Beleidsnota

Beleidsnota 2014-2017

Aangepast op basis van Beheersovereenkomst dd. 10/03/2014

KSJ-KSA-VKSJ Landelijk Verbond vzw Vooruitgangstraat 225 | 1030 Brussel (T) 02 201 15 10 | (F) 02 201 04 74 [email protected] | www.ksj.be

1

KSJ-KSA-VKSJ Landelijk Verbond vzw

3


Inhoud Lexicon ......................................................................................... 5 Inhoudelijke identificatie en situering .......................................... 6 De kerntaken ..................................................................................................... 6 Ontstaansgeschiedenis........................................................................................ 8 Positionering en profilering .................................................................................11 Doelgroep en bereik ..........................................................................................14 Organigram ......................................................................................................16 Van 32.000 dromen over de toekomst, via 280 plannen voor morgen naar één nota voor de komende 4 jaar .....................................................................................17

Doelstellingenkader .................................................................... 19 Inleiding ..........................................................................................................19 SD 1 – KSJ-KSA-VKSJ versterkt haar competentiebeleid. .......................................23 SD 2 – KSJ-KSA-VKSJ versterkt de plaatselijke groepen, brengt hen samen en creëert een bewegingsgevoel.........................................................................................31 SD 3 – KSJ-KSA-VKSJ zorgt voor de nodige experimenteerruimte binnen een veranderende samenleving. ................................................................................44 SD 4 – KSJ-KSA-VKSJ wil haar eigen werking verder uitbouwen en haar identiteit als kwaliteitsvolle jeugdbeweging uitdragen. .............................................................48

Bijlagen ...................................................................................... 56 Bijlage 1: NARlement.........................................................................................56 Bijlage 2: Groepsbevraging ................................................................................58 Bijlage 3: Communicatieplan ..............................................................................59 Bijlage 4: Vrijwilligersbeleid ................................................................................60 Bijlage 5: Onderzoek naar de katholieke identiteit binnen de levensbeschouwelijke diversiteit van jeugdbeweging KSJ-KSA-VKSJ .......................................................61


4

Lexicon ADM

Administratief beroepskracht

AT

Administratief Team beroepskrachten)

Beroepskracht

Betaald medewerker op provinciaal of nationaal niveau met een pedagogische of administratieve taak

Crea

Creatief werken als werkvorm, hieronder verstaan we zowel expressie en knutselen als muziek en grime

CT

Coördinatieteam

Extern

Iedereen zonder lidkaart van onze beweging

Gewest

Groepen uit nabijgelegen steden en gemeenten die op regelmatige basis samenwerken en hierrond een structuur uitbouwden

GTP

Groei en toekomstperspectief: cijfermatige analyse over de toekomst van een plaatselijke groep

Intern

Iedereen met een lidkaart, onafhankelijk van niveau of engagement

K

Katholieke luik (= pastoraal werk in KSJ-KSA-VKSJ)

Koepel

De gehele werking van KSJ-KSA-VKSJ

Medewerker

Zowel beroepskrachten als vrijwilligers die zich inzetten voor KSJ-KSAVKSJ

NAR

Nationale Raad (pedagogisch beleidsorgaan op Vlaams niveau)

NP

Nationale Ploeg beroepskrachten)

OL

Openluchtleven

PED

Pedagogisch beroepskracht

Plaatselijke groep

KSJ-, KSA- of VKSJ-groep in gemeente of stad

PT

Pedagogisch Team beroepskrachten)

RvB

Raad van Bestuur (financieel beleidsorgaan)

VELO

Verslagen En (andere) Lectuur Online: Dokeosplatform waarop nationale en provinciale verslagen, uitnodigingen en documenten worden gedeeld onder medewerkers

VOM

Vorming op maat

Vrijwilliger

Iemand die zich vrijwillig inzet voor KSJ-KSA-VKSJ (op eender welk niveau)

Werkjaar

Een werkjaar loopt van begin september tot eind augustus

Werkkring

Benaming voor een provinciale afdeling

5

(=

(=

provinciale

nationale

(=

en

nationale

pedagogische

provinciale

en

en

administratieve

administratieve

nationale

pedagogische


Inhoudelijke identificatie en situering De kerntaken Onze missie KSJ-KSA-VKSJ is een jeugdbeweging voor alle kinderen en jongeren vanaf zes jaar. We stellen ons tot doel op plaatselijk niveau een speelse en zinvolle vrijetijdsbesteding te garanderen, waarbij de leden in groep kunnen groeien als individu binnen de samenleving. Vriendschap en creativiteit staan centraal tijdens de activiteiten. De werking steunt op jongeren die een vrijwillig engagement opnemen en zo leren verantwoordelijkheden te dragen. De koepel biedt op een kwaliteitsvolle manier de plaatselijke groepen via vorming, administratieve omkadering, initiatieven en inhoudelijke impulsen de nodige ondersteuning om hun werking vorm te geven, met respect voor hun eigenheid en de bestaande diversiteit. Door ontmoeting, verbondenheid en participatie te stimuleren, kunnen we onze beweging profileren, onze groepen vertegenwoordigen op het bovenlokaal niveau en hun (kritische) stem laten horen in de maatschappij. Door de visie voor te leven en uit te dragen zijn we een inspiratiebron voor onze leden en leiding. We willen in de toekomst blijvend verder bouwen aan de totale persoonsvorming van steeds meer kinderen en jongeren binnen onze jeugdbeweging.

Om dit te realiseren wordt binnen de beweging gewerkt op vier niveaus. De plaatselijke groep KSJ-KSA-VKSJ is een vrijwilligersbeweging die aan de basis vorm gegeven wordt door onze plaatselijke groepen. De plaatselijke groepen komen (twee-)wekelijks samen in 280 Vlaamse steden of gemeenten. De leidingsgroep zorgt ervoor dat de leden kunnen deelnemen aan tal van activiteiten, zoals spel, sport, openluchtleven, crea … Door de leden in verschillende leeftijdsgroepen op te delen, kan de werking afgestemd worden op de leeftijd van de leden. Elke groep trekt er in de zomer even op uit om samen op kamp te gaan. Naast het aanbieden van activiteiten, organiseren ze grotere activiteiten waarmee ze een ruimere doelgroep bereiken (bv. eetfestijn, fuif, ouderavond …) en zorgt de groep voor de organisatie van hun werking. Dit houdt in: het onderhouden van het lokaal, het ondernemen van financiële acties, het vertegenwoordigen van de werking in de gemeentelijke jeugdraad, … Het gewest of streekwerking Enkele groepen uit nabijgelegen gemeenten en steden vormen samen één gewest. In Oost-Vlaanderen is niveau sterker uitgebouwd dan in de andere provinciale werkkringen. De gewesten spelen een rol in de informatiedoorstroming van de provinciale werkkring naar de plaatselijke groepen en omgekeerd. Door expertise en ervaring uit te wisselen, ondersteunen de plaatselijke groepen elkaar. Bovendien organiseren ze op regelmatige basis activiteiten en vorming voor leden en leiding van de plaatselijke groepen. De gewesten draaien op engagementen van vrijwilligers uit de plaatselijke groepen en ondersteuning vanuit de koepel. Beleidsnota 2014-2017

6

De provinciale werkkring KSJ-KSA-VKSJ heeft zes provinciale werkkringen. In iedere Vlaamse provincie is er één provinciaal secretariaat, in West-Vlaanderen zijn hierin wel twee werkkringen uitgebouwd. De provinciale werkkringen ondersteunen de aanwezige gewesten en hun plaatselijke groepen. Iedere werkkring wordt ondersteund door twee pedagogische beroepskrachten en één administratieve beroepskracht. KSJ Antwerpen en KSJ Brabant vormen hierop een uitzondering, zij hebben samen twee pedagogische beroepskrachten en één administratieve beroepskracht gezien het beperkt aantal groepen in VlaamsBrabant. Het grootste deel van de provinciale werking wordt bepaald en gedragen door provinciale vrijwilligers, de beroepskrachten treden ondersteunend op. Iedere werkkring wordt bestuurd door een pedagogisch beleidsorgaan en een financieel beleidsorgaan, bestaande uit vrijwilligers. De specifieke samenstelling en de concrete werking van deze organen verschilt van werkkring tot werkkring. Iedere werkkring biedt ook kadervorming aan. De leid(st)ers van de plaatselijke groepen kunnen cursus volgen bij hun provinciale werkkring en een animatoren hoofdanimatorattest halen. Alle werkkringen organiseren voor hun groepen en gewesten verschillende activiteiten en initiatieven. Plaatselijke groepen en gewesten kunnen steeds terecht op het provinciale secretariaat voor informatie en ondersteuning. De nationale werking De nationale werking is opgebouwd uit stuurgroepen (Vorming, Communicatie, Initiatieven …) met binnen de stuurgroep vertegenwoordigers uit de verschillende werkgroepen. Samen verrichten zij het denkwerk rond specifieke thema’s, werken aan publicaties, geven vormingen aan provinciale en nationale medewerkers of zetten nationale initiatieven op. De stuurgroepen zijn samengesteld uit een vrijwillig voorzitter en tal van vrijwilligers, beroepskrachten hebben ook hier een eerder ondersteunende functie. Beleidsvoorbereidend werk gebeurt vaak in een ‘teamvergadering’. Dit is een thematische bijeenkomst van de beroepskrachten die op nationaal of provinciaal niveau werken rond dit thema. De werkgroepen kunnen een meer specifiek onderdeel binnen het thema voor hun rekening nemen. Daarnaast zijn er de nationale beleidsorganen: NAR en RvB worden eveneens voorgezeten door vrijwilligers. Op het nationaal niveau wordt er gewerkt aan het eigen beleid, om de verschillende niveaus in de beweging beter op elkaar af te stemmen en de toekomst van de beweging verder uit te stippelen. Op het nationaal secretariaat werken één coördinator, één financieel verantwoordelijke, één administratieve beroepskracht, vijf pedagogische beroepskrachten, de nationale proost, één lay-outer en één onderhoudsmedewerker. Op nationaal niveau gebeurt er heel wat vertegenwoordigingswerk. Ook de verzekeringen, de ledenadministratie, de algemene boekhouding, het algemene secretariaatswerk en de verkoopsdienst (uniformen, gadgets, publicaties ...) worden door de nationale administratieve ploeg geregeld.

7


Ontstaansgeschiedenis Dat KSJ-KSA-VKSJ vandaag de dag tot de drie grootste jeugdbewegingen in Vlaanderen behoort, is gezien de voorgeschiedenis geen vanzelfsprekendheid. Door de jaren heen hebben we een hele weg afgelegd. Ontstaan vanuit de Katholieke Actie, zijn we geleidelijk aan gegroeid naar een jeugdbewegingsmodel waar spel en vorming centraal staan. Toch blijven de diverse achtergrond en samenstelling ervoor zorgen dat we voortdurend verder evolueren en op zoek blijven om die evoluties binnen de huidige werking in te passen. De volledige oorsprong van KSA en VKSJ en de uitgebreide geschiedenis is te lezen via onze website www.ksj.be/historiek. We kiezen ervoor om in dit hoofdstuk een beknopt overzicht van onze geschiedenis te geven, aangevuld met de evoluties die onze beweging de laatste decennia doormaakte. Korte begingeschiedenis van KSA en VKSJ VKSJ De Vrouwelijke Katholieke Studerende Jeugd (VKSJ) werd in 1929 vanuit enkele plaatselijke initiatieven heel snel nationaal opgericht, met een vaste structuur en een hoofdkwartier in Gent. VKSJ rekruteerde bij de aanvang vooral in pensionaten, lycea en zusterscholen, meisjes vanaf 12 jaar en ouder. De werking stond vooral sterk in Oost- en West-Vlaanderen. Elk lid droeg hetzelfde uniform, las dezelfde VKSJ-tijdschriften weliswaar aangepast aan de leeftijd - en kreeg dezelfde idealen mee. Geloofstrouw, voornaamheid, dienstvaardigheid, creativiteit en in mindere mate Vlaamsgezindheid stonden centraal. KSA De Katholieke Studenten Actie (KSA) kende bij de oprichting een andere evolutie doordat de tegenhanger AKVS (Algemeen Katholiek Studenten Verbond) in de verschillende bisdommen ook zijn aanhangers had onder de collegestudenten. Van bij het ontstaan van KSA volgden de bisschoppen twee verschillende strategieën naargelang de verstandhouding met het AKVS: de AKVS-bonden bestrijden of hen trachten op te nemen in de nieuwe KSA-beweging. Door deze verschillende manieren van aanpak en een verschillende timing, is de ontstaansgeschiedenis van KSA er telkens anders verlopen: in Limburg tussen 1925 en 1928, in 1928 in Oost- en West-Vlaanderen en pas in 1932 in Antwerpen en Brabant. Elk had een eigen gouwbestuur met lekenleiders en proosten, een eigen uniform, eigen tijdschriften, een eigen stijl en een eigen pedagogische en pastorale aanpak. Net zoals bij het AKVS waren er collegebonden voor internen tijdens het jaar en vakantiebonden. In 1943 vinden de verschillende KSA-gouwen elkaar voor het eerst in de stichting van de Interdiocesane Federatie KSA-Jong-Vlaanderen, met een gemeenschappelijk secretariaat en een beperkte nationale samenwerking. Vanaf dan dragen alle KSA’ers eenzelfde uniform, lezen dezelfde tijdschriften en doen soms gemeenschappelijke uitgaven. Op andere vlakken behoudt elke gouw zijn autonomie. Contacten met VKSJ zijn er op dat moment nauwelijks. Evolutie van studiekring naar jeugdbeweging Tijdens het interbellum wordt duidelijk dat jongeren niet enkel te motiveren zijn rond studie en optochten voor het katholieke geloof. De jeugdbewegingsmethodiek sijpelt binnen onder invloed van o.a. het scoutisme. Jongere leden maken voor het eerst hun Beleidsnota 2014-2017

8

opwachting, plaatselijke groepen groeien in aantal en vragen dus een nieuwe benadering en aangepaste activiteiten. Na WO II wordt de jeugdbewegingsmethodiek overal doorgevoerd, wat meteen de deur openzet voor verjonging: bij VKSJ in 1943 met de oprichting van de Roodkapjeswerking voor de 6- tot 12-jarigen met een eigen uniform, een eigen tijdschrift en een eigen bestuur. In KSA werd tussen 1943 en 1947 een werking voor 9- tot 12-jarigen opgericht (Jongknapen) en een uitsplitsing voorzien voor 14-16-jarigen (Jonghernieuwers). Op naar een samenwerking tussen KSA en VKSJ In de periode vanaf 1968 ontstond een sterke beweging naar gemengde werkingen en vinden KSA en VKSJ elkaar voor het eerst op nationaal vlak. Dit resulteerde in de beginjaren ’70 tot het uitgeven van dezelfde tijdschriften en vanaf 1977-’78 tot een fusie, deels opgelegd door de regering in functie van subsidiëring. De beweging heet vanaf dan KSJ-KSA-VKSJ (Katholieke Studerende Jeugd – KSA – VKSJ) en heeft één secretariaat. Omdat men bleef kiezen voor jeugdbeweging werd het ledenbestand steeds jonger. Meer dan 50% van de leden was tussen 6 en 12 jaar. Pas in 1988 wordt de min-9-werking officieel op nationaal niveau erkend met een eigen tijdschrift en naamgeving. Zoektocht naar een nieuwe pedagogiek en visiebepaling Steeds jongere leden vinden hun weg naar de werkingen van KSJ-KSA-VKSJ en dat vraagt om een nieuwe benadering. Minder maatschappijkritiek maakt plaats voor meer spel, creativiteit en avontuur. Toch blijft de bevraging van de samenleving een belangrijke plaats innemen binnen het beleid van de beweging. Dit gebeurt o.a. met een duidelijke profilering van de beweging aan de hand van het uitwerken van een hernieuwde visie, het werken rond thema’s als diversiteit, kansarmoede en duurzaamheid. Deze zoektocht naar een hernieuwde visie startte begin de jaren ’90 met het opstellen van onze pijlers (zie visie) en werd in 2001 gefinaliseerd. Concreet vertaalt zich dit in inleefreizen naar o.a. Zuid-Afrika en Vietnam, deelname aan duurzame initiatieven als Verdraaide Wereld, een open brief aan de Kerk of een verkoopsdienst met duurzame producten. Vanuit het project Organisatie In Beweging (OIB) werd in 1998 gestart met een denkoefeninig rond de vraag ‘Hoe kunnen de verschillende deelwerkingen zich beter op elkaar afstemmen?’. Het hierop volgende proces resulteerde in een aantal aanpassingen in de structuur, de manier van werken en het nemen van besluiten. Hoewel dit al een grote stap vooruit was, merken we toch dat sinds de vorige aanpassingen in de structuur er opnieuw heel wat veranderd is. Als vervolg op deze denkoefening kwam er in 2009 een nieuw structuurtraject met het oog op een reorganisatie. Tijdens de beleidsperiode 2010-2012 kwam een aantal structurele hervormingen hier uit voort. Er werd een verplichtend nationaal kader ontwikkeld voor de beleidsdomeinen personeelsbeleid, financieel beleid en vrijwilligersbeleid. Onze vrijwilligersstructuur werd herschikt, met een beleidsmatige taak voor stuurgroepen, een projectmatige voor werkgroepen en met een adviserende rol voor teams. Sindsdien werken we met een beslisboomstructuur voor het nemen van beleidsbeslissingen, waarbij de beroepskrachten een adviserende rol kregen.

