Gepimpte gevel straalt gastvrijheid uit

donderdag 19 november – nummer 24

Goed voorbereid op NIAZ

Meer vrouwen naar de top

Werkdruk arts-assistenten

Thuisbevallen blijkt veilig

Appelman waarschuwt vrouwen

Als voorbereiding op de toetsing door het NIAZ over drie maanden heeft P&O een interne audit gehouden  ▶ pagina 2

VUmc gaat concrete maatregelen nemen om talentvolle vrouwen te ondersteunen in hun carrière  ▶ pagina 4

Een enquête onder 400 arts-assistenten zal als basis dienen om de werkdrukbeleving aan te pakken  ▶ pagina 7

Een onderzoek onder 529.688 baby’s maakt duidelijk dat thuisbevallen net zo veilig is als in een ziekenhuis  ▶ pagina 8

Het aantal vrouwen met hart- en vaatziekten wordt nog steeds onderschat, omdat de symptomen anders zijn  ▶ pagina 9

De gevel van het ziekenhuis heeft een metamorfose ondergaan. Waar nog maar twee jaar geleden de voorkant een duidelijk gedateerd uiterlijk had, staat nu een hypermodern ziekenhuis. In totaal is de gevel ruim twee jaar uit het zicht geweest. Het begon met sloop en de herbouw van een nieuw OK-complex op de 6de, 7de en 8ste etage van het ziekenhuis. De gevel was vanaf dat moment verborgen achter een geveldoek. Daarna werd, van boven naar beneden, een nieuwe gevel voor de oude gezet. Na verwijdering van het geveldoek kon afgelopen zomer aan de afwerking worden begonnen. Opvallend is de donkerblauwe verlichting, waardoor het ziekenhuis ook ’s nachts goed herkenbaar blijft. Het ontwerp van architectenbureau Leeuwenkamp sluit mooi aan bij het beddenhuis. Hoewel de renovatie van het bordes nog een paar jaar op zich laat wachten, is het voorplein ook opgeknapt. Behalve een grondige schoonmaakbeurt zijn er mooie houten banken en bijpassende plantenbakken geplaatst. Al met al heeft VUmc hiermee een open, gastvrije uitstraling gekregen.

Foto’s: DigiDaan

Gepimpte gevel straalt gastvrijheid uit

inzet: hoe het was

Onderscheiding voor beste VUmc-team

Kandidaten voor teamprijs gezocht Met ingang van dit jaar stelt de raad van bestuur een prijs in voor het team VUmc-ers dat het beste samenwerkt. Daarmee wil de raad van bestuur een blijk van waardering geven voor teamprestaties. “Samenwerking is op alle niveaus in VUmc van essentieel belang voor het bereiken van onze doelstellingen”, stelt commissievoorzitter Wim Stalman. De prijs, bestaande uit een diner en een kunstwerk, wordt uitgereikt tijdens de nieuwjaarsreceptie op 4 januari 2010.

Divisiebesturen, directeuren, afdelingshoofden en leden van de var, de or en het stafconvent zijn inmiddels opgeroepen om mogelijke kandidaten voor deze prijs te melden, maar alle medewerkers van VUmc zijn gerechtigd een team voor te dragen. De teams moeten uit minimaal zes personen bestaan. Verder gelden er geen formele eisen om voor de prijs in aanmerking te komen. Een commissie bestaande uit Sven Danner, voorzitter divisie I, Jan Heimans, voorzitter divisie II,

Mariet Bolluijt, directeur communicatie, Yolande Schaeffer, directeur p&o en Orian van der Beek, secretaris van de raad van bestuur. Onder leiding van Wim Stalman zullen zij een voordracht voorbereiden voor de raad van bestuur. De beoordelingscriteria zijn: het resultaat moet direct of indirect bijdragen aan de kerntaken; het resultaat moet een zichtbaar uitzonderlijke prestatie zijn; het resultaat moet zichtbaar door teaminspanning gerealiseerd zijn;

de wijze waarop het resultaat tot stand gekomen is, is belangrijk: het in gezamenlijkheid bereiken van het doel wordt beoordeeld; het moet passen in de kernwaarden: betrokken, zorgvuldig en ambitieus. Voordrachten kunnen worden gestuurd naar de raad van bestuur, Orian van der Beek, kamer zh 3d38, [email protected]. Deze moeten uiterlijk op 10 december binnen zijn. Ook voor meer informatie over de teamprijs kunt u bij hem terecht.

geneesmiddelenonderzoek en ernstige ongewenste voorvallen (sae’s) bij al het mensgebonden onderzoek. Tijdens het symposium zal onder andere worden ingegaan op het via de webportal van de ccmo per 1 januari 2010 digitaal registreren bij de oordelende medisch ethische toetsingscommissie van susar’s en sae’s.

Het symposium is bedoeld voor onderzoekers, leden van de medisch ethische toetsingscommissies en raad van bestuur. De bijeenkomst vindt plaats van 13.00 tot 18.30 uur in de Muzenzaal van het ministerie van vws. Meer informatie: Peter de Haan, tst. 43429, [email protected]

Veiligheid van proefpersonen Op vrijdagmiddag 11 december organiseert de centrale commissie mensgebonden onderzoek (ccmo) een symposium met als titel ‘De bewaking van de veiligheid van proefpersonen in klinisch onderzoek’. Met deze bijeenkomst wil de ccmo aandacht vragen voor taken en verantwoordelijkheden van de verschil-

lende partijen, die betrokken zijn bij klinisch onderzoek. De nadruk zal daarbij liggen op de bewaking van de veiligheid van proefpersonen bij investigator initiated onderzoek. Aanleiding voor het symposium zijn de nieuwe eisen voor het vermelden van een vermoeden van onverwachte ernstige bijwerkingen (susar’s) bij

GGZ inGeest opent poli complexe trauma’s Het leven van sommige mensen wordt beheerst door ingrijpende gebeurtenissen in de jeugd of in intieme relaties op latere leeftijd, zoals seksueel misbruik of mishandeling. Soms leiden deze ervaringen tot een complexe posttraumatische stressstoornis. Zo’n stoornis gaat gepaard met klachten als aanhoudende nachtmerries of herbelevingen. Maar ook de neiging situaties te vermijden of gevoelens van vervreemding kunnen voorkomen. Anderen hebben last van klachten als wantrouwen, slaapproblemen, lichamelijke klachten, prikkelbaarheid of de neiging zichzelf te beschadigen. ggz inGeest heeft nu specifiek voor mensen met dergelijke klachten de polikliniek complex trauma geopend. De polikliniek biedt behandelingen waarvan de effectiviteit uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken, zoals emdrbehandelingen (Eye Movement Desensitization and Reprocessing), verschillende vormen van cognitieve gedragstherapie, psychotherapie en non-verbale therapie. n AB

Sterk in de markt

Veel meer patiënten voor reumatologie in twee jaar tijd voor hen echter wel de voorkeursbehandelaar in Nederland zijn.” Naast subsidieverstrekkers, de patiënten en de verwijzers, is er nog een vierde doelgroep waarmee de afdeling rekening dient te houden: de zorgverzekeraars.

i l l u s t r a t i e : R i ck D r o s

Marktwerking, een term die inmiddels veelvuldig valt binnen VUmc. Waar hebben we het dan eigenlijk over? Hoe belangrijk is het en wat merken wij er op de werkvloer van? In Tracer een serie over marktwerking. Deze week: hoe de afdeling reumatologie in twee jaar tijd zichzelf op de kaart zette en het aantal patiënten vermeerderde. n Ellen Kleverlaan Toen in 2007 drie reumatologen en assistenten uit het Slotervaartziekenhuis naar VUmc kwamen, werd het mogelijk om meer patiënten aan te nemen. Dat is anno 2009 geen kwestie meer van slechts de poorten openzetten, het betekende een doelgerichte en proactieve aanpak. Naast een uitgebreid communicatieplan en de inzet van de dienst communicatie, bracht de afdeling reumatologie ook zelf in kaart waar ze goed in is en voor welke patiëntenstromen zij aantrekkelijk wil zijn. Onder bezielende leiding van reumatoloog Irene van der Horst-Bruinsma, chef de polikliniek, ging de afdeling twee jaar geleden van start. Van der Horst is inmiddels voortrekker van het project De Rode

Loper, waarbij het contact tussen de medische specialisten van VUmc en de huisartsen uit de regio wordt verbeterd. VUmc had met 1500 tot 1700 eerste polikliniekbezoeken, een relatief kleine afdeling reumatologie, vertelt Dijkmans, hoofd afdeling reumatologie. “De komst van de drie reumatologen uit het Slotervaart betekende dat niet alleen nieuwe expertise aan ons behandelteam werd toegevoegd. Het betekende ook dat we konden uitbreiden naar 2600 eerste poliklinische bezoeken.”

Voorkeursbehandelaar Er werden twee belangrijke doelgroepen gedefinieerd: de patiënten en de verwijzers. Hun moest duidelijk worden gemaakt waarvoor patiënten goed terechtkunnen in VUmc. Dijkmans: “Er zijn vier groepen aandoeningen waarvoor wij gespecialiseerde zorg kunnen bieden. Chronische gewrichtsreuma, de ziekte van Bechterew, systemische lupus erythematosus (sle) en de vierde is systemische sclerose. De laatste twee betreffen relatief kleine patiëntengroepen, wereldwijd bezien en dus ook in VUmc. We willen

Continu onderhoud Met de dienst communicatie van VUmc werd een communicatieplan opgezet en uitgevoerd, vooral gericht op verwijzers en patiënten. Dijkmans: “We moesten ons imago aanscherpen. Voor de patiënten zijn we ons op patiëntendagen gaan presenteren en is er onlangs een grote reumabeweegdag georganiseerd. Voor de huisartsen hebben we de activiteiten die we al ondernamen met De Rode Loper verder uitgebreid. Onder andere door avonden voor huisartsen te organiseren over onze specialismen en hun te vragen wat zij van ons willen en te laten zien wat wij hun te bieden hebben.” Na twee jaar de balans opmakend, is Dijkmans tevreden kritisch. “Het onderhouden van de contacten met onze doelgroepen, vergt continu onderhoud. Je bent er niet met één keer een bijeenkomst organiseren voor huisartsen. We moeten onszelf blijven presenteren en ons

afvragen wat zij van ons willen.”

Steeds poliklinischer Inmiddels noteert de afdeling een fors hoger aantal behandelingen. Soms is de capaciteit om mensen op te nemen ontoereikend. “We ondervinden wel eens problemen met de klinische opnames, want acute opnames gaan vrijwel altijd voor. Klinische opnames voor een korte periode zijn heilzaam voor ‘vastgelopen’ reumapatiënten. Met een week intensieve therapie, kunnen we deze mensen weer op weg helpen.” Gelukkig wordt het vak steeds poliklinischer, zegt Dijkmans. “Ontwikkelingen gaan razensnel, wat ervoor zorgt dat mensen lang niet altijd meer hoeven te worden opgenomen.” Met de uitbreiding van het aantal reumatologen in de staf is niet alleen de capaciteit fors toegenomen, er is ook een duidelijke kwaliteitsimpuls. Dijkmans: “Echografie heeft zijn intrede gedaan bij de spreekuren. Zo is beeldvorming op niet-invasieve wijze betrekkelijk eenvoudig geworden.” Het aantal opnames is 200 tot 250 per jaar. Het aantal dagbehandelingen beloopt de 600 en de eerste bezoeken noteren rond de 2600. Zoals gepland dus.

