Een Koninklijk gebaar

“Een Koninklijk gebaar...”

Nieuwsbulletin S t i c h t i n g H o f l e v e r a n c i e r s i n N e d e r l a n d Vo o r b u r g

Nieuwsbulletin Juni/juli 2014 Colofon: ‘Een Koninklijk Gebaar’ is het mededelingenblad van de Stichting Hofleveranciers in Nederland voor ondernemingen die door Koningin Beatrix en Koning Willem Alexander onderscheiden zijn met het predicaat Hofleverancier. doel: De stichting heeft ten doel een bredere bekendheid en inhoud te geven aan het predicaat ‘Hofleverancier’ en wil een bindend element zijn voor degenen die geïnteresseerd zijn in deze onderscheiding en accentueert de band met ons Vorstenhuis. doelgroep: Het mededelingenblad richt zich op ondernemers van met dit recht onderscheiden bedrijven en instellingen, commissarissen van de Koning en overige geïnteresseerden c.q. betrokken autoriteiten. bestuur/organisatie: De stichting wordt geleid door een klein bestuursteam met daarnaast een adviesraad. Hiervoor is gekozen om slagvaardig te kunnen handelen. De leden van het bestuur zijn in het dagelijkse leven niet verbonden aan een onderneming die is onderscheiden met het predicaat ‘Hofleverancier’ en kunnen zodoende onbevooroordeeld hun taken vervullen. Zij doen dit onbezoldigd en op vrijwillige basis. secretariaat Stichting Hofleveranciers in Nederland. M.R. van der Krogt, coördinator/ secretaris adres: Postbus 158 2270 AD Voorburg tel. +31(0)70-3876528 – 06-24643681 E-mail [email protected] Website www.hofleverancier.nu bijdrage: jaarlijkse bijdrage/donatie aan de stichting is gesteld op minimaal € 55,- Hogere bijdragen zijn van harte welkom. redactienoot: Wilt u ook dat uw onderneming een keer uitgelicht wordt in het ‘Nieuwsbulletin’? Neem dan contact op met de redactie. Overname van artikelen uit dit blad is toegestaan, mits de bron wordt vermeld en een exemplaar van de publicatie aan de stichting wordt toegezonden. ISSN: 1876-8970 Grafische vormgeving en druk: Drukkerij Van Wijk Oostzaan Kerkstraat 266 1511 EN Oostzaan tel. 075-6841203 fax 075-6841208 Omslag afbeelding: 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden, presentatie Hofleveranciers Paleis ’t Loo te Apeldoorn 30 april 2014. Foto St. Hofl. In Ned.Nieuwe Hofleveranciers.

Nieuwe Hofleveranciers Zijne Majesteit de koning heeft in het eerste half jaar van 2014 aan de volgende ondernemingen het predicaat “Bij Koninklijke Beschikking Hofleverancier” verleend.

• • • • • • • • • • • • • • • •

Geurts BV. - Conservenfabriek Kluin VOF. - Speciaal Optiek Van Rijswijk VOF. - Rijwielhandel Van Heeswijk VOF. - Bakkerij Ton Paulus BV. - Veerbedrijf Reith BV. - Electrotechniek Prinsen BV. - Hotel Café Restaurant Kruit en Kamer BV. - Woninginrichting Van der Woerd BV. - Schoenenmagazijn Buijtendijk BV. - IJzerwaren H.J. Bischoff VOF. - Sleutelspecialist Van der Linde BV. - Woon- & slaapspecialist Noordendorp BV. - Transport Brunink BV. - Machinefabriek Schellens BV. – Installatiebedrijf Fa. A. Hoogeveen en Zn. VOF. - Rijwielhandel

-Dodewaard – Meppel – Tilburg – Luyksgestel – Velden - Neede – Haarlo – Groningen – Barneveld – Den helder – Kerkrade – Waddinxveen – Haaksbergen – Hardenberg – Reusel – Nieuw-Lekkerland

Het bestuur van de Stichting Hofleveranciers in Nederland, alsmede alle aangesloten ondernemingen, wensen de nieuwe betrokkenen van harte geluk met de eervolle onderscheiding en heten hen welkom in de exclusie groep van gerechtigden.

