Een toekomst zonder armoede

Een toekomst zonder armoede

Liturgiemap Campagne Welzijnszorg 2015

Liturgiemap Welzijnszorg 2015


2

3

Een toekomst zonder armoede Liturgiemap Welzijnszorg 2015

COLOFON Redactie Daniëlle Colsoul Mieke Corneillie Tony De Jans Met dank aan Hadewijch Van Hove (nalezing) Grafische vormgeving Gevaert Graphics Druk Gevaert Printing



4

Foto’s Layla Aerts Verantwoordelijke uitgever Welzijnszorg vzw, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel Voor zover we referenties en bronnen konden achterhalen, vind je een verwijzing. Als er letterlijk geciteerd wordt, werd toestemming gevraagd bij de auteur en/of uitgever. Mocht je de schrijver kennen van een tekst die zonder bronvermelding opgenomen is, neem dan contact met Welzijnszorg via [email protected]. Ook je vragen, reacties of suggesties zijn hier welkom. Artikelcode WZZ-2015-3002 Prijs € 5,00

Beste geëngageerde gelovige, Beste voorganger,

Bewogenheid geven om de ander is geven aan de ander de naaste

Ook dit jaar hebben we in deze liturgiemap alle praktische informatie op handige fiches samengebracht, los van het liturgische gedeelte. Zo kan je alle informatie ook makkelijker doorgeven aan de betrokkenen die voor dit onderdeel de verantwoordelijkheid dragen. Aan de fiche over de collectes hebben we ter informatie de collecteopbrengsten van het vorige jaar en de resultaten van vorige campagne toegevoegd. Geworteld in de katholieke traditie wil Welzijnszorg elk jaar opnieuw haar oproep tot solidariteit op een authentieke manier verbinden met de Bijbelse lezingen van de adventszondagen. Wij hopen dat dit je kan inspireren om de daad bij het woord te voegen, verkondiging en diaconie te verbinden en dat naar boven te laten komen via de zondagse vieringen.

geven aan de ander vreemdeling die jij niet kent maar bij God gekend is

We hopen dat je samen met ons de weg van de Heer wil bereiden, paden recht wil maken en heuvels wil slechten opdat de mensen de redding zien die van God komt (naar LC3,4-6).

naar Lucas 6:32-36

Daniëlle Colsoul Directeur Welzijnszorg

We wensen jou en je geloofsgemeenschap een mooie adventstijd toe

5

Voorwoord

6 8 9

Een toekomst zonder armoede Bouwstenen van de vieringen Dragende symbolen in elke viering

12 20 30 40

Eerste zondag van de advent Tweede zondag van de advent Derde zondag van de advent Vierde zondag van de advent

48 Alternatieve teksten voor de vieringen

5 Een toekomst zonder armoede

geven uit genade om wat jij in genade kreeg om te groeien in gunst bij God en mensen

Werken aan die rechtvaardige wereld doe je dag in dag uit vanuit je engagement en je geloof en door wekelijks zorg te dragen voor de vieringen in je gemeenschap. Mensen zoals jij hebben we nodig in onze strijd tegen onrechtvaardigheid. Mensen die geloven in een betere wereld, mensen die de toekomst voor ogen hebben, mensen die die droom, die toekomst ook terugvinden in de lezingen van de advent. Niemand kan beter als jij onze oproep om samen te bouwen aan een betere wereld voor iedereen doorgeven in je lokale geloofsgemeenschap. Zonder jouw aandeel blijft deze oproep voor een rechtvaardige wereld meer woord dan daad.


geven van wat God jou in vertrouwen gaf om te beheren via de ander terug te geven aan Hem die jou adem geeft

Ik weet dat jij deze liturgiemap inzet om tijdens de adventszondagen gestalte te geven aan solidariteit met mensen in armoede. Welzijnszorg heeft een droom: samen armoede uitsluiten! Je bent dan ook onmisbaar voor de realisatie van die droom, voor de totstandkoming van die rechtvaardige wereld waar we met z’n allen naar streven.

Adventscampagne 2015 Een toekomst zonder armoede Een kinderwagen zet mensen in beweging. Wie komt niet graag kijken naar het kindje dat erin ligt? Het jonge leven trekt ons aan. Maar een kind in een kinderwagen daagt ons ook uit. Om na te denken over de samenleving waarin het moet opgroeien. Een kind wens je een gelukkige toekomst met veel kansen toe.



6

Niemand kiest voor een toekomst in armoede, noch voor zichzelf noch voor zijn kinderen of kleinkinderen. En toch… 1 op 7 mensen in ons land leeft in armoede. Zij proberen dag na dag te overleven. Durven zij dromen van een betere toekomst? Welzijnszorg wil mensen in armoede hoop geven op een betere toekomst. Maar we kunnen dit niet alleen. De toekomstdroom van mensen in armoede is een zaak van iedereen die samen met Welzijnszorg gelooft in een solidaire samenleving. Een samenleving waar niemand uit de boot valt en ieder zijn rechten kan opnemen. Met de campagne van 2015 wil Welzijnszorg de aandacht vestigen op het belang van een duurzame armoedebestrijding om die solidaire samenleving vorm te geven. Duurzame armoedebestrijding pakt de oorzaken aan van de ongelijkheid die armoede creëert, het pakt de wortels van het armoedeprobleem aan. Een mooie toekomst waar iedereen van kan dromen is voor mensen in armoede nog veraf. Vooral op het vlak van wonen, vervoer en gezondheid stelt Welzijnszorg vast dat nog heel wat duurzame maatregelen ontbreken waardoor mensen in armoede het extra moeilijk hebben. Daarom voert Welzijnszorg campagne in 2015, daarom hopen we ook dat jij meedoet.

Samen voor een toekomst zonder armoede! 1. Een toekomst in een gezond huis Welzijnszorg pleit al vele jaren voor een recht op wonen, bijvoorbeeld met extra sociale woningen en een echte huursubsidie zodat mensen in armoede een betaalbare woning kunnen huren. Maar het gaat over meer dan betaalbaar wonen. Ook de leefomgeving is van belang. Naast betaalbaar wonen moeten we werken aan een kwaliteitsvolle leefomgeving, met gezonde lucht, voldoende groene ruimte … Bovendien is ook de kwaliteit van de woning cruciaal. Voldoende ruimte, voldoende licht, verluchting, isolatie … zorgen voor een huis dat een thuis kan worden.

Welzijnszorg pleit al vele jaren voor een recht op wonen, bijvoorbeeld met extra sociale woningen en een echte huursubsidie zodat mensen in armoede een betaalbare woning kunnen huren.

3. Een toekomst in goede gezondheid Armoede geeft niet alleen geldzorgen. Ook je gezondheid lijdt eronder. Zo’n huis waar het koud en vochtig is, daar word je ziek van. Maar er komt ook heel wat stress kijken bij een leven in armoede. Niet weten hoe je de maand doorkomt, je zorgen maken om de toekomst van je kinderen of wat je die avond zal eten, ook daar word je ziek van. Zowel je lichaam als je hoofd lijden onder een leven in armoede. Voor iedereen is gezond leven belangrijk: genoeg bewegen, gezond en afwisselend eten, op tijd naar de dokter of de tandarts … zorgen voor een gezonde geest in een gezond lichaam. Maar ook hier weer vallen mensen in armoede uit de boot. Arm maakt ziek. Voortdurende stress weegt op je mentale en fysieke gezondheid. In die omstandigheden is het niet gemakkelijk om jezelf een gezonde levensstijl aan te meten.

Werken aan een solidaire samenleving, waarin iedereen gelijkwaardig is, is een gedeelde verantwoordelijkheid. Duurzame ontwikkelingen zijn pas mogelijk als de maatschappelijke voorwaarden hiertoe voorhanden zijn. Het is aan de politiek om het beleid effectief af te stemmen op de noden van maatschappelijk kwetsbare groepen, zodat ook zij echt vooruit kunnen. Vandaag en ook morgen, voor een toekomst zonder armoede.


4. Een toekomst met basisbereikbaarheid 67% van de mensen in armoede geeft aan dat mobiliteit een grote drempel vormt bij het vinden van werk. Vrijetijdsactiviteiten, boodschappen doen, medische zorg en familiebezoek lijden onder de beperkte mogelijkheid van deze mensen om zich vlot en duurzaam te verplaatsen (Mobikansen). Wie in armoede leeft wil of moet de kans hebben om tot op het werk te raken, om familie te bezoeken, om naar het ziekenhuis te geraken of om eens een uitstap te maken. Ze geraken er niet! Mobiliteit is echter een basisrecht en pas echt duurzaam als het verplaatsingssysteem werkt en betaalbaar is, ecologisch verantwoord, veilig en rechtvaardig. Mensen in armoede verplaatsen zich door omstandigheden al behoorlijk duurzaam: met het openbaar vervoer, te voet of met de fiets. Vaak gaat het hier om een vorm van vervoersarmoede. Financiële knelpunten, een gebrek aan informatie of niet toegankelijke informatie, fysieke beperkingen of een gebrekkig aanbod zijn de meest gehoorde oorzaken. Nochtans is een goede mobiliteit de sleutel tot deelname aan de samenleving.

7 Liturgiemap Welzijnszorg 2015

Mensen in armoede wonen vaak in slechte, energieverslindende huizen. Daardoor betalen ze een te hoge energiefactuur. Er is nood aan meer structurele oplossingen om de (energie)kwaliteit van heel wat woningen te verbeteren. Energiebesparende maatregelen of renovaties worden niet uitgevoerd in woningen waar ze het meest nodig zijn omdat ze niet binnen handbereik liggen van hun inwoners. En ook de eigenaars willen of kunnen niet investeren. Naast energie blijkt vocht een toenemend probleem. Een vochtig of koud huis is slecht voor de gezondheid en de kwaliteit van leven.

Bouwstenen van de vieringen Er loopt een stevige rode draad doorheen de teksten, waarin de oproep vanuit de Bijbelse boodschap en haar hedendaagse inkleuring vanuit de campagne van Welzijnszorg, hand in hand gaan. De kruisbestuivingen tussen de Bijbellezingen en ons dagelijks leven staan garant voor een eigentijdse en levensnabije liturgie met respect voor de traditie. Alle vieringen worden aangeboden in de vorm van een eucharistieviering, maar de suggesties lenen zich ook uitstekend voor een gebedsdienst mits de nodige aanpassingen worden aangebracht.



8

Wij bieden U vier adventsvieringen aan rond telkens een bepaald thema: ✤ Week en viering 1: ‘Mogen dromen’ ✤ Week en viering 2: ‘Het pad recht maken’ ✤ Week en viering 3: ‘Laat uw handen niet verslappen’ ✤ Week en viering 4: ‘God komt bij ons wonen’ De Bijbellezingen uit het eerste en tweede testament geven aan de adventsvieringen een eigen kleur. Binnen de driejaarlijkse liturgische cyclus werken we dit jaar in de C-cyclus. Om de aanwezigen biddend te betrekken kunnen verschillende teksten samen gebeden worden. In de vieringen wordt dit aangeduid door de vetgedrukte tekst. Na het moment van inkeer en ommekeer gaan we over tot de lichtritus en ontsteken wij de kaars(en) op de adventskrans. Zo drukken we uit dat we eerst de duisternis, de donkerte in ons eigen hart en in de wereld willen bestrijden om zo te groeien naar het Licht. We geven twee voorstellen voor het lichtlied: ✤ “Als tussen licht en donker”, het lied 116 uit ZINGT JUBILATE. De eerste drie weken zingen we telkens

een andere strofe, de vierde week zingen we het ganse lied. ✤ Voor het tweede voorstel ‘Lichtlied’ vind je een verwijzing naar partituur, cd en duiding bij de alterna-

tieve teksten achteraan. Behalve het ‘Lichtlied’ vind je ook nog andere suggesties van gekende of minder gekende liederen. Voor de eerste, tweede en vierde week worden er enkele gedachten geformuleerd ter inspiratie voor de homilie. Het derde weekend is traditioneel het collecteweekend. Hiervoor vind je een uitgewerkte homilie. Voor de “geloofsbelijdenis” en het “groot dankgebed” vind je telkens een voorstel van een officieel liturgische en een alternatieve tekst. Je vindt ook inspiratie op volgende website: http://thomas.theo.kuleuven.be/pastoraal/vieringen Voor de officiële teksten verwijzen we telkens naar de vindplaats in het groen liedboek ZINGT JUBILATE / ZJ, ICLZ, Uitgeverij Altiora Averbode, derde druk 2009. Elke week geven we een voorstel van een bezinningstekst of getuigenis na de communie. Je kan hiervoor ook inspiratie vinden in de adventskalender, het tekstenboekje van Spoor Zes of bij de sleutelteksten die je kan downloaden op de website van Welzijnszorg. Kinderen en jongeren kunnen betrokken worden bij de “Kinderwagen” en bij de “Lichtritus”. Voor parochies die werken met een apart kindermoment vind je tevens suggesties op het einde van elke viering.