VUmc schenkt ‘Amsterdams bloed’

F o t o : M a r k v a n de n B r i n k

De actie ‘Amsterdams bloed’ van Sanquin Bloedbank, met als doel zoveel mogelijk nieuwe donors te werven onder medewerkers van Amsterdamse bedrijven en instellingen, werd op 3 november afgetrapt door hematologen Gert Ossenkoppele en Peter Huijgens. Onder de goedkeurende blikken van medewerkers van hun afdeling hematologie werd nogmaals het (levens)belang van bloed en de noodzaak van nieuwe donors benadrukt. In drie dagen hebben zich uiteindelijk 106 nieuwe VUmc donors aangemeld. Een prima resultaat, maar de vraag naar bloed blijft. Ben je nog geen donor, meld je dan alsnog aan via www.ikgeefbloed.nl. n CH

Goed voorbereid op NIAZ 8e jaargang, nummer 24 19 november 2009



Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum. Oplage: 4.000.  Tracer wordt gemaakt onder verantwoor­de­lijk­heid van de dienst communicatie. Het redactie­statuut vindt u op de intranetpagina’s van Tracer. Eindredactie Monique Krinkels Redactie Caroline Arps, Dyske Beelen, Maartje van Boekel, Mariet Bolluijt, Annemarie Burgers , Bernie Hermes, Edith Krab, Marcia Sanderse, Jan Spee Redactieraad Henk Groenewegen, Lies Pelger, Tom Stoof, Riekie de Vet Redactie-adviesgroep Erik van Aalst, Lys Bouma, Ronald Gabel, Marcel van der Haagen, Peter de Haan, Maybritt Stal en, Esther van ’t Riet Vaste bijdragen Rick Dros, Armand Girbes, Piet Hoogland Redactiesecretariaat



dienst communicatie VUmc, kamer PK4x190 telefoon (020) 44 43 444, email: [email protected] Vormgeving De Ontwerperij, Amsterdam Druk RotoSmeets, Utrecht Abonnement Het eerste half jaar is een abonnement op Tracer gratis. Daarna bedraagt de abonnementsprijs voor ex-medewerkers en andere geïnteresseerden 30,00 euro per jaar. Gepensioneerden betalen 20,00 euro per jaar. Opgave en vragen over abonnementen



Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest Tel. 0251-313939, e-mail [email protected].

Volgende Tracer



D e volgende Tracer verschijnt op ­donderdag 3 december. Deadline voor kopij is 25 november om 12.00 uur.

2

P&O houdt zichzelf een spiegel voor n Ruud Pattiapon

Als voorbereiding op de toetsing van het NIAZ (Nederlands Instituut voor Accredatie in de Zorg) heeft P&O onder haar personeel een interne audit uitgevoerd. “De bedoeling is dat we een steekproef nemen”, meldde dagvoorzitter en plaatsvervangend hoofd IOP Jan Roos voorafgaand aan de audit. “Zelfevaluatie is belangrijk, we willen onszelf een spiegel voorhouden. Maar het is geen FIOD-inval, de bedoeling is vooral dat processen zichtbaar worden gemaakt.” Een inkijk in je werkzaamheden geven, wordt soms als griezelig ervaren, zeker als er zes paar ogen op je gericht zijn. Uiteindelijk viel het allemaal mee, verwoordde Martin van der Veen de mening van zijn collega’s. De kwaliteits-

functionaris had de regie van de audit in handen, en was er zelf ook onderdeel van. “De stafdienst p&o probeert handen en voeten te geven aan het kwaliteitsbeleid. Concreet houdt dat in dat je verder wil komen dan het maken en uitvoeren van plannen. Je probeert zaken te volgen, te controleren en waar nodig bij te stellen.”

Indringende vragen Over het hoe en waarom binnen de personeelsafdeling werden door het zes man en vrouw sterke auditteam indringende vragen gesteld. “Ik vond dat we daar goed op waren voorbereid”, geeft hrm beleidsadviseur/leidinggevende bmw Martin Kersloot Van Veen een pluim. “We doen heel veel rond medewerkers en veiligheid. Daar hebben we goed op ingezet. Ik vond de vragen niet confronterend, nee, maar heel prettig.

Tr a c e r 2 4 – 19 n o ve m b e r 20 0 9 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

Het voelde niet alsof ik voor een tribunaal zat. Waar ik trots op ben is, dat steeds meer medewerkers en leidinggevenden de weg naar het bedrijfsmaatschappelijk werk weten te vinden. Heel preventief, ze komen hier voordat ze ziek worden of voordat een probleem hoog oploopt. Er kan vroegtijdig hulp worden geboden, waarmee veel schade voor het bedrijf wordt voorkomen.”

Snel voorbij Beleidsadviseur hrm Ellen Jonkeren vond de haar toegemeten tijd zelfs wat kort. “Het was voorbij voor ik het wist. Ik dacht dat de vragen meer de diepte in zouden gaan. p&o is een vreemde eend in de bijt, we zijn niet direct met zorg bezig. Deze audit was voor mij dan ook een nieuw fenomeen. Spannend was het wel, maar ik heb er een goed gevoel aan

overgehouden. Sommige dingen zullen we nog beter in de vingers moeten krijgen. Als iets wordt overgedragen moet de ander erop kunnen vertrouwen dat het de actuele versie is. We hebben op zich veel in huis, wat de mogelijkheid biedt om wat ons te doen staat nog beter tot stand te brengen.” Projectleider Sander Peet heeft een goed gevoel aan de audit overgehouden. “Ik heb begrepen dat we er redelijk voorstaan.” Zijn paradepaardje is de projectmanagementmethodiek. “Een positief punt in de audit. We proberen een echte sprong te nemen om projecten op een structurele en standaard manier aan te pakken. Daarmee krijgen we een beter overzicht van wat er gebeurt in elke fase van een project. Sommige zaken moeten we in ons werk aanscherpen, maar daar hebben we nog drie maanden de tijd voor.”

Olifantje verhuisd

Mexicaanse griepprik zorgt voor lange rijen

Sinds maandag 16 november zit ’t Olifantje op een nieuwe locatie. Het nieuwe pand aan de Fred Roeske­straat biedt de kinderen meer speelruimte, zowel binnen als buiten. Het staat in een rustige omgeving met veel groen. Wat de nieuwe locatie zo speciaal maakt is de nabijheid van een aantal scholen. ’t Olifantje onderzoekt of ze een aantal gezamenlijke activiteiten kan opzetten. Bovendien is er ruimschoots ruimte om auto’s te parkeren, zodat ouders hun kinderen gemakkelijk kunnen wegbrengen en ophalen. Begin volgend jaar start ’t Olifantje met twee nieuwe babygroepen, waarmee het totaal op negen groepen komt. Er is elke dag ruimte voor 99 baby’s en peuters.

F o t o : P a u l Le C l e r c q

Foto­tentoon­stelling in medische faculteit

Een team van de dienst arbo en milieu kwam handen tekort op maandag 16 november. Het was de eerste dag dat VUmc-ers zich konden laten vaccineren tegen de nieuwe influenza A H1N1, ofwel de Mexicaanse griep. Er vormde zich om 11.00 uur een lange wachtrij bij personeelsrestaurant Het Plein.

Eerder al had de dienst ruim 50 ampullen (genoeg voor 500 vaccins) verspreid over de afdelingen waar patiënten verblijven die een verhoogd risico lopen. Met vier man deelde AMD de injecties uit, terwijl twee collega’s de gevaccineerde mensen registreerden. Er bleek veel meer

belangstelling te zijn dan vooraf was ingeschat. Om 15.00 uur waren er ruim 700 mensen gevaccineerd. “Er is daarom onmiddellijk extra vaccin bijbesteld. Waarschijnlijk hebben we dat donderdag in huis. Mochten we deze week vaccin tekort komen dan plannen we extra dagen in”, legt Käthie Schene,

afdelingshoofd bedrijfsbureau AMD, uit. Het aantal medewerkers dat zich met griep heeft ziek gemeld valt tot dusver erg mee. AMD houdt dat sinds eind augustus bij en komt niet boven de 164. “En dat zijn alle griepgevallen, ook de medewerkers met gewone seizoensgriep.”

Amsterdamse Wintergezichten vastgelegd met de uitbundige, stralende zomer met meer lawaai, drukte, kleur en bonte taferelen”, stelt de fotografe. “Ik vind het een uitdaging om in deze hectische en soms lelijke tijd toch nog beelden van schoonheid en verstilling te creëren. Zoekend naar ongeschondenheid, puurheid en soberheid raken mij zulke beelden enorm. Je kunt even adem halen. De winterochtenden zijn die momenten om dit vast te leggen: de stilte die er dan nog heerst, de sprankeling, het frisse, het nog onaangetaste. Dit alles kan me een gelukkig gevoel geven. Waarschijnlijk heeft dit te maken met herinneringen uit mijn vroege

F o t o : P a u l Le C l e r c q

Voor de tweede keer heeft medisch maatschappelijk werker Marie-Jeanne van Hövell tot Westerflier een boek gepubliceerd. Was het twee jaar geleden nog de geschiedenis van haar familie die centraal stond, dit keer gaat het om een fotoboek, getiteld ‘Amsterdamse Wintergezichten’. Bij foto’s van Van Hövell tot Westerflier zijn teksten en gedichten geplaatst van 42 prominente Amsterdammers die allen de liefde voor de historische binnenstad gemeen hebben. “Meer en meer ben ik gaan beseffen dat de winter mijn voorkeur heeft: alles lijkt meer verstild, naar binnen gericht, soberder; zeker in vergelijking

jeugd in een stil Brabants dorp.” Amsterdamse Wintergezichten pretendeert niet een volledig beeld van Amsterdam in de winter te geven, maar laat eerder schilderingen en impressies zien. “Deze stad verdient het om op de werelderfgoed lijst van de Unesco te staan.” Van vrijdag 4 december tot en met 31 december worden de foto’s van Van Hövell tot Westerflier tentoongesteld in Galerie Mokum aan de Oudezijds Voorburgwal. De galerie is open van woensdag tot en met zaterdag van 12.00 tot 17.00 uur. Het boek ‘Amsterdamse Wintergezichten’ is verkrijgbaar bij de boekhandel en kost 18,50 euro.

Armand Girbes

De Willem-Alexander maximum norm Hoe hoog het salaris van iemand moet zijn, is erg moeilijk precies te bepalen. Waarom het salaris van een buschauffeur veel lager is dan dat van een piloot van een Boeing 737-800 is niet heel erg makkelijk uit te leggen. Vooral niet wanneer we er bij betrekken dat de piloot al op zijn vijfenvijftigste met pensioen gaat en daarna bijklust bij andere vliegtuigmaatschappijen. Volgens sommigen moeten we in de publieke sector salarissen op een bijzondere wijze bekijken, aangezien dat door ons allemaal betaald wordt. Niet helemaal een consequente gedachte, want ook de exorbitante salarissen van bankdirecteuren worden door ons allemaal betaald. Toch wilde men een norm stellen. Omdat een of andere augurk het ooit zo bedacht heeft, is de

norm van een maximum salaris van iemand die werkt in de (semi-)publieke sector bepaald op de Balkenende norm. Voor wie het niet weet, Balkenende is de minister-president van Nederland. Zijn salaris is gekozen als norm, terwijl iedere augurk kan bedenken dat dit nou juist een baan is, die nergens mee te vergelijken is. Wegens allerlei hypocriete partijpolitieke ideeën en ideologieën is het salaris vrij laag voor de machtigste persoon van Nederland. Onbegrijpelijk laag voor iemand die heel wat meer uren maakt dan in de gemiddelde cao staat. Maar de minister-president heeft ook tal van privileges. Denk bijvoorbeeld hoe hij reist voor zijn werk. Niet gewoon in economy class in het vliegtuig. En hij wordt altijd met alle égards ontvangen.

Tr a c e r 2 4 – 19 n ove m b e r 20 0 9 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

Hij hoeft die reizen niet zelf te boeken. Een auto met chauffeur is niet niks. Hij ontmoet bovendien allerlei zeer interessante mensen. Ook is het een baan waar hij veel invloed kan uitoefenen op van alles en nog wat. Nu zal ik zeker onze huidige ministerpresident niet uitmaken voor machtswellusteling, maar het staat voor mij vast dat veel politiek bestuurders dol zijn op macht. Voor een niet onaanzienlijk aantal politici geldt bovendien, dat ze met de genoten opleiding op geen enkele andere wijze zo veel salaris zouden kunnen krijgen in een publieke baan, als in hun baan als politicus. Dus waarom kwam de augurk op de Balkenende-norm. Waarom niet, als je toch al onlogisch denkt, de Maxima norm stellen op degene met een van de hoogste uitkeringen in ons bestel, kroonprins Willem-Alexander. Armand Girbes is hoogleraar intensive care

Onderzoeksmedewerker Eric van den Akker van klinische genetica heeft een fototentoonstelling georganiseerd in de medische faculteit. Medewerkers van klinische genetica,locatie mf kunnen foto’s insturen en hun stem uitbrengen op foto’s van collega’s die zij het beste vinden. Stemmen vindt plaats in drie categorieën: landschap & steden, sport & vrije tijd en mensen & dieren. De foto’s zijn tot 26 november te bewonderen op de derde verdieping van de faculteit, op het kruispunt van de G- en J-vleugel. Meer info: Eric van den Akker, tst. 48281, [email protected].

