Een gebaar naar de dove patiënt door Masja de Ree

Plotsdoof juni 2008, 4.0.qxd

2-6-2008

17:45

Page 1

Een gebaar naar de dove patiënt Een goed begrip tussen arts en patiënt komt een optimale en klantvriendelijke behandeling ten goede. Communicatie met dove of slechthorende patiënten is ondanks tolken en behulpzame familieleden lastig. Twaalf medewerkers van de afdeling KNO van het Leids Universitair Medisch Centrum- artsassistenten, een audioloog en een logopedist - volgen daarom een cursus gebarentaal. Voor mensen die doof geboren worden en opgroeien met dove ouders, is gebarentaal meestal de eerste taal, de moedertaal. Ook leren dove of zeer slechthorende kinderen tegenwoordig gebarentaal op de dovenschool.

K

Jaargang 19 nr. 2 juni 2008

door Masja de Ree

patiënten beheersen soms wel gebarentaal maar kunnen ook praten en zijn in staat de arts te begrijpen dankzij een gehoorapparaat of het spraakafzien. Gebarende doven hebben recht op een tolk. Echt noodzakelijk voor de communicatie, is het leren van gebarentaal dus niet. Waarom dan toch een cursus? "Ik denk dat een arts die gebarentaal kent, gemakkelijker het vertrouwen van de patiënten wint. Ik wil mijn naam kunnen vertellen, vragen hoe het met iemand gaat." Friebel heeft niet de illusie dat hij vloeiend leert gebaren. "Vragen naar concrete zaken, dat is te doen: een loopoor, bloed, misselijk. Abstracte gevoelens zijn een stuk moeilijker

N

O

Foto’s: Marc de Haan Mensen die op latere leeftijd doof of slechthorend worden, gebruiken gebarentaal soms als ondersteuning van spraak, spraakafzien (liplezen) of een hoorapparaat. "Mensen die gebarentaal als eerste taal hebben, zien we niet zoveel op de polikliniek", zegt Mark Friebel, KNO-arts in opleiding. Bij de subafdeling van de KNO (CIRCLE), waar doven een cochleair implantaat geïmplanteerd krijgen om te kunnen horen, komen wel vaker patiënten die gebaren. De medewerkers op deze afdeling volgden al eerder een cursus Nederlands ondersteund met gebaren. Meer begrip Mark Friebel en zijn collega's zien vooral mensen met klachten van de oren of van wie het gehoor langzaam achteruit gaat. Deze

uit te beelden. Voor het stellen van een diagnose is dus de Nederlandse taal, eventueel via een tolk, noodzakelijk. "Maar een kleine mededeling als 'ik ga nu in je oren kijken', is voor een patiënt prettig", zegt Friebel. "Ik ervaar dat patiënten los komen als ze zien dat de arts een paar gebaren kent. De patiënt merkt dat de dokter er voor openstaat." 800 gebaren De basiscursus gebarentaal bestaat uit twaalf lessen. Na afloop kent de deelnemer zo'n 800 gebaren. De docent, Mariska van Zanten, houdt in de cursus rekening met de achtergrond van de cursisten, zodat ook KNO- of ziekenhuisgerelateerde termen aan bod komen. Tijdens de cursus is er aandacht voor bewustwording: Met behulp van video's wordt getoond hoe het voor een dove is als iemand

In dit nummer o.m. pagina 2 19e Landelijke dag 3 Van het bestuur 4 Gehoorverlies en werk (5) 6 Column Joke Bosch 7 Column Cor Toonen 8 Rondje Respect 9 Studeren met auditieve beperking 11 Voorvechterstraining 13 Verslag jubileumthemaweekend 18 Je gehoor verliezen; een leven lang leren (5) 19 Nationale kinderkroon 21 Met voetjes de lucht in 23 CI 24 Nieuws van de steunpunten 27 Activiteitenkalender 2008 Stichting Plotsdoven Postbus 231 3500 AE Utrecht tel/tt/fax: 030 - 695 87 19 www.stichtingplotsdoven.nl [email protected]


Colofon Plotsdoof is een uitgave van de Stichting Plotsdoven. Donateurs van de stichting ontvangen het blad gratis. Plotsdoof verschijnt vier keer per jaar: in maart, juni, september en december. Redactieadres Staalstraat 33 3572 RG Utrecht [email protected] Redactie Astrid Meyer, hoofdredacteur Hanneke van de Velde Opmaak en advertentiebeheer Frans Verkade Plaatsing van brieven betekent niet dat de redactie het met de strekking eens is. De redactie kan brieven weigeren, inkorten of redigeren. Overname van artikelen is toegestaan, mits met bronvermelding. Sluitingsdatum kopij volgend nummer: 22 augustus Drukwerk en verzending WPS Loskade 4 7202 CZ Zutphen

2-6-2008

17:45

Page 2

ineens wegloopt omdat de telefoon gaat en hoe belangrijk het is goed te articuleren. Van Zanten: "Het is voor dove mensen niet altijd prettig om naar een arts te gaan die hen alleen medisch benaderd. KNO-artsen krijgen van de dove gemeenschap wel het verwijt dat ze mensen alleen maar willen laten horen. Zij zien zichzelf als een culturele minderheid en zijn trots op de gebarentaal. Ik leer de cursisten meer over de dovencultuur en over hoe doven over hun eigen doofheid denken." Expressief Makkelijk vinden de KNO-ers het niet. Er zijn niet alleen veel gebaren te leren, de gebarentaal heeft ook een heel andere gram-

matica dan het Nederlands. Het onderwerp komt bijvoorbeeld meestal achteraan, in plaats van aan het begin van de zin. Friebel: "Het lastigst is het om over de eerste gêne heen te komen. Gebarentaal is heel expressief, je moet alle gebaren met overtuiging maken. Doven vinden niet voor niets dat in de Nederlandse taal geen enkele emotie zit." Gelukkig is dat voor Friebel, die toneel speelt, niet zo'n probleem. Hij is dan ook degene die 's ochtends over de afdeling loopt en iedereen al gebarend goedemorgen wenst. "Om de mensen een beetje enthousiast te maken. Het is ook gewoon erg leuk om met je collega's een nieuwe taal te leren." Bron: Cicero, jrg. 2008, nr. 4, 22 maart 2008

De 19e Landelijke dag: een dag vol beweging door Marjolein van der Vossen, foto’s Olga Wladi Zaterdag 17 mei jl. was het weer zover: na maanden van planning en voorbereiding was de 19e Landelijke ontmoetingsdag een feit. Een korte impressie van een dag vol beweging en een zeer afwisselend programma. Om 8.15 uur begonnen we met het in gereed brengen van 'De Paraplu'. Ringleidingen werden neergelegd, tafels en stoelen verplaatst, broodjes gesmeerd en de bezoekerslijsten klaargelegd bij de receptie. De eerste bezoekers kwamen al vroeg binnendruppelen en al snel was het binnen een gezellige drukte, een weerzien van vrienden, bekenden en lotgenoten.

aan meedeed. Een leuke manier om met elkaar de dag te beginnen! Na deze activiteit keerden de stoelen weer terug in de zaal en was er gelegenheid om een kopje koffie of thee te drinken en bij te kletsen.

Na de opening door Wil van Essen

Hierna volgde de lezing 'Zo Hoort Het' van Jet Isarin (filosoof en moeder van een slechthorend kind). Samen met dove en slechthorende onderzoekers verrichtte zij onderzoek naar de ervaringen van kinderen en jongeren met een CI. Jet Isarin werd vergezeld door twee jonge vrouwen, Sara Kwekkeboom en Nirosha Boer, die vertelden over hoe het is om op te groeien als je doof of slechthorend bent. Na deze lezing, die voor een aantal mensen heel emotioneel en voor sommige mensen juist 'als niet voor onze doelgroep' werd ervaren, was het tijd voor de lunch. en een welkomstwoord van Gerard de Vijlder gingen de stoelen aan de kant voor de Expressieve Bewegingsopening onder leiding van Cora Mulder, waar iedereen enthousiast 2

Na de lunch werd gestart met de workshops. Bij de Tinnitus-workshop kon men maar één keer terecht en deze was dan ook snel vol.


2-6-2008

17:45

Page 3

Bureau DDS verzorgde een workshop over loopbaanbegeleiding. In de workshop Olympische gebaren werden gebaren voor allerlei verschillende sporten geleerd en geoefend. Deelnemers aan de workshop van het Handtheater kregen eerst informatie over het Handtheater en gingen vervolgens onder leiding van John van Gelder en Mieke Julien zelf aan de slag met theater. Ook een signaalhond nam deel aan het spel! Ondertussen werden in het lokaal ernaast de flessen ontkurkt voor de wijnproeverij en werkten deelnemers aan de workshop Tai Chi vol concentratie aan oefeningen voor

Over de Stichting De Stichting Plotsdoven is de landelijke organisatie voor belangenbehartiging van plotsen laatdoven. De stichting is opgericht in 1989 en heeft zich de belangenbehartiging van plotsen laatdoven in de ruimste zin ten doel gesteld. Daarbij staat stimulatie van zelfredzaamheid en reïntegratie van de plotsen laatdove in de horende maatschappij voorop. een goede houding, balans en evenwicht. Na afloop van de workshops was er gelegenheid om met elkaar nog wat te drinken. Het was een geslaagde dag die binnen notime voorbij was!

Van het bestuur door Gerard de Vijlder Onlangs was ik voor de vijfde maal als ervaringsdeskundige betrokken bij een onderdompelingscursus voor professionele hulpverleners. De cursus wordt twee keer per jaar georganiseerd door Bureau DDS. De deelnemers zijn vaak nog 'groen' wat betreft hun kennis van plotsen laatdoven. Elke keer nadat ik heb verteld over onze doelgroep, is men verbaasd en krijg je reacties van: oh, dat wist ik niet; heb er nooit bij stilgestaan, etcetera. Zo ziet u maar dat er, ondanks ons 19-jarige bestaan, nog hard aan de weg moet worden getimmerd om plotsen laatdoofheid op de kaart te zetten. Het bestuur heeft dan ook besloten om nog meer naar buiten te treden. Zo zullen we dit jaar op alle drie de Hoormarkten van de NVVS vertegenwoordigd zijn. Verder zal er een proef worden gedaan met posters in 50 bussen van het openbaar vervoer. En enkele studenten hebben aangekondigd om drie dagen als plotsdove (men maakt zichzelf drie dagen lang zo doof mogelijk) door het leven te gaan en bij de media aandacht te vragen voor de Stichting Plotsdoven. Ook zal uw voorzitter in het najaar een lezing houden bij de NBvP Vrouwen van Nu. Natuurlijk is het ook de bedoeling dat er meer donateurs komen. Leontien Peters heeft wat dat betreft goed gescoord: ze wist maar liefst vier familieleden te overtuigen dat het donateurschap bij de Stichting Plotsdoven een goede zaak is. Mocht u zelf initiatieven willen nemen: graag! Helaas heb ik dit keer ook een aantal minder prettige berichten. Onlangs zijn twee oud-

vrijwilligers van de Stichting overleden: mw. Van Wees en mw. Geelen-Nijssen. Beiden hebben zich in het verleden ingezet voor de redactie van ons kwartaalblad. Wij wensen hun familie en vrienden veel sterkte met het verwerken van dit verlies. Nog maar kort geleden ontvingen wij onverwachts een e-mail van ons bestuurslid Laurens Geldermans. Zijn gezondheid laat de laatste tijd te wensen over. Daarom kondigde hij zijn onmiddellijk ontslag als bestuurslid aan. Uiteraard betreuren wij zijn besluit, maar respecteren dit wel. Gelukkig blijft hij de werkzaamheden die hij thuis voor de Stichting deed nog doen totdat er vervanging is gevonden. Op een later tijdstip zal het bestuur afscheid van hem nemen. Toch alvast vanaf deze plaats: beste Laurens, hartelijk dank voor je enorme inzet gedurende de afgelopen twee en half jaar! Als we kijken naar de activiteitenkalender, dan zijn vele activiteiten al gepasseerd. In dit blad treft u een aantal enthousiaste verslagen aan. Kijken we vooruit, dan staan er ook nog veel activiteiten op het programma. Belangrijk voor partners en familie van plotsen laatdoven is de tweede partnerdag in september 2008. Een aankondiging van deze dag vindt u elders in dit nummer. Vrijwel tegelijkertijd met het verschijnen van deze Plotsdoof is ook het Jaarverslag over 2007 beschikbaar. Dit verslag zal binnenkort ook te vinden zijn op onze website. Rest mij u, voor zover mogelijk, een fijne en zonnige zomer te wensen!

De Stichting Plotsdoven onderhoudt twee mailinglijsten: één voor plotsen laatdoven en één voor partners, familie, vrienden of andere naasten van plots- of laatdoven. De mailinglijsten zijn bedoeld om informatie en ervaringen uit te wisselen m.b.t. het doof worden en/of doof zijn, het omgaan daarmee door naasten, of om vragen te stellen. Kortom, lotgenotencontact op een makkelijke en toegankelijke manier. Voor meer info over de mailinglijsten zie: www.stichtingplotsdoven.nl Bestuur Voorzitter, Gerard de Vijlder 1ste Secretaris, Jeroen Feirabend 2e Secretaris, Laurens Geldermans Penningmeester, Albert Bouma Bestuurslid, Wil v. Essen-Verhoef Bestuurslid, Astrid Meyer Bestuurslid, Wouter Bolier Adviseur, Prof. Dr. P. van den Broek Donateurschap Vanaf 17 euro per kalenderjaar bent u al donateur; over te maken op postgiro 82080 t.n.v. Stichting Plotsdoven te Houten Geregistreerd bij de Kamer van Koophandel Haaglanden te Den Haag nr. 41155666 Lex Scheffelfonds Het Lex Scheffelfonds is ingesteld om iedere plotsen laatdove, voor wie dit een financieel bezwaar is, in staat te stellen deel te nemen aan activiteiten die georganiseerd worden door de Stichting Plotsdoven. Voor verdere gegevens zie binnenzijde achterblad. 3


2-6-2008

17:45

Page 4

Study abroad without limits

Gehoorverlies en werk (deel 5)

Studeren in het buitenland is niet voor alle studenten even vanzelfsprekend. Zeker niet als je in een rolstoel zit, last hebt van psychische problemen, dyslexie of energieproblemen. Kost het regelen van huisvesting in het land van je keuze al de nodige hoofdbrekens, voor een student met een beperking is dit nog ingewikkelder. Want vind maar eens informatie over studiebegeleiding, toegankelijke huisvesting, openbaar vervoer, het uitgaansleven en ervaringsverhalen van studenten waar jij wat aan hebt? Tot nu toe was die informatie nauwelijks voorhanden.

