorg geven. Geeft u momenteel mantelzorg of heeft u de afgelopen 12 maanden mantelzorg gegeven?
Hoeveel uur mantelzorg geeft u 34 momenteel gemiddeld per week?
o Ja, ik geef die mantelzorg nu nog o Ja, maar ik geef die mantelzorg nu niet meer Ga naar vraag 39 o Nee Ga naar vraag 39
o Incidenteel (niet elke week) o Gemiddeld uren per week
35
Sommige mensen voelen zich erg belast door de verzorging van een ander. Zij vinden de zorg zwaar en moeilijk vol te houden. Voor andere mensen geldt dat minder. Alles bij elkaar genomen, hoe belast voelt u zich momenteel?
(inclusief reistijd)
o Niet of nauwelijks belast o Enigszins belast o Tamelijk zwaar belast o Zeer zwaar belast o Overbelast (kan de zorg eigenlijk niet meer
volhouden)
36 Uit welke activiteiten bestaat deze
o Hulp in de huishouding (boodschappen,
mantelzorg voornamelijk? Er zijn meer antwoorden mogelijk
Aan wie geeft u mantelzorg? 37 Er zijn meer antwoorden mogelijk
Vragenlijst ouderenmonitor 2010
schoonmaken) o Klaarmaken van de warme maaltijden o Hulp bij persoonlijke verzorging (wassen, aankleden) o Hulp bij medische verzorging o Gezelschap, troost, afleiding, enz. o Begeleiding en/of vervoer (bij bezoek aan arts, kapper, enz.) o Regeling geldzaken en/of andere administratie o Andere zaken, namelijk:
o o o o o
Echtgeno(o)t(e) of partner Kinderen (Schoon)ouders Andere familieleden Buren / vrienden / kennissen 9
38
Heeft u, naast eventuele hulp die u al ontvangt, behoefte aan hulp in verband met uw werkzaamheden als mantelzorger? Er zijn meer antwoorden mogelijk
o Nee o Ja, aan informatie en advies o Ja, aan een vervanger, zodat ik ook af en
toe een vrije dag kan nemen of met vakantie kan gaan o Ja, aan emotionele ondersteuning o Ja, aan ontspannende activiteiten o Ja, aan belangenbehartiging
Welzijnsvoorzieningen 39
Kunt u voor elk van onderstaande diensten en voorzieningen aangeven of u er wel eens gebruik van maakt óf u dat niet doet) er op dit moment wel gebruik van zou willen maken?
Let u er a.u.b. op dat u bij elke regel (a, b, c, enz.) een hokje aankruist. a. Maaltijdverstrekking/maaltijdendienst (bijv. tafeltje-dek-je/thuisbezorging van diepvries- of magnetron- maaltijden) b. Eettafel (waar u naar toe kunt gaan om warm te eten) c. Advies of voorlichting van een ouderenadviseur of ouderenvoorlichter d. Hulp bij administratieve of financiële activiteiten (bijv. belastingaangifte, aanvragen van voorzieningen) e. Sport- of bewegingsactiviteiten voor ouderen vanuit een activiteiten- of dienstencentrum (bijv. ouderengym/-zwemmen, Meer Bewegen Voor Ouderen) f. Recreatieve / culturele activiteiten voor ouderen vanuit een activiteiten- of dienstencentrum (bijv. kaarten, volksdansen, zingen, soos, cursus/ studiekring, winkelen) g. Hulp in en om huis van een vrijwilliger via een vrijwilligers- organisatie (bijv. klussendienst, boodschappendienst)
Vragenlijst ouderenmonitor 2010
Ja, Nee, maar Nee, geen Nooit gebruik ik zou ik wel behoefte van wel eens willen aan gehoord a
b c d
e
f
g
10
Ja, Nee, maar Nee, geen Nooit van gebruik ik zou ik wel behoefte gehoord wel eens willen aan h. i. j. k.
Ondersteuning bij het geven van mantelzorg (bijv. respijtzorg, gesprek met hulpverleners en of andere mantelzorgers, enz.) Hulp bij (het uitbreiden van) mijn sociale contacten (bijv. bezoekdienst) Vervoer naar voorzieningen (bijv. regiotaxi, vervoersdienst, boodschappentaxi) Personenalarmering
l. Anders, namelijk
h
i
j
k l
40 Weet u waar u terecht kunt voor: Let u er a.u.b. op dat u bij elke regel (a, b, c, enz) een hokje aankruist.
Ja
a. Thuiszorg / hulp bij het huishouden
a
b. Persoonsgebonden Budget (PGB)
b
c. Schuldhulpverlening
c
d. Gehandicaptenparkeerkaart
d
e. Woningaanpassing
e
f. Rolstoelvoorziening
f
g. Vervoersvoorziening
g h
h. Maaltijdverstrekking / maaltijdendienst (bijv. tafeltje- dek-je / thuisbezorging van diepvries- of magnetronmaaltijden) i. Ouderenadviseur of -voorlichter j. Ouderengym/-zwemmen, Meer Bewegen Voor Ouderen k. Activiteiten voor ouderen (bijv. kaarten, biljarten, volksdansen, soos) l. Personenalarmering m. Financiële / administratieve ondersteuning Vragenlijst ouderenmonitor 2010
i j k
l m 11
Nee
Sociale omgeving en vrije tijd 41
Hoe tevreden bent u over de contacten die u heeft?
o Zeer tevreden o Tevreden o Niet ontevreden/tevreden o Ontevreden o Zeer ontevreden
42 De volgende vragen gaan over uw omgang met andere mensen. Wilt u steeds aangeven of u de omschreven situatie weleens ervaart. Wilt u op iedere regel het antwoord dat het meest op u van toepassing is aankruisen? Zelden of Af en toe Regelmatig Erg vaak Gebeurt het wel eens dat men… nooit a. u uitnodigt voor een feestje of etentje? a b. gezellig bij u op bezoek komt?
b
c. genegenheid voor u toont?
c
d. u troost?
d
e. u complimenten geeft? f. interesse in u toont? g. u hulp biedt in bijzondere gevallen zoals bij ziekte en verhuizing? h. u geruststelt? i. u goede raad geeft? j. u in vertrouwen neemt? k. u om hulp of advies vraagt? l. uw sterke punten naar voren haalt?
e f g h i j k l
Vragenlijst ouderenmonitor 2010
12
43 Er volgen nu enkele uitspraken. Wilt u van elk van de volgende uitspraken aangeven in
hoeverre die op u, zoals u de laatste tijd bent, van toepassing is?
a. b. c. d. e. f. g. h. i. j. k.
Geef op iedere regel uw antwoord. Er is altijd wel iemand in mijn omgeving bij wie ik met mijn dagelijkse probleempjes terecht kan. Ik mis een echt goede vriend of vriendin. Ik ervaar een leegte om mij heen. Er zijn genoeg mensen op wie ik in geval van narigheid kan terugvallen. Ik mis gezelligheid om mij heen. Ik vind mijn kring van kennissen te beperkt. Ik heb veel mensen op wie ik volledig kan vertrouwen. Er zijn voldoende mensen met wie ik me nauw verbonden voel. Ik mis mensen om mij heen. Vaak voel ik me in de steek gelaten. Wanneer ik daar behoefte aan heb, kan ik altijd bij mijn vrienden terecht.
44
a. b. c. d. e. f. g.
Ja
Nee
a
b c d e f g h i j k
Kunt u voor elk van onderstaande stellingen aangeven in hoeverre u het ermee eens bent? Geef op iedere regel uw antwoord Ik heb weinig controle over de dingen die me overkomen Sommige van mijn problemen kan ik met geen mogelijkheid oplossen Er is weinig dat ik kan doen om belangrijke dingen in mijn leven te veranderen Ik voel me vaak hulpeloos bij het omgaan met de problemen van het leven Soms voel ik dat ik een speelbal van het leven ben Wat er in de toekomst met me gebeurt hangt voor het grootste deel van mezelf af Ik kan ongeveer alles als ik m’n zinnen erop gezet heb Vragenlijst ouderenmonitor 2010
Min of meer
13
Helemaal Mee Niet mee Niet Helemaal mee eens eens, mee niet mee eens niet mee eens eens oneens
a b c
d e f g
45 Hieronder staat een aantal activiteiten.
Wilt u aangeven hoe vaak u deze activiteiten doet?
Let u er a.u.b. op dat u bij elke regel (a, b, c, enz.) een hokje aankruist.
Een Eén paar keer per keer maand per of (Vrijwel) (Vrijwel) dagelijks Wekelijks maand minder nooit
a. Op bezoek gaan
a
b. Bezoek ontvangen
b
c. Wandelen
c d
d. e. f. g.
Fietsen Meedoen met ouderensport (zoals ouderengym, ouderenzwemmen, (volks)dans) Overige sporten (zoals bv: tennis, zwemmen, dansen) Verenigingsactiviteiten doen (anders dan sport)
e
f g
h. Vrijwilligerswerk / werk voor de kerk doen
h
i. Betaald werk doen
i
j. Hobby uitvoeren, cursus doen
j k l
k. Passen op de kleinkinderen l. Bij anderen klusjes doen m. Bibliotheek bezoeken n. Internetten/e-mailen o. Uitgaan (theater, bioscoop)
m n o
GEDRAG en LEEFSTIJL Hoeveel dagen in de week gebruikt u 46 gewoonlijk: Geef op iedere regel uw antwoord
Ontbijt
Warme maaltijd
Aantal dagen per week Minder dan 1
Groente
Fruit
Vis
Vragenlijst ouderenmonitor 2010
14
1
2
3
4
5
6
7
o o
47
Gebruikt u vitamine D tabletten of druppels of multivitamine- o tabletten met vitamine D?
b. Hoe vaak gebruikt u vitamine D? 48
Nee, nooit ga naar vraag 48 Ja, alleen in de winter (of wanneer de r in de maand is) Ja, het hele jaar door
o Dagelijks o Af en toe
o Hoeveel glazen/kopjes vocht o (water, vruchtensap, koffie, thee, o
Minder dan 5 glazen/kopjes per dag 5 – 8 glazen/kopjes per dag Meer dan 8 glazen/kopjes per dag
melk, wijn, bier etc.) drinkt u per dag? Aantal dagen per week
49
Hoeveel dagen per week beweegt u gewoonlijk tenminste 30 minuten per dag? • tel alléén lichamelijke actviteiten mee die tenminste even zwaar zijn als stevig doorwandelen of fietsen • alle activiteiten mag u optellen, maar…. • activiteiten die korter duren dan 5 minuten tellen niet mee! 50
30 minuten bewegen
o Ik beweeg al voldoende Het lukt me niet om meer te o Ik een lichamelijke beperking heb o Ik het te druk heb bewegen, omdat: Er zijn meerdere antwoorden o Ik bewegen niet zo belangrijk / niet leuk vind o Ik geen geld voor een sportvereniging heb mogelijk o Ik er niet kan komen o Ik niemand heb om mee samen te gaan o Andere reden, namelijk
51
Minder 1 2 3 4 5 6 7 dan 1
Rookt u (wel eens)?
Vragenlijst ouderenmonitor 2010
o Ja o Nee, maar vroeger wel Ga naar vraag 53 o Nee, ik heb nooit gerookt Ga naar vraag 53 15
52
Wat rookt u en hoeveel?
53 Wilt u aangeven welke soorten alcoholhoudende drank u in de afgelopen 12 maanden wel eens heeft gedronken? Er zijn meer antwoorden mogelijk.
54
Op hoeveel van de 4 door-de- weekse dagen (hiermee wordt bedoeld maandag t/m donderdag) drinkt u gemiddeld genomen alcoholhoudende drank?
±
Sigaretten (uit een pakje of zelf gerold) per dag
±
Sigaren per week
±
Pakje(s) pijptabak (van 50 gram) per week
o Bier (geen alcoholarm of alcoholvrij/malt
bier) o Wijn, sherry, port, vermout o Likeur, advocaat, bessenjenever, citroenjenever o Jenever, brandewijn, vieux, rum, cognac, whisky, wodka of ander gedestilleerd o Alcoholhoudende drank gemengd met frisdrank of met vruchtensap (b.v. breezers, shooters) o Ik dronk vroeger wel, maar ik heb de afgelopen 12 maanden geen alcoholhoudende dranken gedronken Ga naar vraag 60 o Ik heb nooit alcoholhoudende dranken gedronken Ga naar vraag 60
o 4 dagen o 3 dagen o 2 dagen o 1 dag o Minder dan 1 dag o Ik drink nooit op door-de-weekse dagen Ga naar vraag 56
55
Als u op zo’n door-de-weekse dag alcoholhoudende drank gebruikt, hoeveel glazen drinkt u dan gemiddeld? (het gaat hierbij nog steeds om maandag t/m donderdag).
Met een glas wordt bedoeld een glas dat voor die drank gebruikelijk is. Reken voor een blikje of flesje bier 1,5 glas. Dus twee flesjes bier is 3 glazen. (halve glazen naar boven afronden).
Ik drink op zo’n door-de-weekse dag gemiddeld glas/glazen
Vragenlijst ouderenmonitor 2010
16
56
Op hoeveel van de 3 weekend- dagen(hiermee wordt bedoeld vrijdag t/m zondag) drinkt u gemiddeld genomen alcoholhoudende drank?
vraag 58
57
Als u op zo’n dag in het weekend alcoholhoudende drank gebruikt, hoeveel glazen drinkt u dan gemiddeld? (het gaat hierbij nog steeds om vrijdag t/m zondag)
58
Hoe vaak heeft u de afgelopen zes maanden 4 of meer glazen alcohol- houdende drank op één dag gedronken?
59
o 3 dagen o 2 dagen o 1 dag o Minder dan 1 dag o Ik drink nooit in het weekend Ga naar
Hoe vaak heeft u de afgelopen zes maanden 6 of meer glazen alcohol- houdende drank op één dag gedronken?
Met een glas wordt bedoeld een glas dat voor die drank gebruikelijk is. Reken voor een blikje of flesje bier 1,5 glas. Dus twee flesjes bier is 3 glazen. (halve glazen naar boven afronden). Ik drink op zo’n weekenddag gemiddeld glas/glazen
o Elke dag o 5 - 6 keer per week o 3 - 4 keer per week o 1 - 2 keer per week o 1 - 3 keer per maand o 3 - 5 keer per zes maanden o 1 - 2 keer per zes maanden o Nooit o Elke dag o 5 - 6 keer per week o 3 - 4 keer per week o 1 - 2 keer per week o 1 - 3 keer per maand o 3 - 5 keer per half jaar o 1 - 2 keer per half jaar o Nooit
Vragenlijst ouderenmonitor 2010
17
NEGATIEVE ERVARINGEN IN HUISELIJKE KRING Huiselijk geweld is geweld dat door iemand uit de huiselijke kring wordt gepleegd (gezinsleden, familieleden, (ex)partners, huisvrienden). Slachtoffers en daders van geweld kunnen zowel vrouwen, kinderen als mannen zijn. Het kan gaan om: • Psychisch of emotioneel geweld (getreiterd, gekleineerd of uitgescholden worden, etc.); • Lichamelijk geweld (mishandeld, geschopt en geslagen, etc.); • Ongewenste seksuele toenadering (seksueel getinte opmerkingen, ongewenst aangeraakt, etc.); • Seksueel misbruik (aangerand of verkracht). 60 60
Bent u ooit slachtoffer geweest van huiselijk geweld?
61
Om welke vorm van huiselijk geweld ging het? Er zijn meer antwoorden mogelijk
62
Wie was of waren de dader(s)? Er zijn meer antwoorden mogelijk
63 Hoe lang is het geleden dat u slachtoffer was van huiselijk geweld?
Vragenlijst ouderenmonitor 2010
o Ja o Nee ga naar vraag 64 o Psychisch en/of emotioneel geweld o Lichamelijk geweld o Ongewenste seksuele toenadering o Seksueel misbruik o Mijn partner o Mijn ex-partner o Mijn (stief)kind o Mijn (stief)ouder(s) o Mijn (stief)broer(s)/ zus(sen) o Een ander familielid o Een huisvriend o Anders:
o 1 jaar geleden of korter o Tussen 1 en 5 jaar geleden o Langer dan 5 jaar geleden
18
Woonsituatie huurwoning?
o Koopwoning o Huurwoning
65 In welk type woning woont u?
o Eengezinswoning (rijtjeshuis, twee-onder- een
64 Woont u in een koop- of
kap, vrijstaande woning) o Flat, etagewoning, appartement of maisonnette o Boerderij o Zelfstandige ouderenwoning, bejaardenwoning, seniorenwoning o Woongemeenschap voor ouderen o Aanleunwoning bij een verzorgingshuis o Serviceflat o Woning bij een zorgpunt, woonzorgcomplex, clusterwoning o Anders, namelijk:
66 Zou u willen verhuizen?
67 Naar welk type woning zou u
willen verhuizen? Er zijn meerdere antwoorden mogelijk
o o o o o
Ja, zo spoedig mogelijk Ja, binnen een jaar Ja, binnen 2 jaar Ja, binnen 5 jaar Nee ga naar vraag 68
o Geen, ik wil niet verhuizen o Eengezinswoning (rijtjeshuis, twee-onder-een kap, vrijstaande woning) o Flat, etagewoning, appartement of maisonnette o Boerderij o Zelfstandige ouderenwoning, bejaardenwoning, seniorenwoning o Woongemeenschap voor ouderen o Aanleunwoning bij een verzorgingshuis o Serviceflat o Woning bij een zorgpunt, woonzorgcomplex, clusterwoning o Anders, namelijk:
Vragenlijst ouderenmonitor 2010
19
68
Wilt u voor elk van de volgende voorzieningen aangeven of deze op een acceptabele afstand van uw huis beschikbaar is? Let u er a.u.b. op dat u bij elke regel (a, b, c, enz.) een hokje aankruist a. Huisarts b. Tandarts
Ja, op goede afstand
c. Polikliniek
c
d. Apotheek
d
e. Fysiotherapeut
e
f. g. h.
f g
Verpleeghuis / verzorgingshuis Eettafel (waar u naar toe kunt gaan om warm te eten) Activiteitencentrum, dienstencentrum of buurthuis voor ouderen
h
i. Winkels voor dagelijkse boodschappen
i
j. Postkantoor
j
k. Gemeenteloket
k
l. Zorgloket / WMO-loket
l
m. Bank
m n o
n. Geldautomaat o. Bibliotheek
69 Voelt u zich wel eens onveilig?
Geef op iedere regel uw antwoord.
Nee, Ik ken de te ver weg voorziening niet
Ja, Ja, Zelden Nee vaak soms Overdag ‘s Avonds / ‘s Nachts
Vragenlijst ouderenmonitor 2010
20
70
Welk ventilatiesysteem is in uw woning aanwezig? Eventuele afzuigkap in de keuken buiten beschouwing laten.
o Uitsluitend natuurlijke ventilatie (met
o
o
o
o
o
bijvoorbeeld klapraampjes/bovenlicht/open deur) Natuurlijke ventilatie in combinatie met ventilator in raam of muur Mechanische ventilatie (met keuze uit standen en/of aan-uit stand) in combinatie met ventilatieroosters of klapraampjes Mechanische ventilatie (altijd aan) in combinatie met ventilatieroosters of klapraampjes Mechanische ventilatie met recirculatie en/ of balansventilatie (meestal samen met luchtverwarming) Anders, namelijk:
Kunt u aangeven hoe lang er in de 71 winter in de volgende ruimten van uw woning wordt geventileerd (raam op een kier, ventilatieschuiven open, mechanische ventilatie aan)? Geef op iedere regel uw antwoord Woonkamer Slaapkamer Badkamer Keuken
Nooit Minder dan 1-8 uur 1 uur per per etmaal etmaal
Meer dan 8 uur per etmaal
FINANCIËLE SITUATIE 72
Bestaat uw (gezamenlijk) inkomen alleen uit AOW?
o Ja o Nee
Heeft u het afgelopen jaar moeite gehad om van het inkomen van uw huishouden rond te komen?
o Nee, geen enkele moeite o Nee, geen moeite, maar ik moet wel
73
Vragenlijst ouderenmonitor 2010
opletten op mijn uitgaven o Ja, enige moeite o Ja, grote moeite
21
Continu
74
Op welke terreinen bezuinigt u nu als gevolg van onvoldoende inkomen? Er zijn meer antwoorden mogelijk.
o Auto of kosten voor vervoer o Uitgaan/ vrije tijdsbesteding (sport, hobby's e.d.) o Krant of andere abonnementen o Huisvesting / reparaties aan woning o Bezoek aan tandarts o Andere medische voorzieningen o Cadeautjes, verjaardagen o Stookkosten o Telefoneren o Voeding o Kleding o Vakantie o Op geen enkel terrein o Anders, namelijk:
tot slot
Heeft u nog opmerkingen over deze vragenlijst, dan kunt u deze hieronder kwijt.
