Een duurzame mobiliteit voor toeristische attracties HANDLEIDING

Een duurzame mobiliteit voor toeristische attracties HANDLEIDING

17 november 2009

Colofon Dit handboek sluit aan bij het beleid voor duurzame ontwikkeling van Toerisme Vlaanderen. Het heeft als doel uitbaters van toeristische attracties te helpen bij het werken rond duurzame mobiliteit. Veel van de kennis in dit handboek is het resultaat van het Europese project STREAM (www.iee-stream.com) rond duurzame mobiliteit en toerisme. Hierin werden 17 toeristische attracties begeleid bij het uitwerken van een mobiliteitspolitiek, het aanbieden van multimodale bereikbaarheidsinformatie en het organiseren van een publiekscampagne “De Leukste Weg” rond duurzame mobiliteit. STREAM werd daarom ook ondersteund door Toerisme Vlaanderen, en verder door de Europese Unie in het kader van Intelligent Energy Europe en de Provincie Oost-Vlaanderen (voor het demonstratieproject in het provinciaal domein Puyenbroeck te Wachtebeke). Het handboek werd uitgewerkt door Traject - Mobility Management (www.traject.be) in opdracht van Toerisme Vlaanderen. Projectleider:

Griet Geudens Coördinator duurzaam toerisme Toerisme Vlaanderen Grasmarkt 61 1000 Brussel www.toerismevlaanderen.be/duurzaam [email protected]

Handleiding duurzame mobiliteit voor toeristische attracties

2

Inhoudstafel Colofon ........................................................................................................... 2 Inhoudstafel.................................................................................................... 3 Een duurzame mobiliteit naar toeristische attracties ................................. 4 De “quick wins”: dit kan je morgen al doen ................................................ 6 Deze acties vragen wat meer moeite, maar het loont ................................. 8 Een stappenplan voor jouw attractie ......................................................... 10 Overzicht van mogelijke acties voor een duurzame mobiliteit ................ 16 1.

Bereikbaarheidsinformatie en -communicatie.................................... 17

2.

Financiële stimuli voor duurzame mobiliteit....................................... 23

3.

Het gebruik van het gemeenschappelijk vervoer bevorderen........... 26

4.

Het gebruik van de fiets bevorderen ................................................... 33

5.

Een ander gebruik van de auto ............................................................ 37

6.

Acties voor voetgangers en toegankelijkheid ................................... 42

7.

Maatregelen die samenwerking met andere partijen vereisen .......... 45

Een vak apart: éénmalige evenementen op de site .................................. 51 Vooruitziend: locatiekeuze bij nieuwe attractie of evenement................ 53 Het goede voorbeeld: een bedrijfsvervoerplan ......................................... 53 Bijlage 1: ....................................................................................................... 54 Meten is weten Vragenlijst voor het verzamelen van gegevens over de startsituatie Bijlage 2: ....................................................................................................... 56 “Heb ik aan alles gedacht? Wat hebben we nog niet?” Checklist acties


3

Een duurzame mobiliteit naar toeristische attracties: goed voor het milieu en voor de recreatie De auto is koning in het recreatieve verkeer Het Onderzoek Verplaatsingsgedrag Vlaanderen toont aan dat vrijetijdsverkeer instaat voor meer dan 1/3 van het totale verkeer (zowel in kilometers als in aantal verplaatsingen). Het overgrote deel van dat vrijetijdsverkeer gebeurt met de auto. Uit onderzoek van het Steunpunt Toerisme en Recreatie blijkt dat tot 9 op de 10 bezoekers van toeristische en recreatieve bestemmingen in Vlaanderen met de auto komen. Nochtans zijn veel van deze bestemmingen ook op een andere, meer duurzame manier bereikbaar.

Het milieu en je attractie verdienen beter De overvloed aan auto’s in het recreatieve verkeer zorgt voor energieverspilling en draagt bij tot de algemene milieuvervuiling. Maar het vele autoverkeer naar toeristische attracties heeft ook nadelen voor de attractie en zijn bezoekers zelf. Op piekdagen kan het voor mobiliteitsproblemen zorgen, zoals een hoge parkeerdruk of filevorming. Zo verliest de attractie aan recreatieve waarde: bezoekers komen om zich te ontspannen, maar brengen een stuk van hun vrije tijd door in de file of op zoek naar een parkeerplaats. Attracties die het moeten hebben van een mooie natuurlijke omgeving zien hun voornaamste troef bedreigd door geparkeerde auto’s, lawaai en uitstoot van gassen. De recreatieve omgeving heeft soms te lijden onder verkeers- en parkeerdruk… … maar het kan ook anders

Een mobiliteitsplan voor je bezoekers Werken aan een duurzame mobiliteit betekent, kort samengevat, het promoten van gemeenschappelijk vervoer, fietsen, wandelen en een meer verantwoord gebruik van de auto. Dit zowel om naar de bestemming te komen als om zich te verplaatsen binnen het domein. Een mobiliteitsplan is geen project gericht tégen de auto, want deze zal ongetwijfeld een belangrijke rol blijven spelen. Het doel is eerder een “multimodale bereikbaarheid” te verwezenlijken: niet alleen met de auto, maar ook anders. Pak je dit systematisch aan, dan spreken we over een mobiliteitsplan.


4

Wat wint jouw attractie daarbij? Meer bezoekers door een multimodale bereikbaarheid Een attractie die goed bereikbaar is met het (openbaar of privaat) gemeenschappelijk vervoer of met de fiets kan ook bezoekers aanspreken die niet over een auto beschikken of niet graag met de wagen rijden. Tevreden bezoekers door aandacht voor verkeer en mobiliteit De “core business” van de toeristische attracties is de bezoekers een aangename tijd bezorgen. Waarom dan niet meteen zorgen dat de hele uitstap aangenaam verloopt, door ook aandacht te hebben voor de kwaliteit van de verplaatsingen? Deze maken immers deel uit van de totale vrijetijdsbeleving. Door een mobiliteitsplan zijn er minder files en minder parkeerzorgen op de weg naar de recreatieve bestemming. Rond de attractie zelf is er minder hinder van het verkeer (geparkeerde wagens, lawaai, uitstoot). Ook de verkeersveiligheid verhoogt, zowel op weg naar als rond de attractie. Kortom: de kwaliteit van de recreatie vaart er wel bij, … Een goed imago door totale kwaliteitszorg Een attractie die aandacht heeft voor alle aspecten van zijn aanbod, ook een goede bereikbaarheid, scoort hoger. Niet alleen naar bezoekers toe, maar ook naar eventuele sponsors die zich graag linken aan een goed uitgewerkt product. Kostenbesparingen op autogebonden infrastructuur Parkeerruimte kost geld. Als de bezoekers niet betalen voor het gebruik van de parking, dan zorgt een toename van hun aantal meteen ook voor een toename van de kost voor parkeerruimte. Tenzij je erin slaagt een deel van de bezoekers te overtuigen het anders te doen!

Bereikbaarheid met openbaar vervoer: een troef voor je attractie!


5

De “quick wins”: dit kan je morgen al doen Stel multimodale bereikbaarheidsinformatie ter beschikking Veel attracties vermelden alleen hun bereikbaarheid met de auto en hun ligging op het autowegennet. Creëer de reflex om op zoveel mogelijk communicatiemiddelen ook de bereikbaarheid met openbaar vervoer en de fiets te vermelden. Domein de Lilse Bergen geeft niet enkel een situeringsplan ten opzichte van het hoofdwegennet, op de website is er ook uitgebreide informatie te vinden voor fietsers, voetgangers en gebruikers van het openbaar vervoer. Meer lees blz. 17

Werk een dag- of weekendtrip uit met de attractie in combinatie met een mooie fietstocht, een rit met de trein, een boottocht,… Duurzame vervoermiddelen kunnen bijdragen tot de kwaliteit van de recreatie. Is het niet prettiger om de uitstap te beginnen en af te sluiten met een fietstochtje, een treinrit of een trip met de boot? Waarom niet meteen een heel pakket uitwerken dat naast jouw attractie ook meteen een aangename verplaatsing omvat? Het Koninklijk Museum voor Midden Afrika in Tervuren kan je bezoeken met een toeristische tram. Deze vertrekt in Woluwe, maar je kan ook aan het Jubelpark in Brussel vertrekken. Meer lees blz. 22

Voorzie ruimte om fietsen te stallen Veel bezoekers van attracties komen uit een straal van minder dan 10 km rond de attractie. Nochtans zijn veel attracties niet voorzien van een ruimte om fietsen te stallen, laat staan goede fietsparkings. Dit kan al voor weinig geld, en je geeft je bezoekers de kans om een nog aangenamere dag door te brengen die begint en eindigt met een verkwikkende fietsrit. Het provinciaal Sport- en Recreatiecentrum De Nekker in Mechelen voorziet een degelijke fietsenstalling vlakbij de hoofdingang. In juli en augustus wordt de fietsenstalling bovendien bewaakt. Meer lees blz. 34

Hou rekening met het openbaar vervoer bij het bepalen van openingsuren Vooral bij evenementen, is het vaak een kleintje om de uren af te stemmen op het (laatste vertrek van) het openbaar vervoer. Meer lees blz. 29


6

Geef voorrang aan het gemeenschappelijk vervoer op het domein en errond Zorg ervoor dat autocars en openbaar vervoer hun passagiers dicht bij de ingang kunnen afzetten of dat er minstens een aangename en herkenbare (bewegwijzerde) looproute van de bushalte naar de attractie is voorzien. Bij Bobbejaanland bevindt de bushalte van De Lijn zich vlak bij de hoofdingang van het park. Meer lees blz. 32 (domein van de attractie) en blz. 45 (openbaar domein)

Vermijd onnodig (zoek)verkeer uitgekiend circulatieplan

door

een

De auto zal zijn rol blijven spelen in het recreatieve verkeer. Maar je kan het de autogebruikers gemakkelijker maken en tegelijk toch werken aan een duurzame mobiliteit, via een uitgekiend circulatieplan. Dit is erop gericht onnodige files en zoekverkeer uit te sluiten. Als de parkings aan het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika in Tervuren volzet zijn, kunnen gebruikers op piekmomenten gebruik maken van de P&R die op 300m van het museum ligt. In het weekend wordt deze parking immers weinig gebruikt door pendelaars. Meer lees blz. 39

Voer campagne voor duurzame mobiliteit Met weinig middelen kan je de duurzame vervoermiddelen wat meer in de schijnwerpers plaatsen, en mensen aanzetten ze eens uit te testen. Dit kan bijvoorbeeld in het kader van algemene mobiliteitscampagnes die door het Vlaams of Brussels Gewest worden opgezet, meestal tijdens de mobiliteitsweken in mei en september. Technopolis gebruikt bussen van De Lijn als medium om haar tijdelijke tentoonstellingen onder de aandacht te brengen. Meer lees blz. 21

Voorzie een mogelijkheid voor carpoolpartners te vinden

mensen om

Voorzie een databank op je website, waar mensen chauffeurs of medereizigers kunnen vinden om zo met meerdere in de wagen naar de attractie te komen. Er zijn ook organisaties die deze dienst aanbieden. Het Provinciaal Domein de Schorre in Boom voorziet bij grote evenementen de mogelijkheid om te carpoolen via de website van Karzoo. Meer lees blz. 37


7

Deze acties vragen wat meer moeite, maar het loont Geef financiële voordelen voor gebruikers van duurzame vervoermiddelen Werk combinatietickets of -arrangementen uit waar een bezoek aan jouw attractie en het vervoer inbegrepen zitten, met een korting op (één van) beide. Veel attracties zijn opgenomen in de verzameling B-dagtrips van de spoorwegen. De NMBS en De Lijn hebben akkoorden met verschillende attracties over voordelige combinatieformules. Meer lees blz. 23 (financiële voordelen) of blz. 30 (combinatieformules)

Maak parkeren betalend voor autogebruikers Misschien doe je het al, maar betalend parkeren invoeren is een goede en aanvaarde methode om zowel de kosten voor parkingplaatsen te drukken als fondsen te vinden voor het organiseren en promoten van duurzame mobiliteit. Bij grotere attractieparken zoals Boudewijn Seapark, Bobbejaanland, Planckendael, Plopsaland is betalend parkeren een evidentie. Meer lees blz. 24

Ontwikkel speciale vervoerdiensten die de site bereikbaar maken met het gemeenschappelijk vervoer Als je attractie niet goed bereikbaar is met het gemeenschappelijk vervoer, dan kan misschien één speciale vervoerdienst de missing link invullen naar het openbaar vervoernetwerk. Een eenvoudiger oplossing, bij kleinere groepen mensen, kan zijn om afspraken te maken met taxibedrijven. Het Domein Puyenbroeck is sinds 2008 beter bereikbaar met bus 76 van De Lijn. Meer lees blz. 26 (eigen vervoer), blz. 47 (openbaar vervoer), blz. 35 (fietsen aan het station) en blz. 28 (taxi’s als link)

