toen, nu en dan “Feiten, cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes”
Vereniging “De Noenes”, juni 2013 versie 0.2
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes
Inleiding/voorwoord Dit document bestaat uit drie delen. Deel 1 geeft u meer inzicht in alle ins en outs van de Noenes in Haaren. De gegevens zijn mede gebaseerd op de resultaten van een enquête welke in het voorjaar van 2012 onder zowel leden- als niet-leden van vereniging de Noenes is gehouden. In totaal zijn er 225 enquêtes verspreid en zijn er 63 teruggezonden. Naast de resultaten uit de enquête zijn een aantal gegevens afkomstig van de gemeente Haaren, de website ruimtelijkeplannen.nl, watwaswaar.nl of uit het archief van vereniging De Noenes. In deel 2 van dit document treft u een visie op de toekomst van de Noenes aan. Ook deze visie is tot stand gekomen met behulp van gegevens uit de eerder genoemde enquête en een workshop welke is gehouden met de leden van vereniging De Noenes. Ook relevant beleid is als input voor de visie gebruikt. In deel 3 staat de realisatie centraal, waarbij wordt ingegaan op de mogelijkheden om de om de visie tot uitvoering te brengen. Wij wensen u veel plezier bij het doornemen van dit stuk. Voor vragen over dit plan kunt u contact opnemen met vereniging de Noenes (zie hoofdstuk vereniging “ De Noenes” ). Met vriendelijke groet,
bestuur, Vereniging De Noenes,
Pagina 2
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes
Inhoudsopgave DEEL 1, Facts & Figures 1. 2. 3. 4.
Algemene informatie Historisch overzicht Vereniging de Noenes Gebruikers en Bewoners 4.1 Bevolkingsopbouw, sociaal klimaat & gemeenschapszin 4.2 Scholing, Werk en bedrijvigheid 5. Wonen, recreëren & gedogen 6. Natuur, landschap en milieu 6.1 De Noenes 6.2 De directe omgeving van de Noenes 7. Infrastructuur en voorzieningen 7.1 Infrastructuur 7.2 Nutsvoorzieningen 7.3 Overige voorzieningen 8. Veiligheid 8.1 Bluswatervoorziening 8.2 Breedte paden 8.3 Defibrillatoren 8.4 Sociale controle 9. Economie 10. Beleid 10.1 Provinciaal beleid 10.2 Gemeentelijk Beleid
pagina 5 6 9 10 11 12
DEEL 2, Toekomstvisie “De Noenes op weg naar 2022” 1. Doel & inleiding 2. Visie 3. Vier punten plan 3.1 Bouwen 3.2 Duurzaamheid 3.3 Voorzieningen 3.4 Infrastructuur
pagina 26 27 28 28 29 29
14 14 15 16 17
DEEL 3, Realisatie Herziening bestemmingsplan
31
18 18 18 18 19
Nawoord
32
20 22
Pagina 3
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes
Deel 1 Feiten & cijfers
juni 2013
Pagina 4
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes
1. Algemene Informatie De Noenes is gelegen in de driehoek Haaren-Helvoirt-Esch. Het gebied is 46 hectare groot, waarvan 30 hectare is onderverdeeld in 240 percelen alwaar een recreatiewoning gebouwd mag worden. De overige terreinen bestaan uit bossen en weilanden. Ter vergelijking, de kern Biezenmortel is 21 hectare groot. Alle percelen zijn in particulier eigendom. Van deze percelen is ruim 90% bebouwd. De woningen in de Noenes hebben een oppervlak van maximaal 60m² en een inhoud van maximaal 230m³. Het merendeel van de percelen heeft een oppervlak van rond de 1000m². De percelen zijn allen groen aangeplant wat er voor zorgt dat het gebied een groene natuurlijke uitstraling heeft.
Pagina 5
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes
2. Historisch overzicht Uit historisch onderzoek in gebleken dat het woord “Noenes” al in 1426 in de boeken staat geschreven. Het is een verbastering van het woord `Nuwenhuze`. Dit had betrekking op een “Nieuw Huis”, het eerste huis dat in deze omgeving werd gebouwd op de hoger gelegen gronden honderd meter westelijk van de Noenes, namelijk aan de noordrand van de Belverse akkers. De Noenes zelf wordt in de oudere topografische kaarten van 1800 aangeduid als `De Heihoef`. In de zestiger en zeventiger jaren van de vorige eeuw bestond de Noenes uit weilanden met hier en daar enkele bossen. De boeren hechtten weinig waarde aan dit schrale en natte gebied. Randstedelingen bleken in die jaren oog te hebben voor de fraaie omgeving van De Noenes. Ze vroegen de boeren of ze hun tent in een hoekje van een weiland mochten zetten. En van een tent kwam een caravan of een stacaravan en het stukje weiland werd graag gekocht. Al snel werd de verkoop van deze bijna waardeloze stukken weiland een lucratieve zaak, of beter gezegd, er kwam een ongebreidelde wildgroei die de gemeente Haaren maar met moeite heeft weten te stoppen. Pagina 6
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes De toenmalige eerste eigenaren hebben zich met vooruitziende blik in 1974 verenigd in de vereniging van eigenaren “De Noenes” In 1977 kwam er met veel moeite een bestemmingsplan voor De Noenes, waarin ruimte was voor het recreatieve gebruik van ongeveer 240 percelen. In de jaren die volgden werden ook voorzieningen zoals aanleg van elektriciteit, riolering, drinkwater en aardgas aangelegd.