HARTELIJK DANK VOOR UW MEDEWERKING!
Vragenlijst ouderenmonitor 2010
22
Tabellenboek monitor ouderen 2010-2011 Zwolle Achtergrond gegevens respondenten
Aantal correct ingevulde vragenlijsten, bruikbaar voor analyse
vrouw Aantal 630
Zwolle Regio 65 - 74 75+ Totaal Aantal Aantal Aantal Aantal 572 499 1071 4936
man
vrouw
Zwolle 65 - 74 75+
N=441 % 60 32 8
N=630 % 52 35 12
N=572 % 100 0 0
man % 74 3 2 7 14
vrouw % 40 1 7 8 44
Zwolle 65 - 74 75+ % 64 2 5 11 19
% 45 1 5 3 46
Totaal % 55 2 5 7 31
% 64 1 4 4 27
23
59
34
54
43
34
man Aantal 441
Leeftijd in 3 groepen
65 - 74 75 - 84 85+
Regio Totaal
N=499 N=1071 N=4936 % % % 0 56 55 77 34 34 23 10 11
Burgerlijke staat
gehuwd / geregistreerd partnerschap samenwonend ongehuwd, nooit gehuwd geweest gescheiden, gescheiden levend weduwe, weduwnaar Alleenstaand
Regio
Type huishouden Zwolle
Woont alleen Woont met partner/echtgeno(o)t(e) Woont met zijn/haar kind(eren) Woont met ander(e) familielid/-leden Woont met ander(e) perso(o)n(en) Eénpersoons huishouden (=alleenwonend)
man % 23 75 1 0 1
vrouw % 59 40 2 0 0
23
59
man %
vrouw %
Regio
65 - 74 75+ % 34 65 1 0 0
% 54 44 2 0 1
Totaal % 43 56 1 0 0
% 33 65 3 1 1
34
54
43
33
Opleiding Zwolle 65 - 74 75+ %
Regio Totaal % %
%
Lager onderwijs MAVO, LBO HAVO, VWO, MBO HBO, Wetenschappelijk onderwijs
13 32 21 33
23 48 14 15
13 39 19 29
26 44 14 16
19 41 17 23
25 47 13 15
Etniciteit (CBS)
Nederlands Surinaams Antilliaans/Arubaans Turks Marokkaans anders Nederlands Indie
Zwolle 65 - 74 75+ % 92 0 0 0 0 5 2
% 96 0 0 0 0 2 1
Totaal % 94 0 0 0 0 4 2
% 97 0 0 0 0 2 1
8
4
6
3
man % 93 0 0 0 1 4 2
vrouw % 95 0 0 0 0 3 2
7
5
man % 4 2
vrouw % 3 2
Zwolle 65 - 74 75+ % 5 3
man
vrouw
Zwolle 65 - 74 75+
N=436 % 24 50 27
N=605 % 17 54 29
N=560 % 25 52 23
3 39 47 11
3 39 39 19
3 38 41 18
Niet-Nederlands
Regio
Generatie van de allochtoon
1e generatie allochtoon 2e generatie allochtoon
Regio Totaal % % 3 4 1 2
% 2 2
Lichamelijke gezondheid
Ervaren gezondheid
uitstekend en zeer goed goed matig tot slecht
Regio Totaal
N=481 N=1041 N=4812 % % % 12 20 20 53 52 53 35 28 27
Gewicht ondergewicht normaal gewicht matig overgewicht ernstig overgewicht
3 39 44 13
3 39 43 16
3 34 46 17
Ziekten en aandoeningen Chronische ziekten in afgelopen 12 maanden, vastgesteld door een arts Zwolle 65 - 74 75+ % 15 4 5 8 6 3 39 5
12
5 3 2 1 13 16 4
Andere ernstige aandoening van nek of schouder
man % 17 7 9 14 8 2 34 8
vrouw % 14 4 3 7 5 4 45 4
% 17 7 6 14 8 4 43 7
Totaal % 16 5 6 10 7 4 41 6
% 17 5 5 11 8 3 37 7
Astma, chronische bronchitis, longemfyseem of CARA/COPD
12
9
16
12
13
Ernstige darmstoornissen langer dan 3 maanden Psoriasis Chronisch eczeem Onvrijwillig urine verlies Ernstige aandoening van de rug Gewrichtsslijtage van heupen of knieën Chronische gewrichtsontsteking
4 2 2 9 16 38 10
3 3 3 4 13 23 6
7 3 2 8 17 35 9
5 3 2 5 15 28 7
5 2 2 7 12 27 7
4
9
6
9
7
7
Andere ernstige aandoening van elleboog, pols of hand Botontkalking (osteoporose)
3 6
9 16
8 7
5 17
6 11
6 11
Ziekten van het zenuwstelsel (Parkinson, MS, epilepsie) Duizeligheid met vallen
1 2
2 5
1 2
2 7
1 4
2 3
12
0
7
5
6
6
man % 44
vrouw % 63
13 31 32 23
18 45 20 17
Suikerziekte, diabetes Beroerte, hersenbloeding, herseninfarct, TIA Hartinfarct Andere ernstige hartaandoening Een vorm van kanker Migraine, ernstige hoofdpijn Hoge bloeddruk Vernauwing bloedvaten in buik of benen
Prostaatklachten (niet prostaatkanker of prostaatontsteking)
Belemmeringen door ziekten
Belemmerd zijn agv chronische aandoening(en)
Zwolle 65 - 74 75+ % 49
Regio Totaal % % 63 55
% 53
21 42 25 12
17 36 25 22
Mate van belemmering agv chronische aandoening(en) sterk belemmerd licht belemmerd niet belemmerd niet van toepassing
12 37 26 25
16 39 26 20
Slaap- of kalmeringsmiddelen Zwolle 65 - 74 75+ %
Regio %
Totaal %
%
man %
vrouw %
8
24
14
22
17
15
5 0 1 2 9 82
12 2 3 7 10 66
6 1 2 5 9 77
12 3 3 4 10 69
9 1 2 5 10 73
8 1 2 3 12 73
4 1 1 4 89
4 1 2 16 77
4 1 1 10 84
5 2 2 11 80
4 1 2 11 82
5 1 1 10 84
man %
vrouw %
10 3 1 87
13 6 3 78
5 0 6 89
ja nee niet gevallen in afgelopen 3 mnd Cursus valpreventie gedaan Belangstelling voor cursus valpreventie
Gebruikte slaap- of kalmeringsmiddelen in afgelopen 2 weken
Gebruik slaap- of kalmeringsmiddelen in afgelopen 2 weken 5-7 keer per week 3-4 keer per week 1-2 keer per week 1 keer in de afgelopen 2 weken 0 keer gebruikte geen slaap- of kalmeringsmiddelen
Duur gebruik in totale populatie 0-3 maanden 3 maanden tot 1 jaar 1-2 jaar 2 jaar of langer niet van toepassing
Valongelukken Zwolle 65 - 74 75+ %
Regio Totaal % %
%
9 4 2 85
15 6 1 78
11 5 2 82
11 3 2 84
10 2 6 81
5 2 6 87
11 1 6 82
8 2 6 85
6 3 5 86
3 8 88
7 12 81
5 9 86
6 12 82
5 10 84
5 10 86
3 15
1 14
2 14
2 14
2 14
2 10
Is gevallen in de afgelopen 3 mnd ja, 1 keer ja, 2 keer ja, meer dan 2 keer nee
Waar gevallen bij laatste val? in huis om het huis elders niet gevallen in afgelopen 3 mnd
Lichamelijk letsel agv laatste val?
Zelfredzaamheid en zorg Lichamelijke beperkingen vrouw %
22
37
7
Zwolle 65 - 74 75+ %
Regio Totaal % %
%
19
44
30
30
8
4
12
8
10
7
8
4
11
7
9
1
1
1
1
1
2
7
8
6
10
8
8
6
7
5
8
7
7
2
4
1
5
3
3
15
33
14
39
25
24
7
27
11
28
18
17
7
13
5
17
10
11
11
19
7
27
15
15
man %
vrouw %
23
30
Ontbijt of lunch klaarmaken Warm eten klaarmaken Lichte huishoudelijke werkzaamheden verrichten
1 7 4
Zware huishoudelijke werkzaamheden verrichten Kleren wassen en strijken Bedden verschonen en/of opmaken Boodschappen doen Gebruik maken van eigen of openbaar vervoer
15 16 17 5 4
Heeft 1 of meer lichamelijke beperkingen
man %
Beperkingen in het horen Heeft 1 of meer gehoorbeperkingen Kan met grote moeite of onmogelijk een gesprek volgen met 3 of meer personen Kan met grote moeite of onmogelijk een gesprek voeren met 1 persoon
Beperkingen in het zien Heeft 1 of meer gezichtsbeperkingen Kan met grote moeite of onmogelijk kleine letters in krant lezen Kan met grote moeite of onmogelijk iemand herkennen op 4 meter afstand
Beperkingen in mobiliteit Heeft 1 of meer mobiliteitsbeperkingen Kan met grote moeite of onmogelijk een voorwerp van 5 kilo 10 meter dragen Kan met grote moeite of onmogelijk staan, buigen en iets van de grond oppakken Kan met grote moeite of onmogelijk 400 meter lopen zonder stil te staan
Beperkingen in huishoudelijke activiteiten en mobiliteit
Kan 1 of meer huishoudelijke activiteiten niet geheel zelfstandig uitvoeren
Zwolle 65 - 74 75+ %
Regio Totaal % %
%
13
45
27
30
1 3 5
0 2 2
2 8 8
1 5 4
2 8 5
28 6 18 12 16
10 5 9 4 5
38 17 28 15 19
22 11 17 9 11
22 15 19 11 14
Kan niet geheel zelfstandig:
Vervoer
Wel eens problemen met vervoer Zwolle 65 - 74 75+ % 15 1 84
6 7 13 1 4 5
1 1
Ik vind het te ingewikkeld om met het openbaar vervoer (bus/trein) te reizen
man % 14 2 84
vrouw % 25 8 67
Anderen hebben geen tijd om mij te brengen Ik durf niet meer zo goed auto te rijden Ik durf niet meer te fietsen De bus rijdt te weinig De bushalte ligt te ver van mijn huis De bus stopt te ver van het reisdoel
3 4 4 0 2 2
De bushalte biedt te weinig bescherming als ik moet wachten Ik vind het openbaar vervoer onveilig
Regio % 27 11 62
Totaal % 20 5 75
% 16 6 78
2 3 3 1 2 2
7 10 16 1 5 6
4 6 9 1 3 4
3 5 8 2 3 3
2 2
0 0
2 3
1 1
1 1
5
11
4
14
8
8
Ik ben lichamelijk niet in staat om met het openbaar vervoer te reizen
2
8
2
9
5
7
Het gebruik van mijn rolstoel of rollator levert problemen op bij het vervoer Ik moet te lang wachten op de belbus of regiotaxi Ik vind de gewone taxi te duur Anders
1 1 3 2
6 5 12 4
1 1 6 4
7 6 12 3
4 3 8 3
3 2 6 2
man % 92 6 2 1
vrouw % 82 13 4 1
Zwolle 65 - 74 75+ % 86 9 3 1
% 87 10 2 1
Totaal % 86 10 3 1
% 87 10 2 1
15
21
18
19
18
17
7 2 1 5
8 5 2 6
8 3 1 5
7 4 2 6
7 4 2 5
7 3 2 5
ja, soms ja, (bijna) altijd nee Reden(en):
Welzijn Psychische gezondheid (MHI-5)
gezond licht ongezond matig ongezond ernstig ongezond
Regio
Ervaren problemen
Heeft een probleem dat hem/haar dag en nacht bezighoudt
Probleem heeft te maken met: Lichamelijke gezondheid Geestelijke gezondheid Zichzelf niet meer kunnen redden Zorg om partner
Zorg om (klein)kind(eren) Overlijden van naaste Eenzaamheid Financiële zorgen Angst voor de toekomst Onveilig voelen Anders
2 3 2 2 2 0 1
8 6 7 3 4 3 2
man %
vrouw %
73 26 1
58 39 3
87 7 4 1
79 12 6 3
man % 13 11 6
vrouw % 22 17 6
Hulp in de huishouding Warme maaltijden bereiden Persoonlijke verzorging Medische verzorging Gezelschap, troost, afleiding Begeleiding, vervoer Geldzaken, administratie Andere mantelzorg
8 6 3 3 5 7 5 1
Ontvangt momenteel mantelzorg bij dagelijkse verzorging
5 5 4 3 4 2 2
6 5 5 2 2 1 0
5 5 5 2 3 2 1
6 5 4 2 3 2 1
Angst en Depressie Zwolle 65 - 74 75+ %
Regio Totaal % %
%
68 30 3
60 38 2
65 33 2
65 33 2
84 10 3 3
81 10 7 2
83 10 5 2
82 11 4 2
Zwolle 65 - 74 75+ % 12 8 5
% 26 23 7
Totaal % 18 14 6
% 17 15 6
13 3 2 3 6 11 10 1
7 3 2 1 3 4 3 0
16 6 3 5 9 15 13 2
11 5 3 3 5 9 8 1
10 4 3 3 6 10 8 1
4
4
3
7
4
5
8
13
7
16
11
11
Risico op angststoornis of depressie laag of geen matig hoog
Mate van het hebben van een mental disorder waarschijnlijk gezond milde mentale aandoening matige mentale aandoening ernstige mentale aandoening
Mantelzorg ontvangen Afgelopen jaar mantelzorg ontvangen
Afgelopen jaar mantelzorg ontvangen Ontvangt nu mantelzorg Ontvangt momenteel dagelijks mantelzorg
Regio
Waaruit bestaat de huidige mantelzorg
Ontvangt momenteel mantelzorg bij huishoudelijk werk
Van wie ontvangt men momenteel mantelzorg Echtgenoot, echtgenote of partner Kinderen, schoondochter of schoonzoon (Schoon)ouders Andere familieleden Buren, vrienden, kennissen
7 4 0 1 1
6 9 0 2 4
7 2 0 0 1
6 14 0 3 5
6 7 0 1 3
6 8 0 2 3
Ontvangt momenteel mantelzorg van huisgenoot
7
6
6
7
7
6
5 1 3 1 0
4 3 5 2 3
4 1 2 1 0
4 3 8 3 3
4 2 4 2 1
5 2 4 2 1
Hoe vaak ontvangt men momenteel mantelzorg meer dan één keer per dag één keer per dag meer dan één keer per week één keer per week minder dan 1 keer per week Mantelzorg geven Geeft mantelzorg
Heeft afgelopen jaar mantelzorg gegeven Geeft nu mantelzorg
man % 15 11
vrouw % 17 13
Zwolle 65 - 74 75+ % 17 13
Regio % 15 11
Totaal % 16 12
% 16 12
Gemiddeld aantal uren mantelzorg geven per week incidenteel 1-2 uur per week 3-5 uur per week 6-10 uur per week 11-15 uur per week 16-20 uur per week 21 uur of meer per week ik geef nu geen mantelzorg
3 0 2 1 1 0 1 92
3 1 2 1 1 0 2 89
Zwolle 4 0 3 1 1 1 2 89
Regio
3 6 1 0
4 5 2 1
4 6 1 1
3 5 1 0
4 6 1 0
5 5 1 0
0 89
0 88
0 87
0 90
0 89
0 88
1
3
2
2
2
2
2 1 2 1 1 0 1 92
3 1 2 1 1 0 1 90
3 1 2 2 1 1 2 90
Belasting door mantelzorg geven niet of nauwelijks belast enigszins belast tamelijk zwaar belast zeer zwaar belast overbelast (kan de zorg eigenlijk niet meer vol houden ik geef nu geen mantelzorg
Voelt zich momenteel tamelijk zwaar tot zwaar belast
Aan wie wordt momenteel mantelzorg gegeven: Echtgeno(o)t(te) of partner Kinderen (Schoon)ouders Andere familieleden Buren/vrienden/kennissen
5 2 2 1 2
5 2 1 2 3
4 2 1 2 4
6 2 1 1 2
5 2 1 2 3
6 2 2 1 3
6 4 1 1 6 5 5 3
4 2 2 3 8 6 6 3
5 3 2 2 7 5 5 4
5 3 1 2 7 5 6 1
5 3 1 2 7 5 6 3
5 3 2 2 6 6 5 2
7
5
6
5
6
6
2
3
3
2
2
3
Huidige mantelzorgactiviteiten Hulp in de huishouding Klaarmaken van de warme maaltijden Hulp bij persoonlijke verzorging Hulp bij medische verzorging Gezelschap, troost, afleiding Begeleiding en/of vervoer Regeling geldzaken en / of andere administratie Andere zaken
Geeft momenteel mantelzorg bij huishoudelijk werk
Geeft momenteel mantelzorg bij dagelijkse verzorging
Mantelzorgers met behoefte aan hulp
Nee Ja, aan informatie en advies Ja, aan een vervanger ivm vrije dagen of vakantie Ja, aan emotionele ondersteuning Ja, aan ontspannende activiteiten Ja, aan belangenbehartiging
Heeft praktische of emotionele ondersteuning nodig
Zwolle 65 - 74 75+ % 10 1
Regio % 7 0
Totaal % 9 1
% 10 1
man % 8 1
vrouw % 9 0
0 1 0 0
1 1 0 1
1 1 0 1
1 1 1 0
1 1 0 0
0 1 0 0
2
3
2
2
2
2
Welzijnsvoorzieningen
Gebruik, behoefte en bekendheid van voorzieningen en diensten man %
vrouw %
Zwolle 65 - 74 75+ %
Regio %
Totaal %
%
Maaltijdverstrekking/maaltijdendienst ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
6 1 91 2
11 1 86 2
2 1 96 1
17 1 79 3
9 1 88 2
7 1 89 2
1 2 89 9
4 3 85 8
2 2 90 6
4 2 83 11
3 2 87 8
3 1 86 9
0 5 84 11
3 4 83 11
1 4 88 8
3 5 77 15
2 4 83 11
2 3 85 9
25 6 67 1
33 7 58 2
22 9 68 2
40 4 54 2
30 7 62 2
34 4 61 1
10 8 79 2
22 11 65 2
15 12 72 1
20 7 70 3
17 10 71 2
17 8 74 2
17 4 77 1
24 7 68 1
16 6 77 1
28 5 66 2
21 6 72 1
20 5 74 1
4 6 88 1
11 12 76 2
5 8 87 1
13 10 74 3
8 9 81 1
6 7 84 3
2 2 89 7
3 3 89 5
1 3 91 5
4 2 87 8
2 3 89 6
2 2 90 6
1 4 91 4
1 6 91 2
1 3 93 3
1 8 88 3
1 5 91 3
2 4 91 3
6 7
17 7
4 4
23 11
12 7
11 5
Eettafel ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Advies of voorlichting door ouderenadviseur ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Hulp bij administratieve of financiële activiteiten ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Sport- of bewegingsactiviteiten voor ouderen vanuit activiteiten- of dienstencentrum ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Recreatieve/culturele activiteiten voor ouderen vanuit activiteiten- of dienstencentrum ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Hulp in en om huis van vrijwilliger via vrijwilligersorganisatie ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Ondersteuning bij het geven van mantelzorg ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Hulp bij (het uitbreiden van) sociale contacten ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Vervoer naar voorzieningen ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen
86 2
75 0
91 1
65 1
80 1
82 1
4 7 85 4
15 10 71 3
3 5 88 4
20 14 63 3
10 9 78 4
8 5 83 4
1 1 89 9
1 2 87 10
0 1 93 6
3 2 79 17
1 1 88 10
1 1 89 9
man % 75 50 41 53 54 52 54 54 36 52 65 43 49
vrouw % 87 53 39 52 61 61 62 68 40 62 76 52 54
Zwolle 65 - 74 75+ % 78 56 47 60 59 60 58 62 43 63 74 45 53
% 86 46 31 42 55 52 59 60 32 51 66 52 49
Totaal % 81 52 40 52 58 57 58 61 38 58 71 48 52
man %
vrouw %
Zwolle 65 - 74 75+ %
Totaal % %
%
(zeer) tevreden niet ontevreden/tevreden (zeer) ontevreden
90 7 3
86 12 2
88 8 3
87 11 1
88 10 2
90 9 2
Is tevreden met contacten
97
98
97
99
98
98
man %
vrouw %
nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Personenalarmering ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Andere voorzieningen en diensten ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Weet waar voorzieningen kunnen worden aangevraagd
Thuiszorg PGB Schuldhulpverlening Gehandicaptenparkeerkaart Woningaanpassing Rolstoelvoorziening Vervoersvoorziening Maaltijdverstrekking/maaltijdendienst Ouderenadviseur of -voorlichter Ouderengym/-zwemmen Activiteiten voor ouderen Personenalarmering Financiële/administratieve ondersteuning
Regio % 83 56 42 63 66 64 64 68 46 62 69 52 56
Sociale omgeving en vrije tijd Tevredenheid met contacten Regio
Tevredenheid contacten
Sociale steun
krijgt steun bij dagelijkse activiteiten
Zwolle 65 - 74 75+ %
Regio Totaal % %
%
ja (zeer) weinig
73 27
82 18
80 20
75 25
78 22
79 21
33 67
53 47
39 61
50 50
44 56
48 52
53 47
64 36
66 34
50 50
59 41
60 40
man %
vrouw %
53 40 5 2
52 37 8 3
76 24
krijgt steun bij problemen ja (zeer) weinig
