Duurzaam energiebeleid binnen de Groep Colruyt

Duurzaam energiebeleid binnen de Groep Colruyt

inhoudstafel

Inleiding...........................................................................................................................................................................................................................03 Deel 1: Zuinig omgaan met energie..........................................................................................................................................................04

1. Verlichting: functioneel zonder meer.........................................................................................................................................05

2. Naar een optimale klimaatbeheersing......................................................................................................................................06

a. Verstandige oriëntatie en isolatie....................................................................................................................................07

b. Efficiënte verwarming.........................................................................................................................................................07

CASE: Verwarming distributiecentrum Ghislenghien..................................................................................................08

c. Doordachte koeling..............................................................................................................................................................09

CASE: Koeling in ons vleesbedrijf Vlevico..................................................................................................................... 11 CASE: Nieuw kantoorgebouw zet de toon..................................................................................................................... 12

3. Transport: geen kilometer te veel............................................................................................................................................... 13

4. Andere manieren om energie te besparen............................................................................................................................ 14

5. Meten is weten: energiemonitoring rendeert........................................................................................................................ 15 Deel 2: Investeren in hernieuwbare energiebronnen................................................................................................. 16

1. Energie uit afval..................................................................................................................................................................................17

a. Vergisting van organisch afval...........................................................................................................................................17

b. Warmterecuperatie.............................................................................................................................................................. 18

2. Windenergie....................................................................................................................................................................................... 18

3. Energie uit zonlicht...........................................................................................................................................................................20

a. Een voetbalveld vol..............................................................................................................................................................20

b. Winkels op zonne-energie................................................................................................................................................22

Besluit...............................................................................................................................................................................................................................23

2

Inleiding Beste lezer Als distributeur is het onze kerntaak om producten van overal ter wereld samen te brengen in een assortiment dat voldoet aan de wensen van onze klanten. Om deze opdracht te vervullen, maken we voornamelijk gebruik van drie soorten energie: elektromagnetische energie, of elektriciteit voor onze productieafdelingen (koffiebranderij, wijnbotteling, charcuterie...) en voor verlichting, elektromotoren, computers enz. n thermische energie voor de verwarming van winkels en magazijnen en ook voor de koeling van verse en diepvriesproducten. n mechanische energie om goederen te verplaatsen tot in de verkooppunten. n

Gezien onze decennialange politiek van laagste prijzen streven we in de Groep Colruyt ‘van nature’ naar de laagste kosten en maximale efficiëntie. Door deze permanente reflex springen we op alle niveaus bewust zuinig om met materialen, natuurlijke grondstoffen en energie. Of het nu gaat om transport, productie, bouw of exploitatie van winkels en magazijnen, telkens gaan veelzijdige teams van gebruikers en eigen technici na hoe de middelen zo effectief en efficiënt mogelijk ingezet kunnen worden. Opvallend daarbij is dat de meest efficiënte en spaarzame oplossingen vaak gebaseerd zijn op eenvoudige principes en processen uit de natuur. Met energie gaan we dus zuinig om, want de meest groene energie is de energie die je niet verbruikt. Het eerste deel van deze brochure geeft u een overzicht van onze aanpak inzake energiebeheersing en de resultaten op het vlak van koeling, verwarming, verlichting, isolatie en transport. In het tweede deel leest u waar onze energie vandaan komt. Terwijl we vroeger vooral gebruik maakten van kernenergie en fossiele brandstoffen als aardolie en aardgas, kwam er het jongste decennium een duidelijke kentering. Door de verstoring van de koolstofkringloop op aarde en de nadelige gevolgen zoals het bekende broeikaseffect, kwam er ook bij ons een evolutie op gang naar meer hernieuwbare energiebronnen. De Groep Colruyt bouwde haar eerste windmolen in 1999. De afgelopen jaren investeerden we verder in windenergie, in zonne-energie, in vergisting en warmterecuperatie… Er werd ook heel wat studiewerk verricht naar innovatieve systemen voor hernieuwbare energie, waarbij evenwel niet elk project uitgroeide tot een succesverhaal. Het is dus een verhaal van voortdurend bijleren, met vallen en opstaan. Deze brochure schetst onze huidige en toekomstige inspanningen om ons energieverbruik duurzaam te beperken en om meer hernieuwbare energie op te wekken. We wensen u veel leesgenot. Met uw reacties kunt u terecht op [email protected].

3

Deel 1

Zuinig omgaan met energie

De Groep Colruyt koos vanaf het prille begin resoluut voor een rationeel energiegebruik. Zo efficiënt en zuinig mogelijk omspringen met energie past in ons voortdurende streven naar kwaliteit, eenvoud en laagste kosten. Onder meer dankzij dat streven blijven de Colruyt-winkels hun engagement ‘laagste prijzen’ waarmaken en versterken de andere winkelformules en bedrijven van de groep gestaag de toegevoegde waarde voor hun klanten. In de loop der jaren hebben we met tientallen kleine en grote projecten aanzienlijke hoeveelheden energie bespaard. In onze winkels doen we dat vaak met relatief eenvoudige maar doordachte elementen als een doelmatige verlichting en gesloten diepvrieskoffers. Dankzij deze en andere, meer ingrijpende maatregelen komen we vaak tot opmerkelijke resultaten. Een voorbeeld: in 2003 namen we 26 Battard- en Central Cash-winkels over, waarvan het merendeel ondertussen verbouwd is tot Colruyt-winkel. Deze vernieuwde vestigingen verbruiken vandaag de helft minder energie dan de oude! Zuinig omgaan met energie is voor ons echter niet alleen een kwestie van centen maar ook van engagement. In 1990 lanceerde de Groep Colruyt al het veelomvattende en concrete milieuprogramma Green Line en sindsdien hebben we veel inspanningen geleverd om milieuvriendelijker te ondernemen. Een overzicht daarvan vindt u op www.colruyt.be onder de rubriek ‘Engagementen’. Op de volgende bladzijden leest u hoe ver we staan inzake verlichting, isolatie, verwarming, koeling en transport. Totaalprojecten waarin meerdere van die aspecten aan bod komen, hebben we voor u samengevat in cases. Historisch gegroeid De eerste supermarkten van de Groep Colruyt halfweg de jaren ‘60 waren gevestigd in rudimentair omgebouwde panden als garages, cinemazalen en bedrijfshallen. De grootste troef voor de klanten waren de prijzen: minstens 10 procent lager dan bij de concurrentie. Daartoe werd er bespaard op de uitgaven, o.a. door werkvereenvoudiging en computergebruik en door verstandig en zuinig om te gaan met middelen en energie. Zo groeide een bedrijfscultuur die blijvend zou focussen op eenvoud en efficiëntie.

