BELEIDSNOTA DRUGBELEID VAGGA INHOUD Inleiding 1. Waarom een drugbeleid? 2. Uitgangspunten 3. Regelgeving 4. Procedures
5. Hulpverlening
6. Vorming & Voorlichting
7. Evaluatie
CGG VAGGA
VERENIGING VOOR AMBULANTE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG ANTWERPEN
VZW
(ERKEND CENTRUM VOOR GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG)MAATSCHAPPELIJKE ZETEL: BOOMGAARDSTRAAT 7 B-2018 ANTWERPEN TELEFOONNR.: +32 (0)3 285 95 60
FAX: +32 (0)3 230 39 89
E-MAIL:
[email protected]
REK.NR.: 001-3489433-31
Inleiding In onze samenleving kunnen we het gebruik van drugs niet meer wegdenken. Eenieder wordt ooit geconfronteerd met verschillende soorten drugs, de meeste mensen zijn ook gebruikers van één of meerdere soorten drugs. Wat verstaan we onder ‘drugs’? Drugs zijn psychoactieve middelen die een invloed kunnen uitoefenen op gevoel, waarneming, bewustzijn en/of gedrag. Hieronder vallen niet enkel de categorie illegale middelen, maar tevens de legale, zoals nicotine, alcohol, medicatie. Daarnaast nemen we gokken ook hier op, zij het niet als middel, maar als activiteit die tot verslaving kan leiden.
Hoofdstuk 1: Waarom een drugbeleid? Het overmatige en inadequaat gebruiken van drugs, zowel thuis als op het werk, heeft behoorlijke effecten op de veiligheid en de gezondheid. Dit kan als gevolg hebben dat er zich ook op professioneel gebied problemen manifesteren: regelmatig te laat komen, veelvuldige afwezigheid, foutieve beslissingen, afnemende arbeidsprestaties, toenemend risico op arbeidsongevallen, enzovoort. Dit alles werkt arbeidsverstorend en kan de ganse leef- en werkwereld rond een persoon ontwrichten. Een drugbeleid is een instrument voor de organisatie om hiermee op een effectieve en zo efficiënt mogelijke wijze mee om te gaan. Dit betekent dat men via voorlichting en vorming, het uitwerken van heldere procedures functioneringsproblemen (omwille van druggebruik) wil voorkomen of zo snel mogelijk gaat detecteren en aanpakken. Daarnaast wordt er een hulpverleningskanaal uitgewerkt waarin een gepast aanbod kan geformuleerd worden. In de eerste plaats gebeurt dit door een kader te creëren waarbinnen gehandeld dient te worden. Dat kader wordt hieronder weergegeven in de uitgangspunten van het drugbeleid van VAGGA. Deze uitgangspunten vormen de basis van de visie waarop de organisatie haar beleid steunt.
Een belangrijke reden voor het implementeren van een drugbeleid in VAGGA is dat we als grootste CGG in Vlaanderen, met een werking verslavingszorg en preventie, een voorbeeldfunctie hebben(naar cliënten, naar andere organisaties, zowel binnen als buiten de gezondheids- en welzijnssector) Uitgaande van een grote zorg naar cliënten toe, is het van groot belang dat er zorg wordt gedragen voor alle werknemers.
CGG VAGGA
VERENIGING VOOR AMBULANTE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG ANTWERPEN
VZW
(ERKEND CENTRUM VOOR GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG)MAATSCHAPPELIJKE ZETEL: BOOMGAARDSTRAAT 7 B-2018 ANTWERPEN TELEFOONNR.: +32 (0)3 285 95 60
FAX: +32 (0)3 230 39 89
E-MAIL:
[email protected]
REK.NR.: 001-3489433-31
Hoofdstuk 2: Uitgangspunten Het drugbeleid kadert in een globaal personeelsbeleid en maakt deel uit van een integraal gezondheids- en veiligheidsbeleid. Op deze manier kan het gekoppeld worden aan bestaande coachings-, en bijsturingsgesprekken. Door de focus te leggen op gezondheid en veiligheid, wordt vertrokken van uitgangspunten waarbij zowel de werkgever als de werknemer baat hebben. Daarnaast verwijst integraal ook naar alle lagen in de organisatie, m.a.w. het beleid geldt voor iedereen die voor VAGGA opdrachten uitvoert (zowel binnenshuis als buitenshuis). Indien de werkvloer geconfronteerd wordt met druggebruik en dit problemen oplevert, blijkt het minder functioneel de betrokken persoon op het gebruik zelf aan te spreken. In een werkorganisatie worden personen met een drugprobleem aangesproken op basis van arbeidsprestaties en werkrelaties. Het verminderd functioneren of de verslechterde werkrelaties zijn de aanleiding om iemand aan te spreken op zijn of haar werkgedrag en onrechtstreeks op druggebruik of –misbruik.