Gehoorverlies heeft een grote impact op je leven: privé maar ook op het werk. Han doorliep een lang traject van bedrijfsarts tot reïntegratiebedrijf. Uit een e-m mailwisseling met Gerrie, die aan het begin van dit traject staat, wordt duidelijk wat er allemaal op je pad komt als gehoorverlies een probleem vormt op de werkvloer. In deze Plotsdoof het vijfde deel van de emailwisseling.

Op de nieuwe Engelstalige website studyabroadwithoutlimits.eu komen studenten uit diverse landen direct in contact met studenten uit Zweden, Ierland, België (Vlaanderen), Oostenrijk en Nederland. De 'crewmembers' uit deze landen weten stuk voor stuk wat het is om te studeren in het buitenland als je een beperking hebt. Zij geven antwoorden op vragen die een student heeft als hij of zij voor de keuze staat wat je met een bepaalde beperking wel en niet kan verwachten in het land van keuze. Antwoorden worden gepubliceerd op de website, zodat meer studenten hun voordeel kunnen doen met de verstrekte informatie. Bovendien geeft elk deelnemend land informatie over lokale regelingen. De Europese Commissie wil meer studenten met een functiebeperking laten deelnemen aan Europese uitwisselingsprogramma's. Daarom werd het project Digital Information Point in het leven geroepen. Naast projectleider expertisecentrum handicap + studie uit Nederland zijn de volgende organisaties betrokken: AHEAD: Association for Higher Education Acces & Disability uit Ierland, Hogeschool WestVlaanderen uit België, Karolinska Institutet uit Zweden en de Johannes Kepler Universität uit Oostenrijk.

4

Beste Gerrie, Inderdaad een heel verhaal! Ik heb mijn reactie in jouw tekst tussengevoegd. -----Oorspronkelijk bericht----Van: Gerrie Aan: Han Dag Han, Ga er even voor zitten, want dit is weer een heel verhaal. Ik wil je graag op de hoogte brengen van het gesprek dat ik op mijn werk heb gehad. Mocht je overigens genoeg hebben van mijn geschrijf, dan laat je me dat wel weten hoop ik. [Komt voor mekaar. Je hebt waarschijnlijk wel door dat ik een vastbijter ben, dat zal dus nog wel even duren. Even zonder gein: ik ben blij dat ik je kan helpen, dat doet mijzelf ook goed. Alles wat ik de laatste jaren heb gedaan, was voor mij 'normaal'. De laatste tijd realiseer ik me, ook door wat jij hebt geschreven, dat het helemaal niet zo normaal is. Dat ik eigenlijk best trots op mezelf mag zijn.] Als eerste ben ik naar het AC gegaan en heb daar geïnformeerd naar een werkplekonderzoek [een andere optie voor een werkplekonderzoek is: http://www.planplanadvies.nl] en een gesprek met een maatschappelijk werkster. Ik ben me gaan realiseren dat ook ik wel wat hulp kan gebruiken. Ik krijg nog bericht van het AC. Het gesprek met mijn leidinggevende en iemand van P&O heb ik donderdag gehad. Het was geen prettig gesprek. Met de bedrijfsarts hadden we namelijk gesproken over vermindering van uren of andere taken, omdat ik in groepen van meer dan zes personen het gesprek niet meer kan volgen. Nu deden zij mij trots een aanbod om gedeeltelijk met een VUT-regeling te gaan en daarnaast voor 40% te blijven werken. Ik wil niet in een VUT-regeling, omdat langer werken voor mij financieel veel gunstiger is. Omdat ik dit al eerder had uitgelegd, wekte het irri-

tatie bij mij op. Maar ja, emoties op zo'n moment zijn niet gunstig, en ik vergat ze te wijzen op de eerdere afspraken. [Het blijft toch een aanbod wat je kunt weigeren. Ze kunnen je, denk ik, niet dwingen om gebruik te maken van zo'n VUT-regeling. Wel loop je het risico dat jouw werkgever je gaat tegenwerken. Als ik het goed heb, doen ze dat trouwens al… Je bent lastig in hun ogen.] Daarna stelden ze voor mij ziek te melden en wel voor 40%. Er ontstond een discussie over wat ik nog wel kon en wat niet, maar alles heel vaag, Ik stelde voor 10%, want dat kon ik concreet aangeven aan vergadertijd enzovoort en toen deden ze of we op de markt stonden en zeiden: "dan 25%". Ik moet er nu zelfs om lachen. [Waarom wil je je niet gedeeltelijk ziek melden? Het heeft namelijk veel voordelen: als je wordt ziek gemeld, gaan de twee jaar van de Wet Verbetering Poortwachter lopen. Je werkgever is dan wettelijk verplicht om mee te werken aan reïntegratie. Dat kan inhouden: korter werken, werkplekonderzoek- en aanpassingen, andere taken enzovoort. Alle afspraken moeten worden vastgelegd en periodiek worden gecontroleerd op voortgang. Als de werkgever onvoldoende meewerkt om jou aan het werk te houden, krijgen ze een boete van het UWV. Verder heb je gedurende twee jaar ontslagbescherming en je houdt al je rechten op pensioen en zo. Als je trouwens vrijwillig korter gaat werken buiten een regeling om (bijvoorbeeld de VUT), kun je het beste zorgen voor een medische verklaring dat dit noodzakelijk is om je werk te kunnen blijven doen/volhouden. Daarmee voorkom je later gezeur met instanties over uitkeringen. Ik dacht er eerder ook anders over, nu is het voor mij een principezaak geworden om achteraf nog door het UWV als 'medische afzakker' geaccepteerd te worden (wat inhoudt dat ik in 2003 korter ben gaan werken om exact dezelfde redenen waarvoor ik nu ben afgekeurd.)] Wat echt gemeen was dat mijn leidinggevende vertelde dat anderen hebben aangegeven dat ik vergaderingen niet goed kan volgen. Het getuigt mijns inziens niet van goed leiderschap dat de ene leidinggevende over mij, ook leidinggevende, praat zonder dat ik op de hoogte ben. [Tja, ik ben redelijk achterdochtig. Ik heb altijd in mijn achterhoofd gehouden dat een werkgever primair zijn eigen belangen vooropzet. Hij wil best rekening houden met een werknemer, zolang het zijn eigen belangen niet schaadt. Daarom


2-6-2008

17:45

hoor je ook niet alles wat ze bespreken. Ik krijg uit je verhaal de indruk dat je moet uitkijken dat je niet het stempel 'niet goed functioneren' krijgt. Daarmee geef je je werkgever namelijk een stok om mee te slaan!] Ik werd dus boos en zei: "Waar gaat dit over? Ik heb een arbeidscontract en wil graag blijven werken." Toen zei mijn leidinggevende, die ook geïrriteerd raakte, dat ze mij al veel eerder hadden moeten ziek melden. [Misschien gaan ze dat alsnog doen. Lijkt het je niet prettiger om zelf dat besluit te nemen?] Geen prettig gesprek uiteindelijk. Kortom, ik heb uitstel gevraagd tot het gesprek met Marie, onze bedrijfsarts. [Slim, kunnen de emoties wat bezinken (aan beide kanten) en kun je er zelf over nadenken en overleggen. Ik ben vorige week trouwens zelf nog bij Marie geweest. De reden dat ik bij haar was, was primair om afscheid te nemen. Ik zit niet meer in de ziektewet, dus ik zie haar niet meer. Ik heb de uitslag van mijn WIA-keuring binnen, maar ga bezwaar aantekenen. Daarvoor had ik nog wat informatie van Marie nodig. Ik gaf aan dat ik er spijt van had dat ik in 2003 op eigen kosten korter ben gaan werken: ik wilde me toen niet ziek melden. Toen moest ze zuchten. Ze vroeg zich af wat dat toch is met mij en noemde jou ook als voorbeeld. "Er zijn zoveel mensen die niets hebben en die melden zich ziek; jullie hebben echt iets en willen je niet ziek melden.."] Ook heb ik ze verteld van het werkplekonderzoek en uitgelegd dat ik dit nodig heb voor een eventuele aanvraag van een schrijftolk. Daar waren ze niet blij mee, want dit zou allemaal te lang duren. [Gewoon doorzetten. Wat misschien een goed idee is, is het aanvragen van een jobcoach. Viataal heeft dit voor mij aangevraagd en zij blijven mij de komende tijd begeleiden op mijn werk.] Het is een wonderlijke gewaarwording dat ik dit allemaal aan je kan schrijven. Ik ben je dankbaar dat je met me wil mailen. [Graag gedaan hoor. Zoals gezegd, ik ben blij dat ik kan helpen. Het is toch fijn dat je je verhaal en je vragen kwijt kunt. Ik heb de afgelopen jaren heel veel zelf moeten uitzoeken en elke keer voor mezelf moeten opkomen. Ik hoop door deze informatie door te geven het voor iemand anders makkelijker te maken. Verder is het fijn en goed om ervaringen te delen (ook voor mij hoor).]

Page 5

IN MEMORIAM Lidwien van Wees

Op 18 maart jl. is Lidwien van Wees te Winterswijk overleden. Op het Themaweekend van 2004 in Wehl kwam ik Lidwien voor het eerst tegen. Een vrolijke spontane meid. We werden aan elkaar voorgesteld door iemand met: "Jullie hebben dezelfde ziekte!" ( NF2). Lidwien kwam bij mij zitten, maar verkondigde al lachend: "Daar gaan we het niet over hebben hoor!" Eerlijk gezegd gaf ik haar groot gelijk. We hebben toen over tig onderwerpen gepraat, maar niet over onze medische toestand. "Dat weten we nu wel!", grapten we. In ieder geval klikte het tussen ons. We keken vooral naar de zonnige kant van het leven... In dat themaweekend werden we heel vaak bij dezelfde werkgroepjes ingedeeld. Zo leerden we elkaar beter kennen. Helaas zijn we elkaar daarna uit het oog verloren. Zij woonde helemaal in Winterswijk en ik in Woerden. Lidwien had ook een druk leven. Ze had twee opgroeiende kinderen en werkte ook nog. Twee jaar later in april 2006 kreeg ik echter mijn signaalhondje in spé, Didi, een Border Collie. Op de website van Stichting Signaalhond werden foto's geplaatst van Didi en mij en zo zag Lidwien een bekend gezicht op de site en mailde me. Wat bleek: ook zij wachtte op een hondje bij dezelfde stichting. Niet lang daarna heeft zij toen een witte Labrador, Senna genaamd, gekregen. Er was uiteraard een belangrijk onderwerp voor gesprek en vooral mails tussen ons bij gekomen, namelijk 'onze hondjes en hoe ze moeten leren een signaalhondje te worden'. Verder kwamen we elkaar vaker tegen bij hondenactiviteiten in het land. Het was altijd een leuk weerzien als we elkaar zagen en spraken. Onze medische toestand bespraken we mondjesmaat. Na lang over en weer mailen kwamen steeds meer persoonlijke zaken ter sprake, zoals wat het ons gebracht heeft en wat we vooral kwijt waren geraakt door het hebben van een aandoening. Lidwien was onder andere contactpersoon van de NF2patiëntenvereniging (vroeger het VZVR, Vereniging Ziekte Von Recklinghausen). Zij verzorgde de mailcontacten. Was er een nieuw medisch snufje dat van belang kon zijn voor NF2-patiënten, dan mailde zij dit rond. Zij was het die iedereen ook inlichtte over de voorlichtingsavond over ABI of hersenstamimplantaat in Maastricht vorig jaar. Ook voor de Stichting Plotsdoven was Lidwien actief. Ze maakte een aantal jaren deel uit van de redactie van de Plotsdoof. Vorig jaar september hebben Lidwien en ik elkaar voor het laatst gezien samen met onze hondjes. Er speelden inmiddels verdrietige zaken in haar privé-leven. Bovendien stond ze voor twee operaties: het volledig laten verwijderen van een brughoektumor en het laten plaatsen van een ABI om zonder gehoorzenuwen toch weer te kunnen horen. Twee grote ingrepen, een hele klus! Ze voelde dat dit haar weg was. In november 2007 is zij in Maastricht geopereerd. Helaas is deze operatie mislukt. Er is nog geprobeerd om in een revalidatiecentrum aan de gevolgen van de operatie te werken, maar dit is niet gelukt. Moe gestreden van alles wat zij al allemaal te verstouwen had gehad in haar leven, door de aandoening en wat er de laatste maanden aan problemen bij was gekomen, heeft zij toen afscheid genomen van het leven. Op de rouwkaart liet ze schrijven: "Het is goed, want het is leven. Wat gebeurt is om het even. Het zijn de lessen die we leren, slechts het goddelijke te begeren." Lidwien is 41 jaar geworden en laat twee zonen achter. Edith Swart

Groeten, Han 5


2-6-2008

Die Naam: een dvd-rrom met Bijbelnaamgebaren

Het Nederlands Gebarencentrum heeft in samenwerking met de Vereniging Dit Koningskind een dvd-rom geproduceerd met Bijbelnaamgebaren: Die Naam, Standaard Lexicon Nederlandse Gebarentaal. Deze dvd-rom is een vervanging, een aanvulling en hier en daar een herziening van de videobanden Die Naam, die zijn uitgegeven door de werkgroep Bijnage. Bestaande Bijbelnaamgebaren in Nederland en het buitenland zijn geïnventariseerd. Daarnaast zijn nieuwe gebaren bedacht en vastgesteld. De dvd-rom bevat in totaal 310 gebaren. Het gaat om gebaren voor begrippen zoals bijvoorbeeld 'ark van Noach' en 'Golgota', 'opstanding', 'evangelie' en Bijbelfiguren zoals Abraham, Petrus, Jezus, Judas, Pilatus, David, Maria en Ester. Van elk gebaar wordt een film getoond en wordt uitleg gegeven. Daarnaast worden er tekstverwijzingen in de Bijbel gegeven waar het begrip te vinden is. Voor een aantal gebaren zijn ook verhalen in Nederlandse Gebarentaal opgenomen (NGT). De dvd-rom is te bestellen via de webwinkel van het Nederlands Gebarencentrum (www.gebarencentrum.nl) en kost 13,50 euro. Bron: Persbericht

6

17:45

Page 6

Tweede partnerdag in september 2008 Op 13 september a.s. organiseert de Stichting Plotsdoven de tweede Partnerdag. Tijdens deze dag zal volop worden ingegaan op de impact die de plotsen laatdoofheid van de ene partner heeft op het leven van de horende partner en anderen in de directe omgeving van de plotsen/of laatdove. Tijdens de eerste Partnerdag, die in 2007 plaatsvond, bleek dat er nog nauwelijks iets bekend is over de invloed van plotsen laatdoofheid op het leven van de horende partner, kinderen en/of familie. Zowel in maatschappelijk als wetenschappelijk opzicht is hier nog veel te weinig aandacht voor. Wetenschappelijk onderzoek ontbreekt en uit de ervaringen van horende partners blijkt dat de weg naar adequate hulpverlening of advies een zeer moeizame is. Aan de tweede Partnerdag zullen diverse professionals hun medewerking verlenen. Net als vorig jaar wordt de openingslezing verzorgd door mw. Sleeboom, psychiater bij VIA (Landelijk Centrum GGZ en gehoorstoornissen). Zij zal onder andere

door Astrid Meyer

ingaan op de uitkomsten van een enquête die in de zomer wordt gehouden onder horende partners, kinderen en familieleden van plotsen laatdove donateurs. Daarnaast worden er twee panelbijeenkomsten gehouden: één voor horende deelnemers en één voor plotsen laatdove deelnemers aan de Partnerdag. 's Middags zijn er diverse workshops gepland. Het definitieve programma wordt medio juli bekend gemaakt op onze website en in een persoonlijke uitnodiging. Bij deze uitnodiging ontvangt u een enquête van mw. Sleeboom. Met deze enquête hoopt zij meer inzicht te krijgen in knelpunten en problemen waar horende partners, (volwassen) kinderen en familieleden tegenaan kunnen lopen. We hopen dat zij in grote getale hun medewerking zullen verlenen aan deze enquête. Alleen met uw steun is het mogelijk om meer inzicht te krijgen in de impact die plotsen laatdoofheid heeft op het leven van horenden in de directe omgeving van de plotsen/of laatdove en daarmee meer aandacht voor eventuele problemen én oplossingen.