4

Deel 1


1. Verlichting: functioneel zonder meer

vermijdt bovendien oververhitting en schade aan lamp en armatuur.

Of het nu gaat om winkels, distributiecentra, kantoren of parkeerterreinen, alle infrastructuur van de

Dankzij de recente centrale monitoring ten slotte

Groep Colruyt is functioneel verlicht.

volgen we de prestaties en het verbruik van de

Dit betekent dat we voldoende licht voorzien om

buitenverlichting op de voet. Zo kunnen we niet al-

aangenaam en veilig te winkelen en te werken, maar

leen snel ingrijpen bij storingen maar vooral ook ons

niet meer dan nodig. In de Colruyt-winkels bijvoor-

verbruik verder rationaliseren en blijvend verlagen.

beeld is er geen tekort aan licht en toch bedraagt de lichtsterkte er gemiddeld maar 250 à 300 lux, terwijl

Voorts bekijken onze technische diensten hoe we

andere supermarkten tot 800 à 1.000 lux gaan.

eenzelfde lichtsterkte kunnen bereiken met een

We verlichten ook alleen waar het moet en beper-

lager aantal of met minder krachtige lampen.

ken zo rond parkings bijvoorbeeld het ‘strooilicht’ en de lichtvervuiling. En we verlichten ook enkel wan-

Binnenverlichting met tl-lampen

neer het nodig is.

n In winkels en distributiecentra gebruiken we vooral de beproefde tl-lampen: superspaarlam-

Zo is er op terreinen waar er ‘s nachts niet gewerkt

pen

voorzien van een gehamerde reflectorkap

wordt, enkel een minimale veiligheidsverlichting.

en elektronische ballast. Die zorgt niet alleen voor

Dankzij de intelligente plc-sturing schakelt de bui-

een stabiel, trillingsvrij licht maar verbruikt ook een

tenverlichting op onze distributiecentra pas in als

vierde minder energie en gaat tot de helft langer

het donker wordt en schakelt ze weer uit zodra er ‘s

mee. De gehamerde aluminium kap zorgt dan

morgens voldoende daglicht is. Bij een storing scha-

weer voor een optimale lichtweerkaatsing naar

kelen onze nieuwste buitenarmaturen automatisch

beneden, waardoor we voor eenzelfde hoeveel-

uit, zodat de lamp niet voortdurend aan en uit blijft

heid licht 20 % minder lampen nodig hebben.

flikkeren en zo te veel verbruikt. Het uitschakelen In de Colruyt-winkels is er voldoende licht maar niet meer dan nodig.

Door de lichtweerkaatsing van de gehamerde aluminium kappen hebben we 20 % minder tl-lampen nodig.

5

Deel 1

Zuinig omgaan met energie 2. Naar een optimale klimaatbeheersing: Samenspel van oriëntatie, isolatie, verwarming, koeling en warmterecuperatie Een groot deel van het jaar kunnen we in onze

Overigens worden alle versleten en kapotte (tl-)lam-

gebouwen niet zonder verwarming. Daarnaast

pen van de Groep Colruyt centraal ingezameld en

hebben we als distributiebedrijf heel wat koel-

verder verwerkt door het gespecialiseerde recupera-

vermogen nodig voor de opslag, bewaring en

tiebedrijf Recupel.

verwerking van verse en diepvriesproducten. Preventief beperken we de vraag naar koude en

n Bij lage temperaturen verliezen gewone lampen

warmte met een aantal eenvoudige en intelligente

veel rendement. Daarom gebruiken we in de grote

ingrepen. Bovendien hergebruiken we de energie

koelruimtes van onze distributiecentra speciaal

die bij bepaalde (productie-)processen vrijkomt in

geïsoleerde thermolampen, die bovendien tot 5

plaats van ze verloren te laten gaan.

keer langer meegaan. Buitenverlichting Op nieuwe sites gebruiken we niet langer kwikdamplampen maar hogedruk natriumlampen met dezelfde lichtopbrengst maar met een lager vermogen en verbruik. In combinatie met nieuwe types armaturen die beter reflecteren, kunnen we zo het verbruik halveren. Op winkelparkings bijvoorbeeld gebruiken we nu lampen van 150 W in plaats van 250 W, terwijl op de parkings van de distributiecentra lampen van 400 W volstaan in plaats van 1.000 W. Op Dassenveld besparen we zo 146.000 kWh per jaar, wat overeenkomt met een minderuitstoot van 45 ton CO²*. *Noot: de tonnages (minder-)uitstoot CO² in deze brochure zijn steeds berekend volgens het Belgische gemiddelde van 307 kg CO²-uitstoot per MWh elektriciteitsproductie.

6

De grote diepvrieshallen in onze distributiecentra hebben geen buitenmuren aan de zuidkant.

Deel 1


a. Verstandige oriëntatie en isolatie

b. Efficiënte verwarming

Een weloverwogen inplanting en indeling helpt

Verwarmen betekent in de praktijk vaak verbranden

een gebouw energiezuiniger te maken. In het

en het komt erop neer dat zo efficiënt en schoon

distributiecentrum Dassenveld bijvoorbeeld zitten

mogelijk te doen. Daarom sluiten we sinds ‘96

refter en bureaus aan de zuidkant, om ‘s winters

overal waar mogelijk onze winkels aan op het aard-

te profiteren van de zonnewarmte. De diepvriesaf-

gasnet. Ook omwille van een betere verbranding en

deling daarentegen heeft geen buitenmuur aan de

een zo hoog mogelijk rendement leiden we sinds

zuidkant en paalt aan de koele versafdelingen.