9


Op pedagogisch vlak verdiepten we ons, naast de dagelijkse werking (het ondersteunen van onze groepen en het organiseren van activiteiten en vormingen voor onze leden en leiding), in een aantal inhoudelijke thema’s. Enkele belangrijke projecten van de afgelopen jaren zijn: - Communicatie: na de lancering van een uniforme website en huisstijl over de provinciegrenzen heen, werd er in de beleidsperiode 2010-2012 een algemeen communicatieplan uitgewerkt (cf. bijlage 3). - K: we organiseerden een succesvolle tocht naar Rome in 2010. Het doel van deze reis was om samen op zoek gaan naar de wortels van het geloof, maar tegelijkertijd de Italiaanse cultuur op te snuiven, samen plezier te maken, te ontspannen en gewoon te genieten. - Vrijwilligersbeleid: naast de herschikking van de nationale vrijwilligersstructuur stelde een werkgroep een document op als leidraad voor het vrijwilligersbeleid van KSJ-KSAVKSJ op nationaal, provinciaal en plaatselijk niveau (cf. bijlage 4). Zo is KSJ-KSA-VKSJ vandaag een jeugdbeweging met ruim 32.000 leden verspreid over 280 plaatselijke groepen in heel Vlaanderen. Initieel was het zo dat KSJ de benaming was voor een groep met een gemengde werking, tot KSA behoorden jongensgroepen en meisjesgroepen gebruikten de benaming VKSJ. In de praktijk wijkt men wel af van dit onderscheid (bijvoorbeeld gemengde KSA-groepen). Ook in de dagelijkse werking van groepen vindt men in verscheidene mate de sporen van ons verleden terug. KSJ-KSA-VKSJ is in dat opzicht één beweging, met ruimte voor de nodige diversiteit in de plaatselijke werking en met kansen tot eigen accenten voor de provinciale werkkringen.


10

Positionering en profilering KSJ-KSA-VKSJ bereikt met haar 280 groepen ruim 32.000 kinderen en jongeren in heel Vlaanderen. We willen onze groepen en leden stimulansen geven die we zelf ook zo veel mogelijk uitdragen. Experimenteren, participeren, kritisch kijken, een engagement opnemen en zingeving zijn onze vijf pijlers. Met onze visie richten we ons op kinderen en jongeren als individuen, maar ook in groep en in het geheel van de samenleving. Spelenderwijs en met aandacht voor vorming proberen we deze pijlers concreet te maken. Deze twee fundamenten vormen de basis van en de rode draad in onze visie. Twee fundamenten Spelend samen-zijn in groep KSJ-KSA-VKSJ brengt kinderen en jongeren samen om een onbeperkte waaier van ervaringen op te doen. Het spelend samen-zijn staat daarbij centraal. Op tocht gaan, samen zingen of koken, een mega-constructie sjorren, een kussengevecht in het lokaal, een heel weekend erop uit, een heuse detectiveopdracht of een ren-je-rot-quiz … spel daagt uit om grenzen te verleggen en risico’s te nemen. Maar een spel kan ook betekenen: verantwoordelijkheden opnemen, avonturen aangaan, zichzelf creatief uitleven en de fantasie de vrije loop laten. Spelen is kortom zich amuseren, leren, ontdekken en kiezen tussen wat kan en niet kan. Het jaarlijkse kamp en de weekends zijn hierbij uiteraard hoogtepunten. KSJ-KSA-VKSJ kiest voor een ruim spelaanbod. Op die manier draagt de beweging bij tot de totale persoonsvorming van kinderen en jongeren. Zich enkel baseren op kracht, snelheid of behendigheid maakt dat er kinderen of jongeren uit de boot vallen. Spel is ook constructiespel, imitatiespel, fantasiespel, bewegingsspel, avontuurlijk spel, expressief spel, informatief spel, samenwerkingsspel … Spel lijkt té omvattend om het wezen ervan onder woorden te brengen. Via écht spel krijgen kinderen en jongeren de kans om samen jong te zijn. Ze kunnen er zichzelf en anderen leren kennen binnen de veilige ruimte van een groep leeftijdsgenoten. Het schept de mogelijkheid tot écht contact: ontdekken dat iedereen anders is, maar vooral bouwen aan een verbondenheid, een samen-zijn met anderen. Een groep is immers meer dan de optelsom van de leden. Het geloof in de waarde van een specifieke aanpak voor kinderen en jongeren heeft geleid tot de leeftijdsgerichte werking van KSJ-KSA-VKSJ. Vertrekkend vanuit de leefwereld en de psychologie van elke leeftijdsgroep wordt een eigen aanbod uitgewerkt. Er is doorheen de verschillende leeftijdsgroepen een duidelijke evolutie en groei. Rekening houden met die groeilijn betekent werk maken van aangepaste activiteiten en een aangepaste begeleidingshouding. Vorming KSJ-KSA-VKSJ wil meer bieden dan spel. Doorheen haar activiteiten werkt KSJ-KSA-VKSJ aan de vorming van kinderen en jongeren. Een groep laat zijn leden en leiding ervaren hoe kleine stappen in de richting van een betere samenleving gezet kunnen worden. Jeugdbeweging zijn, in al haar facetten, dat leer je vooral al doende. KSJ-KSA-VKSJ wil kinderen en jongeren prikkelen en uitnodigen om hun eigen mogelijkheden te verkennen en talenten aan te scherpen. Op vele plaatsen en momenten, op alle niveaus, is KSJKSA-VKSJ bezig met één groot vormingsproject. De groepen worden uitgedaagd zichzelf te bevragen en open te staan voor nieuwe impulsen. Levenslang leren staat hierbij centraal.

11


Vijf pijlers Experimenteren Kinderen en jongeren krijgen binnen de jeugdbeweging verantwoordelijkheden en kansen die ze elders nauwelijks krijgen. De jeugdbeweging wordt dan ook terecht het oefenterrein bij uitstek genoemd voor individuele ontplooiing en sociale bewogenheid. Ieder kind of elke jongere heeft veel mogelijkheden in zich. KSJ-KSA-VKSJ geeft ruimte aan al haar leden en leiding om nieuwe dingen te ontdekken en te proberen. De beweging is er voor en door kinderen en jongeren. Kinderen en jongeren vinden in KSJ-KSA-VKSJ een plek waar ze letterlijk en figuurlijk kunnen vallen en opstaan. Spelen in vaste, kleine groepen is een veilige plaats waar ze kunnen leren winnen en verliezen, waar ze zichzelf confronteren met eigen en andermans grenzen. Ieders aanwezigheid is van belang. Alle leden en leid(st)ers zijn nodig om als groep een mooi geheel te vormen. Iedereen wordt gestimuleerd om eigen talenten te gebruiken in het belang van die groep. Het zorgt voor dynamiek, voor vernieuwing, voor het verleggen van grenzen. Er zijn grenzen aan ieders experimenteerruimte. Om het voor alle leden en leiding leefbaar en begrijpbaar te maken, komt het er vooral op aan om duidelijke afspraken te maken. De groep bekijkt samen wat kan en niet kan. In bepaalde gevallen zal de maatschappij regels aan de groep opleggen. Een groep moet zich bewust zijn van die grenzen, van het belang ervan en van hoe ermee om te gaan. Participatie Kinderen en jongeren worden gestimuleerd om voor hun eigen visie uit te komen, keuzes te maken en te beslissen. Iedereen moet in de groep zijn inbreng kunnen doen, zowel in de plannen als in de evaluatie. In de verschillende leeftijdsgroepen, in de leidingsgroep, in de provinciale en nationale werking moet ieder zijn mening mogen formuleren en deze moet serieus genomen worden. Diversiteit is een gegevenheid. Er zijn erg veel verschillen en gelijkenissen tussen kinderen en jongeren, zowel individueel als op groepsniveau. Leeftijd, gender, etniciteit, klasse, seksualiteit, taal, uiterlijk, familie, opleiding … bepalen wie je bent. In onze jeugdbeweging kan ieder mens ervaren: “Ik ben graag gezien, zomaar, onvoorwaardelijk.” De groep vormt op die manier een gemeenschap waar iedereen welkom is. In een groep van mensen moet er altijd rekening gehouden worden met de anderen. Er moet ruimte zijn voor andere meningen. Leden en leid(st)ers leren hun eigen voorkeur en tegenzin relativeren. Men zoekt naar een consensus door respect te hebben voor elkaar over verschillen en vooroordelen heen. Door beslissingen loyaal uit te voeren, neemt men verantwoordelijkheden op. KSJ-KSA-VKSJ-groepen maken deel uit van een groter geheel: een buurt, een parochie, een gemeente, een gewest, een provinciale, nationale en internationale koepel, een ruimer samenlevingsverband … Dit is voor elke groep verschillend. Het is de taak van KSJ-KSA-VKSJ haar leden en leid(st)ers gevoelig te maken voor wat rondom hen gebeurt. Groepen moeten op hun eigen manier hun stem kunnen laten horen: om belangen te verdedigen, samenwerking te bevorderen en verantwoordelijkheden op te nemen. KSJ-KSA-VKSJ wil als jeugdbeweging serieus genomen worden. Elke keer opnieuw moet er rekening gehouden worden met de mening van kinderen en jongeren.


12

Kritisch kijken Kinderen en jongeren moeten zich vragen durven stellen: bij de samenleving, maar ook bij zichzelf als persoon en bij de werking van de groep. Leden en leiding leren in KSJKSA-VKSJ plezier maken, knoeien, spelen, genieten, ontdekken, exploreren, zien, voelen, bedenken … Het maakt hen kritisch ten opzichte van hun eigen persoon. Ze leren zichzelf relativeren. Kinderen en jongeren krijgen het vertrouwen om te groeien als persoon. De leidingsgroep staat continu voor grote beslissingen. Jonge mensen worden gestimuleerd om uitdagingen bewust aan te gaan. Om hun eigen werking continu te vernieuwen, moeten ze zich vragen stellen bij wat vanzelfsprekend lijkt. KSJ-KSA-VKSJ wil niet langs de zijlijn staan, maar actief op het veld haar jeugdige en kritische mening naar voren brengen over hoe de samenleving kan opgebouwd worden. De groepen geven zelf het voorbeeld. Een positief “alternatief” voorleven is een sterkte van de jeugdbewegingsformule: een kleine gemeenschap waar sámen-leven centraal staat. Engagement Lid zijn van KSJ-KSA-VKSJ is geen vrijblijvende zaak. Zowel van leden als van leid(st)ers wordt gevraagd dat zij zich – met respect voor ieders mogelijkheden en persoonlijke situatie – vrijwillig inzetten voor de groep. Het is belangrijk dat leden en leiding inzicht hebben in en bekommerd zijn om het geheel. Actief kiezen hangt in KSJ-KSA-VKSJ nauw samen met tijd vrijmaken. Mee de koers bepalen hangt samen met “op iemand kunnen rekenen”. Verantwoordelijkheid nemen is verantwoordelijkheid dragen. Jeugdbeweging is méér dan de wekelijkse activiteiten. Een engagement betekent keuzes maken: een eerlijke keuze. Kinderen kennen andere interesses en mogelijkheden dan jongeren. Iedereen krijgt in de jeugdbeweging kansen om te groeien in verantwoordelijkheid en engagement. Alsmaar meer leren jonge mensen hun lot in eigen handen te nemen om zich vervolgens te engageren als leid(st)er, provinciaal en nationaal vrijwilliger. Participatie in de jeugdbeweging correleert bijzonder sterk met engagementen op latere leeftijd. Een actief jeugdbewegingsleven drukt een stempel op de eigen persoonlijkheid. Het engagement beperkt zich niet tot het samen-zijn met de eigen leden en leid(st)ers. KSJ-KSA-VKSJ reikt een oriëntatiekader aan voor het eigen leven. Zingeving Velen ervaren in, door en met de activiteiten van de jeugdbeweging momenten van zin. Meer nog, de jeugdbeweging is een bijzondere vindplaats van zingeving en geloof. Hiervoor zijn geen gewichtige woorden nodig. Elke groep beleeft dit in de ontelbare kleine details: een 8-jarige die met “dat nieuwe lid” een groepje wil vormen, een gesprek met de 13-jarigen over het pestgedrag in hun groep, de blije gezichten bij de evaluatie op kamp … Zo nu en dan is het nodig stil te vallen, om na te denken, te bezinnen. Het is belangrijk samen met kinderen en jongeren deze zoektocht te maken. Het geloof is daarbij een inspiratiebron. KSJ-KSA-VKSJ vindt het belangrijk dat iedereen op zijn eigen manier hiermee bezig kan zijn en hierin kan groeien. De christelijke achtergrond blijft KSJ-KSA-VKSJ inspireren. De beweging kiest ervoor om blijvend inspiratie te putten uit de boodschap, het verhaal en de figuur van Jezus Christus. In KSJ-KSA-VKSJ wordt het evangelie hertaald naar de hedendaagse realiteit. Belangrijk is het respect voor ieders levensovertuiging. KSJ-KSA-VKSJ kiest voor samenwerken en –leven met de andere levensbeschouwingen. Tot een gevoel van verantwoordelijkheid tegenover elkaar, tegenover de groep en tegenover de samenleving wil KSJ-KSA-VKSJ haar leid(st)ers oproepen. Zo is in het samenzijn iets te zien, te horen, te voelen van wie Hij was en is. 13


Doelgroep en bereik De doelgroep KSJ-KSA-VKSJ wil een jeugdbeweging zijn voor alle kinderen en jongeren vanaf 6 jaar. De leeftijdscategorie KSJ-KSA-VKSJ verdeelt de werking in 7 verschillende leeftijdsgroepen (met een onderscheid vanaf +16 in Leiding en Hernieuwers), startend vanaf de 6-jarigen. Elke leeftijdsgroep heeft zijn eigen naam, een eigen logo en een specifiek aanbod waarmee we een leeftijdsgerichte werking stimuleren.