Opvallend

!

De Bob Pinedo Cancer Care Prize is op 10 november uitgereikt aan Richard O’Reilly, van het Memorial Sloan-Kettering Cancer Center in New York. O’Reilly is voorzitter van de kinderafdeling en een pionier op het gebied van beenmergtransplantaties. De Bob Pinedo Cancer Care Prize is in het leven geroepen als eerbetoon aan Bob Pinedo, kankeronderzoeker, arts en drijvende kracht achter de oprichting van VUmc Cancer Center Amsterdam. n MK

Benoemingen Met ingang van 1 oktober is dr. I. Verdonck-de Leeuw benoemd tot bijzonder hoogleraar op de, per dezelfde datum vanwege de Stichting Alpe d’HuZes, aan onze instelling gevestigde bijzondere leerstoel ‘Leven met kanker: innovatieve zorgprogramma’s en e-health’. De leerstoel is ingebed bij de afdeling klinische psychologie van de VU. Per 1 november is prof.dr. B.M.J. Uitdehaag benoemd tot hoogleraar klinische neuroepidemiologie binnen de afdeling epidemiologie en biostatistiek van divisie VI. De raad van bestuur heeft Gerrie Hop per 1 december benoemd tot zorgmanager van divisie II. Zij werkte hiervoor bij het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis als diensthoofd klinische zorg. Binnen deze dienst vallen alle klinische afdelingen, het ok complex en de spoedeisende hulp. Daarvoor werkte zij als verpleegkundige in VUmc op zowel de klinische als poliklinische afdelingen.

Edwin Pompe is per 1 december benoemd tot zorgmanager van divisie iv. Pompe heeft de afgelopen jaren verschillende leidinggevende functie bekleed in VUmc. Zo was hij verpleegkundig hoofd van cardiologie, verpleegkundig hoofd intensive care volwassenen en sinds 2005 hoofd ok. 3

Tijd voor persoonlijke ontwikkeling

Onderwijs­ programma college­ docenten succesvol n Ellen Kleverlaan

Theaterles Voor de face-to-face opties hadden de docenten verschillende keuzes. Bleijendaal: “Voor intervisiebijeenkomsten bleek wat minder belangstelling. Voor het observeren van docenten door begeleiders en door collega’s juist weer meer. Het leren van elkaar staat daarbij voorop: er is een evaluatieformulier waarop we aangeven wat we zien. Dan volgt een nabespreking.” Dan was er nog de optie om een theaterles te volgen. Daarvoor bestond grote belangstelling onder de deelnemers. Het idee is simpel maar doeltreffend: iedere deelnemer presenteert zich voor de groep alsof hij een college geeft. Wat volgt is direct feedback en leeswerk voor thuis, inclusief een huiswerkopdracht. Volgorde Van de 19 docenten die zich opgaven, hebben uiteindelijk tien actief meegedaan en drie summier. “De overigen bleken het toch te druk te hebben of in dit semester geen college te geven.” Na evaluatie van de pilot is dat wat Bleijendaal betreft ook een belangrijke randvoorwaarde. “Tijd beschikbaar hebben en dus de ondersteuning van de leidinggevende. En de mogelijkheid om in praktijk te brengen wat geleerd wordt. Maar ook een actieve coördinator, die initieert en motiveert en regelmatig contact onderhoudt.” En nu verder? “Wat we hebben losgelaten is dat de e-module uitgangspunt vormt. De volgorde draaien we om: eerst de face-to-face opties, zoals een workshop theatervaardigheden of observatie door collega’s. Vervolgens kunnen docenten, op eigen tijd en plaats, gericht aan de slag met de e-module omdat zij zich bewust zijn van hun leerbehoefte.” Voor meer informatie: [email protected] 4

Ruim 1200 medewerkers bezochten de ‘persoonlijk budget markt’, die door het projectteam communicatie en arbeidsvoorwaarden was georganiseerd. Op deze markt, die op 10, 11 en 12 november plaatsvond, waren aanbieders

van studies/scholing uitgenodigd. Naast externe aanbieders was ook de Amstel Academie aanwezig. In de algemene informatiehoek werden volop vragen gesteld en werden medewerkers geholpen met het opvragen van hun bestedings-

bedrag. Voor de medewerkers die extra persoonlijk budget hebben, waren het abp en de Levensloop­ aanbieder pggm present. Achterin de foyer werd de film vertoond over het persoonlijk budget. Na een rondje over de markt kregen

medewerkers bij inlevering van een korte enquête over de ideeënmarkt een opvallend horloge. Ook werden er post-it blokjes uitgedeeld en rode pennen met het opschrift ‘tijd voor persoonlijke ontwikkeling’.

VUmc tekent landelijk Charter Talent naar de Top

Meer vrouwen op wetenschappelijke topposities n Mariet Buddingh’

Sla een krant of tijdschrift open, en waarschijnlijk wordt er minstens één artikel gewijd aan de positie van vrouwen in het ‘bedrijfsleven’. Yolande Schaeffer geeft toe dat ze – vanwege de hype – soms ook bijna het punt bereikt dat ze ‘klaar’ is met dit onderwerp. “Toch ben ik nog steeds heel gemotiveerd om de diversiteit van het personeelsbestand in alle lagen van VU medisch centrum te doen toenemen.” Het is aangetoond dat een organisatie die diversiteit hoog in het vaandel heeft staan, betere en creatievere resultaten boekt. “Met het ondertekenen van het Charter Talent naar de Top willen we een hogere toestroom, doorstroom en vooral behoud van vrouwelijk talent in wetenschappelijke topposities bereiken; meer vrouwelijke hoogleraren dus”, aldus Yolande Schaeffer, directeur personeel en organisatie.

Talent naar de top Begin 2010 gaat VU medisch centrum het Charter Talent naar de Top ondertekenen. Met deze vrijwillige ondertekening zegt de organisatie toe, de komende jaren concrete maatregelen te nemen om meer vrouwelijk talent op hoge posities te krijgen. Het Charter is tot stand gekomen in nauwe samenwerking tussen vno-ncw, de

Tr a c e r 2 4 – 19 n o ve m b e r 20 0 9 – Kw a l i t e i t

VU medisch centrum zullen we niet gaan werken met een quotum. Het zal zaak zijn om vrouwelijk talent eerder te herkennen en te stimuleren. Ook moet er bijvoorbeeld oog zijn voor het verschil in waardering van zogenaamd vrouwelijke en mannelijke eigenschappen. Zolang de ene sekse, in dit geval mannen, oververtegenwoordigd is in de topfuncties, en daarmee vaak ook in de gremia die betrokken zijn bij benoemingen, moet dit verschil een punt van aandacht zijn.” Foto: DigiDaan

De basiskwalificatie onderwijs (bko) voor docenten aan de umc’s in Nederland is in ontwikkeling, legt Til Bleijendaal uit. “Blended learning hebben we vooruitlopend op deze bko ontwikkeld.” Vanuit het idee dat docenten het programma op en in door henzelf te bepalen tijd en plaats dienden te kunnen doorlopen, lag een e-module voor de hand. Aangevuld met face-to-face opties. De e-module is in blackboard rond tien thema’s opgezet, die telkens per thema of deel daarvan door de docent konden worden doorgenomen. “Al naar gelang de individuele behoefte en tijd.” De thema’s varieerden van structuur van een college tot het motiveren en activeren van studenten, het aanleren van een academische houding en niet te vergeten: hoe te genieten van het collegegeven. “Het idee was dat docenten daarna zelf een keuze zouden maken voor een face-to-face optie. Maar daarbij was wat meer sturing nodig. Want in de waan van alledag is er al snel een volle wachtkamer of laboratoriumwerk dat net wat urgenter is.”

F o t o : M a r k v a n de n B r i n k

De kwaliteit van onderwijs­ gevenden aan universiteiten mag zich verheugen in een brede belangstelling. Maar hoewel er al veel ontwikkeld wordt, was er voor collegedocenten van VUmc nagenoeg niets. Reden voor Til Bleijendaal om, namens ‘docentprofessionalisering’ en in samenwerking met het onderwijscentrum van de VU, een pilotprogramma voor hen op te zetten: Blended learning genoemd.

Yolande Schaeffer fnv, de Sociaal Economische Raad en vertegenwoordigers van bedrijven, het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en het ministerie van Economische Zaken, en richt zich op alle werkgevers in Nederland. Het idee is dat een breed gedragen ondertekening en naleving van het Charter op termijn leidt tot de beoogde toename van het aantal vrouwen in topfuncties, of in de aanloop daar naartoe. Schaeffer vertelt hoe VUmc denkt die toename van het aantal vrouwelijke hoogleraren te bewerkstelligen. “We leggen onze ambities vast in harde doelstellingen voor de komende jaren. Nu zijn we bezig om de huidige situatie in kaart te brengen. Onze startmeting, doelstellingen en strategie dienen we leveren we aan in 2010 bij het Charter. In

Stimuleren talent Marceline van Furth, hoogleraar kindergeneeskunde in het bijzonder infectieziekten en de vijfde Desmond Tutu hoogleraar, werd op 1 oktober officieel benoemd. Zij herkent wat Schaeffer zegt over seksespecifieke eigenschappen. “Ik stond met mijn mond vol tanden toen een trainer een aantal jaar geleden op een managementcursus aan mij vroeg, waarom ik nog geen hoogleraar was. Hij merkte namelijk op dat ik, op basis van mijn takenpakket, al lang zover had kunnen zijn – maar dat ik er wél zelf om moest vragen. Ik wist dat niet, maar vond het ook doodeng. Ik denk dat vrouwen meer geneigd zijn aan zichzelf te twijfelen en mannen zichzelf eerder naar voren zullen schuiven.” De kersverse hoogleraar heeft zichzelf ten doel gesteld haar vrouwelijke kwaliteiten in te zetten en ze niet onder te laten

sneeuwen. “Ik ben erg gericht op ‘gezamenlijkheid’ en minder op competitie. Daar wil ik gebruik van maken, ook bijvoorbeeld in de begeleiding van jonge, talentvolle vrouwen. Ik zit zelf in een intervisiegroepje van vrouwelijke hoogleraren. Op een dergelijke wijze zou ik ook wel jonge, ambitieuze vrouwen in VUmc willen begeleiden en aanmoedigen.”

Bewuste strategie Vroegtijdige begeleiding en stimulering van jonge vrouwelijke wetenschappers zal volgens Victor van Hinsbergh, voorzitter van de commissie topkader, een van de belangrijkste middelen moeten zijn om te komen tot een goede verdeling tussen mannen en vrouwen op de wetenschappelijke topposities. Hoewel Van Hinsbergh verwacht dat het grote aantal vrouwelijke geneeskunde studenten uiteindelijk vanzelf zal zorgen voor meer vrouwen aan de top, ziet hij wel degelijk het belang van een bewust te voeren strategie. “Van de laatste tien benoemde hoogleraren is toevallig de helft vrouw. Hieraan ligt echter geen bewust beleid ten grondslag. Wel proberen we op allerlei manieren vrouwelijk talent te herkennen en te laten zien. Nu worden nog maar vijf van de 44 afdelingen in VUmc geleid door een vrouw. Als die posities meer gelijk worden verdeeld, werkt dat weer stimulerend voor andere vrouwen in de organisatie.”

Vacatures VUmc

inlichtingen Mw. I. Agard, verpleegkundig teamleider, e-mail: [email protected], of tst. 40271

De volledige vacatures zijn te lezen op intranet onder ‘P&O, direct naar ‘vacatures VUmc’, en af te halen bij het loopbaancentrum in de polikliniek.