Tot het begin van deze eeuw was er betrekkelijke rust. Toch voltrokken zich geleidelijk twee belangrijke processen. Het eerste was dat steeds meer eigenaren afkomstig uit de Randstad hun perceel in De Noenes verkochten aan iemand uit Haaren of omgeving. Het tweede was dat vooral deze nieuwe eigenaren steeds vaker permanent in hun recreatiewoning gingen wonen. Hoewel dat in strijd was met het bestemmingsplan liet de gemeente Haaren dat oogluikend toe. In 2006 werden door de gemeente Haaren aan ruim 100 bewoners persoonsgebonden gedoogbeschikkingen voor
permanente bewoning afgegeven. Uit veiligheidsoverwegingen werden in 2007 vrijwel alle propaangastanks verwijderd, aardgas aangelegd en de paden verbreed. Ook kregen alle paden postcodes zodat hulpdiensten hun weg konden vinden. Dit was ook het moment dat een groot aantal vogelnamen, die de paden in 1981 hadden gekregen, weer verdwenen.
Pagina 7
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes
Pagina 8
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes
3. Vereniging De Noenes Vereniging “De Noenes” stelt zich ten doel de belangen van zijn leden te behartigen. De leden zijn eigenaren of gebruikers van één of meer percelen grond in het recreatiegebied "De Noenes". Alle bestuursleden van de vereniging doen hun werk pro-deo. De vereniging is erg actief en organiseert jaarlijks een drukbezochte jaarvergadering, Nieuwjaars borrel en ander activiteiten voor de bewoners, recreanten en omwonenden van de Noenes. De vereniging onderhoudt haar eigen website, facebook en twitter. Daarnaast verschijnen er regelmatig nieuwsbrieven. Als gesprekspartner van de gemeente Haaren, politie, politiek, Brabants Landschap en andere belangengroeperingen, zoekt de verenging te allen tijde de dialoog om samen een win-win situatie te creëren en vragen te beantwoorden. De vereniging is onder andere verantwoordelijk voor het onderhoud van een vijftal bankjes, plattegrond en defibrillator. Het ledenaantal van de vereniging is al jaren stabiel rond de 120 huishoudens.
Nieuwjaarsborrel Vereniging De Noenes 2013 Pagina 9
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes
4. Gebruikers & bewoners: 4.1 Bevolkingsopbouw, sociaal klimaat & gemeenschapszin De gebruikers van de woningen in de Noenes, hierna te noemen “bewoners” zijn vrijwel allen ook eigenaar van de woning en de grond. Slechts 5 percelen worden ingezet voor de commerciële verhuur. Veruit de meeste bewoners (73%) verblijven in een stenen huisje in de Noenes, 24% in een houten chalet en 8% in een stacaravan. Bewoners van de Noenes zijn ook actief betrokken in het Haarense verenigingsleven. Dit varieert van lid van de KBO tot het lidmaatschap van een van de vele sportverenigingen. De gemiddelde leeftijd van de bewoners is 59 jaar. Het merendeel van de bewoners (70%) verblijft in een gezinssamenstelling in de vorm van een tweepersoons huishouden in De Noenes .
Jong en oud bouwen nestkastjes op burendag 2012 Pagina 10
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes 4.2 Scholing, Werk en bedrijvigheid In de Noenes is een groot aantal gepensioneerden woonachtig. Uit gesprekken met bewoners blijkt dat men met name de rust, de ruimte,de natuur en de beperkte oppervlakte van de woning als een groot goed wordt beschouwd. Daarentegen worden de in verhouding grotere tuinen, gelet op het benodigde onderhoud, door de gepensioneerden soms als een nadeel beschouwd. Toch zijn er in de Noenes ook diverse gezinnen woonachtig. Er is zelfs een Kidsclub actief, die meerdere keren per jaar een activiteit voor de kinderen organiseerd. Deze activiteiten zijn creatief van aard, varierend van driekoningenactiviteiten, kleien en cup-cakes versieren. De kinderen gaan vrijwel allemaal in Esch of Haaren naar school.
Driekoningen met de Noenes kids-club
Kijkend naar de hoogst genoten opleiding van de inwoners van de Noenes valt op dat het merendeel (57%) een MBO/HBO opleiding heeft genoten. De beroepen lopen ver uiteen. De locaties van het werk zijn met name gelegen binnen de provincie. Ook zijn er enkele bewoners die een eigen onderneming runnen.