Dragende symbolen in elke viering We gebruiken in onze vieringen twee visuele symbolen: de kinderwagen en de adventskrans.

De kinderwagen Hoe kan de toekomst beter verbeeld of gesymboliseerd worden dan door het nieuwe leven van een kind. In de adventsperiode wachten wij hoopvol op de geboorte van een wel heel speciaal kind. Omdat we als affiche en tegelijkertijd als symbool voor de toekomst een kinderkoets promoten, is het ook aangewezen die symboliek te verwerken in de vieringen.

De kinderwagen brengt het thema van Welzijnszorg in de liturgie vanaf het begin van de viering. Met de kinderwagen kunnen we op verschillende manieren het centrale thema van elke viering visueel maken. Als kinderen bij de vieringen betrokken zijn kunnen zij, eventueel samen met ouders de kinderwagen naar voor brengen tijdens de intrede. Voor de kinderwagen kiest men bij voorkeur voor een model zoals op de affiche van Welzijnszorg. Dit maakt al zonder woorden de link met de campagne duidelijk. Voor de grootte van de kinderwagen verwijzen we naar de vierde zondag en naar Kerstmis. De kinderwagen kan de kribbe worden in de kerststal. We leggen het kerstkind in de kinderwagen als teken dat God onder ons wordt geboren. Wanneer dit esthetisch niet haalbaar is kan de kinderwagen in of naast de kerststal geplaatst worden. Zo maken we een duidelijke link tussen ons verwachten, ons engagement in de advent en de vervulling van de belofte, de komst van Gods bevrijdende aanwezigheid in onze wereld.

TIP Zulke kinderwagen kan in de kringwinkel gevonden worden. of men kan aan mensen uit de gemeenschap vragen of zij nog een dergelijke wagen op zolder staan hebben.


In 2015 hebben we drie domeinen waar de campagne op focust: ✤ Een toekomst in een gezonde woning ✤ Een toekomst met basisbereikbaarheid ✤ Een toekomst in goede gezondheid.


Vorig jaar verbonden we de symboliek van de paraplu met de lezingen van de advent en ook met de vier thema’s waarop de campagne focuste.

9

Zondag 1: de kinderwagen op zich is symbool van verwachting en voorbereiding. Zondag 2: het binnenbrengen van de kinderwagen kan bemoeilijkt worden door hindernissen en drempels: we worden opgeroepen de weg recht te maken. Zondag 3: teken van zorg voor elkaar (roze doos van K&G) voorbereiding op de geboorte Zondag 4: de koets wordt naar de klaarstaande kerststal gebracht: een plaats om te wonen.



10

In elke viering staat een korte inleiding over hoe met het symbool van de kinderwagen omgaan. In de teksten van de vieringen zelf wordt niet expliciet meer verwezen naar de kinderwagen.

Er zal in het najaar een meer uitgewerkte methodiek downloadbaar zijn op de website van Welzijnszorg.

TIP Het is aanbevolen om het gebruik van het symbool en wat men ermee doet in de viering te verbinden met de boodschap van de viering zelf.

De adventskrans In de advent zien we uit naar ‘het licht voor deze wereld’: Jezus van Nazareth. Vier weken lang bereiden we ons voor opdat Jezus ook in ons eigen leven geboren kan worden. We laten Jezus toe als hèt Licht in ons leven, Gods licht voor alle mensen, vooral voor de minsten in onze samenleving. Op deze wijze geven we tevens uitdrukking aan het verlangen dat het solidaire licht van Welzijnszorg mag groeien voor mensen in armoede. Praktisch in de viering: In zijn traditionele vorm is dit een groene krans met vier rode kaarsen. De adventskrans krijgt zijn plaats bij het begin van de viering tijdens de lichtritus als symbool van de opgang naar het Licht van Kerstmis. We voorzien een bijpassende tekst en een lichtlied.

11

Een toekomst zonder armoede Liturgiemap Welzijnszorg 2015



Eerste Adventszondag 29 november 2015

“Mogen dromen”

12

Opening van de viering met symbool van Welzijnszorg: de kinderwagen In de intredestoet wordt een kinderwagen meegebracht. Deze wordt geplaatst bij de adventskrans. De kinderwagen kan door een misdienaar geduwd worden, maar beter nog door een zwangere vrouw. De kinderwagen klaarzetten is hèt teken dat we ons voorbereiden op nieuw leven, dat de geboorte dichterbij komt. Het orgel speelt een adventsmelodie. “Als het maar gezond is”, klinkt het bij ouders en grootouders die dromen over de baby. Iedereen droomt een gezonde toekomst voor de kinderen. Zoals het evangelie oproept om de tekenen van de tijd te zien, zo roept Welzijnszorg ons op om de tekenen te zien die het mensen in armoede moeilijk tot onmogelijk maakt om de garantie te bieden een gezond leven te geven aan hun kinderen. Noden zien, materiële noden zien en daar iets aan doen is onze eerste stap op weg naar een gezonde toekomst. Daaraan willen we in deze campagne werken, opdat ook mensen in armoede ‘mogen dromen’.

De lichtjes, de versieringen, de muziek, het zijn de jaarlijks terugkerende tekenen dat Kerstmis nadert. We kunnen er niet omheen. De tekenen zijn overduidelijk. Voorganger: In het evangelie gaat het ook over tekenen zien. En nog belangrijker: de tekenen zien en begrijpen. Waakzaam zijn en dan handelen zoals de tekenen aangeven. Lector: Wanneer een gezin de kinderwagen klaarzet, is dit het teken dat een nieuwe baby op komst is, dat de geboorte nadert. De kinderwagen is een duidelijk teken dat er nieuwe toekomst mogelijk wordt gemaakt. Voorganger: Dit jaar plaatsen we in de kerk bij de adventskrans een kinderwagen. Het zijn voor ons tekenen dat Kerstmis nadert. We bereiden ons voor op de geboorte van dat bijzonder kind: Jezus van Nazareth. Lector: De kinderwagen verwijst evenzeer naar de campagne van Welzijnszorg. Alle ouders dromen voor hun kinderen een mooie toekomst. Een toekomst zonder armoede. Hierover willen we ons in deze advent laten raken. Met deze boodschap willen we ons voorbereiden op Kerstmis. Voorganger: Laat ons dit samen doen in de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest.


Lector: Koud en kil, donker en doods, zo is de natuur om ons heen. We verzetten er ons tegen. We maken het binnen gezellig en warm. We verdrijven de duisternis met duizenden lichtjes.


Openingswoord

13

Moment van inkeer en ommekeer – Psalm 37 Voorganger: Dromen van een mooie toekomst. Dat doen we allemaal. Maar eveneens weten we hoe broos die droom soms kan zijn. Er komen zoveel onheilsberichten, er komt soms zoveel onheil op ons af. Met woorden uit de psalm 37 richten wij ons tot God, biddend om zijn ontferming: Lector: Het recht zal dagen als het morgenlicht, de gerechtigheid stralen als de middagzon. Zie de onschuldigen, kijk naar de oprechten: wie vredelievend zijn hebben de toekomst. De rechtvaardigen vinden redding bij de Heer, hij is hun toevlucht in tijden van nood.



14

Heer, ontferm U over ons… Moge die algoede God zich over ons ontfermen, ons hoop op de toekomst geven en ons dichter brengen bij Hem en bij elkaar.

Lichtritus Met de adventskrans tonen we dat we ons voorbereiden op het Kerstfeest. Het aansteken van de eerste kaars drukt ons vertrouwen uit in de toekomst. De duisternis heeft niet het laatste woord. Altijd weer opnieuw gelooft God in ons, en houden wij ons aan dit geloof vast. Mag met het groeien van het licht, ook de kansen groeien op een toekomst zonder armoede voor allen.

Lichtlied “Als tussen licht en donker” – ZINGT JUBILATE 116 strofe 1 Als tussen licht en donker de tijd zijn stroom versnelt, zijn wij in U verzonken, ons hart raakt niet ontsteld, Gij leeft en houdt de wacht, wij hebben niets te vrezen, de slaap zal ons genezen, Gij waakt de ganse nacht!

of

Cd: “Door de wereld gaat een lied” – deel3 “Lichtlied” Dit ene weten wij en aan dit één houden wij ons vast in de duistere uren: er is een Woord, dat eeuwiglijk zal duren, en wie ’t verstaat, die is niet meer alleen. Uit cd: “Tussen de tijd” – Nieuw LiedFonds T: Henriëtte Roland Holst-van der Schalk – M: Mariëtte Harinck

Openingsgebed God naar wie wij uitzien, U droomt voor ons een toekomst van vrede en vreugde. Om ons heen zien wij hoe onmogelijk deze droom voor velen is. Geef, zo bidden wij, dat wij kansen zien om het onmogelijke mogelijk te maken, dat wij inspiratie vinden bij uw Zoon Jezus die ons het voorbeeld gaf, dromen werkelijkheid te laten worden, in die dagen, tot op vandaag, uw toekomst tegemoet. Amen.

Inleiding op de lezingen (Jeremia 33,14-16 - Lucas 21,25-28.34-36)

“De nacht loopt ten einde” – ZINGT JUBILATE 115 – VL 390 Uit cd: “Laat mij maar zingen I” – cd 2 Cd: “Door de wereld gaat een lied”, deel 7

Homilie… enkele gedachten In de eerste lezing is Jeremia aan het woord. We herkennen de profeet in het woord ‘jeremiade’, jammerklacht, klaagzang. Zoals Jeremia toen, zien ook wij de wereld om ons heen. We zien onrecht en oorlog, armoede en uitbuiting. We zien zoveel ellende, zoveel redenen tot klagen en jammeren: dat komt nooit goed… Maar Jeremia geeft ons vandaag het onverwachte antwoord: ja, het komt wèl goed. God zelf zal een nieuwe toekomst brengen voor zijn volk. Een toekomst van vrede en gerechtigheid. Jeremia brengt een hoopvolle belofte. Dat is ook de boodschap die Jezus ons brengt. Wij kunnen blijven steken in het jammeren en klagen, we kunnen ons moedeloos neerleggen bij alles wat om ons heen fout loopt: het is altijd zo geweest en het zal altijd zo blijven. Er zijn nu eenmaal armen en rijken. Of we kunnen waakzaam zijn, rechtop gaan staan, de ogen en vooral ons hart openen om kansen te zien waar we onrecht kunnen ombuigen tot recht, kansen om van een tegenslag een gelukslag maken. Dat wil advent telkens weer zijn: schreeuwen naar de hemel en de redding van daar verwachten. Maar evenzeer: standhouden in moeilijke tijden, niet vluchten in hopeloosheid, maar standvastig geloven ‘met de handen aan de ploeg’ dat een nieuwe toekomst mogelijk is, dat elk kind op deze wereld mag of moet kunnen geboren worden in een samenleving die het alle kansen biedt. “Als het maar gezond is”, klinkt het bij ouders en grootouders die dromen over de baby die verwacht wordt. Iedereen droomt een gezonde toekomst voor de kinderen. Zoals het evangelie oproept om de tekenen van de tijd te zien, zo roept Welzijnszorg ons op om de tekenen te zien die het mensen in armoede moeilijk tot onmogelijk maken om de garantie te bieden een gezond leven te geven aan hun kinderen. Noden zien, materiële noden zien en daar iets aan doen is onze eerste stap op weg naar een gezonde toekomst. Daaraan willen we in deze campagne werken, opdat ook mensen in armoede ‘mogen dromen’.