Vacatures van 3 nov. t/m 10 nov. Uiterlijke reactiedatum 23 nov. 2009 Analist of kernanalist medische microbiologie D5.2009.00092 afdeling/dienst medische microbiologie en infenctiepreventie (MMI), divisie V werktijd 36 uur per week salarisschaal 6 inlichtingen H. Bevelander, seniorhoofdanalist bacteriologie, e-mail: [email protected], of tst. 40476 Research analist: immunotherapie voor hoofd/halstumoren D5.2009.00093 afdeling/dienst pathologie, divisie V werktijd 32-36 uur per week salarisschaal 7 inlichtingen Dr. Erik Hooijberg, groepsleider/ Universitair Docent, afdeling Pathologie, e-mail: [email protected], of tst. 44041

Manager D6.2009.00099 afdeling/dienst instituut voor onderwijs en opleiden, divisie VI werktijd 32 uur per week salarisschaal 10 inlichtingen Mw. A. Veldhuizen, e-mail: [email protected], tst. 48247 Financieel administratief medewerker D6.2009.00100 afdeling/dienst gerion, divisie VI werktijd 21,6 uur per week salarisschaal 6 inlichtingen Mw. I.M.A. de OudeCoppens, assistent manager, e-mail: [email protected], of tst. 48237 Doktersassistent D4.2009.00077 afdeling/dienst poliklinische zorgeenheid heelkunde & anesthesiologie, divisie IV werktijd 24-32 uur per week salarisschaal 5

Verpleegkundig manager IC D4.2009.00078 afdeling/dienst verpleegkundig manager IC, divisie IV werktijd 36 uur per week salarisschaal 11 inlichtingen R. Caljouw, manager bedrijfsvoering divisie IV, e-mail: [email protected], of tst. 42962 Verpleegkundig consulent hepatologie D1.2009.00052 afdeling/dienst maag-. darmen leverziekten, divisie I werktijd 32 uur per week inlichtingen Mw. T. van der Meulen, hoofd zorgeenheid, e-mail: [email protected], of tracer *986499 Vacatures van 10 nov. t/m 17 nov. Uiterlijke reactiedatum 30 nov. 2009 Phd project on tuberculosis D5.2009.00094 afdeling/dienst medical microbiology, divisie V werktijd 36 uur per week salarisschaal OIO inlichtingen Dr. Ben J. Appelmelk, e-mail: bj.appelmelk@VUmc,nl of tst. 48297

Onderzoeker(ster) MS centrum amsterdam D5.2009.00095 afdeling/dienst MS centrum amsterdam, afdeling radiologie, divisie V werktijd 36 uur per week salarisschaal 10 inlichtingen Dr J.J.G. Geurts, e-mail: [email protected], of tst. 40341

Assistent zorgeenheid D1.2009.00053 afdeling/dienst zorgeenheid oncologie en poliklinische zorgeenheid oncologie, divisie I werktijd 24-30 uur per week salarisschaal 4 inlichtingen Mw. Y. Schotsman, hoofd zorgeenheid, e-mail: [email protected], of tst. 42130

(Waarnemend) jaarcoördinator masterjaar 1 D6.2009.00101 afdeling/dienst instituut voor onderwijs en opleiden (IOO), divisie VI werktijd 28 uur per week salarisschaal 12 inlichtingen Mw. dr. H.E.M. Daelmans, e-mail: [email protected], of tst. 46231

Echoscopiste D3.2009.00046 afdeling/dienst verloskunde & gynaecologie, divisie III werktijd 24 uur per week salarisschaal 9A inlichtingen mw. Ch. M. KruizingaWelling, leidinggevende echoscopiste unit, e-mail: [email protected], of tracer. *98 6505

Administratief specialist allround D7.2009.00056 afdeling/dienst facilitair bedrijf, facilitair bedrijf / stafdiensten werktijd 36 uur per week salarisschaal 7 inlichtingen Mw. D. OomkensScheffer, tst. 44108

Medisch psycholoog/ gezondheidspsycholoog D3.2009.00047 afdeling/dienst medische psycholoog, divisie III werktijd 28 uur per weekl inlichtingen Dr. L. Gijs, hoofd sectie Gender en Seksuologie, e-mail: [email protected], of tst. 42583

Onderzoeker in opleiding (OIO) D1.2009.00054 afdeling/dienst medische oncologie, divisie I werktijd 36 uur per week salarisschaal OIO inlichtingen Mw. dr. M. Boddaert, arts palliatieve zorg, tst. 44321

Oproepen & advertenties Medewerkers en vrijwilligers van VUmc kunnen gratis een advertentie plaatsen. Niet meer dan 25 woorden en voorzien van achternaam en toestelnummer. Prijzen niet hoger dan 2250 euro. Aanleveren via [email protected]

Ringband hoezen Af te halen bij het CMA voor uw afdeling 23 rings hoezen! Ze zijn af te halen bij de balie van het centraal medisch archief in de polikliniek op PK -1 Z 055. J.Tamse, Seniormedewerker CMA tst. 41262 [email protected] Jaarlijkse voorraadtelling Op donderdag 10 december 2009 vindt de jaarlijkse voorraadtelling van het centraal magazijn plaats. Op deze dag is het centraal magazijn de hele dag gesloten. Voor spoedaanvragen die patiëntgebonden zijn kunt u bij ons terecht, deze aanvragen kunnen op 10 december telefonisch aangemeld worden via 06-12560729. Het team voorraadbeheer/centraal magazijn zal in de dagen voorafgaand aan de voor-

raadtelling met u contact opnemen ivm extra/andere bevoorrading om 10 december te overbruggen. Heeft u vragen over dit bericht dan kunt u een bericht sturen naar [email protected]. Elektriciteitstest op 28 november a.s. De eerstkomende test staat gepland op zaterdag 28 november a.s. van 08.00 tot 09.30 uur. Deze test is qua opzet gelijk aan de voorgaande testen. Rekening moet worden gehouden met, in elk geval, een eenmalige kortstondige stroomuitval van het noodnet van ca. 3 seconden. Identiek aan de vorige testen zullen, indien noodzakelijk, op de meest cruciale plaatsen tijdelijke voorzieningen worden getroffen. Gedurende de elektriciteitstest zal de mailvoorziening en de persoonlijke data (N-schijf) voor de gebruikers, wiens inlognaam begint met de letters L t/m Z, niet

Bibliotheek Bezoek de medische en verpleegkundige bibliotheek in VUmc op locatie 0B100 (nabij personeelsrestaurant). Openingstijden: maandag t/m donderdag van 9 tot 21 uur en vrijdag van 9 tot 17 uur. Tel: (020) 444 1237. Web: www.ubvu.vu.nl/geneeskunde

Medische bibliotheek ook open op zondag Vanaf oktober 2009 zijn wij ook op zondag weer open. Tussen 11 en 16 uur kunt u op zondagen gebruik maken van onze studieplekken en raadpleeg-pc’s. Cursussen Vergroot uw informatievaardigheden met de cursussen van de medische bibliotheek! Doe bijvoorbeeld onze cursus Systematisch zoeken voor reviews, of onze PubMed-, Reference manager- of Citatieanalysecursus. Meer info en aanmelden op: www.ubvu.vu.nl/agenda Bijblijven met de Nieuwsbrief medische bibliotheek Blijf op de hoogte van de nieuwste medische informatiebronnen en de service die wij u bieden met onze nieuwsbrief voor artsen, onderzoekers, verpleegkundigen en paramedici van VUmc:

www.ubvu.vu.nl/nieuwsbriefmedisch/ laatstenummer.html Toegang medische bibliotheek buiten openingstijden Ook buiten openingstijden is de medische bibliotheek toegankelijk voor medewerkers van VUmc. Wanneer u gebruik wilt maken van deze service, vraagt u om het ‘formulier autorisatie kaartlezer’ aan onze bibliotheekbalie. Als u het formulier daar ingevuld weer inlevert, is uw VUmc-pas binnen een week geautoriseerd voor toegang ná reguliere openingstijden. Inhoudelijke vragen? Bel of mail de medisch informatiespecialist! René Otten: (020-44)42027, r.otten@ubvu. vu.nl; Hans Ket: (020-44)42523, h.ket@ ubvu.vu.nl; Ilse Jansma: (020-44)42523, [email protected]. Tracer: *97 (zeven!) 337.

Tr a c e r 2 4 – 19 n ove m b e r 20 0 9 – S e r v i c e p a g i n a

beschikbaar zijn. De afdeling ICT is tijdens en na afloop van de test telefonisch bereikbaar via telefoonnummer 40777. Voor medische apparatuur wordt dringend aanbevolen deze zoveel mogelijk uit te zetten. Voor storingen is de afdeling fysica en medische technologie (FMT) tijdens de testperiode bereikbaar via de meldkamer, telefoonnummer: 44330. De FMT maakt met een aantal afdelingen specifieke afspraken over de te leveren ondersteuning. De coördinatie in de gebouwen van de VU, waaronder ook gebouw Medische Faculteit en het Transitorium, wordt verzorgd door de heer W.A. Verduyn, hoofd Bediening, Storingen en Systeembeheer van de dienst Huisvesting, bereikbaar onder telefoonnummer: 85981 of e-mail [email protected]. Voor VU medisch centrum, exclusief gebouw Medische Faculteit, ligt de coördinatie bij de heer M.J. Hoevenberg, installatiebeheerder/ verantwoordelijke elektrotechniek, bereikbaar onder telefoonnummer: 44171, mobiel nr. 06–12110909 of e-mail m.hoevenberg@ VUmc.nl. Voor vragen kunt u met één van de genoemde personen contact opnemen. De datum voor de volgende testen in 2009 zullen tijdig, door middel van een vooraankondiging bekend worden gemaakt. Voor het bepalen van deze datum vindt afstemming plaats tussen de Vrije Universiteit en VUmc. Januari 2010: tweede training spiegelgesprekbegeleider Heeft u ervaring met het leiden van groepsgesprekken met patiënten, bijvoorbeeld voor een spiegelgesprek of focusgroep? Ziet u de meerwaarde van het betrekken van patiënten bij het zorgproces en vindt u het leuk om met patiënten in contact te zijn? Dan biedt de coördinatiegroep patiënt centraal u de volgende uitdaging: een tweedaagse workshop waarin u wordt voorbereid om een spiegelgesprek te begeleiden. De coördinatiegroep patiënt centraal ondersteunt initiatieven waarbij de patiënt direct betrokken wordt bij zijn zorgproces. Spiegelgesprekken maken dit mogelijk. In dit groepsgesprek houden de patiënten de afdeling als het ware een spiegel voor. Patiënten vertellen zelf wat ze van onze zorg en dienstverlening vinden en welke wensen ze hebben. De gespreksleider zorgt voor een veilige omgeving, waarin de patiënten zich welkom voelen en uitgenodigd om ook de minder leuke ervaringen te delen. De training bestaat uit twee dagen: de eerste trainingsdag vindt plaats op 14 januari en de tweede dag op 23 september 2010. Deelname aan deze training is niet vrijblijvend. Je stelt jezelf voor minimaal twee keer per jaar beschikbaar om een gesprek te begeleiden. Hier staat geen vergoeding tegenover. Over eventuele teruggave van uren zul je zelf met je leidinggevende afspraken moeten maken. De training wordt nog eenmalig gratis aangeboden en er is plaats voor maximaal 12 personen. Voor deelname vindt een kennismakingsgesprek plaats ter beoordeling

Omleiding In verband met de bouw van het gebouw ‘Westflank’ zullen er werkzaamheden plaatsvinden op het terrein rond de Meander. Vanaf 16 november aanstaande zal het pad vanaf de De Boelelaan langs de Meander, richting het ziekenhuisterrein definitief worden afgesloten. Via een omleiding door de tuin blijft de kliniek bereikbaar. Zie plattegrond. ------ Afgesloten ------ Omleiding Heeft u vragen met betrekking tot deze bouwwerkzaamheden, dan kunt u contact opnemen met het Projectbureau Huisvesting, tel. (020) 44 44166. Wij bieden u bij voorbaat onze excuses aan voor dit ongemak.

van je motivatie en geschiktheid. Mocht je nog steeds geïnteresseerd zijn dan kun je via e-mail aanmelden marcia.sanderse@VUmc. nl, onder vermelding van: Voor- en achternaam, Afdeling, Huisadres (straatnaam, nummer, postcode plaats), Geboortedatum en geboorteplaats. Richtlijnen rondom het gebruik van kerstversieringen Net als voorgaande jaren, willen wij middels dit bericht de specifieke richtlijnen rondom het gebruik van kerstversieringen nogmaals onder de aandacht brengen: Het is niet toegestaan om kersttakken aan het plafond te hangen; zowel in openbare ruimten als in werkruimten. Wel kan er op verantwoorde plaatsen (ruimten als de hal van een gebouw) bijvoorbeeld een kerstboom geplaatst worden. De openbare ruimte en de plaatsing van kerstbomen of kerstversiering in deze ruimten, valt onder beheer van de unit vastgoedbeheer / facilitair bedrijf. Bij verantwoorde plaatsing moet vooral gedacht worden aan het vrij houden van de vluchtwegen. Het is tevens niet toegestaan om kunstkerstbomen te plaatsten, dit in verband met de brandbaarheid van het materiaal, de mogelijke rookontwikkeling en de schadelijke verbrandingsgassen die daarbij vrij komen. Papieren versiering is alleen toegestaan als deze brandvertragend is behandeld (brandvertragende behandeling van kerstbomen en/of takken heeft een onvoldoende effect, zodat deze behandeling niet als afdoende wordt mag worden beschouwd). In de directe omgeving van de kerstversie-

ring, dienen geëigende blusmiddelen (bij voorkeur sproeischuimblussers) aanwezig te zijn. Op plaatsen met kerstversiering mag geen open vuur worden toegepast. Onder open vuur worden ook kaarsen bedoeld, ook zonder kerstversiering is het gebruik van kaarsen niet toegestaan. Voor de plaatsen waar kerstversiering geplaatst wordt, geldt een algeheel rookverbod, ook als het een rookgedoogzone of werkkamer binnen die afdeling betreft. Het spreekt uiteraard voor zich dat op plaatsen waar het rookverbod al van kracht is, dat gewoon zo blijft.