Verbeter de kwaliteit van fietsroutes naar en - bij grote attracties - op het domein Om de fiets te kunnen promoten als vervoermiddel, moeten er attractieve en veilige routes zijn naar je attractie. Daarvoor kan je in overleg treden met de overheid. Is je domein van een zekere omvang, dan is het comfortabel voor fietsers als ze hun tocht over het terrein kunnen verder zetten tot de uiteindelijke bestemming. De fietsroutes naar het Provinciaal Natuurpark Zwin in Knokke worden bewegwijzerd vanuit alle omliggende gemeenten langs rustige fietspaden. Meer lees blz. 33 (domein van de attractie) en blz. 49 (openbaar domein)


8

Ijver voor openbaar vervoerhaltes van een goede kwaliteit Overleg met de gemeente om te zorgen dat de openbaar vervoerhaltes goed gelegen, overdekt, voorzien van informatie en voldoende ruim zijn. Aan het Provinciaal Sport- en Recreatiecentrum De Nekker in Mechelen stopt de bus voor de deur. De haltes zijn bovendien uitgerust met banken, schuilhuisjes, dienstregelingen,… Meer lees blz. 48

Werk mee aan een mobiliteitsplan voor de externe bereikbaarheid Het heeft geen zin de fiets of het openbaar vervoer te promoten als de gebruikers ervan mee in de rij staan met de auto’s. Treed in overleg met de overheid om te zorgen dat openbaar vervoer en fietsers voorrang krijgen op de wegen naar je attractie. Het is ook niet altijd nodig om fietsers en voetgangers via dezelfde toegang naar de ingang te leiden. In De Panne worden bezoekers van Plopsaland via flexibele bewegwijzering naar de dichtstbijzijnde vrije parkeerplaats geloodst. Afhankelijk van de drukte worden een of meerdere parkeerterreinen opengesteld. Voor autocars is er aparte bewegwijzering Meer lees blz. 45

Gebruik propere voertuigen op het domein Als je op het terrein gebruik maakt van voertuigen, zorg er dan voor dat deze een propere aandrijving hebben. Center Parcs Vossemeren vervangt zijn oude dieselvoertuigen door elektrisch aangedreven voertuigen. Op termijn zullen alle 153 dienstwagens van de Center Parcs Europe Group vervangen worden door elektrische voertuigen. Meer lees blz. 41


9

Een stappenplan voor jouw attractie Veel studeren hoeft niet altijd als je wil werken aan duurzame mobiliteit. Sommige maatregelen zijn immers heel eenvoudig in te voeren en hebben toch een direct effect (zie de “quick wins” overal in dit handboek). Maar als je mikt op een ingrijpender, duurzaam effect, kan je het beter systematischer aanpakken. Dan maak je een mobiliteitsplan. Dit verloopt in verschillende fasen.

1. De “mobiliteitsscan”: een analyse van de startsituatie In een eerste fase onderzoek je de huidige mobiliteit van en naar de attractie, en de bestaande voorzieningen voor de bereikbaarheid van de site. Elementen die hierbij zeker aan bod moeten komen zijn: Mobiliteit • Van waar (welke afstand, welke gemeenten of regio’s) komen de bezoekers? • Wanneer (uren, dagen, periodes) komen de bezoekers op de locatie aan en vertrekken ze? • Welke vervoermiddelen gebruiken ze? En als ze de wagen gebruiken, met hoeveel zit men gemiddeld in de wagen? • Zijn er verschillen in de gegenereerde mobiliteit tussen een “normale dag” en speciale dagen, bijvoorbeeld met evenementen.

Enquête of niet? Voor de analyse van de mobiliteit kan het raadzaam zijn een enquête te houden onder de bezoekers. Dit geeft je trouwens meteen de gelegenheid om te peilen naar de houding van de bezoekers tegenover de huidige mobiliteit en een “andere mobiliteit” naar de attractie. Vervoerswijze- en herkomstgegevens

Te v oet 1% Autocar 2% Openbaar v er v oer 12%

Fiets 1% Taxi 0%

Auto 84%


10

Bereikbaarheid • Openbaar vervoer: Welke zijn de dichtst bij gelegen haltes of stations? Wat is de kwaliteit van de haltes en de looproutes tussen de haltes en de ingang van de attractie? Zijn de aankomsten vertrekuren van het openbaar vervoer aangepast aan de mobiliteitsbehoefte van de bezoekers? Hoe lang doen ze erover van deur tot deur met het openbaar vervoer? Hoe zijn de verbindingen qua reistijd, dienstregelingen, capaciteit en nabijheid?

• Privaat gemeenschappelijk vervoer: Welk speciaal vervoer is er voorzien, en wat is de kwaliteit ervan (reistijd, dienstregelingen, capaciteit)? Wat is de kwaliteit van de parkings voor autocars en de looproutes ernaartoe? • Fietsbereikbaarheid: Wat is de kwaliteit van de fietsroutes op het domein en naar het domein (binnen een straal van 10 km, en vanaf het station)? Zijn er goede fietsenstallingen, en liggen ze dicht bij de ingang? Welke andere voorzieningen zijn er voor fietsers? • Bereikbaarheid te voet Wat is de kwaliteit van de voetgangersvoorzieningen, in het bijzonder op de routes van de parkings of openbaar vervoerhaltes naar de ingang? Hoe is de bereikbaarheid voor personen met een fysieke handicap? • Bereikbaarheid met de auto Welk zijn de huidige routes voor het autoverkeer naar je attractie? Is er sprake van filevorming op bepaalde momenten? Sluipverkeer? Wat zijn de parkeervoorzieningen, zijn die voldoende (op bepaalde momenten), zijn ze betalend? Wat is de kwaliteit van de signalisatie?


11

Praktische tips voor een goede analyse van de bereikbaarheid Vraag het aan zij die het kunnen weten Het is belangrijk dat je de bereikbaarheid analyseert vanuit het standpunt van de bezoeker. Het is bvb. niet omdat er een busverbinding is dat dit ook een valabel alternatief hoeft te zijn. Vraag aan je bezoekers via een enquête om hun ervaringen met openbaar vervoer of fiets te noteren. Of vraag ze in het kader van een test-actie om “anders” naar de attractie te komen en hun ervaringen te noteren. Doe de test Een andere mogelijkheid is zelf het openbaar vervoer of de fiets naar de attractie te testen vanuit één of meerdere gebieden waar veel van je bezoekers wonen, en je ervaringen grondig te noteren. Routes zoeken van deur tot deur Op de websites van de NMBS (www.nmbs.be) en De Lijn (www.delijn.be) kan je voor elk uur van elke dag de integrale route met openbaar vervoer van een adres naar een ander adres vinden. Hiermee kan je vanuit verschillende gemeenten de beste (snelste) openbaar vervoerverbindingen identificeren. Vaak leidt dit tot de ontdekking van onbekende mogelijkheden. De wegbeheerder contacteren Het bestuur van de gemeente waar de attractie gevestigd is heeft een goed zicht op de verdeling van de wegen (inclusief fietsen wandelpaden) onder de verschillende wegbeheerders (gemeente, Gewest, eventueel Provincie). Zoek een goed contact bij de wegbeheerder om je wegwijs te maken in heersende parkeerregimes, verkeerssituaties, plannen voor de toekomst…

Bestaande maatregelen voor het promoten van een betere (duurzame) mobiliteit • Is er goede en makkelijk bereikbare informatie voorhanden over de bereikbaarheid van de locatie met openbaar vervoer of fiets? • Wordt duurzame mobiliteit actief gepromoot, eventueel als deel van een pakket waarin ook een bezoek aan de attractie zit? • Zijn er combinatietickets die een voordeel bieden aan gebruikers van duurzame vervoermiddelen? • Is er speciale aandacht voor mobiliteit op piekmomenten (evenementen, topdagen,…), bijvoorbeeld met een parkeer- en verkeerscirculatieplan? • Wordt er geregeld overlegd met de gemeente, een hogere overheid, vervoerders (openbaar vervoer, taximaatschappijen,…)?


12

2. Van scan naar plan De vergelijking van mobiliteit, bereikbaarheid en bestaande maatregelen geeft een inzicht in de lacunes die er zijn op het gebied van duurzame bereikbaarheid en de kansen voor bepaalde acties. Bijvoorbeeld: • Als een groot deel van de bezoekers binnen een straal van max. 10 km woont en er zijn geen goede voorzieningen voor de bereikbaarheid met de fiets, dan is hier ongetwijfeld werk aan de winkel in het kader van je mobiliteitsplan. • Als de locatie goed bereikbaar blijkt met het openbaar vervoer op de juiste tijdstippen, maar er wordt nauwelijks over gecommuniceerd, dan heb je ook een mogelijk succesvolle maatregel gevonden! Zo ontstaat het… Ontwerp-actieplan. Dit is een discussiedocument met daarin: • De doelstellingen en prioriteiten van het mobiliteitsplan; • Een opsomming van de mogelijke acties volgens het belang en de prioriteit; • De noodzakelijke partnerships; • De verwachte kosten en baten. Bij het opstellen van het ontwerp-actieplan is het dus cruciaal al in gedachten te hebben welk budget je denkt te kunnen spenderen en met wie je gaat onderhandelen voor eventueel bijkomende middelen. Maar laat dat je ambities niet naar beneden halen: het is altijd beter hoger te mikken dan het doel! Vervolgens is het tijd voor… Overleg met interne en externe beslissingnemers. Nu tracht je intern aan de nodige middelen te komen voor de realisatie van het mobiliteitsplan, en werk je aan partnerships met externe partijen zoals sponsors, organisatoren, overheidsdiensten, buren, … In deze fase zal je ongetwijfeld het ontwerp-actieplan moeten bijsturen. Na de onderhandelingsronde kom je tenslotte tot het …

Mobiliteitsplan. Dit omschrijft in detail: • Hoe de verschillende geselecteerde acties zullen worden uitgevoerd; • Volgens welke timing; • Wie verantwoordelijk is voor welke (deel)actie; • Hoe de maatregelen worden gecommuniceerd.


13

3. Het plan realiseren, promoten, opvolgen en bijsturen Hoe het mobiliteitsplan er ook uitziet, het echte werk begint pas bij de realisatie van de eerste maatregelen. Vanaf dan is het belangrijk het plan continu te promoten op te volgen en bij te sturen. Daar zijn goede redenen voor: • De mobiliteitscultuur onder je bezoekers verandert niet onmiddellijk. Continu informeren en sensibiliseren over duurzame mobiliteit is de boodschap; • Het mobiliteitsplan is na zijn lancering nooit volledig af. Realisaties moeten opgevolgd worden. Je moet het plan voortdurend afstemmen op veranderende situaties. Mobiliteit en bereikbaarheid veranderen immers voortdurend… • Tenslotte moet je genomen maatregelen evalueren om hun efficiëntie te verhogen.