Lied tussen de lezingen


Over tekens gaat het in de lezingen… Jezus roept ons op de tekenen te zien, om waakzaam te zijn voor wat er rondom ons gebeurt en er de juiste betekenis aan te geven. Deze tekenen zijn de voorbode van de vervulling van een hooggespannen toekomstverwachting. Bij het zien van de tekenen mogen we dromen dat de vervulling komen zal.

Geloofsbelijdenis • Zie tekst 9c in Groen liedboek ZINGT JUBILATE pagina 34 of • Zie geloofsbelijdenis 1 bij “Alternatieve teksten voor de vieringen”

Voorbeden Als christenen blijven wij net als Jeremia niet steken in het jammeren en klagen. We laten ons beroeren door Gods droom en belofte dat een mooiere toekomst voor mensen in armoede kan. Vragen wij om zijn hulp om ons daartoe te engageren. Bidden wij voor de kinderen die in de nabije toekomst geboren worden, mogen wij hen hoop kunnen geven op een wereld waar het goed is om leven… Laat ons (zingend) bidden.



16

Bidden wij voor gezinnen in armoede, mogen wij hen hoop kunnen geven op een rechtvaardiger samenleving… Laat ons (zingend) bidden. Bidden wij voor deze gemeenschap hier verzameld, mogen wij met ons engagement getuigen van ons hoopvol geloof dat een betere toekomst mogelijk is… Laat ons (zingend) bidden. Bidden wij even in de stilte van ons hart voor onze eigen vragen en intenties… Laat ons (zingend) bidden. Moge de God naar wie wij uitzien ons nu reeds vergezellen in ons eerlijke goede wil om medestanders te zijn, opdat zijn droom “een betere toekomst voor iedereen” waar mag worden, in deze adventstijd en alle dagen van ons leven. Amen.

Lied bij het aanbrengen van de gaven “Scheur toch de wolken weg en kom” – VL 857 Uit cd: “Laat mij maar zingen I” – cd 4

Gebed over de gaven God naar wie wij uitzien, U komt tot ons in Jezus, uw Zoon. Brood en wijn bieden wij U aan. Mogen zij worden tot teken van zijn aanwezigheid in ons midden. Beziel en inspireer ons om dromen werkelijkheid te laten worden, zoals in die dagen, tot op vandaag, uw toekomst tegemoet. Amen.

Groot dankgebed • Eucharistisch gebed X : “voor liturgie met kinderen en jongeren III”. Groen liedboek ZINGT JUBILATE op pagina 76 tot 79. of • Dankgebed 1 bij “Alternatieve teksten voor de vieringen”

Onze Vader + Want van U is het koninkrijk Vredeswens óf we houden 1 minuut stilte voor vrede dichtbij en veraf Gij, God van hoop tegen wanhoop van liefde tegen haat die gezegd hebt dat nooit verloren zal gaan het werk van uw handen:

Franck Ploum

Communie Lied na de communie “Dat een nieuwe wereld komen zal” – Huub Oosterhuis Uit cd: “Dat een nieuwe wereld komen zal” “Als groen dat in de wintertijd” – Zingt Jubilate 110 Uit cd: “Door de wereld gaat een lied”- deel 6


doorbreek onze hardheid ontdooi onze angsten, dat wij horen uw stem dragers van uw licht worden ontvankelijk zijn als kinderen mensen van vrede.


kom in ons met uw Geest van grenzeloze liefde van kracht en moed die opstaat tegen alle doodsheid in en om ons heen,

17

Bezinningstekst na de communie Een getuigenis van een moeder: In het begin van de maand eten we groenten uit de diepvries. Naar het einde van de maand eten we eieren met friet of alleen eieren. Ik weet dat het eenzijdig is, maar ik kan niet anders. Brood is ook duur, maar voor de kinderen is het nodig dat ze dagelijks hun eten hebben. We proberen gezond te eten, maar alles is zo duur. De voedingsprijzen stijgen, maar ons inkomen niet! We eten niet altijd gezond en daardoor bouw je minder weerstand op, je voelt je geestelijk niet meer goed… het is een vicieuze cirkel!



18

Vroeger ging ik twee keer per week fitnessen. We gingen altijd met 4 vrouwen maar door de hoge kosten heb ik moeten afhaken. Ik had ook een probleem met de opvang. Mijn oudste moest dan 2 uur op de kleintjes letten. Ik laat liever mijn kinderen naar de sportclub gaan, maar of ik dit financieel nog lang zal kunnen volhouden weet ik niet. Het lidmaatschap, de sportkledij en het vervoer naar de club, kost ook allemaal veel geld. Ik hoop dat ze kunnen blijven sporten, hun leven moet nog beginnen, terwijl het mijne al voor de helft gepasseerd is. Ik besef dat ikzelf onvoldoende beweeg. Vroeger toen ik sportte, voelde ik mij beter. Je vindt ook meer tekstinspiratie in de adventskalender of in het tekstenboekje van SpoorZes.

Slotgebed God naar wie wij uitzien, wij danken U voor de belofte van uw komst. Wij bidden U, scheur toch de wolken weg en kom, maak uw belofte waar, kom in ons midden wonen en zet ons aan tot handelen opdat de wereld nieuw mag worden, zoals in die dagen, tot op vandaag, uw toekomst tegemoet. Amen.

Zending en zegen “De dag zal komen.” “De verlossing is nabij”. We mogen dromen van een wereld van meer gerechtigheid en vrede. Daartoe willen we ons in deze adventstijd inzetten, een duurzame toekomst tegemoet onder de zegen van Hij die zich noemen laat: Vader, Zoon en heilige Geest. Amen.

De campagne op kindermaat “Iedereen hoort er graag bij. Vandaag sluit ik niemand uit” Niemand droomt van een leven in armoede. Toch leeft in ons land 1 op 7 mensen in armoede. Voor hen lijkt het bijna onmogelijk om te ontsnappen uit die armoede. Hoe zouden zij naar de toekomst kijken? Samen met Welzijnszorg willen we deze mensen hoop geven. Daarom moeten we armoede bestrijden. Niet alleen voor vandaag. We moeten zorgen voor een mooie toekomst voor iedereen. En we maken een verschil! Geef mensen in armoede het signaal dat ze er echt bij horen en dat we samen iets zullen doen aan armoede. Doe het vandaag nog in je eigen omgeving, op school, in de sportclub, in de jeugdbeweging, in de buurt …Samen voor een toekomst zonder armoede!


Naar ‘Als ik kon toveren’, gebedenboek door en voor kinderen, Halewijn.


Lieve Vader, Jij bent mens geworden om samen met ons te lachen en te spelen, te huilen en te delen… Jij wou geen koning zijn, maar het kind van een timmerman. Je hele leven heb jij gekozen voor mensen die klein waren en zwak, zoals wij. Die fouten maakten, zoals wij. Die het soms goed bedoelden, zoals wij. Jij gaf licht in hun donker leven. Laat dat licht in deze advent ook op ons schijnen. Dan worden wij ook warme medemensen voor iedereen. Amen.

Tweede Adventszondag 6 december 2015

“Het pad recht maken”



20

Opening van de viering met symbool van Welzijnszorg: de kinderwagen Met de intredestoet brengen we de kinderwagen opnieuw binnen, maar nu via obstakels. Het hindernissenparcours kan eenvoudig gemaakt worden door stoelen in de middengang te plaatsen. De weg met obstakels kan ook (bij voorkeur) gemaakt worden met plakkaten die kriskras in de middengang staan. Op die plakkaten staan de hindernissen die Welzijnszorg benoemt, bijvoorbeeld: belbus afgeschaft, busabonnement wordt duurder, laatste dorpswinkel verdwijnt, … Elke mens in armoede ondervindt hoeveel drempels er zijn op het pad naar een beter leven. De roep naar basismobiliteit blijft bij mensen in armoede sterk klinken. Zij zijn de grootste openbaar vervoergebruikers, omdat dit dikwijls het enige verplaatsingsmiddel is dat ze kunnen gebruiken. Uit vorige campagnes weten we dat de weg die je moet gebruiken om ergens te geraken, vol omwegen, hindernissen is en zelfs onmogelijkheden bevat. Dit is niet alleen zo voor mensen in armoede, ook voor mensen met beperkingen, ook voor milieubewuste gebruikers.

Voorganger: De lezingen vandaag geven ons geen handleiding om die obstakels te overwinnen. Wel horen we de duidelijke oproep, de niet mis te verstane opdracht obstakels wèg te werken. Maak de paden recht en effen, zo zal het klinken. Dat is het einddoel: een rechtvaardiger wereld die voor iedereen bereikbaar is. Voorganger: Laat ons dit samenzijn beginnen in de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest.

Moment van inkeer en ommekeer Voorganger: Iedereen hoopt op een levensweg zonder hindernissen, zonder obstakels. Maar mensen leggen elkaar soms iets in de weg zodat de weg naar geluk moeilijker wordt… Met het boek Spreuken (hoofdstuk 11) drukken wij onze onvolkomenheden uit en bidden om Gods ontferming:


Lector: Mag ik hopen dat de Sint ook bij jou is geweest? Vond hij de weg naar jouw schoen? Soms is het niet gemakkelijk om op onze bestemming te geraken. Obstakels langs de weg verhinderen ons. Dat zagen we zojuist in de middengang. Dat ondervinden ouders met hun kinderwagen langs een hobbelige weg. Dat ondervinden rolstoelgebruikers op oneffen voetpaden. Dat ondervindt elke mens in armoede op het pad naar een beter leven.


Openingswoord

21

Lector: Wie eerlijk leeft, heeft zijn onkreukbaarheid als gids, wie onbetrouwbaar is, gaat aan zijn oneerlijkheid ten onder. Rijkdom helpt je niet op de dag dat God straft, rechtvaardigheid redt van de dood. Wie rechtvaardig leeft, baant zich een rechte weg, een goddeloze legt voor zichzelf een hinderlaag. Heer, ontferm U over ons… Moge die algoede God zich over ons ontfermen, onze fouten en tekorten opheffen en met ons meegaan op de rechte weg naar geluk en vrede voor altijd. Amen.



22

Lichtritus Wanneer we de weg niet vinden omwille van de duisternis, steken we het licht aan. Daarom ook brengen wij licht aan op de adventskrans. We willen de weg vinden naar een wereld van rechtvaardigheid en vrede zoals God ons beloofd heeft, en waaraan wij dienen mee te werken. Met het licht van de 2de kaars, tonen we ons vertrouwen en onze bereidheid om met deze gemeenschap de weg naar gerechtigheid en vrede te effenen.

Lichtlied: “Als tussen licht en donker” – ZINGT JUBILATE 116 strofe 2 Die lange nacht, die winter doorstaan wij met geduld, wij leven ongehinderd, de dagen zijn vervuld, Gij hebt het woord volbracht, dat feilloos staat geschreven en keert niet ijdel weder. Uw licht komt na de nacht.

of

Cd: “Door de wereld gaat een lied” – deel3 “Lichtlied” Dit ene weten wij en aan dit één houden wij ons vast in de duistere uren: er is een Woord, dat eeuwiglijk zal duren, en wie ’t verstaat, die is niet meer alleen. Uit cd: “Tussen de tijd” – Nieuw LiedFonds T: Henriëtte Roland Holst-van der Schalk – M: Mariëtte Harinck

Openingsgebed God van gerechtigheid, U die ons leiden wil op de weg naar vrede. Wij bidden U: open onze ogen opdat wij zien wat mensen hindert op hun weg naar geluk. Open ons hart opdat wij ons engageren om samen hindernissen weg te werken. Ga met ons mee op de weg naar Kerstmis, vandaag en alle dagen van deze adventstijd. Amen.