Personalia In deze rubriek kunnen medewerkers en vrij­ willigers een stuk plaatsen over geslaagden en of een afscheid van medewerkers. Niet meer dan 25 woorden. Aanleveren via e-mail: [email protected]

Bedankt Lieve ex-collega’s van me, Heel hartelijk dank voor jullie aanwezigheid op mijn afscheidsborrel, ook voor de bloemen en kado’s. Ze zijn geweldig, jullie ook. Een warme groet, Judith Mellema

5

Menu

Amstel Academie

Informatie over het menu vindt u ook op de startpagina van intranet

donderdag 19 november klapstuk, vegetarische worst, klapstuk jus, hutspot, gebonden kippensoep, heldere aspergesoep, vegetarische gebonden crème soep, vegetarische heldere aspergesoep vrijdag 20 november babi ketjap, quorn ketjap, ketjap groenten, witte rijst, gebonden mosterdsoep, heldere Chinese kippensoep, vegetarische gebonden mosterdsoep, vegetarische heldere Chinese soep zaterdag 21 november varkensfricandeau, omelet tomaat-kaas, pepersaus en jus, bloemkool, gekookte aardappelen, gebonden aspergesoep, heldere groentesoep, vegetarische gebonden aspergesoep, vegetarische heldere groentesoep zondag 22 november gemarineerde kipfilet, courgette schotel, bieslooksaus en jus, tyrolienne, frituur aardappel, gebonden kip-kerriesoep, heldere tomaat-vermicelli, vegetarische gebonden kerriesoep, vegetarische heldere tomaat-vermicelli maandag 23 november goulash, vegetarische goulash, doperwten, witte rijst, gebonden champignonsoep, heldere Madrileense soep, gebonden vegetarische champignonsoep, heldere vegetarische Madrileense soep dinsdag 24 november kippenbout, gevulde paprika, jus en veg jus, Hongaarse zuurkool, vegetarische zuurkool, gebonden kippensoep, heldere aspergesoep, gebonden vegetarische crème soep, heldere vegetarische aspergesoep woensdag 25 november rookworst, vegetarische worst, erwtensoep, vegetarische erwtensoep, roggebroodenkatenspek, mosterd, gebonden tandorisoep, heldere Chinese kippensoep, gebonden vegetarische tandorisoep, heldere vegetarische Chinese soep

De Boelelaan 1109 1081 HV Amsterdam Bedrijfsopleidingen M. van Nieuwenhoven  Bij- en nascholingen M. van Nieuwenhoven Verpleegkundige vervolgopleidingen  Paramedische opleidingen  www.VUmc.nl/amstelacademie

Het aanbod bedrijfsopleidingen voorjaar 2009 van de Amstel Academie staat op internet. www.amstelacademie.nl link Ontwikkelingsgerichte trainingen De Amstel Academie biedt inspirerende trainingen en workshops aan, die u ondersteunen bij het optimaal benutten van uw kwaliteiten. Weet u nog niet welke training u wilt volgen? Kijk snel hieronder en schrijf nu in! Aanbod voor wetenschappers Persoonlijke ontwikkeling voor promovendi op 17 en 18 december. Met minder stress en meer plezier promoveren? We geven zicht op de belangrijkste problemen waar u als promovendus tegenaan kunt lopen.U krijgt adviezen en tips om deze klippen te omzeilen.

Medewerkerschap Workshop Persoonlijk leiderschap: Overtuigingskracht: op 4 december (ochtend, met aansluitend een lunch) Kunt u tegelijkertijd respectvol zijn en grenzen stellen? Workshop Persoonlijke ontwikkeling: Conceptualiseren op 9 december (ochtend, met aansluitend een lunch) Hoe creëer ik mijn eigen werkelijkheid? Leiderschap Basistraining Dienend leiderschap op 15 december (plus een persoonlijk gesprek met de trainer) U krijgt inzicht in het gedachtegoed van dienend leiderschap en in eigen kwaliteiten en ontwikkelpunten.?

vrijdag 27 november gebakken vis, remouladesaus, tomaat-komkommersalade, rösti aardappelen, gebonden kip-kerriesoep, heldere tomaat-vermicellisoep, gebonden vegetarische kerriesoep, heldere vegetarische tomaat-vermicellisoep

Inhoudelijke informatie over deze trainingen kunt u vinden op www. AmstelAcademie.nl (en dan doorklikken naar ‘Ontwikkelingsgerichte trainingen’. Daar treft u ook het digitale inschrijfformulier.

zondag 29 november visfilet provençaal, omelet tomaat, tomatensaus, haricots verts, gekookte aardappelen, gebonden tomatensoep, heldere kippensoep, gebonden vegetarische tomatensoep, heldere vegetarische groentesoep maandag 30 november rookworst, vegetarische worst, jus en vegetarische jus, stamppot boerenkool, vegetarische stamppot boerenkool, bruine bonensoep, heldere kerriesoep, vegetarische bruine bonensoep, vegetarische heldere kerriesoep dinsdag 1 december rôti kip, rôti vegetarisch, gebonden champignonsoep, heldere Madrileense soep, vegetarische gebonden champignonsoep, vegetarische heldere Madrileense soep woensdag 2 december babi pangang, quorn pangang, pangangsaus, pangang groenten, witte rijst, gebonden Parijse uiensoep, heldere aspergesoep, vegetarische gebonden Parijse uiensoep, vegetarische heldere aspergesoep

6

(020) (020) (020) (020) (020)

444 444 444 444 444

4229 4253 4253 2020 4569

Libia Maria Terpstra  25.11.1983 – 02.11.2009 Tot onze grote schrik en intens verdriet heeft onze lieve vriendin, Libia Maria

Het aanbod Bij- en nascholingen najaar 2009-voorjaar 2010 van de Amstel Academie staat op internet. www.amstelacademie.nl link Bij- en nascholingen en/of VUmc gerichte opleidingen

Terpstra, ons op 2 november 2009 verlaten na een lange strijd tegen kanker. Libia studeerde geneeskunde sinds september 2007, naast haar master Oncologie aan VUmc. Zij had regelmatig contact met verschillende medewerkers van het IOO. Dit in verband met haar ziekte, leukemie, maar vooral vanwege haar indrukwekkende motivatie en wilskracht om desondanks de studie voort te zetten.

De gezondheidszorg blijft in beweging, dus ook ons opleidingsaanbod!

Libia was iemand met een grote hartstocht, passie en liefde voor het vak geneeskunde. Tijdens haar vele chemo’s vond ze toch de

Bij de volgende scholingen zijn nog plaatsen beschikbaar. Voorbehouden handelingen bij kinderen: PAC en Broviac op 1 december (middag) Voor (kinder)verpleegkundigen

kracht om bij de colleges aanwezig te zijn en haar tentamens te maken. Voor ons was ze een toegewijde, betrouwbare en oprechte  vriendin. Ze

Enterale en parenterale voeding op 7, 8 en 9 december (3 dagen) Voor verpleegkundigen die als beginnend voedingsteamverpleegkundige werken en verpleegkundigen die voeding als aandachtsgebied hebben.

stond ondanks alles, altijd voor iedereen klaar. Lieve Libia, voordat de diagnose werd gesteld hadden we enorme bewondering voor je gedrevenheid, wilskracht en positiviteit, en het is bewonderingswaardig dat dit in de moeilijkste periode van je

Open aanbod VUmc In goed overleg met de Unit Human Resource Management van de stafdienst P&O is een aantal trainingen ontwikkeld dat direct aansluit bij het beleid van VUmc, vanuit de visie dat de werkgever faciliterend is in de ontwikkeling van goed medewerkerschap en goed leiderschap. Deze trainingen worden door P&O betaald.

donderdag 26 november kipsaté, omelet reepjes, satésaus, gado gado, witte rijst, gebonden aspergesoep, heldere Indonesche gado gadosoep, gebonden vegetarische aspergesoep, heldere vegetarische Indonesche gado gadosoep

zaterdag 28 november Italiaanse varkensfilet, vegetarische canneloni, pestosaus, ratatouille, gekookte aardappelen, gebonden goulashsoep, heldere vermicellisoep, gebonden vegetarische paprikasoep, heldere vegetarische vermicellisoep

In memoriam

leven alleen maar sterker was geworden.

Oudere patiënt op 9 december (hele dag) Voor verpleegkundigen werkzaam in een algemeen ziekenhuis

De enorme liefde die je had voor je neefje Anthonie, je zus, je oma en moeder gaf je de kracht om elke dag door te komen. Je hebt ons geleerd om altijd het positieve

Inhoudelijke informatie over deze bijen nascholing kunt u vinden op www. AmstelAcademie.nl (en dan doorklikken naar ‘Bij- en nascholingen’. Daar treft u ook het digitale inschrijfformulier.

van alles in te zien en te genieten van iedere seconde van het leven. We zullen je niet meer bij ons hebben, maar onze liefde voor jou zal altijd blijven bestaan en we zullen je altijd in onze hart met ons meedragen. We wensen dat de familie en iedereen die van haar heeft mogen genieten in haar veel te korte leven, de kracht zullen vinden dit grote verlies te verwerken.

Voor meer informatie kunt u ook contact opnemen met Marjolein van Nieuwenhoven. Zij staat u graag te woord! Tel. 44213, e-mail [email protected]

Libia, rust zacht. Onze dierbaarste. Parisa Kamali, namens alle vrienden van Libia.

Nationale en VUmc Patiëntveiligheidsweek Maandag 23 tot en met vrijdag 27 november 2009

Samen zorgen voor veiligheid! VUmc organiseert in de nationale week van de patiëntveiligheid diverse activiteiten. Maandag 23 november: MEDICATIEVEILIGHEIDSLUNCH • Voor aios en artsen • 12.00 tot 13.00 uur, Waver Dinsdag 24 november: CARE-OK CAFÉ, IZEP, hoe staat het met de veiligheidscultuur op jouw afdeling? • Verpleegkundigen en andere geïnteresseerden • 12. 00 tot 13.00, de Rijnzaal, ZH 6E11 Woensdag 25 november: MINISYMPOSIUM met WORKSHOPS

Personeel en organisatie Informatie over personele zaken vindt u ook op intranet onder de rubriek ‘personeel’

Arbeidsongeschiktheidsverzekering Als Beste Werkgever en vanuit goed werkgeverschap vindt VUmc het erg belangrijk dat iedereen zich goed bewust is van de huidige financiële risico’s als je langdurig arbeidsongeschikt raakt. Je kunt daar wat aan doen door er een speciale verzekering voor af te sluiten. Daarom biedt VUmc, in samenwerking met Loyalis, een collectieve aanvullende arbeidsongeschiktheidsverzekering aan. Medewerkers die deze verzekering nog niet hebben én er op grond van hun dienstverband of leeftijd aan deel kunnen nemen, krijgen binnenkort een informatiebrief hierover thuisgestuurd.

