FAÇADE
2011-2 Mei 2011
38
Driemaandelijks vakblad voor de gevelsector • uitgave van de Confederatie Bouw - Afwerking • Lombardstraat 34 - 42 • 1000 Brussel
Atab viert eeuwfeest met innovatieve oplossingen in het teken van ecologie
Post P209316 Afgiftekantoor Gent X
AtAb viert eeuwfeest met innovAtieve oplossingen in het teken van ecologie Een bedrijf dat 100 jaar aan de top staat in zijn markt, zonder zijn afkomst te verloochenen, mag zich met recht duurzaam noemen. ATAB is Antwerps fabrikant van bitumen dakdichtingsmembranen, vloeibare waterdichtingsproducten, hoogwaardig hardschuim PIR-isolatie, energie-opwekkende solar daksystemen en groendaken. In 1911 begon “Antwerpsche Asphaltfabriek“ met de productie van Asphaltpapier voor het afdichten van daken en waterbekkens. In 1942 begint het bedrijf onder zijn huidige naam, ATAB, stevig aan de weg te timmeren. De waterdichtingswerken van de Expo ‘58 hallen en van de kokers voor de Kennedytunnel zijn een eerste grootschalige demonstratie van technologisch kunnen. ATAB geeft vandaag een actuele invulling aan zijn cultuur van integrale duurzaamheid en wijst de weg naar een verdere inperking van de ecologische voetafdruk in de bouwsector.
Samen met de dochterondernemingen Asphaltco en Asbo die operationeel geïntegreerd zijn in Atab bedraagt de jaarlijkse omzet 140 mio €. Hiervan is 95 mio € verkoopsomzet. De omzet in aanneming van dakprojekten bedraagt 45 mio €. 65 % van de verkoopsomzet is export. De kwaliteitsorganisatie is EN-ISO 9001 gecertificeerd, en het milieuzorgsysteem draagt het label EN-ISO 14001. De gezamenlijke tewerkstelling bedraagt 550 medewerkers. Op de industriële site in Antwerpen aan Petroleum Zuid werden sinds 2004 voor
20 mio € aan investeringen gerealizeerd voor modernizering en uitbreiding. De huidige installaties omvatten 2 ultramoderne dakrollijnen voor APP en SBS gemodificeerde bitumineuze dakrollen, een fabriek van bitumineuze en harsgebonden vloeibare waterdichtingsproducten, een productie voor bitumineuze golfplaten, een logistiek centrum, een Scheldeterminal voor bitumenbevoorrading en het Europees researchlabo. Vijf jaar geleden werd een gloednieuwe fabriek voor de productie van hardschuim PIR-isolatie opgestart in Moerdijk, Neder-
land. Drie jaar geleden werd In Clay Cross, UK, een nieuwe produktielijn geïnstalleerd voor kunststofdakbanen PVC, TPE en TPO. Sinds 2000 maakt Atab deel uit van de Canadese groep IKO, wereldmarktleider in waterdichtingsproducten met een wereldwijd netwerk van fabrieken en verkoopsorganizaties. De Europese headquarters van de IKO groep bevinden zich bij Atab met centrale diensten voor IT, finance, marketing, R&D en producttechnologie.
FAÇADE
Driemaandelijks vakblad voor de gevelsector • uitgave van de Confederatie Bouw - Afwerking • Lombardstraat 34 - 42 • 1000 Brussel
2011-2 Mei 2011
38 Post P209316 Afgiftekantoor Gent X
Dossier Buitenschrijnwerk
Zonwering op gevel
Dossier Luchtdicht bouwen
wrap
SINEA 2010-2050
SINEA – voorgelakt staal met historische dimensies
alTru Arv tot st
2010
2050
40 JAAR
G
AR
I
E
SINEA the next generation of colour coated steel!
ANT
ArcelorMittal Construction Systems, Solutions and Components f o r c r e at i v e A r c h i t e c t u r e ArcelorMittal ARVAL blijft de
Vele producten die goed zijn voor het milieu zijn ook
trend zetten in kwaliteit en
goed voor onszelf. Wanneer slechts kleine aanpassin-
duurzaamheid!
gen een wereld van verschil kunnen maken, waarom
Performantie, bescherming, uitstraling, totale kost-
deze kleine moeite dan nalaten?
efficiëntie en garantie zijn de factoren die klanten in
Wanneer men voor SINEA kiest, kiest men voor een
beschouwing nemen bij de keuze van voorgelakt staal.
duurzaam gebouw ten voordele van het behoud van de
SINEA is een innovatie met een buitengewone levens-
natuurlijke bronnen van onze planeet.
verwachting die vele jaren dienst zal doen zonder noodzakelijk onderhoud.
www.www.arcelormittal.com/construction/arval_belux
ArcelorMittal Construction Belgium NV Arval Site Geel Industrieterrein Geel West - Z4 Lammerdries 8 B-2440 Geel T: +32 14 56 39 43 F: +32 14 59 27 10
Inhoud
8
38
ADVERTENTIEREGISTER AG.Plastics............................................ 46 Arval........................................................ 4 Atab......................................... 1,2,3,51,52 Deschacht Plastics................................ 45 EasyFairs............................................... 47 Fihuma................................................... 21 Renson.................................................. 27 Isofinish ............................................... 49 Isotec Linea . ........................................ 44 Isover ................................................... 19 Kingspan belgium................................. 20 Mapei - Polyglass .................................17 Plastiek van Wauwe ............................. 44 Rockpanel.............................................. 34 Saint Gobain Weber...............................15
Gentse KBC Arteveldetoren
Dossier buitenschrijnwerk
Het hoogste gebouw van Gent wordt meteen ook één van de meest opmerkelijke gevelisolatieprojecten.
Verschillende artikels vertellen u meer over duurzame afwerking, optoppen en het brandgedrag van houten gevels
7
16
30
EDITO
PROJECT VAN WTCB EN PHP MET
GEVELTECHNIEKEN IN DE PRAKTIJK
Fijnproevers
STEUN VAN IWT
8 EUROPESE PRIMEUR: 11.OOO M 2 PIR ISOLATIE IKO ENERTHERM VOOR GRANIETGEVEL MET OPEN VOEG
Gentse KBC Arteveldetoren wordt mijlpaal op vlak van geveltechniek
12 PRIMEUR IN STAALSECTOR
40 jaar garantie op Sinea-gamma van Arval
13 PRODUCTNIEUWS
De nieuwe gids ‘Weber 2011’ is er !
14 OPLEIDING
Energiezuinig renoveren
Technologische Dienstverlening “Duurzame bouwschil” moet innovatie stimuleren
18 KWALITEITSBEWAKING GROENE TECHNIEKEN
Er is een solide kwaliteitskader nodig
22 DOSSIER: LUCHTDICHT (VER-)BOUWEN
•
Meer moeite, meer profijt… Wees voorbereid: Luchtdicht (ver-) bouwen vandaag en morgen • «Het begrip ‘luchtdichtheid’ bij het grote publiek bekend maken» • Luchtdicht aansluiten van ramen in lage energie en passief woning
Sortimo................................................. 45 Willco Products ................................... 50 Xella....................................................... 37
Zonwering als functionele en esthetische meerwaarde
32 TECHNIEK
Brandgedrag van houten gevelbekledingen
36 TECHNIEKEN EN PRODUCTEN
Milieuvriendelijke verf om (gevel)hout te beschermen en verfraaien
38 DOSSIER BUITENSCHRIJNWERK
• Duurzame afwerking van houten buitenschrijnwerk • Optoppen: op en top hout
42 ANTWERPS PROJECT IN DE KIJKER
Uniek stadszicht vanuit je appartement in Westkaai-torens
48
NIEUWS
FAÇADE • MEI 2010 •
5
4de Dag van de Afwerking Vakbeurs en netwerkevent voor de volledige afwerkingsector: schilders, schrijnwerkers, glazenmakers, plafonneerders, parket-, tegel- en mozaiekplaatsers, architecten …
Donderdag 10 november 2011
Wat? Hét netwerkevent van het jaar voor fabrikanten, voorschrijvers en vakmannen uit de afwerkingsector… Alles in een zeer gemoedelijke sfeer met gratis toegang, gratis buffetten en gratis drank. Waar? De ‘Kelders Van Cureghem’ in Anderlecht. Hoe laat? 11 u. tot 19 u. Met? Meer dan 90 standjes in een zee van ruimte (7000 m²). Gratis buffet, drank en toegang. Vergeet ook de gratis stoelmassage voor de partners niet! Gratis! Mis dit unieke evenement niet en vraag uw toegangskaart(en) aan via www.dagvandeafwerking.be. Wie niet wil ontbreken als standhouder kan terecht bij Steve Caufriez tel. (02) 545 57 25 of via mail:
[email protected]
Volgende bedrijven hebben hun deelname aan de Dag van de Afwerking reeds bevestigd: ABC DigiBouw / ABC RAILS / AGC FLATGLASS EUROPE / ALBINTRA - Heradesign / ARMSTRONG / Arpadis Chemicals nv / BASIN Chemie / BELGIAN WOODFORUM / BEWAP / BISON - GRIFFON / BONA / BOSS PAINTS / BOSTIK / CAPAROL / CDB / CERCLINDUS / CIRANOVA / CORI / CRAS / DAIMLER - MERCEDES VANS / DELOSPAN / DEVOMAT / DeWALT ( TOOLS ) Benelux / DINGEMANS ELEMENTENBOUW / DL CHEMICALS / ETERNIT GEVEL / FECAMO / FERMACELL / FESTOOL DEMO / FLEX POWER TOOLS / FSC / GROUP LEFEVRE - TRIPLACO / HERBOL / HESSE / HOLZ - BOIS / HunterDouglas Belgium / HUYS - WOCA / IVP / KNAUF AMF / LAFARGE / LCC PLAFONDS / LECOL / MAKITA / MAPEI / MARTY PARKET - PARQUET MARTY / MUYLLE FACON / N. et B. Knauf & Cie / NEYENS STOFFERING / NOVATECH / OWA / PCE - FOAMGLAS / PERMAPACK AG / POLYFILLA / PPG Coatings Belux nv ( SIGMA) / PROMAT / RECTAVIT / ROCKFON / ROTO FRANK / SAINT GOBAIN EUROCOUSTIC / SAINT GOBAIN GYPROC / SIKA / SIKKENS / SORTIMO / SOUDAL / SPIT -PASLODE / STANLEY / STO / TESA / TOLLENS COATINGS / TRIMETAL / USE IT GROUP - BOUWSOFT / V 33 / VATEM / WAVE - Q-LINE / WILLCO PRODUCTS / WILTEC / WSB FINISHING / WTCB
Editoriaal
Het is een oud maar bekend gezegde: de Belg heeft een baksteen in zijn maag , zoveel is zeker. Maar blijkbaar zijn we daarin niet zo uitzonderlijk… Uit cijfers van Eurostat blijkt immers dat maar liefst 67 % van de Belgische gezinnen eigenaar is van zijn woning, maar over gans Europa spreken we toch ook over 65 % van de gezinnen. In alle landen van de Europese Unie heeft meer dan de helft van de gezinnen een eigen gezinswoning. Alleen in Duitsland ligt het percentage lager dan de helft, op 46 %. In Roemenië heeft 96 % van de gezinnen een eigen huis, voor Litouwen en Slovakije (89 %) en Hongarije (87 %). In België komen rijwoningen (39 %) het meest voor, gevolgd door vrijstaande woningen (34 %) en appartementen (26 %). Maar ook al is die spreekwoordelijke baksteen in onze bouwpraktijk een sterk gewaardeerd nationaal product, wanneer u geregeld onze uitgaves doorleest of bijvoorbeeld op bezoek ging op de vakbeurs architect@work, dan zult u intussen wel beseffen dat zeker op het vlak van gevels deze baksteen niet alleen het mooie weer maakt. De ontwerper, aannemer én opdrachtgever hebben tegenwoordig een veelheid aan mogelijkheden wat de gevelbekleding betreft.
ing. Gunther Guinée
Fijnproevers ----------------------------------------
Kijk bijvoorbeeld naar de nieuwe Arteveldetoren in Gent die – zelfs tot op zeer grote hoogte – bekleed wordt met een fraaie granietsoort… natuursteen ‘op hoog niveau’ zeg maar. Omdat de architect koos voor een open voeg vanuit esthetisch standpunt liet een isolatiefabrikant van kunststofschuim zijn producten zelfs extra en uitgebreid op brand testen om dit knappe project toch binnen te kunnen halen. U leest er alles over vanaf pagina 8. Ook de houten gevelbekleding blijkt steeds meer succes te krijgen. Zo blijkt uit recent onderzoek dat intussen bijna 10 % van de Belgen kiest voor een woning met een gevelbekleding die deels of volledig in hout werd gerealiseerd. Ook daaraan wordt er in deze uitgave aandacht besteed. En als het dan geen hout is dan is het misschien staal, zoals dat van het nieuwe Sinea-gamma van Arval (pag. 12) dat een garantie geniet van maar liefst veertig jaar om de duurzaamheid en de architectonische kwaliteiten van het product te benadrukken. Of het VMZ Mozaik cassettesysteem van VM Zinc voor de gevels waarover we het in vorige editie nog hadden? Voor de gevelbekleding van het Stadhuis van Harelbeke werd dan weer gebruik gemaakt van het aparte Corian®, een geavanceerd mengsel van aluminium trihydraat en acrylpolymeer, dat resulteert in een massief oppervlaktemateriaal zonder zichtbare voegen dat zowel binnen als buiten, horizontaal als verticaal, toegepast kan worden. Of het Benchmark Façadesysteem van Kingspan dat in dit blad ook al eerder aan bod kwam: een ‘dragend’ gevelsysteem bestaande uit geprefabriceerde paneelsystemen en afgewerkt met een quasi onuitputtelijk scala aan gevelafwerkingen. Kortom: bezetting, natuursteen, cassettes, sandwichplaten, metaal, hout, kunststof, vezelcement, keramische materialen, glas, verf… Zeggen dat we enkel een baksteen in de maag hebben zou deze uitgebreide mogelijkheden en ontwikkelingen onrecht aandoen… laten we het erop houden dat we ‘fijnproevers’ zijn! Smakelijk!
Gunther Guinée Hoofdredacteur Façade
COLOFON Confederatie Bouw - Afwerking Lombardstraat 34-42 1000 Brussel Tel.: +32 (0)2 545 57 10 Fax: +32 (0)2 545 58 59 www.confederatiebouw.be BTW: BE 406 479 092
Verschijningsfrequentie / Oplage 4x per jaar • 9.000 exemplaren
Verantwoordelijke Uitgever Filip Coveliers Lombardstraat 34-42 • 1000 Brussel
[email protected]
Hoofdredactie Gunther Guinée Steenlandlaan 86 • 2940 Stabroek Tel.: +32 (0)3 888.27.33
[email protected]
Advertentieverantwoordelijke Steve Caufriez Tel.: +32 (0)2 545 57 25 GSM: +32 (0)486 58 71 91
[email protected]
Redactie : Wouter Rogiers
[email protected] Vormgeving : Marleen Wembacher
[email protected]
FAÇADE • MEI 2011•
7
Europese primeur: 11.OOO m2 PIR isolatie IKO enertherm voor granietgevel met open voeg
Gentse KBC Arteveldetoren wordt mijlpaal op vlak van geveltechniek De nieuwe Arteveldetoren moet weldra
strijd die gewonnen werd door dhr. Paul
de symbolische toegangspoort worden
Aelbrecht.
van het nieuwe stadsproject ‘The Loop’, die de locatie van het oude vliegveld Sint-Denijs-Westrem moet omvormen tot een bruisend stadsdeel. Hij bevindt zich dus officieel in de Gentse deelgemeente Sint-Denijs-Westrem, nabij de afrit van de E40, de B402, de Kortrijksesteenweg, de Gentse IKEA en het beurscomplex Flanders Expo. Van bij de ontwerpfase gaf de projectontwikkelaar (opdrachtgevers zijn de nv Stasimo en De Paepe Group) het ambitieuze bouwproject de werknaam MG-toren mee, of op z’n
Het bouwwerk wordt gerealiseerd door de De Paepe Group in samenwerking met hoofdaannemer C.I.T. Blaton en is een ontwerp van de architecten JaspersEyers & Partners uit Brussel die opteerden voor een voor een slanke toren die in lichtgrijze graniet wordt opgetrokken en veel glas zal bevatten. De Willy Naessens Group levert haar bijdrage met voornamelijk de prefab-elementen van de firma’s Megaton en Concreton. Enkele tot de verbeelding sprekende cijfers:
Engels ‘MG Tower’, waarbij de letters
• 27.000 m 2 welfsels
MG verwezen naar de kinderen van de
• 600 m 2 voorgespannen balken
projectontwikkelaar, Margaux & Guil-
• 1000 m 2 borstweringsbalken met spe-
laume De Paepe. In december 2010 kreeg
ciale vorm
de toren dan zijn definitieve naam, de
• 300 m 2 ronde kolommen
KBC Arteveldetoren, enerzijds refere-
• 1000 m 2 gewapend beton balken en
rend naar KBC, de bank die de toren zal
kolommen
betrekken, anderzijds naar de histori-
De KBC Arteveldetoren die momenteel wordt opgetrokken aan 'The Loop' - in de oksel gevormd door de E40, de uitrit en de Kortrijksesteenweg vlak naast de IKEA – wordt met zijn indrukwekkende 119 meter het hoogste gebouw van Gent en meteen het hoogste kantoorgebouw van het Vlaamse Gewest. Meer nog, het wordt het hoogste gebouw van ons land met een natuurstenen gevel en vanwege de PIRisolatie achter de granieten gevelbekleding met open voeg ook een ware Europese primeur en gegarandeerd één van de meest opmerkelijke gevelisolatieprojecten.
8
FAÇADE • MEI 2011 •
sche Gentse figuur Jacob van Artevelde.
De toren wordt 119 meter hoog en zal
De naam is het resultaat van een wed-
27 verdiepingen tellen, goed voor 20.800
Europese primeur: 11.OOO m2 PIR isolatie IKO enertherm voor granietgevel met open voeg
vierkante meter kantoor. De bankverze-
den kunnen aanbrengen. Maar omdat er
Europa. Het resultaat was ruimschoots
keraar KBC zal er zijn diensten - die mo-
gekozen werd voor een gevelbekleding
voldoende om de betrokken partijen te
menteel verspreid in Gent gevestigd zijn
met open voeg werd de IKO enertherm
overtuigen en meteen te zorgen voor een
– centraliseren. De totale oppervlakte
isolatie uitvoerig getest op de gestelde
Europese primeur.”
brandeisen.
Vanwege deze specifieke brandeisen en
van het gebouw bedraagt
21.460 m 2
en
de openvoeg structuur hebben we voor
onder het gebouw komt een ondergrondse parkeergarage waar plaats is voor 430 wagens en 150 fietsen. Er is onder meer ook een bedrijfsrestaurant voor 200 mensen en een auditorium voorzien, net als een voorpost van de Gentse brandweer.
11.000 m2 IKO enertherm PIR gevelisolatie “Dit is voor ons in meer dan één opzicht een opmerkelijk project.” vertelt Bert Declerck, Marketing & Product Manager
dit project gekozen voor een puur aluminium cachering van 50 μ.