Column van Joke Bosch - Hitte Over een paar dagen begint ie alweer: hopelijk weer een mooie zomer. De zomers die ik als kind heb meegemaakt, herinner ik me nog goed. Wij woonden naast een speeltuin en de meeste zomers werden daar doorgebracht. Ooit zijn we gaan kamperen in Egmond aan Zee. Mijn eerste grote liefde leerde ik kennen tijdens een zomervakantie in Groenlo. Natuurlijk herinner ik me ook de vele zalige zomers die ik in mijn geliefde Italië doorbracht. Ik had daar een huis. Een echte strandligger ben ik nooit geweest - mijn witte huid verbrandt te snel - maar ik zat graag op terrasjes. Onder een parasol, met een koel campari-tje is de hitte goed uit te houden. Mijn huis was in de bergen. Het dateerde uit de middeleeuwen en had dus dikke muren. Er waren genoeg beschaduwde plekjes te vinden en in huis was het koel. Af en toe ging ik naar de 'Bagni': luxe privé-stranden bij mij in de buurt. Je kon daar voor een luttel bedrag een parasol met stoeltjes en een tafeltje huren. En als je met je

vingers knipte, kwam een jongen je bestelling opnemen. Daar genoot ik van. Hier in Nederland ben ik niet naar het strand te trèkken. Van Hoek van Holland tot Den Helder ligt het zó vol, dat als iemand zich bij Hoek van Holland omdraait ze tot aan Den Helder moeten meedraaien. Ook in mijn woonplaats Utrecht genoot ik van de zomers. We hebben hier aan de gracht werfkelders. Op die werven is het goed toeven. De horeca doet er goed zaken. Lekker, op zo'n beschaduwd terrasje met een koel glaasje witte wijn. Ik werkte ooit aan de gracht en na mijn werk ging ik altijd even terrasseren. Verder kwam ik eigenlijk alleen in de beschaduwde kloostertuin van mijn werkplaats. Je kon daar uitstekend een goed boek lezen. Hele bibliotheken zijn er gelezen. Tegenwoordig schijnt er een reusachtige theekoepel te staan. Mij zien ze daar dus niet meer, al die starende mensen. Over het algemeen geniet ik dus van de zomer. Ik wens iedereen een zalige zomer, in de tuin of op het balkon. Liefs, Joke


2-6-2008

17:46

Page 7

Column van Cor Toonen - Plussen en minnen van leven met stilte Alles heeft zo zijn plus- en minpunten, ook het (plots)doof zijn ofwel leven met de stilte. De minpunten van het (plots)doof zijn altijd bij je en daar is al veel over gezegd en geschreven, maar over de pluspunten lees of hoor je niet zo vaak. De plussen en minnen zijn echter aan verandering onderhevig, omdat ze mee gaan met veranderingen in je leefsituatie.

afstapje. Intussen heeft ze ook al door dat je opa leuk kunt foppen door voor de grap stevig aan zijn jasje te trekken. Laat ik niet vergeten ook enkele pluspunten van het dove-opa-zijn aan te roeren. Wij hebben een vaste oppasdag en dan wil het nogal eens een herrie van jewelste zijn als de twee dametjes uit hun dak gaan met hun favoriete 'the Sisters'-act, waarbij ze een blok-

Als dove opa van twee jonge meiden van bijna vier en twee jaar is het gemis van het niet horen van deze ontluikende kletsmajoortjes en naar men zegt hun fraaie stemmetjes natuurlijk een minpunt van formaat. Dat is nu eenmaal eigen aan het dove-opa-zijn.

Banen voor slechthorende en (plots)dove HBO/MBO-eers Gezocht: mensen met een arbeidshandicap die in de financieeladministratieve sector willen werken. Ook slechthorenden en (plots)doven worden opgeroepen. 'Onbegrensd Talent' is een bureau dat arbeidsgehandicapten opleidt, hen een plek op de arbeidsmarkt biedt en begeleidt. Sinds kort richt het bureau zich ook op mensen met mbo/hbo-niveau (HEAO, SPD, MEAO, PD) voor functies variërend van salarisadministrateur tot analist in Business Intelligence, van functionaris PZ tot administratief medewerker. Voor meer informatie: www.onbegrensdtalent.nl Bron: Teletekst d.d.16 mei 2008

Naast dit gevoelige minpunt heb je ook de lastige minpunten. Een fietstochtje met een kleindochter voorop hoort tot de wederzijdse favorieten. Vooral ook omdat opa veel wonderen in moeder natuur opvallen en er graag over wil vertellen, zoals over baby schaapjes, baby paardjes, biddende valken of eendenkuikentjes. Fietsend gaat de communicatie met een extra spiegeltje redelijk en het in de gaten houden of de kleine dame niet in slaap is gevallen ook. Nu de oudste is verhuisd naar achterop valt de communicatie met haar weg. Als er iets is, trekt ze wel aan mijn jasje en dan stap ik even af. Dat afstappen is lastig met twee van die kleine gasten, maar dat moet er dan maar bij. Lastiger is dat de praatgrage achterpassagier regelmatig aan mijn jasje trekt als ze iets wil vertellen. Ze heeft trouwens al lang door dat voor dit vertellen opa haar moet kunnen aankijken en ja, ook al dat ze dan duidelijk en wat langzamer moet praten, het schreeuwerige wil er dan - schijnbaar - nog wel eens spontaan bijkomen. Zo verandert een op zich leuk gepland fietstochtje nu meer en meer in een open afstaptochtje. Wellicht is het tijd om een afspraakje met haar te gaan maken dat opa regelmatig zal afstappen om even bij te praten. En dan maar hopen dat ze het spontane kind in zichzelf een beetje kan afremmen en haar babbel kan bewaren tot het eerst volgende

je uit de blokkenwagen als microfoon gebruiken en hun hoge stemmetjes op maximum zetten. Dove opa geniet volop van wat hij te zien krijgt, maar slechthorende oma krijgt kippenvel. Zo ook als ze een percussieconcert geven met een met wasknijpers gevuld metalen emmertje als rammelaar en een metalen pedaalemmertje als drum. Op de oppasdag brengen en halen wij de oudste naar de peuterspeelzaal die de voor onze meiden heel toepasselijke naam 'De trommel' heeft. Elke keer als een peuter vier jaar is geworden is er feest, want dan gaat deze peuter naar de kleuterklas van de aanpalende 'grote school'. De ouders proberen zich dan vaak te onderscheiden met een exclusief afscheidscadeautje voor de achterblijvertjes. Laatst kreeg ze allemaal een fluitje… De attente hoofdjuf vroeg mij of ik fluitjes kon horen. Nee, zei ik, ook nu is het voor mij lekker rustig. Ik denk dat u - zoals nu - wel een beetje jaloers op mij zult zijn? Juf: "Jaaaa, soms wel hoor!"

7


2-6-2008

Gebarencafé Zutphen

Waar? In het gezellige Café de Spaan, Nieuwstad 56, 7201 NS Zutphen. Wanneer? Vrijdag 27 juni 2008 in Café De Spaan te Zutphen Daarna: Elke vierde vrijdag van de even maand. Entree? GRATIS Toegang. Tijd? 20.00-02.00 uur. Meer info? E-mail: [email protected]

17:46

Page 8

Rondje respect

Een bijzonder project op het Montessori College Aerdenhout 'Rondje Respect' is een initiatief van het COC Kennemerland. Ruim 300 leerlingen en mentoren van het MCA (Montessori College Aerdenhout) namen deel aan dit bijzondere briefschrijfproject. De leerlingen correspondeerden met mensen uit 'kwetsbare groepen' die eerder en vaker te maken hebben met vooroordelen en/of uitsluiting in de samenleving. De leerlingen konden op deze manier hun eigen vragen stellen, hun eigen ervaringen delen en hun mening vormen/geven. De reacties van zowel de leerlingen als de briefschrijvers (door het COC Kennemerland verzameld en 'gematched') waren overwegend positief en enthousiast. Het project, dat werd begeleid door Yosha van der Steen (docent/mentor van MCA), vormt een eerste aanzet voor het vergroten van kennis van en begrip voor diversiteit in onze samenleving.

een compilatie bevat van de ruim 500 brieven die over en weer zijn geschreven door leerlingen en terugschrijvers. Volledig is het zeker niet, maar het geeft wel een goede indruk van 'Rondje Respect'. Onder de terugschrijvers bevonden zich onder andere gehandicapten, doven en slechthorenden, blinden en slechtzienden, asielaanvragers, moslims, joden, (ex-)gedetineerden, (gelovige) homo's en lesbische vrouwen, chronische zieken, dak- en thuislozen en ouders/broertjes of zusjes van gehandicapte kinderen. In het boekje zijn onder andere fragmenten opgenomen uit de briefwisseling tussen leerlingen en twee plotsdoven, Daan en Cor. Nieuwsgierig naar de inhoud? Het boekje is te bestellen door een bedrag van 4 euro (incl. verzendkosten) over te maken op gironummer: 24 05 263 t.n.v. COC Kennemerland te Haarlem.

Eindproduct van het project is een boekje dat

Hoorapparaten voor Sri Lanka Onlangs ontving Tineke de Silva van de Dr Reijntjes School for the Deaf in Sri Lanka een doos met meer dan zestig gebruikte hoorapparaten! Een Sri Lanka-rreiziger leverde ze af namens doven en slechthorenden uit Nederland.

8

Al enkele jaren zamelt Cor Toonen hoorapparaten in voor dove kinderen in Sri Lanka. Vrijwilligers bezorgen de apparaten bij de Dr Reijntjesschool. De laatste zending werd gecontroleerd door Tinus Weurding, die de hoorapparaten eveneens voorzag van nieuwe batterijtjes. Inmiddels zijn deze door de kinderen in gebruik genomen. De directeur van de school, Tineke de Silva, gaf aan erg blij te zijn met de gulle gift. Ook de wijze waarop de zending was verzorgd, maakte indruk: "De hoortoestellen waren heel zorgvuldig verpakt met bijpassende batterijtjes erbij. We merkten dat het deze keer door dove personen was verzorgd! Soms krijgen we een plastic zak met 'inhoud'! De batterijen zitten dan al jaren in het hoortoestel en zijn gaan oxideren. We moeten het dan in de prullenbak gooien."


2-6-2008

17:46

Page 9

Cor Toonen ontving de volgende bedankbrief: Moratuwa, 22-04-2008. Beste Mensen, Graag willen we iedereen in Nederland, die de hoorapparaten heeft ingezameld voor onze dove leerlingen, heel erg hartelijk bedanken. Het is geweldig om te zien dat mensen in Nederland zich inzetten voor de kansarme dove kinderen in Sri Lanka. De hoortoestellen die we vorige week via Cor Toonen ontvingen, zagen er welverzorgd uit, in aparte doosjes verpakt met bijpassende batterijtjes. In al die jaren is dit de eerste keer dat een zending hoortoestellen er zo perfect uit ziet! Ook namens de dove leerlingen en stafleden heel erg hartelijk bedankt! Met hartelijke groeten, Tineke de Silva-Nijkamp Hebt u één of meer niet meer gebruikte hoorapparaten? De kinderen van de Dr Reijntjesschool zijn hier erg blij mee. Uw gebruikte apparaten zijn dus zeer welkom! U kunt contact opnemen met Cor Toonen via email [email protected] of per gewone post Stuiverstede 9, 5431 RT Cuijk. Namens de kinderen van de Dr. Reijntjesschool for the Deaf alvast hartelijk dank!

Open Universiteit Nederland Studeren met een auditieve beperking

Gebarenles voor Prinses Maxima en Prinses Laurentien

De Open Universiteit Nederland is de universiteit van een levenlang leren. Ons onderwijs laat zich kenmerken door openheid, flexibiliteit en kwaliteit. In onze eigen cursussen en wetenschappelijke opleidingen (Bachelor en Master) en in samenwerkingsprojecten en -p programma's met partners passen we de nieuwste technologieën en onderwijskundige inzichten toe. Ons uitgangspunt is dat iedereen van het hoger onderwijs aan onze instelling gebruik moet kunnen maken. De enige toelatingsnorm is de leeftijd vanaf 18 jaar.

Tijdens de Wereld Doven Dag 2007 in Eindhoven heeft de voorzitter van het Dovenschap, Benny Elferink, het Koninklijk Huis een Gebarenles aangeboden.

door Ignace Laval

Wij vinden het belangrijk dat ook mensen met een functiebeperking onbeperkt kunnen studeren. Daarom biedt de Open Universiteit Nederland voor mensen met een auditieve beperking een compleet opleidingenaanbod. Dit aanbod behelst meer dan 300 cursussen, 6 bacheloropleidingen, 13 masteropleidingen, 7 begeleide masteropleidingen, 15 kort hoger onderwijsprogramma's en 3 (post) hbo-opleidingen.

Daarnaast kent de Open Universiteit een aantal faciliteiten, zoals de mogelijkheid om via email vragen te stellen aan de docent. Verder wordt met de docent/onderwijsadviseur bekeken of er voorzieningen nodig zijn tijdens verplichte bijeenkomsten en worden nietschriftelijke tentamens in overleg geregeld. Bij de Open Universiteit Nederland kunt u terecht met uw vragen omtrent het volgen van een cursus of opleiding. Per persoon bekijken wij welke aanpassingen noodzakelijk zijn. Voor meer info: Open Universiteit Nederland Lange Houtstraat 11 2511 CV Den Haag Tel.: 070 - 7508264 E-mail: [email protected] Bereikbaar: ma t/m do 14.00-19.00 uur Of: www.ou.nl

Deze Gebarenles zal worden aangeboden aan Prinses Màxima en Prinses Laurentien, zo heeft het Koninklijk Huis onlangs besloten. Samen met het Nederlands Gebarencentrum zal het Dovenschap de les ontwikkelen. Bron: www.oorakel.nl

9


2-6-2008

17:46

Page 10

Ik heb wat, krijg ik ook wat?

