DOS
Drugbeleid Op School SGKSO Haacht
Inleiding De prilste versie van dit draaiboek ‘drugpreventie’ kwam al tot stand in januari 2000. Het was het resultaat van een eerste samenwerkingsproject tussen verschillende scholen van de nieuw opgerichte scholengemeenschap. De doelstelling was vooral het bespreekbaar maken van de illegale-drug-problematiek en proberen een gemeenschappelijke aanpak inzake preventie, hulpverlening en sanctionering op te starten. In 2008 werd het draaiboek geactualiseerd door een werkgroep van directies, leerlingbegeleiders en CLB-medewerkers. De focus bleef liggen op de illegale drugs. Het draaiboek moest zorgen voor een blijvende alertheid en een gemeenschappelijk kader vormen waarbinnen de verschillende scholen een eigen drugbeleid verder konden uitwerken. Een volgende evaluatie werd binnen vijf jaar voorzien. Het resultaat daarvan ligt hier voor u. De werkgroep van directies, leerlingbegeleiders en CLB-medewerkers werd versterkt door preventiewerkers van het CGG-VBO (Centrum Geestelijke Gezondheidszorg Vlaams-Brabant-Oost) en lokale gemeentelijke preventiewerkers. Binnen de werkgroep werd men het al vlug eens dat de focus moest worden verruimd. Niet enkel de illegale drugs maar ook alcohol, tabak, medicatie, energy-drinks, games, kwamen in het vizier als mogelijke oorzaken van het minder functioneren van leerlingen. Uiteraard had dit zijn consequenties voor de visietekst en de vier pijlers: regelgeving, begeleiding, educatie en structurele maatregelen. De bedoeling blijft dat binnen het algemene kader van dit DOS scholengemeenschap de verschillende scholen een eigen DOS-beleid verder uitwerken dat aansluit bij de concrete schoolsituatie, de eigen schoolcultuur en het opvoedingsproject. De preventiewerkers van het CGG-VBO en van de betrokken gemeentes engageren zich om hieraan mee te werken. Een volgende evaluatie wordt opnieuw voorzien binnen vijf jaar. Updates van de tekst kunnen sneller gebeuren naar aanleiding van nieuwe gegevens en/of ontwikkelingen. De leden van de werkgroep zouden dan ook verheugd zijn om via hun directies zoveel mogelijk feedback te krijgen, zodat een verdere optimalisatie van dit werkinstrument mogelijk is.
Tenslotte een woord van dank aan alle leden van de werkgroep voor hun open en constructieve samenwerking.
Willy Schreurs Coördinerend directeur maart 2014
DOS SGKSO HAACHT
P. 2
2
Inleiding
3
Inhoud
4
Visietekst
5
Pijler 1: regelgeving
8
Relatie met politiediensten
10
Pijler 2: begeleiding
12
Relatie met CLB
14
Pijler 3: educatie
15
Pijler 4: structurele maatregelen
16
Advies- en doorverwijsadressen
18
Literatuur
DOS SGKSO HAACHT
Inhoud
P. 3
Visietekst De opdracht van onze scholengemeenschap bestaat er in om vanuit een christelijk opvoedingsproject kwalitatief hoogstaand onderwijs en vorming aan te bieden. Gezondheidsopvoeding en werken aan het algemeen welbevinden zijn daarbij essentiële onderdelen. Dit impliceert dat we werk moeten maken van een geïntegreerd drugpreventiebeleid waarbij we onze leerlingen de nodige bouwstenen voor welbevinden aanreiken. Daarmee bedoelen we: een prettige leeromgeving en voldoende afwisseling in activiteiten buiten de klas. Herkenbare en duidelijke regels die voor leerlingen bijna evident aanvaardbaar zijn, maar die ook ruimte laten voor flexibiliteit. Omgang met leerlingen, gekenmerkt door positieve betrokkenheid en appreciatie voor hen als persoon. Welbevinden groeit maar als leerlingen zich verantwoordelijk mogen voelen voor domeinen die hen aanbelangen. In onze maatschappij zijn echter zowel legale als illegale drugs aanwezig en onze