Evaluatie project energieboxen Stroinkslanden zuid Enschede

Evaluatie project energieboxen Stroinkslanden zuid Enschede

Achtergrond en doelen In het kader van Enschede Energieneutraal en het beleid lage inkomens heeft de gemeenteraad aandacht gevraagd voor het betrekken van o.a. burgers bij het besparen van energie. Hiervoor is gevraagd een brede bewustwordingscampagne te organiseren. Het meten van het effect van het gebruiken van de energieboxen vindt de gemeente erg belangrijk. Alle burgers krijgen te maken met stijgende energieprijzen en de lagere inkomens verhoudingsgewijs meer dan de hogere inkomens. Mensen met een laag inkomen wonen vaak in relatief goedkope huizen, die energetisch vaak slecht geïsoleerd zijn. De woonlasten voor energie stijgen bij lage inkomens daardoor het snelst. Daarom is het van belang dat ook de gemeente doet wat ze kan om voor deze groep op te komen. Van groot belang is dat ook de burgers zelf bereid zijn om energie te besparen. Dit kan gaan om structurele maatregelen, zoals het isoleren van het huis, of om gedragsgerichte maatregelen, waarbij bewoners bewust worden gemaakt van hun energiegebruik. Het project energieboxen lijkt hiervoor een goed middel. Dit project wordt uitgevoerd met energieadviseurs die een persoonlijk advies geven over het energiegebruik. De energieadviseurs worden geworven in het bestand werkzoekenden van de sociale dienst DCW. Het scholenproject, dat een onderdeel is van dit project, versterkt het bewustwordingseffect. In dit proefproject wordt ook het effect gemeten van het toepassen van de box. Het uitdelen van energieboxen voor lage inkomens is een goed gebaar, dat gewaardeerd zal worden. Hiermee kan een huishouden zo’n € 100,- per jaar besparen. Of dit ook gebeurt en of toepassing meetbaar is, is onderwerp van dit project. Het nadenken over klimaat en energie vergroot de bereidheid van huurders om mee te doen aan de renovatie-activiteiten van de woningbouwvereniging. Particuliere eigenaren reageren mogelijk ook positiever op een voorstel voor een energiearrangement (zie project innovatief renoveren in de bestaande bouw). Doelstelling Er zijn meerdere doelen die bereikt moeten worden: 1. Korte termijn: uitdelen van energieboxen aan alle bewoners van Stroinkslanden zuid 2. Meten van het energiegebruik in enkele maanden en vergelijken of het gebruik minder stijgt bij bewoners die een box kregen en bewoners die er nog geen kregen. Uitrekenen wat terugverdientijd kan zijn bij goed gebruik van de inhoud van de box. 3. Subdoel: bereidheid vergroten om mee te doen aan de renovatie van de woning. 4. Lange termijn doelen • Bij een positief resultaat box te koop aanbieden op basis van informatie over terugverdientijd. Nagaan of energieboxen voor alle minima op te brengen is. Zo ja, doen, zo nee, wijkgerichte aanpak volgen en boxen gebruiken als kado. • Boxen zo mogelijk ter beschikking stellen aan alle mensen in slecht geïsoleerde woningen. • www.energiekmilieuadvies.nl Tel. 06 – 16484728

[email protected] Oudlaan 20, 6708 RC Wageningen

KvK nummer 09.18.55.03 SNS Bank 934.270.570

Doelen en te bereiken resultaten Operationeel - In mei hebben alle bewoners een energiebox aangeboden gekregen. - Het energiegebruik van de bewoners die het eerst een box kregen is bekend en kan worden vergeleken met de groep bewoners die nog geen box kregen. - De resultaten van deze metingen zijn geëvalueerd. Over de resultaten is uitvoerig bericht naar de bewoners, het bestuur en de media. Tactisch - Meerwaarde van energieboxen is helder en een besluit kan worden voorbereid om al dan niet door te gaan met het verstrekken van energieboxen - De energieadviseurs, die hebben meegedaan, hebben hun kans op werk aanzienlijk vergroot. Strategisch - Het gemeentebestuur heeft helderheid over de waarde van de inzet van energieboxen en kan zich ermee profileren.

