Gevolgen van klimaatverandering voor Nederland

Gevolgen van klimaatverandering voor Nederland Gastcollege door Sander Brinkman Haagse Hogeschool Climate & Environment 4 september 2008

Introductie • Studie Bodem, Water en Atmosfeer, Wageningen Universiteit

• Beroepsvoorbereidendblok UNFCCC • CoP 6, Den Haag • Ministerie VROM • Eigen bedrijf: Brinkman Climate Change Gevolgen van klimaatverandering voor Nederland

Gevolgen van klimaatverandering voor Nederland

Gevolgen klimaatverandering • Wereldwijd • Niet alleen ongunstig • Hardste klappen in ontwikkelingslanden • Temperatuur • Neerslag • Extremen Gevolgen van klimaatverandering voor Nederland

Nederland • Bewustwording • Nobelprijs voor de • •

Vrede Al Gore / IPCC Waar staan we nu?


Klimaatverandering: zeer actueel www.nu.nl, gisteren

DEN HAAG - Om Nederland 'waterveiliger' te maken moeten de dijken drastisch omhoog, verbreed of versterkt worden. Het benodigde geld moet komen uit een op te richten Deltafonds dat gevoed wordt door leningen en aardgasbaten.

Het langverwachte advies stoelt op de verwachting dat de stijging van de zeespiegel door de klimaatverandering mogelijk groter zal zijn dan verwacht: "van 0,65 tot 1,30 meter in 2100 en van 2 tot 4 meter in 2200 (inclusief bodemdaling)". Door het stijgende zeewater dringt het zoute water verder het land in via de rivieren en het grondwater. Mede door de langere periodes van droogte komt de zoetwatervoorziening in gevaar, aldus de commissie. Die wil dan ook meer ruimte voor de opslag van zoet water en denkt dat dat ook kansen biedt. De premier kondigde aan dat het kabinet volgend jaar met een Deltawet komt waarin de financiering wordt geregeld van de noodzakelijke maatregelen en waarin de rolverdeling van de betrokken partijen wordt geschetst. Gevolgen van klimaatverandering voor Nederland


DEN HAAG - De uitstoot van broeikasgassen in Nederland is in 2007 voor het derde opeenvolgende jaar verminderd. De uitstoot lag met 205 miljard kilo CO2 4 procent onder het niveau van 1990, het basisjaar van het Kyotoprotocol. Volgens het Kyotoprotocol moet Nederland in de periode 2008-2012 de emissies van broeikasgassen met gemiddeld 6 procent verlagen ten opzichte van 1990. De uitstoot in dat jaar is vastgesteld op 213 miljard kilo CO2.



DEN HAAG - De uitstoot van broeikasgassen in Nederland is in 2007 voor het derde opeenvolgende jaar verminderd. De uitstoot lag met 205 miljard kilo CO2 4 procent onder het niveau van 1990, het basisjaar van het Kyotoprotocol. Volgens het Kyotoprotocol moet Nederland in de periode 2008-2012 de emissies van broeikasgassen met gemiddeld 6 procent verlagen ten opzichte van 1990. De uitstoot in dat jaar is vastgesteld op 213 miljard kilo CO2.



OTTAWA - Een ijsplateau van 55 vierkante kilometer is afgelopen maand in het Canadese Noordpoolgebied afgebroken. De ijsmassa is op "grootse en verontrustende" wijze geslonken, aldus Canadese wetenschappers. Het Markham ijsplateau, een van de vijf overgebleven Noordpoolijsgebieden in Canada, brak begin augustus van Ellesmere eiland af. De omvang van het nabijgelegen Serson ijsplateau kromp deze zomer met 60 procent. Hoge temperaturen veroorzaken de veranderingen. Afgelopen weekend werd bekend dat door de hoeveelheid gesmolten ijs het voor het eerst in de geschreven geschiedenis mogelijk is rond de Noordpool te varen.


Nederland Mitigatie – Adaptatie:

• 2 werelden • Raakvlakken • Niet kiezen, beide! • Bebouwde omgeving biedt vele mogelijkheden tot combi


Nederland Klimaatverandering als onderdeel van het geheel:

• Ruimtelijke ordening • Politieke processen • Bouwkundige projecten Gevolgen van klimaatverandering voor Nederland

Bron: KNMI Gevolgen van klimaatverandering voor Nederland

Gevolgen van klimaatverandering • • • • • • • • • •

Zoet water Bodem Ecosystemen Landbouw Verzekeringswezen Industrie Toerisme Volksgezondheid Kust Gebouwde omgeving Gevolgen van klimaatverandering voor Nederland

Neerslagkaart NL Bron: Atlas van Nederland


Hoogtekaart NL Bron: Atlas van Nederland


Bodembeweging NL Bron: Atlas van Nederland


Bevolkingsdichtheid NL Bron: Atlas van Nederland


Bron: Atlas van Nederland


Bron: Atlas van Nederland


Studie Hotspots NL Hoe krijg je een goed en volledig beeld van de kwetsbare plekken voor de gevolgen van klimaatverandering in NL?

• Representatie alle relevante partijen • Ontwikkelen criteria Gevolgen van klimaatverandering voor Nederland

Criteria (1) • Klimaatverandering heeft een belangrijke invloed op de inrichting •

• •

van het gebied of de sector. In het gebied of de sector is naast de klimaatverandering sprake van een ontwikkeling die is gerelateerd aan ruimtelijke ordening, ruimtelijke inrichting en/of planologie; er is een planproces gaande inclusief ruimtelijke investering waar klimaatbestendigheid kan worden ingebracht. Er is bij de partijen draagvlak om ruimtelijke investeringen en plannen te plaatsen in de context van de lange termijn (2050-2100). De belanghebbende of initiërende partijen moeten kunnen aantonen dat er lokaal draagvlak is om een hotspot project voor KvR te formuleren.


Criteria (2) • Regionaal verspreid over NL • Alle facetten aanwezig (droogte, verzilting, overstromingen, stedelijke omgeving, landelijke omgeving, kust, binnenland, bedrijfsleven, etc. …) • Lokale draagkracht



• Biesbosch • Kampen • Arnhem-Nijmegen • Zuidplaspolder • Deltawateren • Tilburg • Groningen • Noordoostpolder • Beekse Vaart (rapport via www.brinkmanclimatechange.com) Gevolgen van klimaatverandering voor Nederland

En in de praktijk….. • Groningen • Zuidplaspolder • Tilburg • Wellicht Biesbosch


Tot volgende week !!

Gevolgen van klimaatverandering voor Nederland

Recommend Documents