Isolatiemateriaal bood meerdere troeven
Europe van IKO Insulations, die dit pro-
IKO enertherm ALU 50 TG is een 100 %
Opmerkelijke architectuur
ject van A tot Z opvolgt. “Het is ten eerste
CFK’s, HCFK’s of HFK’s -vrije isolatieplaat
natuurlijk een blikvanger van een ge-
met een kern uit hard polyisocyanuraat
Het ontwerp is zoals gezegd van de hand
bouw en een knappe referentie van aan-
schuim, bekleed aan beide zijden met
van het bureau Jaspers-Eyers & Partners,
zienlijke grootte. We hebben hier maar
een puur aluminium van 50μ. Om ther-
architecten die kozen voor een verticale
liefst 11.000 m² IKO Enertherm ALU 50
mische bruggen en eventuele waterinsij-
en slanke toren met een sokkel die geen
TG platen mogen leveren van 12 cm dik
peling te vermijden en een winddicht
apart element is, maar in een geheel
en met een R-waarde van 5,2 m 2.K/W.
schild te garanderen zijn de platen rond-
met het gebouw is uitgewerkt. Bedoeling is dat er een uiterst eenvoudig en herkenbaar beeld ontstaat. Er zit ook een diagonale snede in. Het rechterdeel loopt namelijk hoger door terwijl het linkerdeel als het ware vasthangt aan het rechterdeel. De toren bevat aanzienlijk wat glaspartijen en als gevelbekleding werd er gekozen voor een fraaie lichtgrijze graniet.
Maar wat de werf vooral zo bijzonder maakt is dat dit soort isolatiemateriaal in deze toepassing ongebruikelijk is. We hebben de betrokken bouwpartners
om afgewerkt met een Ultra Fit – Air Lock randafwerking (tand en groef). Het is bovendien een zeer lichte isolatie die daardoor makkelijk te plaatsen is, zelfs
kunnen overtuigen en hebben kosten noch moeite gespaard om de vele voordelen van IKO Enertherm in deze gevelopbouw in al zijn aspecten aan te tonen. Om dat te realiseren hebben we onder andere op diverse maquettes , welke de
De 4 cm dikke granietplaten worden
realiteit van de gevelopbouw reflecteer-
als een ware legpuzzel genummerd en
den, brandtesten laten uitvoeren bij het
geheel op maat verzaagd op de werf gele-
Gentse Warrington Fire research Center,
verd zodat de plaatsers van Opus Marble
een gevestigde waarde en een autori-
Belgium SA de gevelbekleding vlot zou-
teit op het vlak van brandveiligheid in
FAÇADE • MEI 2011•
9
Aannemers Begeleiden en Coachen ... naar het Digitale Bouwbedrijf
‘Het digitale bouwbedrijf is dichterbij dan u denkt!’ Als bedrijfsleider bent u elke dag opnieuw druk in de weer met het draaiend houden van uw bedrijf. Het spreekt voor zich dat u administratieve taken zoals de opmaak van de dagelijkse planning en de opstelling van offertes en facturen liefst zo snel mogelijk achter de rug wil hebben, zodanig dat u de volgende dag zonder kopzorgen op de werf kan aankomen. De weldoordachte inzet van de nieuwe informatietechnologieën kan u hierbij helpen. Het ‘ABC DigiBouw’-projectteam zorgt in deze context voor persoonlijke begeleiding bij de efficiënte toepassing van informatica binnen uw bedrijf. Kortom, een dienstverlening op maat waar u echt iets aan heeft. Het ‘ABC DigiBouw’-project heeft tot doel om aannemers te begeleiden en te coachen naar het digitale bouwbedrijf. Bent u toe aan een nieuw computersysteem? Heeft u vragen over een betrouwbaar back-upsysteem? Zoekt u een welbepaald kostencalculatiepakket of een gespecialiseerde leverancier om uw informaticaomgeving en bedrijfsprocessen te verbeteren? Dan kan u steeds bij ons terecht voor professioneel advies en persoonlijke begeleiding.
Dankzij de financiële steun van Vlaanderen en Europa (*) kon het ‘ABC DigiBouw’-projectteam onlangs een onderzoek afronden naar technologieën die een meerwaarde te bieden hebben voor de bouwsector. De aandacht kwam hierbij voornamelijk te liggen op de aspecten gebruiksvriendelijkheid en vlotte toegankelijkheid : makkelijke gegevensuitwisseling tussen de verschillende bouwpartners, eenvoudige inzage in de bedrijfsagenda, probleemloze raadpleging van e-mail en contactgegevens, en dit zowel op kantoor, thuis als op de werf, … De toepassing van een geschikte informaticastrategie staat immers garant voor meer bedrijfszekerheid en een beperking van de kosten. Naast persoonlijke begeleiding organiseert ons projectteam diverse evenementen waar u een schat aan informatie kan vergaren over het gebruik van deze nieuwe technologieën enerzijds en concrete adviezen kan inwinnen anderzijds. Voor meer informatie over dit project en de verschillende evenementen die in dit kader georganiseerd worden, verwijzen wij naar onze website www.abc-digibouw.be.
(1)
Het ‘ABC DigiBouw’-project kan rekenen op de financiële steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO), met een maximum van € 872.696, gespreid over twee jaar.
WTCB
informeert - adviseert - stimuleert
Europese primeur: 11.OOO m2 PIR isolatie IKO enertherm voor granietgevel met open voeg
onder zeer moeilijke werkomstandighe-
den bijkomend afgedicht met PU schuim
wat een aanzienlijke kostenbesparing
den. De zuivere aluminium cachering
om een perfect isolatieschild te beko-
betekent. Een groot deel van het budget
van de isolatieplaten en is van een zeer
men. Tussen de isolatielaag en het gra-
ging immers naar de speciale inox beves-
hoge kwaliteit: ze zal zelfs onder deze
niet van 40 mm wordt er een luchtspouw
tigingsklemmen die hierdoor natuurlijk
bijzondere omstandigheden (gevelbekle-
van 40 mm voorzien om ventilatie en
een pak korter konden zijn.”.
ding met open voeg van 8 mm) niet dela-
eventuele droging toe te laten.
mineren. Diezelfde ALU 50-cachering en de gesloten celstructuur zorgen er ook voor dat het isolatiemateriaal geen vocht
De IKO enertherm ALU TG-platen hebben een λD -waarde van 0,023 W/(m.K)
Verdere planning
en zijn beschikbaar in de diktes 40, 50,
De bouw van de KBC Arteveldetoren
60, 70, 81, 92, 100, 120 en 140 mm. Hier
schiet aardig op en wordt momenteel
De zware granieten gevelplaten worden
werd de dikte van 120 mm gebruikt met
opgetrokken aan een tempo van 1 ver-
bevestigd aan speciale inox-klemmen
een R-waarde van 5,2 m 2.K/W.
diep per week. In totaal telt de building
die vooraf op de betonnen gevel-ele-
“De extreme goede lambda-waarde van
27 verdiepen en tegen november zou
menten worden aangebracht, die door
onze platen had nog een bijkomend
alvast de gevelisolatie en de granieten
de isolatie heen worden geprikt. De IKO
voordeel.”, besluit dhr. Declerck. “In ver-
gevelbekleding helemaal moeten zijn
enertherm isolatieplaten worden met
gelijking met andere soorten isolatie zo-
aangebracht.
kunststof plaatjes op hun plaats gehou-
als bijvoorbeeld minerale wol kon er met
bruikname van het gebouw is voorzien
den. Eventuele gaten en openingen wer-
een veel dunnere spouw worden gewerkt
voor het voorjaar van 2012.
kan opnemen.
De oplevering en inge-
■
FAÇADE • MEI 2011•
11
Primeur in staalsector
40 jaar garantie op Sinea-gamma van Arval
Op de vakbeurs Architect@work die plaatsvond op 5 en 6 mei ll. pakte exposant Arval uit met een primeur van formaat voor de staalsector. Als eerste staalfabrikant biedt de onderneming namelijk maar liefst 40 jaar garantie op het voorgelakt staal van haar gloednieuwe Sinea-lijn voor architecturale dak- en gevelbekleding. ARCHITECT@WORK 2011 zit er alweer op…dat wil zeggen, de
reeks van 1998 engageren we ons met Sinea tot de ontwikke-
eerste twee dagen althans. Want naar goede gewoonte vindt
ling van een uiterst duurzame coating met een garantie van
dit tweejaarlijks totaalevenement met focus op productinnova-
40 jaar, een unicum in de staalsector.”, argumenteert Gilles
ties exclusief voor architecten, interieurarchitecten en andere
Lacroix, sales director & market manager Belux van Arcelor
voorschrijvers opnieuw plaats op twee locaties in ons land. De
Mittal Construction. “Architectuur is altijd een zoektocht naar
vijfde moedereditie werd georganiseerd op 5 en 6 mei in Kor-
een harmonieuze continuïteit tussen 3 tegenstrijdige princi-
trijk Xpo, terwijl de tweede editie weldra plaatsvindt in Luik op
pes: schoonheid, duurzaamheid en bruikbaarheid. Voor de
26 en 27 mei in La Foire Internationale de Liège (FIL) .
twee laatste criteria zitten de architecten zonder meer safe met Sinea...aan hen om werk te maken van het eerste criterium.”
Blikvanger Eén van de blikvangers op dit evenement was ongetwijfeld ARVAL by ArcelorMittal. De exposant vestigde de aandacht
De ontwikkeling van het Sinea-gamma ligt in de lijn van een
andermaal op haar kernproduct staal, dat volgens haar al sinds
hele reeks vernieuwingen en verbeteringen die Arval de jong-
een tweetal eeuwen één van de materialen bij uitstek is voor
ste decennia heeft doorgevoerd met het oog op duurzaamheid
architecten en opdrachtgevers, dankzij de originele oplossin-
en onderhoudsvriendelijkheid. Het voorgelakte staal van Sinea
gen en mogelijkheden in vorm, innovatie, functionaliteit en
bestaat uit een stalen plaat voorzien van een zink coating.
veiligheid (ook bij brand) die het toelaat en het respect voor
Daarop wordt achtereenvolgens een hoog performante primer,
het milieu. De competenties van Arval liggen vooral in het
een robuuste laklaag en ten slotte een uiterst sterke vernislaag
domein van voorgelakt en verzinkt staal, voor de realisatie van
aangebracht. De laklaag garandeert een uitstekend kleurbe-
de enveloppe van het gebouw (gevel en dakbekleding), vloeren
houd en de vernislaag verzekert het glansbehoud. Het is vooral
en gordingen.
dankzij deze vernislaag dat de Sinea-lijn zich volgens de fabri-
De garantie die een fabrikant biedt, vertelt natuurlijk heel veel
12
Troeven van Sinea
kant weet te onderscheiden van andere staaloplossingen.
over het vertrouwen dat hij stelt in zijn eigen producten en
Sinea laat zich dankzij deze beschermlagen gemakkelijk reini-
wat dat betreft, liet Arval weinig aan de verbeelding over. De
gen en onderhouden en ook op het vlak van UV-bescherming,
verwachtingen voor de nieuwe Sinea-reeks zijn dan ook hoog
hardheid en slagweerstand scoort Sinea bijzonder goed. Het
gespannen, zeker op architectonisch vlak. “Na de Hairexcel-
gamma is beschikbaar in profielen en plooiwerk en vindt in
FAÇADE • MEI 2011 •
Primeur in staalsector
de eerste plaats zijn toepassing in vernieuwende gevelarchitectuur. Zoals bij de meeste Arval-producten kunnen ontwerpers ook bij Sinea kiezen uit een uitgebreid kleurengamma waaronder en hele reeks metaalkleuren en dit zonder geografische beperkingen. Indien gewenst kan de ontwerper ook kleuren op maat laten maken. Dankzij de lange levensduur is Sinea ook een duurzaam materiaal. Bijkomende ecologische pluspunten zijn de goede recycleerbaarheid en de afwezigheid van giftige zware metalen zoals lood en cadmium. Er komen evenmin dioxinen of zoutzuren vrij bij brand of tijdens het recyclageproces. ■
Productnieuws
De nieuwe gids ‘Weber 2011’ is er ! De gids ‘ Weber’, van de gelijknamige fabricant is al 15 jaar een trouwe partner bij vele nieuwbouw- en renovatieprojecten en stelt de professionele gebruikers in alle omstandigheden eenvoudige en efficiënte oplossingen voor. Deze oplossingen zetten het talent van de gebruikers op een veilige manier op de voorgrond en laten hen tijd winnen in elk van volgende activiteiten: • voorbereiden van vloeren • plaatsen van tegels • verrijken van mortels • optrekken van metselwerk • herstellen van beton en waterdichtingen
Een greep uit de gids… Traditionele én dunne voegen zonder zwoegen Weber biedt een volledig assortiment aan van oplossingen voor het vermetselen van gevelstenen, gaande van courante en genormaliseerde metselmortels (Benor), over dun-, lijm- en doorstrijkmortels tot metselmortels voor het vermetselen van “U”- en “L”-gevelstenen. De producten uit het weber.mix assortiment zijn afgestemd op uw voorkeur en gewoonten. De lijmmortels van Weber, voor het verlijmen van bakstenen, zijn nu beschikbaar in een uitbloeiingsarme formule. Ze brengen, dankzij hun constante technische karakteristieken en
• behandelen van muren en gevels
verwerkbaarheid, een niet te onderschatten voordeel voor de
De verschillende hoofdstukken, de keuzegidsen en de pro-
fiches zijn terug te vinden op de website en in de gids Weber
bleem-oplossingsfiches bieden een gepaste oplossing voor alle
2011.
verwerkers tijdens de realisatie van hun werken.De technische
realisaties.Deze feesteditie van de gids bevat tal van nieuwigheden in de hoofdstukken voorbereiden van vloeren, plaatsen
Sinds februari kan de aannemer ook via enkele simpele for-
van tegels en constructiemortels.
mules zijn eigen, theoretische verbruik berekenen en zo gemakkelijker een inzicht krijgen in de benodigde hoeveelheid
De gids Weber is gratis beschikbaar in de toonzaal van de
metsel-, doorstrijk-, dun-, lijm- en voegmortel. Op de website
bouwmaterialenhandelaar of gratis aan te vragen via de
www.weber-belgium.be is deze verbruiksberekening ook di-
website www.weber-belgium.be. De gids is sinds kort ook als
gitaal terug te vinden. Hierbij dient de verbruiker de nodige
e-book te raadplegen op de website www.weber-belgium.be.
gegevens in te vullen.
■
FAÇADE • MEI 2011 •
13
Opleiding
Energiezuinig renoveren Het gebouwenpark speelt een belangrijke rol in de CO2-uitstoot. In Vlaanderen worden jaarlijks slechts ongeveer 35.000 nieuwe woongelegenheden aan het bestaand woningpatrimonium van ongeveer 3,7 miljoen woningen toegevoegd. Om tot een drastische vermindering van de CO2-uitstoot van de Vlaamse woningen te komen, volstaat het bijgevolg niet nieuwe woningen met een laag energieverbruik op te richten. Integendeel, het bestaand woningpatrimonium moet absoluut versneld energiezuiniger worden gemaakt.
Module 2: Schrijnwerk en beglazing met een positieve energiebalans • Invloed van keuzes en uitvoering op comfort en energieverbruik. • Aanpak van specifieke bouwknopen en koudebruggen die hier voorkomen. • Welke invloed hebben de verschillende parameters op comfort en het energieverbruik? • Is vierseizoensglas altijd een optimale oplossing? • Waar dienen we het schrijnwerk in onze constructie te positioneren? • Hoe bouwen we het schrijnwerk in de praktijk in? • Hoe kan dit gecombineerd worden met zonwerings
Om onze bedrijven hierin te ondersteunen, is opleiding noodzakelijk. Daarom biedt de Vlaamse Confederatie Bouw in samenwerking met Cevora en het Passiefhuisplatform volgende
systemen? • Waarmee dient men rekening te houden om gebruik te maken van natuurlijke nachtventilatie als troef?
opleidingen aan.
Docenten Wouter Hilderson, lesgever module isolatie en luchtdichtheid
Programma Module 1: Isolatie en luchtdichtheid • Overzicht van huidige oplossingen en pilootprojecten: welke technieken zijn vandaag cutting edge?
Johan Cré, lesgever schrijnwerk en beglazing
Data Isolatie en luchtdichtheid:
• Renovatie: gefaseerd of geïntegreerd?
Kortrijk:
29/06/2011 • 14u-17u
• Isolatie: huidige technieken:
Gent:
15/11/2011 • 19u-22u
• Spouwnavulling: voor- en nadelen, en toepassingsmogelijk-
Schrijnwerk en beglazing met positieve energiebalans:
heden • Binnenisolatie: - Mogelijke technieken en materialen - Aandachtspunten - Aansluitingen en bouwknopen: voorbeelden van con-
Kortrijk:
15/06/2011 • 14u-17u
Gent:
22/11/2011 • 19u-22u
Prijs per module
crete oplossingen
Niet-leden
Leden
Bedienden PC 218
Gratis
Gratis
Arbeiders PC 124
€ 115 + € 20 = € 135 € 75 + € 20 = € 95
Andere
€ 122
• Buitenisolatie: - Toepassingsmogelijkheden - Aandachtspunten - Aansluitingen en bouwknopen: concrete oplossingen • Dakisolatie:
€ 79
- Mogelijke technieken - Aandachtspunten - Voorbeelden • Geprefabriceerde, globale oplossingen • Bouwknopen - Gemene muur - Binnenwanden - Vloeren
14
FAÇADE • MEI 2011 •
Aan elke ingeschreven deelnemer zal een zwart/wit afdruk van de presentatie worden bezorgd.
Inschrijvingen Inschrijven via www.confederatiebouw.be, tab “opleidingen”.
■
Weber, voor traditionele én dunne voegen zonder zwoegen
Weber biedt een volledig assortiment aan van oplossingen voor het vermetselen van gevelstenen, gaande van metselmortels, over dun-, lijm- en doorstrijkmortels tot metselmortels voor het vermetselen van “U”- en “L”-gevelstenen. De producten uit het weber.mix assortiment zijn afgestemd op uw voorkeur en gewoonten. Aan u de keuze !
www.weber-belgium.be
Project van WTCB en PHP met steun van IWT
Technologische Dienstverlening “Duurzame bouwschil” moet innovatie stimuleren Duurzaam bouwen wordt steeds belangrijker voor de Vlaamse bouwsector en thermische eisen voor gebouwen worden steeds strenger. Het ontwerp en de uitvoering van gevels en daken bepalen in grote mate de duurzaamheid en het energieverbruik van het gebouw als geheel, maar de concrete realisatie hiervan is op dit ogenblik echter nog niet vanzelfsprekend. Daarom hebben het WTCB en het PHP (Passiefhuisplatform) - met de steun van het IWT (het Instituut voor de aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen) de Technologische Dienstverlening “Duurzame bouwschil” opgericht ter ondersteuning van duurzame innovatie bij Vlaamse KMO’s op het gebied van daken en gevels, zowel bij nieuwbouw als bij renovatie.
ook de Belgische markt aan het inpalmen zijn. Om de Vlaamse economie te steunen en het grote innovatiepotentieel voor Vlaamse bedrijven ten volle te benutten, heeft het WTCB, met steun van het Instituut voor de aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen (IWT), een nieuwe Technologische Dienstverlening opgestart waarbij alle bouwprofessionelen die concrete informatie wensen over duurzame uitvoeringstechnieken van buitenwanden en daken voortaan terecht kunnen.
