E-mental health in de regio WSD 1. Aanleiding en keuzetraject Halverwege 2014 kwamen bij ZEL vanuit enkele huisartsenpraktijken vragen binnen over het starten van e-mental health1 in hun praktijk. Allen gaven aan dat er heel veel aanbieders zijn, dat niet altijd duidelijk is wat e-health inhoudt en dat er geen landelijke c.q. gevalideerde criteria zijn op basis waarvan je een keuze voor een aanbieder kan maken. ZEL heeft dit signaal opgepakt en is gaan onderzoeken met welke aanbieder(s) van e-health huisartsenpraktijken in onze regio in zee kunnen gaan. Allereerst is gekeken naar wat e-health precies is: e-health is het gebruik van informatie- en communicatietechnologieën om de geestelijke gezondheidszorg te verbeteren. Bij e-health werken huisarts, POH-GGZ en lokale GGZ-professionals samen met de patiënt aan herstel van lichte psychische klachten. De behandeling vindt plaats in de huisartsenpraktijk en is een combinatie van fysieke consulten, online begeleiding (o.a. psycho-educatie, oefeningen, e-consulten) en eventueel consultatie op afstand.2 Naast deze behandelmodules zijn er ook de zogenaamde ondersteunings- en zelfhulpmodules. Deze zijn (meestal gratis) direct door de patiënt te raadplegen. Voorbeelden zijn Kleur je leven, Grip op je dip, Mentaal Vitaal. Deze worden in deze notitie niet verder behandeld. Vervolgens is een traject gestart waarin we gekeken hebben met welke aanbieders van e-health andere zorgroepen/huisartsengroepen samenwerken en zijn we tot een short list van 3 aanbieders gekomen: Ksyos, Minddistrict en Zorg IQ. Deze drie aanbieders hebben we een programma van eisen voorgelegd dat zij hebben beantwoord. In mei 2015 is een demo-avond georganiseerd waarbij de leden van de werkgroep ICT, de kaderartsen GGZ en verschillende geïnteresseerde huisartsenpraktijken aanwezig waren. Tijdens deze avond hebben de drie aanbieders een demonstratie gegeven over hun aanbod. De aanwezigen moesten aan het eind van de avond aan scoringslijst invullen over de demonstratie en de mogelijkheden van de programma’s. Minddistrict viel op basis van de uitkomsten af. ZorgIQ scoorde op deze avond de meeste punten: de gebruiksvriendelijkheid van het programma voor de huisartspraktijk was doorslaggevend. De deelnemers aan deze avond hebben vervolgens van de 2 overgebleven aanbieders een demo-account ontvangen om te kijken hoe de beide programma’s werken. Ook nu hebben de gebruikers een scoringslijst moeten invullen. Deze keer scoorde Ksyos de meeste punten: de aantrekkelijkheid van het programma vanuit patiëntenperspectief was hier doorslaggevend. Verder hebben we aan 2 geïnteresseerde huisartsenpraktijken, die op korte termijn met e-health willen starten, gevraagd welke aanbieder hun voorkeur had. De ene praktijk koos unaniem voor ZorgIQ en de andere unaniem voor Ksyos. ZEL kon op basis hiervan geen definitieve keuze maken en omdat het voor praktijken goed is om iets te kiezen te hebben, is besloten met beide aanbieders een proef te starten: op 1 oktober 2015 is ZorgIQ in de praktijk Parkhof in Maassluis gestart en Ksyos is per 1 januari 2016 bij Copenhaege in Vlaardingen van start gegaan. 2. Aanbod van de twee aanbieders Gedurende het voortraject werd al snel duidelijk dat we te maken hebben met 2 aanbieders die elk vanuit hun eigen filosofie en achtergrond e-health voor de huisartsenpraktijk aanbieden. Het hangt
1 2
In de rest van de tekst gebruiken we alleen nog de term ‘e-health’ Riper e.a., 2007. E-mental health. High tech, high touch, high trust. Utrecht: Trimbos-instituut
1
van de situatie van de huisartsenpraktijk af welke aanbieder het beste past bij de praktijk en de populatie. Hierna volgt per aanbieder informatie over achtergrond, aanbod en werkwijze. Daarna vindt u een overzicht waarin beide aanbieders met elkaar vergeleken worden. 2.1 ZorgIQ3 ZorgIQ is ontstaan vanuit een infrastructuur die is ontwikkeld voor het Leger des Heils en die daarna is aangepast voor de huisartsenzorg. Het biedt een compleet systeem dat ingezet kan worden ter ondersteuning van de POH GGZ die cliënten met (vermoedelijke) psychische klachten in de huisartspraktijk begeleiden. ZorgIQ is gericht op de eerstelijnszorg en opereert onafhankelijk van verzekeraars en GGZinstellingen. Het uitgangspunt van ZorgIQ is dat zij vanuit de huisartsenzorg werken en het werkproces voor de praktijk zo gemakkelijk mogelijk willen maken. Missie: “ZorgIQ heeft als doel betaalbare zorg met hoge kwaliteit te leveren waarbij de patiënt centraal staat en waarbij samenwerking tussen zorgprofessionals en patiënt als vanzelfsprekend wordt gezien. Dit doet ZorgIQ door mensen met psychische klachten op een laagdrempelige wijze zorg aan te bieden, waardoor klachten vroegtijdig (h)erkend