krijgt steun die leidt tot waardering ja (zeer) weinig
Eenzaamheid Zwolle 65 - 74 75+ %
Regio Totaal % %
%
55 36 6 3
50 42 6 1
53 39 6 2
58 36 5 2
61 39
73 27
61 39
68 32
72 28
51 49
60 40
56 44
57 43
56 44
58 42
man %
vrouw %
10
14
man %
vrouw %
48 48 69 72 8 21 28
52 52 64 57 21 19 23
Eenzaamheid niet matig ernstig zeer ernstig
Emotionele eenzaamheidsscore lage score hoge score
Sociale eenzaamheidsscore lage score hoge score
Regie over eigen leven
Heeft geen regie over eigen leven
Zwolle 65 - 74 75+ % 8
Regio Totaal % %
%
18
13
12
Tijdsbesteding Zwolle 65 - 74 75+ %
Regio Totaal % %
%
40 46 60 45 16 9 21
52 56 61 61 17 18 24
Doet dagelijks of wekelijks de volgende activiteiten: Op bezoek gaan Bezoek ontvangen Wandelen Fietsen Meedoen met ouderensport Overige sporten Verenigingsactiviteiten doen
59 54 71 77 13 28 28
50 50 66 64 15 20 25
Vrijwilligers- /kerkwerk doen Betaald werk doen Hobby uitvoeren/cursus doen Op kleinkinderen passen Klusjes doen bij anderen Bibliotheek bezoeken Internetten/e-mailen Uitgaan
25 8 46 16 7 10 58 3
14 3 33 13 3 13 39 2
man % 93 94
vrouw % 91 94
Gebruikt dagelijks een warme maaltijd
83
79
Gebruikt minimaal 5 dagen per week een warme maaltijd
93
Eet dagelijks groente Eet minimaal 5 dagen per week groente
24 8 47 22 7 13 62 4
13 1 28 5 2 9 29 2
19 5 39 15 5 11 48 3
18 6 37 17 6 8 41 2
Gedrag en Leefstijl
Eetgewoonten Zwolle 65 - 74 75+ % 92 94
Regio Totaal % % 91 92 94 94
% 93 95
80
82
81
84
94
93
93
93
94
72 91
76 94
74 94
74 91
74 92
75 94
Eet dagelijks fruit Eet minimaal 5 dagen per week fruit
65 76
81 88
72 83
75 83
74 83
76 85
Eet minimaal 2x per week vis Eet minimaal 1x per week vis
49 80
46 79
51 81
43 77
47 79
43 75
man %
vrouw %
79 7 15
66 14 20
15 6 79
3 12
Ontbijt dagelijks Ontbijt minimaal 5 dagen per week
Vitamine D Zwolle 65 - 74 75+ %
Regio Totaal % %
%
72 10 18
71 12 17
72 11 18
74 11 16
26 7 67
21 6 72
20 7 72
21 7 72
19 6 75
8 19
5 17
7 14
5 15
5 13
Gebruik vitamine D niet alleen in de winter het hele jaar door
Frequentie gebruik vitamine D dagelijks af en toe ik gebruik geen vitamine D
Dagelijks gebruik vitamine D alleen in de winter, dagelijks het hele jaar door, dagelijks
Vochtgebruik Zwolle 65 - 74 75+ %
Regio %
Totaal %
%
man %
vrouw %
< 5 glazen/kopjes 5-8 glazen/kopjes > 8 glazen/kopjes
5 67 28
4 65 32
5 60 36
4 73 23
4 66 30
5 62 33
Voldoet aan norm vochtgebruik
28
32
36
23
30
33
man % 63
vrouw % 58
75 16 2 4 0 0 0 3
70 22 2 2 0 1 3 3
Hoeveel glazen/kopjes vocht drinkt u per dag?
Lichamelijke activiteit
Voldoet aan beweegnorm
Zwolle 65 - 74 75+ % 66
Regio Totaal % % 53 60
% 62
65 27 1 2 0 1 1 4
73 19 3 3 1 1 2 2
Het lukt me niet om meer te bewegen, omdat: Beweeg al voldoende Lichamelijke beperking Te druk Bewegen niet zo belangrijk/niet leuk Geen geld voor sportvereniging Kan er niet komen Niemand om samen mee te gaan Andere reden
78 14 3 3 0 0 2 2
72 20 2 3 0 1 2 3
Roken Zwolle 65 - 74 75+ %
Regio %
Totaal %
%
man %
vrouw %
11 71 18
8 43 49
11 58 31
7 53 40
9 56 35
10 50 41
89 0 7 4 0
92 1 7 1 0
89 0 8 3 0
93 0 5 1 0
91 0 7 2 0
90 1 7 2 0
man %
vrouw %
83
71
Rookt u (wel eens) ja nee, vroeger wel nee, nooit gerookt
Rookwaar rookt niet rookt, rookwaar onbekend alleen sigaretten alleen sigaren en/of pijp sigaretten en sigaren en/of pijp
Alcoholgebruik Zwolle 65 - 74 75+ %
Regio Totaal % %
%
68
74
Alcoholgebruik drinkt alcohol
82
76
drinkt niet meer nooit gedronken
11 6
9 21
7 10
13 19
10 14
9 17
Onaanvaardbaar alcoholgebruik, Trimbos (>14 glazen/week (mannen) of > 7 glazen/week (vrouwen))
24
19
26
15
21
20
Voldoet aan norm zwaar alcoholgebruik, CBS (1dag per week 6 of meer glazen)
12
3
7
7
7
6
man % 3
vrouw % 7
2 2 0 0
6 5 2 1
6 5 1 1
2 2 0 0
4 4 1 1
2 2 0 0
0 1 0 0 0 1 0 1
4 3 0 1 0 0 0 0
3 3 0 1 0 1 0 0
1 1 0 0 0 0 0 1
2 2 0 1 0 0 0 0
1 1 0 1 0 0 0 0
0 0 2 98
1 0 7 93
0 0 7 93
1 0 2 98
0 0 5 95
0 0 2 97
Negatieve ervaringen in huiselijke kring Huiselijk geweld
Ooit slachtoffer geweest van huiselijk geweld
Zwolle 65 - 74 75+ % 7
Regio Totaal % % 3 5
% 3
Vorm huiselijk geweld Psychisch en/of emotioneel geweld Lichamelijk geweld Ongewenste seksuele toenadering Seksueel misbruik
Dader(s) Partner Ex-partner (Stief)kind (Stief)ouder(s) (Stief)broer(s)/ zus(sen) Ander familielid Huisvriend Andere dader
Hoe lang geleden slachtoffer van huiselijk geweld 1 jaar geleden of korter tussen 1 en 5 jaar geleden langer dan 5 jaar geleden niet van toepassing
Woonsituatie
Soort woning
koopwoning huurwoning
man
vrouw
Zwolle 65 - 74 75+
N=426 % 61 39
N=599 % 45 55
N=550 % 62 38
Regio Totaal
N=475 N=1025 N=4566 % % % 39 52 62 61 48 38
Type woning 65 20 1
52 27 1
68 22 1
45 27 0
58 24 1
63 14 7
zelfstandige ouderenwoning, bejaardenwoning, seniorenwoning woongemeenschap voor ouderen aanleunwoning bij een verzorgingshuis serviceflat
7 1 2 0
10 1 4 2
5 1 1 0
13 2 6 3
8 1 3 1
9 1 2 1
woning bij een zorgpunt, woon-zorgcomplex, clusterwoning anders
0 3
2 1
0 3
2 2
1 2
1 3
Geen, ik wil niet verhuizen Eengezinswoning Flat, etagewoning, appartement of maisonette Boerderij
42 5 15 1
50 1 16 0
46 5 20 1
46 0 8 0
46 3 16 1
43 4 16 0
Zelfstandige ouderenwoning, bejaardenwoning, seniorenwoning Woongemeenschap voor ouderen Aanleunwoning bij een verzorgingshuis Serviceflat
23 4 17 12
18 3 19 5
22 2 11 7
18 5 30 11
20 3 18 9
22 4 16 6
Woning bij een zorgpunt, woonzorgcomplex, clusterwoning Overig
14 6
12 1
9 4
19 3
13 3
9 3
man %
vrouw %
91 9 0
87 13 0
84 12 5
eengezinswoning flat, etagewoning, appartement of maisonette boerderij
Naar welke type woning zou u willen verhuizen?
Bekendheid met en bereikbaarheid van voorzieningen Zwolle 65 - 74 75+ %
Regio Totaal % %
%
93 7 0
84 16 0
89 11 0
92 8 0
75 16 9
84 11 4
72 18 10
79 14 7
84 11 5
81 16 3
71 25 4
86 12 2
61 33 6
75 21 3
74 24 2
95 5 0
90 10 0
97 3 0
86 14 0
92 8 0
94 6 0
90 4 6
90 5 6
94 2 4
85 7 9
90 4 6
90 5 5
Huisarts op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Tandarts op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Polikliniek op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Apotheek op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Fysiotherapeut op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Verpleeghuis/verzorgingshuis op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
73 9 18
74 8 17
77 7 16
70 10 20
74 9 18
78 11 11
45 7 48
49 5 45
46 5 48
48 7 44
47 6 46
52 7 41
68 10 22
75 7 18
73 6 21
70 11 18
72 8 20
70 8 23
95 4 1
91 9 0
96 4 0
89 11 1
93 7 0
92 8 0
84 14 2
77 22 1
86 13 1
73 25 2
80 18 1
85 15 1
54 43 3
35 61 4
55 42 3
29 66 4
44 53 4
68 31 2
40 33 27
31 46 24
44 30 26
23 53 23
35 40 25
58 25 17
74 25 1
63 37 1
75 24 1
58 41 1
68 31 1
82 17 0
94 6 1
91 9 0
95 5 0
89 10 1
92 7 0
92 8 0
74 15 11
71 21 7
81 12 7
62 27 12
73 18 9
82 12 6
man % 4 10
vrouw % 6 21
Eettafel op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Activiteiten-/dienstencentrum/buurthuis voor ouderen op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Winkels voor dagelijkse boodschappen op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Postkantoor op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Gemeenteloket op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Zorgloket/Wmo-loket op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Bank op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Geldautomaat op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Bibliotheek op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Veilig voelen
Voelt zich wel eens onveilig overdag Voelt zich wel eens onveilig in avond/nacht
Zwolle 65 - 74 75+ % 4 15
Regio Totaal % % 7 5 18 16
% 4 13
Voelt zich wel eens onveilig overdag ja vaak ja, soms zelden nee
1 3 14 81
0 6 24 70
0 3 19 78
1 6 21 71
1 4 20 75
0 4 17 78
3 7 20 69
3 18 36 43
3 12 31 55
3 15 26 55
3 13 29 55
2 11 25 62
Voelt zich wel eens onveilig in avond/nacht ja vaak ja, soms zelden nee
Ventilatie Zwolle 65 - 74 75+ %
Regio %
Totaal %
%
man %
vrouw %
uitsluitend natuurlijke ventilatie natuurlijke ventilatie en ventilator in raam/muur
40 9
45 9
40 11
46 7
43 9
53 11
mechanische ventilatie en roosters/klapraampjes
21
19
20
20
20
15
continue mechanische ventilatie met roosters/klapraampjes
26
24
26
22
25
17
3 1
3 1
2 1
4 1
3 1
3 1
50 66 58 66
46 65 47 63
52 70 54 68
42 58 50 58
48 65 52 64
49 68 46 60
Soort ventilatiesysteem in de woning
mechanische ventilatie met recirculatie en/of balansventilatie anders Ventileert woonkamer voldoende Ventileert slaapkamer voldoende Ventileert badkamer voldoende Ventileert keuken voldoende
Financiële situatie Zwolle 65 - 74 75+ % 14 13
Regio % 13 9
Totaal % 14 11
% 22 10
man % 13 11
vrouw % 14 11
nee, geen moeite
51
49
49
52
50
48
nee, geen moeite, moet wel opletten op uitgaven
38 9 3
40 9 2
39 10 3
39 8 1
39 9 2
43 8 2
38 62
38 62
38 62
38 62
38 62
37 63
(Gezamenlijk) inkomen bestaat alleen uit AOW Heeft moeite met rondkomen inkomen
Moeite met rondkomen inkomen
ja, enige moeite ja, grote moeite Op welke manier wilt u bezuinigen
niet bezuinigen Ja Nee
bezuinig auto/OV Ja Nee
21 79
13 87
20 80
13 87
17 83
15 85
24 76
22 78
25 75
19 81
23 77
23 77
27 73
26 74
29 71
23 77
26 74
24 76
3 97
3 97
4 96
2 98
3 97
4 96
2 98
3 97
3 97
2 98
2 98
3 97
2 98
1 99
2 98
0 100
1 99
1 99
18 82
20 80
20 80
18 82
19 81
17 83
17 83
19 81
20 80
15 85
18 82
17 83
14 86
18 82
16 84
16 84
16 84
15 85
14 86
24 76
21 79
17 83
19 81
19 81
3 97
3 97
3 97
3 97
3 97
3 97
34 66
32 68
33 67
32 68
33 67
32 68
5 95
3 97
4 96
3 97
4 96
3 97
bezuinig uitgaan/hobby's Ja Nee
bezuinig krant Ja Nee
bezuinig huisvesting Ja Nee
bezuinig tandarts Ja Nee
bezuinig andere medische voorzieningen Ja Nee
bezuinig cadeau Ja Nee
bezuinig stookkosten Ja Nee
bezuinig telefoneren Ja Nee
bezuinig kleding Ja Nee
bezuinig voeding Ja Nee
bezuinig vakantie Ja Nee
bezuinig anders Ja Nee
Tabellenboek monitor ouderen 2010-2011 Zwolle Assendorp Achtergrond gegevens respondenten
Aantal correct ingevulde vragenlijsten, bruikbaar voor analyse Zwolle Assendorp man Aantal 120
vrouw Aantal 173
Regio
65 - 74 75+ Totaal Aantal Aantal Aantal 144 149 293
Aantal 4936
Leeftijd in 3 groepen Zwolle Assendorp man 65 - 74 75 - 84 85+
% 59 32 9
vrouw % 50 36 14
65 - 74 75+ % 100 0 0
Regio Totaal % 0 75 25
% 54 34 12
% 55 34 11
Burgerlijke staat Zwolle Assendorp man gehuwd / geregistreerd partnerschap samenwonend ongehuwd, nooit gehuwd geweest gescheiden, gescheiden levend weduwe, weduwnaar
% 62 1 13 8 16
vrouw % 36 2 10 8 44
Alleenstaand
37
63
Regio
65 - 74 75+ % 57 1 12 12 19
% 36 2 11 4 48
Totaal % 47 1 11 8 32
% 64 1 4 4 27
42
63
52
34
Type huishouden Zwolle Assendorp man
Woont met partner/echtgeno(o)t(e) Woont met zijn/haar kind(eren) Woont met ander(e) familielid/-leden Woont met ander(e) perso(o)n(en)
% 36 62 2 1 1
vrouw % 61 35 5 0 0
Eénpersoons huishouden (=alleenwonend)
36
61
Woont alleen
Regio
65 - 74 75+ % 40 57 4 0 0
% 61 35 3 1 1
Totaal % 50 47 4 0 0
% 33 65 3 1 1
40
61
50
33
Opleiding in 4 categorieën (CBS) Zwolle Assendorp man Lager onderwijs MAVO,LBO HAVO,VWO,MBO HBO, Wetenschappelijk onderwijs
%
vrouw %
17 17
7 13
Regio
65 - 74 75+ %
Totaal %
%
%
11 17
11 12
11 15
13 15
Geboorteland Zwolle Assendorp man Nederland Suriname Nederlandse Antillen Aruba Turkije Marokko overig Nederlands Indie
% 94 0 0 0 1 0 2 4
vrouw % 95 0 0 0 2 0 2 1
65 - 74 75+ % 92 0 0 0 3 0 3 2
Regio Totaal % 97 0 0 0 0 0 1 2
% 95 0 0 0 1 0 2 2
% 98 0 0 0 0 0 1 1
Etniciteit (CBS) Zwolle Assendorp man Nederlands Surinaams Antilliaans/Arubaans Turks Marokkaans anders Nederlands Indie
% 90 0 0 1 0 5 4
vrouw % 95 0 0 2 0 2 1
Niet-Nederlands
10
5
Regio
65 - 74 75+ % 89 0 0 3 0 6 2
% 96 0 0 0 0 1 2
Totaal % 93 0 0 1 0 4 2
% 97 0 0 0 0 2 1
11
4
7
3
Generatie van allochtoon Zwolle Assendorp man 1e generatie allochtoon 2e generatie allochtoon
% 6 3
vrouw % 5 1
65 - 74 75+ % 8 3
Regio Totaal % 3 1
% 5 2
% 2 2
Lichamelijke gezondheid
Ervaren gezondheid in 3 categorieën Zwolle Assendorp man
Regio
% 18 55 27
vrouw % 15 50 35
ondergewicht normaal gewicht matig overgewicht ernstig overgewicht
2 37 45 15
3 40 35 22
2 36 38 24
4 42 41 13
3 39 39 19
3 34 46 17
Heeft ondergewicht Heeft ernstig overgewicht
2 15
3 22
2 24
4 13
3 19
3 17
uitstekend en zeer goed goed matig tot slecht
65 - 74 75+ % 20 51 29
Totaal % 11 54 35
% 16 52 31
% 20 53 27
Gewicht
Ziekten en aandoeningen Chronische ziekten in afgelopen 12 maanden, vastgesteld door een arts Zwolle Assendorp man Suikerziekte, diabetes Beroerte, hersenbloeding, herseninfarct, TIA Hartinfarct Andere ernstige hartaandoening Een vorm van kanker Migraine, ernstige hoofdpijn Hoge bloeddruk Vernauwing bloedvaten in buik of benen
% 22 6 10 14 7 3 40 11
vrouw % 22 5 4 11 5 5 51 8
Astma, chronische bronchitis, longemfyseem of CARA/COPD
20
Ernstige darmstoornissen langer dan 3 maanden Psoriasis Chronisch eczeem Onvrijwillig urine verlies Ernstige aandoening van de rug Gewrichtsslijtage van heupen of knieën Chronische gewrichtsontsteking Andere ernstige aandoening van nek of schouder Andere ernstige aandoening van elleboog, pols of hand Botontkalking (osteoporose)
Regio
65 - 74 75+ % 23 4 7 10 5 4 43 9
% 21 8 7 15 6 4 49 9
Totaal % 22 6 7 12 6 4 46 9
% 17 5 5 11 8 3 37 7
15
20
15
17
13
4 2 5 3 11 22 4 8
5 2 3 12 14 38 11 12
3 1 3 5 10 25 8 9
7 3 5 12 16 37 8 10
5 2 4 8 13 31 8 10
5 2 2 7 12 27 7 7
2 4
12 16
8 8
7 14
8 11
6 11
Ziekten van het zenuwstelsel (Parkinson, MS, epilepsie) Duizeligheid met vallen Prostaatklachten (niet prostaatkanker of prostaatontsteking)
4 5
2 6
2 1
4 10
3 5
2 3
14
0
7
7
7
6
Belemmering door ziekten Zwolle Assendorp man Belemmerd zijn agv chronische aandoening(en)
% 52
vrouw % 65
11 41 30 18
20 45 18 17
Regio
65 - 74 75+ % 56
% 65
Totaal % 60
% 53
9 46 22 22
26 39 24 11
16 43 23 17
17 36 25 22
Mate van belemmering agv chronische aandoening(en) sterk belemmerd licht belemmerd niet belemmerd niet van toepassing
Slaap- of kalmeringsmiddelen Zwolle Assendorp man
Gebruikte slaap- of kalmeringsmiddelen in afgelopen 2 weken
%
vrouw %
9
Regio
65 - 74 75+ %
%
Totaal %
%
30
15
28
21
15
5 0 2 3 11 80
12 4 5 8 10 60
7 0 6 2 12 73
11 5 2 10 9 63
9 2 4 5 10 69
8 1 2 3 12 73
1 2 0 5 92
4 1 3 19 73
4 1 1 11 83
2 2 2 15 79
3 1 1 13 81
5 1 1 10 84
Gebruik slaap- of kalmeringsmiddelen in afgelopen 2 weken 5-7 keer per week 3-4 keer per week 1-2 keer per week 1 keer in de afgelopen 2 weken 0 keer gebruikte geen slaap- of kalmeringsmiddelen
Duur gebruik in totale populatie 0-3 maanden 3 maanden tot 1 jaar 1-2 jaar 2 jaar of langer niet van toepassing
Valongelukken Zwolle Assendorp man
Regio
%
vrouw %
65 - 74 75+ %
Totaal %
%
%
8 4 4 85
14 5 1 80
6 1 2 91
18 8 2 72
11 4 2 82
11 3 2 84
3 0 9 88
11 1 4 84
3 0 3 94
13 1 9 76
8 1 6 86
6 3 5 86
3
12
3
15
8
9
ja nee niet gevallen in afgelopen 3 mnd
4 11 84
6 12 83
3 5 92
7 19 73
5 12 83
5 10 86
Cursus valpreventie gedaan Belangstelling voor cursus valpreventie
3 15
0 11
2 11
1 16
1 13
2 10
Is gevallen in de afgelopen 3 mnd ja, 1 keer ja, 2 keer ja, meer dan 2 keer nee
Waar gevallen bij laatste val? in huis om het huis elders niet gevallen in afgelopen 3 mnd Gevallen in/om huis (laatste val)
Lichamelijk letsel agv laatste val?