Pagina 11
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes
5. Wonen, recreëren & gedogen Zomer en winter verblijven in de Noenes vele recreanten en bewoners die erg verknocht zijn aan de groene omgeving. Redenen waarom men ervoor kiest om in de Noenes te gaan wonen zijn: Rust & stilte, Vrijheid, mogelijkheden om te tuinieren en de dieren en natuur. Ook zaken als saamhorigheid en sociale controle zorgt ervoor dat men graag in de Noenes verblijft. Het merendeel van de bewoners is korter dan 5 jaar woonachtig in de Noenes. Het verloop is dus redelijk groot. Toch valt ook op dat een redelijk aantal mensen al meer dan 25 jaar in de Noenes recreëren en/of wonen. Waar in de beginperiode de Noenes met name werd bevolkt door mensen uit het Westen van het land, op zoek naar rust en ruimte, valt op dat de huidige generatie bewoners haar oorsprong merendeels in de directe regio hebben. In 2003 stelde minister Dekker van Vrom Gemeentes voor de keuze om recreatieparken te legaliseren of te gaan handhaven op permanente bewoning. In 2005 is door de gemeente Haaren gekozen voor een uitsterfbeleid met een ruimhartig gedoogbeleid voor bewoners die vóór oktober 2003 in de Noenes woonden. Meer dan 100 huishoudens maakten aanspraak op een gedoogbeschikkingen en deze zijn ook door de gemeente uitgegeven. De gedoogbeschikking geeft de eigenaar van een huis het recht om tot zijn/haar verhuizing of dood in de recreatiewoning te blijven wonen. Pagina 12
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes Van de huidige eigenaren is nog 46% in het bezit van een gedoogbeschikking. Van de 63 respondenten geven er 54 (86%) aan de recreatiewoning permanent te bewonen. 78% Van de respondenten is tevens ingeschreven in de gemeentelijke basisadministratie van de gemeente. Het aantal personen in het bezit van een gedoogbeschikking loopt momenteel terug. In feite is er niets veranderd te opzichte van vóór 2003. Het beoogde uitsterfbeleid is niet van de grond gekomen. Handhaving is voor de gemeente een kostbare zaak. Dit blijkt ook uit de projectopdracht “Handhaving permanente bewoning recreatiewoningen Noenes” door gemeente Haaren. En het feit dat de rijksbijdrage voor recreatiewoningen in 2014 wordt afgeschaft. Een voorzichtige inschatting van het aantal permanente bewoners In de Noenes komt uit op ruim 400 inwoners. Hierbij is uitgegaan van 240 percelen, welke door 2 personen worden bewoond, vermenigvuldigd met het percentage van 86. Het is een algemene wens de recreatiewoningen meer geschikt te maken voor gezinnen met kinderen. De huidige toegelaten afmetingen laten dit niet toe. Het merendeel van de Noenesbewoners beschouwt de Noenes als een uniek gebied. Het wordt in de volksmond ook wel de 5e dorpskern van de gemeente Haaren genoemd. Pagina 13
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes
6. Natuur, landschap en milieu 6.1 De Noenes Het recreatieterrein De Noenes ligt in een door de gebruikers zeer gewaardeerde natuurrijke groene omgeving. De houtopstand in de Noenes is voornamelijk ontstaan door aanplant van tuinen door eigenaren van de percelen. Het gebied maakt geen onderdeel uit van de ecologische hoofdstructuur. Wel zijn er enkele bospercelen, als zogenoemde “stapstenen” aangewezen. Het zuidwestelijke deel van het gebied maakt onderdeel uit van een waterwingebied van Brabant Water. Hier zijn ook enkele putten gelegen.