leerlingen kunnen/ zullen daarmee in aanraking komen. Vooral tijdens de puberteit, die nu eenmaal gepaard gaat met experimenteergedrag, zijn ze op dat vlak erg kwetsbaar. Problematisch gebruik heeft een invloed op het schoolse gebeuren en staat het welbevinden van de leerling in de weg. Onze scholengemeenschap wil dan ook de nodige aandacht geven aan het thema ‘drugs’ door het implementeren van een drugbeleid. De opzet van een drugbeleid op school (DOS) is leerkrachten, leerlingbegeleiders, CLB en directie een gemeenschappelijke visie te geven over omgaan met het thema ‘drugs’ en hen stimuleren én ondersteunen om dit verder concreet uit te werken binnen de eigen school. Onder ‘drugs’ verstaan we dan alle legale en illegale genotmiddelen: alcohol, tabak, cannabis en andere illegale drugs, psychoactieve medicatie maar ook energydrinks en ‘games’. Het drugbeleid bestaat uit vier grote pijlers: regelgeving met duidelijke grenzen en consequenties, begeleiding, educatieve initiatieven en structurele maatregelen. Het draaiboek bevat algemene richtlijnen die verder dienen uitgewerkt te worden binnen de aparte scholen. Er wordt ook aandacht besteed aan de relatie met het CLB en met politiediensten en parket. Tenslotte worden er ook suggesties gegeven voor advies- en doorverwijsadressen en literatuur. Deze visietekst wordt bekendgemaakt bij personeelsleden , ouders en ook leerlingen. In elk schoolreglement van onze SG wordt ernaar verwezen en op de verschillende websites kan de integrale brochure geraadpleegd worden.
DOS SGKSO HAACHT
P. 4
Pijler 1: regelgeving De school legt duidelijke regels en grenzen vast rond ‘drugs’ en reageert consequent wanneer de regels overschreden worden.... Deze regels en procedures rond druggebruik maken het zowel voor de leerlingen als voor personeelsleden duidelijk wat er van hen verwacht wordt en welke consequenties volgen bij het niet naleven van de regels. Deze consequenties kunnen al dan niet samen gaan met een begeleidingstraject. Regels werden vastgelegd voor alle middelen (alcohol, tabak, medicatie, cannabis en andere illegale drugs, energy-drinks, games) en dit zowel voor bezit van middelen, gebruik, onder invloed zijn, doorgeven en dealen (zie tabel). Het beleid voorziet niet enkel procedures voor het vaststellen van een overtreding, maar ook voor het vermoeden van. Op deze manier krijgen personeelsleden meer vertrouwen, handvaten en een mandaat om tijdig en adequaat in te grijpen. Vaststellen van… Schoolcontext = schoolterrein, schoolgebouw, directe omgeving van de school (zie schoolreglement) + schooldagen, excursies en evenementen georganiseerd door de school Legende: V=verboden, T=toegelaten zonder voorwaarden Alcohol
Bezit V
Gebruik V*1
Onder invloed zijn V
Doorgeven V
Dealen V
Tabak
T
V
nvt
V
V
Medicatie zonder
T
V*2
V
V*3
V
Medicatie op voorschrift
V*4
V*2
V
V
V
Cannabis
V
V
V
V
V
Andere illegale drugs
V
V
V
V
V
Energydrinks
V
V
V
V
V
Gokken
V
V
V
V
V
Gamen
/
V
V
/
/
voorschrift
*1: Een uitzondering kan enkel: • onder strikte voorwaarden: enkel voor leerlingen vanaf het 6e jaar + maximum 2 eenheden. • tijdens buitenlandse reizen of feestelijkheden op school. •
mits toestemming van de begeleiders en/of directie.
*2: Gebruik van medicatie kan alleen indien het medisch verantwoord is en beperkt is tot de aanbevolen dagdosis. *3: Voor het doorgeven van medicatie zonder voorschrift, wordt er tijdens extra-muros activiteiten gehandeld volgens het stappenplan van de preventieadviseur. *4: Bezit van medicatie op voorschrift kan alleen indien het voor deze persoon is voorgeschreven door een arts.