‘97 eigen technici op voor het onderhoud en de

Zuinig omgaan met energie veronderstelt uiteraard

controle van de verwarmingsketels.

verstandig isoleren en daarom beantwoorden onze

Voorts zijn een aantal van onze kleinere winkels zo-

renovatie- en nieuwbouwprojecten aan de recentste

als OKay uitgerust met hoogrendements condensa-

energieprestatienormen.

tieketels.

Voor de wanden gebruiken we bijvoorbeeld 20 cm

Ten slotte wordt een aantal alternatieve verwar-

cellenbeton en voor de daken geprofileerde

mingstechnieken zoals de warmtepomp momenteel

staalplaten met minstens 12 cm rotswol, materia-

bestudeerd op technische en economische haal-

len die na afbraak perfect gerecupereerd kunnen

baarheid.

worden. Om condensproblemen te vermijden zijn onze grote koelen diepvrieshallen geïsoleerd met dampdichte materialen als samengesteld polyurethaan voor de wanden en schuimglastegels op het dak. Dit isolatiemateriaal van gerecycleerd glas is volkomen inert en behoudt tijdens de totale levensduur zijn isolerende eigenschappen.

Door de warmte die bij de koeling van onze vleescentrale vrijkomt systematisch te recupereren voor ontdooiing en warmwaterproductie, besparen we 120.000 kWh per jaar.

7

CASE: Verwarming distributiecentrum Ghislenghien Voor de verwarming van het distributiecentrum Ghislenghien beschikken we over twee stookplaatsen en een verbrandingsoven voor niet-recupereerbaar afval, uitgerust met warmterecuperatie. Opmerkelijk is dat de warmte van alle drie de bronnen wordt verzameld in één centrale ‘fles’. De combinatie geeft automatisch voorrang aan de afvalwarmte, voordat we extra beginnen te stoken. Zo besparen we jaarlijks 3.140.000 kWh gas. Het centrale systeem produceert niet meer warmte dan nodig, door op voorhand rekening te houden met o.a. de buitentemperatuur en de vraag van het moment (lager ‘s nachts, tijdens het weekend...). Als er in de zomer weinig of geen verwarming nodig is, recupereren we nog altijd 20 % van de afvalwarmte. Die wordt omgezet in warm water waarmee we ondermeer de herbruikbare wijnflessen spoelen. De warmtedistributie over het gebouw verloopt uiterst efficiënt. Vanuit de centrale fles vertrekt enkel de gevraagde hoeveelheid warmte naar de diverse verbruikspunten. In tegenstelling tot een klassieke centrale verwarming gebruikt dit systeem dus bijna nooit de volledige capaciteit van de leidingen. Daardoor is er beduidend minder warmteverlies onderweg en is er minder stroom nodig om de warmte te transporteren. De laatste schakel van de ketting is een stil en onderhoudsarm jetair-systeem waarmee we de lokalen zowel ventileren als verwarmen. Het grote voordeel is dat de ventilatoren de warme lucht goed verspreiden en veel beter beneden houden dan conventionele systemen en zo tot 80 % energie besparen. In de zomer wordt dit systeem bovendien ingezet voor ‘free cooling’: ‘s nachts wordt koele buitenlucht door de gebouwen geblazen. Door automatisch voorrang te geven aan de afvalwarmte opgewekt in onze oven besparen we in 2008 3.140.000 kWh gas.

Deel 1


c. Doordachte koeling

35.000.000 kWh, of het verbruik van ruim 10.000

Winkels en kantoren

gezinnen. Een aanzienlijke besparing, die nog verder

Als distributeur van verse en diepvriesproducten

zal oplopen, want onze recentste koffers zijn dan wel

heeft de Groep Colruyt een groot koelvermogen

8 % groter maar verbruiken toch 5 % minder.

nodig. Om de kwaliteit van onze producten te verze-

Typisch voor onze supermarkten is ook dat we alle

keren, is het essentieel dat de koudeketting steeds

verse producten in één gekoelde ruimte uitstallen,

gesloten blijft, vanaf de levering, over productie, op-

de Versmarkt. Dat garandeert niet alleen de vers-

slag en transport tot in de winkels.

heid maar werkt ook veel efficiënter en zuiniger. De koeling komt rechtstreeks door de wanden, gedo-

Om zo zuinig mogelijk te koelen, kiezen we in de

seerd naargelang de productgroepen. Zo zijn de zo-

winkels van Colruyt, OKay en Bio-Planet al jarenlang

nes voor charcuterie en zuivel koeler dan die voor

voor gesloten diepvrieskoffers. Die beschermen

fruit en groente.

de producten tegen licht en lucht en verbruiken vooral veel minder energie dan open en recht-

De Groep Colruyt kiest er ook bewust voor om geen

opstaande kasten. We gaan immers uit van het

airconditioning te installeren, niet in de winkels,

principe dat koude lucht zwaarder is dan warme

noch in de kantoren.

en dat die ook bij het openen grotendeels in de

Airco verbruikt veel energie, en de voordelen ervan

koffer blijft zitten. Zo besparen we jaarlijks

gedurende een korte periode van het jaar wegen niet op tegen de investering en de verbruikskost. We verkiezen dan ook om duurzaam te investeren in isolatie, ventilatie en free cooling.

Typisch voor Colruyt, OKay en Bio-Planet is dat alle verse producten in één gekoelde ruimte uitgestald worden: vers, efficiënt en zuinig.

Met onze gesloten diepvrieskoffers besparen we jaarlijks 35.000.000 kWh, of het verbruik van ruim 10.000 gezinnen.