Week van het studeren met een functiebeperking

De nieuwe versie van de folder 'Ik heb wat, krijg ik ook wat?' is verschenen. In deze wegwijzer staat een overzicht van alle actuele compensatieregelingen voor onder meer doven en slechthorenden. Mensen met een (auditieve) handicap, een chronische ziekte of een hoge leeftijd worden vaak geconfronteerd met extra kosten voor onder andere medische zaken en (hoor)hulpmiddelen.

Op 22, 24 en 25 april organiseerden de Hogeschool van Amsterdam (HvA) en de Universiteit van Amsterdam (UvA) de week van het studeren met een functiebeperking. Op dinsdag 22 april was de kick-off van de week. Op een feestelijke bijeenkomst werd de week geopend met de lancering van de website www.studerenmeteenfunctiebeperking.nl. Ook werd door de studentendecanen van de HvA en de UvA een boekje gepresenteerd voor een ieder die te maken heeft met een (student met) functiebeperking. In het boekje staan tips over wat je kunt doen bij problemen waar je tegenaan loopt door een handicap of beperking en bij welke instanties je terecht kunt voor hulp en advies. In het boekje is ook een hoofdstuk over auditieve beperkingen opgenomen. Verder werden op de kick-off fragmenten van een film vertoond, waarin zes studenten vertellen over hun ervaringen met studeren met een functiebeperking. Ik was één van die studenten. Het gaf me een raar gevoel om mezelf terug te zien op zo'n groot scherm voor een volle zaal mensen. Desondanks beloofde de voorproef van de film veel goeds. De film zal deze

De folder is te downloaden op www.postbus51.nl. Telefonisch bestellen kan ook: 0800-8051. Voor meer informatie: www.postbus51.nl.

door Wouter Bolier

zomer uitkomen en op de website worden geplaatst. Op donderdag 24 april gaf ik in het kader van de week tweemaal een workshop over studeren met een auditieve beperking. De opkomst viel een beetje tegen, maar desondanks heb ik een aantal mensen informatie kunnen geven over de drie grootste groepen auditief beperkten: plotsen laatdoven, slechthorenden en vroegdoven. Ik heb verteld wat een auditieve beperking betekent voor studenten en hun omgeving. Aan de hand van praktijkvoorbeelden liet ik de deelnemers nadenken over problemen waar je als (plots)dove of slechthorende student tegenaan kunt lopen. Na een korte inleiding over Nederlandse Gebarentaal en Nederlands met Gebaren en volgde ten slotte een les gebarentaal. De deelnemers waren erg geïnteresseerd en vonden het een leerzame workshop. Op vrijdag 25 april was er een studentenhaverdebat in het Crea-café van de UvA: dove en slechthorende jongeren gingen in debat met goedhorende studenten. We discussieerden over de stellingen 'Dove studenten moeten meer studiefinanciering krijgen' en 'De boerka/hoofddoek moet verboden worden in het hoger onderwijs'. Een jury beoordeelde de argumenten in het debat. Zelf scoorde ik hoog met de volgende argumentatie: "Ik kan tijdens mijn studie al mijn problemen zelf oplossen, en na het afstuderen krijg ik dan een zak met geld, waarna ik de opleiding verlaat. Na mij komt vervolgens een andere student die tegen dezelfde problemen oploopt als die ik heb gehad, dus daarom kun je beter geld investeren in de omgeving van studenten, bijvoorbeeld door betere voorlichting aan docenten, decanen en medestudenten." Na het debat was er 's a vonds nog een feest dat verdacht veel leek op een verkleinde versie van Sencity. Ik kon helaas maar kort blijven, maar vond het erg gezellig. Al met al was het een bijzondere en enerverende week. Ik vind het een goede zaak dat de UvA en HvA aandacht besteden aan de problemen en moeilijkheden die studenten met een functiebeperking hebben. Ik hoop dat men meer begrip en informatie heeft gekregen, waardoor men beter en vooral vriendelijker omgaat met diegenen die een handicap of beperking hebben.

10


2-6-2008

17:46

Page 11

Voorvechterstraining zeer leerzaam In de maanden februari, maart, april en mei nam ik deel aan de tweede Voorvechterstraining van Dovenschap. Het was een leerzame en bijzondere ervaring en ik heb er erg van genoten! Een kort verslag. De training werd gegeven door Jacqueline Rensen en haar assistent Gera Vonk. Vijfmaal kwamen we om de paar weken op vrijdag en zaterdag bijeen in Hotel Stayokay in Den Haag. Dat betekent dat we tien dagen zeer intensief bij elkaar hebben gezeten. De groep bestond uit acht zeer diverse mensen qua leeftijd, achtergrond en auditieve beperking. Ik - als enige plotsdove - kwam regelmatig in de clinch met een aantal van mijn medegroepsleden, vanwege mijn andere meningen en visies op het hebben van een auditieve beperking. We spraken over leiderschap, Doof en doof, Dovencultuur, persoonlijke krachtbron, kernkwaliteiten, dromen, macht, onmacht en machteloosheid, en zelfinzicht. Tijdens de training werd ik mij bewust van mijn sterke en zwakke punten en leerde ik mezelf verplaatsen in een ander. De wereld van auditief beperkten is zeer divers en telt naast plotsen laatdoven ook orale vroegdoven, gebarende vroegdoven, culturele Doven en - verreweg de grootste groep slechthorenden. Ieder persoon heeft zijn eigenzinnigheden, kennis, ervaring en achtergrond. Die diversiteit maakte onze groep tot een bont gezelschap. Ook commu-

Nieuwe Lareb-wwebsite: alles over bijwerkingen

door Wouter Bolier

niceert iedereen op zijn eigen manier. Iedere dag waren er steevast vier tolken aanwezig: twee schrijftolken en twee gebarentaaltolken. Op die manier was een optimale communicatie gegarandeerd. Ik vond het wel prettig om af en toe dingen terug te kunnen lezen op het scherm van de schrijftolk. Ook had ik soms moeite om me te uiten in gebaren, waardoor ik mijn CI pakte en begon te praten en de gebarentolk mijn spraak omzette in gebarentaal. Deze optimale communicatieomstandigheden waren voor mij een bijzonder aangename ervaring. Ondanks de grote verschillen tussen de deelnemers onderling en de soms zware gespreksonderwerpen heb ik de training als heel gezellig en zeer leerzaam ervaren. Een aanrader voor een ieder die zich persoonlijk (verder) wil ontwikkelen en zich wil verdiepen in visies, meningen en gedachten van andere auditief beperkte mensen. Per slot van rekening zitten we allemaal in hetzelfde schuitje: we kunnen niet (goed) horen. En dat schept een band die voor mij door de training enorm is versterkt. Ik heb nu meer oog en begrip voor de andere groepen auditief beperkten en dat is voor mij als bestuurslid van de Stichting Plotsdoven - een functie waarin ik regelmatig te maken heb met de andere Molenbelangenorganisaties - pure winst! Meer informatie www.dovenschap.nl

over

de

Het aanvragen van teamtolken werkt hetzelfde als het aanvragen van één tolk. Klanten dienen online een aanvraag in. Nadat alle details van de aanvraag zijn ingevuld, vraagt het systeem of het een normale aanvraag is of een teamtolkaanvraag. Daarna is het mogelijk om zelf twee tolken te zoeken of kan de aanvraag worden doorgestuurd naar de bemiddeling van Tolknet. Overigens blijft het voor klanten ook mogelijk om via post, e-mail en fax (team)tolken aan te vragen.

Steeds vaker worden teamtolken bij lange of zware opdrachten ingezet. Bijvoorbeeld bij opdrachten waarbij op hoge snelheid getolkt moet worden, opdrachten met ingewikkelde termen of bij het tolken naar een andere taal (bijv. Engels). Dor twee tolken in te zetten wordt de kwaliteit van het tolken verhoogd en kan met minder onderbrekingen (tolkpauzes) worden getolkt. Bron: Persbericht

Alle bij Lareb beschikbare kennis over bijwerkingen is te vinden op www.lareb.nl. Wilt u weten of een bepaalde bijwerking al eerder is gemeld, dan is dat binnen enkele seconden duidelijk. Veel voorkomende bijwerkingen worden uitvoerig beschreven. Ook de nieuwste informatie over bijwerkingen, zowel uit Nederland als uit bronnen elders in de wereld, is op de website te vinden. Via de speciale patiënteningang wordt de informatie over mogelijke bijwerkingen per geneesmiddel in begrijpelijke taal weergegeven. Verder heeft de vernieuwde website een makkelijke zoekfunctie. In de bijwerkingendatabank kunt u nu ook zoeken op bijwerking, in plaats van alleen op geneesmiddel.

training:

Aanvragen Teamtolken via Tolkmatch Sinds kort is de nieuwe versie van Tolkmatch online! Met deze versie kunnen teamtolken worden aangevraagd. Men spreekt van teamtolken als twee tolken samen worden ingezet om een situatie te tolken. Met één tolkaanvraag is het voortaan mogelijk om twee tolken tegelijk te regelen voor een situatie.

De website van Lareb, het kenniscentrum voor bijwerkingen van geneesmiddelen in Nederland, is volledig vernieuwd. U vindt er alles over bijwerkingen op een zeer gebruiksvriendelijke manier, mede dankzij de aparte ingangen voor patiënten en voor zorgverleners.

Het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb is vooral bekend als meldpunt voor het melden van bijwerkingen. Dat is ook een belangrijk aspect van Lareb. Via de website kunt u bijwerkingen melden. Het digitale meldformulier is zeer gebruiksvriendelijk. Het invullen ervan kost slechts enkele minuten. Lareb stuurt de melder altijd een persoonlijk bericht terug. Daarnaast wil Lareb graag dat de enorme hoeveelheid kennis die bij Lareb aanwezig is, wordt ingezet voor een veilig en verantwoord gebruik van geneesmiddelen. Al deze informatie is voor dit doel beschikbaar en voor iedereen toegankelijk. Bron: NVVS Nieuwsbrief d.d. 14 mei 2008

11


12

2-6-2008

17:47

Page 12


2-6-2008

17:47

Page 13

25 Jaar - Voor elkaar Verslag van een bijzonder jubileumthemaweekend Van 14 tot en met 16 maart 2008 vond het 25e Themaweekend plaats. Met op zaterdag een reünie voor alle deelnemers aan voorgaande themaweekenden. Zowel het weekend als de reünie werden druk bezocht. Tussen alle activiteiten door werd flink bijgepraat en de fototentoonstelling bracht oude herinneringen weer tot leven. Rie Gottschall en Hilda Havinga doen verslag. Hilda Havinga had me opgegeven en meegenomen. Direct bij aankomst werden we heel hartelijk ontvangen, alsof we familie waren. Ik kende erg weinig mensen. Bij een lekkere kop koffie keek ik mijn ogen uit. Er kwamen nog velen na ons binnen. Je kon aan de mensen zien dat ze naar deze ontmoeting hadden uitgekeken. Al snel ontdekte ik vier oude bekenden van de NVVS. Het werd tijd om aan tafel te gaan. Steeds zat je bij anderen, waardoor ik het gevoel kreeg dat ik er al helemaal bij hoorde. Voor de avond had de organisatie een activiteit bedacht. We kregen allemaal een cijfer en moesten met elkaar om de tafel. Bij mij kwamen drie mannen om van gedachten te wisselen over wat plotsdoof zijn echt betekent. Na het officiële gedeelte liep een ieder met een drankje weer naar anderen voor een babbeltje. Om 24.00 uur ging de bar dicht en moesten we ons bed op zoeken. Wij waren bij de laatsten. Dom, dom, dom, want we moesten vroeg op: 8.00 uur aan het ontbijt. Thuis had ik al bedacht: wie bedenkt zoiets: 8.00 uur! Later op de dag begreep ik het: er was een zeer gevuld programma. De bus kwam voorrijden. We gingen met circa 50 personen op weg naar Bakkeveen, waar we werden opgewacht door een fotograaf. Daar ontdekte ik vele bekenden: Wietze Venema, Elly Jacobus, Yvonne Kemink, mijn eerste docente gebarentaal, Frouke Schouwstra, mijn tweede docente. We kregen koffie met gebak. We luisterden, we babbelden en bekeken foto's van 25 jaar themaweekenden. Vervolgens werden we verwend met een heerlijke lunch. En weer schuif je bij anderen aan. Luisteren, praten, eten en drinken. Daarna mocht iedereen doen, waar ze zich voor hadden opgegeven. Ik had ingevuld: alleen maar kijken en luisteren. En dat heb ik ook echt gedaan. Vooral … het gedicht van Cor Toonen, wat veel emotie bij me losmaakte. Het toneelspel Disco: wat had ik een medelijden met Laurens Geldermans, terwijl

ik wist dat het maar een spel was. Wel een spel wat raakt. Weer Cor met een gedicht. Je moet het maar kunnen zo'n onderwerp, zo echt. Ik had moeite met mijn tranen en dat zagen anderen. Ze gaven me water en troost. Toen stroomden mijn tranen echt. Wij namen afscheid van de dertig achterblijvers en gingen met de bus terug. Tot mijn schrik was ik mijn stem kwijt: teveel gepraat. Na een heerlijk diner moest ik in verband met familieomstandigheden met spoed naar huis. De Paasdagen heb ik doorgebracht met de boekjes '25 Jaar - Voor elkaar' en 'Net als jij'. Dus ik was die dagen helemaal bij jullie. Hulde aan de organisatie!

Kinder-ddvd: Zingen met gebaren Viataal ontwikkelde een speciale dvd voor kinderen: 'Zingen met gebaren'. De dvd is geschikt voor alle kinderen. Ieder kind kan veel plezier beleven aan het meedoen met de kijk-liedjes, zowel kinderen die horen, slecht horen of niet horen, als kinderen die een achterstand hebben in de spraak- of taalontwikkeling. De dvd bevat veel bekende kinderliedjes en liedjes voor alledaagse bezigheden. Elk liedje kan op drie manieren worden afgespeeld: in Nederlands ondersteund met Gebaren, in Nederlandse Gebarentaal of met pictogrammen.