6.2 Directe omgeving De Noenes is gelegen tussen de natte natuurparel het Helvoirts Broek in het noord-oosten en de Belversche Akkers in het zuiden. Watergangen in de directe omgeving zijn de Ruijsbossche waterloop ten westen van het gebied, en de Broekleij in het noorden. Beide waterlopen monden uit in de Zandleij. Pagina 14
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes
7. Infrastructuur en voorzieningen 7.1 Wegen De binnenpaden in het gebied, welke tot de straatnaamwijziging in 2006 de namen van diverse vogels hadden zijn privé grond en zijn onverhard. Over de Broeksteeg, de onverharde weg tussen de Noenes en het Helvoirts Broek, lopen diverse wandel- en fietsroutes. De overige gemeentelijke wegen zijn ook onverhard en op enkele plaatsen voorzien van verkeersdrempels. De aanwezige verkeersdrempels hebben plaatselijk een verkeersremmende werking. Er wordt door sommige bezoekers, bezorgdiensten, vuilophaalwagens, tractoren en andere gebruikers te hard gereden, waardoor gevaarlijke situaties ontstaan. Dit doet afbreuk aan de verblijfswaarde en is schadelijk voor de
gezondheid en veiligheid van de gebruikers van De Noenes en voor gebruikers van de wandel- en fietsroutes. De onverharde wegen geven in de zomer stofoverlast. In de winter, bij het opdooien van de wegen, zijn deze grotendeels onbegaanbaar. Langs de rondgaande weg zijn zitbanken aangebracht als rustpunt voor wandelaars deze banken zijn in beheer en onderhoud van vereniging de Noenes. Pagina 15
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes 7.2 Nutsvoorzieningen De nutsvoorzieningen zoals aardgas, water, elektra, telefoon, adsl internet en riolering zijn allen aanwezig. Deze voorzieningen voldoen niet allen aan de huidige vraag en behoefte van de bewoners van de Noenes. Internet:
Riolering:
Electra:
gezien de afstand tot de wijkcentrale in Haaren kunnen via de ADSL-verbinding downloadsnelheden van maximaal 4 á 5mbit worden behaald. Dit is voor velen niet toereikend. Mogelijk kan in de toekomst worden aangesloten op glasvezel. De huidige riolering functioneert niet naar behoren, zoals je dat van een goed werkend systeem zou mogen verwachten. Oorzaken zijn onder andere: wortelingroei, geen backup voor pomp, foutaansluitingen en een verouderd systeem, Op sommige plaatsen in de Noenes zijn de (verouderde elektra-aansluitingen) niet berekend op de vraag, waardoor er een dip in de energielevering kan optreden.
Gelet op de beperkte omvang van de woningen en het gedeeltelijk recreatieve gebruik ligt het jaarverbruik in de Noenes lager dan een gemiddeld huishouden in Nederland Jaarlijks gemiddelde • gasverbruik: 1.500 m3 • stroomverbruik: 3.312 kWh • Waterverbruik: 137 m3 volgens Nibud (gemiddeld huishouden) Jaarlijks gemiddelde • gasverbruik: 949 m3 • stroomverbruik: 2.869 kWh • Waterverbruik: 116 m3 uit ledenenquête De Noenes
Pagina 16
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes 7.3 overige voorzieningen Het huisvuil wordt in de Noenes overeenkomstig de rest van de gemeente Haaren gescheiden (papier, glas, rest en groen) opgehaald. Aangezien sommige paden doodlopend zijn, dienen de bewoners de containers bij de doorgaande weg te plaatsen. Post en pakketten worden in de hele Noenes bezorgd. Voor de bezorging van briefpost voor de bewoners van paden in particulier eigendom, wordt gebruik gemaakt van vijf brievenbusfronten die langs de rondgaande wegen zijn geplaatst. In de Noenes is ook een postNL brievenbus aanwezig, welke kan worden gebruikt voor het versturen van post. Het haarens Klokje wordt wekelijks in een algemene brievenbus bezorgt alwaar donateurs het vervolgens uit kunnen halen. Openbare straatverlichting langs de openbare wegen is ook aanwezig, met uitzondering van de Broeksteeg, aangezien de uitstraling van licht naar het naastgelegen Helvoirts Broek voorkomen dient te worden. Kabel-TV is op de Noenes niet aanwezig. Om televisie te kijken wordt er gebruik gemaakt van sattelietTV of digitenne. Aan de Broeksteeg is theetuin De Noenes gesitueerd. De theetuin is gelegen aan fietsroute 29 en 44 en aan het wandelroutenetwerk. De theetuin wordt bezocht door fietsers, wandelaars en ruiters uit de verre omtrek. Pagina 17
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes
8.
Veiligheid
8.1 Bluswatervoorziening Op verschillende plaatsen in de Noenes zijn brandputten aanwezig. Deze putten zijn aangesloten op het netwerk van Brabant Water en worden ook door Brabant Water onderhouden. Ook is er aan de Scheurbroeksesteeg een geboorde put aanwezig, waar bluswater uit de ondergrond kan worden opgepompt. De brandweer controleert jaarlijks het functioneren van de bluswaterputten. Naar aanleiding van een veiligheidsonderzoek van het Nederlands instituut voor veiligheid en rampenbestrijding. Is er in 2006 een aardgasnetwerk gerealiseerd en kwam de gemeente met een plan voor het realiseren van 14 nieuwe bluswaterputten. (zie afbeelding) De bestaande putten voldeden niet allemaal aan de gestelde eis en waren niet gebiedsdekkend. Tot op heden is één van deze 14 putten gerealiseerd. 8.2 Breedte paden Vrijwel alle paden voldoen aan de door de brandweer vereiste breedte van 4,5 meter. Ook zijn er op diverse locaties brandweeropstelplaatsen gerealiseerd. Wel is communicatie naar bewoners een noodzaak om te voorkomen dat begroeiing te ver overhangt en auto’s op brandweeropstelplaatsen worden geparkeerd. 8.3 Defibrillatoren Op twee plaatsen in De Noenes is een defibrillator aangebracht die ter beschikking staat van alle omwonenden. Het bestuur van vereniging de Noenes heeft in samenwerking met Heartsafe Haaren bewoners opgeleid die via SMS worden opgeroepen en weten te handelen in het geval van een hartstilstand. 8.4 Sociale controle Door het groene karakter, de ruime opzet van percelen en de beperkte opstalmogelijkheden in huizen en schuurtjes, is de Noenes ook in trek bij het dievengilde. Dit zijn met name inbraken in tuinen, schuurtjes en carports. In 2013 zijn in overleg met de wijkagent van Haaren de eerste stappen tot het oprichten van een buurtpreventieteam. Doel van het team is het verbeteren van de sociale controle en veiligheid in het gebied. Pagina 18
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes
9. Economie De gemiddelde WOZ-waarde van een woning in de Noenes bedraagt €212.000. (waarde peildatum 2011) Dit komt neer op een totale WOZwaarde voor de Noenes van €42 miljoen. Over het algemeen staan er continu 10 a 15 woningen of percelen te koop.