Werkwijze - In december 2008 en januari werden energieadviseurs geworven uit het bestand van de DCW (dienst aanvullende werkgelegenheid). - In jan / febr werden de adviseurs opgeleid door SME Utrecht en SAS Trainingen.. - Omdat er te weinig adviseurs geworven konden worden en er veel uitval was door ziekte of een betaalde baan, werden 6 studenten via een uitzendbureau als reserve opgeleid en ingezet. - In februari, maart en april 2009 kreeg de helft van alle bewoners een energiebox. Zij ontvingen een energieadviseur die hen uitleg gaf en tips voor energiebesparend gedrag. Ook werd de meterstand opgemeten. Onderdelen uit de box konden door een monteur worden geïnstalleerd. - Bij de andere helft van de bewoners werd alleen de meterstand opgenomen. Zij kregen een een waardebon van de Natuurwinkel, ter waarde van € 12,50 - In mei en juni 2009 zijn alle bewoners weer bezocht en weer is de meterstand opgenomen. Mensen die nog geen box hadden ontvangen, kregen er nu wel een. - De meterstanden van de twee groepen worden vergeleken, waarbij bepaald is of en met wel percentage het energiegebruik van de bewoners zonder box meer is gestegen dan van bewoners met box.

Evaluatie Wijkgerichte aanpak – keus Stroinkslanden Zuid Voor het uitzetten van energieboxen werd uitgegaan van een wijkgerichte aanpak. Er is een beperkt aantal boxen beschikbaar, vele malen kleiner dag de doelgroep “mensen met een niet al te hoog inkomen”. De keus van de wijk is bepaald aan de hand van plannen van woningcorporaties die willen renoveren in een bepaalde wijk. De gemeente kan hierop aansluiten door de particuliere eigenaren te stimuleren mee te doen in het treffen van structurele energiebesparende maatregelen. Gekozen is voor de wijk Stroinkslanden Zuid, waar woningcorporatie De Woonplaats van plan zou zijn energieboxen uit te zetten bij de huurders, als aanzet van renovatie van huurwoningen. Getracht is om de energieboxen in samenwerking met De Woonplaats aan te

www.energiekmilieuadvies.nl Tel. 06 – 16484728



schaffen. Dit mislukte helaas omdat de De Woonplaats zich niet wilde voegen naar de beperkingen die de aanschaf van energieboxen van Essent met zich mee bracht. Stroinkslanden is een woonwijk in het zuiden van Enschede. Stroinkslanden zuid is in de jaren 60 en 70 gebouwd. Er is toen nauwelijks aandacht aan energiebesparing besteed. In het algemeen is het aantal inwoners met een beperkt inkomen in de meerderheid. Er zijn iets meer dan 2000 woningen. Woningcorporatie De Woonplaats heeft 1200 huurwoningen, 800 woningen zijn verkocht. Energieboxen In het kader van het Energiebespaarplan van Essent is er voor gekozen de door Essent samengestelde energiebox aan te nemen. Voor de gemeente Enschede was € 32.400,beschikbaar. Bij een gemiddelde prijs van € 50,- per energiebox, betekent dit 648 boxen. De ervaring in Amsterdam leert dat bij een huis-aan-huis benadering slechts 40% van de bewoners thuis is om een box in ontvangst te nemen. In Enschede rekenden we op 60%. Aangezien de wijk 2000 woningen telt, zouden dan 1200 boxen nodig zijn. Uiteindelijk bleek bijna 50% van de bewoners bereikt te worden. 11% van de bewoners die thuis waren, wilde geen box. Bijna 1000 boxen werden uitgereikt. Bewoners die tot twee keer toe niet thuis waren, kregen een brief in de bus met een telefoonnummer, zodat ze een afspraak konden maken. Bijna vijftig procent van de bewoners had daar kennelijk geen behoefte aan. Inhoud energieboxen In de boxen die werden aangeboden door Essent waren 10 elementen opgenomen. Wijziging in dit pakket bleek niet mogelijk. De elementen die beschikbaar waren zij vergeleken met een prijsopgave van Conrad Electronica.: Spaarlamp 12 Watt peer softtone (was 60) grote fitting Spaarlamp 8 Watt peer softtone (was 40) grote fitting Spaarlamp 11 Watt buis (was 60) grote fitting Kleine spaarlamp buis 8 Watt (was 40) grote fitting Tochtstrip 9 meter TV-standby-killer hele mooie. Waterbesparende douchekop Waterbespaarders voor de kraan Zaklantaarn met draaimechaniek (geen batterijen) Totaal