Inleiding op de lezingen (Baruch 5,1-9 - Lucas 3,1-6)

“Voor kleine mensen” – ZINGT JUBILATE 207 – VL 76 Uit cd: “Door de wereld gaat een lied”, deel 6 Cd: “Wees hier aanwezig” – Huub Oosterhuis, andere melodie

Homilie… enkele gedachten De 1ste lezing, een stukje uit het Bijbelboek Baruch, wordt toegeschreven aan de secretaris en metgezel van de profeet Jeremia – die we vorige week als 1ste lezing beluisterden. De auteur, Baruch kan zoals Jeremia jammeren en klagen. Vanuit de ballingschap schreeuwt het volk naar de hemel om verlossing en bevrijding. Het Joodse volk klaagt en kermt, en belijdt dat ze door hun eigen zonde en ongerechtigheid in grote ellende zijn terechtgekomen. In het stukje dat we vandaag horen, het einde van het boek Baruch, staat echter de bemoediging voorop. Het jammerende Bijbelboekje Baruch, eindigt met ‘een troostlied voor Jeruzalem’: “God zal Israël met vreugde leiden.” In dit troostlied herkennen we ook de profeet Jesaja, die we in het evangelie geciteerd horen: vrede door gerechtigheid en ook: hoogten zullen geslecht worden en ravijnen gevuld. Het volk is zich enerzijds bewust van hun eigen verantwoordelijkheid over de situatie waarin ze verkeren, anderzijds is er dat rotsvaste vertrouwen dat God hen uit de ballingschap zal terughalen. God bereidt de weg. In het evangelie keert dit beeld terug. Maar, zo kunnen we zeggen, omgekeerd. Johannes roept, met de woorden van Jesaja, de mensen op om de weg te bereiden voor de Heer: ‘maak recht de paden’. God brengt bevrijding als wij, mensen, ons oefenen in gerechtigheid. Gerechtigheid brengt vrede. Gave van God, opdracht voor de mens! Elke mens in armoede ondervindt hoeveel drempels er zijn op het pad naar een beter leven. De roep naar basismobiliteit blijft bij mensen in armoede sterk klinken. Zij zijn de grootste openbaar vervoergebruikers, omdat dit dikwijls het enige verplaatsingsmiddel is dat ze kunnen gebruiken. We weten hoe hierop bezuinigd wordt. Het is schrijnend dat juist die mensen die uit noodzaak het openbaar vervoer gebruiken, ook hier het eerst getroffen worden door de bezuinigingen.


Lied tussen de lezingen


Over kromme wegen recht maken en hobbelige wegen effenen, gaat het in de lezingen. Baruch en Jesaja roepen ons daartoe op. Er zijn in onze samenleving nog heel veel hindernissen op weg naar een vredevolle wereld voor iedereen. Volgens de Bijbel is gerechtigheid de weg naar vrede. Ieder mens tot hun recht laten komen, ons engageren om hindernissen weg te werken, kiezen voor rechtvaardigheid en het pad naar vrede effenen, is de opdracht van ieder die zich christen noemt.

Uit vorige campagnes weten we ook dat de weg die je moet gebruiken om ergens te geraken, omwegen, hindernissen en zelfs onmogelijkheden bevat. Dit is niet alleen zo voor mensen in armoede, ook voor mensen met beperkingen, ook voor milieubewuste gebruikers. Je draagt een vreemde naam, je kampte met een depressie, je bent langdurig werkloos, je haalde geen diploma… obstakels langs de weg, hindernissen op weg naar een betere toekomst. De campagne van Welzijnszorg wil naast aandacht en een hart voor mensen in armoede, ook een politieke stem laten horen, en toekomstgericht werken aan structuren die meer solidariteit mogelijk maken. Het pad recht maken, is de opdracht!

Geloofsbelijdenis • Zie tekst 9d in Groen liedboek ZINGT JUBILATE pagina 34 en 35 of • Zie geloofsbelijdenis 2 bij “Alternatieve teksten voor de vieringen”



24

Voorbeden God brengt bevrijding als wij, mensen, ons oefenen in gerechtigheid. Gerechtigheid brengt vrede. Gave van God, opdracht voor de mens! Bidden wij dat wij ons afstemmen op Zijn stem. Bidden wij voor mensen die doelloos en zonder uitzicht ronddwalen in de samenleving: mogen ze reisgenoten vinden op de weg naar een gelukkiger leven… Laat ons (zingend) bidden. Bidden wij voor mensen op de vlucht voor oorlog, geweld, onrecht en armoede: mogen ze de weg vinden naar meer solidariteit, vrede en gerechtigheid… Laat ons (zingend) bidden. Bidden wij voor deze gemeenschap hier verzameld: mogen wij moed en bemoediging vinden om ons verlangen naar een meer rechtvaardige wereld om te zetten in daden van solidariteit… Laat ons (zingend) bidden. Bidden wij even in de stilte van ons hart voor onze eigen vragen en intenties… Laat ons (zingend) bidden. Moge God die ons gerechtigheid belooft, ons geven dat wij hier en nu mogen zien hoe onze hunker naar gerechtigheid en vrede reeds waar mag worden in onze engagementen voor wie in armoede leven, in deze adventstijd en alle dagen van ons leven. Amen.

Lied bij het aanbrengen van de gaven “Kostbaar is mij alles van u” – VL 857 Uit cd: “Zielsverlangen” – Nieuw Liedfonds

Gebed over de gaven God van gerechtigheid, U kondigt zich aan in het licht van de adventskrans, in de oproep tot vrede en gerechtigheid. Kom bij ons aanwezig, in deze gaven van brood en wijn. Mogen ze voor ons worden tot gave èn opgave om de obstakels van onrecht weg te werken, om het pad naar vrede te effenen, vandaag en alle dagen van deze adventstijd. Amen.

Groot dankgebed

Vredeswens óf we houden 1 minuut stilte voor vrede dichtbij en veraf Gij vervult ons met de hoop op de komst van uw Rijk, dat de verlossing nadert van wie nu nog wonen in de schaduwen van de dood. Blaas die vonk aan en de gloed zal ons warmen en aanstekelijk maken. Laat deze hoop vrucht zetten in goedheid onder mensen, in verzoening tussen volken en vrede op aarde die duren zal als de dag waarop geen nacht meer volgt. Sytze de Vries

Communie Lied na de communie “Vrede is onze weg” – Carlos Desoete Uit cd: “Bestemming” – koor Solied


Onze Vader & Want van U is het koninkrijk


• Eucharistisch gebed XI B : “Jezus, onze weg”. Groen liedboek Zingt Jubilate op pagina 81 tot 83. of • Dankgebed 2 bij “Alternatieve teksten voor de vieringen”

Bezinningstekst na de communie Getuigenis over de actie ‘ik geraak er niet’ “Er is een nieuwe sporthal gebouwd, daar is heel veel in geïnvesteerd, ze is onbereikbaar met het openbaar vervoer en dat is bijzonder jammer. Het industrieterrein dat zich over twee domeinen uitbreidt, daar kan ook niemand geraken met openbaar vervoer. Er is een schaatsbaan dat een attractiepool is voor de jeugd: geen openbaar vervoer naartoe. Belangrijke woonkernen, is geen openbaar vervoer naar toe. Heist-op-den-Berg is een grote gemeente met 41.000 inwoners en enkele deelgemeenten. Tussen die deelgemeenten onderling is geen enkel openbaar vervoer mogelijk, op de belbus na, maar het probleem is dan dat er 3 belbusgebieden zijn wat betekent dat men vaak 2 belbussen moet bestellen om op een bestemming te geraken.” (Getuigenis Den Draai, Heist op den Berg) Je vindt nog meer inspiratie in de adventskalender of in het tekstenboekje van SpoorZes.



26

Slotgebed God van gerechtigheid, ons zoeken naar U en naar elkaar is niet zomaar een weg zonder hindernissen of obstakels. Wij danken U voor het eindeloze geduld dat U met ons heeft. En bidden: mogen wij uw barmhartigheid ombuigen tot krachtige daden van solidariteit opdat wij uw komst in deze wereld mogelijk maken, vandaag en alle dagen van deze adventstijd. Amen.

Zending en zegen “Vrede is onze weg” en “Vrede door gerechtigheid”. Mogen wij doordrongen van deze boodschap van hier heengaan, overtuigd dat wij de weg naar die vrede kunnen effenen door onze daden van solidariteit. Laten we ons daartoe zegenen door Hij die is Vader, Zoon en heilige Geest. Amen.

De campagne op kindermaat “Niemand is te klein om goed te doen” Een goed huis

Uit ‘Als ik kon toveren’, gebedenboek door en voor kinderen, Halewijn.


God, jij kent mij, en jij houdt van me zoals ik ben. Je hebt me nodig, hoe klein ik ook ben, om jouw droom waar te maken: een hemel op aarde voor alle mensen. Ik beloof je heel hard mijn best te doen om een kleine christen voor jou te worden.


In het huis waar we wonen hebben we het graag warm, we verbruiken water, moeten koken en gebruiken elektriciteit. Veel energie verbruiken is niet alleen slecht voor het milieu, maar het kost ook veel geld. Mensen in armoede zouden ook graag zorg dragen voor het milieu en zorgen dat hun rekeningen niet te hoog zijn. Maar daar knelt vaak het schoentje. Als je niet veel geld hebt voor je woning, dan kom je vaak in oude of slechte huizen terecht. Deze huizen hebben bijvoorbeeld enkel glas waar de kou zo doorkomt, kieren en spleten, geen isolatie … Om dan niet te veel kou te lijden, moet je veel energie verbruiken. Niet goed voor het milieu en ook zeer duur. Waarom dan geen zonnepanelen op het dak leggen, of waarom niet zorgen voor dubbel glas of isolatie? Dat zou ervoor zorgen dat de rekeningen naar omlaag gaan. Maar je moet eerst heel wat spaargeld hebben om al die dingen te kunnen kopen. Voor mensen in armoede lukt dat niet, want ze hebben geen spaargeld. Omdat ze te weinig kunnen sparen, kunnen ze dus ook niet besparen. Welzijnszorg wil deze mensen hoop geven. Daarom moeten we armoede bestrijden en ervoor zorgen dat iedereen kan uitkijken naar een mooie toekomst.



28

Aankondiging van het Buitengewone Jubileum van de Barmhartigheid door paus Franciscus “Ik heb de datum van 8 december gekozen, omdat die vol van betekenis is voor de recente geschiedenis van de Kerk. Ik zal namelijk de Heilige Deur openen op de vijftigste verjaardag van de afsluiting van het Tweede Vaticaans Oecumenisch Concilie. De Kerk heeft er behoefte aan die gebeurtenis levend te houden. Voor haar begon een nieuw traject in haar geschiedenis. De Concilievaders hadden, als een ware ademtocht van de Geest, sterk de noodzaak gevoeld tot de mensen van hun tijd op een begrijpelijkere manier te spreken over God. Nadat de muren die te lang de Kerk in een bevoorrechte burcht hadden opgesloten, omver waren gehaald, was de tijd gekomen om het evangelie op een nieuwe wijze te verkondigen. Een nieuwe fase in de evangelisatie van altijd. Een nieuwe taak voor alle Christenen om met meer enthousiasme en overtuiging te getuigen van hun geloof. De Kerk voelde de verantwoordelijkheid in de wereld het levende teken te zijn van de liefde van de Vader”



(Uit de bul met de afkondiging, Rome, 11 april 2015)

29

Derde Adventszondag 13 december 2015

“Laat uw handen niet verslappen”



30

Opening van de viering met symbool van Welzijnszorg: de kinderwagen De kinderwagen staat vooraan bij de adventskrans. Na de intredestoet maakt iemand de kinderwagen klaar met een lakentje, hoofdkussen, deken,… We leggen ook “een paarse doos” in de kinderwagen. Voor meer info zie www.derozedoos.be

Het gaat over “vreugde” en over “engagement” in de lezingen van de derde adventszondag. De profeet Sefanja jubelt het uit van vreugde: “God doet hindernissen te niet en komt ons bevrijden”. In het evangelie voelen de mensen aan dat de komst van Gods Rijk maar kan als antwoord op ons engagement. Daarom wordt er driemaal aan Johannes de Doper gevraagd: “Wat moeten we doen?” Deze derde zondag is ook de campagnezondag van Welzijnszorg. Met Welzijnszorg stellen wij vandaag dezelfde vraag: “Wat kunnen wij concreet doen zodat onze handen niet verslappen voor gerechtigheid?” Hoe tastbaar zijn onze tekenen van liefde voor kwetsbare mensen? Johannes zet ons op weg hoe wij vandaag en concreet de komst van Jezus kunnen voorbereiden. Laat ons dit samen doen in de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest.