Voor de dagelijkse boodschappen gaat 43% van de bewoners naar Haaren en 24% naar Helvoirt. Gemiddeld besteed een Noenes huishouden €105,- per week aan boodschappen in de gemeente Haaren. In totaal komt dit neer op ruim 1miljoen euro per jaar.
Gemiddelde wekelijkse besteding aan boodschappen Pagina 19
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes
10.
Beleid
10.1 Provinciaal beleid I.
Verordening Ruimte
In de Verordening ruimte staan regels waarmee een gemeente rekening moet houden bij het ontwikkelen van bestemmingsplannen. Ook geeft de Verordening aan de gemeentes mogelijkheden voor het verbeteren van recreatieve ontwikkelingen in het buitengebied. Onderstaand een overzicht van de conclusies welke voortkomen uit nadere bestudering van de verordening ruimte. De Noenes maakt geen onderdeel uit van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) Cultuurhistorisch gezien is de Noenes niet aangewezen als waardevol vlak Uit de kaart natuur en landschap blijkt dat de Noenes is gelegen in de 500m bufferzone van de Natte natuurparel (attentiegebied EHS) en in de groenblauwe mantel (zie afbeelding) Landbouwkundig gezien ligt de Noenes in een extensiveringsgebied voor intensieve landbouw Waterhuishoudkundig gezien ligt de Noenes in de Boringsvrije zone van het waterwingebied (zie afbeelding) Het naastgelegen Helvoirts broek is aangeduid als waterbergingsgebied en reserveringsgebied waterberging (zie afbeelding)
Groenblauwe mantel en attentiegebied EHS
Waterwinning en waterberging Pagina 20
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes
Uit het bovenstaande blijkt dat de Noenes ten opzichte van drie thema’s concreet is aangeduid. Onderstaand een toelichting op deze thema’s Groenblauwe mantel
Boringsvrije zone waterwingebied
Bufferzone Natte natuurparel
De groenblauwe mantel bestaat overwegend uit gemengd landelijk gebied met belangrijke nevenfuncties voor natuur en water. Het zijn meestal gebieden grenzend aan het kerngebied natuur en water die bijdragen aan de bescherming van de waarden in het kerngebied. Nieuwe ontwikkelingen binnen de groenblauwe mantel zijn mogelijk, als deze bestaande natuur-, bodem- en waterfuncties respecteren of bijdragen aan een kwaliteitsverbetering van deze functies of het (cultuurhistorisch waardevolle) landschap. In deze zone is het verboden om zonder vergunning of toestemming putten te slaan. Verder is het verboden gaten te maken of graafwerkzaamheden te verrichten dieper dan 2,5 meter. Het heien van palen zonder verbrede voet is toegestaan. Doel van deze regelgeving is de beschermende kleilaag rondom een waterwingebied te beschermen tegen doorboring, waardoor eventueel verontreinigd water niet in contact komt met het schone grondwater in de diepe ondergrond. Een natte natuurparel is een gebied dat van nature een hoog waterpeil heeft met potentieel grote natuurwaarden. De Noenes is gelegen in de 500meter bufferzone rondom natte natuurparel het Helvoirts Broek. De aanwijzing van de Noenes tot attentiegebied houdt niet in dat de Noenes verder vernat moet worden. De attentiegebieden zijn bedoeld om ingrepen in de Noenes te beoordelen op hun effect op het Helvoirts Broek. Voor het nemen van maatregelen in de natte natuurparel zelf, die eventueel uitstralingseffecten in de vorm van vernatting daarbuiten kunnen hebben, worden door waterschap of terreinbeheerder afzonderlijke inrichtings- of projectplannen opgesteld waarop inspraak mogelijk is. Een dergelijk plan is tot op heden nog niet opgesteld. II. Flora- en faunawet
De Flora- en faunawet regelt de bescherming van dier- en plantensoorten. De doelstelling van de wet is de bescherming en het behoud van de gunstige staat van instandhouding van in het wild levende planten- en diersoorten. Het uitgangspunt van de wet is 'nee, tenzij'. Dit betekent dat activiteiten met een schadelijk effect op beschermde soorten in principe verboden zijn. Wanneer iemand op de Noenes gaat (ver)bouwen, slopen, kappen, een evenement in de openlucht gaat organiseren of een andere activiteit onderneemt welke schaden kan toebrengen aan Flora of fauna, dan moet worden voldaan aan deze wetgeving. De provincie kan onder voorwaarden een ontheffing of vrijstelling verlenen.