De implementatie van een drugbeleid beoogt een attitudevorming aangaande het tijdig signaleren (vroegdetectie) van mogelijke problemen zodat er gepast en snel gereageerd (vroeginterventie) kan worden indien aangewezen. Dit houdt niet in dat de focus enkel op misbruik komt te liggen. Ook druggebruik verdient de nodige aandacht als preventieve waarde op zich.
Hoofdstuk 3: Regelgeving Het volledige drugbeleid van VAGGA v.z.w. bestaat uit 4 pijlers (Regelgeving, Procedures, Hulpverlening en Vorming & Voorlichting) en is als bijlage opgenomen aan dit Arbeidsreglement. Artikel 37: “Het bezit, gebruik of onder invloed zijn van alcohol, cannabis of andere illegale middelen is verboden tijdens de werkuren, inclusief tijdens prestaties buitenshuis. Het gebruik van alcohol is toegestaan tijdens bepaalde sociale activiteiten mits uitdrukkelijke toestemming van de directie.” “Het is tevens verboden tijdens de werkuren deel te nemen aan kansspelen zoals beschreven in de wetgeving.” Het KB van 19 januari 2005 betreffende de bescherming van de werknemers tegen tabaksrook wordt door VAGGA strikt gevolgd.
CGG VAGGA
VERENIGING VOOR AMBULANTE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG ANTWERPEN
VZW
(ERKEND CENTRUM VOOR GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG)MAATSCHAPPELIJKE ZETEL: BOOMGAARDSTRAAT 7 B-2018 ANTWERPEN TELEFOONNR.: +32 (0)3 285 95 60
FAX: +32 (0)3 230 39 89
E-MAIL:
[email protected]
REK.NR.: 001-3489433-31
Hoofdstuk 4: Procedures Basisregels: • Iedereen heeft een verantwoordelijkheid in de uitvoering van het drugbeleid. • Vroegtijdige detectie kan heel wat problemen voorkomen. Daarom is het belangrijk dat iedereen tijdig signaleert. Aanpak: Hoe dient te worden opgetreden bij een situatie van acuut of chronisch misbruik van drugs, alcohol of medicatie? Vooreerst een omschrijving van wat we onder acuut en chronisch misbruik verstaan (VAD). - Acuut misbruik -
-
Een acuut probleem doet zich voor wanneer een persoon vermoedelijk dermate alcohol of drugs heeft gebruikt dat normaal functioneren niet meer mogelijk is; De invloed van alcohol of drugs is van dien aard dat de persoon schade* kan toebrengen aan zichzelf en/of aan de organisatie; Daarenboven brengt hij/zij hierdoor zijn/haar eigen veiligheid of die van anderen in gevaar; *Schade : materiële schade, schade aan de eigen gezondheid, schade aan derden, schade aan het imago van de organisatie.
- Chronisch misbruik -
Herhaaldelijk (gedurende een bepaalde periode) minder goed tot slecht functioneren als gevolg van een vermoedelijk alcohol- of drugprobleem. Chronisch misbruik uit zich meestal niet in dronkenschap of onder invloed zijn (zowel alcohol als drugs/medicatie). De veranderingen in het werk zijn richtinggevend: daling prestaties, verstoorde relaties met collega’s, gedragswijzigingen, afwezigheden, afzondering, …
N.B.: “Bij herhaaldelijke verschijnselen van acuut misbruik komt de persoon in de procedure voor chronisch misbruik terecht.”