Moment van inkeer en ommekeer vanuit de start van het “Heilig jaar van Barmhartigheid” Je bekeren, kiezen voor ommekeer, veranderen van mentaliteit is een dubbel verhaal in deze adventstijd: het is je keren naar de God van je leven en je keren naar mensen om je heen, naar mensen in nood en armoede.


Openingswoord


Deze paarse doos is het geschenkpakket dat jonge ouders krijgen “tijdens de zwangerschap”. Zij bevat nuttige informatie over borstvoeding, gezondheid,… Interessante stalen en kortingsbons voor de mama en de baby, alsook leuke ideetjes om de komst van het kindje voor te bereiden. Deze tekenen maken liefde en verwachting tastbaar. Dit is wat een koppel concreet kan doen om de komst van het nieuwe leven voor te bereiden. Deze derde zondag van de advent is de campagnezondag. Ook wij stellen ons de vraag: wat kunnen wij doen? Als antwoord geven we: laat uw handen niet verslappen. Houd niet op daden van gerechtigheid te doen. Hoe moedeloos we soms ook zijn, hoe uitzichtloos situaties zich soms aanbieden, christenen blijven vol verwachting uitzien naar het goede nieuws! En dit verwachten drukt zich uit in daden van gerechtigheid!

Bij de start van het “Heilig jaar van Barmhartigheid” bidden we om Gods goedheid en barmhartigheid met psalm 25 (4-6.8-11): Heer, laat mij zien hoe ik moet leven, wijs mij de goede weg. Leer me om trouw te zijn aan U, zeg me wat ik moet doen. Want U bent mijn God, U bent mijn redder. Ik hoop op uw hulp, elke dag weer.



32

De Heer is goed en eerlijk, hij leert slechte mensen om goed te leven. Hij wijst ook de goede weg aan mensen die op hem vertrouwen. Hij zegt hun wat ze moeten doen. De Heer is altijd goed en trouw voor mensen die hem gehoorzaam zijn. Ik weet hoe goed U bent, Heer. Vergeef me mijn zonden hoe groot die ook zijn… Uit ‘Bijbel in Gewone Taal’ – Nederlands Bijbelgenootschap, 2014. Heer, ontferm U over ons… Moge die algoede God zich over ons ontfermen, ons hoop op de toekomst geven en ons dichter brengen bij Hem en bij elkaar.

Lichtritus We steken de derde kaars op onze adventskrans aan. “God streelt het gezicht van mensen tot leven, in nieuw licht zien zij elkander staan. Tussen mensen laait vrede en vriendschap op: schitterend weerlicht van zijn mensenliefde. Het licht keert nu de duisternis. God ziet de wereld aan.” Kees Pannekoek Voor ganse tekst: zie ‘Het licht keert nu de duisternis’ bij “Alternatieve teksten voor de vieringen”.

Lichtlied: “Als tussen licht en donker” – ZINGT JUBILATE 116 strofe 3 O hemellichaam Jezus dat ieder mens verlicht, wij staan in U te lezen, Gij zijt ons vergezicht, de dageraad breekt aan, uw komst is niet te keren, wil ons de eenvoud leren, leer ons uw toekomst aan. Cd: “Door de wereld gaat een lied” – deel3 of “Lichtlied” Dit ene weten wij en aan dit één houden wij ons vast in de duistere uren: er is een Woord, dat eeuwiglijk zal duren, en wie ’t verstaat, die is niet meer alleen.

God van vreugde, maak ons tot mensen naar het beeld van Jezus: met ogen die niet alleen kijken maar ook zien, met oren die niet alleen horen maar ook luisteren, met een mond die niet alleen praat maar ook aanspreekt, met een hart dat niet alleen klopt maar ook bewogen is, want zo zijn wij gezegend en elkaar tot zegen. Amen.

Inleiding op de lezingen (Sefanja 3,14-18a - Lucas 3,10-18) “Bij God vinden we redding, vreugde en liefde voorbij elk onheil”, zo luidt de Bijbelse boodschap uit en in de mond van de profeet Sefanja. Ook Johannes de Doper heeft een duidelijke boodschap voor ieder van ons. Delen met elkaar, geen macht nastreven, geen geweld gebruiken zijn reële voorbeelden van wat wij als christen kunnen doen om Jezus’ komst voor te bereiden.

Homilie Hoe kan de toekomst beter verbeeld of gesymboliseerd worden dan door het nieuwe leven van een kind. In de adventsperiode wachten wij hoopvol op de geboorte van een wel heel speciaal kind. Die toekomstverwachting, die hoop op een betere wereld, dat visioen van rechtvaardigheid en vrede is in de campagne van dit jaar wel heel uitdrukkelijk aanwezig. De droom die Welzijnszorg heeft past naadloos bij het visioen dat de profeten ons voorhouden en het Rijk Gods dat we mogen verwachten.


Openingsgebed


Uit cd: “Tussen de tijd” – Nieuw LiedFonds T: Henriëtte Roland Holst-van der Schalk – M: Mariëtte Harinck

33

Toch wil Welzijnszorg die toekomst voor mensen in armoede wel heel concreet maken. De overtuiging dat we daarvoor zelf de handen uit de mouwen moeten steken is heel sterk aanwezig. Dat Rijk Gods komt er maar als wij de paden recht maken en de heuvels slechten. Wat is er dan aan de hand met die toekomst van mensen in armoede. Uit de vele gesprekken en trajecten die we met mensen in armoede mochten gaan, blijkt dat er nog altijd geen rechte paden zijn op de weg naar een gezonde en betaalbare woning, dat het leven in armoede ziek maakt en dat de weg naar een leefbaar inkomen en een menswaardig leven bezaaid is met hindernissen. Met deze campagne mikken we op de toekomst, op de droom voor een wereld, een samenleving waarin het ook op lange termijn goed is om leven voor iedereen. Een toekomst waarin ongelijkheid en armoede op een duurzame manier aangepakt worden. Een toekomst waarin hard gewerkt wordt aan de oorzaken van armoede. Vandaag zijn we immers nog altijd genoodzaakt om de symptomen van die armoede te bestrijden. Maar de armoede zelf die blijft bestaan.



34

Met deze campagne leggen we de nadruk op die toekomst. Want meer dan vroeger stellen we vast dat mensen in armoede meestal verstoken blijven van positieve ontwikkelingen op het vlak van wonen, gezondheidszorg of energieverbruik. Betaalbare, energiezuinige en gezonde woningen zijn nog altijd geen haalbare combinatie. Meer dan 100.000 mensen staan op de wachtlijst voor een sociale woning. Openbaar vervoer wordt niet alleen duurder, maar er is steeds minder aanbod, het is niet afgestemd op de verplaatsingen die mensen moeten doen. Mobiliteit is pas echt duurzaam als het verplaatsingssysteem werkt en betaalbaar is, ecologisch verantwoord, veilig en rechtvaardig. Mensen in armoede verplaatsen zich door omstandigheden al behoorlijk duurzaam: met het openbaar vervoer, te voet of met de fiets. De hulp en adviesverlening voor een gezond leven zijn niet afgestemd op mensen die te weinig financiële mogelijkheden hebben. Dieet en bewegingsadvies is op maat van mensen met geld en mogelijkheden. En een leven in armoede maakt ziek. Ook op dat vlak is de toekomst gehypothekeerd. Om de aandacht voor deze problemen niet te laten ophouden, duurzaam te maken, toekomstgericht te houden zijn vele handen nodig, is de steun van vele mensen nodig en niet in het minst van christenen, van u allemaal, beste vrienden. Vooral omdat we geloven dat christenen samen met Welzijnszorg dat visioen van dat Rijk Gods koesteren; omdat we geloven dat zeker bij christenen de diepe drijfveer aanwezig is om op te komen voor mensen die verstoken blijven van hun rechten, die hindernissen ondervinden op een gelukkig en zinvol leven. De lezingen van vandaag drukken vreugde en hoop uit, we mogen immers vertrouwen op onze God, vertrouwen dat het goed komt. Maar dat vertrouwen en die hoop moeten gevoed worden door ons aandeel in het realiseren van die betere wereld. In de lezing uit het evangelie van Lucas, toont Johannes de Doper ons hoe het moet: delen met elkaar, geen macht nastreven, geen geweld gebruiken. En laat dat nu net de kern zijn van de oproep die Welzijnszorg vandaag doet. Voor een meer gelijke samenleving, zonder armoede, Want daar wordt ook uw en mijn toekomst beter van, maar vooral daar wordt een stukje hemel op aarde gecreëerd. Dan wordt het mogelijk dat God onder ons geboren wordt.

Geloofsbelijdenis • Zie tekst 9e in Groen liedboek ZINGT JUBILATE pagina 35 of • Zie geloofsbelijdenis 3 bij “Alternatieve teksten voor de vieringen”

Voorbeden Vol vertrouwen richten wij ons nu tot God en wij leggen hem alles voor wat ons hart beroert op onze weg naar Kerstmis. Wij bidden om vriendelijkheid tussen mensen, om aandacht en geduld in deze harde snelle wereld, om een menswaardig leven. Behoed ons dat wij ons niet verharden, geef ons ogen voor elkaar… Laat ons (zingend) bidden.

Bidden wij even in de stilte van ons hart voor onze eigen vragen en intenties… Laat ons (zingend) bidden. God, luister naar deze gebeden en alles wat er leeft in ons hart. Hoor ons bidden en help ons in alle mensen uw beeld te zien. Amen.

Gebed over de gaven God van vreugde, maak van dit brood en deze wijn tastbare tekenen van uw liefde voor ieder van ons. Maak van dit brood voedsel van verbondenheid met onze omgeving. Geef aan deze wijn de kracht om kleinen en naamlozen te zien en te horen. We vragen het in Jezus’ naam. Amen.


Wij bidden voor een kwaliteitsvol leven voor iedereen in onze samenleving. Wij bidden om volgehouden inzet voor het recht op duurzaam wonen, op basismobiliteit en op een gezond leven voor mensen in armoede. Dat wij blijven geloven dat er altijd genoeg is voor iedereen, als wij maar willen delen… Laat ons (zingend) bidden.


Wij bidden voor hen die leiding geven in deze wereld en in onze kerk: dat zij niet zwichten voor macht of eigenbaat, dat zij niet berusten in de vergiftiging van grond en lucht, dat zij vooruitzien, hun ogen gericht op de toekomst van allen… Laat ons (zingend) bidden.

Groot dankgebed • Eucharistisch gebed XI C : “Jezus gaat aan geen enkele nood voorbij”. Groen liedboek ZINGT JUBILATE op pagina 83 tot 85. of • Dankgebed 3 bij “Alternatieve teksten voor de vieringen”

Onze Vader & Want van U is het koninkrijk Vredeswens óf we houden 1 minuut stilte voor vrede dichtbij en veraf “Wat kunnen wij concreet doen zodat onze handen niet verslappen voor gerechtigheid?” Hoe tastbaar zijn onze tekenen van liefde voor kwetsbare mensen?



36

Daarom bidden wij: Heer en vriend Jezus, wij zien uit naar uw komst, uw Rijk van vrede en gerechtigheid. Doe ons aanwezig zijn en stel ons aansprakelijk voor mensen. Dat wij volharden in aandacht en barmhartigheid en vreugde delen voor elke mens die erbij mag horen. Geef dat wij zo handen aan vrede geven, U onze vredebrenger voor vandaag en tot in eeuwigheid. Amen.

Bezinningstekst na de communie

De nieuwe toekomst tastbaar maken … Op weg naar Kerstmis, een bijzondere periode in het jaar. Dit jaar komt Welzijnszorg voor ons erg dichtbij liggen. Het campagnethema is immers: een toekomst zonder armoede begint op school. Er zijn nog veel kansarme gezinnen in België: 7% van de bevolking wordt getroffen door langdurige inkomensarmoede. Ook in onze scholen zijn ze dus aanwezig, de kinderen uit kansarme gezinnen, met 1 of 2 per klas.