Bericht van onze administratie Het bestuur probeert het adressenbestand, alsmede de namen van de ondernemingen waarnaar de verschillende mailingen worden verzonden, zo up-to-date mogelijk te houden, alsook de lijst van gerechtigden op haar website. Gebleken is, dat soms het adres en/of de naam van de contactpersoon niet meer juist is, of dat een onderneming is gestopt om wat voor reden dan ook. Om te voorkomen dat hetgeen voor u bedoeld is, u niet bereikt, of onnodig verzonden wordt, verzoeken wij u ons van alle wijzigingen c.q. mutaties in kennis te stellen, zodat wij deze in ons bestand kunnen verwerken. Dit ook om gegevens aan derden correct te kunnen doorgeven. Bij voorbaat onze dank.

Website In 2013 is begonnen met de Site van de

dan kunnen bekijken waar het euvel zit en dit

Stichting Hofleveranciers in Nederland verder

dan te herstellen, dit is ook in het belang voor

uit te breiden alsmede helemaal te updaten.

uw onderneming.

Zo fungeren de namen van de gerechtigde ondernemingen tevens ook als link naar de

Mocht men verdere zaken hierop vermeld willen

desbetreffende site ’s van de onderscheiden

zien, of heeft u bijzondere mededelingen,

bedrijven. Door hierop te klikken wordt men

meld het ons dan. Het bestuur staat open voor

doorverwezen.

opmerkingen en suggesties om de website c.q. voorlichting te verbeteren.

Bij het realiseren hiervan hebben we getracht dit zo correct mogelijk te doen, doch mocht blijken op de een of andere manier de website link niet te kloppen of ontbreken, meldt dit dan bij het secretariaat van de Stichting, zodat we

Kort en bondig Bijvank Schoenen – Nijkerk heeft op 31

Voor

december 2013 haar deuren definitief gesloten

installatietechniek – Zeist is op 7 januari 2014

C.

Geytenbeek

&

Zns

BV.

in verband met

‘Hofleverancierschap’ laten vallen.

het faillissement uitgesproken, waarmee een

De firma Helmstadt BV te Amsterdam, heeft

opvolging.

einde kwam aan deze onderneming.

zijn vestiging aan de Jacob van Campenstraat

De firma Destil BV, Van der Schoot – Tilburg

Metz & Co- Warenhuis te Amsterdam, heeft,

groter bedrijfspand aan de Keienbergweg in

is per 27-2-2014 voor een groot deel in

nadat men het elders nog heeft geprobeerd in

Amsterdam Zuidoost, waar de onderneming

buitenlandse handen terecht gekomen. Naar

2013 de deuren definitief moeten sluiten en is

zich verder kan ontwikkelen op een duurzame

aanleiding

failliet verklaard.

toekomst.

Linthorst BV, Aannemersbedrijf – Apeldoorn is

De firma Van Iersel BV. Metalen ramenfabriek

op 21 november 2013 failliet verklaard. Delen

te Made heeft haar bedrijfsnaam officieel

van deze onderneming zullen na een doorstart

gewijzigd in

onder een andere naam worden voortgezet.

“Van Iersel Geveltechniek”

pensionering en gebrek aan

in de drukke binnenstad verruild voor een

hiervan

heeft

de

onderneming

volgens de heer J. Bijnen -Controller besloten

het

voeren

van

het

“Hofleverancierschap” te laten vervallen. Alberts Onderwijs BV. – Sittard is bij vonnis van de Rechtbank Limburg, locatie Maastricht op 12 november 2013 in staat van faillissement

Marlet BV, Slagerij - Driebergen/Rijsenburg die

verklaard en opgeheven.

enige jaren geleden door gebrek aan opvolging in andere handen was overgegaan heeft het