6 – 8 jaar

(1° en 2° leerjaar)

Leeuwkes, Kabouters & Sloebers

8 – 10 jaar


Springers & Pagadders

10 – 12 jaar


Jongknapen, Roodkapjes & Joro's

12 – 14 jaar

(1° en 2° middelbaar)

Knapen, Jimmers & Knimmers

14 – 16 jaar

(3° en 4° middelbaar)

Sjo'ers, Simmers & Jonghernieuwers

Vanaf 16 jaar

(5° en 6°middelbaar)

+16’ers

Vanaf 17 of 18 jaar (6° middelbaar en verder)

Bereik Ledenaantallen

Plaatselijke groepen


Leiding, Hernieuwers

Antwerpen

VlaamsBrabant

Limburg

OostVlaanderen

WestVlaanderen

TOTAAL

20102011 20112012 Evolutie

4193

1520

5610

8573

12362

32368

4262

1619

5711

8479

12577

32756

+1,62%

+6,11%

+1,77%

-1,11%

+1,74%

+1,20%

20102011 20112012

42

16

58

73

93

282

42

16

58

73

91

280

14

Leeftijdsverdeling

6-8 jaar

8-10 jaar

10-12 jaar

12-14 jaar

14-16 jaar

+16 jaar

20102011

2’951

5’532

5’320

4’490

3’610

10’465

20112012

3’207

5’674

5’414

4’452

3’642

10’367

Evolutie

+8,66%

+2,57%

+1,77%

-0,85%

+0,89%

-0,94%

17,32%

16,53%

9,79%

Procentueel aandeel

13,59%

11,12%

31,65%

-12-jarigen

+12-jarigen

+16

43,64%

24,71%

31,65%

De tevredenheid Tijdens de groepsbevraging in 2012 (cf. bijlage 2) stelden we vast dat de groepen erg tevreden zijn met hun eigen groepswerking. Ze gaven de werking van hun lokale groep een gemiddelde tevredenheidscore van 7,85 op een schaal van 1 (zeer ontevreden) tot 10 (zeer tevreden). Een zeer hoge score dus, die vergelijkbaar is met de tevredenheidscores in de bevraging in 2008.

15


Organigram


16

Van 32.000 dromen over de toekomst, via 280 plannen voor morgen naar één nota voor de komende 4 jaar Het officiële startschot voor de opmaak van deze beleidsnota werd gegeven tijdens het NARlement (beleidsweekend voor nationale en provinciale beleidsmedewerkers). Op vrijdagavond werd er aan de aanwezigen een korte toelichting gegeven over het planningsproces en werd er een avondactiviteit georganiseerd waarbij iedereen de dromen voor KSJ-KSA-VKSJ kon formuleren. Deze activiteit was de opwarmer voor alle aanwezige vrijwilligers bij aanvang van het planningstraject. Op zaterdag werkten alle geïnteresseerden een hele dag rond de beleidsplanning. Op basis van de STEP-methode werden heel wat kansen en bedreigingen geformuleerd en kwamen we tot een eerste voorstel voor toekomstige beleidsuitdagingen. De conclusies van die dag zijn ook de kern blijven vormen voor deze beleidsnota. We willen met KSJKSA-VKSJ een sterk verhaal schrijven, uitgaand van onze visie en missie. Tijdens de komende beleidsperiode zien de beleidsvrijwilligers hiertoe vooral kansen in het werken rond competenties, groep(sgevoel), identiteit, maatschappelijke waarden en inspiratie (cf. bijlage 1). Na het NARlement kwam de Werkgroep Beleidsnota voor een eerste maal samen om dit kader verder te concretiseren. Bovendien werd hier de vragenlijst van onze Groepsbevraging finaal besproken (cf. bijlage 2). Van eind mei tot eind juli vond dan de Groepsbevraging plaats. Intussen concretiseerden we het doelstellingenkader op basis van de denkoefening van het NARlement. In september werden de resultaten van deze Groepsbevraging verwerkt. Op basis van het doelstellingenkader en de resultaten van de Groepsbevraging werd in elke werkkring op beleidsniveau een denkoefening gehouden rond de invulling van dit kader (bepaling acties en verfijnen van de doelstellingen). De NAR boog zich zelf ook over de uitgangspunten van de toekomstplannen. Op nationaal niveau werd tevens een Werkgroep Beleidsnota opgericht die de voorbereiding voor de NAR opnam. De beleidsplanning werd ook op twee PT-vergaderingen als voorbereiding op de NAR-vergaderingen onder de loep genomen. Hierna is nog een beknopt overzicht terug te vinden van de inspraakrondes voor de opmaak van deze beleidsnota.

17


startschot beleidsplanning 2 en 3 maart 2012: NARlement 26 april 2012: Werkgroep Beleidsplanning

groepsbevraging mei - juli 2012: bevraging van onze groepen september 2012: verwerking resultaten 16 oktober 2012: toelichting resultaten aan de NAR

concretiseren doelstellingenkader augustus 2012: opmaak eerste voorstel oktober 2012: denkoefening bij Stuurgroep Communicatie 5 november 2012: Werkgroep Beleidsnota (n.a.v. de resultaten Groepsbevraging)

denkoefening invulling doelstellingenkader en bepalen van indicatoren en acties op provinciaal en nationaal niveau (gebeurde op basis van input NARlement en resultaten Groepsbevraging) 11 oktober 2012: Gouwraad KSA Noordzeegouw 13 oktober 2012: Beleidsweekend WeB KSJ West 13 oktober 2012: Open Denktank KSJ Limburg 16 oktober 2012: inhoudelijke bespreking NAR 5 november 2012: ad-hoc Beleidswerkgroep KSJ-KSA-VKSJ Oost-Vlaanderen 5 november 2012: Brantpunt KSJ Antwerpen-Brabant 7 november 2012: extra vergadering NAR rond Beleidsplanning 8 november 2012: concretiseren door Werkgroep Beleidsnota 13 november 2012: PT

19 november: Stuurgroep Communicatie 20 november 2012: verder zetten denkoefening na 7/11 - NAR

finaal schrijfproces en laatste besprekingen 21 november 2012: Werkgroep Beleidsnota 29 november 2012: Werkgroep Beleidsnota 5 december 2012: Denkdag NP 11 december 2012: laatste bespreking PT 17 december 2012: bespreking begroting RvB 18 december 2012: bespreking NAR en goedkeuring AV


18

Doelstellingenkader Inleiding Het NARlement vormde het startschot voor onze beleidsplanning. Tijdens dit weekend werd het uitgangspunt voor de komende beleidsperiode bepaald (cf. bijlage 1). We willen met KSJ-KSA-VKSJ een sterk verhaal schrijven als jeugdbeweging. Om dit te realiseren baseren we ons allereerst op onze visie. Daarin vormen de twee fundamenten ‘spelend samen-zijn’ en ‘vorming’ een rode draad. ‘Experimenteren’, ‘participatie’, ‘kritisch kijken’, ‘engagement’ en ‘zingeving’ zijn vijf belangrijke pijlers waarrond we ook deze beleidsperiode willen werken. We bouwden met de Werkgroep Beleidsnota verder op de denkoefening van het NARlement. Een grondige brainstorm bij de verschillende provinciale werkkringen, met de resultaten van onze Groepsbevraging in het achterhoofd, brachten ons tot het uiteindelijke doelstellingenkader en bijhorende indicatoren en acties. Tijdens het NARlement werd het uitgangspunt voor deze beleidsnota bepaald:

UITGANGSPUNT: KSJ-KSA-VKSJ als STERK VERHAAL

DOOR WERK TE MAKEN VAN: Competenties vertrekkend vanuit de vormingspijler en gezien de maatschappelijke trends verdient dit thema zeker een apart hoofdstuk

Groep(sgevoel) hieronder vallen o.a. de leeftijdsgerichte aanpak, het organiseren van groepsoverschrijdende initiatieven, klemtoon individu versus groep, doelgroepbepaling …

Identiteit profilering in het werkveld en daarbuiten, interne/externe communicatie, imago & branding

Maatschappelijke waarde(n) / Inspiratie Dit deel kan zowel het K- en zingevingsluik als het maatschappijkritische omvatten. Het creëren van een microklimaat binnen de samenleving, omgaan met multiculturaliteit, innemen en communiceren van maatschappelijke standpunten bij relevante thema’s, participatie- en vertegenwoordigingswerk binnen jeugdsector …

19


Via deze beleidsnota willen dus we als beweging: 1.) Inzetten op het werken rond en centraler stellen van competenties binnen onze werking. 2.) Op zoveel mogelijk vlakken onze plaatselijke werking ondersteunen en intern tussen de bestaande structuren en niveaus het ‘wij-gevoel’ versterken. 3.) Binnen KSJ-KSA-VKSJ zorgen voor de nodige experimenteerruimte en de nodige kansen tot vernieuwing binnen een veranderende samenleving. 4.) Onze eigen werking verder uitbouwen en onze identiteit als kwaliteitsvolle jeugdbeweging verder uitdragen. Op deze manier willen we van KSJ-KSA-VKSJ een sterkere jeugdbeweging maken met een duidelijke identiteit, herkenbaarheid en profilering. Er is gekozen om binnen elke Strategische Doelstelling steeds met eenzelfde opbouw van Operationele Doelstellingen te werken. Allereerst starten we op het plaatselijk niveau, met respectievelijk de focus op onze individuele leden of plaatselijke groepen. De Operationale Doelstellingen zijn daarna voornamelijk gericht op de provinciale en nationale werking, waarna we trachten ons eigen bewegingsniveau te overstijgen. Met een dergelijke opbouw willen we ons verhaal per Strategische Doelstelling hard maken op alle mogelijke niveaus. We duiden per indicator op basis van handige icoontjes aan of dit een continuëring is van, een verder uitbouwen en uitdiepen van of een vernieuwing ten opzichte van de huidige werking.

Voortzetten van bestaande werking: Deze indicatoren bereiken is essentieel om de huidige werking te behouden. Ze werden reeds in het verleden vooropgesteld en hebben hun nut bewezen om de beoogde doelstellingen te realiseren.

Verder uitdiepen/uitbouwen van de bestaande werking: Deze indicatoren bereiken zal een extra uitdaging vormen. In het verleden werden ze reeds in zekere zin vooropgesteld, maar in de komende beleidsperiode willen we de lat iets hoger leggen vanuit de vaststelling dat er hier meer mogelijk moet zijn.

Opzetten van vernieuwende projecten binnen de bestaande werking: Deze indicatoren bereiken zal een vernieuwing betekenen ten opzichte van de huidige werking. Deze plannen zullen doorgaans een extra investering van tijd en middelen vereisen. Bij elke Strategische Doelstelling is allereerst een beknopte duiding te vinden. Per onderliggende Operationale Doelstelling werken we telkens met een korte inleiding, een overzichtelijke oplijsting van wat deze doelstelling precies inhoudt, gevolgd door de vooropgestelde indicatoren en acties om deze doelstelling te realiseren.


20

We willen hierbij alvast de kanttekening maken, dat niet alle doelstellingen even concreet en gedetailleerd uitgewerkt zijn (zelf in extreme mate wat doelstelling 3.2 betreft). Dit is een bewuste keuze, om een stuk waarachtig te blijven ten opzichte van onze visie. Onze werking is immers gebaseerd op de dynamiek en participatie van vrijwilligers. De realiteit leert ons dat (beleids)vrijwilligers zelden een engagement aangaan dat langer duurt dan een vijftal jaren. Nu een gedetailleerd plan voorleggen beperkt de vrijheid van toekomstige vrijwilligers. We bieden onze (toekomstige) vrijwilligers wel een kader waarbinnen ze de komende vier jaren kunnen werken. De concretisering van dat kader willen we daarentegen baseren op ideeën en verdere inspraak van onze vrijwilligers. Bij elke (operationele) doelstelling werden indicatoren en acties vermeld.

21


Overzicht van de doelstellingen

3

1 KSJ-KSA-VKSJ

versterkt

haar

competentiebeleid. 1.1 … elke vrijwilliger bewust aanwezige competenties.

maken

van

KSJ-KSA-VKSJ zorgt voor de nodige experimenteerruimte binnen een veranderende samenleving.

de

1.2 … elke vrijwilliger doelgericht een duidelijk zicht bieden op de nodige competenties en iedereen de nodige groeikansen bieden. 1.3 … groepen en leiding stimuleren om noden te detecteren en levert competentiegericht maatwerk voor plaatselijke groepen en leiding.

3.1 … onze pedagogische voorbeeldrol opnemen en alle niveaus hierrond stimuleren en sensibiliseren. 3.2 … de nodige ruimte tot vernieuwing bieden en inspelen op relevante domeinen.

1.4 … het competentiegericht werken centraal stellen in de werking. 1.5 … externen wijzen op de meerwaarde van de jeugdbewegingsmethodiek.

2

4 KSJ-KSA-VKSJ versterkt plaatselijke groepen, brengt samen en creëert bewegingsgevoel.

de hen een

2.1 … de vinger aan de pols bij alle plaatselijke groepen. 2.2 … indien nodig preventief inspelen op problemen en plaatselijke groepen hierbij ondersteunen. 2.3 … vrijwilligers en plaatselijke groepen fysiek samenbrengen. 2.4 … achterban versterken door het geven van eenduidige informatie en doordachte communicatie op maat van vrijwilligers en plaatselijke groepen. 2.5 … het bewegingsgevoel met oog op een duidelijkere profilering van de eigen identiteit versterken.

KSJ-KSA-VKSJ wil haar eigen werking verder uitbouwen en haar identiteit als kwaliteitsvolle jeugdbeweging uitdragen. 4.1 … de meerwaarde onderkennen van samenwerking en ons netwerk verder uitbouwen. 4.2 … de stem van kinderen en jongeren kracht bijzetten. 4.3 … vanuit onze visie kinderen en jongeren ondersteunen in hun zoektocht naar zingeving.

4.4

… ons diversiteitsbeleid optimaliseren en die visie uitdragen.

4.5

… stappen zetten op uniformiteit en herkenbaarheid.

vlak

van

meer

2.6 … leidingsgroepen stimuleren om werk te maken van een degelijk netwerk, ter ondersteuning van hun eigen werking.


22

SD 1 – KSJ-KSA-VKSJ versterkt haar competentiebeleid. Voor KSJ-KSA-VKSJ is het werken rond competenties de garantie om alle kinderen en jongeren de kans te bieden een eigen plaats te vinden in onze beweging. Onze leden hebben al heel wat in hun mars. We willen hen dan ook ten volle bewust maken van die aanwezige competenties. Door die bewustmaking, door het aanbieden van vorming om competenties in stand te houden en verder aan te scherpen willen we onze leden de nodige ruimte bieden om als persoon te groeien zowel binnen KSJ-KSA-VKSJ als daarbuiten. Het goed benutten van de aanwezige competenties versterkt onze plaatselijke groepen en leidt tot een kwalitatieve en efficiënte werking op de verschillende niveaus. Als KSJ-KSA-VKSJ willen wij zowel binnen het non-formeel (vorming) en informeel leren (ervaringen binnen onze jeugdbeweging) deze competenties een plaats geven. Tot op heden ging onze aandacht als koepel vooral naar het non-formele leren, maar in de komende beleidsperiode zullen we meer inzetten op het informele leren. Door het competentiedenken binnen de jeugdbeweging verder uit te werken, willen we meer aandacht vestigen op het informeel leren. We willen kinderen, jongeren en hun ouders bewustmaken dat de tijd en energie die ze investeren in hun engagement een hefboom kunnen zijn. Het biedt hen de kans ook andere engagementen binnen de maatschappij op te nemen. Binnen een samenleving waarin de competitiedrang verhoogt, wil onze jeugdbeweging de plaats zijn waar kinderen en jongeren zich kunnen ontplooien zonder dat er druk op hen komt te liggen.