2,40 1,80 2,40 1,50 12,00 7,60 14,00 1,00 3,00 45,70

Nadat de Essent-boxen op waren is op basis van een offerte van Conrad Electronica (een distributiebedrijf uit Twente) een nieuwe box samengesteld. De inhoud werd aangepast op grond van de ervaring van de energieadviseurs. Belangrijk verschil was het vervangen van de standbykiller voor de TV door een universele multistekkerdoos met rode knop met tevens blikseminslagbescherming. Materiaal Spaarlamp 11 Watt (warm wit) Spaarlamp 11 Watt (buis) Spaarlamp 7 Watt kaars Spaarlamp 11 Watt kaars Waterbesparende douchekop Plieger Luzon www.energiekmilieuadvies.nl Tel. 06 – 16484728

Prijs per stuk € 2,51 € 1,88 € 1,57 € 2,99 € 6,68



Multistekkerdoos met 5 contacten Waterbesparingsdopjes standaard percolator Douchecoach en warmtedetectieknopjes Twinstone LED dynamolamp Klik klak Led nachtlamp Informatieflyer Conrad Doos excl. ontwerp voor 500 stuks *) Inpakken per doos Totaal

€ € €

3,77 2,80 8,60

€ € € € € €

3,14 3,35 1,65 10,00 0,90 52,83

De doos werd duurder dan € 50,- p.s. omdat niet voorzien was dat de verpakking uiteindelijk voor een kleine afname (500 stuks) zo duur zou uitpakken. Een grotere afname tot 2000 stuks zou de doos de helft goedkoper maken. Omdat geen vervolgtraject is gegarandeerd, is er voor gekozen voor een beperkte oplage. Het inpakken van de doos werd door de DCW (onderdeel Sociale Werkvoorziening) geregeld. Hierbij deden zich nogal wat praktische problemen voor. Conclusie is dat het beter is het distributiebedrijf te vragen de doos compleet aan te leveren. De aanleverperiode van het bestelde materiaal is na bestelling 3 tot 4 weken. Wanneer ook het inpakken wordt uitbesteed, zal hier nog een week bij komen. Bij de definitieve afronding van de eerste fase bleek dat het aantal benodigde boxen tegen de 1100 uit zou komen. Bij 561 bewoners was een box uitgegeven, bij 524 een waardebon van de Natuurwinkel, De Heurne, Enschede. Van deze waardebonnen werden er slechts 280 ingeleverd. Kennelijk was de winkel (in de oostelijke buitenrand van het centrum van de stad) te ver weg vanuit Stroinkslanden (zuidelijke wijk). Energieadviseurs Op basis van een proefschrift naar energiebesparend gedrag en informatie van SenterNovem is gebleken dat het uitdelen van boxen zonder adviseur een energiebesparing van 4% oplevert. Inzet van energieadviseurs, die de burgers een energie op maat geven, zou het energiebesparend effect kunnen verhogen tot 10%. De energieadviseurs zijn geworven uit het bestand van de sociale dienst (DCW, workstep). In het algemeen werd geworven uit het bestand van mensen met een uitkering die een werkverplichting hadden. Later zijn ook bij de sociale dienst aangestelde mensen ingezet. We hoopten 12 adviseurs te kunnen vinden. Van de te werven energieadviseurs werden de volgende vaardigheden verwacht: • te nemen energiebesparende maatregelen kunnen herkennen • kunnen uitleggen hoe de bewoners die maatregelen kunnen nemen • onderdelen van de box kunnen uitleggen • de energiemeters aflezen en de standen juist noteren • vragen kunnen beantwoorden over energiegebruik • tactisch met de bewoners kunnen omgaan In het eerste profiel voor een energieadviseur werd wellicht te veel nadruk gelegd op de vaardigheden waardoor na de eerste maand zoeken geen kandidaten werden voorgedragen. Na een persoonlijke toelichting in een overleg van trajectbegeleiders werden uiteindelijk 7 mensen voorgedragen.