Tr a c e r 2 4 – 19 n o ve m b e r 20 0 9 – S e r v i c e p a g i n a





Presentaties van: • Bas Geerdes (directeur IOP) • Bob van Asselt (piloot en veiligheidsdeskundige) • Ralf Krage (anesthesist)





Workshops over: • IZEP, veiligheidscultuur, Toon van Galen (unitleider recovery) • Simulaties, levensechte praktijkoefening Ralf Krage (anesthesist) en Hagen Biermann (intensivist) • E-learning medische apparatuur, Martin Straks (e-learning adviseur) • Voor iedereen • 13.00 tot 16.30 uur, Amstelzaal e.o.

Dagelijks: • Van 12.00 tot 13.00 POSTERPRESENTATIES en filmpjes over veiligheids- onderwerpen als: het veiligheidsmanagementsysteem, PRISMA (incidentenanalyse), IZEP (zelfevaluatie patiëntveiligheidscultuur) en prospectieve risicoanalyse) • DEMONSTRATIES IN HET SIMULATIELAB 15.00 - 16.00 uur • Op aanvraag: • GRATIS AFDELINGSCONSULT ‘APPARATUUR OKAY?’ door de keurmeesters van FMT • IZEP workshop patiëntveiligheidscultuur Voor meer informatie kijk op: http://intranet/veiligheid Contact: [email protected], of Marcia Sanderse 42083

Agenda

F o t o : M a r k v a n de n B r i n k

OK zoekt collega’s in India

Symposium patiëntenlogistiek

Denken over ziekenhuis van de toekomst “Er waren dit jaar beduidend meer VUmc-medewerkers aanwezig bij het symposium patiëntenlogistiek dan in vorige jaren, zeker de helft van de 220 aanwezigen”, meldt Elise Bijvank. Het was op 9 november de vijfde maal dat VUmc dit landelijke symposium organiseerde. Deelnemers van binnen en buiten VUmc hebben de dag als inspirerend en leerzaam ervaren. De sprekers van het symposium maakten duidelijk dat veel verbeteringen worden doorgevoerd op het gebied van optimalisatie van processen en

worden opgeleid. Zo is er geen gevaar dat met het werven in India de zorg in dat land in gevaar komt. De nieuwe medewerkers komen voor drie jaar naar Nederland. De werving wordt in India gedaan door een gespecialiseerd bureau. Op 14 november vertrekt een delegatie van de ok, waaronder een ok-assistent, naar India om uit de geselecteerde groep tien geschikte kandidaten capaciteiten. “Er wordt hard gewerkt, maar de centrale regie ontbreekt vaak. Er zou meer samenhang en sturing moeten komen in de opbouw van integrale kwaliteit. Een gedeelde, eenduidige visie is daartoe essentieel.” In de ochtend kwam onder andere de ontwikkeling van zorgpaden in VUmc aan bod. “Het is duidelijk dat zorgpaden als een hefboom fungeren om ook andere processen te optimaliseren. Daarbij is het patiëntenperspectief en continu meten en verbeteren van beoogde veranderingen heel belangrijk.” Sprekers van Orbis Medisch Centrum uit Sittard maakten op enthousiaste wijze inzichtelijk dat het zorgproces eerst moet zijn geoptimaliseerd voordat je kunt automatiseren. Interessante workshops over sneldiagnostiek en planning, marketing van een zorgpad en de opbouw van een kwaliteitssysteem maakten de dag compleet. n MK

te selecteren. Daarnaast wil de groep ziekenhuizen bezoeken om de kwaliteit en cultuur van werken te beoordelen. Waarschijnlijk komt de eerste groep begin volgend jaar naar Nederland. Afgelopen week vonden op de ok twee informatie bijeenkomsten plaats over het India-project. Hier konden collega’s zich laten informeren over dit initiatief. Ook werd

de film getoond die speciaal voor deze werving is gemaakt. Door deze film maken de nieuwe collega’s in vogelvlucht kennis met VUmc, onze ok en Amsterdam. De film is binnenkort te zien op intranet. Eerder al besloot umc Groningen ok-assistenten te werven in India. De eerste groep is daar inmiddels gearriveerd en met de scholing van onder andere taal gestart. n JSp

F o t o : M a r k v a n de n B r i n k

Om de schaarste aan operatieassistenten op te lossen gaat VUmc personeel werven in India. De ok kent al lange tijd een groot tekort aan operatieassistenten. Dit heeft effect op de patiëntenzorg (mogelijke afzeggingen) en verhoogt de werkdruk van het huidge team. Er is voor India gekozen omdat de opleiding daar op hoog niveau staat en er ook voldoende mensen

P&O onderzoekt werkdrukbeleving arts-assistenten P&O nodigt in november alle vierhonderd arts-assistenten uit om mee te doen aan een enquête over werkdrukbeleving. De geanonimiseerde onderzoeks­ resultaten worden onderwerp van zogenaamde ‘dialooggesprekken’. In die gesprekken wil P&O samen met opleiders en arts-assistenten de oorzaken van werkstress bespreken en vervolgens aanpakken. Het project is onderdeel van het cultuurtraject Idealoog. n Jeroen Kleijne

“Het onderzoek gaat met name over de psychosociale arbeidsbelasting en de beleving van de werkdruk en dus niet over de lange werk-

weken”, legt hrm-beleidsadviseur Martin Kersloot uit. “Hoe gaat het met de communicatie op de werkvloer? Werken de opleiders en de arts-assistent goed samen? Welke emoties en oorzaken spelen een rol en hoe gaan arts-assistenten daarmee om? Alle aspecten die van invloed kunnen zijn op de werkdruk nemen we mee in het onderzoek.”

Werkstress Aanleiding voor het uitvoeren van de enquête werkdrukbeleving zijn twee onderzoeken uit 2008 van de Inspectie voor de Gezondheidszorg en de Arbeidsinspectie in verschillende universitair medische centra. Uit die onderzoeken bleek dat de meeste arts-assistenten regelmatig te maken hebben met werkstress, ook in VUmc. “Het leek ons daarom een goed idee om wat meer in te

zoomen op de situatie van onze eigen arts-assistenten. Als opleider willen we graag een voortrekkersrol spelen, dan moet je ook de geluiden over werkstress bij arts-assistenten serieus nemen.” Alle vierhonderd arts-assistenten worden in november uitgenodigd om mee te doen aan de enquête. In december hoopt p&o de eerste uitslagen bekend te maken. De geanonimiseerde onderzoeksresultaten worden vervolgens onderwerp van dialooggesprekken tussen opleiders en assistenten. Kersloot: “Door met elkaar in gesprek te gaan, kunnen we de oorzaken van de werkstress bespreken én aanpakken. Om op deze manier als VUmc een optimaal leer- en werkklimaat te bieden.”

‘Het hoort erbij’ Arts-assistenten Jolijn Kragt van

Tr a c e r 2 4 – 19 n ove m b e r 20 0 9 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

neurologie en Judi van Diessen van radiotherapie hebben geholpen bij het maken van de enquête werkdrukbeleving. Zelf ervaren ze regelmatig een behoorlijke werkdruk. Kragt: “Dat hoort er ook bij in deze functie. Zo lang je maar met plezier werkt.” Beiden vinden het van belang om als arts-assistent een goede relatie te hebben met je opleider. Kragt: “Je moet je veilig voelen. Gelukkig heb ik zelf dat gevoel wel, maar ik hoor ook andere verhalen.” Van Diessen: “Sommigen moeten te veel zelf regelen en krijgen te weinig feedback van hun opleider. Zelf vind ik ook dat de vervanging bij zwangerschap en de invulling van parttime werken beter kan.” Kragt: “We hopen dat veel artsassistenten de enquête invullen, zodat we een goed beeld krijgen van eventuele problemen.”

Promoties vrijdag 20 november – aula, 10.45 uur, M. Bsibsi, ‘Toll like receptors in the CNS: regulators of inflammation, neuro­ protection, development and repair’ promotor: prof.dr. C.D. Dijkstra; copromotor: dr. J.M. van Noort maandag 23 november – aula, 10.45 uur, M.M. Ponsen, ‘Diagnostic strategies in early detection of Parkinson’s disease’ promotor: prof.dr. E.Ch. Wolters; copromotor: dr. H.W. Berendse maandag 23 november – aula, 13.45 uur, M. Smits, ‘Unintended events in hospitals. Causes and the role of patient safety culture’ promotoren: prof.dr. P.P. Groenewegen, prof.dr. G. van der Wal; copromotoren: prof.dr. C. Wagner, prof. dr. D.R.M. Timmermans dinsdag 24 november – aula, 10.45 uur, J.M. Stolwijk-Swüste, ‘Functioning and ageing with late-onset sequelae of poliomyelitis’ promotoren: prof.dr. F. Nollet, prof.dr. G.J. Lankhorst; copromotor: dr. J. Beelen woensdag 25 november – aula, 10.45 uur, J.M. Voorman, ‘Cerebral palsy and the transition to adolescence. Course of functioning, self-perception and quality of life’ promotoren: prof.dr. J.G. Becher, prof.dr. C. Schuengel; copromotor: dr. A.J. Dallmeijer woensdag 25 november – aula, 13.45 uur, M.J. Vermeulen, ‘Cat-scratch disease. Diagnostic and clinical aspects of Bartonella henselae infection’ promoter: prof.dr. J.J. Roord; copromotoren: dr. M.F. Peeters, dr. P.J. van Dijken woensdag 25 november – aula, 15.45 uur, G.M.M. Gommans, ‘Radiopharmaceutical and clinical aspects of sentinel lymph node procedures in breast cancer patients’ promotor: prof.dr. G.J.J. Teule; copromotor: dr. J.W.D. de Waard donderdag 26 november – aula, 10.45 uur, S.I. de Vries, ‘Activity-friendly neighbourhoods for children. measurement of physical activity and environmental correlates’ promotoren: prof.dr. W. van Mechelen, prof.dr. R.A. HiraSing; copromotoren: prof.dr. M. Hopman-Rock, dr.ir. I. Bakker vrijdag 27 november – aula, 10.45 uur, W.J.P. Henneman, ‘Advances in hippocampal atrophy measurement in dementia: beyond diagnostics’ promotoren: prof.dr. F. Barkhof, prof. dr. Ph. Scheltens; copromotoren: dr. W.M. van der Flier, dr. H. Vrenken vrijdag 27 november – aula, 13.45 uur, M.J.L. Peters, ‘The link between cardiovascular and rheumatic disease: more than a coincidence?’ promotoren: prof.dr. B.A.C. Dijkmans, prof.dr. Y.M. Smulders; copromotoren: dr. M.T. Nurmohamed, dr. I.E. van der Horst-Bruinsma donderdag 3 december – aula, 10.45 uur, F. Dubbelboer, ‘The concept of the signal-to-noise ratio in the modulation domain. Predicting the intelligibility of processed noisy speech’ promotoren: prof.dr.ir. T. Houtgast, prof.dr.ir. J.M. Festen donderdag 3 december – aula, 13.45 uur, G. Kooij, ‘Blood-brain barrier alterations in multiple sclerosis’ promotor: prof.dr. C.D. Dijkstra; copromotor: dr. H.E. de Vries vrijdag 4 december – aula, 10.45 uur, M.J. Lambers, ‘On embryo implantation’ promotor: prof.dr. R. Homburg; copromotoren: dr. P.G.A. Hompes, prof.dr. C.B. Lambalk woensdag 9 december – aula, 10.45 uur, J.E.M. Mourik, ‘Image promotor: prof.dr. A.A. Lammertsma; copromotoren: dr. R. Boellaard, dr.ir. J.M. Lubberink Symposia dinsdag 24 november – VU medisch centrum, Symposium PRISMA, ‘Uw volgende stap in diabeteseducatie voor type 2 diabetespatiënten?’ Cursussen donderdag 19-29 november – Aristo, Amsterdam, Teach the teacher: Onderwijs in de dagelijkse praktijk

7

‘Een half miljoen baby’s bewijzen: thuisbevallen net zo veilig als in het ziekenhuis ’ Waar ik naar streef, is dat vrouwen kunnen bevallen, zoals ze dat zelf het liefste willen. Thuis of in het ziekenhuis, met of zonder verdoving, dat maakt mij niets uit. Als ze zich er maar goed bij voelen”, stelt onderzoeker midwifery science Ank de Jonge. Haar onderzoek maakt een einde aan de voortdurend oplaaiende discussie over de veiligheid van thuisbevallingen. “Meer dan een half miljoen bevallingen leverde geen significante verschillen op in babysterfte tussen thuis of in het ziekenhuis baren.” n Monique Krinkels Om de zoveel tijd komt het opnieuw naar boven: vrouwen en baby’s in Nederland zouden een hoger risico lopen tijdens de bevalling, omdat zoveel vrouwen kiezen voor een thuisbevalling. Op het eerste oog lijken de cijfers dat te staven. Er sterven in Nederland inderdaad meer pasgeborenen dan in andere Europese landen én in Nederland vinden meer thuisbevallingen plaats. Een relatie is dan snel gelegd.