Voornaamste doelstelling Duurzaam en energiezuinig bouwen wordt inderdaad de nieuwe standaard en het ontwerp en de uitvoering van daken en gevels bepalen in grote mate de duurzaamheid en het energieverbruik van het gebouw als geheel. Luchtdicht en koudebrugarm bouwen is van cruciaal belang om de vooropgestelde prestaties effectief te bereiken maar is momenteel De prestatiecriteria voor gebouwen worden steeds strenger:
in de praktijk niet makkelijk te realiseren. Tal van duurzame
ze moeten stabiel, veilig, gezond, hoogwaardig thermisch en
producten en technieken voor daken en gevels zijn in ontwik-
akoestisch geïsoleerd en brandveilig zijn. Verder moeten ze
keling (groendaken, zonnecollectoren, nieuwe types lucht- en
snel en goedkoop gebouwd kunnen worden en bij voorkeur
dampschermen…). Vaak gebeuren die innovaties in het bui-
ook nog eens flexibel en demontabel zijn. De laatste jaren
tenland, waarna ze geleidelijk in ons land geïntroduceerd
wordt bovendien steeds vaker gevraagd dat de milieu-impact
worden. Maar in deze nieuwe Technologische Dienstverlening
van het gebouw voor, tijdens en na het gebruik ervan zo mini-
“Duurzame bouwschil” moet de eigen Vlaamse economie dus
maal mogelijk moet zijn. Recente realisaties tonen aan dat het
genoeg ondersteuning vinden en ze wil er tevens voor zorgen
met de huidige bouwproducten en -technieken mogelijk is om
dat het innovatie-potentieel voor de eigen bedrijven ten volle
aan dit indrukwekkende eisenpakket te voldoen, maar dat het
wordt benut.
zeker nog niet vanzelfsprekend is om dit op een economische en pragmatische manier te doen.
16
De voornaamste doelstelling bestaat er dus in is dus om innovatieprocessen bij Vlaamse bedrijven sneller en grondiger
Bij heel wat bedrijven wordt daarom volop geëxperimenteerd
te laten verlopen. Ze ijvert voor het in de praktijk brengen
met nieuwe bouwproducten en -technieken. Er is veel vraag
van de concepten 'duurzame technologische ontwikkeling' en
naar informatie en advies over hoogwaardig isoleren en
'hoogwaardige thermische isolatie'bij daken en buitenwanden
pragmatisch duurzaam bouwen. In het buitenland zijn al een
binnen de Vlaamse bouwsector. De praktische realisatie van de
aantal producten en technieken ontwikkeld die geleidelijk
luchtdichtheid van lichte bouwcomponenten is in deze context
FAÇADE • MEI 2011 •
Project van WTCB en PHP met steun van IWT
Concrete acties die daaruit kunnen voorvloeien zijn:
zeer belangrijk. De kwaliteit van het luchtscherm is immers beslissend voor de hygrische (vermijden van vochtpro-
• individuele begeleiding van bedrij-
blemen), thermische (verzekeren van
Doelgroep
de effectieve werking van thermische isolatie) en akoestische (verzekeren van
Alle bouwprofessionelen die concrete in-
de vereiste luchtgeluidisolatie) kwaliteit
formatie wensen over duurzame uitvoe-
van het een constructie en ook voor de
ringstechnieken van daken of buitenwan-
brandveiligheid. Daar besteedt de TD
den kunnen voortaan terecht bij deze TD.
dan ook veel aandacht aan.
Daarmee bedoelt men zowel aannemers
Haar actiedomein is echter veel rui-
van dak- en gevelwerken alsook tim-
ven (bespreking van bouwdetails, werfbezoeken, …) • verspreiden van resultaten van collectief onderzoek (artikels, voordrachten, …) • verschaffen van specialistisch technologisch advies (telefonisch, via mail, …) • inleiden en begeleiden van innova-
mer dan dat: alle innovaties op het
merwerk- of houtskeletbouwbedrijven en
gebied van hellende daken, platte da-
plaatsers van isolatie. Maar ook algemene
tietrajecten (project, studie, …)
ken, dichtingsmembranen en bevesti-
aannemers, sleutel-op-de-deurbedrijven,
• kosteloos voor bouwprofessionelen.
gingstechnieken en de integratie van
sociale woningbouwmaatschappijen en
zonne-energietechnieken in gevels en
architecten en studiebureaus kunnen
daken kunnen behandeld worden. Ook
beroep doen op deze TD voor de ontwik-
Voor meer info:
houtskeletbouw valt binnen het actiedo-
keling van innoverende producten of
WTCB:
mein. De adviezen aan de ondernemin-
technieken. Naast het verspreiden van de
ir.-arch. Filip Dobbels, dr. Paul Steskens
gen moeten leiden tot een betere kennis
meest actuele kennis terzake omvat de
[email protected] - 02 / 655 77 11
van de mogelijkheden en beperkingen
dienstverlening ook steun aan bedrijven
van de (sinds kort) op de markt aangebo-
bij het aanvragen van subsidies voor in-
PHP:
den producten, systemen en technieken
novatie en begeleiding bij de concrete
Mapetherm.pdf 1 15/04/11 en tot de verdere ontwikkeling ervan.
uitvoering van innovatieprojecten.
17:06
■
ir.-arch. Wouter Hilderson
[email protected] 03 / 235 02 81
Het beste gevelisolatiesysteem dankzij de innovatieve lijm die de panelen en waterdichtende gevelafwerkingsproducten met elkaar verlijmt. C
afwerking
Silancolor Tonachino
M
voorstrijkmiddel
J
CM
MJ
CJ
CMJ
De harmonie die hierdoor ontstaat, zowel in de zomer als in de winter is even uniek als de energiebesparing die het systeem oplevert.
N
Silancolor Base Coat egalisatiemiddel
Mapetherm AR1
wapeningsnet van glasvezel
Mapetherm Net egalisatielaag
Mapetherm AR1 isolatielaag
Mapetherm XPS lijm
www.mapei.be
Mapetherm AR1 cementpleister
FAÇADE • MEI 2011 •
17
Kwaliteitsbewaking groene technieken
Er is een solide kwaliteitskader nodig De bouwsector moet erop toezien dat de nieuwe groene technieken die belangrijker en belangrijker worden, ook effectief werken en de bouwkwaliteit verhogen. Dat is de boodschap van Tom Sels, zaakvoerder van Vivixtum.
houding volgens mij, willen we in 2020 een zuiniger woningpark hebben."
Niet voor amateurs Vivixtum isoleert spouwmuren met polyurethaan (PUR). Dat vraagt verstand van bouwkunde, van de machines en van het productgedrag. Via een patroon van kleine boorgaten in de voegen van
Vivixtum is gespecialiseerd in de na-
de buitenmuur injecteert Vivixtum
isolatie van spouwmuren. De techniek
vloeibaar polyurethaan in de spouw.
is niet nieuw. De eerste golf van spouwmuurisolatie kwam op gang na de oliecrisis in 1973. Maar toen zijn er fouten gemaakt.
Dat hardt dan uit en wordt schuim. De grale kwaliteitsaanpak komen in overleg met alle partners: de grondstoffenleveranciers, de aanbieders van systemen
Tom Sels: "En dus is de na-isolatie van
voor na-isolatie en de installateurs. De
spouwmuren in elkaar gezakt. Er waren
kennis over na-isolatie zit in belangrijke
teveel cowboys op de markt. Ze brachten
mate bij ons. We moeten vermijden dat
de isolatie niet naadloos aan en ze had-
de producenten het voortouw nemen,
den te weinig productkennis. Er ont-
hun producten naar voor schuiven en
stonden vochtproblemen, soms drukte
eventuele problemen afwentelen op de
hun isolatie de muren zelfs uit elkaar.
installateurs."
Nu groeit de belangstelling weer, maar we moeten absoluut vermijden dat we dezelfde fouten opnieuw maken. Want het basisidee van de techniek is goed."
18
– zien we soms dat de spouw niet vrij is. Muren zijn soms niet voldoende dicht, zodat er PUR-schuim uit kieren en openingen komt. Soms sluit het schrijnwerk niet aan op het gevelwerk, enzovoort. Geen twee woningen zijn hetzelfde, en een goede voorbereiding is alles. Techniek en De mensen die de diagnose maken, heb-
Het subsidie- en steunbeleid van de over-
leveranciers van producten en machines."
De na-isoleerders stelden vast dat er
latie van spouwmuren, maar nu is de
twee grote lacunes waren. Er bestaat
fiscale aftrek voor muurisolatie wegge-
nog geen specifieke opleiding voor de
vallen. Een klap voor de sector, die geïn-
isolatietechnieken die een bedrijf als
vesteerd heeft in machines en knowhow.
Vivixtum hanteert. Bovendien ontbrak
Er wordt nu gediscussieerd met de over-
een solide kwaliteitskader.
heid over de steunmaatregelen. Een be-
heropleving van de vraag naar na-iso-
ben we zelf moeten opleiding, op basis van onze ervaring en de informatie van
INFO www.vivixtum.be
trouwbare kwaliteitsgarantie is daarbij een belangrijk argument.
gericht, waarvan ik voorzitter ben. We
Tom Sels: "Met de ATG in de hand kan de
hebben ook overlegd met de BUtgb (Bel-
sector tegen de overheid zeggen: wij leve-
gische Unie voor de technische goedkeu-
ren kwaliteit, subsidies voor installateurs
ring in de bouw) om de procedures voor
die zich aan de ATG houden zijn zinvol.
een Technische Goedkeuring (ATG) te
De Vlaamse overheid staat a priori niet
ontwikkelen. We wilden zo tot een inte-
negatief tegenover die stelling. Een juiste
FAÇADE • MEI 2011 •
met een toestel tussen de muren kijken
Kwaliteit is argument voor subsidie heid was een belangrijke factor bij de
- Afwerking is dus een werkgroep op-
Tom Sels: "Als we een endoscopie doen -
diagnose moet je structureel aanpakken.
Vakkennis garanderen
Tom Sels: "Binnen de Confederatie Bouw
grootste uitdaging is de juiste diagnose.
Endoscopie – De toestand van de spouw wordt nauwgezet gecontroleerd.
Isoleren doe je best van kop tot teen U wilt uw huis natuurlijk verstandig isoleren. Van boven tot onder. Bij het dak beginnen is logisch. Gevelisolatie is uw volgende verstandige zet. Isover heeft de oplossing voor elke muur, voor elke bouwmethode, voor zowel nieuwbouw als na-isolatie. Alle praktische oplossingen voor het isoleren van gevels vindt u in de uitgebreide brochure “Muur- en gevelisolatie” van Isover. Meer info op www.isover.be
www.isover.be
A TURNING POINT IN BUILDING DESIGN
KINGSPAN FAÇADE SYSTEMS
www.kingspanbenchmark.be
Kwaliteitsbewaking groene technieken
Maximale betrouwbaarheid, minimale kostprijs Tom Sels is de drijvende kracht achter het opstellen van een technische goedkeuring (ATG) voor de na-isolatie van spouwmuren met PUR-schuim. Een ATG is een gunstige beoordeling van één bepaald bouwproduct of systeem voor een welbepaalde toepassing. Een ATG is een kwaliteitsgarantie voor aannemer en consument, en dus een krachtig commercieel argument, maar gratis is ze niet. Een belangrijke kostprijs is bijvoorbeeld de inspectie die nagaat of de praktijk overeenkomt met de gepubliceerde ATG. Voor deze specifieke ATG was het motto dus "maximale betrouwbaarheid voor een minimale kostprijs", aldus Eric Win-
Thermografie: De zwakke punten in de isolatie zijn meteen zichtbaar.
nepenninckx. Hij is secretaris-generaal van de Belgische Unie voor de technische goedkeuring in de bouw. De BUtgb stelde de procedures voor deze ATG op in overleg met de bouwsector.
voor alle partijen. Je krijgt in ruil voor de inspecties een hogere betrouwbaarheid dan je normaal kunt verwachten. "
Eric Winnepenninckx: "We hebben de certificatie voor installateurs op een weinig voorkomende manier benaderd. We
Intussen is er ook overleg geweest met de Vlaamse Confede-
hebben afgesproken dat de houder van de ATG ervoor zal
ratie Bouw over de mogelijkheden om de opleidingen samen
zorgen dat de installateurs goed opgeleid en opgevolgd wor-
te organiseren, met de bedoeling deze voordelig te kunnen
den, en ook dat de geleverde prestaties de inhoud van de ATG
aanbieden. Het gaat dan om het eerder algemene deel, de spe-
kunnen beïnvloeden.
cifieke technische aspecten blijven voor de ATG-houder. Deze ATG-houder zal wellicht vaak de aanbieder van een systeem
Daarnaast leveren de installateurs die een ATG-certificaat
voor na-isolatie van spouwmuren zijn, maar dat hoeft niet.
hebben per bouwplaats informatie, waardoor controle mo-
Ook installateurs kunnen ATG-houder zijn.
gelijk wordt zonder veelvuldige bouwplaatsinspecties. "Daardoor is de prijs-kwaliteitverhouding van de controle gunstig
Info: www.butgb.be
■
Het meest gespecialiseerde bedrijf in het zuigen en blazen van dakgrind
• • • • • • •
Zuigen en blazen van ballastgrind tot op grote hoogte • Blazen van grind 16/32 Efficiënte en verantwoorde afvoer van grind tot een korrelgrootte van 30/60 Aanleggen van extensieve daktuinen Het verwerken van andere droge stoffen, zoals zand, daktuinsubstraat en kleikorrels Op maat uitgevoerde speciale projecten Eigen transport tot 23Ton (ideaal voor kleine werven in stedelijk gebied) Voor de uit te voeren werkzaamheden speciaal ontworpen zuig- en blaaswagens
Peter Coolkens • tel: 03 314 29 03 • fax: 03 315 19 03 • e-mail:
[email protected]
FAÇADE • MEI 2011 •
21
Dossier: Luchtdicht (ver-)bouwen
Meer moeite, meer profijt… Wees voorbereid:
Luchtdicht (ver-)bouwen vandaag en morgen Onder de vleugels van de Vlaamse Confederatie Bouw werd enkele jaren geleden een Adviesplatform voor Energie-efficiënt (ver)bouwen opgericht. Op 29 maart organiseerde het platform haar 3e jaarcongres in Technopolis in Mechelen. Dit keer was luchtdicht bouwen één van de centrale thema’s. De werkgroep schil – klassieke afwerking werd dan ook ondersteund door de Confederatie Bouw - Afwerking.
1 Waarom luchtdicht bouwen? Een grote hoeveelheid van onze warmte vliegt via verschillende kieren en spleten in de woning weer vrij naar buiten. Daarom moeten we als doel hebben de kostbare warme lucht binnen te houden. Het is belangrijk er bij het (ver)bouwen voor te zorgen dat de woning goed luchtdicht wordt afgewerkt. Dit wil zeggen geen kieren en spleten meer waarlangs de koude lucht ongecontroleerd naar binnen kan komen. Kieren en spleten zorgen immers voor tocht en een enorm warmteverlies (tot 25 %). Luchtdichtheid voorkomt bovendien vochtproblemen en dus potentiële bouwschade aan een woning. Het verhoogt het comfortgevoel (trek-effecten). Het houdt ook vochtige warme lucht uit isolatie en biedt het mogelijkheden tot een betere akoestiek. Hoe beter geïsoleerd, hoe belangrijke de luchtdichtheid.
Petri Ven, Sr. Advisor Federplast en Nathan Van Den Bossche van de UGent, gaven in de Werkgroep van de Klassieke Afwerking – Schil een duidelijke uitleg over luchtdichtheid en de relatie met dichtingslagen en schrijnwerk.
binnenin de woning. De bouwfysica toont immers aan, dat het aanbrengen van de isolatielaag aan de buitenzijde van een gevel, de beste isolatiemethode is voor gevels van (bewoonde) gebouwen. De geïsoleerde buitenwand slaat overdag de warmte die in het gebouw geproduceerd wordt op; 's avonds en 's nachts, als er niet meer gestookt wordt, staat de wand deze opgeslagen warmte naar binnen af. Een gelijkmatige verwarming van de woning is het resultaat. Deze eigenschap staat bekend als het zogenaamde warmteregulerend vermogen van muren.
Om aan de energieprestatie-eisen te voldoen, kan men niet oneindig gaan isoleren, luchtdicht bouwen zal één van de oplossingen zijn die ervoor moeten zorgen dat de isolatie optimaal
3 Luchtdicht, dampdicht, winddicht
haar werk kan doen. Er is immer die doelstelling dat elk nieuw
Aan de buitenzijde dient isolatie goed afgedekt te worden door
gebouw bijna energieneutraal zal moeten zijn tegen 1 januari
een winddichte isolatiebeschermlaag.
2021. Er zal aan strengere K- en E-peilen moeten voldaan wor-
Aan de binnenzijde is er een luchtdichte laag vereist. Bij
den. Een minimum aandeel hernieuwbare energie zal moeten
daken is het over het algemeen het “dampscherm” dat deze
stromen doorheen het gebouw. Vanaf 1 januari 2012 zal het
luchtdichtende functie zou moeten vervullen. De lekkages
E-peil van woongebouwen, kantoren en scholen E70 moeten
in de luchtdichte lagen ontstaan meestal bij de plaatsing…Ze
bedragen en een K-peil van 40. Vanaf 2014 zakt dit zelfs naar
ontstaan door onzorgvuldige uitvoering van de overlappingen,
een E60 peil.
slechte aansluiting met andere bouwelementen,… We zetten voor u even de karakteristieken van de begrippen “luchtdicht”, “dampdicht” en “winddicht” op een rijtje - zie tabel hiernaast.
2 Gevelisolatie zorgt voor luchtdichtheid Gevelisolatie zorgt er voor dat thermische spanningen in de buitenmuur worden tegengegaan. Koudebruggen moeten zo-
22
4 Hoe luchtdichtheid meten?
veel mogelijk worden voorkomen, wat meestal niet zo eenvou-
Luchtdichting wordt gemeten met een “blower door test.”
dig is. Het plaatsen van gevelisolatie verhoogt het leefcomfort
Hiertoe wordt in de opening van de voordeur een plastic zeil
FAÇADE • MEI 2011 •
Dossier: Luchtdicht (ver-)bouwen
gespannen waarin een ventilator en een aantal meettoestellen
een nauwgezette planning en zorgvuldige uitvoering. Het op-
zijn bevestigd. De ventilator zuigt eerst permanent lucht in
maken van een luchtdichtingsplan kan hierbij een grote hulp
het gebouw. Hierbij wordt gemeten hoeveel lucht men in het
vormen. Om een goede luchtdichting te krijgen, moeten we
gebouw moet pompen om een constante druk in de woning te
ervoor zorgen dat in onze woning alle bouwelementen correct
houden. Op dat moment weet je dus ook hoeveel lucht er via
op elkaar worden aangesloten. Beton, glas, hout, pleisterwerk,
de resterende lekken naar buiten kan. Vervolgens wordt de
enz.… zijn allemaal luchtdichte materialen, het is van het
test in de omgekeerde richting herhaald: er wordt lucht uit het
uiterste belang om ook de overgang van het ene materiaal
gebouw gezogen. Hierbij meet men dan hoeveel lucht er naar
naar het andere goed luchtdicht te maken. Bij een massieve
buiten kan worden gezogen om eenzelfde onderdruk te behou-
constructie zal men in principe een betrouwbare luchtdich-
den. Zo meet men hoeveel lucht er langs kieren naar binnen
ting bekomen door een correct aangebrachte bepleistering op
komt. Deze test dient in beide richtingen te worden uitgevoerd
het volledige binnenoppervlak. Zolang men maar rekening
om een correct beeld te krijgen. Ramen sluiten bijvoorbeeld
houdt met een aantal belangrijke probleempunten, zoals de
beter wanneer het gebouw in overdruk staat, maar vaak min-
luchtstromen, die kunnen ontstaan doorheen bakstenen con-
der goed wanneer het gebouw in onderdruk wordt geplaatst.
structies of door de openingen in het metselwerk bekomt men
Het luchtdichtingsniveau wordt uitgedrukt in een aantal
een betrouwbare luchtdichting.
luchtwisselingen per uur bij 50 Pa, dit wordt weergegeven als de n50 waarde. Dit is ook de verhouding van het lekdebiet tot het intern gebouwvolume. Ook de oppervlakteluchtdichtheid wordt gemeten, dit is het lekdebiet in verhouding tot het externe warmteverliesoppervlak. Deze waarde wordt in de E-peilberekening gebruikt en wordt de q50 waarde genoemd.