Hoe geven wij een warme toekomst aan die kinderen? Misschien is het op de eerste plaats belangrijk om hen te zien en om zich in te leven in hun achtergrond. Je ziet hun ouders niet in school, zij komen niet naar het oudercontact? Hoe zou je zelf zijn, indien je niet kon lezen, en indien de school bij jou niet veel goeds oproept? Gaan wij dan maar zelf bij hen op bezoek?

Je vindt ook inspiratie in de adventskalender of in het tekstenboekje van SpoorZes.

Slotgebed God van vreugde, open onze ogen en ons hart om te zien waar en in wie U vandaag opnieuw mens wil worden. Wij danken U om Jezus die wij verwachten. Hij die licht voor mensen is, net als de kaarsen op onze adventskrans. Geef dat wij dat licht meedragen in ons hart als warmte voor de mensen om ons heen, vooral voor hen die leven in armoede. Door Christus onze Heer. Amen.


Mogen onze scholen, sterk, breed en warm zijn, voor alle kinderen, maar in het bijzonder voor die kinderen die uitzien naar een betere toekomst. Vrede op aarde … vooral voor hen … ook door jou? Rik Henckens


Kunnen die kinderen zich goed voelen op school of ervaren zij reeds vlug dat zij ‘anders’ zijn? Ze krijgen niet zoveel nieuwe dingen als andere kinderen. En ze hebben niet altijd geld mee voor het zwemmen of voor een uitstap. En ze kunnen niet meepraten over grote reizen en over dure kindershows. Is er in de klas toch ruimte voor hun leefwereld, hun dromen en hun zorgen?

Zending en zegen Moge onze droom van gerechtigheid – liefde en barmhartigheid - nooit verstommen. Moge de wind in de bomen een lied zingen van solidariteit. Moge sterren aan de hemel vertellen dat er altijd méér is in een mens. Moge elke avond ons leiden naar oeverloos vertrouwen. Moge er groeikracht in ons gelegd worden voor het onvermoede, voor de dag van morgen. Moge er een God zijn die ons ziet, ons zoekt en zegent: Hij die is: Vader, Zoon en heilige Geest. Amen. Naar Kris Gelaude



38

De campagne op kindermaat “Ik heb zoveel gekregen dat ik vandaag wil delen: mijn helpende hand en een vriendelijk woord, een aanmoediging en een gulle lach” Vlotte verplaatsingen

Nu ik groter ben zie ik mensen die opnieuw hun handen sluiten. Ze willen grijpen en vasthouden, ze maken vuisten. Maar ik wil mijn handen open houden, God. Ik wil delen, alles wat in me leeft. Help me vandaag opdat mijn handen geven en delen. Maak mij tot een kleine korrel graan die in de aarde valt en zich deelt, die vruchten van goedheid geeft aan jou en alle mensen. Naar ‘Als ik kon toveren’, gebedenboek door en voor kinderen, Halewijn.


Lieve vader, moeder, Toen ik een baby was hield ik mijn handen helemaal toe, gebald tot vuistjes. Toen ik een peuter was, leerde ik mijn handen openen en gebruiken.


Wil je naar school, naar het werk, op reis of een feestje? Geen probleem. De auto staat voor de deur en de GPS leidt je naar je bestemming. Simpel toch? Of niet… Niet alleen zorgen al die auto’s voor files en slechte lucht maar ook niet iedereen heeft een auto of kan die dure benzine betalen. Wie in armoede leeft is vaak afhankelijk van de bus of de trein, moet te voet gaan of met de fiets. Dan is het niet eenvoudig om op het werk te raken, om familie te bezoeken, om naar het ziekenhuis te gaan of om eens een uitstap te maken. Zeker voor mensen met een ziekte of handicap is het heel moeilijk. Het is geen oplossing dat we allemaal nog meer en nog langer met de auto rijden. Maar het kan toch niet dat mensen thuis moeten zitten, eenzaam zijn of geen werk vinden omdat ze er niet geraken. Welzijnszorg wil deze mensen hoop geven. Daarom moeten we armoede bestrijden en ervoor zorgen dat iedereen kan uitkijken naar een mooie toekomst.

Vierde Adventszondag 20 december 2015

“God komt bij ons wonen”



40

Opening van de viering met symbool van Welzijnszorg: de kinderwagen De aangeklede kinderwagen van vorige week staat bij de adventskrans. Na de intrede verplaatst een medewerker of een zwanger koppel de kinderwagen naar of naast de nu nog lege kerststal. Dit drukt onze verwachting uit dat God zich ook dit jaar weer een plaats te midden mensen zoekt. Onze gemeenschap biedt Hem deze plaats aan. Voor mensen in armoede is de zoektocht naar duurzaam en kwaliteitsvol wonen niet evident: jaren wachten op een sociale woning, er niet in slagen om betaalbaar en fatsoenlijk te wonen, door de klank van je naam de deur in het gezicht krijgen. Of nog anderen die zich in de schulden werken omdat de kost voor energie en water uit de pan rijst in de duizenden niet-duurzame of energievretende huurwoningen.

Openingswoord

We bereiden ons samen liturgisch en concreet voor op het komende kerstfeest in de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest.

Moment van inkeer en ommekeer Je bekeren, kiezen voor ommekeer, veranderen van mentaliteit is een dubbel verhaal in deze adventstijd: het is je keren naar de God van je leven en je keren naar mensen om je heen, naar mensen in nood en armoede. Vanuit het “Heilig jaar van Barmhartigheid” bidden we om Gods goedheid en barmhartigheid met psalm 51 (3-4.12-13): God, U bent goed, heb medelijden met mij! Uw liefde is groot. Vergeef me mijn zonden, neem mijn schuld weg, maak mij weer schoon.


Met Welzijnszorg denken we vandaag ook aan het recht op een toekomst in een gezond en betaalbaar huis voor mensen in armoede. Geen evidentie, want zij wonen vaak in slechte, energieverslindende huizen. Maar ook de leefomgeving is van belang met gezonde lucht en voldoende groene ruimte. Er is nog veel werk aan de winkel!


Op deze vierde adventszondag klinken beloftevolle woorden als veiligheid en vrede, vreugde en geloven. Maar de grootste belofte is dat God mens wil worden. Hij wil mens worden in iemand die als een Herder is voor Israël. Hij wil mens worden in de schoot van Maria en Elisabeth. Hij wil mens worden in ieder die durft geloven in een God die bij ons komt wonen.

41

God, geef mij weer een onschuldig hart. Maak mij van binnen nieuw, zorg dat ik trouw blijf aan U. Stuur me niet weg, blijf dicht bij mij met uw kracht. Uit ‘Bijbel in Gewone Taal’ – Nederlands Bijbelgenootschap, 2014. Heer, ontferm U over ons… Moge die algoede God zich over ons ontfermen, onze fouten en tekorten opheffen en met ons meegaan op de rechte weg naar geluk en vrede, voor altijd. Amen.



42

Lichtritus We steken de vierde kaars op onze adventskrans aan. “Heden brengt God zijn liefde aan het licht, zijn eigen Zoon doet Hij opgaan over de mensen. Al sluiten de wolken hun gelederen, Hij zal ons raken met zijn licht en warmte. Het licht keert nu de duisternis. God ziet de wereld aan.” Kees Pannekoek Voor de hele tekst: zie ‘Het licht keert nu de duisternis’ bij “Alternatieve teksten voor de vieringen”.

Lichtlied “Als tussen licht en donker” – ZINGT JUBILATE 116 strofe 1,2 en 3 Als tussen licht en donker de tijd zijn stroom versnelt, zijn wij in U verzonken, ons hart raakt niet ontsteld, Gij leeft en houdt de wacht, wij hebben niets te vrezen, de slaap zal ons genezen, Gij waakt de ganse nacht! Die lange nacht, die winter doorstaan wij met geduld, wij leven ongehinderd, de dagen zijn vervuld, Gij hebt het woord volbracht, dat feilloos staat geschreven en keert niet ijdel weder. Uw licht komt na de nacht. O hemellichaam Jezus dat ieder mens verlicht, wij staan in U te lezen, Gij zijt ons vergezicht, de dageraad breekt aan, uw komst is niet te keren, wil ons de eenvoud leren, leer ons uw toekomst aan. Cd: “Door de wereld gaat een lied” – deel3

of “Lichtlied” Dit ene weten wij en aan dit één houden wij ons vast in de duistere uren: er is een Woord, dat eeuwiglijk zal duren, en wie ’t verstaat, die is niet meer alleen. Uit cd: “Tussen de tijd” – Nieuw LiedFonds T: Henriëtte Roland Holst-van der Schalk – M: Mariëtte Harinck

Openingsgebed

“Uit een bescheiden vrouw wordt iemand geboren die met goddelijke macht zal bekleed worden om het volk Israël als een herder te leiden”, zo proclameert de profeet Micha. De evangelische boodschap beschrijft Maria als de gezegende vrouw die de Messias in haar schoot draagt.

Homilie… enkele gedachten Blijde hoop en verwachting in de beide lezingen, waarbij verwachting in een dubbele betekenis wordt gebruikt. Verwachting die letterlijk voelbaar wordt, verwachting die, om het met wat oude woorden te zeggen, vlees geworden is. Hoop en verwachting. Het zijn woorden die verschillende reacties uitlokken. Velen vinden ze wellicht naïef en zeggen resoluut: ‘Je moet niet zweren bij hoop. Hoop, dat is voor zwakkelingen en doetjes.’ Anderen zullen zeggen: ‘Hoop? Verwachting? Ik heb niets om te hopen en ik heb nog minder om te verwachten. Er komt toch nooit wat. Ik krijg alleen maar slaag van het leven. Niets anders.’ Maar de lezingen roepen niet alleen op tot vreugde en hoop, het is niet alleen uitzien naar en hopen op, maar werken aan dat Rijk Gods. Werken aan het Rijk van liefde, vrede en gerechtigheid. Die hoop en dat verlangen worden in het evangelie belichaamd door twee vrouwen. Vrouwen, moeders en toekomstige moeders, weten letterlijk aan den lijve wat verwachten is. Meer dan wie ook blijven zij hopen op en geloven in een betere toekomst voor hun kinderen. Hoop en verwachting maken een mensenleven leefbaar en waardevol. Hoop voor hen die dank zij onze steun aan Welzijnszorg misschien weer uitzicht hebben op echt leven. Hoop voor hen die weigeren te hopen, hoop voor hen die geen hoop meer hebben.


Inleiding op de lezingen (Micha 5,1-4a - Lucas 1,39-45)


God van belofte, U komt niet uit de hemel gevallen, niet onverwacht van achter de wolken vandaan. U bent mens geworden, breekbaar en sterk. U schuilt in het hart van wie goed zijn, zit wijzen en barmhartigen in het bloed. U laat zich zien in hen die vol vertrouwen dromen van een nieuwe hemel en een nieuwe aarde. God, wij mensen dragen U onder het hart. Amen.

En hoop voor ons, christenen, die tegen alle beter weten in blijven hopen op een betere wereld. Die blijven mee jubelen en mee verwachten met die twee vrouwen in het evangelie, omdat we, net zoals Elisabeth en Maria, geloven in het Godskind dat Maria draagt. Hoop om al het goede dat God met ons voorheeft. Met ieder van ons, met ieder van zijn mensenkinderen.

Geloofsbelijdenis • Zie tekst 9d in Groen liedboek ZINGT JUBILATE pagina 34 en 35. of • Zie geloofsbelijdenis 4 bij “Alternatieve teksten voor de vieringen”

Voorbeden Vol vertrouwen richten wij ons nu tot God en wij leggen hem alles voor wat ons hart beroert op onze weg naar Kerstmis.