DOS SGKSO HAACHT
P. 5
Vermoeden van… In de dagdagelijkse praktijk zal een ‘drugprobleem’ niet noodzakelijk worden blootgelegd door het vaststellen van een regelovertreding. Vaak zal het verminderd functioneren van leerlingen aanleiding geven tot een intensere opvolging die uiteindelijk al dan niet een drugproblematiek ontdekt. Pas bij het vaststellen van een regelovertreding volgt de gepaste consequentie (pijler 1), bij vermoeden volgt er geen sanctie, maar wordt een begeleidend stappenplan gevolgd (zie pijler 2)
DOS SGKSO HAACHT
P. 6
DOS SGKSO HAACHT
P. 7
Relatie met politiediensten 1. Brief van het Parket van de Procureur des Konings te Leuven, 4 oktober 1999. (aangepast maart 2008 na contact met het Parket, bevestigd door het Parket in maart 2013) DRUGGEBRUIK "Het beleid van het Parket blijft er één van hulpverlening ten aanzien van de druggebruikers. 1) Het Parket vraagt de lokale en federale politie, indien zij geconfronteerd worden met een druggebruiker, om onmiddellijk een therapeutisch advies voor te stellen. Indien de minderjarige ingaat op het aangeboden therapeutisch advies, zal het dossier normaliter afgesloten worden. Bij het niet volgen kan de minderjarige gedagvaard worden. 2) Kadert het druggebruik evenwel in een POS-situatie (problematische opvoedingssituatie), dan zal door het Parket een bijkomende verwijzing naar het Comité voor Bijzondere Jeugdzorg gebeuren. Gebeurde het aanbod tot therapeutisch advies nog niet vanwege de politiediensten op het ogenblik dat het dossier of het proces-verbaal bij het Parket aankomt, dan zal het Parket op zijn beurt de jongere doorverwijzen naar het MAT (Mobiel Ambulant Team) 3) Wordt er niet ingegaan op het aanbod van politie of Parket, dan wordt de jongere vooralsnog gedagvaard voor de jeugdrechtbank, maar wel met hetzelfde oogmerk namelijk het motiveren tot het volgen van een leer- of werkproject rond drugs, onder leiding van het BAS.” (Begeleidingsdienst Alternatieve Sancties) DEALEN “Indien uit onderzoek blijkt dat de minderjarige dealt op school zal de jeugdrechter gevorderd worden met het oog op het nemen van een maatregel, maar ook hier zal, wanneer het dealen niet op grote schaal gebeurde en de verslavingsproblematiek de bovenhand haalt, het hulpverlenend karakter de voornaamste doelstelling en reden van het optreden van het Parket zijn. Wanneer scholen geconfronteerd worden met leerlingen die drugs gebruiken, dienen zij zo vlug mogelijk hulpverlenend op te treden in samenwerking met de ouders. Bij aantreffen van de drugs zelf en bij informatie naar dealers en netwerken hier rond dient de politie onverwijld in kennis gesteld te worden met het oog op het vrijwaren van de medeleerlingen.
DOS SGKSO HAACHT
P. 8
Dit beleid neemt niet weg dat U zich best voor elke druggebruiker tot de lokale en/of federale politie wendt. In dat geval wordt het proces opgestart, waarvan hierboven sprake. Wanneer U in Uw brief om tweerichtingsverkeer vraagt, dan meen ik hierop positief te kunnen antwoorden indien Uw verzoeken niet een individuele persoon betreffen maar vragen betreffen van een algemene orde. Ook belangrijke informatie die U zou geven i.v.m. drugdealers en drugnetwerken en die geleid hebben tot positieve of zelfs negatieve resultaten, kunnen rekenen op een feedback, zij het op algemene wijze.”