Zelfredzaamheid en zorg Lichamelijke beperkingen Zwolle Assendorp man
Heeft 1 of meer lichamelijke beperkingen
%
vrouw %
24
Regio
65 - 74 75+ %
%
Totaal %
%
47
25
50
37
30
11
12
7
17
11
10
10
10
6
16
10
9
0
2
1
1
1
2
7
17
9
17
13
8
6
13
6
14
10
7
3
8
5
6
6
3
Beperkingen in het horen Heeft 1 of meer gehoorbeperkingen Kan met grote moeite of onmogelijk een gesprek volgen met 3 of meer personen Kan met grote moeite of onmogelijk een gesprek voeren met 1 persoon
Beperkingen in het zien Heeft 1 of meer gezichtsbeperkingen Kan met grote moeite of onmogelijk kleine letters in krant lezen Kan met grote moeite of onmogelijk iemand herkennen op 4 meter afstand
Beperkingen in mobiliteit Heeft 1 of meer mobiliteitsbeperkingen
13
39
16
41
28
24
Kan met grote moeite of onmogelijk een voorwerp van 5 kilo 10 meter dragen
5
32
10
32
20
17
Kan met grote moeite of onmogelijk staan, buigen en iets van de grond oppakken
6
16
8
15
12
11
Kan met grote moeite of onmogelijk 400 meter lopen zonder stil te staan
9
24
9
27
17
15
Beperkingen in huishoudelijke activiteiten en mobiliteit Zwolle Assendorp man Kan 1 of meer huishoudelijke activiteiten niet geheel zelfstandig uitvoeren
Regio
%
vrouw %
65 - 74 75+ %
Totaal %
%
%
28
36
20
48
33
30
0 8 2 13 17 9 4 5
2 7 5 33 10 22 23 25
1 6 1 12 8 7 5 8
2 10 6 40 20 28 27 27
1 8 4 25 13 17 15 16
2 8 5 22 15 19 11 14
Kan niet geheel zelfstandig: Ontbijt of lunch klaarmaken Warm eten klaarmaken Lichte huishoudelijke werkzaamheden verrichten Zware huishoudelijke werkzaamheden verrichten Kleren wassen en strijken Bedden verschonen en/of opmaken Boodschappen doen Gebruik maken van eigen of openbaar vervoer
Vervoer
Wel eens problemen met vervoer Zwolle Assendorp
Regio
man
vrouw
65 - 74
N=116 % 16 4 80
N=162 % 26 8 66
N=138 % 16 2 82
N=140 % 28 11 60
Anderen hebben geen tijd om mij te brengen Ik durf niet meer zo goed auto te rijden Ik durf niet meer te fietsen De bus rijdt te weinig De bushalte ligt te ver van mijn huis De bus stopt te ver van het reisdoel
1 1 4 2 5 3
6 5 12 2 7 4
3 1 2 1 3 2
5 5 17 3 9 6
4 3 9 2 6 4
3 5 8 2 3 3
De bushalte biedt te weinig bescherming als ik moet wachten Ik vind het openbaar vervoer onveilig
1 0
5 1
2 0
4 1
3 0
1 1
ja, soms ja, (bijna) altijd nee Reden(en):
75+
Totaal N=278 N=4589 % % 21 16 6 6 72 78
Ik vind het te ingewikkeld om met het openbaar vervoer (bus/trein) te reizen
6
11
5
13
9
8
Ik ben lichamelijk niet in staat om met het openbaar vervoer te reizen
2
10
1
13
6
7
Het gebruik van mijn rolstoel of rollator levert problemen op bij het vervoer Ik moet te lang wachten op de belbus of regiotaxi Ik vind de gewone taxi te duur Anders
2 2 7 3
4 5 12 4
1 1 7 3
6 6 13 4
3 3 10 4
3 2 6 2
Welzijn
Psychische gezondheid (MHI-5) Zwolle Assendorp man % 87 13 0 0
vrouw % 80 14 3 3
15
Lichamelijke gezondheid
Regio
65 - 74 75+ % 85 11 1 2
% 81 16 2 1
% 83 13 2 1
% 87 10 2 1
21
19
18
18
17
5
7
6
7
6
7
Geestelijke gezondheid
0
3
1
2
2
3
Zichzelf niet meer kunnen redden
0
3
1
2
1
2
gezond licht ongezond matig ongezond ernstig ongezond
Totaal
Ervaren problemen Heeft een probleem dat hem/haar dag en nacht bezighoudt
Probleem heeft te maken met:
Zorg om partner
2
4
4
3
3
5
Zorg om (klein)kind(eren)
1
6
3
5
4
6
Overlijden van naaste
1
6
1
8
4
5
Eenzaamheid
5
6
5
6
5
4
Financiële zorgen
1
1
2
0
1
2
Angst voor de toekomst
2
6
4
5
4
3
Onveilig voelen
0
3
2
1
1
2
Anders
4
2
4
2
3
1
Angst en Depressie Zwolle Assendorp man %
vrouw %
67 33 0
55 40 5
Regio
65 - 74 75+ %
%
Totaal %
%
63 34 3
58 39 3
61 37 3
65 33 2
Risico op angststoornis of depressie laag of geen matig hoog
Mate van het hebben van een mental disorder waarschijnlijk gezond milde mentale aandoening matige mentale aandoening ernstige mentale aandoening
85 13 2 0
76 12 6 5
81 14 3 3
80 11 6 3
80 13 4 3
82 11 4 2
Mantelzorg ontvangen Afgelopen jaar mantelzorg ontvangen Zwolle Assendorp man
Regio
% 16 12 3
vrouw % 23 18 6
Hulp in de huishouding Warme maaltijden bereiden Persoonlijke verzorging Medische verzorging Gezelschap, troost, afleiding Begeleiding, vervoer Geldzaken, administratie Andere mantelzorg
7 3 1 4 3 6 7 0
14 6 3 2 5 11 10 2
3 2 0 0 2 3 3 0
21 8 5 6 7 15 16 3
11 5 2 3 4 8 9 1
10 4 3 3 6 10 8 1
Ontvangt momenteel mantelzorg bij dagelijkse verzorging
4
4
0
9
4
5
7
15
4
21
12
11
Echtgenoot, echtgenote of partner Kinderen, schoondochter of schoonzoon (Schoon)ouders Andere familieleden Buren, vrienden, kennissen
4 4 0 3 2
4 9 0 3 4
4 1 0 2 2
3 14 0 5 4
4 7 0 3 3
6 8 0 2 3
Ontvangt momenteel mantelzorg van huisgenoot
4
6
4
7
5
6
Hoe vaak ontvangt men momenteel mantelzorg meer dan één keer per dag één keer per dag meer dan één keer per week één keer per week minder dan 1 keer per week
3 0 2 3 1
3 3 3 5 1
1 0 2 2 1
6 4 3 7 2
3 2 3 4 1
5 2 4 2 1
Afgelopen jaar mantelzorg ontvangen Ontvangt nu mantelzorg Ontvangt momenteel dagelijks mantelzorg
65 - 74 75+ % 10 7 1
Totaal % 32 26 10
% 20 15 5
% 17 15 6
Waaruit bestaat de huidige mantelzorg
Ontvangt momenteel mantelzorg bij huishoudelijk werk
Van wie ontvangt men momenteel mantelzorg
Mantelzorg geven Geeft mantelzorg Zwolle Assendorp man Heeft afgelopen jaar mantelzorg gegeven Geeft nu mantelzorg
% 17 10
vrouw % 18 11
2 1 2 3 0 0 1 91
Regio
65 - 74 75+ % 19 13
% 17 8
Totaal % 18 10
% 16 12
2 1 3 1 1 0 3 90
3 1 3 2 1 0 1 89
1 1 1 3 0 0 2 92
2 1 2 2 0 0 2 91
3 1 2 2 1 1 2 90
7 3 0 0
3 5 1 0
7 4 1 0
3 4 1 0
5 4 1 0
5 5 1 0
0 90
0 90
0 88
0 93
0 90
0 88
0
1
1
1
1
2
4 1 0 0 6
3 1 0 3 4
3 2 0 2 8
4 1 0 1 1
3 1 0 2 5
6 2 2 1 3
Gemiddeld aantal uren mantelzorg geven per week incidenteel 1-2 uur per week 3-5 uur per week 6-10 uur per week 11-15 uur per week 16-20 uur per week 21 uur of meer per week ik geef nu geen mantelzorg
Belasting door mantelzorg geven niet of nauwelijks belast enigszins belast tamelijk zwaar belast zeer zwaar belast overbelast (kan de zorg eigenlijk niet meer vol houden ik geef nu geen mantelzorg
Voelt zich momenteel tamelijk zwaar tot zwaar belast
Aan wie wordt momenteel mantelzorg gegeven: Echtgeno(o)t(te) of partner Kinderen (Schoon)ouders Andere familieleden Buren/vrienden/kennissen
Huidige mantelzorgactiviteiten Zwolle Assendorp man Hulp in de huishouding Klaarmaken van de warme maaltijden Hulp bij persoonlijke verzorging
% 3 1 1
vrouw % 6 4 3
65 - 74 75+ % 5 4 1
Regio Totaal % 4 1 2
% 4 3 2
% 5 3 2
Hulp bij medische verzorging Gezelschap, troost, afleiding Begeleiding en/of vervoer Regeling geldzaken en / of andere administratie Andere zaken
Geeft momenteel mantelzorg bij huishoudelijk werk
Geeft momenteel mantelzorg bij dagelijkse verzorging
1 5 3 3 2
3 7 6 2 1
3 7 4 2 2
1 5 4 4 0
2 6 4 2 1
2 6 6 5 2
4
7
7
4
6
6
1
4
3
2
3
3
Mantelzorgers met behoefte aan hulp Zwolle Assendorp man Nee Ja, aan informatie en advies Ja, aan een vervanger ivm vrije dagen of vakantie Ja, aan emotionele ondersteuning Ja, aan ontspannende activiteiten Ja, aan belangenbehartiging
Heeft praktische of emotionele ondersteuning nodig
% 8 1 1 0 0 1
vrouw % 9 0 1 1 1 0
2
2
Regio
65 - 74 75+ % 12 0 1 1 0 0
Totaal % 4 1 2 1 1 1
% 8 0 1 1 0 0
% 10 1 0 1 0 0
1
3
2
2
Welzijnsvoorzieningen
Gebruik, behoefte en bekendheid van voorzieningen en diensten Zwolle Assendorp man %
vrouw %
8 0 90 2
Regio
65 - 74 75+ %
%
Totaal %
%
16 3 80 2
6 1 91 2
21 1 77 1
12 1 84 2
7 1 89 2
0 0 90 10
4 1 86 8
1 1 92 7
4 1 83 12
2 1 88 9
3 1 86 9
0 3 89 8
6 2 84 8
2 1 87 9
5 4 86 6
3 3 86 8
2 3 85 9
Maaltijdverstrekking/maaltijdendienst ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Eettafel ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Advies of voorlichting door ouderenadviseur ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Hulp bij administratieve of financiële activiteiten ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
26 4 66 4
37 6 57 1
25 5 67 2
40 4 54 2
32 5 61 2
34 4 61 1
8 5 84 3
24 8 67 1
17 7 74 1
17 6 75 2
17 6 75 2
17 8 74 2
10 1 86 2
24 4 71 1
13 1 84 2
24 4 70 1
18 3 78 1
20 5 74 1
3 6 87 3
15 15 66 4
4 11 82 3
17 11 68 5
10 11 76 4
6 7 84 3
3 1 92 4
6 2 85 7
1 2 93 4
10 1 81 9
5 2 88 6
2 2 90 6
0 6 92 3
2 4 92 1
1 4 93 2
1 6 91 3
1 5 92 2
2 4 91 3
5 5 88 2
17 10 71 1
4 5 89 1
21 11 66 2
12 8 79 2
11 5 82 1
6 9 83 1
13 7 75 5
2 4 90 4
20 14 64 2
10 8 79 3
8 5 83 4
1 0 86 12
1 1 88 10
2 0 88 10
0 2 86 12
1 1 87 11
1 1 89 9
Sport- of bewegingsactiviteiten voor ouderen vanuit activiteiten- of dienstencentrum ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Recreatieve/culturele activiteiten voor ouderen vanuit activiteiten- of dienstencentrum ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Hulp in en om huis van vrijwilliger via vrijwilligersorganisatie ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Ondersteuning bij het geven van mantelzorg ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Hulp bij (het uitbreiden van) sociale contacten ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Vervoer naar voorzieningen ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Personenalarmering ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Andere voorzieningen en diensten ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Weet waar voorzieningen kunnen worden aangevraagd Zwolle Assendorp man Thuiszorg PGB Schuldhulpverlening Gehandicaptenparkeerkaart Woningaanpassing Rolstoelvoorziening Vervoersvoorziening Maaltijdverstrekking/maaltijdendienst Ouderenadviseur of -voorlichter Ouderengym/-zwemmen Activiteiten voor ouderen Personenalarmering Financiële/administratieve ondersteuning
% 70 42 34 47 51 46 45 50 37 42 53 36 39
vrouw % 84 50 38 52 59 60 62 66 38 62 69 45 53
65 - 74 75+ % 71 43 36 51 54 54 51 55 40 55 64 33 42
Regio Totaal % 86 50 36 48 57 54 60 65 35 49 60 51 53
% 78 46 36 49 55 54 55 59 38 53 62 41 47
% 83 56 42 63 66 64 64 68 46 62 69 52 56
Sociale omgeving en vrije tijd Tevredenheid met contacten Zwolle Assendorp man
Regio
%
vrouw %
65 - 74 75+ %
Totaal %
%
%
(zeer) tevreden niet ontevreden/tevreden (zeer) ontevreden
83 14 3
86 13 1
87 12 2
83 15 1
85 13 2
90 9 2
Is tevreden met contacten
97
99
98
99
98
98
Tevredenheid contacten
Sociale steun Zwolle Assendorp man %
vrouw %
72 28
Regio
65 - 74 75+ %
%
Totaal %
%
79 21
76 24
76 24
76 24
79 21
39 61
61 39
48 52
56 44
52 48
48 52
49 51
67 33
65 35
52 48
59 41
60 40
krijgt steun bij dagelijkse activiteiten ja (zeer) weinig
krijgt steun bij problemen ja (zeer) weinig
krijgt steun die leidt tot waardering ja (zeer) weinig
Eenzaamheid Zwolle Assendorp man
Regio
%
vrouw %
65 - 74 75+ %
Totaal %
%
%
57 35 6 3
58 29 6 7
62 25 8 4
51 40 3 6
57 32 6 5
58 36 5 2
72 28
62 38
76 24
54 46
66 34
72 28
56 44
61 39
60 40
58 42
59 41
58 42
Eenzaamheid niet matig ernstig zeer ernstig
Emotionele eenzaamheidsscore lage score hoge score
Sociale eenzaamheidsscore lage score hoge score
Regie over eigen leven Zwolle Assendorp man
Heeft geen regie over eigen leven
%
vrouw %
8
18
Regio
65 - 74 75+ %
Totaal %
%
%
7
22
14
13
Tijdsbesteding Zwolle Assendorp man %
vrouw %
42 46 64 72 6 11 19 17 7 36 13 5 6 40 1
51 60 59 56 21 16 15 9 1 23 13 3 7 30 1
Regio
65 - 74 75+ %
%
Totaal %
%
53 54 69 72 14 20 19 17 6 38 20 5 6 47 2
40 53 52 52 15 7 14 7 1 18 4 1 6 20 0
47 54 61 63 14 14 17 12 4 29 13 4 6 34 1
52 56 61 61 17 18 24 18 6 37 17 6 8 41 2
Doet dagelijks of wekelijks de volgende activiteiten: Op bezoek gaan Bezoek ontvangen Wandelen Fietsen Meedoen met ouderensport Overige sporten Verenigingsactiviteiten doen Vrijwilligers- /kerkwerk doen Betaald werk doen Hobby uitvoeren/cursus doen Op kleinkinderen passen Klusjes doen bij anderen Bibliotheek bezoeken Internetten/e-mailen Uitgaan
Gedrag en Leefstijl
Eetgewoonten Zwolle Assendorp man
Regio
Ontbijt dagelijks Ontbijt minimaal 5 dagen per week
% 89 96
vrouw % 92 94
65 - 74 75+ % 91 96
Totaal % 90 93
% 91 95
% 93 95
Gebruikt dagelijks een warme maaltijd
79
77
74
82
78
84
Gebruikt minimaal 5 dagen per week een warme maaltijd
93
93
94
92
93
94
Eet dagelijks groente Eet minimaal 5 dagen per week groente
66 93
73 91
68 93
72 90
70 92
75 94
Eet dagelijks fruit Eet minimaal 5 dagen per week fruit
68 75
77 87
71 81
75 83
73 82
76 85
Eet minimaal 2x per week vis Eet minimaal 1x per week vis
54 80
47 73
56 79
44 72
50 76
43 75
Vitamine D Zwolle Assendorp man %
vrouw %
85 8 7
2 4
Regio
65 - 74 75+ %
%
Totaal %
%
63 16 21
76 10 14
68 16 16
72 13 15
74 11 16
12 20
6 13
11 14
8 13
5 13
Gebruik vitamine D niet alleen in de winter het hele jaar door
Dagelijks gebruik vitamine D alleen in de winter, dagelijks het hele jaar door, dagelijks
Vochtgebruik Zwolle Assendorp man %
vrouw %
< 5 glazen/kopjes 5-8 glazen/kopjes > 8 glazen/kopjes
7 57 36
Voldoet aan norm vochtgebruik
36
Regio
65 - 74 75+ %
%
Totaal %
%
4 65 32
7 57 36
3 66 30
5 61 33
5 62 33
32
36
30
33
33
Hoeveel glazen/kopjes vocht drinkt u per dag?