Rectificatie In de lijst van onderscheiden ondernemingen, die stond gepubliceerd in het “Nieuwsbulletin januari 2014” zijn bij het drukken hiervan een deel die vallen onder de letter M. niet correct en in zijn geheel afgedrukt, ons excuus hiervoor. Hierbij nogmaals de juiste lijst vallende onder die letter. Maanen BV, van - Bakkerij – Rijnsburg Maenen BV. Drukkerij – Meerssen Maiburg BV. – Waalwijk Maison Blanche Deal, Koffiebranderij – Maastricht Manintveld, VOF Bakkerij - Rockanje Marne’s Fabrieken BV, De - Groningen Martens & Zoon BV, Jos - Lieshout ‘Mathot’ BV, Gezondheidshuis – Haarlem MCM. P. van de Mortel Constructiebedrijf Mach. BV. – Liessel

Meen J. Brood en banketbakkerij - Delden Meijer CV. Bakkerij - Heemskerk Meinders, Echte Bakker – Rijssen Mekking V.O.F. – Banketbakkerij - Bennekom Mensert BV, Aannemersbedrijf Gebr. - Delft Mets BV, Joh. - Soest Metz & Zonen, BV Woninginrichting v/h Wed. G. - Rotterdam Mey BV, Van der - Apeldoorn Mobach Pottenbakkers BV - Utrecht Moesman BV, Meubelmakerij - ‘s-Gravenhage

Molenaar, Huize - Utrecht Monnikendam BV, Feestartikelen, Jan – Haarlem Mourik BV. J. van – Schoen- en Lederhandel – Sliedrecht Mulder Slagerij – Steenwijk Mulderij BV. Juwelier - Apeldoorn Munckhof BV. Machinefabriek J.M.v.d. - Horst aan de Maas Mur Brood en Banketbakkerij - Loosdrecht

200 jaar Vorstelijk tafelen Op 30 april hadden alle culinaire lekkerbekken zich verzameld op Paleis het Loo, dit in het kader van de viering 200 jaar Koninkrijk, waarbij dit maal “Vorstelijk tafelen in Nederland” aandacht kreeg of wel de vaderlandse kookgeschiedenis in de afgelopen twee eeuwen. Dit betekent niet enkel lekker eten, maar ook voor al degenen die deze maaltijden bereidden alsook de leveranciers die de goederen hiervoor aanleverden. Dat hieronder in de afgelopen 200 jaar vele ondernemingen waren die wegens hun leveranties of diensten het predicaat Hofleverancier verkregen hebben valt niet te ontkennen. Tenslotte stelden de Oranjes hier ook hoge eisen aan. Een bijzonder en aandoenlijk voorbeeld in deze is toch wel dit verhaal uit de 19de eeuw. Op 19 september 1870 richtte de inmiddels

smaken om voor de prins van Oranje (later

72-jarige Hendrik Grauwlambert, meester-

Willem II) en diens gevolg een groot diner te

kok en pasteibakker, handelaar in wild en

mogen bereiden. Dat hij hetzelfde destijds

pluimvee in Breda, zich in een schrijven tot de

ook had mogen doen voor prins Hendrik en

koning. Op kostelijke wijze beschrijft hij hoe

prins Alexander der Nederlanden en hun

zijn levensloop parallel heeft gelopen aan de

gevolg en dat hij in 1835 binnen Breda een

geschiedenis van de koninklijke familie. Het

groot en aller-prachtigst diner voor koning

verhaal begint in 1826 met de bereiding van

Willem II en de grootvorst van Rusland en ge-

een dejeuner voor koning Willem I tijdens

volg had verzorgd. Omstreeks 1836 had hij,

diens bezoek aan Breda. Vervolgens vertelt

eveneens binnen Breda, een sierlijk dejeuner

hij, dat hij in1830 tijdens het bombardement

bereid aan tafel van prinses Marianne der

van Antwerpen gedurende 27 maanden onder

Nederlanden en later in hetzelfde jaar nog-

veel lijden en zware omstandigheden zijn

maals tijdens een bezoek van Willem III, toen

kookkunsten bleef uitoefenen en dat hij uit-

nog prins van Oranje. Een zelfde eer was hem

eindelijk als krijgsgevangene naar Frankrijk

van 9 tot 14 september 1870 weer vergund

was gevoerd. Doch bij terugkeer in het va-

tijdens een bezoek van Willem III en zijn ge-

derland had hij opnieuw het voorrecht mogen

volg aan de gemeente Oosterhout.