Rie Gottschall-Reijerse Tegen vieren stroomden de eerste gasten binnen in Hotel Brinkzicht in Vledder, wat in 1995 is verkozen tot een van de mooiste groene gemeentes van Europa. Het is omgeven door uitgestrekte bossen, vennen en heidevelden. Na een heerlijk uitgebreid buffet sprak Gerard de Vijlder een openingswoord. Hierna was er een kennismakingsspel en tijd voor ontspanning in een gezellige ambiance. De volgende ochtend bij het krieken van de dag stond na het ontbijt een bus klaar om het gezelschap naar Bakkeveen te vervoeren voor een reünie. We reden langs prachtige landschappen en kleine dorpjes. In Bakkeveen aangekomen wachtte ons een warm onthaal door de organisatoren en een fotograaf. En er was koffie met gebak! Het zag er feestelijk uit, versierd met vlaggetjes: plotsdoof 25 jaar. Na een toespraak waren de 'oh's' en 'ah's' niet van de lucht bij het bekijken van de fototentoonstelling. Goed verzorgd, prachtig en duidelijk weergegeven. 25 jaar herinneringen in de 'Volkshogeschool' in Bakkeveen waar het begon. Na het bezichtigen van de tentoonstelling kon men het jubileumboekje in ontvangst nemen. Een prachtig boek: 25 Jaar Voor Elkaar. 24 Themaweekends beschreven door mensen met een warm hart voor de Stichting Plotsdoven. Door de goedhorende mensen wordt nog maar al te vaak gedacht dat dove mensen geen plezier kunnen maken. Nou, we zitten vol humor en er wordt veel gelachen, soms met een traan.

De dvd kost 22,50 euro en is te bestellen op www.viataal.nl.

Nieuwe Oorakel-sspreekuren Oorakel geeft antwoord op vragen over doofheid, slechthorendheid, spraak- en taalmoeilijkheden en hoorhulpmiddelen via de telefoon en op diverse plaatsen in Nederland. Nieuw zijn de spreekuren in Nijmegen en Vorden. In Nijmegen komt Oorakel nu elke tweede woensdag van de maand; in Vorden op elke eerste vrijdag van de maand. Voor Vorden moet u een afspraak maken. In Nijmegen kunt u ook zo binnenlopen. In Nijmegen vinden tegelijkertijd de spreekuren plaats van Bureau Arbeid en Tolknet. Voor meer info over de Oorakelspreekuren: www.oorakel.nl/nieuws.

Vervolgens ook hier weer een goed verzorgde lunch en daarna kon men aan diverse work13


2-6-2008

17:47

Page 14

shops deelnemen. Een groep ging wandelen, een aantal mensen nam deel aan een schildersles en weer een andere groep koos voor toneel, spel en drama. Tijdens de theepauze zochten velen elkaar op, na elkaar jaren niet te hebben gezien of gesproken. Ook trof ik mensen die nog nooit op een van de themaweekends waren geweest. Ik zag hen met verbazing kijken hoe gebruik werd gemaakt van ondersteunende gebaren en spraakafzien. Mijn advies aan deze mensen: kom ook eens naar een themaweekend. Je leert zoveel van elkaar! Aan het eind van de middag werd een toneelstuk opgevoerd, waarin duidelijk werd hoe iemand een teruggetrokken bestaan kan creëren. Het tweede deel liet zien hoe je con-

tacten kunt leggen. Je zag hoe vrolijk en blij die Laurens bij het feestje werd betrokken. Als slot een prachtig gedicht van Cor Toonen. Wat een expressie en mimiek! Rie en ik waren onder de indruk. Na een geweldige dag vertrokken we tegen vijven weer met de bus richting Vledder, alwaar ons een voortreffelijk diner werd opgediend. Helaas moest ik voor een verjaardag 's avonds terug naar huis. Om de volgende dag toch aan het programma deel te kunnen nemen, ben ik om 7 uur 's ochtends weer naar Vledder vertrokken. Na het ontbijt de warming up van de welbekende Tante Ka, vervolgens een workshop zelfverdediging en tot slot de bekendmaking van Wie is de mol? Ik ben ervan overtuigd dat iedereen met een tevreden en voldaan gevoel kan terugkijken op een geweldige reünie en goed georganiseerde dagen. Hartelijk dank Gerard, Cor, Leontien, Georgie, Anneke en Anja!

E

N

Hilda Havinga De foto’s op deze bladzijden zijn gemaakt door diverse deelnemers en onze reüniefotograaf Hans van Es

Welkom door onze voorzitter Gerard de Vijlder

F

W Deelnemers van het eerste uur, v.l.n.r: Riet van Strien, Agatha Koper-Adrichem, Wim Brethouwer, Elly Jacobus-Behr, Bert Lucassen, Corry Brethouwer, Yvonne Kemink, en Han Koper

V

T

14


2-6-2008

17:47

Page 15

Voor Elkaar Vrijdagmorgen héél vroeg opgestaan Om samen met Han naar Vledder te gaan De rit ging met vertraging gepaard We hadden iets vergeten, dus snel dat benodigde bij de apotheek in Steenwijk gehaald Eerste exemplaar jubileumboek voor eregasten

Nieuwsgierig

Bij het hartelijke ontvangst door het comité Kregen we een persoonlijke brief met een geheime opdracht mee Zoeken naar de mol Nou zeg dat doe je echt niet voor de lol Dus opletten geblazen Laat hem niet glippen door de mazen 's Avonds het kennismakingsspel Onder de bezielende leiding van Anja, die organiseert dat goed, jawel! Fijn om elkaar hier te ontmoeten En om nieuwe gezichten te mogen begroeten

Hotel Brinkzicht

Bijpraten na aankomst

Ook de partners droegen hun steentje bij Door te antwoorden op de vraag hoe ervaren zij Het leven met de dove partner.

Foto-expositie

De ontmoeting met de lotgenoten Werd zoals altijd met veel knuffels overgoten Heerlijk om weer bij elkaar te zijn Op dit 25e themaweekend-festijn!

Opening door Anja Korten

Zaterdagmorgen met de bus langs de Drentse hei We zien het al groene gras met paarden en schapen in de wei We gingen met zijn allen naar Bakkeveen Daar kwamen ook andere thema-gangers heen

Workshop schilderen

Een hartelijk weerzien tussen velen Om lief en leed met elkaar te delen Het hoogtepunt van dit gebeuren Was het aanbieden van het boek met veel ervaringsverhalen Over de afgelopen 25 themaweekend-jaren

Kennismaking

Workshops waren georganiseerd En oud-leden werden geëerd Ontvallenen werden herdacht Men nam voor hen een minuut stilte in acht

Voordracht door Cor Toonen

Toneel met Laurens Geldermans

Zondagmorgen werd op de cursus zelfverdediging veel geleerd Een ieder was vol aandacht en geïnteresseerd Blijf staan als een boom geworteld in de grond Ga niet op de loop voor een duw of een grote mond Weer van je af door innerlijke kracht Zorg dat niemand jou krijgt in zijn of haar macht! Het 25e themaweekend is weer voorbij En wij gaan meer zelfverzekerd en vrij van angst Onze weg naar huis! Het was weer fantastisch!! Allemaal bedankt!! Adrie Moerland

Gezellig weerzien

Workshop zelfverdediging

15


2-6-2008

Een fotoverslag op CD van het Jubileum Themaweekend én de Reünie

De Stichting Plotsdoven biedt belangstellenden een digitaal fotoverslag aan van het Jubileum Themaweekend in Vledder én de Reünie in Bakkeveen. Op deze diaCD staan twee diasets met ruim 290 foto's van het Themaweekend en 480 foto's van de Reünie. De afspeeltijd is bij een kijktijd van 5 seconden per dia respectievelijk 25 en 45 minuten. De foto's zijn gemaakt door: Hans en Adrie van Es, Yvonne Kemink, Hilda Havinga, Gerard de Vijlder, Françoise van Dongen en Cor Toonen. De dia-CD kan op de computer en de meeste dvd-spelers worden bekeken. De Stichting biedt de CD aan voor de prijs van 5 euro voor donateurs van de Stichting en 7,50 euro voor andere belangstellenden (incl. verzendkosten). Hiervan komt 1 euro resp. 3,50 euro ten goede aan het Moerlandfonds van de Stichting Plotsdoven, dat projecten van de Stichting als het Themaweekend, de Landelijke dag en de Partnerdag ondersteunt.

17:48

Page 16

Lekker 'mollen' tijdens het 25e themaweekend door Gert-Jan Zonneveld

Ter gelegenheid van het 25e themaweekend had de organisatie bedacht dat het leuk zou zijn om een spelelement toe te voegen, dat elke deelnemer het gehele weekend lekker bezig zou kunnen houden. De vraag was welk spel daar nu het meest geschikt voor is: levend ganzenborden, verstoppertje spelen of mens-eerger-jje-n nieten. Dat hou je niet een heel weekend vol. Algauw werd het idee geboren om tijdens dit jubileumweekend een eigen variant van het succesvolle TV-p programma 'Wie is de Mol' te spelen. 'Wie is de Mol' is een spel waarin tien bekende Nederlanders meedoen aan een spannende en avontuurlijke tocht ergens ter wereld. Tijdens het spel moeten ze zeer uiteenlopende opdrachten uitvoeren met als doel geld voor de pot te verzamelen. Onder hen is echter een verrader; de zogenoemde mol. Deze zal er alles aan doen om opdrachten zo onopvallend mogelijk te saboteren en ervoor te zorgen dat er zo weinig mogelijk geld in de pot komt. Tijdens een test moeten de deelnemers vragen beantwoorden omtrent de identiteit van de mol, en wie de test het slechtst maakt, valt af. Wie de identiteit van de mol raadt, is uiteraard winnaar van de pot. Enige tijd geleden vroeg Gerard de Vijlder me of ik in de rol van de mol wilde kruipen. Ja, dat wilde ik wel. Het leek mij erg leuk om waar mogelijk opdrachten van deelnemers te saboteren! En de grootste kick leek het me om dit voor mijn lieve partner Anja verbor-

Bestellen is mogelijk door overmaking van het bedrag op gironummer 193 95 44 t.n.v. C.A.Toonen, Cuijk. Vermeld als betalingskenmerk: …x cd-jub. Denk ook aan uw volledig postadres op uw overschrijving. Een reserveringsmailtje vooraf stellen wij op prijs. Opmerking: Als u bij de bestelling meer over wilt maken dan de gevraagde onkostenvergoeding, komt dit netto ten goede aan het Moerlandfonds. Video opnames voor ‘Wie is de mol’ 16

gen te houden, want zij zou vanzelfsprekend ook meedoen aan het spel. Bij aankomst in Vledder kreeg ik van Gerard een enveloppe met alle opdrachten van de deelnemers. Ik kon mij nu gaan uitleven in mijn rol als mol. Omdat ik vermoedde dat niet iedereen op de hoogte is van dit alleraardigste programma, had ik vooraf al bedacht om ook enige 'zichtbare hints' voor de aanwezige deelnemers mee te nemen, anders zou het wel erg moeilijk worden. Daarover later meer… Tijdens het diner op vrijdagavond kon ik gelijk aan de slag; als eerste saboteerde ik de opdracht van Wouter Bolier: stuur tijdens het eten twee smsjes naar twee deelnemers van het weekend. Ik zag dit gebeuren en kon de sms-jes voorkomen met een opmerking dat sms-en tijdens het eten erg onbeleefd is. Een plausibel argument vond een ieder die bij Wouter aan tafel zat, al rook Wouter waarschijnlijk al lont. Tijdens het kennismakingsspel was ik bij Jacqueline van Oostayen ingedeeld en zorgde ik ervoor dat er geen bloemen of planten bij ons op tafel stonden. (Haar opdracht was om bloemen of planten telkens te verplaatsen). Weer een opdracht gesaboteerd. Bij het ontbijt de volgende ochtend wist ik de 50 eurocent die Rolf Uijt den Bogaard naast zijn bord had liggen (zijn opdracht) op onopvallende manier te verdonkeremanen. Ook Renger Schuit (met de opdracht: noteer het aantal CI-dragers op een briefje en plak deze op de ervarings-


2-6-2008

17:48

Page 17

Rampencampagne Denk vooruit De brochure 'Niet bang maar voorbereid, Denk vooruit' vertelt hoe iedereen met een (auditieve) handicap zich op rampen en crises kan voorbereiden. Uit ervaring blijkt dat mensen met een handicap bij rampen het grootste risico lopen indien ze zich niet hierop hebben voorbereid. Daarom is het belangrijk te weten wat de overheid doet, maar ook wat u zelf kunt doen. De brochure maakt dit duidelijk middels informatie en interviews. Uitgebreidere informatie staat op www.nvvs.nl/nieuws, inclusief een link naar de brochure.

Adrie van Es wint de mol boom) was een makkelijke prooi, net als Han Moerland (maak een schatting van het aantal stenen voor het hotel en plak dit op de ervaringsboom). Het saboteren van de opdrachten van Anton van de Horst (hoeveel brildagers) en Marijke van der Pijl (hoeveel bier er die avond daarvoor was gedronken) liep gesmeerd. De opdracht van mijn partner Anja was eveneens makkelijk te saboteren. Elke keer zorgde ik ervoor aan het begin van een pauze al met de weinige rokers buiten te staan, zodat haar opdracht om met vijf mensen te gaan roken tijdens de pauzes gedoemd was te mislukken. Tijdens de busrit naar Bakkeveen had ik een zonnebril opgezet, hoewel het niet zo zonnig was die ochtend. Nu is algemeen bekend dat mollen onder de grond leven en daglicht niet goed kunnen verdragen. Dus leek mij dit een geschikte 'hint' voor de deelnemers. Eveneens had ik die dag het logo van omroep Talpa op mijn sweater geprikt. In het Italiaans betekent Talpa mol, en Talpa (de omroep dus) was het speeltje van mediatycoon John de Mol. Ik vroeg de schrijftolk om tijdens de presentatie van het jubileumboek niet te reageren op vragen van Deanne van Hall (vraag om grotere letters) of Rie Gottschall (vraag om kleinere letters) met als excuus dat dit technisch niet mogelijk zou zijn. Na het avondeten wist ik de opdracht van Jan Commandeur te saboteren; hij moest tijdens de pauzes een wandelingetje om het hotel maken. 's Avonds was de opdracht van Patty van Sambeek aan de beurt (maak drie keer het gebaar voor I love you en laat twee per-

sonen mee doen), en verwijderde ik voor de zoveelste keer het briefje van Renger van de ervaringsboom (werd wel verdacht nu). Tijdens de borrel probeerde ik verdenkingen tegen mij op Renger af te schuiven. Als antwoord op de vraag "waarom draag je het logo van Talpa", zei ik gewoon dat dit mijn geheime opdracht was. Die avond mocht een ieder zijn of haar vermoedens voor de videocamera van Gerard uitspreken; aangezien Gerard spelleider was en niet meedeed, was het een koud kunstje hem mij ook te laten vragen om zogenaamd mijn vermoedens uit te spreken. Op zondagmiddag werd de video van Gerard afgespeeld. Aanvankelijk was er sprake van een technische 'fout'. Dit tot grote hilariteit van de deelnemers! Uiteindelijk uitte een ieder zijn of haar vermoedens. Genoemd werden: Cor Toonen, Jan Commandeur, Wouter Bolier, Anja Korten, Renger Schuit (heeft het afschuiven van de verdenkingen toch nog vruchten afgeworpen!), en zelfs Leontien Peters. Toen Gerard vroeg of de echte mol wilde opstaan, werd het aanwezige publiek even op het verkeerde been gezet toen Renger als eerste opstond om na enkele tellen weer te gaan zitten. Hierna kon ik eindelijk mijn geheime identiteit onthullen. Na loting wist Adrie van Es een kleine attentie in de wacht te slepen en mocht ik een sleutelhanger met een molletje in ontvangst nemen. Op weg terug naar huis kon Anja (de lieve schat) er nog steeds niet over uit dat ik het zo goed voor haar verborgen heb weten te houden. Ik heb dat nog weken nadien moeten horen en dat is best… prettig hoor!