Lichamelijke activiteit Zwolle Assendorp man Voldoet aan beweegnorm
% 72
vrouw % 50
75 19 3 1 1 0 1 2
70 22 1 5 1 1 4 2
Regio
65 - 74 75+ % 66
Totaal % 53
% 60
% 62
78 15 3 2 1 0 2 1
64 28 1 5 0 1 3 3
72 21 2 3 1 0 3 2
73 19 3 3 1 1 2 2
Het lukt me niet om meer te bewegen, omdat: Beweeg al voldoende Lichamelijke beperking Te druk Bewegen niet zo belangrijk/niet leuk Geen geld voor sportvereniging Kan er niet komen Niemand om samen mee te gaan Andere reden
Roken Zwolle Assendorp man %
vrouw %
12 72 16
88 2 8 2 1
Regio
65 - 74 75+ %
%
Totaal %
%
11 41 48
14 50 36
9 59 32
12 54 34
10 50 41
89 2 10 0 0
86 2 11 2 0
91 2 7 0 1
88 2 9 1 0
90 1 7 2 0
Rookt u (wel eens) ja nee, vroeger wel nee, nooit gerookt
Rookwaar rookt niet rookt, rookwaar onbekend alleen sigaretten alleen sigaren en/of pijp sigaretten en sigaren en/of pijp
Alcoholgebruik Zwolle Assendorp man %
vrouw %
drinkt alcohol drinkt niet meer nooit gedronken
79 8 13
Criterium: overmatige drinkers, NEMESIS (>21 glazen/week (mannen) of >14 glazen/week (vrouwen)) Onaanvaardbaar alcoholgebruik, Trimbos (>14 glazen/week (mannen) of > 7 glazen/week (vrouwen))
Regio
65 - 74 75+ %
%
Totaal %
%
59 13 28
68 11 21
68 11 21
68 11 21
74 9 17
14
7
12
8
10
7
23
20
25
17
21
20
Alcoholgebruik
Voldoet aan norm zwaar alcoholgebruik, CBS (1dag per week 6 of meer glazen)
11
3
9
5
7
6
Negatieve ervaringen in huiselijke kring Huiselijk geweld Zwolle Assendorp man
65 - 74 75+ % 8
% 4
% 6
% 3
6 5 1 1
6 5 0 1
2 3 1 0
4 4 1 0
2 2 0 0
0 1 0 2 0 0 0 0
2 5 0 2 1 1 0 0
1 5 0 3 1 0 0 0
2 1 0 1 0 1 0 0
1 3 0 2 0 0 0 0
1 1 0 1 0 0 0 0
0 0 3 97
1 0 8 92
0 0 8 92
1 0 3 97
0 0 6 94
0 0 2 97
Ooit slachtoffer geweest van huiselijk geweld
% 3
vrouw % 9
1 3 0 0
Regio Totaal
Vorm huiselijk geweld Psychisch en/of emotioneel geweld Lichamelijk geweld Ongewenste seksuele toenadering Seksueel misbruik
Dader(s) Partner Ex-partner (Stief)kind (Stief)ouder(s) (Stief)broer(s)/ zus(sen) Ander familielid Huisvriend Andere dader
Hoe lang geleden slachtoffer van huiselijk geweld 1 jaar geleden of korter tussen 1 en 5 jaar geleden langer dan 5 jaar geleden niet van toepassing
Woonsituatie
Soort woning Zwolle Assendorp man
Regio
% 56 44
vrouw % 49 51
eengezinswoning flat, etagewoning, appartement of maisonette boerderij
76 15 0
61 24 0
76 16 0
58 25 0
68 20 0
63 14 7
zelfstandige ouderenwoning, bejaardenwoning, seniorenwoning woongemeenschap voor ouderen
5 0
6 0
5 0
6 0
6 0
9 1
koopwoning huurwoning
65 - 74 75+ % 62 38
Totaal % 39 61
% 52 48
% 62 38
Type woning
aanleunwoning bij een verzorgingshuis serviceflat
2 0
5 0
0 0
8 0
4 0
2 1
woning bij een zorgpunt, woon-zorgcomplex, clusterwoning anders
0 2
1 3
0 3
1 2
1 3
1 3
Geen, ik wil niet verhuizen Eengezinswoning Flat, etagewoning, appartement of maisonette Boerderij
43 6 11 3
38 2 18 0
35 6 22 2
47 0 6 0
40 4 15 1
43 4 16 0
Zelfstandige ouderenwoning, bejaardenwoning, seniorenwoning Woongemeenschap voor ouderen Aanleunwoning bij een verzorgingshuis Serviceflat
28 3 14 3
18 5 22 7
31 6 8 8
10 2 32 2
22 4 19 6
22 4 16 6
7 3
18 0
6 2
23 0
13 1
9 3
Naar welke type woning zou u willen verhuizen?
Woning bij een zorgpunt, woon-zorgcomplex, clusterwoning Overig
Bekendheid met en bereikbaarheid van voorzieningen Zwolle Assendorp man %
vrouw %
90 10 0
Regio
65 - 74 75+ %
%
Totaal %
%
84 16 0
90 10 0
83 17 0
87 13 0
92 8 0
86 9 5
71 22 6
85 12 4
68 23 9
78 16 6
84 11 5
90 5 5
78 17 4
90 7 3
75 19 7
84 12 5
74 24 2
97 3 0
94 5 1
97 2 1
93 7 0
95 4 0
94 6 0
82 5 13
92 1 8
90 2 8
84 4 12
87 3 10
90 5 5
71 6 23
77 11 12
79 7 14
68 12 21
74 9 17
78 11 11
Huisarts op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Tandarts op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Polikliniek op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Apotheek op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Fysiotherapeut op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Verpleeghuis/verzorgingshuis op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Eettafel op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
45 6 48
43 7 50
43 6 51
46 8 46
44 7 49
52 7 41
56 11 32
58 15 27
59 12 28
55 14 31
57 13 29
70 8 23
99 1 0
91 9 0
100 0 0
88 12 0
95 5 0
92 8 0
79 18 3
68 30 2
81 17 2
63 35 2
73 25 2
85 15 1
64 32 4
44 53 3
65 32 3
37 58 4
53 44 4
68 31 2
37 23 40
34 37 29
42 20 37
26 45 29
36 31 34
58 25 17
72 24 4
49 49 3
67 30 2
48 47 4
59 38 3
82 17 0
91 7 2
86 12 2
94 5 1
81 15 4
88 10 2
92 8 0
59 18 22
46 40 14
62 24 14
39 39 22
52 31 18
82 12 6
Activiteiten-/dienstencentrum/buurthuis voor ouderen op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Winkels voor dagelijkse boodschappen op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Postkantoor op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Gemeenteloket op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Zorgloket/Wmo-loket op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Bank op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Geldautomaat op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Bibliotheek op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Veilig voelen Zwolle Assendorp man Voelt zich wel eens onveilig overdag Voelt zich wel eens onveilig in avond/nacht
% 2 14
vrouw % 7 23
65 - 74 75+ % 3 21
Regio Totaal % 7 17
% 5 19
% 4 13
Voelt zich wel eens onveilig overdag ja vaak ja, soms zelden nee
0 2 13 85
1 6 23 70
1 2 22 74
0 7 14 79
0 4 19 77
0 4 17 78
0 14 19 67
6 17 28 49
4 16 31 49
2 15 16 67
3 16 24 57
2 11 25 62
Voelt zich wel eens onveilig in avond/nacht ja vaak ja, soms zelden nee
Ventilatie Zwolle Assendorp man
Regio
%
vrouw %
65 - 74 75+ %
Totaal %
%
%
64 12
58 17
54 19
70 10
61 15
53 11
9
12
12
8
11
15
11
10
11
10
10
17
2 1
2 1
3 1
1 1
2 1
3 1
41 65 38 50
50 63 37 44
46 68 43 47
45 59 29 46
46 64 38 47
49 68 46 60
Soort ventilatiesysteem in de woning uitsluitend natuurlijke ventilatie natuurlijke ventilatie en ventilator in raam/muur mechanische ventilatie en roosters/klapraampjes continue mechanische ventilatie met roosters/klapraampjes mechanische ventilatie met recirculatie en/of balansventilatie anders Ventileert woonkamer voldoende Ventileert slaapkamer voldoende Ventileert badkamer voldoende Ventileert keuken voldoende
Financiële situatie Zwolle Assendorp man (Gezamenlijk) inkomen bestaat alleen uit AOW Heeft moeite met rondkomen inkomen
% 21 8
vrouw % 21 10
40 52 3 4
40 50 8 1
Regio
65 - 74 75+ % 23 9
% 18 9
Totaal % 21 9
% 22 10
35 56 5 4
46 45 7 1
40 51 6 3
48 43 8 2
Moeite met rondkomen inkomen nee, geen moeite nee, geen moeite, moet wel opletten op uitgaven ja, enige moeite ja, grote moeite
Op welke manier wilt u bezuinigen
niet bezuinigen Ja Nee
36 64
33 67
29 71
41 59
35 65
37 63
16 84
15 85
19 81
12 88
16 84
15 85
32 68
21 79
32 68
19 81
26 74
23 77
22 78
31 69
32 68
21 79
27 73
24 76
7 93
7 93
8 92
5 95
7 93
4 96
4 96
2 98
3 97
3 97
3 97
3 97
0 100
0 100
0 100
0 100
0 100
1 99
16 84
21 79
19 81
19 81
19 81
17 83
16 84
17 83
21 79
12 88
17 83
17 83
14 86
18 82
19 81
13 87
16 84
15 85
16 84
25 75
26 74
15 85
21 79
19 81
3 97
2 98
2 98
3 97
2 98
3 97
30 70
31 69
33 67
28 72
31 69
32 68
2 98
3 97
2 98
3 97
2 98
3 97
bezuinig auto/OV Ja Nee
bezuinig uitgaan/hobby's Ja Nee
bezuinig krant Ja Nee
bezuinig huisvesting Ja Nee
bezuinig tandarts Ja Nee
bezuinig andere medische voorzieningen Ja Nee
bezuinig cadeau Ja Nee
bezuinig stookkosten Ja Nee
bezuinig telefoneren Ja Nee
bezuinig kleding Ja Nee
bezuinig voeding Ja Nee
bezuinig vakantie Ja Nee
bezuinig anders Ja Nee
Tabellenboek monitor ouderen 2010-2011 Zwolle Aalanden Achtergrond gegevens respondenten
Aantal correct ingevulde vragenlijsten, bruikbaar voor analyse
man Aantal 153
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal Aantal Aantal Aantal Aantal Aantal 230 206 177 383 4936
man % 63 29 7
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % % 57 100 0 60 55 31 0 76 30 34 11 0 24 10 11
man % 78 1 2 3 16
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % % 40 67 42 57 64 1 1 0 1 1 6 3 5 4 4 9 10 1 7 4 43 18 51 32 27
Leeftijd in 3 groepen
65 - 74 75 - 84 85+
Burgerlijke staat
gehuwd / geregistreerd partnerschap samenwonend ongehuwd, nooit gehuwd geweest gescheiden, gescheiden levend weduwe, weduwnaar Alleenstaand
21
58
32
58
42
34
Type huishouden Zwolle Aalanden
Woont alleen Woont met partner/echtgeno(o)t(e) Woont met zijn/haar kind(eren) Woont met ander(e) familielid/-leden Woont met ander(e) perso(o)n(en) Eénpersoons huishouden (=alleenwonend)
man % 20 79 3 0 0 20
Regio
vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % 58 33 55 42 41 67 42 57 1 2 2 2 0 0 0 0 0 0 0 0 58
33
55
42
% 33 65 3 1 1 33
Opleiding in 4 categorieën (CBS)
Lager onderwijs MAVO,LBO
man % 15 18
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % % 17 13 21 16 26 55 41 46 43 47
HAVO,VWO,MBO HBO, Wetenschappelijk onderwijs
28 30
15 13
21 26
21 12
21 20
13 15
Geboorteland
Nederland Suriname Nederlandse Antillen Aruba Turkije Marokko overig Nederlands Indie
man % 93 0 0 0 1 1 3 3
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % % 94 94 94 94 98 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 3 2 3 1 3 2 4 3 1
man % 93 0 0 1 1 4 2
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % % 96 93 96 94 97 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 4 1 3 2 2 1 3 2 1
Etniciteit (CBS)
Nederlands Surinaams Antilliaans/Arubaans Turks Marokkaans anders Nederlands Indie Niet-Nederlands
7
4
7
4
6
3
Generatie allochtoon
1e generatie allochtoon 2e generatie allochtoon
man % 5 3
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % % 4 5 3 4 2 1 2 1 1 2
man N=151 % 22 50 28
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal N=216 N=199 N=168 N=367 N=4812 % % % % % 13 18 16 17 20 56 55 51 53 53 30 27 32 29 27
Lichamelijke gezondheid
Ervaren gezondheid
uitstekend en zeer goed goed matig tot slecht
Gewicht ondergewicht normaal gewicht matig overgewicht ernstig overgewicht
1 41 43 16
7 38 38 17
5 36 37 23
3 45 45 7
4 39 40 17
3 34 46 17
Heeft ondergewicht Heeft ernstig overgewicht
1 16
7 17
5 23
3 7
4 17
3 17
Ziekten en aandoeningen Chronische ziekten in afgelopen 12 maanden, vastgesteld door een arts man %
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % %
Suikerziekte, diabetes
18
15
16
17
16
17
Beroerte, hersenbloeding, herseninfarct, TIA Hartinfarct Andere ernstige hartaandoening Een vorm van kanker Migraine, ernstige hoofdpijn Hoge bloeddruk Vernauwing bloedvaten in buik of benen
6 7 10 7 3 30 11
3 1 7 4 6 49 4
3 4 6 5 4 40 6
7 4 12 6 5 42 10
4 4 9 5 4 41 7
5 5 11 8 3 37 7
Astma, chronische bronchitis, longemfyseem of CARA/COPD
14
10
13
11
12
13
Ernstige darmstoornissen langer dan 3 maanden Psoriasis Chronisch eczeem Onvrijwillig urine verlies Ernstige aandoening van de rug Gewrichtsslijtage van heupen of knieën Chronische gewrichtsontsteking
1 3 1 1 10 16 4
5 2 3 8 17 35 13
3 2 2 4 13 21 8
3 3 3 7 15 37 10
3 2 2 5 14 27 9
5 2 2 7 12 27 7
Andere ernstige aandoening van nek of schouder
7
11
8
12
9
7
Andere ernstige aandoening van elleboog, pols of hand Botontkalking (osteoporose)
5 4
8 15
6 6
7 16
6 10
6 11
Ziekten van het zenuwstelsel (Parkinson, MS, epilepsie) Duizeligheid met vallen
3 2
2 6
3 3
1 7
2 4
2 3
10
0
5
5
5
6
Prostaatklachten (niet prostaatkanker of prostaatontsteking)
Belemmering door ziekten man % Belemmerd zijn agv chronische aandoening(en)
44
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % % 69
54
63
57
53
Mate van belemmering agv chronische aandoening(en) sterk belemmerd licht belemmerd niet belemmerd niet van toepassing
16 28 31 25
19 50 17 14
14 40 25 21
23 39 20 17
18 40 23 19
17 36 25 22
Slaap- of kalmeringsmiddelen man % Gebruikte slaap- of kalmeringsmiddelen in afgelopen 2 weken
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % %
12
26
16
26
20
15
4 1 4 4 11 77
9 3 6 8 11 64
5 1 5 5 9 75
10 3 5 8 14 60
7 2 5 6 11 69
8 1 2 3 12 73
5 0 2 6 87
4 0 2 22 72
4 0 2 14 81
6 1 3 17 73
5 0 2 15 78
5 1 1 10 84
Gebruik slaap- of kalmeringsmiddelen in afgelopen 2 weken 5-7 keer per week 3-4 keer per week 1-2 keer per week 1 keer in de afgelopen 2 weken 0 keer gebruikte geen slaap- of kalmeringsmiddelen
Duur gebruik in totale populatie 0-3 maanden 3 maanden tot 1 jaar 1-2 jaar 2 jaar of langer niet van toepassing
Valongelukken man %
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % %
Is gevallen in de afgelopen 3 mnd ja, 1 keer ja, 2 keer ja, meer dan 2 keer nee
8 1 1 90
13 6 4 77
9 2 2 87
14 6 5 76
11 4 3 83
11 3 2 84
4 0 6 90
11 3 8 78
5 1 7 87
12 2 6 79
8 2 7 84
6 3 5 86
4
13
6
15
9
9
Waar gevallen bij laatste val? in huis om het huis elders niet gevallen in afgelopen 3 mnd Gevallen in/om huis (laatste val)
Lichamelijk letsel agv laatste val? ja nee niet gevallen in afgelopen 3 mnd
4 6 90
9 12 79
5 8 87
9 12 79
7 10 84
5 10 86
Cursus valpreventie gedaan Belangstelling voor cursus valpreventie
2 14
1 13
2 12
2 15
2 13
2 10
Zelfredzaamheid en zorg Lichamelijke beperkingen man %
Heeft 1 of meer lichamelijke beperkingen
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % %
19
37
21
40
29
30
7
7
5
11
7
10
6
7
5
9
6
9
1
1
1
2
1
2
7
11
10
10
10
8
6
10
9
7
8
7
2
5
3
4
4
3
13
33
17
35
24
24
7
27
13
26
18
17
8
12
7
16
10
11
10
18
9
23
14
15
Beperkingen in het horen Heeft 1 of meer gehoorbeperkingen Kan met grote moeite of onmogelijk een gesprek volgen met 3 of meer personen Kan met grote moeite of onmogelijk een gesprek voeren met 1 persoon
Beperkingen in het zien Heeft 1 of meer gezichtsbeperkingen Kan met grote moeite of onmogelijk kleine letters in krant lezen Kan met grote moeite of onmogelijk iemand herkennen op 4 meter afstand
Beperkingen in mobiliteit Heeft 1 of meer mobiliteitsbeperkingen Kan met grote moeite of onmogelijk een voorwerp van 5 kilo 10 meter dragen Kan met grote moeite of onmogelijk staan, buigen en iets van de grond oppakken Kan met grote moeite of onmogelijk 400 meter lopen zonder stil te staan
Beperkingen in huishoudelijke activiteiten en mobiliteit man % Kan 1 of meer huishoudelijke activiteiten niet geheel zelfstandig uitvoeren
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % %
21
31
14
44
26
30
1 6
0 5
0 2
1 11
1 5
2 8
Kan niet geheel zelfstandig: Ontbijt of lunch klaarmaken Warm eten klaarmaken
Lichte huishoudelijke werkzaamheden verrichten Zware huishoudelijke werkzaamheden verrichten Kleren wassen en strijken Bedden verschonen en/of opmaken Boodschappen doen Gebruik maken van eigen of openbaar vervoer
5 13 17 15 3 4
4 28 7 16 12 15
2 11 4 8 5 4