Deze 7 energieadviseurs zijn opgeleid door SME Utrecht (inhoudelijk) en SAS Trainingen Geesteren (communicatief). Hiervoor waren twee keer drie dagen uitgetrokken in de loop van twee weken. De inhoudelijke training hield in dat kennis werd overgedragen over energie (gas, licht, duurzame energie) en klimaatproblemen. Daarnaast werd het energieadvies toegelicht. Dit bestond uit een vragenlijst met veertig vragen en de nodige uitleg over het goede antwoord. Per vraag werd een inschatting gegeven van het bedrag dat per jaar bespaard kan worden op dit specifiek punt, bijvoorbeeld gebruik van waterbesparende douchekop, of een spaarlamp. Door de bedragen op te tellen werd voorgerekend dat de bewoners € 100,- tot soms € 250,- zouden kunnen besparen. Met veel enthousiasme zijn ze op 11 februari 2009 van start gegaan, nadat de eerste boxen door wethouders Koomen en Van der Zee werden aangeboden aan bewoners van Stroinkslanden Zuid in Enschede. De adviseurs waren herkenbaar aan de rode bodywarmer uit de actie “Doe groen dat scheelt”. Daarnaast hadden ze een gemeentelijke legitimatiepas met pasfoto bij zich. Alle adviseurs hebben de Verklaring Goed Gedrag bij de politie opgevraagd en overhandigd.

Presentatie energieadviseurs (met rode hesjes) Foto’s Freddy van Tellingen, gemeente Enschede

Saeed deelt een box uit; in de praktijk gebeurt dit binnen, waar een advies gegeven wordt Evaluatie inzet energieadviseurs De 7 energieadviseurs bleken niet de hele week beschikbaar te zijn. Sommigen volgen cursussen; de meesten willen een dag per week de tijd hebben om verder te solliciteren; en natuurlijk was er wel eens iemand ziek. Daardoor kon niet met drie teams van twee gewerkt worden en ontstond er vertraging in het uitzetten van de boxen en het geven van advies. Maandelijks viel een DCW adviseur af. Twee kregen een nieuwe baan, één kreeg toestemming voor een studie, Twee waren door persoonlijke omstandigheden nauwelijks of www.energiekmilieuadvies.nl Tel. 06 – 16484728