De aansluiting van het metselwerk rond deuren en ramen vormt een zeer kwetsbare plaats voor het ontstaan van luchtlekken en dienen zorgvuldig afgewerkt. Vandaar dat men vooraf reeds speciale folies zal bevestigen op het schrijnwerk en die moeten worden ingewerkt in de pleisterlaag. De muren dienen te worden bepleisterd van de ruwe vloer tot het ruwe plafond: een betonlaag vormt immers geen luchtdichte bar-
5 Luchtdichtheid creëren
rière. De overgangszones tussen verschillende materialen, bvb
In feite is het gemakkelijk om de schil van een gebouw lucht-
dere aandacht. Uitsparingen en sleuven, bestemd voor de gas-
dicht te maken indien er zich geen openingen in bevinden
of elektriciteitsleidingen, dienen aan alle kanten te worden
die moeten worden afgedicht. Sleutelbegrippen zijn daarbij:
bepleisterd. Ten slotte is het aangeraden om na het plaatsen
metselwerk met hout of isolatiemateriaal, verdienen bijzon-
Luchtdicht
Dampdicht (dampremmend)
Winddicht
Wat?
luchtscherm (lucht convectie)
dampscherm (H2O)
windscherm (onderdakfolie)
Barrière voor:
• niet voor O2 (PVOH, PA) • lucht / tocht • dampremmend
H2O in dampfase (dampdicht)
• wind en tijdelijk regendicht) • dampopen
Waarom?
• energiebesparing • vermijdt condensatieproblemen
• vochtige, warme ruimtes waar waterdamp diffundeert doorheen structuren, zie BKK
• beperking indringing water • beperking indringing stuifsneeuw
Waar?
Binnenzijde
Binnenzijde
Buitenzijde
Gemeten door:
gebouw n50
bouwmateriaal WVTR- waarde ⇒ Sd
bouwmateriaal WVTR- waarde ⇒ Sd
Eenheden
[h-1]
[g/m².24hr] ⇒ [m]
[g/m².24hr] ⇒ [m]
Methode
NBN EN 13829 blower door test
EN ISO 12527:2001 (ISO 1663:2007) (ISO 2528:1995)
EN ISO 12527:2001 (ISO 1663:2007) (ISO 2528:1995)
PE gesloten structuur PA
Afhankelijke BKK: 1. PE folie gesloten structuur 2. PE folie / alulaminaat 3. Gewapend bitumen APP, SBS 4. Gewapend bitumen met metaalfolie
PE open structuur, spun-bonded
Type materialen
FAÇADE • MEI 2011 •
23
Dossier: Luchtdicht (ver-)bouwen
De groepsleden van de Werkgroep Klassieke Afwerking – Gebouwgeschil gingen praktisch en visueel aan het werk.
van de leidingen, de ontstane gaten en spleten dicht te smeren
en het schrijnwerk; de voegen tussen muur en vloer; voegen
om luchtstromen in de muur te vermijden.
tussen muur en plafond en het ontbreken van een luchtscherm
Om een goede luchtdichting te bekomen is het van belang om
tussen muur en plafond.
ook de muren van de garage, wasruimte, stookruimte, enz. van een luchtdichting te voorzien. Bij raamaansluitingen moet er voor een volledige luchtdichtheid worden gezorgd ter hoogte van de aansluiting op het pleisterwerk van de binnenmuren. De folie (op het raam aangebracht door de schrijnwerker), de combinatie van PU en kit, de kitvoeg,… stuk voor stuk belangrijke elementen voor de stukadoor en gevelbewerker.
Bij het plaatsen van het schrijnwerk is het enorm opletten geblazen, omdat schrijnwerk de hele bouwschil doorboort. Er is veel verlies van performantie via de bouwaansluitingen op schrijnwerk. De raamaansluitingen worden het best gedicht in drie lagen, opgebouwd uit voegbodem in combinatie met een akrylaatkit en een stopprofiel. De voegbodem bestaat uit 30 mm pleister, tweelaags aangebracht. Daarnaast wordt best een
5.1 Uitvoering
zelfklevende folie aan de binnenzijde en zijkant van het raam
Tijdens de uitvoering van de luchtdichtheid is het oog hebben
worden met een afstrijklatje voor pleister, een klos voor beves-
voor een bouwdetail van groot belang. Daarom is werfcoördinatie en communicatie met alle betrokkenen partijen van groot belang. Men mag er niet van uit gaan dat het aanbren-
aangebracht. De bescherming naar buiten toe kan gecreëerd tiging of een siliconenkit. De drie lagen leveren een gemeten besparing van 3 à 4 E-peil punten op.
gen van thermische isolatie automatisch garant staat voor een luchtdicht scherm. Luchtdichte isolatie (kunststofschuimen PUR/PIR en EPS/XPS) bieden extra veiligheid bij ongewenste doorboringen, maar naden en aansluitingen kunnen mogelijks luchtlekken veroorzaken. Basisluchtdichtheid creëren we in bepleisterde wanden, gegoten vloeren, plafonds, schrijnwerk en dakstructuur.
5.3 Duurzaamheid Luchtdichtheid staat in nauw verband met duurzaamheid. Duurzaamheid is echter geen synoniem voor levensduur. Het omvat een ecologisch, sociaal en economisch luik, en is op zich geen evaluatie op uitsluitend de productiefase. De duurzaamheid van bouwmaterialen wordt bepaald op gebouwniveau
5.2 De juiste opbouw in risicozones
via LCA-gegevens (Levenscyclusanalyse) van bouwmaterialen.
De risicozones rond luchtlekken in een woning situeren zich
een methode om de totale milieubelasting te bepalen van een
in de voegen rond vensters en dakvensters; de aansluitingen tussen muur en dak; de aansluitingen tussen het metselwerk Filip Coveliers
Joris Vandenbroucke
De LCA wordt ook wel Wieg tot graf analyse genoemd en is product gedurende de hele levenscyclus.
Marc Dillen
Raf Coppens
Het jaarcongres werd afgesloten met de conclusies uit de verschillende werkgroepen, een slotwoord door Joris Vandenbroucke, Kabinetschef van minister Freya Van den Bossche en Marc Dillen, directeur-generaal van de Vlaamse Confederatie Bouw, en de ongezouten mening van Raf Coppens op het bouwproces.
24
FAÇADE • MEI 2011 •
Dossier: Luchtdicht (ver-)bouwen
6 Besluit
op elkaar worden afgestemd, zonder daarbij ook de duurzaam-
Luchtdichtheid is de hoeksteen om een goede isolatie te reali-
Anderzijds moet het realiseren van een goede luchtdichtheid
seren. We moeten deze gewoon verhogen om de energievraag
onvoorwaardelijk gekoppeld zijn aan een goed bestudeerde
te kunnen reduceren. Luchtdicht bouwen is een noodzaak
ventilatie installatie in het gebouw!
heid van producten uit het oog te verliezen.
geworden en bovendien helpt het om het E-peil te verlagen.
■
Het ontwerp is hierbij cruciaal en kan heel wat problemen van luchtdicht bouwen voorkomen, maar de uiteindelijke uitvoering is de sleutel tot een goed resultaat. Ook de gevelbewerker en isoleerder zal hierbij een belangrijke rol moeten gaan spelen. De verschillende aannemers in de afwerkingsector, moeten er voor zorgen dat de verschillende bouwdelen compatibel
Met dank aan: P. Ven, Federplast • N. Van Den Bossche, UGent Passiefhuis-Platform • WTCB Meer info: http://www.wtcb.be • http://www.passiefhuisplatform.be
Actief aan het werk tijdens het jaarcongres Op het derde jaarcongres van het platform Energie-efficiënt verbouwen bogen de deelnemers zich in aparte werkgroepen over vier deelproblemen van de evolutie naar energiezuiniger bouwen. De nadruk lag op het leren van elkaar en samen op zoek gaan naar een gulden middenweg tussen verschillende visie en verwachtingen. In de werkgroep gebouwschil, waar bovenstaande thematiek besproken werd, moesten de deelnemers ook zelf visueel aan de slag. “We legden de werkgroepleden een visueel probleem voor, bijvoorbeeld de afwerking van een muur, waar een raam moet inkomen, er moest een afwerking met pleister voorzien worden, etc…”, vertelt Filip Coveliers, directeur van de Confederatie Bouw – Afwerking. “De aannemers kregen de opdracht om de muur luchtdicht af te werken. We gaven hen tools om hun eigen aanpak visueel voor te stellen. Iedereen kon dan zijn opmerkingen geven bij de voorgestelde oplossing. Zo ontstond een zeer leerzame discussie. Er werden ervaringen uitgewisseld tussen architecten, algemene aannemers, stukadoors, dakdekkers en glazenmakers/schrijnwerkers. We willen nog maar eens benadrukken dat aannemers hun werk perfect op elkaar moeten afstemmen wil men een luchtdicht resultaat bekomen.”
Gérard Mostenne, stukadoor-gevelbewerker
«Het begrip ‘luchtdichtheid’ bij het grote publiek bekend maken» Gérard Mostenne, één van onze leden, is sinds een dertigtal jaren stukadoor-gevelbewerker in Hamois, in de Naamse regio. Op zoek naar nieuwe technieken heeft hij zich op de isolatie met cellulose gestort en binnenkort wil hij ook de isolatie van spouwmuren verder ontwikkelen. Zoals hij zo goed verwoord: “Ondernemer zijn is de markt aanvoelen en risico's durven te nemen.”
De nieuwe groene beroepen aanwijzen is een ding, maar er zich ook effectief in durven te lanceren is nog iets anders. De innovatie in de sector is de laatste jaren bliksemsnel geëvolueerd. De evolutie van de reglementeringen is hier zeker niet vreemd aan. Luchtdichtheid kent voor Gérard Mostenne geen geheimen meer. Vanaf het begin weet hij de oorzaak van talrijke moeilijkheden te identificeren: het gebrek aan coördinatie op de bouwterreinen. Gérard Mostenne: “Er wordt niet voldoende gecommuniceerd. De beroepsgroepen volgen elkaar op, op een bouwterrein, zonder rekening te houden met de gevolgen van hun werk op dat van hun collega’s. In renovatie bijvoorbeeld, vervangt men vaak het raamwerk om de energieprestaties van het gebouw te verbeteren. De verbinding muur-venster is uiterst belangrijk om de continuïteit van de luchtdichtheid van het geheel te waarborgen. Helaas maakt men zich hier weinig zorgen over Gérard Mostenne – "Men kan zich niet veroorloven voldoende afstand te nemen met de nieuwe technieken alvorens zich op deze markten te lanceren.".
FAÇADE • MEI 2011 •
25
4de Dag van het Dak Vakbeurs en netwerkevent voor de volledige dakensector: dakdekkers (hellend en plat), schrijnwerkers, architecten …
Donderdag 17 november 2011
Wat? Hét netwerkevent van het jaar voor fabrikanten, voorschrijvers en vakmannen uit de dakensector… Alles in een zeer gemoedelijke sfeer met gratis toegang, gratis buffetten en gratis drank. Waar? De ‘Kelders Van Cureghem’ in Anderlecht. Hoe laat? 11 u. tot 19 u. Met? Meer dan 90 standjes in een zee van ruimte (7000 m²) Gratis buffet, drank en toegang! Vergeet ook de gratis stoelmassage voor de partners niet! Gratis! Mis dit unieke evenement niet en vraag uw toegangskaart(en) aan via www.dagvanhetdak.be. Wie niet wil ontbreken als standhouder kan terecht bij Steve Caufriez tel. (02) 545 57 25 of via mail:
[email protected]
Volgende bedrijven hebben hun deelname aan de Dag van het Dak reeds bevestigd:
ABC DIGIBOUW / ADCO ROOFING PRODUCTS / AG PLASTICS / ALBINTRA - FAKRO / ALTRAD / ALUTHERMO / APOK / Armat Arcelor Mittal / ASPHALT EQUIPMENT / ASPHALTCO / BELGIAN WOODFORUM / BEVAD / Böcker / BTECH - RESITRIX CERCLINDUS / CONFEDERATIE BOUW DAK / CORI / CPE / DAIMLER - MERCEDES VANS / DEBOER / DEFRANCQ / DERBIGUM / Dörken / DTE / DUVIMEX / EMPO - VERDER / ENVIROSHAKE / ETANCO / ETC / ETERNIT DAK / ETS EUROPE / FDT FIHUMA / FIRESTONE / GROUP D & I / HELI - SETIP / HITASCHI POWERTOOLS / IBIC / IKO - ATAB / IRS / IRS SOLAR / ISOTEC / ISOVER / IVP / KAB / KINGSPAN / KLOEBER / KORAMIC / MAGE FASTENERS / MAKITA / MAPEI / MAWIPEX / MONIER N. et B. Knauf & Cie / NOVATECH / PCE - FOAMGLAS / PRELASTI / RAM Mobile / RECTICEL INSULATION / RENOLIT / ROCKWOOL / ROTO FRANK / ROVAL / SIEVERT / SIKA / SOPRASOLAR / SOPREMA / SOPREMA LIQUIDS / SORTIMO SPIT - PASLODE / SVK / TECHCOMLIGHT / TRESPA / TRIECO / TRIFLEX / UBBINK / UNILIN SYSTEMS / URSUS / USE IT GROUP - BOUWSOFT / UZIMET - Röhr - Stolberg / VELUX / VM ZINC / WTCB
Dossier: Luchtdicht (ver-)bouwen
De kosten zijn eveneens hoger dan een klassieke isolatie. Hoe reageert de particulier? Gérard Mostenne: "De arbeidskosten verzwaren inderdaad de rekening. Men moet de machine goed rentabiliseren. Voor een luchtdichtheid met cellulose van 23 cm, moet men ongeveer 35 tot 40 €/m² rekenen. De Waalse Regio zou de premies voor de luchtdichtheid moeten verhogen. Het grote publiek is niet voldoende op de hoogte over het belang van een goede dichtheid en kiest vaak voor de goedkoopste oplossing, maar meestal niet de meest efficiënte. Vandaag haal ik slechts een contract op vijf met cellulose binnen, maar de markt moet nog groeien.“
Vreest U geen tekort aan afstand ten opzichte van de nieuwe technieken? Gérard Mostenne: "Ondernemer zijn is risico’s durven nemen, vooruitlopen op de tendensen. Mijn hoofdberoep zal die van stukadoor blijven, maar ik zou me graag verder ontwikkelen in die na-isolatie. Ik ben bijvoorbeeld net een opleiding aan het volgen om met siliconen bewerkte vlokken glaswol in te
"Een goede luchtdichtheid is enkel mogelijk mits een zeer nauwkeurige toepassing.”
blazen, een nieuwe techniek om spouwmuren te isoleren. Ik voer altijd proeven op mijn eigen woning uit alvorens het toe
bij de fasen van de conceptie en de bouw. Ik heb het gebrek aan isolatie rond het raamwerk (polyurethaanschuim) al vele malen moeten corrigeren. Als ik het zou doen zou het zijn
te passen bij een klant. Het probleem is dat men zich niet kan veroorloven om voldoende afstand te nemen alvorens zich op deze markten te lanceren. Dat is altijd zo geweest.“
■
zoals een dikke jas in de winter aan te doen en de ritssluiting open te laten! Ik moet er ook op toezien dat de contactpunten, die door de elektricien worden geplaatst, eveneens volledig worden omhuld met pleister.”
Adviseert U langs de buitenkant of langs de binnenkant te isoleren? Gérard Mostenne: "Wanneer dat mogelijk is zou ik de isolatie langs de buitenkant adviseren, waarbij isolerende panelen op
Gevelbekleding met
Linius®
de gevel geplaatst worden, die vervolgens worden bedekt met
• Optimaal beheer van zonnewarmte en natuurlijk daglicht
een pleisterlaag of gevelplaten. De isolatie langs de binnen-
• Verfraait en dynamiseert de gevel
kant is moeilijker. Als zij niet goed wordt uitgevoerd, kan zij
• Zowel binnen- als buitentoepassing
condensatie veroorzaken. Men moet ervoor zorgen de panelen
• Toepasbaar voor industriële en residentiële gevelbekleding
goed te voegen zijn, wat geen sinecure is! Men doet trouwens
• Akoestische oplossingen*
steeds meer beroep op de techniek van insufflatie.“
U heeft zich in de insufflatie van cellulose gelanceerd ? Gérard Mostenne: "Ik heb een opleiding bij een producent van cellulose in Duitsland gevolgd. Ik heb toen beseft dat wij onze daken al sinds meer dan 20 jaar slecht isoleren. Ik was direct overtuigd en ik heb niet geaarzeld om 25.000 euro te investe-
*
ren om de machine aan te schaffen. Cellulose waarborgt een hoger warmtecomfort. Zijn faseverschuiving duurt minstens elf uur, wat dus betekent dat de zomerhitte pas na elf uur door het isolatiemateriaal dringt, alvorens de ruimtes op te warmen. De toepassing ligt niet binnen het bereik van de doe-het-
Wenst u meer informatie ? www.renson.eu
zelver. Het vereist nauwkeurig werk en specifiek gereedschap.”
cade linius NDL 0511 indd 1
VENTILATION SUNPROTECTION
27
FAÇADE • MEI 2011 • 16/05/11 16:23
Dossier: Luchtdicht (ver-)bouwen
Luchtdicht aansluiten van ramen in lage energie en passiefwoning Dat luchtdicht bouwen dikwijls gespreksonderwerp nummer één is in discussies tussen verschillende bouwberoepen, kan door iedereen wellicht beaamd worden. Aangezien luchtdichtheid niet kan vernoemd worden zonder het onderwerp ventilatie aan te halen, nodigde de firma RENSON enkele belangrijke spelers uit om hun producten en visie hierover uiteen te zetten.
Om aan de oververhitting te verhelpen heeft RENSON niet enkel zijn gekende ventilatiesystemen maar brengen zij ook een systeem van zonneweringen op de markt. Een zonnewering is het meest performant wanneer het aan de buitenkant geplaatst wordt. Dit kan d.m.v. de traditionele doeksystemen die op de markt zijn, waarbij het uiteraard belangrijk is om bij plaatsing rekening te houden met een behouden luchtdichte aansluiting van de constructie boven het raam. Anderzijds kan er ook gekozen worden voor een structurele zonnewering. Indien deze
Laat ons eerst eens stilstaan bij het verschil tussen een lage energiewoning en een passiefwoning. Het grootste verschil zit hem in het verbruik van de energie welke nodig is om het geheel te kunnen verwarmen. Voor een lage energiewoning mag
dan nog beweegbaar is dan is deze nog efficiënter bruikbaar t.o.v. een vast systeem. Bij het bezoek aan de showroom en de kantoren van het bedrijf, konden de aanwezigen zien wat er allemaal op de markt te vinden is.
het energieverbruik voor verwarming en koeling niet meer dan 30kWper m² per jaar bedragen. In geval van een passief woning wordt dat nog eens gehalveerd tot 15 kW/m² per jaar.