23

OD 1.1 – KSJ-KSA-VKSJ maakt elke vrijwilliger bewust van de aanwezige competenties. KSJ-KSA-VKSJ hecht er belang aan dat jongeren hun eigen sterktes en zwaktes kunnen herkennen. Daarom moeten ze kunnen detecteren en uitleggen wat ze in hun mars hebben. Enkel zo kunnen de aanwezige competenties maximaal tot hun recht komen en kunnen we jongeren helpen om te groeien in hun kunnen en zijn. Daarnaast willen we jongeren hun competenties doen aanwenden en aanscherpen binnen de vrijetijdscontext waarin ze zich bewegen. Binnen onze beweging zien wij de nood om een platform op te zetten om de nodige en aanwezige competenties binnen onze jeugdbeweging te inventariseren en te clusteren. We willen jongeren attent maken op des persoonlijke meerwaarde door deelname en engagement binnen de jeugdbeweging. Vanuit ons vrijwilligersbeleid (cf. bijlage 4) willen we hen de gepaste mogelijkheden bieden om zich maximaal te kunnen ontplooien. Door competentiegericht te werken bieden we vrijwilligers de kans om te groeien binnen het opgenomen engagement en zich te heroriënteren indien nodig, een ‘spelverdeler’ per stuur- en werkgroep helpt hierbij. In(ge)lijst 

We zetten een platform op om de nodige en aanwezige competenties binnen onze jeugdbeweging te inventariseren en te clusteren.



We maken jongeren attent op de persoonlijke meerwaarde bij deelname en opnemen van een engagement bij de jeugdbeweging.



We houden rekening met wat jongeren in hun mars hebben bij de uitvoering van ons vrijwilligersbeleid d.m.v. ‘een spelverdeler’ en de nodige kansen tot ‘heroriëntering’ (cf. bijlage 4).

Indicatoren We beschikken tegen eind 2014 over competentieprofielen voor Animatoren, Hoofdanimatoren en Instructeurs. Tijdens deze beleidsperiode Tegen eind competentieprofielen voor alle werkgroepen.

2015

zijn

er

specifieke

Tegen eind 2014 beschikken we over een leidraad om het competentiegericht werken te implementeren bij onze stuur- en werkgroepen. We verspreiden dit vanaf januari 2015. In 2015 reiken we tijdens Joepie 26 formele competentiedocumenten uit aan vrijwilligers. Tegen eind 2016 evalueren we dit en breiden we deze werkwijze uit naar drie bovenlokale initiatieven.

24


Acties  Opmaak van competentieprofielen  Aan de slag met OSCAR (gefaseerde aanpak)  Ontwikkeling en/of gebruik van een tool om leiding/vrijwilligers competenties te laten ontdekken (op basis van wat al voorhanden is)  "doorgroeimogelijkheden" voorzien en communiceren binnen bestaande structuren 1.) via vrijwilligersdatabank of koppeling aan herwerkte Digit 2.) via beleidsweekends (cf. OD 1.4)  Rol en belang van vorming benadrukken via bv. artikels over 'straffe verhalen' in Leidingstijdschrift


25

OD 1.2 – KSJ-KSA-VKSJ biedt elke vrijwilliger doelgericht een duidelijk zicht op de nodige competenties en biedt iedereen de nodige groeikansen. Als KSJ-KSA-VKSJ willen we alle medewerkers stimuleren te groeien, door iedereen de nodige vormingskansen te bieden (cf. vormingsladder1). We willen onze vrijwilligers leren zicht te krijgen op hun competenties en hoe ze deze verder kunnen aanleren of aanscherpen op basis van noden binnen de groep, werkkring of werken stuurgroepen. Om dit te verwezenlijken voorzien we een ruim Los Vormingsaanbod rond een aantal thema’s. Dit aanbod dient vraaggericht te zijn. We blijven geattesteerde kadervorming op Animator-, Hoofdanimator- en Instructeursniveau inrichten. Deze kadervorming kan een specifieke thematische klemtoon krijgen (OL, Crea, …) zodat we nog meer aansluiting vinden bij de reeds aanwezige competenties van onze leiding en vrijwilligers. We voorzien daarenboven de nodige extra vorming en uitwisseling voor instructeurs. In(ge)lijst 

We organiseren jaarlijks geattesteerde kadervorming op Animator-, Hoofdanimator- en Instructeurniveau. Deze kadervorming kan een specifieke thematische klemtoon hebben (OL, Crea …).



We voorzien een ruim Los Vormingsaanbod rond een aantal thema’s, het aanbod wordt vraaggericht en op basis van pertinente noden bepaald.



We voorzien de nodige extra vorming en uitwisseling voor instructeurs.



We stimuleren uitwisseling (kruisbestuiving) en stemmen ons vormingsaanbod beter op elkaar af (cf. OD 1.4).

Indicatoren In deze beleidsperiode gaan we met minstens drie personen per plaatselijke groep een competentiegericht traject aan. Jaarlijks laten we minstens 1750 1250 jongeren starten met een traject met het oog op het herkennen van de eigen competenties. Jaarlijks werken we met 750 jongeren toe naar het behalen van een attest animator, hoofdanimator, instructeur of hoofdinstructeur in het jeugdwerk. Jaarlijks nemen minstens 750 jongeren deel aan de door KSJ-KSA-VKSJ aangeboden trajecten die leiden tot het herkennen van de basiscompetenties op het niveau van animator, hoofdanimator, instructeur of hoofdinstructeur in het jeugdwerk. We plannen in deze beleidsperiode drie concrete acties om de opvolging van de stage na een gevolgde kadervormingscursus te stimuleren. Jaarlijks bestaat 1/3 van de cursusgevers binnen de geattesteerde kadervorming uit cursusgevers doe de vorming tot instructeur in het jeugdwerk hebben gevolgd. Jaarlijks worden er binnen de geattesteerde trajecten drie verbetercriteria opgezet. 1

Binnen KSJ-KSA-VKSJ proberen we na elke vorming een vervolgtraject voor te stellen. Op die manier plaatsen we elk vormingsinitiatief in een breder traject van een breder persoonsvorming.

26


Acties Animatorcursus: Kits, Expies, Paascursus, Bonsaï, BKV Hoofdanimatorcursus: X-Pert, Survies, Paascursus, Biloba, Prise, Wadieper Instructeurcursus Bewustmaken in vormingsaanbod aan deelnemers wat beoogde competenties zijn Losse vorming (Dynamo (cf. ook 1.4), Infogate, startavonden, Katapult, Touring Plus, Topconferentie, To The Point, Weekend Werkgemeenschappen, Hoofdleiderstreffen …) Losse vorming voorzien op basis van periode van het jaar (cf. startdagen) Behoeftedetectie los vormingsaanbod  groepsbevraging  informeel contact met vrijwilligers Terugkomdagen (Hotspot) Implementatie van vernieuwde attestenregeling Spelverdeler per Stuurgroep die o.a. competentieprofielen opstelt en vrijwilligers duidelijk op basis van profiel kan begeleiden in het engagement dat hij/zij wenst op te nemen Voldoende aandacht op cursus zelf schenken aan de stage, belang van de stagebegeleider in de plaatselijke groep duiden Opvolgingssysteem of iedereen die cursus volgde, ook de stage afwerkt


27

OD 1.3 – KSJ-KSA-VKSJ stimuleert groepen en leiding om noden te detecteren en levert competentiegericht maatwerk voor plaatselijke groepen en leiding. Elke plaatselijke groep wordt geconfronteerd met een aantal specifieke noden binnen de eigen plaatselijke context. KSJ-KSA-VKSJ wil door het leveren van maatwerk de plaatselijke groepen proactief versterken rond specifieke thema’s. Ook de bovenlokale stuur- en werkgroepen dienen versterkt te worden door de nodige vorming op maat aan te bieden aan potentiële medewerkers. We stellen leiding in staat om vormingsnoden binnen de plaatselijke groep te detecteren. Op basis daarvan stelt KSJ-KSA-VKSJ een gericht vormingsaanbod samen op maat van plaatselijke groepen, werkkringen en stuur- en werkgroepen. We kunnen binnen onze beweging meer doen met de uitgewerkte vormingen en zullen daarom meer inzetten op het thematisch klasseren ervan. In(ge)lijst 

We stimuleren leiding om vormingsnoden binnen hun groep te detecteren.



We voorzien een gericht vormingsaanbod op maat van plaatselijke groepen (afgestemd op noden en behoeften), werkkringen en stuur- en werkgroepen.



We willen meer inzetten op het thematisch bijhouden en clusteren van vormingen.

Indicatoren Tegen eind 2017 beschikken we over een digitale tool om plaatselijke groepen toe te leiden naar competentiegerichte vorming. Jaarlijks stellen we de plaatselijke groepen die we niet bereiken de vraag rond welk thema ze een vormingsaanbod willen. We bevragen tweejaarlijks vormingsnoden en –behoeften.

onze

plaatselijke

groepen

naar

specifieke

Op basis van deze resultaten werken we jaarlijks ons vormingsaanbod op maat doelgericht bij. Acties  Ontwikkelen van digitale tool om plaatselijke groepen toe te leiden naar competentiegerichte vorming  GTP-tool + andere tools naar plaatselijke groepen toe om zelf noden te kunnen constateren  Uitwerken, updaten en uitbreiden vormingsaanbod op maat (VOM)  Oplijsting VOM's en nodige duiding erbij op maat van potentiële deelnemers  Inventariseren van de sterktes van vrijwilligers en plaatselijke groepen  Versterken competenties vrijwilligers op basis van noodwendigheden bij stuur- en werkgroepen  VOM's: Boemerang, Radar, Touring Groepenhulp, Survo, VOLT, Hutsetop, startavonden …  VOM groepsleiding voor relevante thema's plaatselijke groepen  Actief stimuleren (cf. OD 2.1)  Onderlinge uitwisseling 28


OD 1.4 – KSJ-KSA-VKSJ stelt het competentiegericht werken centraal in de werking. Binnen onze beweging is er heel wat expertise en kennis aanwezig, deze willen we optimaal kunnen benutten en delen. Er liggen nog heel wat uitdagingen in het verhogen van de interne efficiëntie en kwaliteit. Door het optimaliseren van ons kennismanagement, willen de we het behoud van aanwezige kennis en expertise garanderen. Daarnaast wil KSJ-KSA-VKSJ door een centraal beheer van competentieprofielen, ervoor zorgen dat er geen aanwezige kennis en expertise verloren gaat binnen de organisatie, ook niet wanneer medewerkers op een bepaald moment voor een andere uitdaging kiezen. Door aan de slag te gaan met het train-de-trainer principe kunnen we elkaar stimuleren om de nodige competenties verder aan te scherpen. Met het train-de-trainer principe geven we een aantal vrijwilligers de kans om extra thematische vorming te volgen, vorming die zij op hun beurt kunnen doorgeven aan medevrijwilligers. We stimuleren zowel interne (binnen heel de beweging) als externe (ook buiten jeugdwerksector) uitwisseling. We willen inzetten op een centraal beheer van de competentieprofielen om onze eigen mensen zo efficiënt mogelijk in de organisatie te laten functioneren. In(ge)lijst 

We stimuleren het train-de-trainer principe om doorgeven van de nodige expertise efficiënter te laten verlopen en om elkaar te stimuleren om de nodige competenties aan te scherpen.



We stimuleren interne (binnen heel de beweging) en externe (ook buiten jeugdwerksector) uitwisseling.



Door een centraal beheer van competentieprofielen proberen we medewerkers zo efficiënt mogelijk in de organisatie te laten functioneren.



Door een centraal beheer van competentieprofielen zorgen we ervoor dat er geen aanwezige kennis en expertise verloren gaat binnen de organisatie.



Meer transparantie creëren door geïnteresseerde vrijwilligers doorzicht te geven over de werkkringgrenzen heen.

Indicatoren Jaarlijks werken we minstens vijf maal met het train-de-trainer principe. Jaarlijks voorzien we minstens eenmaal een interne (binnen heel de beweging) of externe (ook buiten jeugdwerksector) uitwisseling rond competentiegericht werken. We voorzien jaarlijks een thematische vorming voor medewerkers. Jaarlijks volgt minstens 2/3 van de pedagogische beroepskrachten een externe vorming.


29

Acties Organiseren van bijeenkomsten voor cursusgevers of thematisch ter verrijking van aanwezige competenties bij vrijwilligersploegen (stuur- en werkgroepen) Spelverdeler die o.a. competentielijst opstelt en vrijwilligers duidelijk op basis van profiel kan begeleiden in het engagement dat hij/zij wenst op te nemen (cf. geïntegreerd document Vrijwilligersbeleid) Samenstelling van vrijwilligerspool rond diverse thema’s Databank om zowel competenties van vrijwilligers als groepen bij te houden (cf. groepsidentiteit) Dynamo Beleidsweekends: Kompas, Gouwraadsweekend, WE Werkgemeenschappen, PT 2daagse, NARlement, Denktank, Beleidsdagen … Werkgroepen en nationale Stuurgroep Vorming Heroriënteringmogelijkheden voor vrijwilligers + duidelijk aanbod VOM Doelgericht vormingsaanbod op elk niveau - formeel en informeel OSCAR/competentieverhaal aan een initiatief gelinkt Kwaliteitslabel voor vorming (verder bouwend op verbetercriteria e.d.) Hotspot, avond voor groepsondersteuners … Intern vormingbeleid voor beroepskrachten Intern onthaalbeleid voor beroepskrachten

OD 1.5 – KSJ-KSA-VKSJ jeugdbewegingsmethodiek.

wijst

externen

op

de

meerwaarde

van

de

Deelname aan de jeugdbeweging biedt jongeren de kans om zich met de nodige experimenteerruimte in een veilige omgeving te ontplooien. De expertise en ervaring die binnen een engagement in de jeugdbeweging opgedaan wordt, dragen deze jongeren mee in hun verdere leven. Deelname aan KSJ-KSA-VKSJ werkt dus als een hefboom naar de toekomst! Wij zijn alvast zeker dat de jeugdbewegingmethodiek een grote meerwaarde biedt voor onze leden, leiding en vrijwilligers. Ook externen (bv. bedrijfsleiders, overheden, werkgeversorganisaties, andere middenveldsorganisaties) willen we wijzen op deze meerwaarde. In(ge)lijst 

Externen wijzen op meerwaarde van de jeugdbewegingsmethodiek.

Indicator We ondernemen jaarlijks minstens één actie om de meerwaarde van een jeugdbewegingsengagement ook aan externen te duiden. Acties - Zorgen voor artikels in één of meerdere vakbladen - Inspelen op actuele thema’s en zo de competenties duiden (bv. GAS-thematiek: plaatselijke groepen kennen dit probleem ook en lossen het op door in een open dialoog medeleiding op mogelijk fout gedrag te wijzen. We willen wijzen op de rol van de jeugdbeweging als microklimaat binnen onze samenleving.)