2. Veiligheidsprotocol tussen scholen en lokale politie De scholen van onze scholengemeenschap behoren niet tot dezelfde politiezone, ze zijn verdeeld over meerdere politiezones: − de politiezone BRT (Begijnendijk/Rotselaar/Tremelo) voor het Montfortcollege Rotselaar − de politiezone Haacht voor de Don Bosco scholen te Haacht, Sint-Angela Tildonk en Sint-Michielsinstituut Keerbergen − de politiezone Heist-op-den-Berg voor de afdeling van het Sint-Michielsinstituut in Schriek Elke politiezone heeft een aanspreekpunt voor de scholen. Drugsproblemen worden ook best eerst via deze aanspreekpunten gemeld. PZ Boortmeerbeek/ Haacht/Keerbergen - Dienst lokale recherche inspecteurs Patrick STEENWERCKX en Gerry SERNEELS - TEL 015 51 74 02 PZ BRT (Begijnendijk/Tremelo/Rotselaar) - Dienst lokale recherche inspecteurs Geert THOMAS en Frank CAES - TEL 016 53 11 23 PZ HEIST (Heist-op-den-Berg) - Dienst lokale recherche inspecteurs Davy BOSMANS en Alain JAQUES specifiek wat betreft minderjarigen hoofdinspecteur Carlo POORTMANS TEL 015 75 09 50
DOS SGKSO HAACHT
P. 9
Pijler 2: begeleiding Leerlingen die door ‘drugs’ of druggebruik minder functioneren en/of in de problemen komen, hebben nood aan extra hulp of begeleiding. De aparte scholen werken een begeleidingsaanbod uit met aandacht en ruimte voor specifieke noden van de individuele leerling. Deze begeleiding kan intern georganiseerd worden, vanuit de cel leerlingenbegeleiding, al of niet met ondersteuning door het CLB (zie relatie met CLB) maar ook extern, door externe hulpverlening of diensten (zie advies- en doorverwijsadressen) Uiteraard wordt daarbij de rol van alle participanten, het CLB, de klassenraad en de leerlingbegeleiders, individuele leerkrachten, directie, verhelderd, alsook het door wie en wanneer inlichten van ouders en/of het inschakelen van externe diensten. Hierbij gelden aparte afspraken voor meerderjarige leerlingen. Speciale aandacht gaat naar de communicatie tussen de verschillende betrokkenen; wie neemt wat op, wanneer en hoe, en vooral ook wie volgt het op en communiceert terug? Hieronder volgt een algemeen voorbeeld van hoe een begeleidingstraject eruit kan zien. Dit traject wordt echter verder uitgewerkt en geconcretiseerd binnen elke afzonderlijke school, rekening houdend met de eigen schoolstructuur en het eigen schoolklimaat.
DOS SGKSO HAACHT
P. 10
opvolgen van het functioneren door alle leerkrachten minder functioneren houdt een (vermoeden van) regelovertreding in
PIJLER REGELGEVING bezorgdheid verkennend gesprek met de leerling door de leerkracht bezorgdheid
Co
ouders
uni m m
atie
c
feedback
signaleren van het minder functioneren op de klassenraad bezorgdheid
herstel
feedback
externe hulpverlening
DOS SGKSO HAACHT
herstel
feedback
begeleidingsgesprekken door leerlingenbegeleider/CLB bezorgdheid
herstel
feedback
Communicatie bespreking Cel Leerlingenbegeleiding CLB bezorgdheid
herstel
herstel
P. 11
Relatie met CLB Het CLB is vaak de plaats waar schoolexterne hulpverlening een start neemt. Naast het preventieve, schoolondersteunende aanbod omtrent gezondheidszorg op school, heeft het CLB dan ook een laagdrempelig begeleidingsaanbod voor de leerling (en zijn ouders). Het CLB situeert zich op het raakvlak tussen onderwijs en hulpverlening. Vanuit deze specifieke positie werkt de CLB-begeleider samen met de school en kan hij de draaischijf vormen naar het ruimere netwerk van jeugdhulp. Elke CLB’er, ongeacht zijn discipline, is gebonden door een beroepsgeheim (geheimhoudingsplicht). Het begeleidingstraject kan starten op vraag van de leerling zelf (en/of zijn ouders). Maar veelal komt het signaal en de aanzet van het zorgoverleg op school, de cel leerlingenbegeleiding. Bij middelengebruik ligt dit laatste voor de hand. Het CLB neemt volgende kerntaken op zich: Onthaal
De CLB-medewerker zal de aanleiding ter sprake brengen en voorstellen wat het in deze context kan betekenen.
De leerling wordt op de hoogte gebracht van de ‘spelregels’ van de begeleiding, conform het decreet van de rechten van de minderjarige in de hulpverlening. Dit betekent o.m. dat de leerling moet instemmen met de CLB-begeleiding, dat hij inspraak heeft in het verloop ervan, dat hij bepaalt wat en wanneer aan informatie met derden wordt gedeeld.
Vraagverheldering/diagnose
Een grondige intake is nodig om zicht te krijgen op de ernst van het middelengebruik (frequentie, aard, probleembesef,…). Risicofactoren en beschermende factoren worden in kaart gebracht. Zowel bij de leerling zelf, zijn thuissituatie, zijn vriendenkring, de schoolcontext,…
In het kader van het algemeen welbevinden van de jongere is het van belang deze vraagverheldering ook breed te houden.