slechts deels inzetbaar. Uiteindelijk waren er na 5 maanden nog 2 adviseurs beschikbaar uit de eerste groep van 7. Behalve dat het veel tijd kost om de energieadviseurs en het project te begeleiden, is het ook redelijk kostbaar. De boxen kosten ongeveer € 50,- per stuk. Met de inzet van de energieadviseurs erbij komt het bedrag per woning minstens op het dubbele. Mede door de omstandigheden dat de aanvulling van nieuwe boxen niet vlekkeloos verliep, dat DCW-ers afhaakten en de actie na zoveel maanden minder uitdagend werd, werd het in de laatste maand moeilijk de energieadviseurs voldoende te motiveren. Opvallend was overigens de ontwikkeling die de energieadviseurs meemaakten. Ze groeiden duidelijk in hun functie en dachten erg positief mee. Een later aangekomen adviseur ontwikkelde zich van monteur tot volwaardig adviseur. Conclusie: bij een volgend traject worden wel energieadviseurs ingezet omdat dit de effectiviteit van de energiebox sterk verhoogt. Zie hoofdstuk resultaten energiebox. Gestreefd wordt daarbij naar het aanbieden van een tijdelijk dienstverband. Via de fondsen van de gemeente voor het stimuleren van werkgelegenheid kan de helft van het salaris worden vergoed. De andere helft moet uit de projectgelden worden gedekt. Het in dienst nemen van de energieadviseurs is kostbaar, maar bespaart inzet van kosten voor een uitzendbureau en leidt tot een betere motivatie bij de energieadviseurs. De adviseurs werden bijna altijd positief ontvangen. 11 % van de bewoners die thuis waren zei geen behoefte te hebben aan zo’n box. Bij alle bewoners werd een energieadvies gegeven. In de eerste maanden gingen de DCW-adviseurs met twee personen per team langs de deuren (huis-aan-huis). Dit uit een gevoel van veiligheid, onderlinge ondersteuning, en een taakverdeling in advisering en monteren van materiaal. Vanwege taalproblemen bij enkele adviseurs was dit een werkbare aanpak. Later zijn ook de DCW-ers op eigen kracht advies gaan geven. Begeleiding energieadviseurs De energieadviseurs zijn ondersteund door een vaste medewerker van de DCW, die vaker werkervaringstrajecten begeleidt. Dit vergde meer dan een halve dagtaak, de laatste maanden werd zelfs fulltime inzet noodzakelijk. Werkzaamheden : Persoonlijke begeleiding, werkindeling per dagdeel Overzichten maken van de voortgang van het uitzetten van de boxen. Meterstanden invoeren in een excelbestand Formulieren voor het energieadvies en brieven voor bewoners die niet thuis zijn kopiëren. Afspraken inplannen van mensen die niet thuis waren en konden bellen om een afspraak te maken. Per dagdeel moeten teams worden ingedeeld. Overleg met de trajectbegeleiders van de DCWers en met de projectleider. De projectleider onderhield wekelijks contact met de werkbegeleider van de energieadviseurs of vaker wanneer nodig. Om de drie weken werd een evaluatie-overleg belegd, waarin de aanwezige energieadviseurs en uitzendkrachten konden vertellen over hun ervaringen. Nieuwe instructies werden doorgesproken. De inhoud van de tweede box werd in dit overleg bepaald. Wijzigingsvoorstellen over de administratieve procedure werden gedaan en beoordeeld. De projectleider zorgde meestal voor een materieel blijk van waardering voor de inzet van de adviseurs. Zij moeten wel werken om in aanmerking te komen voor hun uitkering, maar goed werk, geleverd in weer en wind, in een project waarin niet alles vlekkeloos kon worden geregeld, mag wel extra worden beloond. De adviseurs en uitzendkrachten die een behoorlijke bijdrage aan het project hadden geleverd werden uitgenodigd voor een evaluatieve bijeenkomst in de laatste week van het project.