9

Deel 1


Koeling in productie en opslag In onze centrale magazijnen maken we veelvuldig gebruik van free cooling. Zolang de buitentemperatuur lager ligt dan de vereiste temperatuur in onze koelruimtes, koelen we die rechtstreeks met gezuiverde koude buitenlucht. Naarmate het warmer wordt, springt de koelinstallatie bij. Bij de wijnbotteling en de koffieverpakking bijvoorbeeld komt nogal wat warmte vrij, maar in de winter volstaat koeling met buitenlucht. In het distributiecentrum Dassenveld besparen we dankzij de gratis koeling 225.000 kWh per jaar, wat overeenkomt met het elektriciteitsverbruik van 64 gezinnen. Daarnaast besparen we nog eens 200.000 kWh doordat we de receptie, kaasversnijding en diepvriesverpakking koelen met verdringingsventilatie. Deze techniek is gebaseerd op het eenvoudige principe dat koude lucht zwaarder is dan warme. Daarom blazen we de koude via roosters onderin de wand de ruimte in, zodat enkel de onderste luchtlagen worden gekoeld. Als we bijvoorbeeld 12° C willen in een koelruimte, volstaat het koude lucht aan te voeren van 10° C. Bij een klassiek systeem met koeling vanaf het plafond zou de aangevoerde lucht 5° C kouder moeten zijn. De nodige koude wordt zoveel mogelijk ‘s nachts geproduceerd en opgeslagen. Zo kunnen we de koelinstallatie tijdens de piekuren overdag uitschakelen en wordt het elektriciteitsnet niet overbelast.

10

CASE: Koeling in ons vleesbedrijf Vlevico Een van de meest energie-efficiënte vleesverwerkende bedrijven in Europa In een vleesverwerkend bedrijf komt een groot deel van het energieverbruik op rekening van de koeling. Tijdens de totale reorganisatie en herinrichting werd onze vleesverwerkende centrale Vlevico daarom uitgerust met een uiterst efficiënte centrale koelinstallatie op ammoniak. Voor gebouwen met meerdere koelruimtes is een centrale installatie efficiënter dan afzonderlijke koeleenheden. En een koeling op ammoniak scoort qua rendement stukken hoger dan een klassiek systeem op freon. In vergelijking daarmee is de nieuwe installatie stukken zuiniger en stoot ze per jaar zowat 1.602 ton minder CO² uit. Bovendien wordt de warmte die bij de koeling vrijkomt systematisch gerecupereerd voor ontdooiing en warmwaterproductie. Zo besparen we nog eens 120.000 kWh per jaar. Vlevico behoort vandaag tot de meest energie-efficiënte vleesverwerkende bedrijven van Europa. Terwijl volgens de BESS-studie* gemiddeld 715 kWh nodig is voor de verwerking van 1 ton vlees, heeft onze centrale genoeg aan 398 kWh, of 55 % van het gemiddelde. We zijn vastbesloten om in de toekomst nog beter te presteren door ons energiemanagement verder te verfijnen. Naast zuinigheid heeft het nieuwe koelsysteem nog bijkomende troeven. Ammoniak is ozonneutraal en versterkt het broeikaseffect niet, in tegenstelling met de klassieke koelvloeistof R22 (die tegen 2015 verboden wordt). Onrechtstreeks leidt een beter energiemanagement ook tot meer hygiëne en omgevingscomfort en tot minder slijtage en lagere onderhoudskosten.

Noot: *Vlevico was een van de 36 Europese vleesverwerkende bedrijven die deelnamen aan de vergelijkende studie BESS (Benchmarking and Energy Management Schemes in SME’s). Het doel ervan is benchmarking en integrale energiezorg te promoten bij kleine en middelgrote industriële ondernemingen in de sector van voeding en dranken. Het BESS-project wordt gesteund door het IEE-programma van de Europese Unie (Intelligent Energy Europe).

11

CASE: Nieuw kantoorgebouw zet de toon Tijdens het voorjaar van 2009 betrekt de Groep Colruyt een nieuw kantoorgebouw. In het ontwerp koppelden onze architecten en ingenieurs comfort en gezondheid aan energie-efficiëntie. In vergelijking met ons vorige bouwproject scoort de nieuwbouw opnieuw een stuk beter, onder meer op deze punten. n Voor de kantoorverlichting gebruiken we tl-lampen met eenzelfde lichtopbrengst maar met een lager vermogen: 28 in plaats van 36 W. Besparing: 12.830 kWh elektriciteit per jaar, wat overeenkomt met 3,9 ton minder CO²-uitstoot. n In de buitenramen komt niet langer zonwerend glas maar helder glas met zonwerende lamellen. Zo krijgen we meer daglicht binnen en weren we ook directe zonnestraling, positief voor het binnenklimaat in de zomer. Besparing in verlichting: 15.500 kWh elektriciteit per jaar, wat overeenkomt met 4,8 ton minder CO²-uitstoot. n De buitenschil van het gebouw scoort zeer goed qua isolatie en luchtdichtheid. Het isolatiepeil (K32) ligt niet alleen lager dan vroeger (K59) maar blijft ook een stuk onder de wettelijke norm (K45). Besparing: 29.000 kWh gas per jaar. n De warmteproductie gebeurt met een centrale hoogrendements gasbrander en een condensatieketel. Die recupereert de warmte uit de rookgassen in plaats van ze weg te blazen. Omdat de centrale verwarming op lagere temperaturen werkt, gaat er via de leidingen minder warmte verloren. Besparing: 4.700 kWh gas per jaar. n De kantoren worden verwarmd via luchtgroepen die tegelijk voor ventilatie zorgen en uitgerust zijn voor warmterecuperatie. Daardoor recupereren we driekwart van de energie (warmte, vocht) uit de afgevoerde binnenlucht om ‘s winters de koude buitenlucht voor te verwarmen. Besparing: 53.000 kWh gas per jaar maar 35.200 kWh extra elektriciteit per jaar.