Het is mogelijk om bij de intake ook de ouders te betrekken, hetzij op vraag van de ouders, hetzij na overleg met de leerling. Ook een verdere bespreking binnen de cel leerlingenbegeleiding kan de zorgvraag verder verhelderen.
De CLB’er kan het nodig vinden om de problematiek te bespreken met andere teamleden op het centrum, zoals bv. de CLB-arts.
DOS SGKSO HAACHT
P. 12
Begeleiding
De vorige fase moet het mogelijk maken om de verdere strategie in de hulpverlening te bepalen. Bij ernstig gebruik zal de CLB-medewerker werken in de richting van een doorverwijzing. Bij experimenteel gebruik kan gedacht worden aan een kortdurende begeleiding door het CLB zelf om samen met de leerling oplossingen te vinden voor deze problematische situatie.
Bij de begeleiding van de jongere wordt veelal voorgesteld om de ouders in het verhaal te betrekken, mits akkoord van de jongere. In ernstige noodsituaties is dit akkoord niet nodig.
Het CLB kan voor de schoolcontext relevante informatie uitwisselen met de cel leerlingenbegeleiding. Ook dit wordt met de leerling besproken.
In de loop van de hulpverlening wordt het verloop regelmatig samen met de leerling geëvalueerd.
Doorverwijzing en samenwerking met het netwerk van hulpverlening
Doorverwijzing is niet steeds eenvoudig. Het veronderstelt enig probleembesef bij de leerling en het geloof dat hij er iets kan aan doen. Methodieken als motiverende gespreksvoering worden gebruikt om de leerling tot een hulpvraag te brengen.
Het CLB werkt samen met het netwerk om de leerling vlot te verwijzen, de verwijzing op te volgen en om relevante informatie en adviezen uit de hulpverlening terug te vertalen naar de schoolcontext.
De CLB-medewerker kan contact blijven houden met de leerling en hem als contactpersoon verder ondersteunen in zijn stappen binnen de jeugdhulp.
Vanuit haar draaischijffunctie kan het CLB ook nu voor de schoolcontext relevante informatie bespreken met de cel leerlingenbegeleiding.
Het CLB kan in dit kader zeker een belangrijke rol spelen in de opstap naar een schoolexterne hulpverlening. De CLB-medewerker dient zich als professioneel hulpverlener te houden aan de wettelijke beschermingsregels van de jongere in de hulpverlening. De cel leerlingenbegeleiding op school is de uitgelezen plaats om een opvolging van de betrokken leerling te waarborgen.
DOS SGKSO HAACHT
P. 13
Pijler 3: educatie Leerlingen krijgen informatie over alcohol en andere drugs. Leerlingen informeren draait niet enkel om productinformatie. In het kader van preventie hebben we aandacht voor kennis, attitudevorming, waarden en normen en het aanleren van sociale vaardigheden. Informeren moet genuanceerd gebeuren en aansluiten bij de doelgroep. Preventie kan gedaan worden aan de hand van vormingssessies, projectdagen en zelfs tijdens de reguliere lessen. Belangrijk bij preventie op school is: 1. implementatie in alle graden; 2. geschikte methodiek; 3. genuanceerd, niet moraliserend.
Ook de leerkrachten en het opvoedend personeel vormen een belangrijke doelgroep in deze pijler, maar dan om hen handvaten en hulpmiddelen aan te reiken om op een deskundige manier met het drugthema om te gaan. De scholen evalueren het eigen aanbod van initiatieven om er voor te zorgen dat in het curriculum van de leerlingen overlappingen worden weggewerkt en hiaten opgevuld. Indien wenselijk, kunnen externe diensten worden aangesproken. Zo kan het CGG VBO te Leuven vormingen aanbieden aan het onderwijspersoneel, omtrent grenzen stellen, spreken over drugs in de klas, productinformatie, motiverende gespreksvoering,… Zie bijlage 1: slides voor lesmateriaal
DOS SGKSO HAACHT
P. 14
Pijler 4:
structurele maatregelen
Het is een constante zorg van de school om te werken aan een positief klas- en schoolklimaat waarin het voor leerlingen en leerkrachten aangenaam is om te leven en te werken. Voorbeelden om het welbevinden van leerlingen en het klimaat van een school te versterken zijn voldoende inspraak geven aan leerlingen, positieve contacten tussen leerlingen en leerkrachten, een aangename infrastructuur, een school die voldoende actie onderneemt,…
Van de school wordt verwacht dat ze een visie heeft op gezondheidseducatie, dat ze die visie uitschrijft en dat ze alle onderwijsparticipanten hiermee vertrouwd maakt. De scholen van de scholengemeenschap willen de drugproblematiek kaderen binnen het bredere domein van gezondheidsvoorlichting en -opvoeding. In de verschillende schoolreglementen is daarom een tekst opgenomen rond hun drugbeleid op school.