Inzet uitzendkrachten Omdat het ondanks herhaalde verzoeken aan de trajectbegeleiders van de DCW niet lukte om nieuwe werkzoekende adviseurs te vinden, schakelde de gemeente 6 uitzendkrachten in (studenten). Deze werden geworven door het uitzendbureau waarbij de gemeente een afname contract heeft. De uitzendkrachten werden in een voorgesprek door de gemeente geselecteerd. Vervolgens moesten deze worden opgeleid. Hiervoor werden twee dagen cursus ingezet. Dit was voor deze hoog opgeleide groep wel voldoende. Het verschil in betaling werd door de werkzoekende adviseurs niet positief ontvangen. De noodzaak van extra inzet was hun echter duidelijk. Van de zes opgeleide uitzendkrachten bleven er vier over. Eén kreeg vrij snel een vaste deeltijdbaan, een ander liet na enkele weken niets meer van zich horen. De inzet van de uitzendkrachten beviel goed. Ze waren goed communicatief en konden vanaf de start de advisering alleen aan. Later zijn de DCW-adviseurs ook individueel gaan werken. De projectleider maakte op basis van de opgave van de werkbegeleider van aanwezigheid van DCW-ers een wekelijkse planning van de inzet van de uitzendkrachten. Ook keurde hij de declaraties van gewerkte uren goed (of af) en onderhield hij de contacten met het uitzendbureau. Energieadvies De energieadviezen werden gegeven aan de hand van een lijst met veertig vragen over het energiegebruik. Per vraag werd aangegeven welk gebruik het zuinigst was en hoeveel er mee bespaard kon worden, uitgedrukt in euro’s. De adviseurs hebben in de cursus uitgebreide informatie gehad over mogelijke antwoorden en reacties. Het energieadvies werd ingevuld bij het huisbezoek samen met de bewoner(s) die thuis was of waren. Dit verliep meestal in goede sfeer. De adviseurs konden duidelijk verschil in interesse merken, maar dat is logisch. Er hebben zich geen vervelende incidenten voorgedaan. Het energieadvies werd in de evaluatiegesprekken die om de drie weken plaats vonden, op onderdelen verbeterd. Projectgroep energieboxen Stroinkslanden Het project energieboxen was een project van de dienst DSOB (Stedelijke Ontwikkeling en Beheer), afdeling Bouwen & Milieu, cluster Beleid & Advies, klimaatbeleid. Een extern projectleider werd ervoor aangesteld. Deze stelde een projectopdracht op, die vervolgens werd besproken met de DMO (Dienst Maatschappelijke Ondersteuning) en de DCW (Dienst Complementaire Werkgelegenheid). DMO betaalde de extra aan te schaffen energiebozen en legde de contacten met de DCW. Met de medewerkers van DCW, die zouden zorgen voor de werving en begeleiding van de energieadviseurs (Workstep en management DCW), en met de beoogd werkbegeleider van de energieadviseurs werd het project vanaf oktober voorbereid. Zij vormden de projectgroep. In dit overleg werd de begeleiding geregeld, werden afspraken gemaakt over de werving en selectie van de energieadviseurs en werden financiële zaken geregeld. De DCW zorgde voorts voor • een bestelauto met plaats voor 9 personen. Deze werd beplakt met stickers met een afbeelding van de inhoud van de energiebox en met het logo “Doe groen dat scheelt”;




• • •

de aanstelling van een werkbegeleider (die betaald werd door het project, begroting DSOB); een werkruimte voor de energieadviseurs en de begeleider. Deze moet goed af te sluiten zijn en als werkruimte geschikt zijn, bij voorkeur met enige opslag. een PC waarin de meterstanden (excelbestand) werden opgenomen.

Communicatie De communicatie over de energieboxen werd voorbereid in een communicatieplan, dat werd opgesteld in overleg met de campagne medewerker Duurzaamheid en met afdeling voorlichting. De bewoners van Stroinkslanden Zuid werden huis aan huis per brief en via de wijkkrant geïnformeerd over de komende actie. De brief werd getekend door de wethouder van Milieu en van Sociale Zaken. Hieraan werd een flyer in kleur toegevoegd, waarin de actie nader werd toegelicht en een overzicht van de inhoud van de energiebox werd gegeven. Voorts werd uitgelegd hoe het meten van de resultaten van de energiebox via de meterstanden zou worden geregeld. DCW verzorgde de verzending van deze brief. De brief werd op 30 januari 2009 bezorgd.