44

Bidden we voor mensen die de kunst verstaan naar anderen te luisteren, mensen die horen en zien, breken en delen vanzelfsprekend vinden. Dat het onze samenleving en kerk nooit aan zulke mensen ontbreken mag… Laat ons (zingend) bidden. Bidden we voor Welzijnszorg die mensen in armoede samenbrengt en een stem geeft: dat zij mensen blijft verbinden en inspireren tot solidariteit, dat zij mensen bewust en sterk maakt. Dat Welzijnszorg zich blijft inzetten voor een toekomst zonder armoede… Laat ons (zingend) bidden. Bidden we ook voor onszelf: dat wij bezield blijven door solidariteit, dat we opkomen voor de belangen van anderen zelfs als dit ten koste gaat van het eigenbelang, dat we onze blik niet verengen tot altijd meer voor steeds minder mensen… Laat ons (zingend) bidden. Bidden wij even in de stilte van ons hart voor onze eigen vragen en intenties… Laat ons (zingend) bidden. God, over enkele dagen is het Kerstmis. Luister naar ons bidden en sterk in ons het geloof in uw belofte van leven voor ieder mens. We vragen het door Christus, onze Heer. Amen.

Gebed over de gaven God van belofte, maak ons beschikbaar en breekbaar als levend brood. Maak ons genietbaar en smaakbaar als tintelende wijn. Laat door uw liefdeskracht dit brood en deze wijn teken worden van Jezus’ aanwezigheid in ons midden. Kom onder ons en groei in onze wereld. Amen.

Groot dankgebed • Eucharistisch gebed V. Groen liedboek Zingt Jubilate op pagina 65 tot 67. of • Dankgebed 4 bij “Alternatieve teksten voor de vieringen”

Onze Vader & Want van U is het koninkrijk Vredeswens óf we houden 1 minuut stilte voor vrede dichtbij en veraf

Bezinningstekst na de communie Getuigenis: Ik stel me toch vragen over de volgorde op de wachtlijst. Ik heb zo het gevoel dat dit toch niet helemaal klopt en dat de verdeling van appartementen niet helemaal eerlijk verloopt. Soms moeten mensen drie jaar wachten en anderen dan maar 1,5 jaar. Ik heb uiteindelijk wel een appartement gekregen en ik voel me thuis in mijn appartement op de 8ste verdieping van de sociale huisvesting, ik heb een mooi uitzicht maar ik heb regelmatig lekken bv, in de wc en de badkamer. Ze komen dat wel maken maar niet goed. Ze komen soms snel maar het is niet goed hersteld want 3 dagen later is het terug kapot, het water loopt langs de leidingen, de kalk valt daardoor van de muren. Ik kan er wel mee leven maar ik ben beschaamd om iemand bij mij binnen te laten. Ik zit op de bovenste verdieping en het dak is niet goed geïsoleerd. Dus heb ik ofwel een heel hoge rekening voor mijn chauffage, ofwel moet ik in de kou zitten. Het is toch niet omdat we niet rijk zijn dat we geen minimum aan kwaliteit waard zijn. Je vindt ook inspiratie in de adventskalender of in het tekstenboekje van SpoorZes.


Communie


De verrezen Jezus wenst ons: “Vrede”. Moge zijn levensadem ons bezielen met geestkracht: om vrede handen en voeten te geven, om woorden van barmhartigheid te spreken, om liefde en recht te zijn overal waar wij gaan en staan, te beginnen hier, dit uur en in deze gemeenschap. Amen.

Slotgebed God van belofte, wij geven aan Maria en Eliabeth een bijzondere plaats. Als moeder willen zij geborgenheid schenken aan het leven in hun schoot. In die geest verlangen wij naar een samenleving waar menselijke warmte en liefdevolle uitstraling nieuw leven mogelijk maken. Vanuit dat verlangen leven wij naar Kerstmis toe, vandaag en morgen. Amen.

Zending en zegen Gods tekenen zijn bijna nooit spectaculair, ze zijn veeleer klein, kwetsbaar als een kind in de moederschoot. Het is zoals de Nederlandse dichter Lucebert zegt: “Alles van waarde is weerloos”.



46

Zo willen ook wij blijven geloven dat de stappen van Welzijnszorg tekenen van hoop zijn voor mensen in armoede. Dat we daartoe samen met onze adventsactie de evangelische stem voor solidariteit en een toekomst zonder armoede steeds opnieuw laten klinken. Moge God ons daartoe zegenen, Hij die is: Vader, Zoon en heilige Geest. Amen.

De campagne op kindermaat “Een werkje of aandachtspuntje voor een betere toekomst voor iedereen, ook na de advent” Een gezonde toekomst

Naar ‘Als ik kon toveren’, gebedenboek door en voor kinderen, Halewijn.


Lieve God, In deze advent keken we uit naar jouw komst. We bereidden ons voor en werkten mee aan jouw toekomstdroom: een hemel op aarde voor alle mensen. Wat is het fijn te weten dat wij met zoveel mensen samen konden werken aan een thuis voor jou hier op onze aarde. Dank je wel! Nu het bijna Kerstmis is, is ons werk niet gedaan. Ook in het nieuwe jaar blijft jouw toekomstdroom ook de onze. Amen


Voor iedereen is gezond leven belangrijk. Genoeg bewegen, gezond en afwisselend eten, op tijd naar de dokter of de tandarts gaan, zorgen voor een gezonde geest in een gezond lichaam. Er ligt een mooie toekomst voor je. Maar ook hier vallen mensen uit de boot. Armoede geeft niet alleen geldzorgen. Zowel je lichaam als je hoofd lijden onder een leven in armoede. Zo’n huis waar het koud en vochtig is, daar word je ziek van. Niet weten hoe je de maand doorkomt, je zorgen maken om de toekomst van je kinderen of wat je die avond zal eten… ook daar word je ziek van. Moeten mensen in armoede dan niet extra moeite doen om gezond te leven? Maar zo eenvoudig is het niet. Lid worden van de sportclub is duur en bovendien moet je dan nog sportkleren kopen en tot daar geraken. Ook de dokter of de tandarts kosten veel geld. Welzijnszorg wil deze mensen hoop geven. Daarom moeten we armoede bestrijden en ervoor zorgen dat iedereen kan uitkijken naar een mooie toekomst.



Alternatieve teksten voor de vieringen

48

Het licht keert nu de duisternis De koude hand van de duisternis ligt zwaar op onze dagen; de wereld houdt de adem in. Keert God zijn aangezicht van ons af, koestert Hij niet langer wat Hij heeft gemaakt? Het licht keert nu de duisternis; God ziet de wereld aan. Koud zijn de mensen, poppen van sneeuw en ijs, stuk voor stuk diepgevroren op hun aarde. Maar Hij roept heden dooi over hen af; de adem van God weert de winter uit de mensen: zie ze leven! Het licht keert nu de duisternis; God ziet de wereld aan.

Hij streelt het gezicht van mensen tot leven; in nieuw licht zien zij elkander staan. Tussen volkeren laait de vrede en vriendschap op: schitterend weerlicht van zijn mensenliefde. Het licht keert nu de duisternis; God ziet de wereld aan.

Kees Pannekoek, Het gaat om wat stroomt. Gedichten, gebeden, overwegingen, liederen, columns, Adveniat geloofseducatie, Baarn, 2012.

Geloofsbelijdenis 1 Ik geloof in God die de wereld heeft bestemd voor het geluk van de mensen. Hij nodigt ons uit om deel te hebben aan zijn liefde. Ik geloof in Jezus Christus, die aan de liefde van God gestalte heeft gegeven. Hij heeft zich ingezet om mensen te bevrijden. Hij is hierin zo ver gegaan dat Hij er zijn leven heeft voor gegeven. Ik geloof dat zijn Geest nog steeds mensen blijft bezielen en oproepen om die weg van liefde te gaan.


Het licht keert nu de duisternis; God ziet de wereld aan.


Heden brengt Hij zijn liefde aan het licht; zijn eigen Zoon doet Hij opgaan over de mensen. Al sluiten de wolken hun gelederen, Hij zal ons raken met zijn licht en zijn warmte.

49

Ik geloof in mensen die in Jezus voetstappen treden en die hun daden richten naar wat Hij heeft voorgeleefd. Zij zijn het zout van de aarde. Zij zijn het licht in deze wereld. Tot die gemeenschap van mensen wil ik behoren, want ik wil meebouwen aan Gods eigen droom: Een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, waar het goed leven is om te leven voor allen. Amen. Bron onbekend

Geloofsbelijdenis 2



50

Ik geloof in God die Vader is en ons de wereld schenkt, toekomst en belofte. Ik geloof dat God ons oproept om in deze wereld te getuigen van zijn liefde. Ik geloof in Jezus de verrezen Heer, die geroepen en gezonden is om mens te worden met de mensen, om lief en leed te delen, om zich te geven aan de mensen en hun de weg te wijzen naar de Vader. Ik geloof dat Jezus ons nu verder oproept om over hem te getuigen, om zo alle mensen de weg naar God te wijzen. Ik geloof in Gods Geest, die ons vandaag bezielt en stuwt om zich als vurige christen in te zetten voor Gods rijk. Ik geloof dat Jezus’ geest ons samenbrengt in deze kerkgemeenschap, teken van zijn aanwezigheid, waar alle mensen zonder onderscheid en overal ter wereld, als broers en zussen samenkomen, tot God ons leven op aarde zal voltooien. Amen. Bron onbekend

Geloofsbelijdenis 3 Ik geloof in God die heet : “Ik zal er zijn voor allen, niemand uitgesloten.” Hij is de kern, de bron van onze solidariteit. Op Hem wil ik mijn inzet afstemmen en Zijn naam maken tot de rode draad van mijn leven. Ik geloof in Jezus van Nazareth, de Christus, het levende verzet tegen iedere uitsluiting.

die ook vandaag mensen bezielt en aanzet om Jezus’ manier van leven tot de hunne te maken en de weg te gaan van breken en delen, van goedheid en gerechtigheid, van liefde en vrede, altijd weer ten bate van de minsten. Ik geloof in Hem die heet : “Ik zal er zijn voor u”. En ik weet en besef : Zijn Boodschap is te doen. Amen. Naar Carlos Desoete

Geloofsbelijdenis 4 Geloven is een krachtig middel voor het alledaagse leven. Als dat in gemeenschap kan, in groepen, in organisaties, in verenigingen waar twee of meer mensen samenkomen, werkt het veelvoudig… Ik geloof niet langer in blind noodlot en stom toeval, in afgoden en machten, de markt en de beurs. Ik geloof niet langer meer dat deze wereld vol uitbuiting, vernedering en pijn de enig mogelijke wereld is. Ik geloof niet meer dat ook maar iets in deze wereld natuurnoodzakelijk is, zoals kindersterfte, aids, kinderslavernij, het bittere onrecht van de armoede en als gevolg daarvan, het bittere geweld. Ik geloof dat waar mensen het opnemen voor de zwakken, we een beetje Gods’ wereld bereiken.


Ik geloof in Gods Geest,


In Hem heeft onze God handen en voeten gekregen. In Hem is Zijn naam werkelijkheid geworden. Ik geloof dat Hij niet vergeefs heeft geleefd en niet vergeefs is gestorven, maar dat Hij elke dag opnieuw verrijst in mensen die vandaag zijn solidariteit met de uitgeslotenen belichamen.

Ik geloof dat waar we samen strijden voor rechtvaardigheid en menswaardigheid voor allen, we samen groeien tot een menselijke wereld van vrede en vreugde. Ik geloof dat wij de wereld dagelijks mee scheppen. Ik wil me samen met heel velen inzetten voor een betere wereld, maar dan stukje bij beetje, dag na dag. Jeanne Devos

Groot Dankgebed 1 Sietze de Vries



52

Gij wekt in ons verwachtingen, want Gij hebt omgezien naar ons en U over ons ontfermd. Met de dauw van uw liefde herschept Gij de aarde, maakt Gij ons ruimte. Een weg van vrede ontvouwt zich, een morgen gloort, beschijnt wie zijn gezeten in schaduw van de dood. Zo doet Gij uw schepping goed. Daarom zingen wij mee - met hart en ziel – met Zacharias, met Maria, en met allen die door de tijden als wachters in de nacht gezeten in het duister gezongen hebben van het licht van uw dag. Met hen mee verheffen ook wij vandaag onze stem: Heilig, heilig… Gezegend Gij, om Jezus uw knecht, uw zoon en profeet, die uw liefde gestalte gaf, en die stem gaf aan onze hoop, die gerechtigheid omhelsde, en één en al ontferming was. Hij is het die ons leidt en onze handen vult sinds die nacht waarin hij werd overgeleverd, toen Hij brood nam en U zegende… Zend uw Geest uit over ons mensen, over dit brood en deze wijn, over heel uw kerk. Dan blijft ook in ons de verwachting gewekt, dan zet ook in ons uw Woord vrucht en groeit de hoop. Wek op uw macht, uw overmacht aan liefde

en bevrijd wie nu nog huizen in de zware schauduwen in een duister land. Breng hen met ons bijeen in uw Rijk van vrede.