In het ontwerp van het nieuwe kantoorgebouw Hellebroek koppelden onze architecten en ingenieurs comfort en gezondheid aan energie-efficiëntie.

Deel 1

Zuinig omgaan met energie 3. Transport: geen kilometer te veel Optimale vracht, geen kilometer te veel Als distributeur brengen wij vooreerst een brede waaier producten van over de hele wereld samen. Dat voortdurend wisselende assortiment bieden we de consument aan via een fijnvertakt en sterk groeiend winkelnet. Het is onze verantwoordelijkheid om het transport van producent tot consument zo efficiënt en energiezuinig mogelijk te maken. Daartoe hebben we in de loop der jaren een krachtig bevoorradingsysteem uitgebouwd, uniek in de distributiesector. Via (combinaties van) schip, trein en vrachtwagen leveren onze leveranciers rechtstreeks volle vrachten aan onze centrale distributiecentra. Onze centrale computers berekenen op basis van de dagelijkse verkoopscijfers voor alle winkels de optimale bevoorradingsvracht. Het systeem kent van elk product het exacte volume en gewicht en kan in één vracht diverse productcategorieën combineren (food, non-food, groente, fruit, vlees, diepvries...). Daardoor zijn onze vrachtwagens bijna altijd maximaal gevuld (gemiddeld 95 %), evenwel zonder overladen op de weg te komen. Anders gesteld: in verhouding met het vervoerde volume blijven de vrachtwagenkilometers tot het minimum beperkt. Ook op de terugweg zijn de vrachtwagens optimaal geladen, met lege karren en palletten, leeggoed, gesorteerd afval of vracht van leveranciers. Dit efficiënte bevoorradingssysteem, in combinatie met onze uitgekiende trajectplanning, bespaart 5,5 miljoen vrachtwagenkilometers of 1,8 miljoen liter diesel per jaar. 13

Deel 1


Om ons transport nog energie-efficiënter te maken, is nu al meer dan de helft van onze vrachtwagens

4. Andere manieren om energie te besparen

uitgerust met een milieuvriendelijke Euro 5-motor. We verwachten ook veel van een verdere verfijning

Bij de waterzuivering

van ons distributiesysteem, eventueel in samenwer-

Ons vleesverwerkend bedrijf Vlevico verbruikt dage-

king met andere bedrijven. Zo willen we voor de aan-

lijks zowat 300 m3 water, onder meer voor het ko-

levering van grote volumes lang houdbare goederen

ken van charcuterie maar vooral voor de dagelijkse

naar de centrale magazijnen meer binnenschepen

schoonmaak, een vereiste om absolute hygiëne te

gebruiken. Daartoe spelen we informatie over onze

garanderen. Samen met het naburige voedingsbe-

grote volumes door aan het VIL (Vlaams Instituut

drijf Kraft Foods hebben we voor de behandeling

voor Logistiek), dat nagaat waar er samenwerking

van ons afvalwater een biologisch waterzuiverings-

mogelijk is.

station gebouwd. Omdat fijne

Hybride trekker op komst In navolging van de hybride personenwagens worden er momenteel ook vrachtwagens ontwikkeld met zowel een (diesel)verbrandingsmotor als een elektromotor.

luchtbelletjes de

zuurstof meer gespreid in het water brengen dan grotere bellen, werkt dit station efficiënter en zuiniger dan klassieke beluchtingssystemen: per jaar besparen we 135.000 kWh of het gemiddelde verbruik van 37 gezinnen.

Een hybride vrachtwagen verbruikt niet alleen een

Bij de krattenwas

stuk minder diesel dan een conventioneel model,

Omwille van opperste hygiëne worden onze her-

hij veroorzaakt ook minder overlast. Als de verbran-

bruikbare kratten voor verse producten na elk ge-

dingsmotor uitgeschakeld wordt, bijvoorbeeld in

bruik grondig gewassen. Sinds 2004 beschikken we

stadsverkeer, is er immers geen uitstoot en bijna

daarvoor over een volautomatische installatie. Deze

geen lawaaihinder.

krattenwas werkt met water van slechts 48° C en de kratten passeren relatief traag door de 38 meter

14

Deel 1

Zuinig omgaan met energie Onze krattenwasinstallatie verbruikt met zijn lange tunnel en een watertemperatuur van 48° minder energie dan kortere tunnels die werken op hoge temperatuur.

verwarming, water) energiemeters die om de vijf minuten informatie doorspelen aan de centrale computer in Halle. Die verwerkt ze in overzichtelijke tabellen, waarmee de winkels zelf hun energieverbruik kunnen opvolgen, ingrijpen waar nodig en preventief actie ondernemen. In de loop van 2008 zullen de eindverbruikers (winkels, magazijnen, productieeenheden) een ‘cockpit’ krijgen met duidelijke tellers voor totaalverbruik, verbruik per afdeling enz. lange was- en droogtunnel. Het systeem verwerkt 5.000 kratten per uur conform alle hygiënische normen en verbruikt voor een beter wasresultaat minder energie dan kortere tunnels die werken op hoge temperatuur. Bovendien zijn de waterreservoirs goed geïsoleerd, zodat de geproduceerde warmte binnenin beter bewaard blijft.

5. Meten is weten: energiemonitoring rendeert

Het project rendeert dankzij de inbreng van al onze medewerkers in combinatie met de centrale gegevensanalyse. Tot nu toe boekten we met ECO2 al opmerkelijke resultaten. Voor de keuze van onze nieuwste printers werden verschillende modellen uitvoerig getest, ook op het ‘sluipverbruik’ tussen twee printopdrachten door. Uiteindelijk kozen we voor een toestel dat gemiddeld twee derde minder stroom verbruikt dan het vorige model. Samen zijn de 120 nieuwe toestellen goed voor 400 ton CO² minderuitstoot per jaar.