DOS SGKSO HAACHT
P. 15
Advies- en doorverwijsadressen
ADVIES
VAD (Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen vzw) Vanderlindenstraat 15 - 1030 Brussel www.vad.be iDA (Informatie over Drugs en Alcohol) met doorverwijsgids en informatie www.ida-web.be DrugLijn www.druglijn.be 078 151 020 Intergemeentelijke preventiewerkers !Wim Augustijns Begijnendijk-Rotselaar-Tremelo Provinciebaan 20, 3110 Rotselaar 016 61 63 09 of 0478 88 02 22
[email protected] /Facebook drugspreventie Rotselaar Sofie Fruyt Haacht-Keerbergen-Kortenberg Wespelaarsesteenweg 85, 3150 Haacht 016 26 94 37
[email protected],
[email protected] CGG VBO Preventie (Centrum Geestelijke Gezondheidszorg Vlaams-Brabant Oost vzw) Vaartkom 31, verdiep 6 - 3000 Leuven 016 85 79 79 www.cgg-vbo.be CGG De Pont te Mechelen Preventie (Centrum Geestelijke Gezondheidszorg vzw) Hanswijkstraat 48 - 2800 Mechelen 015 42 08 32 www.cggdepont.be/vestigingen/mechelen
DOS SGKSO HAACHT
P. 16
DOORVERWIJSADRESSEN HULPVERLENING/VROEGINTERVENTIE De Sleutel Dagcentrum De Sleutel Frederik de Merodestraat 20 - 2800 Mechelen 015 20 09 64 www.desleutel.be De Spiegel (Kessel-Lo) Pellenbergstraat 160 - 3010 Kessel-Lo 016 46 10 18 http://drugshulpverlening.despiegel.org/ MAT/MSOC/Het Veerhuis (‘t Wit Huis als deelwerking) Maria Theresiastraat 109 - 3000 Leuven 016 23 65 67 www.msoc-vlaamsbrabant.be/het_veerhuis_leuven CGG VBO (Centrum Geestelijke Gezondheidszorg Vlaams-Brabant Oost vzw) Vaartkom 31, verdiep 6 - 3000 Leuven 016 85 79 80 www.cgg-vbo.be CGG De Pont te Mechelen (Centrum Geestelijke Gezondheidszorg vzw) Hanswijkstraat 48 - 2800 Mechelen 015 42 08 32 http://www.cggdepont.be/vestigingen/mechelen Intergemeentelijke preventiewerkers Wim Augustijns Begijnendijk-Rotselaar-Tremelo Provinciebaan 20 - 3110 Rotselaar 016 61 63 09 of 0478 88 02 22
[email protected]/Facebook drugspreventie Rotselaar Sofie Fruyt Haacht-Keerbergen-Kortenberg Wespelaarsesteenweg 85, 3150 Haacht 016 26 94 37
[email protected],
[email protected] JAC (Jongeren Advies Centra, deelwerking van CAW) CAW Leuven - Redingenstraat 6 - 3000 Leuven 016 24 10 24 CGG Passant, afdeling Haacht Jennekensstraat 22 - 3150 Haacht
[email protected] 016 60 99 99
DOS SGKSO HAACHT
P. 17
Literatuur Drugbeleid Op School (DOS). Handleiding voor de coach/draaiboek. Drugbeleid Op School (DOS) is een concept, geïntroduceerd begin jaren negentig, dat scholen ondersteuning biedt bij het planmatig omgaan met het alcohol- en drugthema. Doorheen de jaren werd het concept verder uitgewerkt, in antwoord op veranderingen in het maatschappelijk gebeuren waarbinnen de school zich situeert. Best-practice-ervaringen, ondersteund door evidence-basedonderzoek, resulteerden in het 'Draaiboek voor een Drugbeleid Op School'. Het is opgevat als handleiding voor regionale en lokale preventiewerkers, CLB-medewerkers, gezondheidscoördinatoren,… die scholen ondersteunen bij het uitwerken van een drugbeleid. © 2006 (herziene versie), € 10,00 bestellen via website VAD (www.vad.be) http://www.ida-nl.be/materiaal/draaiboekenrichtlijnen/drugbeleid-op-school-(dos)-handleiding-voorde-coach.aspx