30


SD 2 – KSJ-KSA-VKSJ versterkt de plaatselijke groepen, brengt hen samen en creëert een bewegingsgevoel. Voor de werking van KSJ-KSA-VKSJ blijven de 280 plaatselijke groepen de basis vormen. Net daarom willen we deze plaatselijke groepen blijven ondersteunen en versterken. Enerzijds willen we de plaatselijke groepen versterken aan de hand van een goed uitgebouwd vrijwilligersbeleid (zoals in de vorige beleidsperiode uitgebouwd op provinciaal en nationaal niveau, cf. bijlage 4), anderzijds willen we vanuit de koepel de nodige ondersteuning op maat van de plaatselijke groepen bieden (cf. OD 1.3). Om de noden en behoeften van de plaatselijke groepen te kennen, willen we op frequente basis alle plaatselijke groepen bezoeken, daarenboven willen we hen ook actief betrekken bij de provinciale en nationale werking. Dit doen we enerzijds door de organisatie van bovenlokale leeftijdsgerichte initiatieven en anderzijds door vrijwilligers uit plaatselijke groepen een extra engagement op bovenlokaal niveau aan te bieden. Door het versterken van de plaatselijke groepen versterken we tevens onze provinciale en nationale werking. We willen deze beleidsperiode inzetten op het creëren van een sterk bewegingsgevoel. We zijn van mening dat plaatselijke groepen die zich bewust zijn van de kracht van het grotere geheel, zich ook plaatselijk op een degelijkere manier kunnen profileren. Ze weten waar ze terecht kunnen voor informatie en hulp en kunnen door uitwisseling en contact met andere plaatselijke groepen tot nieuwe inzichten komen.


31

OD 2.1 – KSJ-KSA-VKSJ houdt de vinger aan de pols bij alle plaatselijke groepen. KSJ-KSA-VKSJ vindt het als koepel belangrijk om de werking van de plaatselijke groepen te kennen. We willen op deze manier een zo goed mogelijke ondersteuning uitbouwen met ruimte voor maatwerk in specifieke situaties. We willen als koepelorganisatie zo veel mogelijk geleid en gestuurd worden door de behoeften van onze achterban, dit om hen te steunen in de uitbouw van een degelijke lokale werking. We willen ook proactief inspelen op mogelijke problemen. Door de drempel naar informatie voor de plaatselijke groepen te verlagen, willen wij als koepelorganisatie de belangrijkste partner zijn in hun zoektocht naar oplossingen bij mogelijke problemen. Persoonlijk contact met de achterban vinden we hierin heel belangrijk, daarom bezoeken we al onze plaatselijke groepen minstens één maal per jaar tijdens één van hun activiteiten. Ook participatie van de plaatselijke groepen in de provinciale en nationale werking en beleidsorganen willen we verder stimuleren. We willen de visie op een degelijk vrijwilligersbeleid (cf. bijlage 4), die tijdens de vorige beleidsperiode werd uitgetekend, vertalen naar een lokale context en ingang doen vinden bij de plaatselijke groepen. We willen hen hiermee een degelijk houvast geven in de uitbouw naar een stevig lokaal beleid, met het oog op ledenwerving en –behoud en een goede groepsstructuur. Het kan ook een antwoord bieden op de vrees voor een leidingstekort, wat 46% van de groepen als bedreiging voor de toekomst identificeert. In(ge)lijst 

Elk jaar zullen we minstens éénmaal alle plaatselijke groepen bezoeken.



We willen onze visie op vrijwilligersbeleid vertalen naar een lokale context en initiëren bij onze plaatselijke groepen.



We willen een brede participatie van onze plaatselijke groepen garanderen in de provinciale werkkringen en beleidsorganen.



Naast groepsbezoeken willen we, naar analogie met vorige beleidsperiodes één groepsbevraging en een aantal thematische bevragingen organiseren.

Indicatoren Alle plaatselijke groepen worden minstens éénmaal bezocht per kalenderjaar. Provinciale vrijwilligers komen uit 50% van de plaatselijke groepen. In provinciale beleidsorganen vertegenwoordigd.

is

20%

van

de

plaatselijke

groepen

In 2016 organiseren we een groepsbevraging met minstens 50% respons van onze plaatselijke groepen. Jaarlijks organiseren we een thematische bevraging met een respons van minstens 20 % van de beoogde populatie. We organiseren een Groepsleidingscongres in 2015. Tienmaal per jaar wordt op elk provinciaal beleidsorgaan de opvolging van plaatselijke groepen besproken. 32


Acties - Groepsbezoeken per kalenderjaar - Rechtstreeks contact met plaatselijke groepen op secretariaten en tijdens initiatieven - Proactief opvolgen van (digitale) media van de plaatselijke groepen: tijdschriftjes, website, Facebook, Twitter, elektronische nieuwsbrieven - Organisatie van een groepsbevraging - Jaarlijkse thematische bevraging - Stimuleren van intern participatie- en vertegenwoordigingswerk en zorgen voor verjonging en continuïteit (spreiding in werkgroepen en beleidsorganen) - Bespreking van groepsopvolging tijdens de provinciale beleidsvergaderingen: Provinciaal Bestuur (KSJ-KSA-VKSJ Oost-Vlaanderen), WestBeleid (KSJ West), Brantpunt (KSJ Antwerpen-Brabant), Gouwraad (KSA Noordzeegouw), Team (KSJ Limburg)


33

OD 2.2 – KSJ-KSA-VKSJ speelt, indien nodig preventief, in op problemen en ondersteunt plaatselijke groepen hierbij. We willen de kwaliteit van de ondersteuning vanuit de koepel verhogen, door een resultaatgerichte focus. Elke groep wordt geconfronteerd met een aantal specifieke problemen binnen de eigen plaatselijke context. Door maatwerk te leveren willen we plaatselijke groepen ondersteunen en versterken. Door het wegvallen van de directe ondersteuning via het eigen netwerk wordt het voor vele plaatselijke groepen moeilijker om hun draagkracht op een kwaliteitsvolle manier te vergroten. Rechtstreekse ondersteuning van plaatselijke groepen door de koepel is daarom ook deze beleidsperiode een uiterst belangrijke doelstelling. Tabel Groepsbevraging 2012 (cf. bijlage 2) Sociaal netwerk van de plaatselijke groep, een vergelijking tussen 2005-2008 en 2012: Nooit Zelden Soms Regelmatig Oud-leiding 2005 2% 5% 23% 70% 2008 1% 12% 29% 59% 2012 11% 4% 23% 62% Jeugdraad 2005 5% 8% 17% 70% 2008 3% 13% 19% 64% 2012 12% 4% 24% 60% Parochie 2005 11% 32% 29% 28% 2008 28% 26% 26% 19% 2012 35% 26% 25% 14% Jeugddienst/consulent 2005 5% 15% 29% 51% 2008 3% 15% 38% 44% 2012 10% 11% 34% 45% Andere KSJ-, KSA- of VKSJ- 2005 6% 20% 24% 50% groepen 2008 6% 21% 34% 39% 2012 19% 6% 35% 40% Andere jeugdbewegingen 2005 12% 14% 26% 47% 2008 6% 16% 39% 39% 2012 11% 7% 38% 44% School 2005 8% 33% 34% 25% 2008 9% 34% 46% 11% 2012 15% 23% 49% 13%

Enerzijds willen we dit opvangen met een degelijk ondersteunings- en vormingsaanbod op maat. Anderzijds willen we hen stimuleren om inspanningen te leveren om een dergelijk ondersteunend netwerk rond de groep (opnieuw) vorm te geven (cf. OD 2.6). De waarde van oud-leiding of de mogelijkheden van sympathisanten die geen leidingsfunctie opnemen, mag niet verloren gaan. Zij kunnen met hun expertise nog steeds een grote meerwaarde betekenen voor de groep. Een groep met een uitgebalanceerd netwerk zal hier op termijn zeker de vruchten van plukken. Bovendien kan dit netwerk er voor zorgen dat de groep het lokaal sociaal weefsel kan helpen herstellen. We willen blijven inzetten op de ondersteuning vanuit de koepel. Via bijvoorbeeld een peter- en metersysteem2, geven we plaatselijke groepen met een minder vertakt netwerk toch de kans om op een informelere manier de nodige expertise en informatie te vinden. Verder denken we hierbij ook aan de meerwaarde van tussenstructuren, zoals bv. de gewestwerkingen. 2

Systeem waarbij een provinciale vrijwilliger als vast aanspreekpunt fungeert voor een aantal plaatselijke groepen. Hij of zij houdt frequent contact met de plaatselijke groepen die hij of zij opvolgt.

34


In(ge)lijst 

We voorzien een structuur om mensen ook nog een engagement te laten opnemen in een lokale groep wanneer ze om één of andere reden niet kunnen aansluiten bij de algemene wekelijkse leidingswerking.



We bouwen onze groepsondersteuning structureel verder uit (bv. via peter- en metersysteem).



We stimuleren en versterken onze tussenstructuren (uitbouw gewestwerking, oudleidingwerking …).



We werken vormingen op maat uit, gericht op noden en behoeften van de plaatselijke werking.



We bieden hulp aan groepen, enerzijds vraaggericht, anderzijds ook preventief om bepaalde aankomende problemen te vermijden.

Indicatoren We voorzien voor alle groepen een verzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid en voor alle leden een verzekering Lichamelijke Ongevallen. We voorzien in een aanbod van aanvullende verzekering voor onze groepen. Het secretariaat is minstens 4 dagen per week bereikbaar voor groepen. Groepen kunnen in noodgevallen 24u op 24u terecht bij de koepel via het noodnummer. In 2016 voorzien we op basis van de nulmeting, cf. groepsbevraging 2012 (78,5% van de groepen weet dat ze met problemen binnen de groep ondersteuning kunnen krijgen bij de koepel, 70,6 % weet dat ze ook voor problemen rondom de groep op ondersteuning van de koepel kunnen rekenen), een significante stijging van het aantal plaatselijke groepen dat weet dat ze bij ons terecht kunnen voor groepsondersteuning bij problemen. We brengen in kaart met welke plaatselijke groepen we naar aanleiding van een probleem minstens drie contactnames per jaar hebben. Jaarlijks documenteren we tien ondersteuningstrajecten (in 2014, 2015, 2016). In 2017 plannen we een actie op basis van de documentering van die trajecten. Tegen eind 2015 ontwikkelen we een tool voor de implementatie van ons vrijwilligersbeleid op plaatselijk niveau. Tegen eind 2016 is het pedagogisch aanbod volledig geëvalueerd en waar nodig herwerkt.


35

Acties We agenderen elke vergadering van het PT een punt rond de ondersteuningstrajecten. Via verslagen staat geregistreerd welke trajecten er lopen We bouwen constant ons informatieaanbod en onze methodieken uit rond de frequente problemen van plaatselijke groepen Expertiseopbouw rond groepsondersteuning en ondersteuning bij problemen rond de groep We werken een tool uit voor de implementatie van ons vrijwilligersbeleid bij de plaatselijke groepen Ondersteuning en uitwisseling voor groepsondersteuners (cf. OD 1.4) Los vormingsaanbod (cf. OD 1.2) Groepsondersteuning en -opvolging: WG GO!, WG Groep, peter- en metersysteem Acties in functie van leden- en leidingswerving en het behoud ervan Ondersteuning van plaatselijke groep via vertegenwoordigingswerk (cf. OD 4.2) Ombudsdienst KSA Noordzeegouw ter ondersteuning van het organiseren van een zomerkamp

36


OD 2.3 – KSJ-KSA-VKSJ brengt vrijwilligers en plaatselijke groepen fysiek samen. We vinden het belangrijk om, ook naar onze plaatselijke groepen toe, aan te tonen dat we met z’n allen deel uitmaken van één jeugdbeweging. We willen het bewegingsgevoel versterken om de werking van zowel de plaatselijke groepen, de provinciale werkkringen als de nationale koepel te versterken. Door plaatselijke groepen fysiek samen te brengen, willen we ook directe interactie en uitwisseling tussen plaatselijke groepen, leden en leiding stimuleren. Voor de leden vinden wij het eveneens belangrijk dat zij kunnen deelnemen aan groepsoverschrijdende initiatieven. Dit geeft hen de kans om vroeg kennis te maken met de koepelstructuren en hen te laten proeven van de werking ervan. Enerzijds willen we plaatselijke groepen en gewesten ondersteunen die zelf dergelijke activiteiten organiseren. Anderzijds organiseren we ook op nationaal en provinciaal vlak een aantal leeftijdsgerichte activiteiten. Daarbij willen we steeds enkele zaken initiëren naar onze plaatselijke groepen toe en hen iets aanbieden dat op plaatselijk groepsniveau niet te realiseren is. Door het organiseren van onze kwalitatieve groepsoverschrijdende initiatieven trachten we hen te stimuleren om later zelf actief een engagement op te nemen bij de organisatie hiervan. We kiezen voor een groepsoverschrijdend gedecentraliseerd initiatievenaanbod op die plaatsen waar we onze plaatselijke groepen makkelijk kunnen bereiken. Verder willen we deze bijeenkomsten aangrijpen om in bepaalde thema’s (bv. vrijwilligersbeleid, alcoholbeleid, enz.) een voorbeeldrol op te nemen. Zo trachten we plaatselijke groepen aan te zetten om bij de uitbouw van een plaatselijk beleid ook rond die thema’s te werken (cf. OD 3.1). Participatie van plaatselijke groepen vinden we als koepel onontbeerlijk. Daarom willen we hen ook samen brengen rond beleidsmatige thema’s en hun mening vragen op een Groepsleidingscongres. Zo willen we nog meer de richting kiezen die de plaatselijke groepen zelf willen, hun betrokkenheid vergroten en willen we tevens de gedragenheid van onze beleidskeuzes verhogen. In(ge)lijst 

We organiseren jaarlijks een aantal groepsoverschrijdende, leeftijdsgerichte initiatieven.



We ondersteunen en faciliteren groepsoverschrijdende initiatieven georganiseerd door één of meerdere plaatselijke groepen.



We stimuleren de verdere uitbouw van gewesten streekwerkingen.



We detecteren de behoeften voor leeftijdsgerichte initiatieven.



We zorgen voor een complementair aanbod.


37

Indicatoren Jaarlijks organiseren bewegingsgevoel.

we

tien

initiatieven

ter

bevordering

van

het

We organiseren twee keer tijdens de beleidsperiode een groepsoverschrijdend initiatief voor elke leeftijdsgroep. Tegen 2016 wordt voor elk initiatief de doelstelling en finaliteit sluitend bepaald op basis van de evaluaties. We bereiken met ons initiatievenaanbod jaarlijks 75% van de groepen. Acties - Elk initiatief wordt geëvalueerd door de deelnemers - We werken leeftijdsgerichte evaluatiemethodieken uit Leeftijdsgerichte initiatieven: Gouwdag, Buiteling, Doki Fun Festival, Triangel, Stuntdag, Woesj, JIMweekend, Gamel, Varsika, Knavo, Knimkamp, Joepie, TripTrap, Basj, Radar, Trophy, Lourdes, Rome 2016, Kikkering ... Initiatieven ter versterking van bewegingsgevoel: Stuntnacht, Studentenwerking Hasselt, Leuven en Gent, medewerkersfeesten en nieuwjaarsfeestjes, provinciale fuiven, gewestenavond, startavonden Participatie verhogen d.m.v. Groepsleidingscongres (cf. OD 2.1) Stimuleren van samenwerking tussen plaatselijke groepen in bepaalde streek via bv. een gewestwerking We stimuleren samenwerking tussen plaatselijke groepen die werken rond welbepaald thema (bv. stadsgroepen, inclusief werken …) We organiseren thematische bijeenkomsten (bv. OL-inititiatief, Hutsetop, stadsgroepenwerking …) Dag van de Jeugdbeweging Op basis van de evaluaties willen we het initiatievenaanbod herzien tegen 2018 (start volgende beleidsperiode)

38


OD 2.4 – KSJ-KSA-VKSJ versterkt haar achterban door het geven van eenduidige informatie en doordachte communicatie op maat van vrijwilligers en plaatselijke groepen. Wanneer we als koepelorganisatie een optimale ondersteuning willen bieden aan onze plaatselijke groepen, is een duidelijk informatiebeleid van groot belang. We willen onze kennis en informatie aanbieden aan onze plaatselijke groepen op een goede en logische wijze. Als ze op zoek zijn naar algemene achtergrondinfo of specifieke antwoorden kunnen ze deze op die manier ook eenvoudig terugvinden. Om de weg voor de plaatselijke groepen naar deze informatie zo makkelijk mogelijk te maken is het van belang om ook in onze gerichte communicatie (bv. mail naar een groepsleider, antwoord op een telefonische vraag) zo veel mogelijk linken te leggen naar de plaatsen waar ze meer informatie kunnen terugvinden. Hierdoor worden ze op een eenduidige en eenvoudige manier correct geïnformeerd. We moeten meer inzetten op communicatie op maat en willen hierbij ons leeftijdsgericht werken betrekken. Thematische informatie wordt verschaft in een herkenbare stijl en huisstijl. We moeten als koepel ons aanbod regelmatig toetsen aan de relevantie, aanpassen en updaten waar nodig. In(ge)lijst 

We volgen ons communicatieplan (cf. bijlage 3) om onze doelgroepen op een gepaste manier te informeren.