Midden 2006 startte de Groep Colruyt een project om alle energieverbruikers, -stromen en -kosten in kaart te brengen en structureel onder controle te krijgen. Daartoe ontwikkelden we het meet- en rapporteringsysteem ECO2 (Energie Colruyt CO² nul). Met deze investering van ruim 800.000 euro tot nu toe willen we op termijn het energieverbruik in de groep met 10 % verminderen.

Bovenop de energie-efficiënte aanpak eigen aan de Groep Colruyt, blijkt er dus veel potentieel te bestaan voor verdere energiebesparing. Concreet zal het gaan om een mix van technische en organisatorische ingrepen en sensibiliserende acties. ECO2 is een belangrijke stap naar structurele aandacht voor energie op alle niveaus binnen de groep. Daarmee willen we ons energiegebruik systematisch verlagen en vooral

In een eerste fase kwamen er in 40 testwinkels

ook de bereikte verbeteringen vasthouden en zo aan

en in de drie grootste productie- en distributiecen-

energiezorg doen (zie Besluit).

tra op alle kritieke punten (versmarkt, diepvries, 15

Deel 2

Investeren in hernieuwbare energiebronnen

Zuinig omspringen met energie is een belangrijk deel van het milieuprogramma van de Groep Colruyt. Tegelijk willen we dat onze vraag naar energie het milieu zo weinig mogelijk belast. Daarom werken we enkel nog met ‘groene’ stroom, hetzij aangekocht, hetzij zelf gerecupereerd of opgewekt uit hernieuwbare bronnen. Bij aankoop gaan we niet zomaar voor ‘groene stroom’ van om het even welke leverancier. We kopen bewust iets duurder aan bij producenten die ook toekomstgericht investeren in duurzame energie. In de eigen energieproductie vertrekken we van maximale recuperatie en maken we gebruik van windkracht en de zon. Het is onze ambitie om tegen 2015 onze energie maximaal te putten uit hernieuwbare energiebronnen. Daartoe hebben we vandaag al een aantal belangrijke stappen gezet. Tegen 2015 wil de Groep Colruyt zijn energie maximaal putten uit hernieuwbare energiebronnen. Een schematische voorstelling:

10% energiebesparing door ECO2

Elektriciteitsbehoefte Groep Colruyt

Aankoop van groene stroom met garantie van oorsprong

windmolens Noordzee

Eigen productie groene stroom

warmtekrachtkoppeling windmolens Ieper zonnepanelen distributiecentra Dassenveld (2e fase) en Laekebeek zonnepanelen Ekeren, Aarschot, Geel, enz. zonnepanelen Alsemberg

windmolen Dassenveld

1999

16

zonnepanelen Ninove + vergisting windmolen Ghislenghien + zonnepanelen Dassenveld

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Deel 2


1. Energie uit afval De Groep Colruyt doet in samenwerking met zijn leveranciers al lang aan afvalpreventie. Zo vermijden we jaarlijks ruim 5.000 ton verpakkingsafval, door onze verpakking kleiner of dunner te maken, gewoon weg te laten of te vervangen door herbruikbare alternatieven. De productieafdelingen, distributiecentra en winkels sorteren grondig en hun afval komt terecht in onze twee recyclagecentra. Materialen zoals metaal, jute, plastic en karton worden gecompacteerd, al of niet in balen, en gaan dan voor verdere bewerking naar recyclagebedrijven. De energie die vrijkomt bij de

Hoe werkt vergisting? Vergisting is een volledig natuurlijk proces waarbij micro-organismen het afval op 34 dagen tijd afbreken tot een geurarme vloeistof. Dat restproduct kan verder gebruikt worden als meststof in de landbouw. Bij het afbreekproces komt er biogas vrij, dat via een verbrandingsmotor wordt omgezet in groene elektriciteit, die uiteindelijk aan het net geleverd wordt. De warmte die de motor daarbij vrijgeeft ten slotte, wordt gerecupereerd voor de verwarming van water en lokalen.

verwerking van andere soorten afval, benutten we

Een extra troef bij vergisting is dat alle

maximaal.

voedingsafval in aanmerking komt, en dat het proces naast hoogwaardige meststof ook

a. Vergisting van organisch afval

milieuvriendelijke energie oplevert. Composte-

Het organisch afval uit de winkels, zoals niet meer

ring daarentegen lukt alleen met plantaardig af-

verkoopbare groente, fruit of brood, wordt verwerkt

val en levert enkel een bodemverbeteraar op.

in een vergistingsinstallatie. In 2007 lieten we ongeveer 12.000 ton organisch afval vergisten, waarbij 2.760.000 kWh energie werd opgewekt, vergelijkbaar met het jaarlijkse verbruik van ongeveer 750 huishoudens. Momenteel wordt de vergisting uitbesteed, maar we bestuderen de bouw van een eigen installatie dicht bij de distributiecentra. Dat zou het afvaltransport beperken en (een deel van) de opgewekte energie zou in de eigen gebouwen aangewend kunnen worden.

In 2007 hebben we 2.760.000 KWh energie opgewekt uit ons organisch afval, dat is het jaarlijkse verbruik van ongeveer 750 huishoudens.

17

Deel 2


b. Warmterecuperatie bij verbranding

windmolen in Halle en in 2006 een groter, geavan-

Afval dat niet geschikt is voor recyclage of vergisting,

ceerder type in Ghislenghien, goed voor een totale

wordt verbrand in de eigen installatie voor warm-

investering van 3.950.000 euro.

terecuperatie. De warmte die bij de verbranding vrijkomt, wordt maximaal benut. We verwarmen er

Op basis van hun piekvermogen (1.650 kW en

een deel van het distributiecentrum in Ghislenghien

2.000 kW) hebben de turbines een geschatte

mee en bereiden er warm water mee voor het spoe-

jaaropbrengst van respectievelijk 1,85 en 4,4 miljoen

len van de herbruikbare wijnflessen. Deze vorm van

kWh. Samen volstaat dat om 1.785 gezinnen een

warmterecuperatie heeft ons in 2006 een besparing

jaar lang van stroom te voorzien. Omdat bij de pro-

opgeleverd van 2.646.000 kWh gas, wat overeen-

ductie van windenergie geen fossiele brandstoffen

komt met het verbruik van 115 gezinnen. Dankzij

nodig zijn, vermijden we jaarlijks 1.920 ton CO2

de droge reiniging van de rookgassen stoot de ver-

(berekend

volgens

het

brandingsoven zo goed als geen schadelijke stoffen

delde

307

CO2-uitstoot

uit. Continue metingen tonen aan dat de installatie

elektriciteitsproductie).