Terugkijkend schrijft hij, dat hij menig koninklijke en prinselijke tong heeft mogen beroeren met zijn kookkunst, doch buiten deze hoge eer en bediening heeft hij op zijn bejaarden leeftijd geen andere of hogere wens dan vergunning te krijgen om het koninklijke wapen voor zijn woning te mogen plaatsen met de titel van Hofleverancier. Na zo’n schitterende opsomming van verdiensten aan het Koninklijk Huis kon Willem III, die misschien nog de smaak op de tong had van het laatst genoten diner verzorgd door de heer H. Grauwlambert, hem de titel hofleverancier op diens leeftijd niet weigeren zodat hem op 23 september 1870 de titel werd verleend. Kortom reden te meer voor de Stichting Hofleveranciers in Nederland, aan dit evenement en de het tot stand komen hiervan zijn medewerking te verlenen in het kader van 200 jaar Koninkrijk

Chef-kok Paul Fagel met de Nederlandse vlag.

en namens alle begunstigde ondernemingen. Hierna kwamen twaalf leden van het Koksgilde

welke namens Het Nederlands Visbureau afd.

die de twaalf provincies vertegenwoordigden,

haringsector werden gepresenteerd. In het ju-

maar ook Tielse Flipje was present net zoals de

bileumboek tref je een historisch overzicht van

jeneverstokers uit Schiedam, de Aardbeienprin-

de vaderlandse kookgeschiedenis met authen-

ses, de Confrérie de L’Asperge Limbourgondië,

tiek beeldmateriaal, beroemde eettaferelen

de Hollandse kruidentuin, ons nationaal vispro-

van Hollandse meesters, afgewisseld met sma-

duct bij wijze van het Haringmeisje en vele an-

kelijke anekdotes en interviews. Ook vind je 150

deren die te doen hadden met onze vaderlandse

van de meest typerende, waaronder 10 unieke,

kookgeschiedenis.

gerechten van de chef-kok van Koning Willem I. maar ook van andere leden van ons Koningshuis

De stoet werd afgesloten door Chef-kok Albert

uit de afgelopen 200 jaar. Deze Koninklijke ge-

Na diverse toespraken waaronder die van ook

Tielemans, verkleed als Johan Pieter Gros, eer-

rechten staan in de komende maanden op de

oud minister-president Dries van Aagt, ging het

ste kok van Koning Willem I , die, nadat hij

menukaart bij honderden restaurants en hotels.

publiek onder leiding van Nationaal Comité-

staande in zijn rijtuig een proclamatie had af-

voorzitter Ank Bijleveld-Schouten naar buiten

gekondigd, het eerste exemplaar van het boek-

En voor diegenen die graag thuis de keukenprins

toe om de culinaire parade te openen die de

werk “Vorstelijk tafelen in Nederland” zou over-

of -prinses willen zijn, is het natuurlijk mogelijk

verschillende aspecten, leveranciers en ingredi-

handigen aan

Ank Bijleveld-Schouten. Echter

om aan de hand van de zeer uitvoerig beschre-

ënten uit de vaderlandse keuken verbeeldden.

omdat er een gigantische onweersbui losbarstte

ven gerechten en de daarvoor benodigde ingre-

Deze werd geopend door de welbekende chef-

werd dit binnen gedaan op Paleis het Loo.

diënten en bereidingswijze, dit thuis te maken

kok Paul Fagel met de Nederlandse vlag, waarna

Hierna kon iedereen genieten van enkele exqui-

en zo hun familie en gasten op een vorstelijk cu-

daar achter namens alle Hofleveranciers door

se hapjes uit de keuken van onder meer Koning

linaire dis te kunnen trakteren. Een ieder kan dit

de Stichting Hofleveranciers in Nederland , als

Willem I en genieten van een zachte jenever uit

vorstelijke kookboek bestellen via http://www.