Geen verband “Maar dat klopt dus niet”, stelt Ank de Jonge. “Samen met onder andere Simone Buitendijk, hoogleraar eerstelijns verloskunde in het amc,

heb ik de gegevens van 529.688 bevallingen onderzocht en het ligt niet aan de keuze voor thuisbevallen. Dit is het grootste onderzoek op dit gebied dat er ooit in de wereld is gehouden.” Waaraan dat verschil dan wel ligt? “Dat hebben we niet onderzocht, maar wat waarschijnlijk een rol speelt, is dat Nederlandse vrouwen meer dan elders pas op latere leeftijd hun eerste kind krijgen. Dat vergroot de risico’s. Bovendien krijgen meer vrouwen een vruchtbaarheidsbehandeling. Dat betekent meer meerlingen, wat ook grotere risico’s met zich meebrengt.” Een andere factor die een rol speelt, is dat prenatale screening pas sinds een aantal jaren wordt aangeboden. “Ook zijn kinderartsen hier wat terughoudender dan in het buitenland. Ze zetten niet alles op alles om een baby in leven te houden als dat kind vervolgens geen mens-

“We moeten meer inzicht krijgen in de oorzaken van perinatale sterfte”, stelt hoogleraar neonatologie Harrie Lafeber. “Op grond daarvan kunnen dan maatregelen worden genomen ter verbetering van de perinatale sterfte en morbiditeit. Daarom is op 17 november de Amsterdamse sectie van de landelijke perinatale audit van start gegaan. De bedoeling

waardig bestaan kan krijgen.”

Noord-Holland en de IJsselmeerpolders te analyseren en te bespreken. Dit wordt georganiseerd door de afdelin-

gen verloskunde en neonatologie van VUmc en AMC samen. Ik ben vice-voorzitter en gynaecoloog Maurice Wouters is voorzitter namens VUmc van dit regionale perinatale audit team. We hopen dat dit onderzoek de ware oorzaken van perinatale sterfte aantoont en voorkomt dat er zomaar geroepen kan worden dat sterfte iets te maken zou hebben met thuisgeboortes, zonder bewijzen hiervoor.”

Eigen gevoel Er wordt wel eens gesuggereerd dat verloskundigen de voorkeur geven aan thuisbevallingen en

vrouwen min of meer overhalen. “Het doet pijn als er wordt gezegd dat wij druk uitoefenen. Het maakt mij echt niet uit, als het voor die vrouw maar de beste keuze is. Vrouwen laten zich bovendien slecht overhalen. Er is in Maastricht ooit geprobeerd een gerandomiseerd onderzoek uit te voeren. Vrouwen zouden worden ingedeeld in twee willekeurige groepen: de ene groep zou in het ziekenhuis bevallen en de andere thuis. Er was welgeteld één vrouw die wilde deelnemen, alle anderen wilden gewoon zelf kiezen.” Dat de risico’s van thuisbevallingen hier klein zijn heeft trouwens ook te maken met de manier waarop gezondheidszorg in Nederland is georganiseerd. “Als er iets aan de hand is, verwijzen we vrouwen naar het ziekenhuis. Dat gebeurt tijdens de zwangerschap bij een kwart van de vrouwen en tijdens de bevalling wordt nog een kwart naar het ziekenhuis gestuurd. Bij de meeste problemen is er nog genoeg tijd om te verwijzen. De vrouwen kunnen over het algemeen met eigen vervoer naar het ziekenhuis. En mocht er echt haast bij zijn dan is de ambulance snel bij het ziekenhuis. Echt, vrouwen moeten bevallen waar ze willen”, is het advies van De Jonge.

is om via de audit-commissie de perinatale sterftegevallen in de regio

Analyseren en bespreken

Samenwerking VUmc- GGZ inGeest

Verslaving en psychiatrisch probleem vaak hand in hand Zowel in de psychiatrie als onder specialisten in de verslavingszorg groeit het besef dat de problemen van hun cliënten niet altijd te scheiden zijn. Onder drugs- of alcoholverslaafden komt bijvoorbeeld veel schizofrenie voor. Ook zijn er veel verslaafden met persoonlijkheidsstoornissen. GGZ inGeest wil daarom een integrale behandeling mogelijk maken voor mensen met deze gecombineerde problematiek. n Marianne Meijerink De integrale behandeling heeft de naam ‘verslavingspsychiatrie’ gekregen. Sinds vorig jaar worden de gelederen binnen ggz inGeest hier op toegerust. Een aantal verpleegkundigen en behandelaars heeft inmiddels speciale trainingen gevolgd op het gebied van het diagnosticeren en behandelen van verslavingsproblematiek. In 2010 zet ggz inGeest deze deskundigheidsbe-

vordering op grotere schaal voort. Om iedereen op scherp te zetten, organiseerde ggz inGeest op 29 oktober een symposium onder de titel ‘De onmacht voorbij: psychiatrie en verslavingszorg doe je samen’. Yvonne Wijdeven, projectleider bij ggz inGeest, legt uit waarom dit onderwerp nu opeens zo actueel is. “Uit onderzoek komt steeds vaker en dudelijker naar voren dat verslaving verweven is met psychiatrische problematiek en vice versa. Verslaving als zodanig wordt inmiddels ook gezien als psychiatrisch ziektebeeld. Het is mede om die reden al enige tijd opgenomen in de dsm iv.” Dit is de indeling ziektebeelden voor de psychiatrische diagnostiek. “Met die andere kijk op verslaving los je tegelijkertijd het probleem op dat veel patiënten van het kastje

naar de muur worden gestuurd, wat in de praktijk vaak gebeurt. Kloppen ze aan bij de verslavingszorg, dan kunnen ze pas aan een afkickprogramma meedoen, als ze eerst iets aan hun psychische problemen hebben gedaan. Gaan ze naar de ggz, dan kunnen ze pas worden behandeld als ze van hun verslaving af zijn.”

opslag van afgenomen hersenvocht en de gebruikte meetmethoden voor het bepalen van de concentraties. De promotie van de 64-jarige Mulder is de kroon op zijn werk bij VU medisch centrum. Hij is sinds 1971 werkzaam bij de organisatie en werkt sinds het begin bij de afdeling klinische chemie onder leiding van Rien Blankenstein.

beweging van kinderen dan het aantal speelplekken. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Sanne de Vries naar het beweeggedrag van kinderen in tien achterstandswijken in Rotterdam, Amersfoort en Hengelo. Van de onderzochte kinderen lijdt een op de drie aan overgewicht en minder dan twintig procent haalde de norm van een uur per dag matig intensief bewegen. De inrichting van de wijk heeft daar een grote invloed op. Hoe meer rotondes, oversteekplaatsen en fietspaden er in een wijk zijn, hoe

Meer kennis Wijdeven voegt daar aan toe dat verslaafden vaak ook kampen met specifieke psychosociale problemen, zoals omgaan met geld en zorg voor de eigen omgeving, maar ook met allerlei somatische klachten. “Overal lopen hulpverleners en behandelaars tegen verslavingsproblematiek aan, of ze nu ambulant werken of klinisch of in andere vormen van

hulpverlening of zorg. Die mensen willen meer kennis, want ze lopen regelmatig tegen problematiek aan, waar ze zich weinig deskundig in voelen. Dat leidt tot frustraties” Het symposium was bedoeld om draagvlak te creëren voor de nieuwe benadering en hulpverleners en behandelaars enthousiast te maken voor trainingen die ggz inGeest in 2010 organiseert. Experts uit zowel de verslavingszorg als ggz kwamen aan het woord over hun visie en kennis op integrale behandeling van verslaving. Tijdens korte workshops konden deelnemers een indruk krijgen van de trainingen. Wijdeven: “Dat werkte heel motiverend. Ik heb achteraf veel enthousiaste reacties gekregen en van veel mensen gehoord dat ze volgend jaar graag een training willen volgen.”

Wetenswaardig

Biomarkers betrouwbaar Uit een langetermijnonderzoek blijkt, dat de meest gebruikte biomarkers, amyloid beta en tau, betrouwbare informatie opleveren bij het stellen van de diagnose ziekte van Alzheimer. Voorwaarde is wel dat ervaren laboratoria de metingen uitvoeren. De basis voor onderzoek naar het zo vroeg mogelijke vaststellen van deze ziekte is hiermee verstevigd. Het meten van specifieke eiwitten (biomarkers) in hersenvocht is één van de meest veelbelovende methoden voor een vroege diag8

nose van de ziekte van Alzheimer. De officiële vaststelling ‘Ziekte van Alzheimer’ kan pas laat in het ziekte proces worden vastgesteld. Te laat om de ontwikkeling van de ziekte te volgen, eventuele behandelingen te ontwikkelingen en deze toe te passen. Onderzoek naar methoden om de diagnose tijdens het leven in een zo vroeg mogelijk stadium te kunnen stellen, is essentieel om een behandeling te vinden voor deze ziekte. Cees Mulder onderzocht verschillende aspecten van de meting van biomarkers, zoals de

Parkeerstrook bevordert bewegen Een veilige verkeersituatie in de buurt heeft meer invloed op

Tr a c e r 2 4 – 19 n o ve m b e r 20 0 9 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

meer kinderen er lopend of met de fiets naar school gaan. Opvallend is dat parkeerstroken parallel aan de weg tot meer bewegen leiden. Zowel ouders als kinderen gaven aan dat hen dat een veilig gevoel geeft. De Vries adviseert gemeenten om bij herinrichting of nieuwbouw rekening te houden met het effect van de wijkindeling op het beweeggedrag van kinderen.

8

Interventiecardiologe Yolande Appelman

Hart- en vaatziekten bij vrouwen vaak onderschat n Ursula Wopereis

“Als een man zich meldt met pijn op de borst word je als arts al gauw op het goede pad gezet”, legt interventiecardiologe Yolande Appelman uit. “Bij vrouwen is dat anders. Ze stellen een bezoek aan de huisarts vaak langer uit en presenteren zich anders. Met name na de menopauze hebben vrouwen bovendien vaak a-typische klachten, waardoor de huisarts of behandelend cardioloog minder snel aan hart- en vaatziekten denkt. Als een vrouw bijvoorbeeld vertelt dat ze last heeft van een zeurend gevoel in de maagstreek wordt ze soms met maagtabletten weer naar huis gestuurd. Natuurlijk kan het slechts om maagproblemen gaan, maar als er ook sprake is van stress en vermoeidheid kan er meer aan de hand zijn. Als je doorvraagt blijken de bloeddruk en het cholesterol- en/of suikergehalte vaak te hoog en dat zijn risicofactoren die een aanwijzing kunnen zijn voor hart- en vaatziekten. Het aantal vrouwen met hart- en vaatziekten wordt nog steeds onderschat. Ik raad vrouwen aan om klachten niet te bagatelliseren en zich op tijd op risicofactoren te laten onderzoeken. Huisartsen en cardiologen zouden meer moeten focussen op a-typische klachten en vrouwen vaker de mogelijkheid moeten bieden om een traject in te gaan om deze nader te onderzoeken, zodat ze indien nodig bijtijds kunnen worden behandeld.”

PR-offensief Om het bewustzijn van de risico’s voor vrouwen bij een breder publiek

F o t o : M a r k v a n de n B r i n k

Hart- en vaatziekten zijn nog steeds doodsoorzaak nummer één bij vrouwen. Toch wordt het aantal vrouwen met hart- en vaatziekten nog steeds onderschat. De werkgroep Gender van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC) zet zich in om professionals en vrouwen bewuster te maken van de risico’s en medische implicaties.

Yolande Appelman: ‘Ik raad vrouwen aan om klachten niet te bagatelliseren en zich op tijd op risicofactoren te laten onderzoeken’ én bij de beroepsgroep in de eerste en tweede lijn te verhogen heeft de nvvc onlangs de werkgroep Gender opgericht. Appelman is voorzitter.