van

kg

Belgische per

gemidMWh

beantwoordt aan de strengste milieunormen. In de praktijk leverde de windturbine in Halle van

2. Windenergie

1999 tot nu al 15.540.000 kWh elektriciteit, wat ongeveer overeenkomt met het verbruik van 530

De Groep Colruyt maakt volop gebruik van wind-

gezinnen gedurende 8 jaar tijd. En sinds decem-

kracht als schone, hernieuwbare energiebron voor

ber 2006 heeft de windmolen van Ghislenghien al

het opwekken van elektriciteit. Voor onze eigen

5.400.000 kWh stroom geproduceerd.

energievoorziening bouwden we in 1999 een eerste

Met de warmte die we recupereren uit de verbranding van ons restafval verwarmen we het water waarmee we onze herbruikbare wijnflessen spoelen.

18

Deel 2


Ook in de praktijk gaat de opgewekte stroom (nog)

20 miljoen euro die tegen de zomer van 2009 ope-

niet naar gezinnen maar rechtstreeks naar de naast-

rationeel moet zijn. Met een verwachte opbrengst

gelegen distributiecentra, waar ze gebruikt wordt

van 35 GWh per jaar zal het park stroom leveren aan

voor onder meer de verlichting. Op Ghislenghien

meer dan 10.100 gezinnen.

bijvoorbeeld levert de windmolen 40% van alle nodige energie.

De inplanting in de industriezone Ieperleekanaal Noord garandeert een grote windopbrengst en is

De windturbines in cijfers

ook vanuit landschappelijk en ornithologisch oogpunt verantwoord.

Halle

Ghislenghien

Hoogte mast

70

100 m

Op de ‘Bank Zonder Naam’, qua windopbrengst

Lengte wieken

33

41 m

een uiterst interessante locatie zowat 40 km uit de

Totale hoogte

103

141 m

kust in de Noordzee, plant de Groep Colruyt samen

Vermogen

1.650

2.000 kW

met 3 partners een park van 36 windmolens. De

Geschatte jaaropbrengst

1,85

4,4 miljoen kWh

verwachte opbrengst bedraagt 736 GWh per jaar,

Equivalent verbruik

528

1.257 gezinnen

voldoende om 230.000 gezinnen van stroom te

Minderuitstoot CO²

570

1.350 ton

voorzien. Met dit project is een investering van 600 miljoen euro gemoeid en het streefdoel is om tegen 2011 in exploitatie te gaan.

Met het oog op de toekomst Behalve in de eigen energievoorziening investeert de Groep Colruyt ook in gemengde projecten die groene stroom produceren voor het distributienet. In Ieper bouwen we samen met drie partners een park van 9 windturbines, een investering van

In 1999 bouwden we een eerste windmolen in Halle en in 2006 een tweede in Ghislenghien. Samen met een aantal partners investeren we ook in windmolenparken in Ieper en in de Noordzee.

19

Deel 2


3. Energie uit zonlicht

De geschatte jaaropbrengst van 250.000 kWh elektriciteit volstaat voor het gemiddelde jaarverbruik

De Groep Colruyt heeft de jongste jaren veel ge-

van 80 gezinnen en betekent een vermindering van

ïnvesteerd in installaties die zonne-energie omzet-

de CO2-uitstoot met 78 ton per jaar. De opgewekte

ten in elektriciteit. Met de huidige zonnepanelen

stroom wordt onmiddellijk gebruikt in het distribu-

vermijden we al 112 ton CO²-uitstoot per jaar. Bij

tiecentrum zelf. Dankzij de combinatie van de zon-

nieuwbouw of renovatie bekijken we systematisch

nepanelen met de windmolen hebben we daar nu

of zonnepanelen technisch mogelijk en economisch

80 % van de tijd groene stroom ter beschikking.

rendabel zijn.

De beide energieprojecten vullen elkaar perfect aan. Als er ‘s winters meer wind is, haalt de molen een

a. Een voetbalveld vol

hoog rendement. In de zomer is er dan weer minder

In september 2006 plaatsten we 8.000 vierkante

wind, maar wel overvloedig zonlicht dat ook in een

meter zonnepanelen op het dak van ons distribu-

rechtere hoek invalt, waardoor de zonnepanelen be-

tiecentrum Dassenveld in Halle, goed voor een in-

ter renderen.

vestering van 1.400.000 euro. Met een oppervlakte groter dan een voetbalveld was de installatie toen

De mooie prestaties maken de investering in zonne-

de grootste van het land en we zijn van plan om nog

energie de moeite waard, ook rekening houdend

eens dubbel zoveel panelen bij te plaatsen.

met de overheidssubsidies, de lage werkingskosten

Distributiecentrum Dassenveld in Halle. Met 8.000 m2 zonnepanelen en de windmolen van 1.650 kW is er 80 % van de tijd groene stroom beschikbaar.

20

en de lange levensduur (25 à 30 jaar).

Deel 2


Hoe werken zonnepanelen?