We willen onze leden en leiding informeren via leden- en leidingstijdschriften.



We informeren onze groepsleiding via de groepszending.



We blijven onze publicaties, zoals het OL-boek, bekend maken naar de groepen.



Onze website voorziet een up-to-date pedagogisch aanbod op maat van de plaatselijke groep.

Indicatoren We beschikken over een website (www.ksj.be) met alle info die de groepen nodig hebben voor hun werking. We publiceren vier maal per jaar een specifiek tijdschrift voor elk van de vijf min 16-leeftijdsgroepen. Zes maal per jaar publiceren we een Leidingstijdschrift. We beschikken over een communicatieplan en werken dit bij tegen 2017. Vier maal per jaar ontvangen alle plaatselijke groepen een zending van de koepel met relevante info voor hun jaarwerking. We voorzien in kader van ons onthaalbeleid van medewerkers een welkomstmap met de nodige basisdocumentatie.


39

Acties Herwerken en frequent updaten site Herwerken en updaten pedagogisch aanbod Uitbouw en beleid van sociale media Doelgerichter communiceren op maat van beoogde doelgroep Bewaken van de huisstijl Onderhouden en bijwerken communicatieplan Kampaandenken Groepszending Leden- en leidingstijdschrift: Snuffel, Robbedol, Zwonk!?, Kruimels, Palaber als ledentijdschriften en Trabant, Breekbaar, Golfslag, Binnenband, Pinker als leidingstijdschrift

40


OD 2.5 – KSJ-KSA-VKSJ versterkt het bewegingsgevoel met oog op een duidelijkere profilering van de eigen identiteit. Kinderen en jongeren krijgen een overaanbod aan vrijetijdsbestedingen aangereikt. Vaak weten ouders en kinderen niet waarvoor ze zullen kiezen. Door de grote diversiteit binnen onze werking weten leden en leid(st)ers niet hoe ze de algemene werking van KSJ-KSA-VKSJ als jeugdbeweging kunnen duiden. We vinden het dan ook belangrijk dat we onze eigen identiteit duidelijk kunnen uitdragen naar leden en leiding. Op die manier kunnen ouders, kinderen en jongeren beter weten waarvoor ze kiezen als ze deelnemen aan de activiteiten van onze jeugdbeweging. Eind 2009 deden we via de website een onderzoek naar de gewenste identiteit voor onze beweging (online onderzoek ‘Tone Of Voice 2009’). Daaruit werd bepaald dat we in onze communicatie steeds het ‘groepsaspect’ willen benadrukken. Maar er zijn uiteraard nog andere kenmerken binnen onze jeugdbeweging die KSJ-KSA-VKSJ typeren. Naast groepsgevoel willen we deze beleidsperiode ook die extra kenmerken definiëren en uitlichten. Op die manier willen we het bewegingsgevoel intern versterken en willen we plaatselijke groepen aanzetten tot het voeren van een PR-beleid. De plaatselijke groepen worden in hun zoektocht naar een sterker bewegingsgevoel geholpen door het aanbod van de koepel. Wij zorgen voor webhosting voor lokale websites, een verkoopsdienst met uniformstukken en gadgets, promotiemateriaal, enz. In(ge)lijst 

We willen onze missie en visie blijven uitdragen.



We willen ook intern onze herkenbaarheid vergroten.



We gebruiken ‘groep’ als kernbegrip voor onze jeugdbeweging.



We willen deze beleidsperiode daarenboven nog extra typerende kenmerken definiëren en uitlichten.



We willen plaatselijke groepen aanzetten en motiveren tot het voeren van een PRbeleid.

Indicatoren We beschikken over een verkoopsdienst met bewegingskledij, gadgets en ondersteunend materiaal voor de werking. Jaarlijks herzien we het aanbod in de verkoopsdienst met het toevoegen van minstens 1 nieuw product. We beschikken over promotiemateriaal ter ondersteuning van onze plaatselijke groepen. We zetten tijdens deze beleidsperiode vier stappen naar meer interne uniformiteit en transparantie. We organiseren tweejaarlijks leeftijdsgroepen (idem OD 2.3).

groepsoverschrijdende

initiatieven

voor

alle

Jaarlijks organiseren we tien initiatieven ter bevordering van bewegingsgevoel (idem OD 2.3). KSJ-KSA-VKSJ Landelijk Verbond vzw

41

Acties We situeren onze organisatie duidelijk naar vrijwilligers toe We maken onze structuren transparanter voor vrijwilligers Promotiemateriaal op maat Publicatie van Leden- en Leidingstijdschriften (cf. OD 2.4) Verspreiden van (kamp)kaartjes Verkoopsdienst met bewegingskledij Organisatie van groepsoverschrijdende leeftijdsgerichte initiatieven Organisatie van initiatieven ter bevordering van het bewegingsgevoel We bieden jaarlijks een zomergadget aan

OD 2.6 – KSJ-KSA-VKSJ stimuleert leidingsgroepen om werk te maken van een degelijk netwerk, ter ondersteuning van hun eigen werking. Door het ruime vrijetijdsaanbod voor kinderen en jongeren is de keuze voor een (langdurig) engagement binnen de jeugdbeweging niet altijd evident meer. Ook leiding heeft vaak nog tal van andere engagementen in de vrije tijd, waardoor de organisatie van jeugdbewegingen er niet makkelijker op wordt. Naast het belang van een degelijke ondersteuning door de koepel bij de plaatselijke groepen (cf. OD 2.2) willen we als koepel daarenboven groepen aanzetten tot het uitbouwen van goede en effectieve netwerken die de werking van de plaatselijke groepen kunnen ondersteunen. De kennis en hulpbereidheid van oud-leiding, ouders, personen die andere taken opnemen dan leidingstaken kunnen de plaatselijke groepen helpen bij de organisatie van hun eigen werking. De lasten en het werk die de organisatie van een goede jeugdbeweging met zich meebrengen kunnen zo gedragen worden door meer gemotiveerde schouders. Op deze manier kunnen de begeleiders zich meer richten op hun kerntaak, het organiseren van zinvolle activiteiten voor de leden en hoeven ze zich minder zorgen te maken over de nevenaspecten van hun groep. Wij willen onze plaatselijke groepen begeleiden en stimuleren om te zorgen voor een goede verankering. Dit netwerk kan gestimuleerd worden door een goed uitgebalanceerd vrijwilligersbeleid. We hebben in de afgelopen beleidsperiode enkele duidelijke visies ontwikkeld (alcoholen drugsbeleid, vrijwilligersbeleid, enz.) en we willen deze kennis uitdragen naar onze plaatselijke groepen. De nadruk hierbij ligt op het begrip ‘groep’. In(ge)lijst

42



Het netwerk rond de groep valt weg (cf. cijfertabel OD 2.2).



Een netwerk rond de groep kan de extra taken, nevenaspecten, van de groep gedeeltelijk op zich nemen waardoor leiding zich volledig kan focussen op hun kerntaak.



Een degelijk netwerk kan zorgen voor directe ondersteuning van de groep en een goede plaatselijke verankering.


Indicatoren We ontwikkelen een tool voor plaatselijke groepen rond Hernieuwerwerking3 tegen eind 2014. We implementeren onze visie rond volwassen begeleiding tegen eind 2015. We organiseren twee acties tegen eind 2016 ter stimulans van het uitbouwen van plaatselijke oud-leidingwerkingen. Acties We werken een tool uit rond Hernieuwerwerking We implementeren de visie op volwassen begeleiding bij de plaatselijke groepen De koepel biedt een aanbod voor het directe netwerk rondom de groep (bv. mouwschildje voor volwassen begeleiding, verzekering voor oud-leidingwerking) We voorzien materiaal voor plaatselijke groepen die met een oud-leidingswerking of Hernieuwerwerking willen starten We besteden in het Leidingstijdschrift specifiek aandacht aan het thema ‘Netwerk rond de groep’ OD 2.7 – KSJ-KSA-VKSJ incorporeert personeel en werking van de provinciale niveaus op het nationale niveau. Indicatoren Het personeel binnen de provinciale niveaus staat uiterlijk tegen eind 2017 op de loonlijst van KSJ-KSA-VKSJ Landelijk Verbond vzw en we beschikken over een uniform personeelsbeleid. De financiële werking van de provinciale niveaus is uiterlijk tegen eind 2017 opgenomen in de financiële werking van KSJ-KSA-VKSJ Landelijk Verbond vzw. Dit blijkt uit de boekhouding, begroting en financiële rapportage. KSJ-KSA-VKSJ rapporteert jaarlijks over de provinciale werkkringen en over de gezette stappen m.b.t. twee bovenstaande indicatoren (2.7.1 en 2.7.2).

3

Alle ingeschreven vrijwilligers die 17 jaar of ouder zijn en nog een of meerdere engementen opnemen binnen een plaatselijke groep of provinciale werkkring. Groepsleiding en leiding zijn specifieke invullingen van Hernieuwers, met een erg uitgebreid engagement.


43

SD 3 – KSJ-KSA-VKSJ zorgt voor de nodige experimenteerruimte binnen een veranderende samenleving. KSJ-KSA-VKSJ kent een boeiende historiek met veel veranderingen en vernieuwing. KSJKSA-VKSJ wil de belangrijke plaats die ze kan innemen binnen de veranderende samenleving verder kracht bij zetten. De jeugdbeweging wordt vaak aanzien als een soort ‘microklimaat’, een ‘vangnet’, een ‘derde opvoeder’. We willen binnen KSJ-KSA-VKSJ maximale inspraakkansen bieden aan onze leden, leiding en vrijwilligers. Kinderen en jongeren leren binnen onze beweging, in een ‘veilige jeugdbewegingscontext’ opinies te vormen en eigen standpunten in te nemen. We bieden de nodige experimenteerruimte bij het maken van keuzes. Al onze leden en leiding krijgen de kans om te leren, met vallen en opstaan. We willen met KSJKSA-VKSJ een kader bieden waarbij jonge mensen de nodige ondersteuning krijgen wanneer ze dat zelf wensen. We willen als koepel doelgericht en gevat een antwoord bieden aan onze plaatselijke groepen op een veranderende samenleving (zowel op vlak van spel, technologische innovaties als vanuit maatschappijkritisch oogpunt). De maatschappij is de laatste jaren zo sterk veranderd dat een jeugdbeweging vaak één van de weinige plaatsen is waar presteren en competitiedrang niet het grootste goed zijn. Bij KSJ-KSA-VKSJ willen wij de kinderen en jongeren ook gewoon ‘kinderen en jongeren’ laten zijn. Spelen en experimenteren zijn daarom onlosmakelijk met elkaar verbonden. Jonge mensen de kans geven om een eigen identiteit te ontwikkelen op een plaats waar ze zich veilig voelen is daarom van cruciaal belang. We vinden het belangrijk dat onze plaatselijke groepen ook op lokaal niveau participeren en willen dit stimuleren. Daarom staan we erop onze plaatselijke groepen en vrijwilligers voldoende te bevragen en hen te betrekken bij beslissingen (bv. door middel van een Groepsleidingscongres). Als organisatie willen wij onze visie omtrent relevante thema’s kritisch uitdragen, dit doen we door middel van het nodige vertegenwoordigingswerk, zowel binnen als buiten de jeugdsector (cf. SD 4).

44


OD 3.1 – KSJ-KSA-VKSJ neemt haar pedagogische voorbeeldrol op en stimuleert en sensibiliseert alle niveaus hierrond. Jeugdbewegingen worden vaak een opvoedingsrol toegewezen. KSJ-KSA-VKSJ is zich bewust van deze rol en wil hierin een voorbeeld zijn voor haar leden, leiding en vrijwilligers, zonder dat dit het voornaamste doel van onze werking wordt. In ons vormingsaanbod hechten wij bijzonder veel aandacht aan de pedagogische impact die wij hebben op onze leden. Wij zijn ervan overtuigd dat wij deze pedagogische rol kunnen uitdragen in een vrijetijdscontext, ook in die context leren kinderen en jongeren. Met behulp van spel (zie fundament ‘Spelend Samen-zijn’) krijgen onze leden groeien ontplooiingskansen. De leden werken hun competenties bij en ontdekken hun talenten. KSJ-KSA-VKSJ is gespecialiseerd in leeftijdsgericht werken. Concreet betekent dit dat wij zoveel mogelijk op maat van onze leden werken. Op die manier willen wij onze leden begeleiden in hun persoonsvorming. KSJ-KSA-VKSJ stimuleert het leeftijdsgericht werken o.a. via haar standaard communicatie naar de leiding (vormingsaanbod, Leidingstijdschrift, website …). In(ge)lijst 

In ons vormingsaanbod hechten we belang aan deze pedagogische impact op de leden.



We besteden hierbij aandacht aan het leeftijdsgericht werken ‘In-Leef-Tijd’.



We geven stimulansen hiertoe via onze standaard communicatie naar de leiding: Leidingstijdschrift, pedagogisch aanbod, website …

Indicatoren We houden een impactanalyse bij onze plaatselijke groepen rond 1 pedagogisch thema per jaar. Jaarlijkse werken we een jaarthema uit. Acties Inbedden in vormingsaanbod (Vormingssessie Leeftijdsgericht werken) Artikels in het Leidingstijdschrift en info langs andere communicatiekanalen Actualiseren ‘In-Leef-Tijd’-project (in navolging van update leeftijdsbalk) GTP-tool + andere tools naar plaatselijke groepen toe om zelf noden en problemen te kunnen constateren (cf. OD 1.3) Interne analyse pedagogische impact Jaarthema


45

OD 3.2 – KSJ-KSA-VKSJ biedt de nodige ruimte tot vernieuwing en wil inspelen op relevante domeinen. KSJ-KSA-VKSJ is een beweging voor en door kinderen en jongeren. We willen met KSJKSA-VKSJ een plaats bieden aan ‘de jeugd van tegenwoordig’, die opgroeit in een veranderende samenleving vol vernieuwende trends en innovaties. We vinden het noodzakelijk om te kunnen inspelen op deze trends en innovaties om zo attractief te blijven voor onze doelgroep. Als jeugdbeweging willen wij ook hier de nodige experimenteerruimte bieden aan onze leden, leiding en vrijwilligers. We willen vernieuwende methodieken op alle relevante domeinen (spel, technologie …) uitdragen en ook stimuleren bij onze doelgroep. Toch willen we bij die vernieuwing blijvend rekening houden met onze visie en missie, die ook in de veranderende maatschappij zijn plaats heeft en een meerwaarde biedt aan kinderen en jongeren. Door nieuwe trends in onze veranderende samenleving goed op te volgen willen we doelgericht een antwoord kunnen bieden op de vragen vanuit onze plaatselijke groepen, de media en andere organisaties. Zo moeten we zeker inzetten op thema’s zoals diversiteit, duurzaamheid, seksualiteit … thema’s die nu, maar zonder twijfel ook nog in de toekomst, een grote rol zullen spelen in de maatschappij. <<<<<<<<<< Begin witte ruimte >>>>>>>>>>

<<<<<<<<<< Einde witte ruimte >>>>>>>>>>

We kunnen nog geen acties bepalen aangezien we willen inspelen op onvoorspelbare nieuwe trends. Om die reden hebben wij ervoor gekozen om hierboven wit-ruimte te voorzien (geen volledig wit blad in kader van de duurzaamheid). Deze ruimte willen we de komende jaren invullen met thema’s die belangrijk zijn voor onze doelgroep. Thema’s waar onze jeugdbeweging van wakker ligt en op dewelke we een invloed kunnen hebben. We brengen hiervoor jaarlijks een Werkgroep samen op een ‘inspiratiedag’. Door goed naar onze plaatselijke groepen te luisteren, maatschappelijke trends op te volgen, maar ook door onszelf nog verder te vormen durven we er voor onszelf een uitdaging van maken om zo op zoek te gaan naar wat jongeren van de toekomst bezighoudt. 46


In(ge)lijst 

Experimenteren, uitdragen en stimuleren van vernieuwende methodieken (op alle relevante domeinen) (bv. NU-games, multimediale tochttechnieken …).



