Eindevaluatie Rotterdamse Dag van de Dialoog 2007
Stichting In Dialoog p/a Gerard Scholtenstraat 129 3035 SJ Rotterdam 010 – 467 39 02
[email protected] www.dagvandedialoog.nl
Inhoud
Pagina Vooraf
3
Hoofdstuk 1. 1.1 1.2 1.3 1.4
De methode Kansen Vijf pijlers Gespreksregels Gespreksformule: vier vragen
4 4 4 5 5
Hoofdstuk 2. 2.1 2.2 2.3
Organisatie Platform De Dialoog Bestuur Projectbureau
6 6 7 7
Hoofdstuk 3. 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8
Activiteiten 2007 Thema Kick-off Training gespreksleiders Website/nieuwsbrief De Dag van de Dialoog 2007 Dialoog-award Afrondende borrel Publiciteit
8 8 8 9 10 10 12 12 12
Hoofdstuk 4. 4.1 4.2
Spin-off Spin-off in Rotterdam Landelijke dialoog
14 14 15
Bijlage Bijlage
Tafels Deelnemende organisaties kick-off
16 18
1. 2.
Eindevaluatie Rotterdamse Dag van de Dialoog 2007
2
Vooraf Rotterdam is de ‘founding gemeente’ van de Dialoog-dagen in Nederland en inmiddels ook in het buitenland. De eerste dag was het resultaat van maatschappelijk ongenoegen over de vervreemding tussen de verschillende bevolkingsgroepen die mede het resultaat was van de aanslagen van 11 september 2001. Verschillende maatschappelijke en levensbeschouwelijke organisaties en verontruste burgers staken de koppen bij elkaar. Dankzij de inspirerende aanwezigheid van Roos Nabben, van de Rotterdamse vestiging van spiritueel centrum Brama Khumaris, kwam uiteindelijk het model van de ‘Dag van de Dialoog’ uit de hoge hoed. Tijdens dit evenement zouden mensen in Rotterdam de mogelijkheid krijgen om elkaar te ontmoeten in gevarieerd samengestelde groepen aan over de stad verspreide tafels. De eerste editie vond plaats op zaterdag 12 oktober 2002. De Dag van de Dialoog is de stedelijke vertaling van de contact-hypothese die vanuit het opbouwwerk in buurten en straten wordt gehanteerd: creëer makkelijk toegankelijke ontmoetingsmomenten voor burgers als startpunt voor groeiende sociale cohesie. Sinds de start in 2002 is er sprake van een groot succes. De Dag telt elk jaar meer deelnemers. In 2007 werd een recordaantal van 213 tafels geteld (tegen 90 in 2002). Rotterdam stond verder aan de basis van een door het Oranje Fonds financieel gesteund landelijk traject. In 2007 werd in ruim 25 steden (waarvan 11 in Overijssel) een Dag van de Dialoog georganiseerd!
Eindevaluatie Rotterdamse Dag van de Dialoog 2007
3
Hoofdstuk 1. De methode Het doel van de Dag van de Dialoog is om door middel van de dialoog nieuwe verbindingen te maken, kris kras door de samenleving in een stad heen, waardoor nieuwe inzichten, ideeën, kansen en concrete projecten ontstaan die bijdragen aan samenhang in de stad. Tijdens de Dag van de Dialoog gaan bewoners van een stad met elkaar in gesprek aan een dialoogtafel (met maaltijd of hapjes) over een (actueel) thema. De zes tot acht deelnemers aan tafel wisselen met elkaar persoonlijke ervaringen uit. Ze bespreken in twee à drie uur, onder leiding van een getrainde gespreksleider hun persoonlijke ervaringen met het thema. Ook kan aan bod komt wat zijzelf bij kunnen dragen aan hun stad en wat zij van elkaar verwachten. De dialoogtafels staan door de hele stad verspreid. Je vindt ze op de markt, in de kerk, op scholen, bij de gemeente, bij de bank, in de supermarkt, enzovoort. De Dag van de Dialoog is voor iedereen. Of iemand nou werkt of niet, jong of oud is, allochtoon of autochtoon, scholier of taxichauffeur, imam of burgemeester. Het is juist deze diversiteit aan deelnemers die de gesprekken zo boeiend en leerzaam maakt. De ontmoeting en het gesprek zijn het hoofddoel van de Dag van de Dialoog.