eerbetoon aan alle onderscheiden ondernemin-

Schiedam of een lekkere haring,

vorstelijktafelen.nl , zolang de voorraad strekt.

gen uit de afgelopen 200 jaar een groot Hofleveranciers wapenbord van den koning en zijn rijk werd meegedragen als kenmerk waarmee de band met het vorstenhuis en de begunstigde ondernemingen werd bekrachtigd. Dit zeer oude wapenbord uit de 19de eeuw mocht zeker als een blikvanger worden beschouwd. Hierna kon iedereen genieten van enkele exquise hapjes uit de keuken van onder meer Koning Willem I en genieten van een zachte jenever uit Schiedam of een lekkere haring, welke namens Het Nederlands Visbureau afd. haringsector werden gepresenteerd.

v.l.n.r Janny de Moor, Nico de Rooij, Albert Tielemans de drie schrijvers van het boekwerk “Vorstelijk tafelen” en Ank Bijleveld-Schouten.

200 jaar Haarlemse Hofleveranciers Onder deze noemer is op 10 mei 2014 een tentoonstelling geopend in het Haarlems Historisch Museum welke mede tot stand kwam door medewerking van de Stichting Hofleveranciers in Nederland die hiervoor bijzondere wapenborden uit haar collectie tijdelijk beschikbaar stelde. Het museum wil hiermee haar inwoners en bezoekers kennis laten maken met deze Haarlemse bedrijven en hun rijke historie. Ook al werd het eerste predicaat Hofleverancier in Haarlem pas in 1827 door Koning Willem I afgegeven aan de haringverkoper Arnoldus van Broekhuizen, leert ons de geschiedenis,dat deze visverkoper al sinds 1814 de Oranjes als klant had,

Zodat zij letterlijk en figuurlijk van die tijd af aan leverancier aan het Hof te Amsterdam en Brussel waren en dit drie generaties mochten doen. (zie artikel verder in het Nieuwsbulletin) Door de economische groei in de tweede helft van de 19e eeuw ontwikkelde de Haarlemse middenstand zich verder en kregen diverse ondernemingen dit recht voor onder andere vernieuwende of verbeterde methodes alsook industrialisatie. Wat vroeger begon als een gewone broodbakker of banketbakker zou zich ontwikkelen in een brood- of chocoladefabriek. Ook op het gebied van land en tuinbouw genoot Haarlem zijn bekendheid. De tuinen van de voormalige firma Krelage (bloem- en zaadhandelaars) werden velen malen bezocht door de Oranjes. Maar ook de gewone middenstand, die tijdens een bezoek van de Koning of Koningin iets mochten leveren konden vaak na afloop als beloning rekenen op deze titel. Van vis tot comestibles, van tabak- tot kruidenverkoper, van feestartikelen tot kinderspeelgoed, van limonade tot alcoholische dranken, van zilver- en goudwerken tot spiegelmaker en vergulder, van geneeskrachtig bronwater tot gezondheidsartikelen etc. etc. ,

kortom in alle gelederen kon men in Haarlem de afgelopen 200 jaar ondernemingen terug vinden aan wie dit recht was vergund. De tentoonstelling laat daarom een mix zien van ondernemingen die in het verleden als in het heden dit prerogatief hebben verkregen, aangevuld met verschillende wapenborden die zijn gevoerd als kenmerk van dit recht, waarmee een verband wordt gelegd tussen 200 jaar Haarlemse Hofleveranciers en de Oranjes. Deze tentoonstelling is te zien vanaf 10 mei t/m 3 augustus 2014 in het Haarlems Historisch Museum, Groot Heiligland 47, 2011 EP Haarlem. Zo/Ma: 12-17 uur ---- Di/Za: 11-17 uur

Een haring voor de Koning ! Haring speelt al eeuwenlang een voorname rol in de geschiedenis van Nederland. Met name in de late Middeleeuwen was vis en de haringhandel een van de hoofdpijlers van de toenmalige economie. En werd er niet tijdens een belegering wit brood met haring en hutspot uitgedeeld, kortom Haring is een stukje volkscultuur

Zo waren onder meer A. van Meeteren en A.C.