Doelgericht en gevat een antwoord bieden ten voordele van onze plaatselijke groepen op een veranderende samenleving.

Indicatoren We identificeren tijdens de beleidsperiode vier thema’s waarrond we willen werken. We brengen minstens jaarlijks een groep geëngageerde leden samen op een ‘inspiratiedag’. In de beheersovereenkomst is OD 3.2 volledig geschrapt.


47

SD 4 – KSJ-KSA-VKSJ wil haar eigen werking verder uitbouwen en haar identiteit als kwaliteitsvolle jeugdbeweging uitdragen. Vanuit historisch oogpunt kent KSJ-KSA-VKSJ een grote diversiteit binnen de werking. Zo werkt de koepel o.a. met de fusienaam KSJ-KSA-VKSJ, gebruiken de plaatselijke groepen verschillende uniformkleuren (licht- en donkerblauwe hemden, verschillende daskleuren) en diverse leeftijdsgroepbenamingen. Dit zorgt ervoor dat onze plaatselijke groepen lokaal wel gekend zijn maar dat we als koepelorganisatie geen duidelijke herkenbaarheid hebben. We willen daarom deze beleidsperiode werk maken van onze identiteitsvorming en de manier waarop we ons als jeugdbeweging zowel intern (op alle niveaus, bij eigen leden en leiding cf. OD 2.5) als extern profileren. Enerzijds dient dit te gebeuren door meer werk te maken van visuele uniformiteit herkenbaarheid, anderzijds willen we dit doen door een aantal interne visies optimaliseren en uit te dragen. Tot slot blijven we – als echte teamspeler – ook meerwaarde inzien van samenwerkingsverbanden en participatie zowel op plaatselijk op bovenlokaal niveau.

48


en te de als

OD 4.1 – KSJ-KSA-VKSJ onderkent de meerwaarde van samenwerking en bouwt haar netwerk verder uit. Als teamspeler zijn we steeds op zoek naar partners om onze doelstellingen te realiseren. Op basis van een evaluatie van ons vertegenwoordigingswerk in 2012 trachten we deze beleidsperiode nieuwe samenwerkingsverbanden aan te gaan waar nodig. Door samenwerking kunnen we immers niet alleen onze eigen kwaliteit verhogen, maar eveneens tussen organisaties de nodige expertise uitwisselen en elkaars werking verrijken. Bovendien kunnen we plaatselijke groepen met specifieke vragen duidelijk doorverwijzen naar organisaties die rond bepaalde thema’s meer expertise hebben. In(ge)lijst 

Voor een aantal thema’s waar we zelf onvoldoende kennis over hebben op zoek gaan naar partnerorganisaties en samenwerkingsverbanden.



Groepen met specifieke vragen en problemen verwijzen we door naar organisaties met de nodige expertise daar rond.

Indicatoren Tweejaarlijks bouwen we expertise op samenwerking met een andere organisatie. We zorgen tweejaarlijks vormingsmethodiek …).

voor

een

rond

een

‘eindproduct’

bepaald (spel,

thema,

door

informatiebundel,

Acties We leren elk jaar een andere jeugdwerkpartner kennen en kijken of er kansen liggen We bouwen expertise op rond bepaalde thema’s met oog op het betrekken van bepaalde doelgroepen (cf. inclusief werk, autisme, ADHD …)


49

OD 4.2 – KSJ-KSA-VKSJ zet de stem van kinderen en jongeren kracht bij. KSJ-KSA-VKSJ heeft een signaalfunctie. Als koepel willen we de stem van onze vrijwilligers en plaatselijke groepen versterken. Op koepelniveau vinden we het belangrijk om de wensen en behoeften van onze vrijwilligers naar de overheid duidelijk te maken. Deze acties willen we ook duidelijk communiceren naar onze plaatselijke groepen toe. We willen dit echter niet beperken tot het internationale, federale en Vlaamse niveau maar willen onze plaatselijke groepen ook stimuleren en ondersteunen om op lokaal vlak participatief mee te werken en te denken aan de planning en de uitvoering van het gemeentelijk jeugdbeleid (dit kan door bv. een engagement op te nemen in de jeugdraad, een plaatselijke actie mee te onderschrijven …). In(ge)lijst 

We doen het nodige vertegenwoordigingswerk op verschillende niveaus.



We nemen een voortrekkersrol op voor een aantal thema’s.



We stimuleren onze plaatselijke groepen tot participatie aan acties, netwerken, overleg met andere (jeugdwerk)organisaties en partners.

Indicatoren Jaarlijkse registratie van het opgenomen vertegenwoordigingswerk. We organiseren deze beleidsperiode een actie om participatie te stimuleren in het lokaal beleid. We spelen jaarlijks kritisch in op minstens één actueel maatschappelijk thema. Acties - Kinderen en jongeren betrekken bij het overleg en bij thema’s (waar de structuren het toelaten) - Registratie vertegenwoordigingswerk - Tweejaarlijkse impactanalyse en evaluatie van vertegenwoordigingswerk - X-aantal acties om participatie in lokaal beleid te stimuleren - Jaarlijks kritisch inspelen op minstens één actueel maatschappelijk thema

50


OD 4.3 – KSJ-KSA-VKSJ ondersteunt vanuit haar visie kinderen en jongeren in hun zoektocht naar zingeving. Zingeving vertrekt vanuit de eigen beleving, het valt immers niet voor iedereen op een zelfde manier in te vullen. Wat voor de ene groep gewoon een kampvuur is, is voor de andere groep een intens moment van bezinning rond een vuur. Door de vele vragen van plaatselijke groepen naar ondersteuning bij zingeving, merken we wel dat de visie op zingeving geen dode letter blijft. Vroeger werd op deze vragen veelal een antwoord geboden door personen uit het lokale netwerk van de plaatselijke groep. Ons klassieke netwerk van voornamelijk proosten brokkelt echter af, parallel met een duidelijke maatschappelijke evolutie. In het kader van deze evolutie voerden we samen met Lotte Beernaert, beleidsvrijwilligster, als studente godgeleerdheid en godsdienstwetenschappen aan KU Leuven eind 2010 een onderzoek naar de katholieke identiteit binnen de levensbeschouwelijke diversiteit van onze jeugdbeweging. De bevindingen uit dit onderzoek vormen samen met de inhoud van de bijhorende masterproef en de aanbevelingen een leidraad voor het K-thema tijdens deze beleidsperiode (cf. bijlage 5). Enerzijds willen we hier als koepel een rol opnemen. Uitgaande van onze katholieke waarden willen we onze plaatselijke groepen ondersteunen om een invulling te kunnen geven aan die zingeving. We willen kinderen en jongeren een duidelijk antwoord op maat bieden. Anderzijds willen we plaatselijke groepen stimuleren om in hun omgeving op zoek te gaan naar mensen of organisaties die rond dit onderwerp bezig zijn om samen met hen zingeving een gepaste invulling te geven binnen de werking. Tenslotte maken we ook ruimte voor verdieping en uitwisseling voor de mensen die al intensief met dit thema bezig zijn. Dit kan hen helpen om plaatselijke groepen met specifieke vragen te ondersteunen. Bovendien krijgen ze door deze doelgerichte bijeenkomsten de kans om ‘iets meer’ te beleven. In(ge)lijst 

We willen een permanent aanbod voorzien op maat.



We willen het traject na het onderzoek van Lotte Beernaert (cf. bijlage 5) verderzetten en een antwoord bieden op de groeiende onverschilligheid.

Indicatoren We organiseren jaarlijks een groepsoverschrijdend K-initiatief. Groepen kunnen bij de koepel terecht voor ondersteuning bij het organiseren van een K-moment. Jaarlijks ontwikkelen we nieuw materiaal om aan de slag te gaan rond het Kthema. Op elk meerdaags initiatief wordt een aanbod voorzien rond K.


51

Acties Verdiepende initiatieven Verruimen van de K-koffers K-bundel bij het Jaarthema Vorming op maat K-moment op vormingen en initiatieven, kaartjes Meer promo maken voor het K-aanbod Initiatieven zoals proostentreffen, Aan Tafel, Stille Nacht, bijeenkomsten WG K, Romereis 2014, Lourdeskamp 2016 Mogelijkheid om beroep te doen op de nationaal of provinciaal proost voor een viering op jubileum, kamp, weekend of een ander initiatief K-luik en -materiaal op site Solidariteitsacties stimuleren

52


OD 4.4 – KSJ-KSA-VKSJ optimaliseert haar diversiteitsbeleid en draagt die visie uit. In het verleden werkten we al rond het thema ‘diversiteit’. Zo werd met het interculturaliseringsproject “iQ” intensief gewerkt aan de integratie van intercultureel leren in de geattesteerde cursussen. Er werd in 2007-2008 een jaarthema aan gewijd: Portie Gemengd. Daarenboven werd er in vorige beleidsperiodes al heel wat expertise opgebouwd rond dit thema. Waar we tot vandaag vooral focusten op de sensibilisering van de vrijwilligers en onze plaatselijke groepen, willen we nu eerst en vooral op basis van de al verworven expertise en informatie ons diversiteitsbeleid verder optimaliseren en uitbouwen. Door deze visie uit te dragen naar de plaatselijke groepen trachten we hen aan te zetten om nog meer drempelverlagend te werken. We willen hen voldoende bagage geven rond dit thema via duidelijke informatie, methodieken, een thematisch vormingsaanbod en uitwisseling hierover. We willen plaatselijke groepen impulsen geven om zelf acties te organiseren binnen de eigen stad of gemeente. Op koepelniveau willen we blijvend inspanningen doen om mee te werken aan doelgroepoverschrijdende initiatieven (zoals bv. een samenwerking met een PAJ-afdeling). We voorzien per werkkring de nodige (financiële) ondersteuning om kwetsbare kinderen en jongeren ook zorgeloos te laten deelnemen aan de activiteiten van een KSJ-, KSA- of VKSJ-groep. We willen via een goed uitgebouwd diversiteitsbeleid onze plaatselijke groepen aan te zetten tot het wegwerken van culturele, financiële, informatieve, sociale en fysieke drempels. Hierbij houden we zoveel mogelijk rekening met de draagkracht van de plaatselijke groep en durven we ook rekenen op een oprecht engagement vanuit de beoogde doelgroepen. In(ge)lijst 

We bundelen ons informatieaanbod rond het diversiteitsthema en communiceren dit naar onze plaatselijke groepen.



We spelen in op de actualiteit rond dit thema, om onze visie op die manier te kunnen uitdragen.



We ondersteunen onze plaatselijke groepen die hierrond willen en kunnen werken.

Indicatoren We beschikken over een visie op diversiteit en dragen deze uit. We organiseren tijdens de beleidsperiode drie aantoonbare acties op vlak van interculturalisering. We organiseren een actie op vlak van drempelverlagend werken. We werken ons aanbod uit rond één van de moeilijk bereikbare doelgroepen tijdens de beleidsperiode ons aanbod uit voor het toeleiden van sociaal kwetsbare kinderen en jongeren naar onze werking. We nemen het thema diversiteit op in ons pedagogisch aanbod. We spelen in op de actualiteit rond dit thema. KSJ-KSA-VKSJ Landelijk Verbond vzw

53

Acties Samenwerkingsverbanden met gespecialiseerde organisaties Aandacht in Los Vormingsaanbod rond dit thema Impulsen geven voor de uitbouw van een lokaal netwerk (cf.OD 2.5) Financiële ondersteuning voorzien voor plaatselijke groepen die extra inspanningen hiertoe willen leveren maar zelf onvoldoende financiële draagkracht hebben Een werkgroep werkt VOM's uit, intiatieven i.k.v. inclusief werken en geeft impulsen Inclusief werken stimuleren Actiever aan de plaatselijke groepen duidelijker maken dat de koepel hen kan bijstaan

54


OD 4.5 – KSJ-KSA-VKSJ zet stappen op vlak van meer uniformiteit en herkenbaarheid. Er is een engagement van alle werkkringen om stappen te zetten op vlak van meer uniformiteit en herkenbaarheid. De voorbije twee beleidsperiodes deden we heel wat inspanningen om zicht te krijgen op ons imago en onze identiteit. Er gebeurden al een aantal stappen naar meer uniforme visuele herkenbaarheid (huisstijlgids en logogebruik, nieuwe personaliseerbare T-shirt …). Deze stappen waren vooral merkbaar binnen onze beweging zelf. In het werkjaar 2011-2012 startte de NAR met een traject om de identiteit van KSJ-KSA-VKSJ ook extern uniformer en duidelijker te kunnen uitdragen. We willen vanuit dit traject tijdens de volgende beleidsperiode dan ook enkele duidelijke stappen zetten. Daarnaast willen we ook uitpakken met een duidelijke imagoactie om onze bekendheid een boost te geven. In(ge)lijst 

We willen ons met KSJ-KSA-VKSJ niet alleen intern uniformer en herkenbaarder maken, ook naar de externe doelgroepen willen we hierrond stappen zetten.



We willen onze bekendheid als grote jeugdbeweging kracht bijzetten door de lancering van een imagoactie.

Indicatoren We rapporteren jaarlijks over de stappen die we gezet hebben. We organiseren o.a. een campagne naar onze interne stakeholders ter versterking van het bewegingsgevoel. We werken een profileringscampagne uit en lanceren deze tijdens de beleidsperiode. We organiseren o.a. een actie ter versterking van onze naambekendheid bij externen.