Groot Dankgebed 2 We danken U, God, om uw wonderlijke geschiedenis van mensen.

Gij zijt het die uw Zoon, Jezus van Nazareth, ons bestaan hebt laten delen zodat de mensheid mocht ervaren dat Gij een en al liefde zijt. Zo hebt Gij uw liefde zichtbaar gemaakt en uw mededogen laten kennen. Daarom danken en loven we U met deze woorden: Heilig, heilig, heilig… Jezus Christus ging zijn weg. Soms een stem die roept in de woestijn, soms bekleed met warme woorden. Oneffen paden maakte Hij recht, zodat de lammen weer konden lopen. Heuvels van onmacht werden geslecht zodat blinden weer konden zien. Kronkelpaden maakte Hij recht zodat de mensen de weg naar U, God, weer vonden. Zend dan nu de adem van uw Geest, God, over dit brood en deze wijn opdat we met Jezus dit Laatste Avondmaal samen kunnen vieren. Hij bracht heil en bevrijding ook op de avond voor zijn lijden en dood. Hij nam brood in zijn handen, dankte U, God


Gij zijt het die Johannes de Doper hebt ingegeven de weg naar u Zoon te bereiden door bekering en daden van gerechtigheid.


Gij zijt het die de ziel in de schepping hebt gelegd zodat haar schoonheid van U kan spreken. Gij zijt het die de profeten woorden hebt gegeven om het volk van Israël te leiden en om van U te getuigen.

en gaf het aan zijn vrienden met de woorden: Neem en eet, dit is mijn lichaam dat voor u gebroken wordt. Hij nam ook de beker, dankte U opnieuw en gaf hem rond aan zijn vrienden met de woorden: neem en drink, dit is de beker met mijn bloed. Het wordt voor u vergoten tot vergeving van uw zonden. Blijft dit doen om mij niet te vergeten. Als wij dan eten van dit brood en drinken uit deze beker, verkondigen wij de dood des Heren totdat Hij komt.



54

Moge het delen van dit brood en deze beker ons sterken in de hoop dat een nieuwe wereld komen zal waar brood en liefde genoeg is voor allen. Op zijn woord gedenken we, rond brood en beker, zijn leven en sterven, maar ook dat Gij Hem hebt opgewekt en eeuwig leven hebt geschonken. En we bidden om zijn Geest dat Zij ons vaardig mag vinden om de weg van Jezus te bereiden. Dat Zij ons tot bekering brengt en in ons de goedheid mag leggen die was in Hem, Jezus Uw Zoon. Dat we mensen van gemeenschap worden met een warm hart voor allen die ons tot hier hebben geleid en die met ons meegaan in geloof, hoop en liefde of die ons blijven begeleiden vanuit uw heerlijkheid waarheen zij ons zijn voorgegaan. We gedenken hen in de stilte van dit uur. Dat we mensen van gemeenschap worden die samen met paus en bisschoppen onze stem laten horen en zijn blijde boodschap van barmhartigheid blijven verkondigen en op die wijze hulde brengen aan U, God, door Jezus Christus, met Hem en in Hem, tot in eeuwigheid. Amen. Piet Stienaers

Groot Dankgebed 3 Liefdevolle, Barmhartige God, nu wij hier rondom U samen en verbonden zijn, herinneren wij ons het oude verhaal dat door de eeuwen is doorverteld: het verhaal over Jezus van Nazareth, een mens die U, God, vrijmoedig “Abba” – “Vader” heeft durven noemen, en ons heeft geleerd hetzelfde te doen. God, wij danken U voor het bestaan van die mens, die het aanzien van deze wereld veranderd heeft door te spreken over één groot visioen: het rijk van God dat eenmaal zal komen, een rijk van vrede en vrijheid, liefde en gerechtigheid.

Omwille van Jezus Christus en zijn nooit te vergeten boodschap zeggen we dank en met deze woorden: Heilig, heilig, heilig… Liefdevolle, Barmhartige God, Jezus heeft zich met lijf-en-ziel ingezet voor uw goede en blijde boodschap aan mensen. Hij wist zich door U begrepen en aanvaard. Hij zag zich door U in liefde bevestigd. Wij gedenken hoe Jezus - in de laatste nacht van zijn leven de tafel en het brood deelde met zijn vrienden… Woorden van het laatste avondmaal Zo gedenken wij, God, leven, dood en verrijzenis van Jezus Christus. Wij gedenken hier ook de velen die van ons zijn heengegaan, al de mensen van wie we zo erg veel hebben gehouden… God en Vader,


Wij herinneren ons hoe Jezus tot de mensen heeft gesproken, over een afgedwaald schaap, een verloren zoon: al wie is zoekgeraakt en niet meer van tel, uit het oog en uit het hart, de kleine en de arme, de mannen en vrouwen in de kou, al wie onvrij is, onbekend en onbemind… We herinneren ons dat Hij naar al die verloren mensen op zoek ging, en hoe Hij partij voor hen trok zonder de anderen te vergeten.


Wij herinneren ons, liefdevolle en barmhartige God, dat overal waar Jezus verscheen, de mensen hun menselijkheid herkregen en vol werden van een nieuwe rijkdom. Zij werden bemoedigd in hun bestaan en konden zichzelf aan anderen geven.

wij kunnen niet geloven dat al wat zij voor ons betekend hebben, nu voorgoed verloren zou zijn en voorbij. Want U bent hun leven, nu en altijd. En wij gedenken ook de wereld en allen die ons lief zijn in het leven… Wij gedenken de leiders in de wereld en in de kerk. Inspireer hen en ons allen om van deze aarde een betere woonplaats te maken.



56

Zend uw Geest over ons en deze gaven, dat uw goede Geest ons blijft bezielen wanneer wij het evangelie volgen, handen en voeten geven. Help ons vrij te zijn van vervreemdende machten, vrij te zijn om goed te doen. Wees ons nabij, liefdevolle en barmhartige God, en raak ons aan met uw aanwezigheid… Naar Edward Schillebeeckx

Groot dankgebed 4 God van liefde en gerechtigheid, hoe wonderlijk zijn de wegen die U met ons gaat. U roept ons bij onze naam om medemens en naaste te zijn, om schouder aan schouder de weg van het leven te gaan, om te groeien naar uw beeld en gelijkenis. Wij zeggen dank voor medemensen die ons woorden van liefde en vrede, tederheid en troost toespreken, die ons nabij blijven in moeilijke uren van angst en onzekerheid, pijn en eenzaamheid, die met ons meegaan en ons doen groeien tot nieuwe levenskracht. We zeggen dank, God, voor al het goede en het geluk dat wij mogen ervaren, voor wat ons mild en hoopvol stemt, voor wat ons nieuwe perspectieven biedt en ons hart beroert. Daarom richten wij ons tot U en met deze woorden: Laudate omnes gentes, laudate Dominum (2x) God van liefde en gerechtigheid, U die onze ziel aanspreekt en onze diepste levensbron bent, U die telkens weer geroepen wordt bij wieg en graf, bij rouwen en bij ‘houden van’, naar U zien wij uit als naar een hemel die ons wacht : Jezus Christus zelf, die zich als brood voor de wereld heeft geschonken.

In zijn naam en tot zijn gedachtenis nemen ook wij brood in de handen en wij vragen U: + Zend uw Geest over deze gaven opdat wij zouden doen wat Jezus deed. Naar zijn voorbeeld zijn wij hier samen om het brood te delen met elkaar… Woorden laatste Avondmaal Laudate omnes gentes, laudate Dominum God van liefde en gerechtigheid, zo gedenken wij de dood van Jezus Christus, we belijden zijn opstanding en wij verwachten zijn toekomst. Wij bidden om uw Geest en vragen : open ons hart voor de diversiteit van mensen, open onze ogen opdat wij hun leven zien, open onze oren opdat wij hun diepste verhaal zouden horen.

Geef dat het zichtbaar is dat wij evangelische mensen willen zijn, levende wezens van tastbare solidariteit, van voelbare en hoopvolle toekomst, van een levende en nabije God… Laudate omnes gentes, laudate Dominum.

Naar ‘Dominicanen Schilde-Bergen’ – parochie Onze-Lieve-Vrouw-ten-Hemel-Opgenomen


Geef dat wij bewust mogen worden dat breken en delen het geheim is van samenleven. Laat ons komen op het spoor van Jezus, die ons doet opstaan uit onmacht en verlamming, die ons doet bouwen aan een wereld waar ruimte is voor iedereen. Beziel ons met uw Geest en boetseer ons tot mensen voor mensen, evenbeeld van uw zorg om alles en allen.


In die geest bidden wij voor mensen waarmee we verbonden leven in goede en kwade dagen… Wij gedenken ook hen van wie wij afscheid hebben genomen…

57

Lied ‘Dit ene weten wij’ - Acclamatie op het Kerstevangelie Licht, Woord, Antwoord: de stilte verbroken voor wie verdrukt is, gebruikt, vernederd, ter ziele, gezwicht voor het duister, gaat een hemels licht op. Een scheppend woord is geworden: adem van God in een kind. En onder ons wil het wonen voorgoed. tekst: Jannet Denver muziek: Tom Löwenthal Cd ‘tussen de Tijd’ van het Nieuw LiedFonds



58

Het Nieuw LiedFonds (°1993) wil het bestaande kerkmuziekaanbod verrijken met teksten van vrouwelijke dichters. De liederen zijn bedoeld om zelf te zingen in de liturgie. Voor deze adventstijd stellen we het lied: Dit ene weten wij, op tekst van Henriëtte Roland Holst-van der Schalke en op muziek van Mariëtte Harinck voor als lichtlied dat elke week bij het aansteken van de adventskrans herhaald wordt. Dit lied, tekst en melodie, vind je ook in het Verzameld Liedboek van Huub Oosterhuis, op blz. 2 en wordt gezongen op de verzamel-cd ‘Laat mij maar zingen’ II, Cd 1. De informatie om de koorpartituur te bestellen vind je op de website van het Nieuw LiedFonds: www.nieuwliedfonds.nl Naast dit lichtlied bevat de cd ‘Tussen de Tijd’ nog vijf liederen voor de Kerstnacht onder de titel ‘Nacht van droom en van verlangen’ op tekst van Jannet Delver en muziek van Tom Löwenthal. Een aanrader!

NATIONAAL Welzijnszorg Huidevettersstraat 165 1000 Brussel T 02 502 55 75 E [email protected] www.welzijnszorg.be Openingsuren: 9u tot 12u30 en 13u30 tot 16u30 Gesloten op woensdag, zaterdag en zondag REGIONALE DIENSTEN Antwerpen Rolwagenstraat 73 2018 Antwerpen T 03 217 24 90 E [email protected] Brussel Huidevettersstraat 165 1000 Brussel T 02 213 04 73 E [email protected] Vlaams-Brabant/Mechelen Varkensstraat 6 2800 Mechelen T 015 29 84 58 E [email protected] Limburg Tulpinstraat 75 3500 Hasselt T 011 24 90 20 E [email protected] Oost-Vlaanderen Sint-Salvatorstraat 30 9000 Gent T 09 269 23 40 E [email protected] West-Vlaanderen Sint-Jorisstraat 13 8800 Roeselare T 051 26 08 08 E [email protected] Openingsuren: 10u tot 12u30 en 13u30 tot 16u30 Gesloten op maandag, zaterdag en zondag

Een toekomst zonder armoede

Recommend Documents