CGG VAGGA
VERENIGING VOOR AMBULANTE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG ANTWERPEN
VZW
(ERKEND CENTRUM VOOR GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG)MAATSCHAPPELIJKE ZETEL: BOOMGAARDSTRAAT 7 B-2018 ANTWERPEN TELEFOONNR.: +32 (0)3 285 95 60
FAX: +32 (0)3 230 39 89
E-MAIL:
[email protected]
REK.NR.: 001-3489433-31
Procedure Acuut misbruik Tussenkomst bij niet meer normaal functioneren
Collega spreekt betrokkene aan
Collega brengt leidinggevende op de hoogte
Evaluatie van de situatie door de leidinggevende
STOP procedure
Chronologisch te nemen maatregelen door de LG 1.Onmiddellijk verwijderen van de werkvloer (naar huis onder begeleiding of afzonderen) 2. Bijsturingsgesprek
3. Eventueel inschakelen arbeidsgeneesheer 4. Schriftelijk verslag
5. Administratieve regeling werkverlet
CGG VAGGA
VERENIGING VOOR AMBULANTE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG ANTWERPEN
VZW
(ERKEND CENTRUM VOOR GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG)MAATSCHAPPELIJKE ZETEL: BOOMGAARDSTRAAT 7 B-2018 ANTWERPEN TELEFOONNR.: +32 (0)3 285 95 60
FAX: +32 (0)3 230 39 89
E-MAIL:
[email protected]
REK.NR.: 001-3489433-31
Procedure Chronisch misbruik Minder goed tot slecht functioneren
Collega spreekt betrokkene aan
Collega brengt leidinggevende op de hoogte
Bijsturinggesprek door de leidinggevende
Bespreking van het verminderd functioneren o.b.v. concreet, objectief feitenmateriaal Opstellen van verbeterplan: • te ondernemen acties • termijn • evaluatieplanning Verwijzing arbeidsgeneesheer
Opmaken verslag
Evaluatie zoals afgesproken in verbeterplan
Verbetering functioneren
Geen verbetering functioneren maatregelen zoals beschreven in AR
STOP procedure CGG VAGGA
VERENIGING VOOR AMBULANTE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG ANTWERPEN
VZW
(ERKEND CENTRUM VOOR GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG)MAATSCHAPPELIJKE ZETEL: BOOMGAARDSTRAAT 7 B-2018 ANTWERPEN TELEFOONNR.: +32 (0)3 285 95 60
FAX: +32 (0)3 230 39 89
E-MAIL:
[email protected]
REK.NR.: 001-3489433-31
Hoofdstuk 5: Hulpverlening Uitgaande van een grote zorg naar cliënten toe, is het van groot belang dat er zorg wordt gedragen voor alle werknemers. De pijler hulpverlening tracht hier een antwoord op te bieden. Elke werknemer kan op eigen initiatief beroep doen op de bedrijfsgeneeskundige dienst of een externe hulpverleningsdienst, alvorens er functioneringsproblemen optreden. In dit geval worden de vooropgestelde procedures (hoofdstuk 4) en afspraken met bedrijfsgeneeskundige dienst, zolang er zich geen functioneringsproblemen voordoen, niet gevolgd. Indien men in de procedures (hoofdstuk 4) terecht komt, volgt het drugbeleid een tweesporenbeleid: de leidinggevende richt zich op het functioneren van de werknemer terwijl de bedrijfsgeneeskundige dienst de arbeidsgeschiktheid opvolgt. De werknemer is vrij om al dan niet in te gaan op het aanbod van de bedrijfsgeneeskundige dienst. De bedrijfsgeneeskundige dienst treedt alleen op als raadgever en bemiddelaar, maar behandelt nooit zelf. Afspraken met bedrijfsgeneeskundige dienst: 1. Leidinggevende neemt telefonisch contact op met de bedrijfsarts, geeft door wie hij/zij wil doorverwijzen en met welke reden. De afspraak met de bedrijfsarts wordt geregeld door de betrokkene zelf of door de leidinggevende. 2. Consultatie bij bedrijfsarts: • situatie wordt bekeken (informatie van leidinggevende wordt besproken met werknemer en erkent werknemer dit probleem?) •
•
getracht wordt een gepaste doorverwijzing te doen naar bvb: - huisarts - andere dienst - privé psycholoog Belangrijk is dat met de werknemer wordt besproken hulpverleningsvorm het best aansluit op diens hulpvraag.
welke
aan betrokken werknemer wordt de toestemming gevraagd om contact te mogen opnemen met externe hulpverlener of wordt er een termijn afgesproken binnen de welke de arbeidsgeneesheer een signaal moet ontvangen hebben dat de behandeling gestart is.
