Gedwongen opname Dr. A. Minderhout Woensdag 7 mei 2008
Doel van de voordracht • Korte bespreking van de wetgeving • Opstarten en verloop van de procedure • Gewone procedure • Spoedprocedure
• Verloop van de opname • Enkele gegevens
De wetgeving
• 18 juni 1850: Krankzinnigenwet • Juridisering versus medicalisering • 27 juli 1990: Wet voor de bescherming van de persoon van de geesteszieke
Wet voor de bescherming van de persoon van de geesteszieke • • • • •
Psychiatrische aandoening Gevaar voor zichzelf of voor anderen Weigert behandeling Geen therapeutisch alternatief Geen strafbare daad
• Gedwongen observatie voor de duur van 40 dagen in een instelling die de rechterlijke macht aanwijst (erkende diensten) • Dit kan verlengd worden
Psychiatrische aandoening • De bepaling hiervan is aan de medisch expert (arts) • DSM IV is niet noodzakelijk • Problematische aandoeningen – Stoornissen ten gevolge van middelenmisbruik (alcohol, drugs) – Antisociale persoonlijkheidsstoornis – Verschillende vormen van dementie
Evaluatie van gevaar
• Subjectieve en niet-wetenschappelijke beoordeling • Heteroanamnese met vrienden, familie en politie
Weigeren van behandeling
• De patiënt kan zich niet bewust worden van zijn toestand • Hij weigert elke medicamenteuze of psychotherapeutische behandeling • De arts denkt dat de patiënt behandeling niet zal accepteren en/of dat hij deze niet zal blijven volgen
Gedwongen opname: Het opstarten van de gewone procedure: • Verzoeker – Iedere belanghebbende, ook de zieke zelf
• Het geneeskundig getuigschrift – – – –
Moet omstandig zijn, maximaal 15 dagen oud De arts mag geen bloed- of aanverwant zijn Hoeft niet door een psychiater opgesteld te worden De arts mag niet verbonden zijn aan de instelling waar de zieke zich bevindt – Wordt afgegeven aan het vredegerecht
• De Vrederechter bezoekt binnen de 10 dagen de zieke • (gerechtskosten)
Gedwongen opname voor de duur van 40 dagen • Observatie voor de totale duur van 40 dagen – Geneesheer diensthoofd beslist over eventuele vrijlating mits gemotiveerd verslag
• Daarna: verblijfsperiode – Aan te vragen door de geneesheer diensthoofd waar de zieke verblijft, minimum 15 dagen voor het verstrijken van de termijn – Vrederechter: hospitalisatie voor maximaal 2 jaar, eventueel te verlengen – Gedwongen nazorg
Gedwongen opname: Het opstarten van de spoedprocedure: • Verzoeker – Iedere belanghebbende, meestal de arts – De procureur, ambtshalve, en vordert de arts
• Het geneeskundig getuigschrift – Moet omstandig zijn enzovoort – Moet het spoedeisend karakter aantonen
• De Procureur des Konings neemt binnen 24 uur een beslissing en wijst een instelling aan • De Vrederechter bezoekt binnen de 10 dagen de zieke in de instelling
Duur: de observatieperiode Beslissing Procureur
Spoed
1 -------- 10 -------------- 25 -------------- 40
Aanvraag Vonnis vrederechter en medisch verslag
Gewoon
Nieuw medisch verslag
Verblijfsperiode
Einde
0 ---- 1 ----------------------- 25 -------------- 40
Verblijfsperiode
Duur: de verblijfsperiode
40 dagen observatie
Verlenging tot verblijfsperiode van 4 maanden tot 2 jaar
………..…………….……………………………………….
(einde, indien niet verlengd)
Nieuw medisch verslag, 15 dagen voor het einde Het verblijfsperiode kan vroeger beëindigd worden dan voorzien door: • De Vrederechter (beroep) • Geneesheer diensthoofd (gemotiveerd verslag) Gedwongen nazorg kan voorzien worden buiten de instelling, dit kan maximaal 1 jaar duren en kan verlengd worden.