Door middel van dergelijke advertenties richtte

geworden. Niet enkel als voedsel maar ook in

Legel beiden uit Den Haag leveranciers van di verse vissoorten aan de verschillende Hoven van de Oranjes. Hetgeen men ook duidelijk in hun advertentie lieten blijken, mede vanwege het feit dat men het predicaat Hofleverancier van de Koning had ontvangen. Daarnaast was er ook nog de firma A. Broekhuijse(n) haring- en visverkopers uit Haarlem die deze gunst was vergund, hetgeen best opmerkelijk was.

hij zich vooral op de meer draagkrachtige bur-

de kunst ziet men her en der een haring opduiken, zoals op het schilderij van Joseph de Bray waarin ook het gedicht ode aan de haring van Jacob Westerbaen uit 1656 staat afgebeeld. Daarnaast ook in spreekwoordelijke uitdrukkingen en gezegdes zoals bijvoorbeeld; “Als haringen in een ton zitten”, “haring bij de vleet”

ger van die tijd. Nadien zullen we in de daarop komende jaren meer advertenties van Broekhuizen tegen komen waarin hij zijn clientèle er op attendeert, dat er weer nieuwe verse vis te verkrijgen is, en hoeveel men wilde bestellen.

of “die haring braadt niet”. Kortom de haring is altijd al een oer-Hollands product geweest.

Omstreeks 1804 moet de Leijenaar Aard/Arnoldus van Broekhuise(n) (later zal de naam

Ook voor de Oranjes was de haring een niet te

verbasteren in Broekhuizen) met zijn gezin,

versmaden lekkernij, hetgeen wel blijkt uit de

komende uit Alkemade/Oude Wetering, zich

diverse menu’s en recepturen waarin dit zee-

gevestigd hebben te Haarlem. Waarschijnlijk

banket voor hen in verwerkt werd, onder meer

zag hij meer mogelijkheden om in die stad een

door Johan Pieter Gros, de eerste kok van Ko-

nering in verse vis te beginnen. Toch pas later

ning Willem I. Het gaat dan niet enkel om de

kunnen wij dit opmaken via een advertentie

luxere vissoorten als oesters en kreeft, maar

“de Opregte Haarlemsche Courant” van 19 no-

ook om snoek, tong en haring. Gezien de ver-

vember 1818. Hierin gaf hij te kennen dat hij

schillende Hoven die de Oranjes hadden in die

een nieuwe partij verse vis zou ontvangen.

tijd, zowel in België als Nederland, waren hier-

Tevens kunnen we hier ook opmaken waar zijn

voor ook diverse leveranciers benaderd door de

nering was gevestigd: in de Grote Houtstraat

hiermee belaste hoffunctionarissen.

tegenover het Proveniershuis.

Joseph de Bray, lofzang op de pekelharing 1656

Dat Broekhuizen ook door de hof-functionaris was verzocht haring te leveren aan de Koninklijke familie kan men opmaken uit een rapport van de Hofcommissie van 23 augustus 1827. Hierin word melding gemaakt dat Arnoldus van Broekhuizen sedert het jaar 1814 verse haring leverde zowel ten dienste der Hofhouding van Z. M. de Koning Willem I als voor dat van zijn Moeder, Prinses Wilhelmina (1751-1820). Dat laatste was niet zo verwonderlijk, daar zij, komende uit Berlin, zich op 10 januari 1814 vestigde in Haarlem in Paviljoen Welgelegen in de Haarlemmerhout. (Haar dochter Louise, die weduwe was nam haar intrek in een buitenhuis aan het Spaarne aldaar.)

van, zoals wederom in “de Opregte Haarlemsche Courant” 2 juli 1829. Blijkbaar verliepen de zaken voorspoedig, zijn zoon Willem was in de Warmoestraat te Haarlem een nering in vis begonnen, terwijl Arnoldus jr. er een op zette in Utrecht. Blijkbaar vond Arnoldus van Broekhuizen sr. het zo langzamerhand tijd worden, mede ook gezien zijn leeftijd; hij liep tegen de zeventig, om te stoppen met zijn zaak. Deze zou door zijn zoon Willem in 1840 worden voortgezet, die het assortiment uitbreide met naast vis ook diverse soorten vruchten limonades en mineraal wateren ging verkopen.