Juridische handvatten voor het gebruik en misbruik van alcohol en andere drugs op school Omgaan met alcohol en andere drugs op school kan niet los gezien worden van het wettelijk kader. Veranderingen in de wetgeving, o.a. het decreet betreffende het stelsel van leren en werken, het Besluit van de Vlaamse Regering betreffende het multidisciplinaire dossier in de centra voor leerlingenbegeleiding en de Collectieve arbeidsovereenkomst nr. 100 van 1 april 2009 vroegen om een actualisering van de publicatie. De essentie van de editie van 2006 met informatie over de wetgeving, burger- en strafrechtelijke aansprakelijkheid, zwijgplicht, zwijgrecht, de school als privaat domein, drugcontroles,... werd weerhouden. Specifieke aanvullingen werden onder meer gemaakt rond ordeen tuchtmaatregelen in het deeltijds onderwijs, de grenzen van begeleidingscontracten, communicatie van en naar de werkgever van de leerling, … Dit naslagwerk is bedoeld voor iedereen die betrokken is bij het schoolgebeuren. © 2010 (herziene versie), € 7,50 te bestellen via website VAD (www.vad.be) http://www.ida-nl.be/materiaal/dossiers/juridische-handvatten-voor-het-gebruik-en-misbruik-vanalcohol-en-andere-drugs-op-school.aspx VAD Leerlingbevraging in het kader van een drugbeleid op school (schooljaar 2009-2010)/ dossierrapport Het syntheserapport bevat de gegevens van leerlingenbevragingen in het secundaire onderwijs tijdens het schooljaar 2009-2010. Het geeft naast de gangbare cijfers over het gebruik van legale en illegale middelen, dit jaar ook een fiche over de relatie tussen roken en cannabisgebruik. © 2011, € 7,50 te bestellen via website VAD (www.vad.be) http://www.vad.be/media/103372/voet%20-dos%20-def.pdf Inventaris materiaal en doorverwijsgids: te vinden op www.ida-nl.be Meer informatie over sector onderwijs: te vinden op www.vad.be Mededeling VVKSO ‘drugbeleid op een gezonde school’: M-VVKSO-2006-073 http://ond.vvkso-ict.com/vvksosites/UPLOAD/2006/M-VVKSO-2006-073.pdf
DOS SGKSO HAACHT
P. 18
!
! !
!
!
!
!
! !
! !
! ! !
Over verslaving, TAD + medicijnen Vragen en opdrachten, themagericht Vanaf 15 jaar 4 à 16 spelers 75 à 100 minuten
3 à 6 spelers, vanaf 14 jaar Info & bespreekbaar maken risico’s TAD + gokken
! !
!
Lespakket (3 tot 8 lessen: niet écht “plukpakket”) over cannabis voor tweede graad. Volgens nieuwe VOET Invalshoek 'vriendschap en relaties‘: brug cannabisthematiek en bredere aanpak, met ondersteunen van normen en vaardigheden. Lerarenhandleiding 'Maat in de shit‘: methodieken rond communicatievaardigheden en beschermende sociale normen. Pakket (! 12): leerkrachtenhandleiding, leerlingenbrochure, flyer voor de leerlingen en affiche.
5 x 5 jongeren van 14 tot 16 jaar Spelboodschap: Begin er niet te vroeg mee (alcohol), veel alcohol is niet de norm. Kennis en attitude
32 euro
!
1 tot 3 uur (uitspelen)
!
50 of 80 minuten
!
8 euro of gratis downloaden
! 125
!
! ! ! !
Als eerste band backstage en hoofdact festival
Verborgen verleiders herkennen & verslaving voorkomen Grens? 10 à 14 jaar 10 à 20 spelers 75 à 100 minuten
DOS SGKSO HAACHT - bijlage 1: lesmateriaal
! 125
! ! ! ! !