“Met een collega werk ik aan de publicatie van een overzichtsartikel waarin we de bestaande kennis over hart- en vaatziekten bij vrouwen

bundelen. Daarnaast organiseren we op 12 februari 2010 een cvoicursus voor de beroepsgroep over dit onderwerp. Deze cursus biedt arts assistenten de mogelijkheid om al tijdens de opleiding tot cardioloog kennis te nemen van de problematiek en krijgt nu extra aandacht. Bovendien zijn we in gesprek met de Nederlandse Hartstichting over een landelijke campagne om de risico’s voor vrouwen volgend jaar onder de aandacht te brengen bij het grote publiek. 2010 wordt het jaar van de vrouw.”

‘Er zitten heel veel knobbels in onze hoofd, maar een echte wiskundeknobbel die je aan de buitenkant kunt zien bestaat niet. Wel is er een gebied ongeveer linksboven je oor dat als het beschadigd raakt ervoor zorgt dat je minder goed kunt rekenen. Het is ook niet zo dat iemand die goed is in taal, slechter is in rekenen of andersom.’ Martin Klein, neuropsycholoog, over mensen die goed zijn in taal en minder goed in rekenen. HoeZo radio, Teleac, 9 november.

Heart for women Elk jaar organiseert de beroepsgroep van cardiologen een Europees congres. Appelman fietste in augustus 2009 met een groep Nederlandse cardiologen een sponsortocht van Maastricht naar het esc congres in Barcelona. “Volgen jaar fietsen we voor Heart for women naar het congres in Stockholm”, vertelt Appelman enthousiast. “De opbrengst komt ten goede aan onderzoek naar het verschil in hart- en vaatziekten tussen mannen en vrouwen. Hart- en vaatziekten zijn nog steeds doodsoorzaak nummer één bij vrouwen. Het is belangrijk om er op tijd bij te zijn. Vrouwen worden gemiddeld vijf tot tien jaar ouder dan mannen, maar we weten nog onvoldoende wat precies de verschillen in hart en vaatziekten zijn tussen beide seksen. De diagnostiek bij vrouwen is vaak minder betrouwbaar. Dat komt deels omdat ze zich anders presenteren, maar ook omdat wetenschappelijke resultaten veelal gebaseerd zijn op onderzoek naar mannen. Vrouwen worden vaak onvoldoende geïncludeerd in medisch onderzoek naar hart- en vaatziekten. De inspanningstest blijkt bijvoorbeeld minder betrouwbaar bij vrouwen. Een meer gevoeliger test zoals een scan geeft bij hen een beter inzicht, waardoor sneller met therapie kan worden gestart.” De tourkaravaan vertrekt in augustus 2010. Surf voor meer informatie naar www.nvvc.nl

‘De overheid beseft te weinig hoe burgers gezondheidsrisico’s inschatten. (…) De overheid zegt dat de bijwerkingen van het vaccin minimaal zijn. Maar wat is minimaal? Zo’n vage omschrijving introduceert onzekerheid.’ Danielle Timmermans, hoogleraar sociale geneeskunde, over de onjuiste berichtgeving op internet over de Mexicaanse griep en het verweer van de overheid daartegen. AD, 11 november. ‘Bijna elke dag word ik nu gebeld door een journalist of redactie. Thuis en op het werk. (…). Meestal bedank ik voor de uitnodiging omdat ik me altijd twee dingen afvraag: 1. Heb ik nu nieuws voor het algehele publiek? 2. Ben ik de expert op dit specifieke onderwerp? En meestal is het antwoord op een of beide vragen nee.’ Michiel van Agtmael, internist-infectioloog, op zijn grieplog op nrc.nl ‘Minder dan 20 procent van deze kinderen haalde de norm van 1 uur matig intensief bewegen.’ Onderzoekster Sanne de Vries over of als de straat goed is ingericht kinderen meer bewegen. Volkskrant, 14 november.

Onderling contact heel belangrijk voor CI-patiënten

Sanne van Kordenoordt, die als coördinator van het ci team van VUmc betrokken was bij de organisatie van de bijeenkomst, is enthousiast. “Het is zo belangrijk dat deze patiënten ervaringen kunnen uitwisselen. Voor mensen met een normaal gehoor is moeilijk te begrijpen hoe het is om ernstig slechthorend door het leven te gaan en hoe je leven verandert na implantatie. Bovendien is het belangrijk dat patiënten op die manier ook in een meer informele setting contact kunnen hebben met leden van het ci-team.”

Laatste ontwikkelingen Tijdens de patiëntenmiddag in het Olympisch Stadion werden patiënten geïnformeerd over de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van cochleaire implantatie. Zo gaf kno-arts Paul Merkus een lezing over de ervaringen

Op de patiënten­ middag kregen CIgebruikers informatie over de nieuwste ontwikkelingen

VUmc CCA verwelkomt vrienden

Foto: Suzanne Dorrestein

Voor de tweede maal vond er eind oktober een patiëntendag Cochleaire Implantatie (CI) plaats. CI-gebruikers konden elkaar ontmoeten en ze werden geïnformeerd over de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van cochleaire implantatie.

van het ci-team VUmc met een nieuw type ci voor mensen met restgehoor in de lage tonen, de zogenaamde hybrid-L. Veel ci gebruikers houden moeite met verstaan in een rumoerige omgeving, zoals op feestjes. Joost Festen, klinisch fysicus-audioloog, besprak welke mogelijkheden de

huidige ci’s bieden om het verstaan in deze moeilijke situaties te verbeteren. Klinisch fysicusaudioloog Marre Kaandorp sprak over haar onderzoek, waarin blijkt dat ook andere factoren zoals taalvaardigheid het spraakverstaan in rumoer kunnen beïnvloeden. Het opnieuw leren horen heeft

Tr a c e r 2 4 – 19 n ove m b e r 20 0 9 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

een enorme impact op het dagelijks leven. “Ook op de dag zelf was dat te merken”, vertelt Van Kordenoordt. “Patiënten die voordat ze hun ci kregen hun sociale kringetje steeds kleiner zagen worden, waren nu volop in gesprek met mensen van het citeam, maar vooral ook met elkaar.”

Met een bijeenkomst met 120 gasten gaf VUmc cca een aanzet voor het onderzoeksproject voor ontwikkeling van dna diagnostiek. In de monumentale Villa Alsberg op het Museumplein vertelde Gerrit Meijer over het belang van vroegdiagnostiek van kanker. René Froger ging in op zijn ervaringen en legde uit waarom hij zich inzet voor de strijd tegen kanker. Hij werd door Maya Meijer en Winald Gerritsen als ‘eerste vriend van VUmc cca’ verwelkomd. Vele gasten volgden zijn voorbeeld en zegden toe de komende drie jaar minimaal 1.000 euro per jaar te doneren. Er is inmiddels al ruim 150.000 euro voor het project binnengehaald. Een prachtig resultaat ter besluit van een gezellige avond met oude én nieuwe vrienden. 9

Prikbord

Aa ngeb od en: Ki nd erbo ek en

Het prikbord op intranet biedt medewerkers de mogelijkheid om oproepen te plaatsen. Dagelijks zijn er nieuwe vraag- en aanbodadvertenties te vinden. Som mige berichten zijn wel erg bijzonder.

Foto Paul le Clercq

Als een uitgever vraagt of er belangstelling is voor een aantal overgebleven kinderboeken dan zeg je geen nee. Tenslotte kan de kinderafdeling hun patiëntjes daar een groot plezier mee doen. Maar als er vervolgens drie pallets met in totaal 3700 worden afgeleverd, is dat wel even schrikken. Dat overkwam Tessa Schouten, secretaresse sponsoring en fondsenwerving.

ff feesten

waren er alleen nog een stuk of tien dozen met ‘Adam in Amsterdam’ over, de rest was al opgehaald. Natuurlijk waren er ook collega’s die voor hun eigen kinderen langskwamen. Ik had het tenslotte op prikbord gezet. Maar deze actie was echt alleen bedoeld voor onze patiëntjes.” n MK

Soms komen nieuwe medewerkers ‘via via’ binnen. Ze worden getipt door een buurvrouw, vriend(in) of ontmoeten een VUmcer in de kroeg die vertelt hoe leuk het werken hier is. Zo worden medewerkers ambassadeurs voor VUmc en halen mensen over de streep om hier te komen werken. Nieuwe medewerkers waarop met de huidige krapte op veel afdelingen vaak met smart wordt gewacht. Komende maanden in Tracer een serie met nieuwe medewerkers die ‘via via’ bij ons terecht kwamen.

laborant in huis gehaald. Er was geen tijd om naar het centrale examen te gaan, want de afdeling kon hem toen niet missen. In plaats daarvan togen de examinatoren naar VUmc, om zijn kennis te toetsen. Nu is dat wel anders. Coördinerend hoofdanalist Erik van Aalst overhandigde het bijzondere cadeau dat hij samen met een aantal collega’s had gemaakt: een monopolyspel met wetenswaardigheden over Wil Dekker. Daarnaast ontving hij

een envelop. Hij wil namelijk graag een caravan kopen en heeft van zijn collega’s een bijdrage daarvoor gekregen. Overigens heeft Wil eigenlijk pas 38 jaar bij VUmc gewerkt. Van 1972 tot ’73 zat hij wegens de dienstplicht in het leger. Officieel bleven soldaten echter gedurende die tijd in dienst bij de werkgever, zodat ook die jaren meetellen voor een jubileum. Zodra Wil zijn baret aan de wilgen mocht hangen kwam hij terug naar VUmc. n MK

Lorenzo

Tr a c e r 2 4 – 19 n o ve m b e r 20 0 9 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

Foto Paul le Clercq

Foto Paul le Clercq

Toon van Galen, unitleider recovery/ PACU en Duc Vu, medewerker instrumenteel service centrum

Op 10 november 1969 begon een 17-jarige als assistent bedrijfsleider bij pathologie. Nu, veertig jaar later, is hij als senior kernanalist nog steeds aan de afdeling verbonden. Reden genoeg voor een feestje. Met zo’n zestig collega’s en zijn vrouw vierde Wil Dekker (midden op de foto) deze heugelijke gebeurtenis. Voormalig hoofd van de afdeling Chris Meijer haalde herinneringen op aan zijn jaren met Wil. Zo heeft hij het diploma histologisch

10

“We kregen drie titels van de uitgeverij mo’media: ‘Vergaderen, typen & koffiedrinken’, ‘Tiggel de tovenaar’ en ‘Adam in Amsterdam’. Ze zijn geschikt voor 4- tot zesjarigen. Gelukkig bleek er veel belangstelling in huis”, merkte ze. “Er komen veel meer kinderen op de poliklinieken dan ik had verwacht. Op maandag

Via Via

Koffiepauze, een overleg, een afscheids­borrel of een verjaardags­ feestje. Er zijn veel momenten om als collega’s ff bij elkaar te komen. Tracer legt ze vast.

wie Wil Dekker wanneer 11 november waar De Waver waarom veertig jarig jubileum opvallend een bijzonder monopolyspel

Geslaagd In no time kreeg René Huisman van zijn collega’s Sneeuwwitje en haar prins, zeven dwergen en de andere figuren van de Albert Heijn actie voor zijn dochtertje. Ook het Suske en Wiske sticker-album ‘De venijnige vanger’ van Co-op is inmiddels helemaal gevuld.

Hoe kennen jullie elkaar? Toon: “Duc is mijn buurman. Het bedrijf waar hij werkte, verhuisde naar Singapore. Hij was wel gevraagd om mee te gaan, maar met twee schoolgaande kinderen is dat eigenlijk geen optie.” Hoe kwam je op het idee om Duc te vragen? Toon: “Hij heeft veel technische bagage en ziekenhuizen hebben dat hard nodig. Met het verscherpte focus op veiligheid gaat dat in de toekomst zelfs steeds belangrijker worden.” Hoe vond je het dat Toon aan jou dacht? “Daar was ik heel blij mee. Toen hij had gehoord dat het bedrijf waar ik werkte uit Nederland weg zou gaan, kwam hij bij me langs. Hij vroeg me of ik al aan VUmc had gedacht als werkgever. Er was op dat moment geen vacature, maar zodra er een plaats vrij kwam heb ik gesolliciteerd.” Hoe bevalt het? “Het bevalt me heel goed. Ik heb leuke collega’s en we kunnen goed met elkaar opschieten. Het werk is anders dan ik gewend was. In mijn vroegere baan was ik een coach die verantwoordelijk was dat projecten op tijd klaar waren. Dit werk is meer ondersteunend.”