7 38 21 28 13 20
4 22 11 16 8 10
5 22 15 19 11 14
Vervoer
Wel eens problemen met vervoer
ja, soms ja, (bijna) altijd nee Reden(en):
man % 13 3 84
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % % 25 15 26 20 16 7 1 11 5 6 69 84 63 76 78
Anderen hebben geen tijd om mij te brengen Ik durf niet meer zo goed auto te rijden Ik durf niet meer te fietsen De bus rijdt te weinig De bushalte ligt te ver van mijn huis De bus stopt te ver van het reisdoel
2 5 5 1 2 1
4 9 15 1 6 6
1 5 6 1 3 2
7 10 17 1 7 6
3 7 10 1 4 4
3 5 8 2 3 3
De bushalte biedt te weinig bescherming als ik moet wachten Ik vind het openbaar vervoer onveilig
0 0
2 1
0 1
3 1
1 1
1 1
Ik vind het te ingewikkeld om met het openbaar vervoer (bus/trein) te reizen
4
9
4
12
7
8
Ik ben lichamelijk niet in staat om met het openbaar vervoer te reizen
4
8
4
10
6
7
Het gebruik van mijn rolstoel of rollator levert problemen op bij het vervoer
3
7
3
8
5
3
Ik moet te lang wachten op de belbus of regiotaxi Ik vind de gewone taxi te duur Anders
1 2 2
5 9 3
1 4 3
7 8 2
3 6 3
2 6 2
Welzijn
Psychische gezondheid (MHI-5)
gezond licht ongezond matig ongezond ernstig ongezond
man % 90 5 4 1
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % % 76 81 84 82 87 16 12 10 11 10 5 5 3 4 2 3 2 2 2 1
Ervaren problemen Heeft een probleem dat hem/haar dag en nacht bezighoudt
17
21
17
22
19
17
Lichamelijke gezondheid
7
9
9
6
8
7
Geestelijke gezondheid Zichzelf niet meer kunnen redden Zorg om partner
2 0 7
6 2 4
5 1 6
4 2 6
4 1 6
3 2 5
Probleem heeft te maken met:
Zorg om (klein)kind(eren)
4
7
5
6
6
6
Overlijden van naaste Eenzaamheid
3 0
6 6
3 2
7 5
5 3
5 4
Financiele zorgen
2
3
1
4
2
2
Angst voor de toekomst
2
6
4
4
4
3
Onveilig voelen Anders
0 2
4 1
2 2
3 1
2 1
2 1
Angst en Depressie man %
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % %
Risico op angststoornis of depressie laag of geen matig hoog
71 26 3
56 39 5
64 31 5
60 38 2
62 33 4
65 33 2
87 8 1 3
75 12 8 5
81 10 4 5
79 11 8 2
80 10 5 4
82 11 4 2
Angst en depressie waarschijnlijk gezond milde mentale aandoening matige mentale aandoening ernstige mentale aandoening
Mantelzorg ontvangen Afgelopen jaar mantelzorg ontvangen
Afgelopen jaar mantelzorg ontvangen Ontvangt nu mantelzorg Ontvangt momenteel dagelijks mantelzorg
man % 15 11 4
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % % 19 12 26 17 17 15 7 23 13 15 7 4 8 6 6
man % 8 5 2
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % % 13 7 17 11 10 4 3 7 4 4 4 2 5 3 3
Waaruit bestaat de huidige mantelzorg
Hulp in de huishouding Warme maaltijden bereiden Persoonlijke verzorging
Medische verzorging Gezelschap, troost, afleiding Begeleiding, vervoer Geldzaken, administratie Andere mantelzorg
3 6 7 4 1
3 6 9 10 2
2 2 3 3 1
5 13 16 14 2
3 6 8 8 2
3 6 10 8 1
Ontvangt momenteel mantelzorg bij dagelijkse verzorging Ontvangt momenteel mantelzorg bij huishoudelijk werk
3 8
5 13
3 7
7 17
4 11
5 11
Van wie ontvangt men momenteel mantelzorg
Echtgenoot, echtgenote of partner Kinderen, schoondochter of schoonzoon (Schoon)ouders Andere familieleden Buren, vrienden, kennissen Ontvangt momenteel mantelzorg van huisgenoot
man % 7 6 0 1 2 6
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % % 5 5 7 6 6 10 3 17 8 8 0 0 0 0 0 0 0 1 1 2 2 1 4 2 3 6
4
9
6
6
Hoe vaak ontvangt men momenteel mantelzorg
meer dan één keer per dag één keer per dag meer dan één keer per week één keer per week minder dan 1 keer per week
man N=146 % 4 0 5 1 0
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal N=206 N=191 N=161 N=352 N=4445 % % % % % 6 3 8 5 5 1 1 1 1 2 5 2 10 5 4 2 1 3 2 2 1 1 0 0 1
man % 17 13
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % % 15 20 10 16 16 11 15 7 12 12
man % 1 1 3
Zwolle Aalanden vrouw 65 - 74 75+ % % 3 3 0 1 2 4
Mantelzorg geven Geeft mantelzorg
Heeft afgelopen jaar mantelzorg gegeven Geeft nu mantelzorg
Gemiddeld aantal uren mantelzorg geven per week
incidenteel 1-2 uur per week 3-5 uur per week
Regio % 1 0 1
Totaal % 2 1 2
% 3 1 2
0 1 1 3 88
2 0 1 2 90
2 1 2 3 85
1 0 0 2 96
1 0 1 3 89
2 1 1 2 90
niet of nauwelijks belast enigzins belast tamelijk zwaar belast zeer zwaar belast
% 5 6 1 1
% 4 5 0 2
% 5 7 1 2
% 2 4 0 1
% 4 6 1 1
% 5 5 1 0
overbelast (kan de zorg eigenlijk niet meer vol houden ik geef nu geen mantelzorg
0 87
0 90
0 85
0 93
0 88
0 88
2
2
3
1
2
2
% 7 3 1 1 1
% 4 0 3 2 4
% 5 2 3 3 4
% 5 0 1 0 1
% 5 1 2 2 3
% 6 2 2 1 3
% 8 5 2 3 8 6
% 4 3 1 2 7 6
% 7 4 2 3 10 7
% 4 4 1 2 5 5
% 6 4 2 2 8 6
% 5 3 2 2 6 6
6 3
5 3
6 3
3 2
5 3
5 2
8 3
5 3
7 3
4 3
6 3
6 3
% 6 0 0 1
Totaal % 9 1 1 1
6-10 uur per week 11-15 uur per week 16-20 uur per week 21 uur of meer per week ik geef nu geen mantelzorg
Belasting door mantelzorg geven
Voelt zich momenteel tamelijk zwaar tot zwaar belast
Aan wie wordt momenteel mantelzorg gegeven: Echtgeno(o)t(te) of partner Kinderen (Schoon)ouders Andere familieleden Buren/vrienden/kennissen
Huidige mantelzorgactiviteiten Hulp in de huishouding Klaarmaken van de warme maaltijden Hulp bij persoonlijke verzorging Hulp bij medische verzorging Gezelschap, troost, afleiding Begeleiding en/of vervoer Regeling geldzaken en / of andere administratie Andere zaken Geeft momenteel mantelzorg bij huishoudelijk werk Geeft momenteel mantelzorg bij dagelijkse verzorging
Mantelzorgers met behoefte aan hulp
Nee Ja, aan informatie en advies Ja, aan een vervanger ivm vrije dagen of vakantie Ja, aan emotionele ondersteuning
man % 11 1 1 0
Zwolle Aalanden vrouw 65 - 74 75+ % % 8 12 1 2 1 2 2 1
Regio % 10 1 0 1
Ja, aan ontspannende activiteiten Ja, aan belangenbehartiging
0 0
0 0
0 0
1 0
0 0
0 0
Heeft praktische of emotionele ondersteuning nodig
2
3
4
1
2
2
Welzijnsvoorzieningen
Gebruik, behoefte en bekendheid van voorzieningen en diensten man %
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % %
Maaltijdverstrekking/maaltijdendienst ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
3 1 94 2
9 2 88 1
2 1 97 1
13 2 82 3
6 1 91 1
7 1 89 2
3 1 86 9
3 2 87 7
1 2 90 8
7 2 83 9
3 2 87 8
3 1 86 9
1 3 87 9
2 6 84 8
1 5 88 6
2 4 82 12
1 5 85 9
2 3 85 9
27 6 67 0
28 4 68 0
16 6 78 0
46 4 51 0
27 5 67 0
34 4 61 1
8 9 82 1
21 12 67 0
14 9 76 1
16 13 71 1
15 11 74 1
17 8 74 2
16 6 76 1
17 7 74 2
12 6 80 2
23 9 67 1
17 7 75 2
20 5 74 1
6 7 86 1
10 13 76 1
4 10 85 1
15 10 74 2
8 10 81 1
6 7 84 3
Eettafel ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Advies of voorlichting door ouderenadviseur ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Hulp bij administratieve of financiële activiteiten ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Sport- of bewegingsactiviteiten voor ouderen vanuit activiteiten- of dienstencentrum ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Recreatieve/culturele activiteiten voor ouderen vanuit activiteiten- of dienstencentrum ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Hulp in en om huis van vrijwilliger via vrijwilligersorganisatie ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Ondersteuning bij het geven van mantelzorg ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
3 1 90 6
2 4 88 6
2 4 90 5
4 1 87 8
3 3 89 6
2 2 90 6
1 1 94 3
1 6 91 2
1 3 93 3
1 6 91 2
1 4 92 3
2 4 91 3
8 3 89 1
17 8 73 2
4 4 91 1
27 8 63 2
13 6 80 1
11 5 82 1
6 3 88 3
14 6 75 4
3 3 93 2
23 9 62 6
10 5 81 4
8 5 83 4
1 0 96 3
2 2 86 10
0 1 93 6
5 2 84 8
1 1 91 7
1 1 89 9
Hulp bij (het uitbreiden van) sociale contacten ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Vervoer naar voorzieningen ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Personenalarmering ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Andere voorzieningen en diensten ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Weet waar voorzieningen kunnen worden aangevraagd
Thuiszorg PGB Schuldhulpverlening Gehandicaptenparkeerkaart Woningaanpassing Rolstoelvoorziening Vervoersvoorziening Maaltijdverstrekking/maaltijdendienst Ouderenadviseur of -voorlichter Ouderengym/-zwemmen Activiteiten voor ouderen Personenalarmering Financiële/administratieve ondersteuning
man % 82 59 48 61 59 63 63 57 40 54 68 46 52
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % % 83 79 87 82 83 54 60 50 56 56 41 53 31 44 42 50 60 47 55 63 57 59 57 58 66 54 60 55 58 64 60 57 67 61 64 62 57 64 60 68 43 44 37 41 46 62 64 49 58 62 68 70 65 68 69 52 45 56 50 52 51 53 50 52 56
man %
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % %
Sociale omgeving en vrije tijd Tevredenheid met contacten
Tevredenheid contacten (zeer) tevreden niet ontevreden/tevreden (zeer) ontevreden
90 8 2
82 13 6
86 9 6
85 13 2
85 11 4
90 9 2
Is tevreden met contacten
98
94
94
98
96
98
Sociale steun man %
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % %
krijgt steun bij dagelijkse activiteiten ja (zeer) weinig
76 24
81 19
76 24
84 16
79 21
79 21
43 57
59 41
48 52
59 41
52 48
48 52
58 42
69 31
67 33
59 41
64 36
60 40
krijgt steun bij problemen ja (zeer) weinig
krijgt steun die leidt tot waardering ja (zeer) weinig
Eenzaamheid man %
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % %
Eenzaamheid niet matig ernstig zeer ernstig
55 40 4 1
49 36 11 4
55 32 9 4
45 46 7 2
51 38 8 3
58 36 5 2
72 28
58 42
69 31
57 43
64 36
72 28
59 41
58 42
59 41
58 42
58 42
58 42
Emotionele eenzaamheidsscore lage score hoge score
Sociale eenzaamheidsscore lage score hoge score
Regie over eigen leven man % Heeft geen regie over eigen leven
9
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % % 18
10
20
14
13
Tijdsbesteding man %
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % %
Doet dagelijks of wekelijks de volgende activiteiten: Op bezoek gaan Bezoek ontvangen Wandelen Fietsen Meedoen met ouderensport Overige sporten Verenigingsactiviteiten doen Vrijwilligers- /kerkwerk doen Betaald werk doen Hobby uitvoeren/cursus doen Op kleinkinderen passen Klusjes doen bij anderen Bibliotheek bezoeken Internetten/e-mailen Uitgaan
52 50 65 67 7 18 30 20 6 46 23 3 8 63 2
49 53 66 55 21 17 15 19 1 35 14 5 12 41 1
56 52 68 72 16 22 27 24 5 47 27 7 9 64 2
41 52 62 42 14 10 13 13 1 30 4 1 13 30 1
50 52 65 60 15 17 22 20 3 40 18 5 10 51 1
52 56 61 61 17 18 24 18 6 37 17 6 8 41 2
Gedrag en Leefstijl
Eetgewoonten
Ontbijt dagelijks Ontbijt minimaal 5 dagen per week
man % 98 98
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % % 94 96 96 96 93 95 97 96 97 95
Gebruikt dagelijks een warme maaltijd
89
79
87
78
83
84
Gebruikt minimaal 5 dagen per week een warme maaltijd
99
92
95
95
95
94
Eet dagelijks groente Eet minimaal 5 dagen per week groente
77 94
75 93
77 94
74 93
76 93
75 94
Eet dagelijks fruit Eet minimaal 5 dagen per week fruit
67 80
83 90
78 86
73 85
76 86
76 85
Eet minimaal 2x per week vis Eet minimaal 1x per week vis
54 86
46 77
51 81
48 81
50 81
43 75
Vitamine D man %
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % %
Gebruik vitamine D niet alleen in de winter het hele jaar door
77 10 12
58 16 26
68 13 19
65 14 21
67 13 20
74 11 16
5 11
10 22
6 16
10 18
8 17
5 13
Dagelijks gebruik vitamine D alleen in de winter, dagelijks het hele jaar door, dagelijks
Vochtgebruik man %
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % %
Hoeveel glazen/kopjes vocht drinkt u per dag? < 5 glazen/kopjes 5-8 glazen/kopjes > 8 glazen/kopjes
9 62 29
3 62 35
7 56 37
3 71 26
6 62 32
5 62 33
Voldoet aan norm vochtgebruik
29
35
37
26
32
33
Lichamelijke activiteit
Voldoet aan beweegnorm
man % 63
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % % 60 65 57 62 62
Het lukt me niet om meer te bewegen, omdat: Beweeg al voldoende Lichamelijke beperking Te druk Bewegen niet zo belangrijk/niet leuk Geen geld voor sportvereniging Kan er niet komen Niemand om samen mee te gaan Andere reden
76 15 1 3 1 1 2 4
66 22 3 3 1 1 6 5
75 13 3 3 1 1 5 3
63 27 1 3 1 1 2 7
70 19 2 3 1 1 4 5
73 19 3 3 1 1 2 2
Roken man %
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % %
Rookt u (wel eens) ja nee, vroeger wel nee, nooit gerookt
15 68 18
9 42 49
15 51 34
6 57 36
12 53 35
10 50 41
Rookwaar rookt niet rookt, rookwaar onbekend alleen sigaretten alleen sigaren en/of pijp sigaretten en sigaren en/of pijp
85 0 9 5 0
91 0 8 1 0
85 0 10 5 0
94 1 6 0 0
88 0 8 3 0
90 1 7 2 0
Alcoholgebruik man %
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % %
Alcoholgebruik drinkt alcohol drinkt niet meer nooit gedronken
87 7 6
74 7 19
83 6 11
75 8 17
80 7 13
74 9 17
Criterium: overmatige drinkers, NEMESIS (>21 glazen/week (mannen) of >14 glazen/week (vrouwen))
13
6
11
7
9
7
Onaanvaardbaar alcoholgebruik, Trimbos (>14 glazen/week (mannen) of > 7 glazen/week (vrouwen))
23
18
23
16
21
20
Voldoet aan norm zwaar alcoholgebruik, CBS (1dag per week 6 of meer glazen)
11
3
7
6
7
6
Negatieve ervaringen in huiselijke kring Huiselijk geweld man % Ooit slachtoffer geweest van huiselijk geweld
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % %
3
7
7
2
5
3
2 1 0 0
5 4 1 1
6 3 1 1
1 2 1 1
4 3 1 1
2 2 0 0
0 1 0 1 1 1 0 0
4 3 1 1 0 0 0 1
2 3 1 2 1 1 0 1
2 1 0 0 0 0 0 1
2 2 0 1 0 0 0 1
1 1 0 1 0 0 0 0
Vorm huiselijk geweld Psychisch en/of emotioneel geweld Lichamelijk geweld Ongewenste seksuele toenadering Seksueel misbruik
Dader(s) Partner Ex-partner (Stief)kind (Stief)ouder(s) (Stief)broer(s)/ zus(sen) Ander familielid Huisvriend Andere dader
Hoe lang geleden slachtoffer van huiselijk geweld 1 jaar geleden of korter tussen 1 en 5 jaar geleden langer dan 5 jaar geleden niet van toepassing
0 0 2 98
1 1 5 93
1 1 6 93
0 1 1 98
0 1 4 95
0 0 2 97
Woonsituatie
Soort woning
koopwoning huurwoning
man % 48 52
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % % 37 49 32 42 62 63 51 68 58 38
Type woning eengezinswoning
76
60
79
49
67
63
flat, etagewoning, appartement of maisonette boerderij
15 0
24 0
17 0
24 0
20 0
14 7
zelfstandige ouderenwoning, bejaardenwoning, seniorenwoning woongemeenschap voor ouderen aanleunwoning bij een verzorgingshuis serviceflat
2 0 4 0
5 0 9 1
3 0 1 0
5 0 17 1
4 0 7 0
9 1 2 1
woning bij een zorgpunt, woon-zorgcomplex, clusterwoning anders
0 3
1 0
0 1
1 2
0 1
1 3
Geen, ik wil niet verhuizen Eengezinswoning
28 2
48 2
41 2
39 1
40 2
43 4
Flat, etagewoning, appartement of maisonette Boerderij
28 2
16 0
27 1
10 0
21 1
16 0
Zelfstandige ouderenwoning, bejaardenwoning, seniorenwoning Woongemeenschap voor ouderen Aanleunwoning bij een verzorgingshuis Serviceflat
26 3 19 16
18 4 21 10
25 3 13 12
15 5 32 12
21 4 20 12
22 4 16 6
Woning bij een zorgpunt, woonzorgcomplex, clusterwoning Overig
19 0
14 2
16 1
17 1
16 1
9 3
Naar welke type woning zou u willen verhuizen?