Amper 2 mm dik

Panelen met zonnecellen of fotovoltaïsche cellen

De erg dunne zonnepanelen bieden een aantal

zijn als het ware grote versies van de paneeltjes in

voordelen.

bijvoorbeeld rekenmachines op zonne-energie. n Ze laten zich rechtstreeks op het dak kleven en Op de dragende staalplaat liggen 3 laagjes sili-

mogen gerust belopen worden.

cium, aan één kant positief en aan de andere

n Door het lage gewicht hoeft de dakstructuur niet

negatief geladen, zodat er een elektrisch veld

aangepast te worden.

ontstaat.

n De panelen zijn nagenoeg onderhoudsvrij. Het

Invallend licht maakt elektronen los uit het silicium, die door het elektrische veld stromen en zo een gelijkstroom opleveren. Die stroom wordt nadien omgezet in wisselstroom.

volstaat eens per jaar het stof weg te spuiten. n In optimale omstandigheden halen dikkere pa nelen een beter rendement. In ons wisselvallig klimaat daarentegen is het rendementsverschil tussen de beide types minimaal.

De 3 laagjes vangen elk een aparte lichtkleur op (rood, groen en blauw) en benutten zo maximaal het invallende licht. Zonnepanelen renderen heel het jaar door. Onze installatie in Halle haalt bij ideale omstandigheden (25°C, heldere hemel en 1.000 W zonneinstraling per m²) een topvermogen van 330 kWp (kiloWattpiek). Maar de panelen renderen al zodra er daglicht is, dus van zonsopgang tot zonsondergang, zelfs bij bewolking en bij regen.

De zonnepanelen op het dak van ons distributiecentrum Dassenveld zijn amper 2 mm dik.

21

Deel 2


b. Winkels op zonne-energie

De huidige twee installaties samen leveren vol-

Ook kleinere oppervlaktes zonnepanelen leveren

doende energie voor een dertigtal huishoudens en

een pak groene stroom op en zijn economisch

vermijden zo 34 ton CO²-uitstoot per jaar.

verantwoord.

De installaties zijn erop berekend dat de winkels in

Begin 2007 werd in Ninove de eerste Colruyt-winkel

de zomer (bijna) volledig op zonne-energie kunnen

uitgerust met 570 m² zonnepanelen en een jaar

draaien, rekening houdend met het extra verbruik

later kreeg de nieuwe Colruyt-vestiging in Alsemberg

van de koelinstallaties bij warmer weer.

420 m² zonnepanelen op het dak.

In de winter leveren de zonnepanelen nog steeds

Bovendien zijn er momenteel installaties in aanbouw onder andere voor de winkels in Aarschot, Geel en Ekeren. De panelen worden in een hoek van 35°

30 à 40 % van de nodige energie, het overige deel wordt dan afgenomen van het klassieke elektri citeitsnet.

geplaatst, zodat het zonlicht in een rechtere hoek

Voor de Groep Colruyt vormen deze belangrijke in-

invalt, waardoor de energie beter benut wordt.

vesteringen hét sluitstuk van het rationeel energiegebruik in de winkels. Bovendien hebben de zonneprojecten een waardevolle voorbeeldfunctie. We zetten ze dan ook zo veel mogelijk in voor een verdere sensibilisering van medewerkers en publiek. Concreet toont een scherm in de winkel permanent hoeveel de installatie op het moment opbrengt, samen met de totale opbrengst sinds de start en het equivalent aan vermeden CO²-uitstoot.

opp.

stroomopbrengst CO² equivalent*

DC Halle

8.000 m²

250.000 kWh

78 ton

Colruyt Ninove

570 m²

65.000 kWh

20 ton

Colruyt Alsemberg 420 m²

46.750 kWh

14 ton

* Tonnages (minder-)uitstoot CO² berekend volgens het Belgische gemiddelde van 307 kg CO²-uitstoot per MWh elektriciteitsproductie.

Eind 2007 kreeg de nieuwe Colruyt-vestiging in Alsemberg 420 m² zonnepanelen op het dak.

22

Besluit Met deze brochure hebben we u een beknopt overzicht willen geven van het huidige en toekomstige energiebeleid in de Groep Colruyt. Het onderwerp past helemaal in onze visie op duurzaam meerwaarde creëren. Met een duurzaam energiebeleid kunnen we niet alleen onze economische opdracht maar ook ons ecologische en maatschappelijke engagement waarmaken. In het eerste deel hebben we de projecten samengevat die ons energieverbruik duurzaam verminderen. In de Groep Colruyt hebben we er altijd al bewust naar gestreefd om zuinig om te gaan met grondstoffen, materialen en energie. Elke medewerker heeft de opdracht om zijn werk zoveel mogelijk te vereenvoudigen en zo ook energie-efficiënter te maken. Een belangrijke stap naar meer energie-efficiëntie is de permanente monitoring van alle energiestromen binnen de groep, waartoe we een fijnmazig meetnet uitbouwen. De eind gebruikers zullen zelf hun verbruik kunnen opvolgen, ingrijpen waar nodig en preventief actie ondernemen. Bovendien zullen we de energieprestaties van afdelingen, winkels, magazijnen of productie-eenheden objectief kunnen vergelijken. De lessen die we daarbij trekken uit een concreet geval, kunnen leiden tot verbeteringen op veel grotere schaal. Het tweede deel illustreert hoe ook de Groep Colruyt al sinds 1999 meer en meer een beroep doet op hernieuwbare energiebronnen, waar dat technisch mogelijk en economisch haalbaar is. Van al onze investeringen zijn die in windenergie en zonne-energie het succesvolst gebleken. Andere projecten werden voorlopig niet gerealiseerd, wegens (nog) niet rendabel (onderwaterturbines) of te vroeg (waterstofcel). In elk geval volgt onze milieu- en energiecel de snelle evoluties op de voet. Werken aan een duurzaam energiebeleid blijft een continue zoektocht om het vandaag weer een beetje beter te doen dan gisteren. Dat engagement maken we alleen waar dankzij de motivatie en inzet van vele medewerkers op alle niveaus. Ondanks het zeer technische karakter van sommige projecten, blijft ons streven in eerste instantie een verhaal van mensen: medewerkers, klanten, leveranciers, collega-bedrijven en overheden. Een verhaal ook dat zeker zal blijven boeien en verrassen. Namens de Groep Colruyt Jef Colruyt Voorzitter 23

Duurzaam energiebeleid binnen de Groep Colruyt

Recommend Documents