Pagina 21
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes 10.2 Gemeentelijk beleid De gemeente Haaren heeft de afgelopen jaren gewerkt aan het ontwikkelen van een naar de toekomst gericht beleid. We noemen hier de meest relevante beleidsstukken. I.
Toekomstvisie gemeente Haaren 2022
Op 12 mei 2011 heeft de gemeente Haaren in samenspraak met de bewoners van de gemeente de toekomstvisie vastgesteld: “ Gemeente Haaren 2022, een levendige, groene en zelfbewuste gemeente”. Hierin is in overleg met de bewoners van de gemeente Haaren op macro niveau het beleidsvoornemen aangegeven tot het jaar 2022. Het voornemen in dit stuk is zoals de naam al zegt de gemeente groen, levendig en zelfbewust te houden. Onderstaand een overzicht van relevante punten uit de visie, welke betrekking hebben op de Noenes: woningbouw, vooral voor starters, jongeren, jonge gezinnen en senioren. Zo blijft het aantal inwoners op peil en kunnen we voorzieningen behouden Groen wonen, Haaren kiest voor een woonomgeving die anders is dan die in het stedelijk gebied. Kenmerkend is de combinatie van levendigheid en groen in de directe leefomgeving. II. Structuurvisie gemeente Haaren Een structuurvisie geeft richting aan de ruimtelijke ontwikkelingen binnen de gemeente en is de basis voor bestemmingsplannen. Momenteel is de gemeente Haaren bezig met het herzien van de Structuurvisie Plus uit 2004. De Nieuwe integrale structuurvisie is gericht op de langere termijn: 2025 / 2030. III.
Toeristisch Recreatief Ontwikkelingsplan (TROP, 2009)
De gemeente Haaren wil met dit plan in haar fraaie buitengebied meer mogelijkheden geven aan recreatie en toerisme en hierdoor de dorpen meer economische pijlers bieden. Pagina 22
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes De recreatieve voorzieningen in het dorp Haaren zijn beperkt en kleinschalig maar bieden volgens het TROP wel potentie. Enkele van de te versterken zwakke aspecten die in het plan zijn aangegeven, zijn de beperkte voorzieningen in het buitengebied en weinig winterharde verblijfs accommodaties waaronder vakantiewoningen. IV. Bestemmingsplan de Noenes Het huidige bestemmingsplan dateert uit 1987 met een herziening in 1996. Het bestemmingsplan sluit niet meer aan bij het huidige gebruik. De belangrijkste voorschriften welke in het plan zijn opgenomen hebben betrekking op een aantal maximale maten Maximale inhoud (inclusief kelder) Maximaal oppervlak woning Maximale nokhoogte Max. oppervlak bijgebouwen
225m³ 60m² 4,5m 12 m²
Geldende bestemmingsplankaart, Het bestemmingsplan voldoet niet meer aan de hedendaagse De Noenes 1987 normen en wensen. Zeker niet voor een gezin met meerdere kinderen. De beperkte mogelijkheden vormen ook een belemmering voor het realiseren van duurzame voorzieningen. Hierdoor loopt het gebied in aantrekkelijkheid en kwaliteit achteruit. Als de ruimte te krap is gaan mensen oplossingen zoeken die niet wenselijk zijn, zo zijn er vaak op de verdieping slaapruimtes gecreëerd welke als zodanig niet voldoen aan de gestelde normen Dit is geen optimale situatie. Pagina 23
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes Als een blinde vlek is de Noenes een van de weinige gebieden binnen de gemeente Haaren waar geen actueel bestemmingsplan van kracht is. Het plan is dan ook niet digitaal beschikbaar conform de huidige RO Standaarden en is niet in overeenstemming met de verordening ruimte. De in het bestemmingsplan opgenomen “beperkte verblijfsrecreatieve doeleinden” komen niet overeen met de daadwerkelijke situatie. De recreatiewoonverblijven mogen volgens het bestemmingsplan niet voor permanente bewoning gebruikt worden. Daarnaast is slechts het tijdelijk recreatief verblijf door steeds wisselende personen of groepen van personen toegestaan. Het merendeel van de woningen op De Noenes wordt het jaar rond gebruikt. Vanuit milieu en kosten overwegingen is het zeer wenselijk dat er energie besparende maatregelen worden genomen en dat er duurzame materialen worden gebruikt. De toegenomen eis en wens voor meer duurzaamheid en energieopslag geeft echter een onevenredige verlaging van het gebruiksoppervlak.