De eerste boxen werden op 11 februari door wethouders Koomen en Van der Zee aangeboden aan bewoners van Stroinkslanden Zuid. De overhandiging vond plaats in het winkelcentrum Stroinkslanden aan een vertegenwoordiger van het Bewonersteam en aan een deelnemer van de taalcursus in de wijk. Maandelijks werd een persbericht opgesteld met nieuws over de energieboxen : de eerste keer over de gretige ontvangst van de boxen, de tweede keer over de voortgang en noodzaak om te bellen voor een afspraak als bewoners niet thuis zijn en de derde keer over de afronding van de eerste fase. Deze berichten verschenen in de huis-aan-huis krant en op de gemeentepagina. Tubbantia verzorgde in eigen redactie twee berichten. Indruk was dat ongeveer de helft van de bezochte bewoners deze berichten niet onthouden / gelezen hadden. De actie energieboxen Stroinkslanden is op de websites van de gemeente, van KISS en van het KennisplatformDGOO geplaatst.

Inzet basisscholen Het betrekken van leerlingen van de basisschool leek een goed communicatiemiddel. Door leerlingen van de hogere klassen van de basisschool bewust te maken van energiegebruik bij hen thuis, worden ook de ouders extra gestimuleerd zuinig te zijn met energie. Aan de zes basisscholen in de geselecteerde wijk is (in december) gevraagd een lesweek klimaat te organiseren in februari op basis van leskisten van het NME-centrum Enschede. www.energiekmilieuadvies.nl Tel. 06 – 16484728



Onderdeel van deze les kon zijn dat scholieren de energiemeter van school leren aflezen en gevraagd kon worden dat thuis ook te doen, en bij voorkeur ook bij de buren of vrienden in de straat. Aan de hand van de cijfers leren de scholieren het gebruik per dag te bepalen en er een grafiek van te maken. Dit kon dan worden gerelateerd aan de grafiek van de temperatuur, die tegelijk kan worden bepaald. Helaas is maar door één school aanvankelijk positief gereageerd op dit verzoek. De anderen hadden geen belangstelling. Maar ook op deze ene school ging de lesweek energie niet door. Bijhouden meterstanden groep met energiebox en groep zonder Belangrijk nevendoel van de energieboxenactie was het in beeld brengen van het effect op het energiegebruik. Besloten werd om de helft van de bewoners bij het eerste bezoek een box te geven en om bij de andere helft eerst de meterstand op te nemen en na 4 – 8 weken alsnog een box aan te bieden. Er werd voor gekozen om woningen met een oneven huisnummer eerst een energiebox aan te bieden met een energie-advies. De bewoners van adressen met een even nummer kregen ter tegemoetkoming (omdat zij geen energie konden besparen), een waardebon aangeboden van de Natuurwinkel (biologische producten) in Enschede, ter waarde van € 12,50 (gemeenteprijs € 10,00). De huis-aan-huis bezoeken starten op 12 februari 2009 in de Ahuislanden. Daarna werd de wijk, met grotendeels op alfabetische volgorde bezocht, wanneer de straten aaneengelegen waren. Adressen waar niemand thuis was moesten opnieuw worden bezocht. Wanneer de bewoners dan weer niet thuis waren, kregen ze een brief in de bus met het aanbod om telefonisch een afspraak te maken. In de tweede fase, bij het uitzetten van energieboxen bij de groep die er nog niet had, werd dat weer gedaan. De animo om hierop in te gaan viel tegen. Bijna 40 % van de mensen nam niet de moeite om te bellen voor een afspraak. In de tweede fase was de animo, met name bij bewoners die al een box hadden en waar we de meterstanden nog wilden hebben, nog minder. Formulier voor meterstanden De meterstanden werden opgenomen op een formulier met hierop naw-gegevens en de meterstand voor elektriciteit hoog, elektriciteit laag, gas en water. Voorts de aanduiding van groep 1 met box en groep 2 zonder. Ook konden specifieke opmerkingen worden gemaakt over het verloop van het gesprek en het aanbrengen van de douchekop of de spaarlampen. In een latere fase werd gevraagd het type woning (er konden er 4 worden onderscheiden) op te geven : flat, hobbywoning (drive-in), gezinswoning of seniorenwoning. Het bestand van 1100 adressen is opgeschoond om het gemiddelde energiegebruik per groep vast te stellen. Bij het opschonen zijn alle adressen geschrapt waar : • de meterstanden ontbraken of onvolledig waren • een negatief energiegebruik ontstond, kennelijk door fout aflezen, fout opschrijven of fout overtypen • een te hoog energiegebruik per dag ontstond : o gemiddeld elektriciteitsgebruik 8,5 Kwatt per dag. Geschapt : alles boven de 20 Kwatt per dag o gemiddeld gasgebruik per dag 1,8 m3 per dag. Geschrapt : alles boven de 10 m3 per dag o gemiddeld watergebruik per dag 0,25 m3. Geschrapt : alles boven de 1,0 m3 per dag.