PROVINCIE WEST-VLAANDEREN
ZIEKENHUIZEN
ALGEMEEN DIRECTEURS
GENEESHEER-HOOFD VAN DIENST IN HET KADER VAN DE WET VAN 26/06/1990
P.C. St.-Amandus Reigerlostraat 10 8730 BEERNEM 050/ 79 95 00
Dhr. R. Ouvry
Dr. G. Bosma
P.Z. O.L. Vrouw Koning Albert I - laan 8 8200 BRUGGE - SINT-MICHIELS 050/ 39.12.13
Mevr. V. Lambert
Dr. F. Verfaillie
P.Z. Heilig Hart Poperingseweg 16 8900 IEPER 057/ 23.91.11
Dhr. J. Depoortere
Dr. G. Touquet
Kliniek Heilige Familie Groeningepoort 4 8500 KORTRIJK 056/ 24.52.11
Dhr. P. Cokelaere
Dr. A. Van Elsacker
P.Z. O.L. Vrouw van Vrede Bruggestraat 57-59 8930 MENEN 056/ 52 14 51
Dhr. C. Provoost
Dr. M. Van Essche
A.Z. St.-Augustinus Ieperse Steenweg 100 8630 VEURNE 058/ 33.31.11
Dhr. L. Vermeulen
Dr. P. Kindts
Enkele gegevens Inspanning van alle Vlaamse overlegplatforms GGZ om tot vergelijkbaar cijfermateriaal te komen; ook bekommernis van de Vlaams Gemeenschap Enkel gegevens uit de PZ, niet uit justitie Probleem : onvoldoende grondige analyse en éénduidige informatie (eenheid van informatie) Gegevens in functie van een jaaroverzicht, bv. geen precieze informatie over verblijfsduur onder maatregel (Dr. Hendrik Bryon, Spil, Ann Vranckx, Vlabo, Patrick Claeys, PopovGGZ)
Diagnosen Aandeel top 3 hoofddiagnosegroepen 2001-2003 Vlaams -Brabant Limburg Totaal
schizofrenie en andere psychotische stoornissen
aan middelen gebonden stoornissen
stemmingsstoornissen
Relatie met middelenmisbruik (Oost-Vlaanderen, 2000-2003)
Gedwongen opnames per 1000 inwoners en per provincie 2001 n
2002 n
2003 n
Antwerpen Limburg Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen
515 284 450 373 298
0,31 0,36 0,33 0,37 0,26
627 375 540 385 362
0,38 0,47 0,40 0,38 0,32
609 370 566 404 375
0,37 0,46 0,41 0,39 0,33
Totaal
1.920
0,32
2.289
0,38
2.324
0,39
opgelet ! bv. PZ in Vlaams-Brabant nemen heel wat patiënten gedwongen op uit andere provincies en Brussel
Geslacht
Mannen Vrouwen Totaal
2001
2002
2003
totaal
%
1.298 67,71
1.547 67,58
1.580 67,96
4.425 67,75
%
619 32,29
742 32,42
745 32,04
2.106 32,25
%
1.917 100
2.289 100
2.325 100
6.531 100
Percentage gedwongen opnames per leeftijdscategorie 2001-2002-2003
< 15
15-24
25-34
35-44
45-54
55-64
65 en ouder
Via spoedprocedure (%) %
2001
2002
2003
Antwerpen Limburg Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen
77,09 81,69 75,11 82,31 78,19
80,38 83,73 72,22 81,30 79,01
78,82 79,46 77,92 81,19 76,53
Totaal
78,49
78,94
78,74
! verschillen wellicht veel meer uitgesproken per gerechtelijk arrondissement bv. in 2003, 83 % in Gent tegenover 71 % in Dendermonde,
Verhouding gedwongen opnamen per dag van de week in West- en Oost-Vlaanderen (2591 opnames 2001-2002-2003)
maandag 417
dinsdag 421
woensdag 427
donderdag 459
vrijdag 574
zaterdag 173
Zondag 120
Onder gedwongen maatregel op 31/12 zowel opname als nazorg Antwerpen Limburg Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen
2001 208 162 224 246 97
2002 230 169 219 219 135
2003 323 176 219 223 170
Totaal
937
972
1.111