Bron: Teletekst d.d. 23 mei 2008

Uitkomsten Meldactie Klantvriendelijkheid Onlangs hield de NPCF een meldactie om de klantvriendelijkheid in ziekenhuizen te onderzoeken. In twee weken tijd vulden ruim 2400 mensen de internetvragenlijst in. De uitkomsten tonen dat ziekenhuizen nog heel wat kunnen verbeteren. Er was een evenwicht te zien tussen de positieve en negatieve ervaringen: beide categorieën omvatten 47%. De klachten betroffen vooral de lange wachttijden, het ontbreken van een vast aanspreekpunt, het moeten herhalen van dezelfde informatie en tijdgebrek. Voor meer info: www.nvvs.nl/nieuws. Bron: Teletekst d.d. 19 mei 2008

17


2-6-2008

De stille dief

17:48

Page 18

Je gehoor verliezen; een leven lang leren (5)

door Linda Renes (Casemanager NC PLD en maatschappelijk werker Bureau DDS)

"Vroeger als ik in de tuin werkte, sprak ik met alle voorbijgangers. Nu kijk ik gauw de andere kant op als er iemand aankomt" "Ze roept dan wel van boven, maar ze kan mijn antwoord niet meer verstaan. Dan moet IK naar haar toe komen lopen om wat te zeggen. Mooie boel is dat!" Onlangs verscheen het boek 'De stille dief', een avontuurlijk verhaal over verdwijningen, vakantie, vliegeren ... en doof zijn. Het boek is geschreven voor kinderen vanaf 10 jaar. Het VPRO-programma Villa Life besteedde op 9 maart jl. aandacht aan het boek. Het boek gaat over Lars en tweelingbroer Wouter die elke zomer bij hun grootouders logeren op De Deining, een vakantiepark in de duinen. Dit jaar zijn er minder vakantiegangers dan ooit, maar toch wordt het een drukke zomer. Is oma echt zo vergeetachtig, of is er een andere verklaring voor de verdwenen spullen? Waarom duiken vermiste bezittingen op vreemde plekken weer op? Lars, die meestal Stille genoemd wordt omdat hij doof is en liever niet praat, gaat op onderzoek uit. Hij krijgt hulp van een meisje dat veel weet van codes en vliegers. Een avontuurlijk verhaal over verdwijningen, vakantie, vliegeren ... en doof zijn. Voor lezers vanaf 10 jaar. Meer info: www.rianvisser.nl

Het zoeken van een weg in het omgaan met gehoorverlies is iets heel persoonlijks wat iedereen op zijn eigen manier doet. Toch blijken veel mensen vijf stappen te doorlopen: de medische wereld, technische hulpmiddelen, het gebruik van andere zintuigen (visuele communicatie), gedragsveranderingen en gevoelens. De duur en volgorde van de stappen verschillen per persoon. In eerdere nummers van Plotsdoof zijn de eerste drie stappen aan de orde geweest. Nu wordt stilgestaan bij stap vier: gedragsveranderingen. Waarom belangrijk? Gehoorverlies leidt vaak automatisch tot ander gedrag. Zo werd in de vorige Plotsdoof al uitgelegd dat je vanzelf meer gaat kijken. Kun je nog een beetje horen, dan zul je geneigd zijn om dichter bij de spreker te gaan staan dan voorheen om zoveel mogelijk geluid op te vangen. In groepen zijn de meeste mensen stiller dan zij vroeger waren, daar het gesprek vaak niet meer te volgen is. Ook de omgeving zal zijn gedrag aanpassen. Mogelijk schrijven zij op wat er gezegd wordt, lopen zij eerst naar je toe in plaats van dat er van een afstand geroepen wordt. Een deel van deze veranderingen gaat onbewust, een deel zal echter ook bewust moeten plaatsvinden. Wanneer je je bewust bent van deze gedragsveranderingen, kun je ook bewust kiezen hoe je wilt reageren in bepaalde situaties. Dit geeft meer controle en rust en maakt de communicatie weer iets makkelijker. Ook kun je anderen dan uitleggen met welk gedrag zij kunnen bijdragen aan het verbeteren van bijvoorbeeld de communicatie. Wat moet je weten? In tegenstelling tot de vorige stappen is het bij gedragsveranderingen moeilijker om concrete punten te noemen. Enkele veel voorkomende veranderingen zijn: Afstand tot spreker: Kon je vroeger door het hele huis naar elkaar roepen, nu is het voor het kunnen volgen van de spreker van belang om dichtbij te staan,

18

om de ander te kunnen zien of de mond van de ander dicht bij je oor te hebben. Minder spontaan/stiller Veel mensen geven aan dat ze stiller zijn geworden en minder spontaan kunnen inspelen op hetgeen er wordt gezegd. Je weet tenslotte niet zeker of je het goed hebt verstaan. Heb je wel een idee waar het over ging, dan duurt het vaak even voor de informatie is doorgekomen en is het te laat om te reageren. Je moet namelijk eerst de brokstukken die je hebt gehoord samenvoegen tot een logische zin. Vervolgens kun je pas gaan nadenken over de inhoud van de zin. Vaak is het gesprek inmiddels alweer verder. Achterdochtig versus assertief Door het gehoorverlies is het vaak niet meer mogelijk om indirect informatie op te vangen (meeluisteren). Een spreker die direct met je communiceert, vraagt al veel inspanning. Wil je weten wat er gezegd wordt, dan zul je hiernaar moeten vragen. Heb je iets niet verstaan, dan zul je mogelijk meerdere malen om herhaling moeten vragen of vragen of het opgeschreven kan worden. Dit vraagt om een flinke dosis assertiviteit. Daarbij worden dergelijke vragen (vooral wanneer het gesprek niet direct tot jou gericht was) nogal eens als achterdocht opgevat. Is dit achterdocht? Of is het normale gezonde interesse in wat anderen te vertellen hebben? In mijn beleving wel. Je zou zelfs kunnen stellen dat je als dove of slechthorende recht hebt op dezelfde informatie als je horende medemens. Hoe kom je dit te weten? Nadenken over de volgende vragen kan helpen om meer inzicht te krijgen in je eigen gedrag: . Op welke manier is je gedrag veranderd sinds het gehoorverlies? . Heb je het gevoel dat je als persoon bent veranderd door het gehoorverlies? . Hoe ga je om met het gehoorverlies? . Hoe gaat je omgeving om met je gehoorverlies? . Op welke wijze is het gedrag van je omgeving veranderd? . Welke gedragsveranderingen van je omgeving zijn wenselijk? . Wat zijn moeilijke situaties en wat doe je dan? . Hoe zou je willen reageren in die situaties? Wat houd je tegen? . Heb je wel eens contact met lotgenoten? Hoe gaan zij met die situaties om? Daarnaast zijn er veel concrete tips over com-


2-6-2008

17:48

municatie te vinden. Dit zijn vaak tips die een bepaald gedrag adviseren in verschillende situaties (verjaardagen, keuring, werk, thuis etcetera). Je kunt deze onder andere vinden op de websites van de Stichting Plotsdoven en die van de NVVS (www.stichtingplotsdoven.nl; www.nvvs.nl). Ook is het mogelijk om individueel of in een groep hierbij stil te staan. Dit kan onder andere bij het NC PLD/Bureau DDS, bijvoorbeeld bij de Themagroep voor plotsen laatdoven of de assertiviteitstraining voor slechthorenden/doven.

Page 19

automatisch. Je kunt hiermee ook al snel bewust bezig gaan. Sommige tips zijn makkelijk uitvoerbaar. Er zullen echter ook gedragingen zijn die je moeilijker vindt om te veranderen. Het klinkt bijvoorbeeld zo gemakkelijk om om herhaling te vragen, maar hoe doe je dat en wat zal de ander wel niet denken. Als je merkt dat 'iets' je tegenhoudt om je gedrag te veranderen, dan is het goed om hierbij stil te staan. Vaak is er dan sprake van gedachten of gevoelens, die je belemmeren. Het is zinvol om die nader te onderzoeken. In de volgende Plotsdoof zal ik hier verder op ingaan.

Wanneer? Vanaf dag één verandert je gedrag eigenlijk al

'Zo Hoort Het' wint Nationale Kinderkroon 2008 Zo Hoort Het, een onderzoeksproject van en voor dove en slechthorende kinderen en jongeren, heeft de Nationale Kinderkroon 2008 van Stichting Kinderpostzegels gewonnen. De prijsuitreiking vond plaats op 18 april in Amsterdam. Op diezelfde dag werd ook het boek 'Zo hoort het' gepresenteerd. Zo Hoort Het is een project van PonTeM voor en door slechthorende en dove kinderen en jongeren. Contact met lot- en bondgenoten is heel belangrijk voor deze groep. In de wereld van horende leeftijdsgenoten missen zij veel informatie en dat maakt hen soms behoorlijk eenzaam en onzeker. "Bijvoorbeeld als iedereen lacht, maar jij de grap niet hebt gehoord." Kinderen en jongeren die gebaren(taal) gebruiken, voelen zich niet buitengesloten als ze met elkaar gebaren. Dan kunnen ze alles volgen en alles zeggen wat ze willen. Gedurende twee jaar deed Jet Isarin samen met vijftien dove en slechthorende medeonderzoekers onderzoek naar de ervaringen van slechthorende en dove kinderen en jongeren. De onderzoekers gingen mee naar school, en de kinderen en jongeren vertelden over hun leven en hun vrienden. Ook vertelden ze hoe het is om slechthorend of doof te zijn, over de hulpmiddelen die ze gebruiken (hoortoestellen, CI's, soloapparatuur) en hoe ze dat vinden, en over de gebaren die ze soms gebruiken om goed en gemakkelijk te communiceren. Tijdens het onderzoek werden verschillende bijeenkomsten georganiseerd voor kinderen, jongeren en hun ouders. In de bijeenkomsten leerden dove en slechthorende kinderen elkaar kennen, konden ze samen gebaren en

ervaringen uitwisselen. Via de website en het forum van Zo Hoort Het kon over van alles van gedachten worden gewisseld. Het onderzoek is in 2007 afgesloten. De slechthorende en dove kinderen en jongeren gingen verder als de Stichting Zo Hoort Het. Deze stichting, die bestuurd wordt door jongeren, zet zich in voor slechthorende en dove kinderen en jongeren. Ze organiseert activiteiten, verzamelt ervaringskennis en verspreidt deze. In Hart van Nederland werd aandacht besteed aan de feestelijke uitreiking van de Kinderkroon. Dit item is terug te zien op internet: (www.hartvannederland.nl/item/8167/Goed nieuws voor dove kinderen). Het boek 'Zo hoort het' is te bestellen bij Uitgeverij Van Tricht ([email protected]) of via de boekhandel. Meer informatie over de Stichting Zo Hoort Het is te vinden op: www.zohoorthet.nl.

'Het leven van een dove' Boekrecensie door Cor Toonen

In het boek 'Het leven van een dove' heeft de op kleuterleeftijd doof geworden Wim Spiering verhalen uit zijn leven gebundeld. Wim, geboren in 1930 in Kedichem, een dorpje nabij Leerdam aan de Linge, vertrok na zijn 'Plotsdoof' worden als vierjarige kleuter naar het Koninklijke Instituut voor Doven H.D. Guyot in Groningen. Zijn verhalen over zijn internaatperiode bestrijken de periode 19341947: woelige crisisjaren, de Tweede Wereldoorlog, de bevrijding en wederopbouw. Daarnaast zijn er een aantal verhalen over Wim's verdere leven opgenomen. Uiteraard zijn het persoonlijke verhalen met Wim in de hoofdrol, maar in zijn internaatverhalen betrekt hij ook zijn medeleerlingen, juffen en directeuren. Door zijn verhalen krijg je een indruk van het soms Spartaanse - leven op een doveninstituut rond 1940 en van de mogelijkheden en onmogelijkheden voor een dove man om zijn verdere leven op te bouwen. Ook geeft het een indruk hoe men als dove aan de zijde van een horende partner volop van het leven kan genieten. Het boek is in eigen beheer uitgegeven en is verluchtigd met een aantal zwart-wit foto's. 'Het leven van een dove', A5 formaat met kleurenomslag. Prijs 12 euro (incl. verzendkosten). Op 15 mei jl. is Wim Spiering overleden. Het boek is te bestellen bij zijn weduwe: Mw. M. Spiering, J.P. Coenstraat 5 5684 EE Best e-mail: [email protected].

19


2-6-2008

17:48

Page 20

www.hoortoestelbatterijen.nl Nu goedkope hoortoestelbatterijen via internet vanaf

BatterijTotaal 1,99 euro

-

1.99 euro per blister van 6 stuks

Rayovac vanaf 3,59 euro

Power One vanaf 3,59 euro

Voordelen via internet: Uw bestelling wordt gratis verzonden binnen 48 uur bij u op de mat betalen na ontvangst (geen risico) niet goed: geld terug garantie

Probeert u het eens! U zult er geen spijt van hebben.

Ook voor cochleair implantaat (o.a. Power One Ci-batterijen)

20


2-6-2008

17:48

Page 21

Speciale krant over ondertiteling In het kader van de Week van de Ondertiteling, die plaatsvond van 7 tot en met 13 april, gaf SOAP! een speciale krant over ondertiteling uit.