worden en - wanneer dit nodig is - resulteert in de juiste begeleiding of behandeling door de juiste zorgverlener. Er wordt daarbij uitgegaan van de eigen kracht van de persoon en diens netwerk. De patiënt staat in dit proces centraal (…)”. In ZorgIQ zit de mogelijkheid om de gehele dossiervorming voor alle GGZ-patiënten op te nemen (en niet alleen van de patiënten die worden verwezen naar een e-health interventie). De POH GGZ kan dus in de ZorgIQ-omgeving aan de dossiers van alle GGZ-patiënten die hij/zij ziet werken. Berichten worden als Edifact-berichten naar het HIS gestuurd, zodat de huisarts te allen tijde over alle relevante informatie beschikt. De mogelijkheid voor dossiervorming biedt ook uitgebreide rapportagemogelijkheden o.a. voor de jaarlijkse evaluatie van de zorgverzekeraar. In het pakket van ZorgIQ zitten 4 pijlers: Screening Begeleiding POH GGZ (met o.a. de e-health programma’s) Consultatie (incl. sociale kaart) Doorverwijzing GBGGZ en SGGZ Indien de huisarts kiest voor ZorgIQ is dit hele pakket in de totaalprijs inbegrepen. Wat biedt ZorgIQ nog meer: Het ondersteunt het complete werkproces van de POH GGZ. Eigen dossiervorming met afgeschermde, gedeelde notities/verslagen, SOEP-rapportage naar HIS. Inzetten van vragenlijsten (bijv. 4DKL, Five Shot Test) met automatisch berekende scores. Zoeken en contact leggen met andere zorgverleners via interne sociale kaart voor verwijzing en consultatie. Er zijn meer dan 15 behandelprogramma’s (blended care) Alle onderdelen zijn ondergebracht in 1 systeem. Er is 1 inlogportaal voor zorgverlener en cliënt en er zijn uitgebreide mogelijkheden voor managementrapportage (o.a. voor jaarevaluatie). Er is een compleet elektronisch cliëntendossier aanwezig voor de registratie van o.a. consulten, notities, verloop van de patiënten (geen vervuiling HIS). HIS blijft up-to-date met Edifact berichten. 3
Bron: www.zorgiq.nl
2
Er is geen inmenging / belangenverstrengeling van een GGZ-instelling of verzekeraar. Cliënt staat centraal (moet o.a. goedkeuring verlenen voor toegang zorgverleners). Geheel kosteloos voor de patiënt Kosteloze trainingen op de praktijk. Vaste prijs per maand per normpraktijk voor het totale pakket: € 157,- (€ 0,80 per cliënt per jaar).
2.2 KSYOS4 KSYOS TeleMedisch Centrum is een instelling voor medisch specialistische zorg en legt zich toe op het onderzoeken, ontwikkelen en invoeren van TeleMedicine diensten. De missie van KSYOS is om de efficiëntie in het reguliere zorgproces te verbeteren, zodat de toekomstige zorg – ondanks de sterk toenemende vraag – toegankelijk en betaalbaar blijft. Door een toenemende druk op de gezondheidszorg – denk bijvoorbeeld aan de vergrijzing van de bevolking – is een nieuwe inrichting van zorgprocessen nodig. Zonder ingrijpende veranderingen zullen de kosten exponentieel stijgen en loopt de medische zorg vast. Een doeltreffende manier om meer efficiency te bereiken, is het gebruik van TeleMedicine. TeleMedicine draait om snelle, effectieve communicatie tussen zorgverleners via internet. Zorgverleners kunnen op die manier kennis, diagnoses, behandelplannen, anamneses en foto’s uitwisselen. Zodoende leidt TeleMedicine tot snellere diagnoses, een aanzienlijke verhoging van de productie per zorgverlener en een verlaging van de kosten per patiënt. TeleGGZ is een onderdeel van KSYOS en ondersteunt huisarts en POH-GGZ in de begeleiding en behandeling van patiënten met psychische klachten in de eerstelijn. Het is geïntegreerd met elk HIS en bestaat uit vier modules die flexibel inzetbaar zijn:
TeleScreening TeleBegeleiding (= e-health modules) TeleConsultatie TeleVerwijzen
Wat biedt Ksyos nog meer: Start direct vanuit het HIS en uitslagen komen via Edifact automatisch retour in het HIS. E-health-modules i.s.m. Therapieland (www.therapieland.nl) Meer dan 15 online behandelprogramma’s (blended care) Psycho-educatie via filmpjes, huiswerkopdrachten, uitvoeren van zelfobservaties, vragenlijsten Online patiëntendossier Online vragenlijsten (bewezen effectief) Contact met sociale omgeving en lotgenoten Omgevingsgericht: sociale omgeving gemakkelijk te betrekken bij de behandeling Geheel kosteloos voor de patiënt (eigen risico vrij) Inclusief geaccrediteerde training en helpdesk Totaalprijs voor de inzet van e-health modules (= TeleBegeleiding) bedraagt € 0,19 per ingeschreven patiënt per kwartaal 4
Bronnen: www.ksyos.nl & folder Ksyos TeleGGZ
3
De kosten voor het totale pakket van de 4 modules samen bedragen € 0,48 per ingeschreven patiënt per kwartaal De kosten voor de individuele modules Screening, Consultatie en/of Verwijzing zijn op te vragen bij KSYOS KSYOS maakt gebruik van staffelkorting: hoe meer gebruikers er zijn, hoe lager het tarief wordt.