Nightcooling zorgt voor natuurlijke koeling
Rechtstreeks daaraan gekoppeld speelt de luchtdichtheid van
Tevens werd er door mevr. Severine Vandekerckhove (RENSON)
een gebouw hierbij dus een grote rol. Indien een gebouw een
even stilgestaan bij het systeem van ‘nightcooling’. Hierbij
slechte luchtdichtheid heeft en er veel warmtelekken zijn, dan
wordt voor de afkoeling van de ruimtes gezorgd door een na-
moet er veel worden bijverwarmd om dat verlies op te vangen.
tuurlijke koeling welke gedurende de nacht geactiveerd wordt.
Bijverwarming betekent extra energieverbruik waardoor het
Het principe is dat er een natuurlijke circulatie ontstaat waar-
dus niet mogelijk wordt om aan de grenswaarden te komen.
bij er koele buitenlucht in het lokaal komt, terwijl de warme
Door bij het ontwerp rekening te houden met de oriëntatie
lucht wordt afgevoerd. De systemen zijn onderhoudsvrij en
van het gebouw kan men proberen maximaal gebruik te ma-
insectwerend waardoor de ongewenste indringers ’s nachts
ken van de zonnewarmte waardoor de nood van verwarming
worden buiten gehouden.
lager wordt. Er dient echter rekening te worden gehouden met een risico op oververhitting waardoor de noodzaak van een
Bij het bouwen van een laag energie of passiefwoning, speelt
koelinstallatie zich opdringt. Dit zorgt dan op zijn beurt weer
uiteraard de keuze van de materialen een belangrijke rol. De
voor een groot bijkomend energieverbruik. Zoals u ziet zijn
ramen dienen bij voorkeur te worden voorzien van een glas
er heel wat factoren die mee kunnen bepalen welk label een
met een lage U waarde. Om dat te realiseren doet de glassector
woning krijgt.
beroep op bijkomende coatings die op de glasvlakken worden
Het RENSON gebouw langs de E 17 fungeerde als demogebouw voor de uiteenzettingen mbt luchtdicht aansluiten van schrijnwerk
28
FAÇADE • MEI 2011 •
Dossier: Luchtdicht (ver-)bouwen
Severine Vandekerckhove zorgde voor ontvangst en verwelkoming van de deelnemers bij de ontbijtsessies van RENSON
Heel wat interesse voor het onderwerp!
aangebracht, of men gaat triple begla-
Dhr. Nathan Vandenbossche (UGent)
zing aanbrengen waarbij men zelfs de
kwam tevens toelichting geven bij het
ruimte tussen de glasvlakken gaat vul-
onderzoek dat door de Universiteit ge-
len met een gas.
daan werd ivm de luchtdichtheid van
Tot slot werd de sessie afgesloten met de
de raamaansluitingen. Ze zijn tot de
visie van een sleutel-op-de-deur bedrijf,
De sector van de raamprofielen zelf on-
conclusie gekomen dat er een onder-
vertegenwoordigd door dhr Luc Van den
dergaat ook een verandering ten gevolge
verdeling kan gemaakt worden gaande
Abeele (Kijk & Bouw). Enkele concrete
van luchtdicht bouwen. Zo gaat men
van slecht, over middelmatig om te ein-
projecten werden voorgesteld,waarbij
in sommige profielen zelfs al een sleuf
digen bij goed. Een slechte aansluiting
door de ontwerper of de bouwheer hoge
gaan aanbrengen waardoor het aanbren-
wordt bekomen wanneer
men enkel
eisen werden gesteld aan de energiepres-
gen van speciale tape, die moet zorgen
de omkasting voorziet van een kleine
taties. Een van de kopbrekers die men
voor de luchtdichte aansluiting van het
hoeveelheid isolatiemateriaal (rotswol)
toen vaststelde ging ivm de aansluiting
raam met het metselwerk, perfect kan
ter hoogte van de deklijst. Wanneer
van de deur met de deurdorpel, die
verlopen. De stukadoor kan dan het
men de omkasting ook nog voorziet van
op zijn beurt luchtdicht diende aan te
vlies dat aan de butyltape bevestigd zit,
een acrylaatkitvoeg ter hoogte van de
sluiten op het metselwerk. Dit vroeg een
inwerken in de pleister. Momenteel zijn
aansluiting met het raam bekomt men al
zeer secure plaatsing om de luchtdicht-
er heel wat soorten tapes op de markt
een betere luchtdichtheid. Het opschui-
heid te bekomen… Als besluit werd toen
waarop er meestal een vlies of een gaas
men van het raam geeft ook al een goede
geformuleerd dat er inderdaad nog heel
voorzien is dat in de pleister dient te
luchtdichtheid, doch ter hoogte van de
wat werk aan de winkel is om de ver-
worden ingewerkt. Allerlei toepassin-
raambevestigingen is het niet evident
schillende principes en methodes van
gen en materialen werden door Christ
om een doorlopende luchtdichtheid te
bouwen aan te passen. De goede coör-
Decommere (Tremco Illbruck) gepresen-
krijgen. Een goede luchtdichtheid werd
dinatie tussen de verschillende bouw-
teerd. Er zijn producten die enkel voor
in de laboratorium omstandigheden be-
partijen onderling is essentieel en er is
de binnenaansluiting mogen gebruikt
komen door het aanbrengen van een fo-
hiervoor nog een ganse weg af te leggen.
worden, andere zijn geschikt om met
lie op het raam, waarna deze folie werd
De Confederatie Bouw zal u hierin bij-
dezelfde schuimband zowel de aanslui-
ingepleisterd. Ook met zelfklevende fo-
staan en voorziet daarom in het najaar
ting binnen als buiten te realiseren.
lies die op het raam en de muur werden
informatiesessies rond het thema lucht-
Het product is namelijk slagregendicht,
aangebracht en daarna voorzien van een
dicht bouwen.
isolerend en tevens luchtdicht.
pleisterlaag, werd een goed resultaat
Goede coördinatie absoluut noodzakelijk!
■
bekomen. De combinatie van een stopprofiel met een acrylaatkit is eveneens aangewezen.
FAÇADE • MEI 2011 •
29
Geveltechnieken in de praktijk
Zonwering als functionele en esthetische meerwaarde Een zonwering moet in de zomer de zonnewarmte weren, maar in de winter is die extra warmte dan weer welkom. Bovendien moet er voldoende lichtinval zijn, maar onaangename reflecties en kans op verblinding moeten liefst worden vermeden. Ook de stand van de zon varieert van uur tot uur en van dag tot dag. Die posities worden vastgelegd in een zonnediagram. De curven zijn afhankelijk van de positie op de wereldbol maar moeten echter nog gecorrigeerd worden afhankelijk van de lokale tijdzone en/of zomer- en wintertijd. Met deze gegevens kan dan - rekening houdend met de oriëntatie van de gevel een geschikte oplossing voor elk project worden uitgewerkt.
Vaak worden aluminium-lamellen horizontaal of verticaal (al dan niet beweegbaar) voor de glasgevel geplaatst. Voor CAP Entreprises in Trégueux (Frankrijk) bijvoorbeeld tekende architectenbureau Coquard-Colleu-Charrier een modern gebouw met veel licht en een goed contact met de natuur. Maar er moest ook rekening worden gehouden met mogelijke oververhitting en verblinding. Daarom werd een zonwering met beweegbare RENSON® Icarus® Aero 400 lamellen voorzien die vanuit elke ruimte apart kunnen worden bediend. Zo kan elke gebruiker de zonwering volgens behoefte regelen.
Zon en licht hebben een effect op onze gezondheid en ons humeur. Gebouwen met grote glaspartijen aan de zuidkant bieden tijdens de herfst, winter en lente de voordelen van de binnenvallende zonnestralen, maar in de zomermaanden kan dit tot een oncomfortabel binnenklimaat, storende lichtreflecties en verkleuring van interieur en meubels leiden. Het komt er dus op aan om warmte en licht op een goede manier te doseren. Een efficiënte externe zonwering houdt de zonnestralen tegen voordat ze in contact komen met de glasoppervlaktes waardoor oververhitting, reflecties en hoge energiekosten voor bijkomende koeling kunnen worden voorkomen. De fraaie praktijkvoorbeelden die Dhr. Johan Debaere van Renson® hieronder aanhaalt tonen aan dat de zonwering de gevel bovendien ook een esthetische meerwaarde kan geven.
30
FAÇADE • MEI 2011 •
Geveltechnieken in de praktijk
Daarnaast zijn er ook de luifels of schuifpanelen. Aangezien
Soms willen architecten bij ge-
luifels boven de ramen hangen, verstoren ze het uitzicht naar
bouwen ook speciale construc-
buiten niet. In de zomermaanden bieden ze een goede bescha-
ties voorzien zoals specifieke
duwing, terwijl ze in de wintermaanden de aangename zonne-
oplossingen met aluminium
warmte in de woning laten binnenschijnen. Ook met schuifpa-
lamellen, klapluiken en spe-
nelen kan de lichtinval beïnvloed worden. Bij een aangename
cifieke integratie van wind-
lichtinval worden de panelen weggeschoven, terwijl ze bij
vaste screens. Het RENSON®
risico op oververhitting helemaal of gedeeltelijk voor de ramen
projectteam ontwikkelt in sa-
kunnen worden geschoven. De firma Callens & EMK bouwde
menwerking met de architect,
onlangs een nieuwe hoofdzetel langs de autoweg Kortrijk –
de ingenieurs en de bouwheren
Gent in Waregem. Deze gevel, getekend door architectenbu-
daarom geregeld projectgerichte
reau Goedefroo + Goedefroo, lijkt op een vis, die telkens weer
en creatieve oplossingen. Zo heb-
zuurstof naar binnen zuigt. Grote glasvlaktes zorgen voor veel
ben architect Lionel Dunet en
licht en om storende reflecties en onaangename temperatuur-
constructeur PCB bij de renova-
stijgingen te vermijden, werden hier Loggia® schuifpanelen
tie van het gemeentehuis van
met Sunclips® lamellen geïnstalleerd.
Relecq-Kerhuon in Frankrijk veel gebruik gemaakt van glas als te-
Wie liever niet opteert voor een aluminium zonweringsysteem kan ook kiezen uit een uitgebreid assortiment windvaste screens. Voor de hoofdzetel van de Vrieling Adviesgroep in Hardenberg (Nederland) bijvoorbeeld kozen Leijh, Kappelhoff, Seckel, Vanden Dobbelsteen Architecten voor dit soort windvaste screens. Van Braak zonwering installeerde de Fixscreen® 100 voor de kleinere ramen van de kantoorruimtes, terwijl de Fixscreen® 150 werd geïntegreerd voor de hoge glaspartijen van de ontvangstruimte.
ken van transparantie en neutraliteit. Voor de glaspartijen op de zuidgevel ontwikkelde het projectteam van RENSON® een aangepaste oplossing, die een vaste lamellenwand combineert met zonneluifels en klapelementen. Boven de ramen onderaan het gebouw werden luifels met Sunclips® lamellen ingetekend. Een echt architecturaal hoogstandje zijn echter de klapluiken op basis van C-vormige Sunclips® EVO 96 lamellen. Neergelaten klapelementen beperken de directe zon- en lichtinval gevoelig en in open positie zorgen ze nog steeds voor schaduw en een vermindering van de storende effecten van lichtinval op o.a. computerschermen. In gesloten toestand vormen die elementen een doorlopende wand met de lamellen erboven, eronder en ernaast. ■
FAÇADE • MEI 2011 •
31
Dossier Buitenschrijnwerk
Brandgedrag van houten gevelbekledingen De nationale classificatiesystemen voor de brandreactie van bouwproducten worden langzaam maar zeker vervangen door een unieke Europese classificatie. Hoewel de lidstaten bevoegd blijven voor het vastleggen van het vereiste veiligheidsniveau, dient dit voortaan uitgedrukt te worden in een Europese klasse. Daarnaast staan er nog belangrijke wijzigingen op stapel rond het vereiste veiligheidsniveau voor gevelbekledingen. Dit artikel geeft een overzicht van de eisen en prestaties die in de toekomst – onder bepaalde voorwaarden – van toepassing zullen worden voor niet-brandwerende houten gevelbekledingen.
I
Door: Y. Martin, ir., afdelingshoofd, afdeling ‘Gebouwschil en schrijnwerk’, WTCB
foto © Belgian Woodforum
1 Europese brandreactieclassificatie
ningen – moeten voldoen (kantoren, appartementen, …).
De brandreactie van een bouwproduct is het geheel van eigen-
nieuwe Europese classificatie. De vereiste brandreactie voor
schappen van dit product die het ontstaan en de ontwikkeling
gevelbekledingen wordt er met andere woorden nog steeds
van een brand kunnen beïnvloeden. Het brandreactieclassifi-
uitgedrukt volgens het Belgische classificatiesysteem, hetzij de
catiesysteem voor bouwproducten staat beschreven in de norm
brandreactieklasse A2.
NBN EN 13501-1. Hierin worden zeven hoofdklassen gedefini-
Volgens de herziening van deze bijlage 5 (beschikbaar op de
eerd (A1, A2, B, C, D, E en F) en worden twee bijkomende aan-
website van de Normen- Antenne ‘Brandpreventie’ van het
duidingen voorzien voor de rookontwikkeling (s1, s2 en s3) en
WTCB : www.normen.be/brand), die binnenkort gepubliceerd
de vorming van brandende druppels en deeltjes (d0, d1 en d2).
zou moeten worden in het Belgisch Staatsblad, dienen ge-
De klassen A1 en A2 zijn van toepassing voor onbrandbare pro-
velbekledingen minstens de volgende brandreactieklasse te
ducten (bv. beton, staal, …), terwijl de klasse F van toepassing
vertonen :
is voor niet-geklasseerde producten of producten die faalden
• voor lage gebouwen (met een hoogte van minder dan 10 m):
bij de minst strenge proef voor klasse E. Deze classificatie zal op termijn de oude Belgische brandreactieclassificatie (A0, A1, A2, A3 en A4) vervangen. We willen erop wijzen dat er geen
Bijlage 5 van dit KB werd nog niet officieel aangepast aan de
D-s3, d1 • voor middelhoge en hoge gebouwen (met een hoogte van respectievelijk meer dan 10 en 25 m) : B-s3, d1.
overeenstemming bestaat tussen beide classificatiesystemen
Voor de gevelbekledingen van industriële gebouwen (bijlage
(zie § 3).
6 van het KB) zijn er vooralsnog geen brandreactie-eisen van toepassing.
2 Belgische brandveiligheidseisen van een reglementering. Het gaat hier voornamelijk om het
3 Overeenstemming tussen de Belgische en de Europese klassen
koninklijk besluit van 7 juli 1994 tot vaststelling van de basis-
Zoals hiervoor reeds vermeld werd, willen we onderstrepen
normen voor de preventie van brand en ontploffing waaraan
dat er geen overeenstemming bestaat tussen het Belgische
alle nieuwe gebouwen – met uitzondering van eengezinswo-
en het Europese brandreactieclassificatiesysteem. Zo wijkt de
In België maken de brandveiligheidseisen het voorwerp uit
32
FAÇADE • MEI 2011 •
Dossier Buitenschrijnwerk
Europese proef- en classificatiemethode sterk af van de Belgische, is er geen overeenstemming tussen de klassegrenzen, worden er in het Europese systeem een aantal nieuwe aspecten
Tabel 1 Toegelaten Belgische brandreactieklasse om aan een volgens de Europese classificatie uitgedrukte eis te voldoen (uittreksel van het herzieningsontwerp [8]).
ingevoerd, zoals de beoordeling van de rookontwikkeling en de vorming van brandende druppels en deeltjes, … Het is met andere woorden onmogelijk om overeenstemmingstabellen op te stellen aan de hand waarvan men de nieuwe Europese klas-
Eisen in klassen volgens de beschikking 2000/147/EG
Klassen volgens de NBN S 21-203
A1
–
–
A2
s1 s2 s3
d0 d1 d2
B
s1 s2 s3
d0 d1 d2
A1
C
s1 s2 s3
d0 d1 d2
A2
D
s1 s2 s3
d0 d1 d2
A3
(opnieuw) te laten beproeven volgens het Europese classifica-
E
–
tiesysteem.
E
–
– d2
Deze tabel mag niet beschouwd worden als overeenstem-
F
–
–
sen op eenduidige manier (d.w.z. identiek voor alle producten) aan de Belgische klassen kan koppelen. We willen er wel op wijzen dat de herziening van de bijlage 5 een tabel bevat (tabel 1) waarin aangegeven wordt welke Belgische brandreactieklasse voorlopig nog gebruikt kan worden om aan een welbepaalde, volgens de Europese classificatie, uitgedrukte eis te voldoen. Dankzij deze tabel zal het nog een tijdje mogelijk blijven om gebruik te maken van verslagen, gebaseerd op de Belgische proefmethode [9]. Ondanks het feit dat deze maatregel slechts voor een beperkte overgangsperiode (waarschijnlijk 3 of 5 jaar) na de officiële publicatie van de herziening van de bijlage 5 van toepassing zal zijn, biedt ze de fabrikanten wel een bijkomende termijn om hun producten
A0
A4
mingtabel en mag slechts in één richting gelezen worden : welke Belgische klasse kan voorlopig nog gebruikt worden om aan een welbepaalde, volgens de Europese classificatie, uitgedrukte eis te voldoen ? Zo zullen gevelbekledingen na de inwerkingtreding van de herziening van bijlage 5 moeten voldoen aan de klasse D-s3,d1
4 Brandreactieprestaties van houten gevelbekledingen die geen brandwerende behandeling kregen
(lage gebouwen) of B-s3, d1 (middelhoge en hoge gebouwen).