Bestemmingsplan buitengebied gemeente Haaren De buitenberging van maximaal 12m2 is te klein, als hierin vier fietsen en een maaimachine staan is deze vol.
Voor het ontwerpen van recreatiewoningen worden in den lande op veel plaatsen ruimere normen gehanteerd. Deze variëren van een oppervlakte van 80 tot 130m2 of groter. Voorbeelden hiervan in Brabant waarbij er slaapkamers op de verdieping zijn gesitueerd zijn: Oisterwijk, Bungalowpark De Parel, vrijstaande recreatiewoning voor 6 personen 90m2. Diessen-Baarschot, Park Duc van Brabant 4 en 6 persoons recreatiewoningen 95m2. En de 10 persoons recreatiewoningen van 175m2
Pagina 24
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes
Deel 2. Toekomstvisie “De Noenes op weg naar 2022”
juni2013
Pagina 25
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes
1. Doel & inleiding Doel van dit stuk is inzicht te geven hoe wij het gebied De Noenes in 2022 voor ons zien. Allereerst geven wij een visie hoe voor ons de Noenes er in 2022 uit zou moeten zien. Deze visie is concreet doorvertaald in een vier punten plan, dat voor de belangrijkste pijlers, bouwen, duurzaamheid, voorzieningen en infrastructuur een heldere uitwerking geeft. In het laatste deel geven wij aan dat verwezenlijking van onze
visie nauw samen hangt met herziening van het bestemmingsplan van de Noenes. Het laatste hoofdstuk geeft dan ook meer inzicht in de mogelijkheden van een bestemmingsplanherziening.
Pagina 26
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes
2. Visie Het document met feiten en cijfers schetst een compleet beeld van de bestaand situatie, knelpunten en mogelijkheden van de Noenes. Samen met de uitkomsten van de gehouden enquête onder de eigenaren/gebruikers en de uitkomsten van de eerder genoemde workshop treft u onderstaand de toekomstvisie van Vereniging De Noenes.
De Noenes in 2022: In 2022 zien wij de Noenes als een buurtschap van de gemeente Haaren, waar iedereen vrij naar eigen keuze kan wonen, werken en/of recreeren. Het groene, landelijke en rustige karakter van de Noenes, met beperkte verstening en ruim opgezette percelen is behouden gebleven . De nieuwste generatie levensloopbestendige woningen voldoen aan alle eisen van deze tijd en kunnen ook zodanig worden ingericht dat de inpact op het milieu en de omgeving zo beperkt mogelijk is.
Pagina 27
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes
3. Vier punten plan De toekomstvisie van Vereniging De Noenes is nader uitgewerkt en verwoord in het onderstaande "Vier Punten Plan". 3.1 Bouwen
Vergroten van de bebouwingsmogelijkheden zodat de recreatiewoningen geschikt zijn voor 6 personen en / of levensloopbestendig kunnen worden uitgevoerd, zodat ook personen met beperkingen hiervan gebruik kunnen maken. Dat wil zeggen een tweepersoons slaapkamer en sanitaire voorzieningen op de begane grond. met daarnaast voldoende verblijfruimte en mogelijkheden voor de keukeninrichting. Op de verdieping is het wenselijk de ruimte te scheppen voor twee volwaardige tweepersoonskamers met voldoende stahoogte en een installatieruimte waarin een verwarmingstoestel, zonneboiler wasapparatuur en dergelijke kunnen worden geplaatst. Hiervoor dient de nu voorgeschreven nokhoogte te worden verhoogd. De buitenbergingen zodanig vergroten dat hierin zes fietsen en tuingereedschap kan worden opgeborgen. De mogelijkheid voor de aanleg van een kelder voor opslag en plaatsen van warmtepomp en opslag van hemelwater voor hergebruik. 3.2 Duurzaamheid
Energiezuinig of zelfs CO2 neutraal bouwen. Duurzaamheid staat bij de eigenaren van een woning bovenaan de lijst met punten die van belang zijn voor de woning. Tegen dit kader weggezet is het wenselijk om een kader, met de hiervoor benodigde ruimte, te scheppen waarbij het toepassen van duurzame technieken als bijvoorbeeld het verwarmen met een warmtepomp (aardwarmte) en zonne-energie mogelijk worden.