1.1 •
•
•
•
1.2
Kansen In het huidige maatschappelijke klimaat neemt de afstand tussen burgers onderling toe. De Dag van de Dialoog verkleint de afstand tussen verschillende bevolkingsgroepen en vergroot de kennis over elkaar. De Dag van de Dialoog bevordert de samenwerking tussen burgers, organisaties, bedrijven en scholen. Met andere woorden: er ontstaan nieuwe netwerken in de samenleving en daardoor een sterke civil society. Door de Dag van de Dialoog leren mensen om op een andere manier met elkaar in gesprek te gaan. Door deze persoonlijke ervaring worden vooroordelen weggenomen. De leerervaring kan op veel verschillende terreinen toegepast worden, wat een positieve spin-off tot gevolg kan hebben. Uitkomst van de Dag van de Dialoog kunnen nieuwe ideeën en initiatieven zijn die de stad, haar burgers (en de lokale overheid) vooruit helpen.
Vijf pijlers
Het concept van de Dag van de Dialoog berust op vijf pijlers: • Het is een maatschappelijk initiatief voor de stad van burgers en organisaties • Gesprekken vinden plaats in gevarieerd samengestelde groepen van zes à acht personen aan tafels verspreid over de stad. • De gesprekken gaan over één centraal thema en volgen vaste vragen die zijn opgesteld volgens de dialoogmethodiek. • De gesprekken worden geleid door gespreksleiders, die een dialoogtraining hebben gevolgd die door de organisator wordt aangeboden. • Een centrale organisator coördineert de Dag van de Dialoog, ondersteunt deelnemende organisaties en zorgt voor communicatie en publiciteit. • Om de dialoog goed te laten verlopen worden van te voren gesprekregels afgesproken. Gespreksleiders worden vooraf getraind in het toepassen en bewaken van deze regels.
Eindevaluatie Rotterdamse Dag van de Dialoog 2007
4
1.3 • • • • • • • •
1.4
Gespreksregels Laat de ander zijn/haar verhaal vertellen. Geef niet je mening over hun ervaringen. Waardeer het verhaal van anderen, oordeel niet. Wees écht nieuwsgierig naar de ervaringen, gedachten en gevoelens van anderen. Probeer je open te stellen en tot je door laten dringen wat de ander zegt. Sommige mensen zullen langer tijd nodig hebben om over hun antwoorden na te denken. Sta toe dat mensen zoeken, stotteren of dat het even stil is. Spreek voor jezelf: praat zoveel mogelijk vanuit de ik-positie, vermijd “je”of “men”. Vraag bij algemeenheden om concrete voorbeelden en om toelichting als je iets niet begrijpt. Behandel de ander zoals jezelf zou worden behandeld: met respect en vriendelijkheid
Gespreksformule: vier vragen
Bij het overkoepelende thema hoort een gespreksformule van vier vragenrondes. De vragen zijn zo geformuleerd dat ze uitnodigen tot het vertellen over persoonlijke ervaringen, overtuigingen, ideeën, inspiratiebronnen, wensen, dromen en actiepunten. Deze vragen hebben een specifieke inhoud en volgorde om de aanwezige positieve krachten van deelnemers aan te boren. Bij vraag 1 stellen deelnemers zich voor en worden gestimuleerd om aan de hand van het thema of een subthema iets over zichzelf te vertellen. (kennismaking) Bij vraag 2 delen de deelnemers hun persoonlijke ervaring met het thema of een subthema met elkaar (ervaring) Bij vraag 3 mogen de deelnemers vrijuit wensen/dromen uiten over ideale omstandigheden m.b.t. het thema of subthema (dromen) Bij vraag 4 vertellen de deelnemers wat ze zelf kunnen doen om hun wens/ droom dichterbij te halen (doen).
Eindevaluatie Rotterdamse Dag van de Dialoog 2007
5
Hoofdstuk 2. Organisatie 2.1
Platform De Dialoog
Het Platform vormt de basis van de Dag van de Dialoog. De methodiek werkt alleen downtop. Ideeën en contacten moeten uit de samenleving komen. De organisaties die vertegenwoordigd zijn in het Platform vertegenwoordigen een belangrijk deel van de Rotterdamse samenleving of werken midden in die samenleving. De rol van het Platform bestaat uit: • Vaststellen thema • Vragen bij het thema uitwerken en uitproberen of de vragen werken • Nieuwe invalshoeken of doelgroepen bedenken • Nieuwe relaties leggen / netwerken aanboren • Meedenken over communicatie en PR, deels via de kanalen van de partners in het Platform • Meedenken over en meewerken aan bijeenkomsten (sponsoring in natura) • Meedenken over verkrijgen financiële middelen • Ambassadeursfunctie voor de Dag van de Dialoog In 2007 was een belangrijk deel van de Rotterdamse samenleving vertegenwoordigd in het Platform: SPIOR, Dona Daria, RADAR, Matrix, Brahma Kumaris Spirituele Akademie, Stichting KSA, Bewoners Organisatie Feijenoord, SONOR, COS Rijnmond & Midden Holland, Vereniging Ettaouid, Art.1, Delphi Opbouwwerk, LOKAAL Rotterdam, Platform Dialoog Kralingen, Pluspunt, Jeugdwerkadviesbureau De Heuvel, Mara Projecten, CED Groep, Kosmopolis Rotterdam, Disck, CMO-Stimulans, OpzoomerMee, Islamic University, DOCK, WENK, SBAW, Stichting Eigen Werk. De Platformleden waren actief betrokken bij de uitvoering van de werkzaamheden/trainingen, het werven van tafels, het verzorgen van publiciteit en het ontwikkelen van nieuwe invalshoeken. En natuurlijk waren de leden van het Platform actief als gespreksleider. Binnen het Platform waren vier werkgroepen actief: • De werkgroep Thema deed het voorwerk voor wat betreft de keuze van het thema en de inhoud van de vier vragen. • Een werkgroep hield zich bezig met de vorm en inhoud van de trainingen voor gespreksleiders. • De werkgroep Intergenerationele uitwisseling ontwikkelde een project om middels een nieuw te ontwikkelen methodiek ouderen en jongeren met elkaar in gesprek te brengen (zie elders). • De werkgroep Visualisering heeft het centrale thema van 2007 ‘vertaald’ naar een meer visuele aanpak, gericht op deelnemers die minder taalbegaafd zijn (zie elders). Het Platform kwam in 2007 vijf keer bij elkaar.