De brandreactie van massief hout dat geen brandwerende be-
Tijdens een beperkte overgangsperiode is het echter nog toe-
handeling kreeg, is afhankelijk van de houtsoort, de dichtheid
gelaten om gevelbekledingen te gebruiken die geklasseerd
van het hout, de dikte van het element en de plaatsingswijze
zijn volgens de Belgische norm om te beantwoorden aan deze
ervan. Bepaalde producten en materialen waarvan het brand-
nieuwe eisen. Men mag met andere woorden nog bekledingen
gedrag goed gekend en stabiel is, hoeven niet onderworpen te
gebruiken die voldoen aan klasse A3 (lage gebouwen) en A1
worden aan de voorziene proeven, aangezien hun brandreac-
(middelhoge en hoge gebouwen).
tieprestaties niet langer aangetoond moeten worden. Ze vallen onder de beschikkingen van de Commissie die in het Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen gepubliceerd werden onder de benamingen ‘Deemed to Satisfy’ (verondersteld te voldoen) en/of ‘Classified Without Further Testing’ (CWFT) (geklasseerd zonder verdere proeven). Gunstigere klassen zijn mogelijk, maar moeten in voorkomend geval gevalideerd worden door een classificatieverslag. De beschikking 2006/213/EG [5] preciseert de brandreactieklasse die – onder bepaalde voorwaarden – geldt voor massief houten gevelbekledingen zonder verdere proeven (tabel 3). Verder willen we erop wijzen dat men aan een gevelbekledingssysteem uit cederstroken (WCR) – aan de hand van de proef- en classificatieverslagen [3] opgesteld door het laboratorium dat verantwoordelijk was voor de uitvoering van de proeven in het kader van de beschikking 2006/213/EG – de
foto © Belgian Woodforum
brandreactieklasse D-s2, d0 kan toekennen, voor zover voldaan
FAÇADE • MEI 2011 •
33
Rockpanel geeft uw verhaal vorm
Als u mikt op creativiteit en duurzaamheid Het Think Tank gebouw is een demonstratie van de unieke manier waarop u met Rockpanel het verhaal achter uw creatie vorm kunt geven. Ooit werden in deze stad de eerste legertanks gebouwd. De architectuur van het gebouw verweeft dit historisch gegeven met de innovatie-missie van Think Tank. Het camouflage-effect van de Chameleon plaat en de klinknagels in de gevel zijn een architectonische verwijzing naar de legertank. En wat niet meteen zichtbaar is, maar essentieel voor dit project, is de duurzaamheidsfactor van Rockpanel. Rockpanel plaatmateriaal is gefabriceerd uit natuurlijke grondstoffen, waarmee efficiënt wordt omgesprongen, en is bovendien 100% recycleerbaar. Kortom, Rockpanel biedt de bouwstenen voor boeiende en duurzame verhalen. Lees meer over de Think Tank en het duurzame karakter van Rockpanel op:
www.rockpanel.com
Dossier Buitenschrijnwerk
werd aan de volgende voorwaarden : • gemiddelde dikte van de stroken : ≥ 17,6 mm • gemiddelde dichtheid van de stroken : ≥ 350 kg/m³ • plaatsingsvoorwaarden in situ : plaatsing met een geventileerde luchtspouw (van 25 mm). De ondergrond (bv. isolatie) achter deze geventileerde spouw moet ten minste tot de klasse A2-s1, d0 behoren. Minimale dikte op een willekeurig punt van het profiel (≥ 12 mm) foto © Belgian Woodforum
Minimaal vereiste dikten volgens de beschikking 2006/213/EG [5].
gezien hun klasse (D-s2, d0) gunstiger is
Indien de gevelbekleding niet aan de
dan de vereiste klasse (D-s3, d1).
vereiste brandreactieklasse voldoet, zou
Ook andere houten gevelbekledingssys-
men zijn toevlucht kunnen nemen tot de
temen kunnen beantwoorden aan de
uitzonderingsmaatregel die voorzien is
eisen voor lage gebouwen. Indien deze
in het voornoemde KB (www.ibz.be). De
niet in overeenstemming zijn met een
derogatieprocedure is opgenomen in een
beschikking van de Europese Commis-
recent besluit [7]. Elke derogatieaanvraag
sie, zal een proef- en classificatiever-
op een reglementaire bepaling moet
slag uitsluitsel moeten geven. We willen
echter
erop wijzen dat de plaatsingsvoorwaar-
gaan met een aantal compenserende
den uit het proefverslag strikt opgevolgd
maatregelen.
noodzakelijkerwijze
gepaard
moeten worden. Totale dikte (≥ 18 mm)
Een andere oplossing bestaat erin over te Voor middelhoge en hoge gebouwen
gaan tot de brandwerende behandeling
De houten gevelbekledingen die beant-
zijn de brandreactiecriteria die opge-
(door impregnatie of enkel aan het op-
woorden aan de voorwaarden uit de
legd worden aan de gevelbekledings-
pervlak) van de houten gevelbekleding.
beschikking 2006/213/EG (zie tabel 3) en
materialen een stuk strenger : klasse
In dit geval dient men wel te controleren
de gevelbekledingen uit cederhout die
B-s3, d1 of beter. Zonder brandwerende
of de door de behandeling teweegge-
beantwoorden aan bovenstaande voor-
behandeling zal het voor een houten
brachte verbetering van het brandge-
waarden, voldoen dus aan de eisen die
gevelbekleding nooit mogelijk zijn een
drag duurzaam is in de tijd, rekening
van kracht zijn voor lage gebouwen, aan-
dergelijk prestatieniveau te behalen.
houdend met de blootstellingsvoorwaarden van de gevelbekleding : regen, bezonning, temperatuurverschillen, een
Tabel 3 Uittreksel uit de beschikking 2006/213/EG [5]. Minimale gemiddelde dichtheid 390 kg/m³
schommelende relatieve vochtigheid, … Binnenkort zou er over dit onderwerp
Minimale dikten (totaal/minimum)
Plaatsings voorwaarden
18/12 mm (afbeelding)
Met een open spouw aan de achterzijde (*) (1)
Brandreactieklasse
een nieuwe Europese ontwerpnorm moeten verschijnen : de prEN 15912 [4]. Deze zou moeten toelaten om de duur-
D-s2, d0
(1) De ondergrond (bv. isolatie) achter de geventileerde spouw moet ten minste tot de klasse A2-s1, d0 behoren en een minimale dichtheid van 10 kg/m³ vertonen. (2) De beschikking voorziet dezelfde klasse voor een gevelbekleding die uitgevoerd werd zonder spouw. Een dergelijke plaatsingswijze is echter te vermijden. Voor een correcte plaatsing is het voorzien van een spouw achter de houten gevelbekleding immers een noodzakelijke voorwaarde
zaamheid van de brandreactieprestaties van producten op basis van brandwerend gemaakte houtsoorten te bepalen, naargelang van hun eindgebruik (bv. als gevelbekleding).
Bron: WTCB – www.wtcb.be ■
FAÇADE • MEI 2011 •
35
Technieken en producten
Milieuvriendelijke verf
om (gevel)hout te beschermen en verfraaien Volgens familiebedrijf V33 is hout al geruime tijd bezig aan een comeback in de bouwsector. In navolging van de Verenigde Staten en Canada - waar maar liefst 90% van de huizen in hout gebouwd wordt – ziet deze onderneming de trend vandaag meer en meer overwaaien naar Europa. Zo blijkt uit recent onderzoek dat intussen bijna 10% van de Belgen kiest voor een woning met een gevelbekleding die deels of volledig in hout werd gerealiseerd. Maar dat hout moet ook beschermd worden en precies daarvoor brengt V33 nu een nieuwe, milieuvriendelijk lijn producten op de markt die het Europese Ecolabel kreeg toegekend.
Bijna 50 jaar na haar oprichting behoort
De V33-groep stelt 550 mensen tewerk
Dit label geldt in alle landen van de
het familiebedrijf V33 tot de belang-
en realiseert een omzet van 186 miljoen
Europese Unie, alsook in Noorwegen, IJs-
rijkste Europese ondernemingen in de
euro, waarvan 8 miljoen in de Benelux.
land en Liechtenstein. Het Ecolabel kent
sector van houtverven en -producten.
De V33-groep is vandaag in 30 landen
steeds meer succes bij de consument en
De groep is actief in de ontwikkeling,
aanwezig en heeft 6 filialen in Europa:
is vandaag uitgegroeid tot een symbool
productie en verkoop van hoogwaardige
Engeland, België, Spanje, Italië, Polen
voor ecologische producten en diensten
producten voor hout op het vlak van
en Zwitserland. Daarnaast zijn er exclu-
met de minste impact op milieu en ge-
bescherming en decoratie en dat zowel
sieve verdelers in Duitsland, Grieken-
zondheid. U leest er nog meer over op de
voor buitentoepassingen als binnen in
land, Rusland, Marokko, Roemenië en de
speciale website www.ecolabel.be.
de woning.
Scandinavische landen. Elk jaar wordt 5% van de totale omzet voorbehouden
interessante producten en noviteiten,
Milieuvriendelijke producten voor gevels, deuren en ramen
zoals ook nu dit nieuw gamma houtbe-
Hout is een natuurlijk materiaal met een
schemingsproducten dat volledig beant-
warm en ecologisch karakter maar het
woordt aan het Ecolabel.
onderhoud ervan mag men zeker niet
aan de R&D-afdeling en al deze inspanningen op het vlak van onderzoek en ontwikkeling resulteren geregeld in
onderschatten. Wind, regen, zon, insecten en schimmels eisen immers hun tol.
36
FAÇADE • MEI 2011 •
Over Ecolabel
Om houten gevels, deuren en ramen te
Sinds 1992 heeft de Europese Commissie
op de natuur, introduceert V33 een
een Europees Ecolabel in het leven ge-
milieuvriendelijke lijn producten die
roepen, gesymboliseerd door een kleine
het Europese Ecolabel kreeg en ook met
bloem waarvan de blaadjes sterren zijn.
ecocheques gekocht kunnen worden.
beschermen met een minimale impact
Technieken en producten
André Lemmens, Managing Director van V33 België, geeft graag wat meer uitleg: “De nieuwe productlijn is het gevolg van doorgedreven onderzoek en bewijst het milieuvriendelijke YTONG, YTONGMultipor en SILKA zijn een geregistreerd merk van de groep Xella
engagement van onze onderneming. We willen de milieubewuste lifestyleconsumenten van vandaag een volwaardig groen alternatief bieden: milieuvriendelijke producten die even efficiënt zijn. De toekenning van het Europese Ecolabel is alvast een stimulerende schouderklop.”
Voor gevelbekledingen in hout beveelt V33 de ‘Olie voor gevelhout’ aan, een olie op waterbasis die het natuurlijke uitzicht van hout bewaart en het houtwerk
beschermt
tegen vergrijzing. De olie dringt diep in de vezels van het hout en voedt het tegelijk.
De ‘Lazuur Deuren & Ramen Eco Protection’ bevat voor 80 % natuurlijke ingrediënten, waaronder minerale pigmenten, water en natuurlijke klei. De formule op basis van houtvezels (PEFC gecertificeerd) kan gebruikt worden op oude lazuren met oplosmiddelen of op waterbasis. Deze milieuvriendelijke lazuur combineert meerdere troeven: hij behoudt de natuurlijke matte houtlook, laat de typische nerfstructuur zichtbaar en garandeert tot 4 jaar bescherming.
De ‘Houtlak Deuren & Ramen’ tenslotte, ook gecertificeerd met het Ecolabel, verzekert een optimale dek-
Verbouwen Uitbreiden Renoveren …. meer dan alleen isoleren
king in een waaier van 12 trendy kleuren. De samenstelling op waterbasis respecteert de gezondheid van de gebruikers en garandeert een snelle droging. Bovendien biedt deze houtlak tot 6 jaar bescherming.
Wist je dat…? Het huidige succes van de houten gevelbekleding kwam naar voren uit een enquête uitgevoerd door Insites Consulting op vraag van V33. Dit onderzoek leverde echter nog meer leuke wetenswaardigheden op:
Als je kwaliteitsvol wil verbouwen, kies je best voor materialen die zekerheid bieden. Nieuwe muren optrekken, bestaande gevels na-isoleren, sterke voorzetwanden creëren, bouwknopen oplossen: Ytong, Silka en YtongMultipor
Wist u bijvoorbeeld dat: • de
comeback van natuurlijke producten zoals hout een terugkeer is naar onze roots. • hedendaagse houtconstructies onbewust geïnspireerd zijn op vogelnesten.
• bijna 10% van de Belgen een huis heeft met (deels) houten gevelbekleding.
bewijzen al vele jaren hiervoor de uitgelezen bouwmaterialen te zijn. De doordachte, vooruitstrevende concepten -het resultaat van voortdurende up-to-date research- vergemakkelijken slim, energiezuinig, ecologisch en duurzaam verbouwen. En dat binnen elk budget, voor elke type renovatieproject en met kwaliteiten die ook doorheen de tijd gegarandeerd blijven. Wil je meer weten? Kijk eens op
• ruim 52% van de Belgen houten ramen heeft!
• 71% kiest voor een lazuur die de nerf van het hout zichtbaar laat – een bewijs voor de natuurliefde van de Belg. • vrouwen eerder een dekkende verf kiezen om hun ramen een persoonlijk accent te geven.
Kwaliteit kan eenvoudig zijn
www.xella.be of contacteer ons via
[email protected] Xella BE nv/sa Kruibeeksesteenweg 24 • 2070 Burcht T 03 250 47 00 F 03 250 47 06 •
[email protected]
■
FAÇADE • MEI 2011 •
37
Dossier Buitenschrijnwerk
Duurzame afwerking van houten buitenschrijnwerk
foto Belgian Woodforum
Belgische (ver)bouwheren (her)ontdekken de troeven van houten buitenschrijnwerk. Hout wint terrein voor het vervaardigen van houten ramen en deuren en dat hoeft niet te verbazen. Voor een duurzame afwerking van houten buitenschrijnwerk komt het erop aan om het hout te beschermen tegen uv-straling en vocht, en tegen de combinatie van beide. Het onderzoek naar nieuwe technieken voor duurzame afwerking draait al jaren op volle toeren. Het resultaat mag er zijn: de recent ontwikkelde afwerkingstechnieken maken korte metten met alle vooroordelen inzake onderhoud van houten buitenschrijnwerk. Ook als het over milieubewust en duurzaam bouwen en wonen gaat, eist hout een podiumplaats op. Hout is een ecologisch verantwoord materiaal dat garant staat voor een hoog wooncomfort en over tal van architecturale mogelijkheden beschikt.
Nieuwe UV-technologie
deuren onmiddellijk gestapeld worden. Het uv-uithardingspro-
Na de ontwikkeling van de geïntegreerde afwerkingstechniek
uitstekende stoot- en krasvastheid, maakt het bestand tegen de
doet een tweede, nieuwe techniek voor duurzame afwerking
invloed van chemische producten en - allerbelangrijkst voor
van houten buitenschrijnwerk zijn intrede: de uv-technologie.
buitenschrijnwerk - tegen de invloed van (gure) weersomstan-
Deze techniek vindt zijn oorsprong in de sector van drukkerij-
digheden. De afwezigheid van vluchtige solventen maakt van
inkt in de jaren 70. De nieuwe technologie maakt gebruik van
de uv-technologie een milieuvriendelijke afwerkingstechniek.
ces maakt het hout elastisch en toch voldoende hard, geeft een
watergedragen uv-harsen die op het hout worden aangebracht. Nadat alle water waarin de uv-harsen worden opgelost, ver-
Op dit moment bevindt de uv-technologie zich nog in een
dampt is gaat het schrijnwerk door een tunnel met uv-lampen.
experimentele fase in afwachting dat ze door schrijnwerkbe-
Onder invloed van het uv-licht harden de harsen uit en vormen
drijven zal worden gecommercialiseerd.
ze een film met uitstekende fysische en chemische eigenschappen waardoor het hout vele jaren lang in goede conditie, en dus onderhoudsvrij blijft.
Bestaande geïntegreerde afwerking
Het uithardingsproces is van korte duur. Bij het verlaten van
Bij een geïntegreerde afwerking worden houten ramen en
de uv-tunnel is de uitharding voltooid en kunnen de ramen en
deuren in een professionele spuitinstallatie tot in de kleinste, zichtbare en onzichtbare hoeken afgewerkt met milieuvriendelijke watergedragen producten. De grondlaag en de afwerkingslaag (dekkende verf of transparante beits) zijn perfect afgestemd op de gebruikte houtsoort. De geïntegreerde afwerking van houten buitenschrijnwerk garandeert onderhoudsvrij hout gedurende vele jaren. Onderhoudsvrije periodes van 10 jaar en langer zijn geen uitzondering. Wanneer het geïntegreerd afgewerkte houten buitenschrijnwerk na vele jaren dan toch aan een onderhoudsbeurt
fotos Belgian Woodforum
38
FAÇADE • MEI 2011 •
toe is, kost het aanzienlijk minder moeite en tijd.
Dossier Buitenschrijnwerk
Eén laag volstaat om het onderhoudsinterval weer met vele
Hout heeft karakter en komt zowel in klassieke als moderne
jaren te verlengen. Daardoor doorstaat hout qua onderhouds-
architectuur tot zijn recht. Het is een flexibel materiaal dat
gemak de vergelijking met aluminium of kunststof met glans.
zich gemakkelijk in de meest uiteenlopende maten, vormen en profielen laat verwerken. Ook buitenschrijnwerk op maat zit hout als gegoten.
Ecologisch verantwoord
Kleurtrends en persoonlijke voorkeuren veranderen in de loop
Op ecologisch vlak steekt hout er met kop en schouders boven-
der jaren. De kleur van houten buitenschrijnwerk kan - zon-
uit. Hout is de enige natuurlijk hernieuwbare grondstof die
der grote investeringen - gemakkelijk worden veranderd. Wie
onze aarde rijk is. Als enige grondstof onttrekt het bovendien
de structuur van de houtsoort zichtbaar wil laten, kiest voor
grote hoeveelheden koolstofdioxide (CO2) aan de atmosfeer en draagt zo rechtstreeks bij tot de vertraging van het broei-
een transparante bescherming. Wie liever kleur bekent, heeft
kaseffect. 1 m³ hout fixeert 0,9 ton CO2 uit de lucht en houdt dit gedurende zijn volledige levensduur vast. In een gemiddelde woning zit 1,25 m³ gezaagd hout voor buitenschrijnwerk verwerkt. Concreet betekent dit 1,125 ton opgeslagen CO2 in houten ramen en deuren.
keuze uit een quasi oneindig kleurenassortiment. Ruim 80 % van de inbraakpogingen gebeurt via de ramen en deuren. Doordat hout moeilijk(er) kapot te wrikken of te plooien is, scoort het goed inzake inbraakveiligheid. Raakt het toch beschadigd, dan valt hout, in tegenstelling tot andere materialen, gemakkelijk te herstellen.
Kenmerkend voor kwalitatief houten buitenschrijnwerk is de lange levensduur waardoor het hout minder snel aan vervan-
Bron: BELGIAN WOODFORUM – www.hout.be
■
ging toe is. Dat is niet enkel een troef voor het milieu, het maakt van houten buitenschrijnwerk ook een goede investering.
Afwerking van houten buitenschrijnwerk
Buitenschrijnwerk bepaalt in hoge mate mee het wooncomfort.
Overhandig de brochure "Leidraad voor het onderhoud van uw buitenschrijnwerk” aan uw klant!
Houten buitenschrijnwerk draagt bij tot een aangenaam woon-
De brochure "Leidraad voor het on-
klimaat. Hout voelt in alle omstandigheden aangenaam warm
derhoud van uw buitenschrijnwerk
aan. Het bezit van nature een hoge thermische isolatiewaarde
werd speciaal door de beroepsfede-
die koudebruggen en condensatie geen kans geeft.
ratie Confederatie Bouw – Vlaamse
Wooncomfort
De crème de la crème onder het houten buitenschrijnwerk is het superisolerend houten buitenschrijnwerk. Superisolerend slaat in dit geval op het hout en niet op de beglazing. Het spreekt voor zich dat bij dit type schrijnwerk superisolerende beglazing aangewezen is. De warmtedoorgangscoëfficiënt (U) - een indicatie van het warmteverlies via de profielen - van superisolerend hou-
Schrijnwerkers samengesteld. De brochure overhandigt u aan uw klant bij de oplevering van het houten buitenschrijnwerk. Zij kan dienen als leidraad voor het onderhoud van het buitenschrijnwerk.
ten buitenschrijnwerk ligt aanzienlijk lager dan deze van aluminium, staal en pvc. Het feit dat het warmteverlies via de houten
❏ Ik ben lid van de Confederatie Bouw en ontvang graag
profielen minimaal is, maakt superisolerend buitenschrijnwerk
.......... gratis pakket(ten) van 25 exemplaren van de brochure
zeer geschikt voor gebruik in lage-energiewoningen.
‘Leidraad voor het onderhoud van uw buitenschrijnwerk’.
Flexibel materiaal Als het op technische mogelijkheden aankomt, kent hout zijn gelijke niet. Voor het vervaardigen van buitenschrijnwerk met een lange levensduur (50 à 60 jaar) komen er veel duurzame, niet-schaarse Europese en exotische houtsoorten in aanmerking: Afrikaans padoek, afzelia, Europees eikenhout, iroko, itauba, jatoba, lorkenhout, moabi, merbau, movingui, oregon,
NAAM: VOORNAAM: FIRMA: BTW-NUMMER: STRAAT: POSTCODE:
NR: PLAATS:
sapelli, sipo, tatajuba, tamme kastanjehout, etc. Ramen en deuren zijn a.h.w. de ogen van een woning. Ze hebben een grote invloed op de uitstraling van een gebouw.