3. Na bepaalde periode kan de bedrijfsarts terug contact opnemen met therapeut en/of werknemer om de evolutie binnen de therapie te bespreken, mits toestemming van de werknemer. CGG VAGGA
VERENIGING VOOR AMBULANTE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG ANTWERPEN
VZW
(ERKEND CENTRUM VOOR GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG)MAATSCHAPPELIJKE ZETEL: BOOMGAARDSTRAAT 7 B-2018 ANTWERPEN TELEFOONNR.: +32 (0)3 285 95 60
FAX: +32 (0)3 230 39 89
E-MAIL:
[email protected]
REK.NR.: 001-3489433-31
Hoofdstuk 6: Vorming en voorlichting Het succes van een drugbeleid wordt in grote mate bepaald door de motivatie van elke medewerker om het beleid toe te passen. Een voorwaarde hiervoor is dat elke medewerker geïnformeerd wordt over het belang van een preventief beleid en zijn eventuele rol hierin. Met voorlichting proberen we mensen te motiveren tot, en te helpen bij, gezond gedrag. Leidinggevenden zijn sleutelfiguren om functioneringsproblemen door druggebruik aan te pakken. Zij moeten ervan overtuigd worden dat een vroegtijdige signalering, op basis van arbeidsgedrag van de werknemer, de meest efficiënte manier is om op te treden. Dit is zowel in het belang van de werkgever en de collega’s als van de werknemer zelf. Daarom is een specifieke vorming voor leidinggevenden, met aandacht voor signalen en communiceren, aangewezen. Idealiter ligt dit in het verlengde van bestaande functioneringsopleidingen.
Acties -
Bekendmaking beleid in de teams
-
Informatieboekje voor al het personeel bij start beleid en bij onthaal van nieuwe medewerkers
-
Leden van de werkgroep drugbeleid VAGGA als aanspreekpunt voor vragen i.v.m. het drugbeleid
-
Nieuwjaarsreceptie s met aandacht voor het drugbeleid (sensibiliseringsacties).
-
Alcoholvrije geschenken
-
Om het drugbeleid van VAGGA up-to-date te houden en het thema levendig te houden zal het drugbeleid jaarlijks geëvalueerd worden door het DC en het CPBW (zie hoofdstuk 7).
CGG VAGGA
VERENIGING VOOR AMBULANTE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG ANTWERPEN
VZW
(ERKEND CENTRUM VOOR GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG)MAATSCHAPPELIJKE ZETEL: BOOMGAARDSTRAAT 7 B-2018 ANTWERPEN TELEFOONNR.: +32 (0)3 285 95 60
FAX: +32 (0)3 230 39 89
E-MAIL:
[email protected]
REK.NR.: 001-3489433-31
Hoofdstuk 7: Evaluatie Het is de taak van het CPBW en het Directiecomité de evaluatie voor te bereiden en via de coördinatoren de nodige gegevens te verzamelen. Zij kunnen hiervoor de werkgroep Drugbeleid inschakelen. Onderstaande indicatoren zullen jaarlijks gebruikt worden om het drugbeleid te evalueren. Doelstelling: Functioneringsproblemen omwille van druggebruik voorkomen, detecteren en aanpakken. Subdoelstelling: - Adequate regelgeving o Indicatoren: Regels gehanteerd? Regelgeving adequaat? -
Hanteren van procedures o Indicatoren: Aantal maal acute/ chronische procedure gestart? Aantal maal acute/ chronische procedure volledig gevolgd? Aantal maal acute/ chronische procedure bruikbaar( waarom wel/waarom niet)?
-
Aanbieden van een hulpverleningskader o Indicatoren: Aantal maal doorverwezen naar bedrijfsgeneeskundige dienst door leidinggevenden? Aantal maal beroep gedaan op de bedrijfsgeneeskundige dienst wat betreft drugthematiek door medewerkers? Gemaakte afspraken werkbaar voor bedrijfsgeneeskundige dienst?
-
Vorming en voorlichting o Indicatoren: Informatiebrochure verspreid (bij nieuwe medewerkers)? Beleid bekend gemaakt (bij nieuwe medewerkers)? Beleid gekend bij de medewerkers en reacties? Aantal maal beroep gedaan op de consultfunctie? Afspraken gevolgd van het beleid qua sensibiliseringsacties en geschenken? Aantal acties?
CGG VAGGA
VERENIGING VOOR AMBULANTE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG ANTWERPEN
VZW
(ERKEND CENTRUM VOOR GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG)MAATSCHAPPELIJKE ZETEL: BOOMGAARDSTRAAT 7 B-2018 ANTWERPEN TELEFOONNR.: +32 (0)3 285 95 60
FAX: +32 (0)3 230 39 89
E-MAIL:
[email protected]
REK.NR.: 001-3489433-31