Eindevaluatie Rotterdamse Dag van de Dialoog 2007
6
2.2
Bestuur
De stichting In Dialoog heeft zeven bestuursleden. Het bestuur regelt de organisatorische zaken, bewaakt de voortgang van de activiteiten, treedt op als werkgever voor medewerkers en heeft het financiële beheer van de stichting. De leden van het bestuur leveren een actieve bijdrage aan de totstandkoming van de activiteiten. Zij stellen jaarlijks vele uren beschikbaar en zijn dus deels een uitvoerend bestuur. Het bestuur bestond in 2007 uit de volgende personen: • René Kronenberg, voorzitter (stadsbewoner) • Abdel Salhi, secretaris (namens CMO Stimulans) • Marcel Kreuger, penningmeester (namens Art.1) • Gerda Nijssen, bestuurslid (namens Dona Daria, Centrum voor Vrouwen en Emancipatie) • TikHo Ong, bestuurslid (namens RADAR, Rotterdamse Anti Discriminatie Actie Raad) • Adriaan Zijlmans, bestuurslid (Ambassadeur van Rotterdam en stadsbewoner)
2.3
Projectbureau
Het projectbureau is het uitvoerend bureau van de Dag van de Dialoog. Het is haar taak om het project organisatorisch in goede banen te leiden. Het projectbureau: • Vormt het secretariaat voor Platform en Bestuur. • Draagt er zorg voor dat er met de partnerorganisaties een thema gekozen wordt. • Werft organisaties in de stad en stimuleert hen een of meer tafel(s) te organiseren tijdens de Dag van de Dialoog. • Instrueert de tafelorganisatoren en gespreksleiders. • Draagt zorg voor de training van gespreksleiders. • Helpt de deelnemende organisaties om diversiteit (leeftijd, sekse, etniciteit, opleidingsniveau) aan te tafels te realiseren, door uitwisseling van deelnemers te faciliteren en individuele deelnemers te werven. • Zorgt voor communicatie en publiciteit. • Organiseert de openingsceremonie (bijvoorbeeld ontbijt) en de slotbijeenkomst. • Het projectbureau regelt en beheert het budget. In 2007 werd het projectbureau ‘bevrouwd’ door Karin Oppelland en Els van Teeffelen. Het kantoor was ondergebracht bij platformlid Art. 1. Dankzij de secretariële ondersteuning van Art.1 en de moderne communicatiemiddelen was het kantoor de gehele campagneperiode, mei-december 2007, prima bereikbaar.