E-mail:
[email protected] FAX: 02/545 58 59
FAÇADE • MEI 2011 •
39
Dossier buitenschrijnwerk
Optoppen: op en top hout Steeds meer Belgische architecten en (ver)bouwheren kiezen voor hout als bouwmateriaal. Daar hebben ze goede redenen voor. Naast de authentieke uitstraling zijn de kwaliteiten van dit natuurlijke materiaal niet te evenaren voor de bouw van lage-energie- en passiefwoningen. Ook voor specifieke bouwtoepassingen zoals ‘optoppen’ komt hout sterk uit de hoek.
Op niveau Onder optoppen verstaat men het aanbrengen van een of meer nieuwe bouwlagen bovenop een bestaand gebouw. Optoppen kan zowel op een bestaand appartements-, kantoor- of zelfs fabrieksgebouw, als op een bestaande (rij)woning. Optoppen opent nieuwe architecturale mogelijkheden inzake stadsinbreiding en is daardoor zeer geschikt om het oude (stads) woningbestand een tweede leven te geven en inventief en creatief om te springen met (beperkte) ruimte. In landen met een stevige houtbouwtraditie zoals Zweden, Zwitserland en Oostenrijk heeft de hout-optoptechniek een vaste plaats veroverd. In Stockholm bijvoorbeeld maakt men van deze techniek gebruik voor de bouw van woonerven bovenop bestaande kantoorgebouwen.
Lichtgewicht Doordat bij optoppen het extra volume steeds bovenop een bestaand gebouw wordt geplaatst, gelden er specifieke vereisten inzake gewicht en stabiliteit. Het grote voordeel van hout in vergelijking met andere bouwmaterialen is zijn lichte gewicht. Dat maakt van hout het meest geschikte bouwmateriaal voor optopconstructies. Het totale gewicht van een houten optopconstructie bedraagt amper 60 à 65 % van het gewicht van eenzelfde constructie in baksteen. Een houten optopconstructie heeft een dragende skeletstructuur van naaldhout. Dat kan verduurzaamd grenen of vurenhout zijn, maar ook spintvrij oregon en lorkenhout komen in aanmerking. De meeste optopontwerpen voorzien rondom het nieuwe volume ook (een) terras(sen). Daarbij komt de belasting van het nieuw te bouwen volume in het midden van de dakstructuur te liggen. Bij traditionele bouwmaterialen als beton of baksteen veroorzaakt dit een grote(re) puntbelasting die extra stabiliteitswerken vergt. Bij hout daarentegen kan de bestaande (dak)structuur in quasi alle gevallen de houten optopconstructie aan zonder dat er extra stabiliteitswerken nodig zijn. Het spreekt voor zich dat dit prijsgunstig(er) uitvalt voor de bouwheer. Voor het afwerken van de houtskeletconstructie komen zowel een houten gevelbekleding als andere gangbare afwerkingen in aanmerking.
Bouwtroeven Een houten optopconstructie bestaat uit een skelet met maatfoto Belgian Woodforum
40
FAÇADE • MEI 2011 •
vaste, in een gespecialiseerd atelier vervaardigde houten
Dossier buitenschrijnwerk
wanden en elementen. Het werk op de werf beperkt zich tot het plaatsen van de houten elementen bovenop het bestaande pand. Na een snelle montage van de elementen en de verankering van het skelet op het dak van het bestaande gebouw is de houten optopconstructie wind- en waterdicht, klaar om verder afgewerkt te worden. In uitzonderlijke gevallen – omwille van de specifieke werfsituatie – worden de wanden ter plaatste getimmerd. In tegenstelling tot traditionele bouwmethodes is optoppen met hout een droge bouwmethode. Een houten optopconstructie hoeft dan ook niet drooggestookt te worden, wat een flinke slok op de borrel scheelt inzake verwarmingskosten. Een houten optopconstructie is brandveilig en houdt geen hoger brandrisico in dan een andere klassieke bouwmethode. Dat is onder meer te danken aan de specifieke eigenschappen van hout. Bij eventuele brand zal hout eerst langzaam verkolen. Het niet-verkoolde gedeelte behoudt zijn sterkte.
foto Belgian Woodforum jonckheere Wood
Vermits de houten constructie in de meeste gevallen vooraf in
ratuurverschil tussen het houtoppervlak en de omgeving klein
een atelier wordt vervaardigd, hebben slechte weersomstandig-
is, vraagt een houten optopconstructie slechts een geringe
heden geen invloed op de voortgang van het bouwproces. Boven-
opwarming van de lucht om een comfortabele binnentempera-
dien is er op de bouwplaats minder ruimte nodig, wat voor op-
tuur te bereiken. In een houten constructie moet er slechts tot
toppen zeker een troef betekent. Bijkomend voordeel is dat het
18 °C à 20 °C verwarmd worden om hetzelfde comfortgevoel te
bestaande pand perfect bewoonbaar blijft tijdens de bouwfase.
krijgen als in een traditionele constructie met een binnentemperatuur van 20 °C à 22 °C. Het spreekt voor zich dat dit een
Wooncomfort Hoewel hout geen echte warmte-isolator is, geeft dit natuur-
flinke besparing op de stookkosten oplevert.
lijke materiaal andere materialen het nakijken, als het over
Ecologisch verantwoord
thermische isolatie gaat. Hout scoort 5 x beter dan baksteen,
Vanuit ecologisch standpunt maak je met een houten optop-
12 x beter dan beton, 400 x beter dan staal en zelfs 1500 x beter
constructie een juiste keuze. Mits een deskundig bosbeheer is
dan aluminium.
hout ruim voorradig én eeuwig hernieuwbaar. Hout afkomstig
Zoals alle organische materialen verlopen de afkoeling en opwarming van hout traag en gelijkmatig. Doordat het tempe-
van duurzaam bosbeheer herken je o.a. aan ecolabels zoals FSC, PEFC, SFI, CSA, MTCC… Door voor elke toepassing een geschikte houtsoort te gebruiken, verzeker je je van een lange levensduur. Wie kiest voor een houten optopconstructie draagt ook zijn steentje bij tot het reduceren van de CO2-uitstoot en het milderen van het broeikaseffect. Traditionele bouwmaterialen als staal en cement zijn wereldwijd samen verantwoordelijk voor zo’n 10 % van de jaarlijkse C02-uitstoot. Door waar mogelijk sterk CO2-belastende bouwmaterialen te vervangen door hout dat CO2 aan de atmosfeer onttrekt en het gedurende zijn volledige levensduur vasthoudt, lever je een concrete milieubijdrage.
Bron: Belgian Woodforum
foto Belgian Woodforum & N Destouches
■
Voor meer informatie over optoppen met hout kan je surfen naar de website www.hout.be en/of bellen naar de Houtinformatielijn op het nummer 02 219 28 32, elke werkdag tussen 10u en 12u.
FAÇADE • MEI 2011 •
41
Project in de kijker
Uniek stadszicht vanuit je appartement in Westkaai-torens te Antwerpen
Het project Westkaai, een alliantie tussen 3 zakelijke partners (Project², KBC Vastgoed en 3D Participaties) – samen gegroepeerd in de NV Kattendijkdok – is een grootschalig architectuurproject in de historische Antwerpse havenwijk het Eilandje. Het project kadert in het Masterplan Antwerpen, waarbij de Londenstraat en Amsterdamstraat worden omgebouwd tot een groene stadsboulevard met brede trottoirs, fietspaden, veel bomen en een middenzone gereserveerd voor trams.
Zoals bepaald in het goedgekeurde Bijzonder Plan van Aanleg (BPA), worden op de Westkaai-site in totaal zes torens gebouwd,
Drie ontwerpfases
van elk 16 bouwlagen (gelijkvloers + 15 verdiepingen). Het BPA
Project Westkaai is onderverdeeld in drie ontwerpfases, waar-
legt ook twee types van footprints vast voor de torens: vier
bij één architectenteam telkens twee torens ontwerpt. Roger
torens hebben een footprint van 400m² en twee torens hebben
Diener tekende voor het masterplan van het geheel, binnen
een footprint van 600m².
de contouren die het BPA ‘Eilandje’ vooropstelde en in samenspraak met de andere architecten. Hij ontwierp ook de eerste
De hoofdfunctie van de site wordt in het BPA omschreven als
twee torens, die met in totaal 87 appartementen hoofdzakelijk
‘wonen’, maar er zijn ook andere functies toegelaten. 30% van
residentieel zijn. De bouw van deze eerste twee torens startte
de oppervlakte van het project mag ingenomen worden door
in 2007 en werd in 2010 afgerond.
kantoorruimtes en ook voor commerciële functies als handel en horeca is er toestemming gegeven.
Als tweede ontwerper is David Chipperfield aan de beurt. Hij biedt met zijn ontwerp voor torens 3 en 4 een antwoord op de bestaande situatie en aan de eerste twee torens die Roger Diener ontwierp. Met de realisatie van toren 3 – Westkaai 61 – wordt nu nog meer dan voordien duidelijk wat de positieve impact van het project op het hertekende stadsbeeld van het Eilandje zal zijn. De bouw van toren drie start mogelijk nog in 2012. Als laatste worden torens 5 en 6 ontworpen door het architectenduo Mike Guyer en Annette Gigon, als sluitsteen van het project. Het ontwerp van de publieke ruimte tussen de torens is van de hand van de Parijse landschapsarchitect Michel Desvigne, die in opdracht van Stad Antwerpen reeds het
3D beelden - heraanleg Londenstraat / Amsterdamstraat © AG Stadsplanning Antwerpen
42
FAÇADE • MEI 2011 •
Groenplan voor het Eilandje tekende. Het resultaat: parktuinen en minerale ruimten die qua materialen en atmosfeer heel
Copyright Imaging Atelier • View across harbour
Bouw van derde toren op het Eilandje start in 2012
Project in de kijker
rend van 60 tot 350 m². De uitzonderlijke locatie aan het water, de afwerkingsgraad, de panoramische leefterrassen en de unieke uitzichten maken Westkaai 61 tot een uniek woontorenproject.
Gevel in beton, marmer en veel glas De elegante gevel, vervaardigd uit witte betonnen zuilen, die dankzij een belang-
Foto MAS Antwerpen © Bram Goots
rijk gehalte aan witte marmeren deeltjes een duurzame witte kleur hebben. De Copyright David Chipperfield Architects View across harbour of Tower 3
nauw aanleunen bij het historische en maritieme karakter van de locatie.
Architecturale symbiose Er werd bewust voor gekozen om verschillende architecten te laten samenwerken op het project, om diversiteit in de architectuur te brengen. Het is evenzeer belangrijk om een homogeen en rustig architecturaal geheel te creëren. Daarom werden de architecten zorgvuldig geselecteerd op basis van hun vormentaal die gelijkenissen vertoont. Ook werden bepaalde parameters vastgelegd, waarbinnen de torens gecreëerd moesten worden,
om te verhinderen
dat er op de site een kakofonie van indrukken zou ontstaan. Dit resulteert in een project waarbinnen alle gebouwen gemeenschappelijke stijlelementen vertonen, maar tegelijkertijd behoudt elke toren toch zijn eigen karakteristieken
brede terrassen zullen uit hetzelfde ma-
tevens totale flexibiliteit aangeboden.
teriaal vervaardigd en omringd worden
In onderlinge samenspraak kunnen de
door kaderloze glazen balustrades met
appartementen zelfs casco worden op-
handgreep. Grote panoramische ramen
geleverd of kan er worden ingespeeld op
tot op de grond bezorgen elk apparte-
bijzondere wensen.
ment een ‘penthouse gevoel’.
Luxueuze afwerking
Panoramische leefterrassen Dankzij diepe terrassen die volledig
De afwerking van elk appartement in
rond het gebouw worden doorgetrokken
“Westkaai 61” zal naar analogie zijn met
en dankzij grote panoramische ramen
de eerste twee torens van het project
tot op de grond, hebben zowel de slaap-
Westkaai van hoog niveau. Zo wordt
kamers als de leefruimtes een unieke
elke woning standaard en zonder sup-
relatie tussen binnen en buiten. Die
plementen opgeleverd met een eiken
rechtstreekse relatie tussen de ‘leefter-
parket, een luxueuze badkamer, vloer-
rassen’ en het appartement zorgt voor
verwarming in de leefruimtes en een
een leefkwaliteit die men normaal enkel
topkeuken. Ook veiligheidsdeuren en
in penthouses aantreft. De terrassen
videofonie zijn standaard voorzien in de
hebben beschermde diepere zones waar
prijs. Alle appartementen hebben hoge
het aangenaam eten is in de zomer en
plafonds, 2,70 m voor de verdiepingen 1
ruim genoeg om te kunnen luieren in
tot 10, maar liefst 3 meter voor de verdie-
comfortabele zonnestoelen. De glazen
pingen 11 tot 14 en een kathedraalhoge
balustrades zorgen voor onbelemmerde
5 meter voor de twee penthouses! De
uitzichten op het water, de parken en
filosofie is dus : mooi wonen zonder sup-
de stad.
plementen. Aan wie dat wenst, wordt
en accenten. Dit resulteert in een project met een “harmonieuze diversiteit”.
Derde toren biedt ruimte voor 64 hoogwaardige appartementen De derde toren van het project, ontworpen door David Chipperfield Architects uit Londen, zal ruimte bieden aan 64 hoogwaardige appartementen, varië-
Copyright David Chipperfield Architects Balcony
Copyright David Chipperfield Architects Interior view
FAÇADE • MEI 2011 •
43
samen bouwen met plastics 50.000 artikelen voor bouw & industrie: lichtkoepels - skylux solarspot dakramen - fakro en velux roofing - polygum epdm rubber - tridex isolatieplaten en onderdakfolies terrasplanken, gevelbekleding, raamprofielen - Deceuninck
www.bouwenmetplastics.be
[email protected] Oude Bosuilbaan 43 - 2100 Deurne tel. 03/326 75 70 - fax 03/326 26 99 Staatsbaan 4 e - 3210 Lubbeek tel. 016/62 09 01 - fax 016/62 00 10
14.000
vaklui staan hier voor u klaar !
Zoekt u een vakman ? Omdat vakmanschap belangrijk is !
PDB_carte_postale_V5.indd 3
30/01/07 18:59:34
Project in de kijker
Unieke zichten : elke dag gratis spektakel! Altijd is er de wisselwerking met de buitenwereld die men tot binnen in de appartementen sterk ervaart als levende en veranderende taferelen. De uitzichten kennen hun gelijke in Antwerpen niet. • Het zuiderzicht biedt uitzicht op de historische stad, met de kathedraal, de Boerentoren en het MAS. • Het westelijke zicht biedt prachtige perspectieven op de Schelde. Het oosterzicht brengt het hele bruisende Eilandje in beeld. • Wie noordelijk kijkt, zal worden gefascineerd door het groene Droogdokkeneiland dat binnenkort als nieuw stadspark wordt aangelegd en het industriële karakter van de nieuwe dokken die zelfs ’s nachts een prachtig vergezicht bieden. De weidse zichten op de dokken en het Droogdokkeneiland zijn fenomenaal. De perspectieven op de historische binnenstad en de Schelde zijn dan weer uniek in Antwerpen. De omgeving voorziet zo voor elk appartement een fantastisch kader. ■
Bedrijfswageninrichtingen voor Professionals
www.deschachtplastics.be
vrijblijvende offerte volledig op maat of profiteer van onze promomeubels
ge*
tis monta
a Nu met gr
chtingen ortimo inri TW S w u l a r o vo 00 excl. B vanaf € 1.5
Uw gevel, onze zorg !
* montage in één van onze inbouwstations t.w.v. max 10 % van de inrichting / Actie geldig vanaf 1 april tem 30 juni 2011/ actie is niet cumuleerbaar met ander mogelijke promoties en /of andere condities
Eigen inbouwstations te Vilvoorde en nabij Waregem
Gratis Tel. 0800 857 59 · fax 0800 857 60 ·
[email protected]
Ad_90x128_FL.indd 1
30.03.11 09:11
Als gespecialiseerde groothandel is Deschacht Plastics een vaste waarde in het aanbieden van totaaloplossingen op het vlak van gevelbekledingssysstemen. Vandaag kan u in onze 5 vestigingen terecht voor professioneel advies en vindt u gegarandeerd uw product in voorraad. Een greep uit ons assortiment: • Eternit gevel – en dakgootbekleding • Twinson® (Deceuninck) terras – en gevelbekleding • Gevelpanelen in VM ZINC®
• • • •
Metaalplaten, ecopanelen, … Gevel - , bouw – en industriële isolaties Folies …
Deschacht Plastics Gent-Oostakker I T 09 355 74 54 I
[email protected] Deschacht Plastics Aartselaar I T 03 870 69 69 I
[email protected] Deschacht Plastics Hamme I T 052 25 87 20 I
[email protected] Deschacht Plastics Tielt I T 051 68 93 77 I
[email protected] Deschacht Plastics Zedelgem I T 050 27 61 11 I
[email protected]
FAÇADE • MEI 2011 •
45
SKYLUX WINDOW AG.PLASTICS
DE NIEUWE GENERATIE LICHTKOEPELS
NI EU 20 W 11
73
EN 18
Bin
ne
nk
ort
ve
rkr
ijgb
aa
r
ig++ veil de HR e n e r w e u o d kw t ingeb inbraa bbele am me a u d -r 2 c v 4 p epel ❍ 35/30 ❍ ng * lichtko erlichti nd Skylux -opsta 5 LED-v c e v ig ❍ p d * e n -wa llen rend nnece ende 4 3 superisole via zo 1 isoler ❍ ing ❍ d) voeding z la g e r heidsb gestuu * (radio motor neel
* optio
MET EEN U-WAARDE OM U TEGEN TE ZEGGEN
Ug = 0,6 W/m .K 2
(norm EN 1873)
★
9 standaardafmetingen tot een maximale dakopening van 170 x 170 cm
★
De beste geluidsisolatie op de koepelmarkt
★
De Skylux window kan tussen alle bestaande koepel- en opstandcombinaties ingebouwd worden (in de 9 afmetingen)
★
OPTIES: ingebouwde led-verlichting , voeding via zonnecel en batterij * , regendetectie *
★
Geïntegreerde en afstandsbediende motor met een opening tot 240 mm *
★
Ontvang uw premies en geniet van uw fiscale voordelen. Kijk op www.agplastics.com
O
P
JAAR
AA
G
� A NV R A
* enkel op de geventileerde elektrische versie
AG.PLASTICS nv Spinnerijstraat 100 > 8530 Stasegem Tel. 056 200 000 > Fax 056 219 599
[email protected] > www.agplastics.com
PROJECT BUILD2011
ECL 2011
HVAC2011
DECO & FINISH 2011
Brussels Expo Paleis 4 easyFairs.com/PROJECTBUILD-BE
Brussels Expo Paleis 3 easyFairs.com/ECL-BE
Brussels Expo Paleis 1 easyFairs.com/HVAC-BE
Brussels Expo Paleis 8 easyFairs.com/DECO-BE
JAARLIJKSE UPDATE VOOR PROFESSIONALS IN DE BOUW Op 22 en 23 september 2011 organiseert easyFairs 4 vakbeurzen in Brussels Expo , exclusief voor alle professionals betrokken in het ontwerp, realisatie en onderhoud van nieuwbouw- en renovatieprojecten. In evenveel paleizen wordt gedurende 2 dagen een technische update gegeven: innovaties bij exposanten, onafhankelijke seminaries, events en netwerkmomenten. Het algemene thema van de vakbeurzen omhelst de uitdagingen van de bouwsector om de Europese 2020-normen te halen: energie-efficiëntie én betaalbaarheid. De belangrijkste actoren uit de bouwsector (federaties, organisaties en media) ondersteunen de events. Nu, begin mei, reserveerden bijna 300 exposanten een stand op 1 van de 4 beurzen. ECONOMIE EN ECOLOGIE
4 VAKBEURZEN OP 1 LOCATIE
De uitdagingen van de bouwsector voor het behalen van de Europese normen tegen eind 2020 zijn niet gering. Energieefficiënt (ver)bouwen, gecombineerd met de verwerking en betaalbaarheid zijn een must voor alle partijen betrokken in het bouwproces. Steeds meer gespecialiseerde partijen hebben hun inbreng in de ontwerpfase, waarbij ook het onderhoud wordt opgenomen in de initiële projectplannen. Systemen over de diverse bouwdisciplines heen dienen op elkaar te worden afgestemd, met systeemintegratie van de elektrische en HVAC-installaties als voorbeeld. Alles staat of valt met een geïntegreerd projectplan, de correcte verwerking en vooral een efficiënte afstemming van de verschillende partijen onderling, de zogenaamde ‘ketenintegratie’. Bovendien gelden deze uitdagingen niet alleen voor nieuwe projecten (inplanting en ontwerp), maar evenzeer voor renovatie of herbestemming en het onderhoud van bestaande gebouwen.
easyFairs centraliseert vanaf dit jaar haar 4 bouwbeurzen op 1 locatie (Brussels Expo) gedurende 2 dagen. Voor bezoekers dé gelegenheid om zich op korte termijn te informeren over oplossingen voor alle aspecten in het bouwproces. Elke afzonderlijke vakbeurs behoudt haar eigen programma (exposanten, seminaries en events binnen de eigen beurshal) en geeft antwoorden op de uitdagingen binnen haar specifieke sector. Op dit moment tekenden reeds 300 exposanten in op 1 van de 4 vakbeurzen: • 7de editie vakbeurs PROJECT BUILD (Hall 4): niet-industriële projectbouw (residentieel en niet-residentieel) • 6 de editie vakbeurs ECL (Hall 3): electriciteit, communicatie en lighting • 4 de editie vakbeurs HVAC (Hall 1): heating, ventilation en air conditioning • 2de editie vakbeurs DECO & FINISH (Hall 8): binnenafwerking
VAKBEURZEN
EVENTS De genomineerde projecten van de Belgische Prijs voor Architectuur en Energie, georganiseerd
door het FAB, worden in avant-première op de beursvloer tentoongesteld. Verder kunnen geïnteresseerde architecten een kijkje nemen in de installatie van Gie Bresseleers, over de architectuur in een Japans theehuis. Ook ingenieurs- en studiebureaus komen aan hun trekken met een eigen award, de 2020 challenge, een prijs georganiseerd in samenwerking met ARCHITECTURA.BE. Om het netwerken zo aangenaam mogelijk te maken, worden er events en drinks georganiseerd samen met federaties en andere partners binnen de bouwsector.