Bekendheid met en bereikbaarheid van voorzieningen man %
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % %
Huisarts op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
94 6 0
91 9 0
95 5 0
89 11 0
92 8 0
92 8 0
80 14 6
80 13 6
88 9 3
67 21 12
80 14 6
84 11 5
89 11 1
72 24 4
90 8 2
63 33 4
80 18 2
74 24 2
99 1 0
97 3 0
99 1 0
96 4 0
98 2 0
94 6 0
95 1 3
96 2 3
97 1 2
93 3 4
95 1 3
90 5 5
77 6 17
80 4 16
79 5 16
78 5 17
79 5 16
78 11 11
41 2 57
44 5 51
40 3 56
46 4 50
42 4 54
52 7 41
74 4 22
77 3 19
77 3 20
73 5 22
76 4 21
70 8 23
98 2 0
98 2 0
99 1 0
96 4 0
98 2 0
92 8 0
95 5 0
96 4 0
97 3 0
93 6 1
96 4 0
85 15 1
40 55 5
28 67 5
40 56 4
23 70 7
33 61 5
68 31 2
Tandarts op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Polikliniek op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Apotheek op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Fysiotherapeut op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Verpleeghuis/verzorgingshuis op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Eettafel op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Activiteiten-/dienstencentrum/buurthuis voor ouderen op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Winkels voor dagelijkse boodschappen op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Postkantoor op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Gemeenteloket op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Zorgloket/Wmo-loket op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
34 44 22
22 52 26
32 41 28
20 60 20
27 49 24
58 25 17
74 26 0
68 29 3
72 27 2
69 30 1
71 28 1
82 17 0
97 3 0
97 3 0
97 3 0
97 3 0
97 3 0
92 8 0
86 5 8
94 3 3
90 5 6
92 4 5
91 4 5
82 12 6
Bank op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Geldautomaat op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Bibliotheek op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Veilig voelen
Voelt zich wel eens onveilig overdag Voelt zich wel eens onveilig in avond/nacht
man % 4 8
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % % 9 7 7 7 4 26 16 21 18 13
Voelt zich wel eens onveilig overdag ja vaak ja, soms zelden nee
1 2 18 79
2 8 28 62
2 4 21 72
1 6 27 66
2 5 23 70
0 4 17 78
3 6 29 62
4 23 36 38
4 12 33 51
2 19 33 45
3 15 33 49
2 11 25 62
Voelt zich wel eens onveilig in avond/nacht ja vaak ja, soms zelden nee
Ventilatie man %
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % %
Soort ventilatiesysteem in de woning uitsluitend natuurlijke ventilatie
51
55
54
51
53
53
natuurlijke ventilatie en ventilator in raam/muur
15
6
11
9
10
11
mechanische ventilatie en roosters/klapraampjes
16
13
15
13
14
15
continue mechanische ventilatie met roosters/klapraampjes
17
25
18
26
22
17
0 1
0 1
0 1
0 1
0 1
3 1
mechanische ventilatie met recirculatie en/of balansventilatie anders
Ventileert woonkamer voldoende Ventileert slaapkamer voldoende Ventileert badkamer voldoende Ventileert keuken voldoende
40 62 50 58
44 64 46 63
43 66 47 61
40 59 49 60
42 64 48 61
49 68 46 60
Financiële situatie
man % (Gezamenlijk) inkomen bestaat alleen uit AOW
Zwolle Aalanden Regio vrouw 65 - 74 75+ Totaal % % % % %
10 12
12 13
16 16
4 8
11 13
22 10
nee, geen moeite
47
48
45
52
48
48
nee, geen moeite, moet wel opletten op uitgaven
41 10 2
39 11 2
39 13 3
40 7 1
40 11 2
43 8 2
43 57
40 60
37 63
48 52
41 59
37 63
14 86
12 88
14 86
12 88
13 87
15 85
25 75
25 75
29 71
20 80
25 75
23 77
24 76
24 76
30 70
17 83
24 76
24 76
5 95
5 95
5 95
4 96
5 95
4 96
3 97
3 97
3 97
3 97
3 97
3 97
1 99
1 99
2 98
1 99
1 99
1 99
16 84
13 87
15 85
14 86
14 86
17 83
18 82
17 83
22 78
11 89
18 82
17 83
Heeft moeite met rondkomen inkomen
Moeite met rondkomen inkomen
ja, enige moeite ja, grote moeite
Op welke manier wilt u bezuinigen niet bezuinigen Ja Nee
bezuinig auto/OV Ja Nee
bezuinig uitgaan/hobby's Ja Nee
bezuinig krant Ja Nee
bezuinig huisvesting Ja Nee
bezuinig tandarts Ja Nee
bezuinig andere medischevoorzieningen Ja Nee
bezuinig cadeau Ja Nee
bezuinig stookkosten Ja Nee
bezuinig telefoneren Ja Nee
12 88
14 86
13 87
13 87
13 87
15 85
14 86
23 77
24 76
13 87
19 81
19 81
3 97
1 99
2 98
2 98
2 98
3 97
33 67
32 68
34 66
31 69
32 68
32 68
4 96
2 98
3 97
3 97
3 97
3 97
bezuinig kleding Ja Nee
bezuinig voeding Ja Nee
bezuinig vakantie Ja Nee
bezuinig anders Ja Nee
Tabellenboek monitor ouderen 2010 Zwolle Achtergrond gegevens respondenten Aantal correct ingevulde vragenlijsten, bruikbaar voor analyse Zwolle rest Regio 65 74 man vrouw 75+ Totaal Aantal Aantal Aantal Aantal Aantal Aantal 168 227 222 173 395 4936
Leeftijd in 3 groepen
65 - 74 75 - 84 85+
man % 59 33 8
Zwolle rest Regio 65 vrouw 74 75+ Totaal % % % % % 51 100 0 55 55 37 0 77 35 34 12 0 23 10 11
man % 74 4 1 7 14
Zwolle rest Regio 65 vrouw 74 75+ Totaal % % % % % 41 64 46 56 64 1 3 1 2 1 6 4 4 4 4 8 11 4 8 4 44 19 45 31 27
Burgerlijke staat
gehuwd / geregistreerd partnerschap samenwonend ongehuwd, nooit gehuwd geweest gescheiden, gescheiden levend weduwe, weduwnaar Alleenstaand
22
58
34
53
42
34
Type huishouden man
Woont met partner/echtgeno(o)t(e) Woont met zijn/haar kind(eren) Woont met ander(e) familielid/-leden Woont met ander(e) perso(o)n(en)
% 23 75 1 1 1
Eénpersoons huishouden (=alleenwonend)
23
Woont alleen
Zwolle rest Regio 65 74 vrouw 75+ Totaal % % % % % 58 34 52 42 33 41 65 46 56 65 1 0 2 1 3 0 0 0 0 1 0 0 1 1 1 58
34
52
42
33
Opleiding in 4 categorieën (CBS)
Lager onderwijs MAVO,LBO HAVO,VWO,MBO HBO, Wetenschappelijk onderwijs
Zwolle rest Regio 65 man vrouw 74 75+ Totaal % % % % % % 12 24 12 27 19 26
32
45
37
43
39
47
20 36
14 16
20 31
13 18
17 25
13 15
Geboorteland
Nederland Suriname Nederlandse Antillen Aruba Turkije Marokko overig Nederlands Indie
man % 95 0 0 0 0 1 2 2
Zwolle rest Regio 65 vrouw 74 75+ Totaal % % % % % 96 94 98 96 98 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 2 2 2 1 2 3 1 2 1
man N=167 % 93 1 0 0 1 4 2
Zwolle rest Regio 65 vrouw 74 75+ Totaal N=221 N=216 N=172 N=388 N=4871 % % % % % 95 92 96 94 97 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 5 2 4 2 2 3 1 2 1
Etniciteit (CBS)
Nederlands Surinaams Antilliaan/Arubaans Turks Marokkaans anders Nederlands Indie Niet-Nederlands
7
5
8
4
6
3
Generatie van de allochtonen
1e generatie allochtoon 2e generatie allochtoon
Zwolle rest Regio 65 man vrouw 74 75+ Totaal % % % % % % 4 3 5 2 4 2 2 2 3 1 2 2
Lichamelijke gezondheid
Ervaren gezondheid
uitstekend en zeer goed goed matig tot slecht
man % 25 49 26
Zwolle rest Regio 65 74 vrouw 75+ Totaal % % % % % 18 28 12 21 20 54 51 53 52 53 28 21 35 27 27
Gewicht ondergewicht normaal gewicht matig overgewicht ernstig overgewicht
3 39 49 10
2 39 40 19
2 39 43 15
3 38 44 14
3 39 44 15
3 34 46 17
Heeft ondergewicht Heeft ernstig overgewicht
3 10
2 19
2 15
3 14
3 15
3 17
65 74 75+ Totaal % % % 14 17 15
% 17
Ziekten en aandoeningen Chronische ziekten in afgelopen 12 maanden, vastgesteld door een arts
Suikerziekte, diabetes
man vrouw % % 17 13
Beroerte, hersenbloeding, herseninfarct, TIA Hartinfarct Andere ernstige hartaandoening Een vorm van kanker Migraine, ernstige hoofdpijn Hoge bloeddruk Vernauwing bloedvaten in buik of benen
7 9 15 9 2 35 8
5 3 7 5 4 44 3
4 5 8 6 2 38 4
7 7 14 8 4 42 6
6 6 11 7 3 40 5
5 5 11 8 3 37 7
Astma, chronische bronchitis, longemfyseem of CARA/COPD Ernstige darmstoornissen langer dan 3 maanden Psoriasis Chronisch eczeem Onvrijwillig urine verlies Ernstige aandoening van de rug Gewrichtsslijtage van heupen of knieen Chronische gewrichtsontsteking Andere ernstige aandoening van nek of schouder
11 6 3 2 1 14 16 4 3
12 4 2 2 8 16 39 9 9
7 3 3 3 3 13 24 5 5
17 8 2 1 7 17 34 9 8
11 5 3 2 5 15 28 7 6
13 5 2 2 7 12 27 7 7
3 7
9 16
8 7
4 18
6 12
6 11
Andere ernstige aandoening van elleboog, pols of hand Botontkalking (osteoporose)
Ziekten van het zenuwstelsel (Parkinson, MS, epilepsie) Duizeligheid met vallen Prostaatklachten (niet prostaatkanker of prostaatontsteking)
0 2
2 5
0 2
2 6
1 4
2 3
13
0
7
5
6
6
Belemmering door ziekten
Belemmerd zijn agv chronische aandoening(en)
Zwolle rest Regio 65 man vrouw 74 75+ Totaal % % % % % % 44 62 47 63 54 53
Mate van belemmering agv chronische aandoening(en) sterk belemmerd licht belemmerd niet belemmerd niet van toepassing
12 32 33 23
18 44 21 17
12 35 27 27
20 44 26 11
15 39 26 20
17 36 25 22
Slaap- of kalmeringsmiddelen Zwolle rest Regio 65 74 man vrouw 75+ Totaal % % % % % %
Gebruikte slaap- of kalmeringsmiddelen in afgelopen 2 weken
7
23
13
20
16
15
5 0 0 2 9 84
12 2 2 6 10 67
6 1 1 6 9 78
13 2 2 3 9 71
9 1 1 4 9 75
8 1 2 3 12 73
5 1 1 4 89
4 2 2 14 78
4 1 1 9 85
5 2 2 9 82
4 1 2 9 83
5 1 1 10 84
Gebruik slaap- of kalmeringsmiddelen in afgelopen 2 weken 5-7 keer per week 3-4 keer per week 1-2 keer per week 1 keer in de afgelopen 2 weken 0 keer gebruikte geen slaap- of kalmeringsmiddelen
Duur gebruik in totale populatie 0-3 maanden 3 maanden tot 1 jaar 1-2 jaar 2 jaar of langer niet van toepassing
Valongelukken Zwolle rest Regio 65 man vrouw 74 75+ Totaal % % % % % %
Is gevallen in de afgelopen 3 mnd 11 3 0 86
12 7 3 78
9 4 2 84
15 6 1 79
12 5 2 82
11 3 2 84
5 1 6 88
10 3 6 81
5 3 6 86
11 0 6 83
7 2 6 85
6 3 5 86
ja nee niet gevallen in afgelopen 3 mnd
3 9 88
7 12 81
5 10 85
5 11 83
5 10 84
5 10 86
Cursus valpreventie gedaan Belangstelling voor cursus valpreventie
3 15
1 14
2 15
2 13
2 14
2 10
ja, 1 keer ja, 2 keer ja, meer dan 2 keer nee
Waar gevallen bij laatste val? in huis om het huis elders niet gevallen in afgelopen 3 mnd
Lichamelijk letsel agv laatste val?
Zelfredzaamheid en zorg Lichamelijke beperkingen Zwolle rest Regio 65 74 man vrouw 75+ Totaal % % % % % % Heeft 1 of meer lichamelijke beperkingen
23
36
18
45
30
30
7
8
4
12
8
10
7
8
4
11
7
9
1
1
0
1
1
2
6
7
4
9
7
8
6
5
4
8
6
7
2
3
0
5
2
3
Beperkingen in het horen Heeft 1 of meer gehoorbeperkingen Kan met grote moeite of onmogelijk een gesprek volgen met 3 of meer personen Kan met grote moeite of onmogelijk een gesprek voeren met 1 persoon
Beperkingen in het zien Heeft 1 of meer gezichtsbeperkingen Kan met grote moeite of onmogelijk kleine letters in krant lezen Kan met grote moeite of onmogelijk iemand herkennen op 4 meter afstand
Beperkingen in mobiliteit Heeft 1 of meer mobiliteitsbeperkingen
16
32
13
40
25
24
Kan met grote moeite of onmogelijk een voorwerp van 5 kilo 10 meter dragen
8
27
10
28
18
17
Kan met grote moeite of onmogelijk staan, buigen en iets van de grond oppakken
7
12
5
17
10
11
Kan met grote moeite of onmogelijk 400 meter lopen zonder stil te staan
12
19
6
27
16
15
Beperkingen in huishoudelijke activiteiten en mobiliteit Zwolle rest Regio 65 man vrouw 74 75+ Totaal % % % % % % Kan 1 of meer huishoudelijke activiteiten niet geheel zelfstandig uitvoeren
24
29
12
45
27
30
Ontbijt of lunch klaarmaken Warm eten klaarmaken
1 6
1 2
0 1
2 8
1 4
2 8
Lichte huishoudelijke werkzaamheden verrichten
4
5
2
8
5
5
Zware huishoudelijke werkzaamheden verrichten Kleren wassen en strijken Bedden verschonen en/of opmaken Boodschappen doen
15 16 18 6
28 6 18 11
9 5 9 4
38 16 29 15
22 10 18 9
22 15 19 11
5
15
5
18
10
14
Kan niet geheel zelfstandig:
Gebruik maken van eigen of openbaar vervoer
Vervoer Wel eens problemen met vervoer
ja, soms ja, (bijna) altijd nee Reden(en):
man % 14 2 84
Zwolle rest Regio 65 74 vrouw 75+ Totaal % % % % % 25 14 27 20 16 8 1 11 5 6 67 85 62 75 78
Anderen hebben geen tijd om mij te brengen Ik durf niet meer zo goed auto te rijden Ik durf niet meer te fietsen De bus rijdt te weinig De bushalte ligt te ver van mijn huis De bus stopt te ver van het reisdoel
3 4 4 0 2 1
6 7 12 1 3 5
3 2 2 0 1 1
7 11 16 1 4 6
5 6 9 1 3 4
3 5 8 2 3 3
De bushalte biedt te weinig bescherming als ik moet wachten Ik vind het openbaar vervoer onveilig
1 1
1 3
0 0
2 4
1 2
1 1
Ik vind het te ingewikkeld om met het openbaar vervoer (bus/trein) te reizen
5
12
4
14
9
8
Ik ben lichamelijk niet in staat om met het openbaar vervoer te reizen
1
8
1
9
5
7
Het gebruik van mijn rolstoel of rollator levert problemen op bij het vervoer Ik moet te lang wachten op de belbus of regiotaxi Ik vind de gewone taxi te duur Anders
0 1 3 2
7 5 13 4
0 1 6 4
7 6 12 3
4 3 9 3
3 2 6 2
Welzijn
Psychische gezondheid (MHI-5)
gezond licht ongezond matig ongezond ernstig ongezond
man % 93 5 1 1
Zwolle rest Regio 65 vrouw 74 75+ Totaal % % % % % 84 88 88 88 87 12 8 9 9 10 3 3 2 2 2 1 1 1 1 1
Ervaren problemen Heeft een probleem dat hem/haar dag en nacht bezighoudt
15
20
18
18
18
17
Probleem heeft te maken met: Lichamelijke gezondheid
7
8
8
7
8
7
Geestelijke gezondheid
2
4
3
4
3
3
Zichzelf niet meer kunnen redden
1
2
1
3
2
2
Zorg om partner
5
6
5
7
6
5
Zorg om (klein)kind(eren) Overlijden van naaste
1 3
9 7
5 6
7 4
6 5
6 5
Eenzaamheid
2
7
4
5
5
4
Financiële zorgen
2
3
3
2
2
2
Angst voor de toekomst
2
3
3
2
3
3
Onveilig voelen
1
3
2
1
2
2
Anders
0
2
2
0
1
1
Angst en Depressie Zwolle rest Regio 65 man vrouw 74 75+ Totaal % % % % % %
Risico op angststoornis of depressie laag of geen matig hoog
74 25 1
59 39 2
69 29 2
61 37 2
66 33 2
65 33 2
88
81
85
82
84
82
Mate van het hebben van een mental disorder waarschijnlijk gezond
milde mentale aandoening matige mentale aandoening ernstige mentale aandoening
6 5 1
12 5 2
9 3 2
9 7 2
9 5 2
11 4 2
Mantelzorg ontvangen Afgelopen jaar mantelzorg ontvangen
Afgelopen jaar mantelzorg ontvangen Ontvangt nu mantelzorg Ontvangt momenteel dagelijks mantelzorg
man % 12 11 6
Zwolle rest Regio 65 74 vrouw 75+ Totaal % % % % % 23 12 26 18 17 18 9 22 15 15 6 6 7 6 6
Waaruit bestaat de huidige mantelzorg Hulp in de huishouding Warme maaltijden bereiden Persoonlijke verzorging Medische verzorging Gezelschap, troost, afleiding Begeleiding, vervoer Geldzaken, administratie Andere mantelzorg
8 6 4 2 5 7 5 1
13 3 2 3 6 11 9 1
7 3 2 1 3 5 3 0
15 6 3 5 9 15 13 2
10 5 2 3 5 9 7 1
10 4 3 3 6 10 8 1
Ontvangt momenteel mantelzorg bij dagelijkse verzorging
5
4
3
6
4
5
8
13
7
15
11
11
Echtgenoot, echtgenote of partner Kinderen, schoondochter of schoonzoon (Schoon)ouders Andere familieleden Buren, vrienden, kennissen
8 4 0 1 1
6 9 0 2 5
7 2 0 0 1
6 13 0 3 5
7 7 0 1 3
6 8 0 2 3
Ontvangt momenteel mantelzorg van huisgenoot
8
7
7
7
7
6
Hoe vaak ontvangt men momenteel mantelzorg meer dan één keer per dag één keer per dag meer dan één keer per week één keer per week minder dan 1 keer per week
5 1 3 1 0
3 3 5 2 3
4 1 1 0 0
3 3 8 2 3
4 2 4 1 2
5 2 4 2 1
Ontvangt momenteel mantelzorg bij huishoudelijk werk
Van wie ontvangt men momenteel mantelzorg
Mantelzorg geven Geeft mantelzorg
Heeft afgelopen jaar mantelzorg gegeven Geeft nu mantelzorg
Zwolle rest Regio 65 74 man vrouw 75+ Totaal % % % % % % 14 17 16 16 16 16 10 14 12 12 12 12
Gemiddeld aantal uren mantelzorg geven per week % 3 0 2 1 1 0 1 92
% 4 1 3 1 1 1 2 89
% 4 0 2 1 0 0 1 90
% 2 1 2 1 2 0 1 92
% 3 1 2 1 1 0 1 91
% 3 1 2 2 1 1 2 90