Eindevaluatie Rotterdamse Dag van de Dialoog 2007
7
Hoofdstuk 3. Activiteiten 2007 3.1
Thema
Voor een gesprek volgens de dialoogmethode is het allereerst van belang een geschikt thema te vinden. Of een thema geschikt is hangt van de doelgroep en de doelstelling af. In Rotterdam willen wij een zo breed mogelijke groep mensen bereiken. Om die reden is rekening gehouden met verschillende culturele achtergronden, taal- en abstractieniveaus. Het thema moet aansprekend en uitnodigend geformuleerd zijn zodat mensen gemotiveerd raken om deel te nemen. We kiezen daarom voor thema’s die een relatie hebben met waarden, normen, tradities en deugden. Iedereen moet er op de een of andere manier ervaring mee hebben of een mening over hebben. In het verleden zijn daarom thema’s gekozen als: Ontmoet een ander en laat jezelf zien!’ (2002), 'Respect voor elkaars waarden! (2003), ''Rotterdam Deug(d)t! (2004), ''Erbij horen!' (2005)en ‘Gaan voor je stad!’(2006). Vanuit het idee dat er in de samenleving wel veel wordt geroepen, maar weinig naar elkaar wordt geluisterd heeft het Platform voor de editie 2007 gekozen voor het thema ‘Luister nou!. Het thema is volgens de dialoogformule vertaald in de volgende vier gespreksvragen: 1. Stel je kort voor en zeg wat het thema “Luister nou!” bij je oproept (kennismaken). 2. Vertel een positieve ervaring over luisteren. Weet je nog wanneer er naar jou geluisterd werd (ervaring uitwisselen)? 3. Doe je ogen eens dicht: “Hoe zou jouw buurt eruit zien als iedereen naar elkaar luisterde (dromen)?” 4. Wat is jouw persoonlijke inbreng, welk nieuw geluid wil je laten horen (doen)? Thema en vragen zijn vooraf getest binnen het Platform in via een tweetal ‘proeftafels’.
3.2
Kick-off
De Dag van de Dialoog staat open voor Iedere burger van Rotterdam. We zijn tevreden over de participatie in de stad. Het kan altijd beter, maar er zit een stijgende lijn in en Rotterdam doet het beter dan alle andere steden in het land. We zijn ook tevreden over de samenstelling en wervingskracht van het Platform. Desalniettemin zijn er altijd sectoren die wat minder vertegenwoordigd zijn tijdens de Dag dan ons lief is. Om die reden is in 2006 voor het eerst een Kick-off meeting georganiseerd. We nodigden intermediaire kaders uit voor een kennismakingsbijeenkomst in de
Eindevaluatie Rotterdamse Dag van de Dialoog 2007
8
Burgerzaal in aanwezigheid van de burgemeester en enkele wethouders. Deze vertegenwoordigers werden gekoppeld aan ‘ambassadeurs’ en ‘verleid’ om ook binnen hun sector reclame te maken voor de Dag van de Dialoog. Dat was een groot succes, mede door het feit dat de pers het erg goed oppikte en zodoende extra free-publicity werd gegenereerd. In 2007 werd deze succesvolle exercitie vanzelfsprekend herhaald. Het projectbureau nodigde dit keer vertegenwoordigers uit van woningcorporaties, opleidingsinstellingen en bedrijven. Ook in 2007 was het een groot succes. De bijeenkomst werd geopend door de beschermheer van de Dag van de Dialoog, burgemeester Opstelten. In een fraai aangeklede Burgerzaal werden 90 deelnemers verwelkomd. De wethouders Karakus, Bolsius Kaya namen deel aan de Dialooggesprekken. De bijeenkomst werd afgesloten met een ‘borrel’. De gasten konden daarbij kennismaken met actief betrokken deelnemers van de Rotterdamse Dag van de Dialoog. Bij de borrel waren er circa 120 mensen aanwezig. De kick-off meeting was wederom een publicitair succes. Uiteraard werd er ruim aandacht aan besteed op onze website, maar artikelen in onder meer de Havenloods, de Stadskrant en in de nieuwsbrief van Welkom in Rotterdam zorgden voor flink wat free-publicity. Tijdens de kick-off werd ook nieuw promotiemateriaal te introduceren. De nieuwe T-shirts vonden gretig aftrek.
3.3
Training gespreksleiders
De Rotterdamse Dag van de Dialoog huldigt het principe dat alle gespreksleiders vooraf een training moeten hebben gevolgd om voldoende kennis te hebben van de methodiek. Inmiddels zijn er al tamelijk ervaren gespreksleiders die in het verleden meerdere tafels hebben voorgezeten. Om die reden is er in 2007 een nieuw trainingsaanbod ontwikkeld: een training voor nieuwe gespreksleiders en een ‘opfriscursus’ voor ervaren gespreksleiders. De trainingen werden ontwikkeld door de Platformleden Jeugdwerkadviesbureau De heuvel en Art. 1 en het projectbureau. Twee trainers trainden groepen van maximaal 20 deelnemers. De trainingen duurden één dagdeel en werden verzorgd door Jeanine Leijenhorst, Sigrun Scheve, Karin Oppelland en Celina do Patrocinio. Voor alle 213 tafels was er een trainingsmap en een voorzittersmap beschikbaar met instructies voor de voorzitter, placemats, naamboordjes, een adressenlijst van gespreksdeelnemers, evaluatieformulieren en een antwoordenvelop. Vanwege de grote belangstelling is besloten om in 2008 een train the trainer aanbod te ontwikkelen om daarmee de trainerspool te vergroten.