Met de voetjes de lucht in

door Anja Korten

Op zaterdag 3 mei was ik gezellig met GertJan en Mégan (stiefdochter) aan het fietsen. Het was schitterend weer: blauwe lucht, warm zonnetje en een klein briesje. Door de bossen, langs dorpjes en weilanden. Wat wonen wij toch in een mooie omgeving! Opeens zie ik paragliders in de lucht. "Zullen we daar gaan kijken?", vraagt Gert-Jan. Ik ga al jaren graag kijken als de paragliders actief zijn, dus ja graag! Even zoeken hoe we bij het startpunt kunnen komen en dat lukte. We gingen in het hoge gras zitten kijken.

is mooi weer voor een vlucht. Dit gaat mij veel te snel. Durf ik het wel? Het lijkt mij ontzettend kicken om het wel te doen maar … we blijven nog een tijd zitten kijken en ik raak er steeds meer van overtuigd dat ik het wil doen. De weersvoorspelling voor morgen zijn goed (goed vliegweer). Oké morgen rond 13.00 uur spreken we af op het veld. Thuis mijn moeder een sms gestuurd: "Ga morgen de lucht in! Kom je ook kijken?" Natuurlijk wil zij het ook voor geen goud missen en is ze van de partij.

Voor de hersenvliesontsteking was ik actief met persluchtduiken. De stilte en rust onder water vond ik altijd heerlijk. Vanwege mijn defecte evenwichtsorgaan werd duiken mij afgeraden. Ik zou een gevaar voor mezelf en buddy kunnen zijn. In het begin had ik er niet zoveel moeite mee dat ik het duiken op moest geven. Ik was zo druk met mezelf en de nieuwe situatie te accepteren. Ik leerde mijn leven weer op de rails te krijgen en ook weer fietsen. Samen met mijn kinderen of alleen naar Lochem en dan kwam ik langs een veld waar mensen aan het paragliding waren. Mensen worden met een vliegscherm aan een lier de lucht in getrokken. Ik kon daar uren naar zitten kijken: hoe ze de lucht in gingen, aan het zweven waren en weer landden in de wei. Ik had altijd het gevoel dat zij de rust en stilte ervoeren die ik met het duiken had. Maar ik had altijd het idee dat dit met mijn gehoor niet kon.

Zondagochtend ben ik toch wel zenuwachtig. Ik vind het wel heel erg spannend. De hele ochtend ben ik een beetje stilletjes. Om 12.30 uur is mijn moeder er, fototoestel wordt gepakt, net als de stevige schoenen en een vest en dan gaan we. Op het vliegveld komt Marc naar me toe lopen: "En Anja ben je zover?" "Euh ja, voor zover mogelijk denk ik". "Oké dan gaan we beginnen" Oeps ik dacht eerst nog even rustig te kunnen kijken, maar goed. Op het moment dat ik het 'harnas' aan krijg, ben ik heel rustig. Alle spanning valt weg, het punt van 'no return' is gepasseerd.

We zitten daar dus in het hoge gras en komen aan de praat met instructeur André. Blijken Gert-Jan en André elkaar al gesproken te hebben en fietsten we niet toevallig langs dit veld! Ik mag een duovlucht gaan maken voor mijn verjaardag. Maar euh mijn gehoor dan, enne mijn evenwichtsproblemen, enne …: ik ben compleet overdonderd! Gehoor en evenwicht is geen probleem en als ik zin heb, mag ik gelijk mee de lucht in. Het

Anderhalf jaar geleden besloot het kabinet dat de publieke en commerciële omroepen meer moeten ondertitelen voor doven en slechthorenden. Sinds 1 januari jl. geldt een wettelijke verplichting tot het ondertitelen van Nederlandstalige programma's. De publieke omroepen moeten minimaal 80 procent ondertitelen, de commerciële omroepen 15 procent. Het Commissariaat voor de Media controleert of de omroepen zich aan deze verplichting houden. SOAP (Stichting Ondertitel Alle Programma's) is blij met de ontwikkelingen. In een speciale krant, 'ondertiteling.nu', belicht SOAP! de stand van zaken. U kunt deze krant downloaden via www.ondertiteling.nu.

Ik krijg een korte instructie: "Linkervoet beginnen met lopen en naar voren lopen. Het scherm zal ons naar achteren willen trekken, maar probeer naar voren te lopen". Ik krijg een mooie helm op en ik ben er klaar voor. André neemt mij mee de lucht in. Ik word aan hem vast geklikt en de lier gaat aan mijn 'harnas'. Klaar? JA! De lier wordt strak getrokken en ik ga … achteruit! Wat ik ook doe ik kan niet naar voren lopen. Shit, ik moet naar voren! Al met al zijn het maar een paar stappen naar achteren, maar het lijken er mij veel meer en dan gaan we naar voren maar mijn voeten zijn al van de grond. We gaan hoger en hoger en …WAUW, wat is dit mooi! Ik zie de weilanden als een lappendeken onder me. Op een gegeven moment gaat de lier los en dan is het contact met de grond weg. André zegt 21


22

2-6-2008

17:48

Page 22


2-6-2008

17:48

Page 23

Wat is een CI?

geen woord tegen mij en laat mij heerlijk genieten. Ik voel de wind in mijn gezicht, ik zie de paarden en de koeien. Alles is miniatuur. Ik voel me vrij, voel me niet gehandicapt, geniet 200% van de rust, het uitzicht en het vrij zijn. We zakken langzaam en ik herken de mensen beneden. Na ongeveer 15 minuten zetten we de voeten weer op de grond. Ik heb een big smile op mijn gezicht. De landing is zacht en perfect. Eigenlijk wil ik gelijk wel weer de lucht in. Helaas mijn verjaardagscadeau is op. Ik hoor van André dat we op 250 meter hoogte waren. Paragliding is WAUW! En het idee wat ik had als ik ging kijken klopt. Boven in de lucht vind ik de rust die ik ook onder water had. Inmiddels ben ik aan het kijken of een cursus voor mij mogelijk is. Is dit niet mogelijk dan ga ik weer een duo-vlucht maken. Dit wil ik nog een keer beleven. Het was een nooit te vergeten verjaardagscadeau. De foto's zijn al vaak bekeken en het gevoel komt dan weer helemaal terug. Mocht iemand nu denken: dat wil ik ook wel een keer beleven, neem

Een cochleair implantaat, kortweg CI genoemd, is een voorziening die tot doel heeft de restanten van een beschadigd gehoororgaan zodanig elektrisch te prikkelen dat de gehoorzenuw weer zinvolle signalen kan doorgeven aan de hersenschors. Men noemt het ook wel een elektrische binnenoorprothese. Om de werking van het CI beter te begrijpen, vergelijken we hier het natuurlijke horen met het horen met behulp van het CI.

dan even contact met mij op ([email protected]). En denk niet: jij bent nog een jonge meid daar ben ik te oud voor, want ook mijn moeder gaat binnenkort de lucht in voor haar verjaardag en zij wordt 64.

CI (Cochleair Implantaat) Contactmiddag voor mensen met CI in Maastricht

door Marlies Jurgens en Geert Hanssen

OPCI, het Onafhankelijk Platform Cochleaire Implantatie, wil het regionale lotgenotencontact bevorderen. Op zaterdag 13 september a.s. wordt door het contactpunt Maastricht de eerste contactmiddag georganiseerd voor mensen met een CI en diegenen die een CI overwegen. Voor liefhebbers is er de mogelijkheid om te wandelen. Anderen kunnen gewoon genieten van de natuur en met elkaar hun ervaringen met het CI uitwisselen. Op locatie zullen we het project van Geert Hanssen tonen hoe hij aan 'zijn school' bekendheid gaf aan 'Oren om te horen'. De contactmiddag (13.00 tot 17.00 uur) zal plaatsvinden in: 'De Busjop' Busschopsweg 9 6093 AA Heythuysen www.debusjop.nl

Een kop koffie en gebak wordt u aangeboden door OPCI. Op eigen rekening is er de mogelijkheid om iets te drinken en te nuttigen. Aanmelden vóór 6 september bij: Geert Hanssen Wingerdstraat 9 6093 AG Heythuysen [email protected] tel. 0475-492864 Contactpersoon Maastricht is Marlies Jurgens Bernadettelaan 29 6374 BC Landgraaf [email protected] We hopen u op 13 september te ontmoeten.

Het natuurlijke horen De oorschelp die niet alleen de geluidstrillingen opvangt, maar ook voor een groot deel bepaalt uit welke richting een geluid komt, zendt geluidstrillingen, via de gehoorgang, naar het trommelvlies. Dat trommelvlies vormt de scheiding tussen het uitwendig oor en het middenoor. De geluidsgolven maken het trommelvlies aan het trillen, waardoor de gehoorbeentjes (hamer, aambeeld en stijgbeugel) in het middenoor bewegen. De vloeistof in het slakkenhuis komt hierdoor in beweging en als gevolg daarvan buigen de zgn. haarcellen in het slakkenhuis in het binnenoor. De haarcellen zetten de beweging om in elektrische prikkels. Deze prikkels worden door de gehoorzenuw opgevangen en naar de hersenen gestuurd, waar ze als geluid worden geïnterpreteerd. Het horen met het CI Hier wordt het geluid opgevangen door een microfoontje en omgezet in een gecodeerd digitaal signaal. Dit signaal gaat via het implantaat dat onder de huid is ingebracht, naar de elektroden om de gehoorzenuw in het slakkenhuis te prikkelen. Via de gehoorzenuw wordt het signaal aan de hersenschors doorgegeven, waar het als geluid wordt herkend. 23


2-6-2008

Wandelen met de Stichting Plotsdoven Vaak krijg ik de vraag voor wie de wandelingen allemaal zijn bedoeld. In principe is iedereen welkom, doof, CI horend, horend, student tolken en ga zo maar door. De afstand is steeds ongeveer 10 km, zodat ook iedereen mee kan lopen. Je hoeft niet getraind te zijn om mee te wandelen, want het gaat allemaal heel rustig. Zorg wel voor goede schoenen (voorkomt blaren!), een lunchpakket en indien nodig een strippenkaart. Dit staat altijd aangegeven bij de wandelingen. Meestal drinken we een kop koffie of thee. Dit is voor eigen kosten. Verder kost het mee wandelen niks. Het gaat om de gezelligheid met elkaar. Bijna alle wandelingen starten op een station in Nederland, zodat het beginpunt voor iedereen bereikbaar is.

Oproep: Tijdens het themaweekend wilde één persoon graag de wandelingen meer door het land verspreid. Graag zou ik in contact komen met deze persoon om samen te kijken waar we nog meer kunnen gaan wandelen. E-mail: [email protected] of Anja Korten Clauslaan 36 7261 XN Ruurlo. Fax: 0573-454512.

17:48

Page 24

Nieuws van de steunpunten in het land De weergoden getrotseerd: de Belmonte wandeling door Gert-Jan Zonneveld

Zaterdag 1 maart jl. stond de eerste wandeling van 2008 gepland: de Belmonte NS wandeltocht met vertrek van station EdeWageningen over de Veluwe en eindigend bij het busstation in Wageningen. De voortekenen waren vooraleerst gunstig. Diverse mensen hadden van te voren kenbaar gemaakt mee te zullen wandelen. De dagen voor de bewuste zaterdag sloeg het weer echter dermate om dat de een na de ander zich afmeldde. Daarnaast werd ook nog eens onze organisatrice Anja Korten geveld door de griep, en gedurende de nacht van vrijdag op zaterdag teisterde een noordwesterstorm met uitschieters van windkracht 9 over het land. Aangezien het niet strikt noodzakelijk was om je vooraf aan te melden, trok ik toch mijn wandelschoenen aan en toog al treinend richting Ede-Wageningen in de hoop daar nog enkele wandelaars aan te zullen treffen. En inderdaad hadden nog twee mensen de storm en de weergoden getrotseerd; echter geen plotsdoven maar twee schrijftolken in opleiding, Sandy en Inge. Na nog een twintigtal minuten gewacht te hebben of misschien toch nog iemand op zou komen dagen, besloten we uiteindelijk met zijn drieën de wandeling te gaan maken. Via glooiende bospaden liepen we druk keuvelend richting Rhenen, waarbij Sandy en Inge mij trachtten het handalfabet bij te brengen. Onderweg stuitten we op interessante historische zaken als de Celtic Fields, akkers die in de ijzertijd zijn ontstaan doordat bij het ontginnen en bewerken van de grond takken, stobben, wortels en stenen langs de rand van de akkers werden gegooid. Door stuifzand en onkruid vormden zich uiteindelijk walletjes die de naam Celtic Fields kregen. Ondertussen ging de wind langzaam liggen en kwam zelfs een bleek zonnetje door de wolken heen. We liepen langs het natuurvriendenhuis De Bosbeek, waar zich een klein museum bevindt, langs prachtige beekjes, mooi doorkijkjes, grafheuvels en via het landgoed Quadenoord langs een Afrikaanse beeldenexpositie. Het weer werd steeds beter en de stemming

24

was opperbest; via zogenoemde Veluwse sprengenbeken (door de mens gegraven beken die voor drinkwater werden gebruikt en als krachtbron voor molens, maalderijen en oliepersen) waaraan onder andere de grote papierfabriek Parenco in Renkum haar bestaan te danken heeft, gingen we via schitterende paden en laantjes en het prachtige landgoed Oranje Nassau's Oord langzaam richting Wageningen. Bij het naderen van Wageningen lag nog een verraderlijke kuitenbijter op ons te wachten in de vorm van de Wageningse Berg: onderdeel van de stuwwal tussen de Rijn en de Lunterse Goudsberg. Boven aangekomen hadden we een bijzonder fraai en zonnig vergezicht over de Rijn en het vlakke Betuwse landschap. Even verder

wachtte nog het Arboretum Belmonte; een door de Wageningse universiteit aangelegd 'bomenmuseum' met rododendrons, magnolia's, azalea's en meidoorns. Het leek ons een groot genot om hier in de lente of zomer doorheen te mogen lopen! Daarna ging het al dalend richting het centrum van Wageningen waar zich onder meer het museum de Casteelse Poort bevindt en Hotel De Wereld, de plek waar op 5 mei 1945 de Duitse bezettingsmacht de capitulatie ondertekende. Bij het busstation aangekomen konden we gelijk op de bus stappen terug naar station Ede-Wageningen. Kortom, een meer dan prachtige wandelroute die we volgend jaar weer zullen opnemen, maar dan later in het jaar om meer mensen de gelegenheid te geven deze prachtige route te wandelen. Ik wil Sandy en Inge bedanken voor de aangename dag en hun poging om mij het handalfabet te leren!