niet of nauwelijks belast enigszins belast tamelijk zwaar belast zeer zwaar belast
% 2 7 1 0
% 5 5 2 1
% 4 6 1 0
% 3 6 1 0
% 4 6 1 0
% 5 5 1 0
overbelast (kan de zorg eigenlijk niet meer vol houden ik geef nu geen mantelzorg
0 90
1 87
0 88
1 89
0 88
0 88
1
3
2
2
2
2
5 2 2 1 2
6 3 1 3 3
4 2 1 2 3
7 3 1 1 2
5 3 1 2 3
6 2 2 1 3
6 4 1 1 5 4 6
4 2 2 3 9 6 6
5 2 2 2 7 5 5
5 3 1 1 8 6 7
5 3 1 2 7 5 6
5 3 2 2 6 6 5
incidenteel 1-2 uur per week 3-5 uur per week 6-10 uur per week 11-15 uur per week 16-20 uur per week 21 uur of meer per week ik geef nu geen mantelzorg
Belasting door mantelzorg geven
Voelt zich momenteel tamelijk zwaar tot zwaar belast
Aan wie wordt momenteel mantelzorg gegeven: Echtgeno(o)t(te) of partner Kinderen (Schoon)ouders Andere familieleden Buren/vrienden/kennissen
Huidige mantelzorgactiviteiten Hulp in de huishouding Klaarmaken van de warme maaltijden Hulp bij persoonlijke verzorging Hulp bij medische verzorging Gezelschap, troost, afleiding Begeleiding en/of vervoer Regeling geldzaken en / of andere administratie
Andere zaken
3
3
4
1
3
2
Geeft momenteel mantelzorg bij huishoudelijk werk
7
5
6
6
6
6
Geeft momenteel mantelzorg bij dagelijkse verzorging
1
3
2
2
2
3
Mantelzorgers met behoefte aan hulp
Nee Ja, aan informatie en advies Ja, aan een vervanger ivm vrije dagen of vakantie
Zwolle rest Regio 65 74 man vrouw 75+ Totaal % % % % % % 8 9 10 7 9 10 1 1 1 1 1 1
Ja, aan emotionele ondersteuning Ja, aan ontspannende actviteiten Ja, aan belangenbehartiging
0 1 1 0
1 1 0 1
0 1 0 1
1 1 1 0
1 1 0 1
0 1 0 0
Heeft praktische of emotionele ondersteuning nodig
2
3
2
3
2
2
Welzijnsvoorzieningen
Gebruik, behoefte en bekendheid van voorzieningen en diensten Zwolle rest Regio 65 man vrouw 74 75+ Totaal % % % % % %
Maaltijdverstrekking/maaltijdendienst ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
6 1 90 2
11 0 86 2
2 1 96 1
18 1 79 3
9 1 88 2
7 1 89 2
1 2 89 8
5 3 85 8
2 2 90 6
4 3 83 11
3 2 87 8
3 1 86 9
0 5 82 12
3 3 82 12
1 3 88 8
3 6 75 17
2 4 82 12
2 3 85 9
25 6 67 2
34 8 55 2
23 10 65 2
38 5 55 2
30 7 61 2
34 4 61 1
Eettafel ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Advies of voorlichting door ouderenadviseur ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Hulp bij administratieve of financiële activiteiten ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Sport- of bewegingsactiviteiten voor ouderen vanuit activiteiten- of dienstencentrum ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
11 9 78 2
23 12 64 2
14 13 71 1
21 6 69 3
17 10 70 2
17 8 74 2
19 4 76 1
26 7 67 1
17 7 75 0
29 4 65 2
22 6 71 1
20 5 74 1
4 6 89 1
11 11 77 1
5 7 88 0
12 10 75 2
8 9 82 1
6 7 84 3
1 3 89 7
3 3 90 4
1 3 91 4
3 2 87 8
2 3 90 6
2 2 90 6
1 4 90 5
1 6 91 2
1 3 93 3
1 8 87 3
1 5 91 3
2 4 91 3
5 8 85 2
17 7 76 0
3 4 91 1
23 11 65 1
12 7 80 1
11 5 82 1
3 7 84 5
15 12 70 3
3 5 87 5
19 16 63 3
10 10 77 4
8 5 83 4
1 1 87 11
0 2 88 10
0 1 93 6
2 1 77 20
1 1 87 10
1 1 89 9
Recreatieve/culturele activiteiten voor ouderen vanuit activiteiten- of dienstencentrum ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Hulp in en om huis van vrijwilliger via vrijwilligersorganisatie ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Ondersteuning bij het geven van mantelzorg ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Hulp bij (het uitbreiden van) sociale contacten ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Vervoer naar voorzieningen ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Personenalarmering ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Andere voorzieningen en diensten ja, gebruik ik weleens nee, maar zou ik wel willen nee, geen behoefte aan nooit van gehoord
Weet waar voorzieningen kunnen worden aangevraagd
Thuiszorg PGB
Zwolle rest Regio 65 74 man vrouw 75+ Totaal % % % % % % 73 88 78 85 81 83 49 53 57 44 51 56
Schuldhulpverlening Gehandicaptenparkeerkaart Woningaanpassing Rolstoelvoorziening Vervoersvoorziening Maaltijdverstrekking/maaltijdendienst Ouderenadviseur of -voorlichter Ouderengym/-zwemmen Activiteiten voor ouderen Personenalarmering Financiële/administratieve ondersteuning
40 52 53 50 53 53 35 53 65 43 49
39 53 62 62 63 70 40 62 79 53 55
47 61 60 61 59 64 43 63 76 46 55
30 41 54 51 57 58 30 52 67 51 48
40 52 58 57 58 62 37 58 72 48 52
42 63 66 64 64 68 46 62 69 52 56
Sociale omgeving en vrije tijd Tevredenheid met contacten Zwolle rest Regio 65 man vrouw 74 75+ Totaal % % % % % %
Tevredenheid contacten (zeer) tevreden niet ontevreden/tevreden (zeer) ontevreden
91 6 4
87 12 1
89 8 3
88 11 1
89 9 2
90 9 2
Is tevreden met contacten
96
99
97
99
98
98
Sociale steun Zwolle rest Regio 65 74 man vrouw 75+ Totaal % % % % % %
krijgt steun bij dagelijkse activiteiten ja (zeer) weinig
72 28
83 17
81 19
73 27
78 22
79 21
30 70
50 50
36 64
47 53
41 59
48 52
52 48
62 38
65 35
47 53
58 42
60 40
krijgt steun bij problemen ja (zeer) weinig
krijgt steun die leidt tot waardering ja (zeer) weinig
Eenzaamheid Zwolle rest Regio 65 man vrouw 74 75+ Totaal % % % % % %
Eenzaamheid niet matig ernstig zeer ernstig
53 41 4 2
52 39 7 2
54 38 5 3
51 42 7 1
52 40 6 2
58 36 5 2
78 22
62 38
74 26
63 37
69 31
72 28
49 51
61 39
54 46
57 43
55 45
58 42
Emotionele eenzaamheidsscore lage score hoge score
Sociale eenzaamheidsscore lage score hoge score
Regie over eigen leven Zwolle rest Regio 65 74 man vrouw 75+ Totaal % % % % % % Heeft geen regie over eigen leven
10
13
8
17
12
13
Tijdsbesteding Zwolle rest Regio 65 74 man vrouw 75+ Totaal % % % % % %
Doet dagelijks of wekelijks de volgende activiteiten: Op bezoek gaan Bezoek ontvangen Wandelen Fietsen Meedoen met ouderensport Overige sporten Verenigingsactiviteiten doen Vrijwilligers- /kerkwerk doen Betaald werk doen Hobby uitvoeren/cursus doen Op kleinkinderen passen Klusjes doen bij anderen Bibliotheek bezoeken Internetten/e-mailen Uitgaan
48 48 70 73 8 23 28 27 8 47 15 7 11 59 4
53 51 65 57 21 20 26 13 4 33 13 3 13 40 3
60 55 72 79 13 30 30 25 9 48 21 7 15 63 4
40 43 61 46 17 9 23 13 1 28 5 2 9 30 2
51 50 67 65 15 21 27 20 6 39 14 5 12 48 3
52 56 61 61 17 18 24 18 6 37 17 6 8 41 2
Gedrag en Leefstijl
Eetgewoonten
Ontbijt dagelijks Ontbijt minimaal 5 dagen per week
Zwolle rest Regio 65 74 man vrouw 75+ Totaal % % % % % % 92 90 91 90 91 93 92 94 92 94 93 95
Gebruikt dagelijks een warme maaltijd
82
79
79
82
80
84
Gebruikt minimaal 5 dagen per week een warme maaltijd
91
94
93
93
93
94
Eet dagelijks groente Eet minimaal 5 dagen per week groente
72 90
76 94
74 94
75 90
74 92
75 94
Eet dagelijks fruit Eet minimaal 5 dagen per week fruit
64 76
80 87
71 82
76 82
73 82
76 85
Eet minimaal 2x per week vis Eet minimaal 1x per week vis
47 78
46 80
50 81
42 77
46 79
43 75
Vitamine D Zwolle rest Regio 65 man vrouw 74 75+ Totaal % % % % % %
Gebruik vitamine D niet alleen in de winter het hele jaar door
78 6 16
68 13 19
73 9 19
73 11 16
73 10 18
74 11 16
3 13
6 17
4 17
5 13
5 15
5 13
Dagelijks gebruik vitamine D alleen in de winter, dagelijks het hele jaar door, dagelijks
Vochtgebruik Zwolle rest Regio 65 man vrouw 74 75+ Totaal % % % % % %
Hoeveel glazen/kopjes vocht drinkt u per dag? < 5 glazen/kopjes 5-8 glazen/kopjes > 8 glazen/kopjes
4 69 27
4 65 31
4 61 35
4 74 22
4 67 29
5 62 33
Voldoet aan norm vochtgebruik
27
31
35
22
29
33
Lichamelijke activiteit
Voldoet aan beweegnorm
Zwolle rest Regio 65 74 man vrouw 75+ Totaal % % % % % % 61 59 66 53 60 62
Het lukt me niet om meer te bewegen, omdat: Beweeg al voldoende Lichamelijke beperking Te druk Bewegen niet zo belangrijk/niet leuk Geen geld voor sportvereniging Kan er niet komen Niemand om samen mee te gaan Andere reden
74 16 2 4 0 0 0 3
72 22 1 1 0 1 2 3
79 14 2 3 0 0 1 2
65 27 1 2 0 1 1 4
73 20 2 3 0 1 1 3
73 19 3 3 1 1 2 2
Roken Zwolle rest Regio 65 man vrouw 74 75+ Totaal % % % % % %
Rookt u (wel eens) ja nee, vroeger wel nee, nooit gerookt
10 72 18
8 44 49
10 61 29
7 51 42
9 57 35
10 50 41
90 0 6 4 0
92 0 7 0 0
90 0 7 2 0
93 0 5 2 0
91 0 6 2 0
90 1 7 2 0
Rookwaar rookt niet rookt, rookwaar onbekend alleen sigaretten alleen sigaren en/of pijp sigaretten en sigaren en/of pijp
Alcoholgebruik Zwolle rest Regio 65 74 man vrouw 75+ Totaal % % % % % %
Alcoholgebruik drinkt alcohol drinkt niet meer nooit gedronken
83 12 5
71 9 20
84 7 9
67 14 19
76 10 14
74 9 17
Criterium: overmatige drinkers, NEMESIS (>21 glazen/week (mannen) of >14 glazen/week (vrouwen))
10
7
11
5
8
7
Onaanvaardbaar alcoholgebruik, Trimbos (>14 glazen/week (mannen) of > 7 glazen/week (vrouwen))
24
19
27
14
21
20
Voldoet aan norm zwaar alcoholgebruik, CBS (1dag per week 6 of meer glazen)
12
3
7
7
7
6
Negatieve ervaringen in huiselijke kring Huiselijk geweld
Ooit slachtoffer geweest van huiselijk geweld
Zwolle rest Regio 65 74 man vrouw 75+ Totaal % % % % % % 3 7 7 3 5 3
Vorm huiselijk geweld Psychisch en/of emotioneel geweld Lichamelijk geweld Ongewenste seksuele toenadering Seksueel misbruik
2 2 0 0
6 5 2 1
6 5 2 1
2 2 0 0
4 4 1 1
2 2 0 0
1 1 1 0 0 1 0 1
4 3 0 1 0 0 0 0
4 3 0 1 0 1 0 0
1 1 0 0 0 0 0 1
2 2 0 1 0 1 0 0
1 1 0 1 0 0 0 0
0 0 3 97
0 0 7 93
0 0 7 93
1 0 2 97
0 0 5 95
0 0 2 97
Dader(s) Partner Ex-partner (Stief)kind (Stief)ouder(s) (Stief)broer(s)/ zus(sen) Ander familielid Huisvriend Andere dader
Hoe lang geleden slachtoffer van huiselijk geweld 1 jaar geleden of korter tussen 1 en 5 jaar geleden langer dan 5 jaar geleden niet van toepassing
Woonsituatie
Soort woning
koopwoning huurwoning
man N=161 % 64 36
Zwolle rest Regio 65 vrouw 74 75+ Totaal N=217 N=214 N=164 N=378 N=4566 % % % % % 47 66 40 54 62 53 34 60 46 38
Type woning eengezinswoning
61
49
64
42
54
63
flat, etagewoning, appartement of maisonette boerderij
22 2
28 1
24 2
28 1
26 1
14 7
8 1 1 1
11 2 3 3
6 1 0 0
15 3 4 4
10 2 2 2
9 1 2 1
zelfstandige ouderenwoning, bejaardenwoning, seniorenwoning woongemeenschap voor ouderen aanleunwoning bij een verzorgingshuis serviceflat
1 3
2 1
0 3
2 1
1 2
1 3
Geen, ik wil niet verhuizen Eengezinswoning
45 6
52 1
49 5
48 0
48 3
43 4
Flat, etagewoning, appartement of maisonette Boerderij
13 1
16 0
19 1
8 0
15 1
16 0
Zelfstandige ouderenwoning, bejaardenwoning, seniorenwoning Woongemeenschap voor ouderen Aanleunwoning bij een verzorgingshuis Serviceflat
22 4 17 12
18 2 18 4
21 2 11 6
19 5 29 11
20 3 18 8
22 4 16 6
Woning bij een zorgpunt, woonzorgcomplex, clusterwoning Overig
14 7
10 1
8 4
19 3
12 4
9 3
woning bij een zorgpunt, woon-zorgcomplex, clusterwoning anders
Naar welke type woning zou u willen verhuizen?
Bekendheid met en bereikbaarheid van voorzieningen Zwolle rest Regio 65 74 man vrouw 75+ Totaal % % % % % %
Huisarts op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
91 9 0
86 14 0
92 8 0
83 17 0
88 12 0
92 8 0
84 11 4
74 16 9
83 12 5
73 17 10
79 14 7
84 11 5
78 19 3
70 26 4
84 14 2
59 35 6
73 23 4
74 24 2
93 7 0
87 13 0
96 4 0
83 17 0
90 10 0
94 6 0
90 4 6
88 6 6
93 3 4
83 8 9
89 5 6
90 5 5
72 10 18
72 9 18
76 8 16
68 12 21
72 9 18
78 11 11
46 9 45
52 5 43
49 6 46
49 8 42
49 7 44
52 7 41
Tandarts op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Polikliniek op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Apotheek op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Fysiotherapeut op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Verpleeghuis/verzorgingshuis op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Eettafel op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Activiteiten-/dienstencentrum/buurthuis voor ouderen op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
68 11 21
76 7 17
73 6 21
71 13 16
72 9 19
70 8 23
94 5 1
89 11 0
95 5 0
87 12 1
91 8 0
92 8 0
82 16 2
73 26 1
83 15 1
69 29 2
77 22 1
85 15 1
57 41 2
36 60 4
58 39 2
30 67 4
46 51 3
68 31 2
42 31 27
33 45 22
47 28 25
24 53 24
37 39 24
58 25 17
75 25 1
63 37 0
77 23 0
57 42 1
68 32 0
82 17 0
93 7 1
90 10 0
94 6 0
88 12 1
91 8 0
92 8 0
73 17 10
68 24 8
81 13 7
57 31 12
70 21 9
82 12 6
Winkels voor dagelijkse boodschappen op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Postkantoor op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Gemeenteloket op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Zorgloket/Wmo-loket op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Bank op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Geldautomaat op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Bibliotheek op acceptabele afstand? op goede afstand te ver weg ken de voorziening niet
Veilig voelen
Voelt zich wel eens onveilig overdag Voelt zich wel eens onveilig in avond/nacht
Zwolle rest Regio 65 74 man vrouw 75+ Totaal % % % % % % 5 5 3 7 5 4 10 20 14 18 16 13
Voelt zich wel eens onveilig overdag ja vaak ja, soms zelden nee
1 3 14 82
0 5 24 71
0 3 18 79
1 6 21 72
1 4 19 76
0 4 17 78
Voelt zich wel eens onveilig in avond/nacht ja vaak ja, soms zelden nee
4 6 18 71
2 17 36 44
3 11 30 56
3 15 26 56
3 13 28 56
2 11 25 62
Ventilatie Zwolle rest Regio 65 74 man vrouw 75+ Totaal % % % % % %
Soort ventilatiesysteem in de woning uitsluitend natuurlijke ventilatie natuurlijke ventilatie en ventilator in raam/muur
35 7
41 9
35 10
42 6
38 8
53 11
mechanische ventilatie en roosters/klapraampjes
24
21
22
23
22
15
continue mechanische ventilatie met roosters/klapraampjes
30
25
30
23
27
17
4 1
3 2
2 1
5 1
3 1
3 1
54 67 62 69
47 65 49 65
56 72 57 73
42 58 53 59
50 66 55 67
49 68 46 60
mechanische ventilatie met recirculatie en/of balansventilatie anders Ventileert woonkamer voldoende Ventileert slaapkamer voldoende Ventileert badkamer voldoende Ventileert keuken voldoende
Financiële situatie Zwolle rest Regio 65 74 man vrouw 75+ Totaal % % % % % % (Gezamenlijk) inkomen bestaat alleen uit AOW Heeft moeite met rondkomen inkomen
13 12
14 10
13 12
14 10
13 11
22 10
52 36 9 3
51 39 9 1
51 37 10 2
52 38 8 1
51 37 9 2
48 43 8 2
38 62
38 62
39 61
36 64
38 62
37 63
23 77
13 87
22 78
13 87
18 82
15 85
Moeite met rondkomen inkomen nee, geen moeite nee, geen moeite, moet wel opletten op uitgaven ja, enige moeite ja, grote moeite Op welke manier wilt u bezuinigen
niet bezuinigen Ja Nee
bezuinig auto/OV Ja Nee
bezuinig uitgaan/hobby's Ja Nee
22 78
21 79
23 77
19 81
21 79
23 77
28 72
26 74
28 72
25 75
27 73
24 76
2 98
2 98
3 97
1 99
2 98
4 96
2 98
3 97
3 97
2 98
2 98
3 97
2 98
0 100
2 98
0 100
1 99
1 99
18 82
22 78
22 78
18 82
20 80
17 83
16 84
19 81
19 81
16 84
18 82
17 83
14 86
20 80
17 83
17 83
17 83
15 85
14 86
23 77
20 80
18 82
19 81
19 81
3 97
4 96
4 96
3 97
3 97
3 97
34 66
32 68
34 66
32 68
33 67
32 68
5 95
3 97
5 95
3 97
4 96
3 97
bezuinig krant Ja Nee
bezuinig huisvesting Ja Nee
bezuinig tandarts Ja Nee
bezuinig andere medische voorzieningen Ja Nee
bezuinig cadeau Ja Nee
bezuinig stookkosten Ja Nee
bezuinig telefoneren Ja Nee
bezuinig kleding Ja Nee
bezuinig voeding Ja Nee
bezuinig vakantie Ja Nee
bezuinig anders Ja Nee