Pagina 28
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes Door het verruimen van de bouwmogelijkheden wordt het mogelijk en eerder renderend om duurzamere materialen en technieken te gebruiken. Zo wordt bijvoorbeeld door het verhogen van de nokhoogte het aantrekkelijker zonnepanelen aan te brengen en het dak extra te isoleren. 3.3 Voorzieningen De recreatieve voorzieningen voor passanten, bezoekers en mensen van De Noenes zijn zeer beperkt. Het is wenselijk lichte horeca langs de wandel en fietsroute toe te staan. De huidige gedoogde theetuin aan de Broeksteeg is een welkome ontwikkeling en voorziet in een duidelijke behoefte. Er is tevens een duidelijke wens om aan het einde van de broeksteeg een wandelbruggetje over de Broekleij te realiseren, waarmee een verbinding naar Sparrendaal kan worden gerealiseerd Hierbij kan ook worden aangesloten op het bestaande wandelroute-netwerk.
3.4 Infrastructuur Verkeersremmende maatregelen zijn nodig, waarbij beperking van de snelheid voorop staat en het hiermee gepaard gaande gevaar voor spelende kinderen en stofoverlast in de zomer wordt beperkt. Doel is dan ook om aan te sturen op maatregelen welke resulteren in het feit dat bewoners elkaar kunnen aanspreken en er eventueel handhavend kan worden opgetreden. Maatregelen welke in het kader van deze visie worden voorgesteld de Broeksteeg, Scheurbroeksesteeg, Oirbroeksesteeg, Blazeveldweg aan te wijzen als woonerf of 30km zone. Indirect zullen hiermee ook alle semi-openbare privé paden onder deze zonering en snelheidsbeperking vallen.
Pagina 29
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes
Deel 3. Realisatie
Juni 2013
Pagina 30
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes
Herziening bestemmingsplan Een van de belangrijkste instrumenten welke kunnen worden ingezet om invulling te geven aan een toekomstbestendige Noenes is een actualisering van het gedateerde bestemmingsplan. Dit hoofdstuk zal dan ook dieper ingaan op de mogelijkheden van een nieuw bestemmingsplan. Het huidige bestemmingsplan daterend uit de jaren ’80 van de vorige eeuw, voldoet niet meer aan de behoefte van deze tijd en komt niet meer overeen met regelgeving van gemeente, provincie en Rijk. Ook voor de bewoners, bezoekers van de Noenes voldoet het huidige bestemmingsplan al een ruime tijd niet meer aan de wensen. Het bestuur van Vereniging de Noenes wil voor het actualiseren van het bestemmingsplan het initiatief nemen en op een coöperatieve manier, in samenwerken met de gemeente en andere belanghebbenden, komen tot een bestemmingsplan dat past in de huidige tijdsgeest. Hierbij gaan we, overeenkomstig het vigerende bestemmingsplan uit van een recreatiebestemming voor het gebied, echter met de functieaanduiding 'wonen' met een gebruiksbepaling dat permanente bewoning is toegestaan. Dit geeft aan de bewoners van recreatiegebied De Noenes meer rust, behoudt de huidige gebiedskenmerken, vergt geen grote investeringen en verlost de Gemeente tevens van een handhavingsprobleem. Een dergelijke constructie is ook toegepast bij het bestemmingsplan van het Soperse bos (Vinkeloord, gemeente Maasdonk) waarbij is gewerkt met een enkelbestemming “recreatie” en een functieaanduiding “wonen”. In 2010 is de Wet algemene Bepalingen Omgevingsrecht (WABO) van kracht geworden. De WABO, geeft aan dat bij algemene maatregel van bestuur categorieën kunnen worden aangewezen waarvoor een omgevingsvergunning niet vereist is. In de verwijzing Bor bijlage II, hoofdstuk 3 artikel 3 lid 2 geeft aan dat er voor een recreatie nachtverblijf niet hoger dan 5 meter en een oppervlak tot 70m2 geen omgevingsvergunning vereist is. Het vigerende bestemmingsplan van de gemeente Haaren gaat uit van kleinere bouw afmetingen. Dit houdt in dat een bouwplan nu niet meer vooraf wordt getoetst door de gemeente en dat de gemeente niet meer sturend en adviserend op kan treden. In de WABO zijn een aantal bouwdelen en bouwwerken vergunningsvrij aangegeven. Voor deze onderdelen is deze vrijstelling ook op De Noenes gewenst.
Pagina 31
Feiten & cijfers en een visie op de toekomst van de Noenes
Nawoord Wij hopen dat dit document u een duidelijk beeld heeft kunnen schetsen van het gebied de Noenes en hoe dit gebied zich in de nabije toekomst verder gaat ontwikkelen. Als het huidige bestemmingsplan gehandhaafd blijft vrezen wij als bestuur een achteruitgang en verpaupering van het gebied, waarbij de ontwikkeling van een duurzame omgeving sterk achterblijft bij de rest van de gemeente. Graag gebruiken wij dit document dan ook om met iedereen in gesprek te geraken over de toekomst van de Noenes
Feest 35-jarig bestaan Vereniging de Noenes in 2009 Pagina 32