PRAKTISCH 22 & 23 september 2011 Brussels Expo
Met de 4 bouwbeurzen wil beursorganisator easyFairs, in samenwerking met exposanten, federaties en media, een jaarlijkse update geven rond deze topics, met het accent op het technisch ontwerp, de uitvoering en het onderhoud. De beurzen zijn niet toegankelijk voor particulieren.
learnShopsTM
EVENTS
Toegang gratis en enkel voor professionals. Preregistreren voor de vakbeurzen is mogelijk vanaf eind mei. Een stand boeken kan via het grondplan op de websites.
CONTACTEN
LEARNSHOPSTM Naast innovaties van exposanten, heeft elke beurs haar eigen seminarieprogramma, georganiseerd in samenwerking met onafhankelijke vakorganisaties en sprekers. De learnShopsTM spelen in op de algemene thematiek van de beurzen, vertaald naar het specifieke domein van elke beurs. Hierbij alvast enkele voorbeelden: Op de vakbeurs PROJECT BUILD houdt de VLAAMSE CONFEDERATIE BOUW een seminarie over hoe de ontwikkeling van risicoterreinen kan worden gestimuleerd door de onzekerheid over de milieutoestand weg te nemen. Het NAV, de Vlaamse architectenorganisatie, organiseert een colloquium over hoe prefab ontwerpers kan bijstaan in energie-efficiënt bouwen. Het FAB, Belgische architectenorganisatie, stelt
www.easyFairs.com
trends voor op vlak van architectuur en energie die werden opgemerkt bij de inzendingen van de Belgische Prijs voor Architectuur en Energie. Ook ARCHITECTURA.BE, de portaalsite voor architecten, houdt diverse learnShopsTM in samenwerking met ORI, KVIV en FABI. De vakbeurs HVAC biedt de bezoekers een studiedag georganiseerd door ATIC. Daarnaast zijn er sessies door ICS en VENTIBEL. De learnShopsTM op de vakbeurs ECL worden o.a. ingevuld door FEDELEC, SYNTRA, VEI en ANPEB/LVMEB. Bovendien wordt er opnieuw intensief samengewerkt met GROEN LICHT VLAANDEREN, dat een exclusief seminarieprogramma samenstelt specifiek voor de Lighting Area op deze vakbeurs. In deze Area
vinden innovaties en trends uit de verlichtingssector een plaats. Op de vakbeurs voor binnenafwerking DECO & FINISH ligt de focus voornamelijk op interactieve demon-stratiesessies, die doorlopend gegeven worden door de exposanten. Verder houdt de CONFEDERATIE BOUW AFWERKING er seminars. Samen met het marketingadviesbureau voor de bouw ESSENCIA wordt momenteel een onderzoek gehouden over de actuele pijnpunten in de bouwsector. Resultaten en conclusies van dit onderzoek zullen aan bod komen in diverse learnShopsTM.
Nieuws
Promat huldigt 5e productielijn feestelijk in Promat International NV ontving op vrijdag 29 april een vijfhonderdtal genodigden voor de officiële inhuldiging van een nieuwe productielijn op de site in Tisselt (Willebroek). Promat is wereldwijd marktleider in brandwerende- en hoogwaardige isolatiesystemen voor toepassingen in de bouwsector en industrie en stelt daarbij 1.250 mensen tewerk. “Deze investering van 20 miljoen € betekent een nieuwe mijlpaal in een consequent aangehouden investeringsbeleid, ondanks de economische crisis. Duurzaam investeren maakt reeds geruime tijd deel uit van de bedrijfspolitiek van Promat en wij voegen hiermee de daad bij het woord. Met de structurele uitbreiding zullen wij niet alleen de productiecapaciteit met 25% verhogen, maar ook onze marktpositie wereldwijd versterken en het behoud van de bestaande werkgelegenheid garanderen evenals indirecte werkgelegenheid genereren”, vertelde Erik Spillemaeckers, Algemeen Directeur. Burgemeester Marc De Laet vertelde dat Promat héél belangrijk is voor de welvaart in Willebroek en hij hoopt dan ook dat de fabriek nog jaren succesvol mag blijven. De academische zitting werd gepresenteerd door Bieke Illegems. Nadien volgende de onthulling van de nieuwe lijn met een sterk showgehalte. Er werd afgesloten met een uitgebreide rondleiding door het bedrijf en tot slot een uitvoerige receptie en walking dinner. www.promat.be •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
IVP brengt nieuw Handboek rond ETICS uit Onder de vleugels van het IVP heeft een werkgroep met enkele van onze sponsors/fabrikanten een technisch handboek op de markt gebracht rond ETICS of dus thermische buitengevelisolatie systemen. Het handboek is opgevat als een algemene technische leidraad en richtlijn, zonder echter als allesomvattend noch beperkend beschouwd te mogen worden. Specifieke zaken met betrekking in de ontwerp- en uitvoeringsfase of zelfs bij afsluitende werken, worden toegelicht. Er wordt ook stilgestaan bij het onderhoud en de nazorg van buitengevelisolatiesystemen. http://etics.ivp-coatings.be •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
48
FAÇADE • MEI 2011 •
Simson Isol-Tack flexibele isolatielijm Bij moderne isolatiesystemen spelen lijmen een belangrijke rol en precies daarom zijn de fabrikanten Bostik en Kingspan® een unieke samenwerking aangegaan met als resultaat de gloednieuwe isolatielijm Simson Isol-Tack die in de loop van de maand juni op de isolatiemarkt wordt geïntroduceerd. Bostik is wereldwijd actief in de ontwikkeling, productie en verkoop van (een brede waaier van )kwalitatief hoogwaardige lijmen en afdichtingsmiddelen voor professionals. Kingspan® is wereldspeler op het gebied van kunststof isolatiematerialen. Zij leveren isolatieoplossingen in plaatvorm die zijn afgestemd op hun specifieke toepassingen. Zowel voor de isolatie tegen warmte of koude als op het gebied van brandwerende isolatie heeft Kingspan® zijn sporen wereldwijd verdiend. Het nieuwe product Simson Isol-Tack is een flexibele isolatielijm op basis van SMP (silyl modified polymer). Deze geurloze lijm heeft een hoge aanvangshechting en is bij uitstek geschikt voor de snelle en veilige montage van de Kingspan Kooltherm® isolatieplaten, maar natuurlijk ook voor andere isolatieplaten. Het systeem is zeer gebruiksvriendelijk te verwerken en helpt bovendien particulieren en bedrijven om een aantrekkelijke besparing op hun energierekening te behalen die kan oplopen tot wel 40 %, waardoor een investering in korte tijd wordt terugverdiend. Voor meer info kun u terecht op de website www.bostik.be. •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
Vandersanden laat gevels schitteren met “intense” bakstenen De moderne architectuur is steeds vaker op zoek naar strakke, moderne bakstenen met dat tikkeltje extra. Baksteenproducent Vandersanden speelt hier perfect op in met 7 nieuwe, karaktervolle gevelstenen, die deze trend perfect invullen. De nieuwe gevelstenen zijn zo apart, dat ze zelfs een eigen stijlreeks kregen binnen het gamma. De productlijn kreeg de naam “Intense” die refereert naar de unieke schakeringen in de bakstenen. De hoofdtonen binnen de Intensereeks zijn moderne kleuren zoals crème, grijs en bruin. Naargelang de lichtinval geven de schakeringen op de stenen een heel apart, glanzend effect. Zo is er Bento (crèmekleurig met donkere schakeringen, Spiro (crème basiskleur met witte accenten), Juno (lichtgrijze baksteen met gele en bruine nuances), Antro (lichtgrijze steen met witte schakeringen), Kripto (metaalgrijze gevelsteen met gele en bruine nuances), Douro (donkergrijs met bruin-zwarte schakeringen) en Vecto (donkerbruine baksteen met witte, bruine en zwarte kleuraccenten). De Intensestenen zijn beschikbaar sinds Batibouw 2011 en voldoen aan de strengste Belgische en Europese kwaliteitsnormen, zijn bestand tegen vorst en zijn vrij van uitbloeiing. ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• ■
DECEUNINCK GEVELBEKLEDING
ETERNIT GEVELBEKLEDING
KORAMIC KLEIDAKPANNEN
VMZINC GEVELBEKLEDING
De vele gezichten van kwalitatieve buitengevelisolatie. 1
Isolatieplaat Recticel Insulation
2
Gevelschroef Borgh
3
Gevelbekleding, keuze uit: Deceuninck, Eternit, VMZINC, Wienerberger.
Op zoek naar een gevelidee dat zowel esthetisch verantwoord als energiezuinig is? Kies dan voor Isofinish™, een compleet en innovatief concept voor buitengevelisolatie en -afwerking, ondersteund door zes sterke merken uit de bouw. Isofinish™ zorgt voor een kwalitatief, doorlopend isolatieschild, is geschikt voor nieuwbouw én renovatie en laat zich combineren met tal van mooie gevelafwerkingen. Een lust voor het oog en een absolute must indien u uw klanten wilt laten genieten van een lagere energiefactuur.
™
www.isofinish.be
zes partners, één sterk concept voor buitengevelisolatie
N.V. WILLCO PRODUCTS S.A. Kwalestraat 72 9320 Nieuwerkerken (Aalst) - België Tel. +32 (0)53 77 13 72 Fax +32 (0)53 78 16 56 www.willcoproducts.be
[email protected]
comfort
wrap
van bitumen dakrol tot duurzame daksystemen en concepten voor de vakman Met de introductie van Polygum in 1978, een baanbrekend nieuw type dakrol met polyesterwapening en APP polymeer verbeterd bitumen, schrijft Atab geschiedenis. Tot op vandaag is Polygum dé sterkmaker in het uitgebreide gamma en veruit de meest geplaatste bitumendakrol in België. Inmiddels werden er van Polygum meerdere varianten op de markt gebracht. Polygum Quadra is dé renovatierol bij uitstek voor bitumendaken. Polygum Prevent is het revolutionair brandwerend concept met grafiettechnologie, en is de enige dakrol die de 4 Europese brandnormen haalt. Polygum Roofgarden is een wortelbestendigedakrol voor groendaken en Polygum Reflect is de witte hittereflecterende bitumineuze dakbaan die werd
sarking nieuwe ontwikkelingen en ecologie wall Onze doelstelling is om energiezuinnige en ecologisch verantwoorde dakproducten en -systemen te ontwikkelen zodat onze partners de steeds toenemende perforrooftop mantie-eisen aan gebouwen qua energiezuinigheid, groene inkadering ed. op een economische manier kunnen invullen. floor
spectraplan Kunststof dakbedekking: reflect spectraplan tpe weekmakervrije MS detail eco-dakbaan ®
®
ontwikkeld in het kader van temperatuurvermindering op daken en daardoor gebouwen energiezuiniger maakt.
protect
solar
®
green
top referenties en topper in export 750 miljoen m2 geproduceerd sinds 100 jaar! ATAB is marktleider op de Belgische markt maar ook wereldwijd sterk aanwezig. Ter illustratie geven we hierbij enkele projecten waar ATAB producten zijn toegepast: daken van moderne opslaghallen met solarinstallatie in de Antwerpse haven zoals bij de Zuidnatie, de architectuurtempel ‘De Singel’ te Antwerpen, de Bekaertfabrieken in China, autosnelwegbruggen in Syrië, dichting van funderingen voor het Grand Hyatt Hotel in Dubai, Airbushallen in Berlijn, diverse prestigieuse projecten op de Kirchberg in het Groot Hertogdom Luxemburg, de luchthavens in Brussel, Luxemburg, Dublin, Lissabon, de villa van Björk in Ijsland ... en de renovatie van de hut van Scott op de Zuidpool. Deze succesvolle realisaties tonen het belang van de export voor ATAB naar alle uithoeken van de wereldbol.
®
ATAB ontwikkelde het laatste decennium tevens een volledig gamma kunststof dakbedekkingen, waaronder PVC, TPO en TPE.
®
De meest in het oog springende is Spectraplan, een in eigen huis ontwikkelde TPE dakbaan voor éénlaagse dakbedekkingssystemen. Spectraplan combineert de beste eigenschappen uit de ervaringswerelden van elastomeren en thermoplasten en wordt beschouwd als de meest milieuvriendelijke en meest duurzame kunststof dakbedekking op de markt. Spectraplan kenmerkt zich als uitermate duurzaam, biedt een ideale oplossing voor recuperatie van zuiver regenwater, en is ideaal als dakbaan voor solar systemen.
vloeibare waterdichtingsproducten voor de vakman
Aquaplan, trendsetter in DiY
Atab heeft met IKOpro en IKOprotect twee productengamma’s die oplossingen bieden voor vochtbestrijding en waterdichtingsproblematieken voor de vakman.
IN 1985 introduceert ATAB een totaalassortiment vochtbestrijdingsproducten voor de doe-het-zelver. Voor alle vochtproblemen op platte en hellende daken,binnen- en buitenmuren, keldermuren en funderingen werden klantvriendelijke en milieuvriendelijke systemen ontwikkeld. In 1999 ontving Aquaplan de trofee voor de beste service en commerciële aanpak in de doe-het-zelf sector en de onderscheiding voor de lancering van het meest innovatieve product. Aquaplan is marktleider in de Belgische en Nederlandse DHZ sector
®
IKOpro is een volledig assortiment waterdichtingsproducten dat oplossingen biedt voor alle problemen van waterdichting en vochtbestrijding op daken, in en op de muren, funderingen en kelders. De laatste jaren werden er ook in dit gamma baanbrekende solventvrije en watergedragen producten gelanceerd
protect
®
IKOprotect is een nieuw en modern gamma vloeibare waterdichtingssystemen voor platte en hellende daken, balkons, terrassen, galerijvloeren en andere constructies. Deze ECO liquids zijn voornamelijk samengesteld uit acrylharsen, ééncomponent coatings op basis van MS polymeren, en solventvrije tweecomponent coatings op basis van PMMA.
producten voorde wegenbouw ATAB heeft met Asphaltco een gespecialiseerde afdeling voor wegenbouwproducten.
Het uitgekiende assortiment bevat wegdekherstellingsproducten zoals Asco Rephalt, een reactief koudasfalt, koud en warm verwerkbare voegvullingsproducten, voegbanden, coatings en harsbinders. U ziet deze producten in de media en onderweg bij ofwel spectaculaire herstellingswerken tegen de klok op het F1 circuit van Francorchamps, of bij het vullen van duizenden putten en scheuren in het wegdek.
comfort
iKo enertherm, de meest performante isolatie Een cruciale (r)evolutie bij ATAB is recent ingezet door de bouw van een nieuw fabriek van hardschuim PIR- isolatie: IKO Enertherm. Deze PIR-hardschuim isolatieplaten met uitzonderlijke λ-waarde (0,023 W/(m.K) vindt niet alleen zijn toepassing in duurzame dakconcepten, maar ook in de isolatie van zolders, hellende daken, spouw- en buitenmuren en vloeren.
De evolutie naar producten en systemen die energie-efficiënt, duurzaam en CO2neutraal zijn en die minder belastend zijn voor het milieu, is ook in de bouwsector niet meer te stoppen. Het is immers zo dat bijna een kwart van het wereldwijde energieverbruik dient voor de koeling en verwarming van gebouwen. Het isoleren van gebouwen is de beste manier om het energieverbruik drastisch te reduceren. Met de introductie van IKO Enertherm Passiefhuis concepten neemt ATAB eens te meer het voortouw.
De talloze toepassingen ziet u dagelijks in het straatbeeld bij nieuwbouw of renovatie van hellende en platte daken, zolders, muren, spouwmuren en vloeren. We willen u enkele opmerkelijke IKO Enertherm referenties niet onthouden zoals de MG toren te Gent, het gerechtsgebouw te Hasselt, het UZ te Gent, ...
Dakwerken ATAB en ASPHALTCO beschikken over een eigen uitvoeringsafdeling dakwerken. Deze afdelingen leggen zich toe op complexe projecten van daken en van burgerlijke bouwkunde bij belangrijke industriële bedrijven en overheden. Vorig jaar stond ATAB in de kijker met de succesvolle, visueel opvallende dakrenovatie van het Antwerpse Sportpaleis - een project dat deze ‘landmark’ in de Scheldestad nieuwe luister geeft.
Werden verder gerealiseerd de waterdichtingswerken van de bruggen en viaducten voor de HST werken, het Diaboloproject aan de E19 te Zaventem, het shoppingcenter te Wijnegem, en het mega solarproject van de Zuidnatie in de Antwerpse haven.
AtAb n.v. MEMBER OF THE IKO GROUP • d’Herbouvillekaai 80 • B-2020 Antwerpen • Belgium Tel. +32 (3) 248 30 00 • Fax +32 (03) 248 37 77 •
[email protected] • www.atab.com