het Koninklijk Wapen. Dat een dergelijk voorrecht in die tijd invloed had op de verkoop van vis en aanverwante producten blijkt nogmaals uit het volgende: Na het overlijden van Willem van Broekhuizen op 27 januari 1870 te Haarlem, vroeg zijn weduwe Margertha Akkerman, die sinds dien de zaak voortzette in dat jaar op nieuw het recht tot het voeren van het Koninklijk Wapen aan met de titel “Hofleverancier”. Dit omdat de vorige verlening op naam van haar man stond en dat zoiets

De reden van deze vermelding aangaande Arnoldus van Broekhuizen in dat rapport was naar aanleiding van zijn verzoek op 1 augustus 1827 aan de Koning tot het mogen plaatsen van het Koninklijk Wapen voor zijn woning alsmede zich voortaan te mogen noemen Hofleverancier van Zijne Majesteit. Daar het in die tijd de regel was dat dergelijke titels niet zouden worden verleend of bij zeer hoge uitzondering aan ondernemingen die gevestigd waren buiten de steden waar de vorst resideerde, zal de levering eertijds aan ‘s Konings moeder alsook constante levering ten dienste der Hofhouding van de Koning een rol hebben gespeeld tot het verkrijgen hiervan. Zo tekende Koning Willem I in zijn paleis te Laken dit besluit op 28 augustus 1827. voordelige uitwerking had op de zaak. Met intrekking van het predicaat op haar mansnaam verkreeg zij op 3 april 1870 een nieuwe die te naam stond op Wed. van Broekhuizen geb. Akkerman. Na 75 jaar vis en haring geleverd te hebben aan de Koninklijke familie werd in 1889 het laatste tonnetje afgeleverd. Niet van wege de kwaliteit of dat de voorliefde van hen voor de Haring was verdwenen maar omdat de weduwe van Broekhuizen geb. Akkerman kwam te overlijden en de viszaak Van Broekhuizen tot een definitief einde kwam.

Dit wilde niet zeggen dat hij nu het alleenrecht tot leveranties hiertoe had ten Hove, maar wel dat men uiterst tevreden was aangaande de kwaliteit van de vis/haring. Hetgeen blijkt uit de diverse leveringen en rekeningen uit en nadien die tijd aan de Hofhouding van de Koning onder meer te Brussel. Zo leverde hij in juli 1829 maar liefs 510 Nieuwe haringen aan het Hof aldaar Het zal vanzelfsprekend zijn geweest dat Broek huizen zeer verguld was met deze eer en dit ook aan zijn clientèle kenbaar wilde maken. In zijn advertenties maakte hij hier melding

Ondanks dat genoot Van Broekhuizen nog steeds het voorrecht van leveranties ten Hove, blijkens dat Koning Willem II op 16 oktober 1841 de titel van ‘Hofleverancier’ verleende aan Willem van Broekhuizen, als opvolger van zijn vaders affaires. Sindsdien zien we dan ook in advertenties het ‘Koninklijk wapen’ naast de vermelding ‘Hofleverancier van Z.M. den Koning’. Ook diens opvolger Koning Willem III verleende op 31 maart 1851, Willem Broekhuizen, haringverkoper gevestigd aan de Grote Houtstraat Wijk 2 no. 564, opnieuw het recht tot voortzetting van het voeren van

Er zijn maar weinig ondernemingen die in de afgelopen 200 jaar een lange leveringsgeschiedenis hebben gekend of door de steeds troon opvolgende monarchen achter elkaar zijn onderscheiden in dergelijke voedingsbranche. Ging het hier enkel om een nationaal product of was het toch die smaak van deze Hollandse lekkernij die al eeuwen in ons zit geworsteld en ondenkbaar is geworden waarvan het happen van de Hollandse Nieuwe behoort tot een van de bekendste tradities ongeacht rang of stand.

Traditionele haring happen/foto Ned. visbureau