Leren kennen instanties hulp bij drugproblemen Beeld gevolgen druggebruik Vanaf 15 jaar 10 à 30 spelers 90 à 120 minuten
! Bordspel
! 125
voor 3 à 7 jongeren met licht verstandelijke beperking ! Vragen m.b.t. kennis, vaardigheden, meningen & stellingen TAD ! 55 euro of (gratis) via CGG, preventiediensten
Werken met jongeren (14 tot 18 jaar) rond relaties en seks, alcohol en andere drugs ! Methodieken en praktische tips ! 2,5 euro of gratis downloadbaar ! Bijna herwerkt
Spel welbevinden & risico’s
!
Alle onderwijsrichtingen.
!
Denken, durven, doen
!
6 teams door fictieve stad
!
Winnaar: kiest klas- actie passend bij thema en die nadien wordt uitgewerkt
!
! !
!
! !
!
!
! !
!
Voor “Middelen” en “Seksualiteit” vanaf 14 à 15 jaar, andere thema’s 12 tot 18 jaar
!
6 tot 30 spelers
!
2 lesuren
!
50 euro
Alcohol en cannabis Beelden: denken over en dialoog op gang brengen Jongeren verstandelijke handicap Bijhorende brochures 10 euro of gratis downloadbaar
97 spelbeschrijvingen voor jongeren van 9 tot 15 jaar Angst, depressie, onzekerheid, verlegenheid, minderwaardigheid. Via IK-JIJ-WIJ spelen kunnen “probleemkinderen” sociaal gedrag uitproberen.
!
Weinig voorbereiding
!
Voor hele klas of kleine groep
!
12,50 euro
DOS SGKSO HAACHT - bijlage 1: lesmateriaal
! !
!
!
Tips en aandachtspunten over opvoeden & omgaan met druggebruik Opvoeden is geen kinderspel Pubers op zoek naar zichzelf Hoe problemen voorkomen? Wat als mijn kind gebruikt? Hoe reageert u het best?
Tienen, Zoutleeuw en Herent CC De Wildeman Herent: 4 gratis toneelvoorstellingen (max. 150 ll-en/ voorstelling) op 24 & 25/09/2012 Materiaal ter nabespreking, eventueel door preventiewerker begeleid. Snel inschrijven via provincie of lokale drugpreventiewerker
! www.vad.be
‘onderwijs’)
! CGG
(“vind hier uw sector”:
Vlaams- Brabant Oost vzw
› www.cgg-vbo.be (“preventie”) ›
[email protected]
016/ 32.97.00!
Over drugs en verslaving Op de bank bij de jurist
!
Op vraag door CGG: › Spreken over drugs in de klas › Speedcursus › Productinfo › Omgaan met Maat in de shit- lessenpakket
!
› .. Geregeld vorming in Provincehuis:
inge ing leerl n, vorm ateriale m ie , nt fo e In erv vroegint ouders,
Intergemeentelijke preventiediensten drugs & alcohol BRT (Begijnendijk -Rotselaar- Tremelo) BHK (Boortmeerbeek- Haacht- Keerbergen Kastze (Kampenhout- Steenokkerzeel- Zemst)
› Grenzen stellen
› Motiverende gespreksvoering
DOS SGKSO HAACHT - bijlage 1: lesmateriaal
n of
!
!
!
!
Wetenschappelijk onderbouwde methodiek voor middelbaar onderwijs (ASO, TSO, BSO)
!
Preventie (KT, LT, curatief en primair) psychische problemen (angst, depressie, schizofrenie, stress, pijn) bij jongeren op school.
!
Accepteren (Accept) van gebeurtenissen, gedachten en gevoelens ! realiteit, wie je bent
!
Focus op wat je echt belangrijk vindt (Commitment) & rechtstreeks beïnvloed kan worden (gedrag, het NU)
!
6- tal sessies (bv. sessie “controle”) van 2 uur, voorlopig voor 5e jaars. Interactieve aanpak met oefeningen en metaforen doet jongeren allerlei dingen ervaren en inzichten verwerven. Vanaf september projectsubsidie provincie voor halftijds “ACT- trainer” arrondissement Leuven. Uitwerking volgt. Van PW-er (s) met leerkracht- observator tot leerkracht als (zelfstandig) begeleider?
DOS SGKSO HAACHT - bijlage 1: lesmateriaal