2-6-2008

17:49

Page 25

Wandeling Landgoed Groeneveld Op zaterdag 26 april jl. vond de tweede wandeling van het jaar plaats; wederom had organisatrice Anja Korten voor een NS-wandeltocht gekozen. Ditmaal een wandeltocht vanaf station Baarn via landgoed Groeneveld en de Zuiderheide richting Hilversum. Opgeven vooraf was niet noodzakelijk, maar algauw kwamen er aanmeldingen via e-mail binnen. Het beloofde een goede opkomst, alleen was het afwachten of de weergoden ons goed gezind zouden zijn. De zaterdagochtend begon enigszins grijs, maar in Baarn aangekomen hadden de zon en de blauwe lucht het pleit in het voordeel van de aanwezige wandelaars (16 personen!) beslecht; het kon niet anders dan dat het een fantastische dag zou worden! Bij aankomst in Baarn waren Hans en Adrie van Es, Gerard Veenkamp, de schrijftolken-inopleiding Inge en Sandy (ja, dezelfde diehards van de eerste wandeling van dit jaar) al aanwezig, waarna er nog vier tolkenin-opleiding arriveerden, kort daarop gevolgd door Derek van Boxmeer, Mirjam Walraven en Rolf en Gonnie Uijt den Bogaard, en Leontien Peters. Wat een geweldige opkomst!

Via de dreven van Baarn werd een aanvang gemaakt met de wandeling richting de vrije natuur. Vervolgens langs het prachtige kasteel Groeneveld, dat rond 1710 werd gebouwd in opdracht van Marius de Mamuchet, telg van een hugenotenfamilie. In 1940 kocht Staatsbosbeheer het landgoed en tussen 1977 en 1982 werd het kasteel in al zijn glorie gerestaureerd. Nu wordt het voornamelijk gebruikt voor exposities met als thema natuur en milieu. Daarnaast is het een schitterende locatie voor huwelijksfoto's, zoals wij deze dag mochten ervaren. Via het park Groeneveld (in Engelse landschapsstijl) gingen we de bossen in. Onderwijl gingen de jassen en vesten uit en liepen we verder over mooie bospaden en langs prachtige huizen en boerderijen. Een

door Gert-Jan Zonneveld

strak blauwe hemel met een heerlijk zonnetje deed een ieder zichtbaar goed. Allemaal stralende gezichten, vrolijkheid en jolijt deden alle dagelijkse zorgen en perikelen naar de achtergrond verdwijnen! Onderwijl werd er flink gekletst en enkele stevig bomen (!) opgezet over zaken die een ieder bezig hield. Een paar citaten: "Ik dacht dat Anja voor een lopend buffet zou zorgen" (Hans van Es); "Ik lust wel een kopje koffie!" (Rolf Uijt den Bogaard); "Ik ben een emo-eter" (Gonnie Uijt den Bogaard); "Hmmm, zo lekker die zon, zo lang gemist" (Anja Korten), terwijl de tolken zich konden verdiepen in en uitleven met de plotsdoven! Na een korte stop bij een uitbater van koffie en thee liepen we verder richting Laren naar de Zuiderheide. Een waarlijk schitterend stukje natuur! Goed dat Gerard Veenkamp meeliep met deze wandeling, want hier raakte onze organisatrice de weg kwijt, zo onder de indruk van de zon, de mensen, de sfeer en het lekker kunnen kletsen zonder enige belemmering (het is je vergeven hoor!). Als een volleerde gids wist Gerard ons middels kompas en kaart weer op het juiste spoor te brengen. Hier splitste de groep zich omdat enkelen te vermoeid werden of gewoon niet meer dan de 11 kilometer wilden lopen. De rest liep de laatste 4 à 5 kilometer uit, via de Westerheide richting het station van Hilversum Noord, nog volop genietend van de zon, de blauwe lucht, de oerrunderen of wisenten (of waren het toch gewoon Charolais runderen?) en elkaar. Na aankomst op het station reden we met de trein naar Baarn, alwaar we Adrie en Hans van Es een plekje voor ons hadden vrijgehouden bij De Generaal. Onder het genot van een koud drankje werd de wandeling nog eens doorgenomen - iedereen was zéér tevreden over de gehele wandeling, het mooie weer en de onderlinge losse sfeer - waarna een ieder zijns of haar weg naar huis aanvaardde.

Naar Avifauna met de Werkgroep Jongeren door Hanske Kroon Op zaterdag 16 februari 2008 organiseerde de Werkgroep Jongeren een uitstapje naar Avifauna in Alphen aan den Rijn: een indrukwekkend vogelpark met sierlijke flamingo's, allerlei roofvogels en kleurrijke papegaaien. Naast onze eigen groep gingen ook twee schrijftolk-studenten mee. We maakten een lange wandeling door het park en woonden een vogeldemonstratie bij. Tijdens het wandelen en bij het drankje na afloop was er alle tijd om lekker bij te kletsen. Het was een leuke middag!

Graag tot ziens bij de volgende wandeling in en om Ruurlo op 7 juni a.s. Kunt u gelijk ons nieuwe onderkomen in Ruurlo bewonderen onder het genot van een kopje koffie of thee! Rest mij Anja Korten te bedanken voor de organisatie en alle deelne(e)m(st)ers voor de fijne ontspannen geweldige sfeer! 25


2-6-2008

17:49

Page 26

Technische voorzieningen

Aktiviteiten 3e kwartaal 2008

Cor Toonen Stuiverstede 9 5431 RT Cuijk tt/fax: 0485 - 31 82 09 fax per mail: 0847 - 12 40 05 (ma t/m do na 20.30 u.) [email protected]

Varen op de Binnendieze, Den Bosch Zondag 22 juni 13.00 uur

CI-llotgenotencontact Wil van Essen-Verhoef Ernst Casimirlaan 31, 6824 SG Arnhem [email protected]

Gebarencursussen Arthur van Bijleveld tt: 010 - 489 55 10 fax: 084 - 717 81 55 [email protected]

Ondertiteling TV Frans Vercammen Dirck v. Deelenstraat 4 5246 HB Rosmalen tel: 073 - 641 95 01 [email protected]

Website Lex Wassenberg [email protected]

NC PLD

De Binnendieze is de trots van de Bosschenaren en een toeristische trekpleister van formaat. Steunpunt Zuid trakteert u op een uniek uitje. Laat u in fluisterbootjes leiden door het eeuwenoude waterstelsel van de middeleeuwse vestingstad en geniet van de unieke stilte en prachtige doorkijkjes. De enthousiaste schippergidsen vertellen over de historie van de stad en wijzen u op bijzondere bezienswaardigheden. We maken de historische route, duur tocht: 50 min. De kosten voor deze boottocht bedragen 5 euro p.p. (kinderen 2,50 euro). We spreken om 13.00 uur af bij de ingang van de St. Jan Kathedraal aan het eind van de Parade, waar we eerst ergens koffie drinken in een van de leuke cafeetjes aldaar. Vanaf Centraal Station ongeveer 10 min lopen. Na een wandeling door de stad gaan we naar de boot, die om 15.00 uur vertrekt. Parkeren kan bij Transferium 'De Vliert', dat staat aangegeven op de A2. Kosten per auto 2 euro. Vandaar met de pendelbus naar de St. Jan. Opgeven en meer informatie bij Frans Vercammen van Steunpunt Zuid: [email protected] (let op zonder 'n' in de achternaam!) Beeldenmuseum, Scheveningen Zaterdag 5 juli 12.00 uur

Cornelis Houtmanstraat 19-2h 3572 LT Utrecht tel: 0900 - 337 36 63 tt: 30 - 271 61 72 fax: 030 - 271 98 09 www.ncpld.nl [email protected]

26

Hemelse Beelden uit Oost en West Op zaterdag 5 juli kunt u met Steunpunt West op stap naar… Scheveningen! Laat koelbox, luchtbedjes en dergelijke maar thuis, want het wordt een cultureel middagje. We gaan naar het Museum Beelden aan Zee aan de Boulevard in Scheveningen, maar toch net even uit de drukte. Hier is het vast ook heerlijk vertoeven in de museale ruimten: zalen, patio's en terrassen. Het museum toont ons beelden in verschillende stijlen met als hoofdthema: de mens. Zowel moderne als oude beelden, want het Rijksmuseum Amsterdam heeft hier ook een groot aantal Aziatische beelden tentoongesteld. Het zijn vaak beelden van goden en godinnen van het Hindoeïsme en Boeddhisme, vandaar de titel van de tentoonstelling: Hemelse Beelden uit Oost en West. We spreken af in het museumcafé om 12.00 uur, Museum Beelden aan Zee,

Harteveltstraat 1, Scheveningen. Toegangsprijs 7 euro. Wilt u samen reizen vanaf Amsterdam of Den Haag CS, dan kunt u mij mailen om een tijd af te spreken. Ook als u voor het eerst komt en het prettig vindt om geïntroduceerd te worden: laat het mij vooral weten! Georgie Onsoe, Steunpunt West: [email protected] WereldDovenDag, Amsterdam Zaterdag 20 september De Werkgroep Jongeren gaat op zaterdag 20 september weer naar de WereldDovenDag, die dit jaar in Amsterdam plaatsvindt. Noteer deze datum alvast in je agenda. Nadere informatie wordt via de website en activiteiten-email bekend gemaakt. Heb je belangstelling om de Werkgroep Jongeren te komen versterken, neem dan contact met ons op: [email protected] (contactpersoon: Pieter Vergeer). Openluchtmuseum, Arnhem Zaterdag 27 september 11.00 uur Op zaterdag 27 september gaat Steunpunt Zuid naar het Openluchtmuseum te Arnhem. We verzamelen om 11.00 uur bij de ingang van het museum, Schelmseweg 89, 6800 AP Arnhem. Kosten: Museumjaar kaart gratis, Volwassenen 13,60 euro, Kinderen 4 t/m 12 jaar 9,50 euro. Parkeerkaart voertuig 4,50 euro. Het Nederlands Openluchtmuseum: een museum voor het leven In 1912 richtten een aantal 'bezorgde' particulieren in Arnhem een openluchtmuseum op. Ze zagen dat door de toenemende industrialisatie en verstedelijking een grote rijkdom aan Nederlandse tradities en regionale verscheidenheid verloren dreigde te gaan. De stichters pachtten het landgoed De Waterberg van de gemeente Arnhem. Een zestal gebouwen werd naar het terrein overgebracht en zo opende het Nederlands Openluchtmuseum op 13 juli 1918 zijn poorten. Het Nederlands Openluchtmuseum is een nationaal museum over de cultuur van het dagelijks leven van gewone mensen. Zijn er rolstoelen te huur? Op de parkeerplaats zijn een aantal rolstoelen te leen. Ze werken met een muntsysteem, waarbij u een 2 euro muntstuk als borg inwerpt, dat u terugkrijgt als u de rolstoel terugplaatst. Het is niet mogelijk deze rolstoelen te reserveren. Mag mijn hond mee naar het museum?


2-6-2008

17:49

Page 27

Onze activiteitenkalender voor 2008 Datum Organisatie zo 16 december Zuid

Wat en waar Traditionele jaarafsluiting met Bowlen en Chinees eten

zo 6 januari

West

Nieuwjaarsborrel in Amsterdam

zo 10 februari za 16 februari

Zuid Jongeren

Natuurmuseum Nijmegen Avifauna Alphen a/d Rijn

za 1 maart 14 t/m16 maart za 15 maart

Act. Comm. Bestuur Bestuur

Wandeling Belmonde Ede-Wageningen 25e Themaweekend ‘25 jaar - voor elkaar’ Vledder Reünie 25 jaar Themaweekend Bakkeveen

zo 13 april za 26 april

West Act. Comm

Hortus Botanicus Leiden Wandeling Landgoed Groeneveld

vr 2 mei za 17 mei

Act. Comm. Bestuur

Park De Hoge Veluwe Landelijke ontmoetingsdag

za 7 juni za 14 juni zo 22 juni

Act. Comm. Jongeren Zuid

Wandeling omgeving Ruurlo Aviodome Lelystad Den Bosch

za 5 juli

West

Beeldenmuseum Scheveningen

za 13 september Bestuur za 20 september Jongeren za 27 september Zuid

Partnerdag WereldDovenDag Amsterdam Openlucht Museum Arnhem

3 t/m 6 oktober zo 5 oktober za 11 oktober

Gezellig weekend Wandeling Stavoren Jaarvergadering Stichting Plotsdoven

Rijnmond Act. Comm. Bestuur

za 1 november West za 15 november Jongeren za 29 november Act. Comm.

Tassenmuseum + stijlkamers Amsterdam Heineken Experience Amsterdam Wandeling Veluwezoom Dieren

zo 14 december Zuid

Traditionele jaarafsluiting met Bowlen en Chinees eten Nijmegen

Let ook op de informatie op www.stichtingplotsdoven.nl. Als u maandelijks per e-mail op de hoogte gehouden wilt worden van de activiteiten van de steunpunten, mail dan naar [email protected]

Uw hond is welkom in het museumpark mits aangelijnd. In de historische gebouwen, horecalocaties, tentoonstellingsruimtes (in Entreepaviljoen en Spaarstation Dingenliefde), en in HollandRama zijn honden niet toegestaan. Is het Openluchtmuseum leuk voor kinderen? Nou en of! Kinderen kunnen er overal meehelpen, dingen uitproberen en niet te vergeten lekker klimmen en ravotten. Het Openluchtmuseum werd al twee keer bezocht door de Museumbende van de AVRO en kreeg de laatste keer zelfs vijf sterren!

Is het museum ook leuk als het regent? In het museumpark zijn circa veertig historische gebouwen waar u ook binnen kunt kijken. De historische tram vervoert u warm en droog door het uitgestrekte park en ook in de herinneringsmachine HollandRama en de tentoonstellingen 'Een Bonte Stoet', 'Wat mag het zijn' en 'Spaarstation Dingenliefde' bent u uren 'onder de pannen'. Ook als het weer tegenzit. Graag tot 27 september bij het Openluchtmuseum. Opgave is niet noodzakelijk. Voor meer info: [email protected]

Steunpunten Steunpunt Noord Imke Rozema Langewijk 72 9202 CR Drachten tt/fax: 0512 - 51 47 41 [email protected] Steunpunt West Georgie Onsoe Burg. v.d. Stadtstraat 17 1501 SB Zaandam [email protected] Steunpunt Zuid Cor Toonen Stuiverstede 9 5431 RT Cuijk tt/fax: 0485 - 31 82 09 mobiel sms 06-1896 34 78 [email protected] Steunpunt Rijnmond Vivian Verduyn Van Eesterenplein 174 3315 KV Dordrecht tt/fax: 078 - 631 44 19 [email protected] Werkgroep Jongeren Pieter Vergeer Brandsmastraat 37 2806 KS Gouda [email protected]

Coördinator Steunpunten Leontien Peters [email protected]

Landelijke Activiteitencommissie Emma Bolle Jan Commandeur Kerkweg 231 1964 KJ Heemskerk [email protected]

Lex Scheffelfonds Ineke Scheffel tt: 020 - 663 42 33 tel: 020 - 690 88 17 fax: 020 - 772 76 07 [email protected] Gironummer: 7500036 t.n.v. I.Scheffel-Maurer te Amsterdam

27


2-6-2008

17:49

Page 28

Een gebaar naar de dove patiënt door Masja de Ree

Recommend Documents