Acties Stappen naar externe uniformisering, vervolg van het traject Promotiecampagne op einde van dit traject


55

Bijlagen Bijlage 1: NARlement Een eerste analyse op basis van de ‘STEP’-methode voor de beleidsplanning Als eerste stap in ons beleidsplanningstraject deden we met een groep beleidsvrijwilligers tijdens het NARlement op 3 maart 2012 een brainstorm rond trends die in de nabije toekomst merkbaar zullen zijn. Hiervoor maakten we gebruik van de ‘STEP’-methode. Iedereen kreeg de kans om per onderdeel (sociologische, technologische, economische en politieke trends) de nodige inbreng te leveren. Na de brainstormronde clusterden de deelnemers per thema de trends die een invloed zouden kunnen hebben op de werking van KSJ-KSA-VKSJ, zowel op koepelniveau als bij plaatselijke groepen. Uit deze denkoefening lijsten we onderstaande bevindingen en bijhorende suggesties op als basis voor de komende beleidsnota 2014-2017:  Polarisering van de verschillende beleidsniveaus (lokaal – provinciaal – Vlaams)  Verzekeren van participatie bij relevante beleidsdomeinen.  Opvolgen van subsidies, erkenning, regelgeving.  Meer keuzevrijheid bij vrijetijdsinitiatieven  Profilering via een afgelijnd project kan zorgen voor een duidelijke keuze voor KSJ-KSA-VKSJ.  Communicatie via verschillende online en offline kanalen  Zorgen voor een efficiënter gebruik van de verschillende media.  Voorzien van nodige duiding en vorming op alle niveaus.  Sociaal isolement, cocooning  Groepsgebeuren benadrukken.  Basiswerking jeugdbeweging duiden naar externen.  Schaarste van middelen (crisistijd)  Een positief verhaal brengt positieve effecten met zich mee.  We dienen zowel intern als extern de meerwaarde van onze jeugdbewegingsmethodiek te duiden, als hefboomsysteem naar de toekomst.  Op plaatselijk niveau moet er voldoende energie zijn om aan de nodige middelen te komen.  Pedagogische impact op de leden  Bewustmaking leiding.  Bij groepsoverschrijdende initiatieven dienen we een voorbeeldrol op te nemen rond bepaalde thema’s.  Zijn jeugdbewegingen er enkel voor de middenklasse?  Impulsen geven om drempelverlagend te werken.  Vanuit onze katholieke visie zijn we een jeugdbeweging voor iedereen.  Proberen moeilijk bereikbare doelgroepen beter te betrekken bij onze werking.  Toenemende onverschilligheid t.o.v. zingeving  We kiezen om te blijven werken rond het K-thema.  We zorgen voor een duidelijk en aantrekkelijk aanbod.  We ondersteunen groepen die zelf een K-moment organiseren.

56

willen


 Toenemende intolerantie t.o.v. spelende kinderen en jongeren (Not In My Backyard)  Aandacht voor vrijetijdsaanbod oudere kinderen en jongeren.  Nodige vertegenwoordigingswerk doen waar we onze mening hierover kunnen delen en de nodige actie kunnen ondernemen indien nodig.  Niet enkel intern, maar ook extern willen we als beweging vaker onze kritische mening uiten.  Groeiende prestatiedruk en competitiedrang  Jeugdbeweging als ‘vangnet’.  Jeugdbeweging als ‘experimenteerruimte’  waardering van competenties, zelfde competenties duiken meer en meer op in het onderwijs. Conclusie en uitgangspunt Op basis van bovenstaande bevindingen werd op NARlement het uitgangspunt bepaald voor deze nota. We willen met KSJ-KSA-VKSJ een sterk verhaal schrijven, waarbij we vooral willen inzetten op een aantal beleidsuitdagingen. Deze uitdagingen werden door de Werkgroep en na verdere denkoefeningen vertaald in het Strategisch Doelstellingenkader. UITGANGSPUNT: KSJ-KSA-VKSJ als STERK VERHAAL

DOOR WERK TE MAKEN VAN: Competenties vertrekkend vanuit de vormingspijler en gezien de maatschappelijke trends verdient dit thema zeker een apart hoofdstuk

Groep(sgevoel) hieronder vallen o.a. de leeftijdsgerichte aanpak, het organiseren van groepsoverschrijdende initiatieven, klemtoon individu versus groep, doelgroepbepaling …

Identiteit profilering in het werkveld en daarbuiten, interne/externe communicatie, imago & branding

Maatschappelijke waarde(n) / Inspiratie Dit deel kan zowel het K- en zingevingsluik als het maatschappijkritische omvatten. Het creëren van een microklimaat binnen de samenleving, omgaan met multiculturaliteit, innemen en communiceren van maatschappelijke standpunten bij relevante thema’s, participatie- en vertegenwoordigingswerk binnen jeugdsector … KSJ-KSA-VKSJ Landelijk Verbond vzw

57

Bijlage 2: Groepsbevraging In 2012 hielden we voor een derde maal (na 2005 en 2008) op Vlaams niveau een Groepsbevraging. De lokale groepen werden bevraagd aan de hand van een gestructureerde vragenlijst. Voor het eerst werd uitsluitend gebruik gemaakt van een websurvey. In de mate van het mogelijke werd bij het eindrapport ook een vergelijking gemaakt met resultaten van de vorige bevragingen. De voornaamste doelstelling van deze bevraging was om de relatie na te gaan tussen onze plaatselijke groepen en de koepel. Daarnaast werd ook rechtstreekse input verzameld die als basis kan dienen voor verdere bespreking: bijvoorbeeld het aanbod van de verkoopsdienst, gebruik van websites en publicaties … Respons De groepsbevraging 2012 werd uitgevoerd in de zomer van 2012 (lancering mei 2012 en afgesloten eind juli 2012). Iedere lokale KSJ-, KSA- en VKSJ-groep werd uitgenodigd om de vragenlijst in te vullen. De instructies bij het begin van de websurvey gaven aan dat de survey moest worden ingevuld door de groepsleiding. Om de respons te maximaliseren werden belrondes georganiseerd om de groepen die nog niet hadden deelgenomen aan te sporen dit alsnog te doen. Omdat er geen extrinsieke motivatie mocht zijn, was er geen incentive voor de deelnemers aan de bevraging. We duidden wel vooraf dat we rekening zullen houden met hun antwoorden en dat we resultaten gebruiken voor ons toekomstig beleid. Van de in totaal 280 bevraagde lokale groepen, vulden 163 groepen de vragenlijst volledig in. Dit is boven de beoogde minimale respons van 50%. Concreet haalden we een algemene respons van 58%, wat een zelfde respons was als bij de vorige bevraging in 2008. Structuur van de vragenlijst 1.) De werking van de plaatselijke groep In dit onderdeel peilden we naar de sterktes en zwaktes van de plaatselijke groepen, mogelijke problemen die ze ondervinden en het contact met het netwerk rondom hun werking. 2.) Specifieke thema’s We vroegen de groepen of ze al dan niet al een buitenlands kamp organiseerden in het kader van de herziene werking van onze Werkgroep Internationaal. Daarnaast vroegen we hen hoe het zit binnen de groep met afspraken rond drugs en alcohol en het naleven van die afspraken. Als derde thema werd gepeild naar mogelijke problemen met seksueel grensoverschrijdend gedrag in de groep, naar aanleiding van het pas gelanceerde vlaggenspel rond deze thematiek. 3.) Provinciaal en nationaal aanbod In dit onderdeel bevroegen we de groepen over onze verkoopsdienst en lieten we hen de nodige suggestieruimte. Daarnaast peilden we naar de gekendheid en tevredenheid van ons informatie- en ondersteuningsaanbod. Tot slot lieten we hen de provinciale en nationale activiteiten van de afgelopen beleidsperiode evalueren. Deze groepsbevraging diende enerzijds voor de evaluatie van de beleidsperiode 20102012, maar werd eveneens gebruikt voor de opmaak van deze beleidsnota voor de periode 2014-2017. Een exemplaar van het eindrapport ligt ter inzage op het nationale secretariaat, is te raadplegen via VELO en kan via de nationale koepel opgevraagd worden. 58


Bijlage 3: Communicatieplan In het werkjaar 2010-2011 werd een krachtig communicatieplan opgesteld waarbij het gehele communicatiebeleid van KSJ-KSA-VKSJ onder de loep werd genomen en geoptimaliseerd. Het communicatieplan van KSJ-KSA-VKSJ werd ingedeeld in vijf grote pijlers, dewelke telkens duidelijk afgelijnd en uitgewerkt werden. De eerste pijler richt zich op het hoe en waarom een communicatieplan opstellen. Omdat we via 101 manieren en op 101 momenten naar jongeren communiceren, is het van wezenlijk belang om over een duidelijk, gestroomlijnd communicatieplan te beschikken. Communiceren naar onze jongeren moet vanzelfsprekend op een correcte, consistente alsook transparante en effectieve manier gebeuren. Vervolgens worden onze communicatiepartners (of doelgroepen) uitvoerig besproken. Deze worden opgedeeld in interne en externe doelgroepen. Onder interne (met lidkaart) klasseren we onder andere nationale en provinciale beroepskrachten, vrijwilligers, groepsleiding, leiding en leden. Het luik externe (zonder lidkaart) omvat de oudvrijwilligers, ouders van leden, pers, overheid alsook netwerkpartners en derden. De derde pijler uit het communicatieplan beschrijft onze communicatiedoelstellingen. Enerzijds moet KSJ-KSA-VKSJ informeren, ondersteunen, sensibiliseren en activeren, anderzijds is het zo dat we ons actief engageren om te werken aan de profilering van de KSJ-KSA-VKSJ. Deze doelstellingen worden op verschillende manieren nagestreefd. Online vormt onze website de basis van onze communicatie, dewelke wordt aangevuld door verschillende sociale media. Offline voorzien we een uitgebreid en leeftijdsgericht informatieaanbod van tijdschriften en groepszendingen. Het streven naar een herkenbare en onderscheidende profilering gebeurt onder andere door een duidelijke afstemming van de communicatie, zowel op nationaal als provinciaal niveau, het implementeren en nauwkeurig opvolgen van onze huisstijl, het regelmatig voorzien van nieuw promotiemateriaal en stappen zetten naar meer uiterlijk uniforme kenmerken. Een vierde pijler omhelst de verschillende communicatiekanalen, dewelke worden onderverdeeld in overkoepelend / multimedia en ICT / publicaties / beleid en overleg / verkoopsdienst / activiteiten en evenementen / overige. Een vijfde en laatste pijler richt zich op onze strategie en planning. Hierin verhelderen we onze eenduidige strategie zodat we op een duidelijke en consequente manier kunnen communiceren. Tot slot vind je ook nog een korte evaluatie en interessante bijlagen, waaronder ons Facebookbeleid en ons beleid inzake externe vragen. Een exemplaar van het communicatieplan, is terug te vinden op VELO en kan opgevraagd worden bij het nationaal secretariaat.


59

Bijlage 4: Vrijwilligersbeleid In de beleidsperiode 2010-2012 werkte een werkgroep een geïntegreerd document over onze visie op Vrijwilligersbeleid uit. Uitgangspunt van dit alles is dat onze jeugdbeweging een beweging is voor en door vrijwilligers. Vrijwilligersbeleid is een manier voor KSJKSA-VKSJ om haar missie na te streven. Dit document dient als algemene leidraad voor de verdere uitbouw van een nationaal, provinciaal en plaatselijk vrijwilligersbeleid. Onderstaand schema geeft de opbouw van het document weer:

Fundament

Visie

Soorten vrijwilligers

Traject

Werving en selectie

Onthaal

Taken en verantwoordelijkheden

Begeleiding en evaluatie

Heroriëntatie en bedanking

Contact houden

Motivatie

Het eerste onderdeel ‘fundament’ bestaat uit visie op het vrijwilligersbeleid, leidraad bij de soorten vrijwilligers en bij de taken en verantwoordelijkheden die vrijwilligers binnen onze organisatie opnemen. Voor de indeling van soorten vrijwilligers werd geopteerd om een keuze te maken op basis van het engagement dat iemand opneemt binnen een bepaalde stuur- of werkgroep, van ad-hoc vrijwilliger, over project-vrijwilliger tot kernvrijwilliger. Bovendien wordt ook een onderscheid gemaakt op basis van hoe actief een vrijwilliger bij de werking betrokken is. Bij taken en verantwoordelijkheden, wordt vooral aandacht geschonken aan de wisselwerking tussen vrijwilligers en de beroepskrachten. Het tweede onderdeel ‘traject’ omvat de hele weg die een vrijwilliger aflegt van bij de start tot na het einde van zijn engagement. Zo komen werving en selectie, het onthaal, de begeleiding en evaluatie, heroriëntatie, bedanking en het latere contact aan bod. Per onderdeel staat een duidelijke checklist en zijn enkele aanbevelingen geformuleerd. Het laatste onderdeel gaat over ‘motivatie’. Dit is de kern binnen het vrijwilligersbeleid en loopt als rode draad doorheen alle onderdelen. Vandaar dat hier een apart hoofdstuk wordt aan gewijd. Het document is integraal te downloaden via www.ksj.be, is terug te vinden op VELO en kan opgevraagd worden bij het nationaal secretariaat.

60


Bijlage 5: Onderzoek naar de katholieke identiteit binnen de levensbeschouwelijke diversiteit van jeugdbeweging KSJ-KSAVKSJ Een empirisch onderzoek naar levensbeschouwelijke en katholieke identiteit van KSJ-KSA-VKSJ Van 8 november 2010 tot en met 24 december 2010 voerde Lotte Beernaert, studente godgeleerdheid en godsdienstwetenschappen aan KU Leuven, een onderzoek bij provinciale en nationale beleidsmedewerkers van KSJ-KSA-VKSJ. Het empirisch onderzoek gebeurde door Jan Bouwens onder leiding van Prof. Dr. Didier Pollefeyt. De promotor was Dr. Anna Vandenhoeck. In navolging van gelijkaardig onderzoek binnen het katholiek onderwijs wilde men met het onderzoek peilen naar hoe onze jeugdbeweging vorm geeft aan de levensbeschouwelijke en specifiek katholieke aspecten van onze institutionele identiteit in een culturele context getekend door toenemende secularisering, detraditionalisering en pluralisering. Daarnaast werden, in lijn van de analyse, enkele aanbevelingen door KU Leuven geformuleerd aan KSJ-KSA-VKSJ vermits we ervoor kiezen om de specifiek katholieke aspecten van onze identiteit in het heden en naar de toekomst toe te behouden, te herprofileren, te recontextualiseren en verder te ontwikkelen in een hermeneutischcommunicatief theologisch perspectief. Concreet werd in het onderzoek gepolst naar het levensbeschouwelijk profiel van onze provinciale en nationale beleidsmedewerkers. Bij het onderzoek werd gebruik gemaakt van de ‘post-kritische geloofschaal’, de ‘Melbourne schaal’ en de ‘Victoria schaal’. Vanuit het onderzoek formuleerde KU Leuven volgende aanbevelingen, indien we – en dat is ook zo – blijven kiezen voor K: -

De discussie niet uit de weg gaan, maar deze durven aangaan vanuit een weldoordachte strategie. - De K durven expliciet formuleren op een eigentijdse manier. - Duidelijke communicatie vanuit de koepel omtrent de verwachtingen rond katholieke identiteit. - Het dragen van de K zowel verbreden als verdiepen. - Aanwervingsbeleid - Vormingsbeleid: specifiek vormingsaanbod rond K voorzien. - Rekening houden met materiële component van onze katholieke identiteit: teksten op website, K-rubriek Leidingstijdschrift, bezinningskoffers, kruisbeelden ... Vanuit dit onderzoek en de aanbevelingen willen we via OD 4.3 ook in de beleidsperiode 2014-2017 blijven inzetten op het K-luik binnen onze organisatie. De volledige masterproef van Lotte Beernaert en de resultaten van dit onderzoek liggen ter inzage op het nationaal secretariaat en zijn te raadplegen bij de faculteit Theologie en Religiewetenschappen aan KU Leuven.


61

62


Deze beleidsnota kwam tot stand dankzij het vele droom-, denk-, vergader- en redactiewerk van de aanwezigen op NARlement 2012, de provinciale en nationale beleidsmedewerkers en de leden van de Werkgroep Beleidsnota. De nota is geïllustreerd met foto’s van de verschillende provinciale werkkringen.


63

Beleidsnota

Recommend Documents