Uiteindelijk bleven 546 adressen over waarvan het gemiddeld energiegebruik kon worden berekend. De groep met boxen was twee keer zo groot als de groep zonder (resp. 359 om 187). Van de groep zonder boxen waren de meesten niet thuis. Resultaten De resultaten van het energiegebruik tonen aan dat energieboxen en een energieadvies effect hebben, maar minder dan gehoopt. Op elektriciteit wordt gemiddeld 7,5 procent bespaard. Dat is € 0,12 per dag, ofwel € 46,- per jaar, bij een elektriciteitsgebruik van gemiddeld 8,5 Kwatt per dag. Dit resultaat stemt overeen met de landelijke prognose van inzet van energie-bespaardozen in combinatie met energieadviseurs. Hier werd 10 % besparing voorspeld, maar dan per huishouden. In deze meting halen de bewoners die desondanks veel energie gebruiken, het gemiddelde omlaag. In het resultaat gaat het om gemiddelde cijfers van het energiegebruik per dag bij groepen van resp. 359 en 187 bewoners. Bewoners die zuinig zijn met energie kunnen misschien wel tot 15% elektriciteit besparen. Een besparing op gas kon niet worden aangetoond. De groep met energieboxen gebruikte zelfs iets meer gas. De meterstanden werden opgenomen in februari – juni 2009. De groep met energieboxen werd gemiddeld meer in de koude dagen bezocht (60% eerste meting in februari en maart), de groep zonder gemiddeld iets later (60 % in april). Ook een besparing op water was niet meetbaar. De energieadviseurs gaven aan dat dat niet verwonderlijk is. De waterpercollators voor de kranen pasten lang niet altijd. De waterbesparende douchekop zou veel kunnen besparen, maar in de meeste gevallen gaven de bewoners aan deze zelf wel te monteren. In de praktijk blijkt dat meestal niet te gebeuren, of pas na enkele weken. Op de 50 dagen dat er gemiddeld gemeten is, maakt dat wel wat uit. In het project werden bijna 1000 energieboxen uitgezet, 50 % van het aantal huizen in de wijk. De helft van de mensen bleek niet thuis te zijn. Zij kregen een brief in de bus met een telefoonnummer om een afspraak te maken. Helaas maakten zij daarvan geen gebruik. Er zijn nog 50 boxen over voor de bewoners van Stroinkslanden Zuid. De actie loopt tot 5 juli 2009. Geld De hele actie heeft € 143.000,- gekost. € 32.000 werd betaald door Essent; DMO (sociale dienst) betaalde € 61.000,- en DSOB (stadsontwikkeling) € 50.000,-




Evaluatie project energieboxen Stroinkslanden zuid Enschede

Recommend Documents