2.3 Vergelijking tussen de 2 aanbieders5 Onderdeel
ZorgIQ
KSYOS
Vestigingsplaats Bestaat sinds Aantal FTE Aantal medewerkers Verwijshulp kan worden opgenomen Chatbox voor uitwisseling HA heeft regie over soort lijsten Overdracht gegevens HIS van NAW, BSN, meetwaarden vragenlijsten, medicatie Single sign-on Gegarandeerd veilig dataverkeer
Utrecht 2012 10 16 Ja Ja Ja Ja
Amstelveen 2000 20 25 Ja Ja Ja Ja
Via Linkbox Zorgdomein Ja, NEN7510/ 7512. GBZkeurmerk. CE keurmerk Ja
Via HIS>Ksyos>Edifact Ja, NEN8028
Ja Ja Ja Ja
Ja Nee Ja Nee
Ja Ja Ja Ja
Ja Ja, via koppeling Ja Ja, optioneel
Ja, van alle GGZ-patiënten Ja
Ja, van patiënten verwezen naar e-health Nee
Ja Ja, op maat op praktijk Ja
Nee Ja, in praktijk Ja
Ondersteuning diagnostiek / verdiepingsvragenlijsten (4DKL) Ondersteuning therapie Uitgebreide rapportagemogelijkheden Koppeling met HIS Mogelijkheid tot koppelen WMO, wijkteams en gemeenten Online communicatie met de patiënt Sociale kaart Consultatie Samenwerkingsmodule met psychologen voor consultatie of doorverwijzing Managementinformatie Dossiervoering voor alle GGZ-patiënten met terugkoppeling naar HIS Elektronisch Cliënten Dossier (ECD) Nascholingsprogramma gebruikers Modules depressie, angst, alcoholproblematiek, burn-out, overspannenheid
Ja
5
Gebaseerd op de reacties van resp. ZorgIQ en Ksyos op het programma van eisen van ZEL (april 2015) en de brief “Informatie over e-health in de GGZ” van de LHV Huisartsenkring Groningen (2014)
4
Gebaseerd op NHG richtlijnen, etc. Helpdesk voor patiënten en zorgverleners Vernietiging gegevens na x tijd Kosten
Ja Ja Na 15 jaar (= wettelijk) € 157,- per maand per normpraktijk voor het totale pakket
Ja Ja Na 15 jaar (= wettelijk) € 0,19 per patiënt per kwartaal voor de inzet van e-health modules
3.
Aanvraagtraject e-health bij Zorgverzekeraar DSW
-
De financiering van e-mental health in de huisartsenpraktijk verloopt via de POH GGZ module.
-
Huisartsen kunnen hier alleen gebruik van maken als zij een individuele zorgovereenkomst vrijgevestigde huisartsen met Zorgverzekeraar DSW hebben afgesloten.
-
De procedure voor het aanvragen of uitbreiden van de module POH GGZ moet volledig gevolgd worden.
-
Praktijken kunnen een uitbreidingsaanvraag doen voor POH GGZ binnen de kaders zoals deze zijn vastgesteld in hun overeenkomst 2016.
-
De uren kunnen conform hetgeen de NZa hierover in de tariefbeschikking heeft bepaald worden ingevuld, te weten: “De functie kan worden ingevuld door (een combinatie van) personele inzet, ehealth en consultatieve raadpleging van gespecialiseerde zorgaanbieders”.
-
De aanvraag of wijziging moet worden ingediend bij met Elisabeth Bouma van Zorgverzekeraar DSW: tel.nr.: 010 242 2764 / e-mail:
[email protected]
-
Per kalenderjaar wordt de inzet van e-health door de zorgverzekeraar geëvalueerd.
5