14

Algemene tips bij het uitwerken en uitvoeren van een mobiliteitsplan Communiceren en … blijven communiceren Geen enkel mobiliteitsplan heeft zin als de ingevoerde maatregelen niet gekend zijn. Bovendien moet je de boodschap blijven herhalen, want het geheugen van de mens is vaak kort. Het is cruciaal om even frequent als je communiceert over je attractie ook de multimodale bereikbaarheid ervan in de kijker te zetten. “Quick-wins” eerst! Zelfs al werk je een degelijk mobiliteitsplan uit, dat enkele jaren tijd vergt om gerealiseerd te raken, toch begin je best van bij de start met enkele “quick wins” te realiseren. Dit zijn gemakkelijk uitvoerbare acties met een relatief snel effect. Zo hou je de dynamiek in het mobiliteitsplan terwijl je het verder uitbouwt. Bovendien overtuig je, door zelf de eerste realisaties in te voeren, makkelijker externe partners die nodig zijn voor meer ingrijpende maatregelen. Als je zelf bijvoorbeeld het openbaar vervoer naar de site actief promoot zal je in de openbaar vervoermaatschappij een betere partner vinden, want er is sprake van een “win-win” situatie. Streef naar een goede mix van maatregelen Als je resultaat wil halen is het niet aangewezen in te zetten op één oplossing. Verschillende acties, verschillende vervoermiddelen spreken verschillende doelgroepen aan. Verder heeft het ook geen zin te investeren in communicatie als er geen goede alternatieven zijn om te promoten. Een goede mix van zichtbare veranderingen, voor verschillende vervoermiddelen, informeren en communiceren is het meest efficiënt. Toerisme = mobiliteit Er is geen toerisme zonder mobiliteit. Dit kan je in positieve zin interpreteren als een kans om duurzame mobiliteit te promoten. Toerisme heeft als doel een aangename tijd te beleven. En aangezien de verplaatsing daarbij een “noodzakelijk kwaad” is, waarom de verplaatsing niet meteen ook aangenaam invullen? Met andere woorden: tracht de duurzame verplaatsing naar je attractie te promoten als een versterking van de toeristische belevenis. “What’s in it for mobility?” Voer de “mobiliteitsreflex” in. Denk bij alle veranderingen of vernieuwingsprojecten rond de attractie aan de gevolgen of de kansen voor een betere, duurzame mobiliteit. Bezoekersaantallen die omhoog gaan verhogen de kansen op een openbaar vervoerverbinding, plannen voor een heraanleg van de parking creëren de mogelijkheid om een fiets- of busparking in te plannen, besparingsprojecten kunnen een aanleiding zijn om betalend parkeren in te voeren enz…


15

Overzicht van mogelijke acties voor een duurzame mobiliteit In wat volgt vind je een systematisch overzicht van de mogelijke acties in het kader van een mobiliteitsplan voor bezoekers van een toeristische attractie. Er zijn 7 categorieën, met telkens een aantal mogelijke acties. De eerste 6 categorieën omvatten acties die je als uitbater zelf kan uitvoeren voor bezoekers. Voor categorie 7 moet je rekenen op externe partijen (overheid, openbaar vervoer). Bij elk van de categorieën herhalen we nog eens welke acties het gemakkelijkst te realiseren zijn, de zogenaamde “quick wins”. Bij elk van de acties vind je een aantal aanduidingen, waaruit je kan afleiden of de maatregel voor jou geschikt is: • Is de actie altijd geldig of hangt het ervan af of de attractie betalend is, of van de aanwezigheid van goed openbaar vervoer (OV)? Is de maatregel permanent interessant of enkel in geval van evenementen met bijzondere bezoekersaantallen? De blauw gekleurde vakjes geven aan op welke situatie de actie van toepassing is. • Hoe scoort de maatregel qua moeilijkheidsgraad? • Hoe hoog zijn de te verwachten kosten? • Zijn er andere specifieke omstandigheden waarin de maatregel al dan niet van toepassing is?

Geschikt voor mij? Altijd geldig

Betalende attractie Gratis attractie

Goed OV aanwezig Geen OV

permanent evenement

Moeilijkheidsgraad 1 = eenvoudig 5 = meer complex

Indicatie kostprijs 1 = goedkoop 5 = duurder

Andere opmerking, bvb. specifiek publiek (leeftijd, aard), sector of type attractie


16

1. Bereikbaarheidsinformatie en -communicatie Voor veel mensen is de auto de eerste en meest voor de hand liggende manier om zich te verplaatsen in hun vrije tijd. Door in de communicatie over de attractie enkel informatie op te nemen over bereikbaarheid met de auto en de parking, wordt deze keuze ondersteund. Wil je dat meer mensen voor alternatieve vervoerswijzen kiezen, dan is eerst en vooral goede informatie belangrijk. Als de bezoekers de informatie vlot weten te vinden, is de volgende stap hen aanzetten tot het daadwerkelijk gebruiken van de alternatieven, via promotionele campagnes. Zowel de informatie als de campagnes worden best uitgewerkt volgens het zogenaamde STOP-principe: eerst het wandelen (stappen) dan de fiets (trappen), dan het openbaar en pas dan het private vervoer. Quick wins: 1.1. multimodale bereikbaarheidsinformatie 1.2. campagnes 1.3. een dag- of weekendtrip ontwikkelen met attractie + vervoer

1.1. Multimodale bereikbaarheidsinformatie Zorg ervoor dat je bezoekers niet enkel informatie vinden over de weg naar je attractie met de auto, maar ook degelijke informatie over bereikbaarheid te voet, met de fiets of met het openbaar vervoer. Indien van toepassing kan je ook specifieke informatie voor bezoekers met een handicap en voor autocars opnemen. Dit is de meest essentiële maatregel in je mobiliteitsplan! Verspreid de informatie via zoveel mogelijk kanalen.


Betalend Gratis


Permanent

Moeilijkheidsgraad

Indicatie kostprijs

Evenement

1

1

Welke informatie stel je ter beschikking? Voetgangers: Wat zijn de beste toegangswegen voor wie te voet komt? Zijn er verschillende ingangen voor voetgangers? Zijn er gevaarlijke of te mijden punten in de omgeving van de attractie? Fietsers: Wat zijn de beste fietsroutes naar je attractie? Het provinciale fietsknooppuntennetwerk kan hierbij een handig hulpmiddel zijn. Als je het dichtstbijzijnde knooppunt vermeldt, kunnen fietsers zich makkelijk oriënteren. Eventueel kan je vanuit de omliggende gemeenten of vanaf de belangrijkste herkomstgebieden al een aantal knooppuntenroutes opnemen in de bereikbaarheidsinformatie. Wat zijn de voorzieningen ter plaatse? Waar bevindt zich de fietsenstalling, is die bewaakt? Zijn er lockers? Is er herstelmateriaal of een fietspomp? Zijn er mogelijkheden om fietsen te lenen/te huren, voor de verplaatsing naar of op het terrein?


17

Openbaar vervoer (indien aanwezig en kwalitatief toereikend) Wat zijn de dichtstbijzijnde haltes en stations en door welke lijnen worden die bediend? Wat is de frequentie van de bediening (hoeveel aankomsten/vertrekken per uur)? Bij avondactiviteiten: vergeet niet de laatste terugrit te vermelden! De wandeltijd van de halte naar de attractie (in minuten, dit geeft een duidelijker beeld dan de afstand in (kilo)meter. Een link naar de routeplanners van De Lijn of de NMBS is essentieel. Deze routeplanners geven deur-tot-deur-informatie. De routeplanner van de NMBS kan bovendien geraadpleegd worden in het Nederlands, Frans, Engels of Duits.

Voorbeeld voorstelling busaanbod (website Provinciaal Recreatiedomein De Schorre, Boom)

Als er een informatiedienst beschikbaar is, promoot dan ook het telefoonnummer of e-mail adres. Zoniet, is er altijd De Lijn Info, die ook deur-tot-deur informatie geeft (070 220 200, 0,30 €/minuut, op weekdagen van 7u tot 19u, in het weekend/op feestdagen van 10u tot 18u). Vermeld hier tenslotte ook eventuele voordelen voor wie met het openbaar vervoer komt of combitickets (openbaar vervoer + toegang tot de attractie). Auto: Wat zijn de wenselijke toegangswegen naar de parking van de attractie of eventueel P&R parkings vanuit verschillende richtingen? Is er bewegwijzering naar de attractie? Wat is de wandelroute van de parking of park & ride naar de ingang? Het kan handig zijn om GPS-gegevens van de parkeerlocatie te vermelden in de informatie, maar kijk dan eerst na of de routeplanners de gewenste route volgen en geen kortere sluipwegen. Autocars: Net als bij de bereikbaarheidsinformatie voor auto’s vermeld je hier de voornaamste toegangswegen en de route naar de autocarparking. Deze kan verschillen van die voor auto’s. Personen met een handicap: Welke voorzieningen zijn er, zowel buiten als binnen de attractie? Waar zijn de voorbehouden parkeerplaatsen? Is er een rolstoel ter beschikking? Is begeleiding voorzien? Is er een bezoekersgids in braille?


18

Welke formaten en kanalen? Multimodale bereikbaarheidsinformatie is idealiter in zoveel mogelijk communicatie over de attractie aanwezig. Afhankelijk van het kanaal is de informatie beperkter of vollediger Informatiedienst: De duurste maar ook meest effectieve vorm van informatieverlening “op maat”. Je kan bijvoorbeeld een baliemedewerker opleiden om informatievragen over bereikbaarheid te beantwoorden. Dit kan voor de verplaatsing naar de attractie, telefonisch of via e-mail, maar ook na aankomst op de site (informatie over de terugweg, laatste busrit, reservatie van een taxi,…) De website: De website laat toe heel volledige informatie te geven, eventueel in functie van het gekozen vervoermiddel, met afdrukbaar plan en eventueel dienstregelingen van het openbaar vervoer of fietsroutes.

Multimodale bereikbaarheidsinformatie op de site van domein de Lilse Bergen, met o.a. aanduiding van fietsknooppunten

Brochures of ander promotiemateriaal van de attractie: Hier is meestal minder plaats. Dan dient minstens vermeld te worden dat de attractie bereikbaar is met verschillende vervoerwijzen, met vermelding van het dichtst bijgelegen knooppunt van openbaar vervoer (en/of de openbaar vervoerhalte) en een klein plannetje. Verder verwijs je door naar de website of andere bronnen waar meer details kunnen worden bekomen.


19

Gesproken media: In de massacommunicatie (radio, TV) hoor je steeds vaker “bereikbaar met de trein, station X”. Veel meer informatie kan je daar niet kwijt tenzij de link naar de site of een telefoonnummer. Informatie ter plaatse: Tenslotte is het ook een goede service als ter plaatse op de site (aan de in- en uitgangen of de infobalie) informatie (een informatiebord) aanwezig is over de terugweg. Hierop kan de dienstregeling van bus en trein aangebracht worden, maar ook een overzicht van fietsroutes, telefoonnummers van taximaatschappijen,…

Bord met het fietsknoopuntennetwerk bij het Arboretum in Kalmthout

BELANGRIJK: hou er rekening mee dat je bereikbaarheidsinformatie regelmatig up-to-date moet houden. De dienstregeling van bus en trein verandert regelmatig, er komen nieuwe haltes bij,…

Meer informatie – contacten Slimweg, een initiatief van De Lijn, helpt je te informeren over bereikbaarheid: www.slimweg.be Informatie over de fietsknooppunten: www.fietsnet.be Informatie over fietsverhuurpunten: www.fietspunten.be Uitleenfietsen aan de Kust, in combinatie met de Kusttram: www.trapentram.be “Groene fietsen” in Limburg: www.toerismelimburg.be/exec/109004/2698/ Informatie over openbaar vervoer en routeplanners: www.delijn.be, www.nmbs.be, www.mivb.be (voor Brussel)

Voorbeelden Domein de Lilse Bergen geeft niet enkel een situeringsplan ten opzichte van het hoofdwegennet, op de website is er ook uitgebreide informatie te vinden voor fietsers, voetgangers en gebruikers van het openbaar vervoer.


20

1.2. Regelmatige campagnes voor duurzame mobiliteit Door regelmatig campagnes te organiseren om het gebruik van duurzame vervoermiddelen te promoten, krijgen bezoekers impulsen om te kiezen voor duurzame mobiliteit. Dit is nodig, want zelfs als er goede alternatieven voor de auto voorhanden zijn, veranderen mensen anders niet snel van gewoonte.


Betalend Gratis


permanent

Moeilijkheidsgraad

Indicatie kostprijs

evenement

2

2

Hoe realiseren? De volgende elementen zijn bij voorkeur aanwezig als je campagnes voert voor duurzame mobiliteit: Aandacht trekken op de mogelijkheden die het gemeenschappelijk vervoer en de fiets te bieden hebben, op de voordelen ervan en op de informatie die hierover aanwezig is. Dit liefst op een ludieke manier, en met aandacht voor het persoonlijk belang van de bezoeker: financieel, belevenis, reistijd… De mogelijkheid bieden en de mensen aanzetten om de alternatieven voor de auto uit te testen. Verder kan je gebruik maken van alle bestaande marketingtechnieken. Het is daarbij efficiënter als je een koppeling maakt met de promotie van de attractie zelf (twee vliegen in een klap). Je kan de campagnes ook kaderen in algemene mobiliteitscampagnes die door het Vlaams of Brussels Gewest worden opgezet, meestal tijdens de mobiliteitsweken in mei en september.

Meer informatie - contacten http://www.varieerinhetverkeer.be voor informatie over de mobiliteitsweken in Vlaanderen

Voorbeelden Voor de thematentoonstelling “Van snot tot prot” kleedde Technopolis een bus van De Lijn aan in het thema van de tentoonstelling. De link tussen het openbaar vervoer en de attractie was zo meteen duidelijk

In het kader van het Europese project “STREAM” hebben in 2008 17 attracties deelgenomen aan de campagne “De Leukste Weg”. Bezoekers konden een alternatief voor de auto uitproberen en zo meteen deelnemen aan een nationale wedstrijd. Afhankelijk van de attracties kregen bezoekers die te voet, met de fiets of met het openbaar vervoer kwamen een geschenkje, een korting op de toegangsprijs of een ander voordeel. De campagne werd in het TV-programma “Vlaanderen Vakantieland” gevolgd.


21

1.3. Een dag- of weekendtrip ontwikkelen: de attractie in combinatie met een mooie fietstocht, een rit met de trein of een boot,… Duurzame vervoermiddelen kunnen bijdragen tot de kwaliteit van de recreatie. Is het niet prettiger om de uitstap te beginnen en af te sluiten met een fietstochtje, een treinrit of een trip met de boot? Waarom niet meteen een heel pakket uitwerken dat naast jouw attractie ook meteen een aangename verplaatsing omvat?


Betalend Gratis


permanent

Moeilijkheidsgraad

Indicatie kostprijs

evenement

2

2

Hoe realiseren? Onderzoek eerst of er recreatief waardevolle routes naar de locatie zijn, gelijk met welk vervoermiddel: fietsen langs aantrekkelijke paden, interessante wandelroutes, boot, oude tram, trein in de buurt…. Hoe hoger de recreatieve waarde van de routes naar je attractie, hoe minder belangrijk de snelheid waarmee ze de bezoeker naar de attractie brengen. Vervolgens komt het erop aan een aantrekkelijk product uit te werken, met eventuele opties zoals lunch, drankje op boot of bus, overnachting in de buurt…, en een aantrekkelijke prijs te bepalen. Je kan daarbij zeker de steun vragen van de toeristische diensten in jouw streek. Misschien kan je op deze manier je attractie opnemen in een bestaande recreatieve route: een win-winoplossing!

Meer informatie - contacten Toeristische diensten: via http://www.toerismevlaanderen.be

Voorbeelden In Brussel kan je van maart tot midden november elk weekend meer dan 20 musea bezoeken met de Museumbus, een historische bus die je voor een prikje voor de deur van het museum afzet.

In augustus 2008 heeft het Provinciaal Domein Puyenbroeck in Wachtebeke een pakket uitgetest met een combinatie van een fietstocht, een trip met een elektrische boot langs de Moervaart en het treintje van het domein. Dit pakket was zeer succesvol. Alle vaarten waren in een mum van tijd volzet. Het pakket werd onder meer gepromoot via de toeristische dienst van het Waasland.


22

2. Financiële stimuli voor duurzame mobiliteit Het openbaar vervoer is doorgaans goedkoper dan de auto, als we met één persoon per wagen rekenen en zeker op basis van abonnementen. Maar dit verandert snel als we ons verplaatsen in familie in onze vrije tijd, want dan is de auto vaak goedkoper. Door bepaalde financiële maatregelen in te voeren kan deze situatie rechtgetrokken worden.

2.1. Financiële voordelen vervoermiddelen

voor

gebruikers

van

duurzame

Het belonen van meer verantwoorde keuzes is een sterke aanmoediging om nieuw gedrag te bestendigen. Je kan tastbare financiële voordelen toekennen aan bezoekers die kiezen voor alternatieven voor de auto. Als attractie werk je zo bovendien aan klantenbinding.


Betalend Gratis


permanent

Moeilijkheidsgraad

Indicatie kostprijs

evenement

3

1

Hoe realiseren? De voordelen voor gebruikers van duurzame vervoermiddelen kunnen structureel zijn of gekaderd zijn in eenmalige campagnes: Structurele voordelen zijn bijvoorbeeld geïntegreerde tickets waarin de inkomprijs voor de attractie en het vervoer ernaartoe zijn inbegrepen, tegen een lagere prijs dan de normale som van beide (zie hiervoor 3.4.Gecombineerde voordeelformules recreatie+openbaar vervoer). Structureel of in het kader van een actie kan je fietsers en openbaar vervoergebruikers in de bloemetjes zetten door hen tijdens het bezoek een cadeautje te geven: een gratis drankje, een loterijbiljet, een gratis rit op een attractie, gratis gebruik van lockers, een korting op de toegangsprijs,… In samenspraak met De Lijn of de NMBS zou je ook in het kader van acties gratis vervoerbewijzen (bij de NMBS: reischeques) kunnen geven. Je kan aan openbaar vervoergebruikers die hun ticket voor de heenrit tonen een gratis ticket voor de terugrit aanbieden.

Meer informatie - contacten NMBS: B-Dagtrips, tel.: 02 528 82 65, e-mail: [email protected] De Lijn: Neem best contact op met de dienst marketing van de provinciale entiteit van De Lijn waar de attractie zich bevindt. Contactgegevens zijn te vinden op www.delijn.be onder “contact”.


23

Voorbeelden Tijdens de zomercampagne “De leukste weg” kregen de eerste 100 bezoekers die in het domein Puyenbroeck met de fiets of het openbaar vervoer aankwamen, een waardebon die recht gaf op een minigolfbeurt, een zwembeurt en een gratis rit met het parktreintje.

Bezoekers die tijdens het actieweekend met de fiets of met het openbaar vervoer Boudewijn Seapark bezochten konden deelnemen aan een tombola en ontvingen een gratis boek over dolfijnen.

Zie ook: 3.4. gecombineerde voordeelformules recreatie + openbaar vervoer 2.2. Maak parkeren betalend voor autogebruikers Veel, vooral grote attracties, laten betalen voor het gebruik van hun parkings. Betalend parkeren is niet alleen een extra bron van inkomsten (waarmee je de parkingkosten helpt dekken) maar kan ook een goede maatregel zijn in een mobiliteitsplan. Autogebruik wordt immers financieel wat minder interessant tegenover het gebruik van de alternatieven en je kan tegelijk aan fondsen raken voor het organiseren en promoten van duurzame mobiliteit.


Gratis Betalend


permanent

Moeilijkheidsgraad

Indicatie kostprijs

evenement

3

2

Hoe realiseren? Betalen voor een parkeerplaats raakt steeds meer ingeburgerd. Maar vooraleer over te schakelen van gratis op betalend parkeren (of de parkeerprijs op te drijven) moet je toch goed nagaan: Of je initiatief wel “logisch” overkomt. In een omgeving waar weinig alternatieven voor de auto voorhanden zijn wordt betalend parkeren minder aanvaard, zeker als je een enorme parkeerruimte hebt; Of het risico niet bestaat dat de bezoekers in de omliggende straten gaan parkeren (als daar geen betalend parkeren is) en zo voor overlast voor je buren zorgen. Werk daarvoor samen met de lokale overheid die het parkeerregime in die straten bepaalt;


24

Of de prijs van de parking bezoekers niet zodanig afschrikt dat ze je attractie links laten liggen. Zorg ervoor dat de parkingkost in een aanvaardbare verhouding staat tot het entreegeld. Je kan ook een steekproefenquête houden onder bezoekers om dit te onderzoeken, of in contact treden met uitbaters van vergelijkbare attracties en ervaringen uitwisselen. Als je eenmaal de beslissing hebt genomen is het raadzaam de geïnde gelden te investeren in de maatregelen van je mobiliteitsplan. Dat is ook meteen communicatief een goede optie: de bezoekers zien dat de opbrengsten logisch en nuttig aangewend worden. Hieronder hoort in principe ook het verbeteren van de kwaliteit van het parkeren: de bezoeker die betaalt voor de parking verwacht dan ook dat hij vlot in en uit kan rijden. Hou tenslotte rekening met een mogelijke daling van de inkomsten: als je mobiliteitsplan succes heeft, verminderen in principe ook de parkinggelden!

Meer informatie - contacten Op de website Mobiel Vlaanderen vind je het “vademecum duurzaam parkeerbeleid”, met onder andere aandacht voor parkeren op specifieke sites: http://www.mobielvlaanderen.be/vademecums

Voorbeelden Bij grotere attractieparken zoals Bobbejaanland, Planckendael, Plopsaland, Boudewijn Seapark,… is betalend parkeren een evidentie.


25

3. Het gebruik van het gemeenschappelijk vervoer bevorderen Onder gemeenschappelijk vervoer verstaan we zowel het openbaar vervoer (trein, tram, bus) als private vervoersdiensten die daarop aansluiten (pendeldiensten, taxi’s) of er helemaal los van staan (deur-tot-deur-vervoer met autocars). Als attractie kan je zelf heel wat doen om gemeenschappelijk vervoer te bevorderen. Quick wins: 3.3. Rekening houden met het openbaar vervoer bij het bepalen van openingsuren 3.5. Voorrang voor het gemeenschappelijk vervoer in de buurt van het domein

3.1. Speciale vervoerdiensten die de site bereikbaar maken met het gemeenschappelijk vervoer Als je attractie niet goed bereikbaar is met het gemeenschappelijk vervoer, en er zijn geen mogelijkheden om het via openbaar vervoer op te lossen, dan kan je zelf diensten organiseren, eventueel met hulp van private of publieke sponsors. (Voor nieuwe openbaar vervoerdiensten, zie 7.2.)


Gratis Betalend


permanent

Moeilijkheidsgraad

Indicatie kostprijs

evenement

4

4

Hoe realiseren? Als je het gemeenschappelijk vervoer wenst te promoten, en je constateert dat er geen degelijk openbaar vervoer aanwezig is naar de site, dan is de eerste stap na te gaan of er aanpassingen aan het openbaar vervoer mogelijk zijn (zie 7.2.). Lukt dit niet, dan kan je eventueel beslissen zelf voor vervoerdiensten te zorgen. Hier zijn verschillende mogelijkheden, van eenvoudige en relatief goedkope tot duurdere oplossingen: je kan gegevens van geïnteresseerde bezoekers leveren aan autocarbedrijven waardoor zij zelf vervoer naar de attractie kunnen organiseren vanuit de gemeenten met de grootste vraag. De autocarbedrijven organiseren de dienst dan zelf en staan in voor de kostendekking. Eventueel is er een cofinanciering door de attractie; je kan de attractie laten opnemen in uitstappen met de autocar die door reisbureaus worden georganiseerd voor verenigingen of individuele reizigers; Je kan ook zelf een bus- of autocarbedrijf (inclusief De Lijn) de opdracht geven één of meerdere specifieke trajecten te doen volledig in opdracht van de attractie. Eén speciale vervoerdienst, bijvoorbeeld naar een goed bediend station, kan misschien de missing link invullen naar het openbaar vervoernetwerk. Of je kan ook bedieningen organiseren rechtstreeks naar gemeenten met veel bezoekers.


26

Tenslotte kan je opteren voor alternatieve vervoersvormen om de link te verzorgen tussen bv. het dichtstbijzijnde station en de attractie. De mogelijkheden zijn hier legio: huifkar, treintje van de attractie, speciaal aangeklede bus van de attractie, boot,… In elk van deze gevallen is het geen probleem een bijdrage te vragen van de gebruikers. Een goede maatstaf daarbij zijn de tarieven van de trein. De prijs is uiteraard ook afhankelijk van het geboden comfort. Voor een deur-tot-deur service is men altijd bereid iets meer te betalen. Voor families of groepen is het goed een korting te voorzien, zodat de prijs voor de hele groep niet hoger uitvalt dan de “aangevoelde autokost” (+/-€ 0,20/km) Bij het uitwerken van aanvullende trajecten op het openbaar vervoer is het belangrijk goed te onderzoeken of de totale reistijd met het openbaar vervoer vanuit de belangrijkste gemeenten nog aanvaardbaar blijft. Het is niet altijd de beste oplossing een lijn in te leggen naar het dichtst bij gelegen station. Niet alle stations hebben immers even goede verbindingen, soms kan een aansluiting naar een verder station of een goede bus- of tramverbinding beter zijn. Hou ook rekening met de bedieningsuren van het openbaar vervoer, zeker als er sprake is van nachtelijke terugritten

Meer informatie - contacten Routes en tarieven van het reguliere openbaar vervoer vind je op de sites van de NMBS (www.nmbs.be), De Lijn (www.delijn.be), de MIVB (Brussel, www.mivb.be) Federatie van autocarbedrijven (www.fbaa.be): opzoeken van autocarbedrijven en informatie over wettelijke voorwaarden voor de uitbating van van “besloten” vervoersdiensten

Voorbeelden Als je Dierenpark Planckendael wil bezoeken kan je met de trein naar Mechelen. Aan de achterkant van het station kan je overstappen op de boot die je tot aan de ingang van Planckendael brengt.

Zie ook: 4.3. fietsen ter beschikking stellen


27

3.2. Afspraken met taximaatschappijen voor de organisatie van de terugrit indien buiten de diensturen van het openbaar vervoer Je kan afspraken maken met taxibedrijven uit de regio zodat zij beschikbaar zijn aan de uitgang buiten de diensturen van het openbaar vervoer. Zo kunnen bezoekers die met het openbaar vervoer zijn gekomen de taxi terugnemen.


Gratis Betalend


permanent

Moeilijkheidsgraad

Indicatie kostprijs

evenement

2

1

Opmerking: eerder kleine groepen OV-gebruikers, avondactiviteiten, schaars aanbod aan OV,…

Hoe realiseren? Als je avondactiviteiten hebt die uitlopen tot buiten de diensturen van het openbaar vervoer dan kunnen bezoekers bus of trein niet gebruiken. Een oplossing kan dan zijn om te vragen aan de lokale taxibedrijven om ’s avonds post te vatten aan de uitgang om openbaar vervoergebruikers terug huiswaarts te voeren of naar het station als de treinen nog wel rijden. Daarbij kan je mensen groeperen die dezelfde richting uitmoeten, waardoor de taxirit goedkoper wordt per persoon. In Antwerpen en Mechelen bestaat het TOV-biljet (Taxi en Openbaar Vervoer). Dit biljet kost 2,50 EUR en is goed voor een heenrit met de bus of tram in het Antwerpse/Mechelse stadsgebied en 2 euro korting per persoon (2,50 Euro in Mechelen) op de taxirit naar huis.

Meer informatie - contacten Voor adressen van taxibedrijven en de lokale regelgeving kan je contact opnemen met de gemeente waarin de attractie is gevestigd, die bevoegd is voor het taxibeleid.

Voorbeelden Taxistandplaats voorzien aan de uitgang van het festival Couleur Café in Brussel

Zie ook: 5.1. een mogelijkheid voorzien om carpoolpartners te vinden


28

3.3. Rekening houden met het openbaar vervoer bij het bepalen van openingsuren Je kan vragen aan de openbaar vervoermaatschappij om de dienstregeling aan te passen aan de openingsuren van je attractie, maar het kan soms andersom. De attractie kan aanvangs- en einduren afstemmen op de uren van het openbaar vervoer.


Gratis Betalend


permanent

Moeilijkheidsgraad

Indicatie kostprijs

evenement

2

1

Hoe realiseren? Deze eenvoudige maatregel is slechts nuttig wanneer om bepaalde redenen (bijvoorbeeld een evenement) bezoekers ’s ochtends op een bepaald uur aan de attractie moeten zijn of ze ’s avonds tot een bepaald uur willen/moeten blijven. Het is een kleine moeite om in deze gevallen even te kijken of die uren niet kunnen worden afgestemd op de eerste aankomst of het laatste vertrek van trein of bus.

Meer informatie - contacten www.delijn.be of www.nmbs.be voor het opzoeken van eerste aankomsten en laatste vertrekken.


29

3.4. Gecombineerde voordeelformules Recreatie + gemeenschappelijk vervoer Een goede manier om openbaar of ander gemeenschappelijk vervoer te promoten zijn combinatieformules: tickets waar een bezoek aan de attractie en het vervoer inbegrepen zitten of formules waarbij een vervoerbewijs recht geeft op korting. Het is handig voor de bezoeker: hij betaalt maar één keer en moet niet aanschuiven aan de kassa bij aankomst. En het wordt echt interessant als er ook een financieel voordeel aan vast zit.


Gratis Betalend


permanent

Moeilijkheidsgraad

Indicatie kostprijs

evenement

3

2

Hoe realiseren? Zowel De Lijn als de NMBS bieden de mogelijkheid om combinatieformules aan te bieden. Meest bekend is ongetwijfeld de B-dagtrip van de NMBS: een combinatieticket attractie + trein aan voordelige voorwaarden,… De NMBS heeft ook een hele lijst van attracties die kortingen geven op vertoon van het treinticket en er zijn ook kortingen in combinatie met een “Vlaanderen Vakantieland” reservering. Het gaat hier dus niet om een gecombineerd ticket “vervoer + attractie”, maar enkel om een korting op de toegangsprijs van de attractie op vertoon van je treinticket. De lijst met deelnemende attracties kan je vinden op www.nmbs.be onder “voordelen in de steden”. De Lijn heeft een aantal vervoerbewijzen “op maat” waar vervoer en (kortingen op) attracties inbegrepen zijn: de Museumkaart Antwerpen, een combiticket Sportpaleis - De Lijn, gratis op tram en bus naar de Vlaamse Opera, de Gent Museumpas en aan de kust de Pluskaart en de voordeelkaart. Als attractie kan je contact opnemen met de vervoermaatschappijen om te zien op welke manier een voordeel kan worden afgesproken. In elk geval geniet de attractie van extra publiciteit als de openbaar vervoerbedrijven ze promoten via hun kanalen. Voor voordeelcombinaties tussen eventuele eigen vervoersdiensten en ingangsgeld hebt u uiteraard de vrijheid om de prijs te bepalen. (zie ook 1.3. Een dag- of weekendtrip ontwikkelen: de attractie in combinatie met een mooie fietstocht, een rit met de trein of een boot,… en 3.1. Speciale vervoerdiensten die de site bereikbaar maken met het gemeenschappelijk vervoer


30

Meer informatie - contacten Voordeelformules van de NMBS: www.b-dagtrips.be Contact: tel. 02 528 82 65, e-mail: [email protected] Voordeelformules van De Lijn: www.delijn.be/vervoerbewijzen/types/uitstap Contact De Lijn: Contacteer de dienst marketing van de lokale entiteit van De Lijn waar de attractie gevestigd is. Adressen vind je op www.delijn.be onder “contact”.

Voorbeelden B-dagtrip 171: treinreis heen en terug naar Brussel, traject heen en terug op het MIVBnet, toegang tot Mini-Europe, gratis catalogus van Mini-Europe.

Middelheimmuseum Beelden en monumentale kunst in een park aan de Antwerpse stadsrand


NMBS-voordeel op vertoon van je geldig treinbiljet of pass: gratis audioguide voor de tentoonstelling.

31

3.5. Voorrang voor het gemeenschappelijk vervoer op het domein Als je het gemeenschappelijk vervoer wil promoten, dan is het logisch dat de gebruikers ervan een kortere en zo mogelijk aangenamere looproute krijgen vanaf hun halte dan de automobilist vanaf de parking.


Gratis Betalend


permanent

Moeilijkheidsgraad

Indicatie kostprijs

evenement

2

1

Hoe realiseren? Zorg ervoor dat autocars en openbaar vervoer hun passagiers veilig dicht bij de ingang kunnen afzetten. Voorzie eventueel op eigen terrein een bushalte en/of –parking kort bij de ingang indien het niet vlakbij de ingang kan, dat er minstens een aangename en herkenbare (bewegwijzerde) looproute van de bus- of tramhalte naar de attractie is voorzien; dat bij de terugrit de bussen niet mee in de file zitten met de uitrijdende auto’s. Voor overleg met de overheid over maatregelen op het openbaar domein, zie 7.1. Een mobiliteitsplan voor de externe bereikbaarheid en 7.3. Openbaar vervoerhaltes van een goede kwaliteit.

Meer informatie - contacten Voor overleg i.v.m. de inplanting van haltes en de haltevoorzieningen neemt u best contact op met de lokale overheid en met de lokale entiteit van De Lijn. Adressen zijn te vinden op www.delijn.be onder “contact”.

Voorbeelden In Plopsaland stopt de kusttram vlakbij de hoofdingang. Trampassagiers kunnen via een verkeersvrij wandelpad de ingang bereiken.

In het Boudewijn Seapark is er een aparte uitgang die rechtstreeks uitgeeft op de bushalte. De route is aangeduid in het park.


32

4. Het gebruik van de fiets bevorderen De fiets heeft onmiskenbare troeven als het gaat over recreatief verkeer… Elke vrije dag - het hoeft zelfs geen mooi weer te zijn - is het bijna dringen op onze recreatieve fietsroutenetwerken. Vreemd genoeg wordt de fiets veel minder gebruikt in functionele zin, zelfs om naar een recreatieve bestemming te fietsen. Als uitbater van een attractie kan je op verschillende manieren bijdragen tot het bevorderen van fietsgebruik in de verplaatsingen naar de site. Quick wins: 4.2. Onthaalfaciliteiten voor fietsers, vooral fietsenstallingen 4.3. Informeren over fietsroutes, het gebruik van de fiets promoten

4.1. Verbeter de kwaliteit van fietsroutes op het domein Is je domein van een zekere omvang, dan is het comfortabel voor fietsers als ze hun tocht naar de attractie over het terrein kunnen verder zetten tot de uiteindelijke bestemming. In dat geval is het aangewezen degelijke fietspaden te voorzien op het domein.

Geschikt voor mij? Eerder bij grotere domeinen

Gratis Betalend


permanent

Moeilijkheidsgraad

evenement

3

Indicatie kostprijs 4

Hoe realiseren? Maak een analyse van de ligging van de verschillende bestemmingen binnen het domein, en de beste fietsroute om daar te komen vanaf de externe fietsroutes naar het domein Maak een fietsrouteplan, dat niet alleen rekening houdt met het functionele bereiken van de locaties maar ook met de aantrekkelijkheid van de route op zich. Vermijd conflicten met voetgangers en (intern) gemotoriseerd verkeer Draag ook zorg voor een goede uitvoering: duurzame en comfortabele wegbedekking, afboorden om te voorkomen dat fietsers in zachte bermen of greppels terechtkomen,… Misschien is het niet noodzakelijk om fietsers steeds langs de hoofdingang naar binnen te loodsen. Een andere ingang sluit misschien beter aan op een fietsroute of fietspad. (Zie ook 7.4. Een betere kwaliteit van de fietsroutes naar het domein)

Meer informatie - contacten Op de site Mobiel Vlaanderen vind je de brochure “Fietspaden in Vlaanderen - Goede praktijkvoorbeelden”, die ook inspirerend kan zijn voor de aanleg van interne fietsinfrastructuur (Fietsersbond en Vlaamse overheid): http://www.mobielvlaanderen.be/vademecums


33

Voorbeelden Het uitgestrekte Provinciaal Domein Puyenbroeck heeft een netwerk van goed aangelegde interne fietsroutes.

Het Dierenpark Planckendael in Muizen heeft een tweede ingang voor fietsers die langs het kanaal fietsen, voetgangers of voor wie met de boot van het station van Mechelen komt.

4.2. Onthaalfaciliteiten voor fietsers, vooral fietsenstallingen Veel bezoekers van attracties komen uit een straal van minder dan 10 km rond de attractie. Nochtans zijn veel attracties niet voorzien van een ruimte om fietsen te stallen, laat staan goede fietsparkings. Je kan nog andere onthaalfaciliteiten voorzien, die het comfort voor de fietser nog meer verhogen.


Gratis Betalend


permanent evenement

Moeilijkheidsgraad Indicatie kostprijs 2

2

Hoe realiseren? Goede stallingsfaciliteiten voor fietsers zijn cruciaal als je de fiets wil promoten in het verkeer naar je attractie. Een goede fietsenstalling is: Dicht bij de bestemming(en) op het domein (zeker dichter dan de autoparking!) Van voldoende capaciteit voor de verwachte fietsers (op de groei voorzien!) Voorzien van de mogelijkheid om het kader van de fiets vast te maken Voldoende ruim zodat de fiets geen schade oploopt door contact met andere fietsen Overdekt Verder dragen de volgende faciliteiten nog bij aan het comfort voor de fietser: Route-informatie aan de fietsenstalling Bewaking Herstelmateriaal of –dienst Lockers waar je fietsmateriaal, regenkledij, fietshelmen e.d. in kan opbergen.


34

Meer informatie – contacten Op de site Mobiel Vlaanderen vind je de brochure “Fietsenstallingen in Vlaanderen en Brussel – Goede praktijkvoorbeelden”, die ook inspirerend kan zijn voor de aanleg van interne fietsinfrastructuur (Fietsersbond en Vlaamse overheid): http://www.mobielvlaanderen.be/vademecums

Voorbeelden Aan de Lilse Bergen kan je je fiets stallen in een fietskluis: overdekt en diefstalveilig!

Aan het Europlanetarium in Genk staat een “fietsinrijpunt” (kwaliteitsvolle stalling) met een automaat waar fietskaarten en herstelmateriaal kunnen gekocht worden, als deel van een provinciaal onthaal- en servicepunt voor fietsers. Je kan er meteen ook je banden oppompen.

4.3. Fietsen ter beschikking stellen aan het station of voor verplaatsingen op het terrein Mensen die niet naar de attractie komen per fiets zijn misschien wel geïnteresseerd om te fietsen op het domein of de omgeving daarvan. Als de dichtstbijzijnde goede openbaar vervoerverbinding niet op wandelafstand ligt, dan kan de fiets een schakel zijn in de openbaar vervoerketen. Als uitbater kan je fietsen ter beschikking stellen van de bezoekers of bestaande diensten promoten.

Geschikt voor mij? Eerder bij grote Gratis domeinen of met missing Betalend link naar het station



permanent evenement


3

35

Hoe realiseren? Fietsen op het domein Fietsen op de attractie ter beschikking stellen is enkel nuttig als het domein groot genoeg is, of een uitvalsbasis voor een fietstocht in de buurt. Het kan een bron van inkomsten zijn voor de attractie en het is een duurzame vorm van recreatie ter plaatse. De fietsverhuur dient wel in combinatie gezien te worden met goede interne fietsroutes en onthaalfaciliteiten. Fietsen van/naar het openbaar vervoer Huurfietsen aan het station of een belangrijk openbaar vervoerknooppunt maken het mogelijk voor je bezoekers om het openbaar vervoer te gebruiken, zelfs al bevindt dit zich op enige afstand van de attractie. In veel stations zijn al fietsverhuurpunten aanwezig. Ook de NMBS heeft verschillende verhuurpunten in de stations en je kan een geïntegreerd ticket trein+fiets kopen. Is er bij de aangewezen halte of station in de buurt van jouw attractie geen verhuurdienst, dan kan je die samen met NMBS, De Lijn of gemeente helpen opzetten. Uitleenfietsen In Limburg bestaan al enkele jaren de “Groene Fietsen”, een fietsenuitleensysteem waarbij je fiets kan geleverd worden op een bepaalde plaats op aanvraag. Het systeem heeft zelfs een pechverhelpingsdienst. In Brussel bestaat het uitleensysteem “Villo”. Aan de kust is sinds kort het “Trap- en Tram”-project opgestart, interessant voor attracties aan de kust. Dit laat toe om bijvoorbeeld naar je attractie te komen met de Kusttram en terug te keren met een huurfiets of andersom. Als uitbater kan je deze systemen promoten als een duurzame manier om je attractie te bereiken. Het kost je als uitbater niets.

Meer informatie - contacten Op www.fietspunten.be vind je alle Vlaamse fietsverhuurpunten (o.a. aan stations) terug, alsook tips en contacten voor als je zelf een verhuurpunt wil uitbouwen. Trein + fiets: www.b-dagtrips.be Uitleenfietsen aan de Kust, in combinatie met de Kusttram: www.trapentram.be “Groene fietsen” in Limburg: www.toerismelimburg.be/exec/109004/2698/

Voorbeelden Het uitgestrekte Provinciaal Domein Puyenbroeck heeft een goed lopende fietsverhuurdienst

In Vlaanderen en Brussel is er een groeiend netwerk van “Fietspunten” aan de stations waar je als attractie een overeenkomst mee kan afsluiten.


36

5. Een ander gebruik van de auto Een mobiliteitsplan is geen anti-auto plan. Ondanks al je inspanningen voor het promoten van duurzame mobiliteit zullen veel verplaatsingen toch met de auto blijven gebeuren. Voorzie daarom ruimte in het mobiliteitsplan voor een meer milieu- en budgetvriendelijk gebruik van de auto: delen van de auto met meerderen, vermijden van files en ongewenste routekeuze, aandacht voor de ecologische kwaliteit van voertuigen… Quick wins: 5.1 Een mogelijkheid voorzien om carpoolpartners te vinden 5.2. Vermijd onnodig (zoek)verkeer door een uitgekiend circulatieplan

5.1. Een mogelijkheid voorzien om carpoolpartners te vinden In het recreatieve verkeer zijn de auto’s meestal al redelijk gevuld, zeker bij attracties die vooral families of jongeren aanspreken. Maar er is zeker nog ruimte voor het verhogen van de bezettingsgraad door het stimuleren van carpooling. Carpooling kan ook een middel zijn om het openbaar vervoer te promoten.


Gratis Betalend


permanent evenement


1

Opmerking: Carpoolen kan vooral interessant zijn wanneer heel wat bezoekers op hetzelfde moment aankomen en weer vertrekken (o.a. evenementen)

Hoe realiseren? Je kan een advertentierubriek of databank voorzien op je website, via dewelke bezoekers chauffeurs of medereizigers kunnen vinden om zo met meerdere in de wagen naar de attractie te komen. Naar keuze kan deze faciliteit worden ontwikkeld door de attractie zelf of door een externe partij zoals Karzoo of Taxistop. Deze organisaties bieden de mogelijkheid medereizigers te zoeken aan de hand van een software die tijdstip en traject van de aanvragers vergelijkt. Je kan ook carpoolen organiseren als oplossing voor de terugrit (in plaats van taxi’s). Dit is interessant voor openbaar vervoergebruikers die buiten de diensturen van het openbaar vervoer naar huis terugkeren. Hier hoeft geen software voor gebruikt te worden. Een informatiebord ter plaatse met vraag en aanbod, of beter nog het omroepen van de vragen, zijn hier de meest efficiënte methodes.


37

Meer informatie - contacten Karzoo: een carpoolportaalsite in België: www.karzoo.be Eventpool, een van de carpoolproducten van Taxistop: www.eventpool.be

Voorbeelden Het Provinciaal Domein de Schorre in Boom biedt voor grote evenementen (Mano Mundo) een mogelijkheid om te carpoolen via de website van Karzoo.

Clubcircuit, de koepel van concertclubs in België heeft zelf een carpoolprikbord online gezet waar chauffeurs en passagiers hun coördinaten kunnen achterlaten: www.concertpooling.be


38

5.2. Vermijd onnodig circulatieplan

(zoek)verkeer

door

een

uitgekiend

De auto zal zijn rol blijven spelen in het recreatieve verkeer. Maar je kan het de autogebruikers gemakkelijker maken en tegelijk toch werken aan een duurzame mobiliteit, via een uitgekiend circulatieplan. Dit is erop gericht onnodige files en zoekverkeer uit te sluiten.


Gratis Betalend


permanent

Moeilijkheidsgraad

Indicatie kostprijs

evenement

2

2

Hoe realiseren? Tenzij het anders wordt aangeduid hebben automobilisten steeds de neiging om via de meest rechtstreekse weg zo dicht mogelijk bij hun bestemming te geraken in de hoop daar een parkeerplaats te vinden. Zeker bij grotere attracties lopen we daarmee steeds in dezelfde val: omdat iedereen dit doet ontstaan er onnodige files. Automobilisten die in zo’n file terechtkomen hebben dan de neiging om alternatieve routes te gaan zoeken en zo ontstaat onnodig sluipverkeer met hinder en parkeeroverlast voor de buren als gevolg. Dit kan opgelost worden, met positieve gevolgen voor de automobilist zelf, de buurt en het milieu: Werk een circulatieplan uit met de meest aangewezen parkings en de wenselijke routes ernaartoe. Hoe meer bezoekers, hoe verder je de verkeersstromen best van de ingang weghoudt; Overleg met de politie en de wegbeheerders (gemeente, Vlaams Gewest of Provincie) voor eventuele aspecten van praktische realisatie en signalisatie (zie ook 7.1. Een mobiliteitsplan voor de externe bereikbaarheid) Communiceer de aangewezen routes en parkeerruimte in alle communicatie over de attractie. Kijk uit naar parkings op afstand om een grote toeloop op piekmomenten op te vangen. Als de parkings aan de attractie volzet zijn, heeft het geen zin om alle auto’s toch nog naar de attractie te laten rijden. Je vangt ze beter verderaf op. Afhankelijk van de piekmomenten kunnen parkings van bedrijven of andere voorzieningen met complementaire bezettingsuren hier een oplossing bieden.

Meer informatie - contacten Vraag het gemeentebestuur (dienst mobiliteit of openbare werken) met wie je moet overleggen

Voorbeelden Wanneer de parkings aan het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika in Tervuren volzet zijn, kunnen gebruikers op piekmomenten gebruik maken van de P&R aan de tramhalte die op 300m van het museum ligt. In het weekend wordt deze parking weinig gebruikt door pendelaars.


39

5.3. Organiseer parkeren op afstand, eventueel in combinatie met een shuttlebus-systeem Bij grote toeloop van bezoekers en een klein aanbod van parkings is het aangewezen om auto’s op grotere afstand van het domein te houden, dit om lange en voor de bezoekers enerverende files te vermijden. Tegelijk geeft dit de kans om voorrang te geven aan gemeenschappelijk vervoer en zachte weggebruikers.

Geschikt voor mij? Eerder grotere Gratis attracties Betalend


permanent evenement


4

Hoe realiseren? Treed in overleg met de wegbeheerder en de politie, om informatie op te vragen en omdat meestal een bijhorend circulatie- en signalisatiepan nodig zal zijn, waarvoor hun medewerking vereist is (zie ook 7.1. Een mobiliteitsplan voor de externe bereikbaarheid); De eerste stap is de identificatie van de aangewezen parking(s) op afstand. Deze moeten op een voor de automobilist logische route liggen naar de attractie. Daarom zullen het er vaak meer dan één zijn als de bezoekers uit verschillende richtingen komen. Ideaal zijn het parkings die via openbaar vervoer al verbonden zijn met de site (bvb. een bestaande Park & Ride). Ze moeten voldoende capaciteit bieden en bij voorkeur gratis zijn; Onderzoek, ook samen met politie en wegbeheerder, op welke manier kan voorkomen worden dat auto’s toch tot in de omgeving rijden; Organiseer vervoer van de parking naar de attractie indien de afstand te groot is en er geen vervoersaanbod aanwezig is. Zie hiervoor ook 3.1. Speciale vervoerdiensten die de site bereikbaar maken met het gemeenschappelijk vervoer

Meer informatie - contacten Contacteer de gemeente en eventueel omliggende gemeentebesturen om de beste parkings te identificeren. Voor de organisatie van de shuttledienst kan je ofwel bij De Lijn aankloppen ofwel een extern bus- of autocarbedrijf aanspreken. Zie hiervoor ook 3.1. Speciale vervoerdiensten die de site bereikbaar maken met het gemeenschappelijk vervoer

Voorbeelden Het Sportpaleis raadt bezoekers aan om zo veel mogelijk gebruik te maken van de bestaande Park & Rides op afstand en van daaruit met het openbaar vervoer naar het Sportpaleis te komen. Op die manier worden de bezoekersstromen gespreid en blijft de hinder voor de omwonenden (verkeersdrukte, wildparkeren,…) beperkt.


40

5.4. Propere voertuigen op het domein Als je op het terrein gebruik maakt van voertuigen (vb. pleziervaart, treintje, onderhoudsvoertuigen,…), zorg er dan voor dat deze een propere aandrijving hebben.

Geschikt voor mij? Als er voertuigen op Gratis het terrein worden gebruikt Betalend

Goed OV permanent aanwezig Geen OV evenement

Moeilijkheidsgraad

Indicatie kostprijs

3

3

Hoe realiseren? Identificeer de voertuigen onder de verantwoordelijkheid van de attractie, eventueel alleen de voertuigen voor publiek gebruik; Maak een analyse van de graad van milieuvriendelijkheid aan de hand van de site www.ecoscore.be; Onderzoek de kosten en baten van verschillende opties: inbouwen van een andere motor, geleidelijke of onmiddellijke vervanging van de slecht presterende voertuigen; Er zijn heel wat milieuvriendelijke alternatieven op de markt: voertuigen op LPG, op aardgas, hybride voertuigen of elektrische voertuigen. De beste keuze hangt in sterke mate af van de doeleinden waarvoor de voertuigen gebruikt zullen worden.

Meer informatie - contacten Op www.ecoscore.be kan je nagaan wat de milieuvriendelijkheid is van een voertuig

Voorbeelden Center Parcs Vossemeren vervangt zijn oude dieselvoertuigen door elektrisch aangedreven voertuigen. Op termijn zullen alle 153 dienstwagens van de Center Parcs Europe Group vervangen worden door elektrische voertuigen.

In het toeristische dorp Overloon (NL) worden toeristen van de ene attractie naar de andere attractie gebracht in een treintje dat aangedreven wordt op zonneenergie.


41

6. Acties voor voetgangers en toegankelijkheid In je mobiliteitsplan streef je naar kwaliteit van de verplaatsing voor iedereen. Wandelcomfort op weg naar je attractie is dan een belangrijk aandachtspunt, want iedereen is voetganger op een deel van het traject. En vergeet ook niet te denken aan voorzieningen voor mensen met een handicap.

6.1. Voetpaden en wandelroutes op het domein verbeteren Onder je bezoekers zijn er misschien veel wandelaars die het hele traject naar de site te voet afleggen. Verder is iedereen die op de attractie toekomt op het laatste een voetganger. Zorg voor goede wandelroutes op het domein, aansluitend op de externe wandelpaden of trottoirs, vooral op de weg naar de openbaar vervoerhaltes.


Gratis Betalend


permanent evenement


4

Hoe realiseren? Net zoals voor het interne fietsverkeer (zie 4.1.): start een intern “wandelrouteplan” met een analyse van de ligging van de verschillende bestemmingen binnen het domein. Op die basis kan je de beste interne routes identificeren. Hier is het verder belangrijk om te zien hoe deze routes het best aangesloten kunnen worden op de route naar de bus- of tramhalte (Zie ook 7.1. Een mobiliteitsplan voor de externe bereikbaarheid). Maak een routeplan, dat niet alleen rekening houdt met het functionele bereiken van de locaties maar ook met de aantrekkelijkheid van de route. Vermijd conflicten met fietsers en (intern) gemotoriseerd verkeer. Eventueel kan gekeken worden of fietsers en voetgangers gebruik kunnen maken van dezelfde routes. Draag zorg voor een goede uitvoering: duurzame en comfortabele wegbedekking, toegankelijkheid (zie 6.2.),…

Meer informatie - contacten Voetgangersbeweging: www.voetgangersbeweging.be Trage wegen vzw: www.tragewegen.be


42

Voorbeelden Het Dierenpark Planckendael in Muizen heeft een tweede ingang voor fietsers die langs het kanaal fietsen, voetgangers of voor wie met de boot van het station van Mechelen komt.

Domein Raversijde in Oostende voorziet in het domein bewegwijzering voor voetgangers. Ook de parkings zijn hierop aangeduid.

6.2. De toegankelijkheid verbeteren voor personen met een handicap Een duurzaam mobiliteitsplan moet uitmonden in een betere kwaliteit van de verplaatsing en de recreatie voor alle bezoekers. Dat houdt ook in dat aandacht moet gaan naar toegankelijkheid voor personen met een handicap.


Gratis Betalend


permanent evenement


4

Hoe realiseren? Veel maatregelen voor voetgangers en/of fietsers zijn ook meteen interessant voor personen met een handicap. Bijkomende maatregelen zijn onder andere: Wegwerken van drempels en barrières voor rolstoelen; Niveauverschillen wegwerken of aanpassen; Aanbrengen van geleidingssystemen en kleurcontrasten voor slechtzienden Zo dicht mogelijk bij de ingang van de attractie voldoende ruime parkeerplaatsen voorzien voor personen met een handicap.

Meer informatie - contacten Toegankelijkheid van openbare ruimten, musea e.d. in Vlaanderen: www.toegankelijkvlaanderen.be Toegankelijkheid voor personen met een visuele beperking: http://www.blindenzorglichtenliefde.be/toegbrochure/Index.htm


43

Voorbeelden Het recreatiepark De Ster in Sint-Niklaas voorziet voldoende en ruime parkeerplaatsen voor personen met een handicap net naast de hoofdingang van het domein.

Het Nationaal Gedenkteken Fort Van Breendonk heeft zijn nieuwe gebouwen drempelvrij gemaakt zodat ze makkelijk toegankelijk zijn voor rolstoelgebruikers.


44

7. Maatregelen die nauwe samenwerking met andere partijen vereisen In dit hoofdstuk gaat het over maatregelen die grotendeels buiten de bevoegdheid van de attractie zelf vallen. Je kan ze niet realiseren zonder de medewerking van externe partijen: wegbeheerder, politie, openbaar vervoermaatschappij. Ze zijn nochtans vaak essentieel voor een duurzame bereikbaarheid van de attractie, en aanvullend op maatregelen die de attractie zelf kan nemen.

7.1. Een mobiliteitsplan voor de externe bereikbaarheid Het heeft geen zin de fiets of het openbaar vervoer te promoten als de gebruikers ervan mee in de rij staan met de auto’s. Treed in overleg met de overheid om te zorgen dat openbaar vervoer en fietsers voorrang krijgen op de wegen naar je attractie.


Gratis Betalend


permanent evenement


2

Hoe realiseren? Een duurzame externe bereikbaarheid geeft ruimtelijk voorrang aan zachte weggebruikers en collectief vervoer, zodat steeds meer automobilisten gaan kiezen voor de alternatieven. Alhoewel je zelf heel wat kan organiseren in die zin (zie 5.2.Vermijd onnodig (zoek)verkeer door een uitgekiend circulatieplan en 5.3. Parkeren op afstand), is het beter een samenwerking op te zetten met de overheid om tot een duurzaam mobiliteitsplan voor de ruime omgeving te komen. Zo worden je eigen initiatieven gesteund, versterkt en bestendigd. Je voorkomt ook dat jouw acties ongewenste effecten hebben op de ruime omgeving. Mogelijke resultaten zijn: Een permanent parkeer- en circulatieplan ten voordele van duurzame mobiliteit, met gedwongen routekeuze en goede signalisatie voor zowel auto’s als fietsers; Openbaar vervoer en fietsers dichter bij de ingang laten komen dan automobilisten. Auto’s worden op een bepaalde afstand van de ingang gehouden. De afstand is groter naargelang de hoeveelheid bezoekers; Aparte fiets-, wandel-, en busstroken op de toegangswegen zodat de duurzame vervoermiddelen geen last hebben van files en fietsers en wandelaars zich veiliger door het verkeer kunnen bewegen.

Meer informatie - contacten Contacteer de gemeente en eventueel omliggende gemeentebesturen om te weten met welke personen je moet samenwerken


45

Voorbeelden Het Provinciaal Domein Puyenbroeck heeft in overleg met omliggende gemeenten en de provincie degelijke fietsroutes naar het domein ontwikkeld en bewegwijzerd. Deze vullen het bestaande recreatieve netwerk aan

In De Panne worden bezoekers van Plopsaland via flexibele bewegwijzering naar de dichtstbijzijnde vrije parkeerplaats geloodst. Afhankelijk van de drukte worden een of meerdere parkeerterreinen opengesteld. Voor autocars is er aparte bewegwijzering.


46

7.2. Vervoerdiensten die de site bereikbaar maken met het openbaar vervoer Als je attractie niet goed bereikbaar is met het openbaar vervoer, dan kan je in onderhandeling treden met de openbaar vervoermaatschappijen voor aanpassingen aan de dienstregelingen. Hier hebben we het niet over speciale diensten die eventueel door een openbaar vervoermaatschappij kunnen worden uitgevoerd maar die door de attractie en/of partners worden georganiseerd en betaald (zie 3.1.).


Gratis Betalend


permanent

Moeilijkheidsgraad

Indicatie kostprijs

evenement

4

2

Hoe realiseren? Vooraleer de openbaar vervoermaatschappij te contacteren is het belangrijk een goed dossier uit te werken dat het reizigerspotentieel van het voorstel aantoont. Het is ook raadzaam zo’n dossier op te stellen samen met andere partijen die belang hebben bij de voorgestelde wijziging; andere functies in de buurt, bestemmingen op het voorgestelde traject (gemeente, bedrijventerreinen, scholen,…). Ook de gemeente kan je betrekken bij je vraag. Gemeenten kunnen immers via een zogenaamd “derdebetalerscontract” mee betalen voor een bijkomende openbaar vervoerverbinding. Wat kan je vragen aan de openbaar vervoermaatschappij, in volgorde van gemakkelijkheid: Beter aanpassen van dienstregelingen aan de openingsuren van de attractie; Er is immers niet altijd een even grote vraag naar openbaar vervoer. Stel realistische doelstellingen voorop. Aanpassing van bestaande lijnen (halte korter bij de attractie of zelfs een extra halte van de trein voor grote attracties); Voorzien van een verbinding met het station of een andere hoofdas van het openbaar vervoer; Inleggen van rechtstreekse verbindingen naar woonkernen. (Zie ook 3.1. Speciale vervoerdiensten die de site bereikbaar maken met het gemeenschappelijk vervoer)

Meer informatie - contacten De Lijn: Neem best contact op met de lokale entiteit van De Lijn. Adressen kan je vinden op www.delijn.be onder “contact”.

Voorbeelden Het Provinciaal Domein Puyenbroeck in Wachtebeke verkreeg, op basis van een grondige studie, dat een buslijn van De Lijn het domein aandoet en de link maakt met de stations van Gent Dampoort en Gent Sint-Pieters.


47

7.3. Openbaar vervoerhaltes van een goede kwaliteit Overleg met de gemeente om te zorgen dat de openbaar vervoerhaltes goed gelegen, overdekt, voorzien van informatie en voldoende ruim zijn. Dit is een belangrijk aspect van de aantrekkingskracht van het openbaar vervoer.


Gratis Betalend


permanent evenement


2

Hoe realiseren? In Vlaanderen zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de halte-inplanting en –accommodatie. Wat kan je vragen (te verbeteren)? Een halte dichter bij de ingang; Een veilige, comfortabele inplanting van de halte, zodat busgebruikers niet moeten wachten op enkele passen van een drukke weg; Een overdekte halte; Een comfortabele halte met een verharde vloerbedekking, zitplaatsen, voldoende plaats; Up to date informatievoorziening over de bediening; Een comfortabele looproute naar de halte met indien nodig signalisatie. (Zie ook onder 3.5. Voorrang voor het gemeenschappelijk vervoer op het domein) Het hoeft hier niet enkel te gaan over de openbaar vervoerhaltes vlakbij het domein. Ook de overstap aan het station moet comfortabel kunnen gebeuren. Aan grote stations is het bijvoorbeeld voor je bezoekers niet altijd evident om de halte te vinden waar de bus (of tram) stopt naar je attractie.

Meer informatie - contacten Hiervoor neem je best contact op met het gemeentebestuur. Voor haltes aan het station kan je zowel bij de NMBS als De Lijn terecht.

Voorbeelden De halte Plopsaland van de kusttram ligt vlak bij de ingang van Plopsaland De Panne. De halte is goed verlicht, voorzien van de nodige halte-accommodatie en in het hoogseizoen is er een bemand verkooppunt van De Lijn.

Bij het Provinciaal Sport- en Recreatiecentrum De Nekker in Mechelen stopt de bus van De Lijn letterlijk voor de deur. Er zijn voldoende wachthokjes en zitbanken voor wachtende reizigers.


48

7.4. Een betere kwaliteit van de fietsroutes naar het domein Om de fiets te kunnen promoten als vervoermiddel naar je attractie, moeten er attractieve en veilige routes zijn naar de site. Daarvoor kan je in overleg treden met de overheid.


Gratis Betalend


permanent

Moeilijkheidsgraad

Indicatie kostprijs

evenement

4

2

Hoe realiseren? Als je het gebruik van de fiets naar je attractie wil promoten, dan is het belangrijk een goed evenwicht te bereiken tussen recreatieve en functionele routes. Recreatieve fietsroutes zijn in Vlaanderen goed uitgebouwd (aangenaam, bewegwijzerd via knooppunten), maar ze vormen niet altijd de meest directe of efficiënte weg naar je attractie. Voor je in contact treedt met de overheid is het daarom aangewezen goed te analyseren welke bestaande routes bruikbaar zijn en waar er schakels ontbreken voor het fietsen vanuit de verschillende windrichtingen. In Vlaanderen zijn verschillende overheden verantwoordelijk voor het fietsroutebeleid (zie “contacten” hieronder). Gaat het over een probleem in de gemeente, dan kan je best eerst contact opnemen met het gemeentebestuur of, als het zich op een gewestweg voordoet, met het Vlaams Gewest. Voor een probleem dat de gemeentegrenzen overschrijdt, is de Provincie, als coördinerende instantie een beter aanspreekpunt. Wat kan je vragen? Veiliger routes naar het domein; Rechtstreekser routes, bijvoorbeeld het wegwerken van een missing link tussen twee stukken recreatieve route, barrière (rivier, kanaal, snelweg); Recreatieve kwaliteit van de (functionele) route verbeteren; Comfortabele wegbedekking; Signalisatie van fietsroutes met aanduiding van de attractie; Combinatie met fietsverhuur en andere diensten zoals bvb. de “Groene Fietsen” en servicepunten voor fietsen in Limburg.

Meer informatie - contacten De Provincie staat in voor de coördinatie en cofinanciering van het fietsroutebeleid, terwijl de wegbeheerders (gemeente, Vlaams Gewest) de paden aanleggen en beheren op hun respectievelijke wegen. Huurfietsen aan de Kust, in combinatie met de Kusttram: www.trapentram.be “Groene fietsen” en servicepunten in Limburg: www.toerismelimburg.be/exec/109004/2698/


49

Voorbeelden Het Provinciaal Natuurpark Zwin wordt vanuit de omliggende gemeenten bewegwijzerd. Fietsers worden langs autovrije fietspaden naar het domein geloodst.

De Lilse Bergen kan je bereiken via een netwerk van kwalitatieve en goed bewegwijzerde fietspaden.


50

Een vak apart: éénmalige evenementen op de site Vaak worden de terreinen van toeristische attracties ter beschikking gesteld voor éénmalige of geregeld weerkerende evenementen. Dat is ook logisch: vaak hebben toeristische attracties heel wat interessants te bieden aan organisatoren: een aantrekkelijke locatie, een basis van infrastructuur, materiaal, cateringfaciliteiten en personeel... Op gebied van duurzame mobiliteit kunnen eenmalige evenementen echter voor bijkomende uitdagingen zorgen: uitzonderlijke bezoekerspieken waaraan de toegangswegen, de parkeerinfrastructuur en andere vervoersfaciliteiten niet aangepast zijn.

Wat kan je als uitbater doen? Organisatoren van evenementen en uitbaters van attracties hebben eigenlijk dezelfde bekommernis: ze wensen het hun bezoekers zo aangenaam mogelijk te maken. Dus zal er zeker begrip zijn van een organisator als je hem/haar voorstelt om een mobiliteitsplan toe te passen en je kan aantonen dat dit de verkeersafwikkeling en de kwaliteit voor de bezoekers ten goede komt. Als uitbater heb je een uitgebreide ervaring met de locatie, dus is het aangewezen dat je de organisator zelf een aantal voorstellen doet. Werk bij voorkeur een “pakket mobiliteitsmanagement” uit, dat je aan iedere organisator kan voorleggen als deel van de voorwaarden voor het organiseren van het evenement. Zo’n pakket kan bijvoorbeeld omvatten: • Een standaard circulatieplan en signalisatieplan met aangewezen parkings voor het autoverkeer (hoe groter het evenement, hoe verder van de ingang); • Voorwaarden voor het organiseren van bijkomend vervoer, eventueel samen met een openbaar vervoermaatschappij uitgewerkt; • Materiaal en eventueel personeel voor het organiseren van tijdelijke fietsrekken; • Bereikbaarheidsinformatie voor op website, brochures, flyers enz… van het evenement; • Vervoersinformatiedienst.

Meer informatie http://www.smash-events.be site van een Europees project rond duurzame evenementen http://www.leefmilieubrussel.be > Professionelen > Thema's > Mobiliteit > een vervoerplan voor evenementen: gids mobiliteitsplan voor evenementen in Brussel http://www.slimweg.be : site van De Lijn waarop bereikbaarheidsinformatie kan worden opgenomen over evenementen


51

De Schorre: voorloper in duurzame evenementen Het Provinciaal Domein de Schorre in Boom ontvangt vaak evenementen, waarvan Mano Mundo (jaarlijks muziekfestival) en Tomorrowland (jaarlijks dancefestival) de grootste zijn. Het management werkt al sinds 2001 actief samen met organisatoren van grote evenementen om tot een duurzaam festival te komen, ook op gebied van mobiliteit. Maatregelen die daarbij worden ingevoerd zijn: • een perimeter rond het terrein die voorbehouden is voor fietsers, openbaar vervoer en rechthebbenden; • bewaakte fietsenstallingen; • circulatieplan met parkeren op afstand en pendelbussen van De Lijn, inclusief goede signalisatie van op de snelweg; • versterkingen van het openbaar vervoer; • promotie van de fietsroutes die voorbij het domein komen; • informatie via massacommunicatie; • opvolging en coördinatie op het terrein in samenwerking met de politie.


52

Vooruitziend: locatiekeuze bij nieuwe attractie of evenement De meeste lezers zullen verantwoordelijk zijn voor een attractie die vast gebeiteld zit op een bepaalde locatie. Maar stel dat de attractie overweegt om te verhuizen of dat je een nieuwe locatie zoekt voor een attractie of evenement… dan kan je op een preventieve manier aan duurzame mobiliteit werken! De locatiekeuze hangt natuurlijk niet alleen af van mobiliteitscriteria, maar door de toenemende verkeersdruk wordt het een steeds belangrijker element. Enkele bedenkingen die kunnen bijdragen tot een goede locatiekeuze voor een toeristische attractie: • Kies nooit een locatie die niet veilig bereikbaar is met de fiets, want er zijn altijd fietsers onder je publiek; • Vermoed je dat een groot deel van het publiek het gemeenschappelijk vervoer zal (willen) gebruiken (bvb. jongeren, publiek met weinig autobezit, mobiliteitsbewuste bezoekers), kies dan voor een locatie in de buurt van een station of ander belangrijk openbaar vervoerknooppunt. Op die manier worden de kosten voor speciaal vervoer gedrukt. • Verwacht je ondanks alle inspanningen voor duurzame mobiliteit toch veel auto’s, zoek dan naar een gemengde locatie die goed bereikbaar is via hoofdwegen, met parkeerruimte in de buurt, maar ook met mogelijkheid voor een snelle aansluiting op het hoofdnet van het openbaar vervoer.

Het goede voorbeeld: een bedrijfsvervoerplan voor personeel en leveranciers Als je aan je bezoekers vraagt om alternatieven te overwegen voor de auto, waarom niet meteen ook de mobiliteit van je personeel en de leveringen “vergroenen”, via een bedrijfsvervoerplan? Veel maatregelen voor bezoekers zijn trouwens ook voor het personeel interessant. Wil je een bedrijfsvervoerplan opstellen, consulteer dan de toolbox van de Vlaamse Stichting Verkeerskunde (www.mobiliteitsmanagement.be) of www.mobimix.be die vol inspirerende voorbeelden staan.


53

Bijlage 1: Meten is weten Vragenlijst voor het verzamelen van gegevens over de startsituatie 1. Bereikbaarheid 1.1. Autobereikbaarheid • Hoeveel parkeerplaatsen zijn er beschikbaar voor bezoekers? • Zijn er opmerkingen over de parking? • Welke maatregelen werden reeds genomen om de autobereikbaarheid te verbeteren? • Zijn er specifieke problemen i.v.m. de autobereikbaarheid? 1.2. Bereikbaarheid per autocar • Hoeveel parkeerplaatsen zijn er beschikbaar voor autocars? • Wordt er vervoer per autocar georganiseerd door de attractie of door andere instanties? • Zijn er problemen i.v.m. de bereikbaarheid voor autocars? 1.3. Bereikbaarheid met het openbaar vervoer • Wat zijn de dichtstbijzijnde haltes bij de attractie? • Hoe worden deze haltes bediend? (frequentie, lijnen,…) • Is de attractie makkelijk bereikbaar van aan de dichtstbijzijnde haltes over veilige wegen of paden? • Worden er maatregelen genomen om het gebruik van het openbaar vervoer te stimuleren? • Zijn er problemen i.v.m. de bereikbaarheid met het openbaar vervoer? 1.4. Bereikbaarheid voor fietsers en tweewielers • Is de attractie goed bereikbaar met de fiets over fietsvriendelijke en veilige wegen? • Is er een parking voor tweewielers? • Worden er andere maatregelen genomen om de bereikbaarheid voor of het onthaal van tweewielers te verbeteren? • Zijn er problemen i.v.m. de bereikbaarheid voor tweewielers? 1.5. Bereikbaarheid voor minder mobielen • Hoeveel parkeerplaatsen zijn er beschikbaar voor minder mobielen? • Zijn deze parkeerplaatsen goed (drempelvrij) bereikbaar vanaf de hoofdingang van de attractie? • Worden er maatregelen genomen om de bereikbaarheid voor minder mobielen te verbeteren? • Zijn er problemen i.v.m. de bereikbaarheid voor minder mobielen?


54

1.6. Communicatie over de bereikbaarheid van de attractie • Via welke kanalen wordt er bereikbaarheidsinformatie verspreid? • Voor welke doelgroepen is er bereikbaarheidsinformatie beschikbaar? • Is er bewegwijzering naar de attractie? Zo ja, voor welke doelgroepen? 1.7. Andere maatregelen Worden er nog andere maatregelen genomen om de bereikbaarheid van de attractie te verbeteren? 2.

Bezoekerskenmerken

2.1. Openingstijden • Wat zijn de jaarlijkse sluitingsperiodes van de attractie? • Is er een wekelijkse sluitingsdag? • Wat zijn de openingsuren per periode of per dag? • Wat zijn de piekmomenten in aankomst en vertrek van de bezoekers (eventueel per periode)? 2.2. Bezoekersgegevens • Wat is het maximum aantal bezoekers op 1 dag (uitgezonderd speciale evenementen)? • Wat zijn de piekperiodes qua bezoekersaantallen in het jaar? • Wat is het algemene bezoekersprofiel? • Met welke vervoermiddelen komen de bezoekers naar de attractie? • Wat zijn de voornaamste herkomstgebieden van de bezoekers? 3.

Speciale evenementen

3.1. Kenmerken van het evenement • Beschrijving van het evenement • Frequentie en duur van het evenement • Begin- en einduur van het evenement? 3.2. Bezoekerskenmerken • Maximum aantal bezoekers van het evenement? • Gemiddeld aantal bezoekers per evenementendag? • Algemeen profiel van het publiek? • Met welke vervoermiddelen komen de bezoekers naar het evenement? • Wat zijn de voornaamste herkomstgebieden van de bezoekers?


55

Bijlage 2: “Heb ik aan alles gedacht? Wat hebben we nog niet?” Checklist acties 1.

Opvolging van het mobiliteitsplan • Zijn de basisgegevens (zie bijlage 1) voor mijn attractie up to date? • Werden alle aspecten van het plan al gerealiseerd? Waarom niet? • Worden de geselecteerde maatregelen voldoende gecommuniceerd, opgevolgd, geëvalueerd?

2.

Bereikbaarheidsinformatie en –communicatie

2.1. Multimodale bereikbaarheidsinformatie • Is er multimodale bereikbaarheidsinformatie beschikbaar voor de attractie waarin voldoende aandacht besteed wordt aan duurzame mobiliteit? • Wordt de informatie over bereikbaarheid met duurzame modi consequent in alle media verspreid? • Wordt de bereikbaarheidsinformatie regelmatig up-to-date gehouden? 2.2. Regelmatige campagnes om duurzame mobiliteit te promoten • Worden er regelmatig campagnes georganiseerd om het gebruik van duurzame vervoermiddelen te stimuleren? • Werden er aantrekkelijke pakketten ontwikkeld met een bezoek aan de attractie in combinatie met duurzame mobiliteit (boottrip, fietstocht,…)? 3.

Financiële stimuli voor duurzame mobiliteit • Zijn er financiële voordelen voor bezoekers die kiezen voor duurzame mobiliteit? • Is betalend parkeren een optie voor uw attractie? En hoe kunnen de parkeergelden aangewend worden om de attractie beter bereikbaar te maken met alternatieve vervoermiddelen?

4.

Het gebruik van gemeenschappelijk vervoer bevorderen • Zijn de openings- en sluitingsuren aangepast aan de dienstregeling van het openbaar vervoer? • Krijgt het openbaar en collectief vervoer voorrang in de onmiddellijke omgeving van de attractie? • Wordt er voldoende informatie verspreid over het gemeenschappelijk vervoer? • Kunnen er speciale vervoerdiensten ontwikkeld worden om de attractie beter bereikbaar te maken met het gemeenschappelijk vervoer? • Kunnen er afspraken gemaakt worden met taximaatschappijen voor de organisatie van de terugrit indien deze buiten de diensturen van het openbaar vervoer valt? • Werden er voordeelformules uitgewerkt “attractie + vervoer”? • Kunnen er fietsen ter beschikking gesteld worden aan het station?


56

5.

Het gebruik van de fiets bevorderen • Zijn er voldoende en goede fietsenstallingen voorzien op de site? • Zijn er bijkomende onthaalfaciliteiten voor fietsers (fietspomp, herstelkit, lockers,…)? • Is er voldoende informatie over fietsroutes naar en op het domein beschikbaar? • Kan de kwaliteit van de fietsroutes op het domein (en op de parking) verbeterd worden? • Kunnen er fietsen ter beschikking gesteld worden aan het station of voor verplaatsingen op het domein?

6.

Een ander gebruik van de auto • Wordt er een mogelijkheid voorzien om carpoolpartners te vinden? • Bestaat er een uitgekiend circulatie- en signalisatieplan om zoekverkeer en wildparkeren in de omgeving van de attractie te vermijden? • Kan parkeren op afstand georganiseerd worden voor piekmomenten en evenementen (eventueel in combinatie met een shuttlebus)? • Worden er propere voertuigen gebruikt op het domein?

7.

Acties voor voetgangers en toegankelijkheid • Kunnen de wandelroutes en voetpaden op het domein en op de parkings verbeterd worden? • Kan de toegankelijkheid voor personen met een handicap verbeterd worden?

8.

Maatregelen die een nauwe samenwerking met andere partijen vereisen • Hoe verloopt de samenwerking met de externe partijen? • Werd er al een mobiliteitsplan voor externe bereikbaarheid opgesteld? • Is er nood aan vervoerdiensten die de attractie beter bereikbaar maken met het openbaar vervoer? • Zijn de haltes van het openbaar vervoer in de buurt van de attractie van een goede kwaliteit en is de bediening aangepast aan de noden van de bezoekers? • Kan de kwaliteit van de fietsroutes naar de attractie verbeterd worden?


57

Een duurzame mobiliteit voor toeristische attracties HANDLEIDING

Recommend Documents