Eindevaluatie Rotterdamse Dag van de Dialoog 2007
9
3.4
Website/nieuwsbrief
De website en de daarmee verbonden nieuwsbrief zijn de belangrijkste communicatiemiddelen van de Rotterdamse Dag van de Dialoog. Het Rotterdamse initiatief om de dag landelijk te promoten heeft dermate veel succes gehad dat er inmiddels een landelijke website is waarop alle betrokken steden staan vermeld. Het succes van dit landelijke traject en de ruimere PRmogelijkheden die een dergelijke landelijke dekking kan bieden heeft de Rotterdamse dag doen besluiten om in 2007 haar website en nieuwsbrief te restylen naar voorbeeld van de landelijke site. We gebruiken nu ook de landelijk ontwikkelde aanmeldingsmethode. Het projectbureau heeft de website continu geactualiseerd. De e-mail nieuwsbrief is in 2007 vijf keer verschenen en naar circa 800 contacten gemaild.
3.5
De Dag van de Dialoog 2007
Vanwege de goede ervaring in 2006 is de dag ook in 2007 verspreid over twee dagen: vrijdag 2 en zaterdag 3 november. De werving van tafelorganisatoren, gespreksleiders en deelnemers is opnieuw breed opgezet: • Vanuit het adressenbestand zijn de deelnemers (organisatoren, gespreksleiders en deelnemers die adresgegevens hebben achtergelaten) van 2006 telefonisch en per mail benaderd. • De leden van het Platform hebben de Dag onder de aandacht gebracht binnen het eigen netwerk. • Via website en nieuwsbrief. • De Dag van de Dialoog heeft in de loop van de jaren een vaste plek in de planning van menig organisatie gekregen. Het projectbureau ontving veel vragen en ook aanmeldingen vanuit organisaties die niet direct benaderd waren. • Middels een brief van het bestuur van de Stichting In Dialoog en telefonisch zijn het college van B&W en alle deelraadvoorzitters benaderd om zelf tafels te organiseren of aan Dialoogtafels deel te nemen. Een en ander resulteerde in het record aantal van 213 tafels aan wie circa 1700 mensen met elkaar een goed gesprek hadden! Opvallend was in 2007 het grote organisaties dat een locatie ter beschikking stelde en de maaltijd wilde verzorgen. Mede om die reden konden alle deelnemers een plekje vinden. De Openingshandeling werd op 2 november verricht door wethouder Orhan Kaya.
Eindevaluatie Rotterdamse Dag van de Dialoog 2007
10
Resultaat De dialoogtafels stonden dit jaar op 66 locaties in de stad. Bijzondere locaties waren in 2007 Galerie Inside-Outside, Salsa restaurant Rosalinde en Uitvaartcentrum CVU. Vrijdag 2 november organiseerden 44 organisaties 132 Dialoogtafels. Op zaterdag 3 november organiseerden 30 organisaties 81 Dialoogtafels. Voor de volledige lijst, zie bijlage 1. De dag werd ook dit jaar weer gewaardeerd. Enkele reacties: Het verzorgingshuis De Leeuwenhoek schreef enthousiast: “De tafelgasten vonden het zinvol om mee te doen met de dialoog. Bovendien is het gewoon gezellig om op deze manier eens te praten met elkaar. Juist in het weekend, dat toch al zolang duurt”. De Rabobank blikt met tevredenheid terug: “Naast het leren kennen van verschillende mensen was met name de openheid van de deelnemers een openbaring. De Dialoog is een prettige omgangsvorm, het zal ook eens in een werkoverleg toegepast worden. Actiepunten hoefden er niet uit te komen, we hebben toch besloten om vaker gedachten uit te wisselen”. Per telefoon kwam een reactie van een deelneemster uit het Oude Noorden die bij SONOR een warm onthaal had ondervonden. “Ik heb genoten van de rust en de ruimte, dat we niet werden afgeleid en dat ieder aan zijn trekken kon komen. En al dat lekkere Hindoestaanse eten, het was heerlijk”. In de Burgerzaal van het stadhuis stonden tien dialoogtafels. Om jongeren meer bij de Dag te betrekken nam aan elk van die tafels minimaal één jongere deel. De oudste dame (83) in de zaal zat aan een tafel met een van de jongste deelnemers. “Het was zo boeiend om met een leerling te praten van het Libanon Lyceum, waar ik vroeger zelf les op heb mogen geven. Ik kon mijn belevenissen naast die van hem zetten en kwam zo tot nieuwe inzichten.” In totaal zijn er 159 evaluatieformulieren teruggestuurd. Ook die waren over het algemeen zeer positief. Een overzicht: 1.
Is de betekenis van de dialoog voor jou duidelijker geworden? Ja: 149 / Nee: 5 / Niet ingevuld: 5
2.
Heb jij aan de tafel het gevoel gekregen erbij te horen? Ja: 155/ Nee: 2/ Niet ingevuld: 2
3.
Hoorde voor jou iedereen erbij? Ja: 151/ Nee: 4/ Niet ingevuld: 4 keer
4.
Zou je de dag van de dialoog aan je vrienden/familieleden aanbevelen Ja: 146/ Nee: 5/ Niet ingevuld: 8
5.
Wil je op de hoogte gehouden worden van vervolgactiviteiten? Ja: 147/ Nee: 8/ Niet ingevuld: 4
Eindevaluatie Rotterdamse Dag van de Dialoog 2007
11
3.6
Dialoog-award
Als je zes jaar bestaat komen er mensen en organisaties ‘bovendrijven’ die heel erg belangrijk zijn geweest. In 2007 is besloten om via een ‘Dialoog-award’ deze mensen extra in het zonnetje te zetten. Er zijn inmiddels twee awards toegekend: één aan Burgemeester Ivo Opstelten, omdat hij aan de wieg stond van de eerste Dag van de Dialoog en bijzonder actief heeft ingezet om anderen enthousiast te maken. De tweede award was (natuurlijk) voor Roos Nabben, omdat zij als het ware de inhoudelijke grondlegger is van de Dag van de Dialoog. Roos introduceerde de theorie ‘Appreciative Inquiry’ en de ‘Talking Stick’. Roos bleef hameren op de kwaliteit van de gesprekken. Verder heeft Roos de Dag van de Dialoog, na haar vertrek bij BKSA Rotterdam, ook wortel laten schieten bij BKSA in Amsterdam en Maastricht, waar ze nu woont.
3.7
Afrondende borrel
De afrondende borrel was dit jaar op 9 november in MATRIX. We waren te gast bij bestuurslid Adriaan Zijlmans. Alle gespreksleiders en anderszins betrokkenen bij de Dag van de Dialoog waren uitgenodigd. De borrel werd goed bezocht en er is uitgebreid bijgepraat door iedereen die de Dag van de Dialoog een warm hart toedraagt. Ter gelegenheid van deze afsluiting zijn alle foto’s die tijdens de dialoogdagen zijn gemaakt in een powerpoint presentatie gezet en vertoond.
3.8
Publiciteit
Er zijn 10.000 folders gedrukt en verspreid met aanmeldingsformulieren. 8.000 folders zijn verspreid door Kultuur Koerier naar 300 locaties in de stad. De Platformleden en tafelorganisatoren hebben folders verspreid binnen hun netwerk. Verder zijn er 1.000 A3 posters verspreid door Kultuur Koerier en de deelnemende organisaties. In alle voorzittersmappen zat een poster. In 2007 zijn nieuwe placemats en naambordjes geïntroduceerd. Zij gaven de tafels een feestelijk uitzien, maar bevatten bovendien de spelregels van het dialooggesprek. In 2007 ontvingen verder alle gespreksleiders een T-shirt met het logo van de Dag van de Dialoog. De meeste gespreksleiders droegen het T-shirt tijdens de tafelgesprekken. Tussen 1 juni en 30 oktober heeft het projectbureau 6 persberichten verstuurd. De berichten zijn redelijk goed opgepikt. Er stonden onder meer berichten in de Havenloods, het AD, Maasstad Noord, Maasstad Kralingen Crooswijk, Maasstad Alexanderpost, de Ster van
Eindevaluatie Rotterdamse Dag van de Dialoog 2007
12
Kralingen, kerkblad ‘Gevormd’, de Postiljoen en op de websites van de gemeente Rotterdam, Arminius, de Rabobank, het Libanon Lyceum en de Platformleden Wenk, Art. 1, Pluspunt, Disck en Delphi. Projectbureau-medewerkster Els van Teeffelen werd geïnterviewd door radio Amor en er was aandacht op TV in Bimbo’s en Burka’s en Pietje Bell Cineac Noord.
Eindevaluatie Rotterdamse Dag van de Dialoog 2007
13
Hoofdstuk 4. Spin-off 4.1
Spin-off in Rotterdam
De Dag van de Dialoog vormt in Rotterdam regelmatig het startpunt voor andere activiteiten met een hoog ‘Dialoog’-gehalte. Platformleden als Deplphi, Disck, SONOR en Opzoomer Mee gebruiken (delen van) de methodiek in activiteiten op buurt- en straatniveau. Art. 1 vertaalde de Rotterdamse Dag van de Dialoog naar een landelijk traject. RADAR introduceerde de dag in Schiedam, etc. In het kader van het Emancipatietraject zijn de dialooggesprekken ‘Laat van je Horen’ van start gegaan. ‘Laat van je horen’ is een dialoogcyclus waarbij voor vrouwen een podium gecreëerd wordt om ‘van zich te laten horen’. In dialooggesprekken kunnen vrouwen met verschillende culturele achtergronden meningen of ideeën uitwisselen. Tijdens de dialoogbijeenkomsten is tevens gelegenheid om in gesprek te gaan met een politicus/ belanghebbende. Juni 2007 waren de Turkse vrouwen van de Rotterdamse wijk Pendrecht aan de beurt om hun mening te laten horen. Onder het genot van een uitgebreid Turks ontbijt kwamen de onderwerpen ‘integratie met behoud van eigen cultuur’, ‘veiligheid op straat, contact met de wijkagent’ aan de orde. De dialooggesprekken leverden een direct resultaat op: De vrouwen gaan aan de hand van het initiatief Opzomeren hun wijken opfleuren en hebben een ontmoeting met hun wijkagent. De Dialoop Platformlid Peter van Helden, wijkpredikant in Kralingen, organiseerde in 2007 de Dialoop, wandelend in dialoog. Op 3 juni werd een wandeling door de wijk georganiseerd. Een melange van 35 wijkbewoners en professionals meldde zich aan. Het was niet zomaar een wandeling, de groep wandelaars kreeg opdrachten mee als: “zoek een medewandelaar die je nog niet kent en maak kennis met elkaar”. Het thema ‘Luister Nou’ van de Rotterdamse Dag van de Dialoog was leidraad voor de gesprekken die werden gevoerd. De wandeling kende een aantal haltes die voor nieuwe kennismakingen en gespreksstof zorgde. Zo werd gestopt op de hoek van een winkelstraat, waar de groep werd ontvangen door winkeliers. In een kort groepsgesprek vertelden de winkeliers over het winkelier zijn. De groep vroeg op haar beurt of ze het gevoel hadden dat er naar ze werd geluisterd. Met een gewone dialoog, aan tafel, ontstaan prachtige gesprekken. Bij de Dialoop als variant op de tafeldialoog is de drempel lager is. Je hoeft geen pand in, je hoeft geen deur door, je hoeft geen drempel over. Je loopt in een groep in je eigen wijk. Er ontstaat een groepsgevoel; een groep wandelaars in hun eigen wijk, maar ook zij die onderweg worden ontmoet maken al snel deel uit van deze groep. Toolkit visualisering De werkgroep “Visualisering”, gevormd uit het platform ontwikkelde een toolkit voor deelnemers aan de Dag van de Dialoog die minder taalvaardig zijn. De taalvaardigheid kan beperkt zijn door dat Nederlands niet de moedertaal is of dat door een geestelijke beperking taal als uitdrukkingsmiddel minder goed functioneert. De inhoud van de toolkit is ontwikkeld door SONOR en Dona Daria. De toolkit bestond uit een doos met een speciale voorzittersmap, een A4 met verschillende interpretaties van het thema, 10 foto’s, een handleiding en een evaluatieformulier.
Eindevaluatie Rotterdamse Dag van de Dialoog 2007
14
De gedachte achter de methodiekontwikkeling had alles te maken met het thema Luister Nou! Dialooggesprekken met mensen, die de Nederlandse taal niet volledig machtig zijn, zouden met de foto’s en de introductie makkelijker kunnen praten, ook geestelijk gehandicapten zouden hierbij baat kunnen hebben. 20 Dozen kwamen in omloop en werden goed ontvangen. De methodiek is geëvalueerd op basis van de evaluatieformulieren en gesprekken met de gespreksleiders.
4.2
Landelijke dialoog
Al snel na de start van de Rotterdamse Dag van de Dialoog was er belangstelling vanuit andere steden. Schiedam, Hengelo, Berlijn en Amsterdam volgden het voorbeeld van Rotterdam en organiseerden hun eigen Dag van de Dialoog. In 2005 namen twee betrokken partijen uit Rotterdam en Amsterdam het initiatief om het concept van de Dag van de Dialoog over te dragen aan andere steden. Samen werkten zij het concept van de dialoog verder uit, ontwierpen een handboek waarin de organisatie van een Dag van de Dialoog stap voor stap beschreven staat, lieten zij een huisstijl en website ontwikkelen en richtten zij verschillende workshops in. In het Oranje Fonds werd de partner gevonden die het mogelijk maakt om de plannen tot uitvoering te brengen. Het project heeft een eigen website: www.nederlandindialoog.nl Inmiddels is het project een groot succes: In 2007 werd in ruim 25 steden (waarvan 11 in Overijssel) een Dag van de Dialoog georganiseerd! Op voorspraak van de Rotterdamse Dag wordt in 2008 geprobeerd om alle dagen in één week te organiseren. Ban deze samenbundeling verwachten wij een positief effect op de naamsbekendheid van de Dag, een verdere verdieping van de samenwerking op inhoudelijk en organisatorisch gebied in het land en een grotere aantrekkelijkheid voor sponsors en fondsen. In het kader van het Europese jaar voor Interculturele Dialoog in 2008 is door het Europees netwerk van Antiracisme organisaties (ENAR) en de trekkers van het landelijke traject in Nederland, Art.1 en Nieuwe Maan, een Europese ‘vertaling’ ontwikkeld, met een Europese studiedag en een Engelse vertaling van het Nederlandse handboek. Vanzelfsprekend wordt ‘founding father’ Rotterdam betrokken bij alle ontwikkelingen.
Eindevaluatie Rotterdamse Dag van de Dialoog 2007
15
Bijlage 1. Tafels In totaal zijn 213 tafels georganiseerd. Op sommige locaties hebben meerdere tafels gestaan.
De tafels stonden op vrijdag 2 november bij: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44.
City College Arminius Bib. Pendrecht Buurtbemiddeling Hoogvliet CED Groep Crooswijk Disck&Delphi DG Feijenoord Djoj EUR Fotografie Mullemeister Gemeente Rotterdam Humanitas/Leeuwenhoek Kosmopolis Rotterdam Galerie Inside Outside St. Welzijn Noord Laurens-Boegstate Libanon Lyceum OPZOOMEREN Middelland Perspect RABO-Bank Rosalinda Rozenkruisers SCALA Sezer Consult SONOR Hoogvliet Sonor Lage Land SONOR Liskwartier SONOR Nesselande SONOR Ommoord SONOR Oosterflank SONOR Oude Noorden SONOR Oude Westen SONOR Provenierswijk SONOR Stadsdriehoek/Cool SONOR Zevenkamp SOS Tel. Hulpdienst St. Islam & dialoog COS/Uitvaartcentrum CVU Stichting Train Thermiek Turkse Vrouwengroep Hoogvliet Buurtcentrum ‘t Steiger
Eindevaluatie Rotterdamse Dag van de Dialoog 2007
16
De tafels stonden op zaterdag 3 november 2007 bij: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23.
NIVON Woonbron Delfshaven Perspect Sonor Prinsenland BOF Brahma Kumaris BOP Het Steiger De Ontmoeting Art.1 Bdf Feijenoord PBR St. Spirit Kosmopolis Rotterdam Dona Daria RADAR Humanitas/Leeuwenhoek St. Stimulans/Rotterdam Islamitische Universiteit Hogeschool INHOLLAND OPZOOMEREN Abu Bakhr Moskee Djoj
24. 25. 26. 27. 28. 29. 30.
Ettaouid Delphi&Disck Spior Rosalinda Rozenkruisers Humanitas/Leeuwenhoek CMO Stimulans/Rotterdam
Eindevaluatie Rotterdamse Dag van de Dialoog 2007
17
Bijlage 2. Deelnemende organisaties kick-off Aanwezig uit de doelgroep woningbouwcorporaties: Maritime Hotel Pameijer Vestia Sonneburgh De Nieuwe Unie PWS Stadswonen Woonbron Maaszicht VROM OSG Nieuw Zuid
Deelnemers uit de doelgroep scholen: IBN Ghaldoun Zadkine College Zuiderpark College Kappersakademie Hogeschool Rotterdam InHolland Zadkine College Libanon Lyceum
Deelnemers uit de doelgroep met de Dialoog bekende organisaties: Knooppunt Kralingen Stichting Dock Stichting De Heuvel Bewonersorganisatie Pendrecht Dona Daria Art.1 Brahma Kumaris St. Wenk Delphi Opbouwwerk Stimulans SVOR Bewonersorganisatie Pendrecht Djoj Avanco Stichting Spirit KSA Annie van der Meer Djoj
Deelnemers uit de doelgroep bedrijven: Maatwerk Houthoff Buruma Kosmopolis
Eindevaluatie Rotterdamse Dag van de Dialoog 2007
18
Ladage Rotterdamse Zomerfestivals Sezer Consult Rabo Communicatie CED Groep Houthoff Buruma Price Waterhouse Coopers Afgezegd: Academie v. Bouwkunst Albeda College AVR Bilderberg Hotel Calvijn City College Cosmo kappers Deloitte Fortis Bank Donner Grafisch Lyceum Heijmans Hoogheemraadschap Schieland Shell Unilever St. Humanitas St. SOR St. Zorgcompas WBR/oude noorden/zuid Willem de Koning Academie WBR Hotel New York In Holland Islamitische Universiteit Kamer van Koophandel Luxortheater Milieucentrum Ooms Makelaars Port of Rotterdam Rotterdam-Airport Rudolf Steiner College Scheepvaart en Transportcollege Stip-Kinderopvang Vastgoed Vopak
Eindevaluatie Rotterdamse